Nowości w rejestrze odmian zbóż jarych

Nowości w rejestrze odmian zbóż jarych
Na początku tego roku w COBORU zarejestrowano 12 nowych odmian powszechnie
uprawianych zbóż jarych, 2 odmiany pszenicy, 6 odmian jęczmienia (w tym dwie typu
pastewnego) i 4 odmiany owsa. Warunkiem rejestracji nowych odmian jest ich odpowiednia
wartość gospodarcza. Te zarejestrowane cechuje bardzo dobra lub dobra plenność,
zadowalający poziom odporności na choroby i wyleganie. Nie bez znaczenia jest także jakość
plonu i jego przydatność do przetwórstwa.
Pszenica jara
W Rejestrze Odmian (RO) 2009 roku znajduje się 28 odmian pszenicy jarej, w tym pięć
zagranicznych. Wszystkie odmiany wpisane do RO są przydatne na cele piekarskie
W grupie technologicznej E - pszenica elitarna znajdują się 3 odmiany (polskiej hodowli Torka
i Bombona i 1 hodowli szwedzkiej Zebra). W grupie A - pszenica jakościowa znalazło się 19
odmian: Bryza (ostka), Griwa, Hewilla, Hezja, Histra, Jasna, Katoda, Koksa, Korynta, Łagwa,
Monsun, Nawra, Parabola, Partyzan, Radunia, Raweta, Tybalt, Waluta i Żura. W grupie Bpszenica chlebowa zarejestrowano 5 odmian: Banti, Cytra, Helia, Trappe i Zadra (ostka).
W grupie C- pszenica pozostała (paszowa) występuje 1 odmiana hodowli holenderskiej Pasteur.
Odmianą wzorcową w ocenie klasyfikacji wskaźników wartości technologicznej jest odmiana
Tybalt. Na początku 2010 roku wpisano do Rejestru 2 odmiany polskiej hodowli Ostka Smolicka i
Kandela.
OSTKA SMOLICKA (d. SMH 1274)
Hodowla Roślin Smolice sp z o. o .Grupa IHAR.
Odmiana jakościowa (grupa A).
Rośliny o średniej wysokości (ok. 90 cm), o średniej odporności na wyleganie (7,9 w skali 9
stopniowej). Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Zróżnicowana odporność na
choroby. Na septoriozę plew duża, na fuzariozę kłosów dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści
i choroby podstawy źdźbła średnia, na mączniaka i brunatną plamistość liści dość mała, na rdzę
żółtą bardzo mała. Masa 1000 ziaren średnia (ok. 45 g), wyrównanie dość dobre (ok. 84%), gęstość
w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie ziarna dość duża, liczba opadania duża.
Zawartość białka średnia (ok. 13%), ilość glutenu średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo
duży. Wydajność ogólna mąki dość słaba. Plenność na Nizinie Śląskiej dobra ,wyższa od
plonowania w kraju. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki - znaczny.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KANDELA (d. CHD 930/04)
DANKO Hodowla Roślin sp z .o.o Choryń
Odmiana jakościowa (grupa A)
Rośliny średniej wysokości (ok. 87 cm), mało odporne na wyleganie (7,0 w skali 9 stopniowej).
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na choroby, na mączniaka, rdzę
brunatną i żółtą duża, na septoriozę liści i plew średnia, na brunatną plamistość liści, fuzariozę
kłosów oraz choroby podstawy źdźbła dość mała. Masa 1000 ziaren średnia (ok. 46 g), wyrównanie
przeciętne (ok. 79%), gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie ziarna
przeciętna, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu duże. Wskaźnik
sedymentacji SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki dość dobra. Plenność dobra w skali kraju
do bardzo dobrej na Nizinie Śląskiej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki średni. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Jęczmień jary
W Rejestrze Odmian (Ro) w 2009 roku, znajdują się 53 odmiany. 31 typu browarnego: Annabell,
Barke, Basza, Beatrix, Binal, Blask, Brenda, Class, Conchita, Granal, Gwarek, Jersey, Johan,
Kormoran, Marthe, Mauritia, Nadek, Poldek, Nuevo Ser, Prestige, Ryton, Scarlett, Sebastian,
Serwal, Sezam, Signora, Stratus, Toucan, Victoriana, Xanadu i Żeglarz. 21 to odmiany 21 typu
pastewnego (oplewionego): Antek, Atico, Bies, Boss, Bryl, Frontier, Justina, Kirsty, Mercada,
Nagradowicki, Orthega, Rabel, Rataj, Refren, Rodos, Rubinek, Rufus, Skald, Skarb, Start, Tocada.
Do Rejestru wpisano także 1 odmianę typu pastewnego - Rastik (nieoplewiona).
Na początku 2010 roku zarejestrowano 6 odmian: 4 typu browarnego i 2 typu pastewnego.
BORDO (d. BKH 5027)
Hodowla Roślin Smolice sp zo.o. Grupa IHAR
Odmiana typu browarnego o dobrej do bardzo dobrej wartości technologicznej (w przedziale 6,75 –
7,99 ma 7,20 w skali 9 stopniowej). Rośliny średnio wysokie (ok. 72 cm), o dość dobrej odporności
na wyleganie (7,1 w skali 9 stopniowej). Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni.
Zróżnicowana odporność na choroby: na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i
czarną plamistość średnia, na mączniaka prawdziwego dość mała.
Masa 1000 ziaren średnia (ok. 46 g),wyrównanie ziarna przeciętne (ok. 83%), gęstość ziarna w
stanie zsypnym średnia. Zawartość białka w ziarnie mała do bardzo małej (ok. 11%). Plenność w
skali kraju średnia, dobra na Nizinie Śląskiej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki znaczny. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
KWS ALICIANA ( d. LP 1057.6.04)
Hodowla KWS Lochow Gmbh , DE, pełnomocnik hodowcy KWS Lochow Polska sp z o.o. w
Kondratowicach
Odmiana typu browarnego o dobrej wartości technologicznej (w przedziale 6,75 –7,99 ma 6,60 w
skali 9 stopniowej). Rośliny średnio wysokie (ok. 78 cm) o dość dobrej odporność na wyleganie
(7,0 w skali 9 stopniowej). Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na
choroby, na plamistość siatkową i rynchosporiozę dość duża, na rdzę jęczmienia, mączniaka
prawdziwego i czarną plamistość średnia. Masa 1000 ziaren duża (ok. 51 g). Wyrównanie ziarna
dobre (ok. 89%), gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Zawartość białka mała do bardzo małej (ok.
11% ). Plenność bardzo dobra w całej Polsce. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechnicznym średni. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
HENRIKE (d. NORD 04/2311)
Nordsaat Saatzucht, DE, pełnomocnik hodowcy Saaten-Union Polska sp z o. o.
Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości technologicznej (w przedziale 6,75-7,99 ma 6,65 w
skali 9 stopniowej). Rośliny średniej wysokości (74 cm) i średniej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Średnia odporność na choroby: mączniak prawdziwy,
plamistość siatkowa, rdza jęczmienia, rynchosporioza i czarna plamistość. Masa 1000 ziaren duża
(ok. 50 g). Wyrównania ziarna dobre (ok. 87%), gęstość w stanie zsypnym mała. Zawartość białka
w ziarnie mała (ok. 11%). Plenność w całym kraju dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na
wysokim poziomie agrotechniki znaczny. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała, najmniejsza
wśród nowo zarejestrowanych odmian.
AFRODITE (d. SJ 056045)
Sejet Planteforaedling, DK, pełnomocnik hodowcy HaGe Polska sp z o. o.
Odmiana typu browarnego o dobrej wartości technologicznej (w przedziale 6,75-7,99 ma 6,85 w
skali 9 stopniowej). Rośliny dość wysokie (ok. 77 cm) o małej odporności na wyleganie.
Zróżnicowana odporność na choroby. Na mączniaka prawdziwego i rynchosporiozę dość duża, na
czarną plamistość i rdzę jęczmienia średnia. Masa 1000 ziaren średnia (ok. 47 g). Wyrównanie
roślin dość małe (ok. 78%), gęstość w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka w ziarnie mała (ok.
11%). Plenność w kraju dobra, na Nizinie Śląskiej średnia. Przyrost plonu przy uprawie na
wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
KWS OLOF ( d. LP 1233.6.04)
Hodowla KWS Lochow GmbH, DE, pełnomocnik hodowcy KWS Lochow Polska sp. z o.o. w
Kondratowicach
Odmiana typu pastewnego. Rośliny średnio wysokie (ok. 77 cm), o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na choroby. Na
mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i na rynchosporiozę dość duża, na rdzę jęczmienia i
czarną plamistość średnia. Masa 1000 ziaren średnia (ok. 47 g). Wyrównanie ziarna dość małe (ok.
79%), gęstość ziarna w stania zsypnym przeciętna. Zawartość białka w ziarnie mała (ok. 11%).
Plenność na Nizinie Śląskiej i w całym kraju bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na
wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
SUWEREN (d. STH 6807)
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR.
Odmiana typu pastewnego. Rośliny dość wysokie (ok. 79 cm) o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość wczesny. Zróżnicowana odporność na choroby. Na
rdzę jęczmienia i rynchosporiozę dość duża, na mączniaka prawdziwego średnia, na czarną
plamistość mała. Masa 1000 ziaren dość mała (ok. 45 g). Wyrównanie ziarna dość małe (ok. 80%),
gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka w ziarnie mała (ok. 11%). Plenność
na Nizinie Śląskiej i w całym kraju dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na
wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Owies
W Rejestrze Odmian (Ro) w 2009 roku, znajduje się 31 odmian owsa (w tym dwie hodowli
niemieckiej). 29 to odmiany żółto ziarniste, w tym polskiej hodowli: Arab, Berdysz, Bingo,
Bohun, Borowiak, Breton, Chwat, Cwał, Deresz, Furman, Gniady (odmiana brązowoziarnista),
Kasztan, Koneser, Krezus, Pogon, Rajtar, Sam, Scorpion, Sławko, Szakal i Zuch. Z hodowli
niemieckiej pochodzi Flämingsstern. Formy nieoplewione to dwie odmiany polskiej hodowli Polar i
Cacko. Do rejestru wpisano także pięć wczesnych odmian polskiej hodowli, do uprawy w
terenach górskich: Cekin, Celer, Grajcar, Sprinter i Stoper. Kolejne dwie to odmiany biało
ziarniste, w tym jedna polskiej hodowli Kwant i jedna hodowli niemieckiej Flämingsprofi.
Na początku 2010 zarejestrowano 4 odmiany polskiej hodowli, w tym dwie odmiany nagoziarniste.
ARDEN (d. CHD 1601/040)
DANKO Hodowla Roślin sp z o. o. Choryń.
Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej
położonych terenów górskich. Rośliny średniej wysokości (ok. 99 cm), o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania dość późny, dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na
choroby. Na rdzę wieńcową, na rdzę źdźbłową i septoriozę liści duża do bardzo dużej, na
mączniaka prawdziwego i helmintosporiozę przeciętna. Udział łuski dość duży (ok. 27%). Masa
1000 ziaren bardzo mała (ok 34 g). Wyrównanie ziarna małe do bardzo małego. Gęstość w stanie
zsypnym dość mała. Zawartość białka mała (ok. 12%), tłuszczu mała do bardzo małej. Plenność na
Nizinie Śląskiej poniżej wzorca. W skali kraju plon ziarna z łuską i bez łuski dość duży. Tolerancja
na zakwaszenie gleby przeciętna.
HAKER (d. STH 8007)
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR
Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej
położonych terenów górskich. Rośliny dość dużej wysokości (ok. 100 cm), to najwyższa z nowo
zarejestrowanych odmian, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania późny do
bardzo późnego, termin dojrzewania późny. Zróżnicowana odporność na choroby. Na mączniaka
prawdziwego duża, na rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i septoriozę liści dość duża. Udział łuski
mały (ok. 25%). Masa 1000 ziaren dość mała (ok. 37 g). Wyrównanie ziarna małe do bardzo
małego. Gęstość w stania zsypnym mała do bardzo małej. Zawartość białka mała (ok. 12%),
tłuszczu bardzo mała. Plenność w całym kraju dobra. Plon ziarna z łuską dość duży, bez łuski duży
do bardzo dużego. Tolerancja na zakwaszenia gleby średnia.
SIWEK (d. POB 2403/05)
Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp z o.o. Kraków
Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej
położonych terenów górskich. Rośliny średniej wysokości (ok. 94 cm), o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania dość późny, dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na
choroby. Na mączniaka prawdziwego duża, na helmintosporiozę dość duża, na septoriozę liści i
rdzę źdźbłowa średnia, na rdzę wieńcową mała. W porównaniu z odmianą Polar charakteryzuje się
podobnym udziałem ziaren oplewionych, mniejszą masą 1000 ziaren (ok. 28 g), lepszym
wyrównaniem, mniejszą gęstością ziarna w stanie zsypnym, mniejszą zawartością białka i tłuszczu.
Plon ziarna znacznie powyżej odmiany Polar w całym kraju. Tolerancja na zakwaszenie gleby
przeciętna.
MACZO (d. STH 8407)
Hodowla Roślin Strzelce sp z o.o. Grupa IHAR
Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej
położonych terenów górskich. Rośliny o średniej wysokości (ok. 94 cm), dość małej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Zróżnicowana odporność na choroby. Na
mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową i rdzę źdźbłową duża do dość dużej, na septoriozę średnia,
na helmintosporiozę dość mała.
W porównaniu z odmianą Polar, charakteryzuję się nieco wyższym udziałem ziaren oplewionych,
mniejszą masą 1000 ziaren (ok. 28 g), gorszym wyrównaniem, mniejszą gęstością ziarna w stanie
zsypnym, a także mniejszą zawartością białka oraz tłuszczu. Plon ziarna, zarówno z łuską, jak i bez
łuski, powyżej odmiany Polar i mniejszy od odmiany Siwek (w całym kraju). Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna.
Pszenżyto
W Rejestrze Odmian (Ro) w 2009 roku, znajduje się 12 odmian polskiej hodowli: Andrus, Dublet,
Gabo, Kargo,Legalo, Matejko, Mieszko, Migo, Milewo, Mikaro, Nagano i Wanad. Pszenżyto jare
nie ustępuje wysokością plonowania innym zbożom jarym. Jest przystosowane do uprawy na
glebach słabszych, często nadmiernie zakwaszonych lepiej niż pszenica i jęczmień. Nieźle znosi
okresowy niedobór wilgoci w glebie. Późne dojrzewanie tego zboża ogranicza jego uprawę w
rejonach o krótszym okresie wegetacji (rejony podgórskie) tym bardziej, że ziarno pszenżyta jest
podatne na porastanie. Wszystkie zarejestrowane odmiany mają zbliżone wymagania glebowe.
Uprawa pszenżyta powinna się koncentrować na glebach kompleksów żytnich: bardzo dobrym i
dobrym a także słabym, ale w dobrej kulturze. Na początku 2010 roku nie było przyjęcia nowych
odmian.
Z Rejestru Odmian na początku 2010 roku skreślono na wniosek hodowcy pszenicę jarą Zebra,
jęczmień jary Johan, Sezam i Bies oraz owies Bohun. Nasiona odmian skreślonych z Ro mogą
znajdować się w obrocie handlowym jeszcze przez trzy lata. Materiał siewny nowych odmian zbóż
jarych będzie dostępny po jego rozmnożeniu przez hodowcę.
Informacje o odmianach zbóż jarych podano wg danych COBORU w Słupi Wielkiej:
„Lista odmian rolniczych 2009 część I”; „Syntezy wyników doświadczeń rejestrowych. Zboża jare
2009. Zeszyt 78.” oraz opracowań charakterystyk odmian autorstwa pracowników Zakładu
Badania i Oceny Wartości Gospodarczej Odmian COBORU.
Ewa Śmiałek SDOO Zybiszów