wydawnictwo naukowe umk - Linguistica Copernicana

wydawnictwo naukowe umk - Linguistica Copernicana

K
OW
E
UM
W
YD
AW
NI
C
TW
O
NA
UK
Linguistica
Copernicana
O
TW
NI
C
AW
YD
W
NA
UK
E
OW
K
UM
K
UM
E
NA
UK
OW
Linguistica
Copernicana
W
YD
AW
NI
C
TW
O
2(4)/2010
K
N A C Z E L N Y:
Maciej Grochowski
UM
R EDA KTOR
Maciej Grochowski, Krystyna Kallas, Irena Sawicka, Piotr Stal-
OW
R E D A K C Y J N E:
KOLEGIUM
maszczyk
E
R A D A R E D A K C Y J N A: Ireneusz Bobrowski (Kraków), Andrzej Bogusławski (Warszawa),
Gerd Hentschel (Niemcy, Oldenburg), Axel Holvoet (Litwa, Wilno), Krystyna Kleszczowa
(Katowice), Roman Laskowski (Kraków), Jarmila Panevová (Czechy, Praha), Jens Nørgård-Sørensen (Dania, Kopenhaga), Zuzanna Topolińska (Macedonia, Skopje), Daniel Weiss
(Szwajcaria, Zurich), Anna Wierzbicka (Australia, Canberra)
SEK R ETA R Z
R E D A K C J I:
NA
UK
O P I N I O W A L I D O D R U K U: Andrzej Bogusławski, Wojciech Chlebda, Jolanta Chojak, Magdalena Danielewiczowa, Adam Dobaczewski, Krystyna Kleszczowa, Krystyna Kowalik, Elżbieta
Mańczak-Wohlfeld, Halina Mieczkowska, Anna Pajdzińska, Jadwiga Puzynina, Jadwiga Waniakowa, Ewa Wolnicz-Pawłowska
Iwona Kaproń-Charzyńska
A D R E S R E D A K C J I: Instytut Języka Polskiego UMK, 87-100 Toruń, ul. Podmurna 74, e-mail:
[email protected], www.linguistica.umk.pl
TW
O K Ł A D K A: Monika Pest
O
R E D A K T O R: Magdalena Rupińska
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
NI
C
Toruń 2010
AW
ISSN 2080-1068
YD
WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU MIKOŁAJA KOPERNIKA
Redakcja: ul. Gagarina 5, 87-100 Toruń
tel. (56) 611 42 95, tel./fax 611 47 05
e-mail: [email protected]
W
Dystrybucja: ul. Reja 25, 87-100 Toruń
tel./fax (56) 611 42 38, [email protected]
www.wydawnictwoumk.pl
Wydanie I
Druk: Drukarnia cyfrowa, ul. Gagarina 5, 87-100 Toruń, tel. (56) 611 22 15
K
UM
Spis treści
WSPOMNIENIA
Anna Kałkowska
OW
E
Od redakcji ........................................................................................................ 9
NA
UK
Żegnając Profesor Krystynę Pisarkową (1932–2010) .................................... 15
Krystyna Kleszczowa
O
Życie i twórczość naukowa Profesor Ireny Bajerowej
(13 III 1921 – 30 IV 2010) .............................................................................. 25
Witold Mańczak
TW
ARTYKUŁY
Rzekoma różnica między zaimkami celtyckimi a polskimi ........................... 35
NI
C
Différence prétendue entre les pronoms celtiques et les pronoms polonais
Zuzanna Topolińska
AW
Relacja possessor ~ possessum w językach bałkańskich. Status tzw. zaimków
dzierżawczych ................................................................................................. 43
The relation possessor~possessum in the Balkan languages. The status of so-called
possessive pronouns
YD
Piotr Sobotka
Norwidowska koncepcja nadziei .................................................................... 69
W
Norwid’s concept of hope
K
Anna Kisiel
UM
Zwłaszcza, szczególnie, w szczególności – próby eksplikacyjne .................. 101
Zwłaszcza, szczególnie, w szczególności – towards explications
Marzena Stępień
OW
E
Zniewolone partykuły. Wyrażenia funkcyjne jako narzędzia w semantyce
składnikowej ................................................................................................. 121
‘Enslaved particles’. Functional expressions as tools in the semantics of primitives
Iwona Kosek
NA
UK
Co tam, panie, w koalicji? Między skrzydlatym słowem a jednostką
języka ............................................................................................................ 139
Co tam, panie, w koalicji? – between a catch phrase and a unit of language
Sławomir Werwiński
Czy przyimek ogólnorelacyjny w stosunku do jest równoznaczny
z jednostkami w odniesieniu do i w porównaniu z? ...................................... 157
Paulina Rosalska
TW
O
Is the general-reference preposition w stosunku do equivalent to lexical units
w odniesieniu do and w porównaniu z?
O wyrażeniach na krok i o krok. Przyczynek składniowo-semantyczny ...... 175
NI
C
Syntactic and semantic analysis of the expressions o krok and na krok
Bogdan Walczak
AW
Swoistość zapożyczeń z języków blisko spokrewnionych (na przykładzie
zapożyczeń czeskich i wschodniosłowiańskich w języku polskim) ............. 189
Specific character of loanwords from cognate languages (a case study of Czech
and East-Slavonic loanwords in Polish language)
YD
Lucyna Agnieszka Jankowiak
Zapożyczenia w XVI-wiecznym słownictwie medycznym i ich dzisiejsze
losy (na materiale zielnika Stefana Falimirza) .............................................. 201
W
Borrowings in medical vocabulary in the 16th century and their presence in contemporary
Polish (a case study of Stefan Falimirz’s herbarium)
K
Michał Szczyszek
UM
Przejawy internacjonalizacji we współczesnej polszczyźnie na przykładzie
zjawisk słowotwórczych .............................................................................. 215
Internationalisation processes in modern Polish: word-formation phenomena
E
Iwona Burkacka
Word-formation classification of more recent borrowings
Małgorzata Urban
OW
Klasyfikacja słowotwórcza nowszych zapożyczeń ....................................... 229
NA
UK
Wahania budowy słowotwórczej neologizmów rzeczownikowych
od podstaw zapożyczonych ........................................................................... 241
Changes in the derivational structure of nominal neologisms formed from adopted bases
Martin Ološtiak
Cudzie propriá v slovenčine z pohľadu teórie motivácie v lexikálnej
zásobe ............................................................................................................ 251
TW
O
Foreign proper names and the theory of lexical motivation
Aleksandra Wieluniecka
Ekspansja anglicyzmów w języku reklamy prasowej ................................... 263
NI
C
The expansion of Anglicisms in Polish press advertising
Anna Budziak
Zapożyczenia polskie w materiale ukraińskim XIX-wiecznego ukraińsko-polskiego słownika frazeologicznego Iwana Wahylewycza ........................ 273
AW
Польские заимствования в украинском материале украинско-польского
фразеологического словаря XIX в. Ивана Вагилевича
YD
Tatiana Kołodyńska
Kalki językowe w ukraińskich gwarach nadsańskich ................................... 287
W
Linguistic calques in the Ukrainian dialects of the San region in Poland
K
Walentyna Mieszkowska
Старые новые заимствования в русской экономической терминологии
Elena Słobodian
UM
Stare nowe zapożyczenia w rosyjskiej terminologii ekonomicznej ............. 297
OW
E
Graficzne przyswajanie zapożyczeń z języka angielskiego w języku
rosyjskim początku XXI wieku i moda językowa ........................................ 311
NA
UK
Графическое освоение заимствований из английского языка в русском языке начала
XXI века и языковая мода
W
YD
AW
NI
C
TW
O
Informacje dla autorów ................................................................................. 323
K
LINGUISTICA COPERNICANA
UM
Nr 2 (4) / 2010
OW
E
Życie i twórczość naukowa Profesor Ireny Bajerowej
(13 III 1921–30 VI 2010)
NA
UK
Przejść przez życie tak, aby pozostały ślady1
W
YD
AW
NI
C
TW
O
Mało jest ludzi, którzy pozostawiają
po sobie ślady w kilku dziedzinach, a przy
tym – są to ślady wyraźne, odciśnięte na
dziesiątki lat. Zasługi Profesor Bajerowej
są duże nie tylko dla polskiej lingwistyki,
ale i we wpływie na postawę wobec życia
u swoich uczniów. Jak mało kto potrafiła wiązać trzy dziedziny: naukę, dydaktykę i zaangażowanie w życie społeczne.
W moim wspomnieniu będę się starała
uwzględnić te trzy aspekty, przy czym
będą się one w tekście przeplatać, bo tak
właśnie żyła i pracowała Irena Bajerowa.
Urodziła się Profesor Bajerowa 13 marca 1921 roku w Krakowie. Studia rozpoczęła w 1938 roku na Uniwersytecie
Jagiellońskim, głównym kierunkiem studiów była filologia polska, dodatkowym – filologia klasyczna. Spokojną i szczęśliwą młodość zmącił wybuch
II wojny światowej. Podjęła wtedy Irena Klemensiewiczówna pracę zawodową w bibliotece Polskiego Czerwonego Krzyża, także naukę w Szkole Przemysłu Artystycznego, ale na krótko, bo Kunstgewerbeschule w 1943 roku
została przez Niemców zamknięta. Włączyła się też Irena Bajerowa w nurt
życia podziemnego, o czym tak pisała w swoim życiorysie:
1
Ten tytuł-motto to słowa bpa Jana Chrapka.
Krystyna Kleszczowa
K
26
NA
UK
OW
E
UM
Równocześnie od wiosny 1940 roku brałam udział w konspiracji, składając
I przysięgę w marcu 1940 r. (po czym przeszłam podstawowe szkolenie
przysposobienia wojskowego), a II przysięgę (właściwe wstąpienie do ZWZ)
w grudniu 1940 r. Zajęta byłam jako łączniczka i skrzynka Inspektoratu Kraków,
z pseudonimem „Cesia”. Po dużych aresztowaniach w 1941 r., kiedy, zagrożona,
musiałam na jakiś czas ukryć się poza Krakowem, nakazano mi wycofać się
z konspiracji, do której wróciłam w styczniu 1943 r., kiedy po zamknięciu
Kunstgewerbeschule, gdzie przebywałam do października 1943 r. na fałszywych papierach jako Barbara Barniewicka i Elżbieta Jarocka. W tym okresie
w Warszawie pracowałam w komórce legalizacyjnej AK „Park” jako łączniczka
i wykonawca niektórych prac legalizacyjnych, z pseudonimem „Basia”. Po
reorganizacji komórki wróciłam do Krakowa (jesień 1943) i straciłam na jakiś
czas kontakt z AK, natomiast podjęłam kontynuowanie studiów filologii polskiej
na tajnych kompletach UJ.
W
YD
AW
NI
C
TW
O
Po ukończeniu studiów polonistycznych w 1948 roku przez pewien czas
pracowała Profesor Bajerowa na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak reorganizacja szkolnictwa zdecydowała o zmianie miejsca zatrudnienia – w 1955
roku podjęła pracę w Katowicach. I wtedy właśnie zaczął się śląski etap życia
Ireny Bajerowej. Przez 38 lat co tydzień przyjeżdżała Pani Profesor z Krakowa do Katowic, czasami na dwa dni, tu niemal od podstaw kształtowała śląską humanistykę, tu organizowała zespół ludzi, którym można przydać teraz
miano śląskiej szkoły lingwistycznej. Dodać warto, że przejście na emeryturę nie osłabiło związków ze śląską lingwistyką. Zmieniła się jedynie forma
tych kontaktów. Profesor Bajerowa była częstym gościem na Uniwersytecie
Śląskim, a kiedy już siły nie pozwalały Jej na przyjazdy, gościła swoich uczniów w Krakowie, a przy tym przez cały 20-letni okres emerytalny trwała
ożywiona korespondencja między Katowicami a Krakowem oraz Krakowem
a Katowicami.
Początkowo pracowała Profesor Bajerowa w Wyższej Szkoły Pedagogicznej, potem w Uniwersytecie Śląskim (od 1968 roku). Kierowała tam Irena
Bajerowa Katedrą Języka Polskiego, a po reorganizacji – Katedrą Historii
Języka Polskiego. Habilitowała się we Wrocławiu w 1963 roku, uzyskując
w tym samym roku docenturę. Tytuł profesora nadzwyczajnego, przyznawany wówczas uchwałą Rady Państwa, uzyskała Pani Profesor dopiero w 1974
roku, na tytuł profesora zwyczajnego czekała Irena Bajerowa aż do roku 1989
(były to czasy, kiedy tytuły naukowe opiniowane były przez PZPR).
27
K
Życie i twórczość naukowa Profesor Ireny Bajerowej
W
YD
AW
NI
C
TW
O
NA
UK
OW
E
UM
W tym miejscu warto napisać kilka słów o postawie Ireny Bajerowej w burzliwych latach 1980–1989. Już w październiku 1980 roku weszła
w skład zarządu Koła Pracowników Polonistyki NSZZ „Solidarność”, krótko potem młodsi pracownicy Wydziału Filologicznego wysunęli Jej kandydaturę na rektora Uniwersytetu Śląskiego. Wybory wygrał Profesor August
Chełkowski, ale nowy rektor powierzył funkcję prorektora do spraw nauczania Profesor Bajerowej. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 oboje, jako jedyni w Polsce rektorzy, byli internowani. Stan wojenny nie zmienił
postawy Profesor Bajerowej. Śledziła losy relegowanych pracowników Uniwersytetu Śląskiego, pomagała im w znalezieniu pracy w innych placówkach
naukowych, prowadziła ożywioną działalność jako wykładowca w środowiskach kościelnych.
Od 2007 roku działa na Uniwersytecie Śląskim Senacka Komisja Historyczna. W II raporcie, przedrukowanym w „Gazecie Uniwersyteckiej” z maja 2009 roku pod nagłówkiem Opozycja polityczna w Uniwersytecie Śląskim,
znalazło się również nazwisko Ireny Bajerowej, inwigilowanej w ramach
sprawy operacyjnej „Elekt”, która miała doprowadzić do: „rozpoznania jej
planów odnośnie prowadzenia negatywnej działalności politycznej oraz
ustalenia zakresu destrukcyjnego wpływu na społeczność akademicką, uzyskania materiałów kompromitujących oraz procesowego udokumentowania
wrogiej działalności «figuranta»” – to mały fragment wyjęty z akt Służby
Bezpieczeństwa.
W dorobku naukowym Profesor Ireny Bajerowej mieści się prawie 200 publikacji, w tym 10 publikacji książkowych. Cechuje go duża różnorodność,
bo pozycje o wysokim stopniu teoretycznej refleksji przeplatają się z publikacjami popularnonaukowymi, znajdziemy w spisie publikacji podręcznik
do nauczania polskiej gramatyki w szkole podstawowej, ale też skrypt do nauczania historii języka na poziomie uniwersyteckim. Z uwagą obserwowała Bajerowa najstarszy etap rozwoju polszczyzny, ale bliska była jej również
najnowsza postać języka; mawiała, że błędy językowe są ważne dla historyka, bo ujawniają dynamikę języka. Pisała jasno, w klarowny sposób wykładała trudne zagadnienia. To ważne, bo zagadnienia, które podejmowała, ze
swej natury były skomplikowane.
Swoje zdolności do pracy naukowej ujawniła Irena Bajerowa bardzo
wcześnie. Rzadko się zdarza, aby efekt trudów magisterskich publikowany
był w postaci monografii, a tak właśnie stało się z pracą Ireny Klemensie-
Krystyna Kleszczowa
K
28
W
YD
AW
NI
C
TW
O
NA
UK
OW
E
UM
wiczówny. W 1951 roku ukazała się książka pod tytułem: Wyrazy złożone
nowszej polszczyzny kulturalnej. Próba systematyki. Książka ta do dziś nie
straciła na aktualności, jak zresztą zdecydowana większość publikacji Ireny
Bajerowej. W czym tkwi tajemnica aczasowego charakteru Jej dorobku naukowego? Wskazać tu można jego trzy znamienne cechy:
– Profesor Bajerowa przywiązywała ogromną wagę do sposobu ekscerpcji materiału językowego. Bogata i w rzetelny sposób prezentowana baza
materiałowa sprawia, że upływający czas nie dezaktualizuje osiągnięć
naukowych, bo przytoczony materiał daje się uzupełnić, czasami w nieco
odmienny sposób zinterpretować. Dodać trzeba, że metoda gromadzenia
materiału, jaką stosowała i propagowała Irena Bajerowa, stała się wzorem
dla innych historyków języka.
– Analityczny aspekt twórczości Ireny Bajerowej zespolony jest mocno
z umiejętnościami w formułowaniu twierdzeń ogólnych. Irena Bajerowa
stworzyła nową, oryginalną interpretację ewolucji języka. Zaproponowała ujęcie celowościowe, a nie, jak dotychczasowe, przyczynowe. Według
Niej zjawiska językowe podporządkowane są głównemu procesowi, jakim jest optymalizacja języka. To cel, wokół którego zorganizowane są
zmiany językowe. Optymalny język w koncepcji Bajerowej to nie stan,
a cel zmian językowych, to światełko w tunelu, do którego zmierza ewolucja języka. Osiągnięcie stanu optymalnego jest niemożliwe, stąd nieustające przemiany języka na wszystkich płaszczyznach. Wspomniana tu
koncepcja interpretacji ewolucji języka jest znana i dyskutowana w językoznawstwie, to jedno z większych osiągnięć Ireny Bajerowej i zarazem
większych zdobyczy lingwistyki diachronicznej – ważne są te koncepcje,
które pobudzają naukową dyskusję.
– Trzecią cechą twórczości Profesor Bajerowej jest umiejętność syntetyzowania. To dzięki tej uczonej polska nauka poszczycić się może dokładnym opisem 300 ostatnich lat języka polskiego. Mamy zatem ciągle aktualną monografię habilitacyjną Kształtowanie się systemu polskiego języka
literackiego w XVIII wieku (1964). Tu pragnę poinformować Czytelników,
że w Instytucie Języka Polskiego przy Uniwersytecie Śląskim postanowiono wznowić tę publikację, aby w ten sposób uczcić 90 urodziny Pani
Profesor. Profesor Bajerowa nie doczekała uroczystości promocyjnej, ale
29
K
Życie i twórczość naukowa Profesor Ireny Bajerowej
AW
NI
C
TW
O
NA
UK
OW
E
UM
prace nad wznowieniem monografii nadal trwają2. Trudno sobie wyobrazić, aby ktoś, kto pracuje nad językiem XIX wieku, nie sięgnął po trzytomowe dzieło: Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, I. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia (Katowice 1986), II. Fleksja
(Katowice 1992), III. Składnia. Synteza (Katowice 2000).
Pozostawiła Irena Bajerowa dorobek, który wypełniał luki w badaniach
historii polszczyzny. Tragiczna śmierć Klemensiewicza nałożyła na córkę
obowiązek przygotowania do druku trzeciego tomu Historii języka polskiego, dodać trzeba, że wkładem Ireny Bajerowej były tablice synchronizujące rozwój języka z uwarunkowaniami społeczno-politycznymi i kulturowymi. Ale dla Ireny Bajerowej historia języka nie skończyła się na roku 1939.
W latach 1992–1995 kierowała Profesor Bajerowa zespołem, który pod Jej
redakcją przygotował monografię Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939–1945) (1996). Dzięki Irenie Bajerowej ma również polska nauka
syntezę ostatniego etapu rozwoju polszczyzny: Zarys historii języka polskiego 1939–2000 (Warszawa 2003). W książce odnajdujemy nie tylko charakterystykę języka wraz z jego zewnętrznymi uwarunkowaniami, ale także nową
propozycję periodyzacji najnowszych dziejów polszczyzny3.
Historia języka zajmuje w dorobku Ireny Bajerowej miejsce najważniejsze, co nie znaczy, że obce Jej były problemy współczesnej polszczyzny.
W wykazie publikacji4 znajdziemy artykuły podnoszące zagadnienia terminologii technicznej, języka religijnego, wiele tekstów traktuje o szeroko rozumianej kulturze języka, niektóre artykuły podejmują tematykę języka oficjalnego, w tym nowomowy.
Profesor Bajerowa była nie tylko wybitną uczoną, ale również oddanym
i skutecznym dydaktykiem. Jej uczniowie zasilają dziś śląską oświatę, wykształciła Pani Profesor wielu nauczycieli akademickich śląskiej filologii.
Troszczyła się o poziom zajęć językoznawczych, starała się zapewnić studentom kadrę na najwyższym poziomie nie tylko przez odpowiedni dobór staZ upoważnienia Profesor Bajerowej nad końcowym etapem wydawniczym czuwa
Aleksandra Niewiara.
3
Zdaniem Bajerowej początkiem nowej ery jest rok 1960 („era telewizji”), z kolei
rok 1989 zapoczątkował komercjalizację kultury, co oczywiście w szybkim tempie znalazło odbicie w języku. Znamienne cechy tego okresu to: średnio staranny, silnie upotoczniony język masowy, wzorcowo realizujący się głównie w mass mediach.
4
Po wykaz tych publikacji możemy sięgać do: Irena Bajerowa. Doctor Honoris
Causa Universitatis Silesiens, Katowice 2008.
W
YD
2
Krystyna Kleszczowa
K
30
OW
E
UM
łych pracowników, ale również zapraszając na wykłady wybitnych krakowskich językoznawców, profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego5. W uznaniu
zasług dla śląskiej nauki i oświaty jako pierwsza została Profesor Bajerowa
uhonorowana nagrodą „Lux ex Silesia”, ustanowioną przez Arcybiskupa Metropolitę Katowickiego ks. Damiana Zimonia dla wybitnych i zasłużonych
dla Śląska ludzi nauki i kultury. Dziękując za wyróżnienie, mówiła Pani Profesor:
NA
UK
Choć jestem krakowianką, niemal 40 lat pracy i przebywania na Śląsku
zrobiły swoje: poczułam się silnie związana ze Śląskiem, gdyż tam realizowałam
się w swoim zawodzie, tam poznałam wielu ciekawych i wartościowych
ludzi, tam zaangażowałam się w pracę społeczną, współpracując z KIK-iem,
z duszpasterstwem, z organizacjami naukowo-kulturalnymi, z „Solidarnością”,
co wreszcie doprowadziło do tego, że razem ze Ślązaczkami znalazłam się w celi
katowickiego aresztu w grudniu 1981 roku. W tym sensie Śląsk był i pozostanie
dla mnie „ojczyzną duchową”.
W
YD
AW
NI
C
TW
O
Była Profesor Bajerowa członkiem prestiżowych towarzystw naukowych:
Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Komitetu Słowianoznawstwa
PAN, Komitetu Językoznawstwa PAN (od roku 2009 była jego członkiem
honorowym), Towarzystwa Naukowego KUL, Rady Języka Polskiego przy
Prezydium PAN, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, członkiem rad
naukowych instytutów polonistycznych UJ, WSP w Opolu, Instytutu Języka
Polskiego PAN (w latach 1988–1992 była jego przewodniczącą). W okresie
od 1991 do 1994 roku była członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego,
Komitetu Badań Naukowych i Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych. W 1989 roku współorganizowała Towarzystwo Naukowe na Śląsku
„Universitas”.
Spora jest też lista odznaczeń Ireny Bajerowej, w tym wojskowych: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1945), Medal Wojska (1948), Krzyż Armii
Krajowej (1985), Medal Zwycięstwa i Wolności (1987), Odznaka Akcji „Burza” (1994), Odznaka Weterana Walk o Niepodległość (1995). Trud i zasługi Ireny Bajerowej zostały docenione przez władze Uniwersytetu Śląskiego,
czego świadectwem są odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski (1977), odznaka Zasłużonej dla Województwa Katowickiego (1979),
Przyjeżdżali do Katowic: Witold Mańczak, Maria Honowska, Alfred Zaręba, Krystyna i Walery Pisarkowie, Leszek Bednarczuk.
5
31
K
Życie i twórczość naukowa Profesor Ireny Bajerowej
OW
E
UM
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1991), Złota Odznaki za Zasługi dla
Uniwersytetu Śląskiego (1991). Dnia 4 grudnia 2008 roku odbyła się uroczystość nadania Profesor Irenie Bajerowej tytułu Doctora Honoris Causa Uniwersytetu Śląskiego.
Była Profesor Bajerowa wzorem naukowca, wzorem człowieka. Upływający czas ograniczał Jej fizyczne możliwości, ale nie zmieniał życzliwości
i zrozumienia ludzkich spraw. Pisała do mnie w jednym z ostatnich listów:
NA
UK
Moje życie jest nieskończenie uboższe, ale tak już musi być i dobrze. [...] To
jak na wycieczce: piękne góry, lasy, szłoby się dalej, ale nogi bolą, trzeba stanąć,
a może i usiąść, a może i położyć się. I zasnąć.
W
YD
AW
NI
C
TW
O
Zasnęła Profesor Bajerowa pogodzona i przygotowana na kres ludzkiego
życia. Już od dawna porządkowała księgozbiór, segregowała listy, fotografie... Pracowała naukowo do ostatnich chwil. Jeszcze teraz jest w druku Jej
ostatni artykuł.
Nie ma już wśród nas Ireny Bajerowej. Ale pozostały po Niej trwałe ślady
– w polskiej lingwistyce, w polskiej humanistyce, zwłaszcza zaś – w humanistyce przemysłowego Śląska.
Krystyna Kleszczowa
(Katowice)