Pan Wojciech Trybowski Powiatowy Lekarz Weterynarii w Wejherowie

Transkrypt

WOJEWODA POMORSKI
Gdańsk, dnia 26 września 2014 r.
NK-II.431.5.2014.EG
Pan
Wojciech Trybowski
Powiatowy Lekarz Weterynarii
w Wejherowie
WYSTĄPIENIEPOKONTROLNE
Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej1
w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej 2 w dniach od 28
kwietnia do 30 maja 2014 r., upoważnieni pracownicy Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Gdańsku:
 Pani Ewa Grodzka – Kierownik Zespołu kontrolnego - inspektor wojewódzki w Oddziale
Kontroli Wydziału Nadzoru i Kontroli Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego (na podstawie
upoważnienia Nr 66/2014 z dnia 23 kwietnia 2014 r.);
 Pani Bernadeta Karwacka – starszy inspektor wojewódzki w Oddziale Kontroli Wydziału
Nadzoru i Kontroli Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego (na podstawie upoważnienia Nr
67/2014 z dnia 23 kwietnia 2014 r.);
przeprowadzili czynności kontrolne w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii w Wejherowie.
I. Temat, zakres kontroli i okres objęty kontrolą
Temat kontroli: Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego
przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
Zakres przedmiotowy kontroli
W toku kontroli sprawdzono zagadnienia dotyczące prawidłowości:
- prowadzenia rejestrów zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego lub
wprowadzających na rynek te produkty,
- rejestracji lub zatwierdzania zakładów,
- zatwierdzania projektów technologicznych,
1
2
Dz. U. Nr 185, poz. 1092
Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744 z późn. zm.
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
- działań podejmowanych w wyniku stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości,
- działań podejmowanych w ramach systemu RASFF3 oraz tzw. „interwencji”,
- wyznaczania lekarzy weterynarii niebędących pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej do czynności
określonych w art. 16 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej,
oraz zagadnienia dotyczące sposobu planowania kontroli, realizacji tych planów i przeprowadzania
kontroli.
Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2011 r. do dnia kontroli.
Cel kontroli: Celem kontroli była ocena czy przyjęty sposób sprawowania nadzoru nad
bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego zapewnia realizację zadań jednostki w tym
zakresie, według kryteriów legalności i rzetelności.
Stan prawny:
Powiatowy lekarz weterynarii jest organem urzędowej kontroli żywności, o której mowa
w art. 2 pkt 1 Rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia
2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem
paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt o dobrostanu zwierząt4
(dalej określanego jako Rozporządzenie Nr 882/2004) wykonującym zadania z zakresu ochrony
zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia
ochrony zdrowia publicznego. W ramach tych zadań powiatowy lekarz weterynarii m. in. sprawuje
nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami
weterynaryjnymi przy ich produkcji, umieszczaniu na rynku oraz sprzedaży bezpośredniej; prowadzi
monitorowanie substancji niedozwolonych, pozostałości chemicznych, biologicznych, produktów
leczniczych i skażeń promieniotwórczych u zwierząt, w ich wydzielinach i wydalinach, w tkankach
lub narządach zwierząt, w produktach pochodzenia zwierzęcego i w wodzie przeznaczonej do pojenia
zwierząt; przyjmuje informacje o niebezpiecznych produktach żywnościowych w ramach systemu
RASFF. Zadania organów inspekcji wykonują lekarze weterynarii i inne osoby zatrudnione
w Inspekcji oraz lekarze weterynarii wyznaczeni do wykonywania określonych czynności, a także
osoby niebędące lekarzami weterynarii wyznaczone do wykonywania określonych czynności
o charakterze pomocniczym.
Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej5 (dalej
określanej jako u.i.w.) jeżeli powiatowy lekarz weterynarii z przyczyn finansowych lub
organizacyjnych nie jest w stanie wykonać ustawowych zadań Inspekcji, może wyznaczać na czas
określony lekarzy weterynarii niebędących pracownikami Inspekcji do wykonywania określonych
czynności (dalej określanych jako lekarzy wyznaczonych). Wyznaczenie do wykonania czynności,
3
Rapid Alert System for Food and Feed
Dz. Urz. UE L 165 z dnia 30 kwietnia 2004 r. str. 1.
5
Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744 z późn. zm.
4
Strona 2 z 14
o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1 i 1a u.i.w, następuje w drodze decyzji administracyjnej
powiatowego lekarza weterynarii określającej rodzaj i zakres czynności przekazanych do
wykonania. Wykonywanie wskazanych czynności następuje po zawarciu przez powiatowego lekarza
weterynarii umowy. Umowy te, zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 3, winny m.in. określać zakres,
terminy i miejsce wykonywania tych czynności, wysokość wynagrodzenia za ich wykonanie oraz
termin płatności.
W ramach sprawowania nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego
upoważnieni pracownicy lub lekarze wyznaczeni przeprowadzają kontrole. Kontrole przeprowadzane
są na podstawie rocznych planów pracy bądź w przypadkach nagłych przeprowadza się kontrole
doraźne. Ustalając plan pracy dla powiatowego inspektoratu uwzględnia się m.in. analizę ryzyka
sporządzoną w oparciu o Instrukcję Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbż-500-2/11 z dnia 1
września 2011 r. w sprawie określenia, na podstawie analizy ryzyka, częstotliwości kontroli
podmiotów sektora spożywczego objętych urzędowym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej (dalej
określanej jako Instrukcja w spr. analizy ryzyka). Kontrole przeprowadza się po okazaniu legitymacji
służbowej oraz upoważnienia, którego treść reguluje art. 19 ust. 1b u.i.w. Jeżeli w wyniku kontroli
zostaną stwierdzone nieprawidłowości, to zgodnie z art. 54 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Nr 882/2004
powiatowy lekarz weterynarii podejmuje określone środki – wszczyna postępowanie administracyjne
w celu usunięcia nieprawidłowości.
Ponadto w ramach sprawowania nadzoru powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestr
zakładów obejmujący zakłady prowadzące sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia
zwierzęcego, zakłady będące gospodarstwami, na terenie których dokonuje się uboju zwierząt
pochodzących z innych gospodarstw w celu pozyskania mięsa na użytek własny, zakłady, które
podlegają rejestracji zgodnie z art. 6 ust. 2 Rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych 6 (dalej
określanego jako Rozporządzenie Nr 852/2004), w tym zakłady zatwierdzone zgodnie z art. 4 ust. 2
Rozporządzenia (WE) Nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r.
ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia
zwierzęcego7 (dalej określanego jako Rozporządzenie Nr 853/2004), ze wskazaniem zakładów
zatwierdzonych korzystających z krajowych środków dostosowujących, o których mowa w art. 10 ust.
3 Rozporządzenia Nr 853/2004 oraz zakłady prowadzące działalność marginalną, lokalną
i ograniczoną, a także wydaje decyzje w zakresie wpisu do rejestru albo wykreślenia z rejestru.
Powiatowy lekarz weterynarii jest właściwy w sprawie zatwierdzania projektów technologicznych
zakładów, w których ma być prowadzona działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia
zwierzęcego. Zatwierdzanie projektów technologicznych tych zakładów odbywa się w drodze decyzji
administracyjnej. Ponadto powiatowy lekarz weterynarii jest organem właściwym w sprawie
zatwierdzania, warunkowego zatwierdzania, przedłużenia warunkowego zatwierdzenia, zawieszenia
6
7
Strona 3 z 14
zatwierdzenia i cofnięcia zatwierdzenia zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu
produkty pochodzenia zwierzęcego, z tym, że podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią, zakłady
prowadzące działalność marginalną, lokalną i ograniczoną, zakłady konfekcjonujące miód, punkty
skupu dziczyzny, zakłady zajmujące się wyłącznie transportem lub składowaniem żywności
pochodzenia zwierzęcego, pośrednicy w obrocie oraz fermy jaj konsumpcyjnych podlegają jedynie
procedurze rejestracji zakładu. Powiatowy lekarz weterynarii jest również organem właściwym do
nadawania zakładom uprawnień i kwalifikacji do prowadzenia wywozu produktów pochodzenia
zwierzęcego na rynki państw trzecich. Nadanie tych uprawnień i kwalifikacji następuje zwykle
w drodze decyzji administracyjnej.
Informacje wstępne:
Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Wejherowie (dalej określanym jako Powiatowy Lekarz) jest
Pan Wojciech Trybowski, który został powołany na to stanowisko z dniem 16 kwietnia 2004 r. przez
Wojewodę Pomorskiego, zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej8.
Organizacja Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Wejherowie (dalej określanego jako powiatowy
inspektorat) określona w Regulaminie Organizacyjnym przewiduje w § 12 ust. 1, że poddane kontroli
zagadnienia należą do zadań zespołu do spraw bezpieczeństwa żywności, pasz oraz ubocznych
produktów zwierzęcych.
II. Ocena skontrolowanej działalności:
Pozytywnie z nieprawidłowościami ocenia się wykonywanie zadań przez Powiatowego Lekarza
Weterynarii w Wejherowie w zakresie sprawowania nadzoru nad bezpieczeństwem produktów
pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
Ocenę uzasadniają stwierdzone nieprawidłowości, które dotyczyły m.in. błędnego stosowania
przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego9 (dalej
określanej jako KPA) przy rozpatrywaniu wniosków i wydawaniu decyzji administracyjnych,
nierzetelnego prowadzenia rejestru zakładów produkujących lub wprowadzających na rynek produkty
pochodzenia zwierzęcego (brak nr z Krajowego Rejestru Sądowego – dalej określanego jako KRS),
niewłaściwego planowania kontroli gospodarstw mlecznych i braku monitorowania zaleceń wydanych
8
9
Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 752 z późn.zm.
Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.
Strona 4 z 14
podczas tych kontroli, braków formalnych w umowach z lekarzami wyznaczonymi i błędów
w upoważnieniach dla pracowników powiatowego inspektoratu.
Pomimo stwierdzonych nieprawidłowości należy uznać, że nie miały one zasadniczego wpływu na
kontrolowaną działalność, a sposób sprawowania nadzoru zapewniał spełnienie podstawowego celu,
jakim jest ochrona zdrowia publicznego. Podkreślić należy, że Powiatowy Lekarz podejmował
działania terminowo, co było szczególnie istotne w przypadku podejrzenia zagrożenia bezpieczeństwa
żywności. Powyższe uzasadnia ocenę pozytywną z nieprawidłowościami.
III. Ustalenia:
W zakresie prowadzenia rejestru zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego
lub wprowadzających na rynek te produkty oraz prawidłowości zatwierdzania tych zakładów:
Ustalono, że w kontrolowanym okresie w rejestrze znajdowało się łącznie 64 zakłady, na
dzień zakończenia kontroli w rejestrze figurowało 58 zakładów. W 25 przypadkach (wszystkie wpisy
dotyczące spółek prawa handlowego) nie umieszczono w rejestrze nr KRS, o którym mowa w art. 21
ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego10 (dalej
określanej jako u.p.p.z.) w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
28 września 2010 r. w sprawie rejestru zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego
lub wprowadzających na rynek te produkty oraz wykazów takich zakładów11. Z uzyskanych od
Powiatowego Lekarza wyjaśnień wynika, że przyczyną zaistniałej nieprawidłowości było przeoczenie
osoby prowadzącej rejestr.
W okresie objętym kontrolą wpłynęły 22 wnioski o zatwierdzenie projektów technologicznych
zakładów i wydano 22 decyzje w tym zakresie. Kontroli poddano wszystkie sprawy. Ustalono, że w 3
przypadkach wnioski zostały złożone przez nieuprawnione podmioty (kierownik laboratorium zakładu
lub jeden z członków zarządu spółki, gdy do reprezentacji uprawnionych było dwóch członków
zarządu łącznie) działające bez stosownych pełnomocnictw. Z wyjaśnień Powiatowego Lekarza
wynika, że: „wszystkie zakłady składające wnioski są odwiedzane przez inspektorów weterynaryjnych
w siedzibie. Część przypadków dotyczy sytuacji, gdzie pełnomocnictwo jest udzielane przez właściciela
w obecności inspektora. W pozostałej części pełnomocnictwa wydawane przez właściciela dotyczą
szerszego – niż weterynaryjny – zakresu i pozostają w dokumentacji zakładu.(…)W przypadku PSD
Weles Sp. z o.o. w Chmieleńcu omyłka wynikała z faktu tego samego nazwiska wnioskującego
i prezesa zarządu. W przypadku King Oskar Sp. z o.o. w Strzebielinku prezes zarządu jest osobą
wiarygodną i niedopatrzeniem był brak podpisu drugiego członka zarządu.” Należy zauważyć, iż
10
11
Dz. U. Nr 17, poz. 127 z późn. zm.
Dz. U. Nr 187, poz. 1258.
Strona 5 z 14
okoliczność prawidłowej reprezentacji strony w postępowaniu administracyjnym powinna być
przedmiotem wyjaśnienia na wstępnym etapie postępowania. Ponadto przepis art. 21 u.p.z.z. stanowi,
że do wniosku o wpis do rejestru zakładów i wniosku o zatwierdzenie zakładu należy dołączyć m.in.
wpis do KRS. W KRS wskazane są osoby uprawnione do reprezentacji podmiotu. Zatem to osoby
wskazane w KRS powinny wystąpić z przedmiotowym wnioskiem, ewentualnie osoby te powinny
ustanowić swojego pełnomocnika. Zgodnie bowiem z art. 32 KPA strona może działać przez
pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Złożenie wniosku nie
jest czynnością procesową o charakterze osobistym, a zatem mógł jej dokonać pełnomocnik.
Warunkiem skuteczności czynności procesowej pełnomocnika jest dołączenie pełnomocnictwa.
Skutkiem prawnym braku jego dołączenia do złożonego podania powinno być więc wezwanie do
uzupełnienia tego braku. W omawianych przypadkach Powiatowy Lekarz nie wezwał strony do
uzupełnienia
braków
formalnych
(właściwego
podpisu
wnioskodawcy
lub
dołączenia
pełnomocnictwa) i rozpatrzył sprawę zainicjowaną wnioskiem złożonym przez nieuprawnione osoby.
Wskazać również należy, że w Instrukcji Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbż-500-2/2013
z dnia 26 sierpnia 2013 r. w sprawie postępowania organów Inspekcji Weterynaryjnej przy
zatwierdzaniu, zatwierdzaniu warunkowym i rejestracji przedsiębiorstw sektora spożywczego oraz
zawieszaniu i cofaniu zatwierdzenia, a także przy wykreślaniu tych przedsiębiorstw z rejestru (dalej
określanej jako Instrukcja w spr. zatwierdzania), wskazano, że w każdym przypadku złożenia przez
podmiot wniosku do Powiatowego Lekarza organ jest zobligowany do sprawdzenia czy wniosek
złożyła uprawniona do tego osoba.
Ustalono również, że w 8 przypadkach zatwierdzono przedłożone projekty technologiczne
pomimo tego, że nie zawierały one wszystkich elementów, o których mowa w § 1 bądź § 3
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 marca 2006 r. w sprawie wymagań,
jakim powinien odpowiadać projekt technologiczny zakładu, w którym ma być prowadzona
działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego12 lub rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2013 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać
projekt technologiczny zakładu, w którym ma być prowadzona działalność w zakresie produkcji
produktów pochodzenia zwierzęcego13 (dalej określanych jako r.p.t.). Nieprawidłowości dotyczyły w
4 przypadkach nie umieszczenia w części opisowej projektu technologicznego wszystkich
niezbędnych elementów. Dane te znajdowały się w 2 przypadkach w części graficznej. Natomiast w 2
przypadkach dane te znajdowały się w projektach technologicznych zatwierdzonych przez
Powiatowego Lekarza w ubiegłych latach. Przyjęta praktyka nie jest prawidłowa. Brzmienie
przepisów r.p.t. jasno i wyraźnie wskazuje jakie dane powinny się znaleźć w odpowiednich częściach
projektów technologicznych. Nie można również uznać za prawidłowe zatwierdzania projektów
technologicznych jedynie w zaktualizowanej części, gdyż żaden przepis prawa nie przewiduje takiego
sposobu załatwiania tych spraw. Tym bardziej, że w decyzjach zatwierdzających projekty
12
13
Dz. U. Nr 59, poz. 415 z późn. zm.
Dz. U. poz. 434.
Strona 6 z 14
technologiczne wskazuje się, że: „wnioskiem z dnia …wystąpił o wydanie decyzji zatwierdzającej
projekt technologiczny. Wraz z wnioskiem przedłożył także projekt technologiczny w postaci opisowej i
graficznej. Przedłożona dokumentacja pisemna oraz graficzna spełnia wymagania…” W pozostałych
4 przypadkach również zatwierdzono projekty technologiczne nie zawierające elementów wskazanych
w § 3 r.p.t. m.in. określenia sposobu zaopatrzenia w wodę, stosowanych zabiegów czyszczenia
i odkażania oraz sposobu zabezpieczenia przed szkodnikami.
Ustalono, że w dniu 28 czerwca 2011 r. zarejestrowano podmiot prowadzący sprzedaż
bezpośrednią jaj. Jednakże wpis do rejestru nie został poprzedzony obowiązkowym zatwierdzeniem
projektu technologicznego.
Ponadto w decyzji zatwierdzającej projekt technologiczny z dnia 14.02.2012 r. wskazano na
wniosek z dnia 18.01.2012 r. z datą wpływu 19.01.2012 r., podczas gdy załączony do akt i ujęty
w treści uzasadnienia jest wniosek z dnia 10.02.2012 r. Powyższy błąd wymaga sprostowania na
podstawie art. 113§ 1 KPA.
W trakcie czynności kontrolnych ustalono, że w kontrolowanym okresie wpłynęły 42 wnioski
i wydano 40 decyzji w sprawie zatwierdzania, warunkowego zatwierdzania, przedłużenia
warunkowego zatwierdzenia, zawieszenia zatwierdzenia i cofnięcia zatwierdzenia zakładów bądź
wpisu do rejestru zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu produkty pochodzenia
zwierzęcego. Kontroli poddano wszystkie sprawy. Wszystkie decyzje wydane były w terminie
określonym w art. 35 KPA. Ustalono, że nie udzielono odpowiedzi na 2 wnioski: wniosek z dnia 15
lutego 2012 r. o zatwierdzenie zakładu do produkcji i obrotu oraz wniosek z dnia 20 kwietnia 2012 r.
o zmianę strony decyzji. W pierwszym przypadku nie udzielono odpowiedzi z uwagi na wynajęcie
przedsiębiorstwa innemu podmiotowi. Wniosek został pozostawiony bez rozpatrzenia bez
poinformowania o tym fakcie wnioskodawcy. Natomiast w drugim przypadku nie udzielono
odpowiedzi z uwagi na przeniesienie praw do przedsiębiorca. Zgodnie z Instrukcją w spr.
zatwierdzania, należało w tym przypadku wydać wnioskodawcy decyzję odmawiającą dokonania
zmiany strony decyzji oraz poinformować stronę o możliwości legitymowania się decyzją
zatwierdzającą wydaną na rzecz poprzedniego podmiotu. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że
niedopuszczalne jest pozostawianie tego typu (opisanych wyżej) wniosków bez jakiejkolwiek
odpowiedzi. W procedurze administracyjnej obowiązuje bowiem zasada pisemności wyrażona w art.
14 KPA, a możliwość pozostawienia wniosku bez rozpoznania została uregulowana przepisami prawa
i nie dotyczy wskazanych wyżej sytuacji. Ustalono, że w 7 przypadkach wnioski zostały złożone przez
nieuprawnione pomioty (pracownik zakładu lub jeden z członków zarządu spółki, gdy do reprezentacji
uprawnionych było dwóch członków zarządu łącznie) działające bez stosownych pełnomocnictw,
a mimo tego wnioski te zostały rozpatrzone.
W kontrolowanym okresie wydano 3 decyzje administracyjne w przedmiocie nadawania
zakładom uprawnień i kwalifikacji do wywozu produktów pochodzenia zwierzęcego na rynki państw
Strona 7 z 14
trzecich. Decyzja nr 384/2013 z dnia 25 października 2013 r. dotycząca spółki prawa handlowego
została wydana na wniosek pracownika zakładu. W aktach sprawy brak stosownego pełnomocnictwa,
a zatem postępowanie administracyjne zostało wszczęte na wniosek osoby nieuprawnionej.
Ponadto w kontrolowanym okresie wydano 31 decyzji potwierdzających spełnienie wymagań
w zakresie transportu środków spożywczych. Wszystkie decyzje wydawane były w związku ze
złożonym wnioskami. W 10 przypadkach wnioski zostały złożone przez pracowników zakładów
działających bez stosownego pełnomocnictwa. W podstawie prawnej wszystkich decyzji dot.
transportu wskazywano błędnie art. 11 ust. 1 pkt 12 u.p.p.z., który stanowi delegację dla właściwego
ministra do wydania aktu wykonawczego. Należy zaznaczyć, że w tym zakresie znajdują zastosowanie
ogólne przepisy dotyczące transportu środków spożywczych zawarte w rozporządzeniach „unijnych”.
Ponadto decyzje dot. transportu wydawane przez Powiatowego Lekarza są decyzjami ograniczonymi
czasowo, co nie znajduje żadnego uzasadnienia w przepisach prawa i nie jest zgodne ze składanymi
wnioskami, gdyż żaden z wnioskodawców nie wskazywał terminu obowiązywania decyzji. Nadto
w decyzjach tych odstępowano od uzasadnienia na mocy art. 107 § 4 KPA. Taki sposób załatwiania
spraw jest niezgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Zgodnie z wyjaśnieniami Powiatowego
Lekarza taka praktyka wynika z tego, że środki transportu są jednymi z najbardziej eksploatowanych
urządzeń zakładu oraz z uwagi na problemy związane z kontrolą tychże środków transportu, które
zwykle znajdują się poza siedzibą zakładu podczas kontroli okresowych przeprowadzanych przez
pracowników powiatowego inspektoratu. Natomiast przyjęta praktyka wymusza na przedsiębiorcach
przedstawianie do kontroli środków transportu w określonym w decyzji terminie. Mając na uwadze cel
nadrzędny, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa żywności, w tym również podczas transportu
w szczególnych warunkach, zwraca się jednak uwagę na konieczność dostosowania omawianej
praktyki do zgodności z przepisami KPA.
W zakresie planowania kontroli, realizacji planu kontroli i przeprowadzania kontroli:
Ustalono, że w kontrolowanym okresie kontrole planowane były w oparciu o analizę ryzyka,
zgodnie z Instrukcją w spr. analizy ryzyka. W planie pracy powiatowego inspektoratu wskazuje się
podmioty nadzorowane oraz określa się częstotliwość kontroli okresowych tych zakładów, dodatkowo
wskazuje się częstotliwość kontroli wykonywania przez podmioty nadzorowane badań właścicielskich
oraz częstotliwość kontroli urzędowych skuteczności procesów mycia i dezynfekcji, a także
częstotliwość kontroli obwodów badania zwierząt rzeźnych i mięsa. W planie pracy umieszcza się
również częstotliwość kontroli lekarzy wyznaczonych. Realizacja planu pracy przebiega według
ustalonych harmonogramów. W harmonogramach określono daty planowanej kontroli w odniesieniu
do zakładów nadzorowanych. Nie określono natomiast ile kontroli lekarzy wyznaczonych planuje się
przeprowadzić w danym miesiącu. Należałoby wprowadzić odpowiednie zapisy do harmonogramów,
w oparciu o które przeprowadza się kontrole lekarzy wyznaczonych. Kontrole gospodarstw mlecznych
Strona 8 z 14
prowadzone są zgodnie z zapisami planów pracy powiatowego inspektoratu według dostarczanych
wniosków o wydanie zaświadczenia bądź ilościowo 1/3 gospodarstw mlecznych w roku. Taki sposób
planowania nie odpowiada wytycznym zawartym w rozdziale I załącznika IV Rozporządzenia (WE)
Nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne
przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia
zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi14 (dalej określanego jako Rozporządzenie Nr
854/2004). Zgodnie z brzmieniem ust. 3 wskazanego przepisu, gospodarstwa produkujące mleko mają
być poddawane kontroli urzędowej w celu sprawdzenia czy przestrzegane są wymogi sanitarne.
Kontrole urzędowe są kontrolami niezapowiedzianym, zgodnie z art. 3 Rozporządzenia nr 882/2004.
Zatem nie można przyjąć za prawidłowe zapisów w planie pracy powiatowego inspektoratu
dotyczących kontroli podejmowanych w wyniku złożonych wniosków o wydanie odpowiednich
zaświadczeń, gdyż te kontrole nigdy nie będą kontrolami niezapowiedzianymi. Należy w tym miejscu
zaznaczyć, że w rozdziale I ust. 3 załącznika IV Rozporządzenia nr 854/2004 określono, że kontrole
urzędowe gospodarstw mogą obejmować zbadanie lub monitoring kontroli prowadzonych przez
organizacje zawodowe. Powiatowy Lekarz oświadczył, że: „Gospodarstwa produkujące mleko
surowe są kontrolowane przez służby surowcowe mleczarni lub innych podmiotów odbierających
mleko surowe. To te zakłady, dokonując analizy ryzyka, wymuszają na producentach mleka
dostarczenie zaświadczenia wydanego przez powiatowego lekarza weterynarii.” Odnosząc się do
przytoczonych wyjaśnień należy stwierdzić, że sam fakt żądania zaświadczenia nie oznacza, że
gospodarstwo zostało poddane kontroli pod kątem przestrzegania wymogów sanitarnych. Kontrola
surowca jest jedynie wycinkiem kontroli przestrzegania wymagań sanitarnych, która to kontrola
obejmuje również ocenę pomieszczeń, wyposażenia i sprzętu czy higieny pracowników.
Dokumentacja przedstawiona do kontroli nie potwierdziła w żadnym przypadku, aby kontrole
dokonywane przez pracowników powiatowego inspektoratu obejmowały zbadanie lub monitoring
kontroli przeprowadzanych przez organizacje zawodowe i żeby te kontrole faktycznie dotyczyły
przestrzegania wymogów sanitarnych. Zatem Powiatowy Lekarz powinien planować kontrole
urzędowe w gospodarstwach produkujących mleko z uwzględnieniem powyższych wskazań.
W trakcie czynności kontrolnych ustalono, że w kontrolowanym okresie zaplanowano 187
kontroli (bez kontroli lekarzy wyznaczonych oraz kontroli gospodarstw mlecznych), z czego
wykonano 185 kontroli. Przyczyną niewykonania planu był brak produkcji w zakładzie w danym
roku. W kontrolowanym okresie przeprowadzono 141 kontroli pozaplanowych. Przyczynami podjęcia
kontroli pozaplanowych były: konieczność podjęcia działań z uwagi na złe wyniki badań skuteczności
procesów mycia i dezynfekcji, zlecenia Głównego Lekarza Weterynarii lub Wojewódzkiego Lekarza
Weterynarii (m.in. w zakresie sprawdzenia pochodzenia surowców używanych do produkcji, osłonek
naturalnych oraz tzw. „afery solnej”), wnioski przedsiębiorców, powiadomienia RASFF, konieczność
sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych.
14
Strona 9 z 14
Ustalono, że pobieranie prób do badań laboratoryjnych odbywa się w ramach monitoringu
według planu przekazywane corocznie przez Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii oraz w ramach
urzędowego poboru prób przygotowywanego przez Powiatowego Lekarza. W tym zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrolą objęto również decyzje Powiatowego Lekarza o wyznaczeniu lekarzy oraz umowy
zawierane z lekarzami wyznaczonymi. Skontrolowano 114 decyzji i umów, tj. 100%. Ustalono, że
w 104 umowach nie wskazano terminów wykonywania czynności, do których został wyznaczony
lekarz weterynarii, niebędący pracownikiem Inspekcji. Poproszony o wyjaśnienia w tym zakresie
Powiatowy Lekarz oświadczył, że „(…) sytuacje wymagające działań prewencyjnych lekarzy
weterynarii występują spontanicznie o różnych porach i w różnych terminach w zależności od zdarzeń
zgłaszanych przez konsumenta, właściciela zwierzęcia czy też podmiot nadzorowany. Zawężenie
działań lekarza weterynarii do określonego terminu, np. dni tygodnia, godzin w ciągu dnia, mogłaby
spowodować ograniczenie celu, tj. ochrony zdrowia publicznego i zwalczania chorób zakaźnych
zwierząt.” Odnosząc się do
powyższych wyjaśnień należy zgodzić się z prezentowanym przez
Powiatowego Lekarza stanowiskiem, jednakże podkreślić należy, że przepis art. 16 ust. 3 pkt 2 u.i.w.
jasno wskazuje, że wykonywanie czynności następuje
po zawarciu przez powiatowego lekarza
weterynarii umowy określającej zakres, terminy i miejsce wykonywania tych czynności. Dlatego też
błędne jest odstąpienie od wskazywania w przedmiotowych umowach terminów wykonywania
czynności, a ewentualne sytuacje nagłe można określić zwrotem „oraz w razie potrzeb”.
Kontrolą objęto również upoważnienia dla lekarzy wyznaczonych do przeprowadzania do
przeprowadzania
kontroli
oraz
upoważnienia
pracowników
powiatowego
inspektoratu
do
przeprowadzania kontroli i do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, a także do wydawania
decyzji administracyjnych w imieniu Powiatowego Lekarza. Ustalono, że w 10 przypadkach
w dokumentacji dotyczącej umów z lekarzami wyznaczonymi brak było upoważnień do
przeprowadzania kontroli. Upoważnienia te błędnie zostały wpięte do innych segregatorów. Ponadto
upoważnienia dla lekarzy wyznaczonych wystawiane do każdej umowy z lek. wet. Jackiem Boguckim
oraz z lek. wet. M. Greliak, zawarte w 2012 r. oznaczone zostały tym samym numerem. W trakcie
czynności kontrolnych dotyczących upoważnień dla pracowników powiatowego inspektoratu
stwierdzono, że w upoważnieniu Nr 1/2011 wystawionym dla lek. wet. Jerzego Banuchy oraz
w upoważnieniu nr 3/2011 wystawionym dla lek. wet. Małgorzaty Godzińskiej nie wskazano
stanowiska osoby upoważnionej do przeprowadzania kontroli, a w 3 upoważnieniach nieprawidłowo
wskazano
nazwę organu, w imieniu którego wykonywane mają być zadania. Jest „w imieniu
Powiatowego Lekarza Weterynarii”, w/b „w imieniu Powiatowego Lekarza Weterynarii
w Wejherowie”. Podsumowując powyższe nieprawidłowości, stwierdzić należy, że dowodzą one
braku skrupulatności, niedopatrzenia i rzetelności w prowadzeniu dokumentacji przez pracowników
odpowiedzialnych za powyższy zakres działania Inspekcji, co zresztą potwierdza sam PLW w swych
Strona 10 z 14
wyjaśnieniach. Ponadto ustalono, że w 4 upoważnieniach do nakładania grzywien w drodze mandatu
karnego15 nie wyszczególniono przepisów określających wykroczenia podlegające karze grzywny.
Upoważnienia te stanowiły jednocześnie upoważnienia do przeprowadzania kontroli, które
zdublowane zostały z upoważnieniami wystawionymi osobno16. W art. 19 ust. 1 b u.i.w. wskazano
elementy, jakie winno zawierać upoważnienie do kontroli, natomiast w rozporządzeniu Prezesa Rady
Ministrów z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie nadania funkcjonariuszom Inspekcji Weterynaryjnej,
Inspekcji Jakości Handlowej i Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwowej Inspekcji Ochrony
Roślin i Nasiennictwa uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego określone
zostały wymagania dla tych upoważnień. Jak zatem widać każde z tych upoważnień ma inną podstawę
prawną i wymagane elementy. Dlatego też nie można uznać wyjaśnień Powiatowego Lekarza, że „(…)
zawieranie w upoważnieniu do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego również
upoważnienia do przeprowadzania kontroli spowodowane jest nie znajomością faktu, iż powtórzenie
tego samego zakresu upoważnienia jest błędem”. Błędem nie jest powtórzenie tego samego zakresu
upoważnienia w dwóch dokumentach, jest nim natomiast zawarcie upoważnień do dwóch różnych
czynności, mających inne podstawy prawne w jednym dokumencie, tym bardziej, że każde
z upoważnień ma określone przepisami wymagane elementy. Ponadto niewskazanie wykroczeń, które
podlegają karze grzywny stanowi naruszenie przepisu § 2 w/w rozporządzenia.
W
zakresie
działań
podejmowanych
w
wyniku
stwierdzonych
podczas
kontroli
nieprawidłowości:
W wyniku stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości Powiatowy Lekarz wydał 38
decyzji administracyjnych dotyczących m.in. zapewnienia właściwych warunków sanitarnych lub
nakazujących przeprowadzanie odpowiednich badań laboratoryjnych. W podstawie prawnej
wszystkich decyzji dotyczących poprawy warunków sanitarnych, tzw. decyzji technicznych,
przywoływano rozporządzenia unijne bez wskazania konkretnych naruszonych przepisów. Powiatowy
Lekarz oświadczył, że: „nie uznaje za konieczne wymienianie konkretnych artykułów przepisów
rozporządzeń wykonawczych w podstawie prawnej, gdyż stosuje je w uzasadnieniu, celem pokazania
podmiotowi konkretnych przepisów. Wskazanie w podstawie prawnej całego przepisu rozporządzeń
wykonawczych ma na celu wypełnienie idei przepisu, który mówi, że organy czuwają nad tym, aby
strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa,
i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.” Z powyższymi wyjaśnieniami nie
sposób się zgodzić, bowiem w 17 przypadkach nie wskazano konkretnych naruszonych przepisów
nawet w uzasadnieniu. Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 listopada
1983 r., I SA 954/83: „powołanie w decyzji administracyjnej jedynie tytułu ustawy, bez wskazania
określonego jej przepisu, nie może być uznane za określenie podstawy prawnej podjętej decyzji" oraz
15
16
1/PIW/2011, 3/PIW/2011, 1/PIW/2012, 3/PIW/2012
71/MK/2013, 73/MK/2013, 13MK/2014, 715/MK/2014
Strona 11 z 14
Wojewódzki sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 lipca 2008 r., IV SA/Wa 742/08:
„Wskazanie konkretnego przepisu prawa powszechnie obowiązującego, jeśli dana jednostka
redakcyjna tekstu prawnego podzielona jest na paragrafy, ustępy, punkty, podpunkty, litery, które
dotyczą innych stanów faktycznych, powinno polegać na wskazaniu konkretnego artykułu, paragrafu
czy punktu, w oparciu o który organ dokonał subsumcji. Powyższemu wymogowi nie czyni zadość
powołanie konkretnych artykułów aktu dopiero w uzasadnieniu decyzji”. Ponadto w uzasadnieniu
decyzji administracyjnej, w myśl art. 107 § 3 k.p.a., powinno się obligatoryjnie znaleźć wyjaśnienie
podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa (uzasadnienie prawne). Warto w tym
miejscu wskazać, że wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa polega
nie tylko na obowiązku powołania podstawy prawnej w każdej decyzji i obowiązującego prawa, ale
także na wszechstronnym wyjaśnieniu, dlaczego organ orzekający zastosował określony przepis –
rozstrzygając sprawę.
W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono również brak w niektórych aktach spraw17
zwrotnych potwierdzeń odbioru decyzji. Poproszony o wyjaśnienia Powiatowy Lekarz oświadczył, że
„zwrotne potwierdzenia odbioru decyzji wpływają do sekretariatu i tam wpinane są w osobne
segregatory. Tylko w przypadkach szczególnej wagi zwrotka jest dopinana do decyzji w aktach
sprawy.” Brakujące potwierdzenia odbioru decyzji zostały kontrolującym przedłożone do wglądu.
Ustalono, że w 3 decyzjach wskazano zbyt krótki termin wykonania obowiązków18. Zgodnie
z wyjaśnieniami Powiatowego Lekarza terminy usunięcia nieprawidłowości ustalane są podczas
kontroli, zatem strony mają w tym zakresie wiedzę przed wydaniem decyzji. Należy jednak rozważyć
zasadność wydawania decyzji administracyjnych nakładających obowiązki na strony z tak krótkimi
terminami ich wykonania.
Ponadto ustalono, że w 4 decyzjach błędnie oznaczono stronę decyzji wskazując adres zakładu
zamiast adres siedziby spółki prawa handlowego. Natomiast w 3 przypadkach wnioski o zmianę
terminów wykonania obowiązków nałożonych decyzjami administracyjnymi zostały złożone przez
pracowników zakładów działających bez stosownego pełnomocnictwa.
W trakcie czynności kontrolnych sprawdzono sposób weryfikowania zaleceń wydawanych
przez Powiatowego Lekarza w związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami.
Ustalono, że w 17 przypadkach dotyczących kontroli gospodarstw mlecznych nie sprawdzono czy
podmiot odpowiedzialny wykonał zalecenia. Zgodnie z wyjaśnieniami zalecenia te są monitorowane
przez zobowiązanie podmiotu do dostarczenia odpowiedniego oświadczenia bądź podczas kontroli
wykonywanych przez zespół zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Należy zauważyć, że w aktach
spraw powinny się zatem znaleźć adnotacje o wykonaniu zaleceń w przypadku potwierdzenia tego
17
np.; nr 81/2011, 393/2013, 10/2014
W decyzji nr 186/2012 z dnia 18.08. 2012 r. – termin do 15.08.2012 r., w decyzji nr 200/2013 z dnia
11.07.2013 r. – termin do 17.07.2013 r., w decyzji nr 38hig/2011 z dnia 11.03.2011 r. – terminy do 11.03.2011 r.
i 15.04.2011 r
18
Strona 12 z 14
faktu podczas kontroli innego zespołu powiatowego inspektoratu. W przypadku pozostałych kontroli
monitorowanie wykonania zaleceń nie budzi żadnych zastrzeżeń.
W
kontrolowanym
okresie
Powiatowy
Lekarz
wydał
2
decyzje
administracyjne
o wymierzeniu kar pieniężnych na łączną kwotę 7 tys. zł. Decyzją nr 214/2013 z dnia 17.07.2013 r.
została nałożona kara pieniężna za popełnienie 3 deliktów administracyjnych, m.in. brak szkoleń
pracowników, brak potwierdzenia zgodności z kryteriami mikrobiologicznymi, brak ciepłej i zimnej
wody w umywalkach oraz niesprawny sterylizator. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 26 maja 2010 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych za naruszenia przepisów
o produktach pochodzenia zwierzęcego19 za wskazane wyżej naruszenia przepisów prawa
żywnościowego wymierza się karę w wysokości odpowiednio: od 500 do 10 000 zł, od 1 000 do
33 000 zł i od 2 000 do 33 000 zł. Powiatowy Lekarz wymierzył za wszystkie popełnione przez
przedsiębiorcę delikty łączną karę w wysokości 2 000 zł. Zwrócić należy uwagę, że kara ta odpowiada
minimalnej wysokości kary za popełnienie jednego ze wskazanych deliktów, podczas gdy każde ze
wskazanych naruszeń stanowi odrębną podstawę do wymierzenia kary pieniężnej. Zatem w przypadku
nałożenia w tej samej decyzji administracyjnej kary za więcej niż jedno naruszenie Powiatowy Lekarz
zobowiązany był, ustalając wysokość kary pieniężnej, uwzględnić co najmniej minimalne wysokości
kar za każdy popełniony delikt administracyjny.
W kontrolowanym okresie nie wszczynano postępowania egzekucyjnego, jedynie w 4
przypadkach wydano upomnienia. Obowiązki zostały wykonane niezwłocznie po doręczeniu
upomnień.
W wyniku ujawnionych w trakcie kontroli nieprawidłowości złożono 5 zawiadomień
o podejrzeniu popełnia wykroczenia lub przestępstwa.
W zakresie działań podejmowanych w ramach systemu RASFF, programu „Zero tolerancji”
oraz tzw. „interwencji”:
Ustalono, że w kontrolowanym okresie wpłynęły do powiatowego inspektoratu 4
powiadomienia w ramach systemu alarmowego RASFF. W każdym przypadku działania zostały
podjęte niezwłocznie, a odpowiedź została przekazana w dniu następnym. Zarówno sposób
podejmowania działań, jak i ich terminowość nie budzi zastrzeżeń.
W ramach programu „Zero tolerancji” Powiatowy Lekarz prowadzi nadzór w zakresie
bezpieczeństwa żywności oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Łącznie w ramach programu
(od 2.04.2013 r. do dnia kontroli) przeprowadzono 126 kontroli, wystawiono 15 mandatów karnych na
łączną kwotę 3 000 zł, wydano 2 decyzje o nałożeniu kar pieniężnych, ujawniono nielegalną
19
Dz. U. Nr 93, poz. 600.
Strona 13 z 14
działalność w zakresie produkcji środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz złożono 2
zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów ścigania.
W zakresie tzw. „interwencji” Powiatowy Lekarz przeprowadza kontrole doraźne. Wszystkie
sygnały o ewentualnych nieprawidłowościach były sprawdzane. Sygnały te pochodziły zwykle od
innych inspekcji sprawujących nadzór nad bezpieczeństwem żywności i jakością handlową środków
spożywczych, takich jak: Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów
Rolno – Spożywczych czy a Inspekcja Handlowa.
Zalecenia:
Mając na uwadze powyższe oceny i ustalenia wnoszę o:
1. Wprowadzenie do harmonogramu pracy powiatowego inspektoratu liczby kontroli lekarzy
wyznaczonych.
2. Podjęcie działań mających na celu doprowadzenie do zgodności z przepisami umów
zawartych z wyznaczonymi lekarzami weterynarii niebędącymi pracownikami Inspekcji
Weterynaryjnej.
3. Uzyskanie pisemnych potwierdzeń udzielonych pełnomocnictw w sprawach, w których za
stronę działały osoby fizyczne nieprawidłowo umocowane.
4. Sprostowanie w treści decyzji z dnia 14 lutego 2012 r. zatwierdzającej projekt technologiczny
daty złożonego wniosku.
Jednocześnie informuję, że oczekuję od Pana, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykonania zaleceń, a także o podjętych
działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia.
WOJEWODA POMORSKI
Ryszard Stachurski
Strona 14 z 14

Pan Wojciech Trybowski Powiatowy Lekarz Weterynarii w Wejherowie

Transkrypt

Podobne dokumenty

INFORMACJA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ Powiatowego

pobierz - pomorski urząd wojewódzki w gdańsku

inspektor weterynaryjny - Praca w Służbie Cywilnej

Praca dla LEKARZA WETERYNARII - Francja

czynności pomocnicze - Powiatowy Inspektorat Weterynarii w