pobierz

UCHWAŁA NR 411/245/12
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Krakowie
z dnia 19 grudnia 2012 r.
znak sprawy: KI-43-158/80/12
Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z późn. zm.) oraz art. 11
ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych
(Dz. U. z 2012 r., poz. 1113);
orzeka
o stwierdzeniu nieważności Uchwały NR XVIII/138/2012 Rady Gminy w Jordanowie
z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie: określenia wzorów formularzy do podatku od
nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego dla Agencji Nieruchomości
Rolnych.
UZASADNIENIE
1. Wymieniona we wstępie Uchwała NR XVIII/138/2012 – wpłynęła do Regionalnej Izby
Obrachunkowej w Krakowie w dniu 29 listopada 2012 r. Uchwała ta dotyczy spraw „opłat
lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa”.
Dlatego organem nadzoru właściwym do badania jej legalności jest Kolegium
Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie na podstawie art. 86 i art. 90 ust. 2 ustawy
o samorządzie gminnym oraz art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r.
o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113).
Uchwałą NR XVIII/138/2012, z powołaniem się między innymi na przepisy:
- art. 6 ust. 13 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm. – dalej: u.p.o.l.);
- art. 6a ust. 11 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z
2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm. – dalej: u.p.r.);
- art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr
200, poz. 1682 ze zm. – dalej: u.p.l.);
- Rada Gminy w Jordanowie postanowiła o wprowadzeniu do obiegu prawnego
oddzielnego dla Agencji Nieruchomości Rolnych formularza: (1) deklaracji na podatek od
nieruchomości (DN-2), jak załącznik nr 1; (2) deklaracji na podatek rolny (DR-2), jak
załącznik nr 2, a także (3) deklaracji na podatek leśny (DL-2), jak załącznik nr 3 do
uchwały (§ 1). Wykonanie powyższych postanowień powierzono Wójtowi Gminy,
ustalając zarazem, że uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w
Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, z mocą obowiązującą od dnia 1
stycznia 2013 r.
Badając legalność trzech wzorów deklaracji podatkowych, Kolegium Izby na
posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2012 r. postanowiło wszcząć postępowanie o stwierdzenie
nieważności uchwały NR XVIII/138/2012 – uznając, że w niektórych treściach deklaracji
1
podatkowych występują istotne braki i nieścisłości, które utrudniłyby lub uniemożliwiły
wywiązanie się przez podatnika (Agencję Nieruchomości Rolnych) z obowiązku złożenia
wypełnionej deklaracji podatkowej, dla poprawnego wymiaru i poboru podatku od
nieruchomości (art. 6 ust. 10 u.p.o.l), podatku rolnego (art. 6a ust. 11 u.p.r.) i podatku
leśnego (art. 6 ust. 9 u.p.l.).
Podjętą w tym względzie Uchwałę Kolegium Izby NR KI-411/237/12 - przekazano
Radzie Gminy Jordanów i Wójtowi Gminy Jordanów.
2. Ponownie oceniając legalność uchwały NR XVIII/138/2012 w dniu 19 grudnia
2012 r., Kolegium Izby – zważyło, co następuje:
Pomimo indywidualności adresata uchwały NR XVIII/138/2012, jako Agencji
Nieruchomości Rolnych (dalej: ANR), Kolegium Izby stwierdza, że ustalone formularze
dotyczą również nieruchomości, które potencjalnie w przyszłości mogą znaleźć się we
władaniu ANR. Dlatego nie kwestionując samego założenia o wprowadzeniu
ujednoliconych wzorów deklaracji podatkowych dla konkretnego podatnika (tutaj: ANR),
Kolegium Izby odwoływało się do prawnej istoty „deklaracji podatkowej”.
Celem deklaracji podatkowej w zakresie podatków i opłat lokalnych, wypełnianej przez
osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, jest:
(1) złożenie informacji o przedmiocie (przedmiotach) objętych podatkiem lokalnym
(w tym o tych, jakie korzystają ze zwolnienia od podatku) oraz (2) samodzielne obliczenie
wysokości podatków od przedmiotów opodatkowania nie zwolnionych od podatku – jako
zwolnień z ustawy lub z mocy uchwały rady gminy. Deklaracja ma zatem usprawnić
pobór podatku na rzecz budżetu organu podatkowego, a zarazem ułatwić podatnikowi
dokonanie wymiaru podatku celem jego zapłaty.
Deklaracje uchwalone przez Radę Gminy w Jordanowie nie wypełniają tych funkcji.
2.1. Wzór deklaracji na podatek od nieruchomości (DN-2), w części informacyjnej
(wstępnej), w rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz przeznaczony
dla Agencji Nieruchomości Rolnych.”. Z kolei w rubryce „miejsce składania”, zamiast
wskazać adres organu podatkowego Gminy Jordanów, błędnie poucza się, że jest to organ
właściwy „…według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.”
W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu
organu podatkowego Gminy Jordanów, ale podano: „3. Urząd Miasta / Gminy”, podczas
gdy w przypadku Gminy Jordanów, siedziba jej władz znajduje się na terenie odrębnej
gminy: Miasto Jordanów.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot.
„rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca
osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce ANR winna zakreślić
pkt 2 (osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” należy przyjąć dane identyfikacyjne
osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR (osoby prawnej) obowiązek z art. 6 ust. 9
pkt 1 i 2 u.p.o.l.
W poz. E deklaracji, organ podatkowy wymaga od ANR określenia również tych
gruntów, jakie w ogóle nie podlegają obowiązkowi podatkowemu, co koliduje z
normatywną funkcją deklaracji podatkowej (z art. 6 ust. 13 u.p.o.l.).
W drodze określenia wzoru deklaracji podatkowej nie można nakładać na podatnika
obowiązku zgłaszania rzeczy (nieruchomości) wyłączonych od obowiązku podatkowego.
2
Ponadto w dwóch tylko rubrykach wymieniono kategorie takich nieruchomości
wybiórczo i niekompletnie z punktu widzenia katalogu nieruchomości wyłączonych od
podatku z art. 2 pkt 3 u.p.o.l.
Poważne wady zawiera formularz deklaracji w części właściwej dla wymiaru podatku.
W pozycjach rubryki „D” wyszczególniono kategorie przedmiotów opodatkowania
(gruntów, budynków i budowli), w większości w sposób zgodny z normatywnym
określeniem z dotyczącego stawek przepisu art. 5 ust. 1 u.p.o.l.
Wątpliwości budzi jednak kategoria nieruchomości gruntowych nazwana w poz. D.1.3.,
jako (cyt.): „3. drogi dojazdowe so pól i posesji [m2]” – tym bardziej, że Rada Gminy
Jordanów ustalając stawki podatków od gruntów na rok 2013 (uchwałą NR
XVIII/134/2012 z dnia 22.11.2012 r.) nie wyodrębniła oddzielnej stawki dla dróg
wewnętrznych, co mogła uczynić, a nie uczyniła - na podstawie art. 5 ust. 2 u.p.o.l. Skoro
Rada Gminy nie przewidziała odrębnej stawki dla takich dróg wewnętrznych, to podatnik
(ANR) będzie miał utrudniania przy wpisaniu do deklaracji gruntów stanowiących drogi
dojazdowe do pól i posesji: czy zaliczyć je do pozycji: D.1.4 (grunty pozostałe…) ?; czy
wyodrębnić je oddzielnie w pozycji:D.1.3. (drogi dojazdowe….) ze stawką tożsamą, jak
dla gruntów pozostałych ?
Istotnymi wadami merytorycznymi formularz DN-2 dotknięty jest również w
części dotyczącej obliczenia podatku. Zgodnie z konwencją przyjętą przy budowie
formularza, jego wypełnienie i obliczenie podatku z poz. „D” nie obejmuje pomniejszeń.
Dlatego oddzielnie w rubryce „F”, podatnik wyszczególnia powierzchnię i wysokość
podatku od nieruchomości objętych zwolnieniami. (Następnie w poz. G, oblicza
deklarowany podatek, jako różnicę między sumą z poz. D.4. i sumą zwolnień z poz. F.4.).
Kolegium Izby zwraca uwagę, że w pozycji „F” formularza, jako zwolnienia od
podatku od nieruchomości” – powtórzono dokładnie takie same nazwy przedmiotów
opodatkowania, jak w rubrykach pozycji „D”. Co również utrudnia wypełnienie deklaracji
przez ANR, to fakt, że każdą z tam wymienionych (jako zwolnione) kategorii
przedmiotów opodatkowania z art. 5 ust. 1 u.p.o.l. opatrzono adnotacją wskazującą na
przepis „art. 7 ust. 3” u.o.p.l., co oznaczałoby, że źródłem zwolnienia jest stosowna
uchwała Rady Gminy Jordanów. Tymczasem w dotyczącej kwestii zwolnień uchwale NR
XVIII/136/2012 z dnia 22 listopada 2012 r., Rada Gminy Jordanów nie dokonała, aż tak
dalece idących zwolnień podatkowych, jak sugeruje opis do pozycji z rubryki „F”. Tym
bardziej, uchwałą z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. Rada Gminy nie zwolniła od podatku dróg
dojazdowych do pól i posesji (pisownia oryginalna: drogi dojazdowe so pól i posesji)– jak
wynikałoby to z treści zwolnienia zamieszczonych w poz. F.1.3. (Formularz w tej części
uprawniałby de facto do odliczenia od podatku nieruchomości ANR zajętych pod drogi
wewnętrzne, podczas gdy w Gminie Jordanów są one de iure objęte podatkiem do
zapłacenia).
Osobnego odniesienia się wymaga treść danych z pozycji „D” i pozycji „F”. Ze
względu na powtarzanie się charakterystyki nieruchomości w tych dwóch pozycjach,
wprowadzenie wielkości kwotowych do deklaracji DN-2 powodowałoby obliczenie
„zerowego podatku” z tej przyczyny, że kwoty wpisane w poz. D.4. powtarzałyby się z
kwotami w poz. F.4., co dawałoby „zero” deklarowanego podatku w rubryce G.
Wskazać ponadto należy na nieścisłości w zakresie nazwy danych dla rubryki F.2.,
jako (cyt.): „Powierzchnia użytków budynków lub ich części”.
Osobnym jeszcze mankamentem deklaracji DN-2 w części określającej zwolnienia
jest pominięcie rubryk dla wyszczególniania w nich danych o nieruchomościach
3
zwolnionych z mocy przepisów art. 7 ust. 1 i 2 u.p.o.l., a także zwolnionych z mocy
uchwały NR XVIII/136/2012. Na druku deklaracji podatkowej DN-2 nie da się w pełnym
zakresie określić(wpisać), ani rodzaju nieruchomości, ani kwoty zwolnienia od podatku,
podczas gdy nie ulega wątpliwości, że takie dane należy zgłosić w deklaracji podatkowej.
Wskazać również należy na nieprawidłowości formularz DN-2 w części
określającej deklarowany podatek w „groszach”, co koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania
kwot podatków do pełnych złotych z art. 63 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Reasumując, nieścisłości, braki i błędy formularza DN-2, przesądzają o jego
wycofaniu z obiegu prawnego, w trybie stwierdzenia nieważności.
2.2. Opracowany wzór deklaracji na podatek rolny (DR-2) w części informacyjnej
(wstępnej), w rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz przeznaczony
dla Agencji Nieruchomości Rolnych.”. Z kolei w rubryce p/n: „miejsce składania”,
zamiast wskazać adres organu podatkowego Gminy Jordanów, błędnie poucza się, że jest
to organ właściwy „…według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.”, co koliduje z
przepisem art. 6a ust. 8 pkt 1 u.p.r.
W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu
organu podatkowego Gminy Jordanów, ale podano tylko: „3. Urząd Miasta / Gminy”,
podczas gdy w przypadku Gminy Jordanów, siedziba jej władz znajduje się na terenie
odrębnej gminy: Miasto Jordanów. Nie powiadomiono podatnika o „miejscu” składania
deklaracji podatkowej.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot.
„rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca
osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce należy zakreślić pkt 2
(osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” przyjąć dane identyfikacyjne osoby
fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6a ust. 8 pkt 1 i 2 u.p.r.
Formularz deklaracji DR-2 niekompletnie określa grunty zwolnione od podatku rolnego.
Reasumując, nieścisłości formularza DR-2, przesądziły o jego wycofaniu z obiegu
prawnego w trybie stwierdzenia nieważności.
2.3. Wzór deklaracji na podatek leśny (DL-2) w części informacyjnej (wstępnej), w
rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz przeznaczony dla Agencji
Nieruchomości Rolnych.”. Z kolei w rubryce „miejsce składania”, zamiast wskazać adres
organu podatkowego Gminy Jordanów, błędnie poucza się, że jest to organ właściwy
„…według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.”, co koliduje z przepisem art. 6
ust. 5 pkt 1 u.p.l.
W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu
organu podatkowego Gminy Jordanów, ale podano: „3. Urząd Miasta / Gminy”, podczas
gdy w przypadku Gminy Jordanów, siedziba jej władz znajduje się na terenie odrębnej
gminy: Miasto Jordanów. Niepodanie adresu organu podatkowego utrudnia złożenie
deklaracji podatkowej przez ANR.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot.
„rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca
osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce należy zakreślić pkt 2
(osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” przyjąć dane identyfikacyjne osoby
fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6 ust. 5 pkt 1 i 2 u.p.l.
4
Formularz deklaracji DL-2 nie zawiera kompletnego przeniesienia zwolnień od
podatku leśnego z art. 7 u.p.l.
Dodatkowo wskazać należy na nieprawidłowości formularza DL-2 w części
określającej deklarowany podatek leśny w „groszach” (poz. G - ostatnia kolumna) , co
koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania kwot podatków do pełnych złotych z art. 63 § 1
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Wskazane nieścisłości, braki i błędy formularza DL-2, przesądziły o jego
wycofaniu z obiegu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności.
Mając na względzie wady istotnego naruszenia przepisów art. 6 ust. 9 i 10 u.p.l. ,
art. 6a ust. 8 i 9 u.p.r. oraz art. 6 ust. 5 i 6 u.p.l. jakimi dotknięte są uchwalone
formularze deklaracji podatkowych, Kolegium Izby postanowiło – jak w sentencji.
Niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczące aktu prawa miejscowego, podlega
ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego na podstawie
art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i
niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95; z późn. zm.).
POUCZENIE
Na niniejszą uchwałę przysługuje możliwość wniesienia skargi do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skargę tę należy wnieść w terminie 30 dni od
daty otrzymania niniejszej uchwały, przy czym należy to uczynić za pośrednictwem
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie.
Przewodniczący Kolegium
Janusz Kot/-/
5