Badania cytologiczne - wymaz z szyjki macicy
Transkrypt
Badania cytologiczne - wymaz z szyjki macicy
Badania cytologiczne - wymaz z szyjki macicy Tom 10 nr 1 marzec 1999 Co to jest wymaz z szyjki macicy? Wymaz komórek Êluzówki szyjki macicy pobierany jest w celu przeprowadzenia badaƒ cytologicznych. Sà to badania profilaktyczne majàce na celu wykrycie ewentualnych zmian cytologicznych komórek Êluzówki szyjki macicy (czyli otwarcia macicy do pochwy). Zmiany te w pewnych przypadkach mogà daç poczàtek rakowaceniu komórek. Wymaz z szyjki pobiera si´ podczas rutynowego badania ginekologicznego. Czy regularne badanie wymazu z szyjki macicy jest konieczne? Badanie wymazu z szyjki macicy jest bardzo skutecznym sposobem wykrywania zmian, które nie leczone mogà ewentualnie doprowadziç do rozwoju raka. Rak szyjki macicy jest bardzo gro˝ny i co roku na to schorzenie umiera w USA 5000 kobiet. Wczesne wykrycie zmian tzw. przedrakowych daje bardzo dobre rokowania wyleczenia. Dzi´ki opracowaniu tego testu przed 50 laty ÊmiertelnoÊç spowodowana rakiem szyjki macicy spad∏a o ponad 70%. U których kobiet powinno prowadziç si´ regularne badania wymazu z szyjki macicy? Badania wymazu z szyjki macicy i badania ginekologiczne powinny byç regularnie przeprowadzane u kobiet aktywnych seksualnie lub od 18 roku ˝ycia. Sà sprzeczne opinie na temat górnej granicy wieku kobiet, które powinny poddawaç si´ tym badaniom – stosuj si´ do zaleceƒ swojego lekarza. Jak cz´sto powinno si´ badaç wymazy z szyjki macicy? U wi´kszoÊci kobiet badania wymazu komórek z szyjki macicy powinno si´ przeprowadzaç raz w roku. Niektóre kobiety, nale˝àce do grupy niskiego ryzyka i u których kilka badaƒ pod rzàd da∏o dobre wyniki (brak zmian cytologicznych komórek) testy mo˝na przeprowadzaç rzadziej. Pewnà role odgrywa równie˝ wiek (zmiany wyst´pujà cz´Êciej u kobiet przed menopauzà). Twój lekarz ustali najw∏aÊciwszà dla Ciebie cz´stoÊç tych badaƒ. U kobiet po histerektomii badaƒ wymazu zazwyczaj nie zleca si´. Jak przeprowadza si´ wymaz? Bardzo szybko i ∏atwo. Podczas badania ginekologicznego z zastosowaniem wziernika lekarz za pomocà specjalnej szczoteczki lub szpatu∏ki (podobnej do tej, z pomocà jakiej oglàda si´ gard∏o) lekarz pobiera próbk´ komórek szyjki macicy (patrz – rysunek obok). Czy pobieranie próbki komórek jest bolesne? Zazwyczaj nie. Mo˝esz poczuç poruszanie si´ szpatu∏ki lub szczoteczki, co niekiedy mo˝e spowodowaç lekkà bolesnoÊç – jakby uk∏ucie. WIele kobiet mówi, ˝e najbardziej nieprzyjemnà cz´Êcià badania jest otwieranie wziernika. Dyskomfort mo˝esz zmniejszyç oddychajàc g∏´boko i próbujàc rozluêniç mi´Ênie przedsionka pochwy. Niniejsza broszura dla pacjentki nie jest chroniona prawem autorskim. Mo˝na jà kopiowaç i rozprowadzaç bez ˝adnych ograniczeƒ w formie wydruku lub pliku - T h e C o n t r a c e p t i o n R e p o r t - P a t i e n t U p d a t e Pobrane komórki zazwyczaj umieszczane sà na szkie∏ku mikroskopowym, barwione specjalnym barwnikiem i analizowane przez przeszkolony personel laboratorium diagnostycznego za pomocà mikroskopu lub komputerowego systemu obrazowania i analizy, pod kàtem zmian ich wyglàdu (patrz - rysunek obok). Jak podaje si´ wyniki? Wyniki badaƒ laboratoryjnych pobranych od Ciebie komórek sà zazwyczaj przesy∏ane do Twojego lekarza prowadzàcego lub b´dziesz musia∏a sama odebraç je z laboratorium. Wi´kszoÊç badaƒ zawiera sformu∏owanie: wyniki testu – negatywne albo cytologia – w normie, co oznacza, ˝e nie stwierdzono zmian w wyglàdzie komórek. Wyniki odbiegajàce od normy sà okreÊlane zgodnie z ustalonym kluczem, opisujàcym poziom zaobserwowanych zmian wyglàdu komórek. Zakres zmian zawiera si´ w granicach „niewielkie – zaawansowane” i najcz´Êciej okreÊlany jest odpowiednià kombinacjà liczb i liter. Twój lekarz poinformuje Ci´, jeÊli wyniki Twoich badaƒ cytologicznych b´dà odbiegaç od normy i ewentualnie podejmie decyzj´ o dalszym leczeniu. Wyniki moich badaƒ cytologicznych odbiegajà od normy. Czy to oznacza, ˝e mam raka? Zazwyczaj nie. Dlatego nie wpadaj w panik´, jeÊli wyniki badaƒ cytologicznych Twoich komórek odbiegajà od normy. Wiele czynników mo˝e spowodowaç, ˝e komórki szyjki macicy mogà wykazywaç cechy odbiegajàce od normy. Cz´sto zmiany te ust´pujà samoistnie, bez ˝adnego leczenia. Prócz tego, wymazy sà tylko badaniami przesiewowymi, które nie dajà precyzyjnych, jednoznacznych wyników i wiele z nich okazuje si´ „fa∏szywymi alarmami”. Niemniej, jeÊli wynik Twoich badaƒ jest pozytywny (obecnoÊç zmian), nale˝y koniecznie wyjaÊniç ich przyczyn´. Najcz´stszà przyczynà zmian komórek szyjki macicy jest zara˝enie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). HPV jest wirusem przenoszonym drogà p∏ciowà i zazwyczaj powoduje pojawianie si´ brodawkowatych zmian na narzàdach p∏ciowych (tzw. k∏ykcin). Zara˝enie nIektórymi typami HPV mo˝e prowadziç do rozwoju raka szyjki macicy, a zatem nie nale˝y lekcewa˝yç tego zagadnienia i nale˝y porozmawiaç z z lekarzem na temat najlepszych form zapobiegania i ewentualnych mo˝liwoÊci leczenia w przypadku zara˝enia. Jak mog´ si´ chroniç przed zakaxeniem HPV i rakiem szyjki macicy? Ryzyko rozwoju raka lub zara˝enia HPV zale˝y od wielu czynników, lecz przede wszystkim od zachowaƒ seskualnych. Ryzyko zara˝enia si´ HPV i rakiem wzrasta jest tym wi´ksze, im wi´ksza jest liczba Twoich partnerów lub partnerek Twojego partnera. Mo˝esz znacznie zmniejszyç ryzyko choroby praktykujàc abstynencj´ (powstrzymywanie si´ od seksu) lub wspó∏˝yjàc p∏ciowo tylko z jednym, sta∏ym partnerem. M´skie prezerwatywy lateksowe choç nie eliminujà ca∏kowicie ryzyka zara˝enia HPV, jednak chronià przed nim bardzo skutecznie. Szczegó∏owe informacje na temat badaƒ cytologicznych w pobli˝u Twojego miejsca zamieszkania uzyskasz w placówkach Towarzystwa Rozwoju Rodziny Zarzàd G∏ówny Towarzystwa Rozwoju Rodziny Poradnia M∏odzie˝owa i Rodzinna 00-331 Warszawa, ul. Sewerynów 4 tel./fax (22) 828 61 91, tel. (22) 828 61 92 e-mail: [email protected] Poradnia Przedma∏˝eƒska i Rodzinna TRR 45-064 Opole, ul.Damrota 6 tel./fax (77) 454 48 45, e-mail: [email protected] Ogólnopolska Lekarska Przychodnia Specjalistyczna 00-449 Warszawa, Plac Trzech Krzy˝y 16 tel.(22) 621 69 29, fax (22) 621 91 93 Poradnia, OÊrodek Interwencji Kryzysowej TRR 50-015 Wroc∏aw, ul. Stawowa 1a tel./fax (71) 342 14 13 Lekarska Przychodnia Specjalisyczna Poradnia dla M∏odzie˝y i Rodziców 30-091 Kraków, ul. Bronowicka 73 tel. (12) 423 74 23 Poradnia M∏odzie˝owa TRR 65-001 Zielona Góra, ul.Bohaterów Westerplatte 27 tel. (68) 325 37 87 Lekarska Przychodnia Specjalistyczna 85-092 Bydgoszcz, ul.Kar∏owicza 26 tel. (52) 341 17 91 Punkt Poradnictwa TRR 76-200 S∏upsk, ul. Sienkiewicza 16 tel. (59) 840 07 70 Lekarska Przychodnia Specjalistyczna 20-818 Lublin, Al. KraÊnicka 100 tel. (81) 741 43 30 Poradnia M∏odzie˝owa TRR 61-737 Poznaƒ, ul. 27 Grudnia 19 tel. (61) 852 85 58 Tekst polski – mgr Cezary E. Urbaƒski – redakcja „Antykoncepcji bez Êciemy” www.antykoncepcja.com.pl – Twój serwus internetowy poÊwi´cony tematyce zdrowia reprodukcyjnego i byciu z drugim cz∏owiekiem Co potem dzieje si´ z pobranymi komórkami?