Materiały dodatkowe dla rodziców
Transkrypt
Materiały dodatkowe dla rodziców
Materiały dodatkowe do Formularza oceny żywienia i odżywienia dziecka 0-3 Komitet Żywienia ESPGHAN rekomenduje wyłączne karmienie piersią przez 6 miesięcy (za najkrótszy okres uznano 17 tygodni) przed 26. tygodniem życia niemowlęcia zaleca się rozpoczęcie rozszerzania diety, najlepiej w osłonie karmienia piersią karmienie piersią zalety karmienia piersią budowanie bliskiej relacji emocjonalnej między matką a dzieckiem dwukrotnie mniejsze ryzyko celiakii u dzieci, które podczas wprowadzania glutenu były karmione mlekiem matki mniejsze ryzyko biegunki infekcyjnej, zapalenia ucha środkowego oraz zapalenia płuc mniejsze ryzyko martwiczego zapalenie jelit u wcześniaków mniejsze ryzyko nagłej śmierci niemowląt mniejsze ryzyko rozwoju otyłości w późniejszym wieku (każdy miesiąc karmienia piersią zmniejsza ryzyko otyłości o 4%), mniejsze ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 oraz 2 w późniejszym wieku prawdopodobnie mniejsze ryzyko zachorowania na chorobę Crohna i Colitis Ulcerosa prawdopodobnie mniejszy poziom cholesterolu oraz mniejsze ryzyko nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej oraz udaru w późniejszym wieku niższe ryzyko raka sutka i jajnika u kobiet karmiących piersią karmienie piersią a profilaktyka chorób atopowych obecnie brak jest jakichkolwiek wskazań do restrykcji dietetycznych u matek dzieci wysokiego ryzyka chorób atopowych w okresie ciąży i laktacji u niemowląt z grupy wysokiego ryzyka, będących na żywieniu mieszanym, zaleca się stosowanie hydrolizatów w prewencji alergii na białka mleka krowiego nie zaleca się stosowania preparatów sojowych w prewencji chorób alergicznych u dzieci z grup wysokiego ryzyka leki a karmienie piersią wykaz leków przeciwwskazanych podczas karmienia piersią dostępny jest na stronie: http://www.toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/htmlgen?LACT opracowanie: Katarzyna Szott Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Żywienia Dzieci Posiłki uzupełniające pokarmy stałe i płynne, inne niż pokarm naturalny i mieszanki mleczne (mleko modyfikowane) należy wprowadzać nie wcześniej niż po ukończeniu 17. tygodnia życia niemowlęcia i nie później niż w 26. tygodniu nie ograniczać tłuszczu (podaż tłuszczu < 22% dziennego zapotrzebowania energetycznego skutkuje słabym przyrostem masy ciała) gluten u dzieci karmionych piersią należy wprowadzać w 5. miesiącu życia (aktualny – 2007r. – model żywienia niemowląt karmionych piersią), u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym – w 6. miesiącu życia (aktualny – 2007r. – schemat sztucznego żywienia niemowląt), stopniowo zwiększając jego ilość z 2-3g kaszy manny na 100ml mleka bądź przecieru jarzynowego mleko krowie nie może stanowić głównego składnika diety niemowlęcia ze względu na niską zawartość żelaza i zbyt dużą zawartość białka; mleko krowie należy podawać dziecku nie wcześniej niż po ukończeniu 12 miesiąca życia opóźnione wprowadzanie potencjalnie alergizujących pokarmów, takich jak ryby czy jajka, nie wpływa na częstość występowania alergii nie zaleca się doprawiania potraw solą i cukrem ze względu na niedostatecznie przystosowany organizm dziecka oraz na kształtowanie się złych nawyków żywieniowych za optymalną liczbę posiłków uważa się 4-5 dziennie (3 posiłki podstawowe oraz 1-2 uzupełniające) zarówno zbyt mała (3 i mniej), jak i zbyt duża (6 i więcej) liczba posiłków może przyczyniać się do rozwoju nadwagi i otyłości, utrwalać nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz nasilać zaburzenia karmienia liczba posiłków czas trwania posiłku optymalny czas trwania posiłku to 25 minut podstawowe funkcje posiłków uzupełniających pokrycie zapotrzebowania na wszystkie niezbędne składniki odżywcze (inny skład niż mleka matki oraz mleka modyfikowanego) poznawanie nowych smaków (różnorodność smaków przy niezmiennym smaku mleka modyfikowanego) akceptacja szerokiego asortymentu produktów (różnorodność smaków, barw, kształtów, zapachów) nauka gryzienia (różnorodność konsystencji oraz faktur produktów) zapotrzebowanie energetyczne u dzieci w wieku 0-3 lata 0-6 miesięcy 108 kcal/kg mc/dobę 6-12 miesięcy 96 kcal/kg mc/dobę 13-36 miesięcy 83 kcal/kg mc/dobę udział energii z poszczególnych składników odżywczych w diecie dzieci w wieku 0-3 lata tłuszcz 30-40% energii (ograniczając podaż tłuszczów zawierających NKT, tłuszcze trans oraz cholesterol) 10-15% energii białko (1g/kg mc/dobę u dzieci w wieku 13-36 miesięcy) węglowodany 55-60% energii (ograniczając podaż dodatkowego cukru ze słodzenia) zapotrzebowanie na wodę u dzieci dzieci ważące < 10kg 100ml/kg mc/dobę dzieci ważące > 10kg 1 litr + 50ml na kg/mc/dobę witamina D •podaż witaminy D u niemowląt urodzonych o czasie i karmionych piersią powinna wynosić 400 j.m. począwszy od pierwszych dni życia •podaż witaminy D u niemowląt urodzonych o czasie i karmionych mlekiem modyfikowanym powinna wynosić 400 j.m. łącznie z diety oraz z preparatów farmaceutycznych •ok. 1000ml mleka modyfikowanego początkowego dostarcza ok. 480 j.m. witaminy D •ok. 700-800ml mleka modyfikowanego następnego dostarcza ok. 420-480 j.m. witaminy D •obliczając podaż witaminy D u niemowląt karmionych w sposób mieszany nie bierze się pod uwagę witaminy D z pokarmu kobiecego ze względu na jej niskie stężenie (poniżej 50j.m./l) •podaż witaminy D u dzieci w wieku 13-36 m-cy powinna wynosić 600 j.m. / dzień witamina K (poza dawką jednorazową podawaną po urodzeniu) •podaż witaminy K u niemowląt karmionych piersią powinna trwać od 2. tygodnia życia do ukończenia 3. m-ca i wynosić 25mcg/dobę •podaż witaminy K u niemowląt karmionych mlekiem modyfikowa nym nie jest konieczna PRAWIDŁOWA liczba dziennych PORCJI PRODUKTÓW dla dzieci w wieku od 1 do 3 lat produkt mleko i nabiał liczba porcji 2-3 właściwości źródło wapnia niezbędnego do budowy kości, zębów oraz prawidłowych przemian metabolicznych w organizmie zapotrzebowanie na wapń: niemowlęta 0-6 m-cy - 400mg, niemowlęta 6-12 miesięcy - 600mg, dzieci w wieku 1-3 lata - 700mg 2 porcje mleka oraz 1 porcja innego produktu mlecznego pokrywają dzienne zapotrzebowanie na wapń zaleca się podawanie mleka krowiego po ukończeniu 12 miesięcy mleko modyfikowane typu Junior w stosunku do mleka krowiego zawiera więcej wapnia, żelaza oraz witaminy D w przypadku nietolerancji laktozy zaleca się ograniczenie spożycia mleka odzwierzęcego na rzecz fermentowanych produktów mlecznych warzywa 3-5 mają niską gęstość odżywczą, przez co nie dostarczają zbędnej energii, a przy tym sycą są ważnym źródłem witaminy C (kapusta, pomidor, papryka, natka pietruszki) oraz beta-karotenu (marchew, dynia, szpinak, sałata) warzywa zielone są dobrym źródłem kwasu foliowego rośliny strączkowe zawierają duże ilości białka roślinnego oraz witamin z grupy B owoce 3-4 są podstawowym źródłem błonnika w diecie dziecka dostarczają witaminę C, beta karoten oraz liczne składniki mineralne, takie jak żelazo (przede wszystkim owoce suszone) i magnez (banany) produkty mięsne 1-2 źródło białka, cynku, witaminy B1, witaminy PP, witaminy B12 oraz żelaza hemowego w diecie dzieci zaleca się spożwanie chudego mięsa – indyka, królika większą wartość odżywczą ma dobrej jakości mięso pieczone niż kupne wędliny, które zawierają duże ilości soli oraz substancji dodatkowych ryby (tygodniowo) 1-2 źródło pełnowartościowego, łatwo przyswajalnego białka źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, jodu i witaminy D zgodnie z najnowszymi zaleceniami ryby można podawać niemowlętom już po ukończeniu 6. m-ca życia dzieciom zaleca się podawanie ryb, takich jak: łosoś, dorsz, makrela atlantycka świeża, węgorz, morszczuk, sola nie zaleca się podawania ryb przetworzonych, np. wędzonych woda Niemowlęta: 700-800ml Dzieci w wieku 1-3 lat: 1300ml największe znacznie przy spożyciu wody przez dzieci ma jej jakość dla niemowląt najlepsza jest woda źródlana, woda mineralna niskosodowa (< 20mg jonów sodu / 1l) oraz woda mineralna niskozmineralizowana (< 500 mg / 1l) soki 0-1 nie powinno się podawać dziecku więcej niż 100ml soków dziennie ze względu na zawartą w nich dużą ilość cukrów prostych cukry proste (glukoza oraz fruktoza) hamują apetyt, dostarczają dodatkowej energii, która sprzyja powstawaniu otyłości oraz mogą powodować próchnicę inne napoje 0-1 przekąski 0-2 nie zaleca się podawania dzieciom innych napojów niż woda w ilości większej niż 100ml spożywanie więcej niż 2 porcji przekąsek dziennie sprzyja rozwojowi nadwagi i otyłości ze względu na wysoką zawartość cukru oraz tłuszczu przekąski spożywane między posiłkami hamują apetyt dziecka powodując, że nie je ono posiłków głównych, które dostarczają więcej cennych składników odżywczych Literatura: 1.Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w pierwszym roku życia, opracowane przez zespół ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii, 2007 2.Normy żywienia zdrowych dzieci w 1-3. roku życia – stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów. Standardy Medyczne Pediatria, 2012, T9 3.Żywienie dzieci – wytyczne i stanowiska towarzystw naukowych 2006-2012. Standardy Medyczne Pediatria, 2013, T10 4.Wyniki badania „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej” przeprowadzonego przez Instytut „Pomnik” – Centrum Zdrowia Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA w 2012r. 5.Wyniki badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce” przeprowadzonego przez Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA w 2010r. 6.http://www.who.int/topics/breastfeeding/en/