Bibliografia

ZRÓDŁA I LITERATURA.
A. ŹnÓDI,A.
I. Pisma Pelagiusza:
1. Pelagi Expositiones XIII Epistularum Pauli, w wyd.: Alexander Souter, Pelagius's Expositions of thirteen Epistles of St.
I'aul. II - Text and apparatus criticus, Cambridge 1926 (Texts
and Studies contributions to biblical and patristic Literature ed.
by J. Arnritage Robinsolt, vol. IX, rrr. 2); zniekształcotrytekst Kotłtentarzaznajduie się rvśród rrieautertty.cznych
pism św. Hieronimo
w wydaniu MPL (tj. Migne, Patrologiae Cursus Completus, Series
lirima (latina), tom 30, kol. 645-902.
2. Pelagii Ad Dernetriadem (IJpistola), wyd. MPL, tom lJ0,
-l5__45' jak
l.io|.
rórvnież MPL, tom 33, kol. 1099_1120.
i}. Libelłus fidei Pelagii ad Innocerrtiulrrab ipso ntissrrs,Zosiulo
I.etlditus,wyd. MPL, toltr 45, liol. 1716-1718, a również MPL, tom 4it.
kol' -188_.{91;krytyczniejsze v'ydanie tekstu (którym autor nie nlÓg|
się iednak posługirvać):A' Halrrr, tsibiiothek der Symbole und Glatrberrsregeln del alten Kirche s, Breslau 1897. str. 288 nn.
{. Fragtrrenty innyclr dzieł Pelagitrsza przytacLanę p|Zez ś\\'.
.\ugl'tstyllai Mariusza Mercat<lla w ich antypelagiańskich pismach.
a z-ebrane razem x' MPL. torn 48. kol. 589--615.
II. l)isnla i dokunleltt1' dotycząte Pc|agiusza i jogo lrauki:
1. Varia scripta et rnonumenta ad historiaur Pelagianorum
yrertinentia,MPL, tonr 45, kol. 76?9-7792.
2. Quellen zur Gescłrichtedes 1leiagiarrischeuStr'eites herausgeg. \'. Lic. A. Briickner', Tiibingen 1906 (Sammlung ausgewiihlter'
liirchen- und dognletrgeschichtlicher Quellenschriften... herausgeg.
tt. L. Prof. D. G. Kriiger, zweite Reihe, siebentes Hett).
3' I)islrra antypelagiańskie Św. Arrgustyna, w wyd. M'PL, toni 44
i 45, oraz rv wyd. Corpus Script. Ecclesiastie. Latin. tom 42 i 60,
\rindobonae 1902 i 1913.
1, Pisrrla antvpelag. Śrr.. I.{iel'onilua,w rwd' MPL, tom 2f i 28.
=
l"
t!-,_
t-'
I
I
l
t2
5. Pisma Mariusza Mercatora dotyczącepelagianiznru (Commonitorium i Liber Subnotationum), w wyd. MPL, tom 48.
6' Pismo antypelag. Pawła Orosiusza (Liber Apologeticus).
w \\Td. MPL. tom 31, oraz w wyd, CSEL. tom 5. Vindobonae 18&5.
I}. IJITERATUITA.
r-
I
i
ł
j:
Ilaer J.: De operibus l'astidii, Niirnberg 1902.
Bardenhewer
O . : G e s c h i c h t ed e r a l t k i r c h l i c h e nL i t e r a t u r , t . I V .
Freiburg i. B. 1924.
I l u o n a i u t i E . : P e l a g i o e I ' A m b r o s i a s t r o ,r v R i c e r c h e r e l i g i o s e . l V
(1928), str. 1-17.
l l o n w e t s c h G . N . : ( i l u n d r i s s d e l D o g r r r e n g e s c h i c hit.e G i i t e r s l o h ,
I 919.
L l a s p a r i J . P . : B r i e f e , A b h a n d l u n g e n u n d P r e c t i g t e n ,C h r i s t i a n i a ,
1890.
C a y r ć F . : P a t r o l o g i e e t h i s t o i r e d e | a t h ó o l t l g i t :t.. | { . P a r i s * ' | o u r .
nai-Rome, 1945.
Oomeliau: A propos de la priÓre cle Pólage. u'Revtre d.histoire
ecclósiastiqrre, XXXI (1935)' nr. 1, str. 77-89.
Denlpsey J. J.: Pelagius' Clommentar-o
v -l S t . P a u l , l l o n l a , 1 t 1 3 7 .
Ernst J.: Pelagiallische Studien (I. Der Pelagiauisrnus und die
evarrgelischeRiite; II. Der Pelagianislnus und der lJrlÓsungstod
Christi), w l)er Katholik. 64/2 (ibS.l), str. 225-259; &5/1 (1885).
str. 241-269.
G a r n i e r . I . : I ) i s s e r t a t i o n e sseptelu, quibus integra continetur historia Pelagiana, w wyd. MPL, t. 48, kol. 255-698.
G r o o t d e J . F . : C o n s p e c t u s historiae dogmatum, vol. Il. Romae,
1931.
Guzzo A.: Agostino contra Pelagio, Roma, 1934.
H a r n a c k A . : L e h r b u c h d e r Dogrnengeschichte,t. Ill 5, Tiibingen,
1932.
Hedde R. - Alnanll E': Pólagiallisme,w Dictionnairede Thćologie Catholique (A. Vacant - E. Mangenot- E. Amann),
t. XII-I (Paris, 1933)'kol. 675_77ó.
Jacobi J. L.: Die Lehre des Pelagius, Leipzig, 1Lł42.
Jansenius C.: Augustinus,t. I (De haer. Pelag.), 1640.
Jiingst J.: Kultus- und Geschichtsreligion- Pelagianismusund
Augustinismus,Giessen, 1901,
I
-,--,-!r=r*t
1:i
Kirmer J.: Das Eigentum des l'astidius in pelagianischen Schritttum, St, Ottilien, 1938.
Kirsch
J. P.: Kirchengeschi,chte,t. I, Freiburg i. B. 1930.
I ( l a s e n l ' . : D i o i n n p r o E n l s , i c k l r r n g r l e s P e l a g i a u i s r u u s .F r e i b u r g
i. B. 1882.
Kor:h H.: Pelagio e la lettela agli Ebrei rr. lleligio, 11 (1935),
str. 21--ts0.
[,ertzen J.: I)e pelagianorum doctrinae llrincipiis, Coloniae, 185]].
l,oof s l'.: Pelagius, w Realencyklopedie fiir protestantische Theologie und Kirche (Herzog - Hauck), t. XV a (Leipzig, 19(X),
str. i4?-774; t. XXIV:t (Leipzig, 1913), str. 310-312.
Loof s F.: Leitfaden zuln Studium der l)ogmengeschichtea, Halle,
1906.
llartsbach .1.:Die Ethik des heiligen Augustinus e, Freiburg i. B.
1929.
Mercati G.: Some new fragments of Pelagius, w Journal of Theological Studies, VIII (1906i?), str. 526-535.
Merlin N': L'erreur fondamental de l'hóresie pćlagienne' w Scientia, II (1936), nr. 2, str. 131-I+2.
Meyer L. de: De pelagianorum et rnassiliensium contra fidem
erroribus dissert. IV, Bruxellis, 1709.
Michalski
M.: Nauka chrystologiczna Pelagiusza, \y Collectanea
Theologica, XVII (1936),f.2. str. 143-162 i w osobnej odbitce
(Lwów' 1936).
Niccoli M. (M. N.): Pelagianismo, w Bnciclopedia ltaliana, t. 26
(Roma, 1935), str. 605 nn.
Noris F. H. de: Historia Pelagi,ana, Paris, 1764.
Otten B. .I.: A rnauuel of the history of dogmas, t. l:r. St. Louis
Mo. - London, 1922.
Patouillet
L.: La vie de Pólage, (_)' 1751.
PatotrilIet
L.: Histoire de pćlagianisme. 2 r'ol. Avignon' 1763
et 7767.
l)etau D. (Petavius): De pelagianorum et semipelagianorunt
dogrnatica historia, Parisiis, 1643.
Plinval
G. de: Recherches sur l'oeuvre littóraire de Pólage
rv Revue de Philologie, LX (1934), str. 10-42.
P|invąl G. del Pólage et les prelniers aspects du pólagianisme,
w Revue des sciences philosophiques et thóologiques, 25 (1936)'
str. 429-458.
1,1
P.|inva.l G. de: Le probldme de Pćlage sous sorr clernier ótal
w Revue d'histoire ecc.lósiastique,XXXV
(1939)' str. 5_21..
P l in v al G. de: Pólage. ses óctits, sa vie et sa tóforlil€ . Ilflrr.
sanne, 19Ą3.
Riggenbach
E . : U n b e a e h t e tg e b l i e b e n e ! ' r a g m e n t e d e s P e l a g i u s Kommentars, Gtitersloh, 190.5(Beitriige zrtr FÓrderung christlicher Theologie, t. IX. f. 1).
R iggenbach
E.; Eine rvichtige Entdeckung tiir die PelagiusForschung, w Theol. Literaturblatt, XXVIII (1907), str. 73 nn.
R iggenbach
E.: Neues iiber Pelagius. r,r.The'ol. Liieraturhlatt.
XXVIII (1907)' str. 42ó.
Rivićre J.: Le .dogmede |a Ródentption - essai d'ćttrde historique 2, Paris, 1905.
tiiviÓre
J.: Le dogme de la Ródemptiorl - ótrtdes critiques et
documents, Louvain, 1931.
R i v i Ó r e J . : R ó d e m p t i o n ' u ' D i c t i o n . d e T h ó o l . ( ] a t l r .t . x l I r _ 1 ,
kol. 1912-2004.
Salmanticensis
C o l l e g i i , C u r s u s t h e o l o g i c u st. . t X . t r . X I V : t ) e
Gratia Dei, Parisiis*Bruxellis, 1878.
S c h e e b e n J . : H a n d b r t c r hd e r k a t h o l i s c h e n D o s n r a t i k . t . I I l , F r e i burg i. B. 1882.
S c h w a n e J . : D o g m e n g e s c h i c h t ed e r p a t r i s t i s c h e n Z e i t z . F r e i b u r g
i. B. 1895.
S e e b e r g R . : L e h r b u c h d e r D o g m e n g e s , c h i c h t et ., I l 3 , t L r l a n g e n Leipzig, 19P3.
S e m l e r F . : P e l a g i i e p i s t o l a a d D e n r e t r i a d e n r ,H a l a e , 1 7 7 5 .
Słomkowski
A.: Pierwotny stan człowieka według rrauki św.
-l933
(Studia Gnesnensia V. Dział teoloAugustyna, Lrvów,
giczny I.).
Smith A. J.: The Latin Sources of the Oornmentary of Pelagius
on the Epistle of St. Paul to the Rornans, w Journal of Theological Studies, XIX (1917-18), 162-230; XX (191t1*19),55-65;
t2?-7?7; XXXI (1930),
Souter A.: Pelagius's Expositions oi thirteeu tspisties of St. Paul.
.III'
I. Introduction;
Interpolatiolrs, Carnbridge 7ł22 i 19.31(Texts
and Studies contributions to biblical and patristic Literature,
vol. IX, nr. 1i 3); dzieło to poprzedzilo przeszło 20 mniejszyclr
Toz.praw' których spis podaie autor w bibliografii na początku
tomu pierl'szego.
J
ł.
t
ii
I i,ł
S o u t e r A . : T h e E a r l i e s t L a t i n C l o r n n t e n t a r i eos n t h e E p i s t l e s o f S t '
Paul, Oxford, 7927.
Tenant F. R.: The sources of the doctrines of the fall and original
sin, Cambridge, 1903.
N. de: Mómoires pour servir ż l'histoire e'cclćsiastique
Tillemont
des six premiers siÓcles, t. XIII, Paris, 1702'
T i x e r o n t J . : H i s t o i r e d e s d o g m e s , t . l I s , P a r i s , 1 9 3 1.
Turmel J': Histoire des dogmes' t. I' Le póchÓ origine| - l,a
Ródernption, Paris, 1931.
T'urner C. H.: Pelagius Commentary on the Pauline Epistles and
its History, w Journal of Theological Studies, IV (1902- 3).
str. 132-141.
Vossius G. J.: Historiae de controversiis quas Pelagius eiusqttt:
reliquiae moverunt 2, Amstelodami, 1655.
Walch Ch. W. E.: Entwurf einer vollstiłndigen Historie der Ketze.
reien, t. IV, Leipzig, 1768.
Walch J. G.: Dissertatio de pelagianismo ante Pelagiurn, Jena, 173t1.
Warfield
B.: Two Studies in the history of doctrine - Augustine
and Pelagian controversy, New-York, 1897.
F.: Dogmengeschichte der alten Kirche, Leipzig, 1922.
Wiegand
Wiggers
G. F.: Versuch einer pragmatischen Darstellung des
Augustinismus und Pelagianismus, t. I-II, Hamburg, 1821-33.
Wórter
F': Der Pelagianismus nach seinem Ursprung und seinet
Lehre z, Freiburg i. B. 1874.
'Lappala
M.: Stoicismo e cristianesimo nell' etica pelagiana, w Bolletino di studi storico-religiosi, II (1922), str. 51-65.
Zieliński
T.: Chrześcijaństwo starożytne a filozofia rzymska,
ZamośĆ,1921 (odbitka z ,,Gazety Lwowskiej..).
H.: Pelagius in lrland. Berlin, 1901.
Zimmer