Wykład 3 - Wydział

D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII
Hedoniczny model cen
dr Dorota Ciołek
Katedra Ekonometrii
Wydział Zarządzania UG
http://wzr.pl/~dciolek
[email protected]
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Prekursorami modelowania cen byli F. Waugha oraz A. Court.

F. Waugh na przełomie 1928-1929 roku badał wpływ
wielkości, kształtu, koloru i dojrzałości warzyw na ich
ceny.

A. Court natomiast w 1939 r. opublikował pracę na temat
zależności cen samochodów od cech takich jak: waga
samochodu, jego silnik, czy też powierzchni okien.
Model ten jest powszechnie stosowany do szacowania
dostosowań zmian jakości nowych i niedostępnych w
pewnych okresach dóbr w konstrukcji wskaźników cen.
Modele hedoniczne wykorzystywane są często do budowy
tzw. indeksów hedonicznych.
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3

W przypadku obiektów heterogenicznych istotną rolę
odgrywają ich niepowtarzalne atrybuty, których pełen
zestaw wraz z pewnymi charakterystykami „zewnętrznymi”
kształtują ceny na rynku.

Dla konsumenta każdej z tych cech przypisana jest pewna
użyteczność, a cena produktu jest sumą cząstkowych
użyteczności poszczególnych cech.

Chodzi o rynki dóbr heterogenicznych
(np. nieruchomości czy dzieł sztuki) lub dóbr o często
zmieniających się charakterystykach jakościowych
(np. komputery).
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen

Model ekonometryczny, w którym zmienną objaśnianą jest cena,
a zmiennymi objaśniającymi cechy produktu, o których uważa
się, że mają znaczący wpływ na cenę tego produktu.
Ogólny model regresji hedonistycznej można zapisać w następujący
sposób:
k
Pi   0    j zij   i
j 1
gdzie: i – numer obiektu należącego do badanej próby i=1,…,n
j – numer cechy uwzględnianej w badaniu j=1,…,k
Pi - cena i-tego obiektu,
zij – wartość cechy j dla i-tego obiektu
j - mówi o sile i kierunku oddziaływania j -tej cechy na cenę
 - składnik losowy modelu.
D. Ciołek

ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Współczynniki j interpretowane są jako przeciętna
wycena poszczególnych cech badanego dobra.

Przyjmuje się, że te ceny odzwierciedlają
nieobserwowalne wyceny rynkowe poszczególnych cech
dobra.

Te nieobserwowalne ceny cech danego dobra określa się
mianem cen implikowanych lub domniemanych.
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Podstawowymi zagadnieniami ekonometrycznymi, które
związane są z estymacją hedonicznego modelu regresji:
• dobór zbioru zmiennych objaśniających
• ocena współliniowości zmiennych objaśniających
• dobór postaci funkcyjnej
• wybór metody estymacji
• analiza składnika losowego
Najczęściej jako modele hedoniczne wykorzystuje się modele
jednorównaniowe, nieliniowe względem cech dobra - modele
log-liniowe:
k
ln Pi   0    j zij   i
j 1
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen na rynku nieruchomości

Stosuje się w celu oszacowania tego, jaki wpływ na wycenę
nieruchomości mają jej cechy oraz poszczególne zjawiska o
charakterze ekonomiczno- społecznym.

Tworzone są głównie na użytek polityki planowania
przestrzennego oraz polityki inwestycyjnej, polityki
społecznej, jak również w projektach masowej wyceny
nieruchomości.

Oszacowania parametrów regresji hedonistycznych, zwłaszcza
na zróżnicowanym i skomplikowanym rynku nieruchomości
pozwalają nie tylko wnioskować, jaką wartość konsumenci
przypisują poszczególnym cechom mieszkań, ale stanowią
również główny składnik hedonicznych indeksów cen
mieszkań.
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen mieszkań w Trójmieście

Model oszacowany na podstawie 100 mieszkań wystawionych
na sprzedaż (rynek wtórny, ceny ofertowe)

Cechy uwzględnione w modelowaniu:
- metraż
- liczba pokoi
- piętro
- rok budowy
- a) miasto: Gdańsk, Sopot, Gdynia
- b) dzielnice w poszczególnych miastach
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen mieszkań w Trójmieście
Model dla wszystkich miast:
ln(cena/m2) = 73,23 + 0,006 metraż - 0,12 l.pokoi +
+ 0,02 piętro – 0,03 r.budowy +
+ 0,54 Sopot − 0,034 Gdynia
Model dla Sopotu:
ln(cena/m2) = 74,84 + 0,006 metraż - 0,13 l.pokoi
- 0,03 r.budowy + 0,57 Dolny_Sopot +
+ 0,5 Górny Sopot + 0,52 Kamienny_Potok +
+ 0,6 Wyścigi_Karlikowo
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen mieszkań w Trójmieście
Model dla Gdańska: (nieistotne: Zaspa, Siedlce, Przymorze)
ln(cena/m2) = 130,83 - 0,19 l.pokoi - 0,06 r.budowy +
+ 0,02 piętro + 0,004 metraż +
+ 0,41 Brzeźno - 0,53 Chełm +
+ 0,52 Jelitkowo - 0,4 Morena – 0,34 Osowa +
+ 0,15 Śródmieście – 0,34 Ujeścisko
Model dla Gdyni: (nieistotne: Śródmieście, Mały Kack, Witomino)
ln(cena/m2) = 9,21 + 0,04 piętro + 0,006 metraż –
- 0,5 Chwarzno - 0,42 Oksywie
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen na rynku dzieł sztuki
Wśród istotnych cech opisujących dzieła sztuki (w większości będących
cechami jakościowymi) należy wymienić:
•
autora pracy
•
sposób (technikę) wykonania
•
tematykę dzieła
•
stan zachowania dzieła i jego historię
•
certyfikat autentyczności itp.
Uwzględnienie otoczenia odnosi się do:
•
mody
•
generującej wzajemne relacje popytu i podaży
•
wystawcy dzieła, który może być np. gwarantem autentyczności lub
zapewnia bezpieczeństwo transakcji czy przechowywania obrazu
•
wydarzeń wpływających na zwiększenie lub zmniejszenie
zainteresowania rynkiem sztuki, np. wzrost zamożności, utrata
zaufania do tradycyjnych instrumentów finansowych itp.
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Hedoniczny model cen na rynku dzieł sztuki

Podstawową kwestią w przypadku badania zmian cen na
rynku sztuki jest dobór próby, na podstawie której będą
wyznaczane indeksy cen.

W dotychczasowych analizach dokonywano wyboru dzieł do
próby na podstawie różnych kryteriów dotyczących m.in.:

nośników (np. malarstwo, rzeźba, grafika, fotografia,
numizmaty itp.),

zasięgu terytorialnego

okresu powstania dzieła lub

okresu jego pojawienia się na aukcji.
D. Ciołek
ZASTOSOWANIA EKONOMETRII – wykład 3
Indeksy hedoniczne
W praktyce hedoniczne modele cen wykorzystywane są do
konstrukcji indeksów cenowych tzw. Indeksów hedonicznych
- szeroko wykorzystywanych jako wskaźniki cen na rynkach
dóbr heterogenicznych
W indeksach hedonicznych wykorzystuje się informacje z modeli
hedonicznych na dwa sposoby:

metody pośrednie – oszacowanie modelu wykorzystuje się
tylko do wskazania cech, które w istotny sposób wpływają na
cenę dzieła

metody bezpośrednie - indeks wyliczany jest bezpośrednio
w modelu regresji hedonicznej lub też informacje pochodzące
z tego modelu mogą służyć do wyznaczenia cen odbitych
(wartości teoretycznych wszystkich przedstawicieli dóbr, aby
następnie posłużyć do międzyokresowych porównań cen)