Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa

Transkrypt

Małopolski Zespół
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
Województwo
Małopolskie
Centralny Ośrodek
Badania Odmian
Roślin Uprawnych
SDOO w Węgrzcach
Wyniki Porejestrowych Doświadczeń
Odmianowych
w województwie małopolskim
Zboża ozime
Zboża jare
Ziemniak
2015
Małopolska
Izba Rolnicza
w Krakowie
Małopolski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego
w Karniowicach
Węgrzce, marzec 2016
Zrealizowano przy pomocy finansowej Samorządu Województwa
Małopolskiego
Przewodniczący Małopolskiego Zespołu Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego
mgr inż. Jolanta Madejska
Dyrektor SDOO Węgrzce
Stacja Koordynująca PDO w woj. małopolskim
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach
32-086 Węgrzce; ul A5 nr 9 woj. małopolskie
tel. (+ 48) 12 285-88-81
tel/fax (+ 48) 12 285 87 81
e-mail: [email protected]
www.wegrzce.coboru.pl
Opracowanie:
Krzysztof Słowiak, Piotr Pszczółkowski, Ignacy Żak, Bartłomiej Calik
Redakcja merytoryczna:
Jolanta Madejska
Publikacja chroniona prawem wydawcy;
każda reprodukcja całości lub jej części
wymaga zgody wydawcy
Wydawca: SDOO w Węgrzcach
Druk MODR Karniowice - nakład 500 egz.
WSTĘP
Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe (PDO) to system doświadczalny obejmujący swym
zakresem doświadczenia odmianowe i odmianowo-agrotechniczne niezbędne dla potrzeb praktyki rolniczej.
Jednym z najistotniejszych elementów produkcji roślinnej, dzięki któremu można podnieść plon oraz
jego parametry jakościowe, jest dokonanie właściwego wyboru odmiany. Odmiana to olbrzymi potencjał
genetyczny, który w odpowiednich warunkach może być w pełni wykorzystany. Udział postępu
odmianowego w przyroście plonu na przestrzeni lat wzrasta, jednakże wykorzystanie przez praktykę rolniczą
postępu hodowlanego zawartego w odmianach zbóż jest w Polsce ciągle niezadawalające.
Podstawy prawne funkcjonowania PDO w Polsce stanowią przepisy: art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 9
listopada 2012 roku o nasiennictwie (Dz. U. z 2012 r, poz. 1512 z późniejszymi zmianami), oraz Ustawa o
Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych z 25 listopada 2010 roku art. 4, 5 i 11 (Dz. U. z
2010 r, Nr 239, poz. 1592) 2007 r. nr 42, poz. 271, z późniejszymi zmianami). Zgodnie z ustawą Centralny
Ośrodek Badania odmian Roślin Uprawnych prowadzi Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe we
współpracy z Samorządami Województw, Izbami Rolniczymi i innymi partnerami.
Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przekazuje rolnikom
Województwa Małopolskiego do wykorzystania kolejne opracowanie „Wyników doświadczeń PDO”,
obejmujących lata 2013 - 2015. Niniejsza publikacja zawiera opracowanie wyników doświadczeń
prowadzonych w systemie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego dla następujących gatunków:
pszenica ozima, pszenżyto ozime, żyto ozime, pszenica jara, jęczmień jary, owies jary i ziemniak. Analiza
informacji zamieszczonych w opracowaniu z pewnością ułatwi rolnikom dokonanie właściwego wyboru
najbardziej wartościowych odmian przydatnych dla gospodarstw prowadzących produkcję roślinną w
różnych warunkach glebowych, klimatycznych i ekonomicznych.
Większość ustaleń dotyczących realizacji programu Porejestrowego Doświadczalnictwa
Odmianowego podejmowana jest na szczeblu województw przez Wojewódzki Zespół Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego. W dniu 3 czerwca 2015 r w Małopolskim Urzędzie Marszałkowskim
miało miejsce powołanie Wojewódzkiego Zespołu PDO na nową kadencję (lata 2015-2018). Skład nowo
powołanego Zespołu zamieszczony jest na kolejnych stronach tej publikacji.
Podstawowym celem badań w systemie PDO jest dostarczenie rolnikowi obiektywnej informacji o
wartości gospodarczej odmian wpisanych do Krajowego Rejestru, przedstawienie reakcji odmian na różne
warunki glebowo-klimatyczne danego regionu, wskazanie opłacalności intensyfikacji produkcji (dwa
poziomy agrotechniczne), a także wykorzystanie postępu biologicznego, którego nośnikiem są nowe
odmiany między innymi poprzez ustalenie List Odmian Zalecanych do uprawy na terenie województwa.
Najważniejszym kryterium wyboru odmiany i wpisu na LOZ jest wysokość i jakość plonu. Spośród
pozostałych cech rolniczych szczególną rolę odgrywa zimotrwałość, która w największym stopniu wpływa
na ryzyko uprawy. Przy wyborze odmiany do uprawy istotne mogą być takie cechy jak odporność na
wyleganie , zdrowotność, odporność na porastanie i inne, w tym reakcja na warunki uprawy.
W sezonie wegetacyjnym 2014/2015 przeprowadzono w Województwie Małopolskim łącznie 25
doświadczeń finansowanych ze środków Województwa Małopolskiego i podmiotów realizujących
doświadczenia oraz 13 doświadczeń zleconych przez COBORU, finansowanych ze środków budżetu
centralnego.
W imieniu Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego słowa
podziękowania kieruję do Zarządu Województwa Małopolskiego za znaczące wsparcie finansowe i
ogromne zaangażowanie w prace WZ PDO oraz stawianie nowych wyzwań przed WZ PDO. Z
inicjatywy Zarządu Województwa prowadzone są doświadczenia systemem ekologicznym, które mają
na celu wskazanie odmian nadających się do uprawy w gospodarstwach ekologicznych produkujących
zdrową żywność, coraz bardziej oczekiwaną na rynku konsumenckim .
Dziękuję podmiotom realizującym doświadczenia w ramach programu PDO: pracownikom
Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Małopolskiej Hodowli Roślin w
Krakowie, specjalistom i dyrekcji Zakładu Doświadczalnego IHAR PIB w Grodkowicach, kadrze
naukowej i pracownikom Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie i Zespołu Szkół im.
W. Witosa w Książu Wielkim, Panu Władysławowi Sysło oraz wszystkim, którzy finansowo,
merytorycznie lub jakikolwiek inny sposób włączyli się w realizację, doskonalenie i upowszechnianie
systemu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w Województwie Małopolskim.
Jolanta Madejska - przewodnicząca MZ PDO
Skład
Małopolskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
(kadencja 2015-2018)
L.p.
Nazwisko i imię
4.
Jolanta Madejska
- Przewodnicząca
Marek Boligłowa
- zastępca przewodniczącej
Stanisław Flaga
- zastępca przewodniczącej
Andrzej Bichoński
5.
Andrzej Kawalec
6.
Marek Kołodziejczyk
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Leszek Kościański
Witold Kozłowski
Joanna Kudła
Andrzej Lipiński
Grzegorz Łukaszewski
Stanisław Macugowski
Przemysław Matysik
14.
Andrzej Nowak
15.
Agnieszka Ożóg
16.
Jan Pajdzik
17.
Stanisław Placek
18.
Piotr Pszczółkowski
19.
Ewa Ryjak
20.
Teresa Sikora
21.
Krzysztof Słowiak
22.
Jacek Soska
23.
Aleksander Szmigiel
24.
Tadeusz Śmiałowski
25.
Jerzy Wróblewski
26.
Ignacy Żak
1.
2.
3.
Instytucja
Małopolska Izba Rolnicza
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,
Departament Rolnictwa i Geodezji
Małopolska Hodowla Roślin Sp. z o.o.
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, Oddział
Rolnictwa i Infrastruktury Wsi
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Wydział
Rolniczo-Ekonomiczny, Instytut Produkcji Roślinnej, Zakład
Szczegółowej Uprawy Roślin
Bayer Crop Science Polska
Zespół Szkół im. W. Witosa w Książu Wielkim
Syngenta Polska Sp. z o.o.
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Łopusznej
BZK Group
„FitoFarma” S. C.
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa
w Krakowie
Urząd Gminy w Zielonkach, Referat Geodezji, Rolnictwa
i Gospodarki Gruntami
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach,
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Ekologii i Ochrony
Środowiska
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie,
Zakład Doświadczalny Grodkowice
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Uhninie
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach,
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Ekologii i Ochrony
Środowiska
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. w Choryni, Zakład
Hodowli Roślin, Oddział Modzurów
Sejmik Województwa Małopolskiego, Komisja Rolnictwa
i Modernizacji Terenów Wiejskich
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Wydział
Rolniczo-Ekonomiczny, Instytut Produkcji Roślinnej, Zakład
Szczegółowej Uprawy Roślin
Greek Lab Sp. z o.o.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
Małopolski Oddział Regionalny, Biuro Działań Społecznych
i Środowiskowych oraz Płatności Bezpośrednich
Wyniki PDO w województwie małopolskim za 2015 rok zredagowane są w taki sam sposób jak
w latach poprzednich. Liczbowa charakterystyka ważnych cech gospodarczych obejmuje te gatunki,
z którymi przeprowadzono doświadczenia w 2015 r. Publikacja wyników jest dla każdego gatunku
przedstawiona oddzielnie.
Po tabelach zawierających dane dotyczące doświadczenia umieszczony jest krótki komentarz na
temat wyników uzyskanych w omawianym sezonie, na tle lat poprzednich oraz charakterystyka słowna
odmian biorących udział w doświadczeniu, opracowana przez COBORU na podstawie wyników kilkuletnich
badań .
o
o
1
Pszenica ozima
2
Pszenżyto ozime
3
Żyto ozime
4
Pszenica jara
o
5
Jęczmień jary
6
Owies
7
Ziemniak bardzo wczesny
8
Ziemniak wczesny
*
*
*
*
9
Ziemniak średnio wczesny
o
10
Ziemniak średnio późny
i późny
o
11
Kukurydza na ziarno
odmiany wczesne
o
12
Kukurydza na ziarno
odmiany średnio wczesne
o
13
Kukurydza na ziarno
odmiany średnio późne
o
14
Kukurydza na kiszonkę
odmiany wczesne
o
15
o
16
odmiany średnio późne
o
Razem
-
*
o^
o#
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
SD Prusy
UR Kraków
*
*^
11+4
ZS
Książ Wielki
*
*
*
*
*
*#
*
*
*
*
2+1
0+3
0+2
Ogółem - 30 doświadczenia
o
*
^
#
Gosp. ind.
Nowy Wiśnicz
MODR Karniowice
Gosp. Nieczajna
MHR
ZHP Polanowice
Gatunek
ZDOO
Łopuszna
L.p.
SDOO
Węgrzce
Wykaz doświadczeń PDO realizowanych w województwie małopolskim w 2015 r
oraz źródła ich finansowania
doświadczenia finansowane z budżetu centralnego
doświadczenia finansowane lokalnie (sponsorowane)
doświadczenia wcześniej zakończone
dyskwalifikacja statystyczna
0+1
0+1
0+2
0+3
Podstawowe elementy metodyki doświadczeń PDO
Doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką COBORU, opracowaną dla doświadczeń PDO ze
zbożami i ziemniakiem. Doświadczenia ze zbożami ozimymi i jarymi prowadzone były na dwóch
poziomach agrotechniki (przeciętnym i wysokim), w dwóch powtórzeniach. Wyjątek w zbożach stanowił
owies, z którym doświadczenia przeprowadzane były w trzech powtórzeniach na jednym poziomie
agrotechniki.
Na przeciętnym poziomie (a1) chemiczna ochrona roślin ograniczona jest do zaprawiania nasion,
stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów, nawożenie mineralne zależy w dużym stopniu od
zasobności gleby w dostępne składniki pokarmowe.
Wysoki poziom agrotechniki (a2) różni się od przeciętnego zastosowaniem wyższego o 40 kg/ha
nawożenia azotowego, fungicydów, regulatorów wzrostu roślin oraz dolistnego nawożenia preparatami
wieloskładnikowymi.
Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki
Poziom agrotechniki
L.p.
Rodzaj zabiegu
przeciętny (a1)
wysoki (a2)
+
a1 + 40
1. Nawożenie azotowe (kg N/ha)
Stosowanie fungicydu:
2. a) pierwszy zabieg (ochrona podstawy źdźbła i liści)
b) drugi zabieg (ochrona liści i kłosa)
+
3. Stosowanie regulatora wzrostu
+
4. Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym
+
Dobory odmian do doświadczeń zostały ustalone przez Zespół Wojewódzki PDO, natomiast odmiany
wzorcowe jednakowe w danym gatunku dla wszystkich doświadczeń w kraju, wyznaczone zostały przez
COBORU.
Oceny stanu roślin, wylegania i porażenia przez choroby przedstawiono w skali 9-cio stopniowej przy czym:
1 - oznacza stan najgorszy
9 - stan najlepszy.
Przebieg pogody w sezonie 2014 - 2015
Jesień 2014 była korzystna dla zbóż ozimych. Rośliny weszły w stan spoczynku zimowego w dobrej
kondycji. Jesienne zahamowanie wegetacji odnotowano na 24.11.2014. Zima była korzystna do
przezimowania roślin. Śnieg pojawił się w III dekadzie grudnia (pokrywa śniegowa utrzymuje się do końca I
dekady stycznia). Następne opady śniegu pojawiły się w połowie III dekady stycznia, a pokrywa śniegowa
utrzymywała się tylko przez kilkanaście dni (1-14 cm), do 13 - go lutego. Najniższe temperatury zanotowano
w I dekadzie stycznia (do - 13o C). Stan roślin po zimie był dobry, rośliny nie wymarzły, brak porażenia
przez pleśń śniegową. Od początku III dekady lutego ciepło, ruszenie wiosennej wegetacji zanotowano na
12.03.2015. Marzec ciepły, w dzień temperatury dochodzą do kilkunastu stopni, a nad ranem bardzo często
temperatura spada poniżej zera. Pod koniec marca pojawiają się dosyć duże opady deszczu i deszczu ze
śniegiem (chłodno). Siew zbóż jarych (koniec I dekady kwietnia), opóźniony ze względu na niekorzystne
warunki pogodowe. Kwiecień suchy, ciepły, ale występują znaczne wahania temperatury. Temperatura przy
gruncie dosyć często spada poniżej zera. Wschody zbóż jarych w III dekadzie kwietnia. W dniu 28.04 po
czterotygodniowym okresie suszy pojawił się deszcz. W ciągu jednego dnia spadło 37,8 mm deszczu. W
maju i czerwcu dobre warunki dla wzrostu roślin (ciepło, dobre warunki wilgotnościowe). Lipiec bardzo
ciepły i ze sporą ilością opadów deszczu (69,9 mm). Stan zbóż ozimych i jarych przed zbiorem dobry.
Korzystny przebieg pogody w całym okresie wegetacji spowodował, że plonowanie zarówno zbóż ozimych
jak i jarych znacznie przewyższało średnią za ostatnie trzylecie
Temperatura powietrza w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2014/2015
Temperatura powietrza w 0C na wysokości 2 m
Miesiąc
Średnia miesiąca
Ekstremalna
Średnia
miesiąca
Maksymalna
Minimalna
Maksymalna
Minimalna
Wrzesień 2014
15,6
20,0
11,2
25,8
4,5
Październik 2014
10,7
13,7
6,2
25,1
-1,6
Listopad 2014
6,1
9,0
3,3
20,6
-5,1
Grudzień 2014
0,9
3,1
-1,3
12,0
-12,4
Styczeń 2015
1,2
4,0
-1,6
13,4
-12,9
Luty 2015
0,6
3,8
-2,6
11,2
-7,2
Marzec 2015
5,4
9,9
0,8
18,1
-5,6
Kwiecień 2015
9,2
14,6
3,8
24,5
-2,0
Maj 2015
13,3
17,8
8,9
24,7
3,6
Czerwiec 2015
17,3
21,7
12,8
30,6
7,5
Lipiec 2015
20,9
26,4
15,5
32,8
10,8
Sierpień 2015
22,1
28,5
15,2
35,0
9,6
Wrzesień 2015
15,3
19,6
10,9
34,8
4,5
Opady w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2014/2015
Opad w mm
Miesiąc
Liczba dni
z opadami
I dekada
II dekada
III dekada
Suma
miesięczna
Wrzesień 2014
31,2
26,6
17,9
75,7
15
Październik 2014
9,9
4,1
25,0
39,0
11
Listopad 2014
8,5
12,1
7,6
28,2
10
Grudzień 2014
0,0
13,3
6,8
20,1
14
Styczeń 2015
15,3
5,8
19,5
40,6
21
Luty 2015
4,3
0,2
23,0
27,5
10
Marzec 2015
2,3
9,0
22,3
34,9
11
Kwiecień 2015
6,1
0,8
38,4
45,3
8
Maj 2015
26,1
30,3
24,1
80,5
14
Czerwiec 2015
0,0
27,1
10,8
37,9
9
Lipiec 2015
6,5
45,6
17,8
69,9
12
Sierpień 2015
14,0
28,5
2,1
44,6
6
Wrzesień 2015
5,9
33,8
23,3
63,0
12
Pszenica ozima
Uwagi ogólne
Doświadczenie z pszenicą ozimą w województwie małopolskim w sezonie 2014/15 przeprowadzono
w trzech punktach: tj. SDOO Węgrzce - 49 odmian (finansowane z budżetu centralnego), MHR Kraków ZHP Polanowice oraz IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice (doświadczenia finansowane lokalnie). W
doświadczeniach finansowanych lokalnie badano 33 odmiany, których dobór został ustalony przez Zespół
Wojewódzki PDO województwa małopolskiego.
W 2004 roku po raz pierwszy dla pszenicy ozimej ustalono Listę Odmian Zalecanych (LOZ) do
uprawy w woj. małopolskim. Od tej pory jest ona corocznie aktualizowana na podstawie wyników
doświadczeń PDO z ostatnich lat. LOZ ma ułatwić rolnikom podjęcie decyzji dotyczącej wyboru najbardziej
wartościowych odmian do uprawy. Doświadczenia z pszenicą ozimą przeprowadzono zgodnie z metodyką
COBORU przedstawioną w poprzednim rozdziale. Powierzchnia poletek była różna w punktach
doświadczalnych i wynosiła: - 10 m2 do sprzętu w Polanowicach i Grodkowicach oraz 15 m2 w Węgrzcach.
Tabela 1
Pszenica ozima. Odmiany badane.
Odmiana
Rok
wpisu do
KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
L.p.
Rok zbioru: 2015
1.
Astoria
2012
–
PL
2.
Tonacja
2001
–
PL
3.
Legenda
2005
–
PL
4.
Figura
2007
–
PL
5.
Ostroga
2008
–
PL
6.
Bamberka
2009
2012
PL
7.
Natula
2009
2011
PL
8.
Skagen
2009
2012
DE
9.
Arkadia
2011
2013
PL
10.
Linus
2011
2015
FR
11.
Sailor
2011
2013
DE
12.
Patras
2012
2014
DE
13.
Praktik
2012
2016
FR
14.
Arktis
2013
–
DE
15.
Lavantus
2013
–
DE
16.
Florus
2014
–
DE
17.
Franz
2014
–
DE
18.
Honda
2014
_
PL
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej
- pełnomocnika Polsce
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.
ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce
ul. Główna 20; 99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.
Choryń 27; 64-000 Kościan
ul. Zbożowa 4; 30-002 Kraków
Saaten - Union Polska Sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
RAGT Semences Polska Sp. z o.o.
ul. Sadowa 10A; 87-148 Łysomice
DSV Polska Sp. z o.o.
Tabela 1 c. d.
Pszenica ozima. Odmiany badane.
Odmiana
Rok
wpisu do
KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
L.p.
Rok zbioru: 2015
19.
KWS Dakota
2014
–
DE
20.
RGT Kilimanjaro
2014
–
FR
21.
Mulan
2008
–
DE
22.
Jantarka
2010
–
PL
23.
KWS Ozon
2010
2014
DE
24.
Fidelius
2010
–
AT
25.
Platin
2012
2014
DE
26.
Artist
2013
–
DE
27.
Fakir
2013
–
DE
28.
KWS Livius
2013
–
DE
29
Pengar
2013
–
DE
30.
Belissa
2014
–
PL
31.
Rotax
2014
–
DE
32.
Tobak
2014
–
DE
33.
Rokosz o
2012
–
PL
KR - Krajowy Rejestr
KWS Lochow Polska Sp. z o.o.
Kondratowice ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
Lantmannen SW Seed Sp. z o.o.
ul. Głowackiego 1A, 05-822 Milanówek
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR
Smolice 146; 63-740 Kobylin
LOZ - Lista Odmian Zalecanych
Tabela 2
Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Powiat
Rok zbioru 2015
SDOO Węgrzce
Kraków
Kompleks rolniczej przydatności gleby
2
Klasa bonitacyjna gleby
II
pH gleby w KCl
6,55
Przedplon
Pszenica jara
(dzień, m-c, rok)
Data siewu
13.10.2014
2
(szt./ m )
Obsada roślin
400 szt./m2
(dzień, m-c, rok)
Data zbioru
30.07.2015
Nawożenie mineralne
(kg/ha)
N na poziomie a1
122
(kg/ha)
N na poziomie a2
162
(dzień, m-c, rok)
P2O5
40
MHR Kraków
ZHP Polanowice
IHAR PIB
Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
2
I
Wieliczka
Rzepak ozimy
08.10.2014
400 szt./m2
10.08.2015
102
142
60
2
R III A
6,6
Bobik
11.10.2014
400 szt./m2
04.08.2015
92,5
132,5
75
Tabela 2 c. d.
Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Rok zbioru 2015
SDOO Węgrzce
ZHP Polanowice
ZD Grodkowice
Kraków
Kraków
Wieliczka
90
21
92,5
–
–
–
Scenic 080 FS
- 100ml /100kg
Scenic 080 FS
- 100ml/100kg
Powiat
(szt./
60
(dzień, m-c, rok)
–
FoliQ Mikromix
(kg/ha)
- 2,0 l - (2x))
Środki ochrony roślin
m2)
K 2O
S
Nawożenie dolistne preparatami wieloskł. na poziomie a2
Zaprawa nasienna
(nazwa, dawka/ha)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Snajper 600 SC - 1,5 l
Lentipur flo 500 SC -1 l Maraton 375 SC - 4 l
Glean 75 WG - 8 g
Sekator OD 125 -0,2 l
Bi 58 Nowy 400 EC 0.5 l
–
Dursban 480 EC - 1 l
Maraton 375 SC - 4 l
Husar Active 387 OD
-1l
(tylko na poziomie a2)
Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha)
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Amistar 250 SC - 0,6 l
Bumper 250 EC - 1 l
Lotus 750 EC - 0,4 l
Tebu 250 EW - 1 l
Antywylegacz
Moddus 250 EC - 0,4 l
płynny 675 SL - 1,5 l
CCC - 1l
Capalo 337,5 SE - 1 l Tilt Turbo 575 EC - 0,6 l
Adexar Plus - 1,5 l
–
– - zabiegu nie wykonano
Tabela 3
Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2015
Węgrzce
Cecha
a1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Stan roślin przed zimą
Stan roślin po zimie
Martwe rośliny
Termin kłoszenia
Termin dojrzałości
woskowej
Wysokość roślin
Wyleganie roślin
w fazie dojrzał. mlecznej
Wyleganie roślin przed
zbiorem
Porażenie przez:
Pleśń śniegową
Mączniak
Rdza brunatna
Septorioza liści
Septorioza plew
Fuzarioza kłosów
Rdza żółta
Masa 1000 ziaren
Wilgotność ziarna
podczas
zbioru
Plon
ziarna
o
(skala 9 )
(skala 9o)
(%)
(dzień, m - c)
(dzień, m - c)
(cm)
(skala 9o)
o
(skala 9 )
a2
Polanowice
Grodkowice
a1
a1
9,0
9,0
0,0
9,0
9,0
0,0
24.05
09.07
87,3
29.05
20.07
98,5
29.05
20.07
91,5
–
–
9,0
7,4
8,5
9,0
–
7,8
6,2
–
–
7,7
44,6
15,3
70,1
28.05
16.07
97,6
30.05
18.07
87
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
–
–
9,0
8,7
–
–
9,0
45,9
15,2
77,2
8,9
7,9
8,2
8,4
9,0
–
45,9
14,2
95,7
a2
8,9
8,9
0,0
23.05
08.07
91,9
–
(g)
(%)
(dt/ha)
a2
–
9,0
9,0
8,4
8,7
9,0
–
47,2
14,2
105,9
8,7
8,0
2,4
8,2
8,5
7,8
48,4
13,6
108,9
8,8
9,0
3,7
8,4
9,0
8,4
50,1
13,5
121,4
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian
– - brak danych
a1 - przeciętny poziom agrotechniki;
a2 - wysoki poziom agrotechniki Skala 9o, 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Poziom a1
L.p.
Poziom a2
Odmiana
Węgrzce
Wzorzec, dt. z ha
Rok zbioru 2015
Polanowice Grodkowice
Węgrzce
Polanowice Grodkowice
70,1
95,7
108,9
77,2
105,9
121,4
1.
Astoria
92
84
90
95
93
90
2.
Tonacja
89
86
86
98
90
90
3.
Legenda
94
85
80
98
84
98
4.
Figura
98
99
91
96
95
94
5.
Ostroga
95
98
90
94
90
104
6.
Bamberka
99
100
93
98
94
97
7.
Natula
92
101
98
89
102
96
8.
Skagen
95
95
102
95
99
98
9.
Arkadia
103
96
89
106
103
85
10.
Linus
109
100
111
106
107
108
11.
Sailor
100
97
102
100
101
97
12.
Patras
105
100
93
108
103
96
13.
Praktik
97
96
102
102
98
104
14.
Arktis
100
101
97
94
101
94
15.
Lavantus
104
105
98
106
104
98
16.
Florus
99
110
112
95
106
107
17.
Franz
99
102
109
93
108
102
18.
Hondia
102
92
101
95
92
100
19.
KWS Dakota
98
104
111
104
103
107
20.
RGT Kilimanjaro
101
103
105
96
104
101
21.
Mulan
121
110
106
112
111
105
22.
Jantarka
107
102
94
99
98
92
23.
KWS Ozon
112
109
106
111
101
104
24.
Fidelius
103
92
104
108
94
98
25.
Platin
90
102
111
87
103
108
26.
Artist
98
99
95
105
100
102
27.
Fakir
112
100
98
104
98
100
28.
KWS Livius
94
101
103
95
104
104
29.
Pengar
92
120
109
95
104
107
30.
Belissa
93
93
92
105
89
98
31.
Rotax
109
105
109
104
101
105
32.
Tobak
97
115
114
107
116
110
33.
Rokosz o
72
77
66
74
83
66
Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian za wyjątkiem odmiany Rokosz
o - odmiana pszenicy orkisz
Tabela 5
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Grupa
technologiczna
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
Zimotrwałość
Skala
Wzorzec, dt z ha
9o
Poziom a2
2014
2013
- 2015
- 2015
2015
2014
2013
91,60
81,20
53,60
86,40
2014
2013
- 2015
- 2015
2015
2014
2013
75,47
101,50
92,00
63,30
96,75
85,60
1.
Astoria
E
3
88
89
102
89
93
92
88
96
90
92
2.
Tonacja
A
5,5
87
97
96
93
94
93
98
99
95
97
3.
Legenda
A
6
87
90
92
88
89
93
96
95
95
95
4.
Figura
A
5
96
–
–
–
–
95
–
–
–
–
5.
Ostroga
A
6
94
96
96
95
95
96
97
95
97
96
6.
Bamberka
A
3
97
105
97
101
100
97
100
95
98
97
7.
Natula
A
4,5
97
97
106
98
101
96
95
98
95
96
8.
Skagen
A
4,5
97
109
108
104
105
98
103
106
100
102
9.
Arkadia
A
6
96
95
106
95
99
98
102
106
100
102
10.
Linus
A
4
107
113
106
108
108
107
111
103
109
107
11.
Sailor
A
5,5
99
100
105
100
102
99
100
106
100
102
12.
Patras
A
4
99
108
110
103
106
102
102
107
102
104
13.
Praktik
A
4
98
101
105
101
102
101
96
108
99
102
14.
Arktis
A
4,5
99
90
–
95
–
96
93
–
95
–
15.
Lavantus
A
3,5
102
105
–
104
–
103
110
–
106
–
16.
Florus
A
4
107
–
–
–
–
103
–
–
–
–
17.
Franz
A
3,5
103
–
–
–
–
101
–
–
–
–
18.
Hondia
A
4,5
98
–
–
–
–
95
–
–
–
–
19.
KWS Dakota
A
4
104
–
–
–
–
105
–
–
–
–
20.
RGT Kilimanjaro
A
4
103
–
–
–
–
100
–
–
–
–
Tabela 5 c.d.
Pszenica oz pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Grupa
technologiczna
Poziom a1
Zimotrwałość
Skala 9o
Wzorzec, dt z ha
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a2
2014
2013
- 2015
- 2015
2015
2014
2013
91,6
81,2
53,6
86,4
2014
2013
- 2015
- 2015
2015
2014
2013
75,5
101,5
92,0
63,3
96,8
85,6
21.
Mulan
B
3
112
97
92
103
99
110
100
95
105
102
22.
Jantarka
B
5
101
94
105
98
101
96
97
102
97
98
23.
KWS Ozon
B
4
109
111
102
110
108
105
108
106
107
106
24.
Fidelius
B
5
100
88
106
96
99
100
92
104
96
99
25.
Platin
B
4
101
106
111
108
109
99
109
105
104
104
26.
Artist
B
4
97
106
–
105
–
102
103
–
103
–
27.
Fakir
B
4,5
104
98
–
102
–
101
94
–
97
–
28.
KWS Livius
B
3,5
99
117
–
112
–
101
110
–
105
–
29.
Pengar
B
3
107
108
–
112
–
102
109
–
106
–
30.
Belissa
B
4,5
93
–
–
–
–
98
–
–
–
–
31.
Rotax
B
4,5
108
–
–
–
–
103
–
–
–
–
32.
Tobak
B
3,5
109
–
–
–
–
111
–
–
–
–
33.
Rokosz o
72
–
–
–
–
74
–
–
–
–
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
Liczba doświadczeń
orkisz
Wzorzec: w latach 2013 - 2015: - wszystkie odmiany badane za wyjątkiem odmiany Rokosz;
Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę
Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa, B - chlebowa, C - pozostała w tym paszowa (wg. listy Opisowej Odmian 2015, COBORU)
– - Brak danych
Tabela 6
Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2015, 2013-2015
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Mączniak
2015
2013
- 2015
Rdza brunatna
2015
2013
- 2015
Septorioza liści
2015
2013
- 2015
Septorioza plew
2015
2013
- 2015
Choroby podstawy
źdźbła
2013
2013
2015
- 2015
- 2015
Fuzarioza kłosów
2015
Rdza żółta
2014
2013
- 2015
skala 9o
Wzorzec
7,2
7,8
7,6
5,5
4,9
8,3
7,5
8,5
7,3
7,7
7,8
8,1
3
-1,0**
0,4
-0,1
-0,3
0,1
0,0
-0,3
0,0
-0,1
-0,2
-1,5
-0,7
2.
Tonacja
13
-1,1**
0,9
-0,1
0,0
-0,1
-0,3
0,4
0,0
0,3
0,3
-4,8
-3,7
3.
Legenda
10
0,1**
0,7
0,4
0,3
0,3
0,7
0,7
0,0
0,4
0,3
-2,5
-1,2
4.
Figura
8
-0,4**
-1,6
-1,7
-0,3
-0,1
0,0
-0,1
0,0
-0,2
-0,7
-2,5
-1,3
5.
Ostroga
7
-0,2**
0,7
0,8
0,2
0,5
0,0
0,4
0,0
0,3
0,3
-1,5
-0,4
6.
Bamberka
6
0,1**
-1,0
-0,4
-0,2
-0,1
0,2
-0,4
-0,5
-0,3
-0,7
1,0
0,9
7.
Natula
6
0,5**
-0,6
-0,4
-1,0
-0,6
0,2
0,3
0,0
0,1
-0,2
0,2
0,4
8.
Skagen
6
0,6**
-1,0
-0,9
0,0
0,6
-0,5
0,3
0,0
-0,1
0,3
1,2
1,0
9.
Arkadia
4
-0,1**
0,7
0,5
-0,7
-0,7
-0,3
-0,2
0,0
0,0
0,3
-4,3
-3,3
10.
Linus
4
0,0**
-0,6
-0,1
0,5
0,2
-0,3
-0,1
-0,5
-0,2
0,3
0,7
0,7
11.
Sailor
4
0,6**
-1,5
-1,2
-0,3
-0,2
0,0
0,0
-0,5
-0,3
0,3
0,7
0,7
12.
Patras
3
0,2**
0,4
0,0
0,5
0,2
0,0
-0,3
0,5
0,3
0,3
1,2
1,0
13.
Praktik
3
0,2**
0,2
0,4
0,0
0,1
0,0
0,1
0,0
-0,1
-0,7
0,7
0,7
14.
Arktis
2
0,6*
-2,0
-0,8**
-0,7
-0,8**
0,5
0,6**
0,0
-0,1**
–
1,0
0,8
15.
Lavantus
2
-1,4*
-0,3
-0,1**
-0,2
-0,3**
0,5
0,6**
0,5
0,5**
–
-0,8
-0,3
16.
Florus
1
–
-0,6
-0,6*
0,2
0,2*
-0,3
-0,3*
0,0
0,0*
–
1,0
1,0*
17.
Franz
1
–
0,9
0,9*
0,3
0,3*
0,2
0,2*
-0,5
-0,5*
–
1,2
1,2*
18.
Hondia
1
–
-0,1
-0,1*
-0,2
-0,2*
0,2
0,2*
0,5
0,5*
–
1,2
1,2*
19.
KWS Dakota
1
–
0,5
0,5*
0,7
0,7*
0,5
0,5*
0,5
0,5*
–
1,2
1,2*
1
–
-0,3
-0,3*
0,2
0,2*
0,0
0,0*
-0,5
-0,5*
–
0,7
0,7*
20.
RGT
Kilimanjaro
Choroba nie wystąpiła
Astoria
1.
Tabela 6 c.d.
Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2015, 2013-2015
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Mączniak
2015
Wzorzec
Rdza brunatna
2013
- 2015
7,2
7,8
7,6
5,5
4,9
2015
2013
- 2015
Septorioza plew
2013
- 2015
skala 9o
8,3
7,5
2015
2013
- 2015
Septorioza liści
2015
Choroby podstawy
źdźbła
2013
2013
2015
- 2015
- 2015
Fuzarioza kłosów
2015
Rdza żółta
2014
2013
- 2015
8,5
7,3
7,7
7,8
8,1
7
-0,9**
0,0
-0,2
0,3
0,0
0,2
-0,1
0,0
0,1
0,3
0,7
0,2
22.
Jantarka
5
-0,4**
-0,3
-0,2
-0,2
-0,2
-0,3
0,1
-0,5
-0,4
0,3
0,7
0,7
23.. KWS Ozon
5
0,8**
-0,6
0,2
0,0
0,1
-0,3
-0,6
0,0
-0,3
-0,7
1,2
1,0
24.
Fidelius
3
0,7**
-0,5
0,3
-0,7
-0,7
-0,3
-0,2
0,5
0,0
0,3
0,7
0,5
25.
Platin
3
-0,8
0,9
0,8
0,2
0,3
0,0
0,1
0,0
0,3
1,3
1,0
0,9
26.
Artist
2
0,6*
0,4
0,1**
-0,3
-0,3**
0,2
-0,1**
-0,5
-0,3**
–
0,2
0,5
27.
Fakir
2
-0,4*
0,4
0,2**
0,3
0,2**
0,0
0,1**
0,0
0,2**
–
1,2
1,0
28.
KWS Livius
2
-0,4*
-0,1
-0,5**
0,0
0,8**
0,2
0,7**
-0,5
-0,3**
–
1,0
0,9
29.
Pengar
2
0,1*
0,9
0,8**
0,3
0,3**
0,0
0,6**
0,0
-0,6**
–
1,0
0,6
30.
Belissa
1
–
0,7
0,7*
0,0
0,0*
-0,5
-0,5*
0,5
0,5*
–
-3,0
-3,0*
31.
Rotax
1
–
0,5
0,5*
0,5
0,5*
0,7
0,7*
0,0
0,0*
–
1,2
1,2*
32.
Tobak
1
–
0,4
0,4*
0,0
0,0*
0,0
0,0*
0,0
0,0*
–
0,2
0,2*
33.
Rokosz
1
–
0,2
0,2*
-0,5
-0,5*
-0,8
-0,8*
0,5
0,5*
–
-1,0
-1,0*
4
3
8
3
8
2
6
1
5
1
2
4
Mulan
21.
Wzorzec: w latach 2013 - 2015 - wszystkie odmiany badane.
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła;
wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
* - Wyniki za jeden rok,
** - Wyniki za dwa lata.
septorioza plew - wyniki nie dotyczą Węgrzc,
fuzarioza kłosów - wyniki z Grodkowic ,
Choroby podstawy źdźbła - wyniki z 2013 roku (Węgrzce),
Rdza żółta - wyniki nie dotyczą Polanowic,
Liczba doświadczeń dla okresu 2013 -2015 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.
Tabela 7
Pszenica ozima.
Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Wyleganie (skala 9o)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
W fazie
dojrzałości
mlecznej
2013 2015
2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
Poziom agrotechniki a1
7,7
96
94
46,3
44,8
3
0,1
0,3
1
3
2,9
2,7
13
0,6
-0,1
9
8
-1,0
0,0
10
-2,4
-1,9
19
18
1,8
0,9
8
-1,4
-0,7
11
7
-0,2
0,1
7
-1,9
-1,4
0
0
3,1
2,5
6
1,1
0,1
-2
-2
4,6
3,3
6
-0,9
0,4
4
5
-0,1
1,6
6
-0,9
-0,6
1
1
1,1
0,8
4
-2,4
-1,1
8
5
1,4
2,1
4
0,1
0,4
-6
-8
-1,1
-1,4
4
-1,4
-0,2
8
3
2,5
1,6
3
0,1
0,4
-7
-7
6,6
5,8
3
0,1
0,4
-6
-9
-4,5
-4,0
2
1,1
0,9**
2
1**
-2,5
-3,0**
2
1,6
0,9**
-1
-2**
-4,0
-4,0**
1,6
1,6*
-2
-2*
-4,3
-4,3*
1,1
1,1*
0
0*
-1,0
-1,0*
1,6
1,6*
-3
-3*
2,7
2,7*
1
1,1
1,1*
-8
-8*
0,2
0,2*
1
1,1
1,1*
-8
-8*
1,2
1,2*
7
0,1
-0,4
2
-1
0,9
0,0
5
-0,9
-2,1
-2
0
5,1
2,0
5
0,6
0,8
-12
-13
2,7
1,5
3
-1,9
-1,1
4
3
2,5
-0,2
3
1,1
1,1
-3
-2
-1,1
-2,8
2
1,1
1,4**
-4
-5**
1,0
0,9**
2
0,1
0,7**
-2
-1**
-0,8
-1,8**
2
-0,9
-0,1**
4
6**
3,4
3,7**
2
0,6
0,9**
-1
-3**
-4,7
-5,7**
1
1,6
1,6*
-7
-7*
-0,9
-0,9*
1
1,1
1,1*
-8
-8*
-1,6
-1,6*
1
-0,9
-0,9*
-6
-6*
1,0
1,0*
1
-2,9
-2,9*
17*
-16,7
-16,7*
1
3
17
3
8
3
8
1
1
1
Nie wystąpiło
7,4
Nie wystąpiło
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Wzorzec
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Patras
Praktik
Arktis
Lavantus
Florus
Franz
Hondia
KWS Dakota
RGT Kilimanjaro
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Belissa
Rotax
Tobak
Rokosz
Wyleganie przed zbiorem a (2015) - wyniki z Węgrzc
* - wyniki jednoroczne ;
** - wyniki dwuletnie
Tabela 7 c.d.
Pszenica ozima.
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
W fazie
dojrzałości
mlecznej
2013 2015
2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
8,4
89
89
47,7
47,4
3
0,5
0,4
0
2
2,3
2,2
13
0,5
-0,4
10
9
0,2
0,4
10
0,0
-0,9
14
16
1,2
-0,2
8
-0,5
0,2
6
5
-0,6
0,0
7
0,5
-0,9
0
1
3,0
2,1
6
0,5
-0,4
2
2
3,1
2,4
6
-0,5
0,2
1
2
0,3
1,1
6
-0,5
-0,9
2
2
2,1
0,5
4
-2,5
-1,1
5
5
2,9
3,3
4
-1,0
-0,1
-5
-6
-0,3
-1,0
4
-0,5
0,2
3
2
0,6
0,1
3
-0,5
0,2
-6
-7
6,4
5,1
3
0,5
0,7
-6
-7
-4,1
-4,3
2
0,5
0,7**
-2
-2**
-0,5
-0,8**
2
0,5
0,7**
-4
-5**
-2,3
-2,6**
0,5
0,5*
-3
-3*
-3,4
-3,4*
0,5
0,5*
1
1*
-0,1
-0,1*
0,5
0,5*
-1
-1*
1,8
1,8*
0,0
0,0*
-7
-7*
1,2
1,2*
1
0,5
0,5*
-6
-6*
1,0
1,0*
7
-1,0
-1,1
-3
-3
0,4
0,1
5
-0,5
-0,6
-5
-2
3,6
2,5
5
0,5
0,4
-7
-9
2,1
2,0
3
0,5
0,2
0
0
3,2
1,1
3
0,5
0,7
-3
-2
-3,4
-3,8
2
0,5
0,7**
1
-4**
2,6
0,8**
2
-0,5
0,2**
-1
-1**
-1,1
-1,2**
2
0,5
0,4**
-1
2**
2,0
2,5**
2
0,5
0,4**
-3
-3**
-4,9
-5,3**
1
0,0
0,0*
-4
-4*
0,0
0,0*
1
0,5
0,5*
-3
-3*
-2,4
-2,4*
1
0,0
0,0*
-4
-4*
1,0
1,0*
1
-1,5
-1,5*
17*
-16,7
-16,7*
1
2
17
3
8
3
8
1
1
1
1
Nie wystąpiło
8,5
Nie wystąpiło
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Wzorzec
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Patras
Praktik
Arktis
Lavantus
Florus
Franz
Hondia
KWS Dakota
RGT Kilimanjaro
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Belissa
Rotax
Tobak
Rokosz
Wyleganie przed zbiorem a (2015) - wyniki z Węgrzc
* - wyniki jednoroczne ;
Pszenica ozima - wyniki doświadczeń
Plonowanie
Na poziomie a1 średni plon wzorca dla trzech punktów doświadczalnych wynosił 91,6 dt/ha i był zdecydowanie
wyższy od średniej za lata 2013-2015, gdzie średnia wzorca wynosiła 75,5 dt/ha. Najwyższy plon wzorca na poziomie
a1 uzyskano w Grodkowicach (108,9 dt/ha), mniejsze plony uzyskano w Polanowicach - 95,7 dt/ha, a najmniejsze w
Węgrzcach (70,1 dt/ha). Najlepiej plonującymi okazały się odmiany: Mulan (112 %, wzorca), KWS Ozon (109 %),
Tobak (109 %), Rotax (108 %), Pengar, Linus, Florus (108 %). Ponadto w Węgrzcach bardzo dobrze plonowały
odmiany: Fakir (112 % wzorca), Jantarka (107 %) i Patras (105%), w Grodkowicach odmiany: Platin (111 %), KWS
Dakota (111 %) i Franz (109 % wzorca), a w Polanowicach wyróżniały się odmiany Lavantus (105 %) i KWS Dakota
(104 % wzorca).
Na poziomie a2 średni plon wzorca w 2015 roku wynosił 101,5 dt/ha i był znacznie wyższy od plonu za ostatnie
trzylecie (85,6dt/ha), przy czym podobnie jak na poziomie a 1 najwyższy plon uzyskano w Grodkowicach, (121,4dt/ha),
mniejszy w Polanowicach (105,9 dt/ha), a najmniejszy w Węgrzcach (77,2 dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana
zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła 9,9 dt/ha. Najwyższy przyrost plonu na poziomie a 2 uzyskano
w Grodkowicach (+12,5 dt/ha), mniejszy w Polanowicach (+ 10,2 dt/ha), a w Węgrzcach przyrost ten wyniósł 7,1 dt/ha.
Najwyżej na tym poziomie plonowały odmiany: Tobak, Mulan, Linus, KWS Dakota, i KWS Ozon. Analizując plony
odmian za ostatnie dwu i trzylecie widzimy że, wyróżniającymi odmianami na obydwu poziomach są: KWS Ozon,
Linus, Skagen, Platin i Patras, a z odmian badanych pierwszy rok odmiany: Tobak, Rota, Florus i KWS Dakota (tab.5).
Przezimowanie
W 2015 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) w żadnym punkcie
doświadczalnym.
Wyleganie
Wyleganie w 2015 roku nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym w fazie dojrzałości mlecznej,
natomiast przed zbiorem wystąpiło na poziomie a 1 i poziomie a2, w jednej miejscowości (Węgrzce). Średnia wzorca na
poziomie a1 wyniosła 7,4, przy ocenie 7,7 za ostatnie trzylecie.
Choroby
Ocenę porażenia przez choroby przeprowadzono na poziomie a1. Porażenie septoriozą liści było niższe niż za
ostatnie trzylecie. Średnia porażenia poszczególnych odmian wyniosła 5,5 przy ocenie 4,9 za lata 2013-2015, a
odmianami najsilniej porażonymi były: Natula (ocena 4,5), Arkadia, Arktis, Fidelius (oceny 4,8), a z bardziej
odpornych możemy wymienić odmiany: KWS Dakota (6,2), Linus (6,0), Patras (6,0), Rotax (6,0).
Średnia porażenia rdzą brunatną wyniosła 7,8 przy ocenie 7,6 za lata 2013-2015. Najbardziej wrażliwe na tę
chorobę okazały się odmiany: Arktis (ocena 5,8), Figura (6,2) i Sailor (6,3), a bardziej odporne to: Franz, Platin,
Pengar (oceny 8,7).
Nasilenie pozostałych chorób nie było zbyt duże. Średnia ocena porażenia septoriozą plew w 2015 roku
wyniosła 8,3 przy, ocenie 7,5 za ostatnie trzylecie. Porażenie fuzariozą kłosów oceniono na 8,5 przy średniej 7,3 za
ostatnie trzylecie.
W 2015 roku zanotowano wyższe niż w poprzednich latach porażenie odmian pszenicy ozimej rdzą żółtą.
Średnia porażenia wszystkich odmian wyniosła 7,8, a odmianami, które okazały się najbardziej wrażliwe na tą chorobę
są: Tonacja (3,0), Arkadia (3,5), Belissa (4,8), Legenda, Figura (oceny 5,3). W 2015 nie stwierdzono porażenia
pszenicy ozimej przez mączniaka prawdziwego.
Charakterystyka odmian
W roku 2015 w krajowym rejestrze znajdowały się 94 odmiany pszenicy ozimej (pszenica zwyczajna), w tym
jedna odmiana należąca do grupy technologicznej elitarnej (E), 50 odmian z grupy jakościowej (A), 31 odmian
z grupy chlebowej (B), jedna odmiana na ciastka (K) oraz 8 odmian w grupie pszenic pastewnych lub innych (C). W
krajowym rejestrze znajduje się także jedyna zarejestrowana odmiana pszenicy orkisz ozimej (Rokosz.). Umieszczona
poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDO w województwie małopolskim
w 2015 roku.
Charakterystyka opracowana jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na
terenie całego kraju.
ASTORIA (2012)
Odmiana elitarna (grupa E), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Zimotrwałość - mała (3). Odporność na
brunatną plamistość liści i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o średniej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre,
gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość
białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność
ogólna mąki dość duża. Plenność średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
TONACJA (2001)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów oraz
choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - średnia, na mączniaka
- mała do bardzo małej. Rośliny są dość wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża.
Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - dość duża, ilość glutenu
- duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - przeciętna.
LEGENDA (2005)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na mączniaka, brunatną plamistość liści,
septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła
- średnia. Rośliny są bardzo wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni.
Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie
w kłosie - mała, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - duże. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
FIGURA (2007)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka - duża, na brunatną
plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - przeciętna, na choroby podstawy źdźbła - dość mała, na
rdzę brunatną - mała. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny,
dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym
- średnia. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia, ilość
glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność
- dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
OSTROGA (2008)
Odmiana jakościowa (grupa A) o ościstym kłosie. Zimotrwałość - średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża do
bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na
fuzariozę kłosów - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - późny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre,
gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - duża, liczba opadania - dość duża. Zawartość
białka i glutenu - dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego, wydajność ogólna mąki - dość
dobra. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
BAMBERKA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę
brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - średnia, na fuzariozę kłosów
- dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna.
Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość
glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba.
Plenność nieco powyżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
NATULA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę plew - dość duża, na brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
- dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym
- dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża, ilość
glutenu - średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.
SKAGEN (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na septoriozę liści i plew - duża, na
mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy
źdźbła - średnia. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania późny.
Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na
porastanie w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość glutenu - dość
duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
ARKADIA (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - średnia. Zimotrwałość - dość duża. Odporność na rdzę brunatną - dość duża,
na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści
- dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała.. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie
zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka i ilość glutenu
- średnie. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
LINUS (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na ważniejsze choroby - średnia,
jedynie na rdzę brunatną - dość duża, Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym
- mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni.
SAILOR (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra. Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego
ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na ważniejsze choroby - średnia, jedynie na rdzę brunatną - mała.
Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren
dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia,
liczba opadania - dość duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS dość
duży. Wydajność ogólna mąki - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim
poziomie agrotechniki poniżej średniej.
PATRAS (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na mączniaka prawdziwego, brunatną
plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę liści
i septoriozę plew - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnia. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
PRAKTIK (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka
prawdziwego - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki duża. Plenność dobra. Tolerancja na
zakwaszenie gleby średnia.
ARKTIS (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Plenność średnia. Przyrost plonu na
wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5o). Odporność na mączniaka
prawdziwego - duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - dość duża, na brunatną plamistość liści,
septoriozę liści i septoriozę plew - średnia, na rdzę brunatną - dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie dość dobre,
gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość
białka duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna.
LAVANTUS (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dość dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny.
Zimotrwałość mała do średniej (3,5o). Odporność na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby
podstawy źdźbła, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego
- dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny,
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie
zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość
białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie
gleby przeciętna.
FLORUS (2014)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra. Zimotrwałość mała (3,0o). Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę
brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozy liści, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny o średniej wysokości i dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie bardzo słabe. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny
SDS dość duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
FRANZ (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5o). Odporność na rdzę brunatną
- duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozy liści
i septoriozę plew - średnia, na fuzariozę kłosów dość mała. Rośliny o średniej wysokości i przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała.
HONDIA (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość średnia (5,0o). Odporność na mączniaka
prawdziwego - duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na
choroby podstawy źdźbła i septoriozy liści - średnia. Rośliny o średniej wysokości i dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
KWS DAKOTA (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5o). Odporność na rdzę brunatną
- dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozy liści,
septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość
wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre. Odporność na porastanie w kłosie
średnia, liczba opadania średnia. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna
mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
RGT KILIMANJARO (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała do średniej (4,0o). Odporność na rdzę
brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego,
septoriozy liści i brunatną plamistość liści - średnia. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na porastanie w kłosie
dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo
dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
MULAN (2008)
Odmiana chlebowa (grupa B ). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści
- dość duża, na mączniaka, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na brunatną plamistość liści
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym
- mała. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania - dość duże. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu
- dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - dość duży. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Plenność - bardzo
dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
JANTARKA (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dość dobra. Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści, fuzariozę
kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym
- dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka, ilość glutenu oraz
wskaźnik sedymentacyjny SDS - średnie. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość
duża.
KWS OZON (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dobra do bardzo dobrej. Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na
mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny - niskie, o dość dużej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w
stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej.
Zawartość białka - dość mała, ilość glutenu - mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
- duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
FIDELIUS (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania w
całym kraju). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na fuzariozę kłosów średnia, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - dość mała, na septoriozę liści - mała. Rośliny dość wysokie, o
średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia,
wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba
opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - dość małe. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży.
Wydajność ogólna mąki - dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
PLATIN (2012)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo dużej,
na brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy
źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie i gęstość
w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość
mała, ilość glutenu mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna
mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
ARTIST (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość mała do średniej (4,0). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę
brunatną i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - średnia, na brunatną
plamistość liści i septoriozy liści - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość
mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność bardzo dobra.. Tolerancja
na zakwaszenie gleby przeciętna.
FAKIR (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na brunatną plamistość liści i septoriozy
liści - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość
duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka dość duża.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki mała. Plenność dość dobra. Tolerancja na
KWS LIVIUS (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość dość mała (3,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną,
brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew - dość duża, na fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka
prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny,
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym mała.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka dość duża.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
PENGAR (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość mała (3,0). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka
prawdziwego i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozy liści i fuzariozę kłosów
- średnia, na brunatną plamistość liści - dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i średniej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie
zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka
średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS dość duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dobra.. Tolerancja na
BELISSA (2014)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia (4,5o). Odporność na mączniaka
prawdziwego i rdzę brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i
septoriozę plew - średnia, na fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny dość niskie, o dużej do bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość dobre.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
ROTAX (2014)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia (4,5o). Odporność na rdzę brunatną
- duża, na mączniaka prawdziwego i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość
liści, septoriozy liści i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny o średniej wysokości i małej do bardzo małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie słabe do
bardzo słabego. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
TOBAK (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5o). Odporność na mączniaka
prawdziwego, septoriozy liści i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i brunatną
plamistość liści - średnia, na fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na porastanie
w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży.
Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
ROKOSZ ( 2012)
Pierwsza odmiana pszenicy orkisz w krajowym rejestrze. Plon ziarna brutto (z kłoskami ) wyższy o 4-6 %, a plon
ziarna netto o 7- 8 % w porównaniu do odmiany Zollernspelz ze wspólnotowego katalogu CCA, natomiast niższy
w porównaniu do wzorcowej odmiany pszenicy zwyczajnej Tonacja, odpowiednio o 7- 10 % i 31 - 36 % w zależności
od poziomu nawożenia azotem. Mrozoodporność dość mała (4 o). Odporność rdzę brunatną - duża, na septoriozę plew
- dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość i septoriozę liści - średnia, na mączniaka prawdziwego
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny bardzo wysokie, o małej do bardzo małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, gęstość w stanie zsypnym duża. Liczba opadania duża,
zawartość białka bardzo duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS średni. Ilość glutenu bardzo duża. Tolerancja na
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2015 roku
znajdowały się następujące odmiany:
grupa A - Akteur (2007), Askalon (2009), Baletka (2009), Bockris (2010), Boomer (2006), Consus (2015),
Delawar (2015), Fregata (2004), Kepler (2010), Kohelia (2008), Kranich (2009), Kredo (2010),
KWS Malibu (2015), Leandrus (2015), Ludwig (2006), Naridana (2006), Olivin (2004), Operetka
(2010), Ostka Strzelecka (2008), Oxal (2011), Pokusa (2015), Rywalka (2003), Smuga (2004),
Sukces (2001), Torrild (2010), Tulecka (2012), Turkis (2006), Turnia (2001), Wydma (2005),
Zawisza (2004), Zyta (1999).
grupa B - Banderola (2010), Bystra (2009), Forum (2012), Janosch (2015), Jenga (2008), Kris (2000), KWS
Dacanto (2011), KWS Loft (2014), KWS Magic (2012), Meister (2011), Meteor (2007), Mewa
(1998), Muszelka (2008), Nutka (2001), Silenus (2015), Skippy (2015), Smaragd (2009),
Speedway (2012).
grupa K - Bagou (2009)
grupa C - Belenus (2009), Elipsa (2011), Florencia (2015), Forkida (2010), Gimantis (2015), Henrik (2010),
Markiza ( 2007), Ohio (2014), Mikula (1999), Rapsodia (2003), Rockefeller (2015), Satyna
(2004)
Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach jak i pozostałych odmian
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU
(oceny liczbowe w tabelach)
Pszenżyto ozime
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDO z pszenżytem ozimym w sezonie 2014/15 r. założono w dwóch punktach. W SDOO
Węgrzce - doświadczenie finansowane z budżetu centralnego (23 odmiany) oraz w IHAR PIB Radzików - ZD
Grodkowice doświadczenie finansowane lokalnie (15 odmian). Dobór odmian do doświadczeń finansowanych lokalnie
ustalił Zespół Wojewódzki PDO województwa małopolskiego. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką
COBORU opracowaną dla porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to 15m 2 w
SDOO Węgrzce oraz 10 m2 w ZD Grodkowice.
Tabela 1
Pszenżyto ozime. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2015
1.
Algoso
2007
2013
PL
2.
Fredro
2010
2014
PL
3.
Atletico
2009
–
PL
4.
Agostino
2011
2013
NL
5.
Borowik
2011
2013
PL
6.
Amorozo
2012
–
PL
7.
Subito
2012
2014
PL
8.
Tomko
2012
2015
PL
9.
Torino
2012
–
PL
10.
Twingo
2012
–
PL
11.
Wiarus
2012
–
PL
12.
Palermo
2013
–
PL
13.
Transfer
2013
–
PL
14.
Meloman
2014
–
PL
15.
Rotondo
2014
–
PL
L.p.
Odmiana
-pełnomocnika w Polsce
Lantmannen SW Seed Sp. z o. o.
ul. Głowackiego 1A, 05-822 Milanówek
Tabela 2
Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2015
SDOO Węgrzce
IHAR PIB Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Wieliczka
2
2
II
R III a
6,32
6,6
Rzepak ozimy
Bobik
29.09.2014
11.10.2014
2
Miejscowość
Powiat
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m - c, rok)
Obsada roślin
(szt./ m2)
350 szt./m
350szt./m2
Data zbioru
31.07.2015
05.08.2015
N na poziomie a1
(kg/ha)
128
92,5
N na poziomie a2
(kg/ha)
168
132,5
P2O5
(kg/ha)
60
75
K2O
(kg/ha)
90
92,5
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
(l,kg/ha)
FoliQ Micromix
- 2,0 l (2x)
–
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Scenic 080 FS
- 100 ml/100 kg
(nazwa, dawka/ha)
Maraton 375 SC - 4,0 l
Maraton 375 SC - 4,0 l
Glean 75 WG - 8 g
(nazwa, dawka/ha)
Bi 58 Nowy 400 EC - 0.5 l
Dursban 480 EC - 1,0 l
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
Insektycyd
Fungicyd - pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Capalo 337,5 SE - 1,0 l
Bumper 250 EC - 1,0 l
Lotus 750 EC - 0,4 l
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus - 1,5 l
Tebu 250 EW - 1,0 l
Antywylegacz
płynny 675 SL - 1,5 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
* - brak danych
Tabela 3
Pszenżyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 201
SDOO Węgrzce
L.p.
Cecha
a1
IHAR PIB Radzików
ZD Grodkowice
a2
a1
a2
1.
Stan roślin przed zimą
(skala 9o)
9,0
8,9
2.
Stan roślin po zimie
(skala 9o)
9,0
8,9
3.
Martwe rośliny
(%)
0,0
–
4.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
17.05
17.05
25.05
27.05
5.
Termin dojrzałości woskowej
(dzień, m - c)
09.07
10.07
14.07
16.07
6.
Wysokość roślin
(cm)
114,6
111,6
117,4
107,8
(skala 9o)
8,9
9,0
8,5
8,9
(skala 9o)
4,3
6,9
6,5
7,6
8.
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości mlecznej
Wyleganie roślin przed zbiorem
9.
Porażenie przez
10.
Pleśń śniegową
11.
Mączniak
6,5
9,0
7,4
8,2
12.
Rdza żółta
8,9
9,0
6,3
7,3
13.
Rdza brunatna
8,4
9,0
8,9
9,0
14.
Septorioza liści
4,6
8,3
2,7
4,3
15.
Septorioza plew
–
–
7,7
8,3
16.
Fuzarioza kłosów
–
–
8,5
8,9
17.
Choroby podstawy źdźbła - kompleks
–
–
–
–
18.
Masa 1000 ziaren
(g)
42,2
46,5
46,0
47,6
19.
Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
13,0
13,5
13,0
13,2
20.
Plon ziarna
(dt/ha)
78,1
108,7
101,1
121,6
7.
–
Skala 9o ;
9 - oznacza stan najkorzystniejszy,
–
a 2 - wysoki poziom agrotechniki
1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
L.p.
Odmiana
Węgrzce
Wzorzec, dt. z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Algoso
Fredro
Atletico
Agostino
Borowik
Amorozo
Subito
Tomko
Torino
Twingo
Wiarus
Palermo
Transfer
Meloman
Rotondo
Poziom a1
Grodkowice
Rok zbioru 2015
Poziom a2
Węgrzce
Grodkowice
78,1
101,1
108,7
121,6
108
95
117
97
122
103
105
108
75
108
99
105
127
117
102
104
126
112
110
109
92
97
99
102
102
115
101
110
97
95
91
97
104
110
104
103
94
81
93
74
60
85
90
90
96
90
98
98
91
76
96
104
112
114
100
99
92
102
95
100
Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian
Tabela 5
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Zimotrwałość
skala 90
Wzorzec, dt z ha
2015
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
2014 2013
2014 2013
- 2015 - 2015
2015
Poziom a2
2014 2013
2014 2013
- 2015 - 2015
89,6
82,1
59,8
85,9
77,2
115,2
94,5
70,4
104,8
93,4
1. Algoso
2. Fredro
4
4,5
101
112
112
97
99
113
107
105
104
107
107
106
111
98
107
114
109
102
108
106
3. Atletico
3,5
92
–
–
–
–
102
–
–
–
–
4. Agostino
3,5
122
105
114
114
114
103
103
107
103
104
5. Borowik
5,5
119
96
123
108
113
109
94
119
102
107
6. Amorozo
4
95
90
106
92
97
101
91
104
96
99
7. Subito
5,5
108
103
118
106
110
106
101
114
103
107
8. Tomko
6,5
96
106
103
101
102
94
104
102
99
100
9. Torino
3,5
107
108
91
108
102
103
104
90
104
99
10. Twingo
6
88
97
84
92
90
83
93
86
88
87
11. Wiarus
6,5
73
96
89
84
86
90
96
84
93
90
12. Palermo
6
93
95
–
94
–
98
97
–
98
–
13. Transfer
6,5
84
98
–
91
–
100
100
–
100
–
14. Meloman
6
113
–
–
–
–
100
–
–
–
–
15. Rotondo
5,5
97
–
–
–
–
98
–
–
–
–
2
2
2
4
6
2
2
2
4
6
Wzorzec w roku 2015: - wszystkie odmiany badane
Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę:
9 - bardzo duża, 7 - duża, 5 - średnia, 3 - mała, 1 - bardzo mała (wg Listy Opisowej Odmian 2015, COBORU)
Tabela 6
Pszenżyto ozime
Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec
Mączniak
2015
Rdza brunatna
2013-2015
2015
2013-2015
Rdza żółta
2015
2014-2015
Lata zbioru: 2013-2015
Septorioza liści
Septorioza plew
Fuzarioza kłosów
2015
2013-2015
2015
2013-2015
2015
2013-2015
skala 9o
7,0
7,1
8,4
8,0
6,3
7,4
3,6
4,1
7,7
7,6
8,5
7,9
1.
Algoso
5
-2,0
-1,2
-1,9
-1,0
0,7
-0,1**
-0,3
-0,5
0,3
0,4**
0,5
-0,1
2.
Fredro
5
-1,7
-0,8
0,6
0,0
1,7
1,2**
0,4
0,1
-0,2
0,3**
0,0
0,3
3.
Atletico
4
0,0
0,3**
-0,4
-0,4**
0,2
0,2*
-0,3
-0,3**
0,3
0,2**
0,0
0,3**
4.
Agostino
4
-0,5
0,3
0,6
0,5
1,7
1,2**
0,4
0,5
0,3
0,3**
0,0
0,3
5.
Borowik
4
1,5
0,1
0,6
0,2
-0,8
-0,4**
0,7
0,1
-0,2
0,2**
0,0
0,0
6.
Amorozo
3
-0,2
0,2
0,6
0,0
-1,8
-1,1**
-0,6
-0,6
-0,2
0,1**
-0,5
0,1
7.
Subito
3
0,5
1,0
0,6
0,2
0,2
0,2**
0,2
-0,1
-0,2
0,2**
0,0
0,6
8.
Tomko
3
0,5
1,0
0,6
0,5
-0,3
-0,6**
0,4
0,6
-0,7
-0,4**
0,5
0,1
9.
Torino
3
0,3
-0,1
0,6
0,3
-2,8
-1,1**
0,4
0,1
-0,2
0,1**
0,0
0,6
10.
Twingo
3
0,0
0,7
0,6
0,7
0,7
0,7**
-0,1
-0,3
-0,2
-0,2**
-0,5
-0,3
11.
Wiarus
3
1,5
1,4
-1,9
-0,3
-0,3
-0,4**
-0,8
-0,7
0,3
0,3**
0,0
0,0
12.
Palermo
2
1,3
0,6**
-0,4
0,2**
0,7
0,4**
0,2
0,2**
0,3
0,3*
0,5
0,1**
13.
Transfer
2
-2,0
-2,3**
-1,4
-1,4**
-1,3
-1,3*
-0,3
-0,2**
-0,2
-0,2*
0,0
0,1**
14.
Meloman
1
1,5
1,5*
0,6
0,6*
1,7
1,7*
0,7
0,7*
-0,2
-0,2*
-0,5
-0,5*
15.
Rotondo
1
-0,7
-0,7*
0,6
0,6*
0,2
0,2*
-0,1
-0,1*
0,3
0,3*
0,0
0,0*
2
6
1
3
1
2
2
6
1
3
1
4
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą,
Rdza brunatna, - wyniki z Węgrzc, rdza żółta - wyniki z Grodkowic, septorioza plew, fuzarioza kłosów - wyniki z Grodkowic
Wzorzec w roku 2015 - wszystkie odmiany badane,
* - wyniki jednoroczne
Tabela 7
Pszenżyto ozime
L.p.
Odmiana
Liczba W fazie dojrzałości
lat
mlecznej
badań
2013 2015
2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Wzorzec
Algoso
Fredro
Atletico
Agostino
Borowik
Amorozo
Subito
Tomko
Torino
Twingo
Wiarus
Palermo
Transfer
Meloman
Rotondo
8,5
8,7
5,4
7,1
116
110
44,0
43,8
5
-1,5
-0,6
-2,2
-0,9
12
10
-0,5
1,3
5
0,5
0,4
1,4
0,8
11
3
2,3
0,5
4
0,5
0,4
1,4
1,0
-11
-9
2,2
1,8
4
0,0
0,2
0,1
-0,3
-6
-8
2,1
1,4
4
0,5
-0,4
1,4
0,3
25
22
8,1
7,6
3
-1,0
-0,4
-2,2
-1,6
6
5
-0,6
-0,4
3
0,5
0,4
-1,9
-0,7
7
6
1,9
2,8
3
0,5
0,4
1,4
0,8
-5
-5
-2,6
-1,7
3
0,5
0,4
0,9
0,4
16
11
-0,6
-2,2
3
0,0
0,2
1,6
1,0
-18
-16
-3,2
-1,5
3
0,5
0,4
1,4
1,2
-21
-16
-6,4
-7,0
2
0,0
0,0**
1,4
1,3**
5
4**
-3,1
-0,6**
2
-0,5
-0,5**
-2,2
-0,7**
-8
-10**
0,3
1,7**
1
0,5
0,5*
-1,4
-1,4*
0
0*
2,3
2,3*
1
-1,0
-1,0*
-0,9
-0,9*
-12
-12*
-0,4
-0,4*
1
2
2
5
2
6
2
6
8,8
7,2
7,7
110
107
47,0
46,6
5
0,2
-4,0
-1,5
7
7
2,9
3,7
5
0,2
0,8
0,6
8
3
1,4
0,8
4
0,2
1,6
1,1
-9
-7
2,6
1,9
4
0,2
0,8
0,0
-3
-6
2,9
0,9
4
-0,3
0,8
0,1
24
22
8,2
6,9
3
-0,8
-2,0
-1,5
6
3
-0,7
0,3
0,2
-3,2
-1,1
5
7
3,3
2,9
0,2
1,6
0,8
-5
-4
-1,7
-1,6
0,2
1,1
0,5
12
8
-1,5
-2,5
0,2
1,6
1,0
-15
-15
-3,2
-0,9
3
0,2
1,8
1,3
-17
-13
-7,6
-8,3
2
-
1,3**
1,3
2
3**
-3,5
-1,2**
2
-
-0,5**
0,1
-7
-8**
-0,1
1,2**
1
-
-0,7*
-0,7
-1
-1*
-0,3
-0,3*
1
-
-0,7*
-0,7
-13
-13*
-1,9
-1,9*
1
2
5
2
6
2
6
3
3
3
3
Nie wystąpiło
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Wzorzec
Algoso
Fredro
Atletico
Agostino
Borowik
Amorozo
Subito
Tomko
Torino
Twingo
Wiarus
Palermo
Transfer
Meloman
Rotondo
Wzorzec: w roku 2015 - wszystkie odmiany badane,
* - wyniki jednoroczne,
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej - wyniki z Grodkowic
Pszenżyto - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2015 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice) wynosił
89,6 dt/ha i był zdecydowanie wyższy niż za ostatnie trzylecie, gdzie średni plon dla dwóch miejscowości wynosił 77,2
dt/ha. Najlepiej plonującymi w 2015 roku na poziomie a1 biorąc pod uwagę obydwie miejscowości były odmiany:
Agostino (122 % wzorca), Borowik (119 %), Meloman (113 %) i Fredro (112 %). W Węgrzcach bardzo dobrze
plonowała także odmiana: Algoso (108 % wzorca) i Torino (104 %), a w Grodkowicach odmiany: Subito (115 %) i
Torino (110 %).
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 115,2 dt/ha i był także wyższy niż za lata 2013-2015 (93,4 dt/ha).
Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki była większa w Węgrzcach
(+ 30,6 dt/ha), a w Grodkowicach wynosiła + 20,5 dt/ha. Na poziomie a 2 najlepiej plonowały odmiany: Borowik,
Algoso, Subito, Fredro.
Przezimowanie
W 2015 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno
w Węgrzcach jak i w Grodkowicach.
Wyleganie
Wyleganie w 2015 roku wystąpiło w większym stopniu na obydwu poziomach agrotechniki tylko przed zbiorem.
Średnia ocen dla wszystkich odmian poziomie a1 wyniosła 5,4 ,a najbardziej wyległy odmiany: Amorozo, Algoso,
Transfer (oceny 3,2) oraz Subito (3,5).
Choroby
Nasilenie niektórych chorób w 2015 roku było większe niż w poprzednich latach. Wśród chorób dominowała
septorioza liści, średnia ocena porażenia to 3,6 dla dwóch punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice) przy
ocenie 4,1 za ostatnie trzylecie. Najsilniej porażone odmiany to: Wiarus (ocena 2,8) i Amorozo (3,0) a odmiany
bardziej odporne to: Borowik i Meloman (oceny 4,3). Zanotowano dosyć duże różnice w porażeniu poszczególnych
odmian przez rdzę żółtą (Grodkowice). Odmianami bardziej porażonymi przez rdzę żółtą okazały się: Torino (ocena
3,5), Amorozo (4,5) i Transfer (5,0) a z odmian odpornych na tą chorobę możemy wyróżnić odmiany: Fredro,
Agostino, Meloman (oceny 8,0).
Średnia porażenia mączniakiem prawdziwym wyniosła dla wszystkich odmian 7,0 przy ocenie 7,1 za ostatnie
trzylecie. Odmiany bardziej wrażliwe na mączniaka to: Algoso (5,0), Transfer (5,0) i Fredro (5,3) a odmianami o
większej odporności okazały się odmiany: Borowik, Wiarus, Meloman (oceny 5,5).
Pozostałe choroby wystąpiły w mniejszym nasileniu. Średnia wzorca dla septoriozy plew wyniosła 7,7,dla rdzy
brunatnej 8,4 a dla fuzariozy kłosów 8,5.
W roku 2015 w krajowym rejestrze znajdowały się 42 odmiany pszenżyta ozimego. Umieszczona poniżej
charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDO w województwie małopolskim
w 2015 roku. Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
przeprowadzonych na terenie całego kraju.
ALGOSO (2007)
Odmiana o średniej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy
źdźbła - średnia, na rynchosporiozę - dość mała, na septoriozę liści - mała, na mączniaka - mała do bardzo małej.
Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000
ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania średnia. Zawartość białka - mała. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- średnia.
ATLETICO (2009)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność dobra. Mrozoodporność średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża
do bardzo dużej, na mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - dość duża, na fuzariozę kłosów i choroby podstawy
źdźbła - przeciętna, na septoriozę plew - mała. Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość duża, gęstość w stanie zsypnym - dość mała.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża. Tolerancja
na zakwaszenie gleby - dość mała.
FREDRO (2010)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność - bardzo dobra. Zimotrwałość - mała do średniej.
Odporność na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - duża, na rdze brunatną - dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę
liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała, na rdzę żółtą - mała. Rośliny
przeciętnej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000
ziaren i gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - dość duża, liczba opadania
- duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
AGOSTINO (2011)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na mączniaka
prawdziwego, na rdzę brunatną, septoriozę liści i plew - duża, na rdzę źdźbłową, rdzę żółtą, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny niskie o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - duża. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka
- dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej
średniej.
BOROWIK (2011)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na
rdzę brunatną i septoriozę liści - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, fuzariozę kłosów i choroby podstawy
źdźbła - dość duża, na septoriozę plew i rynchosporiozę - średnia. Rośliny bardzo wysokie o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie dość
dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
- średnia, liczba opadania - mała. Zawartość białka - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost
plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.
AMOROZO (2012)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5).Odporność na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość
duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia.
Rośliny dość wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie
w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SUBITO (2012)
agrotechniki powyżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę
brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów
- średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby
dość mała.
TOMKO (2012)
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę plew - duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża.
Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość późny. Masa 1000
ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie
średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TORINO (2012)
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na rdzę brunatną, rynchosporiozę,
septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, septoriozę plew - średnia, na choroby podstawy źdźbła
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny do
bardzo wczesnego, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w
stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie duża, liczba opadania średnia. Zawartość białka duża
do bardzo dużej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TWINGO (2012)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki
poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka prawdziwego
- dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia, na fuzariozę kłosów
- mała. Rośliny bardzo niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren średnia, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo mała. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
WIARUS (2012)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki
poniżej średniej. Zimotrwałość duża (6,5). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę liści
- duża, na rynchosporiozę i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - średnia.
Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość małe, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na
PALERMO (2012)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
Zimotrwałość dość duża (6,0). Odporność na septoriozę plew – duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną,
septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny dość
wysokie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość
duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
TRANSFER (2012)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
Zimotrwałość duża (6,5). Odporność na fuzariozę kłosów - duża, , na rdzę brunatną, septoriozę liści, septoriozę plew
i choroby podstawy źdźbła – dość duża, , na rynchosporiozę – średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny
niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren
i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie ziarna w
kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie dość mała.
MELOMAN (2014)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość duża (5,5). Odporność na mączniaka prawdziwego
- duża, na rdzę brunatną i septoriozę liści - dość duża, na septoriozę plew, rynchosporiozę, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność
na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
ROTONDO (2014)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego,
septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną - średnia, na septoriozę liści
i rynchosporiozę - dość mała. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na
porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania średnia. Zawartość białka mała do bardzo małej. Tolerancja na
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2015 roku znajdowały
się następujące odmiany:
Alekto (2008), Aliko (2005), Baltiko (2006), Bereniko (2011), Borwo (2008), Cerber (2010), Cyrkon (2010),
Elpaso (2010), Grenado (2007), KWS Trisol (2011), Leontino (2008), Lombardo (2015), Maestozo (2011),
Magnat (2000), Panteon ( 2015), Pawo (2002), Pigmej (2008), Pizarro (2008), Presto (1989), Sorento (2002),
Todan (2003), Tornado (1996), Trapero (2015), Trefl (2015), Trismart (2007), Tulus (2009), Witon (2002).
znajdujących się w KR można znaleźć w „Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
liczbowe w tabelach).
Żyto ozime
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDO z żytem ozimym w sezonie 2014/15 założono w dwóch punktach. W ZDOO Łopuszna
i w ZS Książ Wielki. Doświadczenia finansowane były lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń ustalił Zespół
Wojewódzki PDO województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 16 odmian, łącznie odmiany populacyjne
oraz mieszańcowe. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla porejestrowych
doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to: 15 m2 w Łopusznej i 12 m2 w Książu Wielkim.
Doświadczenie w ZDOO Łopuszna zostało wcześniej zakończone i wyniki z tego doświadczenia nie zostały ujęte w
niniejszym opracowaniu.
Tabela 1
Żyto ozime. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2015
1. Dańkowskie Diament
2005
2014
PL
2. Daran
2005
–
PL
3. Stanko
2007
2014
PL
4. Armand
2011
2014
PL
5. Antonińskie
2013
–
PL
6. Dańkowskie Rubin
2013
–
PL
7. Brasetto
F1
2009
2014
DE
8. Palazzo
F1
2009
–
DE
9. SU Allawi
F1
2012
–
DE
10. SU Stakkato
F1
2012
2014
DE
11. SU Satellit
F1
2013
–
DE
12. SU Spektrum
F1
2013
2016
DE
13. Tur
F1
2013
–
PL
14. Brandie
F1
2014
–
15. KWS Bono
F1
2014
–
DE
16. SU Performer
F1
2014
–
DE
L.p.
Odmiana
F1 - odmiana mieszańcowa
- pełnomocnika w Polsce
Alicja Ramenda
ul. Antoniny 3/6; 64-100 Leszno
Alicja Ramenda
Alicja Ramenda
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR
Monsanto Polska Sp. z o.o.
ul. Domaniewska 49; 02-672 Warszawa
Tabela 2
Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
Książ Wielki
Miejscowość
Miechów
Powiat
*
*
pH gleby w KCl
*
Przedplon
Groch siewny
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
35
N na poziomie a2
(kg/ha)
75
P2O5
(kg/ha)
20
K 2O
(kg/ha)
30
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnik. na poziomie a2
(l/ kg/ha)
–
10.10.2014
250 - 300 szt./m2
21.08.2015
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Scenic 080 FS 100 ml/100 kg ziarna
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Husar Active - 1,0 l
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
–
(tylko na poziomie aa)
(nazwa, dawka/ha)
Atak 450 EC - 1,0 l
(nazwa, dawka/ha)
Alert 375 SE - 1,0 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Cerone 480 SL - 1,0 l
* - brak danych
Tabela 3
Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
Książ Wielki
L.p.
Cecha
a1
1. Stan roślin przed zimą
2. Stan roślin po zimie
a2
–
(skala 9o)
(skala 9 )
–
(%)
–
o
3. Martwe rośliny
4. Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
–
–
5. Termin dojrzałości woskowej
(dzień, m - c)
–
–
6. Wysokość roślin
(cm)
–
–
(skala 9o)
–
–
(skala 9o)
6,1
5,0
7.
8. Wyleganie roślin przed zbiorem
Tabela 3
Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. c.d.
Rok zbioru: 2015
Książ Wielki
L.p.
Cecha
a1
a2
2. Pleśń śniegową
–
–
Mączniak
–
–
4. Rdza brunatna
–
–
5. Rdza źdźbłowa
–
–
6. Septorioza liści
–
–
7. Rynchosporioza
–
–
8. Fuzarioza kłosów
–
–
(g)
–
–
10. Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
11,7
11,5
11. Plon ziarna
(dt/ha)
73,3
83,4
1. Porażenie przez:
3.
9. Masa 1000 ziaren
Skala 9o ;
– - brak danych
a2 - wysoki poziom agrotechniki
Tabela 4
Żyto ozime. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2015
Książ Wielki
Lp.
Odmiana
Poziom a1
Poziom a2
73,3
83,4
Wzorzec, dt z ha
1.
Dańkowskie Diament
80
81
2.
Daran
86
89
3.
Stanko
90
89
4.
Armand
91
98
5.
Antonińskie
98
91
79
85
116
120
90
92
Dańkowskie Rubin
F1
7. Brasetto
F1
8. Palazzo
6.
SU Allawi
F1
104
104
10.
SU Stakkato
F1
116
105
11.
SU Satellit
F1
111
111
12.
SU Spektrum
F1
118
111
13.
Tur
F1
90
91
14.
Brandie
F1
99
100
15.
KWS Bono
F1
115
112
16.
SU Performer
F1
119
123
9.
Wzorzec: w roku 2015: - wszystkie odmiany badane
Tabela 5
Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Poziom a2
2014 2013
-2015 -2015
2015
2014
2013
73,3
42,1
58,9
57,7
80
106
90
2. Daran
86
83
3. Stanko
90
4. Armand
2014 2013
-2015 -2015
2015
2014
2013
58,1
83,4
51,9
69
67,7
68,1
93
92
81
104
95
93
93
91
84
87
89
82
103
85
91
88
90
89
89
89
96
108
93
98
91
98
100
94
96
98
96
105
97
100
5. Antonińskie
98
87
–
93
–
91
96
–
94
–
79
92
–
85
–
85
107
–
96
–
7. Brasetto
F1
116
101
109
108
109
120
93
117
106
110
8. Palazzo
F1
90
111
112
100
104
92
113
117
102
107
9. SU Allawi
F1
104
101
101
102
102
104
102
103
103
103
10. SU Stakkato
F1
116
99
116
107
110
105
107
119
106
110
11. SU Satellit
F1
111
94
–
103
–
111
91
-
101
–
12. SU Spektrum
F1
118
102
–
110
–
111
113
-
112
–
13. Tur
F1
90
120
–
105
–
91
103
-
97
–
14. Brandie
F1
99
–
–
–
–
100
–
–
–
–
15. KWS Bono
F1
115
–
–
–
–
112
–
–
–
–
16. SU Performer
F1
119
–
–
–
–
123
–
–
–
–
1
2
2
3
5
1
2
2
3
5
Wzorzec, dt z ha
Wzorzec: w roku 2015: - wszystkie odmiany badane
Tabela 6
Żyto ozime. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
L.p.
Liczba
lat
badań
Odmiana
Pleśń śniegowa
2015
2013
- 2015
Rdza brunatna
2015
2013
- 2015
Septorioza liści
2015
2013
- 2015
Rynchosporioza
2015
2013
- 2015
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Mączniak
2015
2013
- 2015
Rdza źdźbłowa
2015
2013
- 2015
Fuzarioza kłosów
2015
2014
- 2015
skala 9o
Wzorzec
6,8
5,8
6,4
6,2
7,9
7,4
7,1
-0,6**
-0,6*
2. Daran
4
0,2*
1,2*
0,2**
-0,2**
0,6*
0,4**
0,4*
3. Stanko
4
-1,3*
0,2*
0,2**
-0,2**
0,6*
-0,4**
-0,1*
4. Armand
4
1,7*
-0,3*
-0,4**
-0,4**
-0,9*
0,2**
-0,1*
5. Antonińskie
2
–
–
-0,9*
-0,4*
–
0,4*
0,9*
2
–
–
1,1*
0,1*
–
0,9*
-0,1*
7. Brasetto
F1
4
-1,3*
0,2*
-0,1**
0,9**
1,1*
-0,4**
0,9*
8. Palazzo
F1
4
9. SU Allawi
F1
3
10. SU Stakkato
F1
3
11. SU Satellit
F1
2
–
–
-0,4*
0,6*
–
-1,6*
-0,1*
12. SU Spektrum
F1
2
–
–
0,6*
0,1*
–
-0,1*
-0,1*
13. Tur
F1
2
–
–
0,1*
-0,4*
–
0,9*
-0,1*
14. Brandie
F1
1
–
–
–
–
–
–
–
15. KWS Bono
F1
1
–
–
–
–
–
–
–
16. SU Performer
F1
1
–
–
–
–
–
–
–
1
1
2
2
1
2
1
2,2*
-3,8*
1,2*
Wzorzec w roku 2015 - wszystkie odmiany badane
-0,8*
-0,8*
-1,3*
* - wyniki jednoroczne
-0,1**
-0,4**
-0,4**
-0,4**
-0,2**
-0,9**
1,1*
-1,4*
1,1*
-1,4**
-0,6**
0,2**
Brak danych
0,1*
Brak danych
-0,2**
Brak danych
-0,1**
Brak danych
-0,3*
Brak danych
1,2*
Brak danych
4
Brak danych
1,4*
0,4*
-1,1*
Tabela 7
Żyto ozime.
L.p.
Odmiana
lat
mlecznej
badań
2015
2013 2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
2015
2013 2015
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
4
4
4
4
2
2
4
4
3
3
2
2
2
1
1
1
Nie wystąpiło
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Wzorzec
Dańkowskie
Diament
Daran
Stanko
Armand
Antonińskie
Dańkowskie
Rubin
Brasetto
F1
Palazzo
F1
SU Allawi F1
SU Stakkato F1
SU Satellit F1
SU Spektrum F1
Tur
F1
Brandie
F1
KWS Bono F1
SU Performer F1
Nie wystąpiło
6,1
4,9
143
36,0
-0,6
0,4
0,4
1,4
-1,1
-0,1
-1,6
-0,1
1,4
0,9
0,4
0,9
0,9
-2,1
-2,1
0,4
-0,2**
-0,2**
-0,4**
1,4**
-1,1*
-0,1*
-0,7**
0,6**
0,6**
1,6**
0,4*
0,9*
0,9*
-2,1*
-2,1*
0,4*
9**
11**
10**
5**
11**
0**
-1**
-3**
-6**
-11**
-5**
-15**
-4**
–
–
–
-0,9*
-0,5*
-0,4*
-0,5*
–
–
0,4*
-1,5*
2,6*
-0,7*
–
–
–
–
–
–
1
2
–
–
2
2
4
4
4
4
2
2
4
4
3
3
2
2
2
1
1
1
Nie wystąpiło
1. Dańkowskie
2. Diament
Daran
3. Stanko
4. Armand
5. Antonińskie
6. Dańkowskie
7. Rubin
Brasetto
F1
8. Palazzo
F1
9. SU Allawi F1
10. SU Stakkato F1
11. SU Satellit F1
12. SU Spektrum F1
13. Tur
F1
14. Brandie
F1
15. KWS Bono F1
16. SU Performer F1
Nie wystąpiło
Wzorzec
5,0
6,7
132
36,8
-0,5
0,5
0,5
0,5
0,0
0,0
-2,5
0,0
1,0
1,5
-1,0
2,0
1,5
-2,0
-1,5
-0,5
-0,2**
0,3**
0,3**
0,6**
0,0*
0,0*
-1,0**
-0,2**
0,6**
1,1**
-1,0*
2,0*
1,5*
-2,0*
-1,5*
-0,5*
8**
12**
4**
7**
11**
1**
-1**
-3**
-3**
-9**
-2**
-11**
-2**
–
–
–
1,4*
-1,0*
-0,7*
-0,5*
–
–
0,6*
-0,3*
2,0*
0,9*
–
–
–
–
–
–
1
2
–
–
2
Wzorzec: w roku 2015 - wszystkie odmiany badane,
Rok 2015 - wyniki z Książa Wielkiego
* - wyniki jednoroczne, ** - wyniki dwuletnie
– - brak danych
2
Żyto - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2015 roku średni plon odmian na poziomie a1 dla jednego punktu doświadczalnego (Książ Wielki) wyniósł
73,3 dt/ha i był znacznie wyższy niż za ostatnie trzylecie (58,1 dt\ha). Najlepiej plonującymi odmianami na poziomie a1
były odmiany mieszańcowe: SU Performer (119 % wzorca), SU Spektrum (118 %), SU Stakkato (116 %), Brasetto
(116 %) i KWS Bono (115 %). Z odmian populacyjnych najlepiej plonowała odmiana Antonińskie (98 % wzorca).
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 83,4 dt/ha i był także znacznie wyższy od plonu za ostatnie trzylecie
(68,1 dt\ha). Na poziomie tym wyróżniały się te same odmiany mieszańcowe co na poziomie a 1 (SU Performer, SU
Spektrum, SU Stakkato, KWS Bono), a także odmiana SU Satellit. Średnia zwyżka plonu spowodowana
zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła w Książu Wielkim + 10,1 dt\ha.
Przezimowanie
W 2015 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie).
Wyleganie
Wyleganie wystąpiło tylko przed zbiorem zarówno na poziomie a1 jak i a2 a oceny wahały się między 4,0 a 7,5
(poziom a1) i między 2,5 a 7,0 ( poziom a2).
Choroby
W 2015 roku nie stwierdzono istotnego porażenia żyta ozimego chorobami .
W roku 2015 w Krajowym Rejestrze znajdowało się 47 odmian żyta ozimego, w tym 21 odmian populacyjnych,
2 odmiany syntetyczne, 23 odmiany mieszańcowe oraz jedna odmiana populacyjna przeznaczona na zielonkę.
Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDO
w województwie małopolskim w 2015 roku. Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie
wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.
DAŃKOWSKIE DIAMENT (2005)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, rdzę
źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - przeciętna, na mączniaka i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny
średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność na
porastanie w kłosach średnia, liczba opadania dość duża. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna średnie,
gęstość w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża,
końcowa temperatura kleikowania wysoka. Plenność na tle wszystkich odmian zarejestrowanych przeciętna, najlepsza
wśród odmian populacyjnych. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
DARAN (2005)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną duża,
na mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała.
Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym - przeciętne. Odporność na porastanie w kłosach i liczba opadania
średnie. Zawartość białka przeciętna. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura
kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
STANKO (2007)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, Plenność dość słaba (na poziomie czołowych odmian
populacyjnych). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową i septoriozę liści - średnia, na
rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna
kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
ARMAND (2011)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych.
Odporność na choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rdzę źdźbłową,
septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na pleśń śniegową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość
w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania oraz zawartość białka dość
duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
ANTONIŃSKIE (2013)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych.Odporność na pleśń śniegową, rdzę brunatną i źdźbłową - dość duża, na mączniaka prawdziwego
i septoriozę liści - średnia, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe,
gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia,
zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania
niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
DAŃKOWSKIE RUBIN (2013)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych.Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową - dość duża, na pleśń śniegową,
rynchosporiozę i septoriozę liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie
dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość
mała, zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania
niska do bardzo niskiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
BRASETTO (2009)
Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na
mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę
- średnia. Rośliny dość niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren dość duża, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba
opadania - przeciętna. Zawartość białka - mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa
temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia .
PALAZZO (2009)
Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na
mączniaka i septoriozę liści - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na rdzę
źdźbłową - dość mała. Rośliny niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa
1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba
opadania przeciętne. Zawartość białka - mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - bardzo duża,
końcowa temperatura kleikowania - wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU ALLAWI (2012)
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na
pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego
- średnia, na rdzę brunatną i źdźbłową - dość mała; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość
niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren
- duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia,
liczba opadania - dość duża, zawartość białka dość mała.. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża, końcowa
temperatura kleikowania - bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
SU STAKKATO (2012)
pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia,
wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania
dość duże, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża, końcowa temperatura kleikowania
- wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby – średnia
SU SATELLIT (2013)
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno.Plenność bardzo dobra.Odporność na
pleśń śniegową - dość duża, na septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnie.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała do bardzo małej.
Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka. Tolerancja na
SU SPEKTRUM (2013)
pleśń śniegową i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia. Rośliny niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża.
dporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość niska.Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TUR (2013)
pleśń śniegową i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania niska.Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
BRANDIE (2014)
mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną - duża, na pleśń śniegową, septoriozy liści, rynchosporiozę i rdzę źdźbłową dość duża, na choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym
duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka dość duża.
Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie
gleby średnia.
KWS BONO (2014)
pleśń śniegową i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową,
septoriozy liści i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość póżny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna w stanie
zsypnym duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała.
Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU PERFORMER (2014)
pleśń śniegową, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści, rynchosporiozę i choroby
podstawy źdźbła - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna
kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
się następujące odmiany:
odmiany populacyjne: - Agrikolo (2003), Amilo (1989), Arant (1993), Bosmo (2001), Dańkowskie Amber (2010),
Dańkowskie Granat (2015), Dańkowskie Nowe (1976), Dańkowskie Złote (1968),
Domir (2008), Horyzo (2011), Matador (2003), Poznańskie (2015), Rostockie (2002),
Słowiańskie (2004), Walet (1999),
odmiany syntetyczne: - Caroass (2003), Herakles (2007).
odmiany mieszańcowe - Gonello (2009), Gradan (2003), KWS Daniello (2015), KWS Livado (2015), KWS
Nikko (2015), Minello (2008), Stach (2002), SU Drive ( 2011), SU Nasri (2015), SU
Promotor (2015), SU Skaltio (2010), SU Swift (2015), Visello (2007).
odmiany populacyjne na zielonkę - Pastar (1980)
Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach jak i pozostałych odmian znajdujących
się w KR można znaleźć w ‘’Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny liczbowe w
tabelach).
Pszenica jara
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDO z pszenicą jarą w 2015 roku przeprowadzono w trzech punktach. W SDOO Węgrzce
przeprowadzono doświadczenie z poszerzonym doborem odmian zarejestrowanych (17 odmian), finansowane
z budżetu centralnego. Doświadczenia przeprowadzone przez: Uniwersytet Rolniczy Kraków - SD Prusy oraz IHAR
PIB Radzików - ZD w Grodkowicach, były finansowane lokalnie. W doświadczeniach tych badano 15 odmian, których
dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDO dla województwa małopolskiego.
Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU dla doświadczeń PDO omówioną
w poprzednim rozdziale. Warunki polowe doświadczenia przedstawia tabela 2. Powierzchnia poletka do sprzętu to: 15
m2 w Węgrzcach, 10 m2 w Prusach i Grodkowicach.
Tabela 1
Pszenica jara. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2015
1. Bombona
2005
2007
PL
2. Tybalt
2005
2007
NL
Irena Szyld
ul. Celtycka 41a; 62-800 Kalisz
3. Parabola
2006
2008
PL
Małopolska Hodowla Roślin Sp. z o. o.
4. Łagwa
2009
2011
PL
2010
2012
PL
6. Arabella
2011
2013
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
7. Izera
2012
2013
PL
2012
–
UK
Kondratowice ul. Słowiańska 5;
2013
2014
PL
10. Mandaryna
2014
–
PL
11. Harenda
2014
2016
PL
12. Goplana
2015
–
PL
13. Kamelia
2015
–
PL
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR
14. Serenada
2015
–
PL
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR
15. Wirtas
2015
–
PL
Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie
ul. Oczapowskiego 2; 10-719 Olsztyn
L.p.
5.
8.
Odmiana
Ostka
Smolicka
KWS
Torridon
9. Struna
57-150 Prusy
Tabela 2
Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
SDOO
Węgrzce
UR Kraków
SD Prusy
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Kraków
Wieliczka
2
1
2
II
I
R III A
pH gleby w KCl
6,7
5,4
6,0
Burak cukrowy
Rzepak ozimy
Bobik
09.04.2015
25.03.2015
21.03.2015
450
450
450
13.08.2015
07.08.2015
11.08.2015
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
60
92,5
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
100
132,5
P 2O 5
(kg/ha)
80
60
75
K2O
(kg/ha)
120
100
92,5
FoliQ Micromix
- 2,0 l (2x)
Plonvit Z - 1.5 l
+ SMg - 7,5 kg
Basfoliar 36 Extra
- 6,0 l
–
Nawożenie dolistne
preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a2
(l/ha)
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
Lamardor 400 FS
- 20 ml/100 kg
(nazwa)
Zaprawa nasienna
T 75 DS/WS
Granstar Ultra SX 50
- 40 g/ha
(nazwa, dawka/ha) Starane 250 EC - 0,4 l
Lintur 70 WG
- 150 g
Bi 58 Nowy 400 EC
- 0,5 l
Karate Zeon
- 050 CS - 0,1 l
(nazwa, dawka/ha)
Scenic 080 FS
- 100 ml/100 kg
Granstar 75 WG
- 20 g
Atribut 70 WG
- 60 g
Dursban 480 EC
- 1,0 l
Bi 58 Nowy 400
EC - 0,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Capalo 337,5 SE
- 1,75 l
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus - 2,0 l
Regulator wzrostu
– - nie zastosowano
(nazwa, dawka/ha)
Moddus 250 EC
- 0,4 l
Tilt Turbo 575 EC
- 1.0 l
Amistar 250 SC
- 1,0 l
Moddus 250 EC
- 0,4 l
Bumper 250 EC
1,0 l +
Lotus 750 EC
- 0,4 l
Tebu 250 EW
- 1,0 l
Moddus 250 EC
- 0.3 l
Antywylegacz
płynny 675 SL
- 1,5 l
Tabela 3
Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2015
SDOO
Węgrzce
Cecha
SD Prusy
ZD Grodkowice
a1
a2
a1
a2
a1
a2
1.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
13.06
14.06
05.06
09.06
12.06
14.06
2.
(dzień, m - c)
24.07
25.07
20.07
22.07
24.07
26.07
3.
Wysokość roślin
(cm)
103,7
98,8
95,8
89,9
93
82,2
4.
(skala 9o)
8,5
8,6
8,0
8,8
8,8
9,0
5.
(skala 9o)
5,7
6,7
6,2
7,4
8,7
8,9
6.
Porażenie przez:
7.
Mączniak
–
–
8,6
8,9
8,7
8,9
8.
Rdza brunatna
6,9
9,0
8,0
8,6
6,7
8,0
9.
Rdza żółta
8,7
9,0
–
–
–
–
10.
Septorioza liści
5,1
8,2
7,2
7,9
2,8
4,1
11.
Septorioza plew
–
–
7,5
8,5
7,9
8,5
12.
Fuzarioza kłosów
–
–
7,7
8,6
8,7
8,8
13.
Choroby podstawy źdźbła - kompleks
–
–
8,0
8,2
–
–
14.
Masa 1000 ziaren
(g)
43,2
45,8
47,1
49,6
30,5
32,5
15.
(%)
11,0
11,3
12,2
12,5
10,1
9,9
16.
Plon ziarna
(dt/ha)
70,2
82,2
52,5
69,0
80,9
95,4
Skala 9o;
– - brak danych
Tabela 4
Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Rok zbioru 2015
Poziom a2
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
70,2
52,5
80,9
82,2
69,0
95, 5
1.
Bombona
91
83
62
91
95
89
2.
Tybalt
103
114
100
99
105
98
3.
Parabola
113
103
133
101
95
114
4.
Łagwa
101
95
81
99
98
90
5.
Ostka Smolicka
86
78
73
105
94
93
6.
Arabella
110
113
114
107
102
113
7.
Izera
95
85
87
101
96
100
Tabela 4 c. d.
Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Lp.
Rok zbioru 2015
Poziom a1
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
70,2
52,5
80,9
82,2
69,0
95, 5
8.
KWS Torridon
102
106
102
97
97
91
9.
Struna
103
103
106
102
103
94
10.
Mandaryna
104
106
99
104
102
91
11.
Harenda
117
112
130
107
109
121
12.
Goplana
100
104
101
103
105
109
13.
Kamelia
98
96
101
92
102
104
14.
Serenada
76
100
112
91
96
94
15.
Wirtas
75
74
69
75
70
70
o
Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian za wyjątkiem odmiany Wirtas ,
o - pszenica orkisz
Tabela 5
Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
Poziom a2
Grupa
technologiczna 2015
2014
2013
67,9
54,8
61,7
61,3
61,5
Wzorzec, dt z ha
2014 2013
2015
-2015 -2015
2014 2013
-2015 -2015
2014
2013
82,2
67,6
71,4
74,9
73,7
1. Bombona
E
79
83
93
81
85
92
89
96
90
92
2. Tybalt
A
106
93
107
99
102
100
92
102
96
98
3. Parabola
A
116
114
113
115
114
103
115
108
109
109
4. Łagwa
A
93
102
103
97
99
96
109
104
102
103
5. Ostka Smolicka
A
79
86
102
82
89
97
89
107
93
98
6. Arabella
A
113
111
104
112
109
107
105
104
106
105
7. Izera
A
89
93
109
91
97
99
96
108
97
101
8. KWS Torridon
A
103
99
94
101
99
95
98
94
97
96
9. Struna
A
104
113
108
109
108
100
112
110
106
107
10. Mandaryna
A
103
101
–
102
–
99
99
–
99
–
11. Harenda
B
120
104
–
112
–
112
99
–
106
–
12. Goplana
A
102
–
–
–
–
106
–
–
–
–
13. Kamelia
B
98
–
–
–
–
99
–
–
–
–
14. Serenada
A
96
–
–
–
–
94
–
–
–
–
73
–
–
–
–
72
–
–
–
–
3
3
2
6
8
3
3
2
6
8
15. Wirtas
Wzorzec – średnia z wszystkich badanych odmian za wyjątkiem odmiany Wirtas ,
o – odmiana orkiszu
Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa,
B - chlebowa,
C - pozostała (wg. Listy Opisowej
Odmian 2015 COBORU)
– - brak danych
Tabela 6
Pszenica jara.
Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
Mączniak
L.p.
Odmiana
Liczb
lat
badań
2015
2013
- 2015
Rdza brunatna
2015
2013
- 2015
Rdza żółta
2015
2014
- 2015
Septorioza liści
2015
2013
- 2015
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Septorioza plew
Fuzarioza kłosów
Choroby
podstawy źdźbła
2015
2013
- 2015
2015
2013
- 2015
2015
2013
- 2015
skala 9o
Wzorzec
8,6
8,4
7,2
7,6
8,7
7,1
5,0
5,3
7,7
6,8
7,7
6,7
8,0
7,7
1. Bombona
11
-0,2
-0,2
-1,4
-1,7
0,3
-1,1**
0,1
0,0
-0,3
-0,2
-0,2
0,1
0,2
0,3
2. Tybalt
11
0,3
0,4
0,3
0,4
0,3
1,4**
0,3
0,1
-0,1
-0,3
-0,3
0,0
0,0
-0,3
3. Parabola
10
0,3
0,0
-2,0
-0,8
0,3
0,7**
0,5
0,1
-0,1
-0,3
-0,1
-0,4
0,1
0,1
4. Łagwa
7
-0,1
-0,1
0,8
0,0
0,3
0,9**
-0,5
-0,2
-0,4
-0,2
0,2
0,4
0,0
-0,1
5. Ostka Smolicka
6
-0,4
-0,1
-0,7
-0,5
0,3
-1,6**
0,2
0,1
0,1
-0,3
0,2
0,1
-0,3
-0,2
6. Arabella
5
0,4
0,3
0,8
0,5
0,3
1,2**
-0,4
-0,5
-0,2
-0,2
0,0
-0,1
0,2
0,0
7. Izera
4
0,1
0,0
0,3
0,4
-3,7
-3,6**
0,2
-0,1
0,4
0,5
0,2
0,4
0,0
0,0
8. KWS Torridon
4
0,1
0,0
-0,5
-0,3
0,3
0,9**
0,2
0,2
-0,2
-0,3
-0,2
-0,1
0,3
0,0
9. Struna
3
0,1
0,3
0,2
0,3
0,3
1,2**
0,2
0,4
0,4
0,9
0,1
0,5
0,2
0,6
10. Mandaryna
2
0,1
0,1**
1,1
1,0**
0,3
-0,1**
0,5
0,1**
0,1
-0,4**
0,1
-0,2**
-0,1
-0,1**
11. Harenda
2
-0,3
-0,2**
1,4
0,9**
0,3
0,9**
0,6
0,6**
0,2
0,4**
0,1
0,5**
0,1
0,1**
12. Goplana
1
0,4
0,4*
0,0
0,0*
0,3
0,3*
-0,1
-0,1*
0,2
0,2*
0,1
0,1*
0,1
0,1*
13. Kamelia
1
0,0
0,0*
1,2
1,2*
0,3
0,3*
-0,1
-0,1*
-0,2
-0,2*
-0,3
-0,3*
-0,1
-0,1*
14. Serenada
1
-0,1
-0,1*
-0,3
-0,3*
0,3
0,3*
-0,4
-0,4*
-0,2
-0,2*
-0,1
-0,1*
-0,2
-0,2*
15. Wirtas
1
0,0
0,0*
0,3
0,3*
0,3
0,3*
0,3
0,3*
0,1
0,1*
0,2
0,2*
0,5
0,5*
2
7
3
9
1
2
3
9
2
7
1
6
1
3
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Mączniak, septorioza plew - wyniki nie dotyczą Węgrzc,
Rdza żółta - wyniki z Węgrzc,
Fuzarioza kłosów, choroby podstawy źdźbła - wyniki z Prus
Wzorzec: w latach 2013 - 2015 - wszystkie odmiany badane
Liczba doświadczeń dla okresu 2013 - 2015 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza
* - dane za jeden rok
** - dane za dwa lata
Tabela 7
Pszenica jara.
Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2015, 2013-2015
L.p.
Odmiana
lat
mlecznej
badań
2013 2015
2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
11
Bombona
11
Tybalt
10
Parabola
7
Łagwa
6
Ostka Smolicka
5
Arabella
4
Izera
4
KWS Torridon
3
Struna
2
Mandaryna
2
Harenda
1
Goplana
1
Kamelia
1
Serenada
1
Wirtas
8,2
7,3
6,0
6,1
97
92
41,1
40,7
0,3
-0,4
0,0
-0,6
3
4
-3,5
-3,2
0,4
0,6
-0,7
0,0
-9
-8
1,3
2,0
0,8
0,0
1,2
0,2
0
0
5,8
6,4
0,8
-0,2
0,6
-0,4
-1
1
4,0
2,8
-0,6
-0,9
-1,8
-1,4
2
2
0,6
-0,9
0,6
1,0
0,6
1,0
-3
-2
-1,7
-2,0
0,8
0,1
0,5
0,0
3
5
-3,9
-1,8
0,8
1,7
2,4
2,5
-9
-10
0,4
-0,5
-0,5
-1,9
-1,9
-2,6
6
6
-2,2
-0,9
0,6
1,5**
1,0
1,8**
0
0**
-5,6**
-5,1**
0,6
0,8**
0,7
0,8**
-3
-2**
0,5**
0,5**
-0,1
-0,1*
0,2
0,2*
-1
-1*
2,2*
2,2*
0,4
0,4*
0,6
0,6*
-7
-7*
-0,5*
-0,5*
0,1
0,1*
-0,7
-0,7*
1
1*
4,7*
4,7*
-4,1
-4,1*
-3,6
-3,6*
25
25*
-1,6*
-1,6*
2
3
2
3
3
9
3
9
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
11
Bombona
11
Tybalt
10
Parabola
7
Łagwa
6
Ostka Smolicka
5
Arabella
4
Izera
4
KWS Torridon
3
Struna
2
Mandaryna
2
Harenda
1
Goplana
1
Kamelia
1
Serenada
1
Wirtas
8,7
8,2
7,1
7,3
90
83
43,5
42,5
0,3
-0,2
-0,1
-0,3
2
2
-1,3
-2,3
0,3
0,6
0,2
0,4
-9
-6
2,1
2,6
0,3
0,1
1,6
0,6
1
2
7,8
6,9
0,3
0,6
1,5
1,0
0
2
3,6
2,9
0,3
-0,3
-1,2
-1,0
0
2
1,3
0,0
0,3
0,6
-0,3
0,4
-6
-3
-3,6
-3,5
0,3
-0,4
-0,4
-0,7
4
4
-3,5
-1,9
0,3
0,8
1,9
1,7
-9
-8
-0,4
0,0
0,3
-1,7
-1,9
-2,7
6
7
-2,6
-1,3
0,3
0,8**
0,8
1,2**
1
1**
-7,0
-6,6**
0,3
0,7**
0,9
0,9**
-4
-5**
-1,1
-0,4**
0,1
0,1*
-0,5
-0,5*
-1
-1*
1,7
1,7*
0,3
0,3*
1,1
1,1*
-6
-6*
0,0
0,0*
0,3
0,3*
-0,6
-0,6*
3
3*
5,6
5,6*
-4,0
-4,0*
-3,9
-3,9*
24
24*
-2,4
-2,4*
2
3
2
3
3
9
3
9
Wzorzec: - wszystkie badane odmiany,
* - dane za jeden rok ;
Wyleganie 2015 - wyniki nie dotyczą Grodkowic
Pszenica jara - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2015 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Prusy, Grodkowice )
wynosił 67,9 dt/ha i był wyższy niż za ostatnie trzylecie (61,5 dt/ha). Najlepiej plonującymi na poziomie a1 w 2015 roku
były odmiany: Harenda (Węgrzce - 117 % wzorca, Prusy - 112 %, Grodkowice – 130 %), Parabola (odpowiednio 113
%, 103 % i 133 %) oraz Arabella (110 %, 113 %, 114 %). Odmiany te plonowały znacznie powyżej wzorca we
wszystkich miejscowościach. W Węgrzcach dobrze plonowały także odmiany: Mandaryna (104 %), Tybalt (103 %) i
Struna 103% wzorca, w Prusach odmiany: Tybalt (114 %), Mandaryna (106 %), KWS Torridon (106 %), a w
Grodkowicach : Serenada (112 %) i Struna (106 %).
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 82,2 dt/ha i był znacznie wyższy niż za lata 2013-2015. Najwyższy
plon uzyskano w Grodkowicach (95,4 dt/ha), mniejszy w Węgrzcach (82,2 dt/ha), a najmniejszy w Prusach (69,0 dt\ha).
Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki dla wszystkich punktów
doświadczalnych wyniosła 14,3 dt/ha przy czym w Prusach przyrost ten wyniósł + 16,5 dt/ha, w Grodkowicach + 14,5
dt/ha, a w Węgrzcach + 12,0 dt/ha. Na poziomie a2 najlepiej plonowały odmiany: Harenda, Arabella i Goplana.
Wyleganie
Wyleganie w 2015 roku w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem wystąpiło w dwóch punktach
doświadczalnych (Węgrzce, Prusy), zarówno na poziomie a1 jak i na poziomie a2. Oceny wylegania przed zbiorem na
poziomie a1 wahały się od 2,4 u odmiany Wirtas (orkisz jary) do 8,4 u odmiany KWS Torridon.
Choroby
Nasilenie niektórych chorób w 2015 roku było na podobnym poziomie jak w poprzednich latach. Dominowała tu
septorioza liści, której średnia ocena porażenia dla wszystkich punktów doświadczalnych wyniosła 5,0, przy ocenie 5,3
za ostatnie trzylecie. Najsilniej porażone odmiany to: Łagwa (4,5), Arabella (4,6), Serenada (4,6), natomiast odmiany
bardziej odporne to: Harenda (5,6), Parabola (5,5). Zanotowano większe niż w poprzednich latach porażenie rdzą
brunatną. Średnia z wszystkich punktów wyniosła 7,2 przy ocenie 7,6 za lata 2013-2015. Odmianami wrażliwymi na tą
chorobę okazały się odmiany: Parabola (ocena 5,2) oraz Bombona (5,8), a odmiany bardziej odporne to: Harenda (8,6),
Kamelia (8,4) i Mandaryna (8,3). Nasilenie pozostałych chorób było niewielkie. Porażenie fuzariozą było na niższym
poziomie niż w poprzednich latach i wynosiło 7,7 przy ocenie 6,7 za ostatnie trzylecie. Na podobnym poziomie wahało
się porażenie septoriozą plew (7,7). Choroby podsuszkowe wystąpiły tylko w jednym punkcie doświadczalnym (Prusy),
tu oceny porażenia odmian wahały się od 7,7 do 8,5. W 2015 roku rdza żółta wystąpiła w tylko w jednym punkcie
doświadczalnym (Węgrzce) i tylko na jednej odmianie (Izera - ocena 5,0).
W roku 2015 w Krajowym Rejestrze znajdowało się 30 odmian pszenicy zwyczajnej jarej, w tym 2 odmiany
należące do grupy technologicznej elitarnej (E), 22 odmiany należące do grupy jakościowej (A), 5 odmian do grupy
chlebowej (B) oraz jedna odmiana do grupy pszenic pastewnych lub innych (C). W rejestrze jest także zarejestrowana
w 2011 roku odmiana pszenicy twardej jarej - SMH87 oraz odmiana pszenicy orkisz jarej - Wirtas.
Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDO w województwie małopolskim
w 2015 roku. Charakterystyka opracowana jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
BOMBONA (2005)
Odmiana elitarna (grupa E). Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, septoriozę plew,
fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Mąka o
żółtej barwie. Liczba opadania - bardzo duża, zawartość białka - bardzo duża, wskaźnik sedymentacji SDS - bardzo
duży. Ilość glutenu - bardzo duża. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie
gleby - średnia.
TYBALT (2005)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - duża, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość duża, na
septoriozę liści, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są niskie do bardzo niskich,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - późny, dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - dość
duża, gęstość w stanie zsypnym - mała do bardzo małej. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka
- dość duża, wskaźnik sedymentacji SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu - duża. Plenność - bardzo dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
PARABOLA (2006)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, gęstość
w stanie zsypnym - średnia. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacji
SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia
ŁAGWA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści, septoriozę
plew, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża. Liczba opadania - duża do bardzo
dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu
- bardzo duża. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.
OSTKA SMOLICKA (2010)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na septoriozę plew - duża, na fuzariozę kłosów - duża, na rdzę brunatną,
septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka i brunatną plamistość liści - dość mała, na rdzę żółtą
- bardzo mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - średni,
dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - bardzo duża. Liczba opadania - duża,
zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - średnia. Plenność - dobra.
ARABELLA ( 2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka i rdzę żółtą - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na
septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów oraz brunatna plamistość liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość
mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania
- dość wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - przeciętne, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo
dużej. Odporność na porastanie w kłosie - dość mała, liczba opadania - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
- bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plenność - bardzo
dobra.
IZERA ( 2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka
prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - średnia, na rdzę żółtą - dość
mała. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość
wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.
Odporność na porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do
bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość duża.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki większy niż średnio dla gatunku.
KWS Torridon ( 2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną i rdzę żółtą - duża, na brunatną plamistość liści
i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, septoriozę plew oraz fuzariozę
kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania
- średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - bardzo duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do bardzo dużej.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie
gleby - średnia. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki średni.
STRUNA (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę żółtą - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę plew, brunatną plamistość liści oraz fuzariozę
kłosów - średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
- średni. Masa 1000 ziaren - przeciętna, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.
Odporność na porastanie w kłosie - mała do bardzo małej, liczba opadania i zawartość białka dość duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki większy niż średnio dla gatunku.
MANDARYNA (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną rdzę i septoriozę plew - dość duża, na
septoriozę liści, fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła oraz brunatną plamistość liści - średnia. Rośliny dość
wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie
w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki większy niż średnio
dla gatunku.
HARENDA (2014)
Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną - duża, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów, brunatną
plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka, septoriozę liści - średnia, Rośliny średniej
wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren
i wyrównanie dość duże, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba
opadania duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży.
Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu
przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki średni.
GOPLANA (2015)
Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki średni. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na
septoriozy liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów oraz brunatną plamistość liści - średnia, na rdzę żółtą - dość mała.
Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa
1000 ziaren średnia, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia,
liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KAMELIA (2015)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
większy niż średnio dla gatunku. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną - dość duża, na septoriozy
liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i brunatną plamistość liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła i rdzę żółtą
- dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie
w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
SERENADA (2015)
Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki poniżej średniej. Odporność na septoriozy liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną,
brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów i rdzę żółtą - dość
mała. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa
1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie
średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża do bardzo dużej, ilość glutenu bardzo duża.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby
przeciętna.
WIRTAS (2015)
Pierwsza jara odmiana pszenicy orkisz w Krajowym rejestrze. Plon ziarna brutto (z kłoskami) niższy o 20%, a plon
ziarna netto o 38-41% w porównaniu do wzorcowej odmiany pszenicy zwyczajnej Tybalt, w zależności od poziomu
nawożenia azotem. Odporność na septoriozę plew, choroby podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego - duża do
bardzo dużej, na fuzariozę kłosów i brunatną plamistość liści - duża, na septoriozy liści - dość duża, na rdzę brunatną
- dość mała. Rośliny bardzo wysokie, o bardzo małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren mała, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Liczba opadania duża, zawartość białka bardzo
duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS dość duży, ilość glutenu bardzo duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w KR w 2015 roku znajdowały się odmiany:
grupa E - Torka (1996),
grupa A - Griwa (2001), Kandela (2010), Katoda (2008), Koksa (2000), Korynta (2002), Monsun (2004),
Nawra (1999), Partyzan (2006), Raweta (2005), Waluta (2008), Żura (2002),
grupa B - Cytra (2004), Trappe (2008), Zadra (2005),
grupa C - Radocha (2011
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU
(oceny liczbowe w tabelach).
Jęczmień jary
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDO z jęczmieniem jarym w 2015 r. przeprowadzono w 3-ech punktach. W ZD Łopuszna
- doświadczenie finansowane było z budżetu państwa, natomiast w SDOO Węgrzce oraz MHR Kraków - ZHR
Polanowice finansowane lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń finansowanych lokalnie ustalił Zespół Wojewódzki
PDO województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 15 odmian, - głównie typu pastewnego. Doświadczenia
przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla porejestrowych doświadczeń odmianowych.
Powierzchnia poletka do sprzętu to: 15 m2 w SDOO Węgrzce i ZD Łopuszna oraz 10 m2 w SHR Polanowice.
Doświadczenie w ZD Łopuszna zostało wcześniej zakończone i wyniki z tego doświadczenia nie zostały ujęte w
niniejszym opracowaniu.
Tabela 1
Jęczmień jary. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2015
1.
Atico
2009
2011
PL
Małopolska Hodowla Roślin Sp. z o. o
2.
KWS Olof
2010
2012
DE
KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.
Kondratowice; ul. Słowiańska 5;
3.
Suweren
2010
2012
PL
4.
Basic
2011
2014
FR
5.
Iron
2011
2012
DK
6.
Ella
2012
2014
FR
7.
Argento
2013
–
DK
8.
KWS Atrika
2013
–
DE
KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.
Kondratowice; ul. Słowiańska 5;
9.
Oberek
2013
2014
PL
10.
Olympic
2013
–
FR
11.
Penguin
2013
–
DK
12.
Soldo
2013
2015
DE
13.
Podarek
2014
–
PL
14.
Rubaszek
2014
–
PL
15.
Radek
2015
–
PL
L.p.
Odmiana
57-150 Prusy
57-150 Prusy
Tabela 2
Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
SDOO
Węgrzce
MHR Kraków
ZHR Polanowice
Kraków
Kraków
2
2
II
I
pH gleby w KCl
6,7
6,96
Burak cukrowy
Burak cukrowy
09.04.2015
26.03.2015
300
300
01.08.2015
18.08.2015
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
–
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
20
P2O5
(kg/ha)
80
–
K 2O
(kg/ha)
120
–
Nawożenie dolistne
preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a2
(l/ha)
Foliq Micromix
- 2,0 l (2x)
Basfoliar 36 Extra
Zaprawa nasienna
(nazwa,
dawka/ha)
Herbicyd
(nazwa,
dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,
dawka/ha)
Lamardor 400 FS
- 20 ml/100 kg
Granstar Ultra SX 50 - 40 g
+Starane 250 EC - 0,4 l
Puma Uniwersal
069 EW - 1,0 l
Bi 58 Nowy 400 EC
- 0,5 l
Baytan Universal
- 400 ml/100 kg
Mustang Forte 195 SE
- 1,3 l
Bi 58 Nowy 400 EC
- 0,5 l
(nazwa,
dawka/ha)
Capalo 337,5 SE
- 1,75 l
Tilt Turbo 575 EC
- 0,6 l
Atria 330 EC - 0,6 l
(nazwa,
dawka/ha)
Adexar Plus - 2,0 l
Amistar 250 SC
- 0,5 l
Regulator wzrostu
(nazwa,
dawka/ha)
Moddus 250 EC
- 0.4 l
Cerone 480 SL
- 0,75 l
Tabela 3
Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2015
MHR Kraków
ZHP Polanowice
SDOO
Węgrzce
Cecha
a1
a2
a1
a2
1
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
09.06
10.06
10.06
10.06
2
(dzień, m - c)
15.07
16.07
10.07
10.07
3
Wysokość roślin
(cm)
83,3
80,3
76,3
70,7
4
(skala 9o)
7,8
6,8
9,0
9,0
5
4,1
5,6
9,0
9,0
6
Porażenie przez:
7
mączniak
7,8
9,0
8,3
8,7
8
rdza jęczmienia
7,8
9,0
8,3
8,8
9
rynchosporioza
–
–
8,9
9,0
5,6
9,0
7,8
8,1
–
–
–
–
(skala 9o)
o
(skala 9 )
10
plamistość siatkowa
11
czarna plamistość
12
głownia pyląca
szt.
–
–
–
–
13
pasiastość liści
szt.
–
–
–
–
14
Masa 1000 ziaren
(g)
49,8
51,1
52,1
52,8
15
Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
12,6
13,3
11,0
10,7
16
Plon ziarna
85,77
94,79
66,09
69,42
(dt/ha)
– - brak danych
Skala 9o - 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2015
Poziom a1
L.p.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Węgrzce
Polanowice
Węgrzce
Polanowice
85,77
66,09
94,79
69,42
1.
Atico
99
89
101
87
2.
KWS Olof
103
103
104
104
3.
Suweren
92
93
95
97
4.
Basic
99
99
102
90
5.
Iron
103
100
102
98
6.
Ella
104
105
99
108
7.
Argento
87
109
90
114
8.
KWS Atrika
93
92
98
95
Tabela 4 c.d.
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2015
Poziom a1
L.p.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Węgrzce
Polanowice
Węgrzce
Polanowice
85,77
66,09
94,79
69,42
9.
Oberek
100
105
100
102
10.
Olympic
98
99
102
100
11.
Penguin
105
98
104
100
12.
Soldo
107
103
104
97
13.
Podarek
102
102
98
110
14.
Rubaszek
104
105
101
95
15.
Radek
105
98
101
105
Tabela 5
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Syntetycz
na ocena
wartości
2015
browarnej
Wzorzec, dt z ha
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
Poziom a2
2014 2013
2015
-2015 -2015
2014
2013
75,93
62,1
56,7
69,0
64,9
2014 2013
-2015 -2015
2014
2013
82,11
74,7
69,2
78,4
75,3
1. Atico
–
94
95
102
94
97
94
102
99
98
98
2. KWS Olof
–
103
101
99
102
101
104
98
95
101
99
3. Suweren
–
93
98
102
95
98
96
103
97
100
99
4. Basic
–
99
105
97
102
100
96
103
91
99
97
5. Iron
–
101
107
103
104
104
100
100
102
100
101
6. Ella
–
105
116
106
110
109
104
108
106
106
106
7. Argento
–
98
104
87
101
96
102
103
92
103
99
8. KWS Atrika
–
93
103
93
98
96
96
101
94
99
97
9. Oberek
–
102
90
104
96
99
101
103
95
102
100
10. Olympic
6,55
98
102
97
100
99
101
102
105
101
103
11. Penguin
–
101
101
97
101
100
102
97
90
99
96
12. Soldo
–
105
113
99
109
106
100
110
98
105
103
13. Podarek
–
102
99
–
100
–
104
96
–
100
–
14. Rubaszek
–
104
104
–
104
–
98
93
–
–
–
15. Radek
–
101
–
–
–
–
103
–
–
–
–
2
3
2
5
7
2
3
2
5
7
Wzorzec: - wszystkie odmiany badane
– - brak danych
~ - odmiana pastewna
Wartość browarna - wyższe stopnie oznaczają wyższą ocenę (wg Listy Opisowej Odmian 2015, COBORU)
Tabela 6
Jęczmień jary
Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec, (skala 90)
Mączniak
2015
Rdza jęczmienia
2013 - 2015
2015
Rynchosporioza
2013 - 2015
8,1
7,9
8,0
8,2
2015
Skala 9o
szt.
2013 - 2015
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Plamistość siatkowa
2015
2013 - 2015
Głownia pyłkowa
2015
2013 - 2015
szt.
8,0
6,7
6,9
1
-1,1
-0,6
-0,5
0,1**
0,5**
0,6
0,4
-1,0*
2. KWS Olof
6
-0,1
0,5
0,0
0,4**
0,5**
0,3
0,5
-1,0*
3. Suweren
6
-0,3
-0,4
0,8
0,3**
0,3**
0,1
-0,1
-1,0*
4. Basic
5
0,9
0,4
-0,5
-0,9**
0,0**
-0,4
0,1
-1,0*
5. Iron
5
-2,8
-1,9
1,0
0,9**
-0,5**
-0,2
0,0
-1,0*
6. Ella
4
0,7
0,5
-2,7
-2,0**
0,3**
1,1
0,3
7. Argento
3
0,7
0,5
0,5
0,6**
1,0**
-0,9
-0,4
8. KWS Atrika
3
0,9
0,3
0,0
-0,2**
0,0**
-1,2
-0,7
9. Oberek
3
-0,3
-0,1
0,8
0,8**
-0,3**
-0,4
-0,1
10. Olympic
3
-0,3
0,1
-1,2
-0,3**
0,3**
-0,4
-0,4
11. Penguin
3
0,9
0,9
0,3
0,5**
0,3**
-0,2
0,1
-1,0*
12. Soldo
3
0,9
0,5
1,0
0,4**
-0,5**
0,1
0,3
-1,0*
13. Podarek
2
-1,6
-0,6**
0,3
0,0**
-0,1*
0,8
0,4**
-1,0*
14. Rubaszek
2
0,4
0,2**
0,3
0,0**
-2,1*
0,8
0,6**
-1,0*
15. Radek
1
0,9
0,9*
0,8
0,8*
–
0,6
0,6*
-1,0*
2
6
2
3
2
2
7
1
* - dane za jeden rok;
7
1. Atico
-1,0*
-1,0*
14,0*
-1,0*
-1,0*
Tabela 7
Jęczmień jary.
Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2015, 2013-2015
L.p.
Odmiana
lat
mlecznej
badań
2013 2015
2015
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
80
78
50,9
50,2
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Atico
KWS Olof
Suweren
Basic
Iron
Ella
Argento
KWS Atrika
Oberek
Olympic
Penguin
Soldo
Podarek
Rubaszek
Radek
7,8
7,7
4,1
5,4
7
-2,3
-1,2
-0,6
-0,4
9
7
3,5
2,5
6
-0,8
-0,5
-0,6
0,0
-1
0
-3,8
-1,8
6
-3,8
-3,5
-0,6
-1,6
6
7
-1,1
-1,3
5
-0,3
0,1
-0,6
-0,4
-3
0
1,5
0,8
5
0,7
0,6
-0,1
0,5
-3
-2
-4,5
-3,1
4
-0,3
-0,5
-0,6
-1,2
2
2
2,0
2,4
3
-0,8
-0,3
-0,6
-0,8
-5
-4
0,4
-0,5
3
0,7
0,8
-0,6
0,3
1
-3
-0,9
0,6
3
0,7
0,8
-0,6
0,4
-5
-3
5,0
4,2
3
1,2
0,5
0,4
0,6
-1
-2
-4,0
-3,8
3
0,7
0,8
0,4
0,6
1
-1
-1,2
0,7
3
1,2
1,4
2,9
1,5
-3
-2
3,5
2,3
2
0,7
0,4**
-0,6
-0,6**
6
5**
1,6
1,1**
2
0,7
1,1**
2,4
2,5**
-8
-4**
-4,2
-3,2**
1
1,2
1,2*
-1,1
-1,1*
3
3*
3,2
3,2*
1
3
1
4
2
7
2
7
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Atico
KWS Olof
Suweren
Basic
Iron
Ella
Argento
KWS Atrika
Oberek
Olympic
Penguin
Soldo
Podarek
Rubaszek
Radek
6,8
6,5
5,6
6,3
76
73
51,9
51,3
7
-0,8
-0,5
0,4
0,1
5
3
2,8
2,1
6
-0,8
-0,5
-0,1
-0,5
0
0
-3,2
-1,5
6
-2,8
-1,9
-1,6
-1,5
5
5
-1,4
-1,9
5
0,2
0,2
0,9
0,4
-5
-2
1,8
1,7
5
1,7
1,2
0,4
0,5
-1
-1
-3,2
-3,5
4
0,2
-0,3
0,9
-0,1
2
3
1,2
2,1
3
-1,3
-0,8
-0,6
-0,3
-4
-2
-0,4
-1,3
3
-1,3
-0,5
-1,6
-0,9
0
-1
-1,2
0,5
3
2,2
1,5
0,9
0,9
-7
-3
3,0
3,2
3
0,2
0,0
0,4
0,4
-6
-4
-2,3
-1,8
3
0,2
0,2
-1,6
-0,5
4
3
-0,9
0,6
3
1,2
1,2
1,4
1,1
-3
-2
4,6
3,1
2
0,2
0,2**
0,4
0,3**
6
4**
2,9
1,8**
2
0,7
1,0**
0,9
1,6**
-6
-3**
-3,1
-2,8**
1
0,2
0,2*
-0,6
-0,6*
3
3*
0,1
0,1*
1
3
1
4
2
7
2
7
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wyleganie wystąpiło.
Wyleganie - wyniki nie dotyczą Polanowic
Jęczmień jary - wyniki doświadczeń
Plonowanie
2015 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla dwóch punktów doświadczalnych (Węgrzce, Polanowice)
wynosił 75,9 dt/ha i był znacznie wyższy od średniej za ostatnie trzylecie (64,9 dt/ha). Najwyższy plon uzyskano w
Węgrzcach - 85,8 dt/ha, zdecydowanie mniejsze plony uzyskano w Polanowicach - 66,1 dt/ha.
Analizując plony z tych miejscowości najlepiej plonującymi odmianami w 2015 roku na poziomie a 1 były
odmiany: Ella (Węgrzce - 104 % wzorca, Polanowice - 105 %), Soldo (odpowiednio 107 %, 103 %), Rubaszek (104 %,
105 %) oraz KWS Olof (103 %, 103 % wzorca). W Węgrzcach także dobrze plonowały odmiany: Penguin (105 %
wzorca), Radek (105 %) i Iron (103 %), a w Polanowicach: Argento (109 %) i Oberek (103 % wzorca). Analizując lata
2013-2015 i biorąc pod uwagę wszystkie punkty doświadczalne największy plon osiągnęły odmiany: Ella (109 %
wzorca), Soldo (106 %) i Iron (104 % wzorca).
Na poziomie a2 średni plon wzorca dla trzech miejscowości wynosił 82,1 dt/ha i był wyższy niż za ostatnie
trzylecie (75,3 dt/ha), przy czym zdecydowanie najwyższy plon osiągnięto w Węgrzcach (94,8 dt/ha) przy plonie
69,4dt/ha w Polanowicach. Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki była
największa w Węgrzcach (+9,0 dt/ha), w Polanowicach odnotowano przyrost plonu o 3,3 dt/ha w stosunku do poziomu
a1. Najlepiej plonującymi na poziomie a2 okazały się podobnie jak na poziomie a1 odmiany: KWS Olof, Radek, Ella.
Biorąc pod uwagę ostatnie trzylecie na poziomie a2 wyróżniają się podobnie jak na poziomie a1 odmiany: Ella, Olympic
i Soldo, a z odmian badanych pierwszy rok, odmiana Radek .
Wyleganie
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem w 2015 roku wystąpiło tylko w jednym punkcie
doświadczalnym (Węgrzce), zarówno na poziomie a 1 jak i a2. Średnie wyleganie przed zbiorem dla wszystkich odmian
na poziomie a1 wyniosło 4,1 przy ocenie 5,4 za ostatnie trzylecie. Najsilniej wyległa odmiana Radek (ocena 3,0), a z
odmian bardziej odpornych na wyleganie możemy wymienić odmiany Soldo (ocena 7,0) oraz Rubaszek (6,5) natomiast
wyleganie na poziomie a2 wyniosło 5,6 średnio dla wszystkich odmian
.
Choroby
Choroby w 2015 roku wystąpiły w podobnym nasileniu jak w poprzednich latach i było to niewielkie porażenie.
W największym nasileniu wystąpiła plamistość siatkowa, której średnia ocena porażenia w dwóch punktach
doświadczalnych wyniosła 6,7. Odmianami, które uległy największemu porażeniu to: KWS Atrika (ocena 5,5) oraz
Argento (5,8). Bardziej odporne okazały się odmiany: Ella (ocena 7,8) oraz odmiany Podarek (7,5) i Rubaszek (7,5).
Pozostałe choroby wystąpiły w małym nasileniu. Średnia porażenia mączniakiem wyniosła 8,0 przy ocenie 7,9 za
ostatnie trzylecie. Odmiany bardziej podatne na mączniaka to: Iron (ocena 5,3 ) oraz Podarek (6,5) i Atico (7,0) a mniej
wrażliwe to: Basic, KWS Atrika, Penguin, Soldo i Radek (oceny 9,0). Porażenie rdzą brunatną było na podobnym
poziomie (8,0), a z odmian wrażliwych na tą chorobę możemy wyróżnić odmianę Ella (5,3) i Olympic (6,8). Odmiany
odporne na rdzę brunatną to Iron i Soldo (oceny 9,0).
W roku 2015 w rejestrze znajdowały się 64 odmiany jęczmienia jarego: 33 odmian typu browarnego oraz 30
odmian pastewnych oplewionych, a także jedna odmiana pastewna nieoplewiona. Charakterystyka obejmuje odmiany,
które były badane w doświadczeniach PDO w województwie małopolskim w 2015 roku. Przedstawioną poniżej
charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie
całego kraju.
ATICO (2009)
Odmiana typu pastewnego o dobrej plenności. Odporność na rynchosporiozę - dość duża, na mączniaka, czarną
plamistość i plamistość siatkową - średnia, na rdzę jęczmienia - dość mała. Rośliny są wysokie, o przeciętnej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie ziarna
- przeciętne. Zawartość białka - mała. Tolerancja na niskie pH gleby - średnia.
KWS OLOF (2010)
Odmiana typu pastewnego. Odporność na mączniaka prawdziwego i czarną plamistość - duża, na rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i plamistość siatkową - średnia. Rośliny są średnio wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie ziarna - dość małe, gęstość ziarna w stanie
zsypnym - przeciętna. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia. Plenność - bardzo
dobra.
SUWEREN (2010)
Odmiana typu pastewnego. Odporność na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - przeciętna, na czarną
plamistość - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała. Rośliny są wysokie, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie ziarna - małe, gęstość ziarna w stanie
zsypnym - duża. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plenność - dobra do
bardzo dobrej.
BASIC (2011)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość
siatkową i rynchosporiozę - dość duża, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża,
wyrównanie ziarna - dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - średnia. Tolerancja
na zakwaszenie gleby - przeciętna.
IRON (2011)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki - przeciętny. Odporność
na rdzę jęczmienia - dość duża, na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała.
Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie
ziarna - średnie, gęstość w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.
ELLA (2012)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość - dość duża, na rdzę
jęczmienia i rynchosporiozę - dość mała,. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w
stanie zsypnym - dość duża. Zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
ARGENTO (2013)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka w ziarnie
- dość mała, gęstość ziarna w stanie zsypnym - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
KWS ATRIKA (2013)
agrotechniki powyżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia, na
plamistość siatkową i rynchosporiozę - dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Duża masa 1000 ziaren, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość białka
w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
OBEREK (2013)
agrotechniki - przeciętny. Odporność na czarną plamistość - dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość
siatkową, rdzę jęczmienia - średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania - przeciętny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej,
wyrównanie ziarna - średnie, zawartość białka w ziarnie - dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia.
OLYMPIC (2013)
Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim
poziomie agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość mała, zawartość białka w ziarnie i
wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym - przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna
PENGUIN (2013)
Odmianą typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- poniżej przeciętnej. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka w ziarnie
średnia, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
SOLDO (2013)
Odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość
białka w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
PODAREK (2014)
Odmiana typu pastewnego, Plenność dość dobra na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1), dobra do bardzo dobrej na
wysokim (a2). Odporność na plamistość siatkową - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość - średnia. Rośliny o dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość dużą, wyrównanie ziarna średnie, zawartość
białka w ziarnie dość duża.
RUBASZEK (2014)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna i zawartość białka
w ziarnie średnia.
RADEK (2015)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i
ciemnobrunatną plamistość - dość duża, na rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie, o dość
małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie
ziarna i zawartość białka w ziarnie średnie.
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2015 roku
znajdowały się następujące odmiany:
typ browarny - Afrodite (2010), Baryłka (2014), Basza (2006), Beatrix (2007), Blask (2001), Bordo
(2010), Britney (2015), Class (2005), Conchita (2009), Despina (2012), Goodluck
(2011), Granal (2001), Henrike (2010), Kormoran (2009), KWS Dante (2014), KWS
Fabienne (2015), KWS Irina (2014), KWS Orphelia (2013), Marthe (2008), Nokia
(2013), Nuevo Ser (2007), Prestige (2003), Salome (2014), Sebastian (2005), Serwal
(2008), Signora (2008), Stratus (1999), SU Lolek (2014), Toucan (2006), Victoriana
(2009), Xanadu (2007), Żeglarz (2006) .
typ pastewny
- (oplewione) - Boss (1994), Bryl (1998), Fariba (2012), Frontier (2006), Hajduczek
(2013), Justina (2001), Kucyk (2012), Mercada (2007), Nagradowicki (2006), Natasia
(2011), Raskud (2012), Rubinek (2007), Rufus (2009), Skald (2009), Skarb (2008),
Tocada (2006).
Typ pastewny - (nieoplewione)- Gawrosz (2012)
Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach, jak i pozostałych odmian
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
liczbowe w tabelach).
Owies
Uwagi ogólne
W roku 2015 przeprowadzono w województwie małopolskim trzy doświadczenia z owsem: w ZDOO Łopuszna doświadczenie finansowane z budżetu państwa oraz w SDOO Węgrzce i w MHR Kraków ZHP Polanowice doświadczenia finansowane lokalnie. Zestaw odmian do badań finansowanych lokalnie ustalił Zespół Wojewódzki
PDO woj. małopolskiego. Doświadczenia przeprowadzono wg metodyki COBORU dla doświadczeń z owsem. W 2015
roku badanych było 13 odmian: 10 odmian owsa zwyczajnego, z których jedna odmiana przeznaczona do uprawy w
warunkach górskich oraz 3 odmiany owsa nagiego.
Doświadczenia w ZDOO Łopuszna i w MHR Kraków ZHP Polanowice został zdyskwalifikowane statystycznie i
wyniki z tych doświadczeń nie zostały ujęte w niniejszym opracowaniu.
Tabela 1
Owies. Odmiany badane
Odmiana
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru 2015
g
2000
2005
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
2. Krezus
2005
–
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
3. Scorpion
2008
DE
4. Zuch
2008
2011
PL
5. Bingo
2009
2011
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
6. Arden
2010
–
PL
7. Komfort
2013
2016
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
8. Harnaś
2014
2016
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
9. Nawigator
2015
–
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
2015
–
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
L.p.
1. Celer
10. Paskal
–
11. Siwek
n
2010
2011
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
12. Nagus
n
2011
2013
PL
13. Amant
n
2014
–
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
n - odmiana nieoplewiona
g - odmiana górska oplewiona
Tabela 2
Owies. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
Miejscowość
SDOO Węgrzce
Kraków
Powiat
2
II
pH gleby w KCl
6,7
Przedplon
Data siewu
Burak cukrowy
Obsada roślin
(szt./ m )
Data zbioru
09.04.2015
2
450
14.08.2015
N
(kg/ha)
90
P 2O 5
(kg/ha)
80
K2O
(kg/ha)
120
Środki ochrony Roślin
Zaprawa
nasienna
(nazwa, dawka/ha)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Lamardor 400 FS
- 20 ml/100 kg
Granstar Ultra SX 50 SG - 40 g /ha
+ Starane 250 EC - 0,4 l
Bi 58 Nowy 400 EC - 0,5 l
Tabela 3
Owies. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 2015
L.p.
SDOO
Węgrzce
Cecha
1.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
11.06
2.
(dzień, m - c)
18.07
3.
Wysokość roślin
(cm)
117,6
4.
5.
o
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 )
6,3
o
1,1
(skala 9 )
Porażenie przez:
6.
Rdza wieńcowa
7.
Plamistości
8.
Helmintosporioza
9.
Septorioza liści
8,7
–
–
6,6
–
10.
Mączniak
11.
Masa 1000 ziaren
(g)
37,4
12.
(%)
10,9
13.
Plon ziarna
(dt/ha)
97,41
Skala 90: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
– - brak danych
Tabela 4
Owies. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Lp.
SDOO
Węgrzce
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
97,41
93
2.
Celer g
Krezus
3.
Scorpion
95
4.
Zuch
96
5.
Bingo
103
6.
Arden
97
7.
Komfort
105
8.
Harnaś
105
9.
Nawigator
103
10.
Paskal
104
11.
Siwek
n
66
12.
Nagus
n
60
13.
Amant
n
59
1.
Rok zbioru: 2015
99
Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego
n - odmiana owsa nagiego
g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich
Tabela 5
Owies. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
2015
2014
2013
2014 - 2015
2013 - 2015
Wzorzec, dt z ha
97,4
58,0
57,9
77,7
71,1
93
108
103
101
101
2.
Celer g
Krezus
99
93
101
96
98
3.
Scorpion
95
101
105
98
100
4.
Zuch
96
97
98
97
97
5.
Bingo
103
99
108
101
103
6.
Arden
97
94
101
96
97
7.
Komfort
105
108
92
107
102
8.
Harnaś
105
99
–
102
102
9.
Nawigator
103
–
–
103
103
10.
Paskal
104
–
–
104
104
11.
Siwek
n
66
68
65
67
66
12.
Nagus
n
60
73
66
67
66
13.
Amant
n
59
71
–
65
65
1
3
3
4
7
1.
Odmiana
Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego
n - odmiana owsa nagiego
g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich
Tabela 6
Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Rdza wieńcowa
2015
2013-2015
Plamistości
2015
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Helmintosporioza
2013-2015
2015
2013-2015
Skala 9
Wzorzec;
Septorioza liści
2015
2013-2015
Mączniak prawdziwy
2015
2013-2015
o
7,5
6,6
7,1
7,9
13
0,0
-0,1
0,2**
-0,4**
-0,3
-0,2
0,1**
2. Krezus
11
0,3
0,3
-0,2**
0,3**
-0,9
-0,4
-0,4**
3. Scorpion
8
0,3
0,1
-0,1**
0,3**
0,1
0,1
-0,5**
4. Zuch
8
0,3
0,0
-0,2**
0,1**
0,4
0,0
-0,5**
5. Bingo
7
-0,4
-0,2
-0,3**
-0,3
-0,1
6. Arden
6
0,3
0,5
0,0**
0,4
0,3
7. Komfort
3
0,3
-0,6
-0,3**
-0,3
-0,2
8. Harnaś
2
0,3
-0,2**
0,2*
0,1
0,3**
9. Nawigator
1
0,3
0,3*
-
-0,3
-0,3*
1
0,3
0,3*
-
-
0,4
0,4*
-
1. Celer
g
10. Paskal
0,1**
0,2**
-0,4**
-0,1*
-
7,9
C Choroba nie wystąpiła
8,3
8,7
-0,4**
0,4**
-0,6**
0,5*
-
11. Siwek
n
6
-1,4
-0,4
0,7**
0,2**
0,4
0,3
0,4**
12. Nagus
n
5
-0,4
-0,2
0,1**
0,2**
0,1
0,3
0,0**
13. Amant
n
2
0,3
0,4**
-0,1*
-0,1*
0,4
0,2**
0,6*
1
7
2
4
1
5
3
Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2015 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza
Choroby 2015 - wyniki z Węgrzc
– - brak danych;
Tabela 7
Owies.
Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
L.p.
Odmiana
lat
mlecznej
badań
2013 2015
2015
Wysokość
Roślin
(cm)
Przed zbiorem
2015
2013 2015
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Masa 1000
ziaren
(g)
2015
2013 2015
2015
2013 2015
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Celer g
Krezus
Scorpion
Zuch
Bingo
Arden
Komfort
Harnaś
Nawigator
Paskal
Siwek
Nagus
Amant
6,3
7,4
1,1
4,3
118
120
37,4
37,3
13
2,4
0,6
-0,1
-0,7
0
-3
0,6
0,3
11
-0,6
0,1
-0,1
1,0
-2
-2
0,6
-1,7
8
1,4
0,3
0,6
-0,8
-1
1
5,1
5,7
8
0,0
0,1
-0,1
0,3
1
5
3,9
0,7
7
0,7
0,4
-0,1
0,5
-1
0
5,8
4,0
6
-1,3
-0,7
-0,1
0,4
1
4
1,6
-1,5
3
1,0
0,4
-0,1
-0,5
1
0
0
-0,3
2
0,0
0,4
0,2
1,0
-2
-2
0,6
0,0
1
-0,6
-0,6
-0,1
-0,1
3
3
6,8
6,8
1
-0,3
-0,3
-0,1
-0,1
-2
-2
2
2,0
6
2,0
0,9
-0,1
0,4
-1
-5
-9,7
-10,4
5
-0,6
0,1
-0,1
-0,8
0
4
-7,4
-9,9
2
-4,3
-3,1
-0,1
-0,9
-4
-6
-9,3
-9,2
1
5
1
5
1
6
1
7
Wzorzec: - wszystkie odmiany badane,
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których porażenie wystąpiło; wyższa wartość oznacza
ocenę korzystniejszą
* - dane za jeden rok
** - dane za dwa lat
Owies - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W roku 2015 średni plon wzorca z jednego punktu doświadczalnego (Węgrzce) wynosił 97,4 dt/ha i był
zdecydowanie wyższy niż za ostatnie trzylecie 71,1 dt/ha. Wzorcem w tych doświadczeniach były wszystkie odmiany
owsa zwyczajnego. Najlepiej plonującą odmianą okazała się odmiana: Harnaś (105 %wzorca), Komfort (105 %), Paskal
(104 %), Bingo (103 %) oraz Nawigator (103 %). Z odmian nieoplewionych najlepiej plonowała odmiana Siwek (66 %
wzorca). Analizując ostatnie trzylecie licząc plon średnio dla wszystkich punktów doświadczalnych najlepsze były
odmiany: Bingo (103 %) i Komfort (102 % wzorca).
Wyleganie
W roku 2015 wyleganie wystąpiło zarówno w fazie dojrzałości mlecznej jak i przed zbiorem. Średnia wylegania
dla wszystkich odmian w fazie dojrzałości mlecznej wyniosła 6,3, a przed zbiorem 1,1 przy ocenie 4,3 za ostatnie
trzylecie. Bardzo duże wyleganie przed zbiorem dotyczyło wszystkich odmian, a spowodowane było niekorzystnymi
warunkami pogodowymi (silny wiatr, burza).
Choroby
Nasilenie porażenia chorobami w 2015 było niewielkie. Porażenie chorobami średnio dla wszystkich odmian
kształtowało się między 6,6 (septorioza liści), a 8,7 (rdza wieńcowa).
W roku 2015 w Krajowym Rejestrze znajdowało się 25 odmian owsa zwyczajnego, z których dwie odmiany o
krótszym okresie wegetacji przeznaczone są do uprawy w warunkach górskich, oraz 5 odmian owsa nagiego.
Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDO w województwie małopolskim
w 2015 roku. Przedstawioną poniżej charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki
doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.
CELER (2000)
Odmiana przeznaczona do uprawy w wyżej położonych terenach górskich. Ziarno oplewione, żółte. Odporność na rdzę
wieńcową i źdźbłową dość dobra, na pozostałe choroby - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania bardzo wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Ziarno o dużym udziale łuski, dużej
masie 1000 ziaren, dość dobrym wyrównaniu i dość małej gęstości w stanie zsypnym. Zawartość białka i tłuszczu w
ziarnie - dość mała. W warunkach górskich plonuje dobrze. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
KREZUS (2005)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę
i septoriozę liści - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania
i dojrzewania - średni. Ziarno o dużym udziale łuski, przeciętnej masie 1000 ziaren, małej gęstości w stanie zsypnym,
dość dobrym wyrównaniu oraz małej do bardzo małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską dość duży, bez łuski - średni.
SCORPION (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową - duża, na mączniaka - dość duża, na helmintosporiozę
i septoriozę liści - średnia, na rdzę wieńcową - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, bardzo dużej masie 1000
ziaren, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i
małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.
ZUCH (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża, na rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - dość duża, na
septoriozę liści - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - przeciętny. Ziarno o dość małym udziale łuski, średniej masie 1000
ziaren, przeciętnej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i małej
tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.
BINGO (2009)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka i rdzę wieńcową - dość duża, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i
septoriozę liści - średnia. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania
- wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, udział łuski - bardzo mały. Gęstość ziarna w
stanie zsypnym - przeciętna, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - przeciętna, tłuszczu - dość duża. Tolerancja
na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plon ziarna z łuską - duży, bez łuski - bardzo duży.
ARDEN (2010)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża do bardzo dużej, na septoriozę liści - dość duża, na
mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - przeciętna. Rośliny są średniej wysokości,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren
- bardzo mała, udział łuski - duży. Gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała, wyrównanie ziarna - małe do bardzo
małego. Zawartość białka - mała, tłuszczu - mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna. Plon ziarna z łuską i bez łuski - dość duży.
KOMFORT (2013)
Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści, rdzę wieńcową
i źdźbłową - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania - dość
wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, udział łuski - dość mały. Gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - dość mała, tłuszczu - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Plon ziarna z łuską - duży do bardzo dużego, bez łuski - bardzo duży.
HARNAŚ (2014)
górskich. Plon ziarna z łuską - duży, bez łuski - dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową,
helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała. Odmiany średniej wysokości, o dużej
odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży. Masa 1000 ziaren
i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna.
NAWIGATOR (2015)
górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski duży do bardzo dobrego. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę
wieńcową dość duża, na rdzę źdźbłową duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści - średnia. Rośliny średniej
wysokości, o średniej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Udział łuski mały do bardzo
małego, masa 1000 ziaren duża, gęstość w stanie zsypnym duża, wyrównanie ziarna dość dobre. Zawartość białka duża
do bardzo dużej, tłuszczu przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
PASKAL (2015)
górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski duży do bardzo dużego. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę wieńcową
- dość dobra, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę, septoriozę liści - średnia. Rośliny średniej wysokości, o małej
odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski mały do bardzo małego, masa
1000 ziaren duża, gęstość w stanie zsypnym mała, wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka średnia, tłuszczu
przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SIWEK (2010)
Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na helmintosporiozę - dość duża, na septoriozę liści - średnia,
na rdzę źdźbłową - dość mała, na rdzę wieńcową - mała. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Polar charakteryzuje się podobnym
udziałem ziaren oplewionych, mniejszą masą 1000 ziaren, lepszym wyrównaniem, mniejszą gęstością ziarna w stanie
zsypnym, mniejszą zawartością białka i tłuszczu. Odporność na zakwaszenie gleby - przeciętna.
NAGUS (2011)
Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Plon ziarna na poziomie odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową - dość mała, na mączniaka
prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin wiechowania i dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem
ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren, wyrównaniem ziarna i gęstością ziarna w stanie zsypnym oraz większą
zawartością białka i tłuszczu. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.
AMANT (2014)
Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową dość duża, na
mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści - duża. Rośliny dość niskie o bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje
się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i
większą zawartością tłuszczu.
się następujące odmiany owsa zwyczajnego:
- nizinne oplewione - Arab (2004), Berdysz (2008), Borowiak (1998), Breton (2007), Chwat (2000), Deresz
(2000), Furman (2006), Gniady (2007), Haker (2010), Kasztan (1999), Koneser (2007),
Rajtar (2004), Sławko (1993), Szakal (2000).
- górskie oplewione
-
Grajcar (1997)
- nagie
-
Maczo (2010), Polar (2002)
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
liczbowe w tabelach) .
Ziemniak
Opracował: dr inż. Piotr Pszczółkowski
Wstęp
Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka, przeprowadzonych w
2015 roku oraz ich porównanie z danymi uzyskanymi w latach 2013-2014.
Planowanie doświadczeń, ich lokalizację w województwie, dobór gatunków i odmian nadzoruje stacja
koordynująca PDO, wspólnie z Zespołem Wojewódzkim Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. W skład
tego Zespołu wchodzą: przedstawiciele nauki, samorządu województwa, samorządu rolniczego, doradztwa rolniczego,
instytucji i organizacji reprezentujących sektor nasienny w województwie, pracownicy oceny odmian oraz użytkownicy
tych odmian.
Ilość doświadczeń odmianowych, prowadzonych w systemie PDO z ziemniakiem, realizowanych na terenie
poszczególnych województw, nie pozwala na właściwe wartościowanie oraz tworzenie list odmian zalecanych do
uprawy na terenie województwa. Podejmując działania zmierzające do rozwiązania tego problemu dokonano podziału
kraju na cztery regiony, o podobnych warunkach klimatyczno-glebowych do uprawy ziemniaka oraz o zbliżonych
oczekiwaniach konsumentów (mapa 1).
Mapa 1. Rozmieszczenie doświadczeń z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2015 r.
w południowo-wschodniej Polsce.
Okres wegetacji w 2015 roku był kolejnym, w którym na terenie Lubelszczyzny, Małopolski, Podkarpacia i woj.
świętokrzyskiego prowadzono doświadczenia polowe w ramach programu Porejestrowego Doświadczalnictwa
Odmianowego (PDO). W 35 eksperymentach polowych testowano 42 odmiany ziemniaka, należące do czterech grup
wczesności (tab. 2).
W województwie lubelskim zrealizowano 10 doświadczeń polowych, w tym: dwa z odmianami bardzo wczesnymi
i wczesnymi, w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Ciciborze powiat bialski; cztery doświadczenia z wszystkimi
grupami wczesności oraz dwa eksperymenty - z odmianami skrobiowymi, w Zakładzie Doświadczalnym Oceny
Odmian w Uhninie, powiat Parczew; dwa doświadczenia; z grupą odmian średnio wczesnych jadalnych i średnio
wczesnych skrobiowych - w Lubelskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, w powiecie puławskim.
W woj. podkarpackim wykonano dwa doświadczenia polowe z grupą odmian bardzo wczesnych i wczesnych w
Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Nowym Lublińcu, w powiecie lubaczowskim, dwa eksperymenty polowe
z grupą odmian średnio wczesnych i średnio późnych i późnych w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Przecławiu,
w powiecie mieleckim oraz jedno doświadczenie z grupą odmian średnio wczesnych jadalnych - w Podkarpackim
Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale, w powiecie rzeszowskim.
W województwie świętokrzyskim zrealizowano doświadczenia polowe z wszystkimi grupami wczesności odmian
w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Słupi, powiat jędrzejowski oraz w Zespole Szkół Centrum Kształcenia
Rolniczego w Chrobrzu, powiat pińczowski. Z grupą odmian bardzo wczesnych i wczesnych eksperymentowano w
Słupi Pacanowskiej, powiat Busko-Zdrój. W Zespole Szkół Ponadgimnazjanych we Włoszczowie, powiat Włoszczowa
przeprowadzono doświadczenie polowe z grupą odmian wczesnych, w powiecie tym realizowano dodatkowo
doświadczenie z odmianami średnio późnymi i późnymi zlokalizowane w miejscowości Bebelno. W Świętokrzyskim
Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, powiat konecki eksperymentowano z grupą odmian wczesnych.
W woj. małopolskim doświadczenia polowe z odmianami wszystkich grup wczesności zlokalizowano w Stacji
Doświadczalnej Oceny Odmian Węgrzce, w powiecie krakowskim. W Punkcie Doświadczalnym Nowy Wiśnicz, w
powiecie bocheńskim, przeprowadzono jedno doświadczenie z grupą odmian wczesnych. W Stacji Doświadczalnej w
Prusach, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, testowano odmiany ziemniaka z grupy średnio wczesnych, zaś w
punkcie doświadczalnym Nieczajna, powiat Dąbrowa Tarnowska, pod nadzorem specjalistów z Małopolskiego Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w Karniowicach eksperymentowano z grupą odmian bardzo wczesnych, średnio późnych i
późnych.
Aktualnie w Polsce jest zarejestrowanych 112 odmian ziemniaka, w tym 71 jadalnych i 26 skrobiowych, o
odmiennym genotypie, zróżnicowanych możliwościach plonowania oraz odmiennych cechach jakościowych i
odpornościowych. Do Krajowego Rejestru, w 2016 roku, wpisano dziewięć nowych odmiany ziemniaka (w tym trzy
zagraniczne). Dwie odmiany jadalne bardzo wczesne - Tacja i Tonacja, trzy odmiany jadalne wczesne - Lawenda, Lady
Rosetta i Madeleine, trzy odmiany średnio wczesne jadalne - Aldona, Lech i Manitou i jedną odmianę średnio późną
skrobiową - Amarant. Jedenaście odmian ziemniaka skreślono z Krajowego Rejestru Odmian: Agnes, Courlan, Hubal,
Jutrzenka, Legenda, Marlen, Roko, Roxana, Sonda, Tetyda, oraz Veronie. Szczegółowy udział poszczególnych grup
odmian, w Krajowym Rejestrze Odmian, przedstawia tabela 1, zaś wykaz odmian badanych w 2015 roku - tabela 2.
Tabela 1
Udział poszczególnych grup odmian ziemniaka w Krajowym Rejestrze w 2016 roku
Grupy wczesności odmian
Odmiany
Jadalne
Przetwórstwo
Skrobiowe
liczba
Razem
%
Bardzo
Średnio- ŚrednioWczesne
wczesne
wczesne późne
14
22
25
8
2
5
8
1
–
1
12
4
16
28
45
13
14
25
40
12
Razem
Późne
Krajowe
Zagraniczne
1
41
1
23
65
58
30
14
3
47
42
–
9
10
9
Celem niniejszej publikacji jest pokazanie potencjału plonotwórczego nowo zarejestrowanych odmian
ziemniaka, uprawianych w różnych warunkach klimatyczno-glebowych Polski. Przybliżenie cech morfologicznych,
fizjologicznych i biochemicznych odmian ziemniaka, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Odmian, ułatwi
typowanie do uprawy odmian, o największej stabilności pożądanych przez rolnika cech w warunkach południowowschodniej części Polski.
Metodyka badań
Przedplonem ziemniaka były zboża ozime i jare oraz rośliny pastewne i przemysłowe. Po zbiorze przedplonu
wykonywano podorywkę pielęgnowaną. Wiosną pole bronowano, następnie przed sadzeniem wysiewano nawozy
mineralne, w ilościach podanych w tabeli 5. Sadzenie przeprowadzono od drugiej do trzeciej dekady kwietnia, w
zróżnicowanych rozstawach. Powierzchnia poletek do zbioru wynosiła 15 m2.
Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne stosowano zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej oraz wymogami
nowoczesnej agrotechniki z uwzględnieniem ochrony przeciwko stonce ziemniaczanej i zarazie ziemniaka. (tab. 6).
Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z obowiązującą w stacjach COBORU metodyką badania wartości
gospodarczej odmian roślin uprawnych (WGO) (Lenartowicz 2013). W grupie odmian bardzo wczesnych pierwszy
zbiór wykonano po 64-71 dniach od daty sadzenia, (tj. po ok. 40 dniach od wschodów), zaś drugi  w okresie pełnej
dojrzałości fizjologicznej – bulw, tj. po 127-161 dniach od sadzenia, zależnie od rejonu Polski i przebiegu warunków
atmosferycznych (tab. 5). W pozostałych grupach wczesności ziemniaka, zbiór przeprowadzano w fazie zamierania
roślin (99 w skali BBCH [Bleinholder i in. 2005]). W czasie zbioru, z każdego poletka, pobrano reprezentatywne próby
bulw do oceny: struktury plonu, zawartości skrobi, wad miąższu bulw i określenia ich zdrowotności. Wyniki badań
opracowano statystycznie za pomocą analizy kowariancji.
Charakterystykę użytkową jadalnych odmian ziemniaka oraz odporność na podstawowe choroby podano na
podstawie wieloletnich doświadczeń odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU (Lista Opisowa Odmian
Roślin Rolniczych, 2015).
Warunki badań
Warunki glebowe
Badania polowe przeprowadzono na różnych typach gleb i kompleksach rolniczej przydatności glebowej, o
zróżnicowanym pH gleby (tab. 5).
Doświadczenia polowe w SDOO Cicibór wykonano na glebie bielicowej, wytworzonej z piasku gliniastego
mocnego, pylastego na glinie lekkiej, kompleksu żytniego bardzo dobrego, klasy bonitacyjnej III b, o lekko kwaśnym
odczynie (pHKCL 6,0), a w Uhninie - na glebie bielicowej wytworzonej z gliny lekkiej, kompleksu żytniego bardzo
dobrego, klasy bonitacyjnej IV a. Badania w ZDOO Nowy Lubliniec przeprowadzono na glebie bielicowej,
wytworzonej na piasku gliniastym mocnym, kompleksu żytniego bardzo dobrego, klasy bonitacyjnej IV a, o odczynie
(6,04 pHKCL). W warunkach SDOO Węgrzce eksperyment polowy przeprowadzono na glebie brunatnej właściwej,
wytworzonej z lessu, kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej II, o lekko kwaśnym odczynie (6,1 pH KCL). Z
kolei w SDOO Słupia doświadczenia polowe zlokalizowano na rędzinie brunatnej, wytworzonej na wapieniu,
kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej III a, o lekko kwaśnym odczynie (pHKCL 6,5). Jedynie w Prusach k.
Krakowa doświadczenie prowadzono na glebie kompleksu pszennego bardzo dobrego, należącego do I klasy
bonitacyjnej, o odczynie (7,0 pHKCL) (tab. 5).
Warunki meteorologiczne
Przebieg pogody w okresie wegetacji 2015 roku w warunkach Cicibora, analizując rozkład opadów, można
określić jako nietypowy. Kwiecień cechował się przeciętną sumą opadów. Maj został określony jako wilgotnym, gdzie
opad wyniósł 90,7 mm, co stanowi 149 % normy dla wielolecia. W czerwcu odnotowano 29,6 mm opadów, co
stanowiło 42 % średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego określa się go, jako bardzo suchy, w
miesiącu tym odnotowano temperatury powietrza o 0,5 C° poniżej normy dla wielolecia. Lipiec okazał się suchy, z
sumą opadów wynoszącą 48,8 mm, co stanowiło 63 % normy z wielolecia. Sierpień, wg kryterium suchości
Radomskiego, określono jako skrajnie suchy z opadem wynoszącym 7,4 mm, a przy tym bardzo ciepłym. Wrzesień
okazał się wilgotnym i ciepłym, odnotowano 75,2 mm opadów, co stanowi 145 % średniej z wielolecia (tab. 3, 4).
W warunkach Słupi przebieg pogody w okresie wegetacji 2015 roku był nietypowy. Kwiecień okazał się
przeciętnym pod względem sumy opadów. W maju odnotowano również przeciętną sumę opadów. W czerwcu i lipcu
odnotowano znaczny niedobór opadów, wg kryterium suchości Radomskiego miesiące te określa się jako suche,
odpowiednio (50,5 i 64,2 mm opadów, co stanowi 65 i 68 % średniej wieloletniej). Niedobór opadów pogłębia miesiąc
sierpień gdzie odnotowano 19,5 mm opadów co stanowiło (26 % średniej wieloletniej), kryterium suchości
Radomskiego miesiąc ten określa się jako bardzo suchy, w miesiącu tym odnotowano wysokie temperatury powietrza,
znacznie powyżej średniej wieloletniej. Wrzesień określono jako przeciętny, z sumą opadów wynoszącą - 57,7 mm co
stanowi (109 % średniej wieloletniej), a przy tym bardzo ciepłym, 2,2 C° powyżej średniej wieloletniej (tab. 3, 4).
W warunkach Uhnina kwiecień okazał się bardzo wilgotnym, pod względem sumy opadów, w maju odnotowano
znaczny nadmiar opadów, (200 % średniej wieloletniej), miesiąc ten okazał się zimnym miesiącem (-0,9 C° poniżej
średniej wieloletniej). W czerwcu i lipcu w warunkach Uhninia odnotowano znaczny niedobór opadów, kryterium
suchości Radomskiego określa te miesiące jako suche, gdzie opady wyniosły odpowiednio; 46,7 i 45,2 mm co stanowi
67 i 60 % średniej wieloletniej. Bilans niedoboru wody podtrzymał sierpień, gdzie opad wyniósł 6,1 mm, co stanowi 9
% średniej wieloletniej. Wrzesień okazał się skrajnie wilgotnym (130,2 mm opadów) i bardzo ciepłym, w porównaniu
ze średnią wieloletnią (tab. 3, 4).
W Węgrzcach, w woj. małopolskim, kwiecień cechował się przeciętną sumą opadów. W maju odnotowano
podobną wielkość opadów 107 % średniej wieloletniej, zaś w czerwcu odnotowano 37,9 mm opadów, co stanowiło 54
% średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego określa się go, jako suchy. Lipiec został określony jako
przeciętny i bardzo ciepły, gdzie opad wyniósł 69,9 mm co stanowi 78 % średniej wieloletniej. Sierpień cechował się
niską sumą opadów 44,6 mm, a przy tym bardzo ciepłym, 3,9 C° powyżej średniej wieloletniej, zaś we wrześniu
odnotowano przeciętną wielkość opadów (110 % średniej wieloletniej), miesiąc ten odznaczał się wysokimi
temperaturami powietrza (tab. 3, 4).
Tabela 2
Kod kraju
pochodzenia
Odmiana
Rok zbioru: 2015
Rok
włączenia
do LOZ
L.p.
Rok
wpisania
do KR
Ziemniak. Odmiany badane
Odmiany bardzo wczesne
1. Arielle
2006
2014
NL
Agrico Polska sp. z o.o.
ul. Staromiejska 7A, 84-300 Lębork
2. Denar
1999
2008
PL
Hodowla Ziemniaka Zamarte Grupa IHAR
Zamarte ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński
3. Impala
2003
–
NL
4. Lord
1999
2008
PL
5. Miłek
2006
–
PL
6. Riviera
2015
–
NL
7. Viviana
2010
2011
DE
Europlant Handel Ziemniakami
Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz
Odmiany wczesne
Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka
w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno
1.
Altesse
2009
–
FR
2.
Bellarosa
2006
2010
DE
3.
Gala
CCA
–
DE
Norika Polska Sp. z o.o.
ul. Sądowa 8 74-320 Barlinek
4.
Gwiazda
2011
2016
PL
5.
Ignacy
2012
–
PL
6.
Michalina
2010
–
PL
7.
Oman
2005
–
PL
8.
Owacja
2006
2008
PL
9.
Wendy
CCA
–
DE
Norika Polska Sp. z o.o.
ul. Sądowa 8 74-320 Barlinek
1999
2008
DE
10. Vineta
KR -
Krajowy Rejestr
Tabela 2 c. d.
Ziemniak. Odmiany badane
L.p.
Odmiana
Rok zbioru: 2014
Rok
Rok
Kod kraju
wpisania włączenia pochodo KR
do LOZ
dzenia
Odmiany średnio wczesne
–
PL
1.
Boryna
2012
2.
Finezja
2007
–
PL
3.
Gawin
2010
–
PL
4.
Glada
1994
–
PL
5.
Harpun
1993
–
PL
6.
Honorata
2012
–
DE
7.
Jubilat
2011
–
PL
8.
Laskara
2013
–
PL
9.
Kaszub
2012
–
PL
10.
Malaga
2013
–
PL
11.
Mieszko
2015
–
PL
12.
Oberon
2012
–
PL
13.
Rumpel
2000
–
PL
14.
Satina
2000
2008
DE
15.
Stasia
2010
–
PL
16.
Tajfun
2004
2009
PL
17.
Tetyda
2008
–
PL
18.
Zuzanna
2007
–
DE
Solana Polska sp. z o.o.
99-440 Zduny
Odmiany średnio późne i późne
1.
Hinga
1996
–
PL
2.
Inwestor
2005
–
PL
3.
Jelly
2005
2009
DE
4.
Kuras
2007
–
NL
5.
Mondeo
2013
2015
NL
6.
Pasja Pomorska
–
PL
7.
Syrena
–
PL
KWS Polska sp. z o.o.
ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
Tabela 3.
Opady oraz kryterium suchości Radomskiego, w okresie wegetacji ziemniaka,
Cicibór
SDOO
wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach
Suma opadów w mm
Miesiąc
Dekada
2
3
Kwiecień
Maj
12,7
1,7
11,5
35,9
97
przeciętny
15,9
7,1
67,7
90,7
148,7
wilgotny
Czerwiec
3,7
4,8
21,1
29,6
42,3
bardzo suchy
Lipiec
6,8
21,3
20,7
48,8
63,4
suchy
Sierpień
0,1
0,1
7,2
7,4
11
skrajnie suchy
Wrzesień
25,6
16,0
33,6
75,2
144,6
wilgotny
Słupia
287,6
Kwiecień
11,0
0,8
28,3
40,1
89,1
przeciętny
Maj
22,2
35,0
19,4
76,6
116,1
przeciętny
Czerwiec
10,8
25,1
14,6
50,5
64,7
suchy
Lipiec
5,3
32,9
26,0
64,2
68,3
suchy
Sierpień
12,0
2,0
5,5
19,5
26
bardzo suchy
Wrzesień
23,7
8,0
26,0
57,7
108,9
przeciętny
Razem
Uhnin
Ocena
miesiąca**
1
Razem
308,6
Kwiecień
14,6
5,9
41,3
61,8
171,7
bardzo wilgotny
Maj
23,4
13,9
83,0
120,3
200,5
skrajnie wilgotny
Czerwiec
5,4
16,5
24,8
46,7
66,7
suchy
Lipiec
10,5
21,6
13,1
45,2
60,3
suchy
Sierpień
0,4
0
5,7
6,1
8,7
skrajnie suchy
Wrzesień
32,4
32,6
65,2
130,2
260,4
skrajnie wilgotny
Razem
Węgrzce
Miesiąc
%
średniej
wieloletniej *
410,3
Kwiecień
6,1
0,8
38,4
45,3
105,3
przeciętny
Maj
26,1
30,3
24,1
80,5
107,3
przeciętny
0
27,1
10,8
37,9
54,1
suchy
Lipiec
6,5
45,6
17,8
69,9
78,4
przeciętny
Sierpień
14
28,5
2,1
44,6
58,7
suchy
Wrzesień
5,9
33,8
23,3
63
110,5
przeciętny
Czerwiec
Razem
341,2
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Słupi.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Uhninie.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach
** kryterium suchości Radomskiego:
< 25 % normy - miesiąc skrajnie suchy;
25-49 % normy - miesiąc bardzo suchy;
50-74 % normy - miesiąc suchy;
75-125 % normy - miesiąc przeciętny;
126-150 % normy - miesiąc wilgotny;
151-200 % normy - miesiąc bardzo wilgotny;
> 200 % normy - miesiąc skrajnie wilgotny
Tabela 4.
Temperatury powietrza, w okresie wegetacji ziemniaka
wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach
Średnia w dekadzie
Miejscowość
Cicibór
Słupia
Miesiąc
Średnia
w miesiącu
Odchylenie
od normy
w C° *
1
2
3
Kwiecień
4,7
7,9
11,7
8,1
0,4
Maj
12,2
12,5
13,9
12,9
-0,9
Czerwiec
18,0
16,8
16,5
17,1
0,5
Lipiec
20,8
18,5
20,1
19,8
1,1
Sierpień
23,7
20,9
19,7
21,4
3,6
Wrzesień
14,6
16,5
12,1
14,4
1,8
Kwiecień
2,76
8,21
11,46
7,5
- 0,1
Maj
11,93
10,25
12,58
11,6
- 1,6
Czerwiec
17,59
16,31
13,57
15,8
- 0,3
Lipiec
20,21
18,84
18,77
19,3
1,3
Sierpień
22,36
22,21
19,09
21,2
3,7
Wrzesień
16,24
17,38
11,62
15,1
2,2
Kwiecień
5,4
8,6
12,4
8,8
0,9
Maj
12,6
12,0
13,7
12,8
- 0,9
Czerwiec
17,7
16,3
16,1
16,7
- 0,1
Lipiec
19,6
18,7
19,9
19,4
0,6
Sierpień
23,4
20,6
20,3
21,4
3,7
Wrzesień
16,0
17,7
12,8
15,5
2,8
Kwiecień
4,41
10,25
13,05
9,2
0,7
Maj
13,5
13,93
12,62
13,4
- 0,5
19
17,31
15,51
17,3
0,7
Lipiec
21,12
20,57
21,16
21,0
2,4
Sierpień
23,82
21,43
20,39
21,9
3,9
Wrzesień
15,9
18,04
11,86
15,3
1,7
Uhnin
Węgrzce
Czerwiec
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Słupi,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Uhninie,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2014 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach
Tabela 5.
Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Odmiany bardzo wczesne i wczesne.
Miejscowość
Chroberz
Cicibór
Nieczajna
Dąbrowa
Tarnowska
żytni bardzo
dobry
IV b
–
kukurydza
zielonka
Powiat
Pińczów
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
pszenny
dobry
II
Biała
Podlaska
żytni bardzo
dobry
III b
pH gleby w KCl
7,7
pszenica
ozima
6,0
Jęczmień
jary
Przedplon
Rok zbioru: 2015
Modliszewice
Nowy
Lubliniec
Nowy
Wiśnicz
Słupia
Pacławska
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Konecki
Lubaczów
Bochnia
Busko Zdrój
Jędrzejów
Parczew
Kraków
zbożowo
pastewny
mocny
III b
żytni bardzo
dobry
IV a
żytni dobry
IV b
pszenny
dobry
II
pszenny
dobry
III a
żytni bardzo
dobry
IV a
pszenny
dobry
II
–
Jęczmień
jary
6,04
pszenica
ozima
–
pszenica
ozima
–
pszenica
ozima
6,5
pszenica
ozima
5,92
pszenżyto
ozime
6,1
owies
Data sadzenia (dzień, m-c, rok)
Bardzo wczesne
21.04.2015
21.04.2015
28.04.2015
–
23.04.2015
–
20.04.2015
16.04.2015
23.04.2015
22.04.2015
Wczesne
21.04.2015
21.04.2015
–
22.04.2015
23.04.2015
13.04.2015
20.04.2015
16.04.2015
23.04.2015
22.04.2015
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
Bardzo wczesne I zbiór
26.06.2015
24.06.2015
08.07.2015
–
30.06.2015
–
24.06.2015
26.06.2015
29.06.2015
25.06.2015
Bardzo wczesne II zbiór
03.09.2015
10.09.2015
06.10.2015
–
31.08.2015
–
21.09.2015
19.08.2015
28.08.2015
27.08.2015
Wczesne
03.09.2015
11.09.2015
–
04.09.2015
02.09.2015
26.08.2015
20.09.2015
01.09.2015
01.09.2015
03.09.2015
70 x 35
67,5 x 37
70 x 35
70 x 35
75 x 33
70 x 35
70 x 35
70 x 35
67,5 x 37
75 x 33
Rozstawa
(w cm)
N
(kg/ha)
106
105
80
103
92
100
105
105
90
100
P2O5
(kg/ha)
100
44
72
92
40
100
100
100
90
80
K2O
(kg/ha)
150
132
72
138
110
150
160
160
135
150
Nawożenie organiczne i dolistne
Rodzaj
(dawka -t/ha)
Obornik
- 250 dt/ha
Basfoliar 36
extra - 5,0 l/ha nie stosowano
ADOB Mn
- 2,0 l/ha
obornik
200 dt/ha
nie
stosowano
słoma+
gorczyca na
przyoranie
25 +120 dt/ha
obornik
400 dt/ha
obornik
Obornik
250
dt/ha
- 250 dt/ha
Basfoliar 36 Basfoliar 36
nie
extra - 5,0 l/ha extra - 5,0 l/ha stosowano
ADOB Mn ADOB Mn 2,0
- 2,0 l/ha
- l/ha
Obornik
- 300 dt/ha
Tabela 5. c.d.
Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Odmiany średnio wczesne oraz średnio późne i późne.
Nieczajna Końskowola
Rok zbioru: 2015
Bebelno
Boguchwała
Chroberz
Włoszczowa
Rzeszów
Pińczów
Dąbrowa
Tarnowska
żytni
bardzo dobry
pszenny
dobry
pszenny
dobry
żytni bardzo
pszenny
żytni bardzo
pszenny dobry
pszenny dobry pszenny dobry
pszenny dobry
dobry
bardzo dobry
dobry
IV a
II
II
IV b
III a
I
II
III a
IV a
II
–
5,02
7,7
-
6,24
7,0
6,91
6,5
5,92
6,1
pszenica
ozima
zboża jare
pszenica
ozima
kukurydza
zielonka
rzepak ozimy
pszenica
ozima
pszenica jara
pszenica
ozima
pszenżyto
ozime
owies
Puławy
Prusy
Przecław
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Kraków
Mielec
Jędrzejów
Parczew
Kraków
Data sadzenia (dzień, m-c, rok)
Średnio wczesne
Średnio późne i późne
–
23.04.2015
21.04.2015
-
27.04.2015
15.04.2015
15.04.2015
20.04.2015
23.04.2015
22.04.2015
27.04.2015
–
21.04.2015
28.04.2015
-
-
15.04.2015
20.04.2015
23.04.2015
22.04.2015
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
Średnio wczesne
Średnio późne i późne
Rozstawa
(w cm)
–
14.09.2015
03.09.2015
-
01.10.2015
30.09.2015
18.09.2015
22.09.2015
15.09.2015
07.10.2015
15.09.2015
–
15.09.2015
06.10.2015
-
-
18.09.2015
22.09.2015
01.10.2015
08.10.2015
75 x 35
70 x 35
70 x 35
70 x 35
75 x 30
75 x 35
67,5 x 37
70 x 35
67,5 x 37
75 x 33
N
(kg/ha)
94
120
106
80
109
135
110
105
90
100
P2O5
(kg/ha)
72
60
100
72
85
90
56
100
90
80
K2O
(kg/ha)
102
180
150
72
128
210
205
160
135
150
Nawożenie organiczne i dolistne
Rodzaj
(dawka -t/ha)
Obornik
- 250 dt/ha
Basfoliar 36
extra - 5 l/ha
ADOB Mn
- 2 l/ha
słoma
- 500 dt/ha
Basfoliar
36 extra
- 3 l/ha x 2
Obornik
- 250 dt/ha
Basfoliar 36
extra - 5 l/ha
ADOB Mn
- 2 l/ha
Obornik
- 200 dt/ha
słoma
- 650 dt/ha
Basfoliar
36 extra
- 5 l/ha
Obornik
- 250 dt/ha
Obornik
Basfoliar 36
nie stosowano nie stosowano
nie stosowano - 300 dt/ha
extra - 5 l/ha
ADOB Mn
- 2 l/ha
Tabela 6.
Warunki polowe doświadczeń.
Odmiany bardzo wczesne i wczesne
Rok zbioru: 2015
Miejscowość
Chroberz
Cicibór
Nieczajna
Modliszewice
Nowy
Lubliniec
Nowy
Wiśnicz
Słupia
Pacławska
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Powiat
Pińczów
Biała
Podlaska
Dąbrowa
Tarnowska
Konecki
Lubaczów
Bochnia
Busko Zdrój
Jędrzejów
Parczew
Kraków
Plateen 41,5
WG
- 2,0 kg/ha
Plateen 41,5
WG
- 2,0 kg/ha
Nie
stosowano
* Titus 25 WG
- 60 g/ha
Ochrona przeciw chwastom
Nazwa środka
(dawka/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Titus 25 WG
- 60 g/ha
Nie
stosowano
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 2 l/ha
** Afalon
dyspersyjny
450 SC - 2 l/ha
Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom
Nazwa środka
(dawka/ha
Tanos 50 WG
- 0,5 kg/ha
Karate Zeon
050 CS
- 0,12 l/ha
Decis 2,5 EC
0,25 l/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,12 l/ha
Karate Zeon
050 CS
- 0,12 l/ha
Ridomil
MZ 68 WG
- 2,0 kg/ha
Curzate
49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,2 l/ha
Proteus 110 OD Gwarant 500 SC
- 0,6 l/ha
- 2,0 l/ha
Ekonom 72 WG
- 2,0 kg/ha
* - I termin kopania,
** - II termin kopania
Proteus 110 OD Actara 25 WG
- 0,4 l/ha
- 0,08 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Tanos 50 WG
- 0,5 kg/ha
Apacz 50 WG
- 0,04 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Nuprid
200 S C
- 0,15 l/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,12 l/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,12 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ekonom 72 WG
- 2,0 kg/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,1 l/ha
Revus 250 S C
- 0,6 l/ha
Curzate
49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Curzate CU
49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Acrobat MZ 69
WG 2,0kg/ha
Ridomil Gold
67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Mospilan 20 SP
- 0,08 kg/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8
- 2,0 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Ekonom 72 WG
- 2,0 kg/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Tabela 6. c. d.
Warunki polowe doświadczeń.
Odmiany średnio wczesne oraz średnio późne i późne
Rok zbioru: 2015
Miejscowość
Bebelno
Boguchwała
Chroberz
Nieczajna
Końskowola
Prusy
Przecław
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Powiat
Włoszczowa
Rzeszów
Pińczów
Dąbrowa
Tarnowska
Puławy
Kraków
Mielec
Jędrzejów
Parczew
Kraków
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Nie
stosowano
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 2 l/ha
Asahi SL
- 0,5 l/ha
Curzate
49,5 WP
- 2,0 kg/ha
Apacz 50 WG
- 0,04 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ochrona przeciw chwastom
Nazwa środka
(dawka/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Nie
stosowano
Sencor Liquid
Linurex 500 SC
600 SC
- 2,0 l/ha
- 0,55 kg/ha
Targa Super
050 EC
- 1,5 l/ha
Agil 100 EC
- 1,5 l/ha
Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom
Nazwa środka
(dawka/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8
- 2,0 kg/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Decis 2,5 EC
0,25 l/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,12 l/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,12 l/ha
Ridomil
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Proteus 110 OD
- 0,4 l/ha
Ridomil
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Curzate
49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Curzate
49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Actara 25 WG Mospilan 20 SP
- 0,08 kg/ha
- 0,08 kg/ha
Ridomil Gold
Ekonom 72 WG
MZ 67,8 WG
2,0 kg/ha
- 2,5 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Proteus 110 OD Valbon 72 WG Proteus 110 OD
- 0,4 l/ha
- 1,6 kg/ha
- 0,6 l/ha
Karate Zeon
050 SC
- 0,16 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Karate Zeon
050 SC
- 0,16 l/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Revus 250 SC
- 0,6 l/ha
Curzate
49,5 WP
- 2,5 kg/ha
Acrobat
MZ 269 WG
- 2,0 kg/ha
Karate Zeon
050 SC
- 0,16 l/ha
Tanos 50 WG Proteus 110 OD Actara 25 WG
- 0,7 kg/ha
- 0,4 l/ha
- 0,08 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8
2,0 kg/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Tabela 7.
Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw ogólny i handlowy w punktach doświadczalnych (% wzorca).
Plon ogólny
Rok zbioru: 2015
Plon handlowy
SDOO
Cicibór
PD Nieczajna
ZDOO Nowy
Lubliniec
SDOO Słupia
PD Słupia
Pacanowska
ZDOO Uhnin
SDOO
Węgrzce
304,4
292,5
287,1
139,8
181,5
206,5
185,3
212,9
289,9
273,0
110
141
112
113
123
112
125
123
111
144
116
113
127
114
128
123
99
84
99
90
88
87
92
88
98
83
97
91
87
85
91
86
96
85
84
96
91
94
90
97
94
86
90
96
90
98
89
97
102
109
108
101
108
101
96
101
104
107
103
101
104
102
95
101
101
86
95
88
96
94
101
98
100
86
99
86
94
89
99
99
93
108
103
112
95
115
99
106
94
111
108
115
99
116
101
109
100
87
98
99
100
98
97
87
100
82
87
97
99
97
96
84
ZSCKR
Chroberz
229,9
SDOO
Węgrzce
206,8
ZDOO Uhnin
217,2
PD Słupia
Pacanowska
209,9
ZDOO Nowy
Lubliniec
152,2
PD Nieczajna
297,1
SDOO
Cicibór
Odmiana
ZSCKR
Chroberz
L.p.
SDOO Słupia
Punkt doświadczalny
Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)
Wzorzec, dt z ha
1. Arielle
2. Denar
3. Impala
4. Lord
5. Miłek
6. Riviera
7. Viviana
Zbiór po zakończeniu wegetacji
Wzorzec, dt z ha
1. Arielle
2. Denar
447,3
326,3
304,3
342,0
324,2
484,1
396,3
584,5
418,0
309,4
275,9
312,8
281,9
453,5
380,1
554,4
119
112
108
115
116
82
114
105
121
113
114
120
122
82
116
106
109
107
110
99
97
100
98
103
108
106
113
97
90
101
98
103
Impala
Lord
Miłek
Riviera
Viviana
105
100
88
103
106
93
95
100
107
99
86
105
107
95
93
99
113
109
117
120
109
95
113
110
113
110
94
118
107
96
114
110
88
90
87
92
100
110
98
93
87
90
93
88
102
110
96
90
76
93
100
86
74
113
94
98
76
94
109
87
78
110
96
98
90
88
90
85
97
106
88
92
87
88
91
84
94
106
87
92
3.
4.
5.
6.
7.
Wzorzec – średnia z wszystkich badanych odmian
Tabela 8
Bardzo wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca).
Lata zbioru: 2012, 2013, 2014
Plon ogólny
Lp.
Odmiana
2013
2014
2015
Plon handlowy
Średnia
2013-2015
2013
2014
2015
Średnia
2013-2015
Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)
Wzorzec, dt z ha
215,0
224,9
238,8
226,2
186,1
211,9
222,0
206,7
1.
Arielle
122
89
120
110
126
90
122
113
2.
Denar
91
108
91
97
87
110
90
96
3.
Impala
91
98
92
94
90
98
93
94
4.
Justa
78
88
–
83
78
88
–
83
5.
Lord
107
111
103
107
106
113
102
107
6.
Miłek
100
99
95
98
99
97
94
97
7.
Riviera
–
–
104
104
–
–
107
107
8.
Viviana
111
108
96
105
114
105
93
104
Zbiór po zakończeniu wegetacji
Wzorzec, dt z ha
359,7
474,1
401,1
411,6
328,0
449,7
373,3
383,7
1.
Arielle
119
95
109
108
123
97
112
111
2.
Denar
96
113
103
104
95
115
102
104
3.
Impala
100
105
99
101
96
104
99
100
4.
Justa
77
85
–
81
77
84
–
81
5.
Lord
122
118
111
117
122
120
108
117
6.
Miłek
91
89
95
92
88
85
95
89
7.
Riviera
–
–
92
92
–
–
94
94
8.
Viviana
97
95
92
95
98
94
91
94
8
8
8
8
8
8
Liczba
doświadczeń:
Tabela 9
Wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw (% wzorca) i zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych
Plon ogólny
Rok zbioru 2015
Zawartość skrobi
Plon handlowy
SDOO Cicibór
ŚODR Modliszewice
ZDOO Nowy Lubliniec
PD Nowy Wiśnicz
PD Słupia Pacanowska
SDOO Słupia
ZDOO Uhnin
SDOO Węgrzce
ZSCKR Chroberz
SDOO Cicibór
ŚODR Modliszewice
ZDOO Nowy Lubliniec
PD Nowy Wiśnicz
SDOO Słupia
ZDOO Uhnin
SDOO Węgrzce
ZSCKR Chroberz
SDOO Cicibór
ŚODR Modliszewice
ZDOO Nowy Lubliniec
PD Nowy Wiśnicz
SDOO Słupia
ZDOO Uhnin
SDOO Węgrzce
319,6
363,4
495,5
463,7
384,4
335,8
566,8
427,8
321,0
312,6
342,6
479,7
432,2
353,1
308,8
534,1
Wzorzec, dt z ha
337,8
Odmiana
ZSCKR Chroberz
L.p.
456,3
%
%
%
%
%
%
%
%
%
109 102 100 104
91
105
98
116 106 108 101 100 101
88
104
97
1.
Altesse
116 104 14,2 15,9 13,0 13,4 13,6 13,2 13,6 13,9 13,4
2.
Bellarosa
93
101
96
83
81
88
86
87
89
94
104
98
86
83
88
90
83
92
14,0 14,7 12,7 12,4 11,4 15,1 12,2 14,7 12,8
3.
Gala
69
82
102
91
76
86
86
77
75
66
83
100
90
74
82
83
73
71
15,9 16,1 13,5 12,3 11,3 14,7 13,0 14,7 13,2
4.
Gwiazda
117 109 102 112
96
111 102 101 107 118 110 104 113
96
113 102 106 109 13,6 16,7 11,7 13,0 11,6 14,2 14,1 16,0 13,4
5.
Ignacy
123 119 105 107 130 120 131 124 119 125 119 101 108 133 121 134 123 120 14,1 15,4 12,5 13,4 12,9 14,3 14,5 13,9 13,4
6.
Michalina
116 119 117 114 136
96
110 108 112 119 120 119 114 138
94
112 110 114 14,4 15,8 11,5 13,4 13,0 14,1 15,0 14,8 14,0
7.
Oman
79
90
94
87
86
82
79
81
84
79
93
94
87
86
83
79
8.
Owacja
108
92
91
100
97
112 100
98
106 106
92
91
98
98
112 101 100 106 14,1 15,7 13,5 13,9 12,9 15,9 14,7 15,1 13,7
9.
Wendy
87
86
95
96
85
103 103
95
95
84
80
95
96
83
102
99
10.
Vineta
100 101
99
106 123
106 113 108 100
99
97
106 122
99
103 115 109 14,1 15,0 13,5 13,7 11,1 13,4 13,1 15,0 13,1
98
81
93
82
93
16,4 16,8 13,4 14,3 14,0 15,2 15,5 16,1 14,4
15,5 15,8 13,0 15,2 12,5 14,6 15,7 15,0 14,1
Tabela 10
Wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%)
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2013
2014
2015
387,5
517,4
413,7
Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Zawartość skrobi
Plon handlowy
Średnia
2013
2014
2015
439,5
362,4
493,1
390,2
2013-2015
Średnia
Średnia
2013
2014
2015
415,2
%
%
%
%
2013-2015
2013-2015
1.
Altesse
92
88
103
94
88
88
102
93
14,8
12,0
13,8
13,5
2.
Bellarosa
104
87
89
93
108
87
91
95
13,6
11,8
13,3
12,9
3.
Cyprian
94
–
–
94*
94
–
–
94*
14,5
–
–
14,5*
4.
Gala
–
–
83
83*
–
–
80
80*
–
–
13,9
13,9*
5.
Gwiazda
100
103
106
103
100
103
108
104
14,1
10,7
13,8
12,9
6.
Ignacy
–
118
120
119**
–
115
120
118**
–
11,5
13,8
12,7**
7.
Michalina
105
109
114
109
105
110
116
110
14,2
11,3
14,0
13,2
8.
Oman
79
87
85
84
74
87
85
82
15,6
13,7
15,1
14,8
9.
Owacja
121
106
100
109
121
106
100
109
15,1
12,9
14,4
14,1
10.
Wendy
–
–
94
94*
–
–
92
92*
–
–
14,6
14,6*
11.
Vineta
106
104
106
105
108
105
106
106
14,3
12,9
13,6
13,6
Liczba
doświadczeń:
10
10
9
10
10
9
10
10
9
* - średnia za 1 rok,
** - średnia za 2 lata
– - bak danych
Tabela 11
Średnio wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych.
Plon ogólny
Rok zbioru: 2015
Zawartość skrobi
Plon handlowy
PD Prusy
SDOO
Przecław
SDOO
Słupia
%
%
%
%
%
ZDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
LODR
Końskowola
Wzorzec, dt z ha 494,1 395,7 562,0 601,6 526,5 421,3 285,6 614,3 468,9 371,9 554,0 571,1 462,0 390,8 264,2 581,2 %
ZSCKR
Chroberz
PODR
Boguchwała
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Uhnin
SDOO
Słupia
SDOO
Przecław
PD Prusy
LODR
Końskowola
ZSCKR
Chroberz
PODR
Boguchwała
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Uhnin
SDOO
Słupia
SDOO
Przecław
PD Prusy
LODR
Końskowola
Odmiana
ZSCKR
Chroberz
L.p.
PODR
Boguchwała
%
%
1.
Finezja
100
110
111
113
105
107
93
101
100
114
111
116
109
109
97
103
16,4 18,5 16,4 15,9 17,2 19,3 19,1 18,7
2.
Gawin
105
120
99
105
106
101
115
110
106
119
100
103
107
101
117
109
18,8 18,5 19,0 16,4 17,6 18,8 18,3 17,8
3.
Honorata
90
91
92
106
105
100
110
86
93
93
93
108
111
104
115
88
15,8 16,3 16,4 16,4 18,8 17,8 18,7 16,1
4.
Laskara
104
109
90
111
114
109
115
104
104
111
91
113
113
113
119
104
16,4 16,7 16,0 16,0 16,8 21,4 18,0 16,8
5.
Malaga
92
103
91
92
85
94
71
88
80
101
90
90
73
95
67
77
12,2 12,5 13,8 12,2 12,6 14,1 14,8 12,0
6.
Oberon
94
83
94
103
100
97
97
99
94
80
93
90
103
95
97
101
14,5 15,4 15,6 13,3 14,4 16,2 16,4 15,4
7.
Satina
127
132
103
106
104
98
138
111
130
129
104
107
109
90
118
112
14,2 16,7 13,3 13,0 14,5 15,1 14,5 13,7
8.
Stasia
89
84
110
93
101
93
78
100
91
84
108
89
92
96
78
100
14,8 16,9 16,1 13,8 16,1 14,9 16,8 15,4
9.
Tajfun
120
131
120
115
118
111
117
118
123
131
121
117
121
109
123
119
18,6 18,3 17,6 16,7 19,4 18,4 18,3 18,3
10.
Tetyda
111
103
90
96
82
113
94
105
113
104
90
99
86
112
99
104
14,3 14,7 13,2 12,5 14,4 15,7 14,5 13,8
Tabela 12
Średnio wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%).
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2013
2014
2015
445,9
514,3
487,6
Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Zawartość skrobi %
Plon handlowy
Średnia
2013
2014
2015
482,6
396,1
475,4
458,0
2013-2015
Średnia
Średnia 2013-
2013
2014
2015
443,2
%
%
%
%
2013-2015
2015
1.
Ametyst
133
130
–
132**
127
123
–
125**
16,6
13,5
–
15,1**
2.
Cekin
89
104
–
97**
93
108
–
101**
17,6
13,7
–
15,7**
3.
Finezja
109
89
105
101
113
85
107
102
18,0
14,8
17,7
16,8
4.
Gawin
103
92
108
101
100
90
108
99
18,9
14,7
18,2
17,3
5.
Honorata
–
88
98
93**
–
92
101
97**
–
14,8
17,0
15,9**
6.
Jurata
90
–
–
90*
91
–
–
91*
17,1
–
–
17,1*
7.
Jurek
107
–
–
107*
114
–
–
114*
15,3
–
–
15,3*
8.
Laskara
–
–
107
107*
–
–
109
109*
–
–
17,3
17,3*
9.
Legenda
78
87
–
83
80
86
–
83
18,2
15,3
–
16,8
10.
Malaga
93
95
90
93
88
93
84
88
14,5
11,1
13,0
12,9
11.
Oberon
89
89
96
91
89
90
94
91
15,8
12,1
15,2
14,4
12.
Sagitta
95
–
–
95*
94
–
–
94*
16,9
–
–
16,9*
13.
Satina
115
117
115
116
118
122
112
117
15,4
12,1
14,4
14,0
14.
Stasia
101
106
94
100
102
105
92
100
16,9
12,8
15,6
15,1
15.
Tajfun
114
111
119
115
119
114
121
118
18,6
15,3
18,2
17,4
16.
Tetyda
100
93
99
97
103
94
101
99
15,5
11,3
14,1
13,6
7
7
8
7
7
8
7
7
8
* - średnia za 1 rok
– - bak danych
Tabela 13
Odmiany średnio późne i późne ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych.
Plon ogólny
Rok zbioru 2015
Zawartość skrobi w %
Plon handlowy
L.p.
Odmiana
PD
Bebelno
ZSCKR
Chroberz
PD
Nieczajna
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
PD
Bebelno
ZSCKR
Chroberz
PD
Nieczajna
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
PD
Bebelno
ZSCKR
Chroberz
PD
Nieczajna
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
Wzorzec, dt z ha 305,1 385,3 303,8 584,7 413,9 322,2 617,7 297,2 358,9 275,3 522,5 393,3 301,3 600,3
%
%
%
%
%
%
%
1.
Jelly
82
86
87
87
94
89
80
82
87
80
94
94
91
80
16,1
14,0
14,4
15,7
16,5
14,0
14,8
2.
Mondeo
109
108
114
109
105
108
107
107
109
123
109
107
108
109
15,7
15,6
12,0
15,5
16,0
16,3
15,2
3.
Syrena
110
106
100
104
102
102
113
111
104
98
97
100
102
111
17,4
17,2
14,2
15,5
16,4
16,5
15,5
Tabela 14
Średnio późne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2013
2014
2015
396,8
486,8
419
Zawartość skrobi %
Plon handlowy
Średnia
2013
2014
2015
434,2
371,3
461,9
392,7
2013-2015
Średnia
Średnia
2013
2014
2015
408,6
w%
w%
w%
%
2013-2015
2013-2015
1.
Jelly
102
100
86
96
103
102
87
97
15,3
12,3
15,1
14,2
2.
Mondeo
111
112
109
111
109
111
110
110
15,7
12,6
15,2
14,5
3.
Syrena
–
93
105
99
–
90
103
97
–
12,9
16,1
15,4
7
7
7
7
7
7
7
7
7
Liczba doświadczeń:
– - bak danych
Tabela 15
Charakterystyka użytkowa jadalnych odmian ziemniaka wg COBORU
L.p.
Odmiana
Kształt
bulw
Głębokość
oczek
(skala 9°)
Barwa
skórki
Barwa
miąższu
Smak
(skala 9°)
Typ
konsumpcyjny
Przydatność
do przetwórstwa
frytki
chipsy
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Riviera
Viviana
ow
oow
ow
oow
oow
oow
o
oow
7
7
7,5
7
7
6,5
7,5
7
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
jż
jż
jż
ż
jż
jż
jż
jż
7,5
7
7
7
7
6,5
6,5
7
B
AB
AB
B-BC
AB
BC
B-BC
AB
7
7
7
7
6,5
6,5
7,5
7
7
AB
B
B
B
B
B
B
B-BC
AB
+
Odmiany wczesne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Altesse
Bellarosa
Cyprian
Gwiazda
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
ow
oow
oow
oow
oow
oow
ow
oow
oow
7,5
7
7
7
6,5
6,5
7,5
7
7
jbż
cz
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
jż
jż-ż
jż
jż
jz
jż
ż
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Jurata
Jurek
Laskara
Legenda
Malaga
Oberon
Sagitta
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
oow
oow
oow
oow
oow
oow/ow
oow
oow
oow
ow
ow
ow
oow
oow
ow
oow
7
7
7
6,5
6,5
7,5
6,8
7,0
7,5
7,5
6,8
7,5
7,5
7
7
7,5
jbż
ż
ż
ż
jbż
ż
ż
ż
jbż
ż
cz
ż
ż
ż
ż
ż
kr
jż
jż
jż
jż
kr
ż
jż
jż
jż
jż
jż
ż
ż
ż
jż
6
7
6,5
6,5
6,7
6,5
7,2
6,7
6,5
6,4
7
7
7,5
6,5
7
7,5
BC
BC-C
BC
B-BC
BC
B-BC
B-BC
+
+
+
+
BC-C
B-BC
AB
B
B
B
B-BC
B-BC
1.
2.
3.
Jelly
Mondeo
Syrena
ow
oow
ow
7,5
7
7
ż
ż
ż
ż
kr
ż
7,5
6,7
7
B
B-BC
B
Typ konsumpcyjny: AB - sałatkowy,
B - ogólnoużytkowy,
BC - lekko mączysty,
C - mączysty
Kształt bulw:: o - okrągły,
oow - okrągłoowalny,
ow - owalny,
pow - podłużnoowalny
Głębokość oczek (skala 9°):
-1° - bardzo głębokie,
9° - bardzo płytkie
Smak (skala 9°): 1° - zły,
9° - wybitnie dobry
Barwa skórki:
ż - żółta,
róż. - różowa,
jbż - jasnobeżowa,
cz. - czerwona
Barwa miąższu:
b - biały,
kr - kremowy,
jż - jasnożółty,
ż - żółty
+
Tabela 16
Ziemniak jadalny - odporność na podstawowe choroby wg. COBORU
Zaraza
ziemniaka
Wirusy
L.p.
Odmiana
Y
Liściozwój
Czarna
nóżka
Parch
zwykły
2
3
2
3
3
2
2
2
*
5
6
*
6
*
*
*
7,6
7,7
7,9
7,7
7,7
8,3
*
7,5
3
2
5
3
3
3
3
4
2
*
*
*
*
*
*
*
*
6
7,3
8,1
7,6
8,1
8,0
7,6
7,9
8,0
8,1
6
4
4,5
3
3
3
4,5
4,5
5
3,5
3,5
4
3
4
5
5
*
7
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
6
*
7
*
7,8
7,8
7,8
7,8
7,4
8,0
7,8
*
7,8
*
8,2
7,9
8,2
8,3
7,9
8,3
5
4
5
*
*
5,5
7,9
*
7,6
- liście
M
(skala 9°)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Riviera
Viviana
3-4
7
4
5-6
7
7
8
5-6
5-6
7
6
5-6
7
5-6
*
5-6
*
4-5
2
*
4
*
*
*
Odmiany wczesne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Altesse
Bellarosa
Cyprian
Gwiazda
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
3-4
5-6
5-6
7
7
7
5-6
9
7
3-4
8
5-6
7
7
3-4
5-6
7
8
*
*
*
*
*
*
*
*
4
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Jurata
Jurek
Laskara
Legenda
Malaga
Oberon
Sagitta
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
9
5
9
7
5-6
8
8
5-6
9
8
8
8
5
8
7
8
5-6
5-6
7
7
5-6
5-6
5-6
5-6
5-6
7
5-6
3-4
7
7
7
5-6
8
3
8
*
*
*
*
*
8
*
*
*
4
*
2-3
*
1. Jelly
2. Mondeo
3. Syrena
5
3-4
8
Odporność na choroby w skali 9°:
5
3-4
5
9 - bardzo odporna;
*
*
3
1 - bardzo podatna;
* - brak danych
Tabela 17
Ziemniak - średnio wczesne odmiany skrobiowe.
Plon ogólny, plon i zawartość skrobi w w punktach doświadczalnych.
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Plon ogólny
Plon skrobi
Zawartość skrobi
(dt/ha)
(dt/ha)
(%)
Odmiana
Boryna
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Mieszko
Rumpel
Zuzanna
Rok zbioru 2015
LODR
ZDOO
LODR
ZDOO
LODR
ZDOO
Końskowola
Uhnin
Końskowola
Uhnin
Końskowola
Uhnin
482,5
252,2
106,2
55,5
22,0
22,0
501,6
265,3
104,3
54,6
20,8
20,6
457,1
282,9
96,9
57,7
21,2
20,4
438,1
251,7
98,6
54,6
22,5
21,7
442,9
252,8
106,3
53,6
24,0
21,2
482,0
250,6
105,1
55,6
21,8
22,2
449,7
306,0
89,9
61,8
20,0
20,2
439,7
295,3
100,2
64,1
22,8
21,7
Tabela 18
Ziemniak - odmiany skrobiowe. Zawartość i plon skrobi (Uhnin). Rok zbioru 2013, 2014, 2015
L.p.
Plon skrobi
Zawartość skrobi
dt/ha
(%)
Odmiana
2013
2014
2015
Średnia
2013-2015
2013
2014
2015
Średnia
2013-2015
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Boryna
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Mieszko
Pasat
Rumpel
Zuzanna
–
–
80,9
80,9*
–
–
22,0
22,0*
37,7
62,4
79,5
59,9
22,7
19,7
20,7
21,0
35,6
69,1
77,3
60,7
23,1
19,8
20,8
21,2
–
84,8
76,6
80,7**
–
20,9
22,1
21,5**
–
50,7
80,0
65,4**
–
23,2
22,6
22,9**
–
–
80,4
80,4*
–
–
22,0
22,0*
60,8
79,4
–
70,1**
23,2
18,1
–
20,7**
–
–
75,9
75,9*
–
–
20,1
20,1*
61,2
72,7
82,2
72,0
23,7
19,2
22,3
21,7
odmiany średnio późne i późne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomorska
Pokusa
Liczba doświadczeń:
–
70,6
–
70,6*
–
18,5
–
18,5*
45,0
87,0
66,0
66,0
24,2
21,7
22,0
22,6
70,0
69,0
64,0
67,7
24,2
21,3
21,5
22,3
82,0
84,9
71,7
79,5
22,0
18,1
19,3
19,8
62,7
80,7
64,1
69,2
24,5
20,1
21,5
22,0
61,3
92,9
–
77,1**
21,0
18,7
–
19,9**
1
1
2
1
1
2
* - średnia za 1 rok
– - brak danych
Tabela 19
Ziemniak skrobiowy - odporność na podstawowe choroby wg COBORU
Zaraza
ziemniaka
liście
Wirusy
L.p.
Odmiana
Y
Liściozwój
M
Czarna
nóżka
Parch
zwykły
(skala 9°)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Boryna
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Mieszko
Pasat
Rumpel
Zuzanna
7
7
*
5,5
*
8,3
7
5-6
3
5
7
8,0
7
7
5
4
5
*
7
5-6
*
5
*
8,2
7
7
*
5
*
7,9
8
*
*
6
*
*
9
5
4
5
6,5
7,7
9
6-7
3-4
5
6
8,2
9
5-6
*
3
*
8,4
odmiany średnio późne i późne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomorska
Pokusa
8
5-6
*
5
*
8,0
9
5-6
2
7
5
8,1
7
5-6
*
7
*
8,3
9
3-4
*
8
*
7,8
8
7
2
5
5
8,2
7
5-6
*
4
*
7,5
Odporność na choroby w skali 9° 9 - bardzo odporna (skrajnie odporna),
1 - bardzo podatna, – - brak danych
Wyniki badań
W grupie odmian bardzo wczesnych praktycznie wszystkie zarejestrowane odmiany ziemniaka były w typie
konsumpcyjnym B, AB do BC. Odznaczały się przy tym bardzo wczesną tuberyzacją, wysoką plennością (już po 60
dniach od daty sadzenia) oraz dobrymi walorami konsumpcyjnymi (smak 6,5-7,5°, w skali 9°) (tab. 15). W 2015 roku,
w pierwszym terminie zbioru (po 40 dniach od wschodów), największy plon bulw zgromadziła odmiana Arielle - (w
siedmiu punktach badawczych) i Riviera (w jednej miejscowości) (tab.7). W trzyletnim cyklu badań, w pierwszym
terminie zbioru, najwyżej plonowały odmiany: Arielle i Lord, a tylko nieznacznie niżej - Viviana (tab. 8). W zbiorze
bulw po dojrzeniu w 2015 roku najwyżej plonowały; Arielle, Lord i Riviera (tab. 7). Jednocześnie odmiany Lord i
Arielle okazały się najplenniejsze w całym, trzyletnim cyklu badań (tab. 8).
W grupie odmian wczesnych, w Krajowym Rejestrze, znajduje się 28 odmian. Odmiany te charakteryzowały
się dobrymi właściwościami smakowymi (smak 6,5-7,5°, w skali 9°) (tab. 18) oraz wysokim potencjałem
plonotwórczym. Przeciętne plony bulw, tych odmian, w 2015 roku w pełnej dojrzałości (ok. 110 dni wegetacji),
wynosiły ok. 414 dt/ha. W większości punktów doświadczalnych najwyższe plony uzyskała odmiana Ignacy (w 6
miejscowościach) oraz odmiana Michalina (w 4 miejscowościach) (tab. 9). Odmiany; Owacja, Michalina i Vineta
potwierdziły swój wysoki potencjał plonotwórczy, w trzyletnim cyklu badań, uzyskując najwyższy plon ogólny i
handlowy bulw (tab. 10).
Grupa odmian średnio wczesnych jest najliczniej reprezentowana w Krajowym Rejestrze i liczy 45 odmian, w
tym 12 skrobiowych i 8 odmian przeznaczonych dla przetwórstwa. W większości są to odmiany jadalne, o
ugruntowanej pozycji na rynku konsumpcyjnym (tab. 11 i 15). Najplenniejszymi odmianami jadalnymi w 2015 roku
okazały się: Tajfun (w 4 miejscowościach), Satina (w 3 miejscowościach) i Tetyda w 1 miejscowości. (tab. 11). W
trzyletnim cyklu badań najwyższym plonem ogólnym charakteryzowały się: Satina (116 % wzorca) i Tajfun (115 %
wzorca), odmiany te odznaczały się również najwyższym plonem handlowym (tab. 12). Wszystkie te odmiany
cechowały się jednocześnie wysoką wiernością plonowania.
Z odmian skrobiowych, tej grupy wczesności, godną polecenia jest odmiana Zuzanna (tab. 16).
W grupie odmian średnio późnych i późnych znajdują się odmiany konsumpcyjne i skrobiowe (tab. 13-18). Z
odmian jadalnych najwyższym plonem ogólnym i handlowym bulw, w warunkach; Chrobrza, Nieczajnej, Przecławia,
Słupi i Uhnina, charakteryzowała się odmiana Mondeo. W warunkach Bebelna i Węgrzc odmiana Syrena (tab. 13).
Najplenniejszą odmianą jadalną, zarówno w plonie głównym, jak i handlowym w trzyletnim cyklu badań, okazała się
odmiana Mondeo (tab. 14).
W tabeli 18 przedstawiono odmiany skrobiowe według grup wczesności, zawartości skrobi oraz plonu tego
składnika z hektara. W 2015 roku wykonano trzy doświadczenia z odmianami skrobiowymi - dwa eksperymenty
polowe w warunkach Uhnina na glebie lekkiej, oraz jedno doświadczenie z grupą odmian średnio wczesnych
skrobiowych w LODR Końskowola (tab. 17). W grupie odmian średnio wczesnych, najwyższy plon skrobi w 2015 roku
oraz w trzyletnim cyklu badań uzyskała odmiana Zuzanna. Najwyższy plon skrobi z hektara, w grupie odmian średnio
późnych i późnych, w 2015 uzyskały odmiany: Kuras i Hinga, zaś w trzyletnim cyklu badań najwyżej plonowały
odmiany: Kuras i Pasja Pomorska (tab. 16). Należy przypuszczać, iż w najbliższych latach dużą popularnością będą
cieszyć się odmiany skrobiowe z grupy wczesnych i średnio wczesnych. Podyktowane jest to polityką przetwórni
ziemniaka, które chcą uniknąć strat w okresie późno-jesiennym i dążą do wcześniejszego przerobu surowca.
W tabeli 19 zamieszczono odporność odmian skrobiowych na główne choroby wirusowe, grzybowe i
bakteryjne, zaś w tabelach 15 i 16 - charakterystykę morfologiczną, właściwości konsumpcyjne oraz odporność na
choroby, jadalnych odmian ziemniaka. Charakterystykę użytkową tych odmian przygotowano na podstawie syntezy
wyników odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU. W niniejszej publikacji skoncentrowano się głównie na
przedstawieniu wartości użytkowej odmian, w ujęciu tabelarycznym, (opisy tylko odmian wpisanych na LOZ), tak, aby
potencjalny użytkownik odmian mógł samodzielnie wyciągnąć stosowne wnioski.
Rolnik decydując się na uprawę konkretnej odmiany, oprócz wysokości plonu bulw, czy też plonu skrobi z
hektara, powinien brać pod uwagę odporność odmian na choroby (tab. 16 i 19), co wiąże się z częstotliwością wymiany
materiału sadzeniakowego, poziomem ochrony przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi oraz nakładami
finansowymi na jeden hektar plantacji ziemniaka.
Wnioski:
1.
Uzyskane w warunkach południowo-wschodniej części Polski wysokie, rzeczywiste plony ziemniaka
świadczą, o dużych możliwościach potencjalnego plonowania zarejestrowanych odmian ziemniaka,
efektywnie wykorzystujących postęp biologiczny w rolnictwie.
2.
Wysoki efekt plonotwórczy można uzyskać stosując właściwy dobór odmian o wysokiej wartości
gospodarczej, a także dzięki systematycznej wymianie sadzeniaków ziemniaka oraz poprawnej agrotechnice.
3.
Trzyletnie wyniki badań pozwolą rolnikom na trafny wybór najwartościowszych odmian do uprawy,
dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania, w tej części kraju.
4.
Wyniki badań odmianowych ziemniaka, uzyskane w Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian w Ciciborze,
Słupi, Węgrzcach, Uhninie oraz innych punktach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie województw:
lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego i świętokrzyskiego, ze względu na zróżnicowane warunki
glebowe i meteorologiczne, nie są reprezentatywne dla całego regionu południowo-wschodniej Polski, ale są
miarodajne przy tworzeniu tzw. „Listy odmian zalecanych do uprawy” na obszarze tych województw.
ziemniaka znajdujących się na LOZ w woj. małopolskim
Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
DENAR (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu.
Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana
odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy
w całym kraju.
LORD (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu.
Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana
odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy
w całym kraju.
VIVIANA (rok wpisania do KR - 2010; rok włączenia do LOZ - 2011)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego, o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami dużymi, owalnymi, o regularnym kształcie, bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce
i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Daje duże plony zarówno
w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Przydatna do uprawy na
wczesny zbiór. Odmiana o dużym udziale plonu handlowego w plonie ogólnym. Odporna na mątwika ziemnia-czanego,
średnio odporna na wirusa Y i wirusa liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
ARIELLE (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2014)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym i dobrym smaku. Bulwy bardzo duże do
dużych, owalne, o regularnym kształcie, płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno
surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana plenna zarówno w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po
wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Charakteryzuje się dużym udziałem plonu handlowego w plonie ogólnym.
Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa liściozwoju, bardzo
podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany
sadzeniaków.
Odmiany wczesne
OWACJA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego. Charakteryzuje się
bulwami bardzo dużymi, okrągło-owalnymi, o płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu, który po
ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie ogólnym frakcji handlowej. Odmiana
odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y oraz liściozwoju; dość podatna na porażenie zarazą
ziemniaka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju.
VINETA (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami
dużymi, okrągło-owalnymi, bardzo kształtnymi o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana
dość plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio
odporna na wirusa Y i liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
BELLAROSA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2010)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym. Bardzo plenna, o bardzo dużym udziale frakcji
handlowej w plonie ogólnym. Tworzy bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, bardzo kształtne, o płytkich oczkach. Skórka
czerwona, miąższ żółty. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana odporna na mątwika
ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y oraz odporna na wirusa liściozwoju. Bardzo podatna na zarazę
ziemniaka. Odmiana przydatna do uprawy na terenie całego kraju; w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga
częstej wymiany sadzeniaków.
GWIAZDA (rok wpisania do KR - 2011; rok włączenia do LOZ - 2016)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Dość plenna, o dużym
udziale frakcji handlowej w plonie ogólnym. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, o regularnym kształcie, płytkich
oczkach, żółtej skórce i jasnożółtej do żółtej barwie miąższu. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego oraz na
wirusy Y i liściozwoju. Podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
SATINA (rok wpisania do KR - 2000; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o bardzo dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągło-owalnymi, bardzo kształtnymi o płytkich oczkach i żółtym
miąższu Odmiana bardzo plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika
ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y, odporna na wirusa liściozwoju, podatna na porażenie przez zarazę
ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany
sadzeniaków.
TAJFUN (rok wpisania do KR - 2004; rok włączenia do LOZ - 2009)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu.
Odmiana bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo
odporna na wirusy, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy
w całym kraju, a zwłaszcza do uprawy w rejonach o dużym zagrożeniu wirusami
Odmiany średnio późne
JELLY (rok wpisania do KR - 2005; rok włączenia do LOZ - 2009)
Odmiana średnio późna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się
bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana bardzo
plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na
wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy
w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
MONDEO (rok wpisania do KR - 2013; rok włączenia do LOZ - 2015)
Odmiana średnio późna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego o dość dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórkę ma
żółtą, miąższ kremowy. Odmiana bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. w plonie ogólnym Odporna na
patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego. Odporność na wirusa Y i liściozwoju oraz zarazę ziemniaka mała do średniej.
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze na rok 2016
znajdują się:
Bardzo wczesne:
(jadalne)
-
Berber, Courlan, Fresco, Impala, Impresja, Ingrid, Irys, Justa, Krasa,
Riviera, Tacja, Tonacja
Wczesne:
(jadalne)
-
Altesse, Amora, Annabelle, Aruba, Augusta, Bila, Bohun, Carrera,
Cyprian, Etola, Ewelina, Gracja, Ignacy, Innovator, Lady Claire,
Lady Rosetta, Latona, Lawenda, Madeleine, Magnolia, Michalina,
Oman, Rosalind
(skrobiowe) - Cedron
Średnio wczesne: (jadalne
-
Aldona, Almera, Ametyst, Asterix, Bogatka, Cekin, Courage, Dali,
Ditta, Etiuda, Finezja, Folva, Gawin, Honorata, Irga, Jurata, Jurek,
Laskara, Lawinia, Lech, Malaga, Manitou, Mazur, Oberon,
Orchestra, Otolia, Sagitta, Sante, Stasia, Victoria, VR 808.
(skrobiowe) - Boryna, Glada, Harpun, Jubilat, Kaszub, Kuba, Mieszko, Pasat,
Rumpel, Szyper, Widawa, Zuzanna.
Średnio późne:
(jadalne)
- Bryza, Cecile, Eurostar, Fianna, Gustaw, Syrena, Zenia.
(skrobiowe) - Amarant, Danuta, Ikar, Pasja Pomorska.
Późne:
(jadalne)
-
Zagłoba.
(skrobiowe) - Bzura, Gandawa, Hinga, Inwestor, Jasia, Kuras, Pokusa,
Rudawa, Skawa
Aktualne szczegółowe charakterystyki wszystkich odmian wpisanych do Krajowego Rejestru Odmian
(przedstawione w formie tabelarycznej), znajdują się w „Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez
COBORU.
Doświadczenia
prowadzone w systemie ekologicznym - 2015
Rolnictwo ekologiczne jest poważnym wyzwaniem dla instytucji naukowych oraz organów decyzyjnych do
podjęcia działań w kierunku nie tylko upowszechniania, popularyzacji ale konkretnego wdrażania i pomocy drobnym
gospodarstwom rolnym Małopolski. W roku 2013 wychodząc naprzeciw potrzebom specyficznego rolnictwa
małopolskiego i zwiększającej się systematycznie liczby gospodarstw ekologicznych , na wniosek Wojewódzkiego
Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego , Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach
rozpoczęła prowadzenie doświadczeń w systemie ekologicznym . Wyodrębniono działkę o powierzchni 1,80 ha i
zgłoszono podjęcie działalności ekologicznej w Biurze Certyfikacyjnym COBICO.
W sezonie wegetacyjnym 2014/2015 kontynuowano w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Węgrzcach
realizację doświadczeń systemem ekologicznym. Rok 2015 jest trzecim rokiem realizacji programu ekologicznego , a
zarazem pierwszym „ekologicznym”. Dwa poprzednie lata były ( okresem przejściowym ) okresem konwersji, czyli
przestawiania gospodarowania na sposób ekologiczny.
Warunki klimatyczne w sezonie wegetacyjnym 2015 były średnio korzystne dla wzrostu i rozwoju roślin, ze
względu na znacznie mniejszą sumę opadów szczególnie w okresach największego zapotrzebowania roślin na wodę
oraz bardzo wysokie temperatury. Suma opadów – 586,8 mm to mniej niż średnia roczna suma opadów dla Węgrzc.
Suma opadów w latach:
2011 – 501,7 mm
2012 – 525,5 mm
2013 – 667,4 mm
2014 – 750,6 mm
2015 – 586,8 mm
W roku 2015 zrealizowano w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Węgrzcach 8 doświadczeń, w których
badano 73 odmiany.
Ustalając dobór odmian do doświadczeń ekologicznych kierowano się przede wszystkim odpornością odmian
na choroby, potencjałem plonowania i niektórymi cechami morfologicznymi. Wojewódzki Zespół PDO podjął również
decyzję o wprowadzeniu do doborów odmian dla doświadczeń ekologicznych wszystkich odmian rekomendowanych
do uprawy w województwie małopolskim, znajdujących się na Liście Odmian Zalecanych.
Liczba doświadczeń w ekologicznym systemie uprawy
zrealizowanych w SDOO Węgrzce w latach 2013-2015.
L.p.
Gatunek
Liczba
badanych odmian
Liczba
doświadczeń
2013
2014
2015
1.
Pszenica ozima
1
-
18
20
2.
Pszenica jara
1
14
9
8
Mieszanki zbożowo-strączkowe
2
2
3
3.
3
3
3
3
3
3
3
3
3
4.
Pszenica + groch
1
Owies + groch
1
5.
Jęczmień jary
1
18
9
-
6.
Owies
1
10
8
8
7.
Ziemniak
1
6
16
15
8.
Marchew
1
5
5
5
9.
Burak ćwikłowy
1
5
5
5
9
69
81
73
Razem
Pszenica ozima
Doświadczenie z odmianami pszenicy ozimej założone zostało po raz pierwszy jesienią 2013 roku. W
doświadczeniu brało udział 18 odmian wybranych spośród odmian wpisanych do Krajowego Rejestru i
rekomendowanych do uprawy w LOZ dla Województwa Małopolskiego. Do doboru włączono również odmianę
ALMARI, która jest jeszcze chętnie uprawiana przez rolników w naszym województwie. W kolejnym sezonie
wegetacyjnym tj. 2014/2015 w doświadczeniu z pszenicą ozimą wzięło udział 20 odmian w tym wszystkie odmiany
znajdujące się na Liście Odmian Zalecanych do uprawy na terenie Województwa Małopolskiego.
Pszenica ozima. Plon ziarna
Lata zbioru: 2014, 2015
Lista Odmian Zalecanych
L.p.
Plon w dt/ha
Odmiana
2015
2016
+
2014
2015
26,9
42,62
1.
Tonacja
2.
Bogatka
23,4
41,18
3.
Legenda
27,9
40,93
4.
Batuta
22,4
35,47
5.
Mulan
24
49,65
6.
Ostroga
25,9
38,65
7.
Kranich
24
47,1
8.
Natula
+
+
23,4
51,16
9.
Skagen
+
+
21,8
34,37
10.
Fidelius
23,6
46,02
11.
Jantarka
22,9
53,82
+
+
Pszenica ozima. Plon ziarna c. d.
Lista Odmian Zalecanych
L.p.
Plon w dt/ha
Odmiana
2015
2016
2014
2015
+
+
29,1
40,58
27,3
46,2
12.
KWS Ozon
13.
KWS Dakanto
14.
Sailor
+
+
28,4
39,18
15.
Platin
+
+
29,3
52,82
16.
Speedway
25,7
57,02
17.
Oxal
24
38,62
18.
Almari
23,1
44,24
19.
Forkida
–
41,03
20.
Markiza
–
44,22
25,2
44,24
Średni plon
Analizując otrzymane wyniki z sezonu 2013/2014 średnie plonowanie pszenicy ozimej oceniono jako bardzo
niskie - 25,2 dt/ha. Trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt, że był to okres przejściowy i w lipcu 2014 roku wystąpiło w
Węgrzcach bardzo silne gradobicie, które spowodowało bardzo duże straty w plonach. W kolejnym sezonie
wegetacyjnym 2014/2015 średni plon z ha wyniósł 44,24 dt/ha, co przy niskonakładowej produkcji jest wynikiem
dobrym. Wśród badanych odmian wyżej od średniej plonowało 9 odmian. Zanotowano również bardzo
satysfakcjonujące plony u 4 odmian najwyżej plonujących: NATULA - 51,16 dt/ha, PLATIN - 52,82 dt/ha,
JANTARKA - 53,82 dt/ha i najwyżej plonująca odmiana SPEEDWAY - 57,02 dt/ha. Odmiany te charakteryzują się
bardzo dobrą i dobrą odpornością na najważniejsze choroby grzybowe tj. rdza żółta, rdza brunatna, septoriozy liści oraz
bardzo dobrą zimotrwałością.
Otrzymane „wyniki” pozwalają wysnuć wniosek, że wśród badanych odmian są odmiany bardziej nadające się
do uprawy w gospodarstwach ekologicznych, odmiany które osiągnęły wyższy plon w porównaniu do pozostałych.
Pszenica jara
W przypadku pszenicy jarej możemy przedstawić i porównać dane z trzech lat badań. Jednakże należy pamiętać
i brać pod uwagę fakt, że rok 2013 był pierwszym rokiem konwersji, a w 2014 roku wystąpiło gradobicie .
Pszenica ozima. Plon ziarna
L.p.
Odmiana
Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Plon w dt/ha
Lista Odmian
Zalecanych
(2016)
2013
2014
2015
+
17,3
19,6
57,0
1.
Tybalt
2.
KWS Torridon
13,1
–
–
3.
Trappe
10,7
–
–
4.
Monsun
13,1
–
–
5.
Bombona
13,1
21,2
48,4
6.
Hewilla
14,9
27,8
–
7.
Parabola
+
14,9
25
54,1
8.
Łagwa
+
15,5
28,6
63,0
9.
Ostka Strzelecka
15,5
–
–
10.
Kandela
11,9
–
–
11.
Radocha
13,7
–
–
12.
Izera
+
17,3
23,6
36,8
13.
Struna
+
17,3
26,5
60,8
14.
SMH 87
11,9
–
–
15
Arabella
+
–
26,2
60,7
16.
Ostka Smolicka
+
–
21,6
33,0
14,3
24,46
51,72
+
Średnia
Analiza plonów w poszczególnych latach pokazuje, że z roku na rok stosując reguły dotyczące produkcji
ekologicznej wzrastają plony w kolejnych latach uprawy. Najniższe plony dały odmiany w I roku badań, nieco lepsze w
drugim - ale niestety wystąpiło gradobicie, więc wyniki nie są miarodajne, najlepsze plony uzyskano w trzecim roku,
czyli pierwszym roku uprawy ekologicznej, chociaż warunki uprawy w roku 2015 były niezbyt korzystne ze względu
na suszę, co znalazło odzwierciedlenie szczególnie w uprawach jarych. W trzech latach potwierdziły przydatność do
upraw ekologicznych następujące odmiany plonujące powyżej średniej: ŁAGWA, STRUNA i ARABELLA (2 lata
badań). Powyżej średniej plonowały również odmiany: TYBALT i PARABOLA. Odmiany te cechują się bardzo
dobrą i dobrą odpornością na podstawowe choroby grzybowe.
Owies jary
Analizując „wyniki” doświadczeń z owsem jarym stwierdzamy, że plony odmian z roku 2014 są najniższe,
mimo, że był to drugi rok badań. Powodem tak niskich plonów było gradobicie. Ze względu na budowę kwiatostanu
czyli wiechę właśnie ten gatunek najbardziej ucierpiał i straty plonu były najwyższe. Potwierdziło się to również w
innych doświadczeniach z owsem i na polach produkcyjnych. W roku 2015 owies plonował bardzo dobrze i praktycznie
wszystkie odmiany biorące udział w doświadczeniu plonowały bardzo wysoko, a różnice w wysokości plonów były
niewielkie. Najwyższy plon dały odmiany: BINGO - 78,53 dt/ha i ZUCH - 78,23 dt/ha. Najniżej plonowały odmiany
owsa nagiego SIWEK i NAGUS. Wszystkie odmiany biorące udział w doświadczeniu potwierdziły swoją wartość i
przydatność do uprawy w warunkach ekologicznych.
Owies jary. Plon ziarna
L.p.
Odmiana
Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Plon w dt/ha
Lista Odmian
Zalecanych
(rok 2016)
2013
2014
2015
1.
Krezus
18,8
21,6
75,7
2.
Zuch
25,2
24,4
78,23
3.
Bingo
28,7
25,1
78,53
4.
Scorpion
22,9
23,4
74,94
5.
Celer
27,6
24,1
72,52
6.
Arden
26,4
24,8
75,31
24,9
23,9
75,87
Średnia odmian oplewionych
8.
Siwek
17,0
18,2
50,76
9.
Nagus
15,3
17,0
48,08
16,1
17,6
49,42
Średnia odmian nagich
Od roku 2014 prowadzone są w SDOO w Węgrzcach doświadczenia z mieszankami zbożowo - strączkowymi.
Realizowane są doświadczenia z mieszanką pszenica jara i groch, oraz owies i groch. W doświadczeniach biorą udział 3
odmiany pszenicy jarej (w roku 2014 - 2 odmiany) i 3 odmiany grochu, oraz 3 odmiany owsa jarego i 3 odmiany
grochu.
Mieszanki zbożowo-strączkowe. Plon ziarna
Lata zbioru: 2013, 2014, 2015
Plon ziarna (dt/ha)
L.p.
Odmiany
Plon ziarna (dt/ha)
L.p.
2014
2015
Odmiany
2014
2015
1.
Bingo + Tarcholska
31,8
56,43
1.
Tybalt + Tarcholska
27,0
36,42
2.
Bingo + Sokolik
31,4
53,4
2.
Tybalt + Sokolik
26,7
31,79
3.
Bingo + Model
29,5
51,27
3.
Tybalt + Model
21,6
34,48
4.
Celer + Tarcholska
30,2
44,83
4.
Bombona + Tarcholska
30,6
36,53
5.
Celer + Sokolik
27,0
45,98
5.
Bombona + Sokolik
29,3
31,24
6.
Celer + Model
26,2
47,25
6.
Bombona + Model
22,7
31,05
7.
Siwek + Tarcholska
32,6
36,27
7.
Struna + Tarcholska
–
38,13
8.
Siwek + Sokolik
25,3
31,7
8.
Struna + Sokolik
–
29,72
9.
Siwek + Model
23,2
30,14
9.
Struna + Model
–
37,5
Średnia
28,58
44,14
27,53
34,09
Średnia
Wyższe plony ogólne dają mieszanki owsa z grochem, poza mieszanką grochu z owsem nagim odmiany Siwek,
niż mieszanki pszenicy z grochem. Plon obu rodzajów mieszanek w roku 2015 był wyższy niż w roku 2014 (gradobicie
w roku 2014). Mieszanki zbożowo-strączkowe odgrywają również bardzo dużą rolę w płodozmianie w produkcji
ekologicznej.
Ziemniak
W doświadczeniu w roku 2015 brało udział 15 odmian jadalnych ziemniaka. Odmiany bardzo wczesne badano
w dwóch terminach kopania. I termin kopania to 60 dni od sadzenia (nie mniej niż 40 dni od wschodów) i II termin po
zaschnięciu naci. W roku 2014 poziom plonowania wszystkich pięciu odmian kształtował się na podobnym poźiomie z
wyjątkiem odmiany ARIELLE, która plonowała niżej w I terminie kopania. Wyniki te potwierdzają rekomendację
odmian MIŁEK, VIVIANA i LORD do uprawy na wczesny zbiór i do przyspieszonej uprawy pod osłonami. W II
terminie kopania plony odmian nieznacznie się różniły. Najlepiej plonowały odmiany ARIELLE i LORD nieco słabiej
pozostałe. W porównaniu do wyników plonowania z roku 2014, w roku 2015 odmiany plonowały niżej. Powodem
mogła być mniejsza ilość opadów w miesiącach maj i czerwiec. W II terminie kopania plony z roku 2015 były wyższe
w porównaniu do plonów z roku 2014, ponieważ w bieżącym roku obserwowano bardzo niską presję zarazy
ziemniaczanej. Najwyższe plony osiągnęły odmiany LORD i ARIELLE.
Wśród odmian wczesnych najwyższy plon w roku 2014 osiągnęła odmiana OWACJA, a w 2015 odmiana
VINETA . Najniżej w obu latach plonowała odmiana o czerwonej barwie skórki BELLAROSA.
Spośród odmian średnio wczesnych w obu latach badań najwyższe plony osiągnęła odmiana TAJFUN, której
plon był jednocześnie najwyższy z wszystkich odmian biorących udział w doświadczeniu. Dobry plon osiągnęła też
odmiana SATINA.
Odmiany średniopóźne i późne w roku 2015 reprezentowały odmiany JELLY i MONDEO. Wyższy plon dała
odmiana MONDEO.
Ziemniak. Plon ogólny
Plon ogólny (dt/ha)
L.p.
Odmiany
2014
2015
Plon ogólny (dt/ha)
L.p.
Odmiany
Odmiany bardzo wczesne - I termin kopania
2014
2015
Odmiany wczesne
1.
Arielle
211,7
214,6
1.
Bellarosa
230,2
232,77
2.
Denar
252,3
171,9
2.
Owacja
362,5
295,62
3.
Lord
267,7
190,6
3.
Vineta
291,8
300,34
4.
Miłek
261,5
209,2
5.
Viviana
275,2
193,5
1.
Malaga
354,7
220,43
Odmiany bardzo wczesne - II termin kopania
2.
Satina
375,7
336,25
1.
Arielle
281,6
298,77
3.
Stasia
341,4
296,52
2.
Denar
266,9
284,4
4.
Tajfun
470,5
353,09
3.
Lord
277,8
303,03
5.
Tetyda
160,0
250,51
4.
Miłek
254,1
282,15
5.
Viviana
252,6
272,95
1.
Jelly
2.
Mondeo
243,52
214,14
–
307,74
Podsumowując trzy sezony wegetacyjne realizowanych w systemie ekologicznym doświadczeń nasuwają się
następujące wnioski:
- rolnictwo ekologiczne stwarza specjalne wymagania odnośnie doboru gatunków i odmian.
- należy oceniać i wybierać odmiany zgłaszane do oceny, które wyróżniają się cechami pożądanymi w uprawie
ekologicznej.
- wybierając odmiany do upraw ekologicznych należy brać pod uwagę potencjał i reakcję odmian na ekstremalne
warunki uprawy.
Rok 2015 jest pierwszym, z którego wyniki można uznać jako wyniki z uprawy systemem ekologicznym.
Warunki klimatyczne obserwowane w tym roku były jednak specyficzne. Obserwowaliśmy okresy z bardzo wysokimi
temperaturami, niespotykanymi w naszym rejonie, jak również niedobór opadów w okresach największego
zapotrzebowania na wodę przez rośliny uprawne. Skutki tych warunków z pewnością przełożyły się na wyniki.
Znalazło to odbicie w wysokości i jakości plonów. Jednocześnie uzyskaliśmy wstępne informacje, które z testowanych
odmian posiadają potencjał i wartość plonotwórczą, pomimo ekstremalnych warunków uprawy.
Kontynuacja tych badań w latach następnych da pełniejszą odpowiedź, które z badanych odmian sprawdzą się w tego
typu uprawie i pozwoli wskazać odmiany najbardziej przydatne do uprawy w gospodarstwach ekologicznych.
Lista odmian zalecanych na obszarze województwa małopolskiego
na sezon 2015 / 2016
L.p.
Gatunek/odmiana
Okres badań
Rok
w PDO
włączenia do L.p.
(od roku)
LOZ
Gatunek/odmiana
Okres badań
Rok
w PDO
włączenia do
(od roku)
LOZ
Pszenica ozima
Pszenica jara
Grupa A
Grupa E
1.
Natula
2009
2011
1.
Bombona
2005
2007
2.
Bamberka
2009
2012
3.
Skagen
2009
2012
2.
Tybalt
2005
2007
4.
Arkadia
2011
2013
3.
Parabola
2006
2008
5.
Sailor
2011
2013
4.
Łagwa
2009
2011
Grupa A
o
6.
Patras
2012
2014
5.
Ostka Smolicka
2010
2012
7.
Linus
2011
2015
6.
Arabella
2011
2013
8.
Praktik
2012
2016
7.
Izera
2012
2013
8.
Struna
2013
2014
9.
Harenda
2014
2016
Grupa B
9.
10.
KWS Ozon
2010
2014
Platin
2012
2014
Pszenżyto ozime
Jęczmień jary
1.
Atico
2009
2011
1.
2.
Algoso
Borowik
2007
2011
2013
2013
2.
3.
Iron
KWS Olof
2011
2010
2012
2012
3.
Agostino
2011
2013
4.
Suweren
2010
2012
4.
Fredro
2010
2014
5.
Basic
2011
2014
5.
Subito
2012
2014
6.
Ella
2012
2014
6.
Tomko
2012
2015
7.
Oberek
2013
2014
8.
Soldo
2013
2015
Żyto ozime
1.
Dańkowskie Diam.
2005
2014
2.
Stanko
2007
2014
1.
Bingo
2009
2011
3.
Armand
2011
2014
2.
Zuch
2008
2011
4.
Brasetto F1
2009
2014
3.
Siwek n
2010
2011
5.
SU Stakkato F1
2012
2014
4.
Nagus n
2011
2013
6.
SU Spektrum
2013
2016
5.
Celer g
2000
2005
6.
Harnaś
2014
2016
7.
Komfort
2013
2016
Owies
Ziemniak
Odmiany wczesne
1.
2.
Denar
Lord
1999
1999
2008
2008
1.
2.
Owacja
Vineta
2006
1999
2008
2008
3.
Viviana)
2010
2011
3.
Bellarosa
2006
2010
4.
Arielle
2006
2014
4.
Gwiazda
1.
2.
Satina
Tajfun
2000
2004
2016
Odmiany średnio późne
2008
2009
1.
2.
Jelly
Mondeo
2005
2013
2009
2015
E - odmiany elitarne, A - odmiany jakościowe, B - odmiany chlebowe, C - odmiany pozostałe (w tym paszowe),
n - ziarno nieoplewione g - odmiana górska, o - odmiana oścista, F1 - odmiana mieszańcowa
Ostatnie zmiany w LOZ nastąpiły w dniu 26. 01. 2016 r. decyzją dyrektora Stacji Koordynującej PDO w woj.
małopolskim, mgr inż. Jolanty Madejskiej po uprzednim zapoznaniu się z opinią Zespołu Wojewódzkiego PDO.
Spis treści:
1.Wstęp
2.Skład Zespołu Wojewódzkiego PDO
3.Informacje ogólne
4.Pszenica ozima
5.Pszenżyto ozime
6.Żyto ozime
7.Pszenica jara
8.Jęczmień jary
9.Owies
10.Ziemniak
11.Doświadczenia ekologiczne
12.Lista Odmian Zalecanych
Adresy jednostek prowadzących doświadczenia
PDO w województwie małopolskim
32-086 Węgrzce; ul. A 5 nr 9
tel: (12) 285-88-81; tel/fax: (12) 285-87-81
Zakład Doświadczalny w Łopusznej
34-432 Łopuszna; ul. Goszczyńskiego 6
tel: (18) 265-39-35; 265-38-72
Uniwersytet Rolniczy
31-120 Kraków
Al. Mickiewicza 21
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin - SD Prusy
tel: (12) 662-43-82
ZHP Polanowice
32-090 Słomniki
tel: (12) 388-16-82
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Zakład Doświadczalny Grodkowice
32-015 Kłaj
tel. (12) 284-10-95
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach
32-082 Bolechowice
tel: (12) 285-21-14; 285-20-28
(gospodarstwa rolników indywidualnych w Nieczajnej)
Zespół Szkół im W. Witosa
Ul. W. Witosa 10
32-210 Książ Wielki
tel. (41) 383-80-10
Władysław Sysło
Gospodarstwo indywidualne
Kobyle 157
32-700 Nowy Wiśnicz

Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nowości w rejestrze odmian zbóż jarych