Układ rozrodczy i rozmnażanie - BEZ

Transkrypt

Układ rozrodczy i rozmnażanie - BEZ
Układ moczowo-płciowy wyższych kręgowców (w tym
człowieka) składa się z dwóch części: układu moczowego i
układu płciowego. Układ moczowy- jest to układ, który ułatwia
nam wydalanie zbędnych substancji z organizmu, np.
mocznika, soli mineralnych. Jego elementem jest nerka, w
której znajdują się kłębuszki nerkowe i torebka Bowmana oraz
rdzeń nerkowy. W kłębuszkach powstaje mocz pierwotny
wydalany później przez moczowody, pęcherz i cewkę. U
człowieka dobowy przepływ moczu pierwotnego przez nerki
wynosi średnio 170 l, z czego (w wyniku przesączania i
filtrowania w nerkach) wydalane jest średnio 1,5 l. Narządy
układu moczowego: - Nerka - narząd stanowiący
najistotniejszą część układu wydalniczego większości zwierząt
(głównie stałocieplnych). Nerki są narządem parzystym,
którego kształt przypomina ziarno fasoli, koloru
ciemnoczerwonego. Moczowód - część układu moczowego.
Moczowody to parzyste przewody biegnące z miednicze
nerkowych do pęcherza moczowego.U człowieka ich długość
wynosi około 24-36 cm. Pęcherz moczowy jest zbiornikiem
moczu. Mocz spływa do pęcherza stale, odpływa zaś z niego
okresowo przez cewkę moczową. Pojemność pęcherza
moczowego wynosi około 250-500 ml, ale może on jednak
rozciągnąć się do objętości 1000-1500 ml. W ciężkich
chorobach, np. w durze brzusznym, przy zatrzymaniu moczu
pojemność pęcherza może osiągnąć 3-4 litry. Cewka
moczowa– końcowa część układu moczowego
wyprowadzająca mocz na zewnątrz. Jest to przewód
rozpoczynający się na dnie pęcherza moczowego ujściem
wewnętrznym cewki, a kończący ujściem zewnętrznym u
mężczyzn na końcu żołędzi prącia, u kobiet na brodawce
cewkowej położonej w przedsionku pochwy.
Układ płciowy: Narządy płciowe dzielą się na wewnętrzne i
zewnętrzne. Wewnętrznymi narządami płciowymi mężczyzny
są:- jądra – najądrza – nasieniowody - pęcherzyki nasienne gruczoł krokowy Do narządów zewnętrznych należą: - prącie –
moszna. Jądra są gruczołami płciowymi męskimi, w których
powstają plemniki, czyli komórki płciowe. Jądro bezpośrednio
okrywa gruba torebka łącznotkankowa zwana błoną białawą, od
której odchodzą w głąb przegródki, dzielące miąższ jądra na
zraziki. Moszna Worek mosznowy powstaje przez wypuklenie
wszystkich warstw przednio-dolnej ściany jamy brzusznej. W
toku rozwoju zarodka ludzkiego jądra opuszczają się w dół i
przez kanał pachwinowy wchodzą do moszny. Najądrze
(epididymis) pokrywa cały tylny brzeg jądra. Składa się ono z
licznych pokręconych przewodzików, połączonych u górnego
bieguna jądra z przewodzikami wyprowadzającymi jądra, a u
bieguna dolnego przechodzących w nasieniowód.
Nasieniowód jest przewodem o długości ok. 50 cm.
Początkowo biegnie poza najądrzem, dalej wchodzi do kanału
pochwowego jako część składowa powrózka nasiennego w
którym oprócz nasieniowodu znajdują się tętnice, żyły, nerwy,
naczynia limfatyczne oraz część osłonek przechodzących z
przedniej ściany brzucha. Pęcherzyki nasienne) są narządami
parzystymi o kształcie wydłużonym woreczków leżących
między pęcherzem moczowym a odbytnicą. Dolny koniec
pęcherzyka tworzy przewód łączący się pod kątem z
nasieniowodem. Powstaje wspólny przewód zwany przewodem
wyrostkowym. Prącie -Zbudowane jest z dwóch ciał jamistych
prącia i nieparzystego ciała gąbczastego prącia. Mają one
utkanie beleczkowate. W prąciu odróżniamy nasadę i część
ruchową. Nasada prącia łączy się odnogami ciał jamistych
jamistych kośćmi łonowymi. Narządy płciowe żeńskie: Do
narządów płciowych wewnętrznych należą: - jajniki – jajowody
– macic - pochwa Do narządów płciowych zewnętrznych
należą srom niewieści. Z wyjątkiem dolnego odcinka pochwy,
narządy wewnętrzne pokrywa podwójny fałd otrzewnej, bo obu
stronach przyczepiający się do ścian miednicy małej i noszący
nazwę więzadła szerokiego macicy.
bez-nauki.pl - ściągi, opracowania, testy...
Jajnik jest parzystym gruczołem płciowym żeńskim o kształcie
jajowatym, wielkości 3cm X 2cm X 1cm, i wadze 5-2 g. Jajnik
leży przy bocznych ścianach miednicy małej na tylnej
powierzchni więzadła szerokiego macicy. Więzadło jajnika
właściwe łączy biegun dolny gruczołu z macicą, a koniec góry
leży przy ujściu brzusznym jajowodu. Jajowód jest przewodem
parzystym, biegnącym w więzadle szerokim od okolicy końca
jajowodowego jajnika do górno- bocznego kąta macicy.
Długość jego wynosi ok. 12cm. Przewodem tym jajo dostaje się
do macicy. Macica jest narządem nieparzystym. Kształtem
podobna jest do spłaszczonej gruszki. Położona jest w
miednicy małej między pęcherzem moczowym a odbytnicą.
Uwypuklona górna część nosi nazwę dna, które ku dołowi
przechodzi trzon, a niżej w szyjkę, w której odróżniamy część
nadpochwową i część pochwową szyjki, wpuklającą się do
pochwy. Pochwa ma kształt spłaszczonej cewki, która łączy
ujście macicy z przedsionkiem pochwy. Rozciągliwe ściany
umożliwiają znaczne zwiększenie jej i długości, co uwidacznia
się przy porodzie. Ku przodowi od pochwy leżą pęcherz i cewka
moczowa., ku tyłowi – odbytnica. Zapłodnienie- Proces, który
zachodzi po ejakulacji, gdy plemniki docierają do komórki
jajowej w jajowodzie. Tylko jeden plemnik przebija wewnętrzną
osłonę komórki jajowej (warstwę przejrzysta), a jego jądro
komórkowe łączy się z jądrem komórkowym komórki jajowej. W
ten sposób powstaje pierwsza komórka dziecka zwana zygotą.
Przemieszcza się ona w stronę macicy podlegając w tym
czasie licznym podziałom. Uformowana w ich wyniku kulista
grupa komórek osadza się następnie w ścianie macicy.
Nazywamy to implantacją. Od tego momentu nowe komórki
nazywamy embrionem. Budowa plemnika: a) główka, b) witka,
c) jądro komórkowe, d) akrosom, e) wstawka z włóknem
osiowym zawierająca mitochondria. Cykl miesiączkowy trwa
najczęściej 28 dni (nie powinien trwać dłużej 35 dni i krócej niż
25 dni). W każdym cyklu miesiączkowym występują w całym
organizmie kobiety, a szczególnie w błonie śluzowej macicy,
charakterystyczne zmiany, które można podzielić na cztery
fazy:
1. faza wzrostu (proliferacji),
2. faza owulacji (jajeczkowania),
3. faza wydzielnicza,
4. faza krwawienia miesiączkowego. Przekwitanie
(klimakterium) i menopauza
Przekwitanie () jest okresem przejściowym między dojrzałością
płciową a starością. Przekwitanie spowodowane jest
stopniowym wygasaniem prawidłowej czynności jajników, co
objawia się zaniknięciem dwufazowości cyklu (cykle
bezowulacyjne), zaburzeniami cyklu miesiączkowego, aż do
ustania miesiączkowania. Ostatnia miesiączka nazywana jest
menopauzą. Menopauza nie jest jednak równoznaczna z
początkiem przekwitania, które rozpoczyna się około 6 lat przed
menopauzą. Wystąpienie menopauzy często poprzedza okres
nieregularnie powtarzających się miesiączek. Tylko to
krwawienie miesiączkowe można uznać za menopauzę, po
którym występuje co najmniej 6-miesięczna przerwa w
krwawieniu.
bez-nauki.pl - ściągi, opracowania, testy...