docBożena Wojtkiewicz SP nr 56 Szczecin Program autorski nauczania
download 
Reklamacja Transkrypt
Bożena Wojtkiewicz SP nr 56 Szczecin Program autorski nauczania
EDUKACYJNE DYSKURSY * http:// ip.univ.szczecin.pl/~edipp* opublikowano dnia: 15. 03. 2003 r. Bożena Wojtkiewicz SP nr 56 Szczecin Program autorski nauczania informatyki w kształceniu zintegrowanym pt. ”Spotkania z komputerem” SPIS TREŚCI WSTĘP 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7. 7.8. 7.9. 8. 9. O PROGRAMIE STRUKTURA I TREŚCI PROGRAMU CELE PROGRAMU PROCEDURA OSIĄGANIA CELÓW - metody i formy pracy PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA WYKORZYSTANIE INTEGRACJI W REALIZACJI KRĘGÓW TEMATYCZNYCH PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ METODYCZNYCH WYBRANYCH TEMATÓW Moje pierwsze spotkanie z komputerem - lekcja organizacyjna W świecie literek- praca na klawiaturze W krainie figur geometrycznych- wykorzystanie autokształtów Kocham Cię Mamo - edytor grafiki Jestem poetą- edytor tekstu Ludzie listy piszą- poczta elektroniczna Z ortografią za pan brat- programy komputerowe Moje miasto w Internecie- wykorzystanie Internetu Kronika klasy- prezentacja multimedialna PROPOZYCJE OCENIANIA EWALUACJA ZAKOŃCZENIE LITERATURA AKTY NORMATYWNE I INNE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Program autorski 2 WSTĘP Informatyka jest wszechobecna w nowoczesnych społeczeństwach, toteż w naturalny sposób pojawia się także w szkole. Nieznajomość jej podstawowych metod uniemożliwia, swobodne poruszanie się we współczesnym świecie. Niesie ona ze sobą olbrzymią łatwość dostępu do informacji. Nowoczesna szkoła powinna zmierzać w kierunku stymulowania aktywnej postawy ucznia wobec otaczającego go morza informacji, przygotowania go do wybierania istotnych wiadomości i skutecznego wnioskowania. Szkoła ma również przygotować do życia we współczesnym świecie, który trudno wyobrazić sobie bez komputerów i umiejętności posługiwania się nimi.1 Opanowanie przez polską młodzież swoistego języka metod i środków informatyki jest niezbędne dla utrzymania w przyszłości kontaktu kulturowego z rówieśnikami wychowanymi w szybko informatyzującym się świecie. Specjalnej uwagi wymaga zastosowanie komputera w szkole podstawowej, gdyż osobowość uczniów jest wyjątkowo podatna na wszelkiego rodzaju czynniki kształtujące. W tej grupie szczególne miejsce zajmują klasy nauczania zintegrowanego. Uczniowie ci znajdują się na samym początku procesu nauczania, są wyjątkowo podatni na różnorodne oddziaływania środowiska szkolnego, a odpowiednio ukształtowane postawy warunkują późniejsze sukcesy i niepowodzenia.2 Zasoby informacji we wszystkich dziedzinach nauczania stale powiększają się i na ogół są rozproszone w różnych miejscach, a także znajdują się na różnych nośnikach, takich jak: papier, dyskietki, płyty CD, taśmy filmowe i wideo, serwery sieci komputerowych. Obie te cechy czyli wielkość zasobów informacji oraz ich rozproszenie powodują, że niezbędne jest posłużenie się komputerem, a ogólnie technologią informacyjną, aby móc korzystać z tych informacji. I. O PROGRAMIE Jednym z zadań współczesnej szkoły jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. Znalazło to odbicie wśród ogólnych zadań szkoły zapisanych w dokumencie reformy edukacji – Podstawie programowej kształcenia ogólnego.3 Nauczyciele mają stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności „ poszukiwania, porządkowania i 1 Zob. M. Ledzińska, O niektórych wyzwaniach edukacyjnych na przełomie wieków, „ Życie szkoły” 2002/4, s. 23 S. Juszczak, Komunikacja interakcyjna człowieka z komputerem, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000, s. 122 3 Rozporządzenie MEN, 15 luty 1999 r. 2 Spotkania z komputerem wykorzystywania informacji 3 z różnych źródeł oraz posługiwania się w tym technologią informacyjną”.4 Wychodząc naprzeciw tym założeniom postanowiłam zajęcia informatyczne rozpocząć już w klasach młodszych. Nauczanie informatyki na tym etapie nie może przyjąć sztywnych ram programowych. Opracowany przeze mnie program opiera się przede wszystkim na zabawie i grach. Ta forma pracy ma sprzyjać szybkiemu nauczeniu się podstawowych zasad obsługi komputera. Treści edukacji informatycznej nie stanowią odrębnego działu programowego, lecz odnajdujemy je we wszystkich edukacjach, a w szczególności w edukacji polonistycznej, społeczno-przyrodniczej, estetyczno-manualnej, matematycznej. Mówią one przede wszystkim o rzeczach z jakimi dzieci spotykają się na co dzień, pomagają im rozwiązać spotykane problemy, obejmując w kolejnych klasach szersze ujęcie tych samych zagadnień. Ich układ umożliwia wielokrotne powroty do ukazywanych treści, ale w bogatszej i bardziej rozwiniętej formie. Dzięki temu dziecko w kolejnych powrotach utrwala, wzbogaca swoją wiedzę, tworząc pełniejszy obraz świata informatycznego. Proponowane treści dają możliwość pracy z uczniem zdolnym, oznaczone są one gwiazdką. Naszą wyprawę w świat komputerów dziecko rozpocznie od zabaw i gier, ponieważ w tym wieku spędza na tym sporo czasu. Dzięki temu komputer stanie się mu bliższy a sam uczeń chętniej z niego będzie korzystał. „Spotkania z komputerem” prowadzone w klasach młodszych, mają na celu otworzyć przed wychowankiem dalsze niezgłębione możliwości komputera w klasach starszych. Główne założenia programu, jego cele, treści kształcenia, formy i metody ich realizacji pozwolą na wszechstronny rozwój młodego człowieka zgodnie z jego potencjalnymi możliwościami. Wśród wielu metod jakie będą pojawiać się w toku realizacji treści, dominować będą metody aktywizujące młodych ludzi, pobudzające do działania i tworzenia. Program przedstawia podstawowe elementy i treści jakie powinna zawierać edukacja informatyczna w kształceniu zintegrowanym w klasach 1-3. Zawarte w programie propozycje ośrodków tematycznych z hasłami dnia zostały opracowane w oparciu o Podstawę programową kształcenia ogólnego. 5 Realizacja programu „Spotkania z komputerem” odbywać się będzie w obrębie ramowego planu edukacji zintegrowanej. 4 5 Nowa encyklopedia powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Rozporządzenie MEN, 15 luty 1999 r. Program autorski 4 II. STRUKURA I TREŚCI PROGRAMOWE Nadrzędnym celem edukacji jest na pewno stworzenie uczniom takich warunków rozwoju, które zapewniłyby im przygotowanie do różnorodnego poznawania rzeczywistości oraz uczestniczenia w niej w sposób aktywny i twórczy. Przygotowane zadania cechuje kompleksowość. Obejmują one różne obszary treści, które skupiają się w działaniach służących do ich zrealizowania. Strukturę i treści programu prezentują następujące schematy: Schemat 16 Struktura programu dziecko edukacja informatyczna oparta na nauczaniu zintegrowanym ośrodki tematyczne w I roku nauczania ośrodki tematyczne w II roku nauczania ośrodki tematyczne w III roku nauczania działania edukacyjne służące osiąganiu kompetencji przez dzieci EWALUACJA EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA 6 J. Korzańska, Kształcenie zintegrowane a b c, Pracownia Pedagogiczna i Wydawnicza, Warszawa1999, s.12 Spotkania z komputerem Schemat 2 Prezentacje multimedialne - bank pomysłów 5 Treści programowe Komputer - robot XXI wieku Edytor grafiki - artysta -plastyk Internet - bank informacji Programy komputerowe - sposób na naukę i nudę Klawiatura i myszka - telefon do komputera Poczta elektroniczna - współczesny listonosz Edytor tekstu - nadworny pisarz Program autorski 6 III. CELE PROGRAMU Główne założenia psychofizycznego reformy uczniów i oświaty podkreślają wagę harmonijnego konieczność stwarzania optymalnych rozwoju warunków do samodoskonalenia się zgodnie z indywidualnymi potrzebami i predyspozycjami. Edukacja na tym szczeblu kształcenia ma: - nauczyć ucznia obsługi komputera i jego wykorzystania w pracy, nauce i zabawie - wdrażać do stosowania zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze - pokazać zastosowanie komputera w różnych dziedzinach naukowych - nauczyć redagowania dokumentów za pomocą edytora tekstu i edytora grafiki - przedstawić rozwiązywanie prostych zadań przy pomocy komputera - wzbogacić ucznia o wiedzę dotyczącą technologii informacyjnej - kształtować umiejętność poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł - nauczyć komunikowania za pomocą poczty elektronicznej - rozbudzać zainteresowania i uzdolnienia informatyczne - wzbogacić sposób i możliwości zdobywanej wiedzy i umiejętności - usprawnić proces uczenia się - rozwijać aktywność poznawczą i twórczą dziecka oraz właściwie ją motywować - doskonalić sprawności i umiejętności w zakresie mówienia, pisania, czytania, pracy z tekstem, liczenia, logicznego myślenia, rozumienia elementarnych pojęć matematycznych IV. PROCEDURA OSIĄGANIA CELÓW - metody pracy i formy realizacji Efektywność realizacji każdego programu zależy od zrozumienia jego idei, a następnie od inwencji i pomysłowości jego wykonawcy. Chcąc osiągnąć zamierzone cele pamiętać, aby: - stwarzać dzieciom możliwości zaspokojenia naturalnej ciekawości świata należy Spotkania z komputerem - 7 stwarzać dzieciom wielu różnorodnych sytuacji - pomysłowo i odważnie projektować sytuacje dydaktyczno – wychowawcze - zabezpieczać dzieciom poczucie bezpieczeństwa i swobody W realizacji edukacji informatycznej we wszystkich sferach aktywności ucznia pomogą nam zaprezentowane różnorodne formy pracy: - zwiedzanie pracowni komputerowych - organizowanie informatycznych turniejów (klasowych, międzyklasowych) - organizowanie gier i zabaw z elementami wiedzy informatycznej - praca z grami komputerowymi - wykonywanie gazetek i albumów za pomocą komputera - wykonanie folderów o miastach Pomorza Zachodniego - organizowanie komputerowych konkursów plastycznych - układanie tematycznych krzyżówek i rebusów - prowadzenie korespondencji z uczniami innych szkół - prowadzenie lekcji otwartych z wykorzystaniem komputera - organizowanie wystaw wytworów dzieci wykonanych na komputerze - pokaz prezentacji multimedialnych - przygotowywanie materiałów na dany temat - wykonywanie zaproszeń, dyplomów, wizytówek, odznak V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW - wymienia części składowe komputera - zna i stosuje zasady bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze Poznajemy komputer - wymienia podstawowe zasady pracy z komputerem - przestrzega regulaminu pracowni komputerowej - wymienia korzyści wynikające z użytkowania komputera w różnych dziedzinach Program autorski 8 - prawidłowo uruchamia i wyłącza komputer - umie się zalogować do sieci - bezpiecznie zamyka system operacyjny przed wyłączeniem komputera - sprawnie manipuluje kursorem myszy Sposoby porozumiewania się z komputerem - rozmieszcza ikony na pulpicie - wskazuje i nazywa wybrane elementy interfejsu 7 użytkownika - otwiera w wybrany sposób określony program - zmienia rozmiary i położenie otwartego okna programowego - uruchamia proste gry zręcznościowe z wykorzystaniem kursora myszy - pracuje w edytorze graficznym Paint - pobiera z palety poszczególne narzędzia graficzne - korzysta z palety kolorów - maluje aerografem Edytor grafiki - kreśli i nazywa poszczególne figury geometryczne - tworzy rysunki z symetrią osiową poprzez kopiowanie i wklejanie odbicia lustrzanego - zna zasady łączenia grafiki z tekstem - zapisuje prace w pliku i otwiera zapisane pliki - tworzy kompozycje z wykorzystaniem opcji: kopiujwklej - drukuje powstałe prace 7 Zob. Multimedialna Encyklopedia PWN, 1999 Spotkania z komputerem 9 - zna klawiaturę i sposób pisania wielkich liter, liter z polskimi znakami diakrytycznymi - pisze proste teksty, wykorzystując funkcję sprawdzania pisowni (F7) - zmienia rodzaj, wielkość, pogrubienie, pochylenie i podkreślenie liter Edytor tekstu - pisze teksty według ściśle określonego sposobu - wykonuje ozdobne napisy przy pomocy obiektów galerii WordArt - wstawia gotowy obiekt graficzny np. z galerii ClipArt - dokonuje obróbki gotowych obiektów – zaznacza, kopiuje, wycina, wkleja, przesuwa, wyrównuje - posługuje się większością klawiszy funkcyjnych - wstawia proste tabele i je formatuje - wykonuje zaproszenia, dyplomy, albumy, foldery, plan lekcji - zna zasady funkcjonowania poczty elektronicznej Poczta elektroniczna - wymienia elementy adresu e-mail - prawidłowo adresuje przesyłki elektroniczne - redaguje, przesyła i odbiera wiadomości elektroniczne - nawiązuje kontakty z uczniami z innych szkół - rozumie pojęcie oprogramowania komputerowego - uruchamia wybrany program edukacyjny - korzysta z wybranych programów edukacyjnych Oprogramowanie komputerowe - wyszukuje określone informacje w Encyklopedii Multimedialnej - rozwija własną aktywność poznawczą - utrwala i ćwiczy nabyte umiejętności - wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce Program autorski 10 - rozumie zasady funkcjonowania Internetu - wymienia zasady budowy i wpisywania adresu internetowego Internet* - wymienia kilka przeglądarek internetowych - otwiera przeglądarkę internetową - porusza się po linkach i odnośnikach - zdobywa informacje na określony temat - wymienia zagrożenia związane z wykorzystywaniem Internetu - otwiera program PowerPoint - zna zasady tworzenia prezentacji multimedialnych - opracowuje pojedyncze slajdy Prezentacja Multimedialna* - wstawia odpowiedni obiekt z galerii ClipArt, WordArt - tworzy prezentację złożoną z kilku slajdów połączoną animowanymi przejściami - wzbogaca prezentację efektami dźwiękowymi VI. WYKORZYSTANIE KOMPUTERA W REALIZACJI WYBRANYCH KRĘGÓW TEMATYCZNYCH Edukacja informatyczna prowadzona w klasach młodszych jest ściśle powiązana z nauczaniem zintegrowanym. Podstawą realizacji opracowanego programu jest tematyka zajęć realizowanych całkowicie zgodnie sprzyjają z rozkładem materiału. Poszczególne jednostki zintegrowane wprowadzaniu elementów poszczególnych edukacji prezentują poniższe schematy: edukacji informatycznej. Integrację Spotkania z komputerem S c h e ma t 3 8 11 Integracja wybranych edukacji w obrębie tematu: „ W świecie literek ” j.polski + społeczeństwo Odczytanie wiersza pt.” Abecadło” -odszukiwanie liter na klawiaturze Wycieczka po różnych stylach pisma Improwizacje ruchowe przy muzyce - bal na zamku literek muzyka + ruch 8 matematyka Rozmowa na temat historii pisma - materiały z Internetu* W ŚWIECIE LITEREK Wykonanie strony tytułowej do albumu literek Rysowanie domków dla samogłosek i spółgłosek Wykonanie albumu literek (praca w grupach) Ilustrowanie albumu literek (wstawianie rysunków z galerii ClipArt) plastyka + technika Por. Program nauczania zintegrowanego w klasach 1-3 szkoły podstawowej, Juka, Warszawa 1999, s. 7 Program autorski Schemat 49 12 Integracja podejmowanych działań w obrębie tematu: „ Z ortografią za pan brat” Czytanie poleceń dotyczących wykonywanych ćwiczeń Słuchanie instrukcji działań czytanych przez nauczyciela i uczniów Wypisywanie na tablicy wyrazów, w których popełniono błędy czytanie mówienie słuchanie pisanie obliczanie Z ortografią za pan brat rysowanie Prezentowanie otrzymanych programów edukacyjnych Obliczanie wyników - wybór mistrza ortografii Wykonanie ortogramów trudnych wyrazów ( Point ) (gry edukacyjne) Układanie rebusów do trudnych wyrazów Organizacja pracy w grupie - asystenci nauczyciela 9 tworzenie organizacja włas. działań badanie doskonalenie się Sprawdzanie poprawności ortograficznej (F7) Zdobycie nowych wiadomości z zakresu ortografii i pracy z komputerem Por. Program kształcenia zintegrowanego w szkole podstawowej, Mój świat, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2000, s.58 Spotkania z komputerem 13 S c h e m a t 5 10 PŁASZCZYZNY INTEGRACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA Edukacja polonistyczna społeczna Edukacja przyrodnicza Edukacja muzyczno plastyczna Edukacja matematyczna Edukacja informatyczna PRZYGOTOWUJEMY PREZENTACJĘ O SZCZECINIE Umiejętności ucznia -zgodnie współpracuje z grupą -pamięta o wielkiej literze w nazwach własnych -zna legendę miasta -wymienia zabytki miasta -zna adresy ważniejszych instytucji -dokonuje selekcji informacji -zna miejsce Szczecina na mapie Polski -wymienia rzeki płynące przez Szczecin -utrwala poznane figury geometryczne -rozróżnia linie łamane, krzywe proste -projektuje stronę tytułową i schemat całej prezentacji -rozmieszcza obiekty na poszczególnych slajdach -dodaje dźwięk -tworzy pojedyncze slajdy -wzbogaca slajdy efektami animacji -nagrywa dowolny dźwięk* -łączy slajdy w całość * -korzysta z funkcji wypunktowania i numerowania -sprawdza poprawność ortograficzną (F7) -wstawia obiekty z galerii ClipArt-u i WordArt-u -poszukuje informacji w Internecie * 10 Por. Program zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej w kl. I –III, Z Ekoludkiem w szkole, Wydawnictwo Edukacyjne Żak, Warszawa 1999, s.11 Program autorski 14 VII. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ METODYCZNYCH WYBRANYCH TEMATÓW: 7.1 Temat: Moje pierwsze spotkanie z komputerem. Cele: - wymienia podstawowe zasady obowiązujące w pracowni komputerowej nazywa części składowe komputera układa puzzle opisuje ilustracje rozwiązuje zagadki prawidłowo uruchamia i wyłącza komputer posługuje się kursorem myszy dokonuje prostych obliczeń w zakresie 10 współpracuje w grupie Metody: pogadanka, drama, graffiti, burza mózgów Formy: grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: puzzle, ilustracje, zagadki, liczydła, liczmany Przebieg: 1. Pogadanka z pokazem : 1. Nauczyciel bardzo krótko przedstawia różne sposoby liczenia na przestrzeni czasów11 - tabliczki Sumerów ( ilustracje w książkach) - omawia żetony buchalteryjne, liczmany - dzieci na dowolnie przygotowanych liczmanach dokonują prostych obliczeń np.7 + 3= - liczydła różnego rodzaju ( sznurowe), obliczenia na liczydle w klasie - liczenie na palcach - różnego rodzaju maszyny ( tylko ilustracje) - kalkulatory – (można wykonać dowolne obliczenia) 2. Rozwiązanie krzyżówki (hasła wpisuje nauczyciel, lub uczeń, który potrafi już ładnie pisać ): - hasła plik podajemy słownie - hasło internet pokazujemy ikonkę - pozostałe pokazujemy wskaźnikiem 11 W. Krysicki, Jak liczono dawniej, a jak liczymy dziś, Nasza Księgarnia, Warszawa 1977, s. 59 Spotkania z komputerem 15 P K O D K Ł A D K A M O N I T O R M Y S Z K A P L I K L A W I A T U R A D Y S K I E T K A I N T E R N E K R A N E T 3.Wykorzystanie komputera w różnych dziedzinach: - pogadanka - spacer po szkole - pokazanie miejsc, gdzie komputer jest wykorzystywany: księgowość, biblioteka, gabinet dyrektora, sala komputerowa 4. Zajęcia w sali komputerowej: Ø opracowanie regulaminu pracowni komputerowej - podział na grupy poprzez wylosowanie ilustracji na kolorowych kartkach - I grupa ilustracje na zielonych kartkach, II grupa - żółte kartki, III grupa - niebieskie kartki, IV grupa – czerwone - dzieci w grupach przyglądają się ilustracjom, wybierają te, które przedstawiają właściwe zachowanie w sali komputerowej - wspólne omówienie wybranych ilustracji, nauczyciel demonstruje duże ilustracje na foliogramach, nadawanie tytułów - tworzenie regulaminu pracowni komputerowej – zawieszenie ilustracji na gazetce ściennej Ø praca z komputerem - włączenie komputerów i zalogowanie się do sieci - uruchomienie komputerowych gier edukacyjnych (wskazana pomoc nauczyciela ) - praca na komputerze (około 15 minut) - bezpieczne zamknięcie systemu operacyjnego - wyłączenie komputerów Program autorski 16 5. Wklejenie do zeszytu ułożonych puzzli przedstawiających komputer: - praca poziomami (łatwiejsze i trudniejsze puzzle) 6. Ewaluacja zajęć – „ Komputerowa ciuciubabka ” - dziecko z zawiązanymi oczyma rozpoznaje i nazywa poszczególne części wskazywane przez nauczyciela 7.2 Temat: W świecie literek . Cele: - uczeń wymienia samogłoski i spółgłoski słucha opowiadania nauczyciela rozpoznaje podstawowe figury geometryczne dokonuje syntezy i analizy wzrokowej odnajduje litery na klawiaturze zmienia czcionkę, grubość, ułożenie liter korzysta z galerii ClipArt Metody: metoda projektów, ekspozycja, pogadanka Formy: praca w grupach, zespołowa, indywidualna Środki dydaktyczne: kartoniki z literkami, tekst opowiadania, kaseta z nagraniami, różnorodne książki Przebieg: 1. Wysłuchanie wiersza pt. „ Abecadło” - analiza wiersza - wyróżnienie literek, losowanie spółgłosek i samogłosek, zawieszenie plakietek na szyi (różne figury, posłużą do podziału na grupy) Spotkania z komputerem A 17 B E C O D I S 2. Zabawa z literkami: - podział dzieci na dwie grupy: samogłoski i spółgłoski - czytanie wszystkich samogłosek i spółgłosek - tworzenie ruchomych wyrazów - przeliczanie liter w wyrazach 3. Krótkie omówienie historii pisma: - pokaz ilustracji - pokaz różnych stylów pisma - oglądanie starych i współczesnych książek 4. Polowanie na literki: Ø podział na grupy według figur geometrycznych, wyłowienie asystentów (odpowiadają za swoją grupę, pomagają wykonać polecenia nauczyciela) Ø uruchomienie komputerów, Start, Programy, Word, nowy dokument Ø szukanie na klawiaturze liter swojej grupy Ø szukanie liter- praca w parach Ø szukanie liter wypowiadanych przez nauczyciela Ø wytłumaczenie powstawania polskich znaków: ą, ę, ó, ł, ś, ć, ń, ż przy pomocy klawisza Alt; ź przy pomocy klawisza Alt i x Ø wykonywanie ćwiczeń zgodnie z opowiadaniem nauczyciela: Raz mała literka, której jesteście właścicielem (chodzi o literki wylosowane przez dzieci na początku zajęć) postanowiła wybrać się na spacer do krainy Worda, bardzo się bała. Pierwsze królestwo, które odwiedziła to królestwo Rozmiarów czcionki (nauczyciel w tym samym czasie podnosi wcześniej przygotowane kartoniki, pokazujące odpowiednie okienka). Któż z nas nie chce być duży, najpierw skoczyła na 14, później na 16 a na końcu na 26 i tak nasza mała literka stała się dorosła. Wówczas postanowiła odwiedzić królestwo pogrubionych liter. Bardzo się zdziwiła, gdy zobaczyła jak wygląda, uśmiechnęła się i postanowiła ruszyć dalej. Tuż obok, było królestwo Kursywy, trochę się bała ale i tam weszła. Idąc dalej, myślała o tym co ją jeszcze czeka. A może ktoś z was wie, gdzie mogła jeszcze trafić ( okazja dla tych dzieci, które już pracowały w edytorze tekstu )? Tak, teraz odwiedziła królestwo podkreśleń. (dalszą część opowiadania mogą tworzyć dzieci, korzystając już z poznanych możliwości ) Ø zapisanie swojego imienia, mamy, taty, brata, siostry Ø obrabianie zapisanych wyrazów Program autorski 18 5. Zabawa muzyczna „Bal na zamku liter”: - samogłoski tworzą koło wewnątrz koła spółgłosek - zapraszanie literek do swoich kół 6. Wykonanie albumu liter: Ø każda osoba wykonuje jedną stronę albumu ze swoją literką Ø wstawianie rysunków z galerii ClipArt K O Ø złożenie albumu w całość 7.3 Temat: W krainie figur geometrycznych . Cele: - uczeń rozróżnia podstawowe kształty - kreśli i nazywa figury geometryczne - posługuje się autokształtami - dokonuje dowolnego obrotu figurą - korzysta z palety kolorów - drukuje wykonaną pracę - rozwiązuje proste zdania z tekstem Metody: aktywne słuchanie, rozmowa, drama Formy: zespołowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: tekst bajki, figury geometryczne, puzzle, komputery, kolorowanki Przebieg zajęć: 1. Wysłuchanie bajki o figurach geometrycznych: Za górami i za lasami, gdzie rzeki płyną miodowe, było sobie kiedyś królestwo bardzo piękne i kwadratowe. Kwadratowe stały tam chatki, kwadratowe kwitły tam kwiatki, kwadratowe latały ważki, kwadratowe śpiewały ptaszki. Kwadratowy był sobie zamek, cztery Spotkania z komputerem 19 wieże i most zwodzony, kwadratowe ogromne wrota i kwadratowe złote balkony. W kwadratowej złotej koronie król zasiadał w sali na tronie, w kwadratową drapał się głowę. Nie opodal za siódmą rzeką, stała góra, a na tej górze było sobie królestwo, prostokątne i niezbyt duże. Prostokątne stały tam chatki, prostokątne kwitły tam kwiatki, prostokątne latały ważki, prostokątne śpiewały ptaszki. Prostokątne był sobie zamek, cztery wieże i most zwodzony, prostokątne ogromne wrota i prostokątne złote balkony. W prostokątnej złotej koronie król zasiadał w sali na tronie, w prostokątną drapał się głowę. Obok tego królestwa, pośrodku oceanu trójkątna sterczała skała, na tej trójkątnej skale było sobie trójkątne królestwo, całkiem odlotowe. Trójkątne stały tam chatki, trójkątne kwitły tam kwiatki ... . Ale to nie koniec bajki, tuż obok trójkątnych pałaców swoje widoki rozciągało wielkie królestwo okrągłe, wszystkim zawracające głowę. Okrągłe stały tam chatki, okrągłe kwitły tam kwiatki.... Aż się stała rzecz niesłychana, wszystkie dzieci postanowiły razem spędzić Dzień Dziecka. Królowie się zawstydzili, szybko wielką ucztę wyprawili i bawili się noc całą. Wszystkim było bombowo, okrągło, trójkątnie, prostokątnie i kwadratowo .12 - wyodrębnienie kształtów występujących w bajce jakie były królestwa ? nauczyciel czyta wybrane zdanie, dzieci podnoszą do góry odpowiednią figurę 3. Rozróżnianie kształtów i nazywanie figur geometrycznych: - praca w grupach (podział na grupy poprzez losowanie na odwrocie każdej figury zapisana jest cyfra od 1 do 10) - budowanie postaci, domków z otrzymanych figur – obliczanie sumy cyfr powstałej postaci - odwzorowywanie figur geometrycznych przez właściwe ustawienie się dzieci układanie puzzli przedstawiających wybrane figury geometryczne 4. Zabawa ruchowa pt. „ Kółko graniaste ”. 5. Wykonanie ilustracji danego królestwa przy pomocy autokształtów. Ø uruchomienie komputerów, otworzenie Worda, kliknięcie na Widok, pasek narzędzi, wybranie opcji Rysowanie Ø praca na pojedynczej figurze Ø obracanie figury opcją: dowolny obrót Ø dokładanie cienia, wykorzystanie ustawienia 3-W Ø wypełnienie kolorami Ø wykonanie ilustracji za pomocą figur pobranych z autokształtów Ø nadanie tytułu Ø wykonanie obramowania (Format, Obramowania i cieniowania, Obramowanie strony, Wzór, OK) 12 Por. M. Piotrowska, Już w szkole, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2000, s. 20 Program autorski Ø Ø 20 wydrukowanie pracy bezpieczne zamknięcie systemu 6. Analiza prac w grupach: - przeliczanie elementów - rozwiązywanie prostych zadań z tekstem z wykorzystaniem liczmanów- figury geometryczne np. Ania kupiła 4 lizaki okrągłe i 7 lizaków prostokątnych. Ile lizaków ma Ania? 4 7 4 + 7= 11 7. Tworzenie nowych wyrazów do poznanych pojęć: KWADRAT, TRÓJKĄT, PROSTOKĄT, KOŁO Kraj Okno Łapa Ola 8. Utrwalenie poznanych figur geometrycznych: - pokoloruj wszystkie trójkąty na żółto prostokąty na zielono koła na pomarańczowo kwadraty na brązowo pozostałe figury według własnego pomysłu 7.4 Temat: Kocham swoja mamę. Cele: - uczeń zna części mowy - rozumie na czym polega okazywanie szacunku wobec rodziców - potrafi samodzielnie redagować życzenia Spotkania z komputerem - 21 wymienia części składowe kwiatu wykonuje laurkę w Paint zapisuje a następnie otwiera wykonaną pracę Metody: drama, mapa mentalna, pokaz, promyczkowe uszeregowanie Formy: zespołowa, indywidualna Środki dydaktyczne: rebus, kolorowe plansze z trudnościami ortograficznymi, kaseta z nagraniami piosenek, foliogramy przedstawiające budowę kwiatu tulipana, komputer, kolorowe kwiatki z literkami Przebieg zajęć: 1. Swobodne wypowiedzi związane z „ Dniem Matki” - wysłuchanie piosenek: „ Nie ma jak u mamy ”, „ Dobrze w domu być z mamą ” - analiza tekstu: jak mówią o mamie dzieci, a jak dorośli? - gromadzenie słownictwa metodą promyczków wokół słowa: Moja mama - określenie zapisanych części mowy - uwypuklenie trudności ortograficznych kochana kochana opiekuńcza MOJA MAMA miła miła opiekuńcza kochana dobra dobra 2. Rozmowa na temat sposobów okazywania wdzięczności za otrzymywaną miłość matczyną. 3. Rozwiązanie rebusu, tematu zajęć: aaLa + chm dla ma szaa Program autorski 22 4. Wykonanie laurek na komputerze: Ø uruchomienie komputerów, kliknięcie na Start, Programy, Akcesoria, Paint Ø objaśnienie kolejnych ikonek Ø rysowanie pojedynczych kwiatów Ø tworzenie pełnej laurki Ø wykonanie obramowania Ø zapisanie wykonanej pracy: Plik, Zapisz jako..., Laurka dla mamy Ø bezpieczne zamknięcie systemu 5. Budowa kwiatów: - zwrócenie uwagi, że najczęściej na laurkach pojawiły się kwiaty - pogadanka na temat skąd się biorą piękne kwiaty? - wyjście do pobliskiego ogródka, obserwacja kwiatów, zwrócenie uwagi na części składowe, wyróżnienie barw podstawowych i pochodnych 6. Poznanie budowy kwiatów: - przedstawienie schematu przy pomocy foliogramów - wklejenie schematu do zeszytów 7.Redagowanie życzeń z okazji Dnia Matki: - pokaz ilustracji przedstawiających mamy w różnych sytuacjach - gromadzenie słownictwa potrzebnego do ułożenia życzeń - przypomnienie zasad stosowania wielkiej litery w zwrotach grzecznościowych Ø uruchomienie komputerów, Start, Programy, Akcesoria, Paint, Plik, Otwórz, Laurka dla mamy Ø kliknięcie na literkę A, w celu dodania tekstu Ø zapis życzeń ( przypominamy o wielkiej literze w zwrotach grzecznościowych i starannym rozmieszczeniu tekstu) Ø wydrukowanie gotowej pracy Ø bezpieczne zamknięcie systemu - prezentacja laurek, upięcie ich na klasowej gazetce ( zostaną wręczone podczas popołudniowego spotkania z mamami) 8. Przedstawienie treści piosenki pt. „ Wiosna”( drama): - budzenie się do życia - rozwój - kwitnienie - taniec kwiatów Spotkania z komputerem 23 9. Podsumowanie zajęć: - wyróżnienie dzieci najaktywniejszych ( otrzymują kwiatka z odpowiednią literką ) - układanie zdania z otrzymanych kwiatków, dla ułatwienia kwiatki tworzące jeden wyraz mogą być w jednym kolorze K 7.5 KOCH A M MOJĄ MAMĘ ! Temat: Jestem poetą. Cele: - - zna postać pisarki Joanny Kulmowej13 rozumie pojęcie zwrotki i wersów wymienia różne formy wypowiedzi zapisuje poprawnie liczebniki posługuje się edytorem tekstu uruchamia funkcję sprawdzania pisowni dokonuje zmiany w napisanym tekście dodaje i odejmuje sposobem pisemnym Metody: rozmowa, drama, prezentacja, ekspozycja, praca z tekstem, „ kula śniegowa ”14 Formy: zespołowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: prezentacja multimedialna, komputery, zadania z treścią, kolorowe paski do podziału na grupy, ilustracje, książki Joanny Kulmowej Przebieg zajęć: 1. Wysłuchanie wiersza Joanny Kulmowej pt. „ Gdzie jest wiosna ”15 - analiza wiersza - wyróżnienie zwrotek, rymów 2. Przybliżenie postaci Joanny Kulmowej: - prezentacja multimedialna przygotowana przez nauczyciela - przeglądanie książek na wystawce - obejrzenie ilustracji przedstawiających pisarkę - recytacja wybranych wierszy ( przypomnienie elementów wzorowej recytacji ) 13 Zob. Literatura polska XX wieku- przewodnik encyklopedyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 J.Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, AU OMEGA, Suwałki 1998, s.56 15 J. Kulmowa, Śpiew lasu, Biuro wydawnicze RUCH, Szczecin 1967, s.10 14 Program autorski 24 3. Obliczenia matematyczne związane z życiem pisarki: Zad.1 Joanna Kulmowa urodziła się w 1928 roku. Ile lat skończy w tym roku ? Zad.2 Joanna Kulmowa w 1961 roku zamieszkała w Strumianach, w Puszczy Goleniowskiej. W roku 1996 przeniosła się do Warszawy. Ile lat spędziła w Strumianach ? - - podkreślenie liczebników w rozwiązywanych zadaniach, zapis słowny zwrócenie uwagi na pisownię: sześćset, pięćdziesiąt, dziewięćset zabawa pt.” Który liczebnik zginął?” (nauczyciel na tablicy zawiesza kilka liczebników, następnie uczniowie zapamiętują je, po chwili prowadzący ściąga jeden kartonik, zadaniem dzieci jest zapisanie brakującego liczebnika) ostatnim brakującym liczebnikiem jest numer strony w tomiku pt. ”Śpiew lasu”16, na której znajduje się kolejny wiersz Joanny Kulmowej 4. Pisanie wierszy o wiośnie metodą „kuli śniegowej”17: - praca w grupach czteroosobowych ( łączą się tworząc tytuł, imię i nazwisko autora) I etap – praca samodzielna Słoń II etap – praca w parach Trąbalski Słoń Trąbalski II etap – praca w grupach Julian Tuwim Julian Tuwim „ Słoń Trąbalski ” Julian Tuwim Ø uruchomienie komputerów Ø zapis wierszy w edytorze tekstu Ø korzystanie z funkcji Wstaw obiekt WordArt, zapis tytułu wiersza Ø sprawdzenie pisowni i gramatyki – F7 Ø praca nad tekstem: wyśrodkowywanie, wyjustowywanie, zmniejszanie lub zwiększanie wcięć, dobieranie kroju, rozmiaru, koloru czcionki itp. Ø ozdabianie ( Paint, galeria ClipArt ) Ø wydrukowanie wierszy Ø tworzenie klasowego tomiku wierszy 16 17 Tamże, s.3 J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, AU OMEGA, Suwałki 1998 , s. 56 Spotkania z komputerem 25 5. Prezentacja wierszy z podkładem muzycznym . 7.6 Temat: Ludzie listy piszą. Cele: - uczeń dokonuje obliczeń sposobem pisemnym wymienia podstawowe jednostki miary pokazuje kierunki świata projektuje znaczki pocztowe redaguje wiadomość adresuje i wysyła wiadomość pocztą elektroniczną wymienia elementy adresu e-mail stasuje wielką literę w zwrotach grzecznościowych Metody: drama, ekspozycja, opowiadanie, pokaz, metoda „ siedmiu kapeluszy”18 Formy: zespołowa, grupowa , indywidualna Środki dydaktyczne: klasery ze znaczkami, listy do uczniów, atrapy kapeluszy, foliogramy, kontury Polski Przebieg zajęć: 1. Rozwiązanie krzyżówki: K 1. Wysyłasz w niej list 2.” Kot ” pocztowy 3. Wysyła list N 4. Naklejasz na kopertę 5. Piszesz go z kolonii do rodziców O P E K O D R A D A W C A Z N A C Z E K L I S T D R 6. Bez niego list nie dotrze do adresata A T A E S 2. Omówienie drogi listu przy pomocy foliogramów. 3. Pokazywanie na mapie Polski miejscowości, w których uczniowie mają rodzinę lub dobrych znajomych. - określanie kierunków położenia tych miejscowości - obliczanie odległości, jaką musi pokonać list ( mapka konturowa z wybranymi miejscowościami i odległościami między nimi) - zadania matematyczne 4. Spotkanie z listonoszem: 18 Ibidem, s. 85 Program autorski - - 26 rolę listonosza może pełnić rodzic, uczeń ze starszej klasy wręczenie dzieciom listów napisanych przez nauczyciela - dokładna analiza adresu odczytanie treści listu ( zakładamy, iż jest to okres półrocza i list ten może dotyczyć oceny pracy w minionym semestrze, list kończymy pytaniem, a jak Tobie pracowało się w tym semestrze ? podanie adresu poczty elektronicznej Ø omówienie adresu poczty elektronicznej: np. gstasiak@beta56 • loggin: ( minimum 3 znaki) • hasło: (minimum 6 znaków) Ø zakładanie konta, korzystając z www.onet.pl Ø wprowadzenie dla wszystkich dzieci jednego hasła: np. klasa 3 e, loggin dowolny Ø wydrukowanie wszystkich kont pocztowych klasy (dzieci szybko zapomną swój adres) Ø próba wysyłania odpowiedzi, na pytanie otrzymane w liście od nauczyciela Ø wymiana adresów Ø wylogowanie się, bezpieczne zamknięcie systemu 6. Zalety i wady poczty elektronicznej: - wykorzystanie metody siedmiu kapeluszy19 7.7 Temat: Z ortografią za pan brat. Cele: - uczeń posługuje się słownikiem ortograficznym układa rozbudowane zdania wyróżnia poznane części mowy sprawnie manipuluje kursorem myszy i klawiaturą pracuje z wykorzystaniem programów edukacyjnych20 układa spójną wypowiedź Metody: ekspozycja, opowiadanie, pokaz, burza mózgów, graffiti Formy: zespołowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: słowniki ortograficzne, program edukacyjny „ Klik uczy ortografii”, paski papieru z trudnościami ortograficznymi, karty pracy Przebieg zajęć: 1.Rozpoczęcie zajęć zdaniem: 19 J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, AU OMEGA, Suwałki 1998 , s. 85 Zob. T. Kłosińska, Edukacyjne programy multimedialne w kształceniu wczesnoszkolnym, „ Życie szkoły” 2002/3, s. 137 20 Spotkania z komputerem 27 Na dzisiejszych zajęciach będzie .................. 2. Praca z edukacyjnymi programami komputerowymi Klik: Ø uruchomienie komputerów, odczytanie swojej poczty (nauczyciel w liście zaprasza do różnych krain) Szczecin, 23.04.2002r Cześć! Nazywam się Klik, zapraszam Cię w podróż ortograficzną. Dzisiaj odwiedzisz Krainę wyrazów z U . Poproś panią, o dalsze wskazówki. Powodzenia ! Ø zainstalowanie programów w sieci Ø otwarcie programu, wybranie odpowiednich ćwiczeń Ø wykonanie zadań proponowanych przez Klika 3. Zabawa z ortografią: - podział na grupy - dzieci losują wyrazy z trudnościami ortograficznymi np. mr...z - d...ewo ksią..ka sm..tek ...ata ...ełm szukają wylosowany wyraz w słowniczku i poprawnie go uzupełniają następnie łączą się w grupy: I grupa- wyrazy z „u” II grupa - „ó” III grupa -„h” IV grupa - „ch” V grupa - „ ż” VI grupa -„rz” - każda grupa reprezentuje jedno królestwo, na paskach papieru zapisują jak największą ilość wyrazów z ich literką zwieszają dane wyrazy w obrębie swojego królestwa zabawa ruchowa przy muzyce, dzieci chodzą po klasie, na hasło ortografek odczytują Program autorski 28 (śmiesznie, smutno, śpiąco itp.) wyraz wskazany przez nauczyciela - przeliczenie wyrazów w grupach, wyróżnienie najbogatszego królestwa - układanie najdłuższego zdania ze zgromadzonych wyrazów i zapisanie go w zeszycie np. W Parku Żeromskiego po ścieżce skakała duża żaba. Julka sumiennie pracowała na lekcji muzyki, cichutko stukając o pulpit biurka. - podarowanie grupom po jednym najtrudniejszym wyrazie - wyeksponowanie wyrazów na tablicy ortograficznej w klasie 4. Zbiorowe układanie tekstu dyktanda. 6. Ewaluacja zajęć: - metodą walizki i kosza21 - (dzieci zapisują to co im się podobało na zajęciach) (to co było trudne) 7.8 Temat: Moje miasto w Internecie. Cele: - uczeń określa położenie swojego miasta pokazuje kierunki świata wymienia zabytki Szczecina rozpoznaje hejnał miasta opowiada legendę o Szczecinie wykonuje makietą miasta pamięta o wielkiej literze w nazwach własnych Metody: ekspozycja, opowiadanie, wycieczka Formy: zespołowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: ilustracje Szczecina, mapa Polski, przewodniki turystyczne, herb miasta, materiały potrzebne do wykonania makiety, komputery Przebieg zajęć: 1. Przywitanie dzieci : - witam tych, którzy lubią szkołę - witam tych, którzy lubią wycieczki - witam tych, którzy lubią nasze miasto 21 J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, AU OMEGA, Suwałki 1998 , s. 96 Spotkania z komputerem 29 Uczniowie na tej podstawie wnioskują, co ich dzisiaj czeka na zajęciach ? 2. Zaproszenie uczniów na pieszą wycieczkę po Szczecinie : - omówienie trasy wycieczki - dobranie się parami - wręczenie parom „Notatników” ( nauczyciel przygotowuje po dwa notatniki w jednym kolorze, posłużą one do późniejszego tworzenia grup) 3. Szczecin prawa miejskie ................................................ otrzymał w roku ....................... 4. Gryfici to .................................... imiona uczniów .. .............................................. godz. wyjścia........ 1. Ulice, którymi przechodziliśmy: 5. Herbem miasta jest .................... ........................................................ ..................................................... ........................................................ 6. Władzę prezydenta miasta sprawuje 2. Nazwy widzianych zabytków: ....................................................... ....................................................... godz. powrotu ................ ....................................................... Wycieczka trwała........................... ....................................................... 3. Wycieczka po Szczecinie: - pokazanie dzieciom, gdzie urzęduje prezydent miasta - wysłuchanie hejnału miasta - zwrócenie uwagi na herb - wysłuchanie legendy powstania Szczecina na Zamku Książąt Pomorskich - spacer Odrą 4. Wspólne omówienie wycieczki na podstawie zrobionych notatek: - określenie położenia miasta na mapie Polski - wymienienie zbytków, odnalezienie ich ilustracji na wystawce klasowej - ustne stworzenie planu odbytej wycieczki, podawanie nazw ulic - obliczenia zegarowe typu: Ile czasu trwała wycieczka? Ile czasu upłynęło od wysłuchania hejnału miasta? Za ile godzin będziemy mogli ponownie usłyszeć hejnał? 5. Wykonanie folderu miasta : - tworzenie mapy mentalnej do słowa folder informator biuletyn FOLDER wizytówka reklama Program autorski 30 Ø podział na grupy, łączą się te pary, których notatniki mają taki sam kolor Ø pokaz różnych folderów Ø projektowanie folderu na kartkach Ø uruchomienie komputerów, gromadzenie informacji z Internetu Ø podanie uczniom stron internetowych, na których mogą znaleźć wiadomości o Szczecinie Ø otwarcie nowego dokumentu, podział strony na dwie, trzy części za pomocą okienka Kolumny Ø wykonanie folderów Ø prezentacja w trakcie dni Szczecina 7. Podsumowanie zajęć: Szczecin leży w ................................................................................ części Polski nad .................. . Pierwszymi założycielami grodu byli ......... ................ . Prawa miejskie Szczecin otrzymał w roku .............................. . Nasze miasto ma bardzo wiele ciekawych zabytków. Warto zobaczyć ...... ...................................................... , ............................................................ , .......................................................... . Władzę prezydenta w naszym mieście sprawuje ............................................. . Szczecin to ...................................................................................... . 7.9 Temat: Kronika klasowa. ( na początek zajęć możemy zaprosić rodziców, którzy opowiedzą o swojej byłej klasie, podzielą się szkolnymi wspomnieniami) Cele: - uczeń redaguje notatkę wymienia różne formy pamiątek dokonuje obliczeń sposobem pisemnym rozumie pojęcie linii poziomej i pionowej współpracuje z grupą wstawia efekty animacji Spotkania z komputerem 31 - ustawia kolejność poszczególnych slajdów - tworzy prezentację Metody: ekspozycja, pokaz, metoda projektów, gry dydaktyczne, linia czasu Formy: zespołowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: kroniki szkolne, foldery, tablice pamiątkowe, kredki, komputery, kolorowe kartki, dyplomy, zdjęcia, różnego rodzaju pamiątki Przebieg zajęć: 1. Przywitanie się pląsem: Wszyscy są witam was Zaczynamy już czas Jestem ja, Jesteś ty Raz, dwa ,trzy 2. Oglądanie wystawki pt. „Nasze pamiątki”: - prezentacja wybranych pamiątek połączona z pokazywaniem miejsc na mapie, z których one pochodzą - przeanalizowanie kronik szkolnych - wysłuchanie opowiadań rodziców z czasu ich pobytu w szkole - zwrócenie uwagi na stare pożółkłe zdjęcia przyniesione przez rodziców 3. Obliczenie kalendarzowe: - zaznaczenie na linii czasu daty powstania szkoły, urodzin rodziców, nauczyciela, uczniów 1945 - 1965 1970 1995 przypomnienie właściwości osi liczbowej wykonanie prostych obliczeń utrwalenie pojęcia wieku 4. Zabawa integracyjna pt. „ Kto siedzi po twojej prawej stronie, ra ta ta tum” 5. Pokaz krótkiej prezentacji dotyczącej szkoły, przygotowany przez nauczyciela: - omówienie jej cech składowych (pierwszy slajd to strona tytułowa, ostatni powinien zawierać dane autora) - zaproponowanie wykonania własnej prezentacji klasy 6. Tworzenie prezentacji. ( należy pamiętać, by prezentacja nie była zbyt obszerna, od 3 do 5 slajdów, chyba, że pracujemy jak w tym wypadku metodą projektów) Ø zebranie metodą burzy mózgów, co w takiej prezentacji powinno się znaleźć Program autorski - 32 szkoła, do której uczęszczamy, zdjęcia klasy, imiona i nazwiska uczniów, sukcesy klasowe, nasze wycieczki, twórczość własna itp. Ø podział na grupy poprzez losowanie fragmentów puzzli Ø projektowanie na kartkach wybranej strony Ø uruchomienie komputerów, Start, Programy, PowerPoint, Nowy slajd, pustą kartkę Ø umieszczanie tekstu, rysunków z galerii CliptArt Ø wstawianie obiektu z WordArt Ø wzbogacanie prezentacji: § dodanie kolorów: Format, Tło § dodanie efektów animacji: Pokaz* - przejście slajdu : automatycznie, po kliknięciu myszy - dźwięk: bez dźwięku, z dźwiękiem .... - efekt: bez efektu, z przejściem żaluzji pionowych itp. Ø sprawdzenie slajdów przez widok sortowania Ø pokaz slajdów Ø nauczyciel może wesprzeć uczniów skanując ich zdjęcia klasowe, a następnie umieszczając je w prezentacji Ø zapis pliku z utworzoną prezentacją Ø obejrzenie prezentacji i ich omówienie 7. Dokończenie zdania: W naszej klasie jest ....... W naszej klasie czuję się ......., bo ................ VIII. PROPOZYCJE METOD OCENIANIA Nadrzędnym celem pracy edukacyjnej szkoły jest wszechstronny, harmonijny rozwój ucznia oznaczający zdobycie umiejętności samodzielnego myślenia i działania oraz wiary we własne możliwości. Szkolny system oceniania powinien odpowiadać tym założeniom. Najważniejszym wymogiem stawianym w ocenie jest jej trafność. Trafność według definicji Bolesława Niemierki to „ dokładność z jaką czynności wykonywane przez uczniów w sytuacji sprawdzania reprezentują ich osiągnięcia. Podstawą trafności jest zgodność sprawdzania z Spotkania z komputerem 33 kształceniem, gdyż tylko te czynności, które uczeń miał możliwość opanować dobrze, reprezentują jego osiągnięcia”.22 Ocenianie ma szacować, określać zmiany w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw. Celem pierwszego etapu edukacji szkolnej jest kształtowanie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy na dalszych szczeblach edukacji. Oprócz zdobywania wiedzy i umiejętności, dzieci powinny nauczyć się samokontroli i samooceny wykonywanej pracy. Wskazywanie mocnych i słabych stron powinno budować właściwą samoocenę i poczucie wartości ucznia. W programie zakładam, że ocena jest rodzajem interakcji między nauczycielem, a uczniem, w wyniku której obie strony rozwijają się i doskonalą: uczeń otrzymuje od nauczyciela informacje o swoim rozwoju, a nauczyciel obserwując podopiecznych uzyskuje cenne wskazówki dotyczące skuteczności stosowanych metod nauczania, strategii wychowawczych, organizacji pracy. Proponowane przeze mnie ocenianie ma zachęcić dziecko do samorozwoju i dalszego wysiłku a jednocześnie dodawać wiary we własne siły i nadzieję na osiągnięcie sukcesu. Podczas realizacji programu będę oceniać przede wszystkim aktywność, zaangażowanie uczniów i przyrost ich umiejętności. Zajęcia edukacji informatycznej w nauczaniu zintegrowanym powinny uwzględniać wyłącznie ocenę pozytywną przedstawianą w różnych formach. Pomoże nam w tym stosowanie różnorodnych narzędzi, takich jak: - indywidualne karty obserwacji, uwzględniające wszystkie sfery rozwojowe - karty pracy dziecka - różnorodne prace - dzienniki obserwacji z miejscem na uwagi i bieżące spostrzeżenia - karty samooceny dziecka (Tabela nr 1) W procesie oceniania należy wziąć pod uwagę następujące obszary: 22 - możliwości dziecka - zaangażowanie ucznia i jego wkład pracy - stopień opanowania materiału - umiejętność rozwiązywania problemów - osobiste sukcesy dziecka B. Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1998, s. 35 Program autorski 34 Dokładnie obserwując i gromadząc wszelkie informacje o uczniu, nauczyciel nie powinien mieć problemów z dokonaniem należytej oceny jego postępów. Pamiętajmy, by zwracać szczególną uwagę na osiągnięcia dziecka, a nie na jego porażki. Stwarzajmy mu takie warunki, w których będzie miało, tak jak to mówi C.Freinet,23 okazję do jakiegoś sukcesu. Bowiem poczucie sukcesu gwarantuje pełny, prawidłowy rozwój człowieka. T a b e l a 1 24 Karta samooceny ucznia KARTA SAMOOCENY UCZNIA imię................................. nazwisko.................................. klasa....................data................... Lp. Tak Nie 1 W tym miesiącu tematyka była prosta i łatwa do zrozumienia. 2 Na zajęciach pracowałem wytrwale i systematycznie. 3 Moim zdaniem zrobiłem duże postępy. 4 Udało mi się wykonać wszystkie ćwiczenia. 5 Problemy związane z nauką starałem się rozwiązać sam. 6 Prosiłem o pomoc nauczyciela. 7 Pomogli mi rodzice. 8 Pomocy udzielili mi koledzy. IX. EWALUACJA PROGRAMU Po wdrożeniu programu wskazane jest przeprowadzenie ewaluacji w celu uzyskania informacji zwrotnej o jego merytorycznej wartości oraz o tym w jakim stopniu zaproponowane treści umożliwiają realizację zadań edukacyjnych, przewidzianych w Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla pierwszego etapu nauki. 23 24 Pedagog francuski (1896-1966), twórca oryginalnej metody nauczania opartej na swobodnej ekspresji dziecka Program nauczania zintegrowanego I-III, Oficyna wydawnicza GRAFPUNKT, Warszawa 1999, s.116 Spotkania z komputerem 35 Ewaluacja to sposób działania, za pomocą, którego opisujemy rezultaty końcowe zaistniałych faktów, zarówno z pozytywnej, jak i negatywnej strony. Współczesne rozumienie ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena, zbieranie danych, ale przede wszystkim własna refleksja ukierunkowana na rozwój uczniów jak i samego nauczyciela. Winna ona dotyczyć następujących sytuacji: - rozpoznanie potrzeb i zainteresowań uczniów - pomiar osiągnięć uczniów na bieżąco ( monitoring) - staranny pomiar osiągnięć uczniów po zakończonym cyklu kształcenia Przedmiotem ewaluacji w naszym wypadku należy uczynić: - osiągalność celów edukacyjnych - skuteczność proponowanych metod i form aktywności - przyrost wiedzy oraz kształtowanie umiejętności i postaw uczniów - zmiany dotyczące organizacji zajęć edukacyjnych - przestrzeganie koncepcji programu przez rodziców i uczniów, objętych jego oddziaływaniem Dobrze przeprowadzona ewaluacja pozwali nauczycielowi na poznanie osiągnięć i wykrycie braków występujących w opanowaniu wymaganych treści nauczania. Poprzez wnikliwą analizę poszczególnych wyników możemy stwierdzić co i komu sprawiło najwięcej trudności. Na tej podstawie prowadzący może wnioskować o efektach swojej pracy i próbować odpowiedzieć na pytanie, czy wyniki ewaluacji są zgodne z jego oczekiwaniami. Może więc ocenić skuteczność stosowanych form i metod nauczania, środków dydaktycznych, układu treści kształcenia. Ewaluacja, ukazując mocne i słabe strony, daje szansę na podniesienie efektów pracy, staje się punktem wyjścia do dalszego działania, modyfikacji i udoskonalenia realizowanego programu. Program autorski 36 X. ZAKOŃCZENIE Ideą przedstawionego programu – warunkującą i organizującą etap kształcenia zintegrowanego jest – podkreślone w podstawach programowych – wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia. Dokonuje się ono poprzez wyposażanie i kształtowanie u uczniów różnych umiejętności, sprawności, postaw i nawyków. Wprowadzenie elementów technologii informacyjnej w nauczaniu zintegrowanym ułatwia i daje podstawy do dalszego kształcenia na kolejnych etapach edukacji. Jednocześnie dziecko w naturalny sposób korzysta z zasobów informacji jakie daje mu komputer. Edukacja informatyczna w szkole, ze względu na swój ponadprzedmiotowy cel i charakter winna być realizowana w różnym stopniu na wszystkich przedmiotach. Dotyczy to zarówno wydzielonych zajęć z informatyki, jak zintegrowanego posługiwania się technologią informacyjną w innych dziedzinach nauczania. Zaprezentowana integracja w edukacji wczesnoszkolnej to propozycja pracy pedagogicznej zorientowana na dziecko jako podmiot i indywidualność. Polega ona na scalaniu, łączeniu czynności dziecka i nauczyciela w zakresie celów, treści, form realizacyjnych, metod, środków dydaktycznych w ramach jednostek tematycznych. Założeniem tej koncepcji jest nie tylko przybliżyć dzieciom pracę z komputerem i pokazać jego możliwości ale przede wszystkim: - ukazać uczniom scalony obraz świata - zapewnić rozwój każdemu dziecku, poprzez indywidualne traktowanie stosując stymulację zadaniową - uaktywnić działanie i uczenie się wszystkimi zmysłami - dostarczyć metod i środków, dzięki którym jest możliwe odmienne i atrakcyjne przekazywanie treści nauczania - zintegrować klasę, gdyż działania indywidualne są wkomponowane w zadania grupy Program pt. „ Spotkania z komputerem” ma charakter integralny, daje nauczycielowi możliwość tworzenia ośrodków tematycznych o wspólnym temacie, problemów zaczerpniętych z edukacji polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej. Uwzględnienie tych edukacji ma charakter porządkujący a zaproponowane treści układ spiralny zgodny z postrzeganiem świata przez dziecko. Z tego powodu program nie uwzględnia osiągnięć ucznia po klasie pierwszej, drugiej, a jedynie po trzyletnim cyklu kształcenia. Program ten zawiera materiały pomocnicze w formie schematów, rysunków i scenariuszy zajęć jako propozycje do wykorzystania. Mimo tego jest to program otwarty na własną inwencję nauczyciela. Spotkania z komputerem 37 Podejmując realizację przedstawionej innowacji należy pamiętać, że w czasach współczesnych reform, zmian nie można zapomnieć o zagrożeniach płynących z daleko posuniętej komputeryzacji. W centrum naszej uwagi powinno być zawsze dziecko-uczeń ze swoimi potrzebami i zainteresowaniami, oporami i barierami, stresem i zmęczeniem. Program autorski 38 LITERATURA 1. Elementy informatyki, pod redakcją Macieja M Sysły, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. 2. Informatyka w szkole, praca zbiorowa, Wydawnictwo VULCAN, Wrocław 1993. 3. Juszczyk S., Komunikacja interakcyjna człowieka z komputerem, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000. 4. Juszczyk S., Podstawy pedagogiki dla pedagogów, Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 1999. 5. Kłosińska T., Edukacyjne programy multimedialne w kształceniu wczesnoszkolnym, „ Życie szkoły” 2002/3. 6. Korzańska J., Kształcenie zintegrowane a b c, Pracownia Pedagogiczna i Wydawnicza, Warszawa1999. 7. Kulmowa J., Śpiew lasu, Biuro wydawnicze RUCH, Szczecin 1967. 8. Krysicki W., Jak liczono dawniej, a jak liczymy dziś, Nasza Księgarnia, Warszawa 1977. 9. Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, AU OMEGA, Suwałki 1998. 10. Ledzińska M., O niektórych wyzwaniach edukacyjnych na przełomie wieków, „ Życie szkoły” 2002/4. 11. Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1998. 12. Osmańska- Furmanek W., Nowe technologie informacyjne w edukacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Zielona Góra 1999. 13. Piotrowska M., Już w szkole, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2000. 14. Program kształcenia zintegrowanego w szkole podstawowej, Mój świat, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2000. 15. Program nauczania zintegrowanego I-III, Oficyna wydawnicza GRAFPUNKT, Warszawa 1999. 16. Program nauczania zintegrowanego w klasach 1-3 szkoły podstawowej, Juka, Warszawa 1999. 17. Program zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej w kl. I –III, Z Ekoludkiem w szkole, Wydawnictwo Edukacyjne Żak, Warszawa 1999. 18. Sysło M. M., Standardy przygotowania nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej, Projekt, Wrocław 1998. Spotkania z komputerem 39 19. Sysło M. M., Nauczyciel- jego rola, miejsce, przygotowanie i doskonalenie w szkole doby technologii informacyjnej, Materiały konferencji „Informatyczne przygotowanie nauczycieli”, WSP, Kraków 1997. 20. Wróblewski P., ABC komputera, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2000. Program autorski 40 AKTY NORMATYWNE I INNE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE 1. Encyklopedia popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. 2. Literatura polska XX wieku- przewodnik encyklopedyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. 3. Multimedialna Encyklopedia PWN, 1999. 4. Nowa encyklopedia powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. 5. Rozporządzenie MEN, 15 luty 1999 r.
