4. Sprawozdanie MPPIRPA za 2015 rok

Transkrypt

4. Sprawozdanie MPPIRPA za 2015 rok
PREZYDENT MIASTA KROSNA
SPRAWOZDANIE
z realizacji Miejskiego
Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Przeciwdziałania
Narkomanii za rok 2015
Krosno 09 luty 2016 r.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26
października 1982 roku z późn. zm. oraz ustawa
o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. z późn. zmianami nakłada na
gminę obowiązek realizowania, jako zadania własnego gminy, zadań związanych z
profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych na swoim terenie. Samorządy
gminne zostały zobowiązane do kreowania lokalnej polityki wobec alkoholu we własnym
zakresie. Określone zostały źródła finansowania, zupełnie niezależne od budżetu
państwa. Przekazano także w ręce samorządów możliwość budowania
i kontroli rynku alkoholowego.
W celu realizacji zadań wynikających z przepisów znowelizowanej ustawy o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Rada Miasta Krosna
uchwałą Nr LXIV/1474/14 Rady Miasta Krosna z dnia
07
listopada
2014
roku,
uchwaliła
Miejski
Program
Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w
Krośnie na rok 2015.
Zarządzeniem Nr 16 / 02 Prezydenta Miasta Krosna z dnia 17 grudnia
2002 r. została powołana Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
która podzielona jest na dwa zespoły, łącznie 10 osób.
- Zespół motywacyjny do leczenia odwykowego, profilaktyczny, informacyjny i
edukacyjny liczy 5 osób.
- Zespół kontroli zasad obrotu napojami alkoholowymi liczy 5 osób
Zespół motywacyjny do leczenia odwykowego, profilaktyczny, informacyjny
i edukacyjny w swej pracy podejmuje działania zmierzające do poddania się przez osoby
uzależnione od alkoholu leczeniu odwykowemu. Spotyka się z osobami nadmiernie
pijącymi oraz ich rodzinami.
Wnioski o leczenie odwykowe wpływały od żon, rodziców, dorosłych dzieci osób
uzależnionych od alkoholu. Składała je też Komenda Miejska Policji w Krośnie,
Prokuratura Rejonowa w Krośnie, pracownicy socjalni Miejskiego Ośrodka Pomocy
Rodzinie w Krośnie, Dział Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy
Rodzinie oraz Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie.
Komisja rozpoczyna postępowanie wzywając osobę w stosunku do której zachodzi
podejrzenie nadużywania alkoholu, a z wniosku wynika, że jej zachowanie
i postępowanie powoduje rozkład życia rodzinnego, demoralizację własnych dzieci,
uchylanie się od łożenia na utrzymanie rodziny. Niejednokrotnie w tych rodzinach
występuje przemoc i agresja ze strony osoby nadmiernie pijącej alkohol.
Komisja słucha świadków, współpracuje z Komendą Miejską Policji w Krośnie,
asystentami rodziny Działu do Spraw Asysty Rodziny i Pieczy Zastępczej oraz Działu
Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodziny w Krośnie. Podejmuje
rozmowy mające na celu zmotywowanie osoby, która nadużywa alkoholu do
podjęcia terapii odwykowej w Poradni Odwykowej Wojewódzkiego Szpitala
Podkarpackiego w Krośnie,
w pomieszczeniach Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie przy ul. Legionów 8, a także
do podjęcia spotkań z psychologiem. Rozmawia także z osobami współuzależnionymi
/głównie z żonami alkoholików oraz DDA/ proponując rozmowy indywidualne lub
terapię grupową w wymienionych placówkach. Jeżeli osoba nadmiernie pijąca alkohol
nie wyraża zgody na dobrowolną terapię w systemie niestacjonarnym w wymienionych
2
placówkach akta sprawy przesyłane są do biegłych sądowych /psychiatra
i psycholog/, którzy wydają opinię psychiatryczno-psychologiczną na piśmie
w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, określają w nich sposób leczenia. Po
otrzymaniu takiej opinii Komisja przesyła kompletne dokumenty do Sądu Rejonowego
w Krośnie Wydziału III Rodzinnego i Nieletnich gdzie zostaje wydane postanowienie
o leczeniu przymusowym, ważne z mocy prawa na okres 2 lat.
Komisja w swojej pracy zauważa mnożące się problemy ludzi
w różnych sferach ich życia np. problemy finansowe, zdrowotne, z relacjami w rodzinie,
bardzo często problemy związane z brakiem ofert pracy. Zjawiskiem niepokojącym jest
obniżanie się wieku inicjacji alkoholowej. Alkohol piją ludzie coraz młodsi, spożywanie
alkoholu zauważa się wśród uczniów szkół średnich i zawodowych. Dlatego też Komisja
w swej pracy dużo czasu poświęca rozmowom indywidualnym z osobami
nadużywającymi alkoholu. Jednak pozytywne efekty takich rozmów widoczne są w
sytuacji, gdy sam zainteresowany pozwoli sobie pomóc, zauważy niepokojące zjawiska
w swoim życiu rodzinnym i wykazuje chęć zmiany swojego postępowania. Komisja
informuje o możliwości korzystania z pomocy terapeutów oraz psychologa
zatrudnionych w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie , Poradni Odwykowej, w grupach
wsparcia AA, w Klubie Wzajemnej Pomocy „Tytan” .
W 2015 roku Komisja miała do rozpatrzenia 121
wniosków
w związku z tym przeprowadzono 1015 rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu,
członkami ich rodzin, kuratorami społecznymi i zawodowymi, dzielnicowymi Komendy
Miejskiej Policji, pracownikami socjalnymi Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie
i pracownikami Działu Interwencji Kryzysowej. W roku 2015 55 spraw skierowano do
Sądu Rejonowego w Krośnie celem wydania postanowienia zobowiązującego osobę
uzależnioną od alkoholu do podjęcia leczenia odwykowego. W 38 sprawach biegli
wydali opinię na piśmie w przedmiocie uzależnienia od alkoholu.
Wychodząc naprzeciw osobom uzależnionym od alkoholu, które ze względu na swoją
pracę zawodową nie mogą uczestniczyć w zajęciach terapeutycznych w Poradni
Odwykowej mają umożliwioną terapię indywidualną prowadzoną przez terapeutów
i psychologa w pomieszczeniach Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Krośnie przy
ul. Legionów 8
Nie jest to typowa placówka odwykowa i działa na nieco innych zasadach niż placówki
lecznictwa odwykowego. Jest przyjazna dla klienta, co powoduje, że w zajęciach
psychoedukacyjnych z roku na rok uczestniczy coraz więcej osób.
W roku 2015 z pomocy w punkcie skorzystało łącznie 145 osób w tym:
- 109 osób uzależnionych od alkoholu, czyli osób zdiagnozowanych przez
biegłych i posiadających opinię w przedmiocie uzależnienia od alkoholu,
- 30 osób współuzależnionych, czyli osób z najbliższego otoczenia osoby
uzależnionej, którym zajęcia psychoedukacyjne mają pomóc zrozumieć specyfikę
choroby alkoholowej i znaleźć drogę do życia z osobą uzależnioną,
- 5 osób z syndromem DDA / osoby wychowujące się w rodzinach gdzie rodzic
nadużywał alkoholu/,
- 1 osoba uzależniona od dopalaczy, które są nową formą uzależnienia bardzo
aktualnie popularną.
Zgłaszają się głównie osoby kierowane przez Miejską Komisję Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych w Krośnie i takich osób było 86. W zajęciach mogą również
3
uczestniczyć osoby, które same dobrowolnie widząc problem chcą uzyskać pomoc i było
ich w opisywanym okresie 23.
Placówka prowadzi też profesjonalną pomoc psychologiczną i z takiej formy pomocy
skorzystało 6 osób, które jednocześnie uczestniczyły w indywidualnej terapii
odwykowej.
Zapewniając profesjonalną pomoc w zakresie psychoedukacji uzależnienia od alkoholu
nakierowaną na zmianę stylu myślenia i funkcjonowania w ważnych obszarach życia
odbyło się w punkcie;
­ 996 spotkań z osobami uzależnionymi,
­ 60 spotkań z osobami współuzależnionymi,
­ 9 spotkań dla osób z syndromem DDA i stosujących dopalacze.
Główne cele stawiane w pracy z osobami uzależnionymi:
­ motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego,
­ zdobycie podstawowych wiadomości o uzależnieniu i chorobie alkoholowej,
­ rozpoczynanie procesu zdrowienia, zapoczątkowanie zmian i podjęcie decyzji
o zaprzestaniu picia,
­ poznanie i rozwijanie psychologicznych mechanizmów uzależnienia,
­ naukę radzenia sobie z głodem alkoholowym,
­ naukę odmawiania picia,
­ naukę asertywności,
­ naukę radzenia sobie ze stresem oraz problemami bez użycia alkoholu,
­ rozpoznawanie problemów emocjonalnych, osobistych rodzinnych,
­ trening zachowań konstruktywnych – umiejętności interpersonalne,
­ praca nad budowaniem nowego i trzeźwego życia,
­ przygotowanie się na wypadek wystąpienia nawrotów choroby,
­ praca nad poprawą funkcjonowania rodziny,
­ odnajdywanie się jako pełnowartościowy członek społeczeństwa, zalecenie
konsultacji specjalistycznych lub stacjonarnego leczenia odwykowego
­ zapoznanie z grupami samopomocowymi /AA, Al.-anon/.
Cele stawiane w pracy z osobami współuzależnionymi:
­ udzielanie informacji na temat uzależnienia,
­ praca nad psychologicznymi skutkami funkcjonowania w destrukcyjnych związkach,
­ zapoczątkowanie zmian sytuacji życiowej i osobistego rozwoju,
­ omówienie objawów uzależnienia i sposobów leczenia,
­ wyjaśnianie psychologicznych mechanizmów uzależnienia od alkoholu,
­ analiza systemu rodzinnego i wzajemnych relacji rodzinnych,
­ zachęcanie w grupach wsparcia.
Realizowane programy są modernizowane, dużą uwagę przywiązuje się do
indywidualnych potrzeb każdego klienta, dlatego zdarzają się takie sytuacje, że
przygotowywany jest program indywidualny tylko dla jednej konkretnej osoby.
Dużym atutem jest to, że godziny pracy są znacznie wydłużone inaczej jak w innych
placówkach /punkt jest czynny do godziny 19/ co daje możliwość korzystania z pomocy
osobom pracującym, również w systemie zmianowym. Nie bez znaczenia jest również
fakt, że stwarza możliwość indywidualnych spotkań ze specjalistami, co daje duże
poczucie bezpieczeństwa, otwartości, oraz anonimowości.
4
Po kilku latach działalności punktu i analizie danych nasuwa się wniosek, że zajęcia
w nim realizowane cieszą się dużym zainteresowaniem wśród osób uzależnionych i ich
rodzin.
Z informacji uczestników spotkań wynika, że po ich zakończeniu utrzymują abstynencję,
sami radzą sobie z rozwiązywaniem swoich problemów, zmieniają swoje życie i życie
rodziny, wracają do społeczeństwa jako pełnowartościowe jednostki.
W roku 2015 prowadzono zajęcia psychoedukacyjne z osobami uzależnionymi od
alkoholu w Towarzystwie Pomocy im. Św. Brata Alberta w Krośnie – Koło
Krośnieńskie przy ul. Wojska Polskiego 26 w wymiarze 6 godziny tygodniowo. Celem
prowadzonych zajęć było budowanie własnej motywacji do zmiany swojego życia,
konstruktywnej wizji życia bez alkoholu oraz dostarczenie wiedzy na temat choroby
alkoholowej, mechanizmów uzależnienia i współuzależnienia.
W zajęciach
uczestniczyło średnio 20 osób. Zajęcia prowadzone były przez terapeutę ds uzależnień od
alkoholu.
Wydatki związane z zatrudnieniem terapeutów oraz psychologa za rok 2015 wyniosły
kwotę 90.569 zł
W zakresie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych stosuje się przepisy
ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286 z późn. zm.).
Rada Miasta Krosna na podstawie art. 12 ust. 1 cyt. ustawy ustaliła liczbę
punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa)
i podjęła uchwałę Nr XXX/236/93 Rady Miejskiej w Krośnie z dnia 29 czerwca 1993 r.
/z późn.zm./ w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz
zgodnie z art.12 ust. 2 podjęła uchwałę Nr IV/76/03 z dnia 23.01.2003 r. w sprawie zasad
usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
Sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza
miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia, wydanego
przez organ zezwalający - właściwy ze względu na lokalizację punktu sprzedaży
/w przypadku Miasta Krosna - Prezydenta Miasta/, zgodnie z wymogami w/w ustawy.
Zezwolenia wydawane są odrębnie dla poszczególnych rodzajów alkoholu:
do 4,5% zawartości alkoholu oraz na piwo,
powyżej 4,5% do 18% zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa),
powyżej 18% zawartości alkoholu.
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2015
r.
na
terenie
Miasta Krosna funkcjonowało 156 punktów sprzedaży napojów alkoholowych, z tego:
- 95 sklepów, w tym:
- 10 sklepów ze sprzedażą napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz
piwa,
- 85 sklepy ze sprzedażą napojów alkoholowych powyżej 4,5% zawartości alkoholu
/objęte limitem punktów sprzedaży/
oraz
- 61 lokali gastronomicznych, w tym:
- 12 lokali, w których podawany był wyłącznie alkohol o zawartości do 4,5% alkoholu
oraz piwo,
- 49 lokale, w których podawane były różne rodzaje alkoholu, w tym o zawartości
powyżej 4,5% alkoholu /objęte limitem/.
-
5
Przedsiębiorcy – właściciele w/w punktów sprzedaży posiadali łącznie 312
zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Ponadto w 2015 r. wydano 40 zezwoleń
na jednorazową sprzedaż napojów alkoholowych
Kontrole przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na sprzedaż
napojów alkoholowych są prowadzone na podstawie na podstawie art. 79 ust. 1 i ust. 4
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r.
poz. 584) w związku z art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286 z późn. zm.),
w którym ustawodawca zobowiązuje organ zezwalający lub na podstawie jego
upoważnienia, straż gminną lub członków gminnej komisji rozwiązywania problemów
alkoholowych do przeprowadzania kontroli punktów sprzedaży i podawania napojów
alkoholowych.
W 2015 roku dwa zespoły d.s. kontroli w zakresie przestrzegania zasad
i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych Miejskiej
Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przeprowadziły 172 kontrole na
terenie Miasta Krosna, w tym w 5 punktach sprzedaży przeprowadzono kontrole
wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Miejskiej Policji w Krośnie w ramach akcji
„STOP PATOLOGIOM – RAZEM BEZPIECZNIEJ” oraz w ramach kontynuacji akcji
„Pozory mylą dowód nie”. Ponadto Straż Miejska Miasta Krosna była obecna przy
kontroli innych 2 punktów sprzedaży napojów alkoholowych.
Łącznie zespoły d.s. kontroli w zakresie przestrzegania zasad i warunków
korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych MKRPA sprawdziły 343
zezwolenia, w tym w:
- 224 punktach sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza
miejscem sprzedaży - sklepach, /200 zezwoleń w sklepach objętych limitem punktów
sprzedaży, w których sprzedaje się napoje alkoholowe o zawartości powyżej 4,5%
alkoholu i 24 zezwolenia w sklepach, gdzie odbywa się sprzedaż napojów
alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwo/,
- 116 punktach sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia
w miejscu sprzedaży – lokalach gastronomicznych /94 zezwolenia w lokalach
gastronomicznych, w których podaje się różne rodzaje alkoholi, w tym napoje
alkoholowe o zawartości powyżej 4,5% alkoholu i 22 zezwolenia w lokalach, gdzie
podaje się wyłącznie napoje o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwo/.
Kontrole przeprowadzano we wszystkich punktach sprzedaży i podawania napojów
alkoholowych, zawsze w nowootwartych oraz w tych punktach, w których nastąpiła
zmiana właściciela – przedsiębiorcy prowadzącego sprzedaż, bądź zmiana rodzaju
działalności, czyli poszerzenia asortymentu – alkoholu oferowanego do sprzedaży,
a także w przypadkach zgłoszonych interwencji (lokal „PARKOWA 7”, sklepy nocne
przy ul. Powstańców Warszawskich i ul. Krakowskiej).
Podczas prowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w 13 punktach
sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w tym:
- brak informacji o szkodliwości spożywania alkoholu w 5 punktach sprzedaży,
6
- brak dokumentów w punkcie sprzedaży alkoholu (nie okazano do celów kontroli)
w 5 punktach,
- reklama piwa w sklepie (sieć sklepów „ŻABKA” i „ABC”),
- brak informacji o godzinach otwarcia lokalu gastronomicznego w 2 punktach.
W protokołach w pozycji „uwagi” członkowie zespołu ds. kontroli zwrócili
uwagę na wymóg uwidaczniania informacji o szkodliwości spożywania napojów
alkoholowych oraz zalecili przedsiębiorcom dostosowanie punktów sprzedaży
ipodawania napojów alkoholowych do wymogów ustawy.
Podczas kontroli w sklepach („ŻABKA”, „FRESH-MARKET”, „ABC” oraz
innych małych sklepach osiedlowych) zauważono, że pojawiły się ulotki zachęcające do
zakupu piwa. Rozpowszechnianie ulotek w miejscach ogólnodostępnych – najczęściej na
ladach sklepowych, na szybach wystawowych i drzwiach wejściowych do sklepów
budziła wątpliwość zespołów kontroli, czy jest to reklama czy promocja. Art. 131 ustawy
z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286 z późn. zm.) zawiera zapis o zakazie reklamy
i promocji napojów alkoholowych. W związku z powyższym Prezydent Miasta Krosna
wystąpił o interpretację przepisów i wyjaśnienie wątpliwości do Państwowej Agencji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przekazując jednocześnie ulotki.
W trakcie kontroli członkowie zespołu ds. kontroli udzielali pouczenia w zakresie
zasad korzystania z zezwoleń właścicielom zezwoleń na sprzedaż alkoholu i ich
pracownikom, natomiast w 12 przypadkach, gdy stwierdzono brak znajomości przepisów
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, pracowników
przeszkolono i pozostawiono materiały (broszurki, wyciągi z ustawy, apele do
sprzedawców).
W ramach ogólnopolskiej akcji „ALKOHOL OGRANICZONA DOSTĘPNOŚĆ”
przeprowadzono kontrole wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Miejskiej Policji
w Krośnie w 5 punktach sprzedaży i podawania alkoholu, w tym w lokalach
gastronomicznych w godzinach po 21.00, a w dyskotece po 22.00.
Ponadto sprzedającym i podającym napoje alkoholowe przypominano,
że w przypadku wątpliwości, co do pełnoletności nabywcy, sprzedający lub podający
napoje alkoholowe uprawniony jest (na podstawie art. 15 ust. 2 powyżej cyt. ustawy) do
żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy, a jego brak uzasadnia
odmowę sprzedaży lub podania napoju alkoholowego. Ponadto informowano o skutkach
nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad i warunków sprzedaży napojów
alkoholowych, jak również o obowiązkach przedsiębiorcy, kierownika zakładu
gastronomicznego, sprzedającego oraz podającego napoje alkoholowe. Jednocześnie
podejmowano czynności sprawdzające w zakresie realizacji zaleceń pokontrolnych.
Wydatki związane z pracą Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych tj. Zespołu wykonującego zadania profilaktyczne, informacyjne,
edukacyjne ,motywujące do leczenia odwykowego oraz wydającego opinie o zgodności
lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami Rady Miasta Krosna
oraz Zespołu wykonującego zadania kontrolne w zakresie przestrzegania zasad
i warunków korzystania z zezwolenia , a także wydatki związane z kosztami opinii
biegłych sądowych i opłatami sądowymi wyniosły w 2015 roku kwotę 145.882 zł
W siedzibie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
kontynuowano dyżury przy telefonie zaufania dla osób i członków rodzin z problemem
7
alkoholowym pod numerem 13 432-56-50. Przy telefonie dyżury pełnione przez
prawnika, specjalistę pracy socjalnej, prawnika, socjologa, instruktora terapii uzależnień
i członków Miejskiej Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Dyżury
pełnione były przez 7 dni w tygodniu po 3 godz. dziennie. Udzielane były porady
zmierzające głównie do spowodowania leczenia odwykowego osoby nadmiernie pijącej
alkohol oraz do pomocy osobom współuzależnionym, ofiarom przemocy. W roku 2015
udzielono 262 porady osobom i członkom rodzin, gdzie występuje problem
z nadużywaniem alkoholu oraz przemoc psychiczna i fizyczna w stosunku do
domowników.
Wydatki na ten cel wyniosły w 2015 roku kwotę 23.989 zł
Placówka Wsparcia Dziennego Ogródek Jordanowski, działająca na terenie Gminy
Krosno oraz podległe jej świetlice działają w ramach utrzymania trwałości projektu pn.
„Zwiększenie dostępu do Internetu szansą wszechstronnego rozwoju mieszkańców
miasta Krosna”.
Główne zadania placówki wsparcia dziennego:
- właściwa organizacja czasu,
- kształtowanie nawyków kultury osobistej i współżycia w grupie,
- rozwijanie zainteresowań oraz pogłębianie zdolności uczniów,
- wdrażanie do samodzielnej pracy umysłowej,
- udzielanie pomocy uczniom mającym trudności w nauce,
- organizacja właściwego wypoczynku i kulturalnej rozrywki,
- współpraca i współdziałanie z domem, środowiskiem lokalnym.
Placówka Wsparcia Dziennego prowadzona jest:
w budynku przy ul. Grodzka 20.
Czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 11:00-19:00 oraz w soboty w
godzinach 10:00-14:00. W okresie ferii i wakacji czynna jest od poniedziałku do piątku
w godzinach 7:30-19:00, do której zapisanych jest 97 osób.
Utworzonych zostało pięć grup zajęć, tj. :
- grupa świetlicowa - do świetlicy uczęszczało średnio 25 dzieci, a od września
18 dzieci w wieku od 7 do 18 roku życia.
Dzieci mogły liczyć na pełną wyrozumiałość względem ich problemów, akceptację
i pomoc terapeutyczną dostosowaną do zaburzeń i dysfunkcji.
W ramach zajęć zorganizowano wyjścia:
- do ART-Kina na projekcję filmu „Asterix i Obelix Osiedle Bogów”,
-na odkryty basen w Krośnie,
-do Państwowej Straży Pożarnej w Krośnie,
-do Komendy Policji w Krośnie,
-do Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej,
-do Centrum Edukacji Ekologicznej przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych.
Zorganizowano zajęcia krajoznawcze:
-wycieczkę rowerową na Punkt Widokowy w Korczynie, z ogniskiem i pieczeniem
kiełbasek (11.09.2015),
-konkursy plastyczne,
-turnieje, zawody sportowe,
-projekcję filmów – „Świetlicowe kino”,
8
-byliśmy współorganizatorami „Letniej Przygody” (3.07.2015, 10.07.2015, 17.07.2015,
24.07.2015, 31.07.2015, 7.08.2015, 14.08.2015, 28.08.2015.).
Dzieci uczestniczyły w następujących konkursach:
-konkursie plastycznym organizowanym przez Krośnieńską Bibliotekę Publiczną „Na
skrzydłach wyobraźni”,
-konkursie plastycznym organizowanym przez Komendę Policji i PZU „Bezpieczne
wakacje”,
Dla uczestników naszej placówki zorganizowano
następujące imprezy
okolicznościowe:
- Andrzejki – 27 XI,
- Mikołajki,
- Spotkanie opłatkowe – 23 XII,
- Sylwester – 30 XII.
Placówka współpracuje z Krośnieńską Biblioteką Publiczną. Dzieci zapoznały się
z fragmentami takich książek jak: Czarny Młyn czy Pan Jaromir i zagadka aniołów. Przy
tej okazji organizowaliśmy konkursy czytelnicze, w których były przewidziane drobne
upominki.
W miarę możliwości dzieci często uczestniczyły w zajęciach na świeżym
powietrzu, podczas których miały możliwość ruchu dostosowanego odpowiedniego do
wieku i świetną zabawę, np. gra w dwa ognie, zabawa w chowanego, gra w piłkę nożną,
koszykówkę, siatkówkę, badmintona, tenisa stołowego i ziemnego, podchody. Bardzo
chętnie grały w różnego rodzaju gry planszowe, które nie tylko bawiły, ale również
uczyły ich, np. tabliczki mnożenia, nazw kontynentów, zasad ortografii, jak również
uczyły wytrwałości, cierpliwości i współpracy w grupie. Jako owoce działalności
świetlicy i zajęć plastycznych można wyliczyć: dekoracja pracami plastycznymi
i wykonywanie wystroju sal zgodnie ze zbliżającymi się świętami lub uroczystościami.
Dzieci przygotowały dekoracje świąteczne oraz dekoracje związane z porami roku.
Bardzo chętnie wykonywały ozdoby świąteczne.
grupa języka angielskiego - zajęcia języka angielskiego odbywały się we wtorki, piątki
oraz soboty. Grupa uczniów biorących udział w zajęciach stanowiła 15 osób, pozostałe
osoby przebywały w świetlicy doraźnie. Na zajęcia uczęszczają uczniowie szkół
podstawowych, szkół ponadgimnazjalnych oraz młodzież wczesnoszkolna. Każdy uczeń
biorący udział w zajęciach miał możliwość utrwalenia słownictwa, nauki gramatyki oraz
nadrobienia materiału szkolnego z języka angielskiego sprawiającego mu problemy
i trudności. Uczniowie rozwijali umiejętności mówienia, pisania, czytania. Po
zakończeniu danego działu był przeprowadzany test sprawdzający wiedzę i umiejętności
posługiwania się językiem.
grupa świetlicowo-informatyczna - zajęcia odbywały się w środy i czwartki w godzinach
od 14:30 do 19:00, jak również w trzecią sobotę miesiąca w godzinach od 10:00 do
14:00. Średnio brało w nich udział około 16-18 dzieci i młodzieży w wieku 7-18 lat.
Celem zajęć było podniesienie kultury informatycznej uczestników poprzez wyrabianie
i kształtowanie nawyków zdobywania wiedzy przy zastosowaniu nowych osiągnięć
techniki, jak również stymulowanie aktywności poznawczej uczniów, rozwijanie
zainteresowań informatycznych, poprzez tworzenie warunków do realizacji twórczości
uczniowskiej w dziedzinie programowania, grafiki, pisarstwa oraz prezentowania
i publikowania własnych prac.
9
grupa sportowa – zajęcia sportowe odbywały się dwa razy w tygodniu (w poniedziałek
i wtorek), na zajęcia uczęszczało 15 dzieci, organizowano liczne konkursy i turnieje
sportowe (zawody w koszykówkę, tenis stołowy, piłkę nożną), również organizowano
wyjścia na boisko sportowe (orlik, ul. Legionów).
grupa szachowa – w roku 2015 zajęcia odbywały się 2 razy w tygodniu w środę i piątek
w godzinach 13.00-19.00, a także w drugą sobotę miesiąca 10.00-14.00. Na zajęcia
szachowe uczęszczało około 10 osób.
Współorganizowano takie imprezy jak: VI Letnie Grand Prix z Ogródkiem
Jordanowskim 2015 r., VI Symultana Szachowa w Pawilonie Ogrodu Jordanowskiego,
Otwarty Turniej Szachowy o uścisk dłoni Prezydenta Miasta Krosna 2015.
Zorganizowano wyjścia na: Mistrzostwa Krosna w Szachach Klasycznych Gr. B,
Indywidualne Powiatowe Igrzyska Młodzieży Szkolnej Krosno Grodzkie 2015,
Indywidualna Gimnazjada Szachowa Krosno Grodzkie, VIII Otwarty Turniej Szachowy
z Okazji Uchwalenia Konstytucji 3 Maja - Jedlicze 2015, V Międzynarodowy Turniej
Szachowy o Puchar Prezydenta Miasta Krosna, V Turniej Szachowy Młodych Talentów
Krosno 2015, Drużynowe Igrzyska Młodzieży Szkolnej w Szachach Powiat Krosno Gr.,
IV Mikołajkowy Turniej Szachowy Krosno 2015
W budynku Osiedlowego Domu Ludowego w Krośnie ul. Jana Pawła II 33
W roku 2015 Placówka czynna była od wtorku do czwartku w godzinach 14:00 -17:30.
w zajęciach uczestniczyło 15 uczniów ze szkoły podstawowej i gimnazjum w której
prowadzone były następujące zajęcia:
-rozwijające umiejętności manualne (zajęcia plastyczne, manualne, np. z masy
solnej, plasteliny);
- zajęcia ruchowe;
- zajęcia sportowe – basen, wyjazdy na lodowisko;
- zajęcia kulinarne (pieczenie babeczek, placków, robienie tostów, kanapek,
zapiekanek oraz różnego rodzaju sałatek);
- formowanie pytań i odpowiedzi na pytania (rozmowy, pogadanki, zabawy
związane z zadawaniem pytań);
- zabawy na świeżym powietrzu;
- zajęcia stolikowe (np. gry planszowe);
- rozwiązywanie i układanie krzyżówek, zagadek;
- zabawa – kalambury;
- śpiewanie ulubionych piosenek w grupie lub indywidualnie;
- pomoc w odrabianiu lekcji;
- spacery po okolicy ,wyjazdy do Krosna na rynek;
- wspólne grillowanie w okresie letnim;
- gry komputerowe.
W budynku Dzielnicowego Domu Ludowego w Krośnie ul. Chopina 8.
Czynna była cztery raz w tygodniu (poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek) w godzinach
od 15:30 do 18:00 – 18:30, w czasie wakacji od 9:00 do 13:00. Do placówki uczęszczały
dzieci od lat 6 do klasy 3 gimnazjum, łącznie 8 podopiecznych. Dzieci korzystały z sali
świetlicowej, boiska i placu zabaw przy Miejskim Zespole Szkół nr 7 – Szkole
10
Podstawowej nr 4 w Krośnie. Głównym celem działalności świetlicy jest zapewnienie
uczniom opieki w czasie wolnym od zajęć szkolnych. Dzieciom przebywającym
w świetlicy oferowano uczestnictwo w różnorodnych formach zajęć świetlicowych;
organizowane były między innymi:
- zajęcia plastyczno-manualne: rysowanie ołówkiem, kredkami, malowanie farbami,
wycinanki, wydzieranki, wyklejanki;
- żywe słowo: recytacje, czytelnictwo;
- zajęcia dydaktyczne: zabawy słowne, krzyżówki, rebusy, zgadywanki, zabawy
matematyczne, doskonalenie umiejętności czytania;
- zajęcia muzyczne: słuchanie różnorodnej muzyki, śpiewanie piosenek, zabawy ze
śpiewem, zabawy rytmiczne, taniec;
- zajęcia rekreacyjno-ruchowe: zabawy ruchowe na świeżym powietrzu, spacery, zabawy
w grupach (wprowadzono podstawy gry w unihokeja), ćwiczenia doskonalące
sprawność fizyczną, turnieje sprawnościowe;
- zajęcia komputerowe (prowadzono zajęcia z edytorem tekstu Word, edytorem grafiki
Paint, IrfanView oraz wyszukiwarkami internetowymi);
- zajęcia z wykorzystaniem środków audiowizualnych: oglądanie filmów;
- realizowanie edukacji prozdrowotnej, profilaktycznej, proekologicznej.
W budynku Dzielnicowego Domu Ludowego w Krośnie ul. ks. Decowskiego 46.
Czynna była trzy razy w tygodniu (wtorek, czwartek, piątek) w godzinach od
13:30 do 17:00, w czasie wakacji od 8:30 do 12:30. Tematyka zajęć prowadzonych
w świetlicy była powiązana z bieżącymi problemami i wydarzeniami przy
wykorzystaniu różnych form i metod pracy z dzieckiem. W zajęciach uczestniczyło od
7 do 9 osób.
W budynku Dzielnicowego Domu Ludowego w Krośnie ul. Kopernika 10.
Placówka Wsparcia Dziennego jest dostępna dla dzieci i młodzieży cały rok we
wtorek i piątek od 15.00 do 18.00 oraz sobota od 09.00 do 13.00. Do świetlicy przez cały
rok uczęszczało około dwudziestu osób w wieku od 7 do 17 lat. . W placówce odbywały
się liczne konkursów plastyczny oraz turnieje sportowe.
W budynku Szkoły Podstawowej nr 5 w Krośnie ul. Grunwaldzka 15.
Przez cały okres działalności tej świetlicy w zajęciach uczestniczyło łącznie 33 dzieci.
Dzieci uczęszczały na zajęcia po lekcjach i w wolnym czasie, od poniedziałku do
piątku, w godzinach 14:30 – 16:30. Prowadzone były zajęć ruchowe, które miały na
celu usprawnić koordynację ruchową u młodszych dzieci, a u starszych ją wzmocnić.
Zajęcia plastyczno - techniczne prowadzone były za pomocą różnych technik, między
innymi origami w placówce prowadzono również zajęcia rozwijające intelekt i myślenie
logiczne, m.in. gry planszowe, gry logiczne, itp. Poza tym zostały zrealizowane
następujące, atrakcyjne dla dzieci zajęcia takie, jak:
- zabawy na śniegu, lepienie bałwana, bitwa na śnieżki,
- różne konkursy z nagrodami, turniej gier planszowych,
- wspólne przygotowanie zdrowego posiłku,
- zabawy oraz ćwiczenia przy muzyce,
- wyjścia na spacery, piknik na świeżym powietrzu,
- zabawy na placu zabaw,
11
- spotkanie z Policjantem – pogadanka na temat bezpieczeństwa w czasie wakacji,
- spacer do pobliskiego lasu – zabawa w podchody,
- zajęcia taneczne – opracowanie układu tanecznego,
- wspólne wyjście na lody,
- konkurs talentów, muzyczny, zabawa w teatr,
- oglądanie filmów animowanych wybranych przez dzieci,
- wróżby andrzejkowe, itp.
W budynku Szkole Podstawowej nr 8, ul. Prochownia 7.
Świetlica prowadzi działalność opiekuńczo-wychowawczą od poniedziałku do
piątku
od
godziny
14:30
do
godziny
16:30.
Na
zajęcia
świetlicowe uczęszcza 16 uczniów z klasy IIIa i IIIb. Zajęcia prowadzone w świetlicy
były oparte o plan pracy świetlicy opracowany przez wychowawcę. Tematyka zajęć
uwzględniała kalendarzowy układ roku oraz wynikające z niego święta i uroczystości.
Zajęcia świetlicowe miały zarówno charakter indywidualny, jak i grupowy.
Wprowadzono różne formy zajęciowe, np: śpiewanie piosenek, słuchanie muzyki,
konkursy, rebusy, gry stolikowe, nauka tańców z różnych stron świata, a także zajęcia
sportowe i ruchowe na świeżym powietrzu.
Ponadto na terenie Miasta Krosna działały w 2015r. 3 grupy sportowe:
1.
Szkolne Koło Modelarskie przy Szkole Podstawowej Nr 14 z Oddziałami
Integracyjnymi - zajęcia prowadził instruktor modelarski posiadający odpowiednie
uprawnienia; zapisanych jest 16 dzieci w wieku 9-12 lat; zajęcia prowadzone były raz
w tygodniu w wymiarze 6 godzin; uczestnicy zajęć wykonywali różne modele
(szybowce, latawce, rakiety, okręty), brali również udział zawodach i imprezach
modelarskich.
2.
Kółko Sportowo-Strzeleckie w Miejskim Zespole Szkół Nr 5 –zajęcia prowadził
jeden wychowawca z przygotowaniem pedagogicznym w wymiarze 5 godzin
tygodniowo, uczestniczyło w nich 11 uczniów; zajęcia obejmowały: test
sprawnościowy, strzelanie z broni pneumatycznej,
doskonalenie techniki rzutu atrapą granatu, ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy,
biegi na orientację.
3.
Boisko „Orlik 2012” przy Miejskim Zespole Szkół Nr 4 - w skład wchodzi boisko
piłkarskie oraz boisko wielofunkcyjne przeznaczone do piłki koszykowej i siatkowej;
„Orlik 2012” był prowadzony przez osobę posiadającą przygotowanie pedagogiczne
i zawodowe w ilości 25 godzin tygodniowo; w zajęciach uczestniczyło średnio 30 osób
(ze względu na to, że boisko jest terenem otwartym liczba korzystających zmienia się
sezonowo).
Dzieci i młodzież ze wszystkich placówek wsparcia dziennego brały udział
w konkursie „ Odblaski życia”, co sprawiło im dużo przyjemności. Nagrody odbierały
w Komendzie Miejskiej Policji w Krośnie, gdzie dodatkowo mogły zwiedzić Komisariat
Policji.
Dzieci korzystały z cateringowego dożywiania dostarczanego przez Zakład
Aktywności Zawodowej PSOUU Koło Nr 2 w Krośnie, ul. Bohaterów Westerplatte 2a.
12
W ramach zajęć świetlicowych we wszystkich wymienionych placówkach
organizowane były:
• zajęcia plastyczno-manualne: rysowanie ołówkiem, kredkami, malowanie farbami,
pastelami, wycinanki, wydzieranki, wyklejanki, origami, itp.;
• zajęcia dydaktyczne: zabawy słowne, krzyżówki, rebusy, zgadywanki, łamigłówki,
zabawy matematyczne, doskonalenie czytania;
• zajęcia rekreacyjno-ruchowe: zabawy ruchowe na świeżym powietrzu, ćwiczenia
doskonalące sprawność fizyczną;
Szczególną uwagę zwracano na zachowania przejawiające agresję fizyczną
i słowną wśród wychowanków oraz łamanie podstawowych zasad życia w grupie
rówieśniczej, a także eliminowanie zachowań negatywnych wobec siebie poprzez
tłumaczenie im złego wpływu na poczucie dobrego samopoczucia w grupie. Zwracaliśmy
też uwagę na kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania w grupie
rówieśniczej, wdrażanie uczniów do przestrzegania przyjętych zasad, wyrażania swoich
potrzeb, przekonań i uczuć oraz dostrzegania ich u innych (kształtowanie postawy
asertywnej), ćwiczenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych, panowania
nad emocjami.
Wydatki związane z prowadzeniem placówki wsparcia dziennego oraz kółek
sportowych łącznie z prowadzonym dożywianiem w formie ciepłego posiłku, kanapek
oraz owoców za rok 2015 wyniosły kwotę 296.162 zł w tym z funduszu narkomanii
kwota 20.480 zł
Gmina Krosno przy współpracy Zespołu Krytych Pływalni w Krośnie realizowała
w 2015r. program powszechnej nauki pływania dla szkół podstawowych Gminy
Krosno, pod hasłem „KROSNOludek umie pływać”. Program skierowany był do dzieci,
które chcą pogłębić umiejętności nauki pływania w czasie wolnym od zajęć lekcyjnych
oraz dla dzieci uczęszczające na zajęcia w świetlicach socjoterapeutycznych.
Zajęcia odbywały się na: Krytych Pływalniach Zespołu Krytych Pływalni
w Krośnie ul. Sportowa 8 i ul. Wojska Polskiego 45a. Program miał charakter
powszechny i obejmował dzieci ze szkół podstawowych z terenu miasta Krosna. Zajęcia
realizowane w ramach programu miały
charakter systematyczny. Każde
z uczestniczących w programie dzieci brałao w nich udział raz w tygodniu lub
codziennie od poniedziałku do piątku ( w trakcie ferii lub wakacji).
Zajęcia na basenie prowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę nauczycielską
i trenerską posiadającą niezbędne uprawnienia do pracy z dziećmi. Naukę pływania
prowadzą między innymi:
HARMONOGRAM - dla dzieci z kl. I - III w okresie od 5.01.2015r. – do
17.01.2015r.
Zajęć sportowych dla dzieci z klas I szkół podstawowych z terenu miasta Krosna
realizowane na basenie”.
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Wojska Polskiego 45a
13
Godz.
15.1516.15
16.2017.20
17.2518.25
Poniedziałe
k
Gr. I
SP Nr 4
Gr. II
SP Nr 4
Gr. III
SP Nr 4 i 14
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Gr. IV
SP Nr 14
Gr. V
SP Nr 14
Gr. VI
SP Nr 14
Gr. VII
SP Nr 5
Gr. VIII
SP Nr 15
Gr. IX
SP Nr 15
Gr. X
SP Nr 14
Gr. XI
SP Nr 14
Gr. XII
SP Nr 8
Gr. XIII
Muzyczna
Gr. XIV
SP Nr 8
Gr. XV
SP Nr 8
Godz.
Sobota
8.15 9.15
9.2010.20
10.2511.25
11.3012.30
12.3513.35
Gr. XVI
SP Nr 14
Gr. XVII
SP Nr 15
Gr. XVIII
SP Nr 15
Gr. XIX
SP Nr 15
Gr. XX
SP Nr 8 i 15
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Sportowa 8
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
15.1516.15
Poniedziałe
k
Gr. XXI
SP Nr 6
Gr. XXIII
SP Nr 3
Gr. XXVII
SP Nr 7
Gr. XXIX
SP Nr 12
16.2017.20
Gr. XXII
SP Nr 6
Gr. XXIV
SP Nr 3
Gr. XXV
SP Nr 10
Gr. XXVI
SP Nr 6,
7,10
Gr. XXVIII
SP Nr 7
Gr. XXX
SP Nr 12
Godz.
HARMONOGRAM Zajęć sportowych dla dzieci z klas II
realizowane na basenie”.
szkół podstawowych z terenu miasta Krosna
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Wojska Polskiego 45a
Godz.
Poniedziałe
k
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
16.3017.30
Gr. I
SP Nr 4
Gr. II
SP Nr 14
Gr. III
SP Nr 5
Gr. IV
SP Nr 14
Gr. V
SP Nr 8 i
Muzyczna
14
Godz.
Sobota
8.30 – 9.30
Gr. VI
SP Nr 14
Gr. VII
SP Nr 8
Gr. VII
SP Nr 8
Gr. IX
SP Nr 15
Gr. X
SP Nr 15
9.35 –
10.35
10.40 –
11.40
11.45 –
12.45
12.5013.50
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Sportowa 8
Godz.
15.0016.00
16.0517.05
Poniedziałe
k
Gr. XI
SP Nr 6
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Gr. XII
SP Nr 3
Gr. XIII
SP Nr 10
Gr. XIV
SP Nr 15
Gr. XV
SP Nr 7
Gr. XVI
SP Nr 7
Gr. XVII
SP Nr 12
HARMONOGRAM Zajęć sportowych dla dzieci z klas III
realizowane na basenie”.
szkół podstawowych z terenu miasta Krosna
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Wojska Polskiego 45a
Godz.
16.3017.30
17.3518.35
Poniedziałe
k
Gr. I
SP Nr 4
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Gr. II
SP Nr 14
Gr. III
SP Nr 15
Gr. IV
SP Nr 14
Gr. V
SP Nr 14
Gr. VI
SP Nr 14
Gr. VII
SP Nr 8
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Sportowa 8
Godz.
16.3017.30
17.3518.35
Poniedziałe
k
Gr. VIII
SP Nr 6
Gr. IX
SP Nr 6 i 15
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Gr. X
SP Nr 3
Gr. XI
SP Nr 10
Gr. XII
SP Nr 15
Gr. XIII
SP Nr 15
Gr. XIV
SP Nr 7
Gr. XV
SP Nr 7
Gr. XVI
SP Nr 12
15
Program nauki pływania cieszył się dużym zainteresowaniem wśród dzieci. Również
rodzice pozytywnie odnoszą się do tego typu zajęć posyłając dzieci na naukę pływania.
Mamy nadzieję, że w latach następnych ten program będzie realizowany z dużym
powodzeniem.
Liczba uczniów korzystających z programu w tym okresie wyniosła:
1. Kl. I
2. Kl. II
3. Kl. III
Razem:
- 360 dzieci
- 255 dzieci
- 240 dzieci
- 855 dzieci
Harmonogram dla Placówki Wsparcia Dziennego
od 05.01.2015r. do 20.06.2015r.
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Wojska Polskiego 45a
Poniedziałe
Godz.
Wtorek
Środa
Czwartek
k
Placówka
15.30Ogródek
16.30
Jordanowsk
i
Piątek
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Sportowa 8
Godz.
Poniedziałe
k
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Placówka
ODL ul. J.
Pawła II
17.3518.35
Harmonogram dla Placówki Wsparcia Dziennego
od 07.09.2015r. do 20.12.2015r.
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Wojska Polskiego 45a
Godz.
15.3016.30
Poniedziałe
k
Placówka
Ogródek
Jordanowski
ul. Grodzka
20
Wtorek
Środa
16
Czwartek
Piątek
Miejsce: Kryta Pływalnia w Krośnie, ul. Sportowa 8
Godz.
17.3518.35
Poniedziałe
k
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Placówka
ODL ul. J.
Pawła II
Harmonogram z wykonania zadania polegającego na zorganizowaniu w okresie
ferii zimowych 2015r. nauki pływania przez Zespół Krytych Pływalni w okresie od
02.02.2015r. do 13.02.2015r.
W trakcie ferii było zrealizowanych 40 grup ćwiczeniowych na obydwu
pływalniach.
Kryta Pływalnia ul. Wojska Polskiego 45a
frekwencja ferie 2015r.
Godz
Ilość Ilość
Ilość
.
grup uczestników uczestnikó
02.02.2015w
06.02.2015
09.02.201513.02.2015
1
14
12
09.00 Nauka Pływania kl. I-IV
1
13
11
10.00 Doskonalenie stylu kl. IV-VI
Kryta Pływalnia ul. Sportowa 8
Godz
.
frekwencja ferie 2015r.
Ilość Ilość
Ilość
grup uczestników uczestnikó
02.02.2015w
06.02.2015
09.02.201513.02.2015
1
14
13
15.00 Nauka Pływania kl. I-IV
1
15
14
16.00 Doskonalenie stylu kl. IV-VI
Także zajęcia prowadzone w czasie ferii zimowych przyciągają dzieci, które
nauką pływania wypełniają swój wolny czas. Tego typu zajęcia z roku na rok cieszą się
coraz większym zainteresowaniem. Liczba dzieci stale rośnie.
17
Harmonogram z wykonania zadania polegającego na zorganizowaniu w okresie
wakacji 2015r. nauki pływania
przez Zespół Krytych Pływalni w okresie od
06.07.2015r. do 14.08.2015r.
W trakcie ferii było zrealizowanych 42 grup ćwiczeniowych na obydwu
pływalniach.
Kryta Pływalnia ul. Wojska Polskiego 45a
frekwencja wakacje 2015r.
Godz
Ilość Ilość
Ilość
.
grup uczestników uczestnikó
06.07.2015w
10.07.2015
03.08.201507.08.2015
1
12
15
09.00 Nauka Pływania kl. I-IV
1
14
13
10.00 Doskonalenie stylu kl. IV-VI
Nauka Pływania kl. I-IV
1
14
17.00
Kryta Pływalnia ul. Sportowa 8
Godz
.
frekwencja wakacje2015r.
Ilość Ilość
grup uczestników
13.07.201517.07.2015
1
14
Ilość
uczestnikó
w
10.08.201514.08.2015
13
1
15
14
15.00 Nauka Pływania kl. I-IV
16.00 Doskonalenie stylu kl. IV-VI
Zajęcia prowadzone w czasie wakacji przyciągają dzieci, które nauką pływania
wypełniają swój wolny czas. Tego typu zajęcia z roku na rok cieszą się coraz większym
zainteresowaniem. Liczba dzieci stale rośnie.
Program „KROSNOludek umie pływać” cieszy się dużym zainteresowaniem
wśród dzieci. Również rodzice pozytywnie odnoszą się do tego typu zajęć posyłając
dzieci na naukę pływania.
W roku 2015 na realizację programu pn. „Krosnoludek umie pływać” z budżetu
Gminy Krosno przeznaczono kwotę 18 679 zł
18
Zgodnie z Miejskim Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 przyjętym do realizacji
uchwałą Nr LXIV/1474/14 Rady Miasta Krosna z dnia 7 listopada 2014 r. zmienioną
uchwałą Nr VI/102/15 z dnia 27 lutego 2015 r., uchwałą Nr XIII/251/15 z dnia 28
sierpnia 2015 r., uchwałą Nr XIII/349/15 z dnia 30 listopada 2015 r. oraz uchwałą Nr
XIX/393/15 z dnia 30 grudnia 2015 r. Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu
Miasta Krosna zgodnie z założeniami rekomendowanymi przez Państwową Agencję
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych był realizatorem zadań mających charakter
profilaktyczny i edukacyjny. Zadania obejmowały współfinansowanie specjalistycznych
programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży realizowanych w ramach zadań
z zakresu organizacji wypoczynku letniego, prowadzenia placówki wsparcia dziennego,
organizacji działalności edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej realizowanej
przez organizacje pozarządowe.
Wysokość środków finansowych przeznaczona na realizację powyższych zadań
realizowanych i nadzorowanych przez Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia wynosiła
łącznie 494.527,00 zł i została określona w Programie w sposób następujący:
1. Organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemami alkoholowymi
i zagrożonych narkomanią – 100.000,00 zł.
2. Działania w zakresie wspierania rodzin z problemami alkoholowymi oraz zagrożonych
narkomanią – 65.000,00 zł
3. Prowadzenie placówki wsparcia dziennego – 140.000,00 zł.
4. Organizacja i prowadzenie Centrum Integracji Społecznej w Krośnie przy
ul. Grodzkiej 10 – 189.527,00 zł
Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krosna dysponował kwotą
305.000,00 zł.
W ramach zaplanowanych środków finansowych zostały ogłoszone cztery
konkursy ofert na realizację zadań publicznych na rzecz mieszkańców miasta Krosna.
Dziewiętnaście organizacji pozarządowych złożyło w sumie 32 oferty. Trzy organizacje
złożyły oferty pozakonkursowe w trybie art. 19a ustawy z dnia
24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2014
r., poz. 1118, z późn.zm). Po rozpatrzeniu ofert i wyborze najkorzystniejszych, Gmina
Krosno podpisała 24 umowy z krośnieńskimi organizacjami pozarządowymi na
dofinansowanie zadań publicznych dla mieszkańców Krosna.
Realizacja poszczególnych zadań w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok
2015 przedstawiała się następująco:
1. Organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemami
alkoholowymi i zagrożonych narkomanią.
19
W ramach środków zaplanowanych na organizację wypoczynku dla dzieci
i młodzieży z rodzin z problemami alkoholowymi i zagrożonych narkomanią na ogólną
kwotę 100.000,00 zł zrealizowano 14 zadań. Organizacje pozarządowe wydatkowały na
ich realizację kwotę 95.980,00 zł, co stanowi 95,98 % planu finansowego na 2015 r.
Zadania obejmowały organizację wypoczynku letniego, w którym udział wzięło ponad
330 osób – dzieci i młodzież z terenu miasta Krosna.
Powyższe środki zostały wykorzystane na organizację kolonii profilaktyczno wypoczynkowych, obozów sportowo – rekreacyjnych, obozów turystyczno –
krajoznawczych, wycieczek, wypoczynku w formie oazy oraz zajęć rekreacyjno –
sportowych w miejscu zamieszkania. W trakcie realizacji zadań organizatorzy prowadzili
działania profilaktyczne mające na celu uświadomienie młodemu pokoleniu szkodliwość
działania alkoholu na organizm człowieka, kształtowanie świadomości o uzależnieniach
od alkoholu, zapoznanie ze zgubnymi skutkami alkoholizmu oraz promowanie
alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Programy profilaktyczne były
realizowane przez osoby wykwalifikowane i stanowiły integralną część wypoczynku.
Formy i wykorzystanie środków finansowych na organizację wypoczynku dla
dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym i zagrożonych alkoholizmem
przedstawia tabela Nr 1:
Tabela Nr 1
Lp.
Nazwa
zadania
Organizacja
pozarządowa
Liczba
uczestników
Wysokość
dotacji
1.
Kolonia
profilaktyczno –
wypoczynkowa
w Gdyni
Towarzystwo Przyjaciół
Dzieci Oddział
Okręgowy
w Krośnie
17 osób
10.000,00
2.
Obóz sportowo wypoczynkowy
w Czudcu
Akademia Koszykówki
„Junior Basket” w
Krośnie
30 osób
5.000,00
Parafia
Rzymskokatolicka p.w.
św. Piotra Apostoła i św.
Jana
z Dukli
20 osób
8.000,00
10 osób
4.480,00
24 osoby
11.820,00
3.
4.
5.
Wypoczynek
oazowy
w ośrodkach
w Maćkowicach,
Rzepedzi, Kątach
k/Żmigrodu
Wypoczynek letni
w Iwoniczu Zdroju
Kolonia letnia
w Nowej Słupi
Krośnieński Klub
Szachowy „Urania”
Stowarzyszenie Troski o
Dzieci i Młodzież pn.
20
6.
7.
8.
9.
Obóz letni w
Rytrze
Obóz rekreacyjno –
sportowy w
Szczawnicy
Obóz sportowo –
wypoczynkowy
w Bukowinie
Tatrzańskiej
Szkoleniowo –
wypoczynkowy
obóz wędrowny i
krajoznawczy w
Cieszynie
10.
Dochodzący obóz
krajoznawczo turystyczny
11.
Wyjazd na XXVII
Spotkanie Młodych
do Wołczyna
12.
Kolonia letnia Gołoborze
13.
Obóz
wypoczynkowy w
Woli Michowej
14
III Integracyjny
rajd „Mechanika”
Oratorium „Twój Dom”
Krośnieński Klub
Sportowy „Budo”
16 osób
9.600,00
UKS „Piętnastka” w
Krośnie
18 osób
10.400,00
Krośnieński Klub
Kyokushin Karate
12 osób
4.200,00
Polskie Towarzystwo
Schronisk
Młodzieżowych w
Krośnie
41 osób
6.000,00
25 osób
5.500,00
50 osób
6.000,00
12 osób
7.000,00
9 osób
5.000,00
47 osób
2.980,00
331 osób
95.980,00
Polskie Towarzystwo
Schronisk
Młodzieżowych w
Krośnie
Parafia
Rzymskokatolicka p.w.
Podwyższenia Krzyża
św. w Krośnie
Stowarzyszenie Troski o
Dzieci i Młodzież pn.
Oratorium „Twój Dom”
Związek Harcerstwa
Polskiego Chorągiew
Podkarpacka Komenda
Hufca Krosno
MUKS „Mechanik”
Krosno
RAZEM
2. Wspieranie rodzin z problemami alkoholowymi oraz zagrożonych narkomanią
W ramach zaplanowanych środków w wysokości 65.000,00 zł zrealizowano 12
zadań,
którymi
objęto
rodziny
z
problemami
alkoholowymi
i zagrożone alkoholizmem oraz młodzież i rodziny zagrożone narkomanią. Organizacje
pozarządowe zrealizowały zadania publiczne polegające na zorganizowaniu między
innymi na terenie miasta Krosna:
- zajęć rekreacyjno-sportowych,
- warsztatów i zajęć kulturalno - artystycznych,
21
- spektakli profilaktycznych,
- heppeningu oraz
- wycieczek i wyjazdowych warsztatów profilaktycznych dla rodzin.
Z powyższych form profilaktyki skorzystało ogółem ponad 850 osób – dzieci,
młodzież i rodzice. Zadania realizowane były w okresie od stycznia do listopada 2015 r.
Na realizację tych zadań organizacje pozarządowe wydatkowały dotację w 100 %.
Formy i wykorzystanie zaplanowanych środków finansowych na wspieranie rodzin
z problemem alkoholowym przedstawia tabela Nr 2:
Tabela Nr 2
Organizacja
pozarządowa
Liczba
uczestników
Wysokość
dotacji
1.
Prowadzenie
środowiskowego Klubu
„Bławatek” dla dzieci
i młodzieży
Polski Komitet
Pomocy Społecznej
Stowarzyszenie
Charytatywne
Zarząd Okręgowy w
Krośnie
10 osób
6.600,00
2.
Prowadzenie zajęć
muzycznych
i teatralnych oraz
zorganizowanie dwóch
wyjazdów do Warszawy
i Pacanowa
Stowarzyszenie
Kultury Dzieci i
Młodzieży
„Dysonans” w
Krośnie
30 osób
8.690,00
3.
Prowadzenie zajęć
rekreacyjno – sportowych
w Krośnie
Krośnieński Klub
Kyokushin Karate
w Krośnie
25 osób
5.440,00
4.
Prowadzenie zajęć z nauki
i doskonalenia gry w
szachy
w Krośnie
Krośnieński Klub
Szachowy „Urania”
100 osób
1.750,00
Krośnieński Klub
Sportowy BUDO
14 osób
4.800,00
36 osób
8.500,00
Lp.
5.
6.
Nazwa
zadania
Prowadzenie zajęć
rekreacyjno – sportowych
w Krośnie
Weekendowy wyjazd
integracyjno –
profilaktyczny:
Sandomierz, Jaskinia Raj,
Baranów Sandomierski
Towarzystwo
Przyjaciół Dzieci
Oddział Okręgowy
w Krośnie
22
7.
Prowadzenie warsztatów
fotograficznych
8.
Prowadzenie zajęć
sportowo – rekreacyjnych
9.
10.
11.
12.
Zorganizowanie trzech
wycieczek dydaktyczno –
wychowawczych:
Żarnowiec, Rzeszów –
Kolbuszowa, Iwonicz
Zdrój
Organizacja obozu
profilaktyczno –
rekreacyjnego
Zorganizowanie
warsztatów wyjazdowych
w Gdyni w zakresie
przeciwdziałania
uzależnieniom
i patologiom społecznym
Zorganizowanie
heppeningu
w zakresie
przeciwdziałania
uzależnieniom: „Dopóki
masz wybór – wybierz
zdrowie”
Teatr S.Tr.A.C.H
w Krośnie
Uczniowski Klub
Sportowy
„Piętnastka”
Stowarzyszenie
Troski o Dzieci i
Młodzież im. ks. B.
Markiewicza
„Oratorium Twój
Dom” w Krośnie
20 osób
1.500,00
22 osoby
1.000,00
108 osób
6.720,00
Krośnieński Klub
Biegacza
27 osób
10.000,00
Towarzystwo
Przyjaciół Dzieci
Oddział Okręgowy
w Krośnie
10 osób
5.000,00
Towarzystwo
Przyjaciół Dzieci
Oddział Okręgowy
w Krośnie
450 osób
5.000,00
852 osoby
65.000,00
RAZEM:
W ramach powyższych zadań przeprowadzono profilaktyczne działania
informacyjne i edukacyjne w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych
i przeciwdziałania narkomanii. Zrealizowano programy i przedsięwzięcia profilaktyczne
promujące trzeźwy i bezpieczny sposób spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież
szkolną oraz całe rodziny. Realizowane zajęcia warsztatowe kształtowały między innymi
umiejętności prospołeczne, radzenie sobie ze stresem, eliminowanie zachowań agresji i
przemocy, poprawę relacji między dorosłymi a dziećmi, nabywanie umiejętności rozpozn
awania zachowań związanych z problemem alkoholowm oraz ukazywały negatywne
strony agresji i przemocy wynikające z nadużywania alkoholu.
3. Prowadzenie zajęć opiekuńczo – wychowawczych dla dzieci i młodzieży, w tym
z rodzin z problemami alkoholowymi w ramach placówki wsparcia dziennego
Na realizacje powyższego zadania Gmina Miasto Krosno przekazała dotację
w wysokości 140 000,00 zł, którą Stowarzyszenie Troski o Dzieci i Młodzież im. ks.
Bronisława Markiewicza pn. Oratorium „Twój Dom” w Krośnie wykorzystało
w 100 %.
23
W ramach powyższego zadania były prowadzone zajęcia opiekuńczo –
wychowawcze dla dzieci i młodzieży, w tym z rodzin z problemami alkoholowymi.
Grupę
docelową
stanowiło
60
dzieci
i
młodzieży
w
wieku
od
4 do 16 lat z miasta Krosna. Dużą grupę uczestników stanowiły dzieci pochodzące
z rodzin niewydolnych wychowawczo, dotkniętych niezaradnością w sprawach
opiekuńczo – wychowawczych, dysfunkcyjnych z problemami alkoholowymi.
Zajęcia świetlicowe odbywały się pod kierunkiem czterech wychowawców, od
poniedziałku do piątku od godz. 13.00 do 18.00.
W ramach projektu prowadzone były działania opiekuńcze, wychowawcze, edukacyjne,
profilaktyczne, sportowe i kulturalne. Wychowawcy pomagali dzieciom w odrabianiu
lekcji, odrabianiu zajęć domowych, udzielali korepetycji dzieciom mającym problemy
z nauką oraz podejmowali działania zmierzające do rozwoju zainteresowań i uzdolnień
dzieci. Ponadto dzieci miały możliwość uczestniczenia w dodatkowych zajęciach
z plastyki, nauki tańca, zajęciach teatralnych, informatyki, nauki j. angielskiego, nauki
gry w bilard i piłki nożnej. W ramach placówki wsparcia dziennego dzieci otrzymywały
ciepły posiłek składający się z dwóch dań oraz podwieczorku.
Dzieci uczęszczające do placówki wsparcia dziennego objęte były także
programem profilaktycznym pn. „Potrafię być sobą”. Poprzez uczestnictwo
w zajęciach dzieci miały możliwość rozpoznawać i nazywać uczucia swoje
i innych, nawiązywać kontakty i współpracować w grupie, wzmacniać poczucie własnej
wartości, uczyć się postaw altruistycznych oraz sposobów rozwiązywania problemów
bez agresji.
4. Organizacja
ul. Grodzkiej 10.
i
prowadzenie
Centrum
Integracji
Społecznej
przy
Zgodnie z ustawą z dnia 16 czerwca 2003r. o zatrudnieniu socjalnym,
przedmiotem działalności Centrum Integracji Społecznej w Krośnie jest organizowanie
reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz
realizacja zatrudnienia socjalnego. Celem udziału w zajęciach, prowadzonych przez CIS,
jest nabywanie przez uczestników umiejętności związanych z udziałem w życiu
społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, pobytu, zamieszkania,
powtórne wykształcenie zdolności do samodzielnego świadczenia usług na rynku pracy,
nabywanie umiejętności zawodowych oraz przyuczenie do zawodu, przekwalifikowanie
lub podniesienie kwalifikacji zawodowych.
Uczestnicy CIS przygotowywani są do podjęcia pracy poprzez udział w zajęciach
dotyczących rynku pracy, zatrudnienia wspieranego, a także do samozatrudnienia
w postaci własnej działalności gospodarczej lub członkostwa w spółdzielniach
socjalnych.
W 2015 roku w zajęciach prowadzonych przez CIS uczestniczyło łącznie
21 uczestników. CIS zorganizowało dla nich szereg zajęć grupowych i indywidualnych
z psychologiem i doradcą zawodowym, miesięczne praktyki zawodowe, a następnie
zlecenia na świadczenie usług dla różnych pracodawców z terenu miasta Krosna
i powiatu krośnieńskiego. Na dzień 31.12.2015 r. 5 osób znalazło zatrudnienie na
otwartym rynku pracy, 2 osoby zrezygnowały z uczestnictwa, z 1 osobą dyscyplinarnie
rozwiązano umowę o uczestnictwie, a pozostali uczestnicy nadal realizują indywidualne
programy zatrudnienia socjalnego.
24
Na działalność Centrum Integracji Społecznej w Krośnie w 2015 r. przewidziana
była kwota 189 527,00 zł, pochodząca ze środków przeznaczonych na realizację
Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz
Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 r. Ostatecznie, do dnia 31.12.2015 r. CIS
w Krośnie wydatkował kwotę 179 197,56 zł, co stanowiło 94,55 % planu finansowego na
rok 2015 r. Pozostała wolna kwota środków na tym zadaniu, która wyniosła 10 329,44 zł.
Na realizację i nadzorowanie zadań Wydział Polityki Społecznej
i Zdrowia wydatkował łącznie kwotę 480 177,56 zł tj. 97,10 % planu finansowego na
2015 r.
Jednym z zadań programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych było
wspomaganie działalności instytucji i stowarzyszeń, służącej rozwiązywaniu problemów
alkoholowych.
Polskie Stowarzyszenie Diabetyków w Krośnie otrzymało wsparcie finansowe
w kwocie 400 zł na dofinansowanie spotkania edukacyjno-integracyjnego.
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej otrzymało kwotę 600.-zł na
dofinansowanie spotkania integracyjnego, które odbyło się w miesiącu wrześniu pn” Na
rodzinnej ziemi : Krosno- Łęki Dukielskie 2015”
W roku 2015 dofinansowano spotkania Wielkanocne dla osób bezdomnych i ubogich
z terenu miasta Krosna. Na ten cel przekazano kwotę 4.000.- zł
Aktywny Klub Emerytów i Rencistów otrzymało kwotę 900 zł na dofinansowanie
spotkania integracyjnego propagującego zdrowy styl życia w kręgu osób starszych.
Zgromadzenie Św. Michała Archanioła otrzymało kwotę 1.000 zł na dofinansowanie
pielgrzymki trzeźwościowej na trasie Warszawa-Miejsce Piastowe.
Parafia Rzymsko-katolicka pw. Św. Piotra Apostoła i Jana z Dukli otrzymała kwotę
2.000.-zł na dofinansowanie wypoczynku dla dzieci zorganizowanego w okresie od lipca
do grudnia 2015 r.
Parafia Rzymskokatolicka M.B. Królowej Polski otrzymała kwotę 1.000 zł na
dofinansowanie spotkania integracyjnego organizowanego przez „ Ruch-Światło-Życie”
w m-cu maju 2015r.
W styczniu 2015r. dofinansowano spotkanie organizowane przez Domowy Kościół
działający przy Parafii Rzymskokatolickiej pw. Trójcy Świętej na ten cel wydatkowano
kwotę 1.000 zł.
Dla Krośnieńskiego Klubu Biegacza przekazano kwotę 600 zł na dofinansowanie
imprezy sportowej pn.”Bieg ulicami miasta Krosna” zorganizowany dla mieszkańców
Krosna.
Ze środków funduszu przeciwalkoholowego wydatkowano:
- kwotę 100.199 zł łącznie z pochodnymi na pokrycie kosztów zatrudnienia
psychologów oraz pracowników socjalnych.
- kwotę 20.961 zł na opłacenie składek ZUS od wynagrodzeń
- opłaty pocztowe, rozmowy telefoniczne na kwotę 2.685 zł
25
Zatwierdzony plan środków funduszu przeciwalkoholowego oraz przeciwdziałania
narkomanii na rok 2015 wyniósł kwotę 1.211.581 zł.
w tym kwota 38.540 zł przeznaczona na przeciwdziałanie narkomanii.
Wydatki zamykają się kwotą 1.188.110 zł w ramach programu w tym narkomania
38.540 zł. Plan wykonano w 98.06 %.
- z tego:
plan realizowany przez Gminę w ramach
Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii
519.527.- zrealizowane wydatki przez Gminę w ramach
programu wynoszą kwotę
498.857.-
- plan realizowany przez MOPR w ramach Miejskiego
Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych Oraz Przeciwdziałania Narkomanii kwota
692.054-
- zrealizowane wydatki przez MOPR w ramach programu
wynoszą kwotę
689.253.-
Kwota 1.188.110 zł wydatkowana na zabezpieczenie zadań określonych w Miejskim
Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania
Narkomanii na rok 2015 pokryta została z dochodów uzyskanych z wpływów z opłat za
wydane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w kwocie 1.119.772,80 zł
pozostała kwota w wysokości 68.187,20 zł pokryto ze środków własnych gminy oraz 150
zł z darowizny.
Zrealizowane zadania zawarte w Miejskim Programie Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok
2015
w Krośnie
pozwoliły
zapobiec chociaż
w części
mnożącym się
problemom związanym z nadużywaniem alkoholu i narkomanii, a także złagodzić ich
skutki.
Opracował : Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Krośnie
z uwzględnieniem informacji z Wydziału Polityki Społecznej
i Zdrowia oraz Wydziału Kultury Sportu i Turystyki
Urzędu Miasta w Krośnie
26

Podobne dokumenty