Inskrypcje Hammurabiego

Tłumaczenie i przypisy
Inskrypcje Hammurabiego
Kolumna I
Tekst komemoratywny Hammurabiego, króla Babilonu upamiętniający budowę murów
Sippar.
Tekst opracowany przez grupę badawczą Sekcji Orientalistycznej Studenckiego Koła Naukowego Historyków UAM
Poznań 2014
Tabliczka nr 12216 ze zbiorów British Musuem
Tłumaczenie i objaśnienia
Kolumna I
1.
5.
ha-am-mu-ra-bi
lugal da-núm
lugal ká.dingir.ra.ki
lugal ki-ib-ra-tim
ar-ba-im
ba-ni ma-tim
6.
lugal ša ep-ša-tu-šu
2.
3.
4.
d
13.
14.
a-na ši-ir utu
ù damar.utu ţa-ba
a-na-ku
bàd
ša zimbir.ki
in e-pe-ri
ki-ma sa.dú-im
ra-bi-im
re-ši-šu
lu ù-ul-li
15.
ap-pa-ra-am
16.
17.
18.
lu uš-ta-ás-hi-ir-šu
id
buranum
a-na zimbir.ki
lu eh-re-a-am-ma
kar šu-ul-mi-ìm
7.
8.
9.
10.
11.
12.
19.
20.
(ww. 1-20) Ja jestem Hammurabi, Król Potężny, Król Czterech
Stron [Świata], Budowniczy Kraju, Król, którego czyny są
przyjemne dla serca1 Szamasza i Marduka. Szczyt murów Sippar z
ziemi wyniosłem niczym wielką górę. Fosę2 przy nim wykopałem.
Eufrat do Sippar przesunąłem3 co dało miastu korzystną przystań.
1
W oryginale šīrum - mięsa; tu również w znaczeniu „dla ciała”.
W oryginale apparum - mokradła, bagno lub po prostu dobrze
nawodniony obszar. Jakkolwiek fragment ten nawiązuje do
poprzedniego zdania, więc określenie „fosa” jest bardziej
odpowiednie.
3
W oryginale ehreamma (od harûm – kopać) - przekopałem. Eufrat,
podobnie jak Tygrys, był niestałą, często meandrującą rzeką,
dlatego też należało ciągle je regulować. W tym wypadku
„przysunięcie” koryta rzeki tak, aby przepływało niedaleko miasta
wydaje się być bardziej logiczne niż wykopanie kanału łączącego
Sippar z Eufratem.
2
Tłumaczenie i objaśnienia
Kolumna II
21.
22.
23.
24.
lu ù-um-mì-sú
ha-am-mu-ra-bi
ba-ni ma-tim
lugal ša ep-ša-tu-šu
(ww. 21-40) Ja jestem Hammurabi, budowniczy kraju, którego
25.
a-na ši-ir dutu
27.
ù damar.utu ţa-ba
a-na-ku
zimbir.ki
Babilon umieściłem w bezpiecznej siedzibie na wieczne czasy.
26.
28.
ù ká.dingir.ra.ki
29.
šu-ba-at ne-eh-tim
30.
31.
a-na da-rí-a-tim
lu ù-še-ši-ib
32.
ha-am-mu-ra-bi
33.
mi-gi4-ir dutu
34.
na-ra-am damar.utu
a-na-ku
ša iš-tu u4-um
şi-a-tim
lugal in lugal- rí
la ib-ni-ù
a-na dutu be-lí-ia
ra-bi-iš
lu e-pu-ús-su-um
35.
36.
37.
38.
39.
40.
czyny są przyjemne dla serca Marduka i Szamasza. Sippar i
Hammurabi posłuszny Szamaszowi.
Ja jestem Hammurabi, ukochany Marduka. Żaden król spośród
wszystkich królów nigdy przedtem podobnych rzeczy nie dokonał
[jakie ja] dla Szamasza, pana mego, zaprawdę wspaniale4
uczyniłem.
4
W oryginale rabiš – wielce.
Słowniczek akadyjski
ana - do, dla
narāmum - ukochany, kochać
anaku - ja (jestem)
magāru - zgadzać się
apparum - mokradła, bagno
maşûm - być bogatym
arbatum – 4 (liczebnik)
nēhum - spokojny
bēlum - pan
rabiš - potężnie
banûm - budowniczy, stwórca, budować, stwarzać
rabûm - wielki, być wielkim
dannum - potężny
rēšum - głowa, szczyt, wierzchołek
dūrum - mur(y)
sahārum - uczynić
elûm - wznosić
şabû - dawne dni
epšatum - dzieło, czyn
šadûm - góra
eperūm - ziemia, gleba
šarrum - król
herûm - kopać
šīrum – ciało, mięso
ina - w
šubatum - siedziba
kibrātum - strona świata
ţabum - przyjemny, dobry
kima - jak
ūmûm - dzień
mātum - kraj
wašābum - siedzieć, osiadać
Spis sumerogramów
Sumerogramy
Znak
Transliterajca
Transkrypcja
Tłumaczenie
lugal
šarrum
król
bàd
dūrum
mur
sa.dú
šadûm
góra
íd
narum
rzeka, kanał
bābilu
Babilon
buranum
purattu
Eufrat
zimbir.ki
sipparum
Sippar
Imię
Główny ośrodek
kultu
Marduk
Babilon
Šamaš
Larsa, Sippar
Indeks nazw własnych
ká.dingir.ra.ki
íd
Indeks imion bóstw
Transliteracja
d
amar.utu
d
utu
Redakcja
Opiekun naukowy grupy, tłumaczenie : Dr Witold Tyborowski
Słownik akadyjski: Krzysztof Kałek
Spis sumerogramów: Damian Szafran
Transliteracja: Dorota Ogórkiewicz
Polskie tłumaczenie: Agnieszka Halczuk
Redakcja przypisów: Marcin Wieczorek
SKRÓCONA BIBLIOGRAFIA
Frayne D.R., Old Babylonian Period (2004 – 1595 BC), w: The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Early Periods. t. 4, Toronto, 1990, p. 347349.
Zapis klinowy za:
King L.W., Letters and Inscriptions of Hammurabi, King Of Babylon About B.C. 2200: To Which Are Added A Series Of Letters Of Other Kings
Of The First Dynasty Of Babylon, vol. I, Londyn 1898, 97-101.