docSytuacja osób starszych w Przasnyszu.
download 
Reklamacja Transkrypt
Sytuacja osób starszych w Przasnyszu.
Sytuacja osób starszych w Przasnyszu. Raport z badania przeprowadzonego w ramach projektu „Seniorzy mają głos”. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Spis treści Wstęp .............................................................................................................................................................3 Seniorzy w Przasnyszu ...............................................................................................................................5 Aktywność społeczna seniorów...............................................................................................................7 Wolontariat seniorów..............................................................................................................................7 Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne ................................................................................8 Budżet partycypacyjny ...........................................................................................................................9 Korzystanie z biernego prawa wyborczego .....................................................................................13 Rada seniorów .......................................................................................................................................17 Oferta wolnoczasowa adresowana do osób starszych....................................................................19 Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nałkowskiej .......................................................................19 Miejski Dom Kultury imienia Stanisława Ostoi - Kotkowskiego .................................................20 Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji....................................................................................................21 Muzeum Historyczne ............................................................................................................................21 Uniwersytet Trzeciego Wieku ..............................................................................................................22 Inicjatywa „Senior Aktywny” ...............................................................................................................23 Klub Seniora ...........................................................................................................................................23 Teatry międzypokoleniowe..................................................................................................................23 Wydarzenia organizowane przez inne grupy ...................................................................................24 Polityka społeczna samorządu dotycząca osób starszych.............................................................26 Dokumenty strategiczne ......................................................................................................................26 Konkurs na zadanie na rzecz osób w wieku emerytalnym .........................................................27 Świadczenie opiekuńcze w miejscu zamieszkania.......................................................................27 Prace społecznie użyteczne na rzecz osób starszych .................................................................29 Wolontariat na rzecz osób starszych ...............................................................................................30 Senior-WIGOR – plany na przyszłość ..............................................................................................30 Najważniejsze wnioski ..............................................................................................................................32 „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Wstęp Polska podobnie jak cała Europa starzeje się. Szacuje się, że w 2050 roku połowa ludności naszego kontynentu osiągnie wiek emerytalny. Negatywne tendencje demograficzne, takie jak zmniejszenie dzietności przy jednoczesnym wydłużeniu się życia sprawia, że coraz większą częścią mieszkańców będą osoby starsze. Ich los jest wiec w takiej sytuacji szczególnie ważny. Osoby takie borykają się z różnorodnymi problemami. Sytuacja osób w wieku 60+ w Przasnyszu i w całym województwie mazowieckim systematycznie pogarsza się. Świadczą o tym negatywne tendencje demograficzne, niska dostępność opieki oraz występowanie różnorodnych zagrożeń. W raporcie „Opieka nad osobami starszymi na terenie województwa mazowieckiego w latach 2009 - 2011” można znaleźć informacje, że udział seniorów wśród wszystkich pacjentów systematycznie wzrasta i ludzie, którzy ukończyli 60 rok życia stanowią ponad 38 proc. pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej. W województwie mazowieckim nie ma żadnego oddziału geriatrycznego, funkcjonują natomiast cztery oddziały psychogeriatryczne z 155 łóżkami. W 2011 r. na Mazowszu pracowało 16 lekarzy geriatrów, a więc leczeniem osób w podeszłym wieku zajmują się głównie lekarze innych specjalności. Poza brakiem lekarzy problemem jest też brak miejsc w domach opieki i słabo rozwinięty system dziennej opieki nad osobami starszymi. Sytuacje seniorów dodatkowo komplikuje fakt, że są oni w większym stopniu narażeni na przestępstwa. Według policyjnych statystyk w 2010 r. na Mazowszu okradziono 421 osoby po 65 roku życia, w wyniku włamania poszkodowane było 395 osób, a na skutek rozboju - 53 osoby. Seniorzy są w większości bierni zawodowa. Zwykle to stan zdrowia nie pozwala im na kontynuowanie pracy: zgodnie z wynikami NSP 2011 – 87,1% ludności w starszym wieku stanowiły osoby bierne zawodowo, 11,0% osób pracowało lub aktywnie poszukiwało pracy, będąc gotowymi do jej podjęcia. Przy czym aktywność zawodowa mężczyzn jest prawie trzykrotnie wyższa niż kobiet (wiąże się to z późniejszym przechodzeniem na emeryturę). Aktywność zawodowa jest bezpośrednio związana z wiekiem – osoby starsze coraz rzadziej pracują zawodowo. Podejmowanie pracy zawodowej przekłada się na poczucie przydatności społecznej oraz polepszenie warunków życia. Tego rodzaju problemy sprawiają, że działania lokalnych samorządów powinny być skierowane na poprawę jakości życia osób starszych. Dlatego tematem tego badania jest zdiagnozowanie sytuacji osób starszych mieszkających w Przasnyszu. W tym „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. kontekście istotna jest przestrzeń, w ramach której seniorzy mogą aktywizować się społecznie, kulturalnie i jaką pomoc mogą otrzymać od władz miasta w trudnych sytuacjach. Przeprowadzona diagnoza opiera się na: 1. Danych zastanych: a. Oferta miejskich jednostek organizacyjnych, b. Dokumenty strategiczne urzędu miasta: i. ii. iii. iv. Strategia Rozwoju Miasta Przasnysza do 2015 roku, Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta Przasnysza na lata 2008-2015, Lokalny Program Rewitalizacji Przasnysza na lata 2009-2013, Strategia Rozwiazywania Problemów Społecznych Miasta Przasnysza na lata 2009 – 2015, c. Danych z Państwowej Komisji Wyborczej, d. Danych z Banku Danych Lokalnych, 2. Rozmowach indywidulanych i grupowych z seniorami, 3. Rozmowach z przedstawicielami miejskich jednostek organizacyjnych. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Seniorzy w Przasnyszu Województwo mazowieckie należy do regionów, w których odsetek osób w wieku 60 lat i więcej jest najwyższy. Według danych Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w roku 2011 w województwie mazowieckim mieszkało 1 085 156 osób mających powyżej 60 lat. Od 2002 roku, kiedy przeprowadzany był poprzedni spis powszechny liczba ta zwiększyła się o 136,7 tysięcy osób. W tym czasie wzrósł też odsetek osób, które mają więcej niż 60 lat – od 18,5% ogółu ludności Mazowsza do 20,6%. W powiecie przasnyskim w 2011 roku było 9960 seniorów, co stanowiło 18,5% mieszkańców powiatu. W samym Przasnyszu było 3151 osób, który ukończyły 60 lat (18% ogółu mieszkańców). Podobnie jak w całym województwie zaobserwować można wzrost liczby seniorów od 2002 roku: w powiecie było wtedy 9567 (18% wszystkich mieszkańców), a w mieście 2430 (14,5%). W 2014 roku, w Przasnyszu mieszkało 3820 osób, które ukończyły 60 rok życia, co stanowi 22% wszystkich mieszkańców. W jesienią 2015 roku w mieście mieszkało 3931 takich osób, co stanowi 23% przasnyszan. W stosunku do roku 2011 jest to bardzo duży wzrost. Odsetek starszych mieszkańców miasta wciąż rośnie. Na poniższej piramidzie wieku widać, że osoby, które mają od 55 do 59 lat stanowią liczną grupę, która już wkrótce zasili rzeszę przasnyskich seniorów. Na diagramie widać też, że wśród seniorów większość stanowią kobiety, następuje feminizacja starości. W poszczególnych grupach wiekowych rośnie udział kobiet: w najmłodszej grupie seniorów (60-64 lata) na 100 mężczyzn przypada 121 kobiet, a w grupie stulatków aż 479 kobiet. W Przasnyszu 1/4 mieszkanek miasta to seniorki, a w przypadku panów – jeden z pięciu jest seniorem. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Wykres 1. Struktura wieku mieszkańców Przasnysza. 85 i więcej 216 78 80-84 201 113 75-79 309 70-74 143 280 65-69 199 494 60-64 404 737 55-59 646 809 50-54 664 591 499 45-49 534 40-44 537 35-39 521 568 618 30-34 666 687 25-29 681 638 20-24 700 488 541 15-19 458 10-14 448 5-9 450 489 0-4 474 493 1 000 800 600 400 kobiety 200 512 410 00 200 400 600 800 mężczyźni Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Lokalnych, stan na 2014 rok. Kobiety, które mają powyżej 60 lat i są stanu wolnego (panny, rozwódki i wdowy) stanowią prawie 60% wszystkich seniorek, podczas gdy w przypadku mężczyzn odsetek ten wyniósł 22%. Zaprezentowane dane pokazują, że kobiety są w gorszej sytuacji niż mężczyźni w tym samym wieku. Wcześniej tracą partnerów życiowych i dłużej zmuszone są do radzenia sobie z tą sytuacją. Mężczyźni częściej mogą liczyć na wsparcie swoich współmałżonek w późnych latach, także w przypadku choroby i utraty samodzielności. Dane zaprezentowane przez GUS pokazują, że średnia długość życia mieszkańców Mazowsza urodzonych w 2011 r. wyniesie dla mężczyzn – 72,7 lat, a dla kobiet – 81,6 lat. Według prognozy demograficznej do 2035 r. przeciętne trwanie życia jeszcze wzrośnie: o 4,8 lat dla mężczyzn oraz o 1,8 lat dla kobiet, w województwie mazowieckim zamieszkiwać będzie 1580,8 tysięcy osób w wieku 60 lat i więcej (28,9% ogółu ludności). Przewiduje się też dynamiczny wzrost liczebności najstarszych grup ludności (w wieku 80 lat i więcej) o około 175,9 tys. osób. Wszystko to sprawia, że w ciągu najbliższych lat proces starzenia będzie się pogłębiał, a liczba seniorów wzrośnie. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Aktywność społeczna seniorów Niezwykle ważne dla osób starszych jest poczucie bycia kimś potrzebnym. Stworzenie przestrzeni dla aktywności społecznej w mieście daje starszym ludziom możliwość samorealizacji, nawiązywania nowych kontaktów. Często aktywność społeczna może być lekarstwem na samotność czy żal po śmierci bliskiej osoby. W Przasnyszu jest wiele różnorodnych form, które dają możliwość zaangażowania się w życie miasta. Przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej jest funkcjonujący wolontariat, jest wiele stowarzyszeń i grup nieformalnych, w których działanie można się włączyć, ponadto od czerwca bieżącego roku działa Rada Seniorów. Wolontariat seniorów W Przasnyszu dotychczasowe próby włączenia osób starszych w działania o charakterze wolontarystycznym podejmowane są przez Miejski Ośrodek pomocy społecznej. W 2010 roku na 139 osób, tylko 1 osoba miała 60 lat, w 2011 – była dwójka seniorów wśród 190 wolontariuszy, 2012 – 3 z 177, w 2013 – 4 z 180 osób. W ostatnich dwóch latach – 5-6 osób Są to znikome liczby, ale systematycznie (choć bardzo powoli rośnie wskaźnik osób dorosłych, które angażują się w wolontariat: W 2010 roku było zaledwie 15 wolontariuszy, którzy ukończyli już szkołę ponadgimnazjalną, w 2011 – 27, w 2012 – 45, a w 2013 już 46. Dane te pokazują, że liczba chętnych osób, które gotowe są pracować na rzecz innych rośnie. Seniorzy, którzy włączają się w wolontariat na terenie miasta najchętniej pomagają dzieciom i młodzieży w nauce i obrabianiu lekcji. Ponadto włączają się w pomoc innym starszym osobom – przez pracę na rzecz sąsiadów, których stan zdrowia jest dużo gorszy lub podopiecznym Domu Pomocy Społecznej. Osoby, które zdecydowały się na wolontariat są bardzo sumienne i obowiązkowe. Ważne jest, aby placówka, w której pomagają zauważała i doceniała ich pracę – wtedy tacy wolontariusze czują się potrzebni i nie rezygnują z wolontariatu. Dodatkowo wpływa to na promocje wolontariatu wśród osób starszych, ponieważ przekaz osobisty jest największą zachętą do włączenia się w nieodpłatną pomoc innym. Barierami w podejmowaniu tego rodzaju działań dla seniorów są niewątpliwie wspomnienia związane z okresem Polski Ludowej, kiedy niemalże obowiązkiem dla każdego były czyny społeczne. Starsi ludzie wspominają to, jako sposób na wykorzystanie przez Państwo darmowej siły roboczej. Teraz wolontariat, mimo iż całkowicie dobrowolny, wydaje im się być czymś podobnym. Inną barierą, którą zauważają seniorzy jest konieczność podpisania formalnego porozumienia. Podpisanie takiego dokumentu tratują, jako wzięcie na siebie odpowiedzialności, której nie wiedzą czy będą mogli podołać, ponieważ często „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. ogranicza ich niepewny stan zdrowia czy obowiązki rodzinne. Bez wątpienia chętniej włączyliby się w pomoc innych, gdyby nie było to tak sformalizowane. Przasnysz nie jest miastem wyjątkowym, jeśli chodzi o brak rozwiniętego wolontariatu seniorów. Dane udostępniane w ramach projektu „Aktywni seniorzy – aktywni wolontariusze” pokazują, że jedynie 6% seniorów z Mazowsza jest wolontariuszami. Przy czyn warto zwrócić uwagę na fakt, że najlepiej działa wolontariat w Warszawie – ponieważ miasto to stwarza dużo więcej różnorodnej przestrzeni do włączania się w pracę na rzecz innych osób. Poza formami, które dostępne są w Przasnyszu to łatwo znaleźć wolontariat w jednostkach związanych z kultura i historią (np. muzea). Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne W Przasnyszu istnieje ponad 50 organizacji pozarządowych i grup nieformalnych. Wśród nich są też typowo senioralne grupy, ale znaczna część nie koncentruje się na przedstawicielach tylko jednej kategorii wiekowej i dzięki temu obok siebie mogą działać zarówno młodsze jak i starsze osoby. Jako przykładowe organizacje można tu wymienić Stowarzyszenie Razem czy Koła Wędkarskie. W ich przypadku ważne są wspólne zainteresowania czy potrzeba aktywności w danym sektorze. Poniżej zostały opisane bardziej szczegółowo jedynie te, które najmocniej są zakorzenione i związane ze środowiskiem osób starszych. W mieście swoją siedzibę ma oddział rejonowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Członkowie organizacji mogą spotykać się dwa razy w tygodniu: we wtorki i środy od 9:00 do 13:00. Siedziba stowarzyszenia znajduje się w Domu Nauczyciela przy ulicy Świętego Wojciecha 3. PZERiI pozyskuje dotacje na działania z Urzędu Miasta w Przasnyszu, Starostwa Powiatowego i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Dodatkowo każdy z członków opłaca niewielką składkę roczną. Dzięki temu stowarzyszenie organizuje dla swoich członków m.in. wczasy sanatoryjne w ośrodkach sanatoryjno-wczasowych (z przynajmniej częściowym dofinansowaniem z PCPR), wycieczki i spotkania okolicznościowe (np.: świąteczne, dzień seniora, dzień kobiet, dzień matki). Związek Nauczycielstwa Polskiego, Koło Emerytów Nauczycieli (ZNP) skupia przede wszystkim emerytowanych nauczycieli i nauczycielki, poza tym członkiem może zostać każda zainteresowana osoba. ZNP organizuje wycieczki krajoznawczo-turystyczne oraz imprezy okolicznościowe takie jak. „jajeczko” czy „opłatek”. Spotkania członków ZNP odbywają się cyklicznie. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej (TPZP) jest organizacja, do której należą w większości osoby starsze. Zrzesza ludzi zaineresowanych popularyzacją tradycji, historii i dziedzictwa ziemi przasnyskiej. TPZP m.in. organizuje wystawy lokalnych „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. artystów i imprezy okolicznościowe, związane z historia i tradycją Przasnysza i okolic, spotkania z ciekawymi ludźmi i historykami, koncerty muzyki poważnej i przedstawienia teatralne. W ostatnim czasie przy Towarzystwie został uruchomiony Uniwersytet Trzeciego Wieku. Towarzystwo Przyjaciół Harcerstwa jest grupą nieformalną osób związanych z przeszłością z harcerstwem. Organizuje ono wyjazdy integracyjne i imprezy okolicznościowe. Członkowie spotykaj się 4 - 5 razy w roku na spotkaniach integracyjnych. Poza tym uczestniczą w innych wydarzeń w mieście, np. obchodów święta 11 listopada. Fundacja Przasnyska od połowy 2014 roku angażuje się w projekty adresowane do przedstawicieli osób starszych. W drugiej połowie 2014 w Przasnyszu dzięki wsparciu Federacji Organizacji Służebnych Mazowia realizowany był projekt „Senior(po)Mocny w partycypacji” finansowanym z programu ASOS 2014, które celem było zwiększenie aktywności społecznej seniorów i włączenie ich w życie miasta. Seniorzy wspólnie z animatorami diagnozowali ofertę wolnoczasową adresowaną do osób starszych w mieście i wypracowywali rekomendacje zmian dla lokalnego samorządu. Jedną z konsekwencji podjętych wspólnie działań było powstanie grupy inicjatywnej, która przy pomocy Fundacji w pierwszej połowie 2015 roku pracowała nad powołaniem Rady Seniorów. W ramach kolejnego projektu finansowanego z programu ASOS Fundacja Przasnyska od czerwca do grudnia 2015 pracuje z nowo wybraną Radą Seniorów, po to by podnieść ich kompetencje, jako reprezentantów wszystkich seniorów. Dodatkowo w mieście działają organizacje kościelne funkcjonujące w ramach parafii (np. kluby parafialne czy towarzystwa) organizują wiele wydarzeń, z których korzysta duża liczba mieszkańców, szczególnie w wieku senioralnym. Są to festyny rodzinne, odpusty, wycieczki krajowe i zagraniczne, pielgrzymki. W kościołach odbywają się także koncerty muzyki poważnej (organowe, koncerty symfoniczne) i występują chóry parafialne. Budżet partycypacyjny Inną formą aktywności społecznej i otwartości na sprawy miasta jest włączenie się w proces decydowania o miejskich wydatkach w ramach konsultacji społecznych i budżetu partycypacyjnego We wrześniu 2015 roku obyło się głosowanie na projekty realizowane w ramach przasnyskiego budżetu partycypacyjnego 2016. Frekwencja wśród mieszkańców miasta wyniosła około 12%. Wśród osób, które skończyły 60 lat zagłosowało 336 osób, czyli tylko 8,5%. Warto zauważyć, że około 1/3 tych głosów była oddana elektronicznie. W tej „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. liczbie 16% głosów jest nieważnych – ze względu na brak podpisów na kartach do głosowania, dwukrotne oddanie głosu lub przekroczenie limitu środków do podziału na wybrane projekty. Ponieważ w sumie w przypadku 115 kart do głosowania nie można określić wieku głosującego (brak podanego numeru PESEL) można przypuszczać, że liczba osób starszych, które zdecydowały się na udział w wyborze projektów realizowanych w ramach budżetu partycypacyjnego była wyższa, ale nie brakuje danych, które pozwalają określić rzeczywistą frekwencje wśród osób głosujących. Finalnie seniorzy w oddali 279 poprawnie wypełnionych formularzy konsultacji w ramach przasnyskiego budżetu partycypacyjnego. W tym momencie warto zauważyć, że procedura głosowania w ramach przasnyskiego budżetu partycypacyjnego pozwalała na głosowanie na dowolną liczbę projektów, pod warunkiem, że ich łącza wartość nie przekroczyła 300 tysięcy złotych. Przy sumowaniu głosów i wskazywaniu projektów, które zostaną przeznaczone do realizacji brana była pod uwagę liczba oddanych głosów przez mieszkańców. Każdy głos, niezależnie od wieku osoby głosującej miał taką samą wartość. W sytuacji, kiedy przeznaczona pula 300 tysięcy złotych nie została wyczerpana, a wartość kolejnego projektu z listy rankingowej przekraczała kwotę do dyspozycji do realizacji przeznaczany był kolejny projekt o ile mieścił się w wyznaczonej puli. Oznacza to, że do realizacji mogły być przeznaczone projekty o mniejszej liczbie głosów i niższej pozycji rankingowej, ale mniej kosztowne. W poniższej tabeli znajduję się rozkład głosów oddanych przez przasnyskich seniorów wraz z informacją, które projekty przeznaczone byłby do realizacji, gdyby głosowali tylko seniorzy i które będą zrealizowane dzięki głosom wszystkich mieszkańców miasta. Tabela 1. Wyniki głosowania w ramach budżetu partycypacyjnego 2016 w Przasnyszu wśród osób, które ukończyły 60 lat (wyróżnione zostały te projekty, które zostały wybrane w grupie osób starszych oraz rzeczywiste wyniki głosowania). Liczba głosów 145 125 115 114 Tytuł projektu Przebudowa cokołu i konserwacja figury Matki Boskiej stojącej na skwerze miejskim przy klasztorze SS. Kapucynek w Przasnyszu Zaprojektowanie wykonanie rzeźby z piaskowca na grobie dzieci utraconych Integracyjna gra miejska "Burzymy mury" Koncert zespołu "DEUS MEUS & Mietek Szcześniak" lub innego Wartość projektu Czy projekt został wybrany przez seniorów? Czy projekt został wybrany przez wszystkich mieszkańców? 45,000.00 zł TAK TAK 25,000.00 zł TAK TAK 5,240.00 zł TAK NIE 32,902.50 zł TAK NIE „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. 92 80 79 79 77 74 70 67 60 59 52 50 48 46 45 44 zespołu, którego twórczość koresponduje z tematyką chrześcijańską, na powitanie młodzieży zza granicy w Przasnyszu w ramach Światowych Dni Młodzieży 2016 Kwiaty na rynku - jak dawniej bywało Siłownia na powietrzu TOI TOI w miejscach publicznych naszego Przasnysza Ułatwienie dostępności osobom niepełnosprawnym poprzez wykonanie podjazdu przy wschodnim wejściu do budynku Miejskiego Domu Kultury w Przasnyszu przy ul. 3 maja. Posprzątaj po swoim psie Doposażenie placu zabaw w Parku Miejskim im. Tadeusza Kościuszki w urządzenia zabawowe oraz urządzenia siłowni zewnętrznej Budowa siłowni zewnętrznej przy ul. Al. Jana Pawła II Bożonarodzeniowy klimat w mieście - iluminacja świąteczna Rynku Świąteczny wizerunek miasta iluminacja głównych ulic w Przasnyszu Zielone Miasto Rekreacyjne funkcje wyspy Dawna architektura - ocalona od zapomnienia Poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego poprzez zamontowanie słupów doświetlających przejścia dla pieszych w ciąg ulicy Orlika w Przasnyszu Doposażenie placu zabaw przy ul. Juliana Tuwima w Przasnyszu Drewniany podest początkiem działań animacyjnych w rynku Usprawnienie komunikacji na terenie osiedli w Przasnyszu poprzez ujednolicenie oznakowania skrzyżowań ulic osiedla 27,365.44 zł TAK TAK 44,780.00 zł TAK TAK 20,412.00 zł TAK NIE 12,200.00 zł TAK TAK 15,000.00 zł TAK TAK 42,850.00 zł TAK TAK 34,700.00 zł NIE TAK 48,000.00 zł NIE NIE 50,000.00 zł NIE TAK 50,000.00 zł NIE NIE 28,891.79 zł TAK NIE 25,830.00 zł NIE NIE 50,000.00 zł NIE NIE 49,598.00 zł NIE NIE 40,000.00 zł NIE NIE 45,200.00 zł NIE NIE „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. 42 35 33 32 26 21 16 14 8 Dla najmłodszych - przewijaki w miejscach użyteczności publicznej, kącik do zabaw dla dzieci Batik dla Przasnysza Atrakcje na przasnyskim rynku mapping na fasadzie Ratusza Wymiana witaczy na drogach wjazdowych do miasta Gra w koszykówkę na terenie starego basenu osiedle Zawodzie Plac zabaw na starym basenie, na osiedlu Zawodzie 8 samoobsługowych stacji serwisowych dla rowerów Budowa altan rekreacyjnych na terenie starego "basenu" Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa dzieci i dorosłych w samochodach 7,200.00 zł NIE NIE 41,130.00 zł NIE NIE 20,000.00 zł NIE NIE 50,000.00 zł NIE NIE 10,000.00 zł NIE NIE 20,700.00 zł NIE NIE 32,000.00 zł NIE NIE 14,000.00 zł NIE NIE 20,000.00 zł NIE NIE Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z udostępnionych przez Urząd Miasta Przasnysz Przedstawione wyniki pokazują, że w przypadku 7 projektów potrzeby seniorów pokrywają się z potrzebami mieszkańców całego miasta, Poza tymi projektami, osoby starsze częściej niż przedstawiciele innych grup wiekowych głosowali na zadania takie jak: „Integracyjna gra miejska "Burzymy mury"”, „Koncert zespołu "DEUS MEUS & Mietek Szcześniak" lub innego zespołu, którego twórczość koresponduje z tematyką chrześcijańską, na powitanie młodzieży zza granicy w Przasnyszu w ramach Światowych Dni Młodzieży 2016” oraz „TOI TOI w miejscach publicznych naszego Przasnysza”. W przypadku dwóch pierwszych z nich można ocenić, że liczba oddanych głosów jest konsekwencją sposobu promowania tych projektów. Łącznie z projektami: „Przebudowa cokołu i konserwacja figury Matki Boskiej stojącej na skwerze miejskim przy klasztorze SS. Kapucynek w Przasnyszu” oraz „Zaprojektowanie wykonanie rzeźby z piaskowca na grobie dzieci utraconych” były promowane przez środowiska religijne, co niewątpliwie przełożyło się na liczbę oddanych głosów. W przypadku projektu dotyczącego TOI TOI liczba oddanych głosów może rzeczywiście świadczyć o takiej potrzebie wśród osób starszych. Seniorzy nie tylko głosowali, ale też sami składali projekty w ramach pierwszej edycji przasnyskiego budżetu partycypacyjnego. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Lista projektów złożonych w ramach budżetu partycypacyjnego przez seniorów: Plan miasta na dużym plakacie (projekt nie przeszedł weryfikacji formalnej) – polegał na rozstawieniu w mieście planszy z aktualnymi planami miasta; Posprzątaj po swoim psie – polegał na rozstawianiu w mieście pojemników wraz z akcesoriami niezbędnymi do sprzątania po pasch; Przebudowa cokołu i konserwacja figury Matki Boskiej stojącej na skwerze miejskim przy klasztorze SS. Kapucynek w Przasnyszu; Publiczny Uniwersytet Trzeciego Wieku w Przasnyszu (projekt nie przeszedł weryfikacji formalnej); Siłownia na powietrzu – umiejscowiona na osiedlu Orlika; TOI TOI w miejscach publicznych naszego Przasnysza – projekt polegający na wypożyczeniu i rozstawieniu w mieście TOI TOI na 8 najcieplejszych miesięcy; Usprawnienie komunikacji na terenie osiedli w Przasnyszu poprzez ujednolicenie oznakowania skrzyżowań ulic osiedla – projekt polegający na jednakowymi oznakowaniu tabliczkami z nazwami ulic jednego z przasnyskich osiedli; Zakup sprzętu nagłośnieniowego dla Muzeum Historycznego w Przasnyszu (projekt nie przeszedł weryfikacji formalnej). Zaprojektowanie wykonanie rzeźby z piaskowca na grobie dzieci utraconych. Różnorodność tych projektów pokazuje, że osoby starsze maja różne potrzeby i chcą przy tym poprawiać funkcjonowanie miasta, w którym żyją. Ważne są dla nich sprawy związane z codziennością – takie ja rozstawienie przenośnych toalet w mieście i czystość miasta oraz z budowaniem kapitału społeczno-kulturowego miasta poprzez doposażanie muzeum czy organizacją bezpłatnych zajęć edukacyjnych dla seniorów. Przedstawione dane świadczą też o tym, że ważne dla nich są także sprawy związane z rozwojem duchowym i religijnością przasnyszan. Korzystanie z biernego prawa wyborczego Na stanowisko burmistrza miasta w ostatnich wyborach samorządowych kandydowały trzy osoby, przy czym jedna z nich miała ukończone 60 lat. Do rady miejskiej kandydowało 91 osób, z których 20% to osoby, które ukończyły 60 lat. Do rady powiatu z terenu miasta Przasnysza kandydowało 41 osób, w tym 5 osób, które miały co najmniej 60 lat. Łącznie z biernego prawa wyborczego podczas wyborów samorządowych skorzystało 23 seniorów. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Wykres 2. Rozkład wieku osób kandydujący do Rady Miejskiej w Przasnyszu. 20% 21% 20% 24% 15% do 29 lat 30-39 40-49 50-59 60 i więcej Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z PKW. Wśród osób kandydujących do rady miejskiej można zauważyć różnice w strukturze wieku kobiet i mężczyzn. Największa różnica jest wśród młodych osób, które jeszcze nie ukończyły 30 lat. Wśród mężczyzn co czwarty kandydat to osoba młoda, wśród kobiet – co dziesiąta. Wykres 3. Rozkład wieku osób kandydujący do Rady Powiatu przasnyskiego z terenu Przasnysza. 12% 17% 12% 39% 20% do 29 30-39 40-49 50-59 60 i więcej Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z PKW. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. W przypadku wyborów do rady powiatu rozkład wieku wszystkich kandydatów w podziale na płeć jest porównywalny, co oznacza, że w poszczególnych przedziałach wiekowych jest mniej więcej po tyle samo kobiet i mężczyzn. Biorąc pod uwagę wiek kandydatek, możemy zauważyć, że najwięcej z nich to osoby, które mają od 50 do 59 lat (13 z 46 osób) oraz 60 i więcej (10 osób). Najmniej jest młodych kobiety, które nie ukończyły 30 lat (7 osób). Mandat radnego w radzie miejskiej zdobyły cztery osoby starsze (trzy kobiety i jeden mężczyzna). Oznacza to, że co 4 osoba w Radzie Miasta jest seniorem, W radzie powiatu znalazła się tylko jedna kobieta z Przasnysza, która ma ukończone 60 lat. Poniższy wykres prezentuje rozkład wieku kandydatów do rady miejskiej w podziale na komitety wyborcze. Widzimy, że najwięcej osób starszych wystartowało z list Komitetu Wyborczego Wyborców Moje Osiedle Nasze Miasto (czworo seniorów z 6 osób) oraz Komitetu Wyborczego Wyborców Porozumienie Ponad Podziałami (czworo seniorów na 13 osób), Komitetu Wyborczego Bogdana Dymczyka (trzy osoby z 12) oraz Komitetu Wyborczego Polskiego Stronnictwa Ludowego (trzy osoby z 12). Aż 5 komitetów z 13 nie wystawiło żadnego kandydata, który miałby ukończone 60 lat. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Wykres 4. Liczba osób, w różnych przedziałach wiekowych wystawionych przez poszczególne komitety wyborcze w wyborach samorządowych w 2014 roku do rady miejskiej. KWW Porozumienie Ponad Podziałami KWW Moje Osiedle Nasze Miasto KWW Bogdana Dymczyk Komitet Wyborczy PSL KWW Bogusław Wiaderek KWW Bezpieczne Godne Jutro W Regionie KW Prawo i Sprawiedliwość KKW SLD Lewica Razem KWW Włodarczyk KWW Młodzi z Regionu KWW Hanny Bobińskiej KWW Andrzeja Dołęgi KW Platforma Obywatelska RP 0 60 i więcej 2 50-59 4 6 8 40-49 30-39 do 29 10 12 14 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z PKW. Trzy z pięciu komitetów wyborczych, które wystawiały kandydatów do rady powiatu na swoich listach wyborczych umieściło osób, które ukończyły 60 lat: Komitet Wyborczy Wyborców Porozumienie Ponad Podziałami, Komitet Wyborczy PSL, Komitet Wyborczy Wyborców SLD Lewica Razem. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Powyższe dane pokazują, że osoby, które skończyły 60 lat nadal są ważnymi aktorami na lokalnej scenie politycznej. Miejscowe komitety wyborcze umieszczają takie osoby na swoich listach wyborczych, a mieszkańcy głosują na osoby starsze, Pozwala to przypuszczać, że dzięki temu interesy tej grupy są reprezentowane. Rada seniorów Przy Centrum Animacji i Wsparcia dla Społeczności Lokalnej w Przasnyszu w 2014 roku powstała grupa inicjatywna, która uzyskała wsparcie Federacji Mazowia i Fundacji Przasnyskiej w projekcie „Senior(po)Mocny w partycypacji” finansowanym z programu ASOS 2014. Grupa inicjatywna pracowała nad uruchomieniem Rady Seniorów w Przasnyszu. Na podstawie uchwały Nr VII/45/2015 Rady Miejskiej w Przasnyszu z dnia 23 kwietnia 2015 r. w mieście została powołana Rada Seniorów Miasta Przasnysz. Statut Rady Seniorów Miasta Przasnysz określa tryb wyboru członków Rady oraz zasady jej działania. Rada Seniorów jest organem konsultacyjnym, a do jej zadań należeć będzie: współpraca z władzami Miasta Przasnysz przy opiniowaniu istotnych problemów dotyczących środowiska osób w wieku senioralnym; zgłaszanie uwag i wniosków do projektów aktów prawnych dotyczących osób starszych przedkładanych Radzie Seniorów przez Burmistrza Przasnysza; podejmowanie działań zmierzających do wykorzystania potencjału i czasu seniorów na rzecz inicjatyw środowiskowych; propagowanie wśród osób starszych oferty kulturalnej, rekreacyjnej i edukacyjnej; monitorowanie potrzeb przasnyskich seniorów; współpraca z organizacjami i instytucjami zajmującymi się problemami seniorów; upowszechnianie wiedzy o potrzebach, uprawnieniach i możliwościach osób w wieku senioralnym; upowszechnianie informacji o podejmowanych działaniach na rzecz osób w wieku senioralnym. Obszarami działania przasnyskiej rady seniorów, zgodnie ze statutem będą: integracja i wspieranie środowiska osób starszych oraz reprezentowania zbiorowych interesów tych osób na zewnątrz; wspieranie i wzmacnianie aktywności obywatelskiej osób starszych; profilaktyka i promocja zdrowia osób starszych; zapobieganie marginalizacji i wykluczenia osób starszych; zapewnienie osobom starszym dostępu do edukacji, kultury i rekreacji. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Do Rady Seniorów, która została wybrana w czerwcu 2015 roku należy jedenastu przedstawicieli osób starszych zamieszkałych na terenie miała. Podjęcie takiej uchwały przez władze lokalne świadczy o otwarciu na potrzeby seniorów i chęci do włączania tej grupy w dyskusje na temat tego, co dzieje się w mieście. Seniorzy odpowiedzieli na tą potrzebę poprzez uczestnictwo w spotkaniu wyborczym i zgłaszanie swoich kandydatur. Do Rady Seniorów kandydowało 18 osób, a głosowało ponad 70 mieszkańców Przasnysza. Były to pierwsze wybory takiego rodzaju w mieście. Frekwencja ta świadczy o dużej mobilizacji mieszkańców, chociaż można mieć nadzieje na większą w kolejnych latach. Mimo różnorodnych możliwości uczestniczenia w życiu społecznym seniorzy nie angażują się zbyt często. Taka postawa wynika po części ze stanu zdrowia i braku pewności siebie (wynika tak z badań prowadzonych w ramach projektu „Aktywni seniorzy – aktywni wolontariusze”). Przeszkodą dla osób starszych jest też to, że często angażowani się przez rodzinę do opieki na wnukami, przez to często brakuje im czasu na realizacji własnych zainteresowań. Istotną barierą jest też duża mniejsza możliwość uczestniczenia w życiu społecznym niż w przypadku osób młodszych. Warto zaznaczyć, że aktywność dzieci i młodzieży w naturalny sposób skupia się wokół szkół, osób w wieku produkcyjnym wokół pracy i rodziny, a w przypadku osób najstarszych nie ma takich instytucji, które z założenia aktywizowałyby osoby starsze. Tym bardziej należy więc doceniać pracę osób, które próbują budować aktywność osób starszych w mieście. Typowa aktywność osób starszych ogranicza się częściej do spotkań towarzyskich niż pracy na rzecz innych, dlatego też ważne jest zapewnienie osobom starszym odpowiedniej ilość i różnorodność form aktywności w wolnym czasie. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Oferta wolnoczasowa adresowana do osób starszych Przasnyscy seniorzy mogą korzystać z oferty wielu instytucji, które umożliwiają im atrakcyjne spędzenie wolnego czasu. Seniorzy często mają więcej wolnego czasu niż osoby młodsze. W tym czasie mogą rozwijać swoje pasje, na które wcześniej nie mieli czasu, szukać nowych zainteresowań albo korzystać z oferty spędzania wolnego czasu, która już jest w mieście dostępna. Poza różnymi formami aktywności społecznej, takich wolontariat i członkostwo w organizacjach pozarządowych można swój wolny czas poświęcać na inne formy aktywności. Zarówno indywidualne jak i organizowane przez różnego rodzaju instytucje takiej jak biblioteka, muzeum, dom kultury czy ośrodek sportu i rekreacji, Poza tym jest szereg wydarzeń i inicjatyw organizowanych przez seniorów na rzecz innych seniorów, Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nałkowskiej W Miejskiej Bibliotece Publicznej nie ma działań adresowanych wyłącznie do seniorów jednak zakres jej działania sprawia, że są oni ważnymi odbiorcami oferty biblioteki. W ramach niej działa Dyskusyjny Klub Książki, który został założony z inicjatywy mieszkańców. Członkowie klubu spotkają się 1 raz w miesiącu (8-15 osób). W sezonie organizowane są rajdy rowerowe, połączone z konkursami literackimi lub sprawnościowymi. Biblioteka bierze także udział w Narodowym Czytaniu, akcji zainicjowanej przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. W bibliotece organizowane są także spotkania z pisarzami, z ciekawymi ludźmi, jednak według pracowników biblioteki nie cieszą się one zbyt dużą popularnością wśród mieszkańców. Dla osób w wieku 50+ prowadzony był kurs komputerowy, gdzie rolę nauczycieli pełnili wolontariusze - uczniowie szkół średnich. Zajęcia odbywały się 2 razy w tygodniu, a bezpłatny kurs trwa 2,5 miesiąca. Księgozbiór biblioteki liczy około 50 tysięcy egzemplarzy. W Bibliotece znajduje się także czytelnia czasopism ze strefą relaksu, czyli kanapą, na której można czytać książki lub czasopisma. W bibliotece skorzystać można z bezpłatnego Internetu. Biblioteka jest w pełni dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, co ułatwia korzystanie z niej przez osoby starsze. Usytuowana jest ona na jednym poziomie. Wszelkie nierówności terenu są zniwelowane łagodnymi pochylniami z zamontowanymi poręczami, co ułatwia przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi salami. W czytelni i wypożyczalni jest wystraczająco dużo miejsca, żeby swobodnie poruszać się między regałami czy też skorzystać z komputerów. Niewątpliwym ułatwieniem dla osób starszych jest usługa „Książka na telefon”. Propozycja ta jest dostępna dla wszystkich mieszkańców, którzy ze względów na stan zdrowia, wiek, stopień niepełnosprawności nie mają możliwości wypożyczenia książki. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Książki można zamawiać telefonicznie codziennie od 10 – 15, a wolontariusze dostarczą i odbiorą wybrane publikacje bezpłatnie. Oferta biblioteki znajduje się na: stronie internetowej, w czasopismach regionalnych, w kilku miejscach w bibliotece, umieszczana jest także w gablotach rozmieszczonych na terenie miasta. Pracownicy biblioteki są otwarci na propozycje mieszkańców w kwestii rozbudowywania oferty. Miejski Dom Kultury imienia Stanisława Ostoi - Kotkowskiego Oferta Miejskiego Domu Kultury w Przasnyszu (MDK) skierowana jest głównie do dzieci i młodzieży, nie ma działań dedykowanej oddzielnie dla seniorów. MDK jednak prowadzi kilka działań, w których mieszkańcy w wieku senioralnym mogą brać udział. Są to zajęcia z batiku, gimnastyka dla pań i dwie wielopokoleniowe grupy teatralne, które mogą korzystać sal Domu Kultury. W MDK mieści się Kino Światowid (cena biletu na seans to 15 złotych) oraz „Kino za Rogiem” - w małej sali na 20 osób, w ramach którego mieszkańcy mają możliwość wyboru repertuaru. Cena biletu wynosi 5 złotych. Ponadto w MDKU-u odbywają się także koncerty i przedstawienia teatralne. Przasnyski oddział Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Miejskim Domu Kultury organizuje wydarzenia związane z obchodzeniem ważnych dla nich dni (takich jak dzień matki czy dzień seniora). Poza tym raz w tygodniu (w poniedziałki) udostępniana jest sala na spotkanie emerytów związanych z grupą inicjatywną seniorów „Senior Aktywny” Dodatkowo w MDK-u działa Dyskusyjny Klub Filmowy, w którym mogą uczestniczyć osoby w różnym wieku. Od początku roku działa także DKF dla seniorów, w ramach którego projekcje filmów odbywają się w godzinach przedpołudniowych. W trakcie tych spotkań, adresowanych do seniorów, wyświetlane były między innymi takie filmy jak „Ida”, „Facet do towarzystwa”, „Pan Bóg nie umarł”, „Piąta pora roku”. Dyskusyjny Klub Filmowy dla seniorów spotyka się raz w miesiącu (zwykle 3 czwartki miesiąca) i po projekcji filmu odbywa się dyskusja, w której biorą udział chętne osoby. Dom kultury informuje mieszkańców o swojej ofercie poprzez stronę internetową, fanpage na facebooku, rozwieszanie plakatów, rozdawanie ulotek informacyjnych. Przed budynkiem znajduje się tablica ogłoszeniowa z programem. Jednak kanały nie są wystarczające żeby dotrzeć do wszystkich mieszkańców, szczególnie osób starszych. Sam budynek nie jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, dlatego też osoby starsze mają czasami problem z dostaniem się do środka czy z poruszaniem się wewnątrz budynku. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Oferta Miejskiego Domu Kultury jest uboga, dodatkowym minusem jest brak przejrzystych informacji. Mimo stosowania różnorodnych kanałów promocji seniorzy nie wiedzą jakie wydarzenia są dla nich organizowane. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji W Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji skorzystać można bezpłatnie między innymi z boiska wielofunkcyjnego ze sztuczną nawierzchnią (m.in.: piłka ręczna, tenis, koszykówka) oraz stadionu z bieżnią lekkoatletyczną i boiskiem. Na terenie znajduje się także kort z naturalną nawierzchnią. W budynku OSIR-u jest także sauna, dwie siłownie i hala sportowa. W ciągu dnia korzystają z nich szkoły z Przasnysza. Od godziny 16.00 przychodzą mieszkańcy, także osoby starsze. Przy ośrodku działa wiele sekcji sportowych. Jest to także miejsce spotkań Amazonek, które korzystają z jednego z pokoi, siłowni i sauny. W soboty i niedziele w hali rozstawiane są stoły to tenisa stołowego, z których można korzystać bezpłatnie. Zorganizowana grupa seniorek korzysta za darmo systematycznie z bieżni wokół stadionu uprawiając Nordic Walking. Inne grupy kobiet (liczące około 20 osób) uczęszczają dwa razy w tygodniu na siłownię (mogą korzystać też z sauny w podczerwieni). Z siłowni seniorki korzystają bezpłatnie w godzinach, w których stoi ona pusta, czyli między 11.30, a 15.30. Ośrodek sportu jest otwarty na współpracę i propozycje mieszkańców. Istnieje możliwość bezpłatnego korzystania z infrastruktury przez inne grupy seniorów w godzinach, kiedy siłownia jest pusta. Warunkiem jest uczestnictwo przynajmniej dwóch osób, by w razie wypadku był ktoś w pobliżu. Podyktowane jest to brakiem etatowych pracowników w ośrodku. Budynek ośrodka nie jest w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych: brakuje windy. Informacje o ofercie OSiR-u mieszczone są m.in. na stronie internetowej Urzędu Miasta, na tablicy ustawionej przed ośrodkiem, w mieście rozwieszane są plakaty. Stali uczestnicy zajęć otrzymują też informacje drogą mailową. Niestety informacja ta jest niewystarczająca, działalności ośrodka jest kojarzona głównie z młodzieżą i dziećmi. Brakuje kanałów informacji, które trafiłby do większej grupy odbiorców. Muzeum Historyczne Muzeum Historyczne mieści się na rynku w zrewitalizowanym budynku dawnego ratusza. Organizowane są w nim różne wydarzenia - wystawy i ekspozycje okolicznościowe poświęcone historii regionu i sztuce, koncerty, spotkania z ciekawymi ludźmi, noc muzeów, gry miejskie, zajęcia z rękodzieła. Muzeum prowadzi także wiele działań „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. edukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Mieści się w nim także dostępna dla mieszkańców biblioteka muzealna, w której gromadzone są czasopisma i książki dotyczące historii regionu. Wnętrze muzeum jest w pełni dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Niestety do wejścia głównego do muzeum prowadzą schody. Nie ma tam podjazdu ani poręczy ułatwiających wchodzenie osobom mniej sprawnym ruchowo. Wejście dla osób niepełnosprawnych, wyposażone w podnośnik, znajduje się z boku muzeum i nie jest w żaden sposób oznaczone. Informacje o wystawach, wernisażach i innych działaniach muzeum znaleźć można na jego stronie internetowej i facebooku, na portalach: infoprzasnysz.com i eprzasnysz.pl, w gazetach lokalnych, przesyłane są także przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi. Informacja znajduje się w oknie muzeum. Muzeum rozsyła również informacje mailowo. Jednak dla osób starszych, takie formy promocji są niewystarczające. Uniwersytet Trzeciego Wieku Inną formą aktywności seniorów może być uczestnictwo w zajęciach organizowanych przez Uniwersytety Trzeciego Wieku. Według raportu „ZOOM na UTW” na koniec 2012 r. terenie województwa mazowieckiego działały 64 UTW, które miały łącznie około trzynaście tysięcy słuchaczy. Oznacza to, że w tego rodzaju zajęciach bierze udział około 0,6% osób, które ukończyły 50 lat. W Przasnyszu działa Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Wyższej Szkole Języków Obcych w Świeciu, wydział zamiejscowy w Przasnyszu. Zajęcia organizowane są w szkole, która dostosowana jest do nauki języków obcych oraz w Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej w Przasnyszu, położonym bliżej centrum miasta. W ramach UTW prowadzone są m.in.: nauka języków obcych - niemiecki i angielski, informatyka, gimnastyka dla seniorów. Organizowane są także wykłady nt. kultury, sztuki, geografii oraz wyjazdy krajoznawcze i imprezy okolicznościowe. Czesne wynosi 50 złotych miesięcznie i obejmuje także koszt wyjazdu do teatru raz w roku. Jesienią bieżącego roku zostały uruchomione zajęcia w Kole Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Towarzystwie Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej. W pierwszym semestrze uruchomione zostały zajęcia językowe: angielski i niemiecki, gimnastyka ogólnorozwojowa oraz dwie grupy zajęć komputerowych (podstawowa i zaawansowana). Lekcje są raz w tygodniu i odbywają się w Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej oraz w Publiczne Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi im. Noblistów Polskich. Opłata miesięczna wynosi 35 złotych i jej wysokość jest niezależna od liczby zajęć, na które się uczęszcza. W sumie około 40 osób korzysta z tej oferty. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Inicjatywa „Senior Aktywny” Jest to nieformalna grupa licząca około 70 - 80 aktywnych seniorów, którym zależy na spędzaniu czasu w sposób efektywny i edukacyjny. Grupa ta rozpoczęła swoją działalność w kwietniu. Przed wakacjami zorganizowane były wspólne spotkania i zwiedzania Przasnysza. Od jesieni część członków uczestniczy w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku działającego przy Towarzystwie Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej. Inna grupa korzysta bezpłatnie z udostępnianej przez Ośrodek Sportu i Rekreacji siłowni, Odbył się też wspólny spacer po historycznych częściach miasta. Seniorzy na początku wspólnych spotkań wypełniali ankietę, w której pytali siebie nawzajem o to, w jakim kierunki chcieliby się rozwijać i czego chcą się jeszcze uczyć i czego sami mogą nauczyć innych. W planach na kolejny rok mają uruchomienie zajęć rękodzielniczych, które będą odbywać się w Miejskim Domu Kultury, wyjazdy krajoznawczo – kulturalne oraz poszukiwanie możliwości dofinansowania większej ilości działań takich jak wykłady, które byłby prowadzone przez różnych ekspertów (m.in.: dietetyk, lekarz). Klub Seniora Kolejną formą aktywizowania seniorów są Kluby Seniora. W bazach ngo.pl można znaleźć informacje o jedynie 40 Klubach, które działają na terenie województwa, niestety nie wiemy, jaką liczbę osób takie kluby zrzeszają. Warto jednak zauważyć, że kluby takie mogą mieć charakter nieformalny i mogą nie figurować we wszystkich bazach. W Przasnyszu działa Klub Seniora, który systematycznie spotyka się dwa razy w tygodniu: w środy i soboty. Celem Klubu jest aktywizacja i integracja osób starszych. Klub zrzesza rencistów i emerytów z powiatu przasnyskiego i liczy około 600 członków. Wieczorki taneczne odbywające się w sali w Miejskim Domu Kultury w Przasnyszu i cieszą się dużą popularnością. W ramach działalności klubu organizowane są także wykłady tematyczne, koncerty i zabawy okolicznościowe, tj.: Andrzejki, Opłatek, Dzień Kobiet, Dzień Seniora i inne. W porze letniej odbywają się spotkania plenerowe i wycieczki. Członkowie klubu płacą niewielką miesięczną składkę, która przeznaczana jest na zakup niezbędnych produktów np. kawa, ciastka oraz opłaty ZAIKS. Teatry międzypokoleniowe W Przasnyszu funkcjonują dwie amatorskie międzypokoleniowe grupy teatralne: Teatr Trzech Pokoleń, działający w ramach Klubu Miłośników Sztuki Taras i Teatr Nad Węgierką. Oba teatry są związane z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej. Ten ostatni wystawił 2 sztuki: „Zemsta”, która miała premierę w 2013 roku i „Pani Dulska przed „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. sądem” z 2010 roku. Występuje w nim około 20 osób. Teatr trzech pokoleń jest bardziej aktywny. Istnieje od 6 lat i w tym czasie wystawiał sztuki na podstawie adaptowanych i własnych scenariuszy. Wystawili między innymi: „Do wyższych rzeczy jestem stworzony”, „Gość oczekiwany”, „Narty Ojca Świętego”, „Dziecięcych bajek czar”, „Śluby panieńskie”, "Wizyta starszej pani". Nie ma roku, bez co najmniej jednej premiery. Od początku istnienia przez teatr przewinęło się około 80 osób w wieku od 2 do 87 lat. Niektórzy zagrali tylko raz, inni byli przez jakiś czas w zespole, ale są i tacy, którzy występują od pierwszego spektaklu do dziś. Wydarzenia organizowane przez inne grupy Osoby, które nie mają ochoty włączać się w stałą działalność jakieś grupy mogą korzystać z przygotowanej przez nich oferty. Dzięki aktywność różnych grup i organizacji w Przasnyszu odbywa się wiele ciekawych wydarzeń. Z jednej strony są to występy grup teatralnych oraz imprezy kulturalne przygotowywane przez organizacje pozarządowe w ramach realizacji zadań zlecanych przez miasto Przasnysz w zakresie kultury. Do takich wydarzeń można zaliczyć Dzień Seniora, Dzień Matki, Wigilię św. Jana z puszczaniem wianków na rzece, które organizuje lokalny oddział Związku Rencistów, Emerytów i Inwalidów. Poza tym organizowane są liczne spotkania poetyckie i historyczne organizowane głównie przez osoby związane z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej. Do tej listy można dopisać jeszcze wydarzenia organizowane przez Urząd Miasta lub miejskie jednostki organizacyjne: Dni Przasnysza ze zróżnicowaną ofertą kulturalnorozrywkową i miasteczkiem organizacji pozarządowych, Fabrykę Światła, Wigilie miejską, Jarmark Staropolski oraz obchody rocznic ważnych wydarzeń historycznych. Znaczącą rolę w kształtowaniu oferty wolnoczasowej pełnią przasnyskie szkoły. Mimo iż same nic nie oferują osobom starszym do bezpłatnie udostępniają sale i sprzęt do prowadzenia zająć w ramach zajęć Uniwersytetu Trzecie Wieku przy Towarzystwie Przyjaciół Ziemi Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej oraz w Publiczne Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi im. Noblistów Polskich). Ponadto w gimnazjum seniorki korzystają nieodpłatnie z sali sportowej, w której regularnie spotykają się i ćwiczą. Przasnyskiej (Liceum Powyższe przykłady pokazują różnorodność oferty wolnoczasowej adresowanej do osób starszych w Przasnyszu. Osoba, która chce znaleźć dla siebie miejsce do organizowania sobie czasu wolnego ma taką szansę, ponieważ w ofercie znaleźć można zajęcia edukacyjne, sportowe i kulturalne. Część z nich wymaga odpłatności, część jest zupełnie „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. za darmo. Dzięki szerokiej ofercie seniorzy mają szanse na zaangażowanie się w tą część życia miasta. Oferta jest tak szeroka dzięki aktywności seniorów i ich chęci do działania na rzecz innych z jednej strony, a z drugiej chęci pomocy ze strony urzędu miasta i jednostek podległych. Niestety, jak sami seniorzy przyznają, nie zawsze dociera do nich informacja o dostępnej ofercie. Brakuje informacji, która dotarłaby do szerszego grona osób. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Polityka społeczna starszych samorządu dotycząca osób Pomoc osobom starszym odbywa się głównie za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej poprzez powierzanie organizacjom pozarządowym zadania na świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osoby potrzebującej takiego wsparcia. Poza tym od otwartości pracowników samorządowych zależy też kwestia budowania aktywności społecznej seniorów mieszkających na terenie miasta. Miasto zleca zadnia także zadania na podejmowania działań adresowanych do osób starszych i sukcesywnie rozwija się w kierunku budowania przyjaznej przestrzeni do działania seniorów, Ważne jest tu wsparcie adresowane zarówno do osób zdrowych i aktywnych, jak i do tych, którzy z powodu złego stanu zdrowia są już nieaktywni społecznie. Dokumenty strategiczne Dokumenty Strategiczne Przasnysza w sposób bardzo szczątkowy odnoszą się do sytuacji osób starszych. Strategia Rozwoju Miasta Przasnysz do 2015 roku nie określa kierunku działań mających na celu poprawę sytuacji osób starszych, mimo że w analizie słabych i mocnych stron miasta, jako pierwsze negatywne zjawisko wymienia się niekorzystne tendencje zmian demograficznych – spadek liczby urodzeń, starzenie się społeczeństwa i ujemne saldo migracji, a pierwsze zagrożenie dla rozwoju miasta związane jest z utrzymaniem negatywnych tendencji demograficznych. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Przasnysza na lata 2009-2015 również jako stałą tendencję demograficzną określa wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Jeden z podrozdziałów został poświęcony „Problemowi osób starszych”. W rozdziale tym określa się problemy związane z wiekiem starszym: samotność, chorobę, inwalidztwo, bezradność, poczucie nieprzydatności, stopniowe eliminowanie z życia zawodowego i społecznego, brak ofert spędzania czasu wolnego. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zapewnia opiekę osobom starszym w formie usług opiekuńczych, która jest przeznaczona dla samotnych i chorych seniorów, a także osób o niskich dochodach. Osoby chore wymagające całodziennej opieki są kierowane do Domu Pomocy Społecznej. W strategii, jako pierwsze zagrożenie określono niekorzystne zjawiska demograficzne. Poprawa jakości życia ludzi starszych to cel operacyjny, przyporządkowany celowi strategicznemu: Pełna integracja i partycypacja mieszkańców w życiu społecznym i zawodowym. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Wśród działań, (których realizatorami mają być MOPS, PCPR, PUP, MDK oraz organizacje pozarządowe) wymieniono: stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi różnych form aktywności zbiorowej i indywidualnej osób starszych, podtrzymywanie i rozwijanie aktywności i sprawności intelektualnej seniorów poprzez tworzenie inicjatyw nawiązujących do idei Uniwersytetu Trzeciego Wieku, opieka nad osobami chorymi, samotnymi w ich domach, zwiększenie ilości ośrodków wparcia takich jak: kluby seniora, dzienny dom pobytu, osiedlowe świetlice dla osób starszych, powołanie rodzinnego domu pomocy, świadczącego całodobowe usługi opiekuńcze i bytowe dla osób starszych i chorych, rozwój wolontariatu wśród osób starszych, nieaktywnych zawodowo, koordynacja działań różnych organizacji lokalnych, które świadczą usługi i pomoc na rzecz seniorów (podnoszenie poziomu i efektywności świadczeń, rozwój środowiskowej pomocy społecznej), prowadzenie działań edukacyjnych, szczególnie w placówkach oświatowych przygotowujących młodych do właściwego stosunku do starości oraz działań samopomocowych i wolontarystycznych na rzecz ludzi starszych. Konkurs na zadanie na rzecz osób w wieku emerytalnym Na początku 2015 roku po raz pierwszy Burmistrz ogłosił otwarty konkurs na realizacje zadań publicznych Miasta Przasnysz w 2015 roku z zakresu działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym. Kwota przeznaczona na ten cel wyniosła 5 tysięcy złotych. Jedyną organizacją, która złożyła wniosek i dostała dotacje jest Oddział Rejonowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Przasnyszu, na zadanie „Czas seniora – edukacja i integracja osób starszych”. W ramach tego zadania zaplanowane zostały: gimnastyka umysłu – spotkanie z psychologiem, spotkania artystyczno – poetyckie z udziałem wnuków, spotkanie z dietetykiem, ćwiczenia nordic walking, warsztaty rękodzieła, rehabilitacja poprzez taniec i wspólna impreza Dzień Seniora. W całym zadaniu mogło wziąć udział nawet 300 osób. Uruchomienie takiego zadania w ramach działań samorządu lokalnego jest kolejnym przykładem na rosnącą świadomość potrzeby działania na rzecz osób starszych. Świadczenie opiekuńcze w miejscu zamieszkania Świadczenia opiekuńcze realizowane są przez Polski Czerwony Krzyż Mazowiecki Oddział Okręgowy w Warszawie, Zarząd Rejonowy z siedzibą w Przasnysz oraz Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Rejonowy z siedzibą w Przasnyszu w ramach otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego Miasta Przasnysz. W 2015 roku obie „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. organizacje dostały na tą działalność dokładnie 238 608 złotych. Dotacje, o których mowa zostaną wypłacone na podstawie zawartej na lata 2015-2018 umowy pomiędzy Miastem Przasnysz, a organizacjami pozarządowymi. W kolejnych latach obowiązywania umowy, tj. w 2016, 2017 i 2018 roku, wysokość dotacji będzie określana po uchwaleniu budżetu miasta na dany rok budżetowy. Od 2009 coroczna stawka przeznaczona na realizacje tego zadania wynosi około 240 000 złotych. W ramach tego zadania organizacje pozarządowe opiekują się około 40 osobami starszymi, samotnymi i niesamodzielnymi. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. To czy dana osoba rzeczywiście potrzebuje takiej pomocy oraz w jakim zakresie ustalają pracownicy socjalni ośrodka pomocy społecznej na podstawie wywiadu i obserwacji. Znaczenie ma też sytuacja materialna rodziny takiej osoby – są to ściśle określone kryteria finansowe, które kwalifikują rodzinę lub nie do pozostawania pod opieką ośrodka pomocy społecznej. Rodziny ponoszą dodatkowe koszty związane z dopłatą do wynagrodzenia dla opiekunek – w zależności od dochodu jest to od 5% wartości usługi. W sytuacjach, kiedy ogólna sytuacja finansowa rodziny jest dobra, a pomimo to osoba starsza i schorowana pozostawiona jest sama sobie ośrodek pomocy społecznej nie ma prawnej możliwości skierowania opiekunki do takiej osoby, ale włącza się wtedy w mediacje pomiędzy rodziną próbując przekonać najbliższych do pomocy niesamodzielnym rodzicom, a przynajmniej do opłacenia opiekunki, Rocznie zdarza się kilkanaście takich spraw. Zakres pomocy, jaki udzielają opiekunki zatrudnione przez PCK oraz PKPS jest bardzo szeroki. Od pomocy w codziennych czynnościach - sprzątanie, gotowanie, palenie w piecu, zakupy i opłacanie rachunków przez usługi pielęgniarskie – zmiana pościeli, zmiana pampersów, mierzenie ciśnienia, niedopuszczanie do odleżyn, podawanie leków do zdań mających uprzyjemnić życie osobom przebywającym pod ich opieką – podstawą jest to rozmowa z podopiecznymi, Zakres obowiązków jest za każdym razem ustalany indywidualnie i zależy od tego, jakiej pomocy potrzebuje chora osoba. Ważne jest też to, że w Przasnyszu, wszystkie osoby, które taką pomoc powinny otrzymać dostają ją, ponieważ tego wymagają zapisy ustawy o pomocy społecznej i samorządy mają obowiązek się z tego wywiązać. Opiekunki mogą odwiedzać podopiecznych od 7 rano do 20, także w soboty i w niedziele – zależy jakiej opieki potrzebuje chora osoba i jaką opiekę jest w stanie zapewnić najbliższa rodzina. Są osoby, które korzystają z takiej pomocy przez 4 godzinny każdego dnia i są takie, którym wystarczą 3 -4 dwugodzinne wizyty w ciągu tygodnia. Jedna opiekunka może zajmować się kilkoma osobami. Jednak zwykle każdy chory ma tylko jedną osobę, która się nim zajmuje (wyjątkiem są sytuacje, kiedy opiekunka zachoruje lub zrezygnuje z pracy). Wynika to z tego, że w takiej relacji niezwykle ważne jest zaufanie jakim podopieczni obdarzają obce osoby. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Raz w miesiącu pracownik socjalny z ośrodka pomocy społecznej ma obowiązek odwiedzić rodzinę. Jest to forma kontroli i monitoringu pracy opiekunek zatrudnianych przez PCK i PKPS, ale też zbieraniem informacji o stanie podopiecznych. Prace społecznie użyteczne na rzecz osób starszych Prace społecznie użyteczne to instrument rynku pracy skierowany do osób bezrobotnych. W Przasnyszu organizowane są przez Urząd Miasta Przasnysz i mogą być realizowane na rzecz społeczności lokalnej. Wykonywanie prac społecznie użytecznych odbywa się na podstawie porozumienia zawartego między starostą a gminą, na rzecz której prace społecznie użyteczne będą wykonywane. Powiatowy urząd pracy refunduje gminie ze środków Funduszu Pracy do 60% minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu. Na prace społecznie użyteczne może zostać skierowana osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku oraz korzystająca z pomocy społecznej (lub skierowania przez powiatowy urząd pracy w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy społecznej lub w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego). Prace te mogą być wykonywane w wymiarze do 10 godzin tygodniowo, czyli miesięcznie jest to około 40 godzin, za które wynagrodzenie wynosi niecałe 400 złotych. Obecnie w ramach prac społecznie użytecznych 10 osób zajmuje się opieką nad seniorami, którzy nie kwalifikują się do otrzymania świadczeń opiekuńczych ze względu na lepszy stan zdrowia, przy czym niezbędna jest im pomoc podczas codziennego życia. Osoby, które zajmują się starszymi nie są przygotowane do opieki na osobami ciężko chorymi. Dzięki takiej formie mają szansę nauczyć się jak postępować z osobami starszymi, które co prawda nie potrzebują zaawansowanej opieki, ale nie są w stanie w pełni samodzielnie funkcjonować. Taka praca polega na pomocy w opłaceniu rachunków, zrobieniu zakupów, posprzątaniu czy pomocy w innych domowych czynnościach, które mogą sprawiać problem osobie starszej. Warto zauważyć, że jedna opiekunka (pracę te z reguły wykonują kobiety) ma pod swoją opieką jedną osobę starszą, Co oznacza, że taka osoba ma pomoc przez dwie godziny dziennie, a w sumie 10 godzin tygodniowo. Obecnie 10 seniorów korzysta z tej formy wsparcia. Połączenie mechanizmu włączania bezrobotnych na rynek pracy w połączeniu ze wsparciem osób starszych przynosi korzyści dla obu stron. Zdarzało się, że opiekunki pracujące w ten sposób w kolejnych latach podejmowały pracę zawodową związaną z opieką nad starszymi osobami. Jest to jednocześnie aktywizacja bezrobotnych i dodatkowa pomoc dla mniej samodzielnych osób starszych. Kluczową rolę w tym działaniu pełnią pracownicy socjalni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – to oni podczas swojej pracy mają za zadanie znaleść w mieście osoby, które takiego wsparcia potrzebują i to oni też wybierają podopiecznych MOPS-u, którzy mają kompetencje do tego, żeby starszymi osobami móc się zajmować. Pytaniem „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. i jednocześnie problemem, z jakim ośrodek pomocy społecznej sobie stawia jest kwestia tego, w jaki sposób dotrzeć do osób starszych o samotnych, które takiej pomocy potrzebują. Nie ma tu żadnych kryteriów formalnych, a jest wola ze strony pracowników ośrodka, żeby takie działania w miarę możliwości rozszerzać. Wolontariat na rzecz osób starszych Centrum wolontariatu działające przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej nie tylko angażuje wolontariuszy seniorów do pomocy innym, ale też stara się wolontariuszu wysyłać do pomocy tym seniorom, którzy nie kwalifikują się na dostanie pomocy w ramach powierzanych świadczeń opiekuńczych, ale potrzebują drobnej pomocy lub towarzystwa. Wolontariusz pomaga w opłacaniu rachunków, zrobieniu zakupów, czasem w sprzątaniu. Jednak jego podstawową rolą jest dotrzymanie towarzystwa osobie samotnej. Niestety starsze, samotne osoby z trudem otwierają się na innych, dlatego trudno je przekonać do tego, żeby zaczęły przyjmować pomoc wolontariuszy. W tym momencie zaledwie kilka osób chce korzystać z takiej formy wsparcia. Wynika to też z tego, że starszym szczególnie trudno otworzyć się przed osobami młodymi, a takich wolontariuszy jest najwięcej w Przasnyszu. Dużo chętniej przyjmują drobną pomoc od innych seniorów i osób dorosłych – ale w tych grupach wiekowych wolontariat dopiero się rozwija. Senior-WIGOR – plany na przyszłość Senior-WIGOR jest programem rządowym na lata 2015-2020, który zakłada wspieranie finansowe jednostek samorządu terytorialnego podczas tworzenia dziennych domów pobytu dla osób starszych. Do 2020 roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przeznaczy 370 mln zł na utworzenie dziennych domów seniora. Taki dom ma być połączeniem funkcji jakie pełni uniwersytet trzeciego wieku, klub seniora, biblioteka i gabinet rehabilitacyjny. Celem strategicznym Programu jest wsparcie seniorów poprzez dofinansowanie działań jednostek samorządu ze szczególnym uwzględnieniem jednostek samorządu, charakteryzujących się niskimi dochodami lub wysokim odsetkiem seniorów w populacji ogółem oraz brakiem infrastruktury pomocy społecznej służącej do realizacji usług opiekuńczych i specjalistycznych usług Jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać jednorazowe wsparcie finansowe na utworzenie placówki do 80 proc. całkowitych kosztów, ale nie więcej niż 250 tys. zł. Na adaptację budynku przewidziano nie więcej niż 180 tys. zł, natomiast dotację na wyposażenie domu jednorazowo w wysokości nie wyższej niż 70 tys. zł. Z budżetu państwa zostanie również sfinansowana 1/3 kosztów utrzymania seniora w domu dziennym, ale nie więcej niż 200 zł miesięcznie. Dzienny dom Senior-WIGOR może powstać we współpracy z innymi instytucjami i organizacjami. Ofertę będzie można „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. poszerzyć na usługi świadczone poza siedzibą domu. Ważne jest też to, że Jednostki samorządu terytorialnego, które będą aplikowały o dotację muszą posiadać własny wkład finansowy w wysokości nie mniejszej niż 20 proc. całkowitego kosztu. Program adresowany jest do osób niepracujących, którzy ukończyli 60 lat. W takim dziennym domu będą mogli spędzić co najmniej 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku. Znajdzie się w nim pomieszczenie m.in. do: wspólnych spotkań, gotowania, ćwiczeń i relaksu (z biblioteką, sprzętem RTV oraz komputerem z dostępem do internetu). Zapewniony będzie także ciepły posiłek. Formalne wymagania programu zakładają, że w domu Senior-WIGOR jeden pracownik będzie miał pod opieką maksymalnie 15 seniorów. Dodatkowo zatrudniony będzie fizjoterapeuta, pielęgniarka, ratownik medyczny, psychoterapeuta lub dietetyk (w zależności od potrzeb danej placówki). W planach na 2016 lub 2017 rok jest uruchomienie takiego domu pobytu dla osób starszych. Będzie to kolejny krok, w stronę podnoszenia jakości usług adresowanych do osób starszych mieszkających na terenie miasta. Z dotacji na adaptacje pomieszczeń skorzystają nie tylko podopieczni tego domu, ale także już istniejące grupy seniorów, które zyskają dodatkową przestrzeń do spotkań, która będzie dostosowana do potrzeb i możliwości osób starszych. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Najważniejsze wnioski Ponieważ seniorzy są grupą coraz liczniejszą i będzie ich wciąż przybywać, należy zadbać o przestrzeń, która będzie sprzyjała aktywizacji tej grupy społecznej. Wciąż jest za mało form, które będą wypełniać seniorom czas, w taki sposób by czuli się oni potrzebną i ważną grupą społeczną, a nie odizolowanymi, samotnymi jednostkami. Mimo to w Przasnyszu seniorzy mogą w różny sposób włączać się w życie miasta. Seniorzy przasnyscy poza wolontariatem, w który niestety nadal rzadko się włączają, mogą uaktywnić się działając na rzecz wielu lokalnych organizacji pozarządowych. Spełnili ważną rolę włączając się w przasnyski budżet partycypacyjny biorąc udział w głosowaniu, ale też poprzez zgłaszanie własnych wniosków. Ważne jest to, że osoby starsze mają swój głos podczas tworzenia polityki lokalnej – zarówno jako radni miejscy i powiatowi jak i też dzięki nowopowstałej Radzie Seniorów, Osoby mniej zainteresowane życiem polityczno – społecznym miasta mogą rozwijać się na różne inne sposoby. Dwa uniwersytety trzeciego wieku dają szanse na zdobywanie nowej wiedzy z zakresu obsługi komputera jak i podnoszenia kompetencji językowych. Uniwersytet, podobnie jak oferta Ośrodka Sportu i Rekreacji czy działania grupy Senior Aktywny pozwalają także na podtrzymanie dobrej kondycji fizycznej przez osoby starsze. Dzięki możliwości uczestnictwa w dyskusyjnych klubach filmowym i literackim, spotkaniach z różnymi ludźmi organizowane przez bibliotekę i muzeum, ofercie biblioteki i muzeum oraz działalności amatorskich teatrów starsze osoby mogą uczestniczyć w życiu kulturalnym miasta i rozwijać się w tym kierunku. Osoby, którym zależy na integracji z innymi i poznawaniu nowych ludzi mogą skorzystać między innymi ze spotkań w Klubie Seniora. Wieczorki taneczne odbywające się w sali w Miejskim Domu Kultury w Przasnyszu i cieszą się dużą popularnością. Mimo różnorodnych możliwości uczestniczenia w życiu społecznym seniorzy rzadko się angażują. Typowa aktywność osób starszych ogranicza się w nich do spotkań towarzyskich. Aktywność dzieci i młodzieży w naturalny sposób skupia się wokół szkół, osób w wieku produkcyjnym wokół pracy i rodziny, a w przypadku osób najstarszych nie ma takich instytucji, które z założenia aktywizowałyby osoby starsze, być może zmieni to program Senior-WIGOR i stworzenie miejsca otwartego dla wszystkich seniorów. Niewątpliwym minusem jest brak skutecznej promocji działań podejmowanych przez miejskie jednostki organizacyjne, O wielu wydarzeniach seniorzy dowiadują się zbyt późno, Dokumenty Strategiczne Przasnysza w sposób bardzo szczątkowy odnoszą się do sytuacji osób starszych. Największą zmianą, jaka nastąpiła w ostatnich latach w polityce miejskiej jest podjęcie uchwały o powołaniu Rady Seniorów Miasta Przasnysz, która ma być organem konsultacyjnym i doradczym. Podjęcie takiej uchwały przez władze lokalne „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. świadczy o otwarciu na potrzeby seniorów i chęci do włączania tej grupy w dyskusje na temat tego, co dzieje się w mieście. Innym krokiem, ważnym dla przasnyskich seniorów, będzie stworzenie dziennego domu pobytu dla osób starszych w ramach programu Senior-WIGOR. Dla osób schorowanych i samotnych ważne jest to, że poza świadczeniami opiekuńczymi, które są obowiązkiem ustawowymi samorządu, ośrodek pomocy społecznej organizuje wsparcie dla mniej potrzebujących osób – poprzez wolontariat adresowany do nich i zlecanie pracownikom zatrudnionych w ramach prac społecznie użytecznych do pomocy seniorom. Mimo wielu braków sytuacja przasnyskich seniorów, przy tych kierunkach zmian, powinna się powoli, ale systematycznie poprawiać. „ Seniorzy mają głos” – zadanie publiczne współfinansowane ze środków Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych.
