Zmiany poziomu zadluzenia z tytulu kredytow hipotecznych

Transkrypt

Rozdział
Zmiany poziomu zadłużenia z tytułu kredytów
hipotecznych gospodarstw domowych w latach
2004 – 2009
mgr Michał Szponarowicz
doktorant w Katedrze Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW
Streszczenie
W niniejszym opracowaniu analizowano zmiany, jakie zachodziły na rynku kredytów
hipoteczny gospodarstw domowych. Za okres badawczy przyjęto lata 2004 – 2009.
Przedstawienie problemu zostało opracowane głównie na podstawie danych z NBP
i GUS. W pracy wykorzystano metody analizy opisowej i porównawczej. Użyto prostych
metod statystycznych.
W latach 2004-2009 wzrosło zadłużenie z tytułu kredytów. Było to wynikiem działao
zarówno strony popytowej – gospodarstw domowych jak i podażowej – banków.
Katalizatorem działao była znaczna poprawa sytuacji gospodarczej w Polsce jak i na
świecie. W sposób zdecydowany wzrosło zadłużenie z tytułu kredytów
denominowanych. Mimo zawirowao na rynku finansowym, w obecnym okresie nie
zauważa się wzrostu kredytów zagrożonych spłatą.
Wstęp
W ostatnich latach w znaczący sposób wzrosło zadłużenie gospodarstw
domowych z tytułu kredytów hipotecznych. Wynikało to z wielu czynników,
zarówno gospodarczych jak i społecznych. Silna konkurencja na rynku
bankowym oraz urozmaicona oferta kredytodawców ułatwiła uzyskanie kredytu
hipotecznego. Spowodowało to duży popyt na nieruchomości mieszkalne,
a przy ograniczonej podaży gwałtowny wzrost ich cen. Poprawa sytuacji
gospodarczej w Polsce i na świecie pozwoliła na zdecydowany wzrost akcji
kredytowej prowadzonej przez banki. Jednak recesja i gwałtowane załamanie
światowego rynku finansowego w drugiej połowie 2008 roku doprowadziły do
zmian cen nieruchomości i instrumentów finansowych. Wysoki poziom
Rozdział Zmiany poziomu zadłużenia z tytułu kredytów hipotecznych gospodarstw domowych w
latach 2004 – 2009
zadłużenia w walucie obcej przy osłabieniu się kursu złotówki spowodował
zmianę polityki banków udzielających kredyty hipoteczne. Gwałtowne procesy
gospodarcze, jakie nastąpiły w 2008 roku zmieniły w sposób zasadniczy
nastawienie zarówno banków jako kredytodawców, jak też samych
kredytobiorców.
1. Czynniki wpływające na wzrost zadłużenia z tytułu kredytów
hipotecznych gospodarstw domowych w latach 2004 – 2008
W Polsce od 2004 roku nastąpiło wiele zmian gospodarczy jak i społecznych.
Otworzenie rynków pracy w „starej unii” pozwoliło na wzrost dochodów u osób
wyjeżdżających oraz zmianę ich świadomości. Zmiany zachodziły w sferze
mentalnej poprzez bezpośrednie przypatrywanie się zachowaniom
społeczeostwa w krajach rozwiniętych (m.in. Wielka Brytania, Irlandia).
W europie zachodniej rynek kredytów hipotecznych był i jest zdecydowanie
bardziej rozwinięty. Zakup mieszkania dzięki kredytowi długoterminowemu jest
normalnym zjawiskiem. Tendencje te i inne zostały przenoszone do kraju.
W latach 2004- 2008 zatrudnienie w gospodarce rosło, nawet podczas
pojawienia się na rynku pracy osób urodzonych w największym powojennym
wyżu demograficznym, jaki miał miejsce w latach 1979-1984. W analizowanym
okresie nastąpił wzrost liczby absolwentów szkół policealnych, głównie szkół
wyższych. W 2006 r. 15,3% aktywnych zawodowo posiadało wykształcenie
wyższe, co stanowi wzrost o 5,1 pkt. proc. od roku 2002 (GUS 2007). Często
studiowanie wiązało i nadal wiąże się ze zmianą miejsca zamieszkania. Głównie
mamy proces przeniesienia się do ośrodków akademickich zlokalizowanych
w dużych miastach takich jak np.: Warszawa, Kraków, Poznao, Wrocław,
Gdaosk. Zdecydowana większośd absolwentów wiąże swoje życie zawodowe
z miastem, w którym zakooczyło naukę. Ten proces powiększył popyt na
mieszkania.
W analizowanym okresie liczba gospodarstw domowych, które mają
trudności z zaspakajaniem bieżących potrzeb malała (wyk. 1.). Należy również
zaznaczyd, że kredytobiorcami, co raz częściej stawały się osoby młode,
wykształcone z potencjalnie dużymi perspektywami na rynku pracy.
Powodowało to duży optymizm wśród potencjalnych kredytobiorców, który
zachęcał do zaciągnięcia kredytu na swoje mieszkanie. Własne mieszkanie jest
dobrem pożądanym przez zdecydowaną większośd gospodarstw domowych,
a ułatwienia kredytowe w znaczny sposób pozwoliły na zaspokojenie tych
potrzeb.
3
Michał Szponarowicz
liczba gospodarstwa (w %)
Wykres 1. Odsetek gospodarstw domowych twierdzących, że ich stałe dochody nie
pozwalają na zaspokojenie bieżących potrzeb w latach 2003-2009
41
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
37
32
2003
2005
28
2007
2009
lata
Źródło: Czapioski (2009)
Zasoby mieszkaniowe przez wiele lat były niewystarczające. W 1988 roku na
1000 mieszkao przypadało 111,7 gospodarstw domowych. Wskaźnik ten
w 2002 roku kształtował się na poziomie 114,6. Liczba mieszkao wzrosła
z 10,8 mln do 12,3 mln w analogicznym okresie. Od 2002 roku zauważalny jest
znaczna poprawa warunków mieszkaniowych (tab. 1.). W latach
1988 –2008 spadła liczba osób przypadająca na 1 mieszkanie z 3,46 do 2,9 oraz
liczba osób na 1 pomieszczenie analogicznie z 1,02 do 0,78. Należy zaznaczyd,
że dane do obliczeo zawierają wyłącznie osoby zamieszkujące na stałe. Wiele
osób podczas przeprowadzki do miast zachowuje swoje zameldowanie np. na
wsi. Taki proces może w pewnej części zmniejszyd dynamikę poprawy sytuacji
mieszkaniowej (GUS 2009).
Tabela 1. Zasoby mieszkaniowe w Polsce w latach 1988 - 2008
Lata
Wyszczególnienie
1988
2002
2005
Mieszkania, w mln
10,2
11,6
12,8
Powierzchnia użytkowa, w
mln m2
633
797
885
Liczba osób na 1 mieszkanie
3,46
3,25
2,99
Liczba osób na 1 izbę
1,02
0,97
0,81
2007
13,0
2008
13,1
907
2,93
0,79
923
2,9
0,78
Źródło: GUS (2009)
W latach 2001-2008 co raz więcej mieszkao zostało oddawanych do
użytkowania. W latach 2001-2005 średniorocznie 117,7 tys. mieszkao. W 2007
roku było o 17% mieszkao oddanych do użytkowania (w stosunku do roku
2005), a w 2008 – 25% (w stosunku do roku 2007). Od okresu 2001-2005 do
2008 r. oddano do użytkowania ponad 45% więcej mieszkao. Należy zaznaczyd,
latach 2004 – 2009
że w całym okresie struktura mieszkao oddanych do użytkowania w podziale na
miasto i wieś była na podobnym poziomie (66% miasto/34% wieś) (GUS 2009).
Wykres 2. Poziom przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce na tle
najważniejszych wskaźników makroekonomicznych w Polsce w latach 2004– 2009 *
(rok do roku)
3 500 zł
8
Inflacja (CPI, oś
prawa)
7
3 000 zł
5
2 500 zł
4
2 000 zł
3
2
1 500 zł
1
1 000 zł
0
2004
2005
2006
Lata
2007
2008
w pkt. Proc.
6
PKB (r/r, oś
prawa)
Przeciętne
wynagrodzenie
brutto w
gospodarce (na
koniec okresu, oś
lewa)
062009
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Henclewska G., Piątkowska A. (2007), GUS (2009),
Kopycioska D. (2007)
Poza osobami kupującymi mieszkanie na własnych użytek, należy zwrócid
uwagę na gospodarstwa domowe, które kupowały nieruchomości jako
inwestycję (lub lokalizację kapitału). Były to przeważnie osoby o stabilnej
sytuacji finansowej posiadające inne nieruchomości poza kupowaną. W 2005
roku 29% wszystkich mieszkad oddanych do użytkowania była przeznaczona na
sprzedaż lub wynajem. Trzy lata później wskaźnik ten wzrósł do poziomu 40%,
co oznacza wzrost o 11 pkt. proc. (GUS 2009).
W latach 2004 – 2008 na wzrost popytu na kredyty hipoteczne wpłynęły
takie czynniki jak: wzrost PKB, wzrost poziomu płac, zmniejszenie się
bezrobocia, stabilna i spadająca inflacja, obniżenie stóp procentowych Polsce
i w Szwajcarii, aprecjacja złotówki do walut (głównie do CHF).
Wzrost wartości kredytów hipotecznych (wyk.3.) w analizowanym okresie
był również determinowany od strony podażowej. Banki zwiększyły dostęp do
kredytów dla gospodarstw domowych. W 2004 roku ułatwienia te dotyczyły:
niższej marży kredytowej, wymaganego zabezpieczenie, maksymalnej kwoty
kredytu, pozostałych kosztów kredytu poza marżą odsetkową, oraz wydłużeniu
okresu kredytowania. Wzrost akcji kredytowej wynikał zarówno z zwiększonego
zapotrzebowania zgłaszanego przez gospodarstwa domowe, ale głównie dzięki
5
bardzo dobrym prognozom wzrostu cen na rynku nieruchomości. Wzrost
wartości zabezpieczenie kredytu zmniejsza ryzyko dla banku. Kredytodawcy
wykorzystując dobrą koniunkturę na rynku nieruchomości zwiększyły akcje
kredytową. Silna konkurencja na rynku międzybankowym również
determinowała zwiększenie wolumenu udzielonych kredytów m.in. poprzez
łagodzenie procedury kredytowej (Sytuacja… 2004).
Wykres 3. Przyrostu wartości kredytów hipotecznych gospodarstw domowych w
latach 2004 – 2009 (q/q)
60
50
40
w mld zł
30
20
10
3-2009
12-2008
9-2008
6-2008
3-2008
12-2007
9-2007
6-2007
3-2007
12-2006
9-2006
6-2006
3-2006
12-2005
9-2005
6-2005
3-2005
12-2004
9-2004
6-2004
3-2004
0
lata
Źródło: Osioski J., Tymoczko D., Wyczaoski P. (2006), Szpunar P. (2009).
2. Zmiany na rynku kredytów hipotecznych
W 2005 roku banki nadal łagodziły procedury udzielania kredytów. Zmiany
głównie dotyczyły warunków poza marżowych jak np. wymagany wkład własny
kredytobiorcy. Jednak w 2006 r. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)
zauważając dynamiczny przyrost wartości kredytów hipotecznych
(wyk. 3./tab. 2.), głównie kredytów walutowych (w 95% w CHF, wyk. 4.)
wprowadziła Rekomendacje S 1 . Działanie KNF miało spowodowad
wyhamowanie dynamiki wzrostu zadłużenia kredytobiorców w walucie obcej.
Zdaniem Komisji ostrzejsza ocena zdolności kredytowej w przypadku kredytu
w walucie obcej pozwoli w dużej części ochronid kredytobiorców przed
wzrostem wysokości raty kredytowej w przypadku spadku wartości złotówki w
stosunku do walut obcych. Rekomendacja S miała za zadania również ochronę
kredytodawców. Banki środki na pokrycie kredytów walutowych posiadają
głównie ze źródeł zewnętrznych (zagranicznych). Powoje to duże uzależnienie
1
Rekomendacja S miała na celu zaostrzenie polityki przyznawanie kredytów walutowych m.in. poprzez
ostrzejszą ocenę zdolności kredytowej kredytobiorcy starającego się o kredyt denominowany do waluty
obcej. Podyktowane było to wzrostem zadłużenia kredytowego. Jeden z najważniejszych zapisów to:
„Rekomenduje się, aby bank w przypadku udzielania kredytów w walutach obcych analizował zdolnośd
kredytową klienta przy założeniu, że stopa procentowa dla kredytu walutowego jest równa, co najmniej stopie
procentowej dla kredytu złotowego, a kapitał kredytu jest większy o 20%” Źródło: Rekomendacja S … (2006).
latach 2004 – 2009
się od zagranicznych instytucji finansowych. Największe zagrożenie dla banków
stanowiły kredytu walutowe udzielane na 100% lub więcej wartości
nieruchomości. Do momentu wzrostu wartości nieruchomości i silnej złotówki
ryzyko było znikome dla kredytobiorców i kredytodawców.
Tabela 2. Stan zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów hipotecznych w
podziale na walutę w latach 2005 – 2008 (mld zł)
Kredyty
Dynamika
Rok
2005 = 100
r/r
złotowe
walutowe
ogółem
2005
2006
2007
2008
15,57
28,12
52,39
59,1
20,23
49,6
64,45
134,97
35,8
77,7
116,84
194,06
117%
50%
66%
100
117
226
442
Źródło: Raport … (2009)
Oddziaływanie Rekomendacji S widoczne jest w 2007 roku,w którym udział
kredytów walutowych zmniejszył się (wyk. 4.). Jednak dynamika przyrostu
wartości kredytów hipotecznych wzrastała dzięki kredytom w złotówkach.
Decyzja Rady Polityki Pieniężnej dotycząca podwyżki stóp procentowych
(wzrost z 4% do 5%) (Rozwój…2006) miała nie tylko spowodowad obniżenie
wzrostu inflacji, jaki nastąpił w 2007 roku, ale również wyhamowanie popytu na
kredyt hipoteczny. Konsekwencje działao RPP są zauważalne po kilku
miesiącach i taką sytuację mieliśmy również w tym przypadku. W pierwszym
kwartale 2008 roku dynamika przyrostu wartości kredytów została
zahamowana. Wiązało to się również z poczynaniami banków komercyjnych.
Banki zauważając negatywne prognozy sytuacji gospodarczej na świecie,
a w szczególności na rynku nieruchomości w USA, zaostrzyły politykę udzielania
kredytów. Jednak działania banków nie były zdecydowane, ponieważ
konkurencja na rynku bankowym była duża. Banki jako spółki akcyjne
notowane, na GPW w Warszawie chcąc wykazad się lepszymi wynikami
finansowymi niż konkurencja przy zmniejszającej się dynamice wzrostu wartości
kredytów, podniosły marże odsetkowe. Wzrost wartości kredytów zmniejszał
się, jednak nadal pozostawał na najwyższym poziomie w historii. W 2008 roku
wartośd zadłużenia z tytułu kredytów hipotecznych sięgnął poziomu ponad 194
mld zł, co oznacza wzrost o 66% w stosunku do roku 2007 (Rozwój…2009).
W 2004 roku zauważalna jest zdecydowana przewaga kredytów
złotówkowych w strukturze kredytów hipotecznych. Chod różnica2 pomiędzy
oprocentowaniem kredytów denominowanych do franka szwajcarskiego 3
2
3
Dysparytet stóp procentowych w Polsce i w Szwajcarii jest na korzyśd kredytu walutowego.
udział kredytów denominowanych do franka szwajcarskiego stanowi 95% całości kredytów walutowych.
7
a kredytami złotówkowymi jest zdecydowana. Sytuacja ta powinna
determinowad udzielanie kredytów walutowych. Taka sytuacja następuje od
2005 roku, w którym następuje zdecydowana zmiana struktury kredytowej
i wzrost udziału kredytów w walucie obcej. Zmiany w strukturze kredytów
hipotecznych były możliwe dzięki znacznej aprecjacji złotówki. W pierwszym
kwartale 2004 r. średnioważony kurs PLN/CHF kształtował się na poziomie
3,0338 zł, a już pod koniec 2005 r. - 2,5314 zł. Wzmocnienie złotówki
następowało w następnych latach do kooca III kwartału 2008 r.
Wykres 4. Struktura kredytów hipotecznych dla polskich gospodarstw domowych na
tle dysparytetu stóp procentowych w Polsce i w Szwajcarii oraz średnioważonego
kursu PLN/CHF w ujęciu kwartalnym w latach 2004 – 2009*
80
6,0
5,5
70
Udział krdytów
złotówkowych (oś
lewa)
60
4,5
w%
4,0
50
3,5
40
3,0
2,5
30
2,0
20
1,5
kurs pln/chf i dysparytet stóp %
5,0
Udział kredytów
walutowych
(głównie w CHF,
oś lewa)
Średnioważone
kursy PLN/CHF w
złotych liczone za
poszczególne
kwartały (oś
prawa)
dysparytet stóp
procentowych w
Polsce i Szwajcarii
(oś prawa)
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II
2004
2005 lata (podział
2006 na kwartały)
2007
2008 2009
* w 2009 roku dane tylko z II kwartału
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Rozwój…(2009)
Analizując dysparytet stóp procentowych w Polsce i w Szwajcarii w latach
2004 - 2009 i porównując go ze strukturą kredytów hipotecznych można
dostrzec pewną zależnośd. Czym dysparytet jest większy (na korzyśd stóp
w Szwajcarii) tym udział kredytów w złotówkach jest większy. Najmniejszy
udział kredytów złotówkowych występował w okresie, gdy różnice w stopach
procentowych są najmniejsze. Można stwierdzid, że inne czynniki niż dysparytet
stóp procentowych wpływa na strukturę walutową kredytów hipotecznych.
Czynniki determinujące wybór kredytu walutowego to głównie: kurs PLN/CHF,
regulacje prawne (Rekomendacja S) oraz polityka banków i prognozowane
ryzyko kursowe.
latach 2004 – 2009
Wykres 5. Zmiany w polityce udzielania kredytów hipotecznych dla gospodarstw
domowych - wyniki ankiet przeprowadzonych wśród przewodniczących komitetów
kredytowych w latach 2004 – 2009 *
0,800
0,600
0,400
0,200
0,000
-0,200 2004
2005
2006
2007
2008
2009
-0,400
-0,600
-0,800
lata
*Różnica miedzy sumą odpowiedzi "zostanie znacznie złagodzona" i "zostanie nieznacznie
złagodzona" a sumą odpowiedzi "zostanie znacznie zaostrzona" i "zostanie nieznacznie
zaostrzona". Dodatni wskaźnik oznacza oczekiwane złagodzenie polityki kredytowej, ujemny
zaostrzenie. Dane do III kwartału 2009.
Źródło: Sytuacja…(2009).
W analizowanym okresie zauważa się zmienne nastawienie banków do
udzielania kredytów (wyk. 5.). Na zmianę nastroju banku nie wpływały czynniki
wewnętrzne jak np. kapitał własny, zdolnośd do pozyskiwania depozytów,
środków ze źródeł zagranicznych, czy też zmiana wskaźnika kredytów
zagrożonych. Główny wpływ miały czynniki zewnętrzne. Najważniejsze z nich
to:
 zmiana presji konkrecyjnej,
 prognoza sytuacji na rynku mieszkaniowym,
 zmiana popytu na kredyty mieszkaniowe.
Powyższe determinanty wpływały pozytywnie na akcję kredytową w okresie
2004 – 2007. Przesłanki, które wpłynęły negatywnie na akcję kredytową
w latach 2007 – 2009 to głównie (Sytuacja … 2009):
 wprowadzanie Rekomendacji S (2006 r.),
 ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą,
 słabsze prognozy sytuacji na rynku mieszkaniowym (spadek cen
nieruchomości),
 sytuacja na światowych rynkach finansowych,
 brak możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł
finansowania
(głównie dotyczy kredytów denominowanych).
9
Tabela 3. Wskaźniki kredytów zagrożonych dla mieszkaniowych dla gospodarstw
domowych w latach 2006 – 2009*
Lata
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
2009 *
Kredyty mieszkaniowe, z tego:
1,8
1,2
1,0
1,1
- kredyty złotowe
3,0
1,7
2,0
2,2
- kredyty walutowe
1,0
0,7
0,5
0,6
* do kooca II kwartału 2009 r.
Źródło: Raport o stabilności… (2009)
Mimo dużych zmian na rynku kredytów hipotecznych dla gospodarstw
domowych nie zauważa się obecnie problemu ze spłata rat kredytowych.
W lalach 2006 – 2009 wskaźnik kredytów zagrożonych4 zmniejszył się. Jednak
jest to wynik gwałtownego wzrostu zadłużenia w ostatnich dwóch, trzech latach
sięgającego 50% rok do roku. Na podstawie doświadczeo krajów rozwiniętych,
zauważa się problem ze spłatę kredytów po 36 miesiącach od zaciągnięcia
zobowiązania. Obecnie krajowy rynek kredytów hipotecznych dopiero rozwija
się i ewentualne problemy ze spłata długu mogą pojawid się w 20102011.Czynnikami, które mogą spotęgowad problem spłat to recesja
gospodarcza i zwiększające się bezrobocie.
Zakooczenie
1. W analizowanym okresie nastąpił znaczny wzrost zadłużenia z tytułu
kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych. W 2008 r. łączne
zadłużenie osiągnęło poziom 198 mld zł, co stanowiło wzrost o 450% od
roku 2004. Udział kredytów denominowanych (głównie do CHF) wzrósł
bardziej niż kredytów złotówkowych,
2. Wzrost zadłużenia był wynikiem połączenia czynników gospodarczych,
demograficznych i społecznych,
3. Duże znaczenie na dynamikę przyrostu zadłużenia gospodarstw domowych
miało nastawienie polityki banków. Decyzję kredytodawców zależały od
prognoz makroekonomicznych oraz sytuacji na rynku nieruchomości,
4. Dynamiczne zmiany na rynku finansowym w II poł. 2008 r. zmieniły
nastawienia banków do udzielania kredytów, (zmniejszyły akcję kredytową
lub zdecydowanie zaostrzyło politykę kredytową),
5. Mimo deprecjacji złotówki głównie do franka szwajcarskiego, kredyty
denominowany do CHF (zaciągnięte we wrześniu 2008 r.) są nadal bardziej
korzystne, niż kredyty złotówkowe (aneks),
4
Kredyt zagrożony to taki, gdzie opóźnienia w spłacie raty kredytowej sięgaj powyżej 60 dni.
latach 2004 – 2009
6. Do momentu wzrostu wartości nieruchomości jako zabezpieczenia, ryzyko
dla banków było niskie. Sytuacja zmieniła się od kooca 2008 r.,
7. Obecnie nie zauważa się wzrostu kredytów zagrożonych w portfelu
banków, jednak sytuacja może się zmienid.
Bibliografia
1.
Czapioski J.*red.] Diagnoza Społeczna 2009 Warunki I Jakośd Życia Polaków Informacja dla mediów. Konferencja prasowa 15.07.2009 r. Restauracja Villa Foksal
w Domu Dziennikarza
2. Henclewska G., Piątkowska A. *red.+, Raport o stanie gospodarki Polska 2007,
Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2007
3. Kopycioska D. *red.+ Zachowania rynkowe w teorii i praktyce, Wyd. Katedra
Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecioskiego, Szczecin 2007,
4. Mały Rocznik Statystyczny Polski 2009, GUS 2009, Warszawa
5. Osioski J., Tymoczko D., Wyczaoski P. *red.+ Raport o stabilności systemu
finansowego, NBP, Warszawa 2006
6. Rekomendacja S dotycząca dobrych praktyk w zakresie ekspozycji kredytowych
zabezpieczonych hipotecznie, KNF, Warszawa 2006
7. Rocznik Demograficzny 2007, GUS 2007, Warszawa
8. Rozwój systemu finansowego w Polsce, NBP, Warszawa 2009
9. Sytuacja na rynku kredytowym - wyniki ankiety do przewodniczących komitetów
kredytowych IV kwartał 2004, NBP, Warszawa 2004
10. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów
kredytowych, NBP Warszawa - wyniki ankiet przeprowadzonych od 2004 do 2009,
NBP, Warszawa 2009
http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemfinansowy/kredytowy2009.htmlz dnia 10.09.2009r
11. Szpunar P. [red.] Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009, NBP,
Warszawa 2009
Aneks
Przykład wpływu zmian kursu walutowego oraz stóp procentowych na
wysokośd raty kredytowej w okresie 10.09.2008-10.09.2009
ZAŁOŻENIA:
Kwota kredytu: 300 000 zł
Okres kredytowania: 30 lat (360 miesięcy)
Waluta: CHF i PLN
Sposób spłaty raty: równe (stałe)
11
LTV5: 100 %
Oprocentowanie: zmienne (stała marża bankowa, zmienna stopa procentowa)
Oprocentowanie:
Kredyt denominowany do CHF:
LIBOR 3M dla CHF z dnia 10.09.2008 r. = 2,95%
LIBOR 3M dla CHF z dnia 10.09 2009 r.= 0,31%
średnia marża kredytowa* na dzieo 10.09.2008 r = 1,27%
średnia marża kredytowa* na dzieo 10.09.2009 r= 5,47%
Przeliczany wg kursów (PLN/CHF):
Na dzieo 10.09.2008 r.
kurs kupna = 2,1500
kurs sprzedaży = 2,2900
Na dzieo 10.09.2009 r.
kurs kupna = 2,7100
kurs sprzedaży = 2,9200
Kredyt złotówkowy:
WIBOR 3M dla PLN z dnia 10.09.2008 r. = 6,52%
WIBOR 3M dla PLN z dnia 10.09 2009 r. = 4,18%
średnia marża kredytowa* na dzieo 10.09.2008 r = 1,13 %
średnia marża kredytowa* na dzieo 10.09.2009 r= 3,52% (3,18%)**
Tabela 4. Kredyt hipotecznych denominowany do CHF zaciągnięty we wrześniu 2008 r.
(przeliczany po kursie z 10.09.2008 r.)
Waluta kredytu
CHF
Kwota kredytu w CHF
139 534,88
Oprocentowanie
4,22%
Okres kredytowania (miesiące)
360
Rata stała w CHF
683,71
Rata stała w PLN
1 567,99
Łącznie odsetki w CHF
106 600,82
Łącznie do spłaty w CHF
246 135,71
Łącznie odsetki w PLN
244 115,88
Łącznie do spłaty w PLN
563 650,77
Źródło: Opracowanie własne.
5
Loan to Value – Stosunek wartości kredytu do wartości nieruchomości
* Średnia arytmetyczna z ofert 21 banków
** wyeliminowanie oferty skrajnej (najwyższa marża wynosiła 8%)
latach 2004 – 2009
Tabela 5. Kredyt hipotecznych w złotówkach zaciągnięty we wrześniu 2008 r.
Waluta kredytu
PLN
Kwota kredytu w PLN
300 000,00
Oprocentowanie
7,65%
360
Rata stała w PLN
2 128,54
466 275,47
766 275,47
Tabela 6. Kredyt hipotecznych denominowanych do CHF, zaciągnięty we wrześniu
2008 r. (stan na dzieo 10 września 2009 r.)
Waluta kredytu
Kwota kredytu w CHF
Oprocentowanie
Rata stała w CHF
Rata stała w PLN
Łącznie odsetki w CHF
Łącznie do spłaty w CHF
CHF
110 701,11
1,58%
360
386,14
1 127,53
28 309,09
139 010,19
82 662,54
405 909,77
Tabela 7. Kredyt hipotecznych w złotówkach zaciągnięty we wrześniu 2008 r. (stan na
dzieo 10 września 2009 r.)
Waluta kredytu
PLN
Kwota kredytu w PLN
300 000,00
Oprocentowanie
5,31%
360
Rata stała w PLN
1 667,78
300 399,88
600 399,88

Zmiany poziomu zadluzenia z tytulu kredytow hipotecznych

Transkrypt

Podobne dokumenty

ICRA – TNIEMY RATY Formularz jest w wersji edytowalnej PDF

Zalacznik_objasnienia_10_5 IV