Nr wniosku: 149701, nr raportu: 2070. Kierownik (z rap.): dr Adam

Nr wniosku: 149701, nr raportu: 2070. Kierownik (z rap.): dr Adam Józef Anczyk
Winston Churchill, Król Jerzy VI Windsor, Elżbieta Bowes-Lyon (Królowa Matka), Jej Wysokość królowa Wielkiej
Brytanii Elżbieta II , Wielebny Rowan Williams, arcybiskup Canterbury w latach 2002-2013
Niewiele jest mniejszościowych, alternatywnych czy też niszowych ruchów religijnych, które mogą poszczycić się tak
znamienitym zestawieniem sympatyków. Wszyscy wymienieni powyżej notable byli, bądź są członkami organizacji o
charakterze druidycznym, działających w Wielkiej Brytanii. Szczególnie intrygujące dla osób niezaznajomionych z
kulturowym fenomenem druidyzmu, wydaje się sympatyzowanie głów Kościoła Anglikańskiego z druidyzmem – prądem
duchowym, mistycznym, a także religijnym, współcześnie kojarzonym przede wszystkim z (neo) pogaństwem. Okazuje
się, że połączenie mitu druidów, korzeniami sięgającego czasów dawnej Europy, z chrześcijaństwem było i jest nie tylko
możliwie, ale również akceptowane kulturowo. Wszakże tradycja ukazywania druidów, jako nobliwych mędrców i
filozofów sięga starożytności, a mit druida – szlachetnego przodka, kapłana jedynego Boga, piewcy monoteizmu –
pojawia się na kartach historii już na początku renesansu. Druidzi w źródłach starożytnych jawią się z jednej strony jako
filozofowie i mędrcy, którzy „rozprawiają o sprawach natury, o sile i potędze nieśmiertelnych bóstw” (Caesar, De bel.
Gal., VI, 13), a z drugiej jako wykonawcy krwawych ofiar, kultywujący religię w której „zamordowanie człowieka było
aktem największego oddania, a zjedzenie jego ciała uznane za najbardziej korzystne” (Plinius Secundus, Nat. Hist.,
XXX, 4). Mit druidów w dziejach uległ wielu przekształceniom, treści dotyczące rzekomych krwawych ofiar, o których
pisali starożytni, z czasem uległy pauperyzacji i zapomnieniu, a na pierwszy plan wysunął się obraz druida – filozofa,
znawcy natury i jej sekretów.
Celem zadania badawczego „Miejsce druidyzmu w krajobrazie religijnym współczesnej Europy”, realizowanego w
ramach grantu NCN, było przedstawienie dziejów druidyzmu, od starożytnych przekazów rzymskich i greckich na temat
druidów, poprzez prześledzenie odrodzenia mitu druidycznego w literaturze anglojęzycznej i opis para-masońskich
zakonów druidycznych, działających na Wyspach Brytyjskich w XIX wieku, aż po zagadnienie będące sednem projektu –
przedstawienie panoramy współczesnych ruchów druidycznych, a zatem odpowiedź na pytanie kim są i w co wierzą
współcześni druidzi. Druidyzm współczesny religioznawcy zaliczają do ruchów neopogańskich, a także do szerszej
kategorii nowych ruchów religijnych. Współcześnie działające organizacje druidyczne narodziły się w latach 1960-80 w
Wielkiej Brytanii i USA (do największych należy zaliczyć Order of Bards, Ovates and Druids rodem z UK oraz
amerykański Ár nDraíocht Féin: A Druid Fellowship, trzeba jednak wspomnieć, że obie organizacje mają charakter
międzynarodowy i ich członków spotkać można w zasadzie na każdym kontynencie). Druidyzm współczesny może jawić
się w postaci pan-religijnej formy duchowości (OBOD), otwartej dla każdego, niezależnie od wyznania, lub też jako nowa
forma religii, odrodzenie „ducha” pogaństwa, bazujące na celtyckim, ale także indoeuropejskim dziedzictwie kulturowym
(ADF). Współcześni wyznawcy oraz sympatycy druidyzmu postrzegają świat przyrody – Naturę, w kategoriach
sakralnych, odprawiają rytuały podczas przesileń i równonocy na jej cześć, wielu z nich wierzy w duchową czy mistyczną
stronę rzeczywistości, a także sprzeciwiają się fundamentalizmowi w każdej postaci. Stanowią stały element
europejskiego krajobrazu kulturowego, o czym świadczy między innymi rejestracja druidyzmu przez Charity Commision
(2010), jako pełnoprawnej religii, spełniającej funkcje organizacji pożytku publicznego, a także fakt włączenia elementów
rytuału druidycznego do ceremonii zamknięcia, odbywających się w Londynie, igrzysk paraolimpijskich