Pobierz pdf
Transkrypt
Pobierz pdf
68 (2/2011) ISSN 1507-3890 PACSystems HA: System sterowania wysokiej dostępności W procesach technologicznych bezpieczeństwa nigdy za wiele Roboty Kawasaki w przemyśle spożywczym Jak automatycy wspierają logistykę produkcji Platforma Internetowa ASTOR www.biuletyn.astor.com.pl W NUMERZE 2 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl W NUMERZE MAGAZYN ROBOT KAWASAKI W ZAKŁADZIE INŻYNIERII SPAJANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ 10 PLATFORMA INTERNETOWA ASTOR MODUŁ WSPARCIA TECHNICZNEGO 12 DĄŻENIE DO DOSKONAŁOŚCI FIRMY W BRANŻY INTEGRACJI AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ 14 ASTRAADA JETNET 5018G NOWY GIGABITOWY SWITCH ZARZĄDZALNY 16 DLA POLSKIEGO PROGRAMISTY 18 POLSKA WERSJA OPROGRAMOWANIA NARZĘDZIOWEGO DO PANELI ASTRAADA HMI 18 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA ROBOTY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM 20 GE INTELLIGENT PLATFORMS W SIECI PROFINET 22 PACSYSTEMS HA 24 PIĘĆ KROKÓW DO SYSTEMU WYSOKIEJ DOSTĘPNOŚCI 24 PRZEMYSŁOWE SIECI BEZPRZEWODOWE BEZ TAJEMNIC 28 WONDERWARE INTOUCH HMI KORZENIE TWOJEGO SUKCESU 32 WONDERWARE MES OPERATIONS 4.0 34 JAK AUTOMATYCY WSPIERAJĄ LOGISTYKĘ PRODUKCJI? 34 STEROWNIKI ZINTEGROWANE HORNER APG JAK WYKORZYSTAĆ KARTY MICRO SD? 36 INSTALACJE AUTOMATYKI SYSTEM WIZUALIZACJI PRACY INSTALACJI TECHNOLOGICZNYCH 38 NOWE MOŻLIWOŚCI UKŁADU WZBUDZENIA WGSY38 40 SYSTEM ZDALNEGO NADZORU I ZBIERANIA DANYCH ZE STACJI TESTOWANIA WIRÓWEK ODŚRODKOWYCH 44 AKADEMIA ASTOR DZIAŁAJMY METODYCZNIE, NIE CHAOTYCZNIE WDROŻENIE WSKAŹNIKA OEE W PRAKTYCE 46 OSTATNIE STRONY www.biuletyn.astor.com.pl CHMURY BURZOWE 48 PO PROSTU ZRÓB TO! 50 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 3 AKTUALNOŚCI SZANOWNI PAŃSTWO, Redaktor naczelny: Mateusz Pierzchała ostatnio najpopularniejszym te- DTP: Looz Design tomek@looz–design.pl matem w mediach stało się dramatyczne pasmo niepowodzeń w trakcie przygotowań do Euro 2012. A przecież miało być tak pięknie. Wszystko miało być! Stadiony, drogi, autostrady, lotniska, hotele, koleje, dworce, rzeki mleka i miodu. Wielki skok cywilizacyjny, rozkwit infrastruktury i dobrobytu ludności. A później, w miarę upływu czasu, lista wciąż się kurczyła. Autostrad miało być nieco mniej, później jeszcze mniej, teraz wygląda na to, że ich w ogóle nie będzie – bo w Polsce nawet Chińczycy nie dają rady. Drogi? Ano też nie będzie. Może chociaż remonty tego, co jest? Kiepsko. Koleje? No może, ale tak około 2015 – wtedy może tak. Albo i nie. Dworce? Niestety. Lotniska? Trudności obiektywne. Na szczęście jednak w piłkę nie gra się na autostradach. Prenumerata: [email protected] Adresy email do pracowników firmy ASTOR mają postać: [email protected] Wydawca: ASTOR Sp. z o.o. ul. Smoleńsk 29 31–112 Kraków tel. 12 428 63 70 fax 12 428 63 79 [email protected]; www.astor.com.pl Druk: Drukarnia Know–How Kraków, tel. 12 622 85 70 Nakład: 8100 egz. Numer zamknięto: 06.06.2011 Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów, oraz do zmiany tytułów. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Przedruk tekstów oraz udostępnianie ich w mediach elektronicznych wymaga zgody redakcji. A stadionom to na mur mieliśmy podołać. Tymczasem okazuje się, że i tu nędznie. W Gdańsku – opóźnienia. W Poznaniu – trawa nie chce rosnąć. W Warszawie – dach przecieka, a do tego schody nie wytrzymują ciężaru odpowiedzialności. Czytam o tym wszystkim i nie mogę się nadziwić tej niesamowitej niemocy. A przecież wystarczy poczytać Biuletyn Automatyki, aby przekonać się, że może być całkiem inaczej. Polski przemysł się modernizuje i staje się coraz bardziej konkurencyjny. W najnowszym numerze przedstawiamy kolejne tego przykłady – bardzo interesujące opisy wdrożeń systemów automatyki. Polecam również wszystkie pozostałe teksty w 68. numerze Biuletynu, rekordowo tym razem obszernym. Tradycyjnie przedstawiamy nowe produkty z oferty firmy ASTOR. Zachęcam do odwiedzenia strony 24 i przeczytania artykułu przybliżających system wysokiej dostępności PACSystems HA firmy GE Intelligent Platforms. Warto również zapoznać się z kompendium wiedzy na temat wykorzystania radiomodemów do bezprzewodowego przesyłania danych na duże odległości (strona 28). Na stronie 20 piszemy o zastosowaniu robotów przemysłowych w przemyśle spożywczym, natomiast na „Ostatnich stronach” wracamy do tematu cloud computing. Zapraszam do lektury. Redaktor Naczelny [email protected] BIULETYN AUTOMATYKI ASTOR Katowice ul. Ks. Bpa. Bednorza 2a–6; 40–384 Katowice tel. 32 355 95 90; fax 32 355 95 99 e–mail: [email protected] ASTOR Kraków ul. Smoleńsk 29; 31–112 Kraków tel. 12 428 63 60; fax 12 428 63 69 e–mail: [email protected] ASTOR Olsztyn ul. Stalowa 4; 10–420 Olsztyn tel. 89 526 79 29; fax 89 526 79 29 e–mail: [email protected] ASTOR Poznań ul. Żniwna 4; 61–663 Poznań tel. 61 871 88 00; fax 61 871 88 09 e–mail: [email protected] ASTOR Warszawa ul. Stępińska 22/30 00–739 Warszawa tel. 22 569 56 50; fax 22 569–56–59 e–mail: [email protected] ASTOR Wrocław Al. Karkonoska 59; 53–015 Wrocław tel. 71 332 94 80; fax 71 332 94 89 e–mail: [email protected] MATEUSZ PIERZCHAŁA 4 ASTOR Gdańsk ul. Polanki 12; 80–308 Gdańsk tel. 58 554 09 00; fax 58 554 09 09 e–mail: [email protected] ASTOR Infel ul. Pierwszej Brygady 35; 73–110 Stargard Szczeciński tel. 91 578 82 80; fax 91 578 82 89 e–mail: [email protected] 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl AKTUALNOŚCI NOWA STRONA WWW POŚWIĘCONA ROZWIĄZANIOM BEZPRZEWODOWYM FIRMY SATEL OY Firma ASTOR uruchomiła nową wersję serwisu internetowego, poświęconego produktom firmy SATEL. Serwis www.radiomodemy.pl charakteryzuje się nowoczesną architekturą i przyjazną nawigacją, co znacznie przyśpiesza wyszukiwanie informacji, czyniąc ich układ bardziej intuicyjnym. Aby ułatwić korzystanie ze strony, została ona podzielona na sześć podstawowych sekcji: SATEL – podstawowe informacje o fińskim producencie urządzeń do komunikacji bezprzewodowej, Rozwiązania – przedstawia najbardziej popularne obszary zastosowań radiomodemów wraz z opisami przykładowych systemów, Produkty – najbardziej rozbudowa część serwisu, zawie- Referencje – opisy wdrożeń systemów bezprzewodowych rająca szczegółowe informacje dotyczące: radiomodemów z Polski oraz innych krajów, w których zastosowane zo- SATEL, regulacji prawnych związanych z komunikacją stały produkty firmy SATEL, bezprzewodową oraz niezbędnych akcesoriów, Centrum techniczne – zawiera broszury, schematy okablowania oraz informacje przydatne podczas przeprowa- Kontakt – dane kontaktowe do firmy ASTOR, będącej autoryzowanym dystrybutorem firmy SATEL Oy na terenie Polski. dzania testów radiowych, ASTOR NAGRODZONY ZA SPRZEDAŻ PRODUKTÓW HORNER Firma ASTOR została nagrodzona przez firmę Horner APG za największy wzrost sprzedaży w 2010 roku. Sprzedaż sterowników zintegrowanych z panelem operatorskim wzrosła w roku ubiegłym aż o 34% w stosunku do roku 2009, co plasuje firmę ASTOR w czołówce dystrybutorów na rynku europejskim. Nagrodę za rekordowe wyniki sprzedaży, z rąk wiceprezesa firmy Horner APG, Richarda Coopera, odebrał w kwietniu br. w Krakowie, prezes ASTOR – Stefan Stefan Życzkowski odbiera nagrodę od Richarda Coopera, wiceprezesa Życzkowski. Horner APG Horner APG sukcesywnie powiększa rynek odbiorców w firmie ASTOR, komentuje: „To wyróżnienie bardzo nas – dzięki produktom, które mają wyjątkowo dużą funk- cieszy, ponieważ odzwierciedla nasz wkład w rozwój ryn- cjonalność i możliwości, przy jednoczesnym zachowaniu ku kompaktowych sterowników PLC w Polsce. Poprawia- atrakcyjnej ceny oraz prostoty programowania i obsługi. jąca się sytuacja gospodarcza sprzyja osiąganiu wzrostów Dzięki temu, coraz większa grupa klientów sięga po sprzedaży, jednak nikt z nas nie spodziewał się, że produk- produkty tej właśnie firmy, dostrzegając w nich idealne ty Horner zostaną aż tak dobrze przyjęte przez klientów, rozwiązania do automatyzacji małych i średnich systemów których wymagania, z uwagi na ubiegłoroczny kryzys, sterowania spotykanych w większości branż przemysłu. znacząco wzrosły. Świadczy to o dobrym dopasowaniu Piotr Adamczyk, Specjalista ds. Sprzedaży i Marketingu oferty oraz cen do obecnych wymagań rynku.” www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 5 AKTUALNOŚCI ASTOR PONOWNIE NAGRODZONY ZA WZROST SPRZEDAŻY ROBOTÓW KAWASAKI W dniach 6 – 7 kwietnia 2011, podczas Targów Hannover Messe 2011, odbyło się Europejskie Spotkanie Dystrybutorów Kawasaki. Podczas spotkania rozdano nagrody za największy wzrost sprzedaży. Firma ASTOR, ze swoimi wynikami, zajęła 2 miejsce wśród europejskich dystrybutorów robotów Kawasaki. W spotkaniu uczestniczyło kilkudziesięciu dystrybutorów z Europy oraz przedstawiciele firmy Kawasaki Robotics, na czele z prezydentem firmy – Masanori Iwase, który wręczył wyróżnienia pięciu najlepszym firmom Paweł Handzlik i Paweł Halicki z ASTORA, oraz Masanori dystrybucyjnym w Europie. To czwarte z rzędu wyróż- Iwase, prezydent Kawasaki nienie dla ASTORA, co jest dowodem ciągle rosnącej popularności robotów Kawasaki oraz rozwoju polskiego rynku robotyki. Obecnie liczba robotów sprzedawanych wybieranych przez polskich przedsiębiorców. Firmy produk- w Polsce szacowana jest na 500 sztuk rocznie, z czego cyjne odważniej inwestują w nowe technologie, wiedząc, połowa kupowana jest za granicą, oznacza to, że ASTOR że zwiększą w ten sposób swoją konkurencyjność. Nie bez ma około 20% udziału w rynku robotów sprzedawanych znaczenia jest też zaufanie klientów, jakie firma ASTOR w Polsce. wypracowała przez blisko 25 lat działalności. Użytkownicy systemów zrobotyzowanych i integratorzy cenią wsparcie „W roku 2010 sprzedaliśmy 46 sztuk, w 2009 – 34 sztuki, co techniczne i specjalistów pracujących w firmie ASTOR.” daje nam wzrost sprzedaży na poziomie 35%. Na te wyniki – podsumowuje Paweł Halicki, zastępca dyrektora działu wpływa wysoka jakość i funkcjonalność robotów Kawasaki robotów przemysłowych w firmie ASTOR. NOWOŚCI W RODZINIE PACSystems RX3I Firma GE Intelligent Platforms powiększa swoją flagową rodzinę produktów – PACSystems RX3i – o nowe elementy. W połowie roku 2011 w ofercie sprzedaży pojawią się aż dwie nowe jednostki centralne: CPE305 oraz CPE310, które standardowo wyposażone będą w port do komunikacji w sieci Ethernet. Oprócz niego dostępny będzie również port USB, przy po- czona. Z myślą o takich właśnie aplikacjach GE Intelligent mocy którego będzie można obsługiwać pamięci masowe Platforms wprowadza również do oferty nową, 7–slotową ka- typu pendrive. Jednostki będą różnić się między sobą ilo- setę montażową, która z uwagi na swoje gabaryty będzie mo- ścią dostępnej pamięci (5 lub 10 MB) oraz szerokością – gła być instalowana w miejscach, w których występuje ogra- CPE305 zajmuje jeden slot w kasecie montażowej, CPE310 niczona przestrzeń przeznaczona na montaż sterownika. dwa sloty. Ta sama kaseta idealnie nadaje się również do systemów 6 Jednostka jednoslotowa przeznaczona jest dla odbiorców wysokiej dostępności PACSystems HA, w której montowa- poszukujących zaawansowanych i wydajnych rozwiązań do ne mogą być procesory oraz moduły komunikacyjne pracu- systemów, gdzie ilość obsługiwanych sygnałów jest ograni- jące w redundancji. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl AKTUALNOŚCI PRZYJAZNA ROBOTYKA FIRMY ASTOR I KAWASAKI saki w proces polonizacji pokazuje otwartość koncernu Kawasaki i chęć wspierania lokalnych inicjatyw. Polscy użytkownicy robotów Kawasaki są ważnymi odbiorcami i mają Najnowsza seria robotów Kawasaki z kontrolerem E rów- realny wpływ na rozwój robotów Kawasaki. nież mówi po polsku. Opracowane zostało polskie oprogramowanie do kontrolera serii E oraz przygotowano polską wersję językową dokumentacji. Zgodnie z ideą „Przyjazna Robotyka” firma ASTOR wraz z japońskim producentem robotów przemysłowych Kawasaki rozwija funkcjonalność oferowanych rozwiązań wyposażając roboty w polski interfejs. Od momentu rozpoczęcia współpracy obu firm, zrealizowano prace polegające na tłumaczeniu dokumentacji oraz interfejsu kontrolerów robotów Kawasaki. F irma ASTOR dba o to, aby roboty przemysłowe Kawasaki były jak najlepszym rozwiązaniem dla polskich klientów. W tym celu tworzymy dokumentację w języku polskim oraz implementujemy polski język w oprogramowaniu kontrolerów. Rozwijamy również funkcjonalności, które są szczególnie istotne dla naszych klientów. Firma Kawasaki jest otwarta na propozycje użytkowników, to pozwala nam oferować najlepsze roboty dla każdego klienta.” Polskie oprogramowanie w kontrolerze D jest instalowane – PAWEŁ HANDZLIK na życzenie klienta i dostępne jest dla wszystkich kontrole- DZIAŁ ROBOTÓW PRZEMYSŁOWYCH ASTOR rów tej serii. Standardowe oprogramowanie robotów Kawasaki z kontrolerem E posiada również polską wersję języko- Globalna marka Kawasaki gwarantuje jakość i cenę. Nato- wą, w którą zostają wyposażone roboty na etapie produkcji miast firma ASTOR gwarantuje profesjonalne i zawsze do- w Japonii. Użytkownik może swobodnie przełączać się mię- stępne wsparcie techniczne, szkolenia, serwis 24 godziny dzy różnymi wersjami językowymi. na dobę, części zamienne w krakowskim magazynie oraz najwyższej jakości dokumentację w języku polskim. Dbamy Koncepcją firmy ASTOR było stworzenie polskiego interfej- również o to, aby wszelkie sugestie użytkowników robotów su w oparciu o wiedzę i współpracę polskich i japońskich Kawasaki trafiały do odpowiednich ludzi i jeśli to możliwe inżynierów. Dzięki temu stworzono profesjonalne narzędzie były uwzględniane. Zmiany w funkcji „Collision Detection”, uproszczające komunikację między użytkownikiem a ma- wprowadzenie języka polskiego, a nawet modyfikacje cha- szyną – tym charakteryzuje się właśnie Przyjazna Robotyka rakterystyki sterowania serwomotorami, to wszystko zostało – Kawasaki. Zaangażowanie japońskich inżynierów Kawa- zrealizowane na wniosek firmy ASTOR i naszych klientów. Zaangażowanie firmy ASTOR oraz otwartość Kawasaki w efekcie skutkuje wzrostem funkcjonalności robotów oraz zwiększa efektywność posługiwania się robotem jako narzędziem pracy. Intuicyjność programowania oraz łatwy dostęp do informacji i wsparcia technicznego owocuje lepszym wykorzystaniem czasu i efektywnym tworzeniem aplikacji. Profesjonalne szkolenia dla użytkowników, kompletna i szczegółowa dokumentacja oraz konsultacje naszych inżynierów dają możliwość poznania robota przez operatorów oraz służby utrzymania ruchu. Dzięki temu tworzenie lub modyfikacja programów pracy robota mogą zostać wykonane przez samego operatora lub zakładowego programistę. Magazyn części zamiennych w Krakowie oraz sieć inżynierów technicznych na terenie całej Polski to gwarancja, że obsługa techniczna, przeglądy i serwisy zostaną wykonane sprawnie i szybko, a zakład będzie mógł produkować bez przeszkód. Tak właśnie firma ASTOR rozumie motto „Przyjazna Robotyka”. www.biuletyn.astor.com.pl www biuletyn astor com pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 7 AKTUALNOŚCI ASTOR SPONSOREM II MEMORIAŁU ANDRZEJA SKWIRCZYŃSKIEGO 7 maja odbyły się zawody wspinaczkowe, poświęcone pamięci znanego wspinacza i grotołaza – Andrzeja Skwirczyńskiego. Firma ASTOR sponsorowała wydarzenie, a jej przedstawiciele gorąco kibicowali wszystkim uczestnikom. Zawody odbyły się w jednym z najpopularniejszych podkrakowskich rejonów wspinaczkowych – Dolinie Będkowskiej, dokąd przybyło niemal 200 wspinaczy z całej Polski. To druga edycja amatorskich zawodów wspinaczkowych, organizowanych przez krakowski Klub Wysokogórski. Pierwsza edycja Memoriału odbyła się w maju 2010 roku, w Dolinie Kobylańskiej. Memoriał Andrzeja Skwirczyńskiego jest adresowany do „Ze względu na wysoką frekwencję można zaryzykować amatorów. Z tego powodu większość dróg, które pokony- stwierdzenie, że z tak dużą liczbą uczestników Memoriał wali uczestnicy, była dostosowana do umiejętności począt- Andrzeja Skwirczyńskiego staje się największą plenerową kujących wspinaczy. Zawodnicy startowali w zespołach imprezą wspinaczkową w Polsce!”– cieszy się Wojciech Bie- dwuosobowych. Zwycięzcami zostali: niek, członek Klubu Wysokogórskiego w Krakowie i zaraz w kategorii kobiecej: Joanna Zając i Anna Górka (obie dodaje – "Impreza okazała się sukcesem – zarówno organizacyjnym, jak i frekwencyjnym – dzięki społecznej pra- z KW Kraków) – 294 punkty (15 dróg), w kategorii mieszanej: Wioletta Soboń (niezrzeszona) cy członków Klubu Wysokogórskiego, wsparciu sponsora i Marcin Opozda (KW Kraków) – 324 punkty (16 dróg), głównego – firmy ASTOR oraz wsparciu pozostałych spon- w kategorii męskiej: Wojciech Karnaś (JKW, Climb.pl) i Ma- sorów i patronów medialnych". ciek Dobrzański (KS Korona) – 450 punktów (21 dróg). ZŁOTE WZROSTY ASTOR I CERTYFIKATY DLA PARTNERÓW ROZDANE Nagrodę za rekordową sprzedaż w roku 2010 otrzymało 17 firm: AB Industry S.A. AF SEKO Sp. z o.o. W warszawskiej siedzibie Business Centre Club, odbyło się ALSTOM Power Sp. z o.o. Oddział Elbląg uroczyste spotkanie Partnerów firmy ASTOR. Podczas gali AMEplus Sp. z o.o. wręczono nagrody za najlepsze wyniki finansowe w minio- APISystems Sp. z o.o. nym roku – Złote Wzrosty ASTOR oraz przyznano Certyfi- APP Sp. z o.o. katy Partnerstwa na rok 2011. ARA Przedsiębiorstwo Automatyki Przemysłowej W roku 2011 Certyfikaty Partnerstwa ASTOR otrzymały BP – Automation Systems 83 firmy w tym: 33 firmy otrzymały tytuł „Złoty Partner Control Process IT Sp. z o.o. ASTOR”, 40 – „Srebrny Partner ASTOR” i 15 – „Platyno- Firma Inżynierska EnCo K.Kufel, J.Synowiec Sp.j. wy Partner ASTOR”. Hydro–Partner Sp. z o.o. Sp. z o.o. J.T.C. S.A. Reprezentanci firm partnerskich, które w ubiegłym roku Profarb I Sp. z o.o. osiągnęły najwyższy, w wieloletniej historii swoich kon- Przedsiębiorstwo Serwisu Automatyki i Urządzeń Elek- taktów handlowych, poziom zakupów w firmie ASTOR, trycznych EL PAK Sp. z o.o. otrzymali z rąk Stefana Życzkowskiego statuetki Złotych Roboty Przemysłowe Krzysztof Sulikowski Wzrostów. Nagrody „Złoty Wzrost ASTOR” przyznawane SECO/WARWICK S.A. są corocznie od 2007 roku. Jednym z kryteriów przyznania Zakłady Automatyki KOMBUD S.A. nagrody jest nieprzerwany staż partnerstwa (ponad 2 lata). 8 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl AKTUALNOŚCI ASTOR AMBASADOREM POLSKIEJ GOSPODARKI PO RAZ KOLEJNY DWULETNI KONTRAKT SERWISOWY ASTOR W AZOTACH TARNÓW Podczas gali III edycji ogólnopolskiego konkursu „Ambasa- Azoty Tarnów zdecydowały się na inwestycję w dwuletni dor Polskiej Gospodarki”, organizowanego przez Business Kontrakt Serwisowy ASTOR w zakresie oprogramowania Centre Club, przedstawiciele 58 polskich firm odebrali pre- przemysłowego Wonderware. Usługa zapewni aktualizacje stiżowe wyróżnienia z rąk Wiceminister Spraw Zagranicz- całego systemu SCADA na terenie Azotów do najnowszej nych – Beaty Stelmach i Prezesa BCC – Marka Goliszewskie- wersji oprogramowania oraz dostęp do bezpłatnych aktu- go. Spółka ASTOR, którą reprezentował Dyrektor Oddziału alizacji przez nastepne dwa lata. Azoty Tarnów stawiają ASTOR Warszawa, znalazła się w gronie firm wyróżnionych na stałe unowocześnianie i podnoszenie bezpieczeństwa za osiągnięcia we współpracy z firmami zagranicznymi już infrastruktury IT oraz kluczowych systemów produkcyj- po raz drugi z rzędu. Uroczysty finał konkursu odbył się 16 nych, z czego wymierną korzyścią jest znaczne obniże- maja br. w pałacyku Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie całkowitych kosztów posiadania i rozwoju systemu w Warszawie. (TCO), a także zwiększenie jego funkcjonalności w obszarach analizy danych i kompleksowego raportowania, które przekłada się na dalszą redukcję kosztów produkcji. Modernizację systemu SCADA zrealizuje firma Automatyka Sp. z o.o. z Tarnowa, Złoty Partner firmy ASTOR. DZIECI PRZEJMUJĄ WŁADZĘ W ASTORZE! 1 czerwca 2011, firma ASTOR ogłosiła poważne zmiany perLaureaci wyróżnienia "Ambasador Polskiej Gospodarki" sonalne w swoich szeregach. Młoda kadra pojawiła się w firmie z inicjatywy ASTORA i Akademii Przyszłości Stowarzy- Najważniejszym celem konkursu, nad którym honoro- szenia WIOSNA już drugi rok z rzędu. wy patronat objął Minister Spraw Zagranicznych, jest zwiększenie zaangażowania polskich przedsiębiorców Uroczyste powitanie dzieci i ogłoszenie zmian w firmie w promocję Polski na arenie międzynarodowej, jako wiary- ASTOR odbyło się w biurze prezesa – Stefana Życzkowskie- godnego partnera gospodarczego. Nagroda cieszy się uzna- go w Krakowie, który na ten jeden dzień oddał stanowisko niem środowiska biznesowego, ze względu na swoją nieza- na rzecz małych Jednodniowych Prezesów ASTOR, którym leżność i ekspercki charakter i jest potwierdzeniem silnej osobiście wręczył imienne wizytówki. W trzech oddziałach pozycji na rynku oraz chęci ciągłego doskonalenia firmy. firmy – Katowice, Poznań i Wrocław – to dyrektorzy oddziałów na ten dzień podali się do dymisji, przekazując władzę Wojciech Kmiecik, Członek Zarządu Operacyjnego w firmie Jednodniowym Prezesom. Łącznie zarządzanie firmą przejęło ASTOR, komentuje: „Ogromnie cieszy nas to powtórne wy- 34 Jednodniowych Prezesów i Prezesek. różnienie. Sukces zawdzięczamy w dużej mierze temu, że w okresie ożywienia inwestycyjnego, jakie nastąpiło w po- Po przekazaniu władzy, każdy nowo mianowany Jednodnio- łowie 2010 roku, strategia buforowania stanów magazyno- wy Prezes miał okazję zrobienia pamiątkowego zdjęcia na fo- wych firmy ASTOR przełożyła się na rytmiczność dostaw. telu prezesa. Następnie odbył się uroczysty obchód po firmie, W tym czasie firmy konkurencyjne miały problem z reali- podczas którego dzieci poznały zasady funkcjonowania firmy. zacją zamówień. Skuteczność tej strategii potwierdzona O godzinie 14.45 odbyła się wideokonferencja pomiędzy od- została również przez analityków firmy Frost & Sullivan, działami ASTOR, w których „pracowały” dziś dzieci. którzy w oparciu o badania rynku MES w Europie Środkowo–Wschodniej, zdecydowali się nagrodzić firmę ASTOR za „Byłam bardzo szczęśliwa i bardzo mi się podobał robot, co sukcesy na tym polu, przyznając nam tytuł – Poland Indu- przenosił klocki. Ja bym chciała pracować w dziale marketin- strial Automation and Process Control Vertical Market Pe- gu”– mówi Pani Karolina, lat 7, Jednodniowy Prezes ASTOR. netration Leadership Award.” www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 9 MAGAZYN ROBOT KAWASAKI W ZAKŁADZIE INŻYNIERII SPAJANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ OBCHODZĄCY W BIEŻĄCYM ROKU JUBILEUSZ 60 LAT DZIAŁALNOŚCI ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ OD CHWILI SWOJEGO POWOŁANIA WIELE UWAGI POŚWIĘCAŁ ZA GADNIENIOM MECHANIZACJI, A NASTĘPNIE AUTOMATYZACJI I ROBOTYZACJI. POCZĄTKOWO BAZĘ LABORATORYJNĄ STANOWIŁY POZYCJONERY, OBROTNIKI CZY TRAKTORY SPAWALNICZE. W ROKU 1991 POJAWIŁ SIĘ PIERWSZY ROBOT. OBECNIE LABORATORIUM WYPOSAŻONE JEST W NOWOCZE SNEGO ROBOTA SPAWALNICZEGO KAWASAKI FA006E. tekst: dr inż.PAWEŁ CEGIELSKI, adiunkt w Zakładzie Inżynierii Spajania Politechniki Warszawskiej W wyniku podpisanej umo- Optymalne ustawienie, w tym zakres RCU 5000i oraz interfejs z dyskretnym wy o współpracy pomiędzy ograniczeń ruchu poszczególnych osi, wybieraniem programów spawania. firmą ASTOR i Zakładem były przedmiotem szeregu prób oraz Taka konfiguracja może być swobod- Inżynierii Spajania możliwa stała się modelowania w środowisku PC Roset nie modyfikowana. W przypadku zło- modernizacja pracowni zrobotyzowa- RYSUNEK 2. Dzięki temu, pomimo nie- żonych zagadnień badawczych i tech- nego spawania, a bazę laboratoryjną wielkiej powierzchni pracowni, osią- nologicznych, a także komercyjnych zasilił nowoczesny robot Kawasaki. gnięto wysoki poziom bezpieczeństwa pokazów i szkoleń organizowanych Robot FA006E z kontrolerem D40, i komfortu pracy. przez firmę ASTOR, pojawiają się spe- którego uzupełnia uzupełnia dwu- Podstawowe wyposażenie spa- cjalistyczne źródła spawalnicze dedy- osiowy pozycjoner, mający charakter walnicze tworzą dwa cyfrowe źródła kowane procesom zrobotyzowanym, w pełni sterowanych zewnętrznych osi firmy Fronius (TPS 2700 i CMT), uzu- podłączane za pośrednictwem interfej- robota. Robota i pozycjoner zamoco- pełnione o zewnętrzny panel sterujący sów Profibus czy DeviceNet. Z drugiej wano na wspólnej ramie, ułatwiającej transport oraz zapewniającej stałe położenie robota względem pozycjonera. RYSUNEK 1. Znaczny zasięg oraz dynami- ka robota wymagały starannego rozmieszczenia poszczególnych urządzeń oraz szeregu zabezpieczeń. Zastosowano bariery stałe, kurtynę świetlną zsynchronizowaną z trybami pracy stanowiska oraz szereg przycisków zatrzymania awaryjnego. Głowice spa- RYSUNEK 1 walnicze mocowane są za pośrednic- Nowe stanowisko twem tzw. złącza antykolizyjnego (Bin- z robotem Kawasaki zel CAT2), a przestrzeń robocza robota FA006E i kontrole- ograniczona została w kilku kierun- rem D40. kach dodatkową blokadą programową. 10 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl MAGAZYN RYSUNEK 2 Wirtualny model stanowiska laboratoryjnego Konkurs ASTOR zrealizo- wany w środowisku PC Roset. na najlepszą pracę dyplomową w oparciu o produkty z oferty firmy ASTOR strony, na potrzeby niektórych zadań Przykładowo, edukacyjnych i pokazowych, wykona- jest praca doktorska, podczas której NAGRODY: no zestaw urządzeń symulujących pra- robot wykorzystywany będzie pod- cę osprzętu spawalniczego. czas precyzyjnej rejestracji i analizy I miejsce - 5 000 zł II miejsce - 3 000 zł III miejsce - 1 500 zł Zakreślone ramy obecnie realizowana współpracy parametrów spawania, w tym w wa- Zakładu Inżynierii Spajania i firmy runkach symulowanych zakłóceń. Pla- ASTOR obejmują trzy obszary dzia- nowana jest także rozprawa dotycząca łalności: dydaktykę, w tym pomoc zastosowania sensorów wspomagają- w prowadzeniu prac przejściowych cych korektę ścieżki spawania zrobo- i dyplomowych, badania naukowe tyzowanego. i współpracę o charakterze komercyj- Warto wspomnieć o jeszcze jed- nym. Ćwiczenia i laboratoria stanowią nej formie zagospodarowania nowego podstawowe, edukacyjne wykorzysta- stanowiska. Zakład od 14 lat uczest- nie robota. Zajęcia prowadzone są dla niczy szeregu macierzystego go Festiwalu Nauki. Jest to impreza Wydziału Inżynierii Produkcji, jak o ustalonej renomie, gromadząca rze- i studentów kierunku Automatyka sze miłośników nauki i techniki, nie- i Robotyka Wydziału Elektrycznego. zależnie od wieku i przygotowania za- specjalności w organizacji warszawskie- Dotychczas eksploatowany robot wodowego. Pokaz organizowany przez IRp–6, z uwagi na liczne ogranicze- nasz zakład cieszy się szczególnym za- nia sprzętowe i programowe, w nie- interesowaniem młodszego pokolenia, wielkim zakresie wspomagał badania, dla którego tytuł „Czy roboty potrafią przede wszystkim pełniąc rolę precy- spawać?” wydaje się wielce intrygu- zyjnego i wytrwałego operatora pod- jący. Od dwóch edycji również robot czas spawania, napawania czy w in- Kawasaki uczestniczy w pokazach fe- nych pracach, np. wielogodzinnych stiwalowych. próbach zmęczenia cieplnego. Nowa jednostka wniosły szczególny wkład do rozwoju naszego Zakładu, zarówno w dzie- serii D i językiem programowania AS, dzinie edukacyjnej jak i badawczej. stwarza zupełnie nowe perspektywy. Również pracownicy firmy ASTOR Możliwe wynoszą programowanie ciekawe lub pod numerem telefonu 012 428 63 82 oraganizator konkursu patronat medialny doświadczenia złożonych zadań łączących zagadnie- i wiedzę, czego świadectwem jest ich nia manipulacyjne, sterowanie prze- coraz częstszy udział w naszych semi- biegiem procesu, analizę danych itp. nariach i konferencjach naukowych. www.biuletyn.astor.com.pl www.konkurs.astor.com.pl Pomoc i sprzęt firmy ASTOR Kawasaki się Regulamin konkursu oraz szczegółowe informacje dostępne są na stronie partner konkursu FA006E, w połączeniu z kontrolerem stało termin nadsyłania prac mija 30 września 2011 roku BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 11 MAGAZYN PLATFORMA INTERNETOWA ASTOR MODUŁ WSPARCIA TECHNICZNEGO FIRMA ASTOR OD POCZĄTKU SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI OFE ROWAŁA UŻYTKOWNIKOM WYSOKI POZIOM WSPARCIA TECHNICZNEGO W ZAKRESIE OFEROWANYCH PRODUKTÓW DOSTARCZAJĄC ORYGINALNĄ I POLSKOJĘZYCZNĄ DOKUMEN TACJĘ TECHNICZNĄ ORAZ POMOC TECHNICZNĄ DLA KLIEN TÓW. USŁUGI WSPARCIA ZAWSZE BYŁY TRAKTOWANE PRIORYTE TOWO, CO ZAOWOCOWAŁO M.IN. POJAWIENIEM SIĘ SYSTEMU WSPARCIA TECHNICZNEGO. MARCIN LEGUTEK [email protected] W 2011 roku ASTOR udostępnia klientom Platformę Internetową ASTOR – no- woczesny system informatyczny, którego celem jest poszerzenie oferty usług w zakresie wsparcia technicznego. Platforma dostępna jest pod adresem RYSUNEK 1 platforma.astor.com.pl. Platforma Fragment listy pro- Internetowa ASTOR duktów z udostęp- jest rozwiązaniem, które oferuje wiele nioną dokumentacją nowych cennych funkcji. Przede wszyst- techniczną kim ułatwia korzystanie z opublikowanej dokumentacji opracowanej przez inżynierów firmy ASTOR oraz oryginalnej dokumentacji dostarczanej przez producentów. Dokumentacja jest uporządkowana w zależności od producenta oraz rodzaju produktu, a ponadto jest łatwo i szybko dostępna przez skorzystanie z menu Produkty, znajdującego się na głównej stronie Platformy RYSUNEK 1. Każdy odwiedzający Platformę RYSUNEK 2 może się zarejestrować oraz zalogo- Dostęp do rejestracji wać RYSUNEK 2. Posiadanie własnego konta przy- i założonego konta nosi 12 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) wiele dodatkowych korzyści. www.biuletyn.astor.com.pl MAGAZYN cych zgłoszenia. W polu Tytuł należy wpisać, jakiego zagadnienia dotyczy zgłoszenie, a w polu Opis problemu umieścić szczegółowy opis. Dodatkowo można dołączyć plik lub pliki, które ułatwią analizę zgłoszenia. RYSUNEK 4. Po naciśnięciu opcji Zgłoś problem zgłoszenie zostaje zarejestrowane w systemie i będzie dostępne na liście zgłoszeń, które można przeglądać, RYSUNEK 3 wybierając opcję Zgłoszenia serwiso- Dostęp do SWT we. Równocześnie zgłoszenie zostaje przesłane do zespołu inżynierów firmy ASTOR, których zadaniem jest analiza i zaproponowanie rozwiązania dla zarejestrowanego zgłoszenia. Z chwilą przejęcia zgłoszenia przez pracownika firmy ASTOR, zgłoszenie zostanie przypisane do wybranej osoby, a cała historia kontaktów jest rejestrowana w postaci listy notatek dołączonych do zgłoszenia serwisowego RYSUNEK 5. RYSUNEK 4 Wypełnione zgło- szenie serwisowe W ten sposób wszystkie zgłoszenia serwisowe są rejestrowane wraz z całą historią akcji podejmowanych w ramach konkretnego zgłoszenia serwisowego. Na tej podstawie budowana jest baza wiedzy technicznej, która zawiera realne rozwiązania techniczne dla zgłoszonych i zarejestrowanych zagadnień. Wiedza ta dostępna jest dla osoby, która zgłoszenie zarejestrowała, lub – po decyzji osoby zgłaszającej – wybranych wskazanych osób, a także RYSUNEK 5 Wybrane notatki w zgłoszeniu serwi- wszystkich osób w danej firmie. Platforma Internetowa ASTOR jest kolejnym krokiem w stałym rozwoju sowym systemu wsparcia technicznego. Coraz większe możliwości rozwiązań inforPrzede wszystkim powiększa się możli- ASTOR, w ramach której można: za- matycznych pozwalają na zbudowanie wość korzystania z opublikowanej do- rejestrować posiadane karty Wsparcia systemu zaawansowanego, ale łatwego kumentacji technicznej o zakres niedo- Technicznego ASTOR, zapewniające w obsłudze i przynoszącego bardzo wiele stępny dla osób niezarejestrowanych, uprzywilejowane korzystanie z pomocy korzyści dla użytkowników. Codzienne a co najważniejsze – zostaje włączony technicznej, rejestrować zgłoszenia ser- korzystanie z oferowanych opcji nie tylko dostęp do Systemu Wsparcia Technicz- wisowe oraz przeglądać i śledzić status przynosi wymierne korzyści z szybkiego nego RYSUNEK 3. istniejących zgłoszeń serwisowych. znalezienia potrzebnych informacji tech- Jest to funkcjonalność Platformy Wybierając opcję Wyślij zgłosze- nicznych, ale dodatkowo pozwala na re- Internetowej przygotowana do interak- nie serwisowe pojawia się okno do jestrację i śledzenie zgłoszeń oraz współ- tywnej współpracy z inżynierami firmy wprowadzenia tworzenie bazy wiedzy technicznej. www.biuletyn.astor.com.pl informacji dotyczą- BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 13 MAGAZYN DĄŻENIE DO DOSKONAŁOŚCI FIRMY W BRANŻY INTEGRACJI AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ JAKIE SĄ KRYTERIA WIODĄCEJ FIRMY W BRANŻY INTEGRACJI AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ? FIR MA TAKA MUSI SIĘ STALE UCZYĆ. OD KLIENTÓW, OD DOSTAWCÓW... OD RYNKU. NIGDY NIE POWIN NA POWTARZAĆ RAZ POPEŁNIONYCH BŁĘDÓW KAŻDY PROBLEM, HANDLOWY, WDROŻENIOWY LUB ORGANIZACYJNY, WINNA ROZWIĄZYWAĆ TYLKO RAZ. MUSI WRESZCIE PODEJMOWAĆ SFOR MALIZOWANE DZIAŁANIA ZWIĘKSZAJĄCYCH KOMPETENCJE CAŁEJ ORGANIZACJI I POSZCZEGÓL NYCH PRACOWNIKÓW. JEST TO FIRMA, KTÓRA STALE STAWIA CORAZ WYŻSZE WYMAGANIA WOBEC SAMEJ SIEBIE P roces 14 dążenia do doskonałości wymagającym wielu interakcji z klientem, przez firmę integrującą automaty- późniejszymi użytkownikami systemu, kę przemysłową jest przedstawiony oraz dostawcami. Kluczową odpowiedzial- jako cykl działań na schemacie zamieszczo- nością kierownika projektu wdrożenia nym obok. w tej fazie jest dokumentacja tych inte- Proces rozpoczyna się od zdefiniowa- rakcji oraz formalne uzasadnienie wszyst- ADAM ŻYCZKOWSKI nia strategii, wyznaczenia celów i zaplano- kich decyzji podjętych podczas wdrożenia. [email protected] wania działalności w fazie I cyklu. Każda Najważniejsze są uzasadnienia i kontrola firma posiada bardziej lub mniej formalnie ewentualnych zmian dotyczących kluczo- Współzałożyciel firmy ASTOR. wyznaczoną strategię, wyrażającą się w de- wych parametrów projektu, a więc jego za- Absolwent technologii żywności finicji obszaru działania i określeniu sil- kresu, harmonogramu i budżetu. na Rutgers University, NJ, USA nych punktów pozwalających wyprzedzić Po realizacji wdrożenia, kierownik oraz MBA na University of Notre konkurencję. Posiada również plany zawie- projektu oraz osoby przy nim pracujące Dame, In, USA. Jest specjalistą rające cele przychodów, kosztów i zysku. będą jeszcze długo otrzymywać telefony ds. finansów, organizacji oraz Aby zrealizować plan, firma prowa- od użytkowników – dzieje się to w fazie strategii spółek prawa handlowego. dzi marketing, sprzedaż i rozwój biznesu IV, czyli w trakcie obsługi posprzedażowej Pracował w dziale finansów Procter w fazie II. Osoby zajmujące się tą działal- zwanej również czasami serwisem tech- and Gamble (USA, Czechy, Rosja, nością kontaktują się z klientami i oferują, nicznym. Belgia, Polska), w McKinsey negocjują i podpisują umowy na usługi po Poprawne zarządzenie procesem ob- (w USA i w Polsce) – jako konsultant cenach pozwalających na osiągnięcie celów sługi posprzedażowej jest prawdopodobnie ds. strategii firm, w Polpharma S.A, przychodów i zysku zawartych w budżecie. najważniejszym czynnikiem rentowności w dziale badań i rozwoju, Niezwykle ważnym jest, aby w tym pro- firmy integratorskiej. Z jednej strony użyt- a także w Grupie Orlen w Czechach cesie dokumentować i archiwizować całą kownik nie chce osobno płacić za obsługę (UNIPETROL) i na Litwie (Mazeikiu komunikację z klientami. Takie informacje posprzedażową, gdyż uważa, że powinna Nafta), w dyrekcji spółek. mogą okazać się później kluczowe podczas być ona zawarta w cenie wdrożenia. Z dru- Obecnie prezes zarządu realizacji kontraktu lub przy rozwiązywa- giej strony nie można użytkownikowi od- Profesal Sp z o.o. niu ewentualnych niejasności handlowych. mówić takiej obsługi, gdyż klient niezado- Sprzedane usługi należy zrealizo- wolony z wdrożenia nie wróci już do naszej wać poprzez wdrożenie instalacji zgodnie firmy z następnym zleceniem. Dlatego bar- z podpisaną umową – następuje to w fa- dzo ważne jest, aby mierzyć ile czasu pra- zie III. Najczęściej wdrożenie automaty- cownicy firmy średnio spędzają na obsługę ki przemysłowej jest złożonym procesem, posprzedażową i koszt tej spodziewanej BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl MAGAZYN Oczywiście w warunkach rzeczywistej działalności biznesowej wszystkie opisane powyżej fazy zachodzą równolegle, a często działania w fazach późniejszych, np. nauczenie się nowych technologii, muszą być zrealizowane wcześniej niż projekt wdrożenia wymagający tych technologii. Ważnym jednak jest, że wszystkie te fazy muszą być przez firmę realizowane po to, by była coraz większa i coraz bardziej konkurencyjna. Aby wspierać i monitorować opisane wyżej działania firmy integratorskiej, potrzebny jest taki system informatyczny, który potrafi zgromadzić dane dotyczące wszelkich jej działań. System, który potrafi odtworzyć model działania firmy, zachować dane, informacje i wiedzę generowane Działania podejmowane w kierunku stałego doskonalenia firmy integratorskiej w każdej fazie działalności, a później odtworzyć je dokładnie wtedy, kiedy obsługi doliczyć do ceny wdrożenia. poszczegolne zadania. Co za tym idzie, potrzebne będą one dla uzasadnie- Należy też zrozumieć, że obsługa wiemy jakie są koszty wynagrodzeń po- nia jakiegoś działania lub rozwiąza- posprzedażowa to koszt dla obu stron, szczegolnych działalności oraz wnioski nia jakiegoś problemu. Potrzebny jest dla klienta i dla integratora. Dlatego dotyczące ewentualnych optymalizacji. system, który potrafi prowadzić ewi- należy starać się obniżać jej koszt po- W fazie VI zwiększa się kompeten- dencję czasu pracy w odniesieniu do przez dokumentowanie rozwiązanych cje firmy, czyniąc ją bardziej konkuren- poszczególnych działań, który zapa- problemów tak, aby żadnego z nich nie cyjną. Z jednej strony rynek wymusza miętuje rozwiązania raz rozwiązanych rozwiązywać wielokrotnie. Należy też takie zmiany, z drugiej strony kierow- problemów i który pozwala zaoszczę- dokonywać analizy zgłaszanych pro- nictwo firmy powinno samo decydować dzić załodze długiego szukania nie- blemów i starać się w przyszłych wdro- o wejściu w nowe branże, nowe techno- zbędnych dla prowadzenia codzien- żeniach zapobiegać tym najczęściej się logie lub o wdrożeniach nowych syste- nych czynności danych, informacji, powtarzającym. mów organizacyjnych celem polepsze- wiedzy lub dokumentów. Niezwykle ważne jest, aby do- nia działalności firmy. Tego typu decyzje Takim systemem informatycznym kładnie wiedzieć, ile czasu pracowni- należy rozbić na projekty, każdy z zakre- jest pakiet Profesal Soft, skonfigu- cy integratora poświęcają na działania sem, harmonogramem i budżetem oraz rowany dla integratorów automatyki sprzedażowe, wdrożeniowe i posprze- przypisać im zespół projektowy prowa- przemysłowej. Firma ASTOR korzysta dażowe. Jeśli nie będziemy umieli po- dzony przez kierownika projektu. z systemu Profesal od lat i jest to je- kryć przychodami kosztów działań W fazie VII kompetencje zwięk- den z kluczowych czynników jej wy- sprzedażowych i posprzedażowych wy- szają pracownicy, tak, aby dostosować sokiej efektywności. Dziś Profesal jest konywanych przez naszych pracowni- swoje umiejętności do poziomu wyma- dostępny dla wiodących integratorów ków technicznych, to firma nie tylko nie ganego przez firmę, oraz zwiększać je automatyki przemysłowej. Wszystkich osiągnie celów budżetowych, ale praw- to tego stopnia, abym móc wspierać zainteresowanych szczegółowymi in- dopodobnie w najbliższym czasie zban- wzrost kompetencji firmy. Każdy pra- formacjami zapraszamy do kontaktu krutuje. Analizę procesów, a zwłaszcza cownik powinien mieć swój własny z firmą ASTOR. analizę ewidencji czasu pracy do po- harmonogram szczególnych działań przeprowadza się i wspólnie ze swoim bezpośrednim w fazie V cyklu. W wyniku otrzymuje- przełożonym brać odpowiedzialność my zestawienie czasu poświęconego na za ich realizację. www.biuletyn.astor.com.pl zadań rozwojowych BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 15 fot. foto /fot. Péter Mács - Fotolia/ ASTRAADA JETNET 5018G NOWY GIGABITOWY SWITCH ZARZĄDZALNY FIRMA ASTOR POSZERZYŁA OFERTĘ URZĄDZEŃ KOMUNIKACJI PRZEMYSŁOWEJ ASTRAADA NET O NOWY PRZEŁĄCZNIK SIECI ETHERNET JETNET 5018G. SWITCH OFERUJE SZEROKIE MOŻLIWOŚCI DIAGNOSTYCZNE ORAZ PODNOSI BEZPIECZEŃSTWO SIECI, ZAPEWNIAJĄC STABILNĄ I WYDAJNĄ KOMUNIKACJĘ. J etNet 5018G posiada 16 portów mie- użytkownika o wcześniej zdefiniowanych dzianych zdarzeniach 10/100TX (RJ–45) oraz (problemach komunikacyj- 2 porty combo, pozwalające na za- nych, problemach z zasilaniem, użyciem mienne stosowanie złącza miedzianego błędnego hasła podczas logowania, restar- 10/100/1000TX (RJ–45) lub światłowo- tem urządzenia, itp.), dzięki czemu przy- dowego 1000X (SFP). Dzięki takiej kon- czynia się do znacznego skrócenia przesto- strukcji, urządzenie może zostać lepiej ju instalacji. PAWEŁ PODSIADŁO [email protected] dopasowane do indywidualnych wymagań aplikacji oraz przyczynia się do obniżenia kosztów całkowitych systemu. PODNIESIENIE DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU Nowoczesne ROZBUDOWANA DIAGNOSTYKA PRZYŚPIESZA USUWANIE AWARII 16 systemy wizualizacji pracy maszyn oraz układy sterowania procesami przemysłowymi coraz częściej są JetNet 5018G do konfiguracji oraz projektowane w oparciu o bardziej roz- monitorowania sieci Ethernet wykorzy- budowane i odporne na awarię struktury stuje popularny protokół SNMP. Sytuacje sieci Ethernet. Układ rezerwacji tworzony alarmowe mogą być rejestrowane lokalnie z wykorzystaniem topologii pierścienia daje w switchu lub przesyłane zdarzeniowo ze możliwość inteligentnego reagowania na switcha do managera SNMP (np. JetView uszkodzenie medium transmisyjnego (skręt- Pro). ki, światłowodu) lub przełącznika. Jeśli do- Mechanizm „pułapek” BIULETYN AUTOMATYKI informuje 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl ASTRAADA JetNet 5018G – zarządzalny switch gigabitowy o szerokich możliwościach diagnostycz- nych. wolny segment połączenia typu ring soli zarządzania przełącznikiem (po- zostanie zerwany lub rozłączony, wów- przez przeglądarkę WWW lub Telnet). czas uruchomione zostaje połączenie awaryjne (czas przełączenia na ścieżkę rezerwową nie przekracza 5 ms, nawet OPTYMALIZACJA POŁĄCZEŃ SIECIOWYCH przy pełnym obciążeniu sieci). Prze- Praca sieci Ethernet może zostać łącznik może pracować w kilku połą- dodatkowo usprawniona w oparciu czeniach typu ring równocześnie. Do- o mechanizm priorytetyzacji danych datkowe podniesienie niezawodności (QoS) i funkcję pozwalającą na two- połączenia oraz jego przepustowości rzenie wydzielonych sieci wirtual- jest możliwe dzięki funkcji grupowania nych (VLAN). Priorytetyzacja danych kilku fizycznych łączy pomiędzy dwo- stosowana jest w celu minimalizacji ma przełącznikami w jeden logiczny opóźnień w wymianie informacji po- kanał komunikacyjny (awaria jednego między kluczowymi elementami sys- z przewodów nie powoduje zatrzyma- temu. Sieci wirtualne (VLAN) wy- nia pracy całej sieci – dane przesyłane korzystywane są podczas budowania są pozostałymi kanałami). połączeń niezależnych od fizycznej struktury sieci (trasy logiczne). Możli- BEZPIECZNA SIEĆ ETHERNET we jest także przydzielenie określonej JetNet 5018G oferuje również przepustowości dla poszczególnych szereg funkcji odpowiedzialnych za portów, w celu uniknięcia nagłych zabezpieczenie sieci Ethernet. Naj- skoków obciążenia sieci. prostszym sposobem ochrony przed nieuprawnionym dostępem jest ograniczenie dostępu do poszczególnych PRZEMYSŁOWE WYKONANIE I 54 MIESIĄCE GWARANCJI portów switcha poprzez zdefiniowanie Aluminiowa obudowa o stopniu adresów MAC urządzeń, z którymi ochrony IP 31 jest odporna na dzia- będzie odbywała się komunikacja. Ko- łanie korozji i łatwo oddaje ciepło, za- lejnym sposobem zabezpieczenia sieci pewniając długą i bezawaryjną pracę jest weryfikacja numeru IP. Polega on urządzenia. Istotną zaletą urządzenia na określeniu z góry numerów IP urzą- jest także wydłużona z 24 do 54 mie- dzeń, które będą miały dostęp do kon- sięcy gwarancja. www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 17 ASTRAADA POLSKA WERSJA OPROGRAMOWANIA NARZĘDZIOWEGO DO PANELI ASTRAADA HMI ŁATWE I WYGODNE PROGRAMOWANIE PANELA TO ZALETA, KTÓRA MOŻE PRZEKONAĆ DO KON KRETNEGO ROZWIĄZANIA NOWYCH UŻYTKOWNIKÓW. NA TO, BY PROCES PROGRAMOWANIA PRZEBIEGAŁ SZYBKO I SPRAWNIE, MA WPŁYW KILKA ASPEKTÓW: CZYTELNOŚĆ I ERGONOMIA SA MEGO OPROGRAMOWANIA NARZĘDZIOWEGO, INTUICYJNE MENU, MOŻLIWOŚĆ DOPASOWANIA WYGLĄDU DO WŁASNYCH POTRZEB. KAŻDEGO NARZĘDZIA TRZEBA SIĘ NAUCZYĆ, A NA SZYBKĄ NAUKĘ DUŻY WPŁYW MA JĘZYK. la osób, które na co dzień korzy- D sygnałów dyskretnych i analogowych, re- stają z języka angielskiego, nie ceptury, rejestrowanie wszystkich zdarzeń jest to zapewne argument prze- i zmian wprowadzonych przez operatorów. konujący do wyboru konkretnego rozwią- Ciekawą i przydatną funkcją jest har- zania. Natomiast dla osób, które angielski monogram pracy. Dzięki niemu możemy znają słabo lub wcale – jest to bardzo istot- określić konkretne akcje do wykonania na kwestia przy wyborze nowych narzędzi, w danym momencie. Możemy na przykład PIOTR ADAMCZYK z których będą korzystać w przyszłości. zautomatyzować generowanie dziennych [email protected] raportów po zakończeniu zmiany oraz au- ASTRAADA PO POLSKU tomatycznie zapisywać je do plików zapisa- Z myślą o tych właśnie osobach w oprogramowaniu narzędziowym Astra- nych w pamięci panela lub na dyskach przenośnych podłączonych do portów USB. ada HMI CFG została dodana obsługa ję- Dużym udogodnieniem dla wszystkich zyka polskiego. Pakiet językowy, podobnie programistów jest wbudowana w opro- jak samo oprogramowanie, jest bezpłatny gramowanie funkcja skalowania ekranów i dostępny będzie standardowo w każdej operatorskich. Dzięki niej w bardzo szyb- kolejnej wersji – począwszy od 1.2.92. Naj- ki sposób aplikację przygotowaną na dany nowsza wersja oprogramowania jest do- model panelu możemy przerobić tak, aby stępna na Platformie Internetowej ASTOR można już było uruchomić na modelu z in- (platforma.astor.com.pl), nym rozmiarem ekranu. Astraada HMI gdzie oprócz narzędzia użytkownik może pobrać dokumentację techniczną, informatory, zalecenia montażowe oraz gotowe fragmenty aplikacji do celów dydaktycznych. Samo oprogramowanie charakteryzuje się dużą intuicyjnością oraz ergonomią. Za jego pomocą w bardzo prosty sposób możemy zbudować aplikacje wizualizacyjne, posiadające możliwości zbliżone do systemów SCADA. Każdy panel może obsługiwać rejestrowanie zmiennych historycznych wraz z możliwością ich prezentacji na ekranie, alarmy pochodzące od 18 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl ASTRAADA CFG pozwala na konfigurację i ob- konfiguracja obiektów i zmiennych, również komunikację ze sterownikiem sługę ponad 280 różnych protokołów gdzie na odpowiednim widoku dosta- podłączonym do komputera. komunikacyjnych, dzięki czemu pa- jemy listę wszystkich wykorzystanych Za bezpieczeństwo naszego pro- nel operatorski może wymieniać dane elementów wraz z miejscem ich uży- jektu odpowiedzialny jest system, z praktycznie każdym urządzeniem cia. Dzięki temu wprowadzenie zmian który zabezpiecza go przed nieauto- spotykanym na naszym rynku. w konfiguracji obiektu nie wymaga ryzowanym użyciem czy modyfikacją. szukania go na ekranie, tylko wybra- Dodatkowo Astraada HMI CFG ma nia go z listy. możliwość zapisania aplikacji tak, aby WSPARCIE PROGRAMISTY OD KONFIGURACJI PO DOKUMENTOWANIE PROJEKTU Również sam proces dokumen- była możliwa aktualizacja panela bez towania projektu w oprogramowaniu potrzeby korzystania z komputera PC. Oprogramowanie wspiera aplika- jest bardzo prosty. Wbudowane me- Takie możliwości sprawiają, że pisanie cje, w których panel musi komuniko- chanizmy automatycznie wygenerują aplikacji jest łatwe, a serwis szybki. wać się z kilkoma urządzeniami jed- nam listę wykorzystywanych w apli- Rozwiązania Astraada HMI Pa- nocześnie. Widok połączeń graficznie kacji zmiennych, wygląd wszystkich nel cieszą się dużą popularnością reprezentuje skonfigurowane porty ekranów operatorskich oraz relacji szczególnie w małych i średnich sys- i protokoły w panelach oraz urzą- i możliwości przełączania pomiędzy temach. Dzieje się tak za sprawą du- dzenia, z którymi panele będą wy- nimi. Aplikację podczas pisania moż- żej funkcjonalności i możliwości pa- mieniać dane – wszystko na jednym ne testować bez panela – oprogramo- neli, jakości wykonania oraz bardzo schemacie. Kliknięcie na dowolnym wanie posiada wbudowany symulator, atrakcyjnej ceny. Do listy tej dodajemy elemencie automatycznie przenosi nas posiadający dwa tryby pracy: on–line jeszcze darmowe, intuicyjne oprogra- do ekranu konfiguracji, gdzie może- i off–line. W trybie off–line możemy mowanie narzędziowe Astraada HMI my szybko zmienić parametry sieci przetestować samą aplikację wizuali- CFG w języku polskim. i parametry pracy. Podobnie wygląda zacyjną, natomiast w trybie on–line WYKOR ZYSTA J PEŁNĄ MOC TECHNOLOGII KONFERENCJA DL A PR ZEMYSŁU 19-20 października 2011 Hotel OSSA Congress & SPA k. Rawy Mazowieckiej W W W. A STOR . COM .P L / II A www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 19 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA ROBOTY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM ROBOTYZACJA ROZPOCZĘŁA SIĘ W ZAKŁADACH MOTORYZACYJNYCH, ALE OBECNIE DOTYCZY JUŻ WSZYSTKICH GAŁĘZI PRZEMYSŁU. JAK TO WYGLĄDA W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM? W TYM ARTYKULE PRZEDSTAWIĘ CHARAKTERYSTYKĘ TEGO RODZAJU ZASTOSOWAŃ ORAZ OMÓWIĘ AK TUALNE TRENDY I KIERUNKI ROZWOJU ROBOTÓW I ROBOTYZACJI W ZAKŁADACH PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO. Z 20 akłady spożywcze są bardzo wy- rują coraz szybsze i coraz precyzyjniejsze magającym jednostki. Tendencją widoczną na rynku odbiorcą robotów przemysłowych, a to ze względu jest obniżanie czasów cyklu, tak aby robot na charakter wykonywanych tam operacji, był w stanie wykonać nawet 4 cykle na se- wymogi higieny i czystości oraz trudne wa- kundę. Superszybkie roboty znajdują za- runki pracy robotów. Obecnie widoczny jest stosowanie przy operacjach przenoszenia PAWEŁ HANDZLIK rozwój w kierunku zwiększonej wydajności i pakowania małych produktów (batoniki, [email protected] i elastyczności. Wiąże się to z przejściem czekoladki, serki, saszetki) do opakowań z systemów opartych o automaty do palety- jednostkowych lub zbiorczych. zacji na systemy zrobotyzowane. Automaty Na rynku widać również coraz częst- paletyzujące są dedykowane tylko do reali- sze wykorzystanie systemów wizyjnych zacji konkretnego zadania. Stosując robo- w połączeniu z robotem. Często stanowisko ta można w łatwy sposób przystosować go z takim systemem stosowane jest zarówno również do innych produktów i czynności. do kontroli jakości, jak i do przenoszenia Elastyczność jest szczególnie ważna lub paletyzacji. System wizyjny dokonuje przy realizacji krótkich serii. Wzrost wy- kontroli, porównując zdjęcie danego pro- dajności osiąga się poprzez stosowanie duktu (punktów charakterystycznych) ze niezawodnych robotów pracujących 7 dni wzorcem, oraz określa położenia produktu w tygodniu i 24 godziny na dobę. W celu i przesyła tą informację do robota. W ten zwiększenia wydajności producencie ofe- sposób oszczędza się miejsce w zakładzie BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA RYSUNEK 1 Robot YF003N w ultraszybkiej aplikacji pakowania batoni- ków (130szt. Na minutę). RYSUNEK 2 Robot FS30L w procesie pakowania słoików z miodem Roboty stają się coraz powszech- ZALETY ZASTOSOWANIA ROBOTA W PALETYZACJI I PAKOWANIU: niejsze, więc ich cena spada. Obecnie większość robotów sprzedawana jest • • • • • • • zwiększenie dostępności linii produkcyjnej, powtarzalność wpływająca na zwiększenie jakości, zwiększenie wydajności, zwiększenie elastyczność produkcji, zmniejszenie kosztów, zmniejszenie zagrożenia dla zdrowia pracowników, zwiększenie bezpieczeństwa przy produkcji żywności. do małych i średnich przedsiębiorstw. Istotnym czynnikiem obniżającym w ostatnich latach koszty inwestycji w roboty jest dobrze wyedukowane i posiadające duże doświadczenie środowisko polskich integratorów. Projektem, integracją i utrzymaniem mogą zająć się świetnie przygotowane do tego polskie firmy. Firma ASTOR, dystrybutor ro- oraz skraca proces wytworzenia goto- Zakup robota jest inwestycją, ma botów Kawasaki w Polsce ma w swo- wego produktu podnosząc wydajność. więc być opłacalny, a każda innowa- jej ofercie całą serię robotów do za- To wszystko zmniejsza koszt jednost- cja zwiększa tę opłacalność. Szybsze stosowań w przemyśle spożywczym. kowy produktu i poprawia jego kon- i precyzyjniejsze roboty w zakładzie ASTOR oferuje również szereg mode- kurencyjność na rynku. produkcyjnym zmniejszają koszt pro- li, które w łatwy sposób można przy- duktu. stosować do pracy z produktami spo- Nieustannie zwiększa się bezpie- Oszczędności uzyskuje się czeństwo stanowisk zrobotyzowanych. również zmniejszając ilość wadliwych Dodatkowe uszczelnienia, specjalne produktów. elastyczne Zapraszamy do kontaktu z firmą smary, antyadhezyjne powierzchnie i niezawodne linie, w których skład ASTOR. Chętnie przeprowadzimy dla oraz specjalistyczne chwytaki i na- wchodzą roboty, pozwalają na obniże- Państwa analizę możliwości zasto- rzędzia sprawiają, że maszyna może nie kosztów magazynowania i płynne sowania robota w Państwa zakładzie pracować w bezpośrednim kontakcie realizowanie zamówień. Oszczędza oraz odpowiemy na wszelkie pytania z żywnością. Co więcej, ma przy tym się przesuwając pracowników do re- dotyczące robotów w przemyśle spo- dużo mniejszy wpływ na jakość pro- alizacji innych zadań wymagających żywczym. duktów, niż człowiek realizujący takie większych kwalifikacji, a prace uciąż- zadanie. liwe i powtarzalne wykonuje robot. www.biuletyn.astor.com.pl Efektywne, żywczymi. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 21 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA GE INTELLIGENT PLATFORMS W SIECI PROFINET KONTROLERY PACSYSTEMS RX3I PRZEZNACZONE SĄ DO AUTOMATYZACJI ZAKŁADÓW, W KTÓRYCH Z UWAGI SPECYFIKĘ PROCESU PRODUKCYJNEGO WYMAGANE SĄ ROZWIĄZANIA POZWALAJĄCE NA JEDNOCZESNĄ OBSŁUGĘ WIELU RÓŻNYCH INTERFEJSÓW KOMUNIKACYJNYCH. JUŻ W POŁOWIE ROKU 2011 DOSTĘPNE BĘDĄ W OFERCIE FIRMY ASTOR MODUŁY POZWALAJĄCE NA PRACĘ STE ROWNIKÓW GE INTELLIGENT PLATFORMS W SIECI PROFINET. tekst: PIOTR ADAMCZYK, [email protected] PO CO PROFINET? Celem wprowadzenia nowego standardu na rynek była chęć stworzenia platformy, która dałaby możliwość łączenia ze sobą dwóch warstw za pomocą kompatybilnych i pracujących w jednym, wspólnym układzie urządzeń sieciowych: warstwy systemów sterowania i oddalonych układów I/O, oraz warstwy wizualizacji i urządzeń biurowych. Taką architekturę komunikacji wymusza obiekt, od którego wymaga się udostępniania oraz szybkiej wymiany danych na potrzeby planowania produkcji oraz podnoszenia jej jakości i wydajności. Kolejnym istotnym powodem opracowania Kontroler PACSystems RX3i standardu ProfiNet była chęć przeniesienia możliwości, jakie daje sieć Profibus, na platformę Ethernet, z jednoczesnym jej rozbudowaniem o wykonywanie operacji w czasie w ramach jednej kasety RX3i. Czas komunikacji zależy od rzeczywistym oraz podniesieniem poziomu niezawodności. ilości urządzeń pracujących w sieci i wynosi do 8 ms przy Profinet daje dodatkowo możliwość komunikacji ze specja- obsłudze 64 układów slave (1 ms dla sieci w których pracuje lizowanymi urządzeniami, jak napędy czy systemy wizyjne. 5 i mniej urządzeń). Aktualnie oferta GE Intelligent Platforms obejmuje dwa VERSAMAX PROFINET SCANNER PNS urządzenia dla sieci ProfiNet. W oparciu o ten moduł możliwa jest budowa oddalo- PACSYSTEMS RX3I PROFINET CONTROLLER PNC 22 nych układów I/O, wykorzystując znane i sprawdzone na Moduł posiada 4 wbudowane porty komunikacyjne, wielu obiektach rozwiązanie VersaMax. Interfejs komu- które umożliwiają bezpośrednie podłączenie kabli miedzia- nikacyjny posiada dwa wbudowane porty komunikacyjne nych i światłowodowych. Dzięki temu urządzenie może działające z prędkością 10/100 Mbit/s, oraz obsługuje po- pracować w standardzie 10/100/1000 Mbit/s. W oparciu dwojone zasilacze. Pozwala to, podobnie jak w kontrolerze o wbudowane porty można skonfigurować sieci obsługu- RX3i, na pracę w systemach podwyższonej dostępności, jące do 64 urządzeń, a na potrzeby systemów wysokiej z wymianą danych w sieci „Ring”. Rozwiązanie to zapew- dostępności, zbudować sieć redundantną, odporną na nia możliwość wymiany modułów I/O na ruchu, co znaczą- uszkodzenia magistrali. Jest to szczególnie istotna cecha co ułatwia serwis instalacji i jej rozbudowę bez konieczno- kontrolera sieci biorąc pod uwagą duże zainteresowanie ści zatrzymywania pracy całego układu. Jeden układ PNS systemami wykorzystującymi redundancję i podwyższoną obsługuje do 8 modułów I/O. W jednej sieci może praco- dostępność z powodu minimalizacji ryzyka i kosztów nie- wać do 128 urządzeń PNS, a każdy z nich może wymie- planowanych przestojów. Specyfikacja techniczna modułu niać 1440 bajtów danych wejściowych i 1440 bajtów danych mówi o możliwości pracy do 4 kontrolerów sieci ProfiNet wyjściowych. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 23 /fot. Kovalenko Inna - Fotolia/ TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA PACSYSTEMS HA PIĘĆ KROKÓW DO SYSTEMU WYSOKIEJ DOSTĘPNOŚCI ILE CZASU JEST POTRZEBNE NA SKONFIGUROWANIE SYSTEMU WYSOKIEJ DOSTĘPNOŚCI NA BAZIE KONTROLERÓW PACSYSTEMS RX3I? NA TO PYTANIE PRÓBUJĄ SOBIE ODPOWIEDZIEĆ INŻYNIERO WIE, KTÓRZY STANĘLI PRZED ZADANIEM URUCHOMIENIA TAKIEGO UKŁADU. O KROK 1 UTWORZENIE PUSTEGO PROJEKTU DLA SYSTEMU WYSOKIEJ DOSTĘPNOŚCI z bezuderzeniowym przełączaniem stero- Pracę zaczynamy od stworzenia nowe- wania, można skonfigurować w kilka mi- go projektu na kontroler RX3i. System wy- nut w 5 krokach i nie potrzebujemy w tym sokiej dostępności wymaga zainstalowa- PIOTR ADAMCZYK celu specjalistycznej wiedzy. Jest tak dla- nia odpowiednich jednostek centralnych, [email protected] tego, ponieważ oprogramowanie narzę- dlatego w konfiguracji sprzętowej wybie- dziowe Proficy Machine Edition posiada ramy jednostki do układów redundancji wbudowane kazuje się, że tak złożony system, jakim jest układ dwóch kontrolerów pracujących w redundancji maksymalnie IC695CRU320. Po wykonaniu tej proce- upraszczające procedury konfiguracyjne, dury oprogramowanie samoczynnie doda co ułatwia i przyspiesza całą procedurę. w podsystemie miejsce do konfiguracji kon- mechanizmy trolera rezerwowego. Wszystkie pozostałe elementy podsystemu pozostają bez zmian. 24 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA KROK 2 URUCHOMIENIE KREATORA KONFIGURACYJNEGO DLA SYSTEMU WYSOKIEJ DOSTĘPNOŚCI Zmiana jednostki centralnej na CRU320 programiście Kreator konfiguracyjny nowe opcje w menu kontekstowym – udostępnia systemu wysokiej do- pojawia się możliwość konfiguracji stępności redundancji przy pomocy kreatora. Pozwala on nam na konfigurację kontrolera głównego oraz automatyczne wygenerowanie konfiguracji na kontroler zapasowy na bazie aktualnej konfiguracji kontrolera głównego. W konfiguracji należy określić, w którym gnieździe kasety montażowej będzie zainstalowany moduł do synchronizacji danych procesowych IC695RMX128. Moduł ten niezależnie od jednostki centralnej synchronizuje wyjściowych na końcu cyklu ma zapew- Jeśli architektura naszego układu dane pomiędzy jednostką główną i re- nić wystawienie dokładnie takich sa- ma wykorzystywać redundantne ma- zerwową dwukrotnie w każdym cyklu mych sygnałów w obu kontrolerach. Jest gistrale do synchronizacji danych pro- kontrolera. danych to istotne, gdyż w przypadku awarii kon- cesowych, należy w kreatorze podać, wejściowych na początku skanu ma za- trolera głównego jednostka zapasowa w którym gnieździe będzie się znaj- pewnić wykonywanie algorytmu w obu ma przejąć kontrolę nad procesem z do- dował drugi moduł do synchronizacji kontrolerach z takimi samymi danymi kładnie takimi samymi danymi, jakie danych. wejściowymi. Synchronizacja danych miał kontroler główny w chwili awarii. Synchronizacja KROK 3 KONFIGURACJA MODUŁÓW KOMUNIKACYJNYCH DO WYMIANY DANYCH W SIECI ETHERNET W układach wysokiej dostępności sieć Ethernet jest wykorzystywana do komunikacji kontrolerów z warstwą oddalonych układów I/O, oraz w celu Konfiguracja mo- udostępniania danych do systemów dułów wizualizacyjnych. Zalecana konfigu- kacyjnych w sieci racja systemu PACSystems HA RX3i Ethernet komuni- uwzględnia redundantne moduły komunikacyjne do oddalonych kaset I/O oraz do warstwy SCADA. Takie tem mógł pracować w odpowiedniej Konfiguracja EGD wymaga okre- podejście sprawia, że nasz system staje podsieci. Kontrolery nadrzędne wy- ślenia wymian danych pomiędzy kon- się odporny na uszkodzenia modułów korzystują do wymiany danych z war- trolerami nadrzędnymi i układami od- oraz magistral komunikacyjnych. stwą układów I/O protokół Ethernet dalonych wejść/wyjść – to dzięki tym Moduły Ethernet pozwalają Global Data – zapewnia on bowiem wymianom dane procesowe będą trafiały również na podłączanie do warstwy wymianę informacji do odpowiednich modułów w kasetach nadrzędnej systemu dużej ilości dodatkowych z wieloma urządzeniami w bardzo oddalonych. Odpowiednia opcja przy urządzeń, jak np. układy ESD. Sama krótkim czasie, wykorzystując w tym konfiguracji wymian zapewni nam od- konfiguracja polega na ustawieniu ad- celu komunikację w trybie rozgłosze- bieranie i produkowanie danych w obu resu IP oraz maski tak, aby cały sys- niowym. kontrolerach: głównym i zapasowym. www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 25 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA KROK 4 KONFIGURACJA DANYCH DO SYNCHRONIZACJI Każdy system jest inny, więc wymaga synchronizacji różnych obszarów danych pomiędzy kontrolerami. Aby rozwiązanie PACSystems HA było maksymalnie elastyczne, konfiguracja danych synchronizowanych jest dowolna. Ma to na celu lepsze dopasowanie systemu do indywidualnych potrzeb aplikacji oraz ma wpływ na minimalizację czasu potrzebnego na wykonanie pętli programu. Synchronizacja danych w systemach średniej wielkości wydłuża czas cy- Konfiguracja klu kontrolera o około 5 ms. Dlatego nych do synchro- należy dobrze się zastanowić, ile tak nizacji da- naprawdę danych potrzebujemy wymieniać pomiędzy kontrolerami. Konfiguracja realizowana jest misty wymaga się jedynie określenia obszaru przeznaczonego do synchro- na zakładce Transfer List i od progra- adresu początkowego oraz długości nizacji. KROK 5 PRZEKOPIOWANIE KONFIGURACJI DO KONTROLERA ZAPASOWEGO Ostatnim krokiem w konfiguracji systemu wysokiej dostępności PACSystems HA jest przekopiowanie konfiguracji z kontrolera głównego do kontrolera rezerwowego. Ta procedura wywoływana jest również z poziomu menu kontekstowego i w sposób automatyczny powiela wszystkie para- kontroler i kontroler zapasowy metry skonfigurowane w kontrolerze głównym, uwzględniając pracę układu adresy IP modułów do komunikacji waż system nie wie, które adresy IP są w trybie gorącej rezerwacji. Użytkow- w sieci Ethernet. Ten parametr należy w sieci dostępne a które są zarezerwo- nikowi do ustawienia pozostają tylko skonfigurować samodzielnie, ponie- wane. dostępności stoju pociąga za sobą straty finanso- gotowego algorytmu sterowania oraz PACSystems HA to odpowiedź firmy we, inwestycja w systemy pracujące sprzętu z serii 90–30 i RX3i przy GE Intelligent Platforms na rosnące w układzie redundancji zapewnia budowaniu systemu redundantnego. wśród coraz większej liczby klien- nam podniesienie poziomu bezpie- Dzięki temu migracja z tradycyjnych tów zapotrzebowanie na rozwiązania czeństwa oraz redukcję kosztów ope- systemów do układów wysokiej do- gwarantujące pewną, szybką i bez- racyjnych. stępności jest prosta, szybka i atrak- PODSUMOWANIE System wysokiej awaryjną pracę w średnich i dużych 26 PACSystems HA ma jeszcze systemach sterowania. Wszędzie tam, jedną bardzo ciekawą właściwość: gdzie ryzyko nieplanowanego prze- pozwala bowiem na wykorzystanie BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) cyjna cenowo. www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA BEZ SENSU? NIE ZAWSZE W procesach technologicznych bezpieczeństwa nigdy za wiele. Dlatego przedstawiamy systemy sterowania PACSystems HA firmy GE. Ich działanie, oparte na współpracy dwóch zsynchronizowanych kontrolerów, minimalizuje ryzyko przestojów w produkcji i kosztów z tym związanych. W technologii korzystaj z podwójnych zabezpieczeń. www.astor.com.pl/ge www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 27 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA PRZEMYSŁOWE SIECI BEZPRZEWODOWE BEZ TAJEMNIC SYSTEMY BEZPRZEWODOWEJ TRANSMISJI DANYCH WYKORZYSTYWANE SĄ WSZĘDZIE TAM, GDZIE POŁĄCZENIE KABLOWE JEST TRUDNE DO WDROŻENIA LUB ZBYT DROGIE W REALIZACJI. Z perspektywy użytkownika wią: zdalny monitoring i sterowanie, transmisja bezprzewodowa przesyłanie alarmów, pomiary GPS, przyczynia się do wyraźnego logistyka i zarządzaniem magazynem, zmniejszenia kosztów bieżącej eks- systemy drogowe oraz dystrybucja ploatacji (redukcji kosztów personelu, energii. Niniejszy artykuł opisuje klu- ograniczenia zużycia mediów) oraz czowe elementy sieci bezprzewodo- do podniesienia dostępności obiektów wych oraz zagadnienia towarzyszące PAWEŁ PODSIADŁO (zmniejszenia awaryjności urządzeń, projektowaniu i użytkowaniu syste- [email protected] skrócenia przestojów). Główne obsza- mów bezprzewodowej transmisji da- ry zastosowań tej technologii stano- nych. JAKIE PASMA CZĘSTOTLIWOŚCI SĄ UDOSTĘPNIONE DLA PRACY URZĄDZEŃ RADIOWYCH? Technologia bezprzewodowa daje Jest ono podzielone na zakresy zależne symalną mocą do 500 mW. Dla syste- wyboru od mocy wyjściowej i cyklu pracy na- mów odczytu liczników, które realizują pasma, w jakim będą pracowały urzą- dajnika. Dla aplikacji przemysłowych zdalną kontrolę stanu, pomiary i serwi- dzenia. Pasmo wolne pozwala na pra- najbardziej interesujący jest wycinek sowanie przy użyciu urządzeń łączno- cę systemów bezprzewodowych bez pasma 869,400 MHZ – 869, 650 MHz, ści radiowej, udostępniony jest bez po- formalności i dodatkowych kosztów. pozwalający na przesył danych z mak- zwoleń zakres częstotliwości 169,400 użytkownikowi 28 możliwość BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA Max moc [mW] co jest szczególnie istotne w bardziej 500 odpowiedzialnych systemach. W przeciwieństwie do pasma wolnego, pasmo 100 licencjonowane nie posiada ogranicze- SRD 10% nia związanego z maksymalną mocą 25 nadawczą, dzięki temu po uzyskaniu 868 SRD 0,1% 868,6 868,7 Alarm 0,1% 5 Alarm 0,1% SRD 1% Alarm 0,1% 10 SRD 100% 869,2 869,3 869,4 odpowiedniego pozwolenia mogą być SRD 100% 869,65 870 Częstotliwość [mW] Z agosp o daro - tu stosowane radiomodemy o mocy 10 wanie pasma W, pozwalające na transmisję nawet 868– do 80 km. Użytkownik takiej sieci bez- wolnego przewodowej całkowicie uniezależnia 870 MHz się od zewnętrznych operatorów oraz innych użytkowników sieci bezprze– 169,425 MHz, umożliwiający pracę Zakres częstotliwości 140 – 170 wodowych. Roczna opłata za użytko- z mocą maksymalną 500 mW. Jego MHz, czyli tzw. pasmo VHF, oraz za- wanie kanału radiowego jest stała i nie główną zaletą jest lepsza propagacja kres częstotliwości 400 – 470 MHz, zależy od ilości urządzeń pracujących fal radiowych, niż w przypadku pasma czyli tzw. pasmo UHF pozwalają w sieci ani od ilości przesłanych infor- 869 MHz, co przekłada się nawet na tworzyć systemy komunikacji radio- macji. Dla kanału o szerokości 12,5 trzykrotne zwiększenie odległości, na modemowej pracujące z użyciem nie- kHz wynosi 500 PLN, a dla kanału 25 jaką przesyłane są dane użytkownika. zależnej – „własnej” częstotliwości, kHz jest to 1000 PLN. JAKIE PARAMETRY URZĄDZEŃ RADIOWYCH MAJĄ BEZPOŚREDNI WPŁYW NA ZASIĘG KOMUNIKACJI? Zasięg komunikacji bezprzewo- komunikacji, są moc nadajnika oraz dowej w pierwszej kolejności jest zwią- czułość odbiornika. Podczas doboru zany z technologią, na jakiej oparte urządzeń bezprzewodowych należy jest działanie urządzenia. Najbardziej pamiętać, że zapas energetyczny jest popularne technologie to radiomode- różnicą pomiędzy poziomem sygnału my, WiFi, ZigBee oraz Bluetooth. Naj- nadawczego (moc nadajnika), a po- lepsze parametry w tej grupie oferują ziomem sygnału odbieranego (czułość radiomodemy. odbiornika). Im wyższa czułość, tym Przykładowo dla rozwiązań fir- urządzenie bezprzewodowe będzie my SATEL zasięg komunikacji może w stanie odebrać słabszy sygnał. Aby dochodzić do kilkudziesięciu kilome- w pełni zrozumieć to zagadnienie, trów, a przy zastosowaniu retransmi- porównajmy zapas energetyczny dla terów sygnału może być on dowolnie dwóch urządzeń – tabela 1. zwiększany. Parametrami, które cha- W przedstawionych obliczeniach, rakteryzują urządzenia radiowe i mają można łatwo dostrzec, że pomimo- bezpośrednie przełożenie na zasięg iż „Urządzenie A” posiada moc na- TABELA 1. dajnika aż czterokrotnie większą od Obliczenia zapasu energetycznego „Urządzenia B”, to dzięki wysokiej Urządzenie A Urządzenia B Moc nadajnika 4W (36dBm) 1W (30dBm) Czułość odbiornika –100 dBm –115 dBm 136 dBm 145 dBm Zapas energetyczny = Moc nadajnika – Czułość odbiornika www.biuletyn.astor.com.pl czułości drugiego urządzenia jego zapas energetyczny jest istotnie większy, co zagwarantuje możliwość przesłania sygnału na większe odległości oraz zapewni stabilność wymiany danych w niekorzystnych warunkach. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 29 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA O CZYM NALEŻY PAMIĘTAĆ PODCZAS DOBORU I MONTAŻU ANTEN? Przy dużych odległościach lub G > 12dBi G > 6dBi ciężkich warunkach pracy jakość połączenia zależy od anteny i sposobu jej do 30 km 5m zamontowania. Antena, przewód antenowy i zaciski powinny być dobrej Przewód o małych stratach 30 m jakości, aby nie ulegały łatwo utlenie- do 15 km niu, które zwiększa tłumienie sygnału. SATELLINE SATELLINE G > 6dBi Terminal Aby mieć pewność, że instalacja będzie RS-232 1...15m działała w sposób poprawny przez długie lata, zaleca się stosowanie akceso- RS-232 * riów odpornych na działanie warunków atmosferycznych i zanieczyszczeń * Stacja główna * 1 ... n szt. SATELLINE Komputer występujących w środowisku. Terminal Gdy komunikacja ma przebiegać na większe odległości, problemy powodowane przez naturalne przeszkody można bardzo często rozwiązać zwiększając wysokość anten. Również zasto- demie. Zaleca się, aby anteny ćwierć- rystyki promieniowania anteny jest sowanie anten z dużym wzmocnieniem falowe i półfalowe były instalowane przeważnie szpilkowy. Jeżeli system pozwala na kilkukrotne zwiększenie w pozycji pionowej, na wysokości co nie narzuca warunku stosowania an- odległości. Jeżeli teren jest bardzo najmniej 0,5 m ponad otaczającymi ten dookólnych, zalecane jest zamon- zróżnicowany topograficzne, co naj- obiektami. Jeżeli antena nie może być towanie anten kierunkowych, np. an- mniej jedna z anten powinna być za- podłączona bezpośrednio do radiomo- ten typu Yagi. Im większy jest stopień instalowana na wysokości 10 do 20 m. demu, należy ją podłączyć za pomocą wzmocnienia anteny, tym większą Anteny dookólne charakteryzują przewodu koncentrycznego 50 Ohm. uwagę należy zwrócić na dokładność się tym, że wytwarzane przez nie fale W przypadku bardziej rozległych sys- jej ustawienia. W przypadku anten rozchodzą się z jednakowym natęże- temów zalecane jest stosowanie anten o dużym wzmocnieniu należy zapew- niem w każdym kierunku. W przy- dookólnych o większym wzmocnieniu. nić odpowiednio dużą przestrzeń wo- padku małych systemów oraz aplika- Anteny kierunkowe wytwarzają kół anteny (w granicach 5 m). W roz- cji mobilnych dobrym rozwiązaniem fale rozchodzące się prawie całą mocą ległych sieciach radiowych oznacza to, jest stosowanie anten ćwierćfalowych w jednym wyróżnionym kierunku. że najlepszym miejscem do zainsta- i półfalowych, charakteryzujących Zysk anteny kierunkowej jest większy lowania anteny jest najwyższy punkt się małymi gabarytami i możliwością od anteny dookólnej i może dochodzić budynku lub maszt radiowy. montażu bezpośrednio na radiomo- do kilkunastu dBi. Kształt charakte- JAKIE INNE ELEMENTY TORU RADIOWEGO SĄ ISTOTNE? Aby chronić urządzenia znajdu- cane jest użycie dodatkowego kabla jące się w torze nadawczym (radio- antenowego o długości przynajmniej modem, zasilacz, sterownik) przed 1,5 m. Należy również pamiętać o ko- wyładowaniami nieczności połączenia zabezpieczenia atmosferycznymi (piorunami), zaleca się stosowanie zabezpieczenia 30 odgromowego. odgromowego z listwą uziemiającą. Jego Warto pamiętać, że okablowa- zadaniem jest bezpieczne odprowa- nie pomiędzy radiomodemem a an- nie kabli o niskich stratach (< 0.7 dzenie energii wyładowania. Zabez- teną również wprowadza dodatkowe dB/10m), dzięki czemu wzmocnienie pieczenie nie powinno być montowane tłumienie, dlatego jeśli długość kabla anteny nie zostanie znacząco zredu- bezpośrednio na radiomodemie. Zale- przekracza 10 m, zaleca się stosowa- kowane. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA W JAKI SPOSÓB PRZEPROWADZA SIĘ DIAGNOSTYKĘ SIECI BEZPRZEWODOWYCH? Warunkiem pomyślnej transmisji danych jest dostatecznie duże natężenie sygnału radiowego. Jeżeli przekracza ono pewien poziom progowy, dane będą przesyłane poprawnie. W przypadku gdy natężenie jest mniejsze od tego poziomu, dane mogą być odbierane z błędami. Radiomodemy SATEL wyposażone są w mechanizmy pozwalające w łatwy sposób sprawdzić, czy poziom sygnału osiąga wartość minimalną. Funkcjonalność ta bardzo przydaje się także podczas testów radiowych, mających na celu dobór optymalnego dla danej aplikacji zestawu urządzeń. Z punktu widzenia użytkownika bieżąca informacja o parametrach pracy poszczególnych elementów sieci bezprzewodowej jest bardzo cenna, dlatego coraz większą popularnością cieszą się systemy pracujące w oparciu o mechanizm NMS (System Zarządzania Siecią). Pozwalają one na kontrolę takich parametrów, jak napięcie zasilania i temperatura pracy radiomodemów oraz poziom mocy sygnału odbieranego pomiędzy poszczególnymi obiektami. Dane zebrane w systemie NMS z poszczególnych obiektów mogą być następnie gromadzone i prezentowane w postaci wykresów. Użytkownik może również określić wartości krytyczne dla monitorowanych parametrów, po przekroczeniu których będą generowane alarmy. Przydatną własnością jest także możliwość zdalnego programowania urządzeń bezprzewodowych w całej sieci. Dzięki temu zmiana parametrów pracy (takich, jak częstotliwość, adresowanie, moc nadajnika, czułość odbiornika itp.) może być zrealizowana bez konieczności wyjazdu serwisowego do poszczególnych, często znacznie oddalonych obiektów, co znacznie upraszcza i zmniejsza koszty obsługi i rozbudowy tak zrealizowanej sieci bezprzewodowej. www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 31 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA WONDERWARE INTOUCH HMI KORZENIE TWOJEGO SUKCESU SOLIDNA, MOCNA KONSTRUKCJA NIEWĄTPLIWIE WYMAGA DOBREGO FUNDAMENTU. TAKĄ KON STRUKCJĄ MOŻE BYĆ DRZEWO SZEROKIE, O ROZŁOŻYSTEJ KORONIE, DAJĄCE SCHRONIENIE PTA KOM, CIEŃ W UPALNE DNI… ALE GDY PRZYJDZIE BURZA, PRZETRWA TYLKO WTEDY, GDY BĘDZIE MIAŁO MOCNE I ROZLEGŁE KORZENIE. 32 czywiście to pewna metafora, ale O gają pogłębienia wiedzy, mamy też do dys- faktycznie budowanie sukcesu pozycji cały wachlarz szkoleń, po przejściu aplikacji, instalacji przemysłowej których tworzenie i używanie systemu bę- czy firmy także zawsze będzie wymagało dzie z pewnością jeszcze prostsze. dobrych podstaw, fundamentów, korze- KLAROWNE ni dających stabilność, pewność i możli- TWORZONE Z ŁATWO- wość szybkiej reakcji na zmienne warunki ŚCIĄ to wymóg współcze- bez destabilizowania całej struktury. Jeśli snych przyjrzymy się systemom HMI, a zwłasz- zacyjnych. Możemy użyć prostego HMI RAPORTY systemów wizuali- WOJCIECH PAWEŁCZYK [email protected] cza Wonderware InTouch, to także w tej Reports lub radykalnie poszerzyć możli- dziedzinie możemy mówić o potrzebie sil- wości raportowe za pomocą Wonderware nych podstaw do używania systemu. Historian i Historian Clients. Raporty bez ŁATWOŚĆ TWORZENIA potrzeby posiadania zdolności programi- aplikacji, wypływająca z hi- stycznych, a więc dostępne dla każdego. storycznej już, ale wciąż ak- Taka łatwość tworzenia ponownie owocu- tualnej przejrzystości sposo- je skróceniem czasu budowania systemu, bu jej budowania, intuicyjności interfejsu umożliwia kreowanie małych lub dużych i jego przyjazności dla użytkownika. Oso- aplikacji, a także ponowne używanie ele- ba na każdym stanowisku może bez trudu mentów składowych starszych raportów. monitorować, analizować, Nie było by to możliwe bez zaufania, jakim Zapraszamy na nowy blog optymalizować zarówno pojedyncze ma- darzy InToucha jedna trzecia fabryk na ca- o automatyce przemysło- szyny, jak i całe linie produkcyjne, czy na- łym świecie. wej, robotyce i nowocze- wet fabryki. Taki fundament systemu owo- NIEZRÓWNANA cuje skróceniem czasu tworzenia aplikacji. NIKACJA to efekt otwarto- Ułatwia korzystanie z wielu gotowych i re- ści systemu, zawarcia w nim Nowe technologie, konfigurowalnych elementów graficznych, najczęściej używanych pro- trendy rynkowe, opinie udostępniających odpowiednie informacje gramów komunikacyjnych i współpracy i przewidywania. Pisze- dla właściwych osób. Kolejnym efektem z ponad setką producentów na świecie. my profesjonalnie, acz łatwości systemu jest możliwość bezstrat- Czy będą to sterowniki PLC, regulatory, subiektywnie. nej migracji ze starszych wersji programu mierniki, wagi, czy też systemy DCS – każ- do najnowszych, a więc ponowne wykorzy- dy można połączyć z wizualizacją InTouch stanie raz już wykonanej pracy. Ponieważ i mieć pełny wgląd w sytuację na produkcji. nawet najprostsze programy czasem wyma- Także użycie standardu OPC jako klienta kontrolować, BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) KOMU- snym przemyśle. blog.astor.com.pl www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA Wonderware InTouch HMI Zaufaj sprawdzonemu oprogramowaniu Szkolenia blisko Ciebie Buduj małe lub duże aplikacje Używaj dowolnych sterowników PLC Konwertuj stare na nowe Twórz wspaniałe ekrany graficzne Uczyń pracę przyjemną Korzystaj z najlepszego wsparcia technicznego Buduj bez ograniczeń Skróć czas budowania aplikacji Korzystaj wielokrotnie z obiektów swych aplikacji Funkcjonalne aplikacje z Microsoft.NET Korzenie Twojego Sukcesu Doskonałe zarządzanie danymi historycznymi Niezrównana komunikacja Obsługa Microsoft.NET Bezpieczeństwo Internetowy dostęp do danych Klarowne raporty tworzone z łatwością Przyjazność dla IT 500+ zróżnicowanych obiektów graficznych Łatwość tworzenia Alarmowanie na PC i komórce lub też serwera to gwarancja niezrów- prostych schematycznych, elementy – ułatwiają to gotowe obiekty nanej komunikacji. Komunikacja nie- poprzez rozbudowane obiekty graficz- i elastyczna architektura Wonderware. raz wymaga wsparcia technicznego, ne, aż po obiekty ArchestrA Graphics Zwłaszcza elementy graficzne mocno a więc najlepsze wsparcie techniczne wspierające zaawansowane możliwo- obrazują możliwości ponownego uży- Wonderware jest do Waszej dyspozy- ści graficznych systemów operacyjnych wania obiektów czy też ich tworzenie cji. Niezrównana komunikacja jest Windows oraz posiadające rozbudowa- i modyfikacje na podstawie szablonów. przecież elementem skracającym czas ne właściwości współpracy z innymi To w prostej linii wiedzie do skrócenia tworzenia całej aplikacji. obiektami Wonderware. Efektem jest czasu tworzenia aplikacji i w konse- PONAD 500 ZRÓŻNI- budowanie aplikacji zgodnych z zamy- kwencji do zadowolenia tak integrato- COWANYCH znaków OBIEK- słem autora, bez ograniczeń narzuca- ra, jak i użytkownika – choć użytkow- TÓW GRAFICZNYCH nych przez mało efektywne, uprosz- nik będzie się cieszył dłużej. daje czone Ciąg dalszy w następnym numerze szeroką gamę możliwości wizualizacji obiektów, od www.biuletyn.astor.com.pl narzędzia. Każda aplikacja z biegiem czasu rozrasta się o kolejne Biuletynu. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 33 /fot. Alexey Sop - Fotolia/ TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA WONDERWARE MES OPERATIONS 4.0 JAK AUTOMATYCY WSPIERAJĄ LOGISTYKĘ PRODUKCJI? FIRMA WONDERWARE, PRACUJĄC NAD ROZWOJEM OFERTY W ZAKRESIE SYSTEMÓW KLASY MES/ EMI MANUFACTURING EXECUTION SYSTEMS, PRZYWIĄZUJE BARDZO DUŻĄ WAGĘ DO MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWANIA APLIKACJI TEJ KLASY W ZNANYM AUTOMATYKOM ŚRODOWISKU PROJEKTOWA NIA APLIKACJI HMI/SCADA, JAKIM JEST WONDERWARE DEVELOPMENT STUDIO. MA TO ZNACZĄCY WPŁYW NA EFEKTYWNOŚĆ ZDOBYWANIA NOWYCH KOMPETENCJI PRZEZ INŻYNIERÓW WCHODZĄ CYCH W ŚWIAT SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ ZINTEGROWANYCH Z SYSTEMAMI ERP. R ozwiązanie informatyczne Won- śledzenie produkcji w toku, obsługę stanów derware zbudowane magazynowych oraz raportowanie genealo- w oparciu o Platformę Systemową MES jest gii produkcji (traceability). Przy wdrażaniu Wonderware, którą wykorzystuje kilkaset tych funkcjonalności należy także pamiętać zakładów produkcyjnych w Polsce i kil- o zapewnieniu możliwości bezpośredniej kadziesiąt tysięcy zakładów na świecie. wymiany danych z systemami klasy ERP. Przeznaczone jest ono do automatycznego Głównymi celami operacyjnymi pod- monitoringu, wizualizacji i raportowania czas wdrażania modułu Wonderware MES danych z produkcji i procesów, jest więc na- – Operations są: turalnym kierunkiem rozwoju infrastruk- skracanie przepływu produktu tury IT w obszarze zarządzania produkcją przez wszystkie operacje, zaczynając od i wsparcia procesów logistyki wewnętrznej. zamówienia, a kończąc na dostawie go- Z jednej strony Wonderware MES za- towego produktu do klienta (Lead Time), pewnia (dzięki modułom Performance oraz dostarczanie danych o stanie produkcji, QI Analyst) możliwość monitoringu pracy stabilizacja czasów cykli, maszyn, śledzenia efektywności oraz zarzą- śledzenie dostępności materiałów w ma- dzania jakością produkcji, z drugiej strony 34 czasu JAROSŁAW GRACEL [email protected] gazynach produkcyjnych. moduł Operations umożliwia administro- Z tego powodu projektanci dali inży- wanie wykonaniem zleceń produkcyjnych, nierom możliwość konfiguracji tych funk- BIULETYN AUTOMATYKI MATEUSZ KLIMCZYK [email protected] 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA ZLECENIA PRODUKCYJNE • • • • • ID zlecenia Operacja Ilość do wykonania Pracownik Inne… ŚLEDZENIE PRODUKCJI ZARZĄDZANIE MAGAZYNAMI • Liczniki materiałów zużywanych i produkowanych • Liczniki dla odpadów • Powiązanie z LOT ID • Inne… • Przyjęcia i wydania materiałów • Przesunięcia międzymagazynowe (MM) • Reklasyfikacja, • Inne…. RYSUNEK Możliwości funkcjonalne obiektu OpeINTEGRACJA Z CZYTNIKAMI KODÓW KRESKOWYCH, RFID INTEGRACJA Z SYTEMAMI STEROWANIA (PLC, CNC) INTEGRACJA Z CENTRALNYM SYSTEMEM SECURITY raons Capability Object cjonalności za pomocą jednego (!) ziomu interfejsów operatorskich. Do- ności ich odbiorcy, agregowanie hi- obiektu Platformy Systemowej Won- datkowo został przygotowany zestaw storii komunikatów oraz diagnostyka derware – obiektu Operations Capabi- ok. 1200 funkcji API pozwalających błędów i kontrola spójności wykony- lity Object (zwanego dalej OCO). na wykonywanie niestandardowych wanych transakcji. możli- Firma Wonderware, analogicznie cje związane z logistyką wewnętrzną Obiekt OCO łączy w sobie funk- wości obiektów OCO, dających moż- jak w przypadku aplikacji HMI/SCA- oraz produkcją: liwości importu i eksportu danych do DA zaprojektowanych w Wonderware deklaracje zleceń produkcyjnych, systemów zewnętrznych, a także znaj- InTouch, również w przypadku aplika- śledzenie przepływu materiałów, dujących zastosowanie we własnym cji MES daje użytkownikom możliwo- transakcje magazynowe (przyjęcia, kodzie .NET. Wszystko to umożliwia ści migracji ze starszych wersji opro- w pełni elastyczną modyfikację funk- gramowania do wersji 4.0. Z wersją cjonalności systemu w zależności od 4.0 dostarczany jest zestaw narzędzi potrzeb użytkowników. pozwalających na migrację m.in. mo- wydania, przesunięcia), śledzenie operacji w kontekście genealogii produkcji (traceability) przesyłanie nastaw do urządzeń według receptur technologicznych. Ponadto wykorzystując transakcji rozbudowujących Kolejnym cechującym ważnym aspektem oprogramowanie Won- dułu EOM (Equipment Operations Module) do modułu Wonderware MES możli- derware MES jest jego otwartość. wości komunikacyjne Platformy Sys- Użytkownicy chcący wymieniać dane temowej Wonderware pozwala on bezpośrednio z zewnętrznymi syste- rozwiązania Wonderware MES 4.0 na bezpośrednie powiązanie danych mami klasy ERP mogą do tego celu niesie ze sobą szereg udogodnień za- transakcyjnych systemu MES z kon- wykorzystać interfejs równo dla użytkowników systemu, jak kretnymi informacjami pochodzącymi komunikacyjny w postaci oprogramo- i przede wszystkim dla projektantów ze sterowników PLC (sygnały I/O), wania WEI – Wonderware Enterprise i programistów automatyki, znających czujników, liczników, systemów wizyj- Integrator. Do podstawowych funkcji dobrze nych oraz systemów identyfikacji (np. tego modułu należą m.in. konfiguracja pozwalając im na przełamanie bariery skanery kodów kreskowych lub tagi formatu komunikatów, buforowanie wejścia na poziom systemów zarzą- RFID), a także wprowadzonymi z po- komunikatów w przypadku niedostęp- dzania produkcją klasy MES. www.biuletyn.astor.com.pl standardowy – Operations Standard. Podsumowując, rozwiązania BIULETYN AUTOMATYKI nowa wersja HMI/SCADA, 68 (2/2011) 35 TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA STEROWNIKI ZINTEGROWANE HORNER APG JAK WYKORZYSTAĆ KARTY MICRO SD? PORT KART PAMIĘCI W STEROWNIKU TO WIDOK, KTÓRY NI KOGO JUŻ NIE DZIWI. NA KARCIE TAKIEJ MOŻNA ZAPISAĆ DANE. NO WŁAŚNIE. ALE NA CO OPRÓCZ TEGO KARTA PO ZWALA I DO CZEGO MOŻNA JĄ W PRAKTYCE WYKORZYSTAĆ? OBSŁUGA WYMIENNYCH NOŚNIKÓW ROZWIĄZUJE WIELE PROBLEMÓW, Z JAKIMI SPOTYKAŁY SIĘ OSOBY SERWISUJĄCE INSTALACJE BEZOBSŁUGOWE I ROZPROSZONE. PIOTR ADAMCZYK [email protected] PROBLEM BRAKU DANYCH Największym problemem w takich aplikacjach była utrata komunikacji z systemem nadrzędnym, który oprócz wizualizacji pracy obiektu odpowiedzialny był za zbieranie danych procesowych i składowanie ich w przemysłowych bazach danych. W momencie utraty komunikacji z układem oddalonym w bazie pojawiały się braki w danych, których w żaden sposób nie można było uzupełnić. Rozwiązaniem problemu okazało się Luka w danych lokalne składowanie danych wraz z metką spowodowana czasową na kartach zainstalowanych w ste- utratą komuni- rowniku. Po powrocie komunikacji pliki kacji z danymi można było pobrać ze sterownika i uzupełnić nimi brakujące miejsca w bazie. 36 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA „MOŻE PAN SOBIE SAM ZAKTUALIZOWAĆ PROGRAM W STEROWNIKU” ANALIZA PRACY MASZYN I URZĄDZEŃ Wielu producentów maszyn, dając gwarancję na swoje Zdanie, które wielu integratorów chciałoby powiedzieć produkty, określa w jakim środowisku i z jakimi parametrami do swoich klientów, do których trzeba jechać w celu aktu- maszyna ma pracować. Może zdarzyć się tak, że klient, chcąc alizacji programu w sterowniku. Zwykle jest to kłopotliwe, podnieść wydajność linii, przyspiesza pracę maszyny, naraża- ponieważ należy klientowi udostępnić program sterujący, jąc ją na uszkodzenia oraz skracając jej żywotność. W celu mo- klucz licencyjny do oprogramowania narzędziowego, zmu- nitorowania pracy maszyny oraz archiwizacji pojawiających sić go do zainstalowania tegoż oprogramowania na kompu- się alarmów i ostrzeżeń można wykorzystać kartę pamięci. Wszystkie pojawiające się alarmy zostaną automatycz- sterownika i wgrywania programu. Okazuje się jednak, że nie zapisane w pliku wraz z datą i godziną wystąpienia oraz do klienta możemy wysłać kartę z wgranym programem, potwierdzenia alarmu. Jeśli to nie wystarcza, odpowiednia który będzie zabezpieczony przed nieautoryzowanym uży- konfiguracja panelu spowoduje wykonanie zrzutu z ekranu ciem – pozwala na to specjalna funkcja w oprogramowaniu operatorskiego i zapisania go również na karcie pamięci. Cscape. Klient natomiast będzie musiał jedynie kartę zain- Dodatkowo funkcjonalność sterownika pozwala generować stalować i restartować zasilanie w sterowniku. Po ponow- i drukować raport bezpośrednio do pliku zapisanego na kar- nym uruchomieniu sterownik wystartuje z nowym progra- cie pamięci. Dzięki temu bez najmniejszego problemu może- mem sterującym. my dokładnie prześledzić pracę maszyny. RECEPTURY I PARAMETRY PRACY GOTOWE ZESTAWY DANYCH POTRZEBUJĘ ZDALNEGO DOSTĘPU DO STEROWNIKA /fot. Coprid - Fotolia/ /fot. Marlee - Fotolia/ /fot. Jakub Jirsák - Fotolia/ terze, przeprowadzić przez telefon szkolenie z podłączania Istnieje wiele aplikacji, które mogą wykonywać różne Sterowniki Horner APG z wbudowanym portem czynności bądź detale w zależności od tego, jak są ustawio- Ethernet w połączeniu z kartą pamięci mają możliwość ne i skonfigurowane. Szybkie przezbrojenie oraz parametry- obsługi funkcji serwera WWW. Karta pamięci wykorzysty- zacja pracy wymaga wielokrotnej zmiany nastaw kilkuna- wana jest do przechowywania kodu stron internetowych, stu czy kilkudziesięciu parametrów, co przy wprowadzaniu napisanego w dowolnym edytorze. Wykorzystanie odpo- ręcznym mogło by zająć sporo czasu. Dlatego gotowe zesta- wiednich słów kluczowych daje możliwość zapisu i odczytu wy parametrów czy receptur mogą zostać przygotowane na danych wprost ze sterownika. Możliwe jest również oglą- komputerze, przegrane na kartę pamięci i z niej zaktuali- danie plików z grafikami zapisanymi na katach pamięci, zowane w sterowniku. Znacząco przyspiesza to pracę oraz dzięki czemu – jeśli posiadamy odpowiedni sprzęt – może- uniezależnia nas od komputera przy każdej wizycie na insta- my wyświetlać w przeglądarce obraz z kamery podłączonej lacji w celu parametryzacji pracy maszyny. do sterownika. www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 37 INSTALACJE AUTOMATYKI KRYTA PŁYWALNIA W LIMANOWEJ SYSTEM WIZUALIZACJI PRACY INSTALACJI TECHNOLOGICZNYCH WŁAŚCICIELEM OBIEKTU „PŁYWALNIA LIMANOWSKA” JEST POWIAT LIMANOWSKI. OBIEKT ZLOKALIZOWANY JEST W MIE ŚCIE LIMANOWA I SKŁADA SIĘ Z 5 RÓŻNEJ WIELKOŚCI BASE NÓW, SAUNY, HALI DO SQUASH’A, KRĘGIELNI ORAZ SZEREGU INNYCH ATRAKCJI. ODDANIE BUDYNKU DO UŻYTKU NASTĄPI ŁO NA POCZĄTKU 2011 R. tekst: PIOTR TEKIELI Senga s.c. N a zlecenie generalnego wykonawcy drugiego etapu inwestycji wykonanie systemu monitoringu i wizualizacji pracy układów automatyki instalacji technologicznych powierzono firmie SENGA z Krakowa. Projekt frastruktury obejmował wykonanie umożliwiającej in- transmisję danych z układów automatyki poszczególnych instalacji technologicznych (dostawa sprzętu oraz prace programistyczne) oraz wykonanie aplikacji SCADA. Do realizacji systemu monitoringu wykorzystano oprogramowanie Wonderware InTouch 10.1. Ekran wizualizacyjny 38 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl INSTALACJE AUTOMATYKI mi z oczekiwaniami użytkowników, zmniejsza pracochłonność budowania aplikacji poprzez wielokrotne wykorzystywanie tych samych obiektów graficznych, umożliwia elastyczne skalowanie zastosowanych symboli graficznych bez zmiany jakości prezentowanej grafiki, zapewnia obsługę aktualnych wersji systemów operacyjnych Windows Ekrany bez względu na rodzaj wykorzysty- wizualizacyjne wanego systemu operacyjnego do projektowania aplikacji. Zastosowanie ZAKRES SYSTEMU MONITORINGU Systemem monitoringu objęte FUNKCJE SYSTEMU MONITORINGU Zaimplementowany system reali- oprogramowania Wonderware InTouch w połączeniu z oprogramowaniem FactorySuite zostały układy automatyki wszystkich zuje następujące funkcje: Gateway umożliwiło wykorzystanie instalacji technologicznych pracują- wizualizacja danych w czasie rzeczy- standardu OPC do wymiany danych cych na obiekcie wistym, z układami automatyki z wykorzysta- 2 centrale nawiewno–wyciągowe ba- rejestracja i archiwizowanie danych, senowe Thermocond firmy Menerga udostępnianie archiwalnych danych pracujące w układzie równoległym obsługujące hale basenowe, 2 centrale nawiewno–wyciągowe Dosolair firmy Menerga, 7 central nawiewno–wyciagowych KORZYŚCI DLA UŻYTKOWNIKA w postaci wykresów i tabel, rozpoznawanie i sygnalizacja bieżą- podwieszanych APN firmy Clima- macji o alarmach w postaci tabel Produkt, i statystyk, centrale nawiewno–wyciągowe miczny wody dla poszczególnych niecek basenowych, nych technologicznych, centralny podgląd parametrów pracy wszystkich instalacji technologicz- pełny „audit trail” aktywności operatora, nych obiektu, raportowanie. szybka lokalizacja miejsca i przyczy- KORZYŚCI DLA WYKONAWCY możliwość instalacja automatyki basenowej, instalacje kondycjonujące skład che- następujące korzyści: dostęp na bieżąco do aktualnych da- alarmowych, udostępnianie archiwalnych infor- Flexomix firmy ivProdukt, Z punktu widzenia użytkownika wdrożenie systemu monitoringu daje cych sytuacji awaryjnych, rejestracja i archiwizowanie stanów złożonych z aparatów kanałowych 2 niem dedykowanych OPC Serwerów. ny awarii, kontroli poprawności Z punktu widzenia programisty działania i optymalizacji algorytmów aplikacji SCADA zastosowanie opro- sterowania poszczególnymi instala- kotłownia gazowa złożona z dwóch gramowania Wonderware InTouch kotłów gazowych UltraGas 450 fir- oraz obiektów graficznych ArchestrA archiwizacja wartości parametrów my Hoval pracujących w układzie przynosi bardzo wiele korzyści m.in.: środowiskowych dla potrzeb kontroli równoległym, pozwala tworzyć rozbudowane gra- jakości świadczonych usług, zestaw hydroforowy firmy InstalCompact. www.biuletyn.astor.com.pl ficznie aplikacje wizualizacyjne z efektownymi animacjami zgodny- cjami, kontrola nad pracą obiektu i personelu technicznego. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 39 INSTALACJE AUTOMATYKI INSTYTUT ENERGETYKI ODDZIAŁ GDAŃSK /fot. Michał Izdebski/ NOWE MOŻLIWOŚCI UKŁADU WZBUDZENIA WGSY38 INSTYTUT ENERGETYKI ODDZIAŁ GDAŃSK IEN GDAŃSK OD PONAD 50 LAT PROJEKTUJE I WDRA ŻA UKŁADY WZBUDZENIA GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH. OPRACOWANE PRZEZ TĘ FIRMĘ UKŁADY PRACUJĄ W WIELU ELEKTROWNIACH W KRAJU I ZA GRANICĄ. W ROKU 2004 IEN GDAŃSK OPRACOWAŁ UKŁAD WZBUDZENIA TYPU WGSY38, PRZEZNACZONY DLA GENERATORÓW DUŻEJ MOCY. OD TEGO CZASU IEN GDAŃSK WDROŻYŁ PIĘTNAŚCIE TEGO TYPU UKŁADÓW, W TYM TRZY JAKO PRODUKTY EKSPORTOWE. tekst: MICHAŁ IZDEBSKI [email protected] Zakład Automatyki i Analiz Systemowych INSTYTUT ENERGETYKI ODDZIAŁ GDAŃSK 40 adaniem układu wzbudzenia Z wystąpienia awarii następuje samo- I/O obsługującymi 80 wejść oraz 80 jest dostarczenie do wirnika czynne przełączenie na kanał będący wyjść binarnych. Kontrola pracy pro- generatora prądu wzbudze- w rezerwie. stowników tyrystorowych odbywa się nia o wartości zależnej od aktualnych Oba kanały regulatora WGSY–38 za pomocą dedykowanych Sterowni- warunków pracy generatora. Źródłem wyposażono w sterowniki VersaMax ków Lokalnych opracowanych w IEN tego prądu w układzie WGSY–38 są firmy GE Intelligent Platforms, któ- Gdańsk, za pośrednictwem protokołu dwa, trzy lub cztery pracujące równo- re odpowiadają za wszystkie funkcje Modbus RTU poprzez pierwszy port legle prostowniki tyrystorowe stero- logiczne, komunikacyjne i diagno- szeregowy sterowników VersaMax. wane za pomocą światłowodów przez styczne, oraz rejestrację zdarzeń, jak Lokalną wizualizację parametrów pra- regulator układu wzbudzenia. Regu- również nadzór nad procesem ope- cy oraz lokalne sterowanie układem lator układu WGSY–38 posiada dwa racyjnego i awaryjnego przełączania wzbudzenia protokołem Modbus RTU całkowicie niezależne i funkcjonal- kanałów. Sterownik każdego z kana- umożliwia panel operatorski w szafie nie identyczne kanały regulacji, któ- łów dysponuje jednostką centralną regulatora, podłączony poprzez port 2 re wzajemnie się rezerwują – w razie CPUE05 oraz pięcioma modułami sterownika VersaMax. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl INSTALACJE AUTOMATYKI RYSUNEK 1 RYSUNEK 2 Widok QuickPanel CE do zdalnego sterowania układem wzbudzenia WGSY–38 wraz ze wszystkimi Układ WGSY–38 bez możliwości komunikacji ekranami dostępnymi z głównego menu panelu z DCS PANEL ZDALNEGO STEROWANIA QuickPanel został zainstalowa- modyfikację wartości nastawnika W roku 2008 układ wzbudzenia ny w nastawni blokowej (RYSUNEK 2). typu WGSY–38 w opisanej powyżej Komunikację panela z dwoma ste- kasowanie alarmów, konfiguracji rownikami zmianę statusu sterowania z ARNE. został zainstalowany VersaMax protokołem aktywnego trybu regulacji, i uruchomiony w PGE Elektrow- SRTP zapewnia umieszczony w sza- Ponadto QuickPanel wizualizuje: ni Opole SA z generatorem o mocy fie WGSY–38 parametry elektryczne generatora 360 MW. Po raz pierwszy w tej im- switch ethernetowy Astraada Net oraz układu wzbudzenia (oba ka- plementacji układu WGSY–38 do JetNet serii 2005. zdalnego sterowania jego pracą po- regulatora układu nały), QuickPanel układu wzbudzenia przez interfejs Ethernet wykorzysta- WGSY–38 umożliwia: no dotykowy panel operatorski serii sterowanie wyłącznikiem wzbudze- QuickPanel CE firmy GE Intelligent Platforms. Oprogramowanie QuickPanela zawierające grafikę poszczególnych ekranów (RYSUNEK 1) oraz logikę sterownia układem wzbudzenia powstało w środowisku Proficy Machine Edition. PORTY KOMUNIKACYJNE W roku 2010 PGE Elektrownia temperatury poszczególnych tyrystorów prostowników, nia, stan dośledzania kanałów oraz pętli regulacji, zainicjowanie pracy układu wzbu- wartości prądów prostowników, stan ograniczników, dzenia (start), zakończenie pracy układu wzbudze- listę aktywnych alarmów, historię zdarzeń. nia (stop), zmianę aktywnego kanału oraz trybu regulacji, oraz protokół Modbus RTU. nie regulatora w dodatkowy sterownik Do współpracy z nadrzędnym systemem zdecydowano pływie informacji pomiędzy panelem systemu DCS, co wymusiło potrze- się wykorzystać porty RS485 (port 2) a sterownikami regulatorów. Dodatko- bę przystosowania układu WGSY–38 sterowników VersaMax, co niestety po- wy PLC CPUE05 byłby podłączony do: do współpracy z nadrzędnym syste- zbawiło panel operatorski w szafie re- panela operatorskiego za pośrednic- mem sterowania. Najprostszym moż- gulatora połączenia komunikacyjnego. liwym standardem komunikacji DCS Jednym z możliwych rozwiązań przy- – WGSY–38 okazał się interfejs RS485 wrócenia połączenia było wyposaże- www.biuletyn.astor.com.pl sterowania VersaMax, który pośredniczyłby w prze- Opole SA przystąpiła do wdrożenia twem interfejsu RS485, switcha JetNet 2000 za pośrednictwem interfejsu Ethernet. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 41 INSTALACJE AUTOMATYKI RYSUNEK 3 RYSUNEK 4 Układ WGSY–38 przystosowany do komunikacji Widok drzewka projektu w środowisku Proficy Machine Edionprzed oraz po modernizacji z DCS (Ethernet Global Data). Modernizacja sprzętowa regulatora spowodowała oczywiście konieczność oprogramowania dodatkowego sterownika, oraz niewielkie zmiany w oprogramowaniu QuickPanela. Podczas testów zmodernizowanego regulatora układu WGSY–38, w porównaniu do stanu przed modernizacją, dzięki dużej prędkości protokołu EGD nie dostrzeżono różRYSUNEK 5 nic w czasach odczytu danych przez Widok całego układu wzbudzenia WGSY– panel, czy też opóźnień w wysyłaniu 38 oraz jego fragment – widok kanału 1. komend do sterowników kanałów. regulatora, widoczny PLC1 Zatem można stwierdzić, że dodatko- /fot. Michał Izdebski/ wy PLC VersaMax stał się sprawnym, dwukierunkowym konwerterem interfejsów Ethernet/RS485 oraz protokołów EGD/Modbus RTU. Podsumowując, układ wzbu- dzenia WGSY–38 został wzbogacony o niezawodny panel zdalnego sterowania, udostępniono dwa niezależne porty RS485 sterowników VersaMax do sterowania układem wzbudzenia 42 Opisana powyżej koncepcja mo- dodatkowym PLC VersaMax, a ste- z systemu DCS, a ponadto na dodatko- dernizacji sprzętowej regulatora zosta- rownikami VersaMax kanałów (PLC1, wym PLC przybył wolny port RS232, ła wdrożona (RYSUNEK 3). Do wymiany PLC2) który danych interfejsem Ethernet pomiędzy w jednostki CPUE05 protokół EGD BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) wykorzystano wbudowany może zostać wykorzystany w przyszłości. www.biuletyn.astor.com.pl INSTALACJE AUTOMATYKI www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 43 INSTALACJE AUTOMATYKI ALFA LAVAL KRAKÓW SP. Z O.O SYSTEM ZDALNEGO NADZORU I ZBIERANIA DANYCH ZE STACJI TESTOWANIA WIRÓWEK ODŚRODKOWYCH ZAŁOŻYCIEL 37 FIRM, KTÓRY W CIĄGU SWOJEGO ŻYCIA ZAREJESTROWAŁ AŻ 92 PATENTY, Z PEWNO ŚCIĄ ZASŁUGUJE NA MIANO GENIALNEGO PRZEDSIĘBIORCY. TO WŁAŚNIE GUSTAFOWI DE LAVAL, BO O NIM MOWA, ZAWDZIĘCZAMY WYNALEZIENIE WIRÓWKI, KTÓRA POCZĄTKOWO MIAŁA SŁUŻYĆ JEDYNIE DO ODDZIELANIA ŚMIETANKI OD MLEKA. Z CZASEM ZWIĘKSZAŁA SIĘ ILOŚĆ MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA, A DE LAVAL ZAŁOŻYŁ SPÓŁKĘ AB SEPARATOR, PRZEKSZTAŁCONĄ NASTĘPNIE W FIRMĘ ALFA LAVAL POTENTATA W DZIEDZINIE ODDZIELANIA I FILTRACJI. a polskim rynku Alfa Laval dzia- N w kwietniu 2010, a zakończono rok póź- ła już przeszło 70 lat. Niedawno niej. W tym okresie – równolegle z budową MAŁGORZATA RAMMEL w jej krakowskich laboratoriach nowej hali – specjaliści APP zaprojektowa- [email protected] zakończono projekt modernizacji stano- li, dostarczyli, zmontowali i nadzorowali wisk do testowania wirówek odśrodko- uruchomienie układu technologicznego – wych. Ponieważ technologia wirowego zasilającego stanowiska testowe w media oddzielania wykorzystywana jest w wielu niezbędne do przeprowadzenia prób, oraz kluczowych gałęziach gospodarki, jak ob- wykonali i uruchomili oprogramowanie róbka paliwa, olejów, cieczy chemicznych, aplikacyjne, niezbędne do przeprowadza- wydobycie ropy naftowej, oczyszczanie nia procedur testowych, ich rejestracji oraz cieczy przemysłowych, czy gazów skrzyń archiwizacji. opracowanie: korbowych, urządzenia odpowiedzialne za powodzenie procesu muszą być niezawodne. Właśnie dlatego firma Alfa Laval zdecydowała się na pełne zautomatyzowanie testowania swoich maszyn, zanim zostaną wysłane do klientów. Kompleksowe zadanie wykonania modernizacji stacji testów powierzono firmie APP Sp. z o.o., mającej doświadczenie w realizacji tak odpowiedzialnych instalacji. Projekt powstawał w dwóch etapach. Podczas pierwszego wdrożono jedno stanowisko testowe z aplikacją InTouch firmy Wonderware. Następnie powstały kolejne RYSUNEK 1 cztery stanowiska, w nowo wybudowa- Szafa sterownicza nej hali produkcyjnej. Prace rozpoczęto 44 BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl INSTALACJE AUTOMATYKI z przebiegu testu, czyli aż z 50 kroków procesowych, opisujący szczegółowo parametry każdej z prób. Raport ten służy następnie jako dokumentacja techniczna, będąca najlepszym potwierdzeniem jakości dostarczanego przez Alfa Laval sprzętu. Niewątpliwą zaletą automatyzaRYSUNEK 2 cji procesu testowania wirówek od- Ekran diagnostycz- środkowych jest możliwość zbierania ny stanowiska po- rzetelnych informacji odnośnie fak- miarowego (apli- tycznego stanu urządzeń i potwier- kacja InTouch firmy dzania ich jakości. W tej branży nie Wonderware) można pozwolić sobie na jakiekolwiek niedociągnięcia, gdyż w przypadku błędu zagrożone będzie nie tylko działanie maszyny czy proces technologiczny, ale przede wszystkim ludzkie życie. Każde stanowisko wyposażono w ściany dźwiękochłonne, dzięki czemu podniósł się znacząco komfort pracy podczas testów. Dodatkowo RYSUNEK 3 wyeliminowana została konieczność Stanowisko testo- manualnego mierzenia drgań, czy cią- we z zamontowana głego sterowania procesem. Aktualnie wirówką prawie wszystkie kroki procedury te- odśrod- stu odbywają się automatycznie. Każ- kową dy z operatorów ma ciągły podgląd danych oraz możliwość wprowadzania Każde stanowisko to układ dedy- nie procedury testu dla jednej wirówki kowanego urządzenia pomiarowego trwa ponad 2 godziny. W tym czasie Korzyści z wdrożenia systemu firmy Alfa Laval, uzupełnionego o sys- sprawdzane są założone projektowe nadzoru i zbierania danych odczują tem pomiarowy drgań bezwzględnych parametry techniczne urządzenia, jego także klienci firmy Alfa Laval. Dzięki firmy Technicad, współpracującego ze funkcjonalność oraz szczelność. wprowadzonym udogodnieniom prze- zmian przebiegu procesu. sterownikiem GE Intelligent Platforms System sterowania został rozbu- prowadzanie testów przebiega spraw- VersaMax z oferty firmy ASTOR. Ste- dowany o instalacje zasilania mediów niej, a co za tym idzie, maszyny szyb- rownik VersaMax zamontowany w sza- hydraulicznych oraz rozdzielnię elek- ciej dotrą do firm zamawiających. Wraz fie rozdzielni elektrycznej połączony tryczną wyposażoną i wykonaną przez z dostawą klienci otrzymują pełną do- jest poprzez switch ethernetowy z sys- firmę APP. Kompletne informacje na kumentację techniczną z potwierdze- temem nadrzędnym oraz panelem doty- temat przebiegu przeprowadzonych niem jakości wyrobu, co z pewnością kowym QuickPanel CE 12’’, zainstalo- testów przesyłane są do komputera ułatwi późniejszą obsługę maszyny wanym przy pomieszczeniu testowym. z oprogramowaniem Platformy Sys- i zminimalizuje potencjalne ryzyko Umożliwia on operatorowi podgląd temowej Wonderware. System wizu- przestojów lub strat finansowych zwią- oraz sterowanie procesem prób. Stacje alizacji i kontroli połączeń komuni- zane z niewłaściwą eksploatacją. zapewniają testowanie wirówek pracu- kacyjnych umożliwia autonomiczne jących w sieci o różnych częstotliwo- nadzorowanie całego procesu. ściach i napięciach zasilania. Urządze- Po przetworzeniu Autorami aplikacji systemu zdalnego nadzoru i zbierania danych ze wszystkich stacji testowania wirówek odśrodko- nia te są w czasie testu „najeżdżane” danych i zebraniu ich w bazie da- wych są: do prędkości obrotowych sięgających nych Wonderware Historian Server mgr inż. Piotr Samek nawet 15 000 obr/min. Przeprowadze- 9.0, tworzony jest szczegółowy raport mgr inż. Zbigniew Kozłowski www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 45 /fot. Grischa Georgiew - Fotolia / AKADEMIA ASTOR DZIAŁAJMY METODYCZNIE, NIE CHAOTYCZNIE WDROŻENIE WSKAŹNIKA OEE W PRAKTYCE KRYZYSY PRZYCHODZĄ I ODCHODZĄ. PRZEDSIĘBIORSTWA URUCHAMIAJĄ PROJEKTY, WSTRZY MUJĄ JE LUB REZYGNUJĄ, GDYŻ ZWROT INWESTYCJI NIE JEST SATYSFAKCJONUJĄCY I NIE SPEŁ NIA STANDARDÓW W DANEJ FIRMIE. B ardzo często decyzje managerów ściej myśli „to rozwiązanie nie da zysku o zakupie linii produkcyjnych są od razu, .. nie wykażę się szefowi w ciągu proste – kupujemy lub nie, wdra- miesiąca…, po co mam uczestniczyć w tym żamy lub nie. Wynikiem tych wyborów są projekcie, będę musiał ustalać szczegóły najczęściej zdolności produkcyjne danej z działem Kaizen, IT, produkcją…, prze- fabryki. Mamy więcej lepszych maszyn – suńmy ten projekt o rok.., mamy tyle waż- zatem możemy produkować dwa lub trzy nych projektów.., nie chę dodatkowych JAROSŁAW ZIELONKA razy więcej. Czasem warto zadać sobie py- obowiązków…”. Takie postrzeganie świata [email protected] tanie, czy w pełni wykorzystujemy poten- spowoduje, iż organizacja osiągnie dojrza- cjał, który posiadamy w istniejącym parku łość w tej dziedzinie znacznie później, gdyż maszynowym? odkładanie ważnych spraw na później jest W momencie, gdy przedsiębiorstwo Więcej informacji oszkole- produkcyjne zaczyna myśleć o wdrożeniu Nasuwa się pytanie – ile pieniędzy stra- niu Wskaźnik OEE wzauto- rozwiązań, które pozwolą im analizować ciliśmy z powodu braku tej decyzji? Sto ty- matyzowanym środowisku wydajność powinniśmy sięcy, pół miliona a może i więcej?! Jak na- produkcyjnym – teoria, mieć świadomość konieczności zaangażo- sza konkurencja wykorzystała ten czas? Już pomiar, analiza można wania w projekt różnych typów zasobów: chyba wiemy, że trudno będzie ich dogonić. znaleźć na stronie www. ludzkich, finansowych i przede wszystkim Przyjrzyjmy się pewnej historii opartej i efektywność, czasu. Tutaj pojawiają nam się najczę- 46 często spotykaną metodą zarządzania. BIULETYN AUTOMATYKI akademia.astor.com.pl/oee na faktach… 68 (2/2011) www.biuletyn.astor.com.pl AKADEMIA ASTOR Pan Prezes do kierownictwa: „Pa- światowe posiadają działy „efektywno- magają nie tyle wiedzy poszczególnych nie i Panowie nadszedł moment, w któ- ściowe”, które stale się doskonalą i są specjalistów, lecz bardziej całościowe- rym każdego dnia będziemy wiedzieć świadome konieczności ciągłej optyma- go i kompleksowego spojrzenia wielu jaką kwotę pieniędzy tracimy poprzez lizacji. Dobre szkolenie nauczy nas całej działów. Warto tutaj dbać o bardzo do- niezaplanowane przestoje, usterki, ob- tej „tajemnej” wiedzy. Poznamy zasady bra komunikację w zespole, gdyż bez niżoną prędkość produkcji. Chcę mieć budowy wskaźników do analizy efek- tego może być trudno osiągnąć nasz natychmiast informacje z jakiego po- tywności. Dowiemy się jak powinniśmy CEL. wodu maszyna stoi, wymówki i brak kategoryzować przestoje planowane, Po piąte… wymagania raporto- informacji nie będą akceptowane. Pa- jak i te nieplanowane. Warto również we. Ostatni a zarazem bardzo ważny miętajcie – dane muszą być rzeczywi- wiedzieć, na których maszynach anali- etap projektu to wspólne zaprojek- ste! Panie Januszu, zostaje Pan szefem zować efektywność. Skupmy się na klu- towanie specyfikacji do raportów. tego projektu – do dzieła. Dostaje Pan budżet, uprawnienia do wykorzystania zasobów. Od dziś Pana celem jest EFEKTYWNA PRODUKCJA!” Pan Janusz i jego zespół współpracowników zdają sobie sprawę, iż pierwszym krokiem w realizacji projektu jest zdobycie wiedzy. Wiedzy z zakresu N a szkoleniu w Akademii ASTOR poznamy zasady budowy wskaźników do analizy efektywności. Dowiemy się jak powinniśmy kategoryzować przestoje planowane i nieplanowane, oraz na których maszynach analizować efektywność. Zdobytą wiedzę będziemy mogli natychmiast przećwiczyć w praktyce. efektywnej produkcji, standardowych wskaźników, które zobrazują nam czy efektywnie produkujemy. Czego po- czowych maszynach, wąskich gardłach Musimy określić, jakich raportów po- winni się nauczyć się na szkoleniu ? i te części procesu udrażniajmy. Dobre trzebujemy, jak mają wyglądać, jakie Po pierwsze… określmy CEL na- warsztaty szkoleniowe to również takie, technologie raportów będą najbardziej szego nowego zespołu. Nawet jeżeli gdzie możemy nową teorię od razu prze- optymalne. Każdy dział w firmie po- mamy najlepszych specjalistów, lecz ćwiczyć. A bardzo dobre warsztaty za- trzebuje informacji o różnej specyfice. nie znamy celu do którego dążymy wierają teorię, praktykę w powiązaniu Raportów może być nieskończenie projekt prędzej czy później zakończy z symulowaną fabryką wykorzystującą wiele, ale zawsze należy zachować się porażką. Każdy członek zespołu zautomatyzowane rozwiązania infor- umiar, ponieważ pracownicy po pro- musi rozumieć cel, znać swoje miejsce matyczne (wizualizacja, systemy rapor- stu przestaną ich używać. w zespole oraz wiedzieć, za jaki etap towe, panele operatorskie) takie, jakie Po szóste… wdrożenie. Na tym projektu jest odpowiedzialny. planujemy wdrożyć w naszym przedsię- etapie warto wykorzystać jedną z wie- Po drugie… zbudujmy zespół biorstwie. Ważne aby w takich warszta- lu metodyk zarządzania projektami do specjalistów. Projekt z zakresu efek- tach uczestniczył cały zespół odpowie- odpowiedniego zaplanowania działań tywności produkcji wymaga osób o od- dzialny za projekt, a nawet prezes firmy. oraz kontroli wyznaczonych kamieni powiednich kwalifikacjach z zakresu Po czwarte… budowa specyfika- milowych i jakości realizowanych prac. produkcji, jakości, utrzymania ruchu, cji i wymagań. Na tym etapie warto Podsumowując, projekty dotyczą- informatyki, logistyki. Każdy ma tutaj wesprzeć się dostawcą oprogramo- ce efektywności należą do najciekaw- coś do powiedzenia, każdy jest źró- wania, który pomoże nam w określe- szych a zarazem do najtrudniejszych. dłem cennych informacji o procesie. Je- niu najważniejszych punktów styku Wymagają współpracy wielu działów, żeli którejś z wyżej wymienionych osób pomiędzy maszynami, systemem in- które często nigdy ze sobą nie współ- zabraknie w projekcie lub nienależycie formatycznym rozwiązaniem pracowały, co z drugiej strona pomaga wykona swoje obowiązki, może to za- raportowym. Musimy zidentyfikować w integrowaniu się zespołu. Pojawia grozić powodzeniu projektu i należy to i zdefiniować wszelkiego rodzaju prze- się potrzeba nauki, kreatywnego my- uwzględnić analizując ryzyko. oraz stoje, posiadać wiedzę jak rejestrowa- ślenia. Firma dzięki nowym technolo- Po trzecie… poznajmy metodykę. ne są gotowe produkty, jak badana giom staje się lepiej postrzegana. Dąże- Jak realizują takie projekty inne firmy jest jakość, w jaki sposób to powiązać nie do efektywnej i wydajnej produkcji produkcyjne? Czy istnieją standardy? z systemami sterowania, jaka archi- jest jednocześnie magnesem przyciąga- Czy ktoś kiedyś zebrał najlepsze prak- tektura rozwiązania zapewni nam naj- jących najlepszych i najbardziej ambit- tyki dotyczące efektywności? Koncerny lepsze warunki pracy. Zadania te wy- nych specjalistów i pracowników. www.biuletyn.astor.com.pl BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 47 OSTATNIE STRONY CLOUD COMPUTING /fot. valdezrl - Fotolia / CHMURY BURZOWE WŚRÓD POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ CLOUD COMPUTING WY MIENIA SIĘ CZĘSTO PROBLEM BEZPIECZEŃSTWA DANYCH PRZE CHOWYWANYCH I PRZETWARZANYCH W CHMURZE. O ILE BEZPIE CZEŃSTWO ROZUMIANE JAKO ODPORNOŚĆ NA UTRATĘ DANYCH ZAPEWNIANE JEST NAJCZĘŚCIEJ PRZEZ DOSTAWCÓW USŁUG W STOPNIU BARDZO WYSOKIM, O TYLE NA TEMAT OCHRONY INFORMACJI PRZED NIEPOWOŁANYM DOSTĘPEM OPINIE NIE SĄ JEDNOZNACZNE. WYDARZENIA OSTATNICH TYGODNI POKAZAŁY, ŻE DBAŁOŚĆ O ZABEZPIECZENIA JEST BARDZO WAŻNA. tekst: MATEUSZ PIERZCHAŁA B ardzo głośny stał się przypadek wykradzenia firmie Sony ogromnej ilości danych użytkowników sieci Playstaon Network. Hakerzy zdobyli dane teleadresowe i hasła 77 milionów (sic!) klientów Sony, najprawdopodobniej łącznie z numerami kart kredytowych. Zrobiła się oczywiście wielka afera, poszkodowani się frustrują, koncern przeprasza i stara się jakoś uratować twarz (swoją drogą ciekawe, na ile to się uda). Cała sprawa pokazuje jednak przede wszystkim, jak trudno jest w stu procentach zabezpieczyć dane. Jerzy Stuhr śpiewał, że nie ma takiej rury, której nie można odetkać. Parafrazując można rzec, że nie ma systemu, do którego nie można się włamać. No, jest jeden sposób – całkowicie odłączyć sys- 48 BIULETYN AUTOMATYKI tem od Internetu. Pomysł bardzo kiepski w przypadku usług cloud compung, z definicji funkcjonujących w sieci. Nie wiemy na razie, co zawiodło w przypadku Sony. Być może zabezpieczenia były dziurawe. Ale dziury w oprogramowaniu były, są i będą – i póki co nie widać na to żadnej rady. Nie można wykluczyć, że zadecydował czynnik ludzki. Kto wie, może nawet swoją rolę odegrał szpieg – dywersant? Przecież źródłem ogromnych wycieków, z których zasłynął nie tak dawno serwis WikiLeaks, byli zawsze konkretni ludzie, którzy dane te wykradali, z różnych pobudek. Prawda jest taka, że im więcej cennych danych będzie przechowywanych w chmurach, tym większy wysiłek będą inwestować hakerzy, aby te dane zdobyć. A wszystko zmierza właśnie w tym 68 (2/2011) kierunku. Spójrzmy choćby na sklep iTunes. Miliony kont klientów z pełnymi danymi adresowymi, numerami kart kredytowych (włącznie z kodem CVV/ CVC!) oraz historią zakupów. Nie ma najmniejszej wątpliwości, że próby ataku na tę bazę danych już były wykonywane – i na pewno wciąż będą. Tymczasem użytkownicy coraz chętniej używają usług cloud compung. Przechowujemy swoje zdjęcia na różnych serwisach fotograficznych, notatki w Evernote, a nawet pliki w serwisie DropBox. Znam osoby, które przechowują tam dane najwyższej wagi, np. pliki z hasłami do różnych serwisów i aplikacji. Dlatego warto również krótko zastanowić się nad modnym pojęciem prywatności. Dotyczy ono nie tylko cloud compung, ale ogólnie całej naszej obecności w Internecie. W miarę jak coraz więcej naszych danych – miast znajdować się wyłącznie na naszych twardych dyskach – trafia do sieci, temat staje się coraz bardziej popularny. A jednocześnie coraz ważniejszy. Podobnych przykładów można podawać znacznie więcej. Coraz popularniejsze stają się Dokumenty Google, a firma Microso również oferuje swój odpowiednik – Office 365. Istnieje wiele firm, które w swojej działalności opierają się na Gmailu, kalendarzu i dokumentach Google. Wielu nieco bardziej tradycjonalistycznych biznesmenów nie jest wręcz w stanie tego pojąć. Coś, co zawsze było dla przedsiębiorstwa bardzo cenne, stanowiło ściśle strzeżone tajemnice handlowe i biznesowe, teraz przechowywane jest na serwerach amerykańskiego giganta, o których tak naprawdę przecież niewiele wiemy. Wydaje się jednak, że największym zagrożeniem dla swojej prywatności i bezpieczeństwa własnych danych są… sami użytkownicy. Nie ma lepszego „zaproszenia” dla złodziei danych niż wykorzystanie bardzo prostego do złamania hasła. Niedawno czytałem o badaniach, które pokazały, jakie są najpopularniej- www.biuletyn.astor.com.pl OSTATNIE STRONY sze hasła używane w Internecie. Włos się jeży na głowie. Aż 79% pytanych tworząc hasła stosuje najbardziej niebezpieczne zasady – np. wykorzystując imię swoje lub kogoś bliskiego, albo datę urodzenia. Wśród najczęściej spotykanych haseł królują „123456″, „12345″ oraz różne warianty słowa „password”! (W Polsce zapewne w czołówce byłaby nazwa pewnej tylnej części ciała). Okazuje się również, że 26% respondentów używa takiego samego hasła we wszystkich serwisach i aplikacjach. Jeżeli login też jest taki sam, dekonspiracja hasła uzyskuje od razu katastrofalny zasięg. Tragiczne jest to, że osoby, które popełniają tego typu błędy, robią to zupełnie nieświadomie. Zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i prywatności to temat na tyle nowy, że świadomość potencjalnych zagrożeń i sposobów obrony przed nimi jest dziś wciąż bardzo niska. Hasła to tylko jeden przykład, ale nie jedyny. Wystarczy spojrzeć, co dzieje się w serwisach społecznościowych. Dla www.biuletyn.astor.com.pl wielu osób nie ma żadnych granic – piszą o wszystkim, publikują zdjęcia, zamieszczają liczne informacje o sobie, nie tylko o ulubionych filmach czy książkach, ale także np. o poglądach politycznych itp. Zapewne większość z tych osób nie ma w ogóle świadomości istnienia jakichkolwiek ustawień prywatności. Zachłyśnięci możliwościami, dawanymi przez technologię XXI wieku, ochoczo dzielą się z całym światem swoim prywatnym życiem. Ostatnio głośno było o wypowiedzi Juliana Assange’a (założyciela WikiLeaks), który nazwał Facebooka „najbardziej przerażającą machiną do szpiegowania, jaką kiedykolwiek wynaleziono”. Assange powiedział m.in.: „Facebook to najbardziej szczegółowa baza danych o ludziach, ich kontaktach towarzyskich i rodzinnych, nazwiskach, adresach, miejscu aktualnego pobytu, sposobie komunikowania się. Wszystko to znajduje się w USA i dostępne jest amerykańskim organizacjom wywiadowczym.” Trudno osądzić, czy w istocie amerykańskie służby mają pełny dostęp do bazy danych Facebooka. Moim zdaniem co najmniej mogą mieć. Niedawno dowiedzieliśmy się na przykład, że TomTom – producent nawigacji samochodowych – potwierdził, że dane zbierane przez te urządzenia przekazywane są lokalnym władzom i policji. Nie przypuszczam, by był to odosobniony przypadek. Tak czy inaczej należy znów przypomnieć: „nie ma systemu, do którego nie można się włamać”. Walkę o bezpieczeństwo naszych danych w sieci musimy zacząć do siebie. To my musimy zrobić wszystko, aby – po pierwsze – nie umieszczać tam niczego, co nie musi się tam znajdować, a po drugie – jak najlepiej zabezpieczyć resztę. Na końcu pozostaje kwesa zaufania do dostawcy usług. Zaufanie to zawsze powinno być choć trochę ograniczone. Na tyle, aby zachować czujność, oraz rozsądek i umiar w udostępnianiu swoich prywatnych danych. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 49 OSTATNIE STRONY PO PROSTU ZRÓB TO! WIELE OSÓB SĄDZI, ŻE WYSTARCZY SKUTECZNIE WDROŻYĆ W SWOIM CODZIENNYM DZIAŁANIU JA KIŚ DOBRY SYSTEM ZARZĄDZANIA ZADANIAMI, A NASZA EFEKTYWNOŚĆ AUTOMAGICZNIE WZRO ŚNIE I WSZYSTKO BĘDZIE SIĘ “SAMO ROBIĆ”. TAKICH LUDZI GDY JUŻ UDA IM SIĘ ÓW SYSTEM FAKTYCZNIE WDROŻYĆ CZEKA ZWYKLE SROGIE ROZCZAROWANIE. PRZEDE WSZYSTKIM DLATEGO, ŻE SAMA ORGANIZACJA PRACY NIE WYSTARCZY KONIECZNE JEST JESZCZE WYKONANIE TEJ PRACY. DROBIAŻDŻEK JAK MACZEK ZWYKŁ MAWIAĆ MÓJ TEŚĆ… tekst: MATEUSZ PIERZCHAŁA Z awsze mnie zadziwia, jak wielu ludzi zapomina o tej prostej prawdzie. Ot, na przykład chodzą po swojej Firmie (lub Urzędzie, lub innej Instytucji), organizują nieustanne Zebrania, modelują przeróżne Procesy i planują skomplikowane Projekty, przygotowują Wytyczne, dokonują niezliczonych Uzgodnień i Konsultacji, w efekcie których powstają Notatki, Sprawozdania oraz Harmonogramy. Machina ta rozrasta się niczym zatrudnienie w administracji państwowej, tylko konkretnych efektów jakoś nie widać. Ktoś po prostu zapomniał, że nieistotne jak doskonały będzie Plan – ważne, aby ktoś chciał i był w stanie go zrealizować. Są tacy, którzy z premedytacją od roboty uciekają, zdecydowanie lepiej czując się w planowaniu, zarządzaniu lub mądrzeniu się. Jak w filmach Barei, gdzie „mój mąż jest z zawodu dyrektorem”. Ale częściej zdarza się, że po prostu pracować nie umiemy. Wtedy z reguły zaczynamy szukać Systemu, który pomoże nam pracę zorganizować. Zaczynamy zwykle od kalendarza. Używamy go intensywnie, wypełniając kolejne dni, a każdy tydzień nieodmiennie kończymy terminem „Zaplanuj kolejny tydzień”. Kalendarz jest wypełniony, więc możemy trwać w poczuciu, że jesteśmy bardzo pracowici. A jeżeli ktoś ma kalendarz prawie pusty – znaczy: nierób i bumelant. Taki plan rozleci się zapewne na pierwszym zakręcie. Przyczyny mogą być różne. Możemy źle oszacować czas. 50 BIULETYN AUTOMATYKI Może nam coś ważnego wypaść. Może nam się po prostu nie chcieć – Słaboń i Niechciej atakują z reguły z całkowitego zaskoczenia. Efekt jest taki sam: plan bierze w łeb, sypiąc się niczym kostki domina, a my jesteśmy sfrustrowani i nieszczęśliwi w poczuciu, że znowu nic się nie udało. Cóż, kalendarz najwyraźniej nie działa. (Kiedyś napiszę książkę: „Rzeczy, które nie działają”). Trzeba nam lepszego Systemu. Ostatnio coraz modniejsze stają się różne metodologie zarządzania czymś. Na przykład czasem, albo zadaniami, albo sobą. Kupujemy książkę, idziemy na szkolenie – i oczekujemy cudu. Który nie chce nastąpić. Ponoć są gdzieś ludzie, którzy zdołali to wdrożyć w całej rozciągłości. Prowadzą te wszystkie listy, dokonują Przeglądów Dziennych i Tygodniowych, mają precyzyjnie zdefiniowane inboxy oraz archiwa. Jednak większości desperatów to się nie udaje. Przez jakiś czas męczą się jak potępieńcy z systemem, który jawi im się jako najgorsza biurokracja, po czym zniechęceni rezygnują, wracając do punktu wyjścia. Jest tak dlatego, że nie organizacja pracy jest największym problemem, lecz samo jej wykonywanie. Być może jesteśmy leniwi i nie chce się nam pracować. Żaden wstyd – lenistwo jest motorem cywilizacji. Człowiek, któremu nie chciało się chodzić, wymyślił konia. Trzeba się jednak pogodzić z faktem, że na lenistwo nie skutkuje żaden system. Może też być tak, że nie lubimy swo- 68 (2/2011) jej pracy, albo konkretnych zadań, które mamy do wykonania. Na to również nie da się wymyślić systemu. Jedynym rozwiązaniem jest zmienić pracę, a może wręcz branżę. Może również być tak, że pracy mamy zbyt dużo. I na to nie ma systemu. Jeśli od nas zależy, ile zadań bierzemy na warsztat, musimy nauczyć się ograniczać ich liczbę. Jeżeli zależy od Kogoś Innego… Cóż, porady na temat radzenia sobie z trudnymi szefami to temat dla innych pism... Prawda jest taka, że robota sama się nie zrobi. Za najważniejszą myśl proponowaną nam przez systemy zarządzania zadaniami uważam zasadę sformułowaną przez Davida Allena: jeżeli coś zajmie Ci 2 minuty, zrób to natychmiast. Po prostu przestań szukać usprawiedliwień, nie wymyślaj fikcyjnych powodów, dla których to zadanie musi być koniecznie zaplanowane na czwartek, tylko po prostu je wykonaj. … Tu aż by się chciało dopisać: bo nikt za mnie tego nie zrobi. Cóż, jest wielu ludzi, którzy mają na kogo zwalić (mądre słowo: delegować) swoją robotę – w myśl zasady „weźmy się i zróbcie”. Ale jeżeli czas wykonania zadania jest krótszy, niż czas potrzebny na delegowanie, nie róbmy sobie kpin z efektywności, tylko po prostu zróbmy to! Dobrze, dość tego rozczulania się nad zdaniami. Zadanie wykonane. Czas przejść do pisania wstępniaka, bo sam się nie napisze. No... chyba żeby jakieś małe delegowanko? www.biuletyn.astor.com.pl OSTATNIE STRONY Ludzie ASTORA (68) PAWEŁ PODSIADŁO pochodzi z Olkusza, miasta o ponad siedemsetletniej tradycji, położonego nieopodal Krakowa. Olkusz niegdyś nazywany był „srebrnym grodem”, ponieważ znajdowały się tam liczne pokłady srebra oraz mennica królewska. Paweł jednak nie zainteresował się jubilerstwem ani metalurgią, natomiast już od najmłodszych lat fascynował się techniką i informatyką. Swoje pierwsze doświadczenia techniczne zdobywał rozkręcając wszelkiego rodzaju sprzęt domowy. Jak wspomina – powtórne złożenie kończyło się różnie, ale z czasem szło coraz lepiej. Po ukończeniu szkoły podstawowej Paweł kontynuował naukę w I Liceum Ogólnokształcącym w Olkuszu, a następnie przeniósł się do Krakowa, gdzie ukończył studia magisterskie na kierunku Automatyka i Robotyka, na Akademii Górniczo–Hutniczej. Wiedzę techniczną o nowinkach ze świata automatyki poszerzał odwiedzając targi branżowe, podczas których po raz pierwszy zetknął się z firmą ASTOR. Profesjonalizm www.biuletyn.astor.com.pl RYSUNEK 1 Paweł podpiera zegar RYSUNEK 2 Paweł w Dalmacji i wyjątkowy entuzjazm pracowników panujący na stoisku wywarły na nim bardzo pozytywne wrażenie, dlatego po ukończeniu studiów Paweł podjął pracę w krakowskiej centrali firmy ASTOR. Od trzech lat pracuje na stanowisku menadżera produktów komunikacji przemysłowej i jest odpowiedzialny za rozwój sprzedaży radiomodemów SATEL oraz rodziny Astraada Net. Rozwija także swoje umiejętności w zakresie markengu elektronicznego, dbając o aktualność i zawartość merytoryczną serwisów internetowych ASTOR. Wolny czas Paweł zawsze spędza bardzo aktywnie. Chętnie odwiedza boisko piłkarskie, basen oraz krakowskie Błonia, doskonaląc umiejętności rolkowe. Pasją Pawła od zawsze były taniec i sztuki walki, dlatego kubańskie i brazylijskie rytmy wypełniają znaczną cześć jego wolnego czasu. Na dłuższe oderwanie się od rzeczywistości wybiera piesze wędrówki po górach i polanach, a także podróże wraz z przyjaciółmi do mniej lub bardziej egzotycznych miejsc. BIULETYN AUTOMATYKI 68 (2/2011) 51