Zarządzanie czasem w projekcie (Time Management) Spis treści
Transkrypt
Zarządzanie czasem w projekcie (Time Management) Spis treści
Zarządzanie czasem w projekcie (Time Management) Legenda: Kursywa – teksty techniczne, komentarze autorskie związane ze strukturą materiału Kolor czerwony – dodatkowe materiały fakultatywne, poszerzające wiedzę, inspiracje multimedialne Kolor niebieski – materiały zewnętrzne obowiązkowe Kolor żółty - ćwiczenia, ćwiczenia praktyczne Uwaga! Do korzystania z tego modułu konieczne jest ukończenie modułu związanego z zarządzaniem projektami. Spis treści Wstęp do modułu ........................................................................................................ 2 Lekcja 1 – Natura i postrzeganie czasu, przyczyny dla których „nie mamy czasu” ..... 3 1.1 Czym jest czas i jaki jest jego charakter............................................................ 3 1.2 Postrzeganie czasu ........................................................................................... 4 1.3 Dlaczego ludzie „nie mają czasu” ..................................................................... 5 1.3.1 Odkładanie zadań na później ..................................................................... 5 1.3.2 Nieumiejętność delegowania ...................................................................... 7 1.3.3 Zła organizacja pracy i biura ..................................................................... 10 1.3.4 Niepotrzebne i nieefektywne spotkania .................................................... 12 1.4 Podsumowanie i test sprawdzający wiedzę lekcji 1 ........................................ 13 Lekcja 2 – Techniki zarządzania zadaniami i projektem w czasie ............................ 14 2.1 Wstęp .............................................................................................................. 14 2.2 Planowanie czasu w projekcie ........................................................................ 15 2.2.1 Plan struktury pracy i wykres Gantta – przypomnienie ............................. 15 2.2.2 Metoda ścieżki krytycznej i metoda PERT ................................................ 17 2.3 Realizacja pojedynczych zadań ...................................................................... 26 2.3.1 Priorytetyzacja .......................................................................................... 26 2.3.2 „Oznaczanie zadań jako ukończone”........................................................ 28 2.4 Test sprawdzający wiedzę lekcji 2 .................................................................. 31 Lekcja 3 – Przykładowe narzędzia wspomagające zarządzanie zadaniami w czasie32 Wstęp do modułu Motto: „Wczoraj to zrealizowany czek. Jutro to weksel. Dzisiaj to żywa gotówka.” Czas w projektach jest podstawowym zasobem i, co najgorsze, nie da się nim zarządzać podobnie jak pozostałymi (ludźmi czy pieniędzmi). Przy bliższej analizie okazuje się, że bardziej niż czasem w projekcie zarządzamy projektem w czasie, gdyż ten jest dany i niezmienny – możemy co najwyżej więcej lub mniej zrobić w jego trakcie. Ten kurs ma za zadanie przybliżyć problematykę zarządzania projektami w czasie i pokazać techniki i narzędzia jak najbardziej efektywnego wykorzystania czasu. Po zakończeniu kursu i wykonaniu ćwiczeń: Będziesz wiedział jaka jest natura czasu i dlaczego jest on zasobem wyjątkowym w zarządzaniu projektem Będziesz umiał zaplanować czas dla zestawu działań realizowanych równolegle oraz ustalić rzeczywisty czas ich realizacji Poznasz narzędzia ułatwiające planowanie czasu i poznasz niektóre sposoby korzystania z nich Lekcja 1 – Natura i postrzeganie czasu, przyczyny dla których „nie mamy czasu” 1.1 Czym jest czas i jaki jest jego charakter Czas jest jednym z wymiarów rzeczywistości, tak jak przestrzeń. Przyzwyczailiśmy się sądzić, że jest on niezmienny. A. Einstein udowodnił zaś, że realne tempo upływu czasu zmniejsza się wraz z prędkością którą się poruszamy. Kiedy więc lądujemy na lotnisku po parogodzinnym locie odrzutowym samolotem pasażerskim to wychodzimy z niego o kilka milionowych sekundy młodsi niż gdybyśmy ten sam czas spędzili na ziemi. Musielibyśmy się jednak poruszać z prędkością bliską prędkości światła aby tę różnicę rzeczywiście zauważyć. Póki co zatem, w codziennym życiu obiektywnie czas płynie w stałym tempie, jednakowym dla wszystkich. Jest to pierwsza ważna informacja o naturze czasu – jest on stały i taki sam dla wszystkich. Uświadamia nam to szczególnie najważniejszy w kontekście czasu wynalazek – zegarek. Wyjąwszy te wadliwe, w każdym z nich czas biegnie tak samo i każdy z nas może mieć ten sam punkt odniesienia. 1.2 Postrzeganie czasu Mimo, że czas jest obiektywny to jego postrzeganie jest różne u każdego. Inaczej czas postrzega osoba młoda, inaczej stara. Inaczej na kilkanaście minut oczekiwania patrzy ktoś kto stoi na przystanku w zacinającym śniegu a inaczej osoba siedząca wygodnie w fotelu i oglądająca pasjonujący film. Czekającemu na autobus kilkanaście minut dłuży się niemiłosiernie, widzowi przed telewizorem upływa błyskawicznie. Różne jest również postrzeganie marnowania czasu – jak się przekonamy w kolejnych częściach lekcji – często nawet dużo pracując będziemy mieli poczucie zmarnowania czasu. W innych zaś sytuacjach, nawet wykonując niewiele zadań, ale zakończonych konkretnym efektem, zamkniemy pracę z poczuciem dobrze wykorzystanego czasu. Ostatnią ważną informacją w kontekście czasu w projekcie jest to, że jest on zasobem. Innym niż pozostałe, ale najważniejszym. Patrząc na czas w projekcie, kiedy występuje on jako zasób możemy dostrzec, że: Czas to nie pieniądz – nie możemy go pożyczyć, kupić, zastawić, zainwestować ani odłożyć na później Określoną ilość czasu możemy przeliczyć na pieniądze, ale zawsze jest to zależne od perspektywy kogoś kto przelicza i w ostatecznym rozrachunku nic z tego wyliczenia nie wynika poza informacją – bo to czy dana minuta była dla nas warta 1 czy 1000 złotych nie wynika, że możemy ją za tę kwotę odkupić Czasu nie da się zatrzymać ani spowolnić Czasem nie można się zadłużyć – to znaczy w każdy dzień wchodzimy z czystym kontem i od nas zależy jak go wykorzystamy 1.3 Dlaczego ludzie „nie mają czasu” Zapewne wielokrotnie zadawałeś sobie pytanie – jak wiele byś zrobił gdyby tylko czasu było więcej. Nie ma go więcej i nie będzie. Płynie swoim rytmem i nie jesteś w stanie na to wpłynąć. Możesz co najwyżej lepiej go wykorzystywać. Zobaczysz z kilku dalszych części tej lekcji, jakie są przyczyny tego, że jedni czasu mają „więcej” a inni „mniej”: 1.3.1 Odkładanie zadań na później Zauważyłeś zapewne, że nawet korzystając z różnych list zadań i doraźnych narzędzi mających ułatwiać zarządzanie czasem natrafiasz na kolejne zadania, które zamiast być zamkniętymi przechodzą do następnej listy. Najczęściej są to zadania, które niekoniecznie są bardzo czasochłonne lub trudne. Budzą one jednak naszą głęboką niechęć. Wolimy zrobić dziesięć innych rzeczy niż zadzwonić do współpracownika z trudną i nieprzyjemną informacją, lepiej nam nie podejmować żadnego działania niż przebrnąć przez stos korespondencji o przyczynach ostatniego niepowodzenia w pracy. Zmuszanie się do nieprzyjemnych aktywności nie jest najmilszym zajęciem, ale prędzej czy później musisz te aktywności podjąć. Spychając je na kolejne dni, tworzysz tylko większy zasób nieprzyjemnych rzeczy do zrobienia. W punkcie 1.3.5 tej lekcji znajdziesz praktyczne wskazówki jak takim czynnościom nadać sens i skuteczniej zmusić się do działania. Jak pamiętasz z kursu projektowego, 2/3 projektów jest opóźniona lub w inny sposób zagrożona. Problemy zdarzają się więc w każdym projekcie, a im dalej jesteśmy w trakcie realizacji tym problemów jest więcej. Zostawiając je na później nie spowodujesz, że znikną. Zamiast tego skumulują się w najmniej oczekiwanym i odpowiednim momencie. Ćwiczenie Korzystając z poniższej tabelki wynotuj 5 mniejszych lub większych, wciąż niewykonanych zadań, które musisz zrobić a do których czujesz szczególną niechęć. Zupełnie szczerze wypisz następnie przyczyny tej niechęci. Zadanie, które wzbudza Przyczyna niechęci (np. Działanie, które trzeba twoją niechęć strach przed kontaktem z podjąć aby dokończyć daną osobą, koszty to zadanie i data do związane z tym zadaniem kiedy zobowiązujesz się itp.) to wykonać 1.3.2 Nieumiejętność delegowania Przyczyną chronicznego braku czasu jest zarówno magazynowanie niewykonanych zadań jak i przyjmowanie do realizacji nadmiernej ilości czynności, zwłaszcza w sytuacji gdy część z nich mogliby wykonać inni. Delegowanie to dość trudna sztuka, ale jej pełne stosowanie wobec współpracowników, połączone z umiejętnością odmawiania przyjmowania zadań, które do nas nie należą daje sporo dodatkowego czasu na nasze własne działania. Aby bliżej zidentyfikować ten problem wykonaj poniższe ćwiczenie. Ćwiczenie Korzystając z listy pytań poniżej spróbuj opisać swoją sytuację Pytanie Czy podwładni i współpracownicy często ci przerywają aby zapytać o błahostkę lub po prostu twoje zdanie Czy łapiesz się na wykonywaniu pracy o której wiesz, że należy do innych Czy pracujesz więcej niż twoi współpracownicy Czy definiując zadanie tak ustalasz warunki jego wykonania, że tylko ty będziesz w stanie je TAK NIE spełnić Czy ostatnio słyszałeś, że jesteś zbyt perfekcyjny Czy wątpisz, że członkowie zespołu mogliby wykonać twoją pracę równie dobrze jak ty Jeśli na większość pytań w tym ćwiczeniu odpowiedziałeś twierdząco, to znaczy, że powinieneś popracować nad delegowaniem zadań. Nie jest to takie trudne. Zasady delegowania Aby skuteczniej delegować zadania wykonaj poniższe czynności w odniesieniu do siebie, swoich zadań i zakresów obowiązków osób którym masz zlecać pracę: 1. Określ możliwie najdokładniej co jest twoimi obowiązkami a co obowiązkami innych członków zespołu 2. Zdefiniuj zamkniętą listę zadań których na pewno nie możesz delegować (np. będą to ważne strategiczne decyzje, zaciąganie zobowiązań, być może rozmowy z kluczowymi klientami) 3. Postaraj się dokładnie poznać kompetencje i silne strony twoich podwładnych i współpracowników Delegując zadania pamiętaj, że przekazujesz przede wszystkim część swojej odpowiedzialności. Osoby którym zlecasz pracę będą ją wykonywać niechętnie i bez wiary jeśli nie obdarzysz ich zaufaniem i nie przekażesz części odpowiedzialności za efekt końcowy. Staraj się więc postępować wedle poniższych zasad: 1. Dobrze poznaj swój zespół i dobieraj ludzi zgodnie z ich kompetencjami, mając na względzie te które są najbardziej potrzebne z punktu widzenia projektu, przy którym pracujecie. Jako kierownik, czy osoba delegująca to ty odpowiadasz za to komu jakie zadanie zlecasz. 2. Podnoś kompetencje swoich współpracowników i dziel się z nimi swoimi umiejętnościami, trickami ułatwiającymi pracę, nowymi wiadomościami. 3. Zlecając zadanie spróbuj je przekazać w następujący sposób a. Określ cel działania – twoi współpracownicy o wiele chętniej zaangażują się w pracę jeśli zamiast zestawu czynności do zrobienia otrzymają cel do osiągnięcia b. Określ jaka część projektu lub procesu jest zależna od tego co zlecasz i dlaczego jest to ważne c. Zdefiniuj czego oczekujesz i jakie warunki ma spełnić efekt końcowy, ale sposób wykonania zadania zostaw współpracownikom d. Upewnij się, że twoje oczekiwania i polecenia zostały zrozumiane dokładnie tak jak chciałeś je przekazać – pamiętaj, że nikt nie będzie umiał czytać w twoich myślach e. Określ czas i warunki realizacji f. Upewnij się, że osoba której zlecasz pracę umie ją wykonać g. Udostępnij wszelkie niezbędne materiały i wiedzę potrzebną do wykonania pracy h. Na końcu zapewnij o wsparciu i bądź gotowy na udzielenie wyjaśnień i pytań 4. Dyskretnie i rozsądnie kontroluj postępy – staraj się nie wytworzyć wrażenia, że nie ufasz pracownikom, ale daj im poczucie, że ktoś czuwa nad całością procesów Pod tym linkiem możesz zobaczyć jak powinien i jak nie powinien przebiegać proces delegowania zadań http://www.youtube.com/watch?v=LMTAV6eZm2M 1.3.3 Zła organizacja pracy i biura Zastanów się jak często dochodzisz do wniosku, że mimo dużej aktywności w całym dni, ostatecznie niewiele udało ci się wykonać. Często zamiast pracy angażujesz się w niepotrzebne spotkania, rozpraszające pogawędki. Dajesz swój czas marnować innym i samemu szatkujesz swój dzień pracy w małe kawałki podczas których nic konstruktywnego nie jesteś w stanie wykonać. Aby zidentyfikować takie problemy wykonaj poniższe ćwiczenie: Ćwiczenie Pytanie Czy w czasie przeznaczonym za ważne zadania strategiczne i pracę merytoryczną zajmujesz się zadaniami rutynowymi? Czy często łapiesz się na myśleniu o drobiazgach i szczegółach technicznych ? Czy w trakcie twojego dnia pracy inni ludzie i zdarzenia często ci przeszkadzając przerywając tok TAK NIE wykonywanych zadań? Chociaż przerywanie twojej pracy odciąga cię od ważnych zadań, to czy mimo wszystko lubisz to, bo daje ci poczucie „ucieczki” od codziennych obowiązków? Czy osoba odpowiedzialna w twoim biurze za organizację pracy ma do tego dobre kompetencje? Podobnie jak wcześniej, jeśli na większość pytań odpowiedziałeś twierdząco to znaczy, że problem tkwi w złej organizacji pracy biura i twojej własnej. Zamiast odciągać się od ważnych obowiązków, spróbuj przestrzegać kilku prostych ale przydatnych zasad: 1. Na pracę administracyjną wyznaczaj sobie jeden, w miarę stały kawałek dnia i staraj się nie przekraczać zaplanowanego na te działania czasu 2. Zadań łatwych i zajmujących mniej niż 2 minuty nie odkładaj na później 3. Jeśli ewidentnie go nie starcza wówczas możesz zwiększyć tę ilość, ale zastanów się przy tym czy zadań administracyjnych nie jest za dużo 4. Bądź asertywny i odmawiaj przerywania zajęć którymi się zajmujesz z błahego powodu 5. Tak jak w przypadku delegacji, wyznaczaj sobie cele do osiągnięcia i dyscyplinuj się w wykonywaniu zadań zbliżających cię do tych celów 1.3.4 Niepotrzebne i nieefektywne spotkania Spotkanie jest w biznesie synonimem bycia zajętym i pochłoniętym w pracy. Spotkania są niezbędne w wielu przypadkach. Jak przekonałeś się w module projektowym służą też rozwiązywaniu wielu problemów w trakcie realizacji projektu. Jednakże, spotkania mogą być również największym pochłaniaczem czasu. W kolejnym kroku kilka przydatnych wskazówek identyfikujących nieefektywnie prowadzone spotkania oraz sposoby lepszego wykorzystania czasu podczas spotkań: Problem Zalecenie Spotkania zajmują większą część Zanim zorganizujesz lub weźmiesz pracy zespołu i mnie samego udział w spotkaniu zrób prosty test: Czy spotkanie jest w ogóle potrzebne, czy może da się ten problem omówić lub rozwiązać w inny sposób Czy temat spotkania został określony Czy wiadomo kto spotkanie organizuje i co zrobi z jego efektami Czy podczas spotkania ktoś będzie pisał ustalenia Spotkania trwają długo i nie kończą Zadbaj o to, żeby każde spotkanie się namacalnym efektem miało swój określony czas trwania, o którym wiadomo, że nie może być przekroczony. Następnie upewnij się, że spotkanie ma swój plan i cele które ma osiągnąć Po spotkaniu sprawdź czy ustalenia zostały spisane i rozpowszechnione, tak aby można było uniknąć powtarzania już raz wykonanych czynności A oto przykład spotkania, które wprawdzie wiadomo po co jest, ale do niczego nie prowadzi i niczego nie poprawia. Przy okazji ilustruje dobrze jak zamiast rzeczywiście rozwiązywać problemy można zajmować się tysiącem niepotrzebnych czynności. http://www.youtube.com/watch?v=2AAa0gd7ClM 1.4 Podsumowanie i test sprawdzający wiedzę lekcji 1 Podsumowanie – po tej lekcji powinieneś: Wiedzieć, że czas jest niezmienny a różnią się tylko jego percepcje Znać podstawowe cechy czasu i wiedzieć co z nich wynika dla twojego życia zawodowego Umieć zidentyfikować złodziei czasu o Odkładanie zadań na później o Brak delegacji o Złą organizację pracy o Nieefektywne i niepotrzebne spotkania Test 1. Czego nie powinieneś robić chcąc skutecznie delegować zadania: a. Szczegółowo kontrolować pracownika b. Wyznaczać mu cel i pozostawiać swobodę w działaniu c. Dokładnie określać jak ma wyglądać wykonanie zadania Prawidłowa odpowiedź: a i b 2. Jakie elementy musi zawierać dobrze przygotowane spotkanie a. Plan, cel, osoby, ramy czasowe b. Cel, ramy czasowe, element zabawy c. Plan i zasady pracy, cel jest drugorzędny Prawidłowa odpowiedź: a 3. Czas da się wprost przeliczyć na pieniądze i jest to stała miara a. TAK b. NIE Prawidłowa odpowiedź: NIE Lekcja 2 – Techniki zarządzania zadaniami i projektem w czasie 2.1 Wstęp Techniki zarządzania zadaniami i projektem w czasie są nierozłączną częścią zarządzania projektami. Aby dobrze zrozumieć materiał tej lekcji powinieneś dokładnie zapoznać się z narzędziami planowania czasu trwania projektu w kursie Zarządzania projektami. Będziemy w tej lekcji korzystać z wykresów Gantta i planu struktury pracy. W tej lekcji będziemy pracować od ogółu do szczegółu. Najpierw dowiesz się jak zaplanować czas realizacji projektu składającego się z wielu zadań. Na koniec przejdziemy na poziom zadań i zapoznamy się z technikami ich systematycznej realizacji i planowania. 2.2 Planowanie czasu w projekcie 2.2.1 Plan struktury pracy i wykres Gantta – przypomnienie Plan struktury pracy Jest to nic innego jak siatka zadań w projekcie w której od większych części realizacji projektu (celu, produktów) schodzimy na niższy poziom wstawiając coraz większe szczegóły i „rozbijając” każde większe zadanie na mniejsze czynności. Przykładowy WBS może wyglądać tak Poniże znajdziesz linki do formatek WBS http://www.projectmanagementdocs.com/templates/Work%20Breakdown%20Structur e.pdf Wykres Gantta Wykres Gantta przenosi plan struktury pracy na wykres czasu – ilość czasu potrzebna do realizacji zadania i poszczególnych podzadań jest pokazywana jako belka na wykresie – jej początek i koniec oznaczają datę początkową i końcową danego zadani, zaś rozmiar belki wskazuje na długość trwania zadania. W wykresie Gantta istnieje również możliwość dodawania odpowiedzialności osób za poszczególne zadania. Po zakończonym etapie możne również oznaczyć tzw. kamień milowy, czyli punkt kontroli w projekcie, w którym oddane muszą być ważne częściowe rezultaty projektu, jest okazja do dokładnego sprawdzenia czy wszystko idzie zgodnie z planem. Przydatnym zasobem do sporządzania wykresów Gantta jest darmowy program GanttProject http://www.ganttproject.biz/ 2.2.2 Metoda ścieżki krytycznej i metoda PERT Jak dowiedziałeś się z kursu Zarządzania projektami, plan struktury pracy i wykres Gantta ułatwiają znacznie zaplanowanie wszystkich działań w projekcie a następnie przyporządkowanie im odpowiedniego czasu realizacji. Te narzędzia jednak nie odpowiadają nam dokładnie na pytanie – w jakiej kolejności powinniśmy wykonywać zadania i ile czasu zajmie ich realizacja. Ponadto, bez odpowiedzi pozostaje pytanie co się stanie, jeśli jedno z zadań w kolejności wykonywania opóźni się – jak ustalić i zmierzyć jego wpływ na pozostałe. Odpowiedzi na te pytania pomagają uzyskać dwie metody planowania i zarządzania projektami bezpośrednio związane z czasem – metoda ścieżki krytycznej i jej odmiana – metoda PERT Metoda ścieżki krytycznej i PERT Metoda ścieżki krytycznej, jak nazwa wskazuje polega na ułożeniu wszystkich zadań wedle kolejności ich realizacji. Każde zadanie ma jednakowy symbol graficzny (np. prostokąt). Następnie zadania ustawia się kolejności realizacji i łączy wskazując powiązania między nimi (np. które zadanie następuje po którym). Dzięki temu wiadomo np., że zadanie XY nie może się rozpocząć przez zadaniem Z, ale może trwać równolegle z zadaniem T. Metodę tworzenia ścieżki krytycznej prześledzimy na przykładzie projektu budowy domu Najpierw ustalamy zakres czynności – czyli budujemy plan struktury pracy Następnie przygotowujemy wykres Gantta projektu wraz z ustalenie następstw realizacji poszczególnych działań Jak widać na wykresie, poszczególne zadania zależą od poprzednich. Aby więc np. zadanie Rozpoczęcie budowy mogło się zacząć musi być ukończone zadanie Projekt architektoniczny i Załatwienie formalności. Taki ciąg zależności musimy ustalić dla całego projektu. Kiedy wykonaliśmy to zadanie możemy przystąpić do stworzenia diagramu ścieżki krytycznej Metoda PERT jest wariantem ścieżki krytycznej, przy czym różnica polega na tym, że w wykresie ścieżki krytycznej za podstawę obliczenia bierze się wyznaczony do realizacji czas poszczególnych działań i oblicza się ile zajmie realizacja najdłuższej sekwencji. W metodzie PERT, czas szacuje się metodami statystycznymi na podstawie trzech zmiennych: Do każdego zadania przypisuje się: o Optymistyczny czas realizacji o Pesymistyczny czas realizacji o Optymalny czas realizacji Metoda PERT ma zatem tę przewagę, że krytyczną ścieżkę działania szacuje uwzględniając ryzyko opóźnień. Więcej o metodzie ścieżki krytycznej i PERT dowiesz się z linków http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Acie%C5%BCka_krytyczna http://pl.wikipedia.org/wiki/PERT Ćwiczenie Aby lepiej zapoznać się z metodą ścieżki krytycznej wykonaj następujące ćwiczenie Jesteś członkiem znanego gangu napadającego na banki. Sekret waszych sukcesów leży w tym, że napady są zawsze bardzo dobrze zaplanowane. Na kolejny skok wybraliście pewien prowincjonalny oddział Banku Narodowego. Z waszego rozpoznania wynika, że policja potrzebuje siedem i pół minuty, aby dojechać do banku od chwili, kiedy włączy się alarm. Zebraliście się teraz, aby zdecydować, czy napadu można dokonać w tym czasie. Aby napad się powiódł, dwóch członków gangu (strzelec i kasiarz) musi dostać sie na tyły banku, aby wytrychem otworzyć tylne drzwi. Reszta gangu podjedzie od frontu i zaczeka. Kiedy rozlegnie się alarm, cały gang wkroczy do banku. Strzelcy wycelują broń w stronę strażników i klientów, zaś człowiek wyznaczony do opróżnienia kas przeskoczy przez ladę i opróżni szuflady kas. Kasiarz otworzy sejf i opróżni go. Kiedy wszystkie te zadania zostaną zrealizowane, gang opuści budynek. Zadanie polega na zdecydowaniu, czy napadu można dokonać w wyznaczonym czasie. W tym celu musisz stworzyć wykres czasowy scenariusza tego napadu. UCZESTNICY 2 strzelców (osłona), 1 człowiek do opróżniania kas, 1 kasiarz, 1 kierowca, 1 mózg całej akcji CZYNNOŚCI: 1. Wysadzić strzelca i kasiarza na tyłach banku. 2. Wysadzić pozostałych od frontu. 3. Wszyscy wchodzą do banku w tym samym czasie. 4. Strzelcy (osłona) zajmują stanowiska i wycelowują broń we wszystkich obecnych w budynku. 5. Człowiek wyznaczony do opróżnienia kas przeskakuje przez kontuar i wygarnia pieniądze. 6. Kasiarz otwiera sejf i opróżnia go. 7. Wszyscy opróżniają bank w tym samym czasie. 8. Po skończonym napadzie kierowca spotyka się z resztą gangu przed wejściem do banku. LIMITY CZASOWE: 2 minuty na otworzenie wytrychem drzwi banku od zaplecza kiedy drzwi zostaną wyłamane, włączy się alarm; policja przyjeżdża za 7 minut i 30 sekund 45 sekund na dojechanie samochodem z ulicy na zapleczu budynku do drzwi frontowych 30 sekund dla strzelców (osłony), aby weszli do banku i zajęli swoje pozycje 60 sekund dla kasiarza, aby dotarł od tylnych drzwi do sejfu 30 sekund dla człowieka wyznaczonego do wygarnięcia pieniędzy z kas, aby przeskoczył przez ladę i zaczął opróżniać szuflady 3 minuty na opróżnienie kas 2 minuty na otwarcie sejfu 2 minuty na jego opróżnienie 45 sekund na wyjście z banku i dotarcie do samochodu stojącego przed głównym wejściem PYTANIA, NA KTÓRE NALEŻY ODPOWIEDZIEĆ: Czy napadu można dokonać w ciągu siedmiu minut, to znaczy na trzydzieści sekund przed przybyciem policji? W jakim najkrótszym czasie można dokonać tego napadu (jak wygląda ścieżka krytyczna tego przedsięwzięcia)? Rozwiązanie Pytanie 1 – tak można dokonać tego napadu przed przybyciem policji Pytanie 2 – ścieżka krytyczna wygląda następująco „Napad na Bank” wejście do banku; sejf opróżniony wszyscy na stanowiskach sygnał alarmu wyłamanie zamka (2 min.) zatrzymanie strzelcy stoją na straży pozycje (30 sek) (4 min) kasiarz dociera do samochodu z tyłu budynku strzelcy na otwarcie sejfu (2 min) skarbca (60 sek) opróżnienie skarbca (2 min) (45 sek) (30 sek) (3 min) przejazd od frontu członek gangu opróżnienie kas wyjście (45 sek) przeskakuje 0:00 przez ladę 5:45 2.3 Realizacja pojedynczych zadań Jakkolwiek pomocne byłyby wszelkie metody ułatwiające planowanie dużej ilości czasu w projekcie i wyznaczanie czasu potrzebnego na realizację poszczególnych działań, to w ostateczności, ktoś musi zacząć te działania realizować. Właśnie ten aspekt okazuje się być najsłabszą stroną planowania czasu i zarządzania zadaniami w czasie. Nie ma niestety jednej dobrej metody ani cudownej techniki, po której najbardziej nieudaczny manager zacznie bezbłędnie realizować każdy projekt. Podstawową zasadą każdej metody zarządzania czasem jest to, że kiedyś trzeba się zebrać w sobie i wykonać zaległe i przybywające wciąż zadania. Metody te ułatwiają tylko ustalenie kolejności i sposobu wykonania oraz pomagają w zarządzaniu ich ilością. 2.3.1 Priorytetyzacja Zacznijmy od ćwiczenia Ćwiczenie Wypisz na kartce swoje zadania z jednego dnia pracy. Upewnij się, że znajdą się tam zarówno zadania administracyjne jak i poważniejsze i zajmujące więcej czasu. Umieść też tam zadania, które odkładasz od kilku dni oraz te z życia prywatnego. Powinieneś mieć minimum 10 różnych zadań. Teraz pogrupuj zadania wedle dwóch oddzielnych kategorii: kategorii ważności i kategorii pilności. Jeśli dane zadanie jest ważne wówczas nadaj mu literę A, jeśli jest nieważne nadaj mu literę B. Tak opisz każde z twoich zadań. Następnie oceń czy dane zadanie jest pilne do wykonania czy może poczekać. Jeśli jest pilne to nadaj mu cyfrę 1, jeśli jest niepilne wtedy nadaj mu cyfrę 2. Po zakończeniu tej analizy powinieneś mieć każde zadanie oznaczone literą A lub B oraz cyfrą 1 lub 2. Teraz korzystając z tabeli poniżej umieść w niej zadania stosownie do oznaczeń które nadałeś: Ważne i Pilne (A1) Ważne i Niepilne (A2) Nieważne i Pilne (B1) Nieważne i Niepilne (B2) To proste ćwiczenie uszeregowało twoje zadania w 4 różne grupy, przeanalizujmy zatem co się stanie jeśli nie zrobisz jakichś zadań z każdej z grup: Ważne i Pilne – są to zadania o najwyższym priorytecie, ich wykonanie jest konieczne już teraz, a jednocześnie skutki zaniechania będą doniosłe. Do takich zadań może np. należeć ubezpieczenie samochodu Ważne i Niepilne – jeśli w ogóle nie wykonasz tego zadania wówczas skutki również mogą być doniosłe, jednak nie musi ono być wykonane już teraz. Do takich zadań należy np. przygotowanie analizy portfela projektów na najbliższą radę nadzorczą za 4 miesiące Nieważne i Pilne – takie zadania zazwyczaj zajmują najwięcej czasu a ich samych jest dużo. To one (a właściwie ich odkładanie się na „stertę”) często są odpowiedzialne za poczucie natłoku zadań. Do takich zadań należy np. umycie samochodu. Jest on bardzo brudny, ale w ostateczności nie stanie się nic złego jeśli go nie umyjesz. Takie zadanie jednak mają to do siebie, że zaprzątają głowę i tworzą wrażenie ciągłego zalegania z czymś co prędzej czy później trzeba zrobić Nieważne i Niepilne – takie zadania możemy wykonać w czasie wolnym i kiedy pozostałe obowiązki na to pozwalają. Należy do nich np. przeczytanie interesującej książki. Oczywiście dla ważności i pilności możesz ustalać bardziej skomplikowane skale i robić więcej grup, pamiętaj jednak, ze siłą wszystkich systemów zarządzania jest prostota. 2.3.2 „Oznaczanie zadań jako ukończone” Tytuł tej części lekcji jest wolnym tłumaczeniem najsłynniejszego i zarazem bardzo prostego systemu zarządzania zadaniami w czasie – Getting Things Done Davida Allena. W wielkim skrócie polega on na wykonywaniu trzech prostych czynności: 1. Zbieraniu wszystkich zadań 2. Filtrowaniu ich i bieżącej kategoryzacji 3. Wykonywaniu kiedy jest na to pora Prześledźmy każdy z tych etapów: 1. Zbieranie wszystkich informacji David Allen zaleca aby na początku poświęcić jeden weekend (z jego doświadczenia wynika, że tyle czasu jest potrzebne), aby zebrać wszystkie działania które cię dotyczą i które powinieneś wykonać. W tej metodzie chodzi o to aby „oczyścić” swoją głowę ze wszelkich myśli o niewykonanych zadaniach. Nie ważne czy jest to przygotowanie ważnego projektu czy tylko przeczytanie nowego katalogu ubrań górskich. Każde z nich jest zadaniem i zaprząta umysł. Allen dowiódł, że zostawianie niewykonanych zadań w swojej świadomości powoduje stres i uczucie ciągłego napięcia z powodu niezrealizowanych zobowiązań. Wykształcając w sobie nawyk ciągłego notowania wszystkich myśli (notować możesz w dowolny sposób, również oznaczając papiery do przejrzenia) „robisz miejsce” na nowe pomysły. Na tym etapie nie cenzuruj żadnych idei. Po prostu jest zapisz. 2. Selekcja Po zebraniu wszystkich spraw w regularnych odstępach czasu (np. raz na tydzień) wykonujesz przegląd. Na tym etapie określasz czy dana sprawa wymaga od ciebie podjęcia jakiegoś działania. Jeżeli nie, to ląduje w jednym z trzech miejsc: Kosz – tu ląduje wszystko to co nie wymaga żadnego działania, ani teraz ani w przyszłości Archiwum – to kategoria zawierająca sprawy nie wymagające działania, ale zawierające informacje potencjalnie potrzebne w przyszłości. Kiedyś/Może – Lista spraw do zrealizowania w bliżej nieokreślonej przyszłości. Jeżeli sprawa wymaga podjęcia działania i nie zajmie Ci to więcej niż 2 minuty, to wykonaj to od razu. W przeciwnym wypadku działanie ląduje na liście spraw wymagających działania i podlega procesowi porządkowania. 3. Porządkowanie Porządkowanie w metodzie GTD polega na pogrupowaniu zgromadzonych i przeanalizowanych informacji tak, żeby można było łatwo do nich wrócić. Najprostszy podział listy spraw wymagających działania to : Projekty – tu jak sama nazwa wskazuje lądują projekty Najbliższe działania – to działania, które muszą być podjęte jak najszybciej Oczekiwane – tu znajdą się te sprawy, co do których oczekujesz na jakąś odpowiedź, informację od innych. Kalendarz – do kalendarza trafiają tylko działania, które musisz wykonać w konkretnym dniu lub czasie. 4. Przeglądanie Samo zebranie i posortowanie wszystkich spraw nic Ci nie da jeżeli nie będziesz tych informacji regularnie przeglądał. Podczas przeglądu aktualizujesz zapisane informacje i wybierasz to co wypadałoby zrobić dopisując działania na odpowiednie listy. 5. Realizacja Na tym etapie decydujesz co będziesz robił w danej chwili, w zależności od: Sytuacji w jakiej się znajdujesz (tutaj przydaje się priorytetyzacja zadań o której mówiliśmy w poprzedniej części lekcji), Ilości dostępnego czasu Ilości energii Dokładniejsze wyjaśnienie tego procesu znajdziesz na diagramie Metoda GTD wymaga większej ilości czasu na wdrożenie, możesz jednak spróbować stosować jej poszczególne części. Aby dokładniej zapoznać się z jej stosowaniem polecamy linki http://produktywnie.pl/ http://www.davidco.com/ 2.4 Test sprawdzający wiedzę lekcji 2 1. Ścieżka krytyczna to a. Metoda szacowania najdłuższego czasu realizacji projektu b. Metoda szacowania ryzyka związanego z czasem realizacji projektu c. Metoda porządkowania zadań Prawidłowa odpowiedź: a i b 2. Plan struktury pracy tworzy się: a. Od większych zadań do mniejszych b. Od mniejszych zadań do większych c. Porządkując zadania wedle Prawidłowa odpowiedź: b 3. Metoda GDT polega na: a. Ciągłym spisywaniu zadań i ich bezpośredniej realizacji z listy b. Ciągłym spisywaniu zadań, ich selekcji, porządkowaniu i kategoryzacji c. Priorytetyzacji zadań Prawidłowa odpowiedź: b Lekcja 3 – Przykładowe narzędzia wspomagające zarządzanie zadaniami w czasie Aby techniki i metody zaproponowane w tym kursie zastosować można w rzeczywistości, muszą one być wsparte odpowiednimi narzędziami. Oczywiście każdą z nich (jak zresztą wszystkie metody zarządzania projektem) można stosować przy użyciu tablicy i kolorowych flamastrów, ale komputery i przyjazne użytkownikowi programy znacznie zarządzanie ułatwiają. W tej lekcji pokażemy w formie demonstracji jak wykorzystywać można popularne i darmowe programy, które w prosty sposób ułatwiają zarządzanie zadaniami. 3.1 Uwagi wstępne – co naprawdę jest nam potrzebne Aby rzeczywiście ułatwić zarządzanie zadaniami w czasie musimy uświadomić sobie, że wszystko czego potrzebujemy to: Miejsce do łatwego gromadzenia notatek o zadaniach Sposób na szybkie, powtarzalne i proste oznaczanie zadań wedle kategorii Sposób na ustawianie przypomnień i odnośników do zadań Kalendarz Dla bardziej zaawansowanych – sposób na łączenie w jednym miejscu kilku różnych elementów – poczty email, kalendarza, zadań, kontaktów Dla bardziej zaawansowanych – możliwość synchronizacji z telefonem lub palm topem, dostęp przez sieć WWW oraz możliwość dzielenia zadań z innymi osobami Z przedstawionych przez nas propozycji każda (w mniejszym lub większym stopniu) oferuje wspomniane funkcje i z powodzeniem możemy stosować wybrane z nich 3.2 Programy 3.2.1 Microsoft Outlook Outlook jest zdecydowanie najbardziej dopracowanym narzędziem do zarządzania zadaniami, pocztą, kalendarzem czy kontaktami. Jest częścią pakietu Office i niestety nie jest narzędziem bezpłatnym. W podstawowej wersji oferuje wszystkie funkcje w tym możliwość synchronizacji z urządzeniami przenośnymi czy udostępnianie online (wersja 2010). Włączenie Outlooka do serwera Exchange (co niestety jest wydatkiem dużym) daje nieograniczone wręcz możliwości udostępniania zadań, kalendarzy i pracy grupowej. Więcej o możliwościach Outlooka dowiesz się tutaj http://office.microsoft.com/pl-pl/outlook/ 3.2.2 Mozzilla Lightning Ten darmowy program jest częścią otwartego projektu słynnej przeglądarki internetowej FireFox. Jest to program pocztowy podobny do Outlooka oraz zintegrowany z nim kalendarz. Funkcje są podobne jak w Outlooku, chociaż oczywiście nie wszystkie możliwości dadzą się przenieść. Przewagą Lightninga oprócz ceny jest również to, że powstaje do niego duża ilość dodatków i przydatnych rozszerzeń znacznie zwiększających możliwości oprogramowania Więcej o projekcie Lightning http://www.mozilla.org/projects/calendar/lightning/ 3.2.3 Kalendarz Google Firma Google udostępnia w ramach swojej darmowej poczty email również możliwość korzystania z bardzo rozbudowanego pakietu aplikacji biurowych i organizacyjnych. Do dyspozycji mamy: Pocztę email Dokumenty (jest to de facto odpowiednik pakietu Office, tylko, że dostępny przez przeglądarkę www) Kalendarz Zadania Cały pakiet umożliwia pracę grupową i udostępnianie (np. możemy utworzyć zadanie dla grupy i połączyć je z dokumentem nad którym mamy pracować, dokument ten może być edytowany przez wiele osób jednocześnie). Więcej o pakiecie Google http://www.google.pl/intl/pl/options/ 4. Literatura A Guide to Project Management Body of Knowledge, Third Edition, PMI 2001 Practice Standard for Work Breakdown Structure, PMI 2001 D. Ancona, T. W. Malone, W. J. Orlikowski, P. M. Senge, In Prise of the Incomplete Leader, Harvard Business Review z lutego 2007 D. Allen, Sztuka efektywności. Skuteczna realizacja zadań, Gliwice 2004 N. Mingus, Zarządzanie projektami, Gliwice 2002