Nauka odpoczywnia

56_felieton-eichelberger:Layout 1
2008-02-18
14:45
Strona 56
felieton
Wojciech Eichelberger
PSYCHOLOG, PSYCHOTERAPEUTA, TRENER I DORADCA BIZNESU, PUBLICYSTA, AUTOR I WSPÓŁAUTOR WIELU BESTSELLEROWYCH
KSIĄŻEK. STWORZYŁ INSTYTUT PSYCHOIMMUNOLOGII – IPSI (WWW.IPSI.PL) – ZAJMUJĄCY SIĘ PROFILAKTYKĄ
I LECZENIEM PSYCHOLOGICZNYCH ASPEKTÓW WYPALENIA ZAWODOWEGO I STRESOWEGO ORAZ ZABURZEŃ ODPORNOŚCI.
WSPÓŁTWORZYŁ PROGRAMY TV POPULARYZUJĄCE PSYCHOLOGIĘ, M.IN.: „OKNA”, „BYĆ TUTAJ”, „NOCNY STRÓŻ”. FELIETONY I ESEJE
PUBLIKUJE M.IN. W: „ZWIERCIADLE”, „CHARAKTERACH”, „GAZECIE WYBORCZEJ”, „PULSIE BIZNESU”.
Może się to wydać dziwne, a nawet śmieszne, że w obecnych czasach
trzeba uczyć ludzi odpoczywania. Przecież wystarczy znaleźć odpowiedni
czas i miejsce i samo się zrobi. W istocie tak powinno być. Niestety,
coraz częściej tak nie jest.
Jakiś czas temu przyszedł do mnie młody mężczyzna piastujący
odpowiedzialne stanowisko w dużej firmie. Opowiedział mi o tym, jak
po wielu latach bez urlopu dłuższego niż trzy dni wybrał się wreszcie
w wymarzone miejsce, w którym niegdyś wspaniale wypoczął. Pogoda
była tak samo piękna jak wtedy. To samo rozłożyste drzewo szumiało nad
brzegiem tego samego, błękitnego jeziora. Tak samo jak wtedy wyciągnął
się pod tym drzewem na wygodnym leżaku i… po kilku dniach uciekł
stamtąd w popłochu. „Nie mogłem się wyłączyć i poczuć, gdzie jestem,
bez przerwy myślałem o pracy i czułem narastający niepokój. Coś jest
ze mną nie tak”. Miał rację.
Każdy żywy organizm działa w dwóch podstawowych trybach: mobilizacji
i regeneracji. Dopóki jest zdrowy, przełącza się automatycznie z jednego
na drugi w zależności od potrzeb. Gdy sytuacja tego wymaga, mobilizuje
się, wydatkując duże ilości energii, a gdy tylko okoliczności na to
pozwolą, bez zwłoki przełącza się na tryb regeneracji i odnawia swoje
energetyczne zasoby. Łatwo to zaobserwować w zachowaniu zwierząt.
Niezrównanym przykładem sprawności tego mechanizmu jest scena
z kultowego filmu „Wejście smoka”. Bohater, mistrz sztuk walki, w trakcie
porywającej i skutecznej bitwy z przeważającymi siłami wroga zostaje
uwięziony w stalowej pułapce. W jednej chwili orientuje się, że nie ma
szans się z niej wydostać, i co robi? Coś, co przeciętnemu korporacyjnemu wojownikowi nie mieści się w głowie. Bohater filmu, nie zważając na to,
że przed chwilą walczył o życie, że wróg go złapał w pułapkę, że jego
przyszłość w związku z tym nie zapowiada się najlepiej, natychmiast
siada i wchodzi w głęboki wypoczynkowy trans. Ta scena jak żadna inna
znamionuje jego prawdziwe mistrzostwo. Ten człowiek miał świetnie
ustawiony automatyczny przełącznik trybów, który w każdej sprzyjającej
56 WITTCHEN
sytuacji przełączał jego organizm w tryb regeneracji. Wracając do mojego
klienta, można powiedzieć, że automatyczny przełącznik trybów mu się
zaciął. Należało się tego spodziewać, bo także w ludzkim organizmie
obowiązuje znana w przyrodzie zasada, że funkcje i organy nieużywane
zanikają. Na skutek wieloletniej nieprzerwanej pracy pod dużym napięciem
urządzenie się po prostu przegrzało. Taki zacięty przełącznik po pewnym
czasie zacznie powodować kłopoty z zasypianiem, budzenie się w nocy,
zaburzenia łaknienia i wydalania, spadek potencji seksualnej, drażliwość,
aż w końcu może doprowadzić organizm do stanu wypalenia energetycznego. A odblokować go i przywrócić jego naturalne funkcje nie jest
wcale łatwo. Znacznie ekonomiczniej jest zapobiegać takiej sytuacji.
Najlepiej jak najczęściej, przy każdej nadarzającej się okazji używać
tego przełącznika. Oto krótka instrukcja obsługi przełącznika trybów
na ciężkie czasy:
– co 1,5–2 godziny zrób sobie 10 minut przerwy w pracy (w tym czasie
staraj się kilka razy odetchnąć głęboko przeponą),
– znajdź co najmniej 45 minut na ciepły posiłek w środku dnia (nie jedz
w pośpiechu ani na stojąco),
– jeśli nie masz czasu na ciepły posiłek, przeżuj dokładnie kęs czegoś
pożywnego raz na dwie godziny,
– nie spiesz się, gdy korzystasz z toalety,
– po pracy znajdź czas na trochę ruchu (co najmniej 20 minut
szybkiego spaceru),
– gdy w ruchu ulicznym zatrzyma cię czerwone światło, skorzystaj
z okazji, aby wypocząć chwilkę, weź głęboki oddech,
– nie objadaj się na noc – jedz za to duże śniadania,
– chodź spać możliwie jak najwcześniej przed północą,
– w czasie weekendów i świąt słuchaj się swojego organizmu i pozwól
mu robić, co chce,
– przynajmniej raz na rok weź trzytygodniowy urlop i spędź go
w jednym miejscu.
Fot. Paweł Sypniewski
NAUKA ODPOCZYWANIA