Kierunek NAUKI O RODZINIE

Transkrypt

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza
Modrzewskiego
Informator
ECTS
na rok akademicki 2011/2012
PSYCHOLOGIA
I NAUKI O RODZINIE
I. INFORMACJE O WYDZIALE
ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, Budynek A
Kierunek: Nauki o Rodzinie
Kierunek: Psychologia
tel. (12) 252 45 00, 252 45 01 fax (12) 252 45 02
1
Władze Wydziału
Dziekan: prof. nadzw. dr hab. n.med. Leszek Pawłowski
Prodziekan: doc. dr Małgorzata Leśniak
Koordynator wydziałowy ECTS
mgr Maria Bazan
ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, Budynek A; pok. 235
tel. 12 252 45 08
e-mail: [email protected]
Kierownik Dziekanatu
mgr Katarzyna Kopeć
Zastępca Kierownika
mgr Marta Banach
ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, Budynek A; pok. 236
tel. 12 252 45 00, 252 45 02
II. INFORMACJE O PROGRAMACH STUDIÓW
Wydział Psychologii i Nauk o Rodzinie kształci studentów na dwu kierunkach: Nauki o Rodzinie
oraz Psychologia. Kształcenie odbywa się w systemie studiów jednolitych magisterskich
(Psychologia) oraz w systemie dwustopniowym (Nauki o Rodzinie). Studia na Wydziale zgodne są ze
standardami nauczania. Studia w uczelni prowadzone są jako studia stacjonarne i niestacjonarne.
2
Kierunek NAUKI O RODZINIE
A. Ogólny opis
1. Opis programów studiów i przyznawanych dyplomów
Studia na kierunku: Nauki o Rodzinie mają charakter interdyscyplinarny. Zagadnienia
rodziny rozpatrywane są w aspekcie psychologicznym, socjologicznym, pedagogicznym,
demograficznym, medycznym, prawnym i etycznym. W ramach kierunku Nauki o rodzinie
studenci poznają niezależnie od specjalności wspólne przedmioty takie jak:
-
socjologia, psychologia i pedagogika rodziny,
-
problemy społeczne i patologia rodziny,
-
seksualność człowieka z metodami planowania rodziny,
-
człowiek niepełnosprawny w rodzinie i społeczeństwie,
-
biomedyczne uwarunkowania rozwoju i wychowania,
-
antropologia kulturowa,
-
psychologia rozwoju człowieka w biegu życia,
-
pedagogika społeczna,
-
podstawy racjonalnego żywienia,
-
socjologia wychowania,
-
komunikacja interpersonalna
-
ratownictwo przedmedyczne.
A. Specjalność: TERAPIA ZAJĘCIOWA, INSTYTUCJONALNA I DOMOWA
Specjalność do wyboru:
I stopień (od II roku studiów)
II stopień (od II semestru studiów)
Absolwenci specjalności terapia zajęciowa, instytucjonalna i domowa przygotowani są do
pełnienia profesjonalnej opieki oraz realizowania różnorodnych form terapii zajęciowej w
rodzinach, w których występują problemy wynikające z zaburzeń rozwoju dzieci,
przewlekłych chorób i kalectwa dorosłych członków rodziny oraz ograniczeń w
funkcjonowaniu osób w wieku senioralnym. Uzyskują również przygotowanie do pracy w
charakterze terapeuty zajęciowego i opiekuna w placówkach pomocowych (np. domach
pomocy społecznej, warsztatach terapii zajęciowej, środowiskowych domach samopomocy,
oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych (np. świetlicach socjoterapeutycznych,
3
domach dziecka, itd.), w placówkach służby zdrowia (np. szpitalnych oddziałach
pediatrycznych i psychiatrycznych, hospicjach) oraz ośrodkach resocjalizacyjnych.
Wybrane przedmioty:








terapia zajęciowa w teorii i praktyce
wybrane formy kulturoterapii (muzykoterapia, biblioterapia, arteterapia,
choreoterapia, ludoterapia)
problemy psychologiczne dzieci z zaburzeniami rozwoju (ADHD, autyzm, zaburzenia
emocjonalne, niepełnosprawność intelektualna)
metody pracy z dzieckiem o prawidłowym i zaburzonym rozwoju
zasady i organizacja opieki nad chorym i niepełnosprawnym członkiem rodziny
podstawy rehabilitacji
gerontologia
opieka paliatywna, rodzinna i hospicyjna
Specjalność realizuje standard nauczania dla kierunku Nauki o rodzinie, określony w
załączniku do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r.
B. Specjalność: AKTYWIZACJA SPOŁECZNA I PRACA OPIEKUŃCZO –
SOCJALNA
studia I stopnia niestacjonarne – 3 lata( 6 semestrów)
Studia przygotowują do pracy w różnych instytucjach pomocy społecznej, poradniach i
organizacjach nastawionych na pomoc rodzinie. Absolwenci mogą pełnić funkcje
pracowników socjalnych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, domach pomocy
społecznej, itp.
C.
Specjalność: TERAPIA ZAJĘCIOWA I OPIEKA RODZINNA
Absolwenci studiów wyższych w zakresie nauk o rodzinie o specjalności terapia zajęciowa i
opieka rodzinna mogą znaleźć zatrudnienie w instytucjach szeroko rozumianej pomocy
społecznej i rehabilitacji, prowadzonych zarówno przez instytucje publiczne, jak i przez
organizacje pozarządowe i prywatne.
Absolwenci powinni być przygotowani do pełnienia ról:
terapeutów zajęciowych;
doradców rodzinnych;
opiekunów ludzi starszych;
asystentów dorosłych osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim, umiarkowanym i
znacznym;
5. opiekunów niepełnosprawnych dzieci;
1.
2.
3.
4.
4
6. członków zespołu interdyscyplinarnego;
7. opiekunów środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym;
Kompetencje, wiedza i umiejętności to niezbędne elementy pozwalające na wykonywanie
w sposób profesjonalny zawodów związanych z terapią zajęciową, pomocą osobom
niepełnosprawnym i wykluczonym oraz ich rodzinom i środowisku lokalnemu.
Praktyki mają na celu umożliwienie studentom specjalizującym się w terapii zajęciowej i
opiece rodzinnej zinternalizowanie wiedzy z zakresu nauk o rodzinie i terapii zajęciowej, jak
również koniecznych wartości i umiejętności niezbędnych w kontakcie z klientami instytucji
rehabilitacyjnych, pomocowych, edukacyjnych i opieki zdrowotnej.
Informacje dodatkowe:
Praktyki zawodowe – student powinien zaliczyć praktyki zawodowe w wymiarze godzinnym i na
warunkach wyznaczonych przez opiekuna praktyk.
W ramach specjalności praca socjalna student zalicza 150 godzin praktyk (60 do końca II
roku, 90 do końca III roku), z czego 30 godzin w placówkach dla dzieci, 30 w placówkach dla
dorosłych, 30 godzin w wybranej placówce specjalistycznej, 30 w Ośrodku Pomocy Społecznej. 30
godzin przeznaczonych jest na przygotowanie i realizację projektu socjalnego w wybranej przez
studenta placówce. Warunkiem zaliczenia zajęć praktycznych jest: prowadzenie dzienniczka,
przygotowanie sprawozdania z pobytu w placówce, przedstawienie arkusza ocen wypełnionego przez
superwizora. Uwieńczeniem praktyki jest przygotowanie projektu socjalnego.
Przygotowanie pracy dyplomowej - studenci przygotowują się do napisania pracy dyplomowej
uczestnicząc w seminariach dyplomowych (30 godzin na studiach stacjonarnych i 20 godzin
niestacjonarnych w ciągu semestru) i uzyskują zaliczenie na warunkach wyznaczonych przez
prowadzącego. Treści seminarium wynikają
z działalności naukowej
pracowników Wydziału,
związanej z zakresem zainteresowań prowadzących zajęcia oraz specjalnością wybraną przez studenta.
Przygotowaną pod kierunkiem opiekuna (promotora) pracę student powinien
złożyć w ciągu 3
miesięcy od daty zakończenia ostatniego semestru studiów. Na wszystkich specjalnościach
podstawowym wymogiem jest empiryczny charakter pracy dyplomowej – studenci, poza
przygotowaniem części teoretycznej w oparciu o najnowszą literaturę, prowadzą własne badania,
określają hipotezy i zmienne empiryczne, konstruują własne narzędzia badawcze i dobierają grupy
osób badanych, dokonują analizy uzyskanych wyników i porównań danych empirycznych. Ważnym
aspektem pracy dyplomowej jest ścisłe powiązanie teorii i empirii. Prace wyłącznie teoretyczne czy
konceptualne są akceptowane tylko w wyjątkowych sytuacjach.
5
Lektoraty – poziom kursu językowego zależy od stopnia zaawansowania – od grup początkujących
po zaawansowane. Dodatkowo student może przygotować się do egzaminu na poziomie TELC
organizowanych w uczelni oraz do egzaminu Cambridge. Studenci NoR zarówno na studiach
stacjonarnych jak i niestacjonarnych od naboru 2008/2009 mają 120 godzin kursu zakończonego
egzaminem. Na studiach niestacjonarnych – kurs ma 120 godzin, kończy się egzaminem.
Struktura programu wraz z liczbą punktów ECTS
KIERUNEK NAUKI O RODZINIE
I.
STUDIA NIESTACJONARNE
ROK II SEMESTR III
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1. Psychologia rodziny
30
20
10
E
4
2. Socjologia rodziny
30
20
10
E
4
3. Rodzina wiejska w procesie przemian
15
15
Z
2
15
15
-
Z
2
15
Z
3
Z
3
LP
PRZEDMIOT
4. Aksjologia w terapii zajęciowej i opiece rodzinnej
(TZIiD)
5. Styl życia i odżywiania się – practicum
15
kon
6. Prawo rodzinne i opiekuńcze w Polsce. System świadczeń rodzinnych i
postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych
20
20
-
7.
4
30
20
10
E
8. Metody badań naukowych z elementami statystyki
30
20
10
E
4
9. Elementy teorii organizacji i zarządzania
20
10
10
Z
2
Wprowadzenie do terapii zajęciowej i opieki rodzinnej (TZIiD)
6
10. Język angielski
20
-
20
Z
1
10
-
10
Z
1
235
140
80ćw.
11. Ewaluacja praktyk (TZIiD)
SUMA :
30
15
Kon
ROK II SEMESTR IV
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW. E/Z
PUNKTY
ECTS
1.
Pedagogika rodziny z elementami pedagogiki opiekuńczej
30
20
10
E
4
2.
Psychologia wychowawcza
20
10
10
Z
3
3.
Odbiorcy działań terapeutycznych i ich psychospołeczna
charakterystyka (TZiOR)
LP
kon
w.
30
-
Z
15
-
Z
2
-
15
Z
2
30
4.
Nowe formy pomocy rodzinie z dzieckiem o zaburzonym
rozwoju (TZIOR)
5.
(TziOR):
1. Muzykoterapia z elementami choreorterapii
2. Arteterapia i biblioterapia
3. Terapia dziecka autystycznego, z ADHD, z
upośledzeniem umysłowym
45
6.
Problemy społeczne i patologia rodziny
20
20
-
E
4
7.
Socjologia wychowania
20
10
10
E
4
8.
Rodzina w systemie opieki i profilaktyki społecznej
20
10
10
E
4
9.
Język angielski
20
-
20
Z
1
10.
15
4
15
15
Ewaluacje praktyk (TZiOR)
1
10
-
10
Z
7
230
SUMA:
85 115
Wy Ćw.
k
29
30
Ko
nw
ROK III SEMESTR V
PLAN W.
KA
ĆW.
E/Z
PUNKTY
ECTS
1. Seksualność człowieka z metodami planowania rodziny
20
20
-
E
4
2. Podstawy gerontologii społecznej
20
20
-
E
4
3. Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i społeczeństwie
20
20
-
E
4
4. Psychologia społeczna
15
15
-
Z
3
5. Obrzędowość i tradycje rodzinne w różnych kulturach
20
20
-
Z
1
6. Superwizja pracy socjalnej
30
30
Z
2
LP
PRZEDMIOT
7. Systemy wsparcia rodziny w sytuacjach trudnych i kryzysowych 20
10
10
E
4
8. A)Organizacja społeczności lokalnej oraz zasady
funkcjonowania samorządu terytorialnego (ASiPOS)
b) Terapia zajęciowa dla osób przewlekle chorych o złym
rokowaniu (TZiOR)
-
20
Z
2
Z
2
20
15
9. Promocja zatrudnienia, instytucje rynku praca i zatrudnienie
socjalne- organizacja i podstawy prawne
30
10.
15
30
-
-
1
Projekt socjalny I(ASiPOS)
15
15
Z
11. Komunikacja interpersonalna w pracy socjalnej
5
5
Z
1
12. język angielski
20
20
Z
1
Projekt terapeutyczny II (TZIOR)
-
8
13. Seminarium dyplomowe
20
-
20
270
145
135
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW. E/Z
PUNKTY
ECTS
1.
Poradnictwo rodzinne i małżeńskie
20
20
-
E
4
2.
a)Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa rodzinnego
(AS)
20
10
10
E
3
15
15
-
Z
2
SUMA:
Z
2
31
ROK III SEMESTR VI
LP
b) Rehabilitacja jako forma terapii (TZIOR)
3.
Wspieranie zatrudnienia oraz rehabilitacja osób
niepełnosprawnych- organizacja i podstawy prawne
4.
Zasady i organizacja opieki nad chorym i niepełnosprawnym 15
członkiem rodziny
15
Z
2
5.
A)Wybrane formy terapii w pracy socjalnej
30
30
Z
3
b) Wybrane formy terapii zajęciowej (TZIOR)
1. Muzykoterapia z elementami choreorterapii II
2. Arteterapia i biblioterapia II
3. Terapia dziecka autystycznego, z ADHD, z
upośledzeniem umysłowym II
15
15
2
15
15
2
15
15
2
a)Formy i metody opieki całkowitej nad dzieckiem
opuszczonym i osieroconym
20
20
-
Z
2
15
Z
1
b) Wprowadzenie do psychologii klinicznej
6.
Konflikt rodzinny- diagnoza i rodzaje
15
7.
Współczesne scenariusze małżeńskie (AS)
10
10
-
Z
1
8.
Teologia małżeństwa i rodziny
20
20
-
E
4
9.
Wybrane zaburzenia okresu dorastania
15
15
-
Z
1
9
10.
a) Metodyka pracy opiekuńczo- wychowawczej (AS)
20
-
20
Z
2
Z
1
b)Terapia zajęciowa z chorymi psychicznie (TZIOR)
11.
Projekt socjalny II (AS)
-
Projekt terapeutyczny II (TZIOR)
15
15
12.
Język angielski
20
-
20
Z+ 1+1
E
13.
Seminarium dyplomowe
20
-
20
Z
SUMA :
300
110
190
2
AS- 31
TIZOR
– 31 +
10 pkt
za prace
dyplomo
wą
I.
STUDIA NIESTACJONARNE - II STOPNIA
ROK I SEMESTR I
LP
PRZEDMIOT
PLAN W.
KA
ĆW.
E/Z
PUNKTY
ECTS
1.P
Antropologia I - Antropologia filozoficzna i teologiczna
15
15
-
E
3
2.K
Małżeństwo i rodzina w aspekcie historycznym i
15
15
-
E
3
kulturowym
3. K
Wybrane kierunki polityki społecznej i ich aspekty etyczne
15
15
-
E
3
4.K
Wybrane zagadnienia psychologii klinicznej
10
10
-
Z
2
5.P
Logika
20
10
10
E
4
6.P
Podstawy bioetyki (I )
15
15
-
E
3
10
7. P
Bioetyka II - Elementy ekologii
15
15
8. P
Metodologia badań nad rodziną
20
9.
Rodzina w ujęciu interdyscyplinarnym: *
a) socjologia rodziny,
b) psychologia rodziny,
c) pedagogika rodziny,
* zajęcia dla studentów, którzy nie są absolwentami
studiów licencjackich NOR.
10 .
Wybrane problemy współczesnej rodziny: *
a) ubóstwo i bezdomność
b) imigracja , problemy wielokulturowość
c) choroba przewlekła w rodzinie
-
Z
2
20
E
4
10
10
10
10
10
10
Z
Z
Z
1
1
1
10
10
10
10
10
10
Z
Z
Z
1
1
1
3
2
Z
-
20
Z
2
* zajęcia dla studentów, którzy są absolwentami studiów
licencjackich NOR.
11.
BHP
5
12
Seminarium magisterskie
20
SUMA (bez praktyk):
210
178
32
32
ROK I SEMESTR II
LP
PRZEDMIOT
PLAN W.
KA
1.K
Aksjologia w naukach o rodzinie
15
2.K
Norma i patologia w zachowaniu ludzkim
15
3. K
Struktura społeczna i bezpieczeństwo socjalne
10
4b. S
Podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych (TZIiD)
15
5. K
Kryzys psychologiczny z elementami interwencji
10
6. K
Mediacje i negocjacje - wprowadzenie w problematykę
10
ĆW.
E/Z
PUNKTY
ECTS
15
E
3
15
E
3
Z
2
E
3
10
Z
1
10
Z
1
10
15
11
7. P
Antropologia II - Człowiek miedzy naturą a kulturą
15
8.b Ter
S
Arteterapia (TZIiD)
15
15
15
Z
2
15
Z
2
15
Z
Muzykoterapia z elementami choreoterapii (TZIiD)
2
9.P
Bioetyka III - Początek i koniec życia ludzkiego w
perspektywie humanistycznej
30
10b. S
Podstawy andragogiki oraz terapii zajęciowej dla osób
15
30
E
4
15
Z
2
starszych i przewlekle chorych (TZIiD)
11b. S
Metodyka organizacji czasu wolnego i ludoterapia (TZIiD)
15
15
Z
2
12b. S
Wprowadzenie do terapii zajęciowej i opieki rodzinnej
(TZIiD)
15
15
Z
2
14.
20
20
Z
2
15.
Praktyka zawodowa ( na wszystkich specjalnościach )
45
Łączna liczba godzin (bez praktyk) i punktów ECTS
260
90
125
31
ROK II SEMESTR IV
LP
PRZEDMIOT
PLAN W.
KA
ĆW.
E/Z
PUNKTY
ECTS
1.
Seksualność człowieka z metodami planowania rodziny
20
20
-
E
4
2.
Systemy wsparcia rodziny w sytuacjach trudnych i
20
10
10
E
4
kryzysowych
3.
Obrzędowość i tradycje rodzinne w różnych kulturach
20
20
Z
1
4.
Promocja zatrudnienia, instytucje rynku pracy i zatrudnienie 30
socjalne- organizacja i podstawy prawne
30
Z
2
5.
20
Z
2
6.
Praca magisterska
20
20
12
110
SUMA :
100
10
33
OPIS POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
STUDIA NIESTACJONARNE
ROK II SEMESTR III
Syllabus
Nazwa jednostki: Wydział Psychologii i Nauk o Rodzinie
Kierunek: Nauki o rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Grażyna Makiełło-Jarża
Nazwa przedmiotu: Psychologia rodziny
Formuła zajęć: wykład, ćwiczenia
Typ studiów: I stopnia
Liczba godzin: 30
Studia niestacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Ilość punktów ECTS: 4
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu)
Grupa treści kształcenia, w ramach której przedmiot jest realizowany:
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
 Obowiązkowy do zaliczenia semestru / roku studiów
Cele przedmiotu:
Celem jest zapoznanie słuchaczy z psychologicznymi aspektami funkcjonowania rodziny. Przez
pryzmat paradygmatu systemowego rozumienia rodziny ukazana jest jej dynamika - w aspekcie biegu
życia (cykle życia rodziny), w aspekcie relacji pomiędzy podsystemami, transmisji
międzypokoleniowej w rodzinie. Wprowadza się rozróżnienie rodziny dysfunkcyjnej i
dysfunkcjonalnej, aby ukazać zaburzenia relacji w rodzinie wynikające z nie wypełniania przez
rodziców podstawowych funkcji rodziny. Na przykładzie rodzin o zaburzonej strukturze lub
funkcjonowaniu (rodzina w sytuacji rozwodowej, rodzina zrekonstruowana, samotne rodzicielstwo,
rodzina adopcyjna, rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym lub chorym, rodzina z problemem
alkoholowym), ukazane są ich szczególne, specyficzne problemy oraz konsekwencje dla
przystosowania społecznego i emocjonalnego dzieci.
Zamierzone efekty kształcenia:
WIEDZA: student powinien nabyć wiedzę o podstawach funkcjonowania rodziny, jej historii i
teraźniejszości, przyswoić sobie zasady systemowego funkcjonowania rodziny, a także zdobyć wiedzę o
różnych formach rodzin dysfunkcyjnych i dysfunkcjonalnych
UMIEJĘTNOŚCI: student powinien zdobyć umiejętności korzystania z nabytej wiedzy, potrzebnej do
identyfikacji różnego rodzaju problemów rodzinnych
KOMPETENCJE/POSTAWY: po ukończeniu kursu student powinien mieć świadomość konieczności
stałego uzupełniania wiedzy. Powinien się cechować postawą otwartości na różnego rodzaju problemy
i uzyskać kompetencje wstępnego ich diagnozowania
13
Metody dydaktyczne:
Przedmiot obejmuje 20 godzin wykładu i 10 godzin ćwiczeń. Omawianie zagadnień teoretycznych,
prezentacja multimedialna, dyskusja konwersatoryjna.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie ćwiczeń. Egzamin pisemny testowy z całosci przedmiotu. Pytania zamknięte, wybór
jednokrotny i wielokrotny.
Obciążenie pracą studenta:
Forma aktywności
Godziny kontaktowe : wykład, ćwiczenia
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
30
godzin
Przygotowanie się do zajęć, lektury
25
godzin
Przygotowanie się do egzaminu
30
godzin
Przygotowanie prezentacji przypadku wybranej rodziny
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
Sumaryczna liczba punktów ECTS 4
100
godzin
Treści merytoryczne przedmiotu:
Dynamiczne i systemowe ujęcie rodziny.
Struktura i funkcje rodziny - aspekty psychologiczne.
Rodzina w biegu życia.
Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie. Geneza postaw rodzicielskich.
Rodzaje postaw. Style wychowania w rodzinie i ich konsekwencje.
Różne typy rodzin mało- i wielodzietnych. Rola rodzeństwa.
Dziecko w rodzinie dysfunkcjonalnej.
Rozwód jako sytuacja kryzysowa w życiu rodziny.
Specyficzne problemy rodziców i dzieci w rodzinach zrekonstruowanych.
Problemy psychologiczne samotnego rodzicielstwa.
Rodzina z dzieckiem o zaburzonym rozwoju.
Rodzina żyjąca w ubóstwie.
Rodzina patologiczna na przykładzie rodziny z problemem alkoholowym.
Psychologiczne problemy adopcji.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia przedmiotu
Literatura podstawowa:
Ryś M., Psychologia małżeństwa w zarysie. 1999, Warszawa.
Milewska M., Szymanowska A. (red), Rodzice i dzieci. 2000, Warszawa.
Braun-Gałkowska M., Psychologia domowa. 2008, Lublin.
Izdebska J., Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku. 2000, Białystok.
Plopa M., Psychogia rodziny. 2004, Elbląg.a
Literatura uzupełniająca:
Izdebski Z., Niemiec T., Wąż K., Zbyt młodzi rodzice. Wyd. Trio, 2011
14
SYLLABUS 2011/2012
Nazwa jednostki: Psychologia i Nauki o rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: prof. zw. dr hab. Lucjan Kocik
Nazwa przedmiotu: Socjologia rodziny
Formuła zajęć: Wykład, ćwiczenia
Liczba godzin: 30
Studia Niestacjonarne
Semestr: III
Rok Studiów: II
Warunki wstępne: Znajomość elementów socjologii
Grupa treści kształcenia: Nauki o Rodzinie
Typ przedmiotu: Socjologia rodziny
Cele przedmiotu:
Studenci powinni rozumieć najogólniejsze problemy teoretyczne oraz ich praktyczne implikacje, które
decydują o tym, że rodzina stanowi podstawowy i uniwersalny element struktury świata społecznego.
Wiedza:
Student definiuje, opisuje i rozpoznaje rodzinę jako grupę, instytucję oraz system społeczny i
wzajemne uwarunkowania pomiędzy tymi ujęciami.
Umiejętności:
15
Student jest w stanie zaliczyć określone problemy do określonych ujęć rodziny oraz wykorzystać
oficjalną i psychospołeczną socjotechnikę do rozwiązywania określonych zadań w ramach
poszczególnych ujęć.
Kompetencje/Postawy:
Student jest w stanie grupować i weryfikować problemy właściwe każdemu ujęciu, a przez to
organizować działania i tworzyć wnioski ułatwiające prawidłowe funkcjonowanie rodzin oraz
organizować odpowiednie sondaże socjologiczne i stawiać aktualne prognozy.
Metody dydaktyczne:
Wykłady, literatura przedmiotu, analiza aktualnych problemów rodziny sygnalizowanych w
publicystyce społecznej oraz ćwiczenia w zakresie przedmiotu.
Obecność na wykładach, aktywność w podejmowaniu wybranych problemów (ewentualnie egzamin
ustny celem poprawienia oceny lub w przypadku częstych nieobecności), zaliczenie ćwiczeń.
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
aktywności
Godziny kontaktowe np. wykład oraz ćwiczenia
30
godzin
20
godzin
30
godzin
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji
20
godzin
Inne formy: lektura do ćwiczeń
20
godzin
Inne formy
godzin
120
godzin
1.Analiza pojęć związanych z rodziną oraz charakterystyka sytuacji, które spowodowały ich
powstawanie.
2.Miejsce rodziny w historii myśli społecznej i socjologii (od Platona do teorii funkcjonalnej).
3.Uniwersalne cechy, funkcje i znaczenie rodziny – Homo Familiarus?
4.Kwestia kobieca w kontekście historycznych modeli i wzorów rodziny.
5.Socjologiczne ujęcia rodziny
16
a) rodzina jako grupa społeczna
b) rodzina jako instytucja społeczna
c) rodzina jako system społeczny
6.Funkcje rodziny oraz kontrowersje wokół ich wyodrębniania
7.Religijne oraz ideologiczne racjonalizacje instytucjonalnych cech rodziny. (Rodzina w
systemach religijnych i politycznych).
wybranych
8.Rodzina jako przedmiot i podmiot procesów społecznych.
9.Procesy dezinstytucjonalizacji rodziny oraz ich społeczno – kulturowe i legislacyjne konsekwencje.
10.Nowe prądy, koncepcje i podejścia w socjologii rodziny.
a)Teoria rodziny nuklearnej oraz autonomizacji jednostki.
b)Koncepcje zmodyfikowanej rodziny dużej (rozszerzonej).
c)Koncepcje wyjaśniające związki „konsensualne”, niezinstytucjonalizowane.
d)Koncepcje tzw. „związków alternatywnych”. Małżeństwo „inaczej”.
e)Koncepcje futurologiczne (Alvina Toffler i inni).
11.Znaczenie rodziny dla człowieka w sytuacji procesów globalizacji i „McDonaldyzacji”
społeczeństwa. Wartości życia rodzinnego jako przeciwstawienie narastaniu „zracjonalizowanych” i
urzeczowionych cech współczesnych społeczeństw. Perspektywa personalistyczna.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia przedmiotu:
ADAMSKI Franciszek, Socjologia małżeństwa i rodziny, PWN Warszawa 1982 r.
DYCZEWSKI Leon, Rodzina, społeczeństwo, państwo, KUL, Lublin 1994 r.
KOCIK Lucjan, Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata, Oficyna AFM,
Kraków 2006 r.
SLANY Krystyna, Alternatywne formy życia małżeńsko - rodzinnego w ponowoczesnym świecie,
Nomos, Kraków 2006 r.
SZLENDAK Tomasz., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN, Warszawa 2010 r.
17
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Lucjan Kocik
Nazwa przedmiotu: Rodzina wiejska w procesie przemian
Formuła zajęć: wykład
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne Znajomość elementarnych pojęć socjologii rodziny
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Omówienie genezy wielowiekowej dyskryminacji chłopów. Rozwój etapowy świadomości chłopskiej
oraz inkorporacja chłopów do narodu, a obecnie do społeczeństwa globalnego. Dysharmonia
kulturowa i ekonomiczna poszczególnych obszarów wiejskich w Polsce.
Proszę sformułować zamierzone efekty kształcenia z podziałem na trzy kategorie: wiedza, umiejętności,
kompetencje (postawy). Można zastosować przykładowe sformułaowania:
WIEDZA: Poznanie historii rozwoju chłopskiej świadomości politycznej i społecznej, jej etapów oraz
skutków. Wskazanie przyczyn i skutków „niezracjonalizowanej” ekonomiki samowystarczalnych
gospodarstw tradycyjnych. Rozwarstwianie się klasy chłopskiej. „Zderzenie wsi” z globalizacją..
UMIEJĘTNOŚCI: Znajomość podstawowych terminów funkcjonowania warsztatu rolnego.
Określanie różnych tendencji rozwojowych oraz ich uwarunkowań. Możliwości projektowania badań
sondażowych na poziomie lokalnym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Możliwość wyszukiwania i oceny stopnia dysharmonii kulturowej.
Problem zasadniczych przewartościowań aksjologicznych (np. czas wolny – jako kategoria niemoralna
do czasu wolnego jako wartości cenionej). Zdolność interpretacji skutków podstawowych przemian
rodziny wiejskiej.
Metody dydaktyczne:
Wykład, omawianie odpowiednio dobranych przypadków, rozwiązywanie praktycznych kazusów,
prezentacja wybitniejszych monografii wsi.
Obecność na wykładach, aktywność w dyskusjach, znajomość jednej, samodzielnie wybranej
monografii wsi (ewentualnie egzamin ustny).
18
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. konwersatorium, wykład
godzin
15
10
godzin
15
godzin
20
godzin
Konsultacje indywidualne
5
godzin
Lektura wybranej monografii
20
godzin
85
godzin
1.Społeczno-kulturowa geneza określeń „cham”, chłop, wieś.
2.Tradycyjny chłop wobec przyrody i świata społecznego.
3.Autarkiczna wspólnota rodziny, zagrody i przyrody.
4.Osobliwości zawodu rolnika.
5.Osobliwości wsi jako społeczności lokalnej.
6.Wieś polska w systemie „represyjnej tolerancji” okresu PRL-u.
7.Wkraczanie polskiej wsi w nowoczesność. Aspekty profesjonalne i kulturowe.
8.Wieś polska w procesie integracji z Unia Europejską.
GORLACH Krzysztof, Socjologia obszarów wiejskich, Scholar, Warszawa 2004 r.
KOCIK Lucjan, Między przyrodą, zagrodą i społeczeństwem, UJ, Kraków 2004 r.
KOCIK Lucjan, Trauma i eurosceptycyzm polskiej wsi, Universitas, Kraków 2001 r.
Ponadto studenta obowiązuje lektura samodzielnie wybranej monografii wsi. Polecane są monografie
takich autorów jak: Dobrowolski Kazimierz, Gorlach Krzysztof, Kwaśniewski Władysław, Turowski
Jan, Wierzbicki Zbigniew, Wincławski Włodzimierz.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Małgorzata Kalemba-Drożdż
Nazwa przedmiotu: Styl życia i odżywiania się
Liczba godzin: 15
19
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Opis wpływu warunków życia na zdrowie. Rola zachowań i postaw życiowych w utrzymaniu zdrowia.
Określenie czynników sprzyjających rozwojowi chorób cywilizacyjnych.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje prozdrowotne czynniki stylu życia, określa
różnice zdrowotne między osobami przeciwnej płci, rozmie mechanizm działania używek na zdrowie
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: objaśnia rolę wzorców zachowań na zdrowie,
potrafi określić czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: stosuje profilaktykę zdrowotną,
wybiera prozdrowotne wzorce zachowań
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych. Omawianie danych statystycznych i epidemiologicznych.
Dyskusja dydaktyczna. Prezentacje multimedialne.
Pisemny projekt promocji zdrowia lub plan projektu badawczego nad wpływem stylu życia na
zdrowie. Oceniane są podstawy merytoryczne, rzetelność i dokładność planowanych działań. W
drugim terminie obowiązuje zaliczenie w formie eseju na tematy poruszane podczas wykładów.
Forma aktywności
10
godzin
10
godzin
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
Sposoby oceny wpływu warunków życia na zdrowie - 1 godz.
20
Przyczyny rozpowszechniania się niekorzystnych stylów życia. Rola rodziny i otoczenia na
preferencje i nawyki zdrowotne oraz żywieniowe - 2 godz.
Znaczenie profilaktyki zdrowotnej i promocji zdrowia - 2 godz.
Choroby cywilizacyjne. Różnice zdrowotne wynikające z płci - 2 godz.
Używki, nałogi, nieprawidłowe nawyki jako przyczyna wielu schorzeń. Aktywność fizyczna i dieta
jako źródła zdrowia fizycznego i dobrej kondycji psychicznej - 3 godz.
Podstawowa:
1. Ostrowska A. Styl życia a zdrowie: z zagadnień promocji zdrowia. Wyd. IFiS PAN Warszawa 1999
2. Gniazdowski A. Zachowania zdrowotne, Instytut Medycyny Pracy, Łódż 1990
3. Woynarowska B. Edukacja Zdrowotna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
Uzupełniająca:
4. Gawęcki J, Mossor-Pietraszewska T, Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
5. Ziemnlański Ś. Normy żywienia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Krystyna Kluz
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do terapii zajęciowej i opieki rodzinnej
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Warunki wstępne brak
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z istotą oraz formami działań terapeutycznych i
opiekuńczych i ich znaczeniem w procesie rehabilitacji osób o zmniejszonych możliwościach
funkcjonowania społecznego ze względu na różnego rodzaju deficyty zdrowotne lub wiek. W trakcie
zajęć zostaną przedstawiane zasady organizowania i warunki stosowania różnych form terapii
zajęciowej i opieki w środowisku domowym(rodzinnym) i pozadomowym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę na temat: a) celów, funkcji i form opieki i
terapii zajęciowej; b )etapów postępowania terapeutyczno-opiekuńczego; c) zasad organizacji
postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w warunkach domowych i instytucjonalnych w
odniesieniu do osób z różnego typu ograniczeniami..
21
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi: a) zidentyfikować deficyty u osób o
zmniejszonych możliwościah funkcjonowania społecznego; b) skonstruować indywidualny plan terapii
dostsowany do potrzeb i możliwości osób objętych opieką w środowisku domowym lub
instytucjonalnym
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot jest świadom, iż jakość pracy
terapeuty zajęciowego i opiekuna rodzinnego zależy zarówno od poziomu jego wiedzy i zakresu
umiejętności, jak również od stopnia identyfikacji z zasadami etyki zawodowej.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja i analiza przypadków, dyskusja dydaktyczna
Egzamin pisemny testowo-opisowy
Forma aktywności
20
godzin
5
godzin
10
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
Terapia zajęciowa i opieka rodzinna -istota i podstawowe funkcje )2 godz.).
Miejsce terapii zajęciowej i opieki rodzinnej w systemie działań rehabilitacyjnych i pomocowych
( 1godz.)
Typy i formy terapii zajęciowej(3 godz.).
Rola wiedzy i umiejętności w pracy terapeutyczno-opiekuńczej ( 2 godz.)
Etyczny wymiar realizacji roli opiekuna i terapeuty zajęciowego ( 2 godz.)
Zasady organizacji i realizacji postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w środowisku
domowym ( 2 godz.)
Zasady organizacji i realizacji postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w stacjonarnych i
niestacjonarnych instytucjach pomocowych( 2 godz.)
Specyfika form opieki i terapii zajęciowej w odniesieniu:( 5 godz.)
-do osób niepełnosprawych intelektualnie
- do osób chorujących psychicznie
- do osób niepełnosprawnych fizycznie
- do osób w podeszłym i sędziwym wiekuj z osobami starszymi
- do dzieci i młodzieży
Monitoring i ewaluacja działań opiekuńczo-terapeutycznych( 1 godz.)
22
Heaton J. A., Podstawy umiejętności terapeutycznych, Gdańsk 2003
Kozaczuk L., Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Katowice, 1999
Mikołajewska, E.,Osoba ciężko chora lub niepełnosprawna w domu : poradnik dla opiekunów
Warszawa 2009.
Milanowska K., Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982
Osoba z niepełnosprawnością : opieka, terapia, wsparcie (red. D. Baczała, J.Błeszyński, M. Zaorska)
Toruń 2009
Borecka I.,Biblioterapia - teoria i praktyka, Poznań 2001.
Czasopisma: "Na temat" i Współne tematy"
Gąsienica-Szostak A., Muzykoterapia w rehabilitacji i profilaktyce, Warszawa, 2003
Konieczna E. J,.Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2003.
Paszko H., Dobroć mieszka w sercu... , Kraków 2008
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Małgorzata Leśniak, dr Marta Smagacz-Poziemska
Nazwa przedmiotu: Metody badań naukowych z elementami statystyki
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest nauczenie słuchaczy wyrażania myśli i wykonywania
czynności badawczych; wykorzystywania warsztatu badawczego; dokonywania oceny
poprawności metodologicznej badań ; organizowania i realizowania badań nad
małżeństwem i rodziną ; konstruowania i stosowania narzędzi badawczych w zależności
od potrzeb i celów; opracowywania materiału ilościowego i jakościowego oraz formułowania zaleceń
praktycznych.
Student, który zaliczył przedmiot:
WIEDZA: posiada wiedzę o cechach poznania naukowego, zna etapy postępowania badawczego, wie
jaka jest specyfika badań nad małżeństwem i rodziną, zna różnorodne podejścia metodologiczne
badań nad rodziną, wie jakie są podstawowe metody i techniki badawcze, wie jak prawidłowo
formułowac wnioski z badań.
23
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi posługiwać się najważniejszymi pojęciami z zakresu metodologii badań
naukowych, potrafi zaprojektować i zrealizować badania zarówno o charakterze ilościowym, jak i
jakościowym, umie opracować wyniki badań, a także sformułować na ich podstawie odpowiednie
wnioski.
KOMPETENCJE/POSTAWY: jest świadomy konieczności stałego pogłębiania wiedzy oraz jej
uaktualniania, zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji na temat
badań naukowych, potrafi aktywnie uczestniczyć w dyskusji, potrafi pracować indywidualnie i w
zespole.
Metody dydaktyczne:
Wykład podający, ćwiczenia są uzupełnieniem i rozszerzeniem wiedzy podawanej na wykładzie
Egzamin pisemny, aktywnośc na ćwiczeniach, pozytywna ocena z ćwiczeń
Forma aktywności
Godziny kontaktowe wykład i ćwiczenia
30
godzin
20
godzin
30
godzin
Przygotowanie projektu narzędzia badawczego
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1. Niektóre metodologiczne założenia empirycznych badań społecznych, w tym badań nad
małżeństwem i rodziną (2 godz.)
2. Etapy postępowania badawczego (2 godz.)
3. Źródła w badaniach naukowych, ich rodzaje, wady, zalety, wykorzystanie (2 godz.)
4. Zmienne i ich operacjonalizacja (2 godz.)
5. Charakterystyka metod ilościowych i jakościowych badań nad małżeństwem i rodziną; obserwacja,
wywiad, ankieta, sondaże, badania panelowe, socjometria, analiza treści, ankieta, eksperyment,
monografia (4 godz.)
6. Pojęcie populacji i próby, rodzaje prób, sposoby wyznaczania niezbędnej wielkości próby.
Formułowanie hipotez i ich weryfikacja (3 godz.)
7. Opracowanie i analiza danych pochodzących z badań , parametry opisowe zbiorowości
statystycznej (3 godz.)
8. Formułowanie wniosków (2 godz.)
Problematyka ćwiczeń jest rozszerzeniem i uszczegółowieniem problematyki omawianej na wykładzie.
Nadto studenci w trakcie ćwiczeń przygotowują projekt narzędzia badawczego do zaprojektowanych
przez siebie badań.
24
1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004
2. Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Warszawa 2001
1. Francuz P. Mackiewicz R. Liczby nie wiedzą skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i
statystyce nie tylko dla psychologów, Lublin 2005
2. Gonick L., Smith W., Statystyka. Przewodnik mocno ilustrowany, Warszawa 2011
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Mariusz Parlicki
Nazwa przedmiotu: Elementy teorii organizacji i zarządzania
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
W trakcie wykładów studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii
organizacji i zarządzania i z możliwościami wykorzystania tej wiedzy w praktyce kierowania
organizacjami sektora publicznego i pozarządowego. Szczególny nacisk położony zostanie na
przekazanie studentom wiedzy z zakresu kierowania organizacjami realizującymi cele pomocy
społecznej.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot powinien właściwie definiować podstawowe pojęcie z
zakresu teorii organizacji i zarządzania. Powinien potrafić scharakteryzować podstawowe szkoły i
kierunki w naukach o zarządzaniu, a także powinien znać wyzwania przed jakimi staje nauka o
zarządzaniu w XXI wieku.
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot powinien umieć właściwie analizować sytuacje
problemowe w organizacji i stosować w praktyce racjonalny model podejmowania decyzji.
Powinien potrafić planować, organizować, kierować i kontyrolować pracę własną, jak i innych osób
(zespołu).
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy konieczności
uaktualniania i poszerzania wiedzy z zakresu kierowania organizacjami, jest przekonany o potrzebie
podnoszenia kwalifikacji w zakresie organizacji i zarządzania wśród pracowników systemu pomocy
społecznej.
Metody dydaktyczne:
25
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, omawianie przypadków, dyskusja
dydaktyczna, metoda problemowa.
Zaliczenie pisemne w postaci testu jednokrotnego wyboru.
Forma aktywności
10
godzin
20
godzin
30
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Organizacja i zarządzanie w sektorze publicznym i pozarządowym, a dorobek ogólnej teorii
organizacji i zarządzania - 1 godz.
2. Kierowanie i kierownicy - 1godz.
3. Plany i proces planowania - 1 godz.
4. Organizowanie:
a. projektowanie organizacji,
b. gospodarowanie zasobami ludzkimi. - 2godz.
5. Przywództwo i motywacja w organizacji - 2 godz.
6. Kontrola działalności organizacji - 1 godz.
7. Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce organizacji sektora publicznego - 2 godz.
1. Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami., Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006.
2. Kożuch B.: Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji., Wyd. Placet,
Warszawa 2004.
3. Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert D.R.jr: Kierowanie., PWE, Warszawa 2001.
1. Hatch M .J., Teoria organizacji, PWN, Warszawa 2002.
2. Krzyżanowski L. J., O podstawach kierowania organizacjami inaczej: paradygmaty, filozofia,
dylematy, modele, metodologia, trendy, metafory, PWN, Warszawa 1999.
3. Martyniak Z., Nowe metody i koncepcje zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej
w Krakowie, Kraków 2002.
4. Morgan G., Obrazy organizacji, PWN, Warszawa 1997.
5. Morgan G., Wyobraznia organizacyjna, PWN, Warszawa 2001.
6. Rokita J., Organizacja ucząca się, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie,
Kraków 2003.
26
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Język angielski
Formuła zajęć: ćwiczenia
Liczba godzin: I semestr 30; II semestr 30; III semestr 30; IV semestr 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (wypełnienie testu plasującego na podstawie, którego student zostanie
przydzielony do grupy na odpowiednim poziomie)
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
OGÓLNE CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO
-usprawnienie komunikacji językowej uczących się aby ułatwic kontakty wymagające użycia języka
obcego, ulepszyc wzajemne zrozumienie się osób uczestniczących w procesie komunikacji, uściślic
wspólpracę i efektywnośc działań zawodowych lub w środowisku kształcenia a także zwiększyc
motywację uczenia się
-uczynienie uczących się biegłymi i kompetentnymi uzytkownikami języka
-zniesienie barier w komunikacji, poszerzenie zakresu wzajemnego zrozumienia, wzbogacenie
kulturowe, rozwój osobowości uczącego się poprzez doświadczenie bogactwa innych języków i kultur,
porozumienie ponad barierami kulturowymi i jezykowymi w świecie wielokulturowym
-integracja kolejnych nowych doświadczeń w zakresie uczenia się, nauczanie z większą spójnością
działań: wykorzystanie multimedialnych pomocy dydaktycznych i wykorzystanie nowoczesnych
technologii informacyjnych
-uczenie radzenia sobie w róznych sytuacjach życia codziennego w obcym kraju i pomagania
cudzoziemcom w tego typu sytuacjach we własnym kraju
-wymienianie informacji i poglądów z ludźmi, którzy mówią innymi językami, wyrażanie własnych
myśli i odczuc
-osiągnięcie lepszego zrozumienia sposobu życia, mentalności i dziedzictwa kulturowego innych ludzi
-przygotowanie do współpracy w sferze edukacji, kultury i nauki, handlu i przemysłu
-umożliwienie i kształcenie niezależności w myśleniu, ocenie i działaniu
-rozumienie i tworzenie tekstów dotyczących tematów z różnych sfer życia odpowiednich dla
wykonania zadania
-kształcenie językowych kompetencji komunikacyjnych
CELE NAUCZANIA JĘZYKA OBCEGO NA POZIOMIE A1
Zapoznanie studentów z potocznymi wyrażeniami leksykalnymi i podstawowymi strukturami
językowymi celem wyrażania i rozumienia bardzo prostych wypowiedzi dotyczących konkretnych
potrzeb życia codziennego
27
Wskazanie na różnice w formułowaniu różnych typów pytań z zakresu życia prywatnego np.: miejsca
zamieszkania i otoczenia, członków rodziny, osób znanych i rzeczy posiadanych
Przygotowanie studentów do krótkiej autoprezentacji a także prostej rozmowy z użyciem prostych
zdań o ile rozmówca mówi bardzo powoli i wyraźnie i jest gotowy do wielokrotnego powtórzenia i
parafrazy oraz niesienia pomocy
Zwrócenie uwagi studentów na krótkie napisy na tablicach informacyjnych, plakatach i ogłoszeniach
i przygotowanie ich do krótkiej samodzielnej wypowiedzi pisemnej z użyciem prostych wyrażeń,
struktur i zdań ze spójnikami „i” lub „potem” oraz do wypełnienia krótkiego formularza.
Wdrożenie elementów leksykalnych związanych z bardzo ważnymi sprawami z życia studenta i jego
otoczenia, zatrudnienia, życia codziennego jego i jego bliskich i ważnymi podstawowymi
informacjami
Zapoznanie studentów ze strukturami gramatycznymi niezbędnymi do samodzielnego
sformułowania ciągu wyrażeń i zdań aby opisac życie własne oraz bliskich mu ludzi, warunki ich
życia, wykształcenia oraz pracy
Przygotowanie studentów do rozmowy wymagającej prostej i bezpośredniej wymiany informacji na
znane tematy a także do krótkiej rozmowy towarzyskiej bez umiejętności podtrzymywania tematu
lecz z użyciem pierwszych zdań złożonych połączonych spójnikami „lecz” i „dlatego, że”
Zaprezentowanie studentom technik wyszukiwania konkretnych informacji w prostych tekstach
takich jak: reklamy, karty dań, rozkłady jazdy, krótkie listy, e-maile oraz wdrażanie tych technik
Zwrócenie uwagi studentów na proste sposoby wyrażania przebiegu wydarzeń, marzeń, planów,
poglądów, ambicji
Cwiczenie relacjonowania przebiegu zdarzeń, przygód
Przygotowanie studentów do sformułowania krótkiego tekstu, listu na temat swoich przeżyc i
wrażeń, prostych opisów osób, pracy, warunków życia, rzeczy lubianych i nielubianych w postaci
ciągów prostych zwrotów i zdań, z użyciem podstawowych i najczęściej używanych struktur
CELE NAUCZANIA JĘZYKA OBCEGO NA POZIOMIE B1
Wprowadzenie wyrażeń leksykalnych i struktur językowych niezbędnych do skutecznej komunikacji
w zakresie znanych studentom tematów typowych dla domu, otoczenia, realizacji zadań z życia
codziennego, organizacji czasu wolnego, spraw bieżących prywatnych i zawodowych
Ćwiczenie umiejętności rozumienia głównych myśli i informacji jasno sformułowanych w tekstach
pisanych / z użyciem słów najczęściej używanych/ na temat życia rodzinnego albo zawodowego, oraz
ćwiczenie formułowania wypowiedzi na tematy znane
Udoskonalanie umiejętności wyłapywania najważniejszych wątków programów radiowych lub
telewizyjnych dotyczących spraw bieżących lub związanych z zainteresowaniami i wiedzą studentów
Angażowanie studentów do udziału w symulacjach imitujących interakcję zachodzącą w większości
sytuacji z życia codziennego lub zawodowego z użyciem wyrażeń już znanych
Aktywizowanie studentów do udziału w rozmowach na tematy znane bez przygotowania w celu
przekazania opisów przeżyć, zdarzeń, marzeń i ambicji a także objaśnienia własnych poglądów i
planów: ćwiczenie relacjonowanie przebiegu akcji filmów, książek w porównaniu z relacjonowaniem
rzeczywistych zdarzeń
28
Ćwiczenia te prowadzone są celem udoskonalania umiejętności mówienia
Zwrócenie uwagi studentów na różnice w formułowaniu wypowiedzi pisemnej w sposób formalny i
nieformalny
CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO NA POZIOMIE B2
Rozszerzenie zagadnień leksykalnych o kolokacje językowe, konkretne tematy – także abstrakcyjne
Wprowadzenie struktur gramatycznych , których zastosowanie pozwoli znacznie swobodniej
budowac i analizowac teksty złożone, dłuższe i bardziej skomplikowane
Cwiczenie poszczególnych umiejętności w sposób zintegrowany
Cwiczenie rozumienia większości myśli w dłuższych wypowiedziach, wykładach, wiadomościach
telewizyjnych i radiowych lub programach o sprawach bieżących a także filmów w standardowej
odmianie języka
Analizowanie ze zrozumieniem tekstów dotyczących problemów współczesnego świata, których
autorzy prezentują swoje poglądy
Zapoznanie studentów ze sposobem przedstawiania swoich opinii, poglądów oraz ich obroną
Cwiczenie w prowadzeniu swobodnej, płynnej rozmowy z elementami spontanicznej wypowiedzi i
swobodnego włączania się do rozmowy oraz jej podtrzymywania
Wdrożenie i utrwalanie struktur oraz wyrażeń umożliwiających formułowanie przejrzystych,
rozbudowanych wypowiedzi związanych z różnymi tematami i dziedzinami, którymi student się
interesuje, podawanie argumentów za i przeciw względem możliwych rozwiązań w formie ustnej i
pisemnej, przedstawianie klarownych, uporządkowanych opisów i z istotnymi szczegółami,
przykładami, wspieranie wypowiedzi za pomocą komentarzy i przykładów
Zaprezentowanie najważniejszych aspektów związanych z korzystaniem z jednojęzycznych
słowników
Praktyczne cwiczenie ze studentami w przeprowadzeniu profesjonalnej prezentacji
CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO NA POZIOMIE C1
Przygotowanie studentów do rozumienia szerokiego zakresu trudnych, dłuższych tekstów
związanych nie tylko z dziedziną ich zainteresowań, dostrzeganie znaczeń ukrytych i wyrażonych
pośrednio
Zwrócenie uwagi na zróżnicowanie tekstów pod względem stylu
Cwiczenie w rozumieniu płynnych wypowiedzi i dialogów oraz informacji przekazywanych w
naturalnym tempie i otoczeniu bez uproszczeń i ułatwień
Doskonalenie płynnej, spontanicznej wypowiedzi ujętej w sposób przejrzysty i poprawny, wyrażonej
bez widocznego namysłu z zastosowaniem właściwych sformułowań
Zwrócenie uwagi studentów na strukturę wypowiedzi, jej logiczną konstrukcję i zakończenie
konkluzją
Cwiczenie umiejętności zręcznego, swobodnego porozumiewania się w kontaktach zawodowych i
towarzyskich, nawiązywanie do wypowiedzi rozmówców
Wskazanie różnic stylu tekstów skierowanych do różnych potencjalnych odbiorców
Przygotowanie studentów do precyzyjnego wypowiadania się w sposób poprawny, logiczny z
zastosowaniem szerokiego wachlarza wyrażeń i z użyciem zdań wielokrotnie złożonych celem
zbudowania spójnego tekstu /dotyczy wypowiedzi ustnych i pisemnych/
29
Analizowanie artykułów specjalistycznych i instrukcji
Przygotowanie do samodzielnego sporządzania raportów, podsumowań, opracowań, szczegółowych
opisów i prezentacji
Rozszerzenie umiejętności samodzielnego kształcenia z wykorzystaniem różnorodnych źródeł i
pomocy, w tym słowników jednojęzycznych, celem swobodnego posługiwania się językiem obcym w
przyszłym życiu zawodowym i towarzyskim
CELE NAUCZANIA JĘZYKA OBCEGO NA POZIOMIE C2
Studenci przygotowywani są do całkowicie samodzielnej pracy w środowisku, w którym komunikacja
odbywa się w języku obcym, gdzie należy wykazac rozumienie każdego tekstu pochodzącego ze źródeł
pisanych lub mówionych
Zwrócenie uwagi studentów na subtelne różnice odcieni znaczeń analizowanych tekstów
Cwiczenie rozumienia wszelkich wypowiedzi słuchanych „na żywo” oraz odbieranych za pomocą
mediów przy szybkim tempie mówienia rodzimego użytkownika języka
Cwiczenie przeformułowania swoich wypowiedzi w celu uzyskania pełnej biegłości komunikacyjnej
Wprowadzenie elementów „ewaluacji partnerskiej” studentów celem zwrócenia uwagi na
udoskonalenie umiejętności prezentacji, negocjacji, prowadzenia spotkań i debat
Zapoznanie studentów z nowoczesnymi możliwościami samokształcenia z wykorzystaniem nowych
technologii i multimediów
Wskazanie na istotna rolę różnic kulturowych i ich roli w doskonaleniu komunikacji
Zwrócenie uwagi studentów na różnice regionalne i środowiskowe a nawet zawodowe w wersjach
używanego języka standardowego
POZIOM A1
Cele kształcenia – wymagania ogólne
Student potrafi stosować potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych
potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania z zakresu życia prywatnego, dotyczącego np.:
miejsca, w którym mieszka, ludzi, których zna i rzeczy, które posiada oraz odpowiadać na tego typu
pytania. Potrafi przedstawić siebie i innych. Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że
rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe Efekty kształcenia
Rozumienie ze słuchu
Student:
potrafi zrozumieć kierowane do niego słowa powitania i pożegnania;
potrafi zrozumieć podstawowe zwroty grzecznościowe;
potrafi zrozumieć i wykonać proste polecenia;
potrafi zrozumieć proste pytania dotyczące osób (wiek, adres, zainteresowania itp.);
potrafi zrozumieć proste pytania dotyczące swojego otoczenia (dom, szkoła, uczelnia itp.);
potrafi zrozumieć podstawowe pytania oraz informacje na temat usytuowania jakiegoś przedmiotu;
potrafi zrozumieć najprostsze pytania i informacje na temat możliwości dotarcia do jakiegoś miejsca;
potrafi zrozumieć pytania i informacje dotyczące ilości, czasu, ceny.
Rozumienie wypowiedzi pisemnych
Student:
potrafi zrozumieć bardo krótkie, proste teksty, wychwytując znane mu słowa, wyrażenia i nazwy;
30
potrafi zrozumieć treść krótkich, prostych pocztówek;
potrafi zrozumieć krótkie polecenia pisemne (w podręczniku, programie komputerowym itp.);
potrafi zrozumieć wysłane do niego krótkie wiadomości (sms, e-mail);
potrafi zrozumieć proste formularze dotyczące własnych danych osobowych;
potrafi zrozumieć ogólną treść prostych materiałów informacyjnych, zwłaszcza, gdy towarzyszą mu
ilustracje;
potrafi zrozumieć proste podpisy pod zdjęciami i ilustracjami;
Ustne porozumiewanie się
Student:
potrafi przywitać i pożegnać się;
potrafi posługiwać się podstawowymi zwrotami grzecznościowymi;
potrafi zadawać proste pytania dotyczące osób i odpowiadać na nie (imię, wiek, adres itp.);
potrafi zadawać proste pytania dotyczące swojego otoczenia i odpowiadać na nie (dom, szkoła, uczelnia
itp.);
potrafi w prosty sposób zapytać o czas, ilość, cenę i udzielić prostej odpowiedzi na podobne pytania;
potrafi uzyskać informacje i udzielić w prosty sposób wskazówek dotyczących możliwości dotarcia do
określonego miejsca;
potrafi składać propozycje i reagować na nie (akceptacja lub odmowa), używając prostych słów;
potrafi wydawać proste polecenia.
Tworzenie samodzielnej wypowiedzi ustnej
Student:
potrafi przedstawić i opisać siebie oraz bliskie mu osoby (imię, nazwisko, wiek, narodowość itp.);
potrafi opowiedzieć w kilku zdaniach o codziennych czynnościach, określając czas ich wykonania;
potrafi opisać przedmioty (wielkość, kolor itp.);
potrafi opisać w prosty sposób miejsca (dom, szkoła, uczelnia itp.);
potrafi opowiedzieć krótko o wypoczynku;
potrafi opisać w prosty sposób pogodę;
potrafi określić miejsca znajdowania się osób i przedmiotów.
Tworzenie wypowiedzi pisemnych
Student:
potrafi wypełnić prosty formularz (imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, obywatelstwo
itp.);
potrafi krótko opisać w liście siebie, rodzinę, szkołę, uczelnię, zainteresowania itp.;
potrafi opisać w liście swój dzień;
potrafi napisać krótką wiadomość (sms, e-mail), o tym, co robi i gdzie się znajduje;
potrafi napisać pozdrowienia z wakacji;
potrafi napisać życzenia (świąteczne, urodzinowe itp.).
POZIOM A2
Student rozumie wypowiedzi i często używane wyrażenia w zakresie tematów związanych z życiem
codziennym (np.: bardzo podstawowe informacje dotyczące osoby rozmówcy i jego rodziny, zakupów,
otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać się w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych,
wymagających jedynie bezpośredniej wymiany zdań na tematy znane i typowe. Potrafi w prosty
sposób opisywać swoje pochodzenie i otoczenie, w którym żyje, a także poruszać sprawy związane z
najważniejszymi potrzebami życia codziennego.
31
Student:
potrafi zrozumieć proste, krótkie rozmowy, dotyczące życia codziennego;
potrafi określić temat toczonej w jego obecności prostej dyskusji;
potrafi zrozumieć znane mu zwroty i wyrażenia w dłuższych wypowiedziach;
potrafi zrozumieć wystarczająco dużo, by radzić sobie w podstawowych sytuacjach życia codziennego;
potrafi zrozumieć główne informacje podawane w wiadomościach telewizyjnych, jeżeli towarzyszy im
materiał wizualny;
potrafi zrozumieć pytania i informacje adresowane do mnie w miejscach publicznych;
potrafi zrozumieć najważniejsze informacje i proste pytania w rozmowie telefonicznej.
Student:
potrafi zrozumieć krótkie, proste teksty zawierające znane mu słownictwo oraz słowa o znaczeniu
międzynarodowym;
potrafi zrozumieć krótkie proste listy prywatne;
potrafi zrozumieć proste listy formalne;
potrafi zrozumieć typowe teksty użytkowe (jadłospis, rozkład jazdy, prospekty reklamowe itp.), by
wyszukać potrzebne mu informacje;
potrafi zrozumieć krótkie artykuły prasowe;
potrafi zrozumieć proste ogłoszenia w prasie;
potrafi zrozumieć proste instrukcje obsługi urządzeń codziennego użytku;
potrafi dotrzeć w internecie do prostej informacji na znany mu temat.
Student:
potrafi porozumiewać się w typowych sytuacjach z życia codziennego (np. w sklepie, na poczcie);
potrafi używać zwrotów grzecznościowych, aby przeprosić lub zaprosić rozmówcę;
potrafi złożyć życzenia okolicznościowe;
potrafi zamówić posiłek np. w restauracji;
potrafi uzyskać podstawowe informacje podczas podróży;
potrafi umówić się na spotkanie (np. ustalić czas, miejsce, rodzaj zajęć);
potrafi przeprowadzić krótką rozmowę na znany mu temat;
potrafi w prosty sposób rozmawiać o upodobaniach swoich, innych osób.
Student:
potrafi opowiedzieć o sobie, swojej rodzinie, znajomych;
potrafi opowiedzieć w kilku zdaniach o tym, co widzi, np. na zdjęciu, rysunku;
potrafi opowiedzieć ogólnie o swoich zainteresowaniach i ulubionych zajęciach;
potrafi opisać życie codzienne swojego otoczenia np. miasto, szkołę, uczelnię;
potrafi opowiedzieć o swoim samopoczuciu i wyjaśnić, co mu dolega;
potrafi przedstawić krótkie proste opisy zdarzeń i czynności (np. spotkania, wycieczkę) oraz
opowiedzieć krótką historyjkę;
Student:
potrafi napisać zaproszenie;
potrafi napisać podziękowanie;
potrafi opisać w liście swoje upodobania/hobby;
32
potrafi opisać w liście drogę z dworca/lotniska do swojego domu;
potrafi poprosić w liście o informacje;
potrafi krótko opisać wygląd i zainteresowania innych ludzi;
potrafi krótko opisać przedmioty, miejsca i zdarzenia;
potrafi napisać krótką ulotkę informacyjną;
potrafi wypełnić formularze (wykształcenie, praca, zainteresowania itp.).
POZIOM B1
Student rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych
wypowiedziach, które dotyczą znanych mu spraw i zdarzeń typowych dla pracy, szkoły, czasu
wolnego itd. Potrafi radzić sobie w większości sytuacji komunikacyjnych, które mogą zdarzyć się w
czasie podróży w regionie, gdzie mówi się danym językiem. Potrafi tworzyć proste, spójne wypowiedzi
ustne lub pisemne na tematy, które są mu znane bądź go interesują. Potrafi opisywać doświadczenia,
zdarzenia, nadzieje, marzenia i zamierzenia, krótko uzasadniając bądź wyjaśniając swoje opinie i
plany.
Student:
potrafi śledzić tok rozmowy, dotyczącej zagadnień życia codziennego;
potrafi zrozumieć informacje o faktach z życia codziennego oraz szczegóły przekazywane na ich temat;
potrafi zrozumieć główne myśli zawarte w wypowiedziach na znany mu temat;
potrafi zrozumieć główne wątki wiadomości radiowych i telewizyjnych;
potrafi zrozumieć filmy, w których dialogi są prowadzone prostym językiem a materiał wizualny
ułatwia zrozumienie akcji;
potrafi zrozumieć proste informacje techniczne;
potrafi zrozumieć szczegółowe polecenia;
potrafi zrozumieć, gdy ktoś wyraża opinię na jakiś temat;
potrafi zrozumieć, gdy ktoś mówi o swoich uczuciach;
Student:
potrafi wyszukać potrzebne mu informacje w tekstach codziennego użytku (np. w listach i
dokumentach urzędowych, broszurach);
potrafi zrozumieć opisy zdarzeń, uczucia i życzenia zawarte w listach prywatnych;
potrafi rozpoznać podstawowe tezy dłuższego artykułu prasowego na znany mu temat;
potrafi określić, co w tekście jest faktem, a co opinią autora;
potrafi zrozumieć akcję jasno napisanego opowiadania;
potrafi zrozumieć sens instrukcji obsługi;
potrafi odgadnąć z kontekstu znaczenie nieznanych mu słów.
Student:
potrafi negocjować w sytuacjach życia codziennego;
potrafi uzyskiwać bardziej szczegółowe informacje na interesujące go tematy;
potrafi wyrazić, jak się czuje i zapytać innych o samopoczucie;
potrafi porozumieć się w większości sytuacji w podróży;
potrafi przeprowadzić nie trudną rozmowę przez telefon;
potrafi pytać o opinię i wyrażać własne poglądy o rozmowach ze znajomymi;
33
potrafi poprosić o powtórzenie, objaśnienie lub sprecyzowanie wypowiedzi;
potrafi wyrazić typowe uczucia (np. zaskoczenie, szczęście);
potrafi wziąć udział w dyskusji, mimo trudności w formułowaniu myśli, intencji, odczuć.
Student:
potrafi wyrazić w prosty sposób swoje uczucia, przeżycia, wrażenia (np. z filmu, koncertu, książki
itp.);
potrafi w prosty sposób skomentować codzienne wydarzenia;
potrafi opisywać zdarzenia prawdziwe lub fikcyjne;
potrafi zrelacjonować treść książki, filmu;
potrafi wyrazić poglądy i opinie;
potrafi krótko uzasadnić swoje zdanie;
potrafi udzielić rady i uzasadnić ją;
potrafi przytoczyć, po kolei i za pomocą słów z tekstu, treść przeczytanych fragmentów.
Student:
potrafi w liście prywatnym opisać moje przeżycia i wrażenia (film, koncert, książki itp.);
potrafi opisać treść książki/filmu;
potrafi krótko uzasadnić własne zdanie;
potrafi opisać wydarzenia z własnego życia;
potrafi w liście prywatnym zapytać o nowiny lub opinię;
potrafi w liście prywatnym udzielić rady;
potrafi napisać prosty list formalny do różnych instytucji;
potrafi napisać ogłoszenie do prasy;
potrafi napisać swój życiorys.
POZIOM B2
Student rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy
konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne
z zakresu jej specjalności. Potrafi - w szerokim zakresie tematów - formułować przejrzyste i
szczegółowe wypowiedzi ustne i pisemne, a także wyjaśniać swoje stanowisko w sprawach będących
przedmiotem dyskusji, rozważając wady i zalety różnych rozwiązań.
Student:
potrafi zrozumieć wypowiedzi dotyczące znanych mu oraz nowych faktów, związanych z życiem
prywatnym, szkołą, uczelnią;
potrafi zrozumieć ogólny tok długich wypowiedzi i wystąpień na znane mu tematy, nawet wtedy, gdy
są formułowane trudnym językiem;
potrafi zrozumieć główne tezy złożonych wypowiedzi na różne tematy;
potrafi zrozumieć dyskusję prowadzoną przez rodzinnych użytkowników języka;
potrafi zrozumieć większość filmów, programów telewizyjnych i audycji radiowych;
potrafi zrozumieć szczegółowo, co ktoś do niego mówi, nawet w hałaśliwym otoczeniu.
Student:
potrafi swobodnie czytać rozmaite teksty;
34
potrafi znaleźć potrzebne informacje w różnych źródłach;
potrafi zrozumieć specjalistyczne artykuły z różnych dziedzin, jeżeli może sprawdzić w słowniku
znaczenie nieznanych terminów;
potrafi zrozumieć artykuły dotyczące współczesnych problemów, w których autorzy wyrażają
określone poglądy;
potrafi czytać współczesne teksty literackie pisane prozą (np. nowele, krótkie powieści), rozumiejąc
przebieg akcji i motywacje bohaterów.
Student
potrafi prowadzić dłuższe konwersacje na ogólne tematy, nawet w hałaśliwym otoczeniu;
potrafi prowadzić spontaniczną rozmowę z rodzimymi użytkownikami języka, bezpośrednio lub przez
telefon;
potrafi wyrażać pragnienia i zamierzenia;
potrafi wyrażać emocje w określonych sytuacjach życiowych i pytać o nie innych;
potrafi wyrażać opinie, uzasadniać je i bronić swoich poglądów;
potrafi przeprowadzać wywiady na interesujące go tematy.
Student:
potrafi jasno i szczegółowo wypowiadać się na tematy związane ze swoimi zainteresowaniami;
potrafi wygłaszać referaty na najbardziej ogólne tematy, zachowując płynność i przejrzystość
wypowiedzi;
potrafi przedstawić swój punkt widzenia na temat bieżących wydarzeń;
potrafi przedstawić zalety i wady różnych rozwiązań odpowiednio je uzasadniając;
potrafi przedstawić przejrzyste i uporządkowane opisy oraz prezentacje.
Student:
potrafi napisać dłuższy tekst na temat związany ze swoimi zainteresowaniami;
potrafi napisać sprawozdanie;
potrafi napisać referat;
potrafi napisać rozprawkę, rozważając argumenty za i przeciw;
potrafi napisać streszczenie artykułu;
potrafi napisać recenzję filmu/książki;
potrafi napisać list do prasy po przeczytaniu artykułu;
potrafi opisać rzeczywiste i fikcyjne wydarzenia;
potrafi wyrazić swoje uczucia/poglądy w liście prywatnym.
POZIOM C1
Student rozumie szeroki zakres trudnych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone
pośrednio. Potrafi wypowiadać się płynnie, spontanicznie, bez większego trudu znajdując właściwe
sformułowania. Swobodnie posługuje się językiem w kontaktach towarzyskich i społecznych,
edukacyjnych bądź zawodowych. Potrafi formułować jasne, dobrze zbudowane, szczegółowe, dotyczące
złożonych problemów, wypowiedzi ustne lub pisemne.
Student:
potrafi zrozumieć ożywioną rozmowę między rodzimymi użytkownikami języka;
35
potrafi zrozumieć większość skomplikowanych wykładów, debat i dyskusji;
potrafi zrozumieć dłuższe wystąpienia nawet wtedy, gdy ich struktura nie jest przejrzysta, a związki
między poszczególnymi wątkami nie są jasno wyrażone;
potrafi zrozumieć skomplikowane informacje techniczne;
potrafi zrozumieć większość słyszanych nagrań oraz określić wzajemny stosunek i postawy
rozmówców;
potrafi zrozumieć wiele wyrażeń idiomatycznych.
Student:
potrafi zrozumieć szczegółowo długie i skomplikowane teksty na różne tematy, pod warunkiem
możliwości ponownego przeczytania trudniejszych fragmentów;
potrafi określić stanowisko autora oraz przedstawione opinie, również wówczas, gdy nie są
przedstawione wprost;
potrafi zrozumieć wszelką korespondencję, korzystając czasem ze słownika;
potrafi zrozumieć długie teksty literackie o zróżnicowanym stylu napisane prozą;
potrafi zrozumieć długie instrukcje techniczne z różnych dziedzin.
Student:
potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w nowych sytuacjach;
potrafi przeprowadzić rozmowę na tematy abstrakcyjne i bliżej mu nieznane;
potrafi swobodnie wyrażać moje myśli, odczucia oraz nawiązywać do wypowiedzi rozmówców;
potrafi elastycznie i efektywnie używać języka w celach towarzyskich w szkole, w pracy;
potrafi stosować aluzje i żartować.
Student:
potrafi wypowiadać się na tematy ogólne związane z kształceniem, pracą lub praktyką;
potrafi wyraźnie i szczegółowo przedstawić dowolnie wybrany temat, zachowując strukturę
wypowiedzi;
potrafi skomentować wypowiedź na dowolnie wybrany temat (przedstawić własne uzasadnienie i
podać odpowiednie przykłady);
potrafi szczegółowo opisywać swoje doświadczenia, przeżycia i reakcje;
potrafi dostosować słownictwo i styl do odbiorcy wypowiedzi;
potrafi tworzyć staranne wypowiedzi (np. wykład, odczyt, referat), poparte stosownymi wnioskami.
Student:
potrafi wypowiedzieć się pisemnie na tematy ogólne związane z kształceniem, pracą lub praktyką;
potrafi kompleksowo przedstawić dowolnie wybrany temat, zwracając uwagę na strukturę
wypowiedzi;
potrafi napisać komentarz na podany temat, prezentując różne stanowiska i własne uzasadnienia;
potrafi napisać streszczenie tekstów specjalistycznych i literackich;
potrafi napisać list formalny, zachowując właściwe formy (np. zażalenie);
potrafi napisać poprawny tekst, dostosowując słownictwo do adresata/czytelnika/tematu.
POZIOM C2
Student może z łatwością zrozumieć praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Potrafi
streszczać informacje pochodzące z różnych źródeł pisanych lub mówionych, w spójny sposób
36
odtwarzając zawarte w nich tezy i wyjaśnienia. Potrafi wyrażać swoje myśli płynnie, spontanicznie i
precyzyjnie, subtelnie różnicując odcienie znaczeniowe nawet w bardziej złożonych wypowiedziach.
Student:
potrafi zrozumieć wykłady i prezentacje na tematy specjalistyczne;
potrafi zrozumieć rozmówcę, bez względu na szybkość wypowiedzi pod warunkiem, że ma możliwość
przyzwyczajenia się do nietypowego akcentu lub dialektu;
potrafi zrozumieć subtelności znaczeniowe (np. ironię);
potrafi zrozumieć wszelkie usłyszane zwroty idiomatyczne;
potrafi zrozumieć wszelkie wypowiedzi i informacje usłyszane w mediach.
Student:
potrafi zrozumieć i krytycznie interpretować wszelkie formy języka pisanego, w tym teksty o dużym
stopniu abstrakcji, o złożonej strukturze oraz teksty literackie (również poezję i dramat);
potrafi zrozumieć znaczenia nawet wtedy, gdy nie są wyrażane wprost;
potrafi wyczuć w tekście ironię;
potrafi zrozumieć zastosowaną grę słów;
potrafi zrozumieć wszelkie zwroty idiomatyczne;
potrafi zrozumieć teksty pisane dialektem.
Student:
potrafi uczestniczyć bez wysiłku we wszystkich rozmowach i dyskusjach, również tych, które dotyczą
tematów specjalistycznych;
potrafi dostosować styl do charakteru rozmowy (dyskusji);
potrafi stosować wyrażenie idiomatyczne i potoczne;
potrafi wyrażać precyzyjnie niuanse znaczeniowe (np. ironię);
potrafi w przypadku braku zrozumienia przez rozmówcę umiejętnie przeformułować wypowiedź;
Student:
potrafi przedstawić klarowne, płynne opisy przeżyć i doświadczeń;
potrafi wyraźnie i szczegółowo opisywać złożone zagadnienia, np. problemy współczesnego świata;
potrafi płynnie wygłaszać oświadczenia na forum publicznym, odpowiednio akcentując i używając
właściwej intonacji;
potrafi wypowiadać się na kontrowersyjne tematy;
potrafi doradzać i rozstrzygać w kwestiach złożonych w zakresie posiadanych kompetencji (np.
zagadnienia prawne lub finansowe).
Student:
potrafi pisać poprawnie zbudowane i logiczne teksty na złożone tematy (np. sprawozdania, artykuły);
potrafi przedstawić szczegółowo poglądy innych osób, informacje i fakty oraz je oceniać;
potrafi napisać recenzje tekstów specjalistycznych i literackich;
potrafi napisać dłuższe listy formalne do różnych instytucji (np. podanie, oferty, wnioski);
potrafi pisać różne teksty, zachowując odpowiedni styl.
37
WIEDZA: wiedza na temat krajów obcojęzycznych obejmująca swoim zakresem zagadnienia
historyczne, kulturowe i społeczne danego obszaru językowego.
UMIEJĘTNOŚCI: Patrz efekty kształcenia
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student, który zaliczył lektorat z języka obcego na danym poziomie
wg CEFR (Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego) jest kompetentnym uzytkownikiem
tego języka w ramach realizowanego poziomu w obrębie czterech podstawowych umiejętności
językowych.
Metody dydaktyczne:
Metoda komunikacyjna, konkursy, dyskusje, gry dydaktyczne, filmy, prezentacje, zastosowanie
nowowczesnych materiałów dydaktycznych, platformy edukacyjnej umożliwiającej e-learning.
Pomoce Dydaktyczne
Sprzęt: magnetofony, odtwarzacze CD, odtwarzacze DVD, telewizory, komputery, tablice
interaktywne, rzutniki, nośniki CD/DVD, kasety
Pomoce audiowizualne: psecjalistyczne oprogramowanie do tablicy interaktywnej, komputerowe
programy edukacyjne, specjalistyczne strony internetowe, materiały audio lub wideo dołączone do
podręczników do nauki języka, nagrania programów radiowych i telewizyjnych, filmy krótko-i
długometrazowe, utwory muzyczne, własne nagrania audio lub wideo, zdjęcia, prezentacje (np.w
Power Point) , reprodukcje dzieł sztuki, rysunki lub zdjęcia satyryczne
Teksty: podręczniki do nauki języka, słowniki, kompendia wiedzy gramatycznej, artykuły z prasy,
fragmenty prozy literackiej, dokumenty"dnia codziennego" (formularze, bilety, dokumenty
tożsamości, harmonogramy, rozkłady jazdy, mapy, plany - metra, miasta, mieszkania itd.
Inne: gry, pomoce manualne, native speakers zapraszani na zajęcia
Każdy semestr zakończony jest zaliczeniem na ocenę, która stanowi średnią ocen uzyskanych z
poszczególnych elementów i obowiązkowych zadań składowych: testy, aktywność, frekwencja, praca z
platformą edukacyjna (elementy uczenia na odległość) Kurs 120 godzin kończy się egzaminem z
całego materiału przygotowanym przez lektora wg opracowanego wzoru.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe - ćwiczenia
godzin
108
E-learning
12
godzin
Przygotowanie się do egzaminu- praca samodzielna
35
godzin
Przygotowanie się do prezentacji - paca samodzielna
25
godzin
Testy - przygotowane przez lektora
35
godzin
Dyskusje monotorowane przez lektora
25
godzin
240
godzin
38
I. Zakres lekrsykalny:
1. gospodarstwo domowe/ rodzina i przyjaciele/formy spędzania czasu wolnego
2.zawody, praca , obowiązki
3. ubieganie się o pracę
4. części ciała
5. komunikacja w sytuacjach formalnych i nieformalnych
6. przestępstwa, kary, młodociana przestępczość
7. podróżowanie i wypadki
8. edukacjia i przyszła kariera
9. dolegliwości i choroby, wizyta u lekarza
10. cechy osobowości
11. wzywanie pomocy - udzielanie pierwszej pomocy
12. sytuacje zagrożenia
13. edukacja, system kształcenia w Polsce i w krajach agielskiego obszaru językowego
14. uzależnienia
15. modele rodziny
II. Zakres Strukturalno-gramatyczny: czasy:
-Present Continuous
- Present Simple
- czasowniki nieregularne
- Past Simple
- Past Continuous
- Present Perfect
- Past Perfect
- Strona bierna
- Mowa zależna
- Zdania warunkowe
- Formułowanie pytań i przeczeń
- Pytania pośrednie
- Zaimki
- Stopniowanie przymiotników i przysłówków
- Struktura zdania złożonego
- Czasowniki frazalne
- Kolokacje
III. Funkcje językowe
opisywanie, wyrażanie opini, pytanie o informacje,udzielanie rad, telefonowanie, przepraszanie,
składanie reklamacji, wypełnianie formularzy, prezentacje, organizacja spotkań, elementy negocjacji.
IV. Komunikacja
rozwijanie czterech podtawowych umiejętności językowych w sposób częściowo zintegrowany i
zintegrowany (wg CEFR)
 Total English: Elementary, Pre-intermediate, Intermediate, Upper-intermediate; Pearson
Longmann
 FCE Result, Oxford University Press
 Czabanowska K.: Learner's Dictionary, English for European Public Health, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008
 Donesch-Jeżo E.: English for Medical Students and Doctors, AM, Kraków 2000
39
- Destination B1, B2, C1-C2, Macmillan Education
-Oxford Practice Grammar Coe N., Harrison M., Paterson K., Oxford
- Oxford Wordpower, Oxford Univeristy Press
ROK II SEMESTR IV
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Grażyna Makiełło - Jarża
Nazwa przedmiotu: Psychologia wychowawcza
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Kurs psychologii wychowawczej stanowi kontynuację i rozwinięcie zagadnień poruszanych w ramach
przedmiotu "psychologia rodziny". Celem przedmiotu jest ukazanie wychowania w środowisku
rodzinnym i wybranych środowiskach pozarodzinnych jako szczególnej relacji społeczne.
Rozważane są możliwości i ograniczenia oddziaływań wychowawczych (skuteczność wychowania),
wynikające zarówno ze złożoności współczesnego świata, kształtu rodziny, jak i wielości możliwych
dróg oddziaływania, specyfiki poszczególnych okresów rozwojowych oraz właściwości i zachowań
wychowawcy. Szczególną uwagę poświęcono mechanizmom psychologicznym uruchamianym w
interakcji wychowawczej.
WIEDZA: student powinien nabyć wiedzę z zakresu problematyki wychowania rozumianego jako
działanie świadome i celowe. Powinien poznać różnego rodzaju oddziaływania wychowawcze,
zwłaszcza skuteczność nagród i kar w wychowaniu.
UMIEJĘTNOŚCI: student powinien nabyć umiejętność tworzenia sytuacji wychowawczych,
poznawania słabych i mocnych stron wychowanków, a także krytycznej oceny wychowania
instytucjonalnego i interpretowania przyczyn trudności wychowawczych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student powinien nabyć postawę rozumienia konieczności
ustawicznego samokształcenia w dziedzinie wychowywania dzieci i młodzieży
Metody dydaktyczne:
Na wykładzie - 10 godzin - omawianie zagadnień teoretycznych i praktycznych, prezentacja
40
multimedialna.Na ćwiczeniach - 10 godzin -dyskutowanie różnych form wychowania rodzinnego i
instytucjonalnego w oparciu o przygotowane przez studentów prezentacje przypadków.
Zaliczenie ćwiczeń. Egzamin testowy z całości przedmiotu. Test z pytaniami otwartymi (30%) i
zamkniętymi (70 %).
Forma aktywności
Godziny kontaktowe wykład, ćwiczenia
godzin
20
20
godzin
25
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
75
godzin
Problematyka wykładów:
Proces wychowania w ujęciu współczesnej psychologii. Cele i skutki wychowania.
Pojęcie "sytuacji wychowawczej".
Podstawowe kategorie oddziaływań wychowawczych.
Wychowanie w okresie dzieciństwa (w rodzinie, żłobku, przedszkolu).
Psychologiczna analiza szkoły jako środowiska wychowawczego.
Problemy wychowawcze wieku dorastania.
Psychologiczne aspekty wychowania poza rodziną.
Oddziaływania wychowawcze wobec dzieci i młodzieży z problemami rozwojowymi.
Gurycka A., O sztuce wychowywania. 1997, Warszawa.
Braun-Gałkowska M., Ulfik-Jaworska I., Zabawa w zabijanie. 2002, Lublin.
Gordon T., Wychowanie bez porażek. 1991, Warszawa.
Jundziłł I., Dziecko - ofiara przemocy. 1993, Warszawa.
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza. 1994, Warszawa.
Łukawska K., Szczęśliwi rodzice, szczęśliwe dzieci. Wyd. GWP, 2011
41
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Jadwiga Jedynak
Nazwa przedmiotu: Nowe formy pomocy rodzinie z dzieckiem o zaburzonym rozwoju.
Typ studiów: II stopnia
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 5
Warunki wstępne grupa treści podstawowych
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
- poznanie specyficznych uwarunkowań wychowania dziecka niepełnosprawnego w rodzinie
- przygotowanie teoretyczne do współpracy z rodzicami dzieci niepełnosprawnych
-umiejętność organizowania i animowania środowiska wychowawczego w aspekcie społecznych i
edukacyjnych potrzeb dziecka o zaburzonym przebiegu rozwoju
-znajomość form pomocy rodzinie w świecie przepisów prawnych
WIEDZA: Student posiada wiedzę o specyficznych uwarunkowaniach procesu wychowania dziecka
zaburzonego w rozwoju i sposobach rywalizacji jego potrzeb. Potrafi diagnozować rodzaj i charakter
występujących zaburzeń oraz metod postępowania.
UMIEJĘTNOŚCI: Student potrafi różnicować potrzeby rodziny ze względu na rodzaj zaburzeń
dziecka i ukierunkować właściwe działania opiekuńczo-wychowawczre rodziców. Potrafi udzielać
porad na temat przepisów regulujących prawa rodziny z dzieckiem o specjalnych potrzebach
edukacyjnych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student wykazuje akceptację i zrozumienie dla trudności i
problemów rodziny, udziela wsparcia w różnych sytuacjach społecznych i wsparcia psychicznego.
Metody dydaktyczne:
Dyskusja nad zagadnieniami teoretycznymi, metoda problemowa, prezentacja multimedialna, analiza
wybranych przypadków na podstawie wywiadów z rodzicami i rozmów z dziećmi o specjalnych
potrzebach edukacyjnych.
Pisemne opracowanie wybranego zagadnienia zgodnie z zainteresowaniami studenta.
42
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
0
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
1. Specyfika sytuacji rodzinnej i potrzeby rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym, 2h
2. Formy pomocy rodzinie we wczesnym okresie życia dziecka, opieka interdyscyplinarna, 2h
3. Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju dziecka w pierwszych latach życi,3h
4. Opieka nad dzieckiem przewlekle chorym, niepełnosprawnym intelektualnie i ruchowo. Dziecko o
specjalnych potrzebach edukacyjnych - opieka i wspomaganie rozwoju, 2h
5. Profilaktyka i terapia dzieci z zaburzeniami zachowania, nadpobudliwość psychoruchowa a
zachowania społeczne, współudział rodziców w terapii, 2h
6.Kształtowanie sprawności dziecka w z zaburzonymi zdolnościami adaptacyjnymi, Program Terapii
i Edukacji Dzieci z Autyzmem i z Upośledzeniem Umiejętności Porozumiewania się, 2h
7. Przeobrażenia i formy pomocy rodzinie z dzieckiem o zaburzonym rozwoju w Polsce i na świecie,
2h
1. Hillebrand C.: Pedagogika zaburzeń zachowania, Gdańsk GWP, 2007
2. Obuchowska I.: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, WSiP, Warszawa, 1999
3. Bogdanowicz M.: Niezwyczajni uczniowie, w: K. Kruszewski Sztuka nauczania Warszawa, PWN,
2007
4. Armata J. I otzre Bóg wszelką złę. O dzieciach chorych na białaczkę i inne opowiadania,
Wydawnictwo WAM, Księża Jezuici, Kraków, 1997
5. Pilecka W.: Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka. Problemy psychologiczne,
Kraków, UJ 2002
6. Kruk-Lasocka J.: Autyzm, czy nie autyzm? Problemy diagnozy i terapii pedagogicznej małych
dzieci, Wrocław, DSWE, 2003
7."Sytuacja życiowa dziecka niepełnosprawnego w rodzinie,red.Roman Ossowski, Bydgoszcz 1993
8."Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, red.B.Cytowska, B.Winczura,
Impuls Kraków 2008.
43
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Kowalczyk
Nazwa przedmiotu: Muzykoterapia z elementami choreoterapii
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami i technikami wykorzystującymi muzyke i taniec
jako główne czynniki oddziałujący na podopiecznego. Uświadomienie procesów emocjonalnych
zachodzących podczas zajęć muzykoterapii i choreoterapii . Praca nad rozwojem wrażliwości
estetycznej studentów,pobudzanie do kreatywnosci w tworzeniu form pracy z podopiecznym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot:zna podstawowe metody i techniki stosowane w
muzykoterapii i choreoterapii.Rozumie rolę jaką obydwie te dziedziny pełnią w procesie rehabilitacji
bądź rewalidacji jednostki, student rozumie potrzebę ewaluacji dla osiągnięcia zalożonych celów..
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmit potrafi identyfikować potrzeby podopiecznego,
dobrać właściwe metody i techniki muzykoterapeutyczne lub choreoterapeutyczne dla określonej
kategorii potrzeb,zna metodę instrumentarium Orffa i potrafi ją wykorzystać.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot:rozumie potrzebę bycia otwartym
na potrzeby innych ludzi, stara się dostrzec piękno w otaczajacym go świecie, jest świadomy potrzeby
ciągłego poszerzania własnej wiedzy i umiejętności chce pomóc drugiemu człowiekowi..
Metody dydaktyczne:
-dyskusja dydaktyczna
-techniki warsztatowe
-środki audiowizualne
-praca w grupach
-instrumentarium Orffa.
Zaliczenie z oceną na podstawie pracy końcowej - wizualizacja do okreslonego utworu muzycznego
(indywidualnie lub w grupach)
44
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
10
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
250
godzin
Podstawy teoretyczne muzykoterapii ichoreoterapii 1h
Podstawowe metody i techniki w muzykoterapii i choreoterapii 1h
Metoda elementarnego muzykowania wg C.Orffa 3h
Śpiewoterapia jako forma muzykoterapii 2h
Tańce integracyjne, tańce dla seniorów - forma choreoterapii ( znaczenie tej techniki w działaniach
integracyjnych i kompensacyjnych) 3h
Muzyka relaksacyjna i wizualizacja 3h
Program aktywności M.Ch Knillów 2h
literatura podstawowa:
T.Natanson Wstęp do nauki o muzykoterapii Wrocław 1978
Nordoff P. Robbins C. Terapia muzyką w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi
:historia,metoda,praktyka Kraków 2008
Syllabus
Kierunek:
Nauki o rodzinie
Nazwa przedmiotu: Arteterapia z elementami biblioterapii
Liczba godzin: 45
Semestr: IV
Rok studiów: II
45
Typ przedmiotu: obowiązkowy
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi koncepcjami filozoficznymi i zarysowanie filozficznej
koncepcji rzeczywistości.Rozwinięcie praktycznych umiejętności wnioskowania logicznego.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: zna rozwiązania podstawowych problemów
filozoficznych
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: umie posługiwać się podstawowym
filozoficznym aparatem pojęciowym – w tym używanym w literaturze psychologicznej;
samodzielnego analizowania tekstów kultury oraz osadzania ich w szerszym kontekście
filozoficzny.Umie korzystać z podstawowych narzędzi formalnych w celu oceny poprawności definicji,
klasyfikacji i rozumowań. Umie zająć własne stanowisko w sporach filozoficznych oraz krytycznie
oceniać argumenty oponenta.
KOMPETENCJE/POSTAWY:
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (70%) i konwersatoryjny (30%).
Egzamin ustny.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe: wykład
30
godzin
20
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1. Filozofia – miejsce i rola w systemie wiedzy.- 1 godz.
2. Teoria prawdy.- 2 godz.
3. Zagadnienia źródła poznania. Zagadnienia granic poznania.- 2 godz.
4. Rola języka w poznawaniu. Spór o uniwersalia. - 2 godz.
5. Filozofia bytu. Metafizyczny realizm a metafizyczny idealizm.- 3 godz.
6. Zagadnienie duszy i ciała:- 1 godz.
8.Psychofizyczna jedność człowieka. Struktura bytowa człowieka - 3 godz.
9. Działanie człowieka. Wolność woli. Etyka. - 3 godz.
9. Filozofia społeczna. - 2 godz.
10. Filozofia przyrody. Determinizm, indeterminizm i finalizm. - 2 godz.
46
11. Filozofia Boga. Problem zła. - 3 godz.
12. Logika – stosunek do języka i myślenia. - 2 godz.
13.. Podstawowe zasady racjonalnej dyskusji. Maksymy konewersacyjne - 2 godz.
14. Klasyfikacja rozumowań. Wnioskowania dedukcyjne. Wnioskowania przez analogię. Indukcja
enumeracyjna i indukcja eliminacyjna.- 2 godz.
Żarnecka-Biały E. , Mała logika, Kraków, 2006
Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992
Wojtysiak J., Filozofia i życie, Kraków 2007.
Ferber R., Podstawowe pojęcia filozoficzne, Kraków2008.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Marzena Dąbrowska
Nazwa przedmiotu: Terapia dziecka autystycznego, z ADHD, z upośledzeniem umysłowym.
Formuła zajęć: konwersatorium, ćwiczenia
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne zaliczenie psychologii
 Fakultatywne
Typ przedmiotu:
 Fakultatywny
Cele przedmiotu:
Po ukończeniu tego kursu studenci będą swobodnie posługiwać się pojęciami związanymi z ADHD,
autyzmem i upośledzeniem umysłowym. Będą potrafili zaplanować podstawowe zajęcia zgodnie z
potrzebami rozwojowymi dziecka ze zdiagnozowanym zaburzeniem.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: wymienia kryteria diagnostyczne dla ADHD, autyzmu,
upośledzenia umysłowego.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: rozpoznaje mechanizmy powstawania zaburzeń
,potrafi określić kluczowe umiejętności, które należy rozwijać u dziecka.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: zaprojektuje podstawowe zajęcia
terapeutyczne dla dziecka z autyzmem, z ADHD, z upośledzeniem umysłowym.
47
Metody dydaktyczne:
omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, omawianie przypadków,
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, symulacja, film.
Warunkiem zaliczenia jest przedstawienie projektu terapii dziecka z ADHD, autyzmem lub
upośledzeniem umysłowym. Opisywane oddziaływanie musi być poprzedzone wstępem
teoretycznym. Planowane zajęcia mają obejmować pięć dwugodzinnych zajęć. Minimalna objętość
pracy to siedem stron A4.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. konwersatorium
godzin
15
5
godzin
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
1. Klasyfikacja stopni upośledzenia umysłowego.
2. Zasady pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym.
3. Przedstawienie narzędzi diagnostycznych pomocnych w ocenie funkcjonowania dzieci z
upośledzeniem umysłowym.
4. Kryteria diagnostyczne ADHD. Podstawowa terminologia.
5. Podejście poznawczo-behawioralne w terapii ADHD.
6. Teorie dotyczące powstawania autyzmu.
7. Umiejętności niezbędne do prawidłowego rozwoju a zaburzenia ze spektrum autyzmu.
8. Rodzaje i sposoby komunikacji alternatywnej.
9. Metodyka wprowadzania komunikacji alternatywnej.





Podstawowa:
Frith U., Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy.Gdańsk 2008
Kołakowski A., Wolańczyk T., Pisula A., Skotnicka M., Bryńska A., ADHD. Zespół
nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańsk 2010.
Uzupełniająca:
Howlin P., Baron-Cohen S., Hadwin J., Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu.
Kraków 2010
48





Stallard P., Czujesz tak, jak myślisz. Praktyczne zastosowania terapii poznawczobehawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą. Poznań 2006
Olechnowicz H., Wyzwalanie aktywności dzieci głębiej upośledzonych umysłowo. Warszawa
1994
Portmann R., Gry i zabawy przeciwko agresji. Kielce 1999
Von Tetzchner S., Martisen H., Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych
sposobów porozumiewania się. Warszawa 2002
Warrick A., Porozumiewanie się bez słów. Warszawa 1999
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Tomasz Niemirowski
Nazwa przedmiotu: Filozofia z elementami logiki
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne nie ma
Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Obowiązkowy do zaliczenia semestru / roku studiów
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi koncepcjami filozoficznymi i zarysowanie filozficznej koncepcji
rzeczywistości.Rozwinięcie praktycznych umiejętności wnioskowania logicznego.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: zna rozwiązania podstawowych problemów
filozoficznych
49
Metody dydaktyczne:
Egzamin ustny.
Forma aktywności
30
godzin
20
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
50
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Beata Zinkiewicz
Nazwa przedmiotu: Rodzina w systemie opieki i profilaktyki społecznej
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne : brak
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z teoretycznymi przesłankami tworzenia systemu opieki i
profilaktyki, odnoszacymi się do rodziny jako podstawowego środowiska życia człowieka, grupy
społecznej i instytucji wychowawczej. Dostarczenie wiedzy na temat przepisów prawnych,
współczesnych przemian i zagrożeń funkcjonowania rodziny oraz konkretnych rozwiązań
pomocowych na poziomie lokalnym powinno uwrażliwić studentów na problemy rodziny i stanowić
inspirację dla poszukiwania nowych rozwiązań wspierających to środowisko.
WIEDZA: posiada wiedzę na temat teoretycznych i aksjologicznych podstaw tworzenia systemu
opieki i profilaktyki, obejmującego rodzinę, definiuje podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem
rodziny, opisuje przemiany tego środowiska i rozpoznaje podstawowe obszary zagrożeń,
charakteryzuje działalność instytucji wspierających rodzinę na poziomie lokalnym.
UMIEJĘTNOŚCI: analizuje i interpretuje współczesne przemiany i zagrożenia dla funkcjonowania
rodziny, ma umiejętność diagnozowania problemów i zasobów rodziny oraz projektowania działań
pomocowych na szczeblu lokalnym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: jest otwarty na poszukiwanie rozwiązań w zakresie szeroko
rozumianego wsparcia rodziny, ma świadomość konieczności doskonalenia współczesnego systemu
opieki i profilaktyki, jest wrażliwy na problemy i potrzeby społeczne, aktywnie uczestniczy w dyskusji,
potrafi pracować indywidualnie i zespołowo.
Metody dydaktyczne:
Tradycyjny wykład wzbogacony prezentacjami multimedialnymi.
Egzamin pisemny opisowy z treści wykładów i literatury przedmiotu.
51
Forma aktywności
godzin
10
20
godzin
30
godzin
0
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Teoretyczne i aksjologiczne podstawy opieki i profilaktyki w odniesieniu do rodziny (2. godziny).
2. Polityka społeczna państwa wobec rodziny i jej ochrona w świetle przepisów prawnych (2.
godziny).
3. Przeobrażenia współczesnej rodziny i podstawowe zagrożenia jej funkcjonowania (ze szczególnym
uwzględnieniem zmian strukturalno-funkcjonalnych i modelowych, np. zwiększenia liczby rodzin
niepełnych i zrekonstruowanych) (2. godziny).
4. Rodzina w systemie profilaktyki na szczeblu lokalnym (teoretyczne przesłanki tworzenia projektów
wsparcia rodziny, uwzględniających aktywny udział rodziców, dzieci i młodzieży w obrębie grup
rówieśniczych, grup wsparcia i organizacji społecznych) (2. godziny).
5. Rola kościoła i instytucji pozarządowych w systemie wsparcia rodziny (2. godziny).
Albański L. (red.), Profilaktyka i wspomaganie pedagogiczne rodziny, Jelenia Góra, 2001.
Andrzejewski M., Prawna ochrona rodziny, Warszawa, 1999.
Brągiel J., Badora S. (red.), Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie
pomocy społecznej, Opole, 2005.
Danilewicz W., Izdebska J., Krzesińska- Żach B., Pomoc dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym,
Białystok, 1995.
Kawula S., Brągiel J., Janke A.W., Pedagogika rodziny, Toruń, 1997.
Olearczyk T.E., Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodziny,
Kraków, 2008.
Slany K., Alternatywne formy życia małżeńskiego i rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków,
2006.
Zinkiewicz B., Rodzina w systemie opieki i profilaktyki społecznej (w:)Społeczne konteksty zaburzeń
w zachowaniu, praca zbiorowa pod red. B. Urbana, Kraków, 2001.
Badora S., Rodzina i formy jej wspomagania, Kraków, 2001.
Barbaro B. (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków, 1994.
Charlish A., Kiedy rodzice się rozchodzą. Jak pomóc dzieciom?, Bielsko- Biała, 2003.
Duda M., Rodzina wobec zagrożeń, Kraków, 2008.
Dudek M.(red.), Wsparcie rodziny dysfunkcjonalnej, Warszawa, 2009.
Egan G., Kompetentne pomaganie, Poznań, 2002.
52
Izdebska J., Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku. Niepokój i nadzieje, Białystok, 2000.
Jakubowska B., Kozyra- Olszańska M., Płócińska M., Od pomysłu do działania. Jak rozwiązywać
problemy społeczności lokalnych, Warszawa, 1998.
Kawula S., Kształty rodziny współczesnej (szkice familiologiczne)R.I i II, Toruń, 2006.
Krajewska B., Instytucje wsparcia dziecka i rodziny, Kraków, 2010.
Matyjas B., Dzieciństwo w kryzysie. Etiologia zjawiska, Warszawa, 2008.
Mróz M.(red.), Mapa pomocy rodzinie, Kraków, 2008.
Muszyński W., Sikora E., Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności, Toruń, 2008.
Namysłowska I., Terapia rodzin, Warszawa, 1997.
Olubiński A., Konflikty rodzice- dzieci. Dramat czy szansa?, Toruń, 1992.
Plopa M., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Elbląg, 2005.
Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa, 2008.
Praszkier R., Zmieniać nie zmieniając. Ekologia problemów rodzinnych, Warszawa, 1992.
Ryś M., Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują?, Warszawa, 1998.
Sierpowska I., Prawo pomocy społecznej, Kraków, 2006.
Stochmiałek J. (red.), Pedagogika wobec kryzysów życiowych, Warszawa- Radom, 1998.
Sutton C., Psychologia dla pracowników socjalnych, Gdańsk, 2004.
Villa F., Polityka społeczna, demokracja i praca socjalna, Kraków, 1997.
Zinkiewicz B., Rola kuratora sądowego w systemie wsparcia rodziny i dziecka w kryzysie, "Problemy
Opiekuńczo- Wychowawcze" Nr 8/2005.
Żebrowski J., Rodzina polska na przełomie wieków - przeobrażenia, zagrożenia, patologie, Gdańsk,
2006.
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Opis przedmiotu znajduje się na studiach niestacjonarnych rok II semestr III
ROK III SEMESTR V
Syllabus
Nazwa jednostki: Wydział Nauk o Rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: dr Robert Kowalczyk
Nazwa przedmiotu: Seksualność człowieka z metodami planowania rodziny
Poziom studiów: I stopnia
Liczba godzin:
Studia stacjonarne: 20
53
Studia niestacjonarne: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu): NIE.
grupa treści podstawowych
Założenia i cele przedmiotu:
Uczestnicy dokonają weryfikacji osobistych postaw i fałszywych przekonań wobec seksualności.
Zdobędą wiedze na temat wyzwań, dylematów przed jakimi staje współczesna seksuologia. Po
odbytych zajęciach będą potrafili dokonać rozróżnienia pojęć takich jak: tożsamość, orientacja
seksualna, preferencja seksualna, zaburzenie seksualne itp. Zdobędą umiejętność stosowania
wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji wobec osoby z problemami seksualnymi, a także zdobędą
podstawową wiedzę na temat metod leczenia zaburzeń seksualnych.
Metody dydaktyczne:
Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia teoretyczne z obszaru seksuologii. Na każde zajęcia
przewidziana jest prezentacja multimedialna, a także omawianie przypadków, rozwiązywanie
kazusów oraz dyskusja dydaktyczna. Materiał ilustracyjny do zajęc będą stanowić filmy dotyczace
omawianego zakresu tematycznego.
Formą zaliczenia przedmiotu jest test sprawdzający opanowanie prezentowanej podczas wykładów
wiedzy (test zamknięty jednokrotnego wyboru).
1.Podejście do seksualności człowieka na przestrzeni wieków (2/1*h)
1.1. Film "Historia seksu"(1/0*h)
2. Pojęcie normy w seksuologii
2.1. "Norma" w seksuologii (1/2h)
2.2. Ewolucja pojęcia „norma” w seksuologii (1/2 /0*h)
2.3. Deklaracja Praw Seksualnych (1h)
2.4. Kryteria konieczności interwencji seksuologicznej (1h)
3.Podstawowe pojęcia w seksuologii:
3.1. Tożsamość płciowa (1h)
3.1.1. Film "Seksualność" z cyklu Społeczne Tabu - National Geographic (1h)
3.2. Orientacja seksualna - definicja zjawiska (1 1/2*h)
3.2.1. Pomoc psychologiczna osobom homoseksualnym (1 1/2*h)
3.2.2. Film "Homofobia - społeczny problem"(1/0*h)
4.Seksualność w ontogenezie człowieka
4.1. Rozwój psychoseksualny człowieka (2h)
4.2. Nadużycia seksualne wobec nieletnich (1h)
4.2.1 Film "Diagnoza i przesłuchanie małego dziecka"(1h)
4.3. Prostytucja nieletnich (1/2h)
5. Seksuologia kliniczna
5.1. Klinika zaburzeń seksualnych wg. ICD-10 (3/1*h)
5.1.1. Nowe metody leczenia zaburzeń seksualnych (1/ 1/2*h)
5.2. Klinika zaburzeń preferencji wg. ICD-10 (3/1*h)
5.2.1. Nowe metody leczenia zaburzeń preferencji seksualnych (1/ 1/2*h)
54
6. Seksuologia biologiczna
6.1. Anatomia narządów płciowych (1/2h)
6.2. Fizjologia kobiety (1/2h)
6.3. Fizjologia mężczyzny (1/2h)
6.4. Psychofizjologia seksualna (2/1*h)
6.5. Świadome macierzyństwo (1h)
6.5.1. Antykoncepcja (1h)
6.5.2. Niepłodność (1/ 1/2*h)
6.6. Choroby przenoszone drogą płciową (1h)
Godziny w nawiasach z symbolem gwiazdki (*) oznaczają liczbę godzin z danego tematu dla
studentów studiów niestacjonarnych.
1. Skrzypulec, V. [red.] (2005) Wstęp do seksuologii. Katowice. Wydawnictwo „Kwieciński”.
2. Leiblum, S., Rosen, R. (2005) Terapia zaburzeń seksualnych. Gdańsk. GWP.
3. Lew – Starowicz, Z., Zdrojewicz Z. i Dulko S. (2002) Leksykon seksuologiczny. Wrocław. Continuo.
4.Beisert M. Kazirodztwo. Rodzice w roli sprawców. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe Solar.
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Podstawy gerontologii społecznej
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest prezentacja problemów starzenia się i starości jednostek i społeczeństw w
reprezentatywnym dla gerontologii społecznej ujęciu interdyscyplinarnym. Przedmiotem analizy
będą: a) proces demograficznego starzenia się społeczeństw współczesnych oraz jego konsekwencje
w sferze ekonomicznej i społeczno-kulturowej; b) biomedyczne, ekonomiczne i psychospołeczne
aspekty starości jako fazy życia człowieka; c) istniejące i postulowane rozwiązania pomocowe na
rzecz ludzi starych (ze szczególnym uwzględnieniem Polski)
55
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: a) posiada orientację w zakresie przedmiotu i
metodologii gerontologii spolecznej; b) zna i rozumie przyczyny i konsekwencje procesu starzenia się
społeczeństw we współczesnym świecie; c) zna i rozumie uwarunkowania i konsekwencje starzenia się
jednostek ludzkich; d)) rozumie problemy ludzi starych, zna ich potrzeby i wie, a w jaki sposób można
je zaspokajać.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot :a) potrafi ocenić stopień zaawansowania
procesu starzenia się poszczegolnych społeczeństw; b) potrafi scharakteryzywać postawy i określić
potrzeby czlowieka starego; c) potrafi wskazać adekwatne do potrzeb seniorów o różnych postawach
zyciowych sposoby wsparcia i pomocy.
student, który zaliczył przedmiot, posiada intelektualny i
aksjologiczny fundament sprzyjający uwarżliwieniu na problemy i potrzeby osób w wieku senioralnym
oraz poszukiwaniu i kreowaniu rozwiązań aktywizujaco-wspierających na ich rzecz.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych,,przedstawianie i omawianie przypadków,prezentacja rozwiązań
pomocowych na rzecz seniorów stosowanych w Polsce i innych krajach,dyskusja dydaktyczna
Egzamin pisemny testowo-popisowy
Forma aktywności
20
godzin
5
godzin
15
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
1.Interdyscyplinarne spojrzenie na starzenie się i starość jako przedmiot zainteresowań gerontologii
społecznej(1 godz.)
2.Starzenie się i starość w wymiarze makrospolecznym(5 godz.)
2.1. przyczyny i stan zaawansowania starzenia się społeczeństw w świecie współczesnym
2.2. demograficzne i ekonomiczne skutki starzenia się populacji
2.3. wpływ starzenia się populacji strukturę rodzin i gospodarstw domowych
2.4. wpływ starzenia się populacji na postawy społeczeństwa wobec starości i ludzi starych
3.Starzenie się i starość w wymiarze indywidualnym (6 godz.)
3.1.miejsce starzenia się i starości w cyklu życia jednostki
3.2.biomedyczne aspekty starzenia się człowieka
56
3.3. psychologiczna sylwetka człowieka starego
3.3.1.przebieg podstawowych procesów psychicznych w fazie starości
3.3.2. autoocena przeżywanej fazy życia.
3.4. ekonomiczna kondycja senioów
3.5. człowiek stary w środowisku społecznym
3.5.1.typowe role społeczne człowieka starego.
3.5.2.miejsce człowieka starego w środowisku rodzinnym i pozarodzinnym
4. Publiczno-prawne aspekty sytuacji zyciowej seniorów( 6 godz.)
4.1.Międzynarodowe i polskie akty praw człowieka starszego
4.2. Prosenioralne i seniorskie organizacje i stowarzyszenia o zasiegu międzynarodowym i krajowym
4.3.Instytucjonalne i pozainstytucjonalne formy pomocy dla ludzi starych
4.3.1świadczenia emerytalno-rentowe
4.3.2.świadczenia z zakresu pomocy społecznej i medycznej
4.3.3.oferty edukacyjne oraz integracyjno-rekreacyjne dla seniorów
5. Przygotowanie do starości jako zadanie indywidualne i społeczne ( 2 godz.)
5.1. indywidualne uwarunkowania prawidłowego przygotowania do starości
5.2.rola podmiotów społecznych w przygotowywaniu członków społeczeństwa do starości
Błędowski P., Dzięgielewska M., Szatur-Jaworska B., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa
2006
Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa, zarys problematyki, Kraków 2004
Szarota Z., Starzenie się i starość w wymiarze indywidualnego wsparcia, Kraków 2010
Trafiałek E., Starzenie się i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej, Kielce 2006
Zych A. A., Leksykon gerontologii społecznej, Kraków 2010
Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów, red. A. Fabiś,Bielsko-Biala 2008, Biblioteka
Gerontologii Społecznej, t.I
Aktywizacja, rozwój, integracja- ku niezależnej starości, red. Z.Szarota, Kraków 2011, Biblioteka
Gerontologii Społecznej, t.II
Błędowski P., Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych, Warszawa 2002
Instytucjonalne wsparcie seniorów – rozwiązania polskie i zagraniczne, red. A. Fabis, Bielsko-Biała
2007
Halicka M., Pędich W., Działania samopomocowe ludzi starszych, Białystok 1997
Halicka M., Satysfakcja życiowa ludzi starych. Białystok 2004
Seniorzy w społeczeństwie XXI wieku, red. M. Krobicki, Z. Szarota, Krków 2004
Społeczne wymiary starzenia się, red. A. Fabiś, M. Muszyński, Bielsko-Biała 2011. Biblioteka
Gerontologii Spolecznej, t.IV
Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, red. J. Kowaleski, P.
Szukalski, Łódź 2006
Starość zależna- opieka i pomoc społeczna, red. Z. Szarota, Kraków 2011,. Biblioteka Gerontologii
Społecznej, t.III
Stuart-Hamilton I., Psychologia starzenia się, Poznań 2000
Szatur- Jawoerska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa 2000
Wybrane problemy osób starszych, red. Nowicka A., Kraków 2006
Zrozumieć starość, red. A. Panek, Z. Szarota, Kraków 2000
57
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i społeczeństwie
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z problematyką funkcjonowania osób
niepełnosprawnych w środowisku rodzinnym, zawodowym i społecznym. W wyniku realizacji
przedmiotu studenci powinni przyswoić podstawową wiedzę z zakresu psychologii i socjologii
niepełnosprawności oraz organizacji edukacji i rehabilitacji medycznej, zawodowej i społecznej osób
niepełnosprawnych.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot powinien właściwie definiować pojęcie sprawności i
niepełnosprawności, zdrowia i choroby. Powinien potrafić opisać populację osób niepełnosprawnych
w Polsce z uwzględnieniem jej potrzeb i możliwości ich zaspokojenia przez rodzinę, społeczeństwo i
państwo, a także znać regulacje prawne dotyczące osób niepełnosprawnych. Powinien też potrafić
scharakteryzować funkcjonowanie systemu edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych w naszym
kraju..
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot powinien umieć właściwie analizować sytuację
osoby niepełnosprawnej i zaoferować jej możliwości adekwatnego wsparcia ze strony instytucji
państwowych i organizacji pozarządowych, powinien potrafić wyszukać w dostępnych bazach wiedzy
możliwości rozwiązania problemu osoby niepełnosprawnej i objaśnić niepełnosprawnemu i/lub jego
rodzinie z jakich form wsparcia może skorzystać.
uaktualniania i poszerzania wiedzy na temat rodzajów, form i metod wsparcia osób
niepełnosprawnych i ich rodzin, jest przekonany o potrzebie przeciwdziałania marginalizacji
społecznej osób niepełnosprawnych poprzez ich właściwe wychowanie, edukację, leczenie,
rehabilitację i adekwatne do ich możliwości i potrzeb rynku pracy zatrudnienie.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, wykład, filmy dokumentalne.
Egzamin testowy w oparciu o test jednokrotnego wyboru. Warunkiem pozytywnego zaliczenia testu
jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na przynajmniej 60% pytań.
58
Forma aktywności
Godziny kontaktowe wykład
20
godzin
40
godzin
30
godzin
Przygotowanie eseju
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
110
godzin
1. Zdrowie i choroba, sprawność i niepełnosprawność - przegląd stanowisk i definicji. 1,5 godz.
2. Charakterystyka populacji osób niepełnosprawnych w Polsce - 1,5 godz.
3. Prawa osób niepełnosprawnych w Polsce i Unii Europejskiej - 1,5 godz
3. Rodzinny kontekst zdrowia i choroby, sprawności i niepełnosprawności - 1,5 godz.
4. Klasyfikacja problemów i potrzeb osób niepełnosprawnych z różnymi dysfunkcjami (wzroku,
słuchu, narządu ruchu, układu krążenia, upośledzonych umysłowo, chorych psychicznie) i ich rodzin
oraz analiza możliwości ich zaspokojenia - 3 godz.
5. Modele edukacji osób niepełnosprawnych - 1 godz.
6. Podstawowa i specjalistyczna opieka zdrowotna oraz rehabilitacja lecznicza osób
niepełnosprawnych w Polsce - stan obecny i kierunek pożądanych reform - 2 godz.
7. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych - 1,5 godz
8. Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie niepełnosprawnych - 1,5 godz.
9 Rola sektora publicznego i pozarządowego w zaspokojeniu potrzeb osób niepełnosprawnych
(wsparcie finansowe i rzeczowe, usługi opiekuńcze, wsparcie psychologiczne, edukacja rehabilitacja,
aktywizacja zawodowa i społeczna, zatrudnienie, kultura i sport osób niepełnosprawnych) - 3 godz.
10. Organizacja opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce i na świecie ze szczególnym
uwzględnieniem roli wolontariatu - 2 godz.
Proszę przedstawić literaturę z podziałem na:
 Podstawowa
Barczyński A.: Wpływ sposobu stanowienia prawa na sprawność funkcjonowania systemu
aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, PWN, Warszawa 2005.
Frąckiewicz L. (red.): Edukacja osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej, Katowice 2003.
Kawczyńska-Butrym Z.: Niepełnosprawność - specyfika pomocy społecznej, Wydawnictwo
Śląsk, Katowice 1998.
Kowalik St.: Psychologia rehabilitacji, WAIP, Warszawa 2007
Majewski T. (red.), Gmina a niepełnosprawność. Podręcznik dla samorządów gminnych z
zakresu aktywizacji zawodowej i rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, Krajowa
59

Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, Warszawa 2007.
Szluz B.: Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej, "Roczniki
Teologiczne",Katolicki Uniwersytet Lubelski, Tom LIV, zeszyt 10. Lublin 2007, s. 201-214.
Uzupełniająca
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1
sierpnia 1997 r. (M.P. z 13.08.1997 r. Nr 50 poz. 475)
Karwowska M.: Wspieranie rodziny dziecka niepełnosprawnego umysłowo (w kontekście
społecznych zmian), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2003.
Parlicki M.: Organizacja gminnych systemów profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną.
(w:) J. Jęczeń, M. Z. Stepulak (Red.): Wartość i dobro rodziny., Seria: Centrum Badań nad
Rodziną, Tom V, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011, s. 499-509.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Stanisław NIeciuński
Nazwa przedmiotu: Psychologia społeczna
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Wyposażenie studentów w podstawową wiedzę i umiejętności umożliwiające im wieloaspektowe
rozumienie samego siebie oraz partnerów interakcji w sytuacjach rodzinnych, koleżeńskich i
zawodowych. Rozwinięcie umiejętnosci identyfikowania czynników i mechanizmów rządzących
procesem interakcji społecznych. Przygotowanie studentów do samodzielnego uczenia się,
intrpretowaia zjawisk mikrospolecznych oraz programowaia wlasnych zachowań w kontaktach
interpersonalnych.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot dysponuje wiedzą dotyczacą prawidłowości rządzących
procesem interakcji społecznych, w tym: zjawisk konformizmu, wpływu malych grup społecznych na
jednostkę (w tym manipulacji) oraz odwrotnie - oddzialyweań jedostki na innych ludzi.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi identyfikować i interpretować sytuacje
interperonalne, potrafi je analizować i objasniać w świetle nabytej wiedzy z zakresu psychologi
spolecznej oraz kierować się wynikami dokonanych na tej podstawie analiz tak w żuciu codziennym,
jak i w pracy zawodowej.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy konieczności stałego
doskonalenia własnych inerakcji spolecznych, zachowuje postawę otwartą wobec innych osób,
60
rozumie potrzebę ich wysłuchania i rozumienia, wykorzystuje wiedzę psychologiczną w procesie
rozwiązywania nurtujących go problemów interpersonalnych i społecznych.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzonhy metodą problemową, wzbogacony przez prezentacje muntimedialne, omawianie
przypadków, analizę i dyskusję psychologicznych kwestii nurtujących studentów, zgłoszonych przez
słuchaczy (czy to ustnie, czy pisemnie) przed, w trakcie lub po poszczególnych zacjęciach. Zajęcia są
poprzedzane podaniem odpowiedniej literatury, umożliwiającej wcześniejsze przygotowanie się do
słuchania i aktywnego uczestnictwa w kolejnych wykładach. Zakłada się, że przygotowanie studentów
będzie obejmować: (a) opanowanie podanych tekstów oraz (b) wskazanie przykładów zastosowania
przyswajanej wiedzy z zakresu psychologii społecznej.
Egzamin pisemny – test wiadomości; w drugim i trzecim terminie możliwe egzaminy ustne. Oceny
wypowiedzi studentów mogą podwyższyć ich stopnie uzyskane na egzaminie pisemnym, pod
warunkiem, że test wiadomości student zaliczy przynajmniej na ocenę dostateczną.
Forma aktywności
10
godzin
45
godzin
25
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
80
godzin
1.
Przedmiot psychologii społecznej. Psychologia społeczna jako nauka zajmująca się badaniem
interakcji zachodzących między ludźmi. Pojęcia interakcji i wpływu społecznego. Wpływ innych ludzi
i społeczeństwa na jednostkę. Socjalizacyjne znaczenie rodziny. Oddziaływania jednostki na
społeczeństwo. Jednostka a system społeczny (uczestnictwo aksjologiczne, strukturalne, informacyjne,
wykonawcze). Człowiek jako istota społeczna - 2godz.
2.
Społeczne źródła wiedzy o samym sobie. Natura „ja”. Poznanie siebie: przez introspekcję,
obserwację własnego zachowania się, schematy „ja”, słuchanie opinii partnerów interakcji. Pamięć
autobiograficzna. Szczególne znaczenie rodziny w procesie nabywania wiedzy o samym sobie. Rola
kulturowych i społecznych zbiorów informacji w procesie samopoznania. Dysonans poznawczy. „Ja”
odzwierciedlone, teoria porównań społecznych. Tożsamość, samowiedza, samoocena, samoregulacja,
samoprezentacja - 2godz.
3.
Spostrzeganie, myślenie oraz wiedza jednostki o świecie społecznym. Źródła wiedzy o innych
ludziach i społeczeństwie. Ukryte teorie osobowości. Atrybucja przyczyn zachowania się i błędy
atrybucji. Indywidualne teorie codziennej rzeczywistości. Schematy myślowe a poglądy jednostki.
61
Zmiana schematów myślenia o rzeczywistości społecznej. Heurystyki wydawania sądów o innych
ludziach. Błędy w wydawaniu sądów społecznych - 2godz.
4.
Zjawisko konformizmu. Rodzaje konformizmu. Konformizm informacyjny i normatywny.
Konformizm bezrefleksyjny – na zasadzie automatycznego pilota. Potrzeba bycia zaakceptowanym.
Wpływ opinii mniejszości na grupę. Konformizm w rodzinie. Konformizm a zjawisko autorytetu.
Opieranie się konformizmowi, nonkonformizm, kontestacja. Podkultury i dewiacje społeczne - 2 godz.
8.
Procesy komunikacji społecznej. Komunikowanie się niewerbalne. Pojęcia komunikacji
społecznej i interpersonalnej. Nadawca, odbiorca, przekaz, komunikat, kanał umożliwiający przepływ
informacji, wspólny kod, zwrotność w przekazywaniu informacji. Komunikaty niewerbalne:
mimowolne i intencyjne. Komunikaty mimiczne, pantomimiczne, zawarte w kontekście wypowiedzi.
Komunikowanie się werbalne. Pojęcia języka i mowy. Poznawcza i komunikacyjna funkcje mowy.
Słuchanie i rozumienie innych ludzi. Humor i charyzma w procesie komunikacji. Komunikacja
społeczna w rodzinie. Bloki utrudniające przepływ informacji przekazywanych werbalnie.
Przekonywanie innych. Negocjacje - 2 godz .
Podstawowa:
 Aronson E., Wilson T.D., Akert W.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań, Zysk i
SW-ka Wydawnictwo s.c., Poznań 2006 r.
 Dawson R., Sekrety skutecznego przekonywania, Warszawa, Wydawnictwo Jacek Santorski
& Co. Wamex, Warszawa 2000 r.



Uzupełniająca:
Cialdini, R. (1996), Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 1996.
Cerisp R. I., Turner Rh. N., Psychologia spoleczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2010
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Obrzędowość i tradycje rodzinne w różnych kulturach
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
62
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Ukazanie roli i znaczenia rodziny w utrzymywaniu tradycji, obrzędowości oraz własnej tożsamości.
Analiza tradycji i obrzędowości w zależności od sytuacji religijnej, politycznej i ekonomicznej.
Tradycje i obrzędowość jako czynnik przetrwania. Charakterystyka rodziny „egzotycznej”,
chrześcijańskiej, judaistycznej oraz islamskiej.
WIEDZA: Znajomość porządkowania ważniejszych wzorów życia wg religii, tradycji i obrzędowości.
Czynniki i skutki zanikania określonych wzorów, podstawowe zasady klasyfikacji obrzędowości.
UMIEJĘTNOŚCI: Rozumienie oraz właściwa interpretacja zjawisk dysharmonii kulturowej jako
procesu globalizacji. Umiejętności oceny oraz rozwiązywania sytuacji problemowych wynikających z
dysharmonii.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Umiejętność rozumienia i wyjaśniania problemów konfliktowych w
płaszczyźnie międzypokoleniowej, zawodowej i rodzinnej wynikających z procesu globalizacji i
dysharmonii.
Metody dydaktyczne:
Wykład o charakterze problemowo-konwersatoryjnym, omawianie różnych przypadków. Ukazanie
wielu nie znanych już reliktów kultury, kilkanaście minut dyskusji po każdym wykładzie.
Obecność na wykładach, aktywność we wzbogacaniu wykładu odpowiednimi przykładami (w
określonych sytuacjach egzamin ustny).
Forma aktywności
godzin
20
10
godzin
00
godzin
0
godzin
5
godzin
godzin
Inne formy
35
godzin
63
1.Rodzina jako grupa, instytucja oraz podstawowy element struktury lokalnej i globalnego
społeczeństwa.
2.Kulturowo-antropologiczna geneza obrzędowości rodzinnej i lokalnej.
3.Charakter i funkcje obrzędowości we wspomnianych wyżej systemach kulturowych.
4.Obrzędowość w Polsce:
a) szlachecka,
b) mieszczańska,
c)chłopska.
5.Sukcesywny zanik różnych form obrzędowych oraz ich skutki.
6.Rozwój relatywizmu etycznego jako skutek przemian obrzędowości i tradycji.
7.Zanik tradycyjnej obrzędowości jako czynnik neutralizacji aksjonormatywnej członków rodziny.
8.Obrzędowość a poczucie własnej i rodzinnej tożsamości.
CHWALBA Andrzej (red.), Obyczaje w Polsce, PWN Warszawa 2008 r.
GOŁEBIOWSKI Bronisław (red.), Życie po polsku. Przemiany obyczajów drugiej połowie XX wieku,
„Stopka” Łomża 1998 r.
KOCIK Lucjan, Koncepcja dysharmonii kulturowej Kazimierza Dobrowolskiego w: W. Bieńkowski,
W. Kwaśniewicz (red.), „Kazimierz Dobrowolski – Człowiek i uczony”, Kraków, 1994 r.
MOCEK Stanisław, Polacy XXI wieku. Nowe style życia, Coll. Civitas, Warszawa 2005 r.
OGRODOWSKA Barbara, Polskie tradycje i obyczaje rodzinne, Muza SA, Warszawa 2007 r.
SZLENDAK Tomasz, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN, Warszawa 2010
r.
URYGA Jan, Rok Polski w życiu, w tradycjach i obyczajach ludu, Włocławek 2002 r.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska -Seweryn
Nazwa przedmiotu: Superwizja pracy socjalnej
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne )
 Specjalnościowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest nabycie wiedzy na temat teoretycznych podstaw procesu superwizji , jak
również zwrócenie uwagi na miejsce i rolę procesu superwizji w zarządzaniu placowkami pomocy
64
spolecznej.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot potrafi zdefiniowac pojęcie superwizji , określic jej cele ,
rodzaje oraz podstawowe funkcje .
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: rozumie rolę superwizji pracy socjalnej w
placówkach pomocy spolecznej ,potrafi samodzielnie utworzyć plan sesji superwizyjne
student, który zaliczył przedmiot: analizuje, interpretuje,
wyszukuje, oblicza, zweryfikuje, zaprojektuje, wykorzysta, samodzielnie utworzy, oceni,
zademonstruje, rozwiązuje sytuacje problemowe, objaśnia.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, metoda problemowa , dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia z
zakresu komunikacji interpesonalnej, symulacja sesji superwizyjnych..
, obecność na zajeciach 20%, przygotowanie prac cząstkowych 30%, kolokwium z pytaniami
otwartymi -50%
Forma aktywności
godzin
30
Przygotowanie się do zajęć, lektura tekstow
10
godzin
Przygotowanie się do kolokwium
10
godzin
Przygotowanie
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
1. Superwizja – definicje , cele , funkcje - 2 godz. .
2. Rola i miejsce superwizji pracy socjalne - 2 godz.
3. Rodzaje i metody superwizji - 2 godz. .
4. Problemy i stresy związane z przejściem od roli pracownika do roli superwizora - 2 godz..
5. Umiejętności w superwizji - 2 godz..
6. Rodzaje i metody superwizji - 2 godz.
7 Sesja superwizyjna i kontrakt w superwizji - 2 godz. .
65
8. Funkcja administracyjna - 3 godz.
9. Funkcja edukacyjna - 3 godz.
10 Rola ewaluacji w superwizji - 2 godz. .
11 Funkcja wspierania pracowników - 2 godz. .
11.Gry transakcyjne w superwizji. - 2 godz. .
13.Superwizja w różnego typu placowkach pomocy społecznej - 2 godz.
Literatura podstawowa :
1.Ornacka K., Ewaluacja- między naukami społecznymi i pracą socjalną, Zeszyty Pracy
Socjalnej,Instytut Socjologii UJ (zeszyt VIII), Kraków 2003.
2.Szmagalski J. , Stres i wypalenie zawodowe pracowników ,Instytut Rozwoju Służb Społecznych,
Warszawa 2004
3..Szmagalski J. (red.) Superwizja pracy socjalnej. Zastosowania i dylematy, Instytut Rozwoju
Służb Społecznych, Warszawa 2004
4. Wódz K., Leśniak –BereśE. , Superwizja w pomocy społecznej ,
( w :) Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych , Pawlas -Czyż S. , Toruń 2007,
str. 31-47
Literatura uzupelniająca :
1. Gilbert M.C., Evans K. ,Superwizja w psychoterapii, Gdańsk 2003
2. Krzyszkowski J., Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, Łódź, 1998
3.Nocuń A., Szmagalski J. ,Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, ,
Katowice 1998.
Syllabus
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Barbara Józefik
Nazwa przedmiotu: Systemy wsparcia rodziny w sytuacjach trudnych i kryzysowych
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Wybierz właściwe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zadaniem kursu jest przedstawienie, w oparciu o systemowy model rodziny, mechanizmów
zachodzących w rodzinie w obliczu kryzysu oraz interwencji pozwalających na rozwiązanie
problemów. Celem jest dostraczenie wiedzy na temat najczęsciej wystapujących sytuacji kryzysowych
66
w rodzinie, zapoznanie studentów z mechanizmami podtrzymującymi problemy, zwrócenie wagi na
mechanizmy adaptacyjne w rodzini oraz zapoznanie z profesjonalnymi i nieformalnymi systemami
wsparci a takż , zasadami oddziaływań o charakterze interwencji kryzysowej
Proszę sformułować zamierzone efekty kształcenia z podziałem na trzy kategorie: wiedza,
umiejętności, kompetencje (postawy). Można zastosować przykładowe sformułaowania:
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje, opisuje, rozpoznaje, scharakteryzuje,
skrytykuje, podsumuje, wymienia kryteria, zrelacjonuje, zacytuje, wskaże, przedstawi, sklasyfikuje.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje, interpretuje, wyszukuje, oblicza,
zweryfikuje, zaprojektuje, wykorzysta, samodzielnie utworzy, oceni, zademonstruje, rozwiązuje
sytuacje problemowe, objaśnia.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje, interpretuje, wyszukuje,
oblicza, zweryfikuje, zaprojektuje, wykorzysta, samodzielnie utworzy, oceni, zademonstruje,
rozwiązuje sytuacje problemowe, objaśnia.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych korzystając z prezenatcji pzrygotowanej w Powerpoint
Omawianie przypadków
Ilustracja kliniczna w formie filmu DVD...
egzamin pisemny typu test jednokrotnego wyborue
Forma aktywności
10
godzin
10
godzin
15
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
Wykład (2 godz.): Rodzina jako system:
1.
Rozwój problemów u ujęciu systemowym
2.
Mechanizmy podtrzymujące istnienie problemów
3.
Kontekst pojawienia się problemów
4.
Fazy cyklu życia rodzinnego
5.
Okresy normatywnego kryzysu
67
6.
Nieprzewidywalne wydarzenia losowe a funkcjonowanie rodziny
Wykłda (2 godz.): Problemy powiązane z typem struktury rodziny
1.
Typy struktur rodzinnych
2.
Specyfika rodziny wielopokoleniowej
3.
Problematyka rodzinna w sytuacji rozwodu, typy sprawowanie opieki nad dziećmi w sytuacji
rozwodu
4.
Formy pomocy w sytuacji rozwodu
5.
Nietypowe konstelacje rodzinne
6.
Problematyka związków nieformalnych
7.
Rodzina rekonstruowana, problematyka lojalności i przynależności
Wykład(2 godz.) : Problematyka przemocy w rodzinie
1.
Definicja, przyczyny, rozpowszechnienie zjawiska, kontekst kulturowy
2.
Symptomy przemocy w rodzinie
3.
Formy przemocy; przemoc wobec dzieci i dorosłych w rodzinie
4.
Problem nadużyć emocjonalnych i zaniedbania
5.
Pomoc dla ofiar, problematyka sprawców
6.
Mechanizmy podtrzymujące wzory przemocy
7.
Systemy wsparcia
8.
Współpraca osób pomagających rodzinie
9.
Problemy rodziny z osoba uzależnioną od alkoholu
10.
Zagadnienie współuzależnienia
Wykład (2 godz): Problem molestowania seksualnego w rodzinie
1.
Definicja, przyczyny, częstotliwość zjawiska, kontekst kulturowy
2.
Symptomy molestowania seksualnego w rodzinie
3.
Wzory rodzinne sprzyjające molestowaniu
4.
Specyfika traumy jaka jest nadużycie seksualne
5.
Zasady pomocy rodzinie w sytuacji molestowania seksualnego
6.
Problem sprawców
7.
Współpraca systemów włączonych w rozwiązywanie problemu
Wykład (1 godz.): Problematyka utrat w rodzinie
1.
Śmierć dziecka, śmierć dorosłego członka rodziny a funkcjonowanie rodziny
2.
Czynniki nienormatywnej żałoby
3.
Konsekwencje zaburzonego procesu żałoby
4.
Przejmowanie funkcji w systemie rodzinnym
5.
Zasady oddziaływań wspierających rodzinę w żałobie
Wykład (1 godz.)
6.1.
Predyktory samobójstawa
2.
Mechanizmy autodestrukcyjne
3.
Konsekwencje próby samobójczej i samobójstwa dla funkcjonowania systemu rodzinnego
4.
Wzory rodzinne a samobójstwo
5.
Zasady pracy z rodziną
6.
Rodzaje interwencji w przypadku identyfikacji myśli i zamiaru samobójczego
7.
68
Podstawowa
 Ackerman R. J., Pickering S.E.: Zanim Będzie za późno. Przemoc i kontrola w rodzinie.
GWP, Gdańsk 2004
 Badura – Madej W., Dobrzyńska-mesterhazy A: Przemoc w rodzinie. Interwencja Kryzysowa
i psychoterapia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002
 Badura Madej W: Psychologiczne aspekty śmierci, umierania i żałoby (wybór tekstów)
Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński 1993.
 Pilecka B: Wybrane problemy samobójstw młodzież. Pracownia Wydawnicza Fundacji
„Masz szansę" Lublin 1995
 Uzupełniająca
 de Barbaro B: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny .WUJ 1994.
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Promocja zatrudnienia, instytucje rynku pracy i zatrudnienie socjalne organizacja i podstawy prawne
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z aspektami organizacyjnymi i prawnymi promocji
zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu i bierności zawodowej, z zasadami działania instytucji
rynku pracy w Polsce, wreszcie z problematyką zatrudnienia socjalnego. Celem dydaktycznym
zajęć jest także ukierunkowanie studentów do dalszego samodzielnego pogłębiania i aktualizowania
wiedzy i rozwijanie w studentach takich cech, jak ciekawość poznawcza, zdolność kreatywnego
myślenia, aktywność, pracowitość i odpowiedzialność.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: powinien znać i rozumieć podstawowe akty prawne
odnoszące się do problematyki promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy oraz zatrudnienia
socjalnego, posiada wiedzę o aktualnym rynku pracy w Polsce i o prognozach, o metodach aktywnego
poszukiwania pracy, o działalności instytucji rynku pracy w Polsce w aspekcie rozwiązań
strukturalnych i zasad finansowania.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: powinien umieć przeanalizować dane dotyczące
kwestii bezrobocia, zatrudnienia; wyszukać ofert pracy odpowiadających kwalifikacjom,
predyspozycjom, doświadczeniu zawodowemu osób poszukujących pracy; zweryfikować prawdziwośc
danych zawartych w aplikacjach składanych przez kandydatów do pracy; zaprojektować plan kariery
69
zawodowej, aktywnego poszukiwania pracy; wykorzystać wiedzę teoretyczną dla rozwiązania
konkretnych problemów zawodowych klientów zainteresowanych uzyskaniem lub utrzymaniem pracy,
zmianą pracy, przekwalifikowaniem zawodowym, oraz osób szczególnie zagrożonych wykluczeniem
zawodowym: niepełnosprawnych, absolwentów, osób starszych, kobiet wychowujących dzieci.
uaktualniania wiedzy w zakresie problematyki obowiązujących uregulowań organizacyjno-prawnych,
jak też wyzwań i sposobów przezwyciężania zagrożeń związanych z funkcjonowaniem rynku pracy w
Polsce, aktywizacją zawodową jednostek i grup społecznych. Pożądaną postawą studenta kończącego
kurs jest racjonalizm, krytycyzm, skłonność do podjęcia merytorycznej dyskusji na tematy związane z
promocją zatrudnienia, instytucjami rynku pracy i zatrudnieniem socjalnym oraz gotowość do
niesienia aktywizującej pomocy osobom pozostającym bez pracy i zagrożonym jej utraceniem.
Metody dydaktyczne:
dydaktyczna, metoda problemowa, film dokumentalny
Zaliczenie pisemne w postaci testu jednokrotnego wyboru.
Forma aktywności
30
godzin
15
godzin
15
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Filozoficzne, ekonomiczne, społeczne i etyczne aspekty pracy - 2 godz.
2. Problematyka zatrudnienia i charakterystyka rynku pracy w Polsce - 2 godz.
3. Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz
aktywizacji zawodowej - 2 godz.
4. Bezrobocie - stan obecny, przyczyny i skutki psychologiczne, społeczne i ekonomiczne - 3 godz.
5. Instytucje rynku pracy – charakterystyka organizacyjno-prawna:
a. publiczne służby zatrudnienia - 3 godz.;
b. Ochotnicze Hufce Pracy - 1 godz;
c. agencje zatrudnienia - 1 godz.;
d. instytucje szkoleniowe - 1 godz.;
e. instytucje dialogu społecznego - 1 godz;
f. instytucje partnerstwa lokalnego - 1 godz..
6. Poradnictwo, informacja zawodowa oraz szkolenie zawodowe bezrobotnych i innych osób
70
poszukujących pracy - 3 godz.
7. Pośrednictwo pracy - istota, zadania, zasady - 2 godz.
8. Zatrudnienie socjalne - 3 godz.
9. Zasady tworzenia, działania, kierowania i uczestnictwa w centrum integracji społecznej - 2 godz.
10. Zatrudnienie wspierane i kluby integracji społecznej - 3 godz.
1. Armstrong M., Zarzadzanie zasobami ludzkimi., Oficyna Ekonomiczna, Dom Wydawniczy
ABC, Kraków 2001.
2. Bogaj A, Kwiatkowski S. M. (red.): Szkoła a rynek pracy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN, 2006.
3. Drabek A.: Pracownicy publicznych służb zatrudnienia, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”,
2/2007.
4. Jończyk J.: Promocja zatrudnienia przeciw bezrobociu, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”,
9/2004.
5. Kabaj M., Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu w Unii Europejskiej i w Polsce,
Warszawa: Scholar, 2004.
6. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U.
2004 Nr 99, poz. 1001 z późn. zmianami).
7. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. 2003 nr 122, poz. 1143
oraz zmiany: Dz. U. nr 69, poz. 624 z 2004 r. i Dz. U. nr 99, poz. 1001 z 2004 r.).
8. Włodarczyk M.: Pośrednictwo pracy. Studium prawno-społeczne, Wydawn. UŁ, Łódź 2002
9. Ziółkowski P.: Promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy - Ustawa z omówieniem. Wolters
Kluwer Polska – ABC, Warszawa 2004.
1. Chojnacki W., Balasiewicz, A.: Człowiek w nowoczesnej organizacji : wybrane problemy
doradztwa zawodowego i personalnego. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek, 2005.
2. Herbst J., Organizacje pozarządowe w systemie usług rynku pracy 2005. Raport z badania
ilościowego., Warszawa 2006, Internet, adres: http://fise.org.pl/files/1bezrobocie.org.pl/public/
badania/JHerbst_BadanieIlosciowe.pdf
3. Orczyk J., Żukowski M.: Aktywizująca polityka społeczna., Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu, Poznań, 2007.
4. Wołk Z.: Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu
Zielonogórskiego, Zielona Góra 2006.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr iMaria Bocheńska- Seweryn
Nazwa przedmiotu: Projekt socjalny
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
71
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie ,w oparciu o efekty kształcenia , wiedzy związanej z. zasadami przygotowania
projektów socjalnych. . Ostatecznym efektem tych zajęć jest realizacja studenckich projektów
socjalnych , które przyczyniają się do polepszenia funkcjonowanai i i wzbogacenia oferty pomocowej
instytucji , w których są realizowane. .
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot w I sem. zna definicje projektu socjalnego , rozumie i
rozpoznaje elementy składowe cyklu projektowania .
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: samodzielnie przygotuje konceptualizcję
wlasnego projektu socjalnego
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: zweryfikuje swoje predyspozycje
zawodowe , wykaże się umiejętnością stosowania metod pracy socjalnej w praktyce , umie podjąc
pracę nad wlasnym projektem socjalnym.
Metody dydaktyczne:
Oomawianie zagadnień teoretycznych , dyskutowanie przykladowych projektów socjalnych ,
Obecnośc na zajęciach 20 % , przygotowanie wstępnej konceptualizacji projektu 30% , kolokwium
zaliczeniowe 50%
Forma aktywności
godzin
15
Przygotowanie się do zajęć audytoryjnych
5
godzin
Przygotowanie się do kolowium zaliczeniowego
5
godzin
Przygotowanie wstępnej konceptualizacji projektu
5
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
1.Projekt socjalny – kwestie definicyjne - 1 godz.
72
,2. Podstawowe fazy przygotowania projektu - 1. godz.
3. Faza analizy ( identyfikacji ):
- analiza interersariuszy - 1 godz. ;
- analiza problemów - 1 godz.
;
- analiza celów - 2 godz. ;
- analiza strategii - 2 godz.
4. Faza planowania - 2 godz.
5. Omówienie podstawowych typów projektu socjalnego - 4 godz. .
5.Przygotowanie kampanii promocyjnej projektu - 1 godz.
1.. Kantowicz E., Teoretyczny kontekst projektu socjalnego i próby jego zastosowania, "Praca
Socjalna" 2000 nr 4 , str. 33 - 48
2. Niesporek A. , Projekt socjalny , ( w : ), Praca socjalna wobec współczesnych problemów
społecznych Pawlas - Czyż S. ,, Toruń , 2007 , str. 75-85
3..Ornacka K., Ewaluacja- między naukami społecznymi i pracą socjalną, Zeszyty Pracy
Socjalnej,Instytut Socjologii UJ (zeszyt VIII), Kraków 2
5.Poradnik projektodawcy. Praktyczne apekty realizacji projektow Europejskiego Finduszu
Społecznego, Krakow 2008
Literatura uzupełniająca :
Literatura uzupelniająca podstawowa :
1.Chludziński. M., Przybylski W. , Jak skutecznie napisać projekt socjalny?, , Warszawa 2004
lub : Wronowski G. , Jak skutecznie napisać projekt socjalny . Nowa edycja na lata 2007-2013?,
Warszawa 2008
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Dorota Siatka
Nazwa przedmiotu: Projekt terapeutyczny
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
73
Cele przedmiotu:
Studenci będą potrafili zastosować wiedzę teoretyczną w praktyce poprzez realizację projektu
terapeutycznego. Nawiążą relacje terapeutyczne z grupą beneficentów i wspólnie zrealizują projekt.
Będą umieli zidentyfikować potrzeby i ograniczenia beneficjentów oraz skonstruować indywidualny
plan rehabilitacji, wykorzystać go w praktycei przeprowadzić ewaluację projektu
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: potrafi wykorzysatc zdobyta wiedze teoretyczną w
praktyce w bezpośrednim kontackie z klientam.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: wyszukuje metody pracy w terapii zajęciowej i
zastosiuje je w pracktyce z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb klienta; zaprojektuje schemat
pomocy oraz potrfai wskazać odpowiednią do potrzeb klienta inmstytucje pomocowe i rehabilitacyjne.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: oceni sytaucję społeczną klienta;
pracuje według zasatdy: kliente w centrum praktyki.
Metody dydaktyczne:
- prezentacja mulimedialna
- omawianie przypadków
- metoda problemowa
-prezentacja scenariuszy projektów terapeutycznych.
Realizacja projektu terapeutycznego, omówienie projektów, sprawozdanie z realizowanego
projektu
Forma aktywności
godzin
13
20
godzin
0
godzin
0
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
33
godzin
- Identyfikacja problemów, potrzeb i ograniczeń osób niepełnopsarnych
74
- Szczegółowa charakterystyka poszczególnych grup beneficjentów
- Omówienie metod stosowanych w realizacji projektów terapeutycznych
- Prezentacja scenariuszy projektów terapeutycznych
- Prezentacja zrealizowanych projektów terapeutycznych
1. Barnes C., Mercer G., Niepełnosprawność,Sic2008.
2. Dlaczego tworzę, Fundacja Sztuki Osób niepełnosprawnych, Kraków 2001.
3. Konieczna E., Arteterapia w teorii i praktyce, Impuls 2007.
Syllabus
Kierunek: Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: mgr Błażej Pasiut
Nazwa przedmiotu: Komunikacja interpersonalna w pracy socjalnej
Liczba godzin: 5
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kształcenia jest wyposażenie uczestników kursu w podstawową wiedzę teoretyczne z zakresu
komunikacji interpersonalnej. Treści kursu obejmują szereg zagadnień z zakresu psychologii
społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowości świadomego kształtowania relacji
międzyludzkich. Zadaniem kursu jest dostarczenie wiedzy i umiejętności, niezbędnych do
świadomego i właściwego budowania relacji z innymi ludźmi, zarówno w relacjach prywatnych jak i
zawodowych. Uczestnik w trakcie kursu zapoznaje się z podstawową wiedzą teoretyczną z zakresu
psychologii społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki komunikacji interpersonalnej oraz
jej znaczeniem w kontekście pracy socjalnej. Zagadnienia omawiane podczas kursu obejmują szereg
umiejętności przydatnych we właściwym kształtowaniu relacji z innymi. Są to między innymi:
sztuka autoprezentacji, mowa ciała, umiejętność słuchania, sztuka zadawania pytań i prowadzenia
sporów, współpraca w grupie, praca z trudnym klientem, kompetencje społeczne pracownika
socjalnego. W części warsztatowej, nabyta wiedza jest prezentowana w formie ćwiczeń i
75
przygotowanych zadań.
WIEDZA: posiada wiedzę o procesie komunikacji interpersonalnej, o głównych podejściach,
założeniach i koncepcjach, o pojawiających się nowych zagadnieniach oraz o funkcjonowaniu człowieka
w relacji do innych, rozpoznaje możliwości i ograniczenia zastosowania wybranych metod w
odniesieniu do funkcjonowania człowieka jako jednostki i jako uczestnika życia społecznego, opisuje i
charakteryzuje podstawowe ujecia problematyki komunikacji interpersonalnej oraz jej zastosowania
uwzględniając rodzaj relacji, strony oraz jej cel, jest świadomy jak ważna jest znajomość reguł
komunikacji interpersonalej we właściwym pełnieniu roli pracownika socjalnego.
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi identyfikować problematykę komunikacji interpersonalnej w pracy
pracownika socjalnego, analizuje główne wątki treści tekstów źródłowych w obszarze poruszanych
zagadnień, potrafi interpretować zjawiska społeczne odnoszące się do problematyki kształtowania
własciwych relacji z innymi ludźmi w kontekście relacji zawodowych, potrafi wykorzystać wiedzę
teoretyczną do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych identyfikując ich przyczyny
i przebieg, prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi oraz konkretnymi normami i
regułami w celu rozwiązania konkretnego zadania, wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania
dylematów pojawiających się w pracy zawodowej, analizuje proponowane rozwiązania w obszarze
zastosowania sztuki komunikacji interpersonalnej w róznego rodzaju sytuacjach zadaniowych, potrafi
zaproponować odpowiednie rozstrzygnięcia w tym zakresie w odniesieniu do roli zawodowej jak
również do zadań stawianych przed pracownikiem socjalnym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: krytycznie i logicznie posługuje się zdobytą wiedzą w zakresie
zastosowania reguł komunikacji interpersonalnej w pracy socjalnej. Formuluje problemy i rozróżnia
rozmaite podejścia i ujęcia powyższej problematyki, jest świadomy stałego uaktualniania swojej
wiedzy i umiejętności w zakresie swojej pracy zawodowej, zachowuje krytycyzm i skłonność do
weryfikowania pozyskiwanych informacji, jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia
dyskusji na tematy związane z problematyką kształtowania własciwych i profesjonalnych relacji
interpersonalnych, potrafi samodzielnie dokonywać rozpoznania problemu, potrafi uzupełniać i
doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.
Metody dydaktyczne:
Kurs prowadzony jest jako: informacyjny (25%), problemowy 25%), ćwiczeniowy (50%)
Podczas zajęć omawiane są zagadnienia teoretyczne (wspomagane prezentacją multimedialną),
stosowane są gry dydaktyczne, omawiane przypadki. Program realizowany jest za pomocą
prezentacji, analizy przypadków, ćwiczeń praktycznych obejmujących doskonalenie umiejętności
podnoszących skuteczność w nawiązywaniu i prawidłowym kształtowaniu relacji międzyosobowych.
Kolokwium. Zaliczenie składające się z pytań zamkniętych i półotwartyc oraz pytań opisowych.
W celu zaliczenia przedmiotu student musi uzyskać minimum 60% maksymalnej punktacji testu.
Forma aktywności
76
15
godzin
15
godzin
30
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Relacje interpersonalne – rodzaje, charakter, specyfika, modele komunikacji interpersonalne,
komunikacja społeczna jako proces psychologiczny, reguły komunikacyjne, zaburzenia w komunikacji
2. Komunkacja werbalna i niewerbalna - zasady, reguły, rodzaje komunikatów, utrudnienia,
odczytywanie znaczenia
3. Narzędzia skutecznej komunikacji - umiejętność słuchania, zadawania pytań, autoprezentacja,
radzenia sobie ze stresem
4. Funkcjnowanie grupy - psychologia grupy, zjawiska grupowe, role, formowanie się grupy, formy
współdziałania w grupie, konflikty grupowe, sztuka współdziałania
5. Radzenie sobie z trudnym klientem - zsady prawidłowego kontaktu, radzenie sobie z gresją i
krytyką, umiejętność argumentacji i przekonywania
6. Asertywność jako narzędzie kształtowania właściwych relacji interpersonalnych - budowanie
relacji opartych o szacunek, porozumienie "bez przemocy",
7. Kompetencje społeczne pracownika socjalnego - rodzaje, funkcje, znaczenie w kontakcie z
podopiecznym, nabywanie umiejętności, kształtowanie postaw
Aronson, E., Wilson, T., Akert, R. (1997), Psychologia Społeczna. Zysk i Spółka, Poznań.
Cialdini, R., (2004), Wywieranie wpływu na innych – teoria i praktyka. GWP, Gdańsk.
Hartley, P., (2000), Komunikacja w grupie. Zysk i S-ka, Poznań.
Leary, M. (2005), Wywieranie wrażenia na innych – o sztuce autoprezentacji. GWP, Gdańsk.
McKay, M., Davis, M., Fanning, P. (2003), Sztuka skutecznego porozumiewania się. GWP, Gdańsk.
Trawkowska, D. (2006), Portret współczesnego pracownika socjalnego, "Śląsk" Wydawnictwo
Naukowe, Katowice.
77
Kenrick, T, Neuberg, S., Cieldini, R., (2006), Psychologia społeczna. GWP, Gdańsk.
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
ROK III SEMESTR VI
Syllabus
Praca socjalna
Nazwa przedmiotu: Poradnictwo rodzinne i małżeńskie
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest dostarczenie wiedzy na temat zagadnień związanych z rozumieniam problemów
małżeńskich i rodzinych oraz zasadami udzielania pomocy rodzinom. Studenci zostaną zapoznani
zostaną celami i procedurami prowadzenia poradnictwa małżeńskiego i konsultacji rodzinnej, ze
zwróceniem uwagi na problematykę wynikającą z faz cyklu życia rodzinnego. Kurs pozwla na
nabycie podstawowej wiedzy o mechanizmach trudnosci i konfliktów w rodzinie i małżeństwie.
78
WIEDZA: Student, który zaliczy przedmiot potrafi scharakteryzowac typy konfliktów rodzinnych i
małżeńskich, wymienić podstawowe formy terapii par, opisać najcześciej stosowane techniki
terapeutyczne w terapii rodzinnej, wymienić zasady pomocy o chraktrerze poradnictwa wobec rodzin z
dziećmi z trudnościami wychowawczymi.
UMIEJĘTNOŚCI: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi zanalizować uwarunkowania sytuacji
konfliktowej w rodzinie i w parze, ocenić nasilenie konfliktu, zidentyfikować stopień włązenia dziacka
w konflikt malżeński, wskazać właściwe miejsce pozwlajace na uzyskanie pomocy
KOMPETENCJE/POSTAWY: zaliczenie przedmiotu umożliwia studenowi na dokonanie oceny
jakie instytucje powiwiny być właczone w rozwiązanie problemu Student potrafi zinterpretować
konsekwencje pozostawania w sytsuacji konfliktowej oraz wyjasnić osobom włączonym w konflikt
kroki jakie powinny być podjęte w kierunku rozwiaznaia problemu.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych ilustrowanych analizą przypadków
Egzamin: test jednokrotnego wyboru
Forma aktywności
godzin
30
15
godzin
55
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
W ramach przedmiotu omówione zostaną kolejno:
1. Rozwój poradnictwa rodzinnego i terapii rodzinnej - 1 godz
2. Konteskt kulturowy pracy z rodzina i małżeństwem - 1 godz.
3.Mechanizmy trudnosci i konfliktów małżeńskich - 1 godz
4. Zzasady prowadzenia terapii małżeńskiej - 1 godz.
5. Model terapeutycznych oddziaływań wobec mażeństw i rodzin w ujściu interakcyjnokomunikacyjnym- 1 godz.
6. Model terapeytycznych oddziaływań w podejściu strukturalnym - 1 godz.
7. Model terapeutycznych oddziaływań w podejściu strategicznym -1 godz.
8. Model terapeutycznych oddziaływan w ujeciu transgeneracyjnym - 2 godz.
79
9. Model terpeytycznych oddziaływań w ujeciu narracyjnym - 1 godz.
10. Techniki oddziaływań terapeutycznych- 2 godz.
11. Negocjacje jako technika terapeutyczna - 1 godz.
12. Koncepcja Omera w pracy z rodzinami z trudnoscimai wychowaczymi u dzieci i młodzieży - 2
godz.
13. Zasady i schemat konsulatcji rodzinnej - 1 godz.
14. Problematyka gender w pracy z małżeństwami i rodzinami - 1 godz.
15. Konsteksty stosowania poradnictwa rodzinnego i terapii rodzin - 1 godz
16. Błędy w pracy terapeytycznej z malżeństwami i rodzinami -1 godz.
17. Problemy etyczne związane z oddziaływaniami wobec rodzin i małżeństw- 1 godz.
 Podstawowa
- Crane D.R. Podstwy terapii malżeństw. GWP, Gdańsk 1996.
- de Barbaro .B . Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wydwanictwo UJ Kraków
1994
- Józefik B. Rozwój myślenia systemowego a terapia rodzin. W.: Górniak L., Józefik B. (red.):
Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i narracji.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków, 2003.
- Józefik B.: Założenia podejścia strategicznego a zmiana paradygmatu w terapii rodzin. W.: Górniak
L., Józefik B. (red.). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do
dialogu i narracji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków, 2003.
- Józefik B.: Terapia jako proces współtworzenia nowych znaczeń i opowieści. Idee i praktyki
narracyjne. W.: Górniak L., Józefik B. (red.): Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od
metafory cybernetycznej do dialogu i narracji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków,
2003.
- Lazarus A.A.: Mity na temat małżeństwa. GWP, Gdańsk 2002.
- Namysłowska I. Terapia rodzin. Springler/PZWL, Warszawa 1997.
Uzupełniajaca:
Józefik B., de Barbaro B. Wprowadzenie. W: Józefik B., de Barbaro B. (red): Terapia rodzina
perspektywa feministyczna. Wydawnictwo UJ, Kraków 2004.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Marcin Osikowicz
Nazwa przedmiotu: Ekonomika i organizacja przedsiębiostwa rodzinnego
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne 80
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest wykształcenie u studentów następujących umiejętności:
zakładania małego przedsiębiorstwa rodzinnego – jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki
osobowej,
przeprowadzenie podstawowej analizy przychodów, kosztów, rozmiaru działalności i cen.
wyboru najkorzystniejszej formy
dochodowym od osób fizycznych,
opodatkowania
przedsiębiorstwa rodzinnego podatkiem
oceny opłacalności opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub zwolnienia podmiotowego od
tego podatku,
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje pojęcia przedsiębiorstwa rodzinnego,
przychodów i kosztów przedsiębiorstwa, rozpoznaje formy opodatkowania przedsiębiorstw,
scharakteryzuje procedurę zakładania działalności gospodarczej w najmniejszym rozmiarze, wskaże
kryteria opłacalności działalności przedsiębiorstwa.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje opłacalność prowadzenia dzialalności
w przedsiębiorstwie rodzinnym przy założeniu spodziewanych przychodów i kosztów, interpretuje
przepisy prawa podatkowego pod kątem wyboru najkorzystniejszej formy opodatkowania, oblicza
wartość zysku z działalności przedsiębiorstwa i podatku dochodowego z tej działalności, objaśnia
procedurę zakładania działalności gospodarczej w najmniejszym rozmiarze.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje możliwość założenia i
prowadzenia działalności gospodarczej pod kątem opłacalności ekonomicznej, wymaganych procedur i
dostępnych form opodatkowania,
Metody dydaktyczne:
•
wykład dotyczący aktualnego stanu prawnego i zagadnień teoretycznych,
•
wielowariantowe symulacje sytuacji prawnej, podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa
rodzinnego na przykładach rzeczywistych danych,
Przewidywany jest egzamin pisemny, polegający na rozwiązaniu kilku kazusów, analogicznych do
tych, które zostaną omówione na wykładzie. Badana będzie zgodność wyników ze wzorcem.
Forma aktywności
godzin
10
81
10
godzin
10
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
Pojęcia przychodów i kosztów, analiza krytycznego rozmiaru działalności. Przy założeniach
spodziewanych przychodów i kosztów można przeprowadzić analizę pozwalającą na ocenę
efektywności prowadzonej lub planowanej działalności i wyznaczenie krytycznego rozmiaru
działalności. Zastosowanie najprosztszego modelu rachunku kosztów zmiennyc h pozwala znacząco
wesprzeć zarządzanie małym przedsiębiorstwem rodzinnym.4
Procedura zakładania małej firmy. Założenie działalności gospodarczej związane jest z konicznością
dopełnienia szeregu obowiązków prawnych. Niektóre z nich, np. wybór formy prawnej prowadzenia
działalności czy wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym ma istotne skutki dla
efektywności działania. Stad nacisk na omówienie znaczenia i konsekwencji czynności wymaganych
przy zakładaniu działalności gospodarczej dla prowadzenia małej firmy.2 g
Prognozowanie najkorzystniejszej formy opodatkowania małej firmy podatkiem dochodowym.
Wskazane będą kryteria wyboru najkorzystniejszej formy opodatkowania małej firmy podatkiem
dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem karty podatkowej, rzyczałtu od przychodów
ewidencjonowanych, podatku progresywnego i podatku liniowego. Uwzględnione zostanie również
opodatkowanie wspólne z małżonkiem nie prowadzą-cym działalności gospodarczej.3
Podatek od towarów i usług w małej firmie, rejestry VAT. Niezależnie od podatku dochodo-wego
firmy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wskazane zostaną kry-teria wyboru
zwolnienia od VAT lub rezygnacji ze zwolnienia. Omówione zostaną skutki opodatkowania dla
efektywności działalności oraz obowiązki ewidencyjne.1
Literatura podstawowa:,
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne , Dz.U. z roku 1998, Nr 144 poz. 930 z późniejszymi
zmianami,
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U z roku 2000, Nr 14,
poz. 176 z późniejszymi zmianami,
Literatura dodatkowa:
M. Poszwa, Zarządzanie podatkami w małej i średniej firmie, C.H.Beck, Warszawa 2007.
M. Dobija, Rachunkowość zarządcza i controlling, Difin, Warszawa 2007
82
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Szymon Pasiut
Nazwa przedmiotu: Rehabilitacja jako forma terapii (wykład/ćwiczenia)
Liczba godzin: 10 wykład/10 ćwiczenia
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne (
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie uczestnikom wykładów i ćwiczeń podstawowej wiedzy teoretycznej z zakresu metod
rehabilitacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki rehabilitacji w zakresie schorzeń
neurologicznych. Przygotowanie absolwentów do kierowania życiem zawodowym w oparciu o
elementarne umiejętności praktyczne potrzebne do uczestnictwa i współpracy w ramach zespołów
rehabilitacyjnych.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: rozpoznaje i scharakteryzuje podstawową widzą
teoretyczną z zakresu rehabilitacji tj. ogólna metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania
fizjoterapeutycznego w wybranych jednostkach chorobowych
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje oraz wykorzystuje wiedzę na temat
zabiegów fizjoterapeutycznych, podstawy metod opartych o założeniach neurofizjologicznych, oraz
objaśni dokumentację badania rehabilitacyjnego pacjenta.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje oraz objaśni podstawowe
zasady rehabilitacji w wybranych jednostkach chorobowych (udar mózgu, choroba Parkinsona,
zapalenie wielonerwowe, uraz rdzenia kręgowego, ataksja móżdżkowa i rdzeniowa, uraz czaszkowomózgowy i stwardnienie rozsiane) oraz zasady doboru zaopatrzenia ortopedycznego w zależności od
dysfunkcji. Interpretuje pojęcie problemu funkcjonalnego, zaburzenia chodu oraz czynności
manualnych i postawy
Metody dydaktyczne:
Metoda opisuje sposób realizacji i celów kształcenia np.
- prezentacja multimedialna,
- omawianie zagadnień teoretycznych,
- omawianie przypadków,
83
- dyskusja dydaktyczn,.
- test pisemny w formie pytań wielokrotnego wyboru - 70 %
- przygotowanie prezentacji - 30 %
Forma aktywności
Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia)20
godzin
20
25
godzin
25
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
Treści realizowane w ramach przedmiotu (tematyka wykładów/ćwiczeń):
- Problem niepełnosprawności, podstawowe pojęcia i definicje. Prawa pacjenta. Odpowiedzialność
prawna i moralna w zawodach medycznych. Rehabilitacja medyczna. Interdyscyplinarność
rehabilitacji. Ogólna metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania fizjoterapeutycznego. Zespół
rehabilitacyjny. Zasady organizacji rehabilitacji. (2 godziny wykładów/ 2 godziny ćwiczeń)
- Diagnostyka fizjoterapeutyczna. Dokumentacja badania i zabiegów fizjoterapeutycznych. Karta
badania pacjenta. Ocena czynności życia codziennego. Rehabilitacja szpitalna, ambulatoryjna i
domowa. Kontynuacja założeń terapii w warunkach domowych. Cele rehabilitacji i zasady doboru
środków i metod fizjoterapii. (2 godziny wykładów/ 2 godziny ćwiczeń)
- Ćwiczenia i metody terapeutyczne stosowane w rehabilitacji. Podstawy metod opartych o
założeniach neurofizjologicznych (PNF, NDT, M. Johnstone, met. Tauba). Przykłady problemów
rehabilitacyjnych i koncepcji terapeutycznych. (2 godziny wykładów/ 2 godziny ćwiczeń)
- Pojęcie problemu funkcjonalnego. Dobór terapii a zaburzenie funkcjonalne. Cele terapeutyczne
bliskie i odległe. Rehabilitacja funkcjonalna. Kontynuacja rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych
i domowych. Zaburzenia chodu, czynności manualnych i postawy. Problematyka patologicznego
napięcia mięśniowego (spastyczność, wiotkość, sztywność). Opieka fizjoterapeutyczna i
neuropsychologiczna nad pacjentem przewlekle chorym. (2 godziny wykładów/ 2 godziny ćwiczeń)
- Zasady rehabilitacji w wybranych jednostkach chorobowych (udar mózgu, choroba Parkinsona,
zapalenie wielonerwowe, uraz rdzenia kręgowego, ataksja móżdżkowa i rdzeniowa, uraz czaszkowomózgowy, stwardnienie rozsiane). Najczęstsze zaburzenia funkcjonalne i zasady postępowania.
Zasady doboru zaopatrzenia ortopedycznego w zależności od dysfunkcji. Źródła finansowania sprzętu
ortopedycznego. (2 godziny wykładów/ 2 godziny ćwiczeń)
84
- Fries W., Liebenstund I. Rehabilitacja w chorobie Parkinsona 2002. Elipsa Jaim
- Grochmal S., Zielińska - Charszewska S. Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego
1986. PZWL
- Laidler P. Rehabilitacja po udarze mózgu 2000 PZWL
- Mumenthaler M., Mattle H. Neurologia 2001. URBAN & PARTNER
- Prusiński A. Neurologia praktyczna1998. PZWL
- WHO Rehabilitacja po udarze mózgu 2002. Elipsa Jaim
- Zembaty A. (red).: Kinezyterapia. Wydawnictwo Kasper, Kraków2002.
- Dega W, Milanowska K. Rehabilitacja medyczna. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1993.
- Kolster B. Poradnik Fizjoterapeuty. Ossolineum.
- Weiss M. Podstawowe zagadnienia rehabilitacji schorzeń narządu ruchu. Wydawnictwo
Skryptowe AWF Warszawa 1969.
- Zembaty A. Fizjoterapia. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1987.
- Nowotny J. [red.]. Podstawy fizjoterapii. Część 1,2 i 3. Wydawnictwo Kasper, Kraków
2004.
- Kiwerski J. (red).: Rehabilitacja medyczna. Wydawnictwo PZWL, Warszawa2005.
- Kwolek A. (red).: Rehabilitacja medyczna. Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2004.
- Nowotny J. (red).: Podstawy fizjoterapii. Wydawnictwo Kasper, Kraków 2004.
- Zembaty A. (red).: Kinezyterapia. Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Wspieranie zatrudnienia oraz rehabilitacja osób niepełnosprawnych organizacja i podstawy prawne
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z problematyką organizacji systemu rehabilitacji osób
niepełnosprawnych i wspierania zatrudnienia tych osób na chronionym i otwartym rynku pracy w
Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Dzięki wykładom studenci zdobędą wiedzę na temat
organizacji pomocy w zakresie rehabilitacji medycznej, społecznej i zawodowej oraz na temat
aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, rynku pracy dla tej grupy osób, wreszcie
85
przywilejów przysługujących pracownikom niepełnosprawnym i pracodawcom, którzy ich
zatrudniają.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot prawidłowo definiuje i opisuje modele systemu edukacji
osób niepełnosprawnych, zasady tworzenia, działania i finansowania działalności podmiotów
chronionego rynku pracy (ZPCh, ZAZ); potrafi scharakteryzować problemy osób niepełnosprawnych
na rynku pracy; jest w stanie poddać krytycznej analizie regulacje prawne odnoszące się do kwestii
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: właściwie interpretuje zapisy Ustawy o
rehabilitacji zawodowej, społecznej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych i powiązane z nią
rozporządzenia, potrafi wyszukać aktualne informacje na temat przywilejów dla pracownika
niepełnosprawnego i pracodawcy, który go zatrudnia; potrafi właściwie pokierować osobę
niepełnosprawną do instytucji i organizacji świadczących pomoc w zakresie rehabilitacji i aktywizacji
zawodowej.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot powinien cechować się chęcią i
zdolnościami do dalszego samodzielnego pogłębiania i aktualizowania wiedzy i do rozwijania w sobie
takich cech, jak ciekawość poznawcza, zdolność kreatywnego myślenia, aktywność, pracowitość i
odpowiedzialność. W swych działaniach w stosunku do osób niepełnosprawnych potrafi odpowiednio
połączyć wrażliwość społeczną i profesjonalizm.
Metody dydaktyczne:
dydaktyczna, metoda problemowa, film dokumentalny.
Zaliczenie przedmiotu po uzyskaniu pozytywnej oceny pisemnej pracy (referatu) dotyczącej
przedmiotowej problematyki.
Forma aktywności
godzin
15
25
godzin
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
86
1. Osoby niepełnosprawne na rynku pracy w Polsce - 1 godz.
2. Wybór szkoły i zawodu, a szanse na znalezienie zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne 1 godz..
3. Organizacja rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w Polsce - 2 godz.
4. Warsztaty terapii zajęciowej jako podstawowa forma rehabilitacji zawodowej osób
niepełnosprawnych intelektualnie i chorych psychicznie w stopniu umiarkowanym i znacznym - 2
godz.
5. Poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy dla osób niepełnosprawnych. Poznawanie i
rozumienie osoby niepełnosprawnej przez doradcę zawodowego - 3godz.
6. Chroniony i otwarty rynek pracy dla osób niepełnosprawnych w Polsce i w innych krajach Unii
Europejskiej - podobieństwa i różnice - 3 godz.
7. Telepraca i inne elastyczne formy zatrudnienia osób niepełnosprawnych - 1 godz.
8. Przedsiębiorczość osób niepełnosprawnych -1 godz.
9. Polityka Unii Europejskiej wobec rehabilitacji zatrudnienia osób niepełnosprawnych 1 godz.
Chłoń-Domińczak A.,Poznańska D., Promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym
rynku pracy. Proponowane działańia w Polsce., Międzynarodowa Organizacja Pracy, Budapeszt
2007.
Grewiński M., Efektywność i skuteczność działań Europejskiego Funduszu Społecznego
na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w Polsce., Internet, http://www.przeciwubostwu.brpo.gov.pl/pliki/1238073408.pdf
Kalita J., Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz rola organizacji pozarządowych
świadczących usługi dla tej grupy beneficjentów., Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności,
Warszawa 2006.
Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych. 12-13 czerwca 2003. Materiały konferencyjne,
Internet ,http://praca.ffm.pl/doc/pzon.pdf
Szczepankowska B.,Ostrowska A. (Red.), Problem niepełnosprawności w poradnictwie zawodowym.
Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego., Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1998.
Stanisławski P., ZAZ – Zaniedbane ogniwo rehabilitacji. Magazyn „Integracja” 6/2005
(http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/17313)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z pózn. zm.)
Zakłady aktywności zawodowej w systemie rehabilitacji i zatrudniania osob niepełnosprawnych.
Prezentacja dostępna w witrynie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
http://www.mpips.gov.pl/_download.php?f=userfiles%2FFile%2FBON%2F
Debata%2FPrezentacja_zaz.pps)
Misztal M.: Warsztaty terapii zajęciowej – prawo i praktyka., Wydaw. Alpha Pro, Ostrołęka 2005.
Parlicki M.: „Warsztaty terapii zajęciowej rozpatrywane w kategoriach organizacji i zarządzania”, w:
„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, MCCLXIV, Prace Wydziału Zarządzania i
Komunikacji Społecznej”, zeszyt 6, „Zarządzanie w kulturze”, tom 4, Kraków 2003, s. 145–167.
Parlicki M.: „Regulacje prawne III RP dotyczące zasad tworzenia, działania i finansowania
działalności warsztatów terapii zajęciowej”, w: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego,
MCCLX, Prace Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej,”, zeszyt 5, „Zarządzanie w
kulturze”, tom 3, Kraków 2002, s. 135-148.
87
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Grażyna Dębska , mgr Edyta Laska
Nazwa przedmiotu: Zasady i organizacja opieki nad chorym i niepełnosprawnym członkiem
rodziny
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (podstawy psychologii, antomii i fizjologii
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zdobycie wiedzy z zakresu opieki nad osobami chorymi i niepełnosprawnym
członkiiem rodziny oraz umiejętności opieki nad chorym w placówce opieki zdrowotnej i w
warunkach domowych.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: opisuje, rozpoznaje oraz scharakteryzuje podstawowe
potrzeby osoby chorej oraz sposoby ich zaspokojenia biorąc pod uwagę wiek chorego oraz stan
zdrowia.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje, interpretuje podjęte działania
opiekuńcze oraz samodzielnie rozwiązuje sytuacje problemow u chorego , objaśnia celowość podjętych
działań opiekuńczych
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje sytuacje poblemowe ,
samodzielnie potrafi opiekować się osobami chorymi i niepełnosprawnym członkiem rodziny oreaz
wykazuje postawę empatii i zrozumienia dla chorego i jego rodziny.
Metody dydaktyczne:
Środki:
-prezentacja multimedialna
- wyposażenie pracowni umiejętności pielęgniarskich
Metody:
- konwersatorium
- dyskusja dydaktyczna
- studium przypadku
- ćwiczenia
88
w warunkach symulowanych warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach, zaliczenie
umiejętności objętych programem nauczania, zaliczenie kolokwiów cząstkowych.
Forma aktywności
Godzin
15
15
Godzin
15
Godzin
15
Godzin
Inne formy
Godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Podstawowe pojęcia dotyczące opieki, zdrowia, choroby, przewlekle chory, potrzeby życiowe
człowieka i ich uwarunkowania. 1 godz
2.Podstawowa ocena stanu przewlekle chorego.
3. Zabiegi higieniczne związane z utrzymaniem ciała chorego w czystości. Zaspakajanie potrzeby
czystości u osoby chodzącej, osoby w wieku podeszłym, u pacjenta leżącego w łóżku - 2 godz.
4. Zaspakajanie u pacjenta podstawowych potrzeb biologicznych. Zasady i sposoby ułatwiające
zaspakajanie podstawowych potrzeb u osoby chorej, ocena samodzielności pacjenta - 2 godz.
5. Potrzeby psychiczne i społeczne wynikające z wieku, stanu zdrowia i leczenia - 2 godz.
6. Opieka nad osobami w starszym wieku . Opieka nad pacjentami z otępieniem - 2 godz.
7. Udział opiekuna medycznego w opiece nad osobami ze schorzeniami narządu ruchu - 2 godz.
8. Komunikowanie się z pacjentem i jego rodziną. Komunikowanie się z osobami
niepełnosprawnymi. Planowanie opieki nad pacjentem - 2 godz.
9. Opieka nad osobami po udarze mózgu, ze stwardnieniem rozsianym, z chorobą Parkinsona. Opieka
nad osobą umierającą w domu i w zakładzie opieki zdrowotnej -3 godz.
89
1. Talarska D., Wieczorowska-TobisK. , Szwałkiewicz E.; Opieka nad osobami przewlekle chorymi,
w wieku podeszłym i niesamodzielnymi. PZWL, W-wa 2009.
2. Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A., Przewlekle chory w domu. Gdańska 2011.
3. Czechanowicz W. (red). Pielęgniarstwo ćwiczenia. PZWL, 2006
4. Schiefele?Staudt Dach. Pielegniarstwo geratryczne. Urban & Partner 2004.
1.Kędziora – Kornatowska K. , Muszalik M., Skolmowska E. ,,Pielęgniarstwo w opiece
długoterminowej” Wydawnictwo Lekarskie PZWL , Warszaw 2010.
2.
Janowski K., Artymiak M. Człowiek chory. Aspekty Biopsychospołeczne – tom IV’’ Wyd.
Naukowe Centrum Psychoedukacji i Pomocy Psychologicznej w Lublinie; Lublin 2009.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Urszula Lesicka
Nazwa przedmiotu: Arteterapia i biblioterapia II
Formuła zajęć: konwersatorium
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Przedmiot ma na celu poszerzenie wiedzy i dostarczenie nowych doświadczeń własnych z zakresu
arteterapii obejmującej sztuki plastyczne, jak również odziaływanie poprzez książkę. Aktywne
uczestnictwo w zajęciach będzie okazją do wzbogacenia wiedzy o nowe techniki stosowane w pracy
arteterapeutycznej. Zajęcia służą także zwiększeniu samoświadomości słuchaczy oraz rozwojowi
aktywności twórczej.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: głębiej rozumie specyfikę oddziaływania
arteterapeutycznego, poszerza wiedzę na temat możliwych do zastosowania form i metod, oraz
świadomość siebie jako osoby pomagającej.
90
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi dopasować metody oddziaływania
arteterapeutycznego do określonej grupy uczestników i zaprojektować konkretny scenariusz zajęć,
umie samodzielnie przeprowadzić proste techniki arteterapeutyczne, potrafi wyciągać wnioski i
refleksje na podstawie doświadczeń własnych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: pogłębia umiejętność posługiwania
się językiem sztuki w celu oddziaływania terapeutycznego, edukacyjnego i rozwojowego, ma
świadomość konieczności stałego uzupełniania wiedzy i dalszego studiowania dyscyplin wchodzących
w skład arteterapii.
Metody dydaktyczne:
Zajęcia w przeważającej części o charakterze praktycznym (forma warsztatowa - zakłada się aktywne
uczestnictwo studentów w proponowanych strukturach), wzbogacone o elementy teoretyczne
(omawianie przeprowadzonych ćwiczeń oraz zagadnień teoretycznych związanych z danym tematem,
możliwość dyskusji grupowej).
Zaliczenie z oceną na podstawie pracy końcowej (esej oraz sprawozdanie z pracy własnej).
Forma aktywności
godzin
15
15
godzin
5
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
Terapia dziełem sztuki. Możliwość wykorzystania twórczości konkretnych artystów w pracy
arteterapeutycznej. (5h)
Praca z rysunkiem, metaforą i wyobraźnią we wsparciu osób chorych somatycznie. (5h)
Metoda kolażu - możliwości zastosowania. Portret własny. Wymowa symbolu. Biblioterapia jako
tworzenie własnej książki. (5h).
91
Arteterapia w medycynie i edukacji, red. W. Karolak, B. Kaczorowska, Łódź 2008
Biblioterapia w praktyce. Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i terapeutów, red. E. Konieczna.
Kraków 2006
Konieczna E., Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2004
Opala-Wnuk K., Sztuka, która pomaga dzieciom, Łódź 2009
Borecka I., Biblioterapia: teoria i praktyka. Poznań 2001
Borecka I., Z motylem w tle. O baśni w biblioterapii i terapii pedagogicznej. Wałbrzych 2004
Brett D., Bajki, które leczą, cz.I. Gdańsk 2002
Brett D., Bajki, które leczą, cz.II. Gdańsk 2006
Buchalter S.I., Terapia sztuką. Poznań 2006
Fincher S., Kreatywna mandala. Łódź 2008
Fleck-Bangert R., O czym mówią rysunki dzieci. Dostrzeganie i rozumienie zawartych w nich
znaków. Kielce 2001
Handford O., Karolak W., Bajka w twórczym rozwoju i arteterapii. Łódź 2007
Handford O., Karolak W., Zabawa (z) przedmiotami w twórczym rozwoju i arteterapii. Łódź 2008
Heilborn S., Schäfer K., Weinrebe H., Weinrebe K., Stworzę sobie kolorowy świat. Mieszanie farb,
poszukiwanie kształtów. Kielce 2007
Karolak W., Projekt edukacyjny - projekt artystyczny. Łódź 2004
Karolak W., Mapping w twórczym samorozwoju i artetreapii. Łódź 2006
Karolak W., Projekt edukacyjny- projekt artystyczny. Łódź 2004
Karolak W., Rysunek w arteterapii. Łódź 2005
Karolak W., SZTUKA jako ZABAWA, ZABAWA jako SZTUKA. Warszawa 1998
Karolak W., Warsztaty artystyczne. Kielce 2005
Liebmann M., Art Therapy for Groups. A handbook of themes, games and exercises. Londyn 1994
Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Poznań 2002
Oster G., Gould P., Rysunek w psychoterapii. Gdańsk 2002
Piszczek M., Terapia zabawą, terapia przez sztukę. Warszawa 2002
Popek S., Barwy i psychika. Lublin 2003
Wallon P., Cambier A., Engelhart D., Rysunek dziecka. Warszawa 1993
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Marzena Dąbrowska
Nazwa przedmiotu: Terapia dziecka autystycznego, z ADHD, z upośledzeniem umysłowym
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne zaliczenie psychologii
92
 Fakultatywne
Typ przedmiotu:
 Fakultatywny
Cele przedmiotu:
Po ukończeniu tego kursu studenci będą swobodnie posługiwać się pojęciami związanymi z ADHD,
autyzmem i upośledzeniem umysłowym. Będą potrafili zaplanować podstawowe zajęcia zgodnie z
potrzebami rozwojowymi dziecka ze zdiagnozowanym zaburzeniem.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: wymienia kryteria diagnostyczne dla ADHD, autyzmu,
upośledzenia umysłowego.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: rozpoznaje mechanizmy powstawania zaburzeń
,potrafi określić kluczowe umiejętności, które należy rozwijać u dziecka.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: zaprojektuje podstawowe zajęcia
terapeutyczne dla dziecka z autyzmem, z ADHD, z upośledzeniem umysłowym.
Metody dydaktyczne:
omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, omawianie przypadków,
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, symulacja, film.
Warunkiem zaliczenia jest przedstawienie projektu terapii dziecka z ADHD, autyzmem lub
upośledzeniem umysłowym. Opisywane oddziaływanie musi być poprzedzone wstępem
teoretycznym. Planowane zajęcia mają obejmować pięć dwugodzinnych zajęć. Minimalna objętość
pracy to siedem stron A4.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. konwersatorium
godzin
15
5
godzin
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
93
1. Klasyfikacja stopni upośledzenia umysłowego.
2. Zasady pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym.
3. Przedstawienie narzędzi diagnostycznych pomocnych w ocenie funkcjonowania dzieci z
upośledzeniem umysłowym.
4. Kryteria diagnostyczne ADHD. Podstawowa terminologia.
5. Podejście poznawczo-behawioralne w terapii ADHD.
6. Teorie dotyczące powstawania autyzmu.
7. Umiejętności niezbędne do prawidłowego rozwoju a zaburzenia ze spektrum autyzmu.
8. Rodzaje i sposoby komunikacji alternatywnej.
9. Metodyka wprowadzania komunikacji alternatywnej.










Podstawowa:
Frith U., Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy.Gdańsk 2008
Kołakowski A., Wolańczyk T., Pisula A., Skotnicka M., Bryńska A., ADHD. Zespół
nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańsk 2010.
Uzupełniająca:
Howlin P., Baron-Cohen S., Hadwin J., Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu.
Kraków 2010
Stallard P., Czujesz tak, jak myślisz. Praktyczne zastosowania terapii poznawczobehawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą. Poznań 2006
Olechnowicz H., Wyzwalanie aktywności dzieci głębiej upośledzonych umysłowo. Warszawa
1994
Portmann R., Gry i zabawy przeciwko agresji. Kielce 1999
Von Tetzchner S., Martisen H., Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych
sposobów porozumiewania się. Warszawa 2002
Warrick A., Porozumiewanie się bez słów. Warszawa 1999
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Jadwiga Jedynak
Nazwa przedmiotu: Formy i metody opieki całkowitej nad dzieckiem osieroconym i opuszczonym
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne grupa treści podstawowych
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
94
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest poznanie róznorodnych form i metod pomocy dzieciom osieroconym i opuszczonym
ze szczególnym podkreśleniem determinantów bezradności dziecka.
WIEDZA: Student posiada wiedzę o różnych formach pomocy dzieciom osieroconym, metodach opieki
i konsekwencjach psychologicznych, zdrowotnych, wychowawczych i społecznych.
UMIEJĘTNOŚCI: Studen potrafi aktywnie uczestniczyć w działaniach na rzecz optymalizacji w
sytuacji dziecka opuszczonego i wspomagać je w styuacjach wymagających dodatkowych zabiegów
opiekuńczo-wychowawczych..
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student jest aktywny w podejmowaniu działań na rzecz interesów
dziecka i przyjaznych wobec dziecka wyrażając gotowość do udzielenia pomocy.
Metody dydaktyczne:
wykład problemowy, analiza wybranych przypadków na podstawie pisemnych wypowiedzi dzieci
opuszczonych, dyskusja problemowa.
pisemne opracowanie wybranego zagadnienia zgodnie z interesami studenta.
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
0
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
1.Sieroctwo jako problem społeczny, medyczny, psychologiczny i pedagogiczny. Aspekty sieroctwa
naturalnego, społecznego i migracyjnego, 2 h.
2.System opiekuńczxo-wychowawczy w Polsce nad dzieckiem osieroconym i opuszczonym: pogotowia
opiekuńcze i rodzinne, 2 h.
3.Rodziny zastępcze, ich funckja i zadania w systemie opieki całkowitej nad dzieckiem, 2 h.
95
4.Rodzinne domy dziecka jako forma opieki całkowitej z dzieckiem osieroconym i opuszczonym, 2 h.
5.Kwalifikacja dzieci i rodziców do adopcji, praca ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, poradnictwo
prawne i rodzinne, 2 h.
6.Dom dziecka jako forma instytucjonalnej opieki nad dzieckiem osieroconym i opuszczonym, metody
opieki, ustawa 19.10.2007r.- reforma systemu opieki, 2 h.
7.Placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego i placówki specjalistyczne: terapii
pedagogicznej, terapii psychologicznej, rehalibilitacyjne, socjoterapeutyczne, 3 h.
 Podstawowa "Formy opieki wychowania i wsparcia w reformowanym systemie pomocy
społecznej" red.Brągiel J., Wadora S. : Opole 2005r., "Pedagogika społeczna w służbie
rodzinie, red.K. Gąsior, T.Sakowicz Kielce 2005r., "Opieka nad dzieckiem, tradycja a
współczesność" R.Stojecka - Zuber, Rużomberok 2008, T.Olearczyk "sieroctwo i
osamotnienie" Ingatianum kraków 2008r. , "Opieka i wychowanie dzieci sierocych w Polsce,
red.J.Kuźma, Kraków 2007,
 Uzupełniająca :S.Badora:"Zagadnień pedagogiki opiekuńczej" Tarnobrzeg 2006, R.StojeckaZuber, A.Róg : "formy opieki nad dzieckiem w Polsce" Katowice 2008, Czasopismo:Problemy
opiekuńczo-wychowawcze, 2004r:. nr2 ,3,6,7, 2006r.: nr 4
Proszę w opisie zachować dyscyplinę bibliograficzną: tzn.:
 Autor, tytuł, miejsce wydania, rok
 Autor, „tytuł czasopisma”, rok, nr strony
 Autor, tytuł, [w:] tytuł dzieła zbiorowego, redaktor, miejsce wydania, rok, strony
Autor, tytuł, adres WWW (dla dokumentu elektronicznego).
Syllabus
Kierunek:
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: dr Piotr Passowicz
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do psychologii klinicznej
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest wyposażenie studentów w mapę pojęciową pozwalająca im na identyfikację i
znajomośc zakresu oddziaływań psychologii klinicznej.
96
WIEDZA: Rozumienie podstawowych problemów jakimi zajmuje się psychologia
kliniczna,ukształtowanie postawy samodzielnej dalszej nauki i indywidualnego pogłębiania zagadnień
związauyc.
UMIEJĘTNOŚCI: diagnoza i i dentyfikacja, która zmetod i narzędzi psychologii klinicznej powinny
być wykorzystane w danym kontekście sytuacyjnym
KOMPETENCJE/POSTAWY: ukształtowanie postawy do samodzielnej dalszej nauki i
indywidualnego pogłębiania zagadnień związauych zposzczególnymi obszarami wiedzy i problematyki
przynależnych do psychologii kliniczej.
Metody dydaktyczne:
Metodą jest wykład akademicki zakładający w swojej formule przestrzeń dla krótkich prezentacji
przypadków praktycznych połączonych z możliwością swobodnej wymiany poglądów i opinii grupy
uczącej się.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach i uzyskanie pozytywnej oceny z testu
końcowego obejmującego zakresem zagadnień treści omawiana w trakcie zajęć
Forma aktywności
godzin
20
5
godzin
30
godzin
25
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
80
godzin
1. Źródła i drogi rozwoju psychologii klinicznej
2.Psychologia kliniczna na świecie i w Polsce
3.Teorie i modele i orientacje w psychologii kliniczej
4.Charakrerystyka i omówienie modelu patogenetycznego
5.Charakterystyka i omówienie modelu salutogenetycznego
6. Psychologia kliniczna a psychopatologia wzajemne zależności
7. Psychologiczna diagnoza kliniczna
8.Metody stosowane w psychologicznej diagnozie klinicznej
9.Formy i rodzaje psychoterapii a psychologia kliniczna
10. Kim jest klinicysta-model zawodowy psychologa klinicznego
97
Psychologia kliniczna (red.) Sęk H. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, t.1, t.2.
Społeczna psychologia kliniczna.(red.) Sęk H. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Syllabus
Kierunek:
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: mgr Błażej Pasiuti
Nazwa przedmiotu: Konflikt rodzinny - diagnoza i rodzaje
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kształcenia jest wyposażenie uczestników kursu w podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu
konfliktów interpersonalnych ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki konfliktów rozgrywających
się w środowisku rodzinnym, a także wyposażenie ich w elementarne umiejętności praktyczne z
zakresu diagnozowania i rozwiązywania sytuacji konfliktowych charakterystycznych dla relacji
rodzinnych.
Uczestnik w trakcie kursu zapoznaje się z podstawową widzą teoretyczną z zakresu psychologii
konfliktów tj. mechanizmy powstawania, rodzaje, specyfika przebiegu i metody interwencji oraz
rozwiązywania. W trakcie kursu omawiane są również zagadnienia związane z funkcjonowaniem
rodziny w sytuacjach konfliktowych i kryzysowych. W części warsztatowej nabyta wiedza jest
prezentowana w formie ćwiczeń oraz dokonywana jest analiay przypadków.
WIEDZA: posiada wiedzę o zjawisku konfliktu interpersonalnego ze szczególnym uwzględnieniem
konfliktów w środowisku rodzinnym, o głównych podejściach, założeniach i koncepcjach, o
pojawiających się nowych zagadnieniach oraz o funkcjonowaniu rodziny w sytuacji konfliktu i
kryzysu, rozpoznaje możliwości i ograniczenia zastosowania wybranych metod w odniesieniu do
funkcjonowania rodziny w sytuacji konfliktów, dynamiki relacji rodzinnych, postawach, rolach i
sposobach rozwiązywania konflitkow tego typu, opisuje i charakteryzuje podstawowe ujecia
problematyki konfliktów, jest świadomy znaczenia zjawiska konfliktu w kształtowaniu relacji
rodzinnych, posiada wiedzę odnośnie sposobów pomocy rodzinie, w której pojawia się konflikt.
98
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi identyfikować problematykę psychologii konfliktów oraz funkcjonowania
rodziny w sytuacji konfliktu, analizuje główne wątki treści tekstów źródłowych w obszarze
poruszanych zagadnień, potrafi interpretować zjawiska społeczne odnoszące się do problematyki
kształtowania relacji rodzinnych w sytuacji sporów, potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do
analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych ze szczególnym uwzględnienim konfliktu w
rodzinie identyfikując ich przyczyny i przebieg, prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi
oraz konkretnymi normami i regułami w celu rozwiązania konkretnego zadania, wykorzystuje zdobytą
wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej, analizuje proponowane
rozwiązania w obszarze zastosowania metod interwencji w konflikt rodzinny oraz pomocy rodzinie,
potrafi zaproponować odpowiednie rozstrzygnięcia w tym zakresie w odniesieniu do roli zawodowej.
zastosowania metod diagnozy oraz rozwiązywania konfliktów rodzinnych. Formuluje problemy i
rozróżnia rozmaite podejścia i ujęcia powyższej problematyki, jest świadomy stałego uaktualniania
swojej wiedzy i umiejętności w zakresie swojej pracy zawodowej, zachowuje krytycyzm i skłonność do
weryfikowania pozyskiwanych informacji, jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia
dyskusji na tematy związane z problematyką konfliktów rodzinnych, ich diagnozą oraz metodami
pomocy rodzinie, potrafi samodzielnie dokonywać rozpoznania problemu, potrafi uzupełniać i
doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.
Metody dydaktyczne:
stosowane są gry dydaktyczne, omawiane przypadki. Program realizowany jest za pomocą
prezentacji, analizy przypadków, ćwiczeń praktycznych odnoszących się do umiejętności
diagnozowania i rozwiązywania konfliktów rodzinnych.
Forma aktywności
godzin
15
15
godzin
30
godzin
godzin
Inne formy
godzin
99
godzin
Inne formy
60
godzin
1. Zjawisko konfliktu: konflikt jako proces psychologiczny
Problematyka:
Zjawisko konfliktu
Istota konfliktu
Źródła konfliktu
Etapy i fazy
Konflikt funkcjonalny i dysfunkcjonalny
Rytuały w konflikcie
Rodzaje konfliktu
Style reakcji na konflikt
2. Agresja w środowisku rodzinnym a konflikty
Problematyka:
Definicja agresji
Wyjaśnienia biologiczne agresji
Wyjaśnienia psychologiczne agresji
Rozwój zachowań agresywnych
Agresja u dzieci
3. Rozwój umiejętności radzenia sobie z konfliktami u dzieci
Problematyka:
Wczesne dzieciństwo, a zachowania agresywne
Kompetencja społeczne, a konflikt
Okres środkowego dzieciństwa – rola konfliktów
Okres dojrzewania – rola konfliktów
4. Przemoc w rodzinie
Problematyka:
Natura konfliktów rodzinnych
Cechy rodziny
Czynniki warunkujące występowanie konfliktów w rodzinie
Natura konfliktów rodzinnych
Krzywdzenie dzieci
Krzywdzenie partnera
Zaniedbywanie osób starszych
Wyjaśnienia przemocy w rodzinie
5. Krzywdzenie dzieci
Problematyka:
Podejścia do przemocy – perspektywa prawna, moralna, społeczno-kulturowa, psychologiczna
Formy krzywdzenia
Krzywdzenie, a karanie
Skutki krzywdzenia i przemocy
Cechy rodziny jako czynniki ryzyka
Sygnały ostrzegacez i konsekwencje krzywdzenia
100
6. Rodzina w konflikcie – sposoby pomocy
Problematyka:
Kontrola zachowania agresywnego
Zapobieganie przemocy w rodzinie
Sztuka rozmowy z dziećmi
Porozumiewanie się w rodzinie
7. Konflikt rodzinny - analiza przypadków
Diagnoza i propozycje pomocy: metody interwencji
Adler, R.B., Rosenfeld, L.B., Proctor II, R.F., (2006), Relacje interpersonalne – proces
porozumiewania się. Rebis. Poznań.
Deutch, M., Coleman, P. (red), (2005). Rozwiązywanie konfliktów. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Kraków.
Chełpa, S., Witkowski, T. (2004), Psychologia konfliktów. Biblioteka Moderatora.
Forward, S. (2006), Toksyczni rodzice. Jacek Santorski&Co Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Krahe, B. (2005), Agresja. GWP, Gdańsk.
Lieberman, D. (2004), Sztuka rozwiązywania konfliktów. GWP, Gdańsk.
Lawson, S. (2006), Jak pomóc zastraszonemu dziecku. Jedność, Kielce.
Dywer, D. (2005), Bliskie relacje interpersonalne. GWP, Gdańsk.
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Współczesne scenariusze małżeńskie
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest prezentacja typów małżeństwa występujących współcześnie w Polsce i innych
101
krajach europejskich. W trakcie zajęć zostaną przedstawione mechanizmy doboru małżeńskiego,
tradycyjne i alternatywne formy życia małżeńskiego oraz determinanty sukcesów i porażek
małżeńskich
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: a)zna podstawowe podejścia do definiowania
małżeństwa jako kategorii badawczej; b)rozpoznaje
tradycyjne i alternatywne formy życia
małżeńskiego; c) rozumie mechanizmy ich powstawania i funkcjonowania
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi: a) scharakteryzować i wyjaśnić różnice
pomiędzy różnymi typami związków małżeńskich; b) określić czynniki sprzyjające i zagrażające ich
trwałości
student, który zaliczył przedmiot orientuje się w specyfice
współczesnej rzeczywistości małżeńsko-rodzinnej w Polsce i Europie i jest w stanie wykorzystac
posiadaną wiedzę do analizowania zachodzących w niej zmian
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja wyników badań opinii społecznej oraz tekstów
publicystycznych poświęconych współczesnym formom życia małżeńskiego,dyskusja dydaktyczna.
Forma aktywności
godzin
10
5
godzin
10
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
25
godzin
Małżeństwo jako kategoria socjologiczna ( 1 godz.)
Współczesna droga do małżeństwa (2 godz.)
Tradycyjne i alternatywne formy życia małżeńskiego( 3 godz.)
Kształty i wnętrza współczesnych związków małżeńskich ( 2 godz.)
Problemy małżeństw w cyklu życia rodziny (1 godz.)
102
Szanse i bariery sukcesu małżeńskiego( 1 godz.).
Literatura podstawowa
Kocik L., Rodzina w obliczu wartości i wzorów ponowoczesnego życia, Kraków 2006, roz.VI
Kwak A., Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Warszawa 2005,, roz. II i III
(wybrane fragmenty)
Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse- zagrożenia – patologie (red. W. Muszyński, E.
Sikora), Toruń 2008 (wybrane fragmenty).
Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności: ksztalty rodziny współczesnej(red. W.
Muszyński. E. Sikora), Toruń 2008 (wybrane fragmenty)
Szlendak T., Socjologia rodziny, Warszawa 2010, roz.5 (wybrane fragmenty)
Literatura uzupełniająca
Warzywoda-Kruszyńska ., Rodzina w procesie zmian,[ w:] "Rodzina w zmieniającym się
spoleczeństwie polskim (red. W. Warzywoda-Kruszyńska,P. Szukalski), Łódź 2004
Kawula S., Kształty rodziny współczesnej- szkice familiologiczne, Toruń 2006,, roz.II
Slany K., Alternatywne formy życia małżeńsko- rodzinnego,[ w:] "Jedna Polska? Stare i nowe
zróżnicowania społeczne ( red. A. Kojder), Kraków 2006
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Amantius Akimjak
Nazwa przedmiotu: Teologia małżeństwa i rodziny
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem nauczania przedmiotu jest nabycie podstawowych wiadomości z zakresu teologii małżeństwa i
rodziny. Znaczy to, że przymierze małżeńskie zostało między ochrzczonymi podniesione przez
Chrystusa Pana do godności sakramentu. Poprzez ten sakrament mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą
wspólnotę przez całe życie, skierowaną ze swej natury dla dobra małżonków oraz do zrodzenia i
wychowania potomstwa.
103
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje podstaowwe pojęcia z zakresu teologii
małżeństwa i rodziny, opisze małżeństwo jako sakrament,wie czym jest miejsce rodziny w kościele
oraz pofrafi odpowiedzialnie wychować dziecko
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: wykorzystać nabytą wiedzę w praktyce np.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest wyposażony w umiejętnośc
autorefleksji nad własnym działaniem, jest świadomy potrzeby stałego uaktualniania wiedzy,
zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskanych informacji.
Metody dydaktyczne:
wykład klasyczny i konwersatoryjny
Egzamin w formie pisemnej
Forma aktywności
godzin
20
30
godzin
25
godzin
25
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
Tematyka wykładów:
1. PODSTAWOWE POJĘCIA OMAWIANEJ TEMATYKI - 1 godz
2. NARZECZEŃSTWO - PRZYGOTOWANIE DO ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO - 2 godz
3. MAŁŻEŃSTWO JAKO SAKRAMENT- 2 godz
4. SKUTKI SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA- 2 godz
5. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA - 2 godz
6. WIERNOŚĆ MIŁOŚCI MAŁŻEŃSKIEJ - 2 godz
7. MIŁOŚĆ PŁODNA - 2 godz
8. NATURALNE METODY PLANOWANIA POCZĘĆ - 2 godz
9. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYCHOWANIE DZIECI - 2 godz
10. ŚWIĘTOŚĆ MAŁŻEŃSTWA- 1 godz
11. MIEJSCE MAŁŻEŃSTWA I RODZINY W KOŚCIELE- 1 godz
104
12. KOŚCIÓŁ DOMOWY- 1 godz
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio. Watykan 1981.
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, Watykan 1986.
Jan Paweł II. List do Rodzin Gratisssimam sane. Watykan 1984.
KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO. Poznań : Pallottinum, 1994. Część druga, dział
trzeci, Artykuł 7, I - VI.
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO. Poznań : Pallottinum, 1984. Księga IV, Część I, Tytuł VII.
Rozdział I - X.
Paweł VI, Encyklika Humanae vitae. Watykan, 1968.
SARMIENTO, Augusto: Małżeństwo chrześcijańskie : Podręcznik teologii małżeństwa i rodziny.
Wydawnictwo M, 2008.
B. Lonergan, Metoda w teologii, Warszawa 1976.
Bajda J. ks., Rodzina miejscem Boga i człowieka, Łomianki 2005.
C. Murawski, Teologia małżeństwa i rodziny w nauczaniu biskupów polskich 1945-1980,
Sandomierz 1988.
E. Sujak, Konflikty i kryzysy w życiu rodzinnym. Sposoby ich rozwiązywania, w: Miłość,
małżeństwo, rodzina, Praca zbiorowa, Kraków 1978, s.463—491.
E. Sujak, Życie jako zadanie. Warszawa 1978, s.63-71.
H. de Lubac, O naturze i łasce, Kraków 1986.
J. Strojnowski, Rozwiązywanie konfliktów w rodzinie w relacji rodzice - dzieci, w: Spojrzenia na
współczesną rodzinę w Polsce, Praca zbiorowa. Warszawa 1981, s.204-210.
K. Majdański, Wspólnota życia i miłości. Zarys teologii małżeństwa i rodziny, Poznań-Warszawa
1983.
K. Wiśniewska-Roszkowska, Problemy etyki seksualnej, w. Spojrzenia na współczesną rodzinę w
Polsce, Praca zbiorowa. Warszawa 1981, s.91—112.
K. Wiśniewska-Roszkowska, Problemy etyki seksualnej, w. Spojrzenia na współczesną rodzinę w
Polsce, Praca zbiorowa. Warszawa 1981.
Ks. Michał Kaszowski., Podstawy nauki Kościoła Katolickiego w pytaniach i odpowiedziach.
Warszawa 2008, w http://www.teologia.pl/.
Lubowicki K. OMI, Duchowość małżeńska w nauczaniu Jana Pawła II, Kraków 2005.
Miłość, małżeństwo, rodzina. Praca zbiorowa, Kraków 1978, s.21-71.
R. Guardini, Wolność-łaska-los, Kraków 1995.
Spojrzenia na współczesną rodzinę w Polsce, Praca zbiorowa. Warszawa 1981, s.91-111.
W. Półtawska, Prawidłowy start, w: Miłość, małżeństwo, rodzina, Praca zbiorowa, Kraków 1978,
s.21-71.
W. Półtawska, Prawidłowy start, w: Miłość, małżeństwo, rodzina, Praca zbiorowa, Kraków 1978, s.
67-68.
105
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Stanisław Wójcik
Nazwa przedmiotu: Wybrane zaburzenia okresu dorastania
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie uczestników kursu ze specyfiką zaburzeń okresu dorastania. Rozumienie normatywnego
kryzysu adolescencji i wskazanie różnic pomiędzy normą i patologią rozowju w tym okresie życia.
Poznanie możliwości zapobiegania i leczenia zaburzeń okresu rozwojowego.
WIEDZA: Uczestnik potrafi szczegółowo scharakteryzować normatywny kryzys adolescencji. Zna
objawy i przebieg najczęstszych zaburzeń tego okresu. Wskaże różnicę między norma a patologią. Zna
podstawowe koncepcje pochodzenia zaburzeń psychicznych oraz ich klasyfikacje.
UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi podać przykłady odróżniające normę i patologię. Potrafi wyodrębnić i
zdefiniować najczęstsze objawy psychopatologiczne. Rozpoznaje najczęstsze zaburzenia tego okresu.
Ma orientację w podstawowych kierunkach zapobiegania i leczenia zaburzeń psychicznych tego
okresu.
Rozumie specyfikę okresu dorastania i przyjmuje otwartą,
humanistyczną postawę wobec problemów młodzieży. Jest otwarty na poszukiwanie znaczeń
obserowanych zaburzeń oraz możłiwości ich leczenia.
Metody dydaktyczne:
Wykład -omawianie zagadnień teoretycznych, omawianie przypadków oraz dyskusja.
Pisemny egzamin testowy.
Forma aktywności
106
15
godzin
5
godzin
15
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
35
godzin
1.
Problem i patologii w psychiatrii. Normatywny kryzys adolescencji. Specyfika zaburzeń
okresu dorastania. Podstawowe koncepcje pochodzenia zaburzeń psychicznych.
2.
Przegląd najczęstszych objawów i zespołów psychopatologicznych.
3.
Zaburzenia emocji i zachowania u młodzieży. Depresja młodzieńcza. Samobójstwa i
zachowania autodestruktywne.
4.
Zaburzenia lękowe. Mechanizmy obronne osobowości. Zaburzenia dysocjacyjne,
somatoformiczne i psychosomatyczne. Ostra reakcja na stres i zespół stresu pourazowego.
5.
Zaburzenia jedzenia. Uzależnienia od substancji psychoaktywnych i czynności. Dopalacze.
6.
Zaburzenia urojeniowe. Schizofrenie.
7.
Przemoc i wykorzystywanie seksualne w rodzinie – skutki psychopatologiczne.
8.
Przegląd oddziaływań psychospołecznych i metod leczenia w psychiatrii okresu rozwojowego.
 Podstawowa
 Namysłowska I. (red) , Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa 2005
 Jędrzejko M. (red), Narkomania - spojrzenie wielowymiarowe; Warszawa 2009

 Uzupełniająca
 Orwid M.(red), Zaburzenia psychiczne u młodzieży, Warszawa 1981
 Warecki K., Dopalacze; Warszawa 2010
 Grzesiuk L. Psychoterapia – szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, Warszawa
1994
 Wójcik K. Stosunek do matki u dziewcząt podejmujących proby samobójcze; niepublikowana
praca magisterska.
107
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Anna Aleksander
Nazwa przedmiotu: Metodyka pracy opiekuńczo - wychowawczej
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne pedagogika ogólna, społeczna,psychologia wychowawcza
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentom względnie szczegółowej wiedzy ogólnej i dyrektyw
praktycznych z zakresu działalności opiekuńczo-wychowawczej, pozwalającej na zrozumienie,
kształtowanie, ocenienie, optymalnych czynności oraz ich ewaluację, doskonalenie i uogólnianie w
zależności od obiektywnego przebiegu procesu opieki i wychowania z uwzględnieniem kontekstu
sytuacyjnego i jego zmian.
WIEDZA: wyposażenie studentów w podstawową wiedzę o istocie i prawidłowościach procesu
wychowania i opieki oraz kryteriach doboru metod i form skutecznej realizacji tego zadania.
UMIEJĘTNOŚCI: student będzie umiał samodzielnie rozwiązywać problemy teoretyczne,
praktycznie stosować dyrektywy metodyczne, a także twórczo działać w różnych sytuacjach
opiekuńczo-wychowawczych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: wyrabianie u studentów kultury pedagogicznej, refleksyjnego
stosunku do własnych poczynań i twórczej postawy w realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych.
Metody dydaktyczne:
Podstawową formą dydaktyczną realizacji treści z zakresu metodyki są warsztaty. Zajęcia
warsztatowe będą realizowane przy użyciu szerokiej gamy metod aktywizujących (metody
problemowe, metody sytuacyjne, techniki wspierające rozwój grupy, techniki asertywne itp.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w ćwiczeniach oraz zaplanowanie działań
opiekuńczo-wychowawczych do jednego z obszarów pracy opiekuńczo-wychowawczej (np. domu
dziecka, pogotowia opiekuńczego itp.)
108
Forma aktywności
godzin
20
10
godzin
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
40
godzin
1. Obszary pracy opiekuńczo-wychowawczej, funkcje, zadania, zasady, metody pracy, formy i środki
realizacji;
2. Planowanie pracy opiekuńczo-wychowawczej;
3. Organizacja i metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej na przykładzie wybranych obszarów
działań opiekuńczo-wychowawczych;
4. Konstruowanie jednostek metodycznych.
1. Brańka Z., Podmioty opieki i wychowania, Kraków 2002.
2. Brągiel J., Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej, Opole 1984.
3. Dąbrowski Z. (red), O planowaniu pracy opiekuńczo-wychowawczej. Wybrane zagadnienia
pedagogiki opiekuńczej, Zielona Góra 1991.
4. Kelm A., Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej, Warszawa 2000.
5. Sowisło M., Dla dobra dziecka. O warsztacie pracy nauczyciela-wychowawcy, Kraków 2001.
6. Opracowania z konspektami zajęć opiekuńczo-wychowawczych.
1. Babiuch M.,Jak współpracować z rodzicami "trudnych uczniów", Warszawa 2002.
2. Dąbrowski Z., Wprowadzenie do metodyki opieki i wychowania w domu dziecka, Warszawa 1985.
3. Łobocki M., W poszukiwaniu skutecznych form wychowania, Warszawa 1994.
4. Gaś Z., Profilaktyka uzależnień, Warszawa 1995.
5. Diagnoza rodziny w praktyce pedagogicznej. "Problemy Poradnictwa PsychologicznoPedagogicznego", nr1/2003, s.19-34.
6. Śliwierski B., program wychowawczy szkoły, Warszawa 2001.
109
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Dorota Siatka
Nazwa przedmiotu: Terapia zajęciowa z chorymi psychicznie
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne : zaliczenie przedmiotu Wprowadzenie do terapii zajęciowej i
opiekinrodzinnej.
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu pracy terapeitycznej z osoabmi
chorującymi psyhczinie z uwzględnienim specyfiki niepełnosparwności oraz specyfiki instytucji, z
których pomocy korzystają beneficjenci. Studenci zdobędna wiedzę, umiejętności i kompetecje, które
pozwolą im na podjęcie interwencji terapeutycznej wobec osoby po kryzysie psychiczny.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: zna podstawy teoretyczne terapii zajęciowej stosowanej
w rehabilitracji osób chorujących psychicznie;definiuje, opisuje, rozpoznaje metody pracy stosowane w
terapii zajęciowe; wyjaśni podstwy teoretyczne terapii zajęciowej, zwłaszcza zajęciową naturę
człowieka.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje i sytetyzuje wiedze z zakresu metod
terapii zajęciowej; wykorzysta zdobytą wiedzę w praktyce; samodzielnie utworzy indywidualny plan
terapii; oceni i zdjagnozuje deficyty i trudności w funkcjonowaniu klienta w środkwisku społecznym
jak i zawodowym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje, interpretuje wiedzę z
zakresu terapii zajęciowej stosowanej w pracy z osobami chorującymi psychicznie; ppotrafi
współpracowac z zespołem interdyscyplinarnym; objaśnia zajęciową naturę człowieka z
uwzględnienim jego aktywności i środowiska społecsnego.
Metody dydaktyczne:
- omawianie zagadnień teoretycznych
- praca na kazusie
- metoda problemowa
- prezentacje mulimedialne
110
- omawianie przypadków
Studenci w ramach zaliczenia przedmiotu będą pisać pracę zaliczeniową, w której zawarty będzie
indywidualny plan terapii w odniesieniu do specyfiki pracy w terapii zajęciowej z osobami
chorującymi psychicznie.
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
20
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
55
godzin
- specyfika pracy z osobami chorującymi psychicznie w kontekście terapii zajęciowej
- metody pracy stosowane w terapii zajęciowej
- model: PEO, KAWA, CMOP
- tworzenie indywidualnych programów terapii - praca na kazusie
- stosowanie negocjacji i kontraktu terapeutycznego w terapii zajęciowej
- metoda PBL
1. Lauveng A., Byłam po drugiej stronie lustra, Samk Słowa, 2008.
2. Barnes C., Mercer G., Niepełnosparwność, Sic, 2008.
3. Kepiński A., Poznanie chorego, Wydawnictwo Literackie, 2005.
4. Cechnicki A., Bielańska A., Liberadzka A., Umacnianie i zdrowienie. Trzeba dać świadectwo,
Wydawnictwo Dla Nas, 2009.
5. Creek J., Occupational therapy and mental health, Churchill Livingstone, 2002.
1. Jenkins J. H., Barrett R. J. (red.), Schozofrenia, kultura i subiektywność - na krawędzi
doświadczenia, Libron 2005.
2. Cechnicki A., Kaszyński H., Praca, zdrowie, gospodarka społeczna, Kraków 2005.
3. Kępiński A., Psychiatria Humanistyczna, Wydawnictwo Literackie 2003.
4. Stark M., Bremer F., Esterer I. (red.), Przecież ja nie zwariowałem. Pierwszy kryzys psychiczny,
111
Instytut Psychiatrii i Neurologii 2002.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska- Seweryn
Nazwa przedmiotu: Projekt socjalny II
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie ,w oparciu o efekty kształcenia , wiedzy związanej z. zasadami konceptualizacji ,
operacjonalizacji i ewaluacji projektów socjalnych. . Ostatecznym efektem tych zajęć jest realizacja
studenckich projektów socjalnych , które przyczyniają się do polepszenia funkcjonowania oraz
wzbogacenia oferty pomocowej instytucji , w których są realizowane. .
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot w II sem. zna fazy konstruowania i wdrażania projektu
socjalnego, zna i rozumie zasady ewaluacji projektów .
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: umie przygotowac i potrafi prawidlowo
wdrożyć i ocenic projekt socjalny.
student, który zaliczył przedmiot
samodzielnie przygotuje
operacjonalizację i ewaluację zrealizowanego projektu socjalnego , realizuje w praktyce zasady
etyczne obowiązujące w pracy socjalnej.
Metody dydaktyczne:
Oomawianie zagadnień teoretycznych , ćwiczenie przygotowania poszczególnych faz projektu,
prezentacja zrealizowanych projektów .
Obecnośc na zajęciach 20 % , 80 % realizacja i prezentacja wlasnego projektu socjalnego
112
Forma aktywności
Godziny kontaktowe
godzin
15
godzin
Przygotowania do realizacji projektu socjalnego
5
godzin
Realizacja projektu socjalnego
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
1. Jak skutecznie wdrażać projekt?
- fazy wdrażania projektu - 1 godz.
- przygotowanie projektu do wdrożenia - 1 godz.
2. Zarządzanie finansowe projektem - 2 godz.
3. Ewaluacja - definicja, typy 2 godz. .
4. Metodologia ewaluacji - 2 godz.
5. Dyskusja nad przygotowanymi do realizacji projektami - 3 godz.
6. Prezentacja zrealizowanych projektów socjalnych - 4 godz.
1.. Kantowicz E., Teoretyczny kontekst projektu socjalnego i próby jego zastosowania, "Praca
Socjalna" 2000 nr 4 , str. 33 - 48
2. Niesporek A. , Projekt socjalny , ( w : ), Praca socjalna wobec współczesnych problemów
społecznych Pawlas - Czyż S. ,, Toruń , 2007 , str.75-85
3..Ornacka K., Ewaluacja- między naukami społecznymi i pracą socjalną, Zeszyty Pracy
Socjalnej,Instytut Socjologii UJ (zeszyt VIII), Kraków 2
5.Poradnik projektodawcy. Praktyczne apekty realizacji projektow Europejskiego Finduszu
Społecznego, Krakow 2008
Literatura uzupełniająca :
Literatura uzupelniająca podstawowa :
1.Chludziński. M., Przybylski W. , Jak skutecznie napisać projekt socjalny?, , Warszawa 2004
lub : Wronowski G. , Jak skutecznie napisać projekt socjalny . Nowa edycja na lata 2007-2013?,
Warszawa 2008
113
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Kyrstyna Kluz
Nazwa przedmiotu: Seminarium dyplomowe
Liczba godzin: 40
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Seminarium służy realizacji dwóch podstawowych celów: a) rozwijaniu umiejętności niezbędnych w
procesie konceptualizacji , przeprowadzania i opracowywania wyników badań empirycznych
stanowiących podstawę pracy licencjackiej oraz w trakcie redagowania jej tekstu; b) dyskusji nad
kwestiami merytorycznymi stanowiącymi zasadniczy przedmiot przygotowywanych prac.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot zna cel i zasady: a) korzystania z literatury naukowej,
b) przygotowania konceptualizacji badań wlasnych; c) przeprowadzenia tych badań ; d) wykonania
analizy i interpretacji wynikow badań.
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot : a)potrafi korzystać z literatury naukowej,
b) przygotować konceputalizację badań własnych; c)przygotować narzędzia badawcze i przeprowadzić
badania terenowe; d)dokonać analizy ilościowej i jakościowej zebranego materialu empiracznego;
114
e) zinterpretować wyniki zrealizowanych badań
KOMPETENCJE/POSTAWY: Wyrazem kompetencji studenta jest przygotowanie
dyplomowej odpowiadającej stawianym wymogom merytorycznym, etycznym i formalnym.
pracy
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych dotyczących metodologii badań społecznych i przebiegu procesu
badawczego; kierowanie indywidualną pracą uczestników seminarium i dyskusją nad
przedstawianymi przez nich dokonaniami badawczymi.
Napisanie raportu z badań własnych i zredagowanie pełnego tekstu pracy.
Forma aktywności
godzin
40 ( 20 w
semestrze
zimowym i 20
w semestrze
letnim
20
godzin
Przygotowanie się do egzaminu dyplomowego
10
godzin
20
godzin
Inne formy(opracowanie izredagowanie tesktu pracy
dyplomowej)
Inne formy
60
godzin
150
godzin
godzin
1. Charakterystyka działalności badawczej człowieka z uwzględnieniem jej aspektów etycznych ( 1
godz.)
2.Proces badawczy i jego fazy (1 godz.)
3.Typy badań społecznych (1 godz.)
4.Źródła informacji naukowej i sposoby ich wykorzystywania ( 1 godz.)
5.Przygotowywanie planu pracy -konceptualizacja, wybór metod badawczych, dobór próby
badawczej- ( 2 godz.)
6.Zasady przygotowywania narzędzi badawczych (2 godz.);
7.Zasady przeprowadzania badań terenowych ( 2godz.)
8.Zasady opracowywania wyników badań - aspekt ilościowy i jakościowy ( 3godz.)
9.Zasady przygotowywania raportu z badań i redagowaniaa tekstu pracy( 2 godz.)
10.Prezentacja własnych dokonań badawczych przez uczestników seminarium połączona z dyskusją
(25godz.).
115
1.E.Babbie: Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004
2.S. Nowak: Metodologia badań społecznych, Warszawa 2007
3.B. Stoczewska: Jak pisać pracę licencjacką lub magisterską?, Kraków 2008
* D.Silverman: Prowadzenie badań jakościowych,Warszawa2009
*Wiszniewski J. Jak pisać skutecznie?, Katowice 2003
I.
STUDIA NIESTACJONARNE - II STOPNIA
ROK I SEMESTR I
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Małżeństwo i rodzina w aspekcie historycznym i kulturowym.
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Studenci powinni poznać mechanizmy funkcjonowania rodzin od mitów religijnych po współczesne
uwarunkowania polityczno kulturowe.
WIEDZA: Umiejętność definiowania procesów zmienności i trwałości rodziny pomimo zmian
makrostrukturalnych. Posiada krytyczny stosunek do uogólniania jednostkowych faktów. Wymienia
kryteria strukturalizowania się rodzin oraz ich swoiste cechy.
UMIEJĘTNOŚCI: Umiejętność generalizacji zachodzących w rodzinie przemian odnajdywania
czynników sprawczych tych przemian oraz ich socjotechnicznego wykorzystania.
116
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student, który zaliczył przedmiot jest w stanie zaprojektować
odpowiednie badania w mikroskali. Zoperacjonalizować problemy badawcze, rozwiązywać sytuacje
problemowe rodziny i jej codziennego życia. Umieć łączyć w badaniach podejście ilościowe z
jakościowym oraz wyciągać wnioski o charakterze prognostycznym.
Metody dydaktyczne:
Wykład, omawianie i wyjaśnianie przypadków nietypowych. Dyskusja dydaktyczna. Ukazywanie
związków przeszłości z teraźniejszymi problemami funkcjonowania rodziny. Modyfikacje tematów w
zależności od sugestii studentów.
Obecność na wykładach, udział w omawianiu problemów wieloznacznych i dyskusyjnych,
przygotowanie krótkich wypowiedzi na wybrane tematy, wzbogacanie wykładu spontaniczną
znajomością publicystyki socjologicznej przedmiotu.
Forma aktywności
godzin
15
30
godzin
30
godzin
10
godzin
5
godzin
godzin
Inne formy
90
godzin
2.Uniwersalne cechy, funkcje i znaczenie rodziny w rozwoju ludzkości: Homo Familiarus
4.Rodzina jako podstawowa wartość świata społecznego.
5.Rodzina jako praźródło uczłowieczenia i uspołecznienia.
6.Uniwersalne cechy i wartości rodziny.
7.Rodzina w systemie wartości współczesnych Polaków.
8.Rodzinna ideologia i mity jako dowartościowanie rzeczywistości.
9.Rodzina w obliczu inwazji nowych wartości i wzorów (procesy globalizacji i wkraczanie
„ponowoczesności”)
10.Zróżnicowanie alternatywnych form życia małżeńskiego.
117
ADAMSKI Franciszek, Rodzina. Wymiar społeczno – kulturowy, Kraków 2002 r.
KOCIK Lucjan, Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych
skrajności, KSW, Kraków 2002 r.
SLANY Krystyna, Alternatywne formy życia małżeńsko- rodzinnego w ponowoczesnym świecie,
SZCZURKIEWICZ Tadeusz, Rodzina w świetle etnosocjologii, w T. Szczurkiewicz, Studia
socjologiczne, Warszawa 1969 r.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Jan Płazowski
Nazwa przedmiotu: Logika
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 4
Warunki wstępne filozofia, wstęp do logiki i ogólnej metodologii nauk
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Kurs „Logika” ma zaznajomić studenta z podstawowymi problemamii logiki formalnej i
pragmatycznej. Ważnym elementem tego kursu jest wprowadzenie problematyki komunikacji i
informacji społecznej. Obydwa problemy są powiązane ze sobą, jednakże w nauce, szczególnie w
naukach humanistycznych dominującym zagadnieniem staje się użycie języka jako środka
komunikacji prowadzącego do uzgodnionych strategii działania. Wobec niedopasowania
współczesnego modelu nauki do logiki tradycyjnej, zostaną wskazane pewne nowe propozycje
formalizacji języka nauki: mechanizmy teorii gier, elementy teorii sieci i problemy związane z
symulacjami M-agentowymi w związku z logikami ewolucyjnymi,
WIEDZA: Student powinien zapoznać się ze współczesnym stosunkiem do logiki w szczególności
zrozumieć różnicę pomiędzy logicznym a naukowym podejściem do zagadnienia prawdy. W tym celu
musi zapoznać się z podstawowymi terminami i wstępnie opanować metody logiki formalnej na
poziomie sylogistyki. Będą to dedukcyjne metody dowodzenia a także problematyka definiowania pojęć
językowych. Należy również zwrócić uwagę słuchacza na główne błędy, które spotykamy w
procedurach definicyjnych.
118
W dalszej części student winien zapoznać się z rozmaitymi niedogodnościami płynącymi z nadmiernej
wagi przykładanej do reguł logik dwuwartościowych, np. z elementami logik temporalnych czy logik
rozmytych.
UMIEJĘTNOŚCI: Student zapoznać się z „językiem w działaniu”, czyli podstawami teorii
komunikacji w oparciu o wybrane problemy Teorii Informacji. Obejmie to również wybrane
zagadnienia logiki pragmatycznej, w szczególności problematykę pytań, argumentacji i dysputy
naukowej, e-logiki, itp.
W końcu, należy omówić zagadnienia pokrewieństwa logiki z innymi dziedzinami wiedzy takimi jak
psychologia, socjologia i filozofia, wskazując na jej rolę w szerzej pojmowanym kontekście
poznawczym. Wreszcie warto omówić problem możliwych błędów przekazu komunikacyjnego, ich
genezy i roli.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Po ukończonym kursie student powinien zdobyć podstawowe
umiejętności posługiwania się terminami zarówno logiki formalnej jak i komunikacyjnej koncepcji
języka.
Metody dydaktyczne:
Wykład i ćwiczenia przeprowadzane głównie w technikach multimedialnych, dodatkowo planuje się
zastosowanie tradycyjnych metod dydaktycznych na wybranych jednostkach zajęć.
a.
uczestnictwo i aktywność na zajęciach 20%
b.
referat w trakcie ćwiczeń (obligatoryjnie) 20%
c.
wykonanie pracy semestralnej na jeden z wybranych tematów przygotowanych przez
prowadzącego kurs 30%
d.
egzamin testowy z przedmiotu 30%
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
Kurs „Logika” ma zaznajomić studenta z podstawowymi problemamii logiki formalnej i
pragmatycznej. Ważnym elementem tego kursu jest wprowadzenie problematyki komunikacji i
informacji społecznej. Obydwa problemy są powiązane ze sobą, jednakże w nauce, szczególnie w
naukach humanistycznych dominującym zagadnieniem staje się użycie języka jako środka
119
komunikacji prowadzącego do uzgodnionych strategii działania. Wobec niedopasowania
współczesnego modelu nauki do logiki tradycyjnej, zostaną wskazane pewne nowe propozycje
formalizacji języka nauki: mechanizmy teorii gier, elementy teorii sieci i problemy związane z
symulacjami M-agentowymi w związku z logikami ewolucyjnymi,
1.
Batóg, T. (1994), Podstawy logiki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
2.
Fleischer M., (2007) Ogólna teoria komunikacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
3.
Wójcicki, R. (2003), Wykłady z logiki z elementami teorii wiedzy, Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe Scholar
4.
Żarnecka-Biały E. (2006), Mała logika,– podstawy logicznej analizy tekstów, wnioskowania i
argumentacji, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego,
* uzupełniająca
5.
Grabowski A., (2004) Przewodnik do ćwiczeń z logiki Księgarnia Akademicka, Kraków
6.
Wittgenstein L., (2000) Dociekania Filozoficzne,Wydawnictwo Naukowe PWN
7.
Płazowski J., Suwara M., (2001)Logie vs Information - Two Approaches to Language,
Proceedings of 24 International Wittgenstein Symposium - Kirchberg 2001 Austrian Wittgenstein
Society;
8.
Płazowski J., (1998)Czy błąd naturalistyczny daje się popełnić? DIALOGIKON vol. VI 1998
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Jan Szmyd
Nazwa przedmiotu: Elementy ekologii
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Fakultatywne
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Program przedmiotu zawiera podstawowe [ wybrane ] zagadnienia bioetyki a nawiązaniu do
głównych problemów antropologii filozoficznej, ekofilozofii, ogólnej teorii moralności i etyki
normatywnej. Ujęte w programie zagadnienia wyświetla się z perspektywy głównych nurtów
współczesnej bioetyki i ich zróżnicowanych stanowisk teoretycznych, orientacji filozoficznych i
światopoglądowych. Wykład ma za zadanie zapoznać słuchaczy z historią kształtowania się bioetyki
jako szczegółowej i stosowanej specjalizacji naukowo-filozoficznej
- poznawczo i życiowo szczególnie ważnej - oraz z jej aktualnymi osiągnięciami badawczymi i
propozycjami zasad praktyczno-normatywnych.. Celem wykładu jest także ukazanie
120
humanistycznego i kulturowego znaczenia dokonującego się postępu w zakresie teoretycznego i
praktycznego rozwiązywania podstawowej problematyki bioetycznej i występujących w jej kontekście
sporów i kontrowersji naukowych, światopoglądowych, medycznych i edukacyjnych. W szerszej
płaszczyźnie wykład ma się znacząco przyczynić do wzbogacenia kultury moralnej i intelektualnej
słuchaczy.
WIEDZA: osiąga podstawową wiedzę o podstawach teoretycznych i etycznych bioetyki oraz o jej
głównych kierunkach i tendencjach rozwojowych.
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi rozumiejąco i krytycznie ocenić rolę i znaczenie aktualnych osiągnięć
poznawczych, społecznych i medycznych tej dyscypliny naukowej
KOMPETENCJE/POSTAWY: uzyskuje wstępne rozeznanie w zakresie głównych sporów i
kontrowersji światopoglądowych, etycznych, deontologicznych i religijnych związanych z aktualną
problematyką bioetyki.
Metody dydaktyczne:
Wykład podstawowych zagadnień objętych programem przedmiotu [75 %], analiza i interpretacja
wybranych wypowiedzi czołowych twórców i przedstawicieli bioetyki [15%], dyskusja.[ 10 % ].
Zaliczenie z oceną: uczestnictwo w wykładzie, przyswojenie określonego przez wykładowcę
minimum literatury przedmiotu, napisanie i złożenie pracy „zaliczeniowej” z zakresu wybranego
tematu z dziedziny bioetyki oraz uzyskanie pozytywnej jej oceny.
Forma aktywności
godzin
15
20
godzin
godzin
12
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
52
godzin
1.
1. Geneza, rozwój, przedmiot, cele poznawcze i praktyczne [ społeczne, moralne, kulturowe ]
bioetyki - 2 godz.
121
2. Główne nurty i orientacje, spory teoretyczne i światopoglądowe we współczesnej bioetyce - 2 godz.
3. Istota i wartość życia, aktualny stan wiedzy naukowej i filozoficznej o życiu; życie jako wartość
autoteliczna - 3 godz.
4. Zagadnienia biotyczne związane z początkiem i końcem życia, podstawowe uwarunkowania i
wyznaczniki jakości życia - 2 godz.
5. Zapłodnienie in vitro , aborcja, eutanazja - problemy społeczne, kulturowe, prawne, medyczne i
etyczne - 2 godz.
6. Kara śmierci, poświęcenie życia - problemy społeczne, prawne, etyczne, humanitarne.- 2 godz.
7. Ingerencje medyczne w celu podtrzymania zdrowia i życia oraz w innych celach – 1 godz.
8. Zagrożenie życia, biosfery i gatunku ludzkiego w świetle wiedzy ekologicznej i ekspertyz
naukowych - 1 godz.
L i t e r a t u r a p o d s t a w o w a:
1. ks.Tadeusz Ślipko, TJ: Bioetyka. Najważniejsze zagadnienia, Kraków 2009.
2. Peter Singer [ red. ]: Przewodnik po etyce, Warszawa 2000, rozdz. 24:R.Elliot: Etyka ekologiczna,
s.326-336; rozdz. 25: H.Kushe: Eutanazja, s.337-346; rozdz. 26:M.A.Warren: Przerywanie ciąży,
s.347-360; rozdz. 30: L.Gruen: Zwierzęta, s.391-400; rozdz. 32: C.J.Ten: Zbrodnia i kara, s. 413-419.
3. J.Levine, D.Suzuki: Tajemnica życia, Warszawa 1996.
L t e r a t u r a u z u p e l n i a j ą c a:
1. J.Lovelock: Gaja. Nowe spojrzenie na życie na ziemi, Warszawa 2003.
2. Peter Singer, D. Wells: Dzieci w probówkach. Etyka i praktyka sztucznej prokreacji, Warszawa
1988.
3. W.Gajewski: Inżynieria genetyczna, Warszawa 1986.
4. T.Kielanowski: Medyczne i moralne problemy umierania i śmierci, „Etyka”, t. 14, 1975, s.97-105.
L i t e r a t u r a ż r ó d ł o w a [ nie obowiązująca}:
:
1.
Maria Ossowska: Normy moralne; próba systematyzacji, Warszawa 1970.
2.
Maria Ossowska: O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, Warszawa 1983.
3.
Zygmunt Bauman: Etyka ponowoczesna, Warszawa 1996.
4.
A.Schweitzer: Zycie, Warszawa 1974.
5.
V.Frankl: Homo patiens, Warszawa 1976.
6.
E.O.Wilson: Różnorodność życia, Warszawa 1999.
7.
Henryk Skolimowski, J.K.Górecki: Zielone oko Kosmosu. Wokół ekofilozofii w rozmowie i
esejach, Wrocław 2003.
8.
Władysław Tatarkiewicz: O bezwzględności dobra, [w:] Droga do filozofii, Warszawa 1971.
122
L i t e r a t u r a u z u p e l n i a j ą c a [ nie obowiązująca ]:
1.
Henryk Skolimowski: Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia, Warszawa 1993.
2.
Ignacy Fiut: Ekoetyki. Kierunki rozwoju aksjologii współczesnej przyjaznej środowisku,
Kraków 1999.
3.
Filozofia wobec XXI wieku. Pod red. L.Gawrona, Lublin 2004, cz. IV: Ekofilozofia i bioetyka
– etyka nowego czsu, s. 203-365.
4.
Etyka wobec problemów współczesnego świata. Pod red. H.Promieńskiej, Katowice 2003..
5.
L.Ostasz: Dobre, złe, odpowiedzialne, sprawiedliwe. Definicje i objaśnienia pojęć etyki,
Warszawa 2010.
6.
Zdzisława Piątek: Ekofilozofia, Kraków 2008.
7.
Jan Szmyd: „Chybotliwość” wartości i zasad moralnych w świecie ponowoczesnym a
standardy życia społecznego i indywidualnego, „Państwo Społeczeństwo”. Rodzina w przestrzeni
współczesności – wybrane zagadnienia. Pod.red. Grażyny Makiełło-Jarży, Kraków 2010, s.7-24.
8. Jan Szmyd: Odczytywanie współczesności. Perspektywa antropologiczna, etyczna
i edukacyjna, Kraków 2011
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Małgorzata Leśniak
Nazwa przedmiotu: Metodologia badań nad rodziną
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest nauczenie słuchaczy wyrażania myśli i wykonywania
czynności badawczych; wykorzystywania warsztatu badawczego; dokonywania oceny
poprawności metodologicznej badań ; organizowania i realizowania badań nad
małżeństwem i rodziną ; konstruowania i stosowania narzędzi badawczych w zależności
od potrzeb i celów; opracowywania materiału ilościowego i jakościowego oraz formułowania zaleceń
praktycznych.
WIEDZA: posiada wiedzę o cechach poznania naukowego, zna etapy postępowania badawczego, wie
jaka jest specyfika badań nad małżeństwem i rodziną, zna różnorodne podejścia metodologiczne
badań nad rodziną, wie jakie są podstawowe metody i techniki badawcze, wie jak prawidłowo
formułowac wnioski z badań.
123
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi posługiwać się najważniejszymi pojęciami z zakresu metodologii badań
naukowych, potrafi zaprojektować i zrealizować badania zarówno o charakterze ilościowym, jak i
jakościowym, umie opracować wyniki badań, a także sformułować na ich podstawie odpowiednie
wnioski.
zespole.
Metody dydaktyczne:
Wykład podający (80%), praca w małych grupach nad opracowaniem projektu badań (20%)
Egzamin pisemny, 2 prace pisemne w trakcie kursu.
Forma aktywności
20
godzin
10
godzin
30
godzin
Przygotowanie 2 prac pisemnych
40
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1. Niektóre metodologiczne założenia empirycznych badań społecznych, w tym badań nad
małżeństwem i rodziną (2 godz.)
2. Etapy postępowania badawczego (2 godz.)
3. Źródła w badaniach naukowych, ich rodzaje, wady, zalety, wykorzystanie (2 godz.)
4. Zmienne i ich operacjonalizacja (2 godz.)
5. Charakterystyka metod ilościowych i jakościowych badań nad małżeństwem i rodziną; obserwacja,
wywiad, ankieta, sondaże, badania panelowe, socjometria, analiza treści, ankieta, eksperyment,
monografia (4 godz.)
6. Formułowanie hipotez i ich weryfikacja (3 godz.)
7. Opracowanie i analiza danych pochodzących z badań (3 godz.)
8. Formułowanie wniosków (2 godz.)
124
1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004
2. Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Warszawa 2001
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Rodzina w ujęciu interdyscyplinarnym
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Kurs jest przeznaczony dla osób, które ukończyły studia I stopnia na innym kierunku niż "Nauki o
rodzinie"i obejmuje podstawowe informacje o rodzinie ujmowane z perspektywy socjologicznej,
psychologicznej i pedagogicznej. Celem niniejszej części kursu, poświęconej zagadnieniom
socjologicznym, jest zapoznanie studentów z węzłowymi zagadnieniami stanowiącymi przedmiot
zainteresowania socjologii rodziny oraz współczesnymi kierunkami przemian małżeństwa i rodziny
w Polsce i innych krajach europejskich.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot: a) rozumie znaczenie podstawowych pojęć stosowanych
na gruncie socjologii rodziny b) orientuje się w tendencjach zmian dotyczących struktury i
funkcjonowania małżeństw i rodzin we współczesnej Polsce i innych krajach europejskich.
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot : a)potrafi adekwatnie zastosować podstawowe
pojęcia stosowane w socjologii rodziny do charakterystyki różnych form i procesów dotyczących sfery
życia małżeńsko-rodzinnego; b) umie wskazać i zinterpretować tendencje zmian w strukturze i
funkcjonowaniu małżeństw i rodzin we współczesnej Polsce i innych krajach europejskich.
Student, który zaliczył przedmiot orientuje się w specyfice
współczesnej rzeczywistości małżeńsko-rodzinnej w Polsce i Europie i jest w stanie wykorzystac
posiadaną wiedzę do analizowania zachodzących w niej zmian
Metody dydaktyczne:
125
Omawianie zagadnień teoretycznych oraz prezentacja wyników badań opinii społecznej dotyczących
problematyki rodzinnej.
Sprawdzian wiadomosci w formie ustnej.
Forma aktywności
10
godzin
5
godzin
10
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
25
godzin
1.Przedmiot socjologii rodziny i jej miejsce w systemie nauk o rodzinie( 1 godz.)
2.Małżeństwo i rodzina jako kategorie socjologiczne ( 1 godz.)
3. Struktura, typy i funkcje rodziny- kierunki przemian ( 3 godz.)
4. Dynamika życia małżeńsko-rodzinnego (1 godz.)
5.Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego(2 godz.)
6.Czynniki stabilizacji i destabilizacji wspołczesnych małżenstw i rodzin( 2 godz.).
Kocik L., Rodzina w obliczu wartości i wzorów ponowoczesnego życia, Kraków 2006 (wybrane
fragmenty)
Kwak A., Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Warszawa 2005, (wybrane
fragmenty)
Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse- zagrożenia – patologie (red. W. Muszyński, E.
Sikora), Toruń 2008 (wybrane fragmenty).
Szlendak T., Socjologia rodziny, Warszawa 2010 (wybrane fragmenty)
Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności: ksztalty rodziny współczesnej(red. W.
Muszyński. E. Sikora), Toruń 2008 (wybrane fragmenty)
126
SYLLABUS 2011/2012
Nazwa jednostki: Psychologia i Nauki o rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: prof. zw. dr hab. Lucjan Kocik
Nazwa przedmiotu: Socjologia rodziny
Formuła zajęć: Wykład
Liczba godzin: 10
Studia Niestacjonarne
Semestr: I
Rok Studiów: I
Warunki wstępne: Znajomość elementów socjologii
Grupa treści kształcenia: Nauki o Rodzinie
Typ przedmiotu: Socjologia rodziny
Cele przedmiotu:
Studenci powinni rozumieć najogólniejsze problemy teoretyczne oraz ich praktyczne implikacje, które
decydują o tym, że rodzina stanowi podstawowy i uniwersalny element struktury świata społecznego.
Wiedza:
Student definiuje, opisuje i rozpoznaje rodzinę jako grupę, instytucję oraz system społeczny i
wzajemne uwarunkowania pomiędzy tymi ujęciami.
Umiejętności:
127
Student jest w stanie zaliczyć określone problemy do określonych ujęć rodziny oraz wykorzystać
oficjalną i psychospołeczną socjotechnikę do rozwiązywania określonych zadań w ramach
poszczególnych ujęć.
Kompetencje/Postawy:
Student jest w stanie grupować i weryfikować problemy właściwe każdemu ujęciu, a przez to
organizować działania i tworzyć wnioski ułatwiające prawidłowe funkcjonowanie rodzin oraz
organizować odpowiednie sondaże socjologiczne i stawiać aktualne prognozy.
Metody dydaktyczne:
Wykłady, literatura przedmiotu, analiza aktualnych problemów rodziny sygnalizowanych w
publicystyce społecznej oraz ćwiczenia w zakresie przedmiotu.
Obecność na wykładach, aktywność w podejmowaniu wybranych problemów (ewentualnie egzamin
ustny celem poprawienia oceny lub w przypadku częstych nieobecności), zaliczenie ćwiczeń.
Forma aktywności
aktywności
Godziny kontaktowe np. wykład oraz ćwiczenia
30
godzin
20
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy: lektura do ćwiczeń
20
godzin
Inne formy
godzin
120
godzin
1.Analiza pojęć związanych z rodziną oraz charakterystyka sytuacji, które spowodowały ich
powstawanie.
3.Uniwersalne cechy, funkcje i znaczenie rodziny – Homo Familiarus?
5.Socjologiczne ujęcia rodziny
128
a) rodzina jako grupa społeczna
b) rodzina jako instytucja społeczna
c) rodzina jako system społeczny
6.Funkcje rodziny oraz kontrowersje wokół ich wyodrębniania
7.Religijne oraz ideologiczne racjonalizacje instytucjonalnych cech rodziny. (Rodzina w
systemach religijnych i politycznych).
wybranych
8.Rodzina jako przedmiot i podmiot procesów społecznych.
9.Procesy dezinstytucjonalizacji rodziny oraz ich społeczno – kulturowe i legislacyjne konsekwencje.
10.Nowe prądy, koncepcje i podejścia w socjologii rodziny.
a)Teoria rodziny nuklearnej oraz autonomizacji jednostki.
b)Koncepcje zmodyfikowanej rodziny dużej (rozszerzonej).
c)Koncepcje wyjaśniające związki „konsensualne”, niezinstytucjonalizowane.
d)Koncepcje tzw. „związków alternatywnych”. Małżeństwo „inaczej”.
e)Koncepcje futurologiczne (Alvina Toffler i inni).
11.Znaczenie rodziny dla człowieka w sytuacji procesów globalizacji i „McDonaldyzacji”
społeczeństwa. Wartości życia rodzinnego jako przeciwstawienie narastaniu „zracjonalizowanych” i
urzeczowionych cech współczesnych społeczeństw. Perspektywa personalistyczna.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia przedmiotu:
KOCIK Lucjan, Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata, Oficyna AFM,
Kraków 2006 r.
SLANY Krystyna, Alternatywne formy życia małżeńsko - rodzinnego w ponowoczesnym świecie,
SZLENDAK Tomasz., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN, Warszawa 2010 r.
129
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Grażyna Makiełło-Jarża
Nazwa przedmiotu: Psychologia rodziny
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Opis przedmiotu znajduje się na II roku III sem – studia niestacjonarne
Syllabus
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: dr Marcjanna Nóżka
Nazwa przedmiotu: Wybrane problemy współczesnej rodziny - ubóstwo i bezdomność
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Fakultatywne
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
W ramach kursu studenci zostaną zapoznani z kwestią ubóstwa i bezdomności rodzin i
poszczególnych jej członków celem nabycia teoretycznej wiedzy i ważnej z punktu widzenia praktyki
zawodowej wrażliwości na zróżnicowane przyczyny i wielowymiarowe konsekwencje omawianych
problemów.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje i opisuje przyczyny oraz konsekwencje ubóstwa
i bezdomności, klasyfikuje i rozpoznaje różnice między wybranymi typami bezdomności,
130
charakteryzuje sytuacje rodzin ubogich i osób bezdomnych, a także ekonomiczne koncepcje rodziny,
wymienia instrumenty polityki rodzinnej.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje i interpretuje przyczyny ubóstwa i
bezdomności, rozumie i wyjaśnia konsekwencje ubóstwa i bezdomności, analizuje przypadki rodzin
ubogich i/lub bezdomnych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: opisuje problem ubóstwa i
bezdomności w sposób wolny od stereotypów i uprzedzeń, jest świadomy konieczności nieustannego
aktualizowania wiedzy, zachowuje krytycyzm, ale jest też otwarty na poglądy i perspektywę innych
ludzi, skłonny jest do podejowania dyskusji wokół spraw związanych z rozwiązywaniem problemów
ubóstwa i bezdomności.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (60 %) z wykorzystaniem analizy przypadków (10 %),
dyskusji dydaktycznej i konwersacji (30 %) .
test wiedzy (znajomość literatury podstawowej i uzupełniającej oraz treści wykładów)
Forma aktywności
10
godzin
------
godzin
20
godzin
------
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
1. Ekonomiczne warunki bytu rodziny w Polsce (1,5 godziny)
- ekonomiczne teorie rodziny
- definicja, miary i przyczyny ubóstwa
- materialny wymiar życia rodzin i wskaźniki zagrożenia ubóstwem
- cechy polskiej biedy
2. Struktura i charakterystyka ubogich rodzin (1,5 godziny)
- koncepcja podklasy i kultury ubóstwa
- organizacja codziennego życia.
- problem uzależnienia od pomocy społecznej
3. Dzieci i młodzież w sferze ubóstwa (1,5 godziny)
- aspiracje edukacyjne i czynniki wyznaczające ścieżki edukacyjne dzieci z rodzin ubogich
- proces socjalizacji, wczesne dojrzewanie i gospodarcza samodzielność
4. Instrumenty polityki rodzinnej w Polsce skierowane do rodzin ubogich (1,5 godziny)
131
(transfery pieniężne i świadczenia rzeczowe)
5. Bezdomność. Analiza szczególnego przypadku (4 godziny)
- definicja i charakterystyka życia osób bezdomnych (w tym fazy wchodzenia w bezdomność)
- przyczyny bezdomności (ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn rodzinnych i okresu socjalizacji)
- konsekwencje bezdomności jako wyzwanie dla pracy socjalnej i polityki społecznej
Podstawowa:
 Nowakowska A., „Układ stosunków rodzinnych osób bezdomnych”, w: Psychospołeczny
profil osób bezdomnych w Trójmieście, red. M. Dębski, S. Retowski, Gdańsk 2008.
 Polańska Z., "Ubogie dzieci Małopolski: wybrane wymiary deprywacji oraz zagrożenie
ubóstwem i wykluczeniem społecznym w dorosłym życiu. Omówienie projektu badawczego,
prezentacja wstępnych wywiadów", w: Rodzina w perspektywie demograficznej,
ekonomicznej i społecznej. Studium porownawcze Kraków - Frankfurt nad Menem, red. J.
Grodecka, M. Chechelska-Dziepak, Kraków 2005
 Przymeński A., „Aktualny stan problemu bezdomności w Polsce. Aspekt politycznospołeczny”, w: Oblicza bezdomności, red. M. Dębski, K. Stachura, Gdańsk 2008
 Tarkowska E., "Oblicza polskiej biedy", tekst on-line: http://www.przeciwubostwu.rpo.gov.pl/pliki/1179995085.pdf
 Uzupełniająca
 Kowalczyk J., „Obraz rodziny w systemie wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Krakowie”, w: Rodzina w perspektywie demograficznej, ekonomicznej i społecznej.
Studium porównawczej Kraków - Frankfurt nad Menem, red. J. Grodecka, M. ChechelskaDziepak, Kraków 2005
 Koczor I., Korbiel S., "Inicjatywy podejmowane w środowisku lokalnym na rzecz poprawy
funkcjonowania rodzin - na przykładzie projektu socjalnego "Dobry wieczór", w: Metody i
techniki pracy socjalnej z rodziną we Frankfurcie nad Menem i w Krakowie, red. A.
Żukiewicz, Kraków 2008
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Marta Smagacz - Poziemska
Nazwa przedmiotu: Wybrane problemy współczesnej rodziny - migracje, wielokulturowość
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Typ przedmiotu:
132
Cele przedmiotu:
Przedstawienie podstawowych koncepcji z zakresu nauk społecznych wykorzystywanych do analizy
migracji i wielokulturowości oraz wpływu tych zjawisk na funkcjonowanie rodziny, zwrócenie uwagi
na wielość i złożoność relacji pomiędzy migracjami i rodziną w zglobalizowanej rzeczywistości,
zaprezentowanie wyników badań empirycznych dotyczących związków pomiędzy migracjami,
etnicznością i formami życia rodzinnego; przygotowanie studentów do samodzielnej krytycznej
analizy tych związków, uwrażliwienie na aksjonormatywny aspekt tych związków.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot, definiuje migracje i typy migracji, definiuje i opisuje
etniczność w różnych wymiarach życia społecznego, rozpoznaje związki pomiędzy migracjami i
etnicznością a formami życia rodzinnego i dynamiką życia rodziny; wymienia konsekwencje migracji
dla życia rodziny i jej członków, definiuje pojęcia ekskluzji i inkluzji społecznej rodziny i jej
poszczególnych członków w przypadku migrantów i przedstawicieli mniejszości etnicznych.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot analizuje i interpretuje dane empiryczne
dotyczące wpływu migracji na życie rodziny, analizuje i interpretuje pojęcie obywatelskości (np. w
odniesieniu do imigranta/ki) i wskazuje konsekwencje obywatelskości imigrantów na życie całej
rodziny, potrafi wskazywać obszary i zjawiska świadczące o włączeniu lub wykluczeniu migrantów i
przedstawicieli mniejszości etnicznych i ich rodzin.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot samodzielnie, krytycznie analizuje
zjawiska społeczne pod kątem ich problemowości dla życia rodziny i funkcjonowania społeczeństwa,
charakteryzuje się wyobraźnią socjologiczną w analizowaniu rozwiązań politycznych będących
odpowiedzią na problemy rodziny, dostrzega etyczną złożoność zjawisk i procesów związanych z
migracjami i etnicznością oraz wykazuje się zdolnością interpretowania działań społecznych z
perpsketywy różnych uczestników (np. rodziców, dzieci, urzędników, społeczności lokalnej itd.)
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, wykład interaktywny, omawianie przypadków, elementy
metody problemowej.
Elementy brane pod uwagę przy zaliczeniu
Obecność podczas zajęć
Ocena na podstawie kolokwium pisemnego z pytaniami otwartymi
Forma aktywności
godzin
10
5
godzin
Przygotowanie się do zaliczenia
10
godzin
0
godzin
133
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
25
godzin
1.
Migracje i wielokulturowość w zmieniającym się świecie
Specyfika migracji w warunkach globalizacji, typy migracji, wielokulturowość jako jedna z
konsekwencji migracji
2.
Migracja – między strategią a dezorganizacją rodziny
Wewnętrzne i zewnętrzne migracje zarobkowe; migracje kobiet i mężczyzn a ich role rodzinne
(wprowadzenie)
3.
Formy migracyjnego życia rodzinnego – możliwości, wyzwania, bariery
Wpływ migracji na funkcjonowanie rodziny, życie na huśtawce, degradacja i awans społeczny,
samotne ojcostwo, samotne macierzyństwo; dzieci migrantów i dzieci migrujące.
4.
Imigracja a stosunki etniczne w Europie
Etniczność a rasa, konflikty na tle etnicznym (interpretacje psychologiczne i socjologiczne), polityki
imigracyjne w Europie i ich wpływ na codzienne życie migrantów
5.
Problemy integracji społecznej migrantów i rodzin migracyjnych
Modele integracji etnicznej, kapitał migracyjny, analiza przypadków (programy wspierające
imigrantów na terenie Europy).
Lalak D. (red.), Migracja, uchodźstwo, wielokulturowość. Zderzenie kultur we współczesnym
świecie, Żak, Warszawa 2007.
Kozdrowicz E., Walczak B. (red.), Migracja. Rodzina. Dziecko, Pedagogikum, Warszawa: 2008.
Muszyński W., Sikora E. (red.), Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse – zagrożenia –
patologie, Wyd. Marszałek A., S., Toruń 2008.
Danielewicz W.,Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej,
Trans Humana, Białystok 2010.
Górny A., Kaczmarczyk P., Uwarunkowania i mechanizmy migracji zarobkowych w świetle
wybranych koncepcji teoretycznych, 2003, Seria: Prace migracyjne nr 49, za:
http://www.migracje.uw.edu.pl/publ/208/
Jaźwińska E., Okólski M. (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu.
Scholar, Warszawa 2001.
Slany K., Dylematy i kontrowersje wokół małżeństwa i rodziny we współczesnym świecie [w:]
Wybrane problemy współczesnej demografii, Balicki J., Frątczak E., Hrynkiewicz J. i in. (red.), Zakład
Demografii UŁ, Łódź 2003.
Syllabus
134
Stopień, imię i nazwisko: dr hab. Stanisław Kwiatkowski
Nazwa przedmiotu: Wybrane problemy współczesnej rodziny-choroba przewlekła w rodzinie
Poziom studiów: I stopnia
Liczba godzin:
Studia stacjonarne:
Studia niestacjonarne:
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu):
.
Nabycie podstawowej wiedzy na temat schorzeń przewlekłych u dzieci w stopniu umożliwiającym
ocenę sytuacji dziecka w rodzinie , niesienia pomocy organizacyjnej. Nabycie wiedzy o profilaktyce
schorzeń przewlekłych , głównie w wadach wrodzonych układu nerwowego i ruchu. Nabycie
wiadomości mających na celu szeroko rozumiana pracę z rodzinami .
Metody dydaktyczne:
Wykłady i seminaria .Prezentacje multimedialne przypadków klinicznych oraz zakresu teorii
Problemy rehabilitacji dzieci w chorobie przewlekłej ilustrowane filmami.
Zaliczenie
Ustne lub na zasadzie 100 procentowej frekwencji na wykładach wg listy obecności.
Wady wrodzone układu nerwowego. Profilaktyka, problemy leczenia przewlekłego
Wady wrodzone narządu ruchu modele opieki nad dzieckiem przewlekle chorym
Rehabilitacja dzieci w chorobach przewlekłych - aspekty organizacyjne,prawne,medyczne
Dziecko maltretoweane-aspekty medyczne i prawne
Uporczywa terapa i zagadnienia pobierania narzadów do transplantacji - aspekty moralne i prawne
Materiały autorów wykładów i seminaroiów dostępne w Dziale Nauczania
Urazy u dzieci pod red.Jana Grochowskiego-PZWL,2002.
Przemoc wobec dziecka-Stanisław Kwiatkowski :Bioetyczne Zeszyty Pediatrii,2006,3
ROK I SEMESTR II
135
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska-Seweryn
Nazwa przedmiotu: Struktura społeczna i bezpieczeństwo socjalne
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie przyszłych absolwentów magisterskih studiów w zakresie nauk o
rodzinie z zagadnienimi związaymi z niezbywalnym prawem obywateli do życia w poczuciu
bezpieczeństwa socjalnego.Studenci zostaną wyposażeni w wiedzę , która
pozwoli im na
zrozumienie zmian zachodzących w makrostrukturze społeczeństwa polskiego , ich wpływu na stan
bezpieczeństwa socjalnego obywateli oraz działań podejmowanych w ramach polityki społecznej
państwa zmierzajacych do kompensacji ryzyk socjalnych.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot: zna podstawowe procesy mające wpływ na zmiany w
makrostrukturze społecznej , rozumie róznice pomiędzy pojęciem bezpieczeństwa społecznego i
bezpieczeństwa socjalnego , scharakteryzuje podstawowe ryzyka socjalne oraz metody i narzędzia
przeciwdziałania zagrożeniom socjalnym i łagodzenia ich skutków
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot:umie dokonać analizy i interpretacji wyników
badań dotyczących zagrożeń bezpieczeństwa socjalnego, samodzielnie potrafi korzystać z aktów
prawnych regulujących zadania polityki spolecznej w sferze bezpieczeństwa socjalnego.
uaktualniania wiedzy, zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji,
jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia dyskusji na tematy dotycząc problemów
przeciwdzialaniu marginalizacji społecznej i zapewnieniu bezpieczenstwa socjalnego.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, , metoda problemowa, analiza raportów .
Przedstawienie eseju .
136
Forma aktywności
godzin
10
5
godzin
5
godzin
5
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
25
godzin
1. Bezpieczenstwo społeczne jako kategoria polityki społecznej i pojęcie socjologiczne. - 2 godz.
2.Podstawy wiedzy o makrostrukturach społecznych - 2 godz.
3. Bezpieczenstwo socjalne a problemy i kwestie społeczne - 2 godz.
4. Metody i narzędzia przeciwdziałania zagrożeniom socjalnym oraz łagodzenia ich skutków
- 2 godz..
5. Bezpieczeństwo socjalne w Polsce w świetle badań CBOS i GUS - 2 godz..
1/ Kotlarska - Michalska A. , Bezpieczeństwo społeczne jako kategoria polityki społecznej i pojęcie
socjologiczne , (w:) Poczucie bezpieczeństwa spolecznego w świetle badań polsko- finskich ,
red.Kotlarska -MichalskaA., Rusanen T.,Niemela P , Poznań 1997, str. 13-23
2/ Leszczyński M. , Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku, Warszawa, 2011
3/ Sztompka P., Nierówności społeczne , (w:) Sztompka p. , Socjologia , Kraków 2002, str. 331-358
1/. Domański H.,O ruchliwości społecznej w Polsce, IFIS PAN , Warszawa 2004
2/ Villa F. ,Polityka społeczna ,demokracja i praca socjalna , Zeszyty Pracy Socjalnej UJ, zeszyt
drugi, Krakow, 1997
Syllabus
137
Nazwa przedmiotu: Podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z podstawami rehabilitacji leczniczej, psychologicznej,
pedagogicznej, zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych i z problematyką wpływu rehabilitacji
na funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w środowisku rodzinnym, zawodowym i społecznym. W
wyniku realizacji przedmiotu studenci powinni przyswoić podstawową wiedzę z zakresu psychologii,
socjologii i organizacji rehabilitacji osób niepełnosprawnych i potrafić wykorzystać tę wiedzę do
motywowania osób niepełnosprawnych do podjęcia i/lub kontynuacji rehabilitacji oraz do wskazania
tym osobom konkretnych rodzajów, form i metod rehabilitacji i podmiotów je realizujących.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot powinien właściwie definiować pojęcie sprawności i
niepełnosprawności, zdrowia i choroby, rehabilitacji leczniczej, psychologicznej, pedagogicznej,
zawodowej i społecznej. Powinien znać podstawowe zasady pracy rehabilitacyjnej, elementy składowe
kompleksowej rehabilitacji, jej rodzaje, formy, metody, techniki i narzędzia.
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot powinien umieć właściwie analizować sytuację
osoby niepełnosprawnej, jej potrzeby rehabilitacyjne i zaoferować osobie niepełnosprawnej skuteczną
pomoc w uzyskaniu usług rehabilitacyjnych dostosowanych do jej indywidualnych potrzeb i
możliwości, powinien potrafić wyszukać w dostępnych bazach wiedzy możliwości oddziaływania
rehabilitacyjnego dostosowane do rodzaju niepełnosprawności i objaśnić niepełnosprawnemu i/lub jego
rodzinie celowość podjęcia rehabilitacji, korzyści jakie wynikają z ograniczenia skutków, jakie
wywołuje niepełnosprawność
uaktualniania i poszerzania wiedzy na temat rodzajów, form i metod rehabilitacji osób
niepełnosprawnych, jest przekonany o potrzebie przeciwdziałania marginalizacji społecznej osób
niepełnosprawnych między innymi poprzez ich właściwe leczenie, rehabilitację i zatrudnienie
adekwatne do ich możliwości i potrzeb rynku pracy.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, wykład.
138
Sanodzielne przygotowanie eseju poświęconego przedmiotowej problematyce i egzamin ustny
obejmujący tematykę poruszoną na wykładzie i znajomość lektur. Warunkiem zaliczenia przedmiotu
jest pozytywna ocena eseju i pozytywna ocena z egzaminu. Ostateczna ocena stanowi w 1/4 ocenę
eseju, a w 3/4 ocenę z egzaminu ustnego.
Forma aktywności
godzin
15
25
godzin
20
godzin
Przygotowanie eseju
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
75
godzin
1. Niepełnosprawni i niepełnosprawność - wprowadzenie - 1 godz.
2. Przyczyny, przejawy i skutki niepełnosprawność organizmu ludzkiego - 2 godz.
3. Społeczny, psychologiczny, ekonomiczny i polityczny kontekst zdrowia i choroby, sprawności i
niepełnosprawności - 1 godz.
4. Klasyfikacja wybranych problemów i potrzeb rehabilitacyjnych osób niepełnosprawnych z różnymi
dysfunkcjami - 2 godz.
5. Związek wiedzy naukowej z praktyką rehabilitacji osób niepełnosprawnych - 1 godz.
6. Pojęcie i zakres rehabilitacji - 1 godz.
7. Postawy osób niepełnosprawnych do procesu rehabilitacji - 1 godz.
7. Zasady pracy rehabilitacyjnej - 1 godz.
8. Kompleksowa rehabilitacja osób niepełnosprawnych (lecznicza, psychologiczna, pedagogiczna,
społeczna i zawodowa) i podmioty ją realizujące - 5 godz.
139
 Podstawowa
Kowalik St.: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych., Wydawnictwo
Śląsk, Katowice 1999.
Przeździak B: Historia rehabilitacji w świecie i w Polsce, [w:] Rehabilitacja medyczna, red. A.
Kwolek, Wyd. Medyczne Urban & Partner Wrocław 2003.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z pózn. zm.)
 Uzupełniająca
Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Wyd. UJ, Kraków
2000
WoźniakZ.: Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst
medycznego problemu, Academica Wydawnictwo SWPS, Warszawa 2008, rozdz. 2.
Parlicki M.: „Regulacje prawne III RP dotyczące zasad tworzenia, działania i finansowania
działalności warsztatów terapii zajęciowej”, w: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu
Jagiellońskiego, MCCLX, Prace Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej,”, zeszyt 5,
„Zarządzanie w kulturze”, tom 3, Kraków 2002, s. 135-148.
Stanisławski P.: ZAZ – Zaniedbane ogniwo rehabilitacji. Magazyn „Integracja” 6/2005
(http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/17313)
Syllabus
Kierunek:
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: mgr Błażej Pasiut
Nazwa przedmiotu: Mediacje i negocjacje - wprowadzenie w problematykę
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kształcenia jest zapoznanie uczestników ze sztuką mediacji, rodzjami spraw podlegajacymi
procedurze mediacyjnej oraz podstawowym warsztatem pracy mediatora. W trakcie kursu
przedstawiana jest idea oraz historia mediacji, a także jej praktyczne zastosowanie.
Uczestnik w trakcie kursu zapoznaje się z podstawową wiedzą teoretyczną z zakresu technik
mediacyjnych oraz ich zastosowania. Program obejmuje podstawowa wiedzę proceduralą z zakresu
przeprowadzanie postępowania mediacyjnego, a także podstawy wiedzy prawnej potrzebnej do
właściwego poprowadzenia całego procesu mediacji. W części warsztatowej nabyta wiedza jest
utrwalana i korygowana za pomocą analizy przypadków spraw kierowanych do postępowania
mediacyjnego.
140
WIEDZA: posiada wiedzę o procedurze mediacji, o głównych podejściach, założeniach i koncepcjach,
o pojawiających się nowych zagadnieniach oraz o funkcjonowaniu człowieka w sytuacji sporu
i metodach jego rozwiązywania, rozpoznaje możliwości i ograniczenia zastosowania wybranych metod
w odniesieniu do funkcjonowania człowieka jako jednostki i jako uczestnika życia społecznego, opisuje
i charakteryzuje podstawowe ujecia problematyki mediacyjnej oraz jej zastosowania uwzględniając
przedmiot konfliktu, uczestników oraz dynamikę sporu. Orientuje się w podstawowych regulacjach
prawnych dotyczących postępowania mediacyjnego.
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi identyfikować problematykę mediacji jako metody polubownego
rozwiazywania sporów, ich natury, analizuje główne wątki treści tekstów źródłowych w obszarze
poruszanych zagadnień, potrafi interpretować zjawiska społeczne odnoszące się do problematyki
mediacji, potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do analizowania konkretnych procesów i zjawisk
społecznych identyfikując ich przyczyny i przebieg, prawidłowo posługuje się systemami
normatywnymi oraz konkretnymi normami i regułami w celu rozwiązania konkretnego zadania,
wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej,
analizuje proponowane rozwiązania w obszarze zastosowania mediacji w róznego rodzaju sporach,
potrafi zaproponować odpowiednie rozstrzygnięcia w tym zakresie w odniesieniu do instytucji
korzystających z procedury mediacyjnej.
zastosowania postępowania mediacyjnego w rozwiązywaniu konfliktów w róznego rodzaju sprawach.
Formuluje problemy i rozróżnia rozmaite podejścia i ujęcia powyższej problematyki, jest świadomy
stałego uaktualniania swojej wiedzy i umiejętności w zakresie swojej pracy zawodowej, zachowuje
krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji, jest otwarty na poglądy innych
i skłonny do podjęcia dyskusji na tematy związane z problematyką działań mediacyjnych, potrafi
samodzielnie dokonywać rozpoznania problemu, potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę
i umiejętności.
Metody dydaktyczne:
studenci rozwiązują przypadki, przeprowadzoane są symulacje mediacji, w trakcie zajęć analizowana
jest dokumentacja mediacyjna.
Forma aktywności
godzin
10
141
30
godzin
20
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Mediacja - wprowadzenie w problematykę, idea, historia, główne założenia, sprawiedliwość
naprawcza
2. Zasady mediacji, podejścia, modele mediacyjne, etapy mediacji, dokumentacja mediacyjna - listy,
umowy, postanowienia, protokoły, ugody
3. Techniki mediacyjne - monolog mediatora, spotkania na osobności, strategie mediacyjne, diagnoza
problemu, karta mediatora
4. Regulacje prawne postępowania mediacyjnego - ustawy i rozporządzenia, KPC, KK
5. Sesja mediacyjna - narzedzia mediatora, symulacja mediacji, analiza przypadków
Consedine, J. (2004), Sprawiedliwość naprawcza. Przywrócenie ładu społecznego. Polskie
Stowarzyszenie Edukacji Prawnej.
Deutch, M., Coleman, P. (red), (2005). Rozwiązywanie konfliktów. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Kraków.
Larsson, L. (2009), Porozumienie bez przemocy w mediacjach. jak być trzecią stroną w konflikcie.
Wydawnictwo Czarna Owca. Warszawa.
Ury, W., Fisher, R. (1990), Dochodząc do TAK. PWE.
Moore, Ch.W. (2009), Mediacje. Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów. Oficyna Wolters
Kluwer Polska Sp. z o.o. Warszawa
Paese, A. (2001), Mowa ciała. Kielce.
Gut, J., Haman, W., (1995), Docenić konflikt – od walki i manipulacji do współpracy. Kontrakt,
Warszawa.
Syllabus
142
Nazwa przedmiotu: Muzykoterapia z elementami choreoterapii
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami i technikami wykorzystującymi muzyke i taniec
jako główne czynniki oddziałujący na podopiecznego. Uświadomienie procesów emocjonalnych
zachodzących podczas zajęć muzykoterapii i choreoterapii . Praca nad rozwojem wrażliwości
estetycznej studentów,pobudzanie do kreatywnosci w tworzeniu form pracy z podopiecznym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot:zna podstawowe metody i techniki stosowane w
muzykoterapii i choreoterapii.Rozumie rolę jaką obydwie te dziedziny pełnią w procesie rehabilitacji
bądź rewalidacji jednostki, student rozumie potrzebę ewaluacji dla osiągnięcia zalożonych celów..
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmit potrafi identyfikować potrzeby podopiecznego,
dobrać właściwe metody i techniki muzykoterapeutyczne lub choreoterapeutyczne dla określonej
kategorii potrzeb,zna metodę instrumentarium Orffa i potrafi ją wykorzystać.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot:rozumie potrzebę bycia otwartym
na potrzeby innych ludzi, stara się dostrzec piękno w otaczajacym go świecie, jest świadomy potrzeby
ciągłego poszerzania własnej wiedzy i umiejętności chce pomóc drugiemu człowiekowi..
Metody dydaktyczne:
-dyskusja dydaktyczna
-techniki warsztatowe
-środki audiowizualne
-praca w grupach
-instrumentarium Orffa.
Zaliczenie z oceną na podstawie pracy końcowej - wizualizacja do okreslonego utworu muzycznego
(indywidualnie lub w grupach)e
143
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
10
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
250
godzin
Podstawy teoretyczne muzykoterapii ichoreoterapii 1h
Podstawowe metody i techniki w muzykoterapii i choreoterapii 1h
Metoda elementarnego muzykowania wg C.Orffa 3h
Śpiewoterapia jako forma muzykoterapii 2h
Tańce integracyjne, tańce dla seniorów - forma choreoterapii ( znaczenie tej techniki w działaniach
integracyjnych i kompensacyjnych) 3h
Muzyka relaksacyjna i wizualizacja 3h
Program aktywności M.Ch Knillów 2h e
literatura podstawowa:
T.Natanson Wstęp do nauki o muzykoterapii Wrocław 1978
Nordoff P. Robbins C. Terapia muzyką w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi
:historia,metoda,praktyka Kraków 2008
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Kyrstyna Kluz
Nazwa przedmiotu: Bioetyka III -Początek i koniec życia ludzkiego w perspektywie humanistycznej
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 1
144
Warunki wstępne Bioetyka I i II
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kursu jest prezentacja psychospołecznych i etycznych aspektów dwu podstawowych faktów
egzystencjalnych – początku i końca życia ludzkiego. Przedmiotem rozważań będzie ukazanie
społecznego kontekstu narodzin i śmierci w kręgu współczesnej cywilizacji zachodniej, norm
określajacych prawo do życia i śmierci, postaw wobec życia i śmierci (m. in. problem wspomaganego
rozrodu , aborcji i eutanazji), współczesnych scenariuszy narodzin i umierania oraz form społecznej
reakcji na narodziny i śmierć (m. in. obrzędowość oraz zjawisko instytucjonalizacji usług
towarzyszących tym faktom)
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot: a) zna występujace we współczesnej cywilizacji
zachodniej podejścia do życia i śmierci budowane na fundamencie różnych założeń
aksjonormatywnych; b)rozumie istotę toczących się w przestrzeni społecznej sporów na temat prawa
człowieka do życia i śmierci; c)zna dominujące współcześnie scenariusze narodzin i umierania;
d) orientuje się w kierunkach zmian współczesnej obrzędowości związanej z narodzinami i śmiercią
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot: a) potrafi scharakteryzować różnice między
występujacymi współczesnie odmiennymi podejściami do życia i śmierci i wskazać źrodła tych różnic;
b) potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę do analizowania różnych aspektów postaw ludzi wobec życia
i śmierci; c) potrafi określić społeczne konsekwencje zroznicowania postaw wobec początku końca życia
ludzkiego.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student, który zaliczył przedmiot: a) ma świadomość konieczności
sprecyzowania własnego stanowiska wobec początku i końca życia ludzkiego: b) potrafi zorganizować
i przeprowadzić merytoryczną dyskusję w gronie osób reprezentujacych odmienne stanowiska wobec
istotnych kwestii związanych z tymi granicznymi faktmi egzystencjalnymi
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja wyników badań opinii społecznej oraz materiałów
biograficznych i publicystycznych poświęconych zagadnieniom narodzin i śmierci.
Egzamin pismeny w formietestowo-opisowej.
Forma aktywności
godzin
30
15
godzin
145
15
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
75
godzin
1.Życie ludzkie jako wartość ( 1 godz.)
2.Początek życia: współczesne postawy prokreacyjne w świetle badań psychospołecznych( 2 godz.)
3.Naturalne i alternatywne sposoby inicjacji życia ludzkiego(4 godz.)
4.Uwarunkowania i konsekwencje zjawiska „sztucznej prokreacji”(3 godz.)
5.Współczesne scenariusze narodzin (przygotowanie do porodu, porody rodzinne, domowe, szpitalne,
rooming-in)( 3 godz.)
6.Obrzędowość towarzysząca narodzinom ( 2 godz.);
7.Koniec życia: formy śmierci (śmierć naturalna, śmierć „wybrana”, śmierć„zadana” )( 5 godz.)
8.Współczesne postawy wobec śmierci własnej i śmierci innych( 5 godz.);
9.Współczesne scenariusze umierania (przygotowanie do śmierci, , umieranie w domu, w szpitalu w
hospicjum)( 3 godz.).
10.Obrzędowość związana ze śmiercią i pochówkiem, instytucjonalizacja usług pogrzebowych ( 2
godz.).
1.Bołoz W., Bioetyka i prawa człowieka, Warszawa 2007
2.Dawanie życia .Problemy wspomagania rozrodu człowieka (red. Gadzinowski J., Pawelczyk L.,
Wiśniewski J.),Poznań 2003.
3. Encyklopedia bioetyki (red. A.Muszala), Radom 2009
4.Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanow granicznych życia ludzkiego ( red. M.
Gałuszka, K.Szewczyk), Warszawa 2002
5. Ślipko T., Bioetyka: najważniejsze problemy, Kraków 2009
6. Tokarczyk R., Prawa narodzin,życia i śmierci,Kraków 2006
*Bielawska-Batorowicz E., Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice 2006
*Kocik L.: Dylematy prokreacji w ponowoczesnym świecie, w:" Rodzina w obliczu wartości i wzorów
życia ponowoczesnego świata, Kraków 2006,
*Między życiem a śmiercią. Uzależnienia, eutanazja, sytuacje graniczne (red. W. Bołoz,M. Ryś,
Warszawa 2002
*Ostrowska A., Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, wyd. IFiS PAN, Warszawa 1997
*Vovelle M., Śmierć w cywilizacji Zachodu . Od roku 1300 po współczesność, Gdańsk 2008
Syllabus
146
Stopień, imię i nazwisko: mgr Anna Pabiańczyk
Nazwa przedmiotu: Podstawy andragogiki oraz terapii zajęciowej dla osób starszych i przewlekle
chorych
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z definicją andragogiki, pojęciem ucznia dorosłego oraz formami
organizacyjnymi edukacji ustawicznej. Zdefiniowanie pojęcia osoby starszej oraz terapii zajęciowej.
Ukazanie form terapii zajęciowej dla osób starszych oraz przewlekle chorych
WIEDZA: Student potrafi podac definicję andragogiki oraz terapii zajęciowej. Posiada podstawową
wiedzę z zakresu edukacji ustawicznej oraz wymienić formy organizacyjne edukacji ustawicznej. Zna
pojęcie osoby starszej, terapii zajęciowej. Student umie wymienić podstawowe rodzaje terapii
zajęciowej
UMIEJĘTNOŚCI: Potrafii odróżnić odbiorców andragogiki oraz terapii zajęciowej. Posiada
umiejętność zakwalifikowania beneficjentów oddziaływań andragogicznych oraz taerpeutycznych.
Rozumie konieczność uczestnictwa w edukacji ustawicznej oraz doboru form do potrzeb edukacyjnych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Budowanie postawy otwartości wobec edukacji permanentnej,
wspomagania motywacji do podejmowania aktywności edukacyjnej u oób dorosłych oraz likwidowania
barier uniemożliwiających udziału w edukacji. Posiada postawę wspierająca wobec osób starszych i
przewlekle chorych
Metody dydaktyczne:
Elementy wykładu, pogadanka, ćwiczenia praktyczne, ćwiczenia warsztatowe
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w ćwiczeniach, samodzielne przeprowadzenie
zajęćz wybranego tematu z zakresu andragogiki oraz kolokwium z podstwowej wiedzy dotyczacej
terapii zajęciowej dla osób starszych i przewlekle chorych (pytania dotycza wiedzy teoretycznej z
zakresu terapii zajęciowe, pytania z kafeteria do wyboru)
147
Forma aktywności
godzin
15
5
godzin
5
godzin
5
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
1. Andragogika, edukacja ustawiczne - wyjaśnienie pojęć.
2. Uczeń dorosły - właściwości procesów poznawczych, bariery i motywy podejmowania aktywności
edukacyjnej
3. Formy organizacyjne edukacji ustawicznej - Uniwersytet powszechny, uniwersytet ludowy,
uniwersytet otwarty, uniwersytet III wieku
4. Wybrane elementy gerontologii - pojęcie osoby starszej, wymiary starości
5. Terapia zajęciowa - wyjaśnienie pojęcia
6. Rodzaje i wymiary terapii zajęciowej w odniesieniu do osób starszych i przewlekle chorych
Podstawowa
Wujek T. (red.), Wprowadzenie do andragogiki, PWN, Warszawa 1996
Wujek T. (red.), Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych, PWN, Warszawa 1992
Półturzycki J., Dydaktyka dorosłych, Warszawa, 1991
Turos L., Andargogika ogólna, Wyd. Akademickie "Żak", Warszawa 1999
Aleksander T., Andragogika, Ostrowiec Św. 2002
Szarota Z. Gerontologia społeczna i oświatowa. zarys problematyki, Kraków 2004
Milanowska K. (red.), Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982
Milanowska K., Terapia zajęciowa, Warszawa 1965
Uzupełniająca
Marczuk M. (red.), Problemy i dylematy andragogiki, Lublin-Radom 1994
Wojciechowski K. (red.), Encyklopedia oświaty i kultury dorosłych, Ossolineum 1986
Szulc W., Sztuka i terapia, Warszawa 1993
Tomasik E. Biblioterapia jako metoda pedagogiki specjalnej, „Szkoła Specjalna” 1991, nr 2/3,
Tomasik E., Czytelnictwo i biblioterapia w pedagogice specjalnej, Warszawa 1994
Trześniowski R., Zabawy i gry ruchowe, Warszawa 1995
Czasopisma
„Edukacja Dorosłych”, Toruń
„Edukacja ustawiczna Dorosłych”, Radom
„Edukacja Otwarta”
„Pedagogika Pracy”, Radom
148
„Roczniki Andragogiczne”
Syllabus
Praca socjalna
Stopień, imię i nazwisko: mgr Anna Pabiańczyk
Nazwa przedmiotu: Mtodyka organizacji czasu wolnego i ludoterapia
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu czasu wolnego oraz ludoterapii.
Wskazanie na różnice między organizacją czasu wolnego a formami terapeutycznych oddziaływań.
WIEDZA: Student potrafi podać definicję czasu wolnego, zwrócić uwagę na specyfikę wspólczesnej
organizacji czasu wolnego. Student definiuje pojęcie ludoterapii oraz posiada wiedze z zakresu
umiejscowienia ludoterapii w strukturze oddziaływań terapeutycznych
UMIEJĘTNOŚCI: Sudent potrafi dokonać diagnozy środowiska lokalnego jako punktu wyjścia dla
organizacji czasu wolnego. Psiada umiejętności z zaresu łaczenia wiedzy teoretycznej z praktycznymi
umiejetnościami dostosowania form organizacji czasu wolnego do grupy wiekowej odbiorców. Potrafi
wskazać grupe odbiorców dla ludoterapii oraz wykazać skuteczność tego rodzaju oddziaływań
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student potrafi samodzielnie stworzyć konspekt niezbędny do
przeprowadzenia zajęc dowolnych z uwzględnieniem potrzeb grupy odbiorców: możliwości
środowiskowych, wieku, budżetu itd., potrafi praktycznie zastosować wybrane ćwiczenia z zakresu
ludoterapii
Metody dydaktyczne:
Elementy wykładu, pogadanka, ćwiczenia praktyczne, gry symulacyjne
149
warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w ćwiczeniach, samodzielne przygotowanie
konspektu zajęć z zakresu organizacji czasu wolnego oraz przygotowanie recenzji z wybranego
artukułu dotyczacego ludoterapii z pism brażowych
Forma aktywności
godzin
15
5
godzin
5
godzin
5
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
30
godzin
1. Ogólna definicja czasu wolnego. Współczesna specyfika i kultura spędzania czasu wolnego.
2. Diagnoza pedagogiczna środowiska lokalnego jako punkt wyjścia dla działań animatora kultury.
Pożądane cechy osobowości i kompetencje animatora kultury.
3. Kierunki badań nad czasem wolnym: budżet, wykorzystanie oraz organizacja czasu wolnego dzieci
i młodzieży. Wychowanie "do", "w" i "poprzez" czas wolny.
4. Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży - rozwiązania praktyczne.
5. Problematyka czasu wolnego oraz ludoterapii w piśmiennictwie naukowym - kwerenda czasopism.
6. Rola rodziny, szkoły, instytucji kulturalno-oświatowych w kształtowaniu umiejętności
racjonalnego wykorzystania czasu wolnego przez dzieci i młodzież.
7. Definicja ludoterapii
8. Umiejscowienie ludoterapii w strukturze oddziaływań terapeutycznych.. Wskazanie na cele i efekty
ludoterapii
Podstawowa
 Jedlewska B., Animatorzy kultury wobec wyzwań edukacyjnych, Lublin 1999
 Panek A., Zajęcia pozalekcyjne w reformowanej szkole: oczekiwania a rzeczywistość, Kraków
2002
 Polak K. (red.), Edukacja kulturalna w szkole, Kraków 2004
 Milanowska K. (red.), Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982
 Milanowska K., Terapia zajęciowa, Warszawa 1965
 Piszczek M., Terapia zabawą – terapia przez sztukę, Warszawa 1997
 Uzupełniająca
 Barczak W., Organizacja czasu wolnego w świetlicy szkolnej, Życie Szkoły , nr 4/2002
150













Chmielewska B., Czas wolny ucznia i jego wykorzystanie [w:] Kozioł E., Kobyłecka E.,
Pedagogika wobec problemów wychowania końca XX wieku, Zielona Góra 2000
Ciczkowski W., Czas wolny [w:] Lalak D., Pilch T., Elementarne pojęcia pedagogiki i pracy
socjalnej, Warszawa 1999
Firlit–Fesnak G., Problemy czasu wolnego i wypoczynku [w:] Rajkiewicz A., Supińska J.,
Księżopolski M., Polityka społeczna : materiały do studiowania, Katowice 1998
Janas M., Sposób na czas wolny, Problemy Opiekuńczo–Wychowawcze, nr 6/2002
Jankowski D., Czy potrzebna jest nowa pedagogika czasu wolnego? [w:] D. Kubinowski
(red.), Kultura, wartości, kształcenie, Toruń 2004
Kargul J., O czasie wolnym młodzieży, Problemy Opiekuńczo–Wychowawcze, nr 6/2001
Matyjas B., Czas wolny, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Różycka E. (red.), tom
I, Warszawa 2003
Mudrak–Nowak J., Nowak W., Jak zorganizować czas wolny uczniów, Nowa Szkoła, nr
9/2005
Grabowska H., Pozwól dziecku poznać świat nie wyręczając się telewizją – projekt zajęć
warsztatowych dla rodziców, Wychowanie Na Co Dzień, nr 6/2001
Raczkowska J., Znane i nowe problemy czasu wolnego, Problemy Opiekuńczo–
Wychowawcze, nr 6/2000
Rechnio B., Czas wolny – radość i problem, Wszystko dla Szkoły, nr 7/8/2004
Taboł S., Wpływ rodziny na wykorzystanie czasu wolnego, Życie Szkoły, nr 3/2002
Żukowska Z., Aleksander Kamiński kreatorem samorealizowania się młodzieży w aktywnych
formach wypoczynku, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, nr 4/2003
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do terapii zajęciowej i opieki rodzinnej
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z istotą oraz formami działań terapeutycznych i
opiekuńczych i ich znaczeniem w procesie rehabilitacji osób o zmniejszonych możliwościach
funkcjonowania społecznego ze względu na różnego rodzaju deficyty zdrowotne lub wiek. W trakcie
zajęć zostaną przedstawiane zasady organizowania i warunki stosowania różnych form terapii
zajęciowej i opieki w środowisku domowym(rodzinnym) i pozadomowym.
151
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę na temat: a) celów, funkcji i form opieki i
terapii zajęciowej; b )etapów postępowania terapeutyczno-opiekuńczego; c) zasad organizacji
postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w warunkach domowych i instytucjonalnych w
odniesieniu do osób z różnego typu ograniczeniami..
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi: a) zidentyfikować deficyty u osób o
zmniejszonych możliwościah funkcjonowania społecznego; b) skonstruować indywidualny plan terapii
dostsowany do potrzeb i możliwości osób objętych opieką w środowisku domowym lub
instytucjonalnym
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot jest świadom, iż jakość pracy
terapeuty zajęciowego i opiekuna rodzinnego zależy zarówno od poziomu jego wiedzy i zakresu
umiejętności, jak również od stopnia identyfikacji z zasadami etyki zawodowej.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja i analiza przypadków, dyskusja dydaktyczna
Forma aktywności
godzin
20
5
godzin
10
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
50
godzin
Terapia zajęciowa i opieka rodzinna -istota i podstawowe funkcje )2 godz.).
Miejsce terapii zajęciowej i opieki rodzinnej w systemie działań rehabilitacyjnych i pomocowych
( 1godz.)
Typy i formy terapii zajęciowej(3 godz.).
Rola wiedzy i umiejętności w pracy terapeutyczno-opiekuńczej ( 2 godz.)
Etyczny wymiar realizacji roli opiekuna i terapeuty zajęciowego ( 2 godz.)
152
Zasady organizacji i realizacji postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w środowisku
domowym ( 2 godz.)
Zasady organizacji i realizacji postępowania terapeutycznego i opiekuńczego w stacjonarnych i
niestacjonarnych instytucjach pomocowych( 2 godz.)
Specyfika form opieki i terapii zajęciowej w odniesieniu:( 5 godz.)
-do osób niepełnosprawych intelektualnie
- do osób chorujących psychicznie
- do osób niepełnosprawnych fizycznie
- do osób w podeszłym i sędziwym wiekuj z osobami starszymi
- do dzieci i młodzieży
Monitoring i ewaluacja działań opiekuńczo-terapeutycznych( 1 godz.)
Heaton J. A., Podstawy umiejętności terapeutycznych, Gdańsk 2003
Kozaczuk L., Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Katowice, 1999
Mikołajewska, E.,Osoba ciężko chora lub niepełnosprawna w domu : poradnik dla opiekunów
Warszawa 2009.
Milanowska K., Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982
Osoba z niepełnosprawnością : opieka, terapia, wsparcie (red. D. Baczała, J.Błeszyński, M. Zaorska)
Toruń 2009
Borecka I.,Biblioterapia - teoria i praktyka, Poznań 2001.
Czasopisma: "Na temat" i Współne tematy"
Gąsienica-Szostak A., Muzykoterapia w rehabilitacji i profilaktyce, Warszawa, 2003
Konieczna E. J,.Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2003.
Paszko H., Dobroć mieszka w sercu. , Kraków 2008
ROK II SEMESTR IV
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Seksualność człowieka z metodami planowania rodziny
Poziom studiów: II stopnia
Liczba godzin:
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu): NIE.
Opis przedmiotu znajduje się na III roku V sem – studia niestacjonarne
153
Syllabus
Praca socjalna
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Obrzędowość i tradycje rodzinne w różnych kulturach
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Opis przedmiotu znajduje się na studiach stacjonarnych.
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Promocja zatrudnienia, instytucje rynku pracy i zatrudnienie socjalne organizacja i podstawy prawne
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
154
Syllabus
Kierunek:
Pedagogika
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Renata Stojecka - Zuber
Nazwa przedmiotu: Seminarium magisterskie
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
1.Poszerzenie wiedzy studentów z zakresu wybranego tematu;
2. Rozwijanie umiejętności korzystania z dorobku naukowego i literatury przedmiotu ;
3.Nabycie przez studentów wiedzy, która w następnym semestrze będzie służyć kształceniu
umiejętności prowadzenia badań naukowych i analiz;
4. Opanowanie zasad naukowego pisarstwa.
WIEDZA: student, który zaliczył pierwszy z czterech semestrów semiarium posiada wiedzę z zakresu
wybranego przez siebie tematu, zna zasady tworzenia kwerendy, na zasady sporzadzania przypisów i
tworzenia bibliografii, posiada wiedzę na temat rodzajów i zasad tworzenia problemów badawczych i
hipotez roboczych..
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi omówić wybrany przez siebie temat
pracy w kontekście literatury;potrafi sporządzić bibliografie i przypisy ; posiada umiejetnośc
rozrózniania rodzajów problemów badawczych i ch formułowania.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: napisze tekst naukowy w oparciu o
studiowaną literaturę przedmiotu opatrzony przypisami bibliografią , sformułuje problemy badawcze i
hipotezy.
Metody dydaktyczne:
Dyskusja, wykład problemowy,prezentacja, instrukcja, pogadanka,seminarium .
zal - warunkiem zaliczenia jest przygotowanie konspektu pracy, napisanie rzdziału teoretycznego i
sformułowanie problemów badawczych i hipotez roboczych.
Forma aktywności
155
Seminarium
20
godzin
Przygotowanie się do seminarium
50
godzin
0
godzin
0
godzin
Inne formy - praca badawcza
0
godzin
Inne formy
godzin
70
godzin
1.Podstawowe – formalne, merytoryczne i metodologiczne wymagania stawiane pracom
dyplomowym. Znaki korektorskie stosowane w poprawianiu pracy. Znaczenie niektórych określeń z
terminologii wydawniczej.2 godz.
2.Wybór i określenie tematu pracy dyplomowej- zasady formułowania tematu- ćwiczenia 2 godz.
3.Zapoznanie z podstawową literaturę metodologiczną i merytoryczną. Omówienie zasad tworzenia
kwerendy.2 godz.
4.Zasady pisarstwa naukowego-bibliografia, przypisy, naukowy styl, właściwa struktura. 3 godz.
5. Prezentacja wybranych tematów pracy, omówienie ich konstrukcji teoretycznej i bibliografii.
3 godz.
6.Omówienie sposobu przygotowania metodologicznej koncepcji pracy. 2 godz.
7.Problemy badawcze i hipotezy - wyjasnienie pojęć, przedstawienie rodzajów problemów, próby
formułowania problemów głównych i problemów szczegółowych. 2 godziny
8. Prezentacja rozdziałow teoretycznych, przyjętych problemów i hipotez.- 4 godziny
M.Łobocki, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych,Kraków 2010.
T.Pilch, Zasady badań pedagogicznych. Warszawa 1995
A.Maszke, Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych. Rzeszów 2003
LIteratura właściwa ze względu na przyjęte tematy pracy magisterskiej.
156
Kierunek: PSYCHOLOGIA
Psychologia - studia jednolite magisterskie (5 letnie)
Celem kształcenia w ramach kierunku psychologia jest opanowanie przez studenta wiedzy i
umiejętności w zakresie metodologicznym, teoretycznym, etycznym i aplikacyjnym
psychologii.
Absolwent zdobędzie pogłębioną teoretycznie, a jednocześnie dającą się zastosować w
praktyce wiedzę z zakresu: psychologii ogólnej, psychologii klinicznej, rewalidacji i
psychoterapii, psychologii rozwojowej i wychowawczej, psychologii sądowej, wojskowej,
policyjnej, psychologii zarządzania i biznesu oraz psychologii pracy, psychologii sportu,
psychologii komunikacyjnej i ergonomii, psychologii reklamy, marketingu i mediów,
psychologii społecznej, politycznej, psychologii negocjacji i mediacji, psychologii twórczości
i innowacyjności.
Studia zapewniają przygotowanie do pracy w sądownictwie oraz kryminalistyce jako biegły
sądowy, mediator lub ekspert, w policji i wojsku jako psycholog, w systemie edukacji na
stanowiskach psychologów i pedagogów szkolnych, wychowawców, nauczycieli podstaw
psychologii, a także takich przedmiotów jak przedsiębiorczość, wychowanie rodzinne czy
etyka, na stanowiskach terapeutów w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i
poradniach zdrowia psychicznego oraz doradców psychologicznych, edukacyjnych i
wychowawczych, jako trenerów biznesu, specjalistów w zakresie doradztwa zawodowego
oraz rekrutacji i selekcji personelu, diagnostów i psychoterapeutów oraz psychologów
klinicznych, psychologów sportu oraz rehabilitacji, doradców w dziedzinie kształtowania
wizerunku, doradców w zakresie reklamy i marketingu.
Studia te dają uprawienia w zakresie wykonywania zawodu psychologa, a więc także prawo
do prowadzenia praktyki psychologicznej, diagnostyki psychologicznej oraz otwierają
możliwość stosowania testów psychologicznych.
Wybrane przedmioty:
• Etyka zawodu psychologa
• Psychologia motywacji i emocji
• Psychologia społeczna
• Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
• Psychopatologia
• Psychiatria
• Psychologia kliniczna
• Psychologia zdrowia
• Psychoterapia
• Psychologia pracy
• Psychologia ekonomiczna
Studia w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym
157
A. Specjalność: PSYCHOLOGIA KLINICZNO - SĄDOWA
Studia jednolite, magisterskie
jednolite, magisterskie stacjonarne - pięć lat, dziesięć semestrów
jednolite, magisterskie niestacjonarne - pięć lat, dziesięć semestrów
Absolwenci specjalności psychologia kliniczna i sądowa uzyskują ogólną, przewidzianą
standardami, wiedzę w zakresie psychologii, mogą zatem pracować na każdym stanowisku
pracy psychologa. Specjalność ta dodatkowo przygotowuje przyszłego absolwenta studiów z
zakresu psychologii w kierunku pracy psychologa klinicznego, że szczególną wiedzą
teoretyczną i praktyczną w zakresie psychologii sądowej. Po ukończeniu studiów absolwent
będzie posiadał przygotowanie z zakresu psychologii klinicznej, psychologii sądowej a
szczególnie będzie dobrze przygotowany w dziedzinach będących połączeniem pracy
kliniczno - sądowej jak np. orzecznictwo sądowo-kliniczne, psychoterapia osób skazanych
oraz zagrożonej młodzieży z problemami psychologicznymi, psychologiczna opieka
penitencjarna etc.
Wybrane przedmioty:

Psychologia kliniczna

Psychologia sądowa

Seksuologia kliniczna

Psychologia zdrowia

Neuropsychologia

Psychometria

Diagnoza psychologiczna

Kontakt terapeutyczny

Kryminologia

Opiniowanie sądowo-psychologiczne

Pomoc psychologiczna
158
Struktura programu wraz z liczbą punktów ECTS
I. STUDIA STACJONARNE
ROK I SEMESTR I
ĆW.
E/Z
ECTS
30
30
Z
1
W-f
30
30
Z
1
3.
Socjologia
30
15
15
E
5
4.
Filozofia z elementami logiki
60
30
30
E
5
5.
Biologiczne podstawy zachowań, cz. I
60
30
30
E
6
6.
Wprowadzenie do psychologii
30
30
-
E
5
7.
Procesy poznawcze, cz. I
60
20
20
E
7
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
2.
W.
20
War
12. SUMA :
300
125
Ćw
155
31
20
War
159
ROK I SEMESTR II
ĆW.
E/Z
ECTS
30
30
Z
1
w-f
30
30
Z
1
Biologiczne podstawy zachowań cz. II
45
15
E
4
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
2.
3.
W.
15
15
War
4.
Historia myśli psychologicznej
45
30
15
E
4
5.
Procesy poznawcze cz. II
60
20
20
E
7
20
War
6.
Psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia
60
30
30
E
7
7.
Psychologia społeczna I
60
30
30
E
5
8.
Rozwój potencjału człowieka
15
15
Z
1
9.
Trening umiejętności osobistych
15
SUMA :
360
140
15
War
1
170
Ćw.
31
50
War
160
ROK II SEMESTR III
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1.
Język angielski
30
-
30
Z
1
2.
Technologia informacyjna
30
30
Z
2
3.
Metodologia badań psychologicznych
45
15
30
E
4
4.
Podstawy statystyki dla psychologów
45
15
30
E
4
5.
Psychologia emocji i motywacji
60
20
20
E
7
20
War
6.
Psychologia społeczna II
30
15
15
War
E
5
7.
Psychologia komunikacji
30
15
15
E
2
8.
Psycholingwistyka
15
15
E
2
9.
Psychologia religii
30
15
15
E
2
10. Neuropsychologia cz. I
18
6
12
Z
3
330
110
Ćw.
185
SUMA :
32
35
War
161
ROK II SEMESTR IV
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
30
2.
Psychologia osobowości
60
W.
20
ĆW.
E/Z
ECTS
30
Z
2
20
E
7
E
6
20
War
3.
Psychopatologia
60
20
20
20
War
4.
Neuropsychologia cz. II
30
15
15
War
E
3
5.
60
30
30
War
E
6
6.
Psychometria
60
30
30
Z
6
7.
Psychologia pozytywna
30
15
15
Z
2
8.
Podstawy seksuologii
30
15
15
Z
2
SUMA :
330
150
150
Ćw.
34
90
War
162
ROK III SEMESTR V
Specjalność : Psychologia kliniczno- sądowa
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1.
Psychologia różnic indywidualnych
60
30
30
E
7
2.
Wprowadzenie do psychologii pracy
15
15
E
4
3.
Psychologia zdrowia
30
15
15
E
3
4.
Psychologia zarządzania
45
15
30
War
E
4
7.
60
20
Ćw.
20
E
6
20
War
5.
Psychologia edukacyjna
15
15
War
Z
2
7.
Ewaluacja praktyk
15
15
War
Z
1
8.
Wprowadzenie do psychofarmakologii
30
E
3
9.
Trening wrażliwości
30
Z
1
SUMA :
300
30
30
War
125
ĆW.
65
31
110
War
163
ROK III SEMESTR VI
Specjalność : Psychologia kliniczno- sądowa
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1.
60
30
30
E
6
2.
Psychiatria
30
30
E
4
3.
Psychologia twórczości i uzdolnień
30
30
E
5
4.
Trening twórczości
30
Z
2
5.
15
15
E
4
6.
Kryminologia
45
15
30
E
3
7.
30
30
War
E
4
8.
Ewaluacja praktyk
5
15
War
Z
2
9.
Psychodrama
30
30
War
Z
2
Z
1
10. Wykład w języku obcym: Facing „the Others”- on Fear and respect
SUMA :
30
War
20
20
300
120
60
Ćw.
33
135
War
164
I. STUDIA NIESTACJONARNE
ROK I SEMESTR I
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1.
Język angielski
20
-
20
Z
1
2.
Socjologia
30
15
15
E
5
3.
Filozofia z elementami logiki
45
30
15
E
6
4.
Biologiczne podstawy zachowań, cz. I
30
15
15
E
6
5.
Wprowadzenie do Psychologii
15
15
E
5
6.
Procesy poznawcze, cz. I
45
15
E
7
Ćw.
15
15
War
SUMA :
185
90
Ćw.
80
30
15
War
165
ROK I SEMESTR II
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
20
2.
Biologiczne podstawy zachowań cz. II
30
W.
10
ĆW.
E/Z
ECTS
20
Z
1
10
E
4
10
War
3.
Historia myśli psychologicznej.
45
30
15
E
4
4.
Procesy poznawcze cz.II
45
15
15
E
7
E
7
E
5
Z
1
15
War
5.
Psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia
60
30
6.
Psychologia społeczna I
30
16
7.
Rozwój potencjału człowieka
15
15
8.
Trening umiejętności osobistych
15
SUMA :
290
130
30
15
15
War
1
120
Ćw.
30
40
War
166
ROK II SEMESTR III
ĆW.
E/Z
ECTS
20
20
Z
1
Technologia informacyjna
30
30
Z
2
Metodologia badań psychologicznych
45
30
E
4
LP
PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
2.
3
W.
15
4.
Podstawy statystyki dla psychologów
45
15
30
E
4
5.
Psychologia emocji i motywacji
45
15
Ćw.
15
E
7
15
War
6.
Psychologia społeczna II
30
15
15
War
E
6
7.
Psychologia komunikacji
30
15
15
E
3
8.
Psycholingwistyka
15
15
E
3
9.
Psychologia religii
20
10
10
E
3
SUMA :
270
95
Ćw.
145
29
30
War
167
ROK II SEMESTR IV
LP PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
20
2.
45
W.
15
ĆW.
E/Z
ECTS
20
Z
2
15
E
7
E
6
15
War
3
Psychopatologia
45
15
15
15
War
4.
Neuropsychologia
30
15
15
War
E
3
5.
60
30
30
War
E
6
6.
Psychometria
60
30
30
War
E
6
7.
Psychologia pozytywna
10
E
2
8.
10
Z
2
SUMA :
270
120
50
Ćw.
34
100
War
168
ROK III SEMESTR V Specjalność : Psychologia kliniczno-sądowa
LP PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
30
E
7
E
4
1.
60
30
2.
15
15
3.
Psychologia zdrowia
30
15
15
E
3
4.
30
15
Ćw.
15
E
4
E
6
15
War
5.
60
20
Ćw.
20
20
War
6.
15
15
War
Z
2
7.
Ewaluacja praktyk
5
5 War Z
1
Trening wrażliwości
20
20
War
Z
1
8.
a) Wprowadzenie do psychofarmakologii
30
30
E
3
9.
b) Systemy wsparcia rodziny w sytuacjach trudnych i kryzysowych
10
10
E
3
SUMA :
275
135
a)
b)
Tylko dla specjalności kliniczno – sądowej
Bez specjalności
Ćw.
100
31
75
War
169
ROK III SEMESTR VI - SPECJALNOŚĆ KLINICZNO – SĄDOWA
LP PRZEDMIOT
PLAN
KA
W.
ĆW.
E/Z
ECTS
1.
30
15
15
E
6
2.
Psychiatria
15
15
E
4
3.
Psychologia twórczości i uzdolnień
15
15
E
5
4.
Trening twórczości
15
Z
2
5.
15
E
4
20
20
War
Z
4
a) Kryminologia
30
15
15
E
3
b) Psychologiczne aspekty społeczeństwa
30
30
7.
a) Psychodrama
20
8.
b) Społeczna odpowiedzialność
30
30
SUMA:
220
135
6.
a)
b)
Dla specjalności kliniczno – sądowej
Bez specjalności
15
War
15
E
20
War
Z
2
E
2
50
Ćw.
30
70
War
170
NABÓR LUTOWY STUDIA NIESTACJONARNE
ROK II SEMESTR IV
LP PRZEDMIOT
PLAN
KA
1.
Język angielski
20
2.
45
W.
15
ĆW.
E/Z
ECTS
20
Z
1
15
E
7
E
6
15
War
3.
Psychopatologia
45
15
15
15
War
4.
Neuropsychologia
20
10
10
War
E
3
5.
60
30
30
War
E
6
6.
Psychometria
60
30
30
War
E
6
7.
10
10
Z
2
SUMA :
260
120
50
Ćw.
31
100
War
171
ROK III SEMESTR V
LP PRZEDMIOT
1.
Język angielski
PLAN
KA
W.
10
ĆW.
E/Z
ECTS
10
Z
2
(120)
(E )
30
E
7
E
4
2.
60
30
3.
15
15
4.
Psychologia zdrowia
30
15
15
E
3
5.
30
15
15 War
E
4
6.
60
20
Ćw. 20
E
6
20 War
7.
15
15 War
Z
2
8.
Ewaluacja praktyk
5
5 War
Z
1
9.
Wprowadzenie do psychofarmakologii
30
E
3
Z
1
10. Trening wrażliwości
SUMA :
30
20
290
20 War
125
75 ćw.
30
90 War.
172
OPIS POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
STUDIA STACJONARNE
ROK I SEMESTR I
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (wypełnienie testu plasującego na podstawie, którego student zostanie
przydzielony do grupy na odpowiednim poziomie)
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
OGÓLNE CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO
-usprawnienie komunikacji językowej uczących się aby ułatwic kontakty wymagające użycia języka
obcego, ulepszyc wzajemne zrozumienie się osób uczestniczących w procesie komunikacji, uściślic
wspólpracę i efektywnośc działań zawodowych lub w środowisku kształcenia a także zwiększyc
motywację uczenia się
-uczynienie uczących się biegłymi i kompetentnymi uzytkownikami języka
-zniesienie barier w komunikacji, poszerzenie zakresu wzajemnego zrozumienia, wzbogacenie
kulturowe, rozwój osobowości uczącego się poprzez doświadczenie bogactwa innych języków i kultur,
porozumienie ponad barierami kulturowymi i jezykowymi w świecie wielokulturowym
-integracja kolejnych nowych doświadczeń w zakresie uczenia się, nauczanie z większą spójnością
działań: wykorzystanie multimedialnych pomocy dydaktycznych i wykorzystanie nowoczesnych
technologii informacyjnych
-uczenie radzenia sobie w róznych sytuacjach życia codziennego w obcym kraju i pomagania
cudzoziemcom w tego typu sytuacjach we własnym kraju
-wymienianie informacji i poglądów z ludźmi, którzy mówią innymi językami, wyrażanie własnych
myśli i odczuc
-osiągnięcie lepszego zrozumienia sposobu życia, mentalności i dziedzictwa kulturowego innych ludzi
-przygotowanie do współpracy w sferze edukacji, kultury i nauki, handlu i przemysłu
-umożliwienie i kształcenie niezależności w myśleniu, ocenie i działaniu
173
-rozumienie i tworzenie tekstów dotyczących tematów z różnych sfer życia odpowiednich dla
wykonania zadania
-kształcenie językowych kompetencji komunikacyjnych
Zapoznanie studentów z potocznymi wyrażeniami leksykalnymi i podstawowymi strukturami
językowymi celem wyrażania i rozumienia bardzo prostych wypowiedzi dotyczących konkretnych
potrzeb życia codziennego
Wskazanie na różnice w formułowaniu różnych typów pytań z zakresu życia prywatnego np.: miejsca
zamieszkania i otoczenia, członków rodziny, osób znanych i rzeczy posiadanych
Przygotowanie studentów do krótkiej autoprezentacji a także prostej rozmowy z użyciem prostych
zdań o ile rozmówca mówi bardzo powoli i wyraźnie i jest gotowy do wielokrotnego powtórzenia i
parafrazy oraz niesienia pomocy
Zwrócenie uwagi studentów na krótkie napisy na tablicach informacyjnych, plakatach i ogłoszeniach
i przygotowanie ich do krótkiej samodzielnej wypowiedzi pisemnej z użyciem prostych wyrażeń,
struktur i zdań ze spójnikami „i” lub „potem” oraz do wypełnienia krótkiego formularza.
Wdrożenie elementów leksykalnych związanych z bardzo ważnymi sprawami z życia studenta i jego
otoczenia, zatrudnienia, życia codziennego jego i jego bliskich i ważnymi podstawowymi
informacjami
Zapoznanie studentów ze strukturami gramatycznymi niezbędnymi do samodzielnego
sformułowania ciągu wyrażeń i zdań aby opisac życie własne oraz bliskich mu ludzi, warunki ich
życia, wykształcenia oraz pracy
Przygotowanie studentów do rozmowy wymagającej prostej i bezpośredniej wymiany informacji na
znane tematy a także do krótkiej rozmowy towarzyskiej bez umiejętności podtrzymywania tematu
lecz z użyciem pierwszych zdań złożonych połączonych spójnikami „lecz” i „dlatego, że”
Zaprezentowanie studentom technik wyszukiwania konkretnych informacji w prostych tekstach
takich jak: reklamy, karty dań, rozkłady jazdy, krótkie listy, e-maile oraz wdrażanie tych technik
Zwrócenie uwagi studentów na proste sposoby wyrażania przebiegu wydarzeń, marzeń, planów,
poglądów, ambicji
Cwiczenie relacjonowania przebiegu zdarzeń, przygód
Przygotowanie studentów do sformułowania krótkiego tekstu, listu na temat swoich przeżyc i
wrażeń, prostych opisów osób, pracy, warunków życia, rzeczy lubianych i nielubianych w postaci
ciągów prostych zwrotów i zdań, z użyciem podstawowych i najczęściej używanych struktur
CELE NAUCZANIA JĘZYKA OBCEGO NA POZIOMIE B1
Wprowadzenie wyrażeń leksykalnych i struktur językowych niezbędnych do skutecznej komunikacji
w zakresie znanych studentom tematów typowych dla domu, otoczenia, realizacji zadań z życia
codziennego, organizacji czasu wolnego, spraw bieżących prywatnych i zawodowych
Ćwiczenie umiejętności rozumienia głównych myśli i informacji jasno sformułowanych w tekstach
pisanych / z użyciem słów najczęściej używanych/ na temat życia rodzinnego albo zawodowego, oraz
174
ćwiczenie formułowania wypowiedzi na tematy znane
Udoskonalanie umiejętności wyłapywania najważniejszych wątków programów radiowych lub
telewizyjnych dotyczących spraw bieżących lub związanych z zainteresowaniami i wiedzą studentów
Angażowanie studentów do udziału w symulacjach imitujących interakcję zachodzącą w większości
sytuacji z życia codziennego lub zawodowego z użyciem wyrażeń już znanych
Aktywizowanie studentów do udziału w rozmowach na tematy znane bez przygotowania w celu
przekazania opisów przeżyć, zdarzeń, marzeń i ambicji a także objaśnienia własnych poglądów i
planów: ćwiczenie relacjonowanie przebiegu akcji filmów, książek w porównaniu z relacjonowaniem
rzeczywistych zdarzeń
Ćwiczenia te prowadzone są celem udoskonalania umiejętności mówienia
Zwrócenie uwagi studentów na różnice w formułowaniu wypowiedzi pisemnej w sposób formalny i
nieformalny
CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO NA POZIOMIE B2
Rozszerzenie zagadnień leksykalnych o kolokacje językowe, konkretne tematy – także abstrakcyjne
Wprowadzenie struktur gramatycznych , których zastosowanie pozwoli znacznie swobodniej
budowac i analizowac teksty złożone, dłuższe i bardziej skomplikowane
Cwiczenie poszczególnych umiejętności w sposób zintegrowany
Cwiczenie rozumienia większości myśli w dłuższych wypowiedziach, wykładach, wiadomościach
telewizyjnych i radiowych lub programach o sprawach bieżących a także filmów w standardowej
odmianie języka
Analizowanie ze zrozumieniem tekstów dotyczących problemów współczesnego świata, których
autorzy prezentują swoje poglądy
Zapoznanie studentów ze sposobem przedstawiania swoich opinii, poglądów oraz ich obroną
Cwiczenie w prowadzeniu swobodnej, płynnej rozmowy z elementami spontanicznej wypowiedzi i
swobodnego włączania się do rozmowy oraz jej podtrzymywania
Wdrożenie i utrwalanie struktur oraz wyrażeń umożliwiających formułowanie przejrzystych,
rozbudowanych wypowiedzi związanych z różnymi tematami i dziedzinami, którymi student się
interesuje, podawanie argumentów za i przeciw względem możliwych rozwiązań w formie ustnej i
pisemnej, przedstawianie klarownych, uporządkowanych opisów i z istotnymi szczegółami,
przykładami, wspieranie wypowiedzi za pomocą komentarzy i przykładów
Zaprezentowanie najważniejszych aspektów związanych z korzystaniem z jednojęzycznych
słowników
Praktyczne cwiczenie ze studentami w przeprowadzeniu profesjonalnej prezentacji
CELE NAUCZANIA JEZYKA OBCEGO NA POZIOMIE C1
Przygotowanie studentów do rozumienia szerokiego zakresu trudnych, dłuższych tekstów
związanych nie tylko z dziedziną ich zainteresowań, dostrzeganie znaczeń ukrytych i wyrażonych
pośrednio
Zwrócenie uwagi na zróżnicowanie tekstów pod względem stylu
Cwiczenie w rozumieniu płynnych wypowiedzi i dialogów oraz informacji przekazywanych w
naturalnym tempie i otoczeniu bez uproszczeń i ułatwień
Doskonalenie płynnej, spontanicznej wypowiedzi ujętej w sposób przejrzysty i poprawny, wyrażonej
175
bez widocznego namysłu z zastosowaniem właściwych sformułowań
Zwrócenie uwagi studentów na strukturę wypowiedzi, jej logiczną konstrukcję i zakończenie
konkluzją
Cwiczenie umiejętności zręcznego, swobodnego porozumiewania się w kontaktach zawodowych i
towarzyskich, nawiązywanie do wypowiedzi rozmówców
Wskazanie różnic stylu tekstów skierowanych do różnych potencjalnych odbiorców
Przygotowanie studentów do precyzyjnego wypowiadania się w sposób poprawny, logiczny z
zastosowaniem szerokiego wachlarza wyrażeń i z użyciem zdań wielokrotnie złożonych celem
zbudowania spójnego tekstu /dotyczy wypowiedzi ustnych i pisemnych/
Analizowanie artykułów specjalistycznych i instrukcji
Przygotowanie do samodzielnego sporządzania raportów, podsumowań, opracowań, szczegółowych
opisów i prezentacji
Rozszerzenie umiejętności samodzielnego kształcenia z wykorzystaniem różnorodnych źródeł i
pomocy, w tym słowników jednojęzycznych, celem swobodnego posługiwania się językiem obcym w
przyszłym życiu zawodowym i towarzyskim
CELE NAUCZANIA JĘZYKA OBCEGO NA POZIOMIE C2
Studenci przygotowywani są do całkowicie samodzielnej pracy w środowisku, w którym komunikacja
odbywa się w języku obcym, gdzie należy wykazac rozumienie każdego tekstu pochodzącego ze źródeł
pisanych lub mówionych
Zwrócenie uwagi studentów na subtelne różnice odcieni znaczeń analizowanych tekstów
Cwiczenie rozumienia wszelkich wypowiedzi słuchanych „na żywo” oraz odbieranych za pomocą
mediów przy szybkim tempie mówienia rodzimego użytkownika języka
Cwiczenie przeformułowania swoich wypowiedzi w celu uzyskania pełnej biegłości komunikacyjnej
Wprowadzenie elementów „ewaluacji partnerskiej” studentów celem zwrócenia uwagi na
udoskonalenie umiejętności prezentacji, negocjacji, prowadzenia spotkań i debat
Zapoznanie studentów z nowoczesnymi możliwościami samokształcenia z wykorzystaniem nowych
technologii i multimediów
Wskazanie na istotna rolę różnic kulturowych i ich roli w doskonaleniu komunikacji
Zwrócenie uwagi studentów na różnice regionalne i środowiskowe a nawet zawodowe w wersjach
używanego języka standardowego
POZIOM A1
Student potrafi stosować potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych
potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania z zakresu życia prywatnego, dotyczącego np.:
miejsca, w którym mieszka, ludzi, których zna i rzeczy, które posiada oraz odpowiadać na tego typu
pytania. Potrafi przedstawić siebie i innych. Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że
rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy.
Student:
potrafi zrozumieć kierowane do niego słowa powitania i pożegnania;
potrafi zrozumieć podstawowe zwroty grzecznościowe;
176
potrafi zrozumieć i wykonać proste polecenia;
potrafi zrozumieć proste pytania dotyczące osób (wiek, adres, zainteresowania itp.);
potrafi zrozumieć proste pytania dotyczące swojego otoczenia (dom, szkoła, uczelnia itp.);
potrafi zrozumieć podstawowe pytania oraz informacje na temat usytuowania jakiegoś przedmiotu;
potrafi zrozumieć najprostsze pytania i informacje na temat możliwości dotarcia do jakiegoś miejsca;
potrafi zrozumieć pytania i informacje dotyczące ilości, czasu, ceny.
Student:
potrafi zrozumieć bardo krótkie, proste teksty, wychwytując znane mu słowa, wyrażenia i nazwy;
potrafi zrozumieć treść krótkich, prostych pocztówek;
potrafi zrozumieć krótkie polecenia pisemne (w podręczniku, programie komputerowym itp.);
potrafi zrozumieć wysłane do niego krótkie wiadomości (sms, e-mail);
potrafi zrozumieć proste formularze dotyczące własnych danych osobowych;
potrafi zrozumieć ogólną treść prostych materiałów informacyjnych, zwłaszcza, gdy towarzyszą mu
ilustracje;
potrafi zrozumieć proste podpisy pod zdjęciami i ilustracjami;
Student:
potrafi przywitać i pożegnać się;
potrafi posługiwać się podstawowymi zwrotami grzecznościowymi;
potrafi zadawać proste pytania dotyczące osób i odpowiadać na nie (imię, wiek, adres itp.);
potrafi zadawać proste pytania dotyczące swojego otoczenia i odpowiadać na nie (dom, szkoła, uczelnia
itp.);
potrafi w prosty sposób zapytać o czas, ilość, cenę i udzielić prostej odpowiedzi na podobne pytania;
potrafi uzyskać informacje i udzielić w prosty sposób wskazówek dotyczących możliwości dotarcia do
określonego miejsca;
potrafi składać propozycje i reagować na nie (akceptacja lub odmowa), używając prostych słów;
potrafi wydawać proste polecenia.
Student:
potrafi przedstawić i opisać siebie oraz bliskie mu osoby (imię, nazwisko, wiek, narodowość itp.);
potrafi opowiedzieć w kilku zdaniach o codziennych czynnościach, określając czas ich wykonania;
potrafi opisać przedmioty (wielkość, kolor itp.);
potrafi opisać w prosty sposób miejsca (dom, szkoła, uczelnia itp.);
potrafi opowiedzieć krótko o wypoczynku;
potrafi opisać w prosty sposób pogodę;
potrafi określić miejsca znajdowania się osób i przedmiotów.
Student:
potrafi wypełnić prosty formularz (imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, obywatelstwo
itp.);
potrafi krótko opisać w liście siebie, rodzinę, szkołę, uczelnię, zainteresowania itp.;
potrafi opisać w liście swój dzień;
potrafi napisać krótką wiadomość (sms, e-mail), o tym, co robi i gdzie się znajduje;
potrafi napisać pozdrowienia z wakacji;
potrafi napisać życzenia (świąteczne, urodzinowe itp.).
177
POZIOM A2
Student rozumie wypowiedzi i często używane wyrażenia w zakresie tematów związanych z życiem
codziennym (np.: bardzo podstawowe informacje dotyczące osoby rozmówcy i jego rodziny, zakupów,
otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać się w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych,
wymagających jedynie bezpośredniej wymiany zdań na tematy znane i typowe. Potrafi w prosty
sposób opisywać swoje pochodzenie i otoczenie, w którym żyje, a także poruszać sprawy związane z
najważniejszymi potrzebami życia codziennego.
Student:
potrafi zrozumieć proste, krótkie rozmowy, dotyczące życia codziennego;
potrafi określić temat toczonej w jego obecności prostej dyskusji;
potrafi zrozumieć znane mu zwroty i wyrażenia w dłuższych wypowiedziach;
potrafi zrozumieć wystarczająco dużo, by radzić sobie w podstawowych sytuacjach życia codziennego;
potrafi zrozumieć główne informacje podawane w wiadomościach telewizyjnych, jeżeli towarzyszy im
materiał wizualny;
potrafi zrozumieć pytania i informacje adresowane do mnie w miejscach publicznych;
potrafi zrozumieć najważniejsze informacje i proste pytania w rozmowie telefonicznej.
Student:
potrafi zrozumieć krótkie, proste teksty zawierające znane mu słownictwo oraz słowa o znaczeniu
międzynarodowym;
potrafi zrozumieć krótkie proste listy prywatne;
potrafi zrozumieć proste listy formalne;
potrafi zrozumieć typowe teksty użytkowe (jadłospis, rozkład jazdy, prospekty reklamowe itp.), by
wyszukać potrzebne mu informacje;
potrafi zrozumieć krótkie artykuły prasowe;
potrafi zrozumieć proste ogłoszenia w prasie;
potrafi zrozumieć proste instrukcje obsługi urządzeń codziennego użytku;
potrafi dotrzeć w internecie do prostej informacji na znany mu temat.
Student:
potrafi porozumiewać się w typowych sytuacjach z życia codziennego (np. w sklepie, na poczcie);
potrafi używać zwrotów grzecznościowych, aby przeprosić lub zaprosić rozmówcę;
potrafi złożyć życzenia okolicznościowe;
potrafi zamówić posiłek np. w restauracji;
potrafi uzyskać podstawowe informacje podczas podróży;
potrafi umówić się na spotkanie (np. ustalić czas, miejsce, rodzaj zajęć);
potrafi przeprowadzić krótką rozmowę na znany mu temat;
potrafi w prosty sposób rozmawiać o upodobaniach swoich, innych osób.
Student:
potrafi opowiedzieć o sobie, swojej rodzinie, znajomych;
potrafi opowiedzieć w kilku zdaniach o tym, co widzi, np. na zdjęciu, rysunku;
potrafi opowiedzieć ogólnie o swoich zainteresowaniach i ulubionych zajęciach;
178
potrafi opisać życie codzienne swojego otoczenia np. miasto, szkołę, uczelnię;
potrafi opowiedzieć o swoim samopoczuciu i wyjaśnić, co mu dolega;
potrafi przedstawić krótkie proste opisy zdarzeń i czynności (np. spotkania, wycieczkę) oraz
opowiedzieć krótką historyjkę;
Student:
potrafi napisać zaproszenie;
potrafi napisać podziękowanie;
potrafi opisać w liście swoje upodobania/hobby;
potrafi opisać w liście drogę z dworca/lotniska do swojego domu;
potrafi poprosić w liście o informacje;
potrafi krótko opisać wygląd i zainteresowania innych ludzi;
potrafi krótko opisać przedmioty, miejsca i zdarzenia;
potrafi napisać krótką ulotkę informacyjną;
potrafi wypełnić formularze (wykształcenie, praca, zainteresowania itp.).
POZIOM B1
Student rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych
wypowiedziach, które dotyczą znanych mu spraw i zdarzeń typowych dla pracy, szkoły, czasu
wolnego itd. Potrafi radzić sobie w większości sytuacji komunikacyjnych, które mogą zdarzyć się w
czasie podróży w regionie, gdzie mówi się danym językiem. Potrafi tworzyć proste, spójne wypowiedzi
ustne lub pisemne na tematy, które są mu znane bądź go interesują. Potrafi opisywać doświadczenia,
zdarzenia, nadzieje, marzenia i zamierzenia, krótko uzasadniając bądź wyjaśniając swoje opinie i
plany.
Student:
potrafi śledzić tok rozmowy, dotyczącej zagadnień życia codziennego;
potrafi zrozumieć informacje o faktach z życia codziennego oraz szczegóły przekazywane na ich temat;
potrafi zrozumieć główne myśli zawarte w wypowiedziach na znany mu temat;
potrafi zrozumieć główne wątki wiadomości radiowych i telewizyjnych;
potrafi zrozumieć filmy, w których dialogi są prowadzone prostym językiem a materiał wizualny
ułatwia zrozumienie akcji;
potrafi zrozumieć proste informacje techniczne;
potrafi zrozumieć szczegółowe polecenia;
potrafi zrozumieć, gdy ktoś wyraża opinię na jakiś temat;
potrafi zrozumieć, gdy ktoś mówi o swoich uczuciach;
Student:
potrafi wyszukać potrzebne mu informacje w tekstach codziennego użytku (np. w listach i
dokumentach urzędowych, broszurach);
potrafi zrozumieć opisy zdarzeń, uczucia i życzenia zawarte w listach prywatnych;
potrafi rozpoznać podstawowe tezy dłuższego artykułu prasowego na znany mu temat;
potrafi określić, co w tekście jest faktem, a co opinią autora;
potrafi zrozumieć akcję jasno napisanego opowiadania;
potrafi zrozumieć sens instrukcji obsługi;
179
potrafi odgadnąć z kontekstu znaczenie nieznanych mu słów.
Student:
potrafi negocjować w sytuacjach życia codziennego;
potrafi uzyskiwać bardziej szczegółowe informacje na interesujące go tematy;
potrafi wyrazić, jak się czuje i zapytać innych o samopoczucie;
potrafi porozumieć się w większości sytuacji w podróży;
potrafi przeprowadzić nie trudną rozmowę przez telefon;
potrafi pytać o opinię i wyrażać własne poglądy o rozmowach ze znajomymi;
potrafi poprosić o powtórzenie, objaśnienie lub sprecyzowanie wypowiedzi;
potrafi wyrazić typowe uczucia (np. zaskoczenie, szczęście);
potrafi wziąć udział w dyskusji, mimo trudności w formułowaniu myśli, intencji, odczuć.
Student:
potrafi wyrazić w prosty sposób swoje uczucia, przeżycia, wrażenia (np. z filmu, koncertu, książki
itp.);
potrafi w prosty sposób skomentować codzienne wydarzenia;
potrafi opisywać zdarzenia prawdziwe lub fikcyjne;
potrafi zrelacjonować treść książki, filmu;
potrafi wyrazić poglądy i opinie;
potrafi krótko uzasadnić swoje zdanie;
potrafi udzielić rady i uzasadnić ją;
potrafi przytoczyć, po kolei i za pomocą słów z tekstu, treść przeczytanych fragmentów.
Student:
potrafi w liście prywatnym opisać moje przeżycia i wrażenia (film, koncert, książki itp.);
potrafi opisać treść książki/filmu;
potrafi krótko uzasadnić własne zdanie;
potrafi opisać wydarzenia z własnego życia;
potrafi w liście prywatnym zapytać o nowiny lub opinię;
potrafi w liście prywatnym udzielić rady;
potrafi napisać prosty list formalny do różnych instytucji;
potrafi napisać ogłoszenie do prasy;
potrafi napisać swój życiorys.
POZIOM B2
Student rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy
konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne
z zakresu jej specjalności. Potrafi - w szerokim zakresie tematów - formułować przejrzyste i
szczegółowe wypowiedzi ustne i pisemne, a także wyjaśniać swoje stanowisko w sprawach będących
przedmiotem dyskusji, rozważając wady i zalety różnych rozwiązań.
Student:
potrafi zrozumieć wypowiedzi dotyczące znanych mu oraz nowych faktów, związanych z życiem
prywatnym, szkołą, uczelnią;
180
potrafi zrozumieć ogólny tok długich wypowiedzi i wystąpień na znane mu tematy, nawet wtedy, gdy
są formułowane trudnym językiem;
potrafi zrozumieć główne tezy złożonych wypowiedzi na różne tematy;
potrafi zrozumieć dyskusję prowadzoną przez rodzinnych użytkowników języka;
potrafi zrozumieć większość filmów, programów telewizyjnych i audycji radiowych;
potrafi zrozumieć szczegółowo, co ktoś do niego mówi, nawet w hałaśliwym otoczeniu.
Student:
potrafi swobodnie czytać rozmaite teksty;
potrafi znaleźć potrzebne informacje w różnych źródłach;
potrafi zrozumieć specjalistyczne artykuły z różnych dziedzin, jeżeli może sprawdzić w słowniku
znaczenie nieznanych terminów;
potrafi zrozumieć artykuły dotyczące współczesnych problemów, w których autorzy wyrażają
określone poglądy;
potrafi czytać współczesne teksty literackie pisane prozą (np. nowele, krótkie powieści), rozumiejąc
przebieg akcji i motywacje bohaterów.
Student
potrafi prowadzić dłuższe konwersacje na ogólne tematy, nawet w hałaśliwym otoczeniu;
potrafi prowadzić spontaniczną rozmowę z rodzimymi użytkownikami języka, bezpośrednio lub przez
telefon;
potrafi wyrażać pragnienia i zamierzenia;
potrafi wyrażać emocje w określonych sytuacjach życiowych i pytać o nie innych;
potrafi wyrażać opinie, uzasadniać je i bronić swoich poglądów;
potrafi przeprowadzać wywiady na interesujące go tematy.
Student:
potrafi jasno i szczegółowo wypowiadać się na tematy związane ze swoimi zainteresowaniami;
potrafi wygłaszać referaty na najbardziej ogólne tematy, zachowując płynność i przejrzystość
wypowiedzi;
potrafi przedstawić swój punkt widzenia na temat bieżących wydarzeń;
potrafi przedstawić zalety i wady różnych rozwiązań odpowiednio je uzasadniając;
potrafi przedstawić przejrzyste i uporządkowane opisy oraz prezentacje.
Student:
potrafi napisać dłuższy tekst na temat związany ze swoimi zainteresowaniami;
potrafi napisać sprawozdanie;
potrafi napisać referat;
potrafi napisać rozprawkę, rozważając argumenty za i przeciw;
potrafi napisać streszczenie artykułu;
potrafi napisać recenzję filmu/książki;
potrafi napisać list do prasy po przeczytaniu artykułu;
potrafi opisać rzeczywiste i fikcyjne wydarzenia;
potrafi wyrazić swoje uczucia/poglądy w liście prywatnym.
POZIOM C1
181
Student rozumie szeroki zakres trudnych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone
pośrednio. Potrafi wypowiadać się płynnie, spontanicznie, bez większego trudu znajdując właściwe
sformułowania. Swobodnie posługuje się językiem w kontaktach towarzyskich i społecznych,
edukacyjnych bądź zawodowych. Potrafi formułować jasne, dobrze zbudowane, szczegółowe, dotyczące
złożonych problemów, wypowiedzi ustne lub pisemne.
Student:
potrafi zrozumieć ożywioną rozmowę między rodzimymi użytkownikami języka;
potrafi zrozumieć większość skomplikowanych wykładów, debat i dyskusji;
potrafi zrozumieć dłuższe wystąpienia nawet wtedy, gdy ich struktura nie jest przejrzysta, a związki
między poszczególnymi wątkami nie są jasno wyrażone;
potrafi zrozumieć skomplikowane informacje techniczne;
potrafi zrozumieć większość słyszanych nagrań oraz określić wzajemny stosunek i postawy
rozmówców;
potrafi zrozumieć wiele wyrażeń idiomatycznych.
Student:
potrafi zrozumieć szczegółowo długie i skomplikowane teksty na różne tematy, pod warunkiem
możliwości ponownego przeczytania trudniejszych fragmentów;
potrafi określić stanowisko autora oraz przedstawione opinie, również wówczas, gdy nie są
przedstawione wprost;
potrafi zrozumieć wszelką korespondencję, korzystając czasem ze słownika;
potrafi zrozumieć długie teksty literackie o zróżnicowanym stylu napisane prozą;
potrafi zrozumieć długie instrukcje techniczne z różnych dziedzin.
Student:
potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w nowych sytuacjach;
potrafi przeprowadzić rozmowę na tematy abstrakcyjne i bliżej mu nieznane;
potrafi swobodnie wyrażać moje myśli, odczucia oraz nawiązywać do wypowiedzi rozmówców;
potrafi elastycznie i efektywnie używać języka w celach towarzyskich w szkole, w pracy;
potrafi stosować aluzje i żartować.
Student:
potrafi wypowiadać się na tematy ogólne związane z kształceniem, pracą lub praktyką;
potrafi wyraźnie i szczegółowo przedstawić dowolnie wybrany temat, zachowując strukturę
wypowiedzi;
potrafi skomentować wypowiedź na dowolnie wybrany temat (przedstawić własne uzasadnienie i
podać odpowiednie przykłady);
potrafi szczegółowo opisywać swoje doświadczenia, przeżycia i reakcje;
potrafi dostosować słownictwo i styl do odbiorcy wypowiedzi;
potrafi tworzyć staranne wypowiedzi (np. wykład, odczyt, referat), poparte stosownymi wnioskami.
Student:
potrafi wypowiedzieć się pisemnie na tematy ogólne związane z kształceniem, pracą lub praktyką;
182
potrafi kompleksowo przedstawić dowolnie wybrany temat, zwracając uwagę na strukturę
wypowiedzi;
potrafi napisać komentarz na podany temat, prezentując różne stanowiska i własne uzasadnienia;
potrafi napisać streszczenie tekstów specjalistycznych i literackich;
potrafi napisać list formalny, zachowując właściwe formy (np. zażalenie);
potrafi napisać poprawny tekst, dostosowując słownictwo do adresata/czytelnika/tematu.
POZIOM C2
Student może z łatwością zrozumieć praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Potrafi
streszczać informacje pochodzące z różnych źródeł pisanych lub mówionych, w spójny sposób
odtwarzając zawarte w nich tezy i wyjaśnienia. Potrafi wyrażać swoje myśli płynnie, spontanicznie i
precyzyjnie, subtelnie różnicując odcienie znaczeniowe nawet w bardziej złożonych wypowiedziach.
Student:
potrafi zrozumieć wykłady i prezentacje na tematy specjalistyczne;
potrafi zrozumieć rozmówcę, bez względu na szybkość wypowiedzi pod warunkiem, że ma możliwość
przyzwyczajenia się do nietypowego akcentu lub dialektu;
potrafi zrozumieć subtelności znaczeniowe (np. ironię);
potrafi zrozumieć wszelkie usłyszane zwroty idiomatyczne;
potrafi zrozumieć wszelkie wypowiedzi i informacje usłyszane w mediach.
Student:
potrafi zrozumieć i krytycznie interpretować wszelkie formy języka pisanego, w tym teksty o dużym
stopniu abstrakcji, o złożonej strukturze oraz teksty literackie (również poezję i dramat);
potrafi zrozumieć znaczenia nawet wtedy, gdy nie są wyrażane wprost;
potrafi wyczuć w tekście ironię;
potrafi zrozumieć zastosowaną grę słów;
potrafi zrozumieć wszelkie zwroty idiomatyczne;
potrafi zrozumieć teksty pisane dialektem.
Student:
potrafi uczestniczyć bez wysiłku we wszystkich rozmowach i dyskusjach, również tych, które dotyczą
tematów specjalistycznych;
potrafi dostosować styl do charakteru rozmowy (dyskusji);
potrafi stosować wyrażenie idiomatyczne i potoczne;
potrafi wyrażać precyzyjnie niuanse znaczeniowe (np. ironię);
potrafi w przypadku braku zrozumienia przez rozmówcę umiejętnie przeformułować wypowiedź;
Student:
potrafi przedstawić klarowne, płynne opisy przeżyć i doświadczeń;
potrafi wyraźnie i szczegółowo opisywać złożone zagadnienia, np. problemy współczesnego świata;
potrafi płynnie wygłaszać oświadczenia na forum publicznym, odpowiednio akcentując i używając
właściwej intonacji;
potrafi wypowiadać się na kontrowersyjne tematy;
183
potrafi doradzać i rozstrzygać w kwestiach złożonych w zakresie posiadanych kompetencji (np.
zagadnienia prawne lub finansowe).
Student:
potrafi pisać poprawnie zbudowane i logiczne teksty na złożone tematy (np. sprawozdania, artykuły);
potrafi przedstawić szczegółowo poglądy innych osób, informacje i fakty oraz je oceniać;
potrafi napisać recenzje tekstów specjalistycznych i literackich;
potrafi napisać dłuższe listy formalne do różnych instytucji (np. podanie, oferty, wnioski);
potrafi pisać różne teksty, zachowując odpowiedni styl.
WIEDZA: wiedza na temat krajów obcojęzycznych obejmująca swoim zakresem zagadnienia
historyczne, kulturowe i społeczne danego obszaru językowego.
UMIEJĘTNOŚCI: Patrz efekty kształcenia
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student, który zaliczył lektorat z języka obcego na danym poziomie
wg CEFR (Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego) jest kompetentnym uzytkownikiem
tego języka w ramach realizowanego poziomu w obrębie czterech podstawowych umiejętności
językowych.
Metody dydaktyczne:
Metoda komunikacyjna, konkursy, dyskusje, gry dydaktyczne, filmy, prezentacje, zastosowanie
nowowczesnych materiałów dydaktycznych, platformy edukacyjnej umożliwiającej e-learning.
Pomoce Dydaktyczne
Sprzęt: magnetofony, odtwarzacze CD, odtwarzacze DVD, telewizory, komputery, tablice
interaktywne, rzutniki, nośniki CD/DVD, kasety
Pomoce audiowizualne: psecjalistyczne oprogramowanie do tablicy interaktywnej, komputerowe
programy edukacyjne, specjalistyczne strony internetowe, materiały audio lub wideo dołączone do
podręczników do nauki języka, nagrania programów radiowych i telewizyjnych, filmy krótko-i
długometrazowe, utwory muzyczne, własne nagrania audio lub wideo, zdjęcia, prezentacje (np.w
Power Point) , reprodukcje dzieł sztuki, rysunki lub zdjęcia satyryczne
Teksty: podręczniki do nauki języka, słowniki, kompendia wiedzy gramatycznej, artykuły z prasy,
fragmenty prozy literackiej, dokumenty"dnia codziennego" (formularze, bilety, dokumenty
tożsamości, harmonogramy, rozkłady jazdy, mapy, plany - metra, miasta, mieszkania itd.
Inne: gry, pomoce manualne, native speakers zapraszani na zajęcia
Każdy semestr zakończony jest zaliczeniem na ocenę, która stanowi średnią ocen uzyskanych z
poszczególnych elementów i obowiązkowych zadań składowych: testy, aktywność, frekwencja, praca z
platformą edukacyjna (elementy uczenia na odległość) Kurs 120 godzin kończy się egzaminem z
całego materiału przygotowanym przez lektora wg opracowanego wzoru.
Forma aktywności
E-learning
godzin
108
12
godzin
184
Przygotowanie się do egzaminu- praca samodzielna
35
godzin
Przygotowanie się do prezentacji - paca samodzielna
25
godzin
Testy - przygotowane przez lektora
35
godzin
Dyskusje monotorowane przez lektora
25
godzin
240
godzin
I. Zakres lekrsykalny:
1. gospodarstwo domowe/ rodzina i przyjaciele/formy spędzania czasu wolnego
2.zawody, praca , obowiązki
3. ubieganie się o pracę
4. części ciała
5. komunikacja w sytuacjach formalnych i nieformalnych
6. przestępstwa, kary, młodociana przestępczość
7. podróżowanie i wypadki
8. edukacjia i przyszła kariera
9. dolegliwości i choroby, wizyta u lekarza
10. cechy osobowości
11. wzywanie pomocy - udzielanie pierwszej pomocy
12. sytuacje zagrożenia
13. edukacja, system kształcenia w Polsce i w krajach agielskiego obszaru językowego
14. uzależnienia
15. modele rodziny
II. Zakres Strukturalno-gramatyczny: czasy:
-Present Continuous
- Present Simple
- czasowniki nieregularne
- Past Simple
- Past Continuous
- Present Perfect
- Past Perfect
- Strona bierna
- Mowa zależna
- Zdania warunkowe
- Formułowanie pytań i przeczeń
- Pytania pośrednie
- Zaimki
- Stopniowanie przymiotników i przysłówków
- Struktura zdania złożonego
- Czasowniki frazalne
- Kolokacje
III. Funkcje językowe
opisywanie, wyrażanie opini, pytanie o informacje,udzielanie rad, telefonowanie, przepraszanie,
składanie reklamacji, wypełnianie formularzy, prezentacje, organizacja spotkań, elementy negocjacji.
IV. Komunikacja
rozwijanie czterech podtawowych umiejętności językowych w sposób częściowo zintegrowany i
zintegrowany (wg CEFR)
185
 Total English: Elementary, Pre-intermediate, Intermediate, Upper-intermediate; Pearson
Longmann
 FCE Result, Oxford University Press
 Czabanowska K.: Learner's Dictionary, English for European Public Health, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008
 Donesch-Jeżo E.: English for Medical Students and Doctors, AM, Kraków 2000
- Destination B1, B2, C1-C2, Macmillan Education
-Oxford Practice Grammar Coe N., Harrison M., Paterson K., Oxford
- Oxford Wordpower, Oxford Univeristy Press
Syllabus
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Grzegorz Babiński
Nazwa przedmiotu: Socjologia
Typ studiów: jednolite
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (brak)
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Wykład ma na celu zapoznanie studentów zarówno z podstawowymi pojęciami i koncepcjami
współczesnej socjologii jak i ukazanie , z perspektywy socjologicznej, głównych kierunków przemian
współczesnych społeczeństw oraz uwarunkowań tych przemian. Poświęcony jest głównie omówieniu
podstawowych pojęć z zakresu morfologii i dynamiki społeczeństwa jak i problemom przemian
kulturowych współczesnych społeczeństw
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje podstawowepojęcia i kategorie opisu
współcesnych społeczeństw, opisuje przemiany społeczne, rozpoznaje kierunki zmian kulturowych,
scharakteryzuje procesy społeczne, wymienia kryteria aanlizy zbiorowości społecznych , zacytuje
klasyczne definicje klasy społeczneju, sklasyfikuje typy zachowań i działń społecznych.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje współvczesne procesy kulturowe,
interpretuje kierunki zmian społecznych, wyszukuje informacje empiryczne niezbędne do analizy
zjawisk społecznych, oblicza wartości wskaźnikowe różnych zmiennych, .
186
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje skutki zmian w sferze
kultury, interpretuje procesy społeczne, wyszukuje dane empiryczne, oblicza wskaźniki rozwoju
społecznego, objaśnia uwarunkowania przemioan więzi społecznej.
Metody dydaktyczne:
Wykład będzie realizowany metodą audytoryjną, z prezentacją slajdów oraz sukcesywnym
przekazywanie, w formie elektronicznej, konspektów poszczególnych wykładów /po ok. 5 str z
każdego wykładu/
Test pisemny, obejmujący zarówno pytania zamknięte jednokrotnego i wielokrotnego wyboru jak i
pytania otwarte
Forma aktywności
15
godzin
15
godzin
30
godzin
godzin
nne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Pojęcia i definicje. Socjologia jako nauka. Przegląd historyczny tworzenia się socjologii jako
odrębnej nauki.
2. Główne orientacje teoretyczne i metodologiczne we współczesnej socjologii
3.Interakcje, stosunki i działania społeczne
4. Socjologiczne koncepcje osobowości i tożsamości
5. Zbiorowości i grupy społeczne
6.Kultura, przemiany kultury współczesnej
7. Instytucje społeczne, organizacja społeczna
8. Zbiorowości terytorialne, zbiorowości etniczne
9. Rozwój społeczny, zmiana społeczna
10. Globalizacja, migracje, transnarodowość
Sztompka P.(2002), Socjologia, Kraków, Wyd. Znak/ fragmenty/
oraz literatura przekazywana w formie handoutów w czasie wykładów
187
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu: należy wskazać czy jest to przedmiot
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi koncepcjami filozoficznymi i zarysowanie filozficznej
koncepcji rzeczywistości.Rozwinięcie praktycznych umiejętności wnioskowania logicznego.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: zna rozwiązania podstawowych problemów filozoficznych
POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: ma krytyczną postawę wobec problemów i rozwiązań
filozoficznych.
Metody dydaktyczne:
Egzamin ustny.
Forma aktywności
30
godzin
20
godzin
188
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Leszek Pawłowski
Nazwa przedmiotu: Biologiczne podstawy zachowań I
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
189
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z nowoczesnym ujęciem biologicznych podstaw zachowań
człowieka, przy szczególnym uwzględnieniu anatomicznego i fizjologicznego substratu tych
zachowań, oraz z nowoczesnymi metodami pozwalającymi na przyżyciowe określenie stanu tego
substratu, w aspekcie morfologicznym i czynnościowym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę na temat budowy i zasad funkcjonowania
ośrodkowego, obwodowego i autonomicznego układu nerwowego oraz o związkach układu
nerwowego z innymi układami, w szczególności - z immunologicznym i hormonalnym. Zdaje sobie
sprawę z faktu, że organizm funkcjonuje jako całość. Wskaże związki pomiędzy najbardziej istotnymi
funkcjami organizmu człowieka a ich anatomicznym i/lub fizjologicznym podłożem. Scharakteryzuje
poszczególne metody neuroobrazowania oraz poszczególne metody stosowane w szeroko rozumianej
elektrofizjologii. Wskaże przyklady zastosowania tych metod.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi zinterpretować otrzymany opis wyników
badań neuropbrazowych lub elektrofizjologicznych, które to wyniki opisane zostały przez
odpowiedniego specjalistę. Zaprojektuje eksperyment psychologiczny uwzględniający użycie tego typu
badań. Wykorzysta dostarczone mu wyniki badań neuroobrazowych, elektrofizjologicznych i
biochemicznych w diagnozie psychologicznej.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot jest świadomy konieczności stałego
uaktualniania wiedzy. Zachowuje przy tym krytycyzm i skłonność do systematycznego weryfikowania
pozyskiwanych informacji. Jest otwarty na nowe poglądy naukowe oraz akceptuje konieczność
wdrażania w życie nowych lub tylko bardziej udoskonalonych metod badawczych.
Egzamin pisemny. Test z położeniem nacisku na pytania zamknięte, ma na celu zweryfikować
zamierzony efekt kształcenia, polegający na przysfojeniu podstawowych pojęć i odpowiedniej
terminologii oraz umiejętności rozróżniania poszczególnych metod badawczych i diagnostycznych.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe - wykład
30
godzin
60
godzin
40
godzin
godzin
Godziny kontaktowe - ćwiczenia (zajęcia z asystentami)
Inne formy
30
godzin
godzin
190
160
godzin
1) Radiologiczne metody neuroobrazowania - od diagnostyki medycznej do "twardej" psychologii (2
godz).
2) Elektrofizjologiczne korelaty pracy mózgu; zjawisko empatii i odkryte dzięki metodom
elektrofizjologicznym neurony "zwierciadlane" (4 godz.).
3) Anatomia i histologia OUN; poszukiwanie związków pomiędzy strukturą mózgu a zachowaniem i
zdolnością do wykonywania specyficznych funkcji; mózg prawy i mózg lewy (4 godz).
4) Budowa i funkcje rdzenia kręgowego; obwodowy układ nerwowy (2 godz).
5) Układ wegetatywny (autonomiczny) i jego przekaźniki; układy monoaminergiczne w mózgu;
mózgowe układy GABA-ergiczny, glutamatoergiczny oraz inne (4 godz.).
6) Neurotransmisja i neuroprzekaźnictwo: neuron i synapsa (2 godz).
7) Neurotransmisja i neuroprzekaźnictwo: receptory i mechanizmy przekazywania sygnału; zjawisko
kotransmisji (4 godz).
8) Drugi element tzw. Wielkiej Triady - układ hormonalny (4 godz)
9) Sen i internalizacja rytmów przyrody (2 godz).
10) Mechanizmy nerwowe kierujące aktywnością zwierząt i człowieka (2 godz).
1) Kalat J.W.: Biologiczne podstawy psychologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
2) Zimbardo P.G., Johnson R.J., McCann V.: Psychologia. Kluczowe koncepcje., Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2010, rozdział 2.
1) Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J.: Mózg a zachowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2011.
2) Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2009.
3) Traczyk W., Trzebski W. (red.): Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i
klinicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
4) Fields R.D.: Drugi mózg. Rewolucja w nauce i medycynie., Prószyński i S-ka, Warszawa 2011.
5) Vetulani J.: Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice, Wydawnictwo Homini S.C., Kraków 2010.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Zofia Dołęga
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do psychologii
Liczba godzin: 30/15
stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne nie przewiduje się
191
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Założeniem wykładu jest:
- ksztaltowanie przekonania studentów o statusie psychologii jako dziedzinie naukowej
(empirycznej),
- wykazanie różnic między potocznymi a naukowymi sądami doyczacymi psychiki i ludzkich
zachowań,
- przedstawienie psychologicznych koncepcji człowieka i wynikających z nich paradygmatów wiedzy
i metodologii badań psychologicznych.
WIEDZA: student:
- będzie miał orientację w szerokim zakresie funkcjonowania psychologicznego będacego
przedmiotem zaintersowania psychologii naukowej,
- będzie posługiwał się siatką pojęć i terminologią stosowaną w psychologii naukowej,
- wskaźe na zasadnicze kierunki, koncepcje i teorie psychologiczne,
- będzie miał orientację w metodyce postępowania naukowego w psychologii, znając podstwowe zalety
i wady metod psychologicznych,
- pozna istotę mitów, przesądów, stereotypów właściwych dla myślenia potocznego, skonfrontuje
niektóre z nich z założeniami metody naukowej,
UMIEJĘTNOŚCI:
- będzie umiał rozpoznać tezy i twierdzenia psychologiczne i przyporządkować je do paradygmatu
właściwego danej koncepcji psychologicznej,
- wykaże się zdolnością do analizy ludzkich zachowań i cech psychologicznych z punktu widzenia
poznanych prawidłowości ludzkiegio działania, uruchamiając przy tym myślenie krytyczne i dystans
wobec stereotypów myślowych
- rozbudzi w sobie zainteresowanie psychologią jako dziedziną naukową i zakwestionuje tezy
psychologii potocznej,
- wykaże się skłonnością do pogłębiania wiedzy psychologicznej poprzez myślenie refleksyjne,
krytyczne i samokształcenie,
- będzie wrażliwy na różnorodność problemów psychologicznych, ich zróżnicowane źródła i
różnorodność konsekwencji,
- wykształci w sobie gotowość do poszukiwania poprawnego w punktu widzenia metodologii badań
naukowych sposobu opisu, wyjaśniania i kontroli różnych zagadnień psychologicznych,
- będzie gotowy do zachowań zgodnych z etycznymi zasadami określonymi w kodeksie etycznym
psychologa jako zawodu zaufania publicznego,
Metody dydaktyczne:
- metoda podająca, omawiająca zagadnienia teoretyczne poprzez prezentację multimedialną,
- w trakcie prezentacji analiza przykładów z badań empirycznych ilustrujących treści teoretyczne,
wysuwanie wniosków i wskazywanie na walory aplikacyjne rezultatów badań empirycznych i
zastosowanie ich w praktyce społecznej,
- dyskusja dydaktyczna inicjowana pytaniami i watpliwościami studentów.
192
- Zaliczenie przedmiotu w formie egzamninu końcowego,
- wersja pisemna, testowa (100%).
Test jednorodny, jednokrotnego wyboru z położeniem nacisku na wiedzę teoretyczną oraz
umiejętność wielowątkowego, kategoryzowania informacji zgodnie z różnymi regułami logicznego
wnioskowania: regułą eliminacji najmniej prawdopodobnego, regułą prawda/fałsz, regułą
uzupełniania luk, regułą podwójnego przeczenia, itp.
Forma aktywności
35/25
godzin
25/25
godzin
15/25
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
75
godzin
1.Przedmiot psychologii: umysł i zachowanie. Miejsce psychologii wśród innych dziedzin wiedzy.
Nauki służebne dla psychologii: psychologia a biologia, genetyka zachowań, ekologia, antropologia,
socjologia i inne - 3 godziny.
2. Metody poznawania psychiki i obserwacji zachowań.. Plany badań naukowych i diagnoza
psychologiczna w studiach przypadków - 2 godziny.
3. Obszary zastosowań psychologii naukowej. Dzialność zawodowa psychologów - prawdy i mity o
możliwościach wpływania na psychikę i ludzie zachowanie. Zasady etycznego postępowania w
zawodzie - 3 godziny.
3. Podstawowe psychologiczne koncepcje człowieka, teorie i hipotezy tłumaczące funkcjonowanie
psychologiczne: psychologia ewolucyjna i behawioryzm, psychologia głębi, psychologia poznawcza,
nurt holistyczny (rozwojowy, humanistyczny i egzystencjalny), krytyczna analiza założeń i osiagnięć
poszczegolnych koncepcji - 4 godzin.
4. Człowiek aktywny psychologicznie. Podstawowe procesy, funkcje, właściwości i sprawności
psychiczne. Świadomość. Poziomy i rodzaje czynności psychicznych, stany normalne i zmienione
stany świadomości. Środki psychoaktywne zmieniajace świadomość - 3 godziny.
- Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. Warszawa, WSiP, 1999.
- Zimbardo P. G., Johnson R.L. McCann W.: Psychologia. Kluczowe koncepcje. Warszawa, PWN,
rozdział 1., 2010.
Kozielecki J.: Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa, Santorski & Ska, 1992 lub późniejsze
wydania.
193
- Lilenfeld S.O., Lynn S.J., Ruscio J., Beyerstein L. : 50 wielkich mitów psychologii popularnej.
Warszawa-Stare Groszki, Wyd. CiS, 2011.
Literatura uzupełniająca;
- Colman A.,: Słownik psychologii. Warszawa, PWN., 2009.
- Hock, R. R. : 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii. Gdańsk, GWP, 2003.
- Strelau J, .Doliński D. (red) (2008): Psychologia. Podręcznik akademicki. T.1. Gdańsk, GWP, 2008.
- Witkowski T. : Zakazana psychologia. Taszów, Wyd. Bobllioteka Moderatora, 2009.
- Dolińska B.:Placebo dlaczego działa coś, co nie działa. Wydawnictwo: Smak Słowa, 2011.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Andrzej Mirski
Nazwa przedmiotu: Procesy poznawcze I
Formuła zajęć: wykład, ćwiczenia, warsztaty
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z wybranymi problemami, pojęciami i ideami
teoretycznymi, wynikami badań i kontrowersjami we współczesnej psychologii procesów
poznawczych. Dostarczenie w oparciu o efekty kształcenia wiedzy związanej ze stosowaniem
psychologii poznawczej w procesie diagnostyki i pomocy psychologicznej.
WIEDZA: Opisać istotę procesów poznawczych, zdefiniować pojęcie poznania i scharakteryzować
jego znaczenie dla funkcjonowania psychiki, określić i wyjaśnić podstawowe funkcje procesów
poznawczych, opanować podstawowe pojęcia i prawa z dziedziny psychofizyki, opisać różne i
modalności poznania a w szczególności poznać najnowsze teorie z zakresu psychologii widzenia,
słyszenia oeraz zjawiska wyobraźni i snu.
UMIEJĘTNOŚCI: Student powienien:
Umieć zaprojektować i przeprowadzić badanie procesów, struktur i funkcji poznawczych, poznać i
umieć zastosować metody badawcze i daignostyczne w zakresie oceny progów percepcyjnych,
sprawności widzenia i słyszenia, koncentracji i podzielności uwagi,
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student pownienien rozumieć wagę procesów poznawczych, nabyć
postawę zrozumienia i tolerancji do odmiennych doświadczeń percepcyjnych, zwłaszcza w innych
kulturach, nabyć postawę wspierania i stymulkacji procesów poznawczych u innych a w szczególności
pracować nad rozwojem własnych procesów poznawczych
194
Metody dydaktyczne:
Na wykładzie przede wszystkim omawianie najważniejszych zagadnień teoretycznych wraz z
prezentacją multimedialną, omawianiem przypadków, rozwiązywania kazusów. Na ćwiczeniach i
warsztatach dyskusja dydaktyczna, symulacja, metoda problemowa, gry dydaktyczne, inscenizacje,
filmy, testy psychologiczne, ćwiczenia psychologiczne.
Egzamin testowy, pytania z odpowiedziami do wyboru. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest
napisanie esseju oraz wykonanie projektu badawczego.
Forma aktywności
60
godzin
30
godzin
60
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
180
godzin
1.
Definicja psychologia poznawczej. Miejsce psychologii poznawczej w systemie naukowej
wiedzy psychologicznej. Charakterystyka procesów poznawczych. Istota procesów poznawczych
2.
Percepcja. Podstawy psychofizyki. Wrażenia i spostrzeżenia
3.
Psychologia widzenia. Wzrokowy system reprezentacji
4.
Psychologia słyszenia. Słuchowy system reprezentacji
5.
Psychologia węchu i smaku.
6.
Psychologia dotyku i bólu
7.
Procesy wyobraźni.
8.
Procesy uwagi
9.
Świadomość. Zjawisko snu.
10.
Patologia procesów percepcyjnych
Literatura:
1.Podstawowa
Strelau, J. Doliński D. (2008) Psychologia. Podręcznik akademicki. GWP, Gdańsk
Sternberg, R.J. (2001) Psychologia poznawcza, Warszawa: WSiP
Nęcka, W., Orzechowski, J, Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza, Warszawa: PWN
Maruszewski, T. (2011). Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańsk: GWP
2. Uzupełniająca
Moor, B.C.J. (1999). Wprowadzenie do psychologii słyszenia, Warszawa: PWN
195
Milner, A.D.,Goodale, M.A. ((2008), Warszawa: PWN
Buss D.M. (2001) Psychologia ewolucyjna. GWP, Gdańsk
Moskowitz G.B. (2009) Zrozumie siebie i innych, GWP, Gdańsk
Reber A.S. (2000) Słownik psychologiczny. SCHOLAR, Warszawa
Studenski R. (2004) Ryzyko i ryzykowanie. WYD. UŚL. Katowice
ROK I SEMESTR II
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Opis przedmiotu znajduje się na studiach stacjonarnych rok I semestr I.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Grażyna Zwolińska, dr n. med. Kowalczyk Robert
Nazwa przedmiotu: Biologiczne podstawy zachowań część 2
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładów jest zapoznanie studentów z nowoczesnym ujęciem biologicznych podstaw
zachowań człowiek, uwzględniając zwłaszcza procesy patologiczne, przebiegające w Centralnym
Układzie Nerwowym. Przedstawione zostaną także podstawy wiedzy na temat neuroanatomii oraz
neurofizjologii zarówno w sferze mikro (cytologia i histologia układu nerwowego, neurony,
przewodnictwo neuronalne) jak i makro (budowa i funkcjonowanie układu nerwowego). Omówione
196
zostaną procesy sensoryczne, motoryczne, napęd zachowania oraz wyższe czynności nerwowe.
Omówione zostaną także współczesne metody badania mózgu i wykrywanie jego uszkodzeń.
WIEDZA: student posiada podstawową wiedzę na temat neuroanatomii i neurofizjologii układu
nerwowego, przyczyn i objawów uszkodzenia Centralnego Układu Nerwowego, metod
diagnostycznych stosowanych w zaburzeniach pracy mózgu
UMIEJĘTNOŚCI: jest w stanie powiązać podstawowe procesy psychologiczne z budową i
czynnościami mózgu,
KOMPETENCJE/POSTAWY: student wykorzysta posiadaną wiedzę podczas oceny
przeprowadzanych testów psychologicznych, w trakcie zajęć z neuropsychologii, stawiania diagnozy
neuropsychologicznej
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jest jako informacyjny za pomocą prezentacji multimedialnej. Omawiane są
także przypadki z prezentacją filmu.
Egzamin pisemmy testowy sprawdzający wiedzę podstawową oraz zdolności analizy
przedstawionych przypadków w formie historii choroby pacjenta.
Forma aktywności
godzin
15
15
godzin
20
godzin
20
godzin
warsztaty
15
godzin
ćwiczenia
15
godzin
100
godzin
Wykład 1 i 2 Nauki badające zachowanie. Biologiczne podejście do procesów psychologicznych.
Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej. Genetyka zachowania. Historia nauk o ewolucji.
Wykład 3 i 4 Procesy motoryczne. Jednostka ruchowa. Rodzaje ruchów. Funkcje kory mózgowej,
móżdżku, jąder postawy, Zaburzenia ruchowe.
Wykład 5i 6 Procesy sensoryczne. Czucie dotyku. Równowaga. Układ wzrokowy. Układ słuchowy.
Zmysły powonienia i smaku. Zagadnienie bólu. Dysfunkcje percepcyjne.
Wykład 7 i 8 Wyższe czynności nerwowe. Ośrodki mowy i objawy ich uszkodzenia. Zaburzenia
praksji i gnozji .
197
Wykład 9 i 10 Biologiczne podstawy pamięci i uczenia się. Typy pamięci. Warunkowanie klasyczne i
instrumentalne. Zaburzenia pamięci.
Wykład 11 i 12 Mózg a świadomość. Zaburzenia świadomości i przytomności.
Wykład 13 i 14 Napęd zachowania. Klasyfikacja popędów. Mózgowe mechanizmy emocji.
Zachowania agresywne i obronne. Depresja.
Wykład 15 Uszkodzenia mózgu. Wybrane choroby neurologiczne: udar mózgu, choroba Parkinsona,
otępienia, guzy mózgu, urazy mózgu, stwardnienie rozsiane, padaczka - objawy, diagnostyka,
postępowanie.
1. Sadowski B. Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. PWN, Warszawa 2009
2. Kalat, J.W. Biologiczne podstawy psychologii, PWN, Warszawa, 2006,
1.Jodzio K, Szepietowska E.M., Neuronalne ścieźki poznania i zachowania.Wydawnictwo
Uniwerytetu Marii Curie-Skłodowskiej Lublin, 2010
2. WalshK., Darby D. Neuropsychologia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2008
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Historia myśli psychologicznej
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z histrią myśli psychologicznej, z podstawowymi koncepcjami
psychologicznymi i teoretycznymi podstawami psychologii. Nuczenie studentów dostrzegania i
rozumienia problemów życia człowieka w świetle i tradycji mysli psychologicznej. Ukazanie
wspólczesnych trendów rozwoju psychologii, zwrócenie uwagi na dorobek polskiej psychologii.
WIEDZA: Zapoznanie się z hstorią mysli psychologicznej, zarówno światowej jak i polskiej.
Opanowanie podstaw ideowych i filozoficznych psychologii, zrozumienie, jak kształtowały się jej
198
najważniejsze pojęcia, poglądy i koncepcje. Poznanie najważniejszych kierunków rozwoju mysli
psychologicznej, zarówno historycznych, jak i współczesnych.
UMIEJĘTNOŚCI: Student powinien umieć odróżnić od siebie założenia różnych kierunków i prądów
psychologii, powinien rozumieć istotę myślenia psychoanalitycznego, behawiorystycznego,
poznawczego, psychoewolucyjnego,systemowego czy psychologii pozytywnej. Student powinien
rozpoznawać historyczne i filozoficzne źródła różnych poglądów i konceopcji w dziedzienie psychologii
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student powinien się nauczyć jednocześnie tolerancji do odmiennych
pogladów w dziedzenie mysli psychologicznej, jak też i odpowiedniego krytycyzmu do różnych
pogładów, nie powinien nigdy żadnych koncepcji psychologicznych przyjmować na wiarę, ale szukać
ich racjonalnego uzasadnienia. Student jednocześnie powinien unikac postawy bezmyślnego
eklektyzmu, a więc przypadkowego mieszania pojęć, poglądówi koncepcji z różnych kierunków
psychologii, a zarazem umieć dążyć do racjonalnej i uzasadnionej syntezy róznych pojęć, poglądów i
koncepcji.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, omawianie przypadków,
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, symulacja, metoda problemowa, gry dydaktyczne,
prezentacja tesów psychologicznych, przykładowe badania psychologiczne
Forma aktywności
godzin
45
30
godzin
30
godzin
Przygotowanie projektu badwczego, referatu, eseju,
prezentacji
Inne formy
15
godzin
godzin
godzin
Inne formy
120
godzin
Wykład 1. Źródła myśli psychologicznej. Starożytna myśl psychologiczna. Teorie duszy w
starożytnej Grecji przed Arystotelesem. Psychologia Platona. Psychologia w ujęciu Arystotelesa.
Filozofia presokratejska, filozofia i psychologia Sokratesa, Arystotelesa i Platona. Entelechijna teoria
duszy substancjalnej. Myśl Hipokratesa, Galena i Teofrasta. Psychologiczna refleksja stoików.
199
Wykład 2. Średniowieczna myśl filozoficzna i psychologiczna.Św. Augustyn, Eriugena, św. Tomasz,
Ockham, Mikołaj Kuzańczyk.
Wykład 3. Nowożytna myśl psychologiczna. Psychologia kartezjańska, problem psychofizyczny.
Myśl filozoficzna i psychologiczna Bacona, Hobbesa, Pascal, Spinozy i Leibniza. Powstanie
nowoczesnej metodologii nauk: Galileusz, Newton.
Wykład 4. Psychologia w okresie Oświecenia i Romantyzmu. Myśl filozoficzna i psychologiczna
Oświecenia: epistemologia genetyczna Locka, materializm mechaniczny de La Mettrie, pozytywizm
oświeceniowy filozoficzny d'Alemberta, idealizm transcendentalny Kanta. Myśl psychologiczna i
filozoficzna idealizmu romantycznego: Fichte, Scheling, Hegel, Schopenhauer. Mesjaniści polscy.
Wykład 5. Myśl psychologiczna i filozoficzna II połowy XIX wieku: pozytywizm Comte’a, Spencera,
Milla i Taine'a, myśl Bergsona i Nietzschego. Psychologia jako nauka empiryczna. Strukturalizm i
funkcjonalizm. Rewolucja naukowa w psychologii w sensie kuhnowskim. Przełom metodologiczny w
psychologii jako wyznacznik jej naukowości. Psychologia W. Wundta jako nauka o samoświadomej
psychice. Doświadczenie prywatne (osobiste) i doświadczenie publiczne. Psychologia
eksperymentalna i nieeksperymentalna psychologia historyczno-kulturowa.
Wykład 5. Klasyczna psychoanaliza Psychologia jako nauka o nieświadomej świadomości:
psychoanaliza Zygmunta Freuda i jego ortodoksyjnych następców. Psychologia indywidualna Adlera
i psychologia analityczna Junga
Wykład 7. Neopsychianaliza, szkoła frankfurcka, koncepcja Erika Eriksona, psychologia relacji z
obketem, psychologia ego, Lacan i Reich. Współczesna myśl psychoanalityczna
Wykład 8. Behawioryzm i neobehawioryzm- od psychologii zwierząt do psychologii człowieka.
Koneksjonizm
Wykład 9. Psychologia Gestalt. Psychologiczne aspekty filozofii analitycznej. Naturalizm Searle'a
Wykład 10. Psychologia poznawcza Paradygmatu poznawczego w psychologii, psychologia
poznawczo-rozwojowa, cybernetyka i nauka o systemach oraz ich odzwierciedlenie we współczesnych
koncepcjach filozoficznych i psychologicznych, nauka o sztucznej inteligencji. Różnice pomiędzy
inteligencją naturalną i sztuczną,
Wykład 11. Psychologia poznawczo - rozwojowa. Tradycja Piageta, Selmana, Kohlberga, koncepcje
postpiagetowskie.
Wykład 12. Psychologia fenomenologiczna, humanistyczna i transgresyjna. Psychologia
humanistyczna, fenomenologia i psychologia fenomenologiczna, egzystencjalizm i psychologia
egzystencjalna, psychologia humanistyczna
Wykład 13. Psychologia ewolucyjna. Współczesna psychologia i filozofia ekologiczna, nurt ekologii
głębokiej.Kocepcja mikrogenezy.
Wykład 14. Psychologia pozytywna
Wykład 15. W poszukiwaniu syntezy. Psychologia systemowa. Psychologia polska. Narodziny i
rozwój rodzimej myśli psychologicznej
Schultz, D.P, Schultz, S.E., Historia współczesnej psychologii, , Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2008
Stachowski, R. Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych,
Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007
Mirski, A. Prądy i kierunki w psychologii, Kraków, Wydawnictwo AFM, w przygotowaniu
Tomaszewski T.: Główne idee współczesnej psychologii:. Wyd. Żak, Warszawa 1998.
Pieter, J.: Historia psychologii, PWN, Warszawa 1994
Psychologia. Podręcznik akademicki (pod red. Jana Strelaua), tom 1, str. 23-90. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000.
Mirski, A.: Rozwój self ("ja") w koncepcjach psychoanalitycznych, poznawczych, life-span oraz
200
postpiagetowskich. W: Rozwój duchowy człowieka. Wyd. UJ, Kraków 2000.
Losee J., Wprowadzenie do filozofii nauki, Prószyński -S-ka, Warszawa 2001
B.Stanosz: Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów PWN 1985
Matraszek, K, Pawłowski C. Ryndak M, Such J., Filozofia -T1, T2 PWN 1989
Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Wydawnictwo UNUM, Kraków 1992
Wojciechowska A., Elementy logiki i teorii mnogości, PWN 1979;
Tatarkiewicz W., Historia filozofii. T. 1-3, PWN1.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Andrzej Mirski, dr Kliś Maria, mgr Bazan Maria
Nazwa przedmiotu: Procesy poznawcze II
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z wybranymi problemami, pojęciami i ideami
teoretycznymi, wynikami badań i kontrowersjami we współczesnej psychologii procesów
poznawczych. Dostarczenie w oparciu o efekty kształcenia wiedzy związanej ze stosowaniem
psychologii poznawczej w procesie diagnostyki i pomocy psychologicznej.
WIEDZA: Opisać istotę wyższych procesów poznawczych, określić i wyjaśnić podstawowe funkcje
wyższych procesów poznawczych, opanować podstawowe pojęcia i prawa z dziedziny psychologii
pamięci, psychologii uczenia się, psychologii myślenia, rozwiązywania problemów i podejmowania
decyzji, inteligencji logiczno-matematycznej oraz inteligencji wielorakich (zwłaszcza inteligencji
emocjonalnej i społecznej), psychologii języka i komunikacji, psychologii kreatywności i twórczości.
UMIEJĘTNOŚCI: Student powienien:
Umieć zaprojektować i przeprowadzić badanie procesów, struktur i funkcji wyższych procesów
poznawczych, poznać i umieć zastosować metody badawcze i diagnostyczne w zakresie oceny różnych
rodzajów inteligencji, pamięci, kreatywności i twórczości. Powinien poznać także najważniejsze
zasady stymulacji i rozwoju procesów poznawczych oraz poznać fundamentalne podstawy terapii
poznawczej.
201
Student pownienien rozumieć wagę wyższych procesów
poznawczych, nabyć postawę zrozumienia i tolerancji do odmiennych doświadczeń intelektualnych,
zwłaszcza w innych kulturach, nabyć postawę wspierania i stymulacji wyższych procesów
poznawczych u innych a w szczególności pracować nad rozwojem własnych wyższych procesów
poznawczych
Metody dydaktyczne:
Forma aktywności
godzin
60
30
godzin
60
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
180
godzin
Wykład 1. Pamięć. Sensoryczna pamięć wzrokowa i słuchowa. Pamięć krótkotrwała i długotrwała.
Pamięć deklaratywna (semantyczna i epizodyczna) i proceduralna. Procesy kodowania i
wydobywanie informacji z pamięci trwałej. Złudzenia pamięciowe. Pamięć prospektywna. "Centralne
wąskie gardło" a kodowanie informacji w pamięci trwałej i wydobywanie informacji z pamięci
trwałej. Zakres pamięci roboczej i jego korelaty. Rola pamięci roboczej w interpretowaniu tekstu
rozumowaniu i rozwiązywaniu problemów oraz w kierowaniu działaniem. Długotrwała pamięć
robocza.
Wykład 2 Uczenie się
Procesy uczenia się jako kształtowanie struktury poznawczej, sieciowe modele pamięci, wsteczne
ksztłatowanie pamięci. Koncepcja warunkowania i uczenia się.
Wykład 3. Myślenie. Rola myślenia. Definicje myślenia. Myślenie a świadomość. Mowa a myślenie
Struktura myślenia: materiał, operacje, reguły Rodzaje myślenia: realistyczne i autystyczne, twórcze
i odtwórcze, sensoryczno-motoryczne, wyobrażeniowo-pojęciowego, konkretne i abstrakcyjne Rozwój
202
myślenia. Cechy i indywidualne różnice myślenia. Adaptacyjność procesu myślenia. Zaburzenia
myślenia.
Wykład 4. Rozumowanie i wydawanie sądów
Rozumowanie dedukcyjne, rodzaje sylogizmów. Schemat pragmatyczny w rozumowaniu
dedukcyjnym, indukcyjnym i wnioskowaniu przez analogię, myślenie przyczynowo-skutkowe w
rozumowaniu. Źródła podstawowych błędów w rozumowaniu.
Wykład 5. Kreatywność i twórczość. Metody diagnozowania i stymulacji kreatywnosci twórczej.
Postawa twórecza, sposoby jej mierzenia i rozwijania.
Wykład 6. Procesy decyzyjne. Zachowania i czynności.
Procesy algorytmiczne i heurystyczne strategie wyboru, racjonalność decyzji, sytuacyjne i
osobowościowe determinanty podejmowania decyzji ryzykownych. Zachowania ryzykowne. Cele w
organizacji działania (Reykowski, Pervin) plany w organizacja zachowania (Miller, Galanter,
Pribram), zadania w organizacja zachowania (Tomaszewski)
Wykład 7. Język i komunikacja. Język a umysł. Język i komunikacja: mowa i rozumienie w procesie
komunikacji, Pozawerbalne sygnały percepcyjne w rozumieniu wypowiedzi słownych
Wykład 8. Istota inteligencji. Pojęcie inteligencji. Przegląd klasycznych teorii inteligencji (Galton,
Binet, Stern, Spearman), współczesne definicje inteligencji (jako zdolności uczenia się, jako zdolności
przystosowania się, jako zdolności metapoznawczej). Różnorodność definicji inteligencji konsekwencje praktyczne. Teorie inteligencji. Strukturalne teorie inteligencji. Podstawowe spory
dotyczące struktury inteligencji: modele czynników równorzędnych (podejście Thurstone'a i
Guilforda) oraz modele czynników hierarchicznych (Burt, Vernon, Cattell, Horn, Carroll). Zdolności
ogólne i zdolności specjalne. Spory wokół czynnika g. Jedna czy wiele inteligencji? Krytyka
strukturalnych teorii inteligencji. Poznawcze teorie inteligencji. Elementarne zdolności poznawcze koncepcja Hunta; komponentowa teoria inteligencji według Steinberga (subteoria składników,
doświadczenia i kontekstu). Związek inteligencji z innymi formami funkcjonowania poznawczego
(uwaga, pamięć robocza, strategie poznawcze, kontrola poznawcza). Koncepcja inteligencji
wielorakich. Pojęcie talentu i zdolności specjalne. Sztuczna inteligencja
Wykład 9. Geneza inteligencji i rozwój inteligencji. Inteligencja w rozwoju filogenetycznym (różnice
międzygatunkowe) i ontogenetycznym (zmiany ilościowe, jakościowe i zmiany strukturalne),
inteligencja w rozwoju kulturowym. Rozwojowe teorie inteligencji. Teoria rozwoju inteligencji wg
Piageta. Koncepcje postpiagetowskie – postformalne formy inteligencji. Biologiczne podstawy
inteligencji Pomiar inteligencji. Szybkość przewodzenia nerwowego; spontaniczna czynność
bioelektryczna mózgu, potencjały wywołane a inteligencja. Rola czynników genetycznych i
środowiskowych w kształtowaniu różnic indywidualnych w inteligencji, Ewolucja mózgu a
inteligencja. Pojęcie ilorazu inteligencji jako psychometrycznej miary inteligencji (koncepcje
klasyczne i koncepcja dewiacyjnego II); ogólne zasady konstruowania testów; kontrowersje wokół
stosowania testów inteligencji; społeczne konsekwencje testowego pomiaru inteligencji
Wykład 10. Poznawcza psychologia stosowana
Znaczenie mechanizmów spostrzegania, uczenia się, pamięci, kategoryzacji, myślenia i wnioskowania
oraz procesów decyzyjnych w tworzeniu strategii marketingowych w dziedzinie gospodarczej i
politycznej oraz w zarządzaniu organizacją. Rola inteligencji w życiu codziennym. Powodzenie
życiowe (badania Termana), wykształcenie, uczenie się, efektywność pracy, ubóstwo i patologia życia
codziennego.Psychopatologia wyższych procesów poznawczych - diagnoza i terapia. Podstawy terapii
poznawczej.
203
Literatura:
1.Podstawowa
Strelau, J. Doliński D. (2008) Psychologia. Podręcznik akademicki. GWP, Gdańsk
Sternberg, R.J. (2001) Psychologia poznawcza, Warszawa: WSiP
Nęcka, W., Orzechowski, J, Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza, Warszawa: PWN
Maruszewski, T. (2011). Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańsk: GWP
2. Uzupełniająca
Moor, B.C.J. (1999). Wprowadzenie do psychologii słyszenia, Warszawa: PWN
Milner, A.D.,Goodale, M.A. ((2008), Warszawa: PWN
Buss D.M. (2001) Psychologia ewolucyjna. GWP, Gdańsk
Moskowitz G.B. (2009) Zrozumie siebie i innych, GWP, Gdańsk
Reber A.S. (2000) Słownik psychologiczny. SCHOLAR, Warszawa
Studenski R. (2004) Ryzyko i ryzykowanie. WYD. UŚL. Katowice
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Zofia Dołęga, dr n. med. Borczykowska-Rzepka
Maria
Nazwa przedmiotu: Psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia
Liczba godzin: 60
stacjonarne i
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne nie ma)
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
- przedstawienie pojęć, terminów, praw i zasad opisujacych i tłumaczących prawidłowości rozwoju
psychicznego człowieka od poczęcia do śmierci,
- pokazanie relacji między biologicznymi a społeczno-kulturowymi uwarunkowaniami rozwoju
psychicznego i wskazanie na złożoność interakcji pomiędzy różnymi czynnikami wyznaczającymi
zarówno pozytywne, jak i negatywne efekty rozwoju psychicznego w ciagu całego życia,
- opisanie i wyjaśnienie sposobu funkcjonowania psychologicznego na poszczególnych
etapach/okresach życia ze szczególnym uwzględnieniem sfer funkcjonowania psychologicznego,
okresów jego wzrostu, stabilizacji, kryzysu rozwojowego i regresji,
- analiza czynników ryzyka w kontekście mechanizmów biologicznych dojrzewania i starzenia się
204
organizmu, zadań rozwojowych i zdarzeń życiowych.w ciągu życia,
- wypracowanie refleksyjnego i krytycznego stosunku do koncepcji wyjaśniających mechanizmy
zmian w rozwoju psychicznym,
- przygotowanie absolwentów do samodzielnego uczenia się i kierowania swoim życiem zawodowym
w kontekście poznanych prawidłowości rozwoju, w szczegolności rozwoju zawodowego psychologa,
- kształtowanie etycznej postawy studentów wobec problemów psychologicznych pojawiajacych się w
biegu życia,
- uwrażliwienie studiujących na zagadnienia etyczne związanie z pomocą psychologiczną wobec osób
z problemami rozwojowymi na tle róznych problemów i trudności życiowych.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot:
- zna podstawowe pojęcia służące profesjonalnej charaktrystyce psychologicznej osób w określonym
wieku życia,
- wymienia kryteria tego opisu odwołujac się do wieku metrykalnego, biologicznego, psychologicznego
i społecznego,
- zrelacjonuje podstawowe typowe osiagnięcia w rozwoju psychicznym na poszczególnych etapach
życia,
- zna teorie rozwoju psychicznego osadzone w ramach podstwowych koncepcji psychologicznych
człowieka,
- ma orientację w strategiach i modelach badań nad rozwojem psychicznym
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot:,
- posługuje się terminologią psychologiczną stosowaną w psychologii rozwoju cżłowieka, odróżniając
język potoczny od naukowego,
- u konkretnych osób w danym wieku życia jest w stanie dostrzec typowe i nietypowe cechy zachowań,
objaśnijąc je z punktu widzenia wiedzy o charkterystyce psychologicznej ludzi w danej fazie życia,
- posługując się wiedzą o normie statystycznej lub modelowej dla rozwoju psychicznego, potrafi
wyłowić symptomy zakłóconego rozwoju psychoruchowego lub psychospolecznego oraz formułować
wstępne hipotezy o ich naturze, przyczynie i prognozie,
- potrafi wyjaśnić, na czy polega odstępstwo od normy rozwojowej na podstawie znajomości ogólnych
prawidłowości rozwoju i z punktu widzenia różnych teorii rozwoju,
- umie obliczyć wiek życia danej osoby zgodnie z wymagami diagnozy psychologicznej,
- umie zaprojektować prosty schemat badania psychologicznego w ramach studium przypadku lub
sondażu diagostycznego z wykorzystaniem swobodnych technik diagnostycznych (obserwacja,
rozmowa lub wywiad, orientacujna próba testowa, rysunek lub analiza innego wytworu aktywności
ludzkiej),
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył psychologię rozwoju człowieka:
- jest świadomy konieczności stałego uaktualniania swojej wiedzy o rozwoju psychicznym,
- zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji,
- jest otwarty na poglądy innych i charakteryzuje się potrzebą problemowego ujmowania zagadnień,
- charakteryzuje się postawą etyczną wobec problemów rozwojowych, kierując się zasadami kodeksu
zawodowego psychologa,
- potrafi podjąc się roli zawodowej psychologa, samoograniczając się jednocześnie do funkcji
nieformalnego doradcy, w szczególności w ramach zadań psychoprofilaktyki i promocji prawidłowego
rozwoju psychiczego
205
Metody dydaktyczne:
- wykład prowadzony jest jako informacyjny, omawiajacy zagadnienia teoretyczne i dyskusja
dydaktyczna (25%),
- prezentacje multimedialne, filmy i dyskusje dydaktycze w ramach ćwiczeń (25%) ,
- różne formy samokształcenia (40%),
- realizacja projektu badawczego w ramach studium przypadku (10%).
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie z ćwiczeń z przedmiotu psychologia rozwoju
człowieka, na które składa się;
- przygotowanie merytoryczne, umiejętność problemowego ujmowania zagadnień, udział w dyskusji
w trakcie ćwiczeń (30%);
Warunki zaliczenia ćwiczeń:
- indywidualna prezentacja wybranych zagadnień (10%),
- ocena wykonanego studium przypadku (15%)
- test składający się z zadań zamkniętych i otwartych, obejmujący znajomość treści oraz
umiejętność problemowego ujmowania zagadnień i wyciągania wniosków (40%),
- obecność na zajęciach (5%),
Forma egzamninu końcowego:
- pisemna testowa.
Test w 100% jednorodny, jednokrotnego wyboru z położeniem nacisku na wiedzę teoretyczną oraz
umiejętność wielowątkowego, kategoryzowania informacji zgodnie z różnymi regułami wnioskowania
logicznego: regułą eliminacji najmniej prawdopodobnego, regułą prawda/fałsz, reguła uzupełniania
luk, reguła podwójnego przeczenia, itp.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe: wykład i konsultacje
godzin
40
30
godzin
30
godzin
10
godzin
Godziny kontaktowe; ćwiczenia i konsultacje
40
godzin
Przygotowanie, przeprowadzenie badań
diagnostycznych w reamach studium przypadku
25
godzin
175
godzin
Wykład 1.
Przedmiot psychologii rozwoju. Paradygmat dzieciństwa jako problemu psychologicznego. Wkład
myśli filozoficznej i socjologicznej oraz odkryć neurobiologicznych do psychologii rozwoju Związek
psychologii rozwoju z naukami medycznymi. Zadania psychologii rozwoju. Pojęcie rozwoju i
zdefiniowanie rozwoju psychicznego z punktu widzenia life-span developmental psychology - 5
206
godzin.
Ćwiczenia 1.
Charakterystyka okresu prenatalnego ze szczególnym uwzględnieniem rozwóju mózgu oraz
czynników wpływających na jego prawidłowe kształtowanie się - ćwiczenia - 3 godziny.
Wykład 2.
Strategie badań nad rozwojem.
Opis a wyjaśnianie w badaniach nad rozwojem. Trzy źródła wariancji zmian w rozwoju. Czynniki
wpływające na trafność i rzetelność badań nad rozwojem psychicznym. Strategie: diachroniczne i
synchroniczno - funkcjonalne, eksperymentalne i typu ex post facto (poprzeczne, podłużne i
sekwencyjne). Zalety i wady poszczególnych strategii. Aspekty etyczne w badaniach nad rozwojem
psychicznym - 3 godziny.
Ćwiczenia 2.
Charakterystyka psychoruchowego rozwoju w okresie wczesnego dzieciństwa. Rozwój fizyczny,
somatyczny, motoryczny, emocjonalno-społeczny i poznawczy. Okres prelingwalny a rozwój
językowy. Podstawowe osiągnięcia i potencjał do dalszego rozwoju - 4 godz
Wykład 3.
Pojęcie zegara rozwojowego. Wzory, ścieżki i indywidualne trajektorie rozwoju. Zdarzenia i punkty
zwrotne w rozwoju, ekwipotencjalność i ekwifinalność efektow rozwoju. Zmienność ludzkiego
zachowania a zmienność o charakterze rozwojowym. Rodzaje zmian rozwojowych - zmiany
uniwersalne, wspólne, indywidualne - 4 godziny
Ćwiczenia 3.
Charakterystyka okresu środkowego dzieciństwa. Rozwój językowy, intelektualny, estetyczny,
emocjonalno- społeczny i moralny. Analiza potencialu i zagrożeń w rozwoju - ćwiczenia - 4 godziny
Wykład 4.
Czynniki i wyznaczniki rozwoju psychicznego człowieka. Rodzaje czynników rozwoju: analiza
kauzalna i kondycjonalna. Pojęcie interakcji. Rodzaje stymulacji, pojęcie niszy rozwojowej i
kanalizacji rozwoju. Rola osób znaczących w rozwoju psyhcicznym - 4 godziny.
Ćwiczenia 4.
Charakterystyka psychologiczna okresu późnego dzieciństwa. Dojrzałość szkolna: rozwój
intelektualny, językowy, emocjonalny, społeczny. Kształtowanie zainteresowań i fundamentu
dojrzałych postaw moralnych. Przystosowanie i socjalizacja w okresie szkolnym - 4 godziny.
Wykład 5.
Przegląd koncepcji i teorii rozwojowych. Aspekty biologiczne w rozwoju. Plastyczność mózgu. Teorie
starzenia się. Podejście ewolucyjne, etologiczne, socjobiologiczne w rozumieniu mechanizmów
rozwoju. Okresy sensytywne i krytyczne. Największa gotowość do uczenia. Teoria przywiązania i
rozwój psychoseksualny w świetle współczesnych badań - 4 godziny.
Ćwiczenia 5.
Związki między rozwojem fizycznym i psychicznym w okresie dorastania. Rozwój tożsamości i
osobowości w okresie dorastania. Charakterystyka prawidłowych i zaburzonych wzorców
funkcjonowania adolescentów. Rola rodziny, środowiska rówieśniczego, szkoły i popkultury dla
rozwoju psychospołecznego dorastających - 4 godziny.
Wykład 6.
Modele rozwoju. Problem ciągłości-nieciągłości cech i zmian w rozwoju psychicznym. Interpretacja
przebiegu zmian w modelu mechanistycznym, organizmicznym, kontekstualnym. Koncepcja
ekologiczna Urie Bronfenbrennera - 4 godziny
Cwiczenia 6.
Rozwój psychiczny w okresie młodej dorosłości. Zadania rozwojowe i życiowe. Projektowanie swojego
207
życia i planowanie kariery życiowej. Różne modele rozwoju osobistego - 2 godziny.
Wykład 7.
Zasady i kryteria periodyzacyjne. Wybrane koncepcje periodyzacji rozwoju poznawczego i
reprezentacji poznawczej w modelu stadialnym i cykliczno-fazowym. Stadia rozwoju poznawczego i
moralnego; kontrowersje i spory interpretacyjne. Koncepcja Jeana Piageta, Lawrence’a Kolberga i
Roberta Havighursta. Okres prenatalny, dzieciństwo, dorastanie i dorosłość jako cztery ery życia - 4
godziny.
Ćwiczenia 7.
Charakterystyka funkcjonowania jednostki w okresie średniej dorosłości. Stabilizacja osobowości.
Liczne zadania rozwojowe życiowe a kryzys rozwojowy połowy życia - 2 godziny.
Wykład 8.
Kryzys rozwojowy a kryzys patologiczny. Problem kryzysu wg Lwa S. Wygotskiego. Koncepcja Erika
H. Eriksona jako przykład modelu cykliczno-fazowego. Osiem etapów rozwoju osobowości j w ciągu
życia. Inne propozycje opisu rozwoju psychicznego na przestrzeni życia ze szvczególnym
uwzględnieniem okresów dorosłych - 2 godziny.
Ćwiczenia 8.
Charakterystyka psychologiczna okresu późnej dorosłości. Biologiczne teorie starzenia się.
Psychologia starzenia się i starości. Rozwój czy regresja. - 2 godz.
Ćwiczenia 9.
Prezentacje wybranych problemów rozwoju człowieka na zaliczenie - 3 godziny.
Ćwiczenia 10.
Zaliczenie konspektów sprawozdań z przygotowanych studiów przypadków i zaliczenie zajęć - 2
godziny.
* Brzezińska A., Trempała J., Psychologia rozwoju. W: Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik.
Tom 1.GWP, Gdańsk,2000
* Strelau J., Doliński D., (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. rozdz.12. GWP, Gdańsk,
2008.
Zimbardo P. G., Johnson R.L. McCann W. Psychologia. Kluczowe koncepcje. PWN, Warszawa
,2010, (rozdz.3.).
Schaffer R., Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia. Wyd. UJ, Warszawa, 2010.
* Harwas-Napierała B., Trempała J.,Psychologia rozwoju człowieka. T2. PWN, Warszawa, PWN,
2002.
* Matczak A., Zarys psychologii rozwoju. Wyd. Akademickie ŻAK, Warszawa, 2005.
* Harwas-Napierała B., Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka. T.3. PWN, Warszawa,2002.
* Boyd D., Bee H., Psychologia rozwoju człowieka. Zysk-Ska, Poznań, 2008.
* Brzezińska A. (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju. GWP ,
Gdańsk, 2005.
* Turner J. , Helms D., Psychologia rozwoju człowieka.WSiP, Warszawa, 1999.
* Schaffer R., Psychologia dziecka. PWN, Warszawa, 2005.
* Schaffer R., Rozwój społeczny. Wyd. UJ, Warszawa, 2006
208
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Agnieszka Gałkowska
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (kurs psychologii ogólnej lub podstaw psychologii
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z najważniejszymi problemami badawczym psychologii
społecznej i jej ustaleniami w zakresie poznania społecznego, relacji międzyludzkich, niektórych
zjawisk społecznych. Dostarcza wiedzy pozwalającej na zrozumienie psychologicznych mechanizmów
funkcjonowania społecznego jednostki i małych grup społecznych w zależności od czynników
osobowych, sytuacyjnych i ich interakcji
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje poprawnie głowne pojęcia z dziedziny
psychologii spolecznej, opisuje ich determinanty rozpoznając 3 grupy najczęstszych uwarunkowań
roznicujących poszczegolne "zachowania" spoleczne. Zna klasyczne teorie, modele i eksperymenty
leżące u podstaw kanonu wiedzy z psychologii społecznej.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi objaśnić możliwe przyczyny i
ewentualne skutki zjawisk badanych przez psychologię społeczną. Poddaje analizie sposób myslenia
człowieka o świecie społecznym, identyfikuje mechnizmy zman postaw i techniki wpływu społecznego
wykorzystywanego w komunikatach perswazyjnych roznego typu. W projektowaniu działań
uwzględnia dzialanie omawianych na zjęciach mechanizmow psychologicznych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: W wyniku zapoanzawania się z tresciami przedmiotu student
powinien byc uwrażliwiony na zlożonosc motywów ludzkich dzialan w sytuacjach społecznych,
otwarty na poszukiwanie przynajmniej 3 grup wyjasnien opartych na wiedzy z psychologii społecznej
oraz rozwinąć krytycyzm względem trafności i uzyteczności typowych ludzkich sądów o świecie
społecznym, szczegolnietych d otyczących "innych".
Metody dydaktyczne:
prezentacja multimedialna, wykład, praca indywidualna lub grupowa z casusem, dyskusja
kierowana, fragmenty filmów.., na ćwiczeniach a także drama, analiza przypadku, mini prezentacje
przygotowywane przez studentów, testy
209
Zaliczenie pisemne w formie testu zawierającego pytania wyboru ( punktowane 1/0, uzupełnienia
oraz otwarte( punktowane w zakresie 0 -2pkt). Do zaliczenia wymagane jest 60% poprawnych
odpowiedzi.
Aktywność i stuprocentowa obecność w przypadku cwiczeń podnoszą ocenę z zaliczenia o pół
stopnia.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe , wykład i ćwiczenia
godzin
60
30
godzin
30
godzin
Przygotowanie eseju, prezentacji na ćwiczenia
5
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
125
godzin
Wykłady:
.1. Wprowadzenie. Przedmiot psychologii społecznej, metody używane na gruncie tej nauki i ich
wartość, zachowania społeczne i ich motywy, sposoby wyjaśniania zachowań , główne perspektywy
teoretyczne (2 godz)
2. Poznanie społeczne- cechy ludzkiego myślenia o świecie społecznym. Rodzaje i funkcje schematów
poznawczych.. Heurystyki w formułowaniu sadów społecznych. Stereotypy, uprzedzenia.
dyskryminacja. Możliwości zmniejszania uprzedzeń. (4 godz)
3. Spostrzeganie społeczne. Źródła wiedzy o innych. Modele atrybucji i ich stosowalność. Atrybucje a
różne perspektywy oceniania. Błędy i tendencje w spostrzeganiu i ocenianiu innych. Trafność i
pewność wiedzy o innych.(2 godz)
4. Spostrzeganie siebie. źródła i motywy dążenia do samowiedzy. Znaczenie Ja. Tendencje w ocenie
siebie. Znaczenie poczucia kontroli. Wpływ Ja na spostrzeganie innych. Tożsamość indywidualna i
społeczna. Kierowanie wywieranym wrażeniem – źródła i uwarunkowania zachowań
autoprezentacyjnych, środki autoprezentacji, style i taktyki autoprezentacyjne (4 godz).
5. Interakcje międzyludzkie, niektóre uwarunkowania i konsekwencje. Atrakcyjność wzajemna,
determinanty bliskich związków, natura miłości .Dynamika i funkcjonowania związków
długotrwałych.(2 godz)
210
6. Interakcje międzyludzkie. Pomoc i agresja. Zachowania prospołeczne. Teorie pomocności.
Uwarunkowania gotowości do pomocy. Reagowanie na pomoc. Teorie pochodzenia agresji.
Uwarunkowania zachowań agresywnych. Znaczenie obrazów przemocy w mediach. Możliwości
eliminowania agresji i przemocy..(4 godz)
7. Jednostka w grupie. Znaczenie uczestnictwa w grupie dla jednostki.. Determinanty atrakcyjności
grupy dla jej członków Procesy grupowe ,m.in podejmowanie decyzji . Rywalizacja i współpraca w
grupie. Efektywność pracy zespołowej - determinanty. . Uwarunkowania siły mniejszości. Lider w
grupie. . (2 godz)
8. Postawy i wartości. Wpływ postaw na procesy poznawcze i zachowanie. Możliwości zmiany
postaw. Trwałość zmian. Mechanizmy zmian postaw stosowane w reklamach, kampaniach
społecznych i w pozyskiwaniu wyborców.(4 godz)
9. Wpływ społeczny. Przejawy i mechanizmy wpływu. Motywy uległości wobec wpływu. Techniki
wpływu. Techniki omijania oporu.. Problem odporności na wpływ i jej kształtowania. (4 godz)
10. Różnice kulturowe w zachowaniach społecznych. Typologia kultur wg Hoffstedego. Polska
„kultura narzekania”. Korzyści i koszty narzekania.(2 godz)
Cwiczenia:
1.Wprowadzenie w problematykę psychologii społecznej. Omówienie warunków zaliczenia.
Rozróżnianie czynników wpływających na zachowania społeczne na podstawie analizy przypadku.
2. Metody badań psychologii społecznej. Znaczenie eksperymentu. Projekcja fragmentów filmu
„Cicha furia”. Dyskusja - wnioski z eksperymentu Zimbarda, sytuacja czy osobowość. Krytyczne
spojrzenie na eksperyment Zimbarda (Eyseneck, Dymkowski, Haslan i in.).
3. Poznanie społeczne. Wybrane potoczne teorie natury ludzkiej - prezentacja multimedialna.
Przykłady funkcjonowania stereotypów, uprzedzeń dyskryminacji w rzeczywistości społecznej.
Pomiar stereotypów i uprzedzeń. Potoczne koncepcje świata i ich konsekwencje.
4. Interpretacja zachowań innych osób. Wyjaśnienia oferowane przez teorie atrybucji. Prezentacja
multimedialna na temat teorii atrybucji . Destrukcyjne i konstruktywne sposoby wyjaśniania
przyczyn zachowań ( pesymizm i optymizm).
5. „Ja” i jego rola w procesach interpersonalnych. Prezentacja multimedialna na temat zniekształceń
w poznawaniu siebie. Wyjaśnianie sukcesów i porażek. Konsekwencje optymistycznego i
pesymistycznego stylu wyjaśniania. Możliwości pomiaru .
6. Kompetencje społeczne i autoprezentacja. Skuteczność różnych form autoprezentacji. Prezentacja
multimedialna na temat ingracjacji.. Ćwiczenia w rozpoznawaniu i stosowaniu taktyk
autoprezentacyjnych. Autoprezentacja w sieci. Pomiar kompetencji społecznych.
7. Atrakcyjność interpersonalna a związki. Prezentacja multimedialna na temat koncepcji miłości.
Teoria Giddensa czystej relacji i jej wpływ na związki. Związki "zdrowe" i "toksyczne" .Rozwój
związków, atrybucje w związkach udanych i nieszczęśliwych. Dyskusja na temat manipulacji w
bliskich związkach.
8. Zachowania prospołeczne. Modelowania zachowań prospołecznych - analiza przykładów.
211
Znaczenie empatii i jej pomiar. Problem tożsamości społecznej a zachowania względem innych.
9. Zachowania antyspołeczne. Agresja. Agresja w życiu. społecznym, agresywne zachowania na
drodze. Internetowe formy zachowań agresywnych - prezentacja multimedialna. . Możliwości
zmniejszania agresji w kontaktach międzyludzkich. Trening zastępowania agresji Goldsteina.
10. Postawy i zmiana postaw. Prezentacja multimedialna na temat technik perswazji. Ćwiczenia
praktyczne, także z tekstem (identyfikacja wykorzystanych technik). Badanie postaw - poznawanie
skal.
11. Wpływ społeczny. Rodzaje i przejawy oporu względem wpływu - prezentacja multimedialna.
Rozpoznawanie i wykorzystywanie technik wpływu -ćwiczenia praktyczne. Projektowanie badań.
10. Grupa i procesy grupowe. Prezentacja multimedialna na temat grup „toksycznych” typu sekta.
Doświadczenie wpływu procesów grupowych (symulacja i gra). Rywalizacja i współpraca – dylemat
więźnia.
11. Struktura grup. Władza i przywództwo. Podstawy władzy. Style kierowania.
12. Podsumowanie zajęć, relacje z badań, powtórzenie materiału, test końcowy
13. Omówienie sprawdzianu, wystawienie ocen. Fragmenty filmu na temat propagandy Gebbelsa.
Aronson, E. (2005) Człowiek istota społeczna, Warszawa: PWN.
+ „czarny” Aronson - wybór tekstów
Aronson, E., Wilson, T., Akert, R. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań:
Zysk i S-ka.
Kenrick, D. T., Neurberg, S. L., Cialdini, R. B. (2002). Psychologia społeczna. Rozwiązane
tajemnice. Gdańsk: GWP.
Doliński, D.(2000). Psychologia wpływu społecznego, Wrocław:Towarzystwo Przyjaciół
Osolineum.,.
Strelau, J. (red) (2000).Psychologia. Podręcznik Akademicki. t. 2 i 3, Gdańsk, GWP,
Wojciszke, B.(2005).Człowiek wśród ludzi, Warszawa: Scholar.
Uzupełniająca
Cialdini, R. B. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk; GWP.
Brown, R. (2006). Procesy grupowe. Gdańsk, GWP.
Macrae, C.,. Stangor, Ch,.Hewstone, M.(1999) Stereotypy i uprzedzenia, Gdańsk GWP.
Nęcki, Z. (1990). Wzajemna atrakcyjność, Warszawa, Wiedza Powszechna,.
Pratkanis, A., Aronson, E. (2003), Wiek propagandy, Warszawa: PWN,
Szmajke, A. (1999) Autoprezentacja. Maski, Pozy .Miny, Olsztyn, Ursa consulting.
Olster, C.K. (2002). Grupy. Psychologia społeczna, Zysk i S-ka, Warszawa
Tokarz, M. (2006) Argumentacja, Perswazja, Manipulacja. Gdańsk: GWP,
Sędek, G. (1983) Przegląd badań i modeli teoretycznych zjawiska wyuczonej bezradności,
Przegląd Psychologiczny”, 3, 587 -610
Kossowska, M. Kofta, M.,(red.), (2009) Psychologia poznania społecznego PWN Warszawa,.
Zimbardo, P., (2010). Efekt Lucyfera, Warszawa: PWN
212
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Natalia Wiszniakowa-Zelinskiy
Nazwa przedmiotu: Rozwój potencjału człowieka
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (nie ma
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
CEL :Poznanie naukowych koncepcji, prawidłowości i zasad, związanych z rozwojem potencjału
człowieka i praktycznym zastosowaniem psychologicznych metod grupowych oraz weryfikacja
nowoczesnych teorii tej nauki w praktyce i działalności profesjonalnej Celem zajęć jest dostarczenie
wiedzy na temat głównych nurtów myśli psychologicznej: rozwój potencjalu człowieka.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: posiada wiedzę o różnych kategoriach psychologicznych,
oraz ich właściwościach, o głównych ideach będących przedmiotem ekzaminu, o przedstawicielach
najważniejszych kierunków psychologii rozwoju potencjału człowieka.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi identyfikować cechy i idee przewodnie
głównych nurtów myśli psychologicznej, analizuje wybrane problemy w perspektywie historycznej,
posiada umiejętność swobodnego dokonywania porównań między nimi, umie wskazać na twórców
kierunków psychologii rozwoju potencjału czlowieka na etapach rozwóju i samorozwoju.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy konieczności
stałego uaktualniania wiedzy, zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych
informacji, jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia dyskusji na tematy związane z
psychologii rozwoju potencjału człowieka.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (30%), problemowy (40%) i konwersatoryjny (30%.)
Metody : omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, , dyskusja dydaktyczna,
symulacja, metoda problemowa, film, analiza przypadków, kreatywnie metody brainstorminga i
burzy mózgów.)..
Egzamin
Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje:
213
1.
Przewidywania i wyjaśniania metod rozwóju potencjału człowieka oraz wykorzystywania
wiedzy z zakresu psychologii osobowości do kształtowania kreatywnego potencjału człowieka;
2.
Aplikowania wiedzy teoretycznej do konkretnych sytuacji życia codziennego;
3.
Diagnozowania potencjału człowieka (poziomu konfliktów, postaw, stereotypów) oraz
opracowywania procedur zmierzających do zmiany zaobserwowanego stanu.
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
20
godzin
15
godzin
Inne formy
10
godzin
Inne formy
15
godzin
85
godzin
1. MODELOWANIE KONCEPCJI KREATYWNEGO POTENCJAŁU CZŁOWIERA 3 godz.
1.2. Kategorie kreatywnego potencjału człowieka
1.3. Charakterystyka koncepcji rozwoju kreatywnego potencjału
1.4. Kreatywność jako proces rozwoju potencjału człowieka
II. ROZWÓJ POTENCJAŁU CZŁOWIEKA 4godz.
2.1. Dojrzałość twórcza i rozwój potencjału kreatywnego
2.2. Zagadnienia sensu życia w strukturze potencjału
człowieka
2.3. Kształtowanie się duchowe w rozwoju potencjału
2.4. Ekologia rozwoju osobowości w procesie duchowego odrodzenia
III. HISTORIA BADAŃ NAD POTENCJAŁEM
CZŁOWIEKA 4 gpdz
3.1.
Diagnostyka kreatywnego potencjału w ujęciu historycznym
3.2.
Psychologiczne metody diagnozowania. Test „Kreatywny potencjał ” Autor Natalia
Wiszniakowa-Zelinskiy
3.3.
Swobodny wywiad „Twórcza osobowość”, jako metoda
badania osobowości twórczej.
3.4. Test niedokończonych zdań „Twórcza osobowość”
IV. SPOSOBY ROZWIJANIA POTENCJAŁU 4 godz
4.1 . Procesy innowacyjne w rozwoju potencjału
4.2. Metody heurystyczne stosowane w rozwoju potencjału człowieka
4.3. Problematyka rozwoju potencjału twórczego w
działalności zawodowej
4.4. Prognozowanie osobistej przyszłości w rozwoju potencjału
214
człowieka
4.5. Autorska metoda kreatywnego modelowania osobistej
przyszłości
4.6 Uzdolnienia i talent jako ważne fenomeny kreatywnego
potencjału człowieka
4.7. Stosowana psychologia rozwoju duchowego potencjału.
.•
1.
Dąbrowski K., Rozwój osoby [w:] Teorii Dezintegracji Pozytywnej, pod red. Cz. Cekiery.
Gdańsk, 2000.
2.
Karwowskij M. Identyfikacja potencjału twórczego. Teoria - metodologia - diagnostyka.
Wydaw. „Psychopedagogiczne TRANSGRESJE”, -Warszawa , 2006.
3.
Matusewicz C. Psychologia wartości. Poznań 1975.
4.
Popielski, K. Człowiek egzystencja podmiotowo-osobowa. W:K.Popielski (red.). CzłowiekWartości-Sens. Studia z psychologii egzystencjalnej, (s.25-47). Lublin:Wyd. KUL, 1996.
5.
Obuchowski K. Człowiek Intencjonalny, czyli o Tym, jak Być Sobą Wyd.: Rebis Dom
Wydawniczy. Warszawa, 2000.
6.
Strelau J., Doliński D., Psychologia. Podręcznik akademicki, Tom II, GWP, 2008.
7.
Wiszniakowa N. Akmeologia kreatywna. Psychologia kreatywności i osiągania
szczytowej dojrzałości twórczej człowieka dorosłego,. Wydaw. Instytutu Postępowania
Twórczego IPT, Łodź , 2003.
•
•
•
•
Frankl W., Człowiek w poszukiwaniach sensu., 1990
•
Guilford J. P., Some theoretical viewson creativity, [w:] Helson H. (red.), Contemporary
approaches to psychology, New York, 1967.
•
Maslow A., The farther reachesqof human nature, New York, 1971
•
Moreno J. L., Sociometry and the Science of Man, New York, 1956
•
Rodgers K., O gruppowoj psichoterapii, Moskwa, 1993
•
Sones T. P., Creative learning in perspective, London, 1972
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Natalia Wiszniakowa - Zelinskiy, mgr Pawłowska
Magdalena
Nazwa przedmiotu: Trening umiejętności osobistych
Formuła zajęć: warsztaty
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
215
 Kierunkowe
Cele przedmiotu:
Cel - doskonalenie profesjonalnego mistrzostwa i psychologicznej kompetencji specjalistów w
przyswajaniu sobie konstruktywnych metod i rozwiązania praktycznych społeczno –
psychologicznych problemów komunikacji służbowych z personelem grupowego modelowania
aktywno społecznego kontaktu edukacji oraz efektywnych związków współpracy.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: nabycie teoretycznej wiedzy do stosowania w
psychologicznej działalności:
otrzymanie praktycznych umiejętności, co do wdrożenia psychologicznych technologii i metod
konstruktywnych decyzji w zastosowaniu do socjalno – psychologicznych problemów.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi efektywnie komunikować na podstawie
nabytych psychologicznych metod organizacji i przeprowadzenie kontaktów służbowych w planie
werbalnym i niewerbalnym oraz efektywnego związku współpracy.
POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy konieczności stałego uaktualniania
praktychnej wiedzy, zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji,
jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia dyskusji na tematy komunikacji interpersonalne,
ma konstruktywni zdolności specjalista.
Metody dydaktyczne:
Trening psychologichny,, Umiejętności osobistych " prezentacja multimedialna, omawianie
przypadków, rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, symulacja, metoda problemowa, gry
dydaktyczne, inscenizacje, film..
Psychologiczny trening prowadzony jako informacyjny (10%), problemowy (30%) i konwersatoryjny
(60%).
Zaliczenie. Test z położeniem nacisku na pytania otwarte, ma na celu zweryfikować zamierzony efekt
kształcenia polegający na umiejętności problemowego ujęcia zagadnień oraz prezentacji wniosków
psychologicznych treningów. Proporcje pytań otwartych do problemowych: od 30% do 70%.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe: psychologichny trening
godzin
30
216
Przygotowanie się do zajęć
20
godzin
Przygotowanie się do zaliczenia
30
godzin
Przygotowanie scenariuchu psychologicznego treningu
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
Tematy i podstawowa treść
„Trening umiejętności osobistychj”:Kształcenie w zakresie psychologii osobowej i
społecznej:
1.Podstawowe podejścia praktyczne w psychologii osobowej i społecznej.
2.Metody rozwoju komunikacje interpersonalną
3.Stereotypy i uprzedzenia. Spostrzeganie siebie i innych.
4.Tożsamość indywidualna i społeczna. Spostrzeganie siebie i innych.
5. Samoocena i jej rola w regulacji zachowania.
6. Próżniactwo społeczne. Naśladownictwo, konformizm i posłuszeństwo
7. Mechanizmy i taktyki wywierania wpływu społecznego.
8. Współzależność społeczna i konflikt.
9. Atrakcyjność interpersonalna.
10. Autoprezentacja. Obronne i asertywne taktyki autoprezentacji. Intrapersonalne i
interpersonalne konsekwencje autoprezentacji.
11. Grupa społeczna. Struktura i funkcjonowanie grupy. Zadaniowe funkcjonowanie grupy.
12. Komunikowanie się w grupie.
13 Psychologia konfliktów jako nauka i praktyka
14 Klasyfikacja i charakterystyka typów i rodzajów konfliktów
15Przyczyny i źródła konfliktów
16 Cechy twórcze konfliktu
17. Konflikt i twórczość
18. Psychologiczne rady dotyczące twórczej reakcji na konflikt
19. Charakterystyka etapów analizy zewnętrznych konfliktów
20.Podstawowe metody rozwiązywania zewnętrznych konfliktów
21. Propozycje rozstrzygania konfliktów
22. Kierunki pracy pośrednika w sytuacji konfliktowej
23. Trening jako aktywna, stosowana forma nauczania
psychologii konfliktów
24. Psychologiczne podejścia i rodzaje praktyki treningowej
25.Technologia przeprowadzania treningów związanych z
psychologią konfliktów
26.Scenariusze psychotreningów
27. Szczegóły i metody rozwiązywania konfliktów wewnętrznych
w procesie konsultowania indywidualnego
28. Podstawowe zasady i metody konsultowania indywidualnego
29.Specyfikacja podstawowych technologii i technik na każdym
etapie konsultowania indywidualnego
30. Zawodowe szczegóły mistrzostwa psychologa od spraw
217
konfliktu
31. Technologia przezwyciężenia kompleksu
niedowartościowania
32. Lęk jako mechanizm kompleksów i konfliktów wewnętrznych
33. Charakterystyka podstawowych faz i strategii organizacji psychodramy
34. Logoterapia ukierunkowana na znalezienie sensu życia i stosowania w wewnętrznych
konfliktach
Kształcenie w zakresie stosowanej psychologii osobowej i społecznej „:
1.
Podstawowe podejścia praktyczne w psychologii społecznej.
2.
Metody rozwoju komunikacje interpersonalną
3.
Stereotypy i uprzedzenia. Spostrzeganie siebie i innych.
4.
Tożsamość indywidualna i społeczna. Spostrzeganie siebie i innych.
5.
Samoocena i jej rola w regulacji zachowania.
6.
Próżniactwo społeczne. Naśladownictwo, konformizm i posłuszeństwo
7.
Mechanizmy i taktyki wywierania wpływu społecznego.
8.
Współzależność społeczna i konflikt.
9.
Atrakcyjność interpersonalna.
10.
Autoprezentacja. Obronne i asertywne taktyki autoprezentacji. Intrapersonalne i
interpersonalne konsekwencje autoprezentacji.
11.
Grupa społeczna. Struktura i funkcjonowanie grupy. Zadaniowe funkcjonowanie grupy.
12.
Komunikowanie się w grupie.
1. Aronson E, Wilson T, Akert R . Psychologia społeczna. Gdańsk: GWP, 1997.
2. Aronson E. Człowiek istota społeczna. Warszawa: PWN., 1994.
3. Brown R . Social psychology. New York: Free Press, 1986.
4. DomachowskiW. Przewodnik po psychologii społecznej. Warszawa: PWN, 1999.
5. Migdał K. Psychologia w praktyce społecznej. Warszawa WSE, 2001.
Literatura
6. Douglas T., Steven L., Neuberg Robert B. Psychologia społeczna. Gdańsk WP, 2006.
7 . Vishnyakova N. The conflict – resolve it creatively Practical training on conflictology Xlibris ,
California, 2010.
ROK II SEMESTR III
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
218
Syllabus
Specjalność: Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: mgr inż. Mariusz Grzyb
Nazwa przedmiotu: Technologia informacyjna
Formuła zajęć (np. wykład): zajęcia w laboratorium komputerowym, ćwiczenia
Typ studiów: stacjonarne
Liczba godzin: 30
Semestr (np. pierwszy): trzeci
Warunki wstępne: podstawowa znajomość obsługi komputera
Cele przedmiotu:
Celem kształcenia jest zdobycie przez studentów podstawowej wiedzy teoretycznej i praktycznej
obsługi komputera, edycji tekstów i dokumentów tekstowych, prezentowania danych i informacji
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: opisuje sposoby zapisu plików na dysku sieciowym oraz
poprawną edycje tekstu, wymienia rodzaje edytorów i przeglądarek internetowych, wskaże poprawną
edycje czcionki i akapitów, list numerowanych i wypunktowanych, zasady tworzenia tabel i ich
numerowania, dokumentów seryjnych i dużych dokumentów, definiuje zasady poprawnego
przygotowania prezentacji, rozpoznaje rodzaje danych wprowadzanych do arkusza, wskaże
odpowiednie funkcje do obliczeń arkuszowych, przedstawi dane na wykresie, potrafi przeglądać strony
internetowe i wyszukiwać informacje w sieci Internet, krytycznie ocenia wyszukane informacje
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: zaloguje się poprawnie do systemu
operacyjnego, utworzy własny folder w folderze grupy, zapisze pliki we własnym folderze, edytuje
samodzielnie tekst przy użyciu edytora tekstu, zmienia ustawienia strony, korzysta z tabulatorów,
219
tworzy listy numerowane, wypunktowane, utworzy tabele wraz z numerowaniem, wstawia kształty i
rysunki do tworzonych dokumentów, przygotuje korespondencje seryjne, pracuje z dużymi
dokumentami wykorzystując nagłówki, sekcje, indeksy, spisy oraz komentarze i śledzenie zmian ,
swobodnie stosuje style podczas edycji tekstu, wykorzystuje przypisy dolne i końcowe, wprowadza
dane do arkusza kalkulacyjnego, stosuje funkcje obliczeniowe, zarządza danymi w arkuszu, edytuje
samodzielnie stworzone prezentacje, potrafi utworzyć własną, stosuje szablony i wzorce prezentacji,
wykorzysta multimedia, grafiki i wykresy oraz różne sposoby zapisu i odtwarzania prezentacji,
korzysta z przeglądarek internetowych, wyszukuje informacje z wykorzystaniem zaawansowanych
możliwości wyszukiwarek
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: objaśni sposoby poprawnej edycji
tekstu, analizuje tekst pod katem jego edycji i zastosowania możliwości edytorów tekstu, zaprojektuje
prezentacje wraz ze wzorcem, rozwiązuje problemy napotkane podczas edycji tekstu, obliczeń
arkuszowych, tworzenia prezentacji wyszukiwania informacji, wykorzysta zaawansowane możliwości
edytorów tekstu i programów do tworzenia prezentacji, oceni i analizuje wyszukane informacje w sieci
Internet
Metody dydaktyczne:
Zajęcia są prowadzone w salach komputerowych, wyposażonych w odpowiednią ilość komputerów,
tak aby dla jednego studenta było co najmniej jedno stanowisko komputerowe. Komputery
wyposażono w system operacyjny Windows 7/XP, pakiet MS Office 2010 PL, przeglądarkę
Internetowe Internet Explorer. Na zajęciach jest wykorzystywany projektor multimedialny oraz
materiały dydaktyczne w wersji elektronicznej zamieszczone na platformie e-learningowej oraz blogu
prowadzącego.
Ocenie podlega praca praktyczna wykonana przy użyciu komputera z zainstalowanym edytorem tekstu
– student otrzymuje dokument z poleceniami w wersji elektronicznej. W edytorze MS Word 2010 PL
student przygotowuje dokument według poleceń i zapisuje go we wskazanym miejscu. Dokument
powinien odpowiadać wzorcowi i powinien być zapisany we wskazanym miejscu.
Ocenie podlega praca praktyczna wykonana przy użyciu komputera z zainstalowanym arkuszem
kalkulacyjnym – student otrzymuje dokument z poleceniami w wersji elektronicznej. W arkuszu
kalkulacyjnym MS Excel 2010 PL student przygotowuje zadania według poleceń i zapisuje plik we
wskazanym miejscu. Arkusze powinny zawierać prawidłowo rozwiązane zadania i plik powinien być
zapisany we wskazanym miejscu.
Ocenie podlega również wykonanie prezentacji w MS PowerPoint 2003/2007/2010 oraz zadania
wykonane przy użyciu platformy e-learningowej. Oceną końcową jest wypadkowa ocen z
poszczególnych zaliczeń.
220
Forma aktywności
aktywności
Godziny kontaktowe:
zajęcia w laboratorium komputerowym,
ćwiczenia
30
godzin
przygotowanie do zajęć, lektury
12
godzin
przygotowanie pracy zaliczeniowej
12
godzin
praca przy użyciu platformy e-learningowej
16
godzin
Sumaryczna liczba punktów ECTS: 3
70
Przewidywana praca własna studenta:
1) Podstawy obsługi komputera, logowanie do systemu, nazwa użytkownika i hasło
2) Zarządzanie folderami na dysku sieciowym, kopiowanie, przenoszenie, usuwanie plików
3) Korzystamy z przegladarki Internetowej, rodzaje przegladarek i ich mozlwości
4) Dostęp do platformy e-learnigowej, pierwsze logowanie, kurs wprowadzający do obsługi
5) Wyszukiwanie informacji w sieci Internet, rodzaje wyszukiwarek
6) Zaawansowane możliwości wyszukiwarek internetowych
7) Obsługa programu MS Word2010 PL, praca na wstęgach, rodzaje edytorów tekstu
8) Wprowadzanie i prosta edycja tekstu, zapisywanie dokumentu na dysku sieciowym
9) Formatowanie dokumentu – zmiana ustawień czcionki , akapitu, ustawień i układu strony
10) Wstawianie i formatowanie rysunków w dokumencie (autokształty, cliparty, rysunki z pliku, WordArt)
11) Ustawienia tabulatorów, podział tekstu na kolumny
12) Linie poziome, nagłowek i stopka, nagłówki i sekcje
13) Tworzenie list wypunktowanych i numerowanych, konspektów numerowanych
14) Wstawianie odwołań w dokumencie, przypios dolny, przypis końcowy
15) Tworzenie i edycja tabel, wstawianie podpisów do tabel i zarządzanie nimi
16) Tworzenie dokumentów seryjnych – listy seryjne, koperty
17) Drukowanie domumentów, ustawienia drukowania, drukowanie do pliku
18) Pisownia i gramatyka, tazausus, statystyka, język w dokumencie
19) Praca z dużym dokumentem – stosowanie stylów, tworzenie spisów (treści, rysunków) i indeksu
20) Kometarze, śledzenie zmian w dokumencie, praca grupowa
21) Obsługa programy MS Excel 2010 PL, wprowadzanie i edycja danych
22) Format danych, formatowanie komórek, proste obliczenia
23) Tworzenie i edycja formuł matematycznych i logicznych
24) Wprowadzamy dane, podstawowe funkcje obliczeniowe
25) Sortowanie, filtrowanie danych, przygotowanie do wydruku
26) Prezentowanie danych na wykresach, praca z wieloma arkuszami.
27) Obsługa MS PowerPoint 2010 PL, zastosowanie szablonów prezentacji oraz wykonanie wzorca slajdu
28) Wykorzystanie grafiki SmartArt oraz wykresów, przygotowanie prezentacji
29) Praca z programem do tworzenia prezentacji, ustawienia przejść i animacji
30) Wykorzystanie multimediów, przygotowanie pokazu slajdów oraz możliwości zapisywania prezentacji
221
Word 2010 PL pierwsza pomoc, Magdalena Gunia, Wyd.: HELION
Word 2007 PL, Chris Grover, [tł. Julia Szajkowska, Ireneusz Jakóbik], Wyd.: HELION
Word 2007 PL, Grzegorz Kowalczyk, Wyd.: HELION
Excel 2010 PL, ćwiczenia praktyczne dla bystrzaków, Colin Banfield, John Walkenbach, [tł. Maria
Chaniewska], Wyd.: HELION
Excel 2010 PL. Biblia, wiedza obiecana, John Walkenbach, Wyd.: HELION
Obszar technologii informacyjnych. T. 1, poziomy A i B, red. Krzysztof Juryk, Wyd. Europejski Instytut
Edukacji Informatycznej
Obszar technologii informacyjnych. T. 2, poziomy A i B, red. Krzysztof Juryk, Wyd. Europejski Instytut
Edukacji Informatycznej
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Metodologia badań psychologicznych
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawami metodologii nauk w ogóle, metodologii nauk społecznych a w
szczególności metodologii badań psychologicznych. Nauczenie świadomości metodologicznej,
myślenia i rozumowania naukowego i empirycznego, w kategoriach hipotez badawczych, nauczenie
zasad planów eksperymentalnych i quasi-eksperymentalnych, zapoznanie z etycznymi problemami
badań naukowych, zapoznanie z najważniejszymi podstawami analizy statystycznej.
WIEDZA: Zrozumienie istoty poznania naukow go i odróżnienie go od innch form poznania i opisu
rzeczywiostości, zrozumienie najważniejszych funkcji i celów poznania naukoqwego, odróżnienie
podejścia nomotetycznego od idiograficznego, poznanie zasad metododologii ogólnej, zasad
metodologii nauk społecznych oraz medodologii psychologii jako nauki. Student powinien zapoznać
się z teoretycznymi podstawami najważniejszych metod badawczych w psychologii, a zwłaszcza takich
metod jak eksperyment, quasi-eksperyment, obserwacja, badania korelacyjne, badania jakościowe.
222
Student powinien także poznać najważniejsze metody badania inteligencji, osobowści a także badań w
wybranych kluczowych dziedzinach jak badanie stresu czy zdolności twórczych
UMIEJĘTNOŚCI: Student powienien umieć zaprojektować i przeprowadzić badanie naukowe w
dziedzinie psychologii. W szczególności powinien umieć przeprowadzić prawdiłową obserwację
psychologiczną, prawidłowy eksperyment psychologiczny, prawidłowe badanie korelacyjne. Ponieważ
w tym samym czasie odbywać będzie także zajęcia z podstaw statystyk, pod koniec semestru powinien
umieć w pełni zinterpretpować wyniki badania pod kątem analizy matematycznej i umieć wyciągnąć z
nich właściwe wnioski. Powinien także opanować wiedzę i umiejętności w zakresie zasad
przedstawiania wyników badań naukowych i publikowania ich w pracy naukowej z dziedziny
psychologii.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student pownienien rozumieć wagę prawidłowo zaplanowanych i
przeporwadzonych badań naukowych w zakresie psychologii. Powinien nauczyc się myślec naukowo,
a więc w sposób racjonalny, krytyczny i ścisły. Powinien w pełni przyjąć etyczną postawę naukowca, a
wiec służyć przede wszystkim prwdzie, pod żadnym pozorem nie naciągać, nie fałszować ani wymyślać
danych, nigdy nie dopuszczać się jakiejkolwiek formy naukowego plagiatu a jednocześnie dbać o to,
aby jakiekolwiek badanie psychologicznie nie przyniosło jakiejkolwiek szkody badanym osobom.
Metody dydaktyczne:
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, symulacja, metoda problemowa, gry dydaktyczne,
prezentacja tesów psychologicznych, przykładowe badania psychologiczne
Forma aktywności
45
godzin
30
godzin
30
godzin
Przygotowanie projektu badwczego, referatu, eseju,
prezentacji
Inne formy
15
godzin
godzin
Inne formy
godzin
120
godzin
Treść wykładów :
Wykład 1.
Wstęp do metodologii Cele nauczania metodologii. Cechy poznania naukowego, zasada
racjonalności, schematy sprawdzania: pozytywny (konfirmacjonizm) i negatywny (falsyfikacjonizm).
Wykład 2.
Poznanie psychologiczne jako poznanie naukowe. Psychologia jako nauka empiryczna
223
Etapy badania naukowego (psychologicznego).
Wykład 3.
Zmienne. Interakcje zmiennych. Operacjonalizacja zmiennych.
Wykład 4.
Problemy i hipotezy badawcze. Model eksperymentalny: jedno-jednozmiennowy i wielojednozmiennowy. Zasada randomizacji.
Wykład 5.
Pojęcie kontroli zmiennych niezależnych. Wariancja wyjaśniona versus wariancja błędu.
Wykład 6.
Podstawowe plany eksperymentalne i quasi-eksperymentalne. Rola pretestu zmiennej zależnej. Ocena
dynamiki zmiany: trafność wewnętrzna i trafność zewnętrzna, czynniki uszkadzające trafność planów
eksperymentalnych i quasi-eksperymentalnych. Model ex post facto.
Wykład 7.
Model regresji liniowej: odmiana jedno-jednozmiennowa i odmiana jedno-wielozmiennowa, strategie
budowy modelu, zmienne jakościowe i ich interakcje w modelu regresji liniowej, interpretacja
geometryczna modelu.
Wykład 8.
Pomiar w psychologii. Grupowanie danych, sposoby graficznego przedstawiania danych.
Wykład 9.
Oznaczenia parametrów rozkładu cechy w populacji. Podstawowe charakterystyki rozkładu jednej
zmiennej. Wartość oczekiwana i wariancja zmiennej losowej. Parametry rozkładu dwuwymiarowego
zmiennej losowej. Regresja I i II rodzaju.
Wykład 10.
Metody badania współzależności liniowej dwóch cech (korelacja - regresja). Obliczanie rozkładu
średniej i różnicy średnich, rozkładu wariancji z próby i ilorazu wariancji z dwóch prób. Metody
uzyskiwania estymatorów. Obliczanie przedziałów ufności.
Wykład 11.
Analiza wariancji z klasyfikacją pojedynczą. Wyodrębnianie trendu i wahań sezonowych.
Wykład 12.
Próba jako reprezentacja populacji. Etapy wnioskowania statystycznego.
Wykład 13.
Interakcja psycholog-osoba uczestnicząca w badaniu jako źródło artefaktów -oczekiwania
interpersonalne badacza (R. Rosenthal), lęk przed oceną (M. J. Rosenberg), status
motywacyjny osoby uczestniczącej w badaniu. Wskazówki sugerujące hipotezę (M. T. Ornea).
Wykład 14.
Etyczne problemy badań naukowych. Świadomość metodologiczna.
Wykład 15.
Praktyka społeczna a psychologia. Zasady sporządzania raportu z badań empirycznych i zasady
sporządzania bibliografii.
Babbie, E.: Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Brzeziński, J. Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Psychologia. Podręcznik akademicki (pod red. Jana Strelaua i D. Dolińskiego ), tom 1, str. 175-302,
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008
Shaughnessy, J.J., Zechmeister, E.B., Zechmeister, J.S. Metody badawcze w psychologii, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002
Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (pod red G.A. Ferguson, Y. Takane), Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2007
Cleary, A. Instrumentalizacja badań psychologicznych, PWN, Warszawa 1984
Brzeziński, J. Stachowski, R. Zastosowanie analizy wariancji w eksperymentalnych badaniach
psychologicznych, PWN, Warszawa 1981
Góralski, A.: Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii, PWN, Warszawa 1976
224
Marek, T., Noworol, Cz. Wprowadzenie do analizy sekwencyjnej. Statystyka dla psychologów. UJ,
Kraków 1983
Okóń, J. Analiza czynnikowa w psychologii, PWN, Warszawa 1964.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Małgorzata Leśniak, mgr Karol Wolski, mgr Artur Daren, mgr
Paweł Napieracz
Nazwa przedmiotu: Podstawy statystyki dla psychologów
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zaznajomienie słuchaczy z metodami statystyki opisowej, wybranych jedno- i
dwuwymiarowych metod wnioskowania statystycznego oraz metod grupowania, co pozwoli na
samodzielne wykonywanie statystycznych opracowań wyników badań oraz przedstawiania w formie
pisemnej stosownych raportów z badań. Przedmiot ten otwiera blok zajęć poświęconych metodologii i
statystyce w badaniach naukowych.
WIEDZA: posiada wiedzę o metodach grupowania danych, graficznego ich przedstawiania, wie co to
jest zmienna, jakie są jej rodzaje, zna parametry opisowe wartości jednej zmiennej i wie, jakie są
relacje między nimi; wie jakie są miary rozproszenia; posiada wiedzę na temat istoty współzależności
między zmiennymi, wie co to jest korelacja i regresja, wie na czym polega wnioskowanie statystyczne i
jakie są rodzaje testów służących do weryfikacji hipotez statystycznych
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi posługiwać się pojęciami populacji, zmiennej, potrafi wyznaczyć
parametry opisowe szeregu statystycznego, posiada umiejętność wyznaczenia podstawowych miar
rozproszenia, umie sformułować w poprawny sposób hipotezę badawczą, a także ją zweryfikować przy
pomocy odpowiednich testów statystycznych.
zespole.
Metody dydaktyczne:
225
Praca w małych grupach, analiza i rozwiązywanie studiów przypadków, układanka
grupowa/Aronsona, mini wykład, zadania indywidualne oraz grupowe, burza mózgów, omówienie
zagadnień teoretycznych przez prowadzącego, analiza nagrań video, praca z programem
STATISTICA - ćwiczenia oraz wykład informacyjny
Egzamin pisemny. 3 kolokwia, średnia ocen z kolokwiów stanowi ocenę z ćwiczeń.Ocena z całego
kursu składa się z oceny z ćwiczeń oraz oceny z egzaminu/wykładu
Forma aktywności
Godziny kontaktowe wykład oraz ćwiczenia
45
godzin
10
godzin
30
godzin
Przygotowanie się do kollokwiów
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1.
„Statystyka jest zarówno nauką, techniką, jak i sztuką – nowo odkrytą logiką traktowania
niepewności i podejmowania roztropnych decyzji” , czyli krótkie wprowadzenie do historii statystyki,
jej celów i zasadności nauczania tego przedmiotu studentów kierunków humanistycznych
(społecznych). Wprowadzenie do analizy opisowej rozkładu empirycznego jednej zmiennej. Rodzaje
zmiennych, rozkład zmiennych, prezentacje graficzne rozkładu cechy w badanej grupie (2 h).
2.
Charakterystyki liczbowe zbiorowości statystycznych. Przeciętne; średnia arytmetyczna,
mediana, wartości ćwiartkowe, modalna. Miary dyspersji, współczynnik zmienności, miary asymetrii
(2 h).
3.
Podstawowe problemy współzależności. Współczynniki korelacji: liniowej i rangowej.
Regresja liniowa. Ocena dopasowania funkcji regresji (2 h).
4.
Elementy rachunku prawdopodobieństwa. Pojęcie zmiennej losowej, zmienna losowa o
rozkładzie dwumianowym, zmienna losowa o rozkładzie normalnym. Standaryzacja. Budowa
przedziału ufności (2 h).
5.
Próba jako reprezentacja populacji. Reprezentatywność próby w zależności od sposobu
doboru próby z populacji oraz w zależności od liczebności próby. Wyznaczanie niezbędnej wielkości
próby (2 h).
6.
Zasady weryfikacji hipotez przy użyciu statystycznych testów parametrycznych i
nieparametrycznych. Formułowanie hipotez, wybór rodzaju testu. Błąd I i II rodzaju. Logika
testowania hipotezy statystycznej, wyznaczanie obszaru krytycznego (2 h)
7.
Wybrane metody wnioskowania statystycznego wraz z metodami grupowania. Estymacja
punktowa i przedziałowa. Test t-Studenta i test chi-kwadrat. Jednoczynnikowa analiza wariancji.
Analiza skupień (4 h).
Problematyka ćwiczeń:
1.
Wprowadzenie do statystyki, statystyka jako narzędzie dochodzenia do prawdy,
wprowadzenie w podstawowe pojęcia: pomiar, zmienna, klasyfikacja zmiennych Stevensa, zmienne
zależne i niezależne, klasyfikacja zmiennych niezależnych według Brzezińskiego (2005) (2h)
226
2.
Rozkład zmiennych, różne rodzaje rozkładów, rozkład normalny, szereg rozdzielczy.
Ćwiczenia w graficznym przedstawianiu rozkładu zmiennych (2h)
3.
Średnia, mediana, modalna, odchylenie standardowe. Współczynnik zmienności oraz miary
asymetrii. Ich znaczenie oraz interpretacja (2h)
4.
Wprowadzenie do pakietu statystycznego STATISTICA, interfejs programu, podstawowe
pojęcia, metody pracy z programem (2h)
5.
Praktyczne ćwiczenia w obliczaniu oraz interpretowaniu statystyk opisowych z
wykorzystaniem pakietu STATISTICA, tworzenie podstawowych wykresów (wykresów rozrzutu,
histogramów itp.) (2h)
6.
Współzmienność dwóch zmiennych: korelacja Pearsona oraz rho Spearmana. Interpretacja
współczynnika korelacji, korelacja dwóch zmiennych vs wpływ, współczynnik determinacji (2h)
7.
Praktyczne ćwiczenia w obliczaniu współczynnika korelacji liniowej oraz rangowej z użyciem
pakietu STATISTICA, kwadratowa oraz prostokątna macierz korelacji, interpretacja otrzymanych
wyników (2h)
8.
Wprowadzenie do ogólnego modelu liniowego, analiza regresji, interpretacja współczynnika
r, regresja a korelacja (2h)
9.
Praktyczne ćwiczenia z zakresu analizy regresji z wykorzystaniem pakietu statystycznego
STATISTICA, praktyczne problemy związane z budową modelu, współliniowość predyktorów i
techniki jej zapobiegania, praktyczne metody radzenia sobie ze skośnością rozkładów (2h)
10.
Formułowanie oraz testowanie hipotez o różnicy średnich, hipoteza zerowa i alternatywna,
test t dla prób zależnych i niezależnych, interpretacja wyników testowania hipotez, błąd I i II rodzaju,
moc testu, testy nieparametryczne (2h)
11.
Praktyczne ćwiczenia w testowaniu w formułowaniu oraz testowaniu hipotez z
wykorzystaniem pakietu STATISTICA, interpretacja uzyskanych wyników, odniesienie do praktyki
psychologicznej (2h)
12.
Testowanie hipotez o różnicach między trzema lub większą ilością grup, jednoczynnikowa
analiza wariancji, czynnikowa analiza wariancji (2h)
13.
ANOVA - praktyczne ćwiczenia z wykorzystaniem pakietu STATISTICA, testy post-hoc a
analiza kontrastów, praktyczne zastosowanie analizy wariacji w pracy psychologa (2h)
14.
Agregacja danych, eksploracyjna analiza czynnikowa, różne kryteria wyodrębniania
czynników, analiza skupień, współczynnik Alfa Cronbacha (2h)
15.
Metody prezentacji danych statystycznych, wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa
Psychologicznego, omówienie przykładowych raportów z badań empirycznych (2h)
1. Ferguson G.A., Takane Y. Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, Warszawa 2009
2. Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, Warszawa 2010
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Maria Kliś
Nazwa przedmiotu: Psychologia emocji i motywacji
Liczba godzin: 60
227
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie studentom wiedzy z zakresu psychologii emocji i motywacji dotyczącej istotnych cech
tych procesów, praw i prawidłowości oraz mechanizmów ich funkcjonowania; zapoznanie ich z
reprezentatywnymi teoriami emocji i motywacji funkcjonującymi w psychologii oraz z kontrowersjami
dotyczącymi określania istoty tych zjawisk, co uświadomi im złożoność analizowanych zjawisk, a
także pozwoli lepiej identyfikować przejawy różnych, ludzkich emocji i motywów oraz dostrzegać
wielorakie znaczenie emocji w funkcjonowaniu człowieka w różnorodnych sytuacjach życiowych..
Uświadomi im także konieczność dalszego, samodzielnego pogłębiania wiedzy w tym zakresie.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: zna podstawowe charakterystyki emocji i motywacji, ma
świadomość zróżnicowania teoretycznych koncepcji tych procesów funkcjonujących w psychologii,
dostrzega biologiczne i społeczne uwarunkowania sfery emocji i motywacji człowieka, zna
psychologiczne mechanizmy ich funkcjonowania oraz ich rolę w poznawczym, społecznym,
kulturowym funkcjonowaniu człowieka, zna też czynniki wyzwalające emocje i motywacje oraz
mechanizmy kontroli sfery emocjonalno-motywacyjnej człowieka.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi poddać analizie i opisowi różnorodne
doznania emocjonalne i motywy ludzkich działań, poszukuje biologicznych i społecznych
uwarunkowań emocji i motywów ludzkich działań, dostrzega zarówno adaptacyjną, jak też
dezadaptacyjną rolę emocji w życiu człowieka, poszukuje różnorodnych źródeł /motywów/ ludzkich
działań, dokonuje psychologicznej charakterystyki sfery emocjonalno-motywacyjnej człowieka.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy niezwykle istotnej
roli emocji i motywacji w życiu człowieka, ich oddziaływań na sferę poznawczą i funkcjonowanie
społeczne człowieka, zarówno w stanie zdrowia, jak i choroby, w życiu indywidualnym, rodzinnym,
zawodowych, towarzyskim, społecznym, politycznym.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (50%), w ramach którego omawiane będą istotne zagadnienia
teoretyczne, ilustrowane prezentacją odpwiednich przypadków ze wskazaniem praktycznego
zastosowania prezentowanej studentom wiedzy w różnych sytuacjach życiowych, interakcyjne
dopełnienie prezentowanych informacji przez studentów (30%), prezentacje multimedialne (20%).
Podstawę zaliczenia stanowić będzie poziom opanowanej przez studentów wiedzy prezentowanej w
ramach wykładów oraz zdobytej w oparciu o ćwiczenia z przedmiotu i samodzielne studiowanie
wskazanej literatury przedmiotu, wyrażony oceną uzyskaną ze sprawdzianów pisemnych (30%) i
pisemnego egzaminu (70%) (pytania otwarte 50% i pytania wyboru 50%)
228
Forma aktywności
20
godzin
20
godzin
40
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1. Wprowadzenie do przedmiotu: prezentacja tematyki zajćc, wskazanie literatury i warunków
zaliczenia, analiza podstawowych pojęć; ogólna charakterystyka emocji.-2 godz.
2. Sposoby definiowania emocji w psychologii: koncepcje emocji funkcjonujące w psychologii:
motywacyjne, ewolucyjne, biologiczne, komponentowe, konstruktywizmu i symbolizmu społecznego;
emocje a nastrój i stres.- 2 godz.
3. Podstawowe kategorie opisywania emocji:walencja,intensywność, modalność emocji; zależność
walencji emocji od wartościowania bodźców i ich zgodności z celami działania jednostki; czy istnieją
emocje podstawowe, czy tylko podstawowe składniki emocji? - 2 godz.
4. Biologiczne podstawy emocji: rola procesów nerwowych i endokrynologicznych w doznawaniu
emocji, układy w mózgu odpowiadające za podstawowe emocje, rola układu limbicznego w
powstawaniu emocji podstawowych, asmetria emocjonalna mózgu - 2 godz.
5. Relacje: emocje -poznanie, kontrowersje dotyczące tych relacji. Spór o pierwszeństwo oceny
znaczenia sytuacji emocjonalnej, czy też doznawania pierwotnych emocji; niska i wysoka droga
przetwarzania impulsów nerwopwych w mózgu - 2 godz.
6. Ogólna charakterystyka procesów motywacyjnych: pojęcie motywu, motywacji, dyspozycji
motywacyjnej; wstępna klasyfikacja ludzkich motywów; ogólny zarych najbardziej reprezentatywnych
teorii motywacji; wpływ motywacji na działanie; konflikty motywów.
7. Najważniejksze współczesne teorie motywacji sformułowane w psychologii: koncepcje ewolucyjne,
psychodynamiczne, behawiorystyczne, humanistyczne, poznawcze. - 2 godz.
8. Podstawowe mechanizmy motywacji: afektywne podstawy motywacji (emocje), poziom pobudzenia
a efektywność działania; teoria psychologicznej zmiany ukierunkowania pobudzenia M. Aptera,
poznawcze warunki pojawienia się emocji i motywacji - 2 godz.
9. Specyficznie ludzkie mechanizmy motywacji: motywaja wewnętrzna, motywy związane z obrazem
własnej osoby, motywacja zmian rozowjowych, inne determinanty motywacji - 2 godz.
10. Motywacje w przebiegu ludzkiego działania: uruchomienie działania, podtrzymywanie aktywności
(mechanizm uwagi, idea implemantacji intencji P. Gollwitzera, teoria kontroli działania J. Kuhla,
teoria kontroli J. Heckhausena i R. Schullza),, zaniechanie oraz zakończenie działania - 2 godz
229












Strelau, J. Doliński, D. (2008). Psychologia. Podręcznik Akademicki. Tom 1. GWP, Gdańsk
(rozdz. 7 s. 511-649).
Lewis. M., Haviland-Jones, J. M. (2005). Psychologia emocji. GWP, Gdańsk (wyrane przez
studenta rozdziały).
Oatley, K, Jenkins, J.M. (2005). Zrozumieć emocje. PWN, Warszawa (wybrane rozdziały)
Franken, R. E. (2005). Psychologia motywacji. GWP, Gdańsk (rozdz.: 12.1,14).
Falka Rheinberg (2006). Psychologia Motywacji. WAM, Kraków.
Eckman, P., Devidson. R.J. (2008). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. GWP, Gdańsk.
Gasiul, H. (2002). Teoria emocji i motywacji. Wyd. im Kard. Sf. Wyszyńskiego, Warszawa.
Weisbach, Ch., Dachs, U. (2000). Inteligencja emocjonalna. Uczucia, intuicja, sukces.
Wydawnictwo "bis", Warszawa.
Wojciszke, B. (1993). Psychologia miłości. Wyd. UG., Gdańsk.
Zaleski, Z (1998). Od zqwiści do zemsty. Społeczna psychologia kłopotliwych emocji. Wyd.
Akademickie "Żak", Warszawa.
Syllabus
Nazwa jednostki: Wybierz Wydział
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Stanisław Nieciuński
Nazwa przedmiotu: Psychologia społeczna, cz. II
Formuła zajęć: wykład, warsztaty
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Wyposażenie studentów w podstawową wiedzę i umiejętności umożliwiające im rozumienie zjawisk
niedostosowania, kontestacji społecznych, dewiacji i patologii społecznej. Rozwinięcie umiejętnosci
identyfikowania zjawisk dewiajacji i patologii spolecznej. Rozwinięcie umiejetnosci samodzielnego
studiowania.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot: rozumie pojecia opisujące oraz wyjaśniające zjawiska
patologii społecznej. Opanował podstawowe psychologiczne oraz socjologiczne teorie
charakteryzujące zachowania społecznie patologiczne, zna ich zakres oraz zasadnicze przyczyny
indywidualne i społeczno-kulturowe.
230
UMIEJĘTNOŚCI: Student, który zaliczył przedmiot: potrafi identyfikować zajawiska patologii
spolecznej, analizuje je w świetle odnoszacych się do nich teorii, opracowanych przez reprezentantów
głównych nurtów psychologii oraz socjologii, swobodnie dokonuje porównań między możliwymi
wyjaśnieniami zjawisk społecznie patologicznych, potrafi kierować się nimi oraz wykorzystywać je
opisując zjawiska społecznie patologiczne.
udoskonalania wiedzy, zachowuje postawę otwartą rozumiejąc potrzebę wysłuchania i rozumienia
innych, jest skłonny wspierać osoby spolecznie niedostosowane, wymagające pomocy.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzonhy metodą problemową, wzbogacony przez prezentacje muntimedialne, omawianie
przypadków, analizę i dyskusję psychologicznych kwestii nurtujących studentów, zgłoszonych przez
słuchaczy (czy to ustnie, czy pisemnie) przed, w trakcie lub po poszczegolnych zacjęciach. Zajęcia są
poprzedzane podaniem odpowiedniej literatury, umożliwiającej wcześniejsze przygotowanie się do
słuchania i aktywnego uczestnictwa w kolejnych wykładach. Zakłada się, że przygotowanie studentów
będzie obejmować: (a) opanowanie podanych tekstów oraz (b) wskazanie przykładów zastosowania
przyswajanej wiedzy w analizie zjawisk niedostosowania i patologii społecznej.
Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemny – test wiadomości oraz wypowiedz pisemna (referat,
esej lub prezentacja); w drugim i trzecim terminie możliwe egzaminy ustne. Oceny wypowiedzi
studentów mogą podwyższyć ich stopnie uzyskane na egzaminie pisemnym, pod warunkiem, że test
wiadomości student zaliczy przynajmniej na ocenę dostateczną. Warunkiem przystąpienia do
egzaminu jest uprzednie zaliczenie ćwiczeń.Pozytywną ocenę uzyskuje osoba, która spełniła wszystkie
podane wyżej kryteria, w stopniu co najmniej dostatecznym.
Forma aktywności
15
godzin
75
godzin
60
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
170
godzin
1. Pojęcie patologii społecznej oraz terminy pokrewne: kategorie dewiacji, niedostosowania
społecznego, wykolejenia, zaburzeń w zachowaniu – 3 godz.
2. Klasyfikacje zachowań społecznie patologicznych i przestępczych według kryteriów jawności
działania, częstotliwości, liczby podmiotów, rodzaju naruszonej wartości, zasięgu. Zachowania
społecznie patologiczne a reakcje psychopatologiczne - 1. godz.
231
3. Bimodalna koncepcja zachowań społecznie patologicznych - 2 godz.
4. Behawiorystyczne interpretacje zjawisk społecznego niedostosowania i patologii społecznej: rola
mechanizmów uczenia się klasycznego, instrumentalnego oraz modelowania w procesie regulacji
zachowań społecznie patologicznych; schemat ABC, znaczenie poprzedników (A) i następników (C) w
procesie diagnozy, profilaktyki i resocjalizacji osób przejawiajacych zachowania społecznie
patologiczne, uwarunkowania makrospołeczne, mikrospołeczne i rodzinne - 1 godz.
7. Poznawcze interpretacje zajwisk patologii spolecznej - błędy poznwcze jako źródło dwiacji, rola
zaburzeń w myśleniu refleksyjnym i autorefleksyjnym podczas regulacji zachowania się przez osoby
niedostosowane społecznie - 1 godz.
8. Psychoanalityczne i humanistyczne ujęcia zjawisk społecznego niedostosowania i patologii
społecznej - popędowe aspekty zaburzeń w zachowaniu, konflikt id i superego, zakłócenia w procesie
kateksji w poszczególnych fazach rozwoju psychoseksualnego, konformizm i nonkonformizm,
niedorozwój superego, narcyzm, superego karzące, luki w superego, mechanizmy obronne, zasady
psychoanalitycznej interwencji w procesie resocjalizacji, rola introjekcji w etiologii zjawisk patologii
społecznej, samorealizacja osób niedostosowanych społecznie - 2 godz.
9. Socjologiczne teorie patologii społecznej w ujęciu reprezentantów kierunku strukturalnego teoria R. K. Mertona, rozbieżnośc między normami i celami a możliwościami działania, zjawiska
konformizmu, innowacji, rytualizmu, wycofania, buntu - 1 godz.
10. Kulturowe interpretacje zjawisk patologii spolecznej – Szkoła Chicagowska; teoria konfliktu
kultur R. E Parka i innych ; teoria zróżnicowanych powiązań Sutherlenda, patologie społeczne w
ujęciu teorii podkultur Sellina - 1 godz..
11. Interpretacja zjawisk patologii społecznej w ujęciu teorii podkultur - koncepcje podukultur
dewiacyjnych Cohena, sytuacja i ramy odniesienia, cechy podkultury dewiacyjnej, bezcelowość,
złośliwość, negatywizm; koncepcja kultury warstw niższych Millera, teoria zróznicowanych
możliwości Clowarda i Ohlina, teoria neutralizacji Sykesa i Matzy - 1 godz..
12. Interppretacje zjawisk patologii spolecznej w ujęciu reprezentantów teorii kontroli społecznej teorie Durkheima, Reissa, Nye’a, Hirschiego, człowiek - istota niemoralna, ograniczenia kulturowe,
homo duplex, rola systemu aksjonoramtywnego w regulaji zachowania się, zjawisko i żródła anomii,
współczesna źródła anomii, dezorganizacja moralna, utrata hamulców moralnych, zaspokajanie
niajprostrzych instynktów, poczucie bezsensu życia, samobójstwo - 1 godz.
13. Teoria naznaczenia społecznego - koncepcje E. Lamerta, H. S.Beckera, E. H. Eriksona 1 godz.
1. Irena Pospiszyl (2009) Patologie społeczne, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. J. Jeffries McWhirter, Benedict T. McWhirter, Anna M. McWhirter, Ellen Hawley McWhirter
(2001) Zagrożona młodzież. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Warszawa.
3. B. Urban (red.) (2001) Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowanie i profilaktyka. Kraków.
1. Marc J. Ackerman (2005) Podstawy psychologii sądowej, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
2.Aldert Vrij (2009) Wykrywanie klamstw i oszukiwania. Psychologia kłamania i konsekwencje dla
praktyki zawodowej, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
3. Marian Kalinowski (1998) Subkultury młodzieżowe. Różnorodność form młodzieżowych ruchów
kontestacyjnych w Polsce u schyłku XX wieku. Warszawa.
4. Andrzej Siemaszko (1993) Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa,
PWN.
232
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Lidiya Orban-Lembryk
Nazwa przedmiotu: Psychologia komunikacji
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat podstawowych reguł komunikacji spolecznej,
zapoznanie studentów z zasadami komunikacji werbalnej i pozawerbalnej, opanowanie aspektów
socjikuturowych komunikacji spolecznej, zwrócenie uwagi na poznanie barier komunikacyjnych,
procesów identyfikacji, interakcji, na opanowanie zasad komunikacji w kierowaniu swoim życiem
zawodowym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: rozpoznaje podstawowe cechy kontaktow
interpersonalnych, psychologiczne zasady efektywnej komunikacji, scharakteryzuje klasyczne teorie i
modele komunikacji,
wskaże cechy psychologiczne komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
komunikacji w warunkach konfliktu, komunikacji masowej i publicznej.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje zadania i metody komunikacji
spolecznej, cechy indywidualne jednostki oraz ich wplyw na zachowanie komunikacyjne czlowieka,
interpretuje potencjal komunikacyjny grupy, wyszukuje socjokulturowe aspekty stosunkow
miedzygrupowych, potrafi identyfikowac cechy psychologiczne przestrzeni komunikacyjnej stosunkow
interpersonalnych, samodzielnie rozwiązuje komunikacyjne sytuacje problemowe, objaśnia zasady
proksemiki, kontaktu wizualnego, sztuki przekonywania.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: analizuje formy i rodzaje kontaktow
miedzyludzkich, interpretuje style kontaktow, formy zachowan komunikacyjnych jednostki, bariery
komunikacji interpersonalnej, jest otwarty na poglady innych i zachowuje sklonnośc do weryfikowania
pozyskiwanych informacji.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna, omawianie przypadków. Wyklad
prowadzony jako informacyjny (40%), problemowy (40%),konwersatoryjny (20%).
Egzamin pisemny. Test. Charakter pytań - otwarte, zakryte. Nacisk na pytania problemowe.
Proporcje pytań problemowych do informacyjnych: 70% do 30%.
233
Forma aktywności
15
godzin
30
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
95
godzin
1. Klasyczne teorie i modele komunikacji - 1,5 godz.
2. Jednostka w kontekscie komunikacji spolecznej. Potencjal komunikacyjny osobowosci - 1,5 godz.
3. Podstawowe cechy kontaktow interpersonalnych - 1godz.
4. Formy, rodzaje komunikacji spolecznej, style kontaktow miedzyludzkich - 1 godz.
5. Wlasciwosci psychologiczne komunikacji werbalnej - 1,5 godz.
6. Wlasciwosci psychologiczne komunikacji niewerbalnej - 1,5 godz.
7. Komunikacja i interakcja interpersonalna. Komunikacja jako potrzeba afiliacji - 1,5 godz.
8. Komunikacja i postrzeganie - 1 godz.
9. Komunikacja w warunkach konfliktu. Bariery komunikacyjne - 1 godz.
10. Komunikowanie sie w grupie. Komunikacja w zarzadzaniu ludzmi - 1,5 godz.
11. Komunikacja masowa i publiczna - 1 godz.
12. Socjokulturowe aspekty komunikacji - 1 godz.
1. Griffin E., Podstawy komunikacji spolecznej, Gdansk, 2003.
2. Cialdini R.B., Wywieranie wplywu na ludzi, Gdansk, 2007.
3. Stephan W.G., Cookie W.S., Wywieranie wplywu przez grupy. Psychologia relacji, Gdansk, 2007.
1. Aronson E., Czlowiek istota spoleczna, Warszawa, 2005.
2. Orban-Lembryk L., Psychologia spoleczna. Podrecznik akademicki, Namyslow, 2007.
3. Orban-Lembryk L., Podgorecki J. Atrybucje psychologii spolecznej. Podrecznik akademicki,
Namyslow, 2007.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psycholingwistyka
234
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie studentom podstawowej wiedzy dotyczącej struktury i funkcji języka, jego relacji do
procesów poznawqczych i innyh sfer osobowości, kompetencji komunikacyjnych i pragmatycznych
jezyka, mowy jako formy działania, istoty rozumienia tekstu. Wiedza ta umożliwi studentom lepszy
wgląd oraz analizę i ocenę własnych kompetencji językowych oraz uświadomi im znaczenie tych
kompetencji w komunikowaniu się i oddziaływaniu psychologa na pacjenta/klienta.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: posiada wiedzę o strukturze i funkcjach języka, jego
związku z poznaniem oraz międzypokoleniową transmisją dóbr cywilizacji, nauki, kultury, potrafi
scharkteryzować podstawowe kompetencje lingwistyczne i pragmatyczne języka, postrzega mowę jako
formę działania, zna prawidłowości kierujące procesem rozumienia tekstu.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: posiada umiejętności oceniania własnych
kompetencji językowych i komunikacyjnych oraz tego rodzaju kompetencji innych osób
(pacjentów/klientów), co ułatwi mu dalsze rozwijanie i doskonalenie tych kmpetencji u siebie i
zgłaszających się do niego klientów.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: potrafi wykorzystać zdobytą w
ramach wykładu wiedzę i umiejętności w celu dalszego doskonalenia własnych kompetencji
językowych i komunikacyjnych oraz zgłaszających się do niego, jako psychologa, osób. Potrafi
dostrzec znaczenie języka jako narzędzia pracy psychologa.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (40%), problemowy (30%) i interakcyjny (30%)
Przedmiot zostanie zaliczony w oparciu o opracowany przez studenta esej na wybrany, z podanej
przez wykładowcę listy zagadnień, temat (30%) oraz wyniki egzaminu pisemnego (70%). Test
egzaminacyjny będzie zawierał pytania otwarte (30%) i pytania jednokrotnego wyboru (70%).
Forma aktywności
15
godzin
30
godzin
235
30
godzin
25
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
Wprowadzenie do przedmiotu, prezentacja tematyki zajęć, wskazanie literatury oraz warunków
uzyskania zaliczenia przedmiotu - 0,5 godz
1.Język jego struktura i funkcje - 1, 5 godz.
2. Biologiczne i społeczne uwarunkowania języka - 2 godz.
3.Kompetencja i realizacja językowa w koncepcji Noama Chomsky'ego - 2 godz
4. Relacje: język a procesy poznawcze; determinizm językowy vs determinizm poznawczy - 2 godz.
5.Kompetencja komunikacyjna: istota, struktura, uwarunkowania tej kompetencji - 2 godz.
6. Mowa jako działanie. Akty mowy wg koncepcji Austina i Searle'a - 2 godz.
7.Procesy rozumienia tekstu -2 godz.










1. Kurcz, I (2000). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
2.Maćkiewicz, J. (1990). Kategoryzacja a językowy obraz świata. w: J. Bartmiński (red.).,
Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
3. Searle, J.R. (1999). Umysł, język, społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo WAB.
4. Jenkins, J.J. (1986). Funkcjonalne podejście do badań nad rozumieniem. w: I. Kurcz, J.
Bobryk, D. Kądzielawa (red.)., Wiedza i jezyk. T.1. Warszawa: Ossolineum.
5. Kliś, M. (2000). Modele umysłowej reprezentacji czytanego tekstu. w: Psychologia
Wychowawcza. nr 2-3. s.119-127.
Language in Cognitive Development: ISBN 9780521629874 /pozycja 135 na liście kiążek
prezentowanych przez ABE Marketing na wystawie w kademii Krakowskiej w czerwcu, 2011
roku
Kliś, M. (2004). Język i mowa. w: Wł. Pilecka, G. Rudkowska, L. Wrona (red.). Podstawy
Psychologii. Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich. Wyd. Nauk. Akademii
Pedagogicznej, Kraków. s. 128-154.
Kliś, M. (2004). Psychologiczne koncepcje umiejętności czytania ze zrozumieniem. w:
Państwo i Społeczeństwo. Nr 1. s. 155 -168.
236
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia religii
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się z psychologicznymi aspektami religijności.Rozumienie procesu rozwoju religijności.
Wpływ obrazu Boga na zdrowie psychiczne. Rozumienie funkcjonowania grup religijnych, zwłaszcza
sekt.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: opisuje główne nurty w psychologii religii, rozpoznaje
typy obrazów Boga.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje wpływ grup religijnych na rozwój
jednostki.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: potrafi zająć psychologiczną
postawę wobec zjawisk religijności, analizuje poziom rozwoju religijności.
Metody dydaktyczne:
dydaktyczna..
Szczegółowy opis form zaliczenia: egzamin ustny
Forma aktywności
15
godzin
30
godzin
30
godzin
godzin
237
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
75
godzin
1. Czym się zajmuje psychologia religii? - 1 godz.
2. Odróżnienie religii i religijności. - 1 godz.
3. Źródła religijności: - 1 godz.
4. Poglądy redukcjonistyczne i neutralne. - 1 godz.
5. Poglądy antyredukcjonistyczne. - 1 godz.
6. Wąskie i szerokie rozumienie religijności. - 1 godz.
7. Rozwój religijności. - 1 godz.
8. Istota rozwoju religijności. - 1 godz.
9. Kształtowanie się pojęcia Boga. - 1 godz.
10. Konsekwencje obrazu Boga dla rozwoju człowieka. - 1 godz.
11. Religijność dojrzała i niedojrzała. - 1 godz.
12. Znaczenie małych grup religijnych dla rozwoju jednostki. - 1 godz.
13. Trudności występujące w grupach religijnych. - 1 godz.
14. Psychospołeczna specyfika sekt. - 1 godz.
15. Psychomanipulacja w sektach. - 1 godz.
Głaz S. (red.). Podstawowe zagadnienia psychologii religii. Kraków: 2006.
Hassen S,. Psychomanipulacja w sektach. Łódź: 1997.
Grom B.,Psychologia religii. Kraków: 2009.
Wulff D.M., Psychologia religii. Warszawa: 1999.
Abgrall J.-M., Sekty. Manipulacja psychologiczna. Gdańsk: 2005.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Maria Pąchalska
Nazwa przedmiotu: Neuropsychologia
Poziom studiów: jednolite
Liczba godzin:
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu): brak.
238
grupa treści kierunkowych
Założenia i cele przedmiotu - Przekazanie studentom podstawowej, ale i nowowczesnej, wiedzy z
przedmiotu neuropsychologii. Cel ten jest realizowany poprzez (1) omówienie relacji
neuropsychologii z innymi naukami psychologicznymi oraz z neuronaukami, ze szczególnym
uwzględnieniem nowoczesnych metod neuroobrazowania mózgu oraz relacji zachodzących między
mózgiem a zachowaniem (2) prezentację teoretycznych podstaw i modeli diagnozy
neuropsychologicznej współcześnie rozpoznawanych zespołów zaburzeń w funkcjonowaniu człowieka
z patologią mózgowia, ze szczególnym naciskiem na zrozumienie procesu tworzenia się objawu w
neuropsychologii oraz (3) prezentację metod (w tym standardowych baterii diagnostycznych i testów)
diagnozy neuropsychologicznej stosowanych standardowo w ocenie zaburzeń poszczególnych
procesów poznawczych. Wykład będzie wzbogacony omówieniem szczególnie ciekawych, klasycznych
przypadków pacjentów z zaburzeniami w zakresie poszczególnych procesów poznawczych [z
literatury przedmiotu oraz z własnej praktyki klinicznej].
Efekty kształcenia – Opanowanie podstawowej wiedzy z zakresu symptomatologii, patogenezy i
patomechanizmu najczęściej stwierdzanych zaburzeń neurobehawioralnych oraz umiejętności
dokonania ich diagnozy różnicowej. Zapoznanie się z nowymi kierunkami rozwoju diagnostyki
neuropsychologicznej oraz terapii neuropsychologicznej.
Metody dydaktyczne:
Prezentacja: Omawianie zagadnień teoretycznych i diagnoza różnych przypadków klinicznych w
formie wykładu z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, filmów, dyskusji dydaktycznej, ze
szczególnym uwzględnieniem omówienia prezentowanych przypadków klinicznych.
Egzamin testowy - udzielenie odpowiedzi na 30 pytań poprzez dokonanie wyboru 1 lub 2
poprawnych z 4 możliwych odpowiedzi.
Treści programowe:
Jak kształtował się przedmiot neuropsychologii na przestrzeni dziejów. Relacje z innymi
naukami psychologicznymi - [45 min.]
Rozwój poglądów na związek mózg - zachowanie. Podejścia lokalizacyjne, antylokalizacyjne,
holistyczne, neolokalizacjonizm [45 min.]
Współczesne ujęcie przedmiotu neuropsychologii. Relacje z neuronaukami i
neuroobrazowaniem. Nowe techniki neuroobrazowania mózgu [45 min.]
Istota objawu w neuropsychologii: Morfogeneza, Parcelacja, Heterochronia (Neotenia) [45
min.]
Znaczenie porównań: system a proces oraz funkcja a proces [45 min.]
Współczesne modele funkcji mózgu: hierarchiczne, rozproszone, model mikrogenetyczny [45
min.]
Cele, proces i typy diagnozy neuropsychologicznej: diagnoza różnicowa, funkcjonalna,
neuropoznawcza, diagnoza efektów leczenia medycznego i terapii neuropsychologicznej, ekologiczna
[45 min.]
Rzetelność i trafność diagnozy neuropsychologicznej: Pułapki zasady podwójnej dysocjacji
[45 min.]
Techniki i metody oceny funkcjonowania człowieka w normie i w patologii z uwzględnieniem
zaburzeń: (1) świadomości i samoświadomości, (2) uwagi, (3) spostrzegania, (4) pamięci, (5)
239
myślenia, (6) języka, (7) emocji oraz (8) zachowania [540 min.]
Specyfika zaburzeń neuropsychologicznych w patologii lewej versus prawej półkuli mózgu
[afazja, apraksja, aprozodia i dyspragmatyka] [180 min.]
Specyfika zaburzeń neuropsychologicznych w uogólnionej patologii mózgowia pochodzenia
naczyniowego i neurodegeneracyjnego (w tym mitochondrialnego)[45 min.]
Nowe kierunki rozwoju w diagnozie neuropsychologicznej. Poznanie i zrozumienie chorego
[45 min.]
Proces terapii neuropsychologicznej: Wybrane podejścia terapeutyczne: Trening poznawczy,
podejście ekologiczne, kompensacyjne, holistyczne. Reintegracja chorego ze społeczeństwem i
podniesienie jego jakości życia. Efektywność i skuteczność terapii neuropsychologicznej [45 min.].
1.
Cummings J.L., Mega M.S. (2006). Neuropsychiatria. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner.
2.
Herzyk A. (2005). Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe SCHOLAR
3.
Jodzio K. (red.) (2009). Neuropsychologia. Współczesne kierunki badań. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.
Kądzielawa D. (2000) Neuropsychologia kliniczna: charakterystyka dyscypliny. [W:] J.
Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3. (s. 649-662). Gdańsk: GWP
5.
Kropotov J. D. (2009) Quantitative EEG, Event-Related Potentials and Neurotherapy.
Amsterdam, Boston, Heidelberg, London, New York, Oxford , Paris, ELSEVIER
6.
Pąchalska M. (2007) Neuropsychologia kliniczna: Urazy mózgu. T.1 i T. 2, Warszawa.
Wydawnictwo Naukowe PWN
7.
Pąchalska M. (2008) Rehabilitacja neuropsychologiczna. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
8.
Pąchalska M., Kwiatkowska G.(red.) (2010) Neuropsychologia a humanistyka.
9.
Walsh K., Darby D. (2008). Neuropsychologia kliniczna Walsha. Gdańsk: GWP
10.
Pąchalska M., Bidzan L. (2011) Otępienie czołowo-skroniowe: ujęcie interdyscyplinarne.
Kraków: Wydawnictwo KA AFM
ROK II SEMESTR IV
Syllabus
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
240
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Marek Majczyna, dr Lickiewicz Jakub, dr Mirski Andrzej, mgr Pasiut
Błażej
Nazwa przedmiotu: Psychologia osobowości
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest dostarczenie aktualnego stanu wiedzy dotyczącego podstawowych zagadnień i
problematyki związanej z koncepcjami i teoriami osobowości. Zapoznanie studentów z głównymi
wątkami i aspektami psychologii osobowości. Pokazanie relacji pomiędzy poszczególnymi ujęciami i
kierunkami w odniesieniu do funkcjonowania człowieka jako jednostki i jako uczestnika życia
społeczno-kulturowego. Zaprezentowanie najważniejszych elementów w obszarze genezy, struktury,
funkcji, dynamiki i patologii w rozwoju osobowości. Uwrażliwienie na konieczność rozwoju
osobistego w kontekście ideału osobowego.
WIEDZA: posiada wiedzę o specyfice nauki o osobowości oraz jej właściwościach (założenia
metasystemowe, kryteria porównywania teorii/koncepcji), o głównych ideach i ujęciach psychologii
osobowości, o przedstawicielach najważniejszych kierunków i ich osiągnięciach, o ewoluowaniu
problematyki i pojawiających się nowych zagadnieniach oraz o wpływie na współczesne myślenie o
człowieku i jego funkcjonowaniu w obszarze rozwoju, relacji społecznych, zaburzeń, psychoterapii,
rozpoznaje możliwości i ograniczenia teorii/koncepcji osobowości.
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi identyfikować problematykę psychologii osobowości w obszarze wiedzy
psychologicznej i kulturowej, analizuje wybrane koncepcje w perspektywie historycznej i
systematycznej (metateoretycznej), swobodnie dokonuje porównań między teoriami/koncepcjami
osobowości, umie wskazać najbardziej znaczące osiągnięcia poszczególnych twórców i nurtów oraz
najważniejsze dylematy dotyczące rozumienia osobowości i jej znaczenia dla opisu człowieka,
interpretuje teorie/koncepcje osobowości poprzez główne pytania antropologiczne, interpretuje
zjawiska życia psychicznego w obszarze normy i zaburzeń, krytycznie ocenia wiedzą popularną z
zakresu psychologii osobowości, objaśnia związki psychologii osobowości ze schematami poznawania
człowieka, implikacjami społecznymi lub terapeutycznymi.
241
KOMPETENCJE/POSTAWY: krytycznie i logicznie posługuje się zdobytą wiedzą w zakresie opisu i
interpretowania zjawisk życia psychicznego, formułuje problemy i rozróżnia rozmaite podejścia i
ujęcia w psychologii osobowości (tzw. ochrona przed ideologizacją lub spłaszczeniem wiedzy), rozumie
znaczenie związku natury i kultury w funkcjonowaniu człowieka, jest otwarty na poglądy i
postępowania innych ludzi, jest świadomy konieczności stałego uaktualniania wiedzy i umiejętności
w zakresie swojej pracy zawodowej.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (30%), problemowy (40%) i konwersatoryjny (30%)
Egzamin pisemny. Zestaw z pytaniami jednokrotnego wyboru (30% ogólnej liczby pytań) oraz
pytaniami otwartymi (70% ogólnej liczby pytań), polegającymi na umiejętności problemowego ujęcia
zagadnień i problematyki.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia, warsztat
godzin
60
60
godzin
40
godzin
20
godzin
Inne formy: projekt, symulacja (podczas warsztatu)
20
godzin
godzin
Inne formy
200
godzin
1. Wprowadzenie do psychologii osobowości. Jej specyfika, rodzaj stawianych pytań, relacje z innymi
dziedzinami wiedzy o człowieku (głównie: filozofii, antropologii kulturowej, socjologii), innych
dyscyplin psychologii (ogólna, różnic indywidualnych, społeczna) oraz praktyki psychologicznej
(klinicznej, diagnostycznej, edukacyjnej, kierowania). Obszary zastosowania wiedzy o osobowości:
terapia, wspomaganie, samopoznanie i określenie siebie, modyfikacja, rozwój własny (wewnętrzny) w
biegu życia. Elementy patologii osobowości – 1 godz.
2. Związek psychologii osobowości z koncepcjami jednostki ludzkiej (antropologia filozoficzna i
społeczna). Historyczny zarys koncepcji człowieka („zakładnik”, „pan i niewolnik”, „rola społeczna”,
„aktor i obserwator”, „podmiot własnej aktywności”) i rodzajów aktywności społecznej („twórczy”,
„adaptacyjny”, „destrukcyjny”). Osobowość jako kategoria psychologiczna: rodzaje definicji
osobowości; koncepcje osobowości i kryteria ich klasyfikacji; podstawowe problemy teorii osobowości
(stałość zachowania, indywidualność, społeczny układ odniesienia, stan/proces) – 1 godz.
3. Teoria i opis. Wyróżniki i właściwości teorii osobowości (w ujęciu systematycznym). Czynniki
osobowości w ujęciu historycznym (Allport). Przyczyny rozbieżności, wieloaspektowości i
242
kulturowego wymiaru danej koncepcji osobowości. Dochodzenie do psychologicznego ujmowania
osobowości: jako wynik odkrywania świata, jako podstawa formułowania problemów badawczych,
jako uzasadnienie technik modyfikacyjnych, jako podstawa filozofii bycia jednostki. Ujmowanie
holistyczne bądź fragmentaryczne. W poszukiwaniu „uniwersaliów” psychologicznych osobowości
(model Eysencka, badania leksykalne tzw. „wielkiej piątki” i pięcioczynnikowej teorii osobowości
McCrae i Costy) – 1 godz.
4. Odkrycie nieświadomości jako jakościowa zmiana sposobu ujmowania psychiki ludzkiej
(psychologia głębi). Narodziny psychoanalizy i jej rola w powstawaniu nowych koncepcji osobowości
i nowych problemów psychologii (nerwice, lęk pierwotny, mechanizmy obronne, zachowania
symboliczne, rozwój psychiczny i zmiany osobowości, patologizacja osobowości, wspomaganie i
terapia). Początki psychoanalizy (Breuer). Punkt widzenia na życie psychiczne w psychoanalizie
(metapsychologia). Struktura i dynamika tzw. „aparatu psychicznego” (Freud): to, ja, nad-ja oraz
nieświadome, przedświadome, świadome. Teoria rozwoju psychoseksualnego i charakteru.
Freudowska koncepcja kultury – 1,5 godz.
5. Psychologia analityczna (Jung) jako próba rozszerzenia kategorii determinant osobowości – poza
doświadczenia indywidualne (ontogenetyczne), tło „symbolicznego” – poza język. Psychologiczne
ujęcie kultury. Analityczna koncepcja osobowości (Jung). Podstawowe kategorie psychologii
analitycznej: jaźń, nieświadomość osobowa i zbiorowa, archetypy, funkcje psychiczne, indywiduacja
(i jej fazy) – 1 godz.
6. Psychologia indywidualna (Adler) jako powiązanie rozwoju, zdrowia psychicznego, nerwicy oraz
wyróżnionych dysfunkcji i zaburzeń z istnieniem rozwojowej orientacji prospołecznej. Podstawowe
kategorie psychologii indywidualnej: cel, pozycja w rodzinie, dążenie do wyższości, poczucie
niższości, kompensacja, twórcza jaźń, styl życia. Protest męski – w kierunku ujawnienia roli płci w
społecznym funkcjonowaniu kobiet – 1 godz.
7. Psychoanaliza (neopsychoanaliza) zorientowana kulturowo. Wzajemne związki między
psychoanalizą a antropologią kulturową: oddziaływanie i zapożyczenia. Fromm i rola jego koncepcji
formowania się mentalności wspólnot ludzkich zależnego od frustracji podstawowych potrzeb:
indywidualizm w służbie tzw. zdrowego społeczeństwa. Rola Horney w przejściu od koncepcji
determinacji kulturowych do psychologii humanistycznej. Neopsychoanaliza jako rozwinięcie,
poszerzenie i uzupełnienie myśli psychoanalitycznej o nowe wątki: społeczne i kulturowe (Sullivan).
Psychospołeczny rozwój osobowości (Erikson) – 1,5 godz.
8. Psychologia egzystencji i psychologia humanistyczna. Podstawowe założenia dotyczące „bycia” i
„stawania się” człowieka (osoby) – świat człowieka/osoby. Znaczenie fundamentalnej relacji w jakich
pozostaje jednostka: wobec siebie samej (samoodniesienie) i wobec warunków (zewnętrznych i
wewnętrznych) przekształcanych w sytuację jako odwrócenie relacji: jednostka-sytuacja. Nowe
znaczenie rozumienia i wyjaśniania oraz jego wpływ na formułowanie problemów badawczych oraz
diagnostyki psychologicznej (w kategoriach „losu” i „wyboru”). Znaczenie przełomu
humanistycznego w psychologii i innych naukach społecznych (psychiatrii, socjologii). Przejście do
ujęć transpersonalnych – 1,5 godz.
9. Osobowość z perspektywy teorii uczenia się. Podstawowe pojęcia i założenia teorii uczenia się.
Teoria uczenia się a: socjalizacja osobowości, funkcjonowanie i zaburzenia osobowości, modyfikowanie
zachowania i terapia. Nowe tendencje w społecznej teorii uczenia się (samowzmocnienie w koncepcji
Bandury oraz oczekiwania i kompetencje w koncepcji Mischela): integracja z podejściem
poznawczym. Wpływ teorii uczenia się na wybrany rys osobowości – znaczenia związku społecznego
uczenia się i sytuacyjnego kontekstu dla sprawczych działań człowieka – 1,5 godz.
10. Poznawcze koncepcje psychologii osobowości. Osobowość jako system poznawczy: geneza i
funkcje. Wymiary systemu poznawczego: złożoność, abstrakcyjność-konkretność, stopień integracji,
stopień stabilizacji, otwartość na nowe doświadczenia. Nowsze tendencje w badaniu poznawczych
wymiarów osobowości: style atrybucyjne, potrzeba otwarcia-zamknięcia poznawczego, orientacja na
stan vs orientacja na działanie. Wybrane poznawcze kategorie opisu osobowości: konstrukty osobiste,
projekty osobiste, dążenia osobiste, zadania życiowe (tworzenie i realizacja planów osobistych).
Główne założenia współczesnej poznawczej psychologii osobowości: osobowość jako źródło znaczeń
243
(konstruowanie poznawcze). Wiedza osobista (samowiedza) i sposób jej użycia w konstruowaniu
zdarzeń (rola kategorii pojęciowych i schematów poznawczych i oceniających. Osobowość a
„zarządzanie” własnym zachowaniem (znaczenie procesów samokontroli dla spójności zachowania) –
1,5 godz.
11. Podstawy psychologii Ja. Konstruowanie poznawcze świata i samego siebie (od atrybucji do
fenomenologii) jako fundamentalne zadanie osobowości: ogólna charakterystyka. Dynamiczne
konstruowanie własnej przyszłości a adaptacja psychologiczna (generowanie odległych zadań
życiowych, możliwych „Ja”, tworzenie planów i programów, procesy wyobraźni, narracji i
autonarracje). (Re)konstruowanie własnej przeszłości a przystosowanie psychiczne (znaczenie
procesów modyfikacji zapisu pamięciowego zdarzeń, uzasadniania własnego postępowania, porównań
społecznych, samooszukiwania się). Schematy (matryce) Ja, My, Wy i ich wpływ na spostrzeganie
świata, siebie w świecie i decyzje wyboru postępowania – 1,5 godz.
12. Psychologia jednostki ludzkiej. Kategoria cech propriacyjnych (Allport) i sensu (Frankl). Ja
podmiotowe i przedmiotowe: zjawisko samoświadomości. Kategoria Ja jako podstawowa przesłanka
integracji doświadczenia i zachowania na poziomie osoby. Ja w psychoanalizie, psychologii
humanistycznej i fenomenologicznej i psychologii poznawczej: podobieństwa i różnice. Poznawczodoświadczeniowa teoria Ja Epsteina jako przykład dążenia do integracji wszystkich trzech
perspektyw. Geneza i rozwój Ja: rola interakcji społecznych i Ja odzwierciedlonego. Ja prywatne. Ja
publiczne. Ja kolektywne – 1,5 godz.
13. Zmiana w zakresie ujmowania właściwości kategorii „człowieczeństwo”: rekonstrukcja założeń
koncepcji behawiorystycznych i konstytucjonalnych (typologicznych; związki umysłu z ciałem).
Znaczenie odkryć genetyki, psychobiologii i psychologii ewolucyjnej dla wyjaśniania stałości i
spójności funkcjonowania osobowości. O przydatności bądź nieprzydatności podstawowych kategorii
antropologicznych w obszarze psychologii osobowości w oświetleniu nowszych ujęć dotyczących
umysłu, intencjonalności, świadomości i wolności człowieka – 1,5 godz.
14. Podmiotowa perspektywa psychologii osobowości: poczucie własnej wartości, poczucie tożsamości
(jedności i odrębności od innych), poczucie kontroli nad biegiem zdarzeń, wzrostu i rozwoju
osobistego (Ja realne, idealne, powinnościowe), trafnego samopoznania. Podmiotowa kontrola jako
przesłanka skutecznej aktywności własnej: rola oczekiwań wolności, kontroli i własnej skuteczności
(Bandura), „wyuczona bezradność” (Seligman), poczucie sprawstwa (agency). Procesy autoafirmacji
i autoweryfikacji a iluzje na swój własny temat – 1,5 godz.
15. Perspektywy psychologii osobowości. W kierunku tzw. „pełnej osoby” (Mischel) – poziomy
analizy osobowości (ujęcie integrujące własności osoby i osobowości w kategoriach rozwoju i
autotranscendencji). Możliwości konstruowania tzw. aksjologicznej koncepcji osobowości. Osoba i
osobowość – w kierunku ich rozumienia w kategoriach „powszechności” i „wyjątku” (Gałdowa) – 1,5
godz.
1. P.K. Oleś, Wprowadzenie do psychologii osobowości, Warszawa 2003 [lub 2011].
2. D. Cervone, L.A. Pervin, Osobowość. Teoria i badania, Kraków 2011.
3. A. Gałdowa, Powszechność i wyjątek, Kraków 1992 [lub 1995, 2000].
1. H. Gasiul, Psychologia osobowości. Nurty, teorie, koncepcje, Warszawa 2006.
2. C.S. Hall, G. Lindzey, J.B. Campbell, Teorie osobowości. Wydanie nowe, Warszawa 2004.
3. L.A. Pervin, & O.P. John, ed., Handbook of personality: Theory and research, New York 1999.
4. W. Mischel, Y. Shoda, & R.D. Smith, Introduction to personality. Toward an integration, New
York 2004.
5. P.J. Corr, & G. Matthews, ed., The Cambridge handbook of personality psychology, New York
2009.
244
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Stanisław Wójcik , dr Passowicz Piotr, mgr Wójcik-Pyrć Katarzyna
Nazwa przedmiotu: Psychopatologia
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się z opisem najczęstszych objawów psychopatologicznych, umiejętność ich
wyodrębniania z symulowanych wywiadów z pacjentami z zaburzeniami psychicznymi, ich
analizowanie, interpretowanie. Zapoznanie się z psychologicznymi koncepcjami pochodzenia
objawów i zespołów psychopatologicznych.
WIEDZA: Po kursie student potrafi zdefiniować objawy psychopatologiczne, zebrać je w zespoły
psychopatologiczne; zna koncepcje psychologiczne ich pochodzenia. Potrafi przedstawić i
zinterpretować obraz kliniczny najczęstszych zaburzeń psychicznych: lękowych, depresyjnych,
dysocjacyjnych, somatoformicznych, zaburzeń czynności poznawczych, schizofrenii, uzależnień. Zna
specyfikę psychopatologiczną okresu dziecięcego, adolescencji i okresu starzenia się. .
UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi przeanalizować typowe symulowane wywiady z pacjentami z
zaburzeniami psychicznymi – wyodrębnić i nazwać objawy i zebrać je w zespoły kliniczne.
Wykorzysta zdobytą wiedzę dotyczącą pochodzenia objawów do ich objaśniania i interpretacji.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Dzięki zdobytej wiedzy i umiejętnościom przyjmuje otwartą postawę
humanistyczną dla wielokierunkowego poszukiwania pochodzenia, znaczenia i rozumienia objawów
psychopatologicznych. Kształtowanie postawy rozumiejącej wobec objawów, umożliwiającej
poszukiwanie możliwości zmiany. .
Metody dydaktyczne:
wykład, warsztaty, ćwiczenia.
Uzyskanie zaliczenia z warsztatów i ćwiczeń jest warunkiem wstępnym przystąpienia do egzaminu
pisemnego w formie testowej.
245
Forma aktywności
godzin
60
40
godzin
30
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
160
godzin
1.
Koncepcje normy i patologii psychicznej. Miejsce psychopatologii w psychiatrii, psychoterapii
i poradnictwie. Psychopatologia a psychologia kliniczna. Psychologiczne koncepcje powstawania
zaburzeń psychicznych. Rozumienie objawów w psychopatologii, jego wartość diagnostyczna i
kliniczna. Zespoły objawowe. Klasyfikacje zaburzeń psychicznych.
2.
Przegląd objawów psychopatologicznych: zaburzenia spostrzegania, formalne i treściowe
zaburzenia myślenia, zaburzenia funkcji językowych.
3.
Przegląd objawów psychopatologicznych c.d.: zaburzenia emocji, nastroju, afektu; zaburzenia
popędowe, zaburzenia aktywności, zaburzenia scalania funkcji psychicznych, zaburzenia
świadomości.
4.
Zaburzenia lękowe: przejawy przeżyciowe, somatyczne i behawioralne lęku. Kliniczne formy
zaburzeń lękowych: zaburzenia agorafobiczne, lęk napadowy, fobie, zaburzenia obsesyjno –
kompulsyjne, PTSD. Pochodzenie lęku w koncepcjach psychodynamicznych, behawioralnych,
poznawczych i humanistycznych.
5.
Zaburzenia dysocjacyjne, somatoformiczne, psychosomatyczne – historia i współczesne
koncepcje zaburzeń. Tzw. „objawy czynnościowe” w medycynie.
6.
Zaburzenia afektywne – postacie kliniczne. Rozpoznawanie depresji. Zaburzenia afektywne
dwubiegunowe. Psychologiczne koncepcje pochodzenia depresji - psychoterapia poznawcza depresji.
7.
Schizofrenia: koncepcje patogenetyczne, objawy patognomiczne, zwiastunowe i nieswoiste.
Inne zaburzenia urojeniowe.
8.
Zaburzenia czynności poznawczych. Otępiania a niedorozwój umysłowy. Najczęstsze
przyczyny rozwoju otępienia. Zaburzenia ilościowe i jakościowe świadomości.
9.
Uzależniania od substancji psychoaktywnych lub czynności. Definicja uzależnia.
Współczesne klasyfikacje klinicznych problemów związanych z alkoholem. Mechanizmy
psychologiczne rozwoju uzależnienia alkoholowego. Inne substancje odurzające, dopalacze.
10.
Psychopatologia okresu dziecięcego, adolescencji i starości. Autyzm. ADHD. Zaburzenia
jedzenia. Odrębności psychopatologiczne okresu starości.
246
 Podstawowa:
 Seligman M., Walker E., Rosenhan D. Psychopatologia; Poznań 2003
 Cierpiałkowska L., Psychopatologia; Warszawa 2009
 Wciórka J. Psychopatologia [w:] Psychiatria t.1 ;Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J.,
Wciórka J. Wrocław 2002
 Uzupełniająca
 Butcher J., Carson R.,Mineka S. Psychologia zaburzeń, Gdańsk 2006
 Oleś P. Wprowadzenie do psychologii osobowości, Warszawa 2009
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Maria Pąchalska, prof. Kropotov Jurj, mgr Bazan
Maria, mgr Barwiński Łukasz
Nazwa przedmiotu: Neuropsychologia cz. II
Liczba godzin:
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Warunki wstępne (przedmioty konieczne do zaliczenia przed rozpoczęciem tego kursu): brak.
grupa treści kierunkowych
Założenia i cele przedmiotu - Przekazanie studentom podstawowej, ale i nowowczesnej, wiedzy z
przedmiotu neuropsychologii. Cel ten jest realizowany poprzez (1) omówienie relacji
neuropsychologii z innymi naukami psychologicznymi oraz z neuronaukami, ze szczególnym
uwzględnieniem nowoczesnych metod neuroobrazowania mózgu oraz relacji zachodzących między
mózgiem a zachowaniem (2) prezentację teoretycznych podstaw i modeli diagnozy
neuropsychologicznej współcześnie rozpoznawanych zespołów zaburzeń w funkcjonowaniu człowieka
z patologią mózgowia, ze szczególnym naciskiem na zrozumienie procesu tworzenia się objawu w
neuropsychologii oraz (3) prezentację metod (w tym standardowych baterii diagnostycznych i testów)
diagnozy neuropsychologicznej stosowanych standardowo w ocenie zaburzeń poszczególnych
procesów poznawczych. Wykład będzie wzbogacony omówieniem szczególnie ciekawych, klasycznych
przypadków pacjentów z zaburzeniami w zakresie poszczególnych procesów poznawczych [z
literatury przedmiotu oraz z własnej praktyki klinicznej].
Efekty kształcenia – Opanowanie podstawowej wiedzy z zakresu symptomatologii, patogenezy i
patomechanizmu najczęściej stwierdzanych zaburzeń neurobehawioralnych oraz umiejętności
dokonania ich diagnozy różnicowej. Zapoznanie się z nowymi kierunkami rozwoju diagnostyki
neuropsychologicznej oraz terapii neuropsychologicznej.
Metody dydaktyczne:
Prezentacja: Omawianie zagadnień teoretycznych i diagnoza różnych przypadków klinicznych w
247
formie wykładu z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, filmów, dyskusji dydaktycznej, ze
szczególnym uwzględnieniem omówienia prezentowanych przypadków klinicznych.
Egzamin testowy - udzielenie odpowiedzi na 30 pytań poprzez dokonanie wyboru 1 lub 2
poprawnych z 4 możliwych odpowiedzi.
Treści programowe:
Jak kształtował się przedmiot neuropsychologii na przestrzeni dziejów. Relacje z innymi
naukami psychologicznymi - [45 min.]
Rozwój poglądów na związek mózg - zachowanie. Podejścia lokalizacyjne, antylokalizacyjne,
holistyczne, neolokalizacjonizm [45 min.]
Współczesne ujęcie przedmiotu neuropsychologii. Relacje z neuronaukami i
neuroobrazowaniem. Nowe techniki neuroobrazowania mózgu [45 min.]
Istota objawu w neuropsychologii: Morfogeneza, Parcelacja, Heterochronia (Neotenia) [45
min.]
Znaczenie porównań: system a proces oraz funkcja a proces [45 min.]
Współczesne modele funkcji mózgu: hierarchiczne, rozproszone, model mikrogenetyczny [45
min.]
Cele, proces i typy diagnozy neuropsychologicznej: diagnoza różnicowa, funkcjonalna,
neuropoznawcza, diagnoza efektów leczenia medycznego i terapii neuropsychologicznej, ekologiczna
[45 min.]
Rzetelność i trafność diagnozy neuropsychologicznej: Pułapki zasady podwójnej dysocjacji
[45 min.]
Techniki i metody oceny funkcjonowania człowieka w normie i w patologii z uwzględnieniem
zaburzeń: (1) świadomości i samoświadomości, (2) uwagi, (3) spostrzegania, (4) pamięci, (5)
myślenia, (6) języka, (7) emocji oraz (8) zachowania [540 min.]
Specyfika zaburzeń neuropsychologicznych w patologii lewej versus prawej półkuli mózgu
[afazja, apraksja, aprozodia i dyspragmatyka] [180 min.]
Specyfika zaburzeń neuropsychologicznych w uogólnionej patologii mózgowia pochodzenia
naczyniowego i neurodegeneracyjnego (w tym mitochondrialnego)[45 min.]
Nowe kierunki rozwoju w diagnozie neuropsychologicznej. Poznanie i zrozumienie chorego
[45 min.]
Proces terapii neuropsychologicznej: Wybrane podejścia terapeutyczne: Trening poznawczy,
podejście ekologiczne, kompensacyjne, holistyczne. Reintegracja chorego ze społeczeństwem i
podniesienie jego jakości życia. Efektywność i skuteczność terapii neuropsychologicznej [45 min.].
1.
Cummings J.L., Mega M.S. (2006). Neuropsychiatria. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner.
2.
Herzyk A. (2005). Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe SCHOLAR
3.
Jodzio K. (red.) (2009). Neuropsychologia. Współczesne kierunki badań. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.
Kądzielawa D. (2000) Neuropsychologia kliniczna: charakterystyka dyscypliny. [W:] J.
Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3. (s. 649-662). Gdańsk: GWP
5.
Kropotov J. D. (2009) Quantitative EEG, Event-Related Potentials and Neurotherapy.
Amsterdam, Boston, Heidelberg, London, New York, Oxford , Paris, ELSEVIER
6.
Pąchalska M. (2007) Neuropsychologia kliniczna: Urazy mózgu. T.1 i T. 2, Warszawa.
Wydawnictwo Naukowe PWN
7.
Pąchalska M. (2008) Rehabilitacja neuropsychologiczna. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
8.
Pąchalska M., Kwiatkowska G.(red.) (2010) Neuropsychologia a humanistyka.
9.
Walsh K., Darby D. (2008). Neuropsychologia kliniczna Walsha. Gdańsk: GWP
248
10.
Pąchalska M., Bidzan L. (2011) Otępienie czołowo-skroniowe: ujęcie interdyscyplinarne.
Kraków: Wydawnictwo KA AFM
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Alicja Głębocka, dr Kujawa Maria, mgr LelekKratiuk Marzena
Nazwa przedmiotu: Diagnoza psychologiczna
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest przekazanie wiedzy na temat zasad postępowania diagnoztycznego w praktyce
psychologicznej oraz przedstawienie wybranych metod diagnostycznych ze szczególnym
uwzględnieniem ich możliwości i ograniczeń
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje obszary i zakres diagnozy psychologicznej,
klasyfikuje metody diagnostyczne, zna podstawy teoteryczne oraz zasady stosowania, obliczania
wyników oraz interpretacji metod stosowanych w psychologii.
UMIEJĘTNOŚCI:
student, który zaliczył przedmiot: samodzielnie tworzy plan badan
diagnostycznych pozwalających na realizację celów stawianych przez psychologów w postępowaniu
diagnostycznym, analizuje, interpretuje uzyskane wyniki badań, rozwiązuje sytuacje problemowe.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: zna mocne i słabe strony metody
diagnostycznych stosowanych w psychologii, przyjmuje właściwą, empatyczną postawę wobec swoich
klinetów (pacjentów), zna i stosuje zasady etyki pracy psychologa.
Metody dydaktyczne:
Metoda realizowania celów dydaktycznych: omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja
249
multimedialna, omawianie przypadków, rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, samodzielne
przeprowadzanie badań w oparciu o wybrane metody diagnostyczne.
Egzamin pisemny składający się z pytań testowych, otwartych oraz analizy przypadków.
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
Opracowanie procedury diagnoztycznej wybranej
osoby
Inne formy
20
godzin
godzin
godzin
Inne formy
90
godzin
1.
Badanie poziomu rozwoju intelektualnego – Test Wechslera [WAIS-R(PL), Test Matryc
Ravena, APIS (5h)
2.
Diagnoza neuropsychologiczna – Test Pamięci Wzrokowej Bentona, MINIMENTAL Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MMSE) (4h)
3.
Badania kwestionariuszowe osobowości – EPQ-R Eysencka; Test MMPI; CISS
Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych; Inwentarz Osobowości NEO-FFI (P. T.
Costa, R. R. McCrae); Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI (10h).
3.
Testy projekcyjne w diagnozie klinicznej – Test Plam Atramentowych Rorschacha; Test
Niedokończonych Zdań (RISB) (5h)
4.
Diagnoza psychologiczna w procesie rekrutacji i selekcji pracowników, testy uzdolnień (4h)
5.
Wywiad – zasady prowadzenia wywiadu, konstruowania pytań, postawa wobec badanego,
gromadzenie i interpretacja danych zabranych w trakcie wywiadu (2h)
 Podstawowa
 Anastasi A., Urbina S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Pracownia Testów
Psychologicznych PTP.
 Hornowska E. (2001). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Wykłady z psychologii.
Wydawnictwo Scholar
 Paluchowski W. (2001). Diagnoza Psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe.
Wydawnictwo Scholar
250








Stemplewska-Żakowicz K. (2009) Diagnoza psychologiczna. GWP, Gdańsk
Uzupełniająca
Hornowska E., Brzeziński J (2001). Skala inteligencji dla dorosłych WAIS-R oraz WAIS-III..
Wydawnictwo Scholar
Jodzio K. (2011) Diagnostyka neuropsychologiczna w praktyce klinicznej, Wydawnictwo
Diffin, Warszawa.
Krasowicz-Kupis Grażyna, Wiejak K. (2011) Kliniczne zastosowania skal inteligencji
D.Wechslera, PTP, Warszawa
Kucharski T., Gomuła J. (1998). Wprowadzenie do kwestionariusza MMPI. Pracownia
Psychologii Klinicznej i Rozwoju Osobowości. Toruń
Kvale S. (2010) Prowadzenie wywiadów. PWN, Warszawa
Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005). Wywiad psychologiczny. Wywiad jako
postępowanie badawcze, Wydawca: PTP.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Szymon Czapliński
Nazwa przedmiotu: Psychometria
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Głównym celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z aktualnym stanem wiedzy na temat
konstrukcji i właściwości psychometrycznych narzędzi pomiarowych w psychologii. W ramach tego
podczas wykładów pokazane zostaną relacje między operacjonalizacją zmiennych na gruncie
sformułowanej teorii psychologicznej, najlepszym sposobem jej pomiaru .
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje najważniejsze pojęcia z zakresu psychometrii,
opisuje proces używania testów i kwestionariuszy psychologicznych. Scharakteryzuje najważniejsze
wskaźniki właściwości psychometrycznych testów i kwestionariuszy.
251
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: samodzielnie przygotowuje do analizy dane
uzyskane z badania narzędziami psychologicznymi. Samodzielnie analizuje i interpretuje, wyniki
używając do tego komputerowego oprogramowania statystycznego.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: kieruje się etyką w działaniach
związanych z wykorzystywaniem testów i kwestionariuszy psychologicznych. Potrafi samodzielnie
skonstruować proste narzędzie do pomiaru właściwości psychologicznych jednostki. Potrafi
oszacować podstawowe właściwości psychometryczne tak stworzonego narzędzia.
Metody dydaktyczne:
Multimedialny wykład prowadzony jako informacyjny (50%), problemowy (30%) i konwersatoryjny
(20%)
Formą zaliczenia przedmiotu będzie egzamin końcowy.
Pytania będą typu testowego (jednokrotnego wyboru) oraz typu problemowego o różnym stopniu
trudności, których rozwiązanie wymagać będzie zastosowania wiedzy. Zakres materiału obejmował
będzie treści poruszane podczas wykładów.
Proporcje pytań otwartych do zamkniętych jednokrotnego wyboru: 60% do 40%.
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
1. Operacjonalizacja zmiennych psychologicznych w ujęciu E.Hornowskiej. Istota procedury
operacjonalizacji, etapy procedury operacjonalizacji: rekonstrukcja czynnika teoretycznego;
konstrukcja wielkości: konceptualizacja wielkości, dobieranie wskaźników, konstruowanie zmiennej:
dobór narzędzia pomiarowego i pomiar zmiennej - 2h
2. Podstawy konstrukcji testów psychologicznych: definicja testu, kryteria (wg APA: rzetelność,
trafność, obiektywność, standaryzacja i normalizacja; bąd standardowy pomiaru - 2h
3. Metody estymacji rzetelności testu psychologicznego: - 6h
3.1. Metody oparte na porównaniu dwukrotnego badania tym samym testem (estymacja
252
wirygodności i stabilności bezwzględnej).
3.2. Metody oparte na porównaniu form alternatywnych: kryteria Gulliksena dla równoległych wersji
testu
3.3. Metody oparte na porównaniu części tego samego testu
3.5. Metody oparte na analizie właściwości statystycznych pozycji testowych (wzory K-R 20, K-R 21
Kudera i Richardsona, wzór Cronbacha). zasady podejmowania decyzji na podstawie uzyskanych
wyników szacowania spójności wewnętrznej testu.
3.6. Metody oparte na analizie związku pozycji testowych z ogólnym wynikiem testu
3.7. Metody oparte na badaniu stopnia zgodności sędziów kompetentnych - współczynnik WKendalla. Znaczenie formułowania kryteriów w kontekście rzetelności opinii i ocen wydawanych
przez sędziów kompetentnych.
4. Metody estymacji trafności testów psychologicznych - 6h
4.1. Rodzaje trafności (kryterialna, treściowa, teoretyczna i fasadowa)
4.2. Trafność kryterialna: diagnostyczna i prognostyczna
4.3. Trafność treściowa a trafność fasadowa - istota i różnice w ocenie trafności
4.4. Metody szacowania trafności teoretycznej testów
4.4.1. Analiza różnic międzygrupowych
4.4.2. Metoda wielu cech i wielu metod - kryteria Campbella i Fiskego. Przykłady analizy macierzy
korelacji dla wybranych testów. Zastosowanie analizy czynnikowej do badania trafności testów
psychologicznych. Przykłady weryfikacji struktury testu (skal) za pomocą analizy czynnikowej.
4.4.3. Analiza struktury wewnętrznej testu - propozycja Cronbacha i Meehla
4.4.4. Analiza zmian nieprzypadkowych wyników testu
4.4.5. Analiza procesu rozwiązywania testu
5. Standaryzacja i normalizacja testów psychologicznych. Skale standardowe oparte na modelu
rozkładu normalnego. Porównanie skal standardowych. - 4h
6. Przegląd wybranych testów psychologicznych - 2h
7. Adaptacja kulturowa testów psychologicznych - zagadnienia teoretyczne - 2h
8. Psychometryczne charakterystyki wybranych testów osobowości: zagadnienia operacjonalizacji
zmiennych psychologicznych w kontekście wymiarów (skal) narzędzia pomiarowego, odniesienie
pojęć do założeń teoretycznych, omówienie zastosowanych metod szacowania rzetelności i trafności,
interpretacja wskaźników psychometrycznych, próby normalizacyjne i posługiwanie się
opracowanymi normami w diagnostyce psychologicznej. - 2h
9. Psychometryczne charakterystyki wybranych testów inteligencji: zagadnienia operacjonalizacji
10. Zagadnienia etyczne związane ze stosowaniem testów psychologicznych - 2h
Brzeziński J., Metodoogia badań psychoogicznych, Warszawa 1996, s. 206-215, 455-545, 576-595.
Fronczyk, K. (red) Psychometria - podstawowe zagadnienia, Warszawa, 2009.
Drwal R.Ł., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki, Warszawa,
1995.
253
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia pozytywna
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem kształceniajest zpaoznanie z najważniejszymi koncepcjami, toriami i osiągnięciami
psychologiii pozytywnej a także z dalszymi perspektywami jej rozwoju. Podstawowe kompetencje to
opanowanie problemeatyki szcześcia i sił człowieka, rozumienie istotu nowocześnie pojmowanego
dobrostanu oraz umiejętność zastosowania w prkaktyce nabytej wiedzy.
WIEDZA: Student zna najważniejsze koncepcje, torie i osiągnięcia psychologiii pozytywnej a także
perspektywy jej rozwoju. Zna psychologiczne aspekty szcześcia i sił człowieka, rozumienie istotę
nowocześnie pojmowanego dobrostanu j jego społęczne znaczenie
UMIEJĘTNOŚCI: Student umie zastosować odpowiednie metody w badaniu różnych aspektów
dobrostanu, umie zaplanować plan coachingowy dla klienta, rozumie i umie zastosować podstawowe
techniki terapii pozytywne oraz pozytywno-poznawczo-behawioralnej, umie zastosować zasady
psychologii pozytywnej w doradztwie zawodowym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student wyrobił w sobie cechę pozytywności, zarówno poznawczej,
emocjonalnej i motywacyjnej, przez co potrafi pozytywnie i konstruktywnie wpływać na innych ludzi,
jest optymistyczny, nosi w sobie głęboką wiarę w człowieka i w wartości humanistyczne
Metody dydaktyczne:
254
Forma aktywności
godzin
30
30
godzin
15
godzin
15
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
z. I. Psychologia pozytywna
1.
Powstanie i perspektywa psychologii pozytywnej
2.
Dobrostan i dobre życie jako podstawowe obszary psychologii pozytywnej
3.
Psychologia pozytywna w stosunku do innych dziedzin psychologii oraz innych nauk.
Psychoterapia pozytywna i coaching II generacji. Kontrowersje wokół psychologii pozytywnej.
4.
Najważniejsi przedstawiciele psychologii pozytywnej i ich koncepcje
Cz. II. Nauka o szczęściu (etuonologia)
5.
Szczęście jako subiektywny aspekt dobrostanu.
6.
Ujęcie hedonistyczne i eudajmoniczne
7.
Czynniki zewnętrzne jako źródła szczęścia
8.
Czynniki wewnętrzne jako źródła szczęścia
9.
Najważniejsze teorie szczęścia
10.
Neuropsychologia szczęścia
Cz. III. Nauka o siłach człowieka
11.
Koncepcja Seligmana sił człowieka
12.
Twórczość
13.
Talenty, efektywność, zdolności
14.
Pozytywna osobowość, pozytywne „ja”
15.
Miłość i pozytywne związki
teratura obowiązkowa:
1.
Ewa Trzebińska: Psychologia pozytywna, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,
Warszawa 2008
2.
Alan Carr: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach, Zysk i S-ka, Poznań,
2009
3.
Alex Linley, Stephen Joseph: Psychologia pozytywna w praktyce. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2007
4.
Martin, E. Seligman: Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnienie
255
naszych możliwości trwałego spełnienia. Media Rodzina, Poznań, 2005
5.
Józef Czapiński: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach
człowieka, Wydawnictwo naukowe AN, Warszawa 2004
1.
Józef Czapiński: Psychologia szczęścia, PTP, Warszawa 1994
2.
Mihalyi Csikszentmihalyi: Urok codzienności. Psychologia emocjonalnego przepływu.
Masterminds, 1998
3.
Jonathan Haidt: Szczęście. Od mądrości starożytnych po koncepcje współczesne, GWP,
Gdańsk, 2007
4.
Martin Seligman: Co możesz zmienić, a czego nie możesz. Poradnik samodoskonalenia,
Media Rodzina, Poznań, 1995
5.
Richard Carlson: Szczęście na co dzień, Ravi, 1996
6.
Liz Hogard: Jak być szczęśliwym, Rebis, Poznań 2006
7.
Daniel Gilbert: Na tropie szczęścia, Media Rodzina, Poznań 2007
8.
Daniel Nettle: Szczęście sposobem naukowym wyłożone, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005
9.
Tal Ben-Shahar: W stronę szczęścia, Rebis, Poznań 2009
10.
David D. Burns: Radość życia. Zysk i S-ka, Poznań, 2005
11.
Richard Wiseman: Kod szczęścia, Amber 2003
12.
Roselin Blum: Psychologia pozytywna w praktyce, Bauer-Welbild Media, Warszawa 2009
13.
Stefan Klein: Formuła szczęścia. O doświadczeniu pełni życia, Jacek Santorski, Warszawa
2004
14.
Mihalyi Csikszentmihalyi: Przepływ. Jak poprawić jakość życia. Psychologia optymalnego
doświadczenia, Studio Emka, Warszawa 1996
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Podstawy seksuologii
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 2
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Uczestnicy dokonają weryfikacji osobistych postaw i fałszywych przekonań wobec seksualności.
Zdobędą wiedze na temat wyzwań, dylematów przed jakimi staje współczesna seksuologia. Po
odbytych zajęciach uczestnicy będą potrafili dokonać rozróżnienia pojęć takich jak: tożsamość,
orientacja seksualna, preferencja seksualna, zaburzenie seksualne oraz będą potrafili
charakteryzować seksualność w ontogenezie człowieka.
256
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot, zna podstawowe pojęcia z dziedziny seksuologii, zna
genezę poszczególnych zjawisk z zakresu przedmiotu, potrafi scharakteryzować tożsamości płciowe,
seksualne, charakteryzuje seksualność w ontogenezie człowieka. Zdobędą wiedze na temat wyzwań,
dylematów przed jakimi staje współczesna seksuologia.
UMIEJĘTNOŚCI: Uczestnik wykładów dokonuje weryfikacji osobistych postaw i fałszywych
przekonań wobec seksualności. Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu
seksuologii w celu analizy złożonych zjawisk, a także diagnozowania i projektowania działań
praktycznych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i
umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego, oraz uczenia się przez
całe życie.
Metody dydaktyczne:
Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia teoretyczne z obszaru seksuologii. Na każde zajęcia
przewidziana jest prezentacja multimedialna, a także omawianie przypadków, rozwiązywanie
kazusów oraz dyskusja dydaktyczna. Materiał ilustracyjny do zajęć będą stanowić filmy dotyczące
omawianego zakresu tematycznego.
Zliczenie treści programowych przedmiotu ma formę testu. Będzie on zawierał zarówno pytania
wymagajace uzupełnienia brakującej treści jak i zadania wymagajace wyboru sposród
zaproponowanych odpowiedzi. Warunkiem zaliczenia jest przyswojenie treści prezentowanej na
zajeciach, uzupełnionej o wiedzę z listy literatury obowiązkowej do przedmiotu.
Forma aktywności
godzin
30
30
godzin
30
godzin
0
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
257
TREŚCI PROGRAMOWE
1.
Podejście do seksualności człowieka na przestrzeni wieków (4h)
2. Seksuologia biologiczna
2.1. Anatomia narządów płciowych (1h)
2.2. Fizjologia kobiety (1h)
2.3. Fizjologia mężczyzny (1h)
3. Podniecenie i odpowiedź seksualna – koło psychosomatyczne (4h)
4. Podstawowe pojęcia w seksuologii:
4.1. Tożsamość płciowa (2h)
4.1.1. Film "Seksualność" z cyklu Społeczne Tabu - National Geographic (1h)
4.2. Orientacja seksualna - definicja zjawiska (2h)
4.2.1. Pomoc psychologiczna osobom homoseksualnym (1h)
4.2.2. Film "Homofobia - społeczny problem" (1h)
5.Seksualność w ontogenezie człowieka
5.1. Rozwój psychoseksualny człowieka (4h)
5.2. Wczesna dorosłość. Rozwój zachowań i związków seksualnych(4h)
5.3. Seksualność a proces starzenia(4h)
Literatura obowiązkowa:
1.
2.
3.
Starowicz – Lew , Z., Skrzypulec V. [red]. (2010) Podstawy seksuologii. Warszawa. PZWL
Bancroft, J. (2011) Seksualność człowieka. Wrocław. Elsevier Urban & Partner.
Foucault, M. (2000) Historia seksualności. Warszawa. Czytelnik.
Literatura uzupełniajaca:
1.
Lew – Starowicz, Z., Zdrojewicz Z. i Dulko S. (2002) Leksykon seksuologiczny. Wrocław.
Continuo.
2.
Dufour F.S.P. (1998) Historia prostytucji: Czasy chrześcijańskie do końca XIX w., tomy I-III
Gdynia: Uraeus.
3.
Skrzypulec, V. [red.] (2005) Wstęp do seksuologii. Katowice. Wydawnictwo „Kwieciński”.
ROK III SEMESTR V, specjalność : Psychologia kliniczna i sądowa
258
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Rotter
Nazwa przedmiotu: Psychologia różnic indywidualnych
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne (zaliczenie programu I i II roku studiów
przed rozpoczęciem tego kursu)
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest pokazanie studentom różnic indywidualnych pomiędzy ludźmi Studenci
powinni poznać przyczyny i genezę tych różnic oraz ich wpływ na życie ludzi.
WIEDZA: Student powinien wiedzieć jak wyglądają i skąd się wzięły różnice indywidualne w dwóch
aspektach - genetycznym i środowiskowym .
UMIEJĘTNOŚCI: Za pomocą opisywanych metod a zwłaszcza za pomocą testów stosowanych na
ćwiczeniach student powinien umieć zdiagnozować te różnice określić ich kierunek i wielkość
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student powinien wyrobić sobie kompetencje do posługiwania się
metodami testowymi. Towarzyszyć temu powinno rzetelne i odpowiedzialne podejscie do stosowanych
technik badawczych
Metody dydaktyczne:
Prezentacja multimedialna, zestawy testów psychologicznych, lektury.
1. Obecność na zajęciach (10%)
2. Wykonywanie prac na ćwiczeniach i przygotowywanie sprawozdań (30 %)
3.Egzamin pisemny - Pozytywny wynik w teście wiadomości ( możliwość wyboru spośród czterech
alternatywnych odpowiedzi na każde pytanie. Wynik wyliczany w punktach (60 %)
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. ćwiczenia, wykład
60
godzin
60
godzin
259
50
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
170
godzin
1. Historia badań nad różnicami indywidualnymi
2.Podłoże fizjologiczne różnic indywidualnych
3. Wiek i płeć a różnice indywidualne
4.Inteligencja - pojęcie i definicje
5 Inteligencja - mechanizmy poznawcze i biologiczne
6. Inteligencja : teorie naukowe i zdroworozsądkowe, teorie psychometryczne
7. Inteligencja - teorie naukowe c.d. (teorie biologiczne i przetwarzania informacji)
8. Inteligencja : wybitne uzdolnienia i upośledzenie umysłowe
9. Inteligencja - teorie naukowe (c.d.) (teorie rozwojowe)
10. Style poznawcze : ogólne i specyczne
11. Temperament : podstawowe definicje
12. Głowne grupy teorii : PEN Eysencka i poszukiwanie doznań
13.Temperament - model psychobiologiczny
14. Temperament - regulacyjna teoria temperamentu Strelau'a (podstawy teoretyczne)
15. Temperament - regulacyjna teoria temperamentu Strelau'a (pomiar cech)
Jednostki tematyczne wykładów 2-godzinne j.w. jednostki ćwiczeniowe 2 godzinne z materiałem
testowym w miarę możliwości biblioteki testów Akademii Krakowskiej
1. Hampson S. & Colman A. (red.) - Psychologia różnic indywidualnych , Poznań 2000
2. Hornowski B. - Psychologisa różnic indywidualnych , Warszawa 1985
3. Marszał -Wiśniewska m., Klonowicz T., Fajkowska-Stanik M. (red.) - Psychologia różnic
indywidualnych - wybrane zagadnienia, Gdańsk 2003
4. Strelau J. - Psychologia różnic indywidualnych , wyd. 2 rozsz., Warszwa 20
1. Szewczuk W. - Encyklopedia Psychologii , W-wa 2002
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do psychologii pracy
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
260
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne (zaliczenie programu I i II roku studiów
przed rozpoczęciem tego kursu)
Typ przedmiotu:
 Podstawowy
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest wstępna orientacja studentów w problemach psychologii pracy
WIEDZA: Wiedza o pracy ludzkiej - podstawowe problemy psychologiczne .
UMIEJĘTNOŚCI: Na tym etapie nie przewiduje się ć
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student powinien wyrobić sobie pozytywną postawę względem
psychologii pracy i zainteresować się szrzej tą dziedziną
Metody dydaktyczne:
Prezentacja multimedialna, zestawy testów psychologicznych, lektury.
1. Obecność na zajęciach (30%)
2.Egzamin pisemny - Pozytywny wynik w teście wiadomości ( możliwość wyboru spośród czterech
alternatywnych odpowiedzi na każde pytanie. Wynik wyliczany w punktach (70 %)
Forma aktywności
15
godzin
40
godzin
60
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1. Historyczny rozwój metod wytwarzania
2. Metody doboru do pracy - dobór naturalny
3.Metody doboru ludzi do pracy - psychotechnika
261
4. Techniczna analiza pracy
5. Psychologiczna analiza pracy i jej zasady
Jednostki tematyczne 3-godzinne
1. Nik Chmiel [red.] Psychologia pracy i organizacji , Gdańsk 007
1. Biegeleisen-Zelazowski B. Zarys psychologii pracy , Warszawa 1968
2. Okóń J. [red.] Psychologia przemysłowa , W-wa 1972
3. . Szewczuk W. - Encyklopedia Psychologii , W-wa 2002
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Alicja Głębocka
Nazwa przedmiotu: Psychologia zdrowia
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładów jest przedstawienie najważniejszych zagadnień psychologii zdrowia, psychologii
jakości życia oraz psychologii chorego somatycznie oraz pokazanie relacji między osiągnięciami
nauki we wskananych obszarach a psychologią stosowaną.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: scharakteryzuje modele zdrowia oraz czynniki
sprzyjające i zagrażające zdrowiu.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: będzie w stanie samodzielnie opracować
program prozdrowoynych działań w zakresie odżywiania, aktywności fizycznej, radzenia sobie ze
stresem oraz interwencji psychologicznej w sytuacji choroby.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: rozumie znaczeneie czynników
psychologicznych w kształtowaniu postaw prozdrowotnych oraz pokonywaniu choroby.
262
Metody dydaktyczne:
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, film.
Egzamin testowy - test wiedzy jednokrotnwego wyboru
Forma aktywności
15
godzin
10
godzin
30
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
55
godzin
1.
Pojęcie zdrowia i choroby (3h):
a.
koncepcje i modele zdrowia,
b.
holistyczne ujęcie zdrowia,
c.
podejście patogenetyczne i salutogenetyczne
2.
Postawy prozdrowotne, czynniki sprzyjające zdrowiu (3h):
a.
Aktywność fizyczna
b.
Nawyki żywieniowe
c.
Zasoby osobiste i społeczne
3.
Zjawiska ryzykowne dla zdrowia (3h):
a.
Otyłość
b.
Uzależnienia
c.
Stres
4.
Psychologia chorego somatycznie (3h):
a.
Psychoonkologia
b.
Psychoprofilaktyka i leczenie chorób układu krążenia
5.
Jakość życia osób starszych oraz osób niepełnosprawnych (3h):
a.
Stereotypy i uprzedzenia
b.
Lęk przed chorobą i śmiercią
c.
Modele aktywizacji osób starszych
263
Bishop G. D. (2000). Psychologia zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo ASTRUM.
Herszen I., Sęk H. (2007) Psychologia zdrowia. Wydawnictwo Naukowe PWN
Heszen I., Życińska J. (red.) (2008) Psychologia zdrowia w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji.
Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2010) Osobowość stres a zdrowie. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Literatura uzupełniającaBrzeziński J., Cierpiałkowska L. (red.),(2008). Zdrowie i choroba. Problemy
teorii, diagnozy i praktyki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Gawor A., Głębocka A. (red.) (2007) Jakość życia współczesnego człowieka. Wydawnictwo Impuls,
Kraków.
Głębocka A. (2009) Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Wydawnictwo Impuls,
Kraków.
Łukaszewski W. (2010) Udręka życia. Smak Słowa, Gdańsk.
Łuszczyńska A. (2011) Psychologia sportu i aktywności fizycznej. Zagadnienia kliniczne.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Trzebińska E. (2008) Psychologia pozytywna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Warszawa.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia zarządzania
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne Procesy psychiczne I i II, Psychologia społeczna I i II
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Dostarczenie w oparciu o efekty kształcenia wiedzy związanej ze stosowaniem psychologii w procesie
zarządzania, zapoznanie studentów z bardzo ważną rolą psychologa w procesie zarządzania,
pokazanie relacji pomiędzy nauką o zarządzaniu a psychologią zarządzania oraz wskazanie na
różnice pomiędzy nimi, zaprezentowanie najważniejszych koncepcji rekrutacji, selekcji,
psychologicznych cech menedżera, stresu, negocjacji, motywowania, kultury organizacyjnej,
zwrócenie uwagi na istnienie wielu istotnych różnic miedzykulturowych, przygotowanie absolwentów
do samodzielnego uczenia się i kierowania swoim życiem zawodowym.
WIEDZA: Opisać istotę zarządzania, zdefiniować pojęcie zarządzania i menedżerów oraz
scharakteryzować ich znaczenie dla organizacji, określić i wyjaśnić cztery podstawowe funkcje
zarządzania w organizacjach, opisać różne rodzaje menedżerów, omówić sposób w jaki ktoś zostaje
menedżerem, umieć opisać proces organizowania, znać wszystkie elementy struktury organizacyjnej,
znać zasady zachowań w orgazniacjach, rozumieć istotę przywództwa, omówić politykę personalną i
planowanie kadr, znać metody rektrutacji i selekcji pracowników, znać pożądane psychologiczne
264
cechy menedżera, omówić istotę, rodzaje, fazy i biologię stresu, znać najważniejsze modele
komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz systemy komunikacji w organizacji, omówić style i fazy
negocjacji oraz wybrane techniki i taktyki negocjacyjne, omówić teorie motywowania i strategie
motywacyjne, wymienić i omówić najważniejsze modele kultur organizacyjnych, umieć wyjaśnić i
opisać proces globalizacji, znać najważniejsze cechy różnych kultur światowych.
UMIEJĘTNOŚCI: student powienien:
Określić zakres zarządzania w organizacjach,omówić rolę psychologa w organizacjach, umieć
zaprojektować strukturę organizacyjną, umieć dobrać zespół do danej pracy lub doradzić w jak go
dobrać, umieć zdiagnozować i rozpoznać cechy przywódcze, umieć przeprowadzić i zinterpretować
rozmowę kwalifikacyjną, umieć dobrać testy psychologiczne do procesu selekcji, umieć zastosować
testy psychologiczne do zdiagnozowania podstawowych, pożadanych cech menedżera, zaprejektować
szkolenie menedżerskie, umieć rozpoznać czynniki stresujące w organizacji, umieć zaproponować
techniki redukcji stresu w danej sytuacji, umieć rozpoznać sposoby i sytemy komunikacji w
organizacji, umieć podjąć działania mediacyjne,umieć zaprojektować system motywacyjny, umieć
opisać i zdiagnozować kulturę organizacji, umieć doradzić w zakresie odmienności kulturowych.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student pownienien rozumieć wagę procesów psychologicznych w
procesie zarządzania, reprezentować postawę etyczną i być przeciwnikiem wszelkich form
dyskryminacji w doborze na stanowiska pracownicze, nabywać samemu pozytywnych cech
menedżerskich, a w szczególności pracować naad własną inteligencją emocjonalną, społczną, empatią
i asertywnością, pracowac nad rozwojem własnej osobowości, kształtować w sobie elementarne cechy
przywódcze, wyrabiać w sobie sposób zachowania zapobiegający powstawaniu niepotrzbnego stresu u
innych a jednocześnie kształtować w sobie odporność na stres i uczyć się praktycznych metod redukcji
stresu, umieć się prawidłowo komunikować werbalnie i pozawerbalnie, umieć praktycznie negocjować
i mediować, umieć motywować siebie i innych, mieć postawę sprzyjającą tworzeniu optymalnej kultury
organizacyjnej, mieć wyrobioną postawę tolerancji i zrozumienia dla innych kultur na świecie.
Metody dydaktyczne:
Egzamin testowy, pytania z odpowiedzia,i do wyboru. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest
Forma aktywności
45
godzin
30
godzin
30
godzin
Przygotowanie projektu, referatu, eseju, prezentacji
15
godzin
265
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
120
godzin
1. Istota procesu zarządzania. Definicje i składowe procesu zarządzania:
Istota zarządzania i pojęcie zarządzania
Podstawowe funkcje zarządzania w organizacjach.
Rodzaje menedżerów
Zakres zarządzania w organizacjach
Psycholog w procesie zarządzania.
2. Psychologia organizacji
Organizowanie
Elementy Struktury Organizacyjnej
3. Psychologia zespołów
Grupy i zespoły
Proces tworzenia zespołów
Przywództwo.
4. Psychologia w zarządzaniu zasobami ludzkimi:
Polityka personalna
Planowanie kadr
5. Rekrutacja i selekcja
Zasady i rodzaje rekrutacji
Zasady etycznej kwalifikacji kandydatów na pracownikówi
Selekcja pracowników
Nowoczesne metody selekcji.
6. Pożadane psychologiczne cechy menedżera:
Inteligencje wielorakie
Inteligencja emocjonalna i społeczna
Empatia
Asertywność
Cechy osobowości
Metody diagnostyki i ksztłtowania tych cech
7. Szkolenie menedżerskie
Mentoring
Psychologiczny trening mendżerski
Coaching.
8. Stres w pracy menedżera:
Istota stresu
Rodzaje stresu
Fazy stresu
Biologia stresu
Modele stresu
Radzenie sobie ze stresem
Odporność na stres.
9. Psychologia komunikacji
Podstawy komunikacji
Komunikacja werbalna
Perswazja, retoryka, erystyka
10. Specjalne zagadnienia komunikacji
Komunikacja niewerbalna
266
Komunikacja społeczna.
11. Konflikty i zarządznie konfliktami
Istota konfliktów
Rodzaje konfliktów
Modele konfliktów
Zarządzanie konfliktami
12. Psychologia negocjacji:
Istota negocjacji
Style i fazy negocjacji
Cechy dobrego negocjatora
Techniki i taktyki negocjacyjne
Mediacje.
13. Motywowanie pracowników:
Istota motywowania
Teorie motywowania
Strategie motywacyjne.
14. Kultura organizacyjna:
Kultura w nauakch o zarządzaniu
Zarządzanie humanistyczne
Koncecoja Gestlanda
Koncecpja Hofstede
Innowacyjność i kultura innowacyjna.
15. Psychologia międzykulturowa w erze globalizacji:
Proces globalizacji
Róznice kulturowe
Negocjacje międzykulturowe.
Mirski, A.: Wykłady (w przygotowywaniu podręcznik)
Trelak, J.F.: Psychologia organizacji i zarządzania, Warszawa 2005
Robbins, S.P.: Zachowania w organizacji, Warszawa 1998
Wprowadzenie do zarządzania personelem, red. A. Szałkowski, Kraków 2000
Armstrong, M., „Zarządzanie zasobami ludzkimi”, Warszawa 2003
Zasoby ludzkie w firmie. Organizacja, kierowanie, ekonomika" red. A. Sajkiewicz, Warszawa 1999,
Zbiegień - Maciąg, L.: Kultura w organizacji, Warszawa 2005
Kostyra M.: Zarządzanie personelem”, Warszawa 1997
Hofstede G, Hofstede G.J. Kultury i organizacje, Warszawa 2007
DuBrin, A.J.: Praktyczna psychologia zarządzania, Warszawa 1979.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Ewa Wilczek-Rużyczka, mgr Anna STACH - BOREJKO
Nazwa przedmiotu: Pomoc psychologiczna
Liczba godzin: 60
267
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne psychologia rozwojowa, procesy poznawcze, osobowość, diagnoza
psychologiczna, psychologia emocji i motywacji, psychopatologia,
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat pomocy psychologcznej a badań i praktyki psychologa
,pomocy psychologicznej, jako zachowania prospołecznego i jego uwarunkowania, relacji pomocy
psychologicznej, pomocy ukierunkowanej na rozwój jednostki, w rozwiązywaniu kryzysów
rozwojowych , sytuacji traumatycznych i kryzysowych, pomocy w zmniejszeniu i usunięciu zaburzeń,
a także p omocy profesjonalnej oraz wsparcia społecznego i samopomocy.
Celem jest również rozwijanie umiejętności związanych z rozpoznawaniem, klasyfikowaniem i
rozwiązywaniem sytuacji trudnych i kryzysowych (sytuacje konfilktowe, kryzysy rozwojowe, sytuacje
trudne, związane z niepełnosprawnością, hospitalizacją, bezrobociem) oraz posługiwaniem się
adekwatnymi metodami pomocy psychologicznej i interwencji kryzysowej.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje pomoc psychologiczną, psychoterapię,
interwencję w kryzysie, psychologiczną rehabilitację, opisuje zachowania prospołeczne, ,
altruistyczne, empatię, kontrakt pomagania, motywację pomagania, rozpoznaje zachowania
prozdrowotne i antyzdrowotne, kryzys rozwojowy, sytuacje traumatyczne, scharakteryzuje relacje
pomocy psychologicznej, wsparcie społeczne, zrelacjonuje wybrane zagadnienia samopomocy,
sklasyfikuje rodzaje pomocy psychologicznej. zdefiniuje interwencję psychologiczną, kryzysy
rozwojowe .
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje zachowania pomocowe, relacje
interpersonalne, diagnozuje sytuacje wymagające pomocy psychologicznej, promowania zdrowia
,prewencji, wsparcia społecznego, interwenciji kryzysowej, nawiązuje relacje interpersonalną
,klaryfikuje zgłaszany problem, ustala i respektuje kontrakt pomagania, dokonuje eksploracji
problemów, ustala cele pomagania, stosuje techniki komunikowania: aktywne słuchanie,
parafrazowanie ,odzwierciedlenie, interpretowanie, werbalizacje, konfrontowanie, informowanie,
podsumowanie orazi wybiera adekwatną metodę pomocy i udziela wsparcia społecznego.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot:jest świadomy konieczności stałego
uaktualniania wiedzy, zachowuje krytycyzm, analizuje własne zachowanie, wykazuje postawe
prospołeczną , okazuje szacunek i empatię wobec osób wymagajacych pomocy, przestrzega praw
pacjenta i zdobytą wiedzę wykorzystuje do skutecznej pomocy w sytuacji kryzysowej lub trudnej.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny 50%,problemowy 30% ,konwersatoryjny20% oraz omawianie
przypadków osób wymagających pomocy psychologicznej, dyskusja, film, inscenizacja.
Egzamin pisemny test z położeniem nacisku na pytania otwarte ,ma na celu zweryfikować zamierzony
268
efekt kształcenia polegający na umiejętnosci diagnozowania probemów i udzielania pomocy
psychologicznej
Kolokwium zaliczeniowe 50%, projekt50%
Forma aktywności
Godziny kontaktowe wykład,
20
godzin
30
godzin
Przygotowanie się do egzaminu, kolokwium zaliczeniowego
60
godzin
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji (projektu)
10
godzin
Inne formy ćwiczenia
20
godzin
Inne formy warsztaty
20
godzin
160
godzin
Wykłady
1. Pomoc psychologiczna w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych. Pomoc psycholgicznaa;
badania i praktyka psychologa klinicznego. 2 godz
2. Pomoc psychologiczna jako zachowanie prospołeczne i jego uwarunkowania. 2 godz.
3. Relacja pomocy psychologicznej. Pomaganie i jego uwarunkowaia .Znaczenie profesjonalnych
zachowań prezentacja i omówienie wybranych przykładów . 3 godz.
4. Pomoc profesjonalna a wsparcie społeczne i samopomoc. 3 godz.
5. Udział psychologa w promocji zdrowia. 2 godz.
6. Prewencja psychologiczna. 2 godz.
7. Interwencja kryzysowa. Kryzys emocjonalny. Indywidualna pomoc w kryzysie. 4 godz.
8 Poradnictwo psychologiczne. 1 godz.
9. Rehabilitacja psychologiczna osób niepełnosprawnych. 1 godz.
Ćwiczenia i warsztaty::
1. Wprowadzienie do problematyki pomocy psychologicznej. Rozróżnienie między sytuacją
kryzysową, a sytuacją pomocy psychologicznej, podział sytuacji trudnych, psychologiczne cechy
sytuacji kryzysowych, kryteria rozpoznawania kryzysów, ogólne ramy udzielania pomocy w sytuacji
kryzysowej. .4 godz.
2 Pomoc psychologiczna w sytuacjach trudnych interpersonalnie- konflik. Nowoczesne ujęcie
problematyki konfliktu - zalety rozwiązanej sytuacji konfliktowej, fazy konfliktu, iluzje związane z
postrzeganiem partnera w konflikcie, metoda czterech kroków w rozwiązywaniu konfliktu.4 godz.
3. Pomoc psychologiczna w sytuacji lęku społecznego. Doświadczanie lęku społecznego, rodzaje lęku
społecznego, zachowania interpersonalne związane z lękiem społecznym, metody skutecznego
pomagania w sytuacji lęku społecznego - trening umiejętności społecznych, ćwiczenia interakcji,
terapie poznawcze, techniki relaksacyjne.4 godz.
4. Pomoc psychologiczna w przypadku trudnści wychowawczych (kryzysy rozwojowe).
Przegląd najcześciej pojawiających się kryzysów rozwojowych, fazy kryzysów rozwojowych,
proponowane metody pomocy.4 godz.
5. Pomoc psychologiczna w przypadku urazów związanych z traumatycznymi wydarzeniami
269
życiowymi. Obraz kliniczny Zesołu Stresu Pourazowego (PTSD), diagnoza zespołu stresu
pourazowego, interwencja kryzysowa w sytuacji urazu, cechy interwencji kryzysowej w sytuacji urazu
4 godz..
6.: Pomoc psychologiczna w sytuacji hospitalizacji i choroby somatycznej. Choroba somatyczna jako
kryzys psychologiczny, hospitalizacja jako sytuacja trudna, najważniejsze negatywne konsekwencje
choroby i hospitalizacji, interwencja w kryzysie u pacjentów chorych somatycznie, interwencja w
kryzysie w warunkach hospitalizacji, modele komunikacji i współpracy.4 godz.
7. Pomoc psychologiczna w sytuacji samobójstwa, śmierci, żałoby. Postawy w obec śmierci a wiek,
czynniki skłaniające do podejmowania aktów samobójczych, interwencja kryzysowa w sytuacji
usiłowania popełnienia samobójstwa, fazy żałoby, sytuacja żałoby - jako sytuacja kryzysowa,
oddziaływania psychologiczne w kontekście sytuacji żałoby - spojrzenie z perspektywy logoterapii. 4
godz.
8. Pomoc psychologiczna w sytuacji bezobocia. Konsekwencje psychologiczne pozostawania bez
pracy, model prywatnej przyszłości zawodowej, ukryte funkcje pracy, oddziaływania psychologiczne
w stosunku do osób bezrobotnych, interwencja pscyhologiczna w przypadku bezrobocia. 4 godz.
9. Pomoc psychologiczna w przypadku braku asertywności. Obszary obniżonej asertywności,
kwestionariusz do mierzenia kompetencji społecznych Anny Matczak, bariery asertywności, trening
umiejętności wyrażania własnej asertywności, jako metoda radzienia sobie z tą trudną sytuacją. 4
godz.
10 Podsumowanie zajęć, podkreślenie najistotniejszych zagadnień dotyczących pomocy
psychologicznej i interwencji w kryzysach.4 godz.
Literatura
 Podstawowa
 D. Kubacka-Jasiecka, K. Mudyń (red.), Kryzys, interwencja i pomoc psychologiczna wyd. A.
Marszałek, Toruń, 2003
 E. Wilczek-Rużyczka, Komunikowanie się z chorym psychicznie. Wyd. Czelej Sp.Zoo, Lublin
2007.
 E. Wilczek-Rużyczka,K. Czabanowska (red), Jak motywować do zmiany zachowania?
Trening motywacyjny dla studentów i profesjonalistów. Wydawnictwo UJ, 2010.
 H. Sęk (rd.), Psychologia kliniczna PWN, Warszawa 2005.
 J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki cz. 3. Wyd. gdańskie, Gdańsk 2005
Uzupełniająca
•
M. Kofta, T. Szustrowa (red.), Złudzenia które pozwalają żyć, wyd. PWN, Warszawa, 1991
•
M. Leary, R. Kowalski, Lęk społeczny, wyd. GWP, Gdańsk, 2001
•
E. Wilczek-Rużyczka, Empatia w interwencji kryzysowej. Annales Universitatis Mariae
Curie-Skłodowska, vol. LIX. suppl. XIV, 5, Lublin 2004.
E. Wilczek – Rużyczka, E. Zajkowska, K. Wojtas: Attitudes of doctors and nurses to
suffering. Archives of Psychiatry and Psychotherapy 2008; 4, 69-76.
E. Wilczek-Rużyczka, Empatia i jej rozwój u osób pomagających. Wydawnictwo UJ, 2002.
•
E. Wilczek-Rużyczka, Wypalenie zawodowe pracowników ochrony zdrowia – metody
rozpoznawania i profilaktyka. [w:] Okulicz-Kozaryn K., Ostaszewski K. (red.) Promocja
zdrowia psychicznego. Badania i działania w Polsce. Instytut Psychiatrii i Neurologii w
Warszawie. Warszawa 2008, 77-92.
Wilczek-Rużyczka E.: Social support for people suffering from depression and their families.
New Medicine 1/2009 vol.XIII, 19-23.
K. Szczerbińska , E. Wilczek-Rużyczka (red), Jak promować zdrowy styl życia i zmieniać
zdrowotne zachowania osób starszych. Wydawnictwo Zdrowie i Zarządzanie, Kraków 2010.
Syllabus
270
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Maria Kujawa
Nazwa przedmiotu: Psychologia edukacyjna
Liczba godzin: 15
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest ukazanie podstawowych założeń psychologicznych
w koncepcjach
edukacyjnych.Wskazanie na różne koncepcje dziecka i dorosłego,uwrażliwienie na problematykę
aksjologiczną w wychowaniu i nauczaniu w różnych środowiskach.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: scharakteryzuje podstawowe deterministyczne i
niedeterministyczne teorie rozwoju i ich konsekwencje edukacyjne.Wskaże najbardziej
charakterystyczne cechy edukacji opartej na koncepcjach redukcjonistycznych.Przedstawi
demokratyczney ustrój szkoły i innych instytucji oraz demokratyczne wychowanie w rodzinie na
podstawie konkretnych koncepcji.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot potrafi zanalizować ddziaływania edukacyjne w
różnych środowiskach .Oceni podstawy aksologiczne
oddziaływań edukacyjnych i wskaże
podstawowe szanse i zagrożenia dla rozwoju jednostki.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot rozumie założenia leżące u podstaw
różnych celów edukacyjnych i w konsekwencji ma szanse na realizację w praktyce podstawowych
wartości aksjologicznych.
Metody dydaktyczne:
analiza tekstów, nagrań filmowych,dyskurs .
test wiadomości - zaliczenie 60% poprawnych odpowiedzi .Pytania z jednorazowym wyborem oraz
pytania otwarte.Warunkiem dopuszczenia do testu jest aktywność na zajęciach ,
Forma aktywności
15
godzin
271
20
godzin
15
godzin
10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1Cele kursu,przebieg ,wymagania.
Rożne koncepcje edukacji .Wychowanie i nauczanie jako czynniki rozwoju
Rozwój jako cel edukacji.Rola edukacji w rozwoju/co ,po co, jak edukować/.Idea edukacji
permanentnej a rozwój w perspektywie live span
2.Trzy główne nurty myślenia psychologicznego i pedagogicznego.Trzy koncepcje dziecka i człowieka
dorosłego a koncepcje edukacji.
3.Działanie na przedmiotach,obcowanie z dorosłymi, kontakty z rówiesniakami w toku
edukacji.Pojęcie interioryzacji.Koncepcja strefy najbliższego rozwoju.
4.Motywacja wewnętrzna i zadaniowa w toku edukacjiEdukacja twórcza
5.Aktywność własna i doświadczenie a rozwój
Problematyka aksjologiczna.Edukacja moralna.
6.Podstawowe środowiska w nauczaniu,wychowaniu i rozwoju jednostki.
rodzina,żłobek, przedszkole,szkoła,środowisko pracy
7.Edukacja w warunkach specjalnych
8.Podsumowanie.
1.,Piaget Jean Dokąd zmierza edukacjaPWN,Warszawa 1977
2.Łuczyński Jan Zarządzanie edukacją jako warunek rozwoju indywidualnego w:M.Kielar-Turska
/red/ Studia nad rozwojem i wychowaniem Wyd.UJ,Kraków 2009,str 171-185
3.Czyżowska D.Doświadczenie a rozwój moralny jednostki w:Krzyżewski K /red/Doświadczenie
indywidualne.Szczególny rodzaj poznania i wyróżniona postać pamięci.Wyd.UJ,Kraków2003 str 199
-208
Brzezińska A.,Wiliński P Psychologiczne uwarunkowania wspomagania rozwoju człowieka
dorosłego,Nowiny Psychologiczne.1995 nr 1, str 81-104
Przetacznik-Gierowska M.,Włodarski Z.Psychologia wychowawcza t.1,t2,PWN,Warszawa 2002
Syllabus
272
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska _Seweryn
Nazwa przedmiotu: Ewaluacja praktyk
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest umożliwienie studentom
poznanie specyfiki podstawowych instytucji
zatrudniających terapeutów zajęciowych oraz refleksji nad
doświadczeniami praktycznymi
wyniesionymi z zajęć w różnego typu placówkach..
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: posiada wiedzę o podstawach prawnych funcjonowania
placówek pomocowych zatrudniających terapeutów zajęciowych ( domy pomocy społecznej, placowki
opiekuńczo -wychowawcze, warsztaty terapii zajęciowej, środowiskowe domy samopomocy ) oraz
rozwija wiedzę nt. podstawowych cech charakteryzujących użytkowników w oparciu o konfrontację
wiedzy teoretycznej z praktyką.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi posługiwać się aktami prawnymi
regulującymi funkcjonowanie w/w placowek pomocy społecznej oraz posiada umiejętności konieczne
w pracy z z poszczegolnymi kategoriami użytkownikwó tychże placowek.
POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: jest świadomy konieczności stałego uaktualniania
wiedzy, ksztaltuje pozytywny stosunek do zawodu terapeuty zajęciowego internalizując wartości
będące podstawą przyszłego zawodu oraz ćwicząc niezbędne umiejętnosci.,
Metody dydaktyczne:
omawianie przypadków, , analiza aktów prawnych , dyskusja dydaktyczna,
obecność - 20%, praca zaliczeniowa -80%
Forma aktywności
273
Godziny kontaktowe: ćwiczenia
10
godzin
3
godzin
godzin
2
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
15
godzin
1. Rola terapeuty zajeciowego w placowkach pomocy spolecznej - 2 godz.
2. Dom pomocy spolecznej - podstawy prawne funkcjonowania, miejsce i rola terapeuty
zajęciowego w zespole terapeutyczno - opiekuńczym - 2 godz.
3. Zasady konstruowania indywidualengo planu wsparcia - 2 godz.
4. Placówki opiekunczo - wychowawcze - podstawy prawne funcjonowania, rola terapii
zajęciowej w procesie socjalizacji w placówkach. - 2 godz.
5. Ośrodki wsparcia ( WTZ, ŚDS , kluby samopomocy, ) - podstawy prawne
funkcjonowania, miejsce i rola terapeuty zajęciowego oo w zespole terapeutyczno opiekuńczym - 2 godz.
Literatura obowiązkowa :
1.Akty prawne regulujące funkcjonowanie poszczególnych typów placówek pomocy społecznej:
- Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2 lipca 2008 r., Nr 115, poz.728- tekst
jednolity ) wraz z odpowiednimi rozporządzeniami ;
- Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych. (Dz. U. z 9 października 1997 r., Nr 123, poz. 776 z późn. zm.),
2. Albronda H. J., Podstawy umiejętności terapeutycznych, Gdańsk 2003 ;
3 .Bocheńska M. ,Kluz K., Pracownicy pierwszego kontaktu w domach pomocy społecznej: założenia
a rzeczywistość ,( w :) Problemy Społeczne- Vademecum Kadr Socjalnych 2007 nr 6
-Brągiel J., Badora S.( red.) , Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie
pomocy społecznej , Wyd.Uniwersytetu Opolskiego , Opole 2005
- Siatka D. (red.), Terapii zajęciowa. Wybór tekstów, Kraków 2008.
-
Syllabus
274
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do psychofarmakologii
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Warunki wstępne zaliczony przedmiot Biologiczne podstawy zachowań
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat właściwości farmakologicznych stosowanych w
medycynie środków psychotropowych oraz wskazanie na istniejące pomiędzy nimi różnice w
zależności od mechanizmu działania. Zajęcia mają przygotować absolwentów do pracy z osobami
przyjmującymi leki psychotropowe oraz zwrócić uwagę na potencjalne korzyśći, ale również
zagrożenia związane z podawaniem tego typu leków.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: potrafi scharakteryzować poszczególne grupy środków
psychotropowych, rozróżnionych między sobą na podstawie ich klinicznego zastosowania. Wskaże
mechanizm(y) działania związków modelowych z danej grupy. Wymieni potencjalne zagrożenia
związane z danym mechanizmem. Ma świadomość zarówno ogromnego potencjału naprawczego, jak i
poważnych ograniczeń farmakoterapii środkami psychotropowymi. Wskaże w jakim przedziale
wiekowym potencjalne korzyści i zagrożenia związane z zastosowaniem danego typu środka
psychotropowego są największe.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: odróżnia nazwę międzynarodową danego leku
od jego nazwy (nazw) handlowej (handlowych). Znają charakterystyczne objawy, jakie powodują u
ludzi niektóre środki psychotropowe, potrafi z dużym prawdopodobieństwem zdiagnozować, czy dana
osoba przyjmuje, czy nie, takie środki.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: ma świadomość, że wielu ludzi z
jego otoczenia przyjmuje leki psychotropowe i bierze to pod uwagę w swoich ocenach. W przypadkach
problemowych otrafi roztropnie doradzić lub, w zależności od okoliczności, rozradzić przyjmowanie
psychotropowych leków. Jest przygotowany na możliwość pojawienie się w przyszłości środków
psychotropowych o nieznanym obecnie mechaniźmie działania i potrafi znaleźć źróło potrzebnych w
takim przypadku informacji.
Metody dydaktyczne:
Wykład z zastosowaniem prezentacji multimedialnych, prowadzony jako informacyjny (70%),
problemowy (20%), konwersatoryjny (10%).
Egzamin pisemny. Test wyboru, ale możliwe również pytania otwarte
275
Forma aktywności
30
godzin
40
godzin
50
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
120
godzin
1) Trzy wątki w genezie powstania psychofarmakologii jako dyscypliny naukowej: a/ wątek
psychiatryczno-neurologiczny; b/wątek mistyczno-rekreacyjny; c/ wątek fizjologicznofarmakologiczny (8 godz)
2) Leki przeciwpsychotyczne (4 godz)
3) Leki stosowane w terapii choroby Parkinsona (2 godz)
4) Leki przeciwdepresyjne (4 godz)
5) Leki przeciwpadaczkowe i stabilizatory nastroju (2 godz)
6) Leki sedatywne, nasenne i przeciwlękowe (4 godz)
7) Leki prokognitywne (2 godz)
8) Środki farmakologiczne stosowane w terapii uzależnień (2 godz)
9) Problemy związane z formakoterapią zaburzń psychicznych: a/ interakcje lekowe; b/ aspekty
prawne farmakoterapii zaburzeń psychicznych - algorytmy wdrażania leków i zasady refundacyjne (2
godz)
1) Stahl S.M.: Podstawy psychofarmakologii. Teoria i praktyka., tomy 1- 4, Via Medica, Gdańsk 2009
- 2010.
1) Bijak M., Lasoń W. (red.): Neuropsychofarmakologia. Dziś i Jutro., Instytut Farmakologii PAN,
Kraków 2000.
2) Rzewuska M. (red.): Leczenie zaburzeń psychicznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
2003.
3) Pawłowski L.: Deficyty funkcji poznawczych u osób chorujących psychicznie - efekt choroby, czy
leczenia? [w:] Krzyżowski J. (red.): Trudne problemy w praktyce psychiatrycznej, Wydawnictwo
"Medyk", Warszawa 2009, str. 21 - 46.
4) Pawłowski L., Kiwnik-Dahm A.: Zaburzenia funkcji poznawczych u osób chorujących psychicznie:
pytania pozostające bez odpowiedzi. [w:] Dębska G., Jaśkiewicz J. (red.): Interdyscyplinarne aspekty
nauk o zdrowiu, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2010, str. 197 - 220.
5) Fields R.D.: Drugi mózg. Rewolucja w nauce i medycynie., Prószyński i S-ka, Warszawa 2011.
Syllabus
276
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Trening wrażliwości
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest rozwój umiejętności społecznych funkcjonowania w małej grupie, opartych na
uwrażliwieniu na pozawerbalne, pozadyskursywne środki autoekspresji i komunikacji pomiędzy
członkami grupy.
WIEDZA: Student zdobywa wiedzę na temat dynamiki funkcjonowania grupy i różnorakich technik
psychologicznych pozwalających na ekspresję własną i komunikację w grupie .
UMIEJĘTNOŚCI: student,potrafi adekwatenie do etapu dynamiki grupowej zastosować daną
technikę autoekspresji i komunikacji
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student przyjmuje postawę wielowymiarowego i wieloaspektowego
patrzenia na możliwości komunikacyjne własne i drugiego człowieka, wykraczające poza płaszczyznę
dyskursywną-werbalną .
Metody dydaktyczne:
Doświadczenie danej techniki treningowej poprzez pracę własną, refleksja rozumiejąca sens jej
zastosowania, pogłębiona przez dyskusję na forum grupy, z uwzględnieniem odniesienia się do
kontekstu warsztatu zawodowego psychologa.
Warunkiem koniecznym uzyskania zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w zajęciach, oraz napisanie
eseju obejmującego zapis refleksji nad doświadczeniami własnymi, wraz z uwzględnieniem dynamiki
procesu grupowego
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. trening
30
godzin
0
godzin
0
godzin
Przygotowanie eseju,
30
godzin
277
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1.Zawiązywanie grupy, praca z technikami autoprezentacji
2.Budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa w grupie z wykorzystaniem technik
pozawerbalnych.
3.Praca z technikami ćwiczącymi otwartość i pogłębiających wzajemne poznanie.
4.Praca z symbolem jako formą samopoznania i wzmacniania spójności grupy.
5. Praca z pogłębianiem wrażliwości własnej i możliwości komunikacji z drugą osobą poprzez
ćwiczenie wyobraźni.
6.Praca z pogłębianiem wrażliwości własnej i możliwości komunikacji z drugą osobą poprzez
ćwiczenia wykorzystujące ruch i dźwięk.
7. Praca z pogłębianiem wrażliwości własnej i możliwości komunikacji z drugą osobą poprzez
ćwiczenia wykorzystujące obraz
8.Praca z pogłębianiem wrażliwości własnej i możliwości komunikacji z drugą osobą poprzez
ćwiczenia wykorzystujące mówienie i eksperymenty językowe
9. Integracja wszystkich płaszczyzn ekspresji własnej i komunikacji w grupie poprzez grę grupową
10.Refleksja końcowa, praca nad poznawczym uporządkowaniem całości treningu i końcowym
bilansem własnym zajęć

Brammer "Kontakty służace pomaganiu",Warszawa 1984
 Cenin M. "trening psychologiczny…"Wrocław 1993
 Drury N. "Psychologia transpersonalna", Poznań, 1995
 Król- Fijewska M. "Stanowczi, łagodnie bez lęku" Warszawa 2000
 Kulmatycki L."Ćwiczenia relaksacyjne", Warszawa 1995
 Muraszko B. "Arteterapia.." , Edukacja i Dialog" 1995, 10
 Rojewska J. "Grupa bawi się i pracuje" Wrocław 2000
 Walter S.,Cookie S."Wywieranie wpływu przez grupy"Gdańsk 1999
ROK III SEMESTR VI - Specjalność : Psychologia kliniczno- sądowa
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia kliniczna
Liczba godzin: 60
Studia stacjonarne
278
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z wiedzą z zakresu psychologii klinicznej w trakcie
wykładów zostana zaprezentowane orientacje, modele i teorie mające znaczenie w psychologii
klinicznej. Ukazane zostaną wzajemne zależności pomiędzy psychologią kliniczną a psychopatologią.
Zaprezentowane zostaną metody diagnostyczne stosowane w psychologii klinicznej osoby dorosłej
oraz dziecka. Omówione zostaną podstwowe obszary zastosowań psychologii klinicznej.
WIEDZA: Student, który zaliczy przedmiot potrafi przedstawić podstawowe modele teoretyczne
leżące u podstaw psychologii klinicznej, umie scharakteryzować zasady postepowania diagnostycznego
w psychologii klinicznej wobec dzieci, młodziezy i osób dorosłych. Potrafi krytycznie zanalizowac
metody diagnostyczne, ich ograniczenia oraz zastosowanie.
UMIEJĘTNOŚCI: Po zaliczeniu pzredmiotu student potrafi zinterpretowaz podtawowe objawy
psychpatologiczne w odniesieniu do przedstawionych modeli teoretycznych. Umie zaprojektować
badanie psychologiczne w wybranych zaburzeniach.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Zaliczenie przedmiotu umożliwia
studentowi zanalizowanie
materiału klinicznego w kontekście modeli teoretycznych oraz wstepne zaplanowanie postepowania
diagnostycznego.
Metody dydaktyczne:
Test jednokrotnego wyboru
Forma aktywności
godzin
30
30
godzin
50
godzin
godzin
279
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
110
godzin
Opis treści przedmiotu z uwzględnieniem podziału na grupy tematyczne i czas realizacji. Każdy
wykład powinien zawierać opis treści programowych omawianych na wykładz
1. Psychologia kliniczna jako dziedzina badań i praktyki - 1 godz.
2. Miejsce ogólnoteoretycznych i metodologicznych ram w psychologii klinicznej - 1 godz
3. Model patogenetyczny i salutogenetyczny w psychologii klinicznej - 2 godz
4. Pojecie normy i zdrowia psychicznego- 1 godz.
5. Psychopatologia w ujeciu psychologii klinicznej - 1 godz.
6. Modele psychoanalityczne w wyjaśnianiu zaburzeń rozwoju - 2 godz.
7.Podejście behawioralne i poznawcze - 2 godz
8. Kierunki ezystencjalno-humanistyczne w psychologii klinicznej - 2 godz.
9. Paradygmat systemowy i modele rodzinne w psychologii klinicznej- 3 godz.
10. Paradygmat konstrukcjonistyczno- narracyjny w psychologii klinicznej- 3 godz.
11. Modele diagnozy psychologicznej- 1 godz.
12. Zasady postepowania diagnostycznego wpsychologii klinicznej - 2 godz.
13. Metody diagnostyczne - 2 godz.
14. Zasady diagnozy dzieci - 2 godz.
15. Psychologia kliniczna zdrowia - 2 godz.
16. Wybrane zagadanienia psychologii klinicznje dzieici i młodziezy -2 godz.
17. Interwencja kryzysowaa- 1 godz.
Podstawowa
 Sęk.H (red): Psychologia kliniczna t. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2005.
 Święcicka M. (red.): Metody diagnozy klinicznej dziecka i rodziny. Wydawnictwo
Paradygmat Warszawa 201.1
Uzupełniajaca
- de Barbaro B (red.): Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wydawnictwo UJ
Kraków 1999.
- GórniakL, Józefik B. (red.):Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory
cybernetycznej do dialogu narracji. Wydawnictwo UJ Kraków 2003
- Chrząstowski Sz., de Barbaro B.: Posmodernistyczne inspiracje w psychoterapii. Wydawnicwto UJ
Kraków 2011.
280
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psychiatria
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się z koncepcjami normy i patologii życia psychicznego. Przedstawienie uczestnikom
kursu biologicznych i psychologicznych koncepcje pochodzenia zaburzeń psychicznych. Opis,
przebieg i możliwości leczenia najczęstszych zaburzeń psychicznych.
WIEDZA: Student, który zaliczył przedmiot potrafi scharakteryzować najczęściej występujące
zaburzenia psychiczne. Wymienić kryteria diagnostyczne zawarte we współczesnych klasyfikacjach
oraz zaprezentować możliwości ich leczenia.
UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi analizować wypowiedzi pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Potrafi
wykorzystać wiedzę z zakresu psychopatologii i diagnozy psychologicznej dla zrozumienia pacjenta i
nakreślenia możliwości postępowania. Potrafi przeprowadzić diagnostykę różnicową.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Rozumie rolę psychologa w procesie diagnostyki i leczenia zaburzeń
psychicznych. Przyjmuje otwartą postawę humanistyczną dla rozumienia, poszukiwania pochodzenia
i znaczeń oraz możliwości leczenia zaburzeń psychicznych.
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych, omawianie przypadków klinicznych, diagnostyka różnicowa. .
Pisemny egzamin testowy.
Forma aktywności
281
30
godzin
30
godzin
40
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
100
godzin
1.
Sposoby definiowania zaburzeń psychicznych – historyczne i współczesne rozumienie
zaburzeń psychicznych. Objaw – zespół objawowy – nozografia. Klasyfikacje zaburzeń psychicznych.
2.
Badanie stanu psychicznego.
3.
Przegląd koncepcji pochodzenia zaburzeń psychicznych. Modele rozwojowe zaburzeń
psychicznych.
4.
Zaburzenia lękowe. Mechanizmy obronne osobowości
5.
Reakcje na stres: ostra reakcja na stres, zaburzenia stresowe pourazowe. Sposoby radzenia
sobie ze stresem. Zaburzenia adaptacyjne. Zaburzenia dysocjacyjne.
6.
Zaburzenia pod postacią somatyczną. Zaburzenia psychosomatyczne – historyczne i
współczesne poglądy. Zaburzenia czynnościowe.
7.
Zaburzenia afektywne. Depresja: rozpoznawanie, postacie kliniczne, przebieg i leczenie.
Dystymia. Zaburzenia dwubiegunowe.
8.
Zaburzenia osobowości. Osobowość w ujęciu klinicznym, klasyfikacje, wiązki zaburzeń
osobowości. Wybrane koncepcje genezy.
9.
Zaburzenia na podłożu organicznym. Ilościowe i jakościowe zaburzenia świadomości.
Otępiania. Niedorozwój umysłowy.
10.
Uzależnienia od substancji psychoaktywnych i czynności.
11.
Schizofrenia: występowanie, objawy patognomiczne i nieswoiste, objawy nawrotów.
Psychoedukacja, możliwości leczenia schizofrenii.
12.
Psychiatria wieku rozwojowego. Zaburzenia psychiczne okresu dziecięcego i adolescencji.
13.
Leczenie zaburzeń psychicznych: farmakoterapia, psychoterapia, oddziaływania
psychospołeczne. Formy leczenia w psychiatrii (stacjonarne, dzienne, środowiskowe).
14.
Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego. Narodowy Program Ochrony Zdrowia
Psychicznego. Stan aktualny leczenia psychiatrycznego w Polsce. Możliwości niedobrowolnego
leczenia psychiatrycznego.
15.
Wybrane zagadnienia psychiatrii sądowej (niepoczytalność, wadliwe oświadczenia woli,
ubezwłasnowolnienie). Psychiatria społeczna.
282
 Podstawowa
 Bilikiewicz A. Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa 2003
 Scully J.H. Psychiatria, Wrocław 1998
 Uzupełniająca
 Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka J.; Psychiatria; Wrocław 2002
 Pużyński S., Wciórka J.; Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne; Kraków 2000.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia twórczości i uzdolnień wraz z treningiem twórczości I
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z wybranymi problemami, pojęciami i zagadnieniami
zwiazanymi z psychologią twórczości. Dostarczenie w oparciu o efekty kształcenia wiedzy związanej
ze stosowaniem psychologii poznawczej w procesie diagnostyki i pomocy psychologicznej.
WIEDZA: Opisać istotę procesów twórczych, określić i wyjaśnić podstawowe rozumienie
kreatywności i twórczości, przedstawić biologiczne, społeczne i kulturowe źródła twórczości,
przedstawić związki twórczości z inteligencją, mysleniem, emocjami, motywacją, osobowością,
postawą i relacjami interpersonalnymi.
UMIEJĘTNOŚCI: Student powienien: umieć poprawnie zdefiniować takie pojecia jak kreatywność,
twórczośc, innowacyjność, poznać podstawowe metody diagnozowania kreatywności i twórczości,
poznać najważniejsze metody stymulowania i rozwoju zachowań twórczych, zwłaszcza u dzieci i
młodzieży, umiecćsamodzielnie zaprojektpować i przeprowadzić trening twórczości oraz powinien
poznać zastoswonie twórczości w psychoterapii i coachingu.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student pownienien rozumieć wagę twórczości w obecnej epoce, jej
podsatwowe znacznie w rozwoju kultury, innowacyjności i pozycji kraju na świecie, powinen sam
283
także w sobie rozwinąć orientację i postawę twórczą i ujmieć ją budzić i rozwijać u innych. Twórczość
i kreatywność powinny stać się dla niego bardzo istotnymi wartościami.
Metody dydaktyczne:
Forma aktywności
godzin
60
30
godzin
60
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
180
godzin
Wykład 1. Istota i rozumienie twórczości. Różne definicje twórczości, różne rozumienie twórczości.
Twórczośą a kreatywność i innowacyjność. Heurystyka i inwentyka. Kryteria wartości twórczości.
Case study: Salieri versus Mozart. Architektura dzieła twórczego
Wykład 2 Psychoanalityczne teorie twórczośći I. Psychoanalityczna teoria twórczości Freuda. Eros i
Thanatos w sztuce. Prezentacja przykładów.
Wykład 3. Psychonalityczna koncepcja twórczości. Koncepcja Adlera, Junga, Fromma i Ranka.
Twórczość jako dążenie do mocy i jako uwodzenie. Przykłady.
Wykład 3. Emocje w twórczości. Emocjwe filokreatywne i antykreatywne. Prezentacjai wywoływanie
emocji w twórczośc. Przykłady. .
Wykład 4. Percepcja w emocji. Wrażliwość percepcyjna. Iluzje percepcyjne i ich wywoływanie.
Wykład 5. Biologia twórczości. Psychoewolucyjne koncepcje twórczości i neuropsychologia
twórczości.
Wykład 6. Psychopatologia twórczości.
Wykład 7. Percepcja i wrażliwość twórcza. Empatia i intuicja twórcza. Koncepcje Gestalt twórczości
Wykład 8. Wyobraźnia twórcza
Wykład 9. Myślenie twórcze. Koncecpje poznawcze twórczości. Inteligencja twórcza
Wykład 10. Uzdolnienia twórcze
284
Wykład 11. Osobowość i postawa twórcza
Wykład 12. Proces twórczy
Wykład 13. Rozwój twórczy
Wykład 14. Zarządzanie własną twórczościa i stymulacja twórczości
Wykład 15. Zarządzanie twórcze
1. A. Mirski. Wykład: Psychologia twórczości (skrypt uniwersytecki w przygotowaniu)
2. Tony Proctor: Zarządzanie twórcze
3. Edward Nęcka: Psychologia twórczości
4. Stanisław Popek: Człowiek jako jednostka twórcza
1. Edward de Bono: Nauczyć się myśleć kreatywnie
2. Edward Nęcka: Trening twórczości
3. Tomasz Kocowski: Szkice z teorii twórczości i motywacji
4. Józef Kozielecki: Transgresja i kultura
5. Jan Waszkiewicz: Potrzeby, twórczość, przyszłość
6. Tony Proctor: Twórcze rozwiązywanie problemów
7. Michael Gelb: Mysleć jak geniusz
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. iNatalia Wiszniakowa-Zelinskiy
Nazwa przedmiotu: Trening twórczości
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Cel – twórcze doskonalenie profesjonalnego mistrzostwa i psychologicznej kompetencji specjalistów w
przyswajaniu sobie konstruktywnych metod i twórcze rozwiązania praktycznych społeczno –
psychologicznych problemów .
285
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: nabycie teoretycznej wiedzy i praktycznego twórczego
doświadczenia do stosowania w psychologicznej działalności:
otrzymanie praktycznych umiejętności, co do wdrożenia twórczych technologij i metod
konstruktywnych decyzji w zastosowaniu do psychologicznych problemów.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: potrafi efektywnie komunikować na podstawie
twórczych nabytych psychologicznych metod
przeprowadzenie kontaktów służbowych, oraz
efektywnego związku współpracy.
uaktualniania praktychnej wiedzy, jest otwarty na poglądy innych i skłonny do podjęcia dyskusji na
tematy twórczości i samorozwój twórczej zdolności specjalista.
Metody dydaktyczne:
Trening twórczości jest prezentacja multimedialna, omawianie twórczych przypadków,
rozwiązywania kazusów, dyskusja dydaktyczna, metoda problemowa, gry dydaktyczne, inscenizacje,
film..
Psychologiczny trening prowadzony jako informacyjny (10%), problemowy (30%) i konwersatoryjny
(60%)..
Zaliczenie. Test twórczości z położeniem nacisku na pytania otwarte, ma na celu zweryfikować
zamierzony efekt twórczego kształcenia polegający na umiejętności problemowego ujęcia zagadnień
oraz prezentacji wniosków psychologicznych treningów. Proporcje pytań otwartych do
problemowych: od 30% do 70%.
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
Tematy i podstawowa treść
„Trening twórczości”:
1.Podstawowe podejścia praktyczne w psychologii twórczości.
286
2.Trening jako aktywna, stosowana forma rozwoju twórczości.
3.Psychologiczne podejścia i twórczy praktyki treningowe
4. Metody diagnozowania twórczości.
5.Metody twórczego rozwoju .
6. Mechanizmy i twórczy metody i taktyki wywierania wpływu społecznego.
7. Autoprezentacja. Interpersonalna konsekwencja autoprezentacji.
8. Rozwój twórczego( dywergentnego) myślenia.
9. Rozwój twórczego potencjału.
10.Rozwój wyobraźni.
11. Samorozwój intuicji.
12. Samorozwój oryginalności
13. Twórcze podejście do zawodu.
14. Komunikowanie się w grupie.
15. Konflikt i twórczość
16. Cechy twórcze konfliktu
17. Psychologiczne rady dotyczące twórczej reakcji na konflikt
18.Scenariusze psychotreningów
19. Podstawowe zasady i metody konsultowania indywidualnego
20.Specyfikacja twórczych technologij i technik na każdym
etapie konsultowania indywidualnego
21. Zawodowe twórczy szczegóły mistrzostwa psychologa .
22. Charakterystyka podstawowych faz i strategii organizacji psychodramy
23. Logoterapia ukierunkowana na znalezienie sensu życia twórczy rozwój.














•
1. Nęcka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B.. Trening twórczości, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk , 2005..
•
2. Jones T. P., Creatiwe learning in perspectiwe, London, 1972.
•
3.Karwowskij M. Identyfikacja potencjału twórczego. Teoria - metodologia diagnostyka. Wydaw. „Psychopedagogiczne TRANSGRESJE”, -Warszawa, 2006.
•
4.Kujawski, J. O testach twórczości. [W:] M. Partyka (red.) Modele opieki nad
dzieckiem zdolnym. Warszawa: CMPPP MEN, 2000.
•
5.Wiszniakowa N.(2003), Akmeologia kreatywna. Psychologia kreatywności i
osiągania szczytowej dojrzałości twórczej człowieka dorosłego. Wydawnictwo Instytutu
Postępowania Twórczego., Łódż
•
•
1.Frankl V.E. Człowiek w poszukiwaniu sensu. ( Man’s Search for Meaning) . Wydawn.
Czarna Owca dawniej Santorski &CO,ISBN:978-83-7554-125-0, 2009.
2.Maslow A., The farther reachesqof human nature, New York, 1971.
3.Matusewicz C. Psychologia wartości. Poznań ,1975.
4.Strelau J., Doliński D., Psychologia. Podręcznik akademicki, Tom II, GWP, 2008.
5.Torrance E.P. Education and creativity,/ Taylor C.W., Creativity: progress and potential,
New York – San Francisco - Toronto, 1964.
•
287
Syllabus
Nazwa przedmiotu: psychologia wychowawcza
stacjonarne i
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne psychologia rozwoju człowieka
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
- zapoznanie studentów psychologicznymi podstawami oddziaływań wychowawczych w rodzinie i
w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych,
- wprowadzenie studentów w problematykę swoistych dla danego wieku życia i środowiska
problemów wychowawczych,,
- wypracowanie u sluchaczy zrozumienia dla konieczności odpowiednich działań psychologiapraktyka, które obejmują: trafną diagnozę, wczesne postępowanie profilaktyczne i właściwą korekcję
zachowań wychowanków, zgodnie z modelem pomocy psychologicznej ujętej w podejściu poznawczobehawioralnym.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot:
- potrafi scharakteryzować istotę problemów wychowawczych pojawiajacych się na różnych etapach
rozwoju dzieci i młodzież, swoistych ze względu na system wychowania rodzinnego i
pozarodzinnego,
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot:
- umie zinterpretować konkretne zachowanie wychowanka z punktu widzenia wymagań środowiska
wychowawczego, oczekiwań związanych z przystosowaniem społecznym oraz indywidualnymi
potrzebami wychowanka i innymi aspektami zdrowia psychicznego,
- student dostrzega trudności i problemy wychowawcze w określonym środowisku wychowania,
- umie je wstępnie diagnozować,
- trafnie reaguje psychologicznie, niosąc pomoc wyznaczoną działalnością psychologia praktyka,
umie nieść wsparcie wychowankom i wychowawcom,
- potrafi zaprojektować schemat pomocy psychologicznej dostosowanej do wybranego problemu
wychowawczego.
288
Metody dydaktyczne:
- omawianie zagadnień teoretycznych, prezentacja multimedialna,
- dyskusja dydaktyczna,
- projekt studiów teoretycznych nad wybranym problemem wychowawczym na podstawie literatury
przedmiotu (obowiązkowej, uzupełniającej oraz fakultatywnej) .
Formą zaliczenia przedmiotu jest:
- przygotowanie oryginalnej rozprawki, eseju, referatu lub prezentacji multimedialnej poświęconej
jednemu z wybranych z listy problemów wychowawczych (80% oceny końcowej) wg podanych
wcześniej wymagań (stan aktualnej wiedzy na dany temat z odwołaniem się do litereatury
przedmiotu i przypisami, raporty z badań empirycznych nad problemem, rezultaty i wnioski z badań,
konkluzjie i zalecenia dla praktyki wychowawczej)
- wobec braku zajęć ćwiczeniowych wymagana jest też obecność na wykładach (20% oceny
końcowej),
Przykładowe tematy projektu do wybioru:
1. Symptomy opóźnionego/zaburzonego rozwoju psychoruchowego u niemowląt. Postępowanie
wychowawcze.
2. Dziecko w żłobku. Zalecenia wychowawcze dla rodziców i opiekunów..
3. Dobra niania dla dziecka. Zalecenia referncyjne i wychowawcze dla rodziców.
4. Stymulacja rozwoju psychicznego małego dziecka. Rola rodziców i dziadków.
5. Problemy rozwojowe i przystosowawcze dziecka przedszkolnego. Poradnictwo wychowawcze dla
rodziców.
6. Dziecko przed telewizorem. Zalecenia wychowawcze.
7. Agresywny uczeń. Diagnoza i korekta zachowań na terenie szkoły.
8. Profilaktyka przeciwalkoholowa w okresie wczesnego dorastania. Rola psychologa szkolnego.
9. Nadpobudliwość psychoruchowa a zaburzenia w zachowaniach u dzieci szkolnych. Wskazówki dla
wychowawców i nauczycieli..
10. Adopcja. Rodziny zastępcze i adopcyjne. Problemy psychologiczne adopcji i wsparcie dla rodzin.
11. Małe dziecko w instytucji opiekuńczej stalego pobytu. Analiza systemu. Zadania psychologa.
12. Dziecko przy komputerze. Szanse i zagrożenia. Zalecenia wychowawcze.
13. Atypowe dzieci w szkole. Rola nauczycieli. Psycholog w roli integrującego wychowawcy.
14. Krzywdzenie dzieci. Zespoł dziecka krzywdzonego. Rozpoznanie i interwencja kryzysowa.
15. Zespoł dziecka zaniedbywaniego. Potrzeba i prjekt interwencji wychowawczej.
16. Syndrom nieadekwatnych osiągnieć szkolnych. Wykrywanie i doradztwo psychologiczne.
17. Dzieci uzdolnione. Diagnoza. Właściwe postępowanie wychowawcze.
18. Przemoc w szkole. Rozpoznanie. Postępowanie naprawcze. Praca nad klimatem moralnym szkoły.
19. Wczesna inicjacja seksualna. Ryzyko zdrowotne i ciąże nastolatek. Rola psychologia-wychowawcy
wobec problemu.
20. Środki psychoaktywne w rękach dorastających. Profilaktyka i interwencja psychologiczna.
21. Zjawiska suicydalne wśród młodzieży. Przyczyny, tło środowiskowe, zapobieganie.
22. Depresja u dzieci i młodzieży. Symptomy i pomoc psychologiczna.
23. Przeciwdzialanie przestępvczości nieletnich. Praca psychologia w środowisku. Rola świetlic
środowiskowych i socjoterapii.
24. Uczeń z trudnościami i niepowodzeniami szkolnymi. Pomoc wychowawcza psychologa..
25. Zjawisko porzucenia szkoły. Profilaktyka wychowawcza.
26. Rodziny problemowe i dysfunkcjonalne. Praca asystenta rodzinnego. Nowe trendy w pomocy
rodznie zagrozenej dysfunkcjonalnością.
289
27. Młodzież o skłonnościach homoseksualnych. Problemy rozojowe i wychowawcze. Rozpoznwaanie
i wsparcie psychologiczne.
28. Zespół stresu pourazowego w dzieciństwie. Rozpoznanie i interwencja psychologiczna.
29. Moczenie noce u dzieci. Etiologia, tło srodowiskowe i postępwanie wychowawcze.
30. Wolny, zakłócony czy zaburzony rozwój mowy. Diagnoza różnicowa. Postępowanie
wychowawcze.
31. Wychowawcza organizacja dobrej zabawy dla dzieci w wielu przedszkolnym.
32. Zaciekawienia i zainteresowania uczniów. Rozpoznawanie. Wskazówki wychowawcze.
33. Dzieci w rodzinach nietypowych (związki partnerskie, konkubinaty, związki homoseksualne,
rodziny zrekonstruowane, zastępcze, itp.). Dyskusja nad warunkami i konsekwencjami rozwoju.
Psychologiczna pomoc i wsparcie.
34. Zaburzenia relacji rodzice-dzieci od wczesnego dzieciństwa po adolescencję na tle wadliwej
komunikacji rodzinnej. Pomoc psychologiczna w rozwiązywanieu problemów włąściwych dla okresu
rozwoju.
35. Dobra komunikacja i kontakt rodziców z nastolatkami. Doradztwo psychologiczne.
36. Relacje nauczyciele - rodzice uczniów. Problemy komunikacji i rozbieąnosci postaw
wychowawczych. Moderująca rola psychologa w szkole w sytuacjach problemowych.
37. Praca zarobkowa nastolatków. Za i przeciw. Doradztwo psychologiczne.
38. Dzieci jedyne i mające rodzeństwo. Konflikty wśród rodzeństwa. Doradztwo psychologiczne.
39. Rola dziadków w wychowaniu. Rola transmisji międzypokolenowej.Blaski i cienie.
40. Czas wolny młodzieży. Szanse i zagrożenia jego wykorzystania.
41. Wychowawcze i anatywychowawcza rola mediów.
Forma aktywności
Godziny kontaktowe: wykład i konsultacje
godzin
20/20
30/30
godzin
godzin
10/10
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
1. Zagadnienia definicyjne, wprowadzenie do psychologii wychowania, koncepcje wychowania,
kulturowy i sytuacyjny kontekst wychowania - 2 godziny.
2. Główne mechanizmy transmisji wpływów wychowawczych - 2 godziny.
3.Przegląd środowisk wychowania rodzinnego i pozarodzinnego (żłobek, przedszkole, szkoła, świetlice
srodowiskowe, rówieśnicze kręgi towarzyskie, związki wyznaniowe, organizacje dziecięce i
młodzieżowe, grupy studenckie) - 2 godziny.
4. Systemowe rozumienie rodziny. Jakość opieki i konatktu a kształtowanie się więzi rodzic – dziecko.
290
Cykl rozwoju rodziny. Charakterystyka postaw rodzicielskich oraz stylów wychowania w rodzinie - 3
godziny .
5. Grupa przedszkolna i klasa szkolna jako środowisko wychowawcze. Jakość interakcjinauczyciel –
dziecko/uczeń, nauczyciel - rodzic - 2 godziny.
6. Przegląd, rozpoznanie i diagnoza problemów wychowawczych w kontekście kolejnych okresów
rozwojowych: i oczekiwan społecznych - rola psychologa praktyka - 4 godziny.
Literatura podstawowa;
- Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z. Psychologia wychowawcza. T.2. PWN, Warszawa, 1994.
- Jurkowski A. (red.). Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej. Wyd. Instytutu
Psychologii, 2003.
- Dołega Z.: Psychologiczne podstawy i spoleczny aspekt wychowania integrującego. Kraków Wyd.
KAFAM, 2010.
- Gaś Z. (red.). Psychologia wychowawcza stosowana. Wybrane zagadnienia. Wyd. UMCS, Lublin.
- Janowski A.: . Uczeń w teatrze życia szkolnego. WSiP, Warszawa, 1995.
- Dembo M.: Stosowana psychologia wychowawcza, WSiP, 1997.
- Schaffer R., : Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Wyd. UJ, 2006.
- Matczak A.,: Zarys psychologii rozwoju. Warszawa, Wyd. Żak. 2000.
- McWhirter, J.J., McWhirter, B.T., McWhirter, A. M., McWhirter E.H., Zagrożona młodzież.
Warszawa, PARPA, 2001.
Syllabus
Nazwa jednostki : Wydział Psychologii i Nauk o Rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: prof. zw. dr hab. Jan Widacki, gen. mgr Strzelecki Bogusław
Nazwa przedmiotu:
Kryminologia
Liczba godzin: 45
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów : 3
Liczba punktów ECTS: 3
Warunki wstępne: -brak
Grupa treści kształcenia w ramach której przedmiot jest realizowany: [?]
291
Typ przedmiotu: obowiązkowy do zaliczenia VI semestru
Cele przedmiotu: celem wykładu jest zapoznanie studentów z współczesną myślą kryminologiczną,
ukazaną na tle historycznym a także z fenomenem przestępczości ujawnionej, opisanej w statystykach
kryminalnych, oraz nieujawnionej, stanowiącej przedmiot badań. Oprócz zapoznania z podstawami
kryminologii, wykład ma przedstawić także wybrane zagadnienia szczegółowe: fenomen zabójstwa i
zabójcy, przestępczość nieletnich, związki przestępczości ze zjawiskami kryminogennymi (
narkomania, alkoholizm, prostytucja etc).
Wiedza: student zdobywa umiejętność posługiwania się statystyka kryminalną i umiejętność jej
interpretacji dla oceny stanu zagrożenia /bezpieczeństwa i oceny trafności prowadzonej polityki
kryminalnej. Zdobywa podstawową wiedzę o etiologii przestępczości oraz o fenomenie przestępcy.
Umiejętności: Student psychologii który wysłuchał wykładu z kryminologii powinien potrafić
powiązać swą wiedzę psychologiczną z problematyką przestępczości i umieć wykorzystać ją z jednej
strony do rozważań nad etiologią przestępczości, z drugiej zaś strony, powinien uzyskać podstawy do
powiązania swej wiedzy i umiejętności psychologicznych dla wykorzystania ich w przy resocjalizacji a
także w ramach psychologii śledczej. Znajomość podstaw kryminologii ułatwi też zdobycie wiedzy w
zakresie psychologii sądowej.
Postawy: student po wysłuchaniu wykładu i nauce własnej jest lepiej przygotowany do wykonywania
zawodu psychologa sądowego, śledczego, klinicznego, penitencjarnego. Jest też lepiej przygotowany
do pracy w środowiskach młodzieży zdemoralizowanej, w środowiskach patologicznych.
Metody dydaktyczne: wykład wspierany prezentacjami multimedialnymi, dyskusją.
Forma i warunki egzaminu: Egzamin pisemny o charakterze testowym.
Wykład ………………………………………30 godzin
Przygotowanie do zajęć………………15 godzin
Przygotowanie do egzaminu……… 30 godzin
Praca własna………………………………..60 godz.
Udział w ćwiczeniach………………………………..
Sumaryczna liczba punktów ECTS…………….
Podstawowe pojęcia kryminologii: przestępstwo, przestępczość, przestępca ….. 2 godziny
Przestępczość ujawniona – statystyki kryminalne……………………………………………….4 godziny
Przestępczość nieujawniona („ciemna liczba”) – metody badań…………………………2 godziny
292
Poszukiwanie przyczyn przestępczości – teorie etiologiczne……………………………. 10 godzin
Zabójstwo i jego sprawca ………………………………………………………………………………… 2 godziny.
Przestępczość nieletnich………………………………………………………………………………….. 2 godziny
Zjawiska patologii społecznej (alkoholizm, narkomania, prostytucja)………………. 2 godziny
Wiktymologia…………………………………………………………………………………………………… 2 godziny
Lęk przed przestępstwem (poczucie zagrożenia) i jego konsekwencje……………… 2 godziny
Kryminologia a prawo karne i polityka kryminalna…………………………………………… 2 godziny
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
M. Kuć: Kryminologia, C.H. Beck Warszawa 2010
Słownik socjologii i nauk społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006
A.S. Raber, E.S. Raber: Słownik psychologii, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005
J.K. Gierowski: Motywacje zabójstw, Wyd, AM Kraków 1989
J. Widacki: Zabójca z motywów seksualnych. Studium przypadku, Wyd. AFM Kraków 2006;
L. Wachholz : Rozważania o przyczynach zbrodni, Wyd. AFM Kraków 2008
B. Szacka: Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008, s. 141- 159, s. 163-180.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Ewa Wilczek-Rużyczka
Nazwa przedmiotu: Kontakt terapeutyczny
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
psychologiczna, psychologia emocji i motywacji, psychopatologia, pomoc psychologiczna,
 Kierunkowe
293
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat kontaktu terapeutycznego, najważniejszych zasad oraz
niezbędnych umiejętności terapeutycznych użytecznych w kontakcie, bądż innych sytuacjach
związanych z pomaganiem ludziom aby zapewnić jakość kontaktu terapeutycznego z pacjentem oraz
pomoc w zrozumieniu prezentowanyh przez niego problemów przy jednoczesnym wzmocnieniu
niezależnośći ,zdolnośći dla samookreślenia i samostanowienia.
rozwiązywaniem problemów oraz posługiwaniem się adekwatnymi technikami komunikowania
terapeutycznego.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje kontakt terapeutyczny rozumie proces
terapeutyczny, opisuje czynniki społeczne i emocjonalne, profesjonalizm, scharakteryzuje otwartosc
empatie terapeuty wobec pacjenta, czynniki ułatwiające tworzenie sprzyjającej atmosfery, opisuje
aktywne słuchanie, oddzwierciedlenie, parafrazowanie, podsumowanie, klaryfikacje, zrelacjonuje
emocje pozytywne, negatywne, komunikacje emocjonalną, zadawanie pytań, buforowanie,
przeformułowanie, interpretacje, generalizacje, identyfikacje i rozwiązanie kwestii rozbiezności,
konfrontacji, udzielania informacji, znaczenie grup Balinta w doskonaleniu kontaktu terapeutycznego
.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje kontakt terapeutyczny, zachowania
terapeutyczne, diagnozuje sytuacje wymagające kontaktu terapeutycznego, czynniki społeczne i
emocjonalne ułatwiające tworzenie sprzyjającej atmosfery, nawiązuje kontakt terapeutyczny,
klaryfikuje zgłaszany problem, ustala i respektuje kontrakt kontaktu terapeutycznego, dokonuje
eksploracji problemów, ustala cele kontaktu terapeutycznego, stosuje techniki komunikowania:
aktywne słuchanie, parafrazowanie ,odzwierciedlenie, interpretowanie, werbalizacje, konfrontowanie,
informowanie, podsumowanie oraz posługuje się adekwatnymi technikami komunikowania,rozwiązuje
problemy i udziela wsparcia.Uczestniczy w grupach Balinta.
prospołeczną, okazuje szacunek i empatię wobec osób wymagajacych kontaktu terapeutycznego.
Metody dydaktyczne:
Warsztaty prowadzone jako informacyjne 20%, problemowe 30% oraz 50% omawianie przypadków,
odgrywanie scenek, dyskusja.
Egzamin pisemny test z położeniem nacisku na pytania otwarte, ma na celu zweryfikować
zamierzony efekt kształcenia polegający na umieętności prowadzenia kontaktu terapeutycznego
Kolokwium zaliczeniowe 50%, esej 50%.
294
Forma aktywności
godzin
-
20
godzin
Przygotowanie się do egzaminu, kolokwium
zaliczeniowego
30
godzin
20
godzin
godzin
30
godzin
100
godzin
Warsztaty
1. Wprowadzenie do problematyki kontaktu terapeutycznego. 2 godz.
2. Kontakt terapeutyczny jako proces terapeutyczny i jego uwarunkowania. 4 godz.
3. Relacja kontaktu terapeutycznego i jego czynniki ułatwiające tworzenia sprzyjającej atmosfery.
.Znaczenie profesjonalnych zachowań prezentacja i omówienie wybranych przykładów. 4 godz.
4. Prowadzenie kontaktu terapeutycznego. 4 godz.
5. Odgrywanie scenek. 4 godz.
6. Zakończenie kontaktu terapeutycznego. 4 godz.
7. Ocena własnych umiejętnosci z wykorzystaniem analizy scenek oraz przeprowadzonej grupy
Balinta jako metody doskonalenia kontaktu terapeutycznego. 6 godz.
8. Pdsumowanie warsztatów oraz najistotniejszych zagadnień dotyczących kontaktu
terapeutycznego. 2 godz.
Literatura
 Podstawowa
 H.Knapp,Komunikacja w terapii.Wyd.PWN.Warszawa 2009
 Z.Nęcki,Komunikowanie interpersonalne.Wyd.Zakł.Narod.im.Ossolińskich,WrocławWarszawa-Kraków1992. .
 E. Wilczek-Rużyczka, Komunikowanie się z chorym psychicznie. Wyd. Czelej Sp.Zoo,
Lublin 2007.
Trening motywacyjny dla studentów i profesjonalistów. Wydawnictwo UJ, 2010..
Uzupełniająca
•
•
B.A Farber,Patient self -disclosur: A rewiew of the research.Journal of Clinical Psychology,
295
59(5), 2002
B Wasilewski,L.Engel(red), Grupowy Trening Balintowski. Eneteia Wydawnictwo Psychologii
i Kultury,Warszawa 2011 .
.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska _Seweryn
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psychodrama
Liczba godzin: 30
Studia stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Warunki wstępne
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest stworzenie studentowi bezpiecznej przestrzeni do zapoznania się na podstawie
296
doświadczeń własnych w grupie z podstawowymi technikami pracy psychodramatycznej.
WIEDZA: Student powinien znać podstawwe założenia psychodramy jako metody pracy
UMIEJĘTNOŚCI: Student powinien identyfkować podstawowe techniki pracy psychodramatycznej
i łączyć je z kontekstem ich możliwego zastosowania w pracy trenera
KOMPETENCJE/POSTAWY: Student powinien przyjąć postawę rozwoju kreatywności i ekspresji
własnej przy włączeniu w ten praces narzędzi psychodrmatycznych
Metody dydaktyczne:
Prezentacja wybranych technik psychodramtycznych , refleksja i dyskusja porządkująca
doświadczenie własne studenta
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywne uczestnictwo studenta we wszystich zajęciach
łączące w sobie postawę zaangażowania przy równoczesnej ochronie granic własnych i drugiego ,
oraz napisanie eseju będacego pogłębioną refleksją nad doświadczeniem pracy psychodramtycznej
w kontekście własnego rozwoju, w szczególności zawodowego.
Forma aktywności
godzin
30
godzin
godzin
30
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
Krótki rys historyczny, korzenie psychodramy. Drama a psychodrama, podobieństwa i różnice
Prezentacja wybranych składowych psychodramy i technik psychodramatycznych:
rola i jej budowanie, przestrzeń psychodramtyczna, anty- rola i kontekst jej zastosowania w pracy
grupowej bezposrednia i pośrednia zamiana ról fotografia psychodramtyczna, winieta, wybrane
techniki socjometrii w psychodramie, gry psychodramtyczne.
297
Bielańska Anna „Teatr, który leczy” Wyd.UJ, Kraków, 2002, str.11-73
Corey M., Corey G. „Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej.”Instytut Psychologii
Zdrowia PTP, Warszawa, 2002str.117-320
„Psychodrama Elementy teorii i praktyki, red. Bielańska Anna, Wyd. Eneteia. Warszawa, 2009, str.
51-69, 223-241,
I. STUDIA NIESTACJONARNE
ROK I SEMESTR I
Syllabus
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Grzegorz Babiński
Nazwa przedmiotu: Socjologia
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Warunki wstępne (brak)
 Podstawowe
Opis przedmiotu znajduje się na I roku – studia stacjonarne
298
Syllabus
Liczba godzin: 45
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
 Kierunkowe
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Biologiczne podstawy zachowań I
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do psychologii
299
stacjonarne
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Opis przedmiotu znajduje się na I roku studia stacjonarne
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Maria Kliś, dr Wanda Osikowska, dr Anna Czerniak
Nazwa przedmiotu: Procesy poznawcze I
Liczba godzin: 45
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
ROK I SEMESTR II
Syllabus
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
300
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Grażyna Zwolińska, dr n. med. Kowalczyk Robert ,dr Wyczesany
Mirosław, mgr Grzybowski Szczepan, mgr Mirska Natalia
Nazwa przedmiotu: Biologiczne Podstawy Zachowań część 2
Formuła zajęć: wykład, cwiczenia, warsztaty
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 1
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładów jest zapoznanie studentów z nowoczesnym ujęciem biologicznych podstaw
zachowań człowiek, uwzględniając zwłaszcza procesy patologiczne, przebiegające w Centralnym
Układzie Nerwowym. Przedstawione zostaną także podstawy wiedzy na temat neuroanatomii oraz
neurofizjologii zarówno w sferze mikro (cytologia i histologia układu nerwowego, neurony,
przewodnictwo neuronalne) jak i makro (budowa i funkcjonowanie układu nerwowego). Omówione
zostaną procesy sensoryczne, motoryczne, napęd zachowania oraz wyższe czynności nerwowe.
Omówione zostaną także współczesne metody badania mózgu i wykrywanie jego uszkodzeń.
WIEDZA: student posiada podstawową wiedzę na temat neuroanatomii i neurofizjologii układu
nerwowego, przyczyn i objawów uszkodzenia Centralnego Układu Nerwowego, metod
diagnostycznych stosowanych w zaburzeniach pracy mózgu
UMIEJĘTNOŚCI: jest w stanie powiązać podstawowe procesy psychologiczne z budową i
czynnościami mózgu,
KOMPETENCJE/POSTAWY: student wykorzysta posiadaną wiedzę podczas oceny
przeprowadzanych testów psychologicznych, w trakcie zajęć z neuropsychologii, stawiania diagnozy
neuropsychologicznej
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jest jako informacyjny za pomocą prezentacji multimedialnej. Omawiane są
także przypadki z prezentacją filmu.
Egzamin pisemmy testowy sprawdzający wiedzę podstawową oraz zdolności analizy
przedstawionych przypadków w formie historii choroby pacjenta.
301
Forma aktywności
godzin
10
25
godzin
25
godzin
20
godzin
warsztaty
10
godzin
ćwiczenia
10
godzin
100
godzin
Wykład 1 Nauki badające zachowanie. Biologiczne podejście do procesów psychologicznych.
Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej. Genetyka zachowania. Historia nauk o ewolucji.
Wykład 2 Procesy motoryczne. Jednostka ruchowa. Rodzaje ruchów. Funkcje kory mózgowej,
móżdżku, jąder postawy, Zaburzenia ruchowe.
Wykład 3 Procesy sensoryczne. Czucie dotyku. Równowaga. Układ wzrokowy. Układ słuchowy.
Zmysły powonienia i smaku. Zagadnienie bólu. Dysfunkcje percepcyjne.
Wykład 4 i 5 Wyższe czynności nerwowe. Ośrodki mowy i objawy ich uszkodzenia. Zaburzenia
praksji i gnozji .
Wykład 6 i 7 Biologiczne podstawy pamięci i uczenia się. Typy pamięci. Warunkowanie klasyczne i
instrumentalne. Zaburzenia pamięci.
Wykład 8 Mózg a świadomość. Zaburzenia świadomości i przytomności.
Wykład 9 Napęd zachowania. Klasyfikacja popędów. Mózgowe mechanizmy emocji. Zachowania
agresywne i obronne. Depresja.
Wykład 10 Uszkodzenia mózgu. Wybrane choroby neurologiczne: udar mózgu, choroba Parkinsona,
otępienia, guzy mózgu, urazy mózgu, stwardnienie rozsiane, padaczka - objawy, diagnostyka,
postępowanie.
1. Sadowski B. Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. PWN, Warszawa 2009
2. Kalat, J.W. Biologiczne podstawy psychologii, PWN, Warszawa, 2006,
1.Jodzio K, Szepietowska E.M., Neuronalne ścieźki poznania i zachowania.Wydawnictwo
Uniwerytetu Marii Curie-Skłodowskiej Lublin, 2010
2. WalshK., Darby D. Neuropsychologia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2008
302
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Andrzej Mirski, dr Majczyna Marek, mgr Pawłowska Magdalena
Nazwa przedmiotu: Historia myśli psychologicznej
Liczba godzin: 45
Studia nie stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Opis przedmiotu znajduje się na studiach stacjonarnych
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Andrzej Mirski, dr Kliś Maria, dr Czerniak Anna
Nazwa przedmiotu: Procesy poznawcze II
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Zofia Dołęga, dr n. med. Borczykowska-Rzepka
Maria, mgr Wójcik-Pyrć Katarzyna
Nazwa przedmiotu: Psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia
Liczba godzin: 60
stacjonarne i
Semestr: letni
Rok studiów: 1
303
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Szymon Czapliński, mgr Stach-Borejko Anna, mgr Mirska Natalia
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. iNatalia Wiszniakowa-Zelinskiy
Nazwa przedmiotu: Rozwój potencjału człowieka
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab.. Natalia Wiszniakowa-Zelinskiy, mgr Mirska Natalia, mgr
Pawłowska Magdalena
Nazwa przedmiotu: Trening umiejętności osobistych
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 1
304
ROK II SEMESTR III
Syllabus
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Specjalność: Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: mgr inż. Mariusz Grzyb
Nazwa przedmiotu: Technologia informacyjna
Formuła zajęć (np. wykład): zajęcia w laboratorium komputerowym, ćwiczenia
Typ studiów: niestacjonarne
Liczba godzin: 30
Semestr (np. pierwszy): trzeci
Warunki wstępne: podstawowa znajomość obsługi komputera
305
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Metodologia badań psychologicznych
Liczba godzin: 45
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Opis przedmiotu znajduje się na II roku III sem – studia stacjonarne
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Małgorzata Leśniak, mgr Karol Wolski, mgr Artur Daren, mgr
Paweł Napieracz
Nazwa przedmiotu: Podstawy statystyki dla psychologów
Liczba godzin: 45
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psychologia emocji i motywacji
Liczba godzin: 45
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
306
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: doc. dr Stanisław Nieciuński
Nazwa przedmiotu: Psychologia społeczna, cz. II
Liczba godzin: 60
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. Lidiya Orban-Lembryk
Nazwa przedmiotu: Psychologia komunikacji spolecznej
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psycholingwistyka
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
307
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia religii
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 2
ROK II SEMESTR IV
Syllabus
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Marek Majczyna
Nazwa przedmiotu: Psychologia osobowośći
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 2
308
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest dostarczenie aktualnego stanu wiedzy dotyczącego podstawowych zagadnień i
problematyki związanej z koncepcjami i teoriami osobowości. Zapoznanie studentów z głównymi
wątkami i aspektami psychologii osobowości. Pokazanie relacji pomiędzy poszczególnymi ujęciami i
kierunkami w odniesieniu do funkcjonowania człowieka jako jednostki i jako uczestnika życia
społeczno-kulturowego. Zaprezentowanie najważniejszych elementów w obszarze genezy, struktury,
funkcji, dynamiki i patologii w rozwoju osobowości. Uwrażliwienie na konieczność rozwoju
osobistego w kontekście ideału osobowego.
WIEDZA: posiada wiedzę o specyfice nauki o osobowości oraz jej właściwościach (założenia
metasystemowe, kryteria porównywania teorii/koncepcji), o głównych ideach i ujęciach psychologii
osobowości, o przedstawicielach najważniejszych kierunków i ich osiągnięciach, o ewoluowaniu
problematyki i pojawiających się nowych zagadnieniach oraz o wpływie na współczesne myślenie o
człowieku i jego funkcjonowaniu w obszarze rozwoju, relacji społecznych, zaburzeń, psychoterapii,
rozpoznaje możliwości i ograniczenia teorii/koncepcji osobowości.
UMIEJĘTNOŚCI: potrafi identyfikować problematykę psychologii osobowości w obszarze wiedzy
psychologicznej i kulturowej, analizuje wybrane koncepcje w perspektywie historycznej i
systematycznej (metateoretycznej), swobodnie dokonuje porównań między teoriami/koncepcjami
osobowości, umie wskazać najbardziej znaczące osiągnięcia poszczególnych twórców i nurtów oraz
najważniejsze dylematy dotyczące rozumienia osobowości i jej znaczenia dla opisu człowieka,
interpretuje teorie/koncepcje osobowości poprzez główne pytania antropologiczne, interpretuje
zjawiska życia psychicznego w obszarze normy i zaburzeń, krytycznie ocenia wiedzą popularną z
zakresu psychologii osobowości, objaśnia związki psychologii osobowości ze schematami poznawania
człowieka, implikacjami społecznymi lub terapeutycznymi.
KOMPETENCJE/POSTAWY: krytycznie i logicznie posługuje się zdobytą wiedzą w zakresie opisu i
interpretowania zjawisk życia psychicznego, formułuje problemy i rozróżnia rozmaite podejścia i
ujęcia w psychologii osobowości (tzw. ochrona przed ideologizacją lub spłaszczeniem wiedzy), rozumie
znaczenie związku natury i kultury w funkcjonowaniu człowieka, jest otwarty na poglądy i
postępowania innych ludzi, jest świadomy konieczności stałego uaktualniania wiedzy i umiejętności
w zakresie swojej pracy zawodowej.
Metody dydaktyczne:
Wykład prowadzony jako informacyjny (30%), problemowy (40%) i konwersatoryjny (30%)
Egzamin pisemny. Zestaw z pytaniami jednokrotnego wyboru (30% ogólnej liczby pytań) oraz
pytaniami otwartymi (70% ogólnej liczby pytań), polegającymi na umiejętności problemowego ujęcia
zagadnień i problematyki.
309
Forma aktywności
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia, warsztat
godzin
45
60
godzin
40
godzin
25
godzin
Inne formy: projekt, symulacja (podczas warsztatu)
25
godzin
godzin
Inne formy
195
godzin
1. Wprowadzenie do psychologii osobowości. Jej specyfika, rodzaj stawianych pytań, relacje z innymi
dziedzinami wiedzy o człowieku (głównie: filozofii, antropologii kulturowej, socjologii), innych
dyscyplin psychologii (ogólna, różnic indywidualnych, społeczna) oraz praktyki psychologicznej
(klinicznej, diagnostycznej, edukacyjnej, kierowania). Obszary zastosowania wiedzy o osobowości:
terapia, wspomaganie, samopoznanie i określenie siebie, modyfikacja, rozwój własny (wewnętrzny) w
biegu życia. Elementy patologii osobowości – 1 godz.
2. Związek psychologii osobowości z koncepcjami jednostki ludzkiej (antropologia filozoficzna i
społeczna). Historyczny zarys koncepcji człowieka („zakładnik”, „pan i niewolnik”, „rola społeczna”,
„aktor i obserwator”, „podmiot własnej aktywności”) i rodzajów aktywności społecznej („twórczy”,
„adaptacyjny”, „destrukcyjny”). Osobowość jako kategoria psychologiczna: rodzaje definicji
osobowości; koncepcje osobowości i kryteria ich klasyfikacji; podstawowe problemy teorii osobowości
(stałość zachowania, indywidualność, społeczny układ odniesienia, stan/proces) – 1 godz.
3. Teoria i opis. Wyróżniki i właściwości teorii osobowości (w ujęciu systematycznym). Czynniki
osobowości w ujęciu historycznym (Allport). Przyczyny rozbieżności, wieloaspektowości i
kulturowego wymiaru danej koncepcji osobowości. Dochodzenie do psychologicznego ujmowania
osobowości: jako wynik odkrywania świata, jako podstawa formułowania problemów badawczych,
jako uzasadnienie technik modyfikacyjnych, jako podstawa filozofii bycia jednostki. Ujmowanie
holistyczne bądź fragmentaryczne. W poszukiwaniu „uniwersaliów” psychologicznych osobowości
(model Eysencka, badania leksykalne tzw. „wielkiej piątki” i pięcioczynnikowej teorii osobowości
McCrae i Costy) – 1 godz.
4. Odkrycie nieświadomości jako jakościowa zmiana sposobu ujmowania psychiki ludzkiej
(psychologia głębi). Narodziny psychoanalizy i jej rola w powstawaniu nowych koncepcji osobowości
i nowych problemów psychologii (nerwice, lęk pierwotny, mechanizmy obronne, zachowania
symboliczne, rozwój psychiczny i zmiany osobowości, patologizacja osobowości, wspomaganie i
terapia). Początki psychoanalizy (Breuer). Punkt widzenia na życie psychiczne w psychoanalizie
(metapsychologia). Struktura i dynamika tzw. „aparatu psychicznego” (Freud): to, ja, nad-ja oraz
nieświadome, przedświadome, świadome. Teoria rozwoju psychoseksualnego i charakteru.
Freudowska koncepcja kultury – 1 godz.
5. Psychologia analityczna (Jung) jako próba rozszerzenia kategorii determinant osobowości – poza
doświadczenia indywidualne (ontogenetyczne), tło „symbolicznego” – poza język. Psychologiczne
ujęcie kultury. Analityczna koncepcja osobowości (Jung). Podstawowe kategorie psychologii
analitycznej: jaźń, nieświadomość osobowa i zbiorowa, archetypy, funkcje psychiczne, indywiduacja
(i jej fazy) – 1 godz.
6. Psychologia indywidualna (Adler) jako powiązanie rozwoju, zdrowia psychicznego, nerwicy oraz
310
wyróżnionych dysfunkcji i zaburzeń z istnieniem rozwojowej orientacji prospołecznej. Podstawowe
kategorie psychologii indywidualnej: cel, pozycja w rodzinie, dążenie do wyższości, poczucie
niższości, kompensacja, twórcza jaźń, styl życia. Protest męski – w kierunku ujawnienia roli płci w
społecznym funkcjonowaniu kobiet – 1 godz.
7. Psychoanaliza (neopsychoanaliza) zorientowana kulturowo. Wzajemne związki między
psychoanalizą a antropologią kulturową: oddziaływanie i zapożyczenia. Fromm i rola jego koncepcji
formowania się mentalności wspólnot ludzkich zależnego od frustracji podstawowych potrzeb:
indywidualizm w służbie tzw. zdrowego społeczeństwa. Rola Horney w przejściu od koncepcji
determinacji kulturowych do psychologii humanistycznej. Neopsychoanaliza jako rozwinięcie,
poszerzenie i uzupełnienie myśli psychoanalitycznej o nowe wątki: społeczne i kulturowe (Sullivan).
Psychospołeczny rozwój osobowości (Erikson) – 1 godz.
8. Psychologia egzystencji i psychologia humanistyczna. Podstawowe założenia dotyczące „bycia” i
„stawania się” człowieka (osoby) – świat człowieka/osoby. Znaczenie fundamentalnej relacji w jakich
pozostaje jednostka: wobec siebie samej (samoodniesienie) i wobec warunków (zewnętrznych i
wewnętrznych) przekształcanych w sytuację jako odwrócenie relacji: jednostka-sytuacja. Nowe
znaczenie rozumienia i wyjaśniania oraz jego wpływ na formułowanie problemów badawczych oraz
diagnostyki psychologicznej (w kategoriach „losu” i „wyboru”). Znaczenie przełomu
humanistycznego w psychologii i innych naukach społecznych (psychiatrii, socjologii). Przejście do
ujęć transpersonalnych – 1 godz.
9. Osobowość z perspektywy teorii uczenia się. Podstawowe pojęcia i założenia teorii uczenia się.
Teoria uczenia się a: socjalizacja osobowości, funkcjonowanie i zaburzenia osobowości, modyfikowanie
zachowania i terapia. Nowe tendencje w społecznej teorii uczenia się (samowzmocnienie w koncepcji
Bandury oraz oczekiwania i kompetencje w koncepcji Mischela): integracja z podejściem
poznawczym. Wpływ teorii uczenia się na wybrany rys osobowości – znaczenia związku społecznego
uczenia się i sytuacyjnego kontekstu dla sprawczych działań człowieka – 1 godz.
10. Poznawcze koncepcje psychologii osobowości. Osobowość jako system poznawczy: geneza i
funkcje. Wymiary systemu poznawczego: złożoność, abstrakcyjność-konkretność, stopień integracji,
stopień stabilizacji, otwartość na nowe doświadczenia. Nowsze tendencje w badaniu poznawczych
wymiarów osobowości: style atrybucyjne, potrzeba otwarcia-zamknięcia poznawczego, orientacja na
stan vs orientacja na działanie. Wybrane poznawcze kategorie opisu osobowości: konstrukty osobiste,
projekty osobiste, dążenia osobiste, zadania życiowe (tworzenie i realizacja planów osobistych).
Główne założenia współczesnej poznawczej psychologii osobowości: osobowość jako źródło znaczeń
(konstruowanie poznawcze). Wiedza osobista (samowiedza) i sposób jej użycia w konstruowaniu
zdarzeń (rola kategorii pojęciowych i schematów poznawczych i oceniających. Osobowość a
„zarządzanie” własnym zachowaniem (znaczenie procesów samokontroli dla spójności zachowania) –
1 godz.
11. Podstawy psychologii Ja. Konstruowanie poznawcze świata i samego siebie (od atrybucji do
fenomenologii) jako fundamentalne zadanie osobowości: ogólna charakterystyka. Dynamiczne
konstruowanie własnej przyszłości a adaptacja psychologiczna (generowanie odległych zadań
życiowych, możliwych „Ja”, tworzenie planów i programów, procesy wyobraźni, narracji i
autonarracje). (Re)konstruowanie własnej przeszłości a przystosowanie psychiczne (znaczenie
procesów modyfikacji zapisu pamięciowego zdarzeń, uzasadniania własnego postępowania, porównań
społecznych, samooszukiwania się). Schematy (matryce) Ja, My, Wy i ich wpływ na spostrzeganie
świata, siebie w świecie i decyzje wyboru postępowania – 1 godz.
12. Psychologia jednostki ludzkiej. Kategoria cech propriacyjnych (Allport) i sensu (Frankl). Ja
podmiotowe i przedmiotowe: zjawisko samoświadomości. Kategoria Ja jako podstawowa przesłanka
integracji doświadczenia i zachowania na poziomie osoby. Ja w psychoanalizie, psychologii
humanistycznej i fenomenologicznej i psychologii poznawczej: podobieństwa i różnice. Poznawczodoświadczeniowa teoria Ja Epsteina jako przykład dążenia do integracji wszystkich trzech
perspektyw. Geneza i rozwój Ja: rola interakcji społecznych i Ja odzwierciedlonego. Ja prywatne. Ja
publiczne. Ja kolektywne – 1 godz.
13. Zmiana w zakresie ujmowania właściwości kategorii „człowieczeństwo”: rekonstrukcja założeń
311
koncepcji behawiorystycznych i konstytucjonalnych (typologicznych; związki umysłu z ciałem).
Znaczenie odkryć genetyki, psychobiologii i psychologii ewolucyjnej dla wyjaśniania stałości i
spójności funkcjonowania osobowości. O przydatności bądź nieprzydatności podstawowych kategorii
antropologicznych w obszarze psychologii osobowości w oświetleniu nowszych ujęć dotyczących
umysłu, intencjonalności, świadomości i wolności człowieka – 1 godz.
14. Podmiotowa perspektywa psychologii osobowości: poczucie własnej wartości, poczucie tożsamości
(jedności i odrębności od innych), poczucie kontroli nad biegiem zdarzeń, wzrostu i rozwoju
osobistego (Ja realne, idealne, powinnościowe), trafnego samopoznania. Podmiotowa kontrola jako
przesłanka skutecznej aktywności własnej: rola oczekiwań wolności, kontroli i własnej skuteczności
(Bandura), „wyuczona bezradność” (Seligman), poczucie sprawstwa (agency). Procesy autoafirmacji
i autoweryfikacji a iluzje na swój własny temat – 1 godz.
15. Perspektywy psychologii osobowości. W kierunku tzw. „pełnej osoby” (Mischel) – poziomy
analizy osobowości (ujęcie integrujące własności osoby i osobowości w kategoriach rozwoju i
autotranscendencji). Możliwości konstruowania tzw. aksjologicznej koncepcji osobowości. Osoba i
osobowość – w kierunku ich rozumienia w kategoriach „powszechności” i „wyjątku” (Gałdowa) – 1
godz.
1. P.K. Oleś, Wprowadzenie do psychologii osobowości, Warszawa 2003 [lub 2009].
2. D. Cervone, L.A. Pervin, Osobowość. Teoria i badania, Kraków 2011.
3. A. Gałdowa, Powszechność i wyjątek, Kraków 1992 [lub 1995, 2000].
1. H. Gasiul, Psychologia osobowości. Nurty, teorie, koncepcje, Warszawa 2006.
2. C.S. Hall, G. Lindzey, J.B. Campbell, Teorie osobowości. Wydanie nowe, Warszawa 2004.
3. P.K. Oleś, K. Drat-Ruszczak, Osobowość, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, J. Strelau, D.
Doliński, red., Gdańsk, 2008, t. 1, s. 651-764.
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Stanisław Wójcik , dr n. med. Kowalczyk Robert, mgr Wójcik-Pyrć
Katarzyna
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Opis przedmiotu znajduje się na strudiach stacjonarnych rok II
312
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Maria Pąchalska, mgr Barwiński Łukasz
Liczba godzin:
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Alicja Głębocka, dr Kujawa Maria, mgr StachBorejko Anna, mgr Barwiński Łukasz, mgr Pasiut Błażej
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Szymon Czapliński, mgr Wolski Karol
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 2
313
 Podstawowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Głównym celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z aktualnym stanem wiedzy na temat
konstrukcji i właściwości psychometrycznych narzędzi pomiarowych w psychologii. W ramach tego
podczas wykładów pokazane zostaną relacje między operacjonalizacją zmiennych na gruncie
sformułowanej teorii psychologicznej, najlepszym sposobem jej pomiaru .
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje najważniejsze pojęcia z zakresu psychometrii,
opisuje proces używania testów i kwestionariuszy psychologicznych. Scharakteryzuje najważniejsze
wskaźniki właściwości psychometrycznych testów i kwestionariuszy.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: samodzielnie przygotowuje do analizy dane
uzyskane z badania narzędziami psychologicznymi. Samodzielnie analizuje i interpretuje, wyniki
używając do tego komputerowego oprogramowania statystycznego.
KOMPETENCJE/POSTAWY: student, który zaliczył przedmiot: kieruje się etyką w działaniach
związanych z wykorzystywaniem testów i kwestionariuszy psychologicznych. Potrafi samodzielnie
skonstruować proste narzędzie do pomiaru właściwości psychologicznych jednostki. Potrafi
oszacować podstawowe właściwości psychometryczne tak stworzonego narzędzia.
Metody dydaktyczne:
Multimedialny wykład prowadzony jako informacyjny (50%), problemowy (30%) i konwersatoryjny
(20%)
Formą zaliczenia przedmiotu będzie egzamin końcowy.
Pytania będą typu testowego (jednokrotnego wyboru) oraz typu problemowego o różnym stopniu
trudności, których rozwiązanie wymagać będzie zastosowania wiedzy. Zakres materiału obejmował
będzie treści poruszane podczas wykładów.
Proporcje pytań otwartych do zamkniętych jednokrotnego wyboru: 60% do 40%.
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
314
20
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
90
godzin
1. Operacjonalizacja zmiennych psychologicznych w ujęciu E.Hornowskiej. Istota procedury
operacjonalizacji, etapy procedury operacjonalizacji: rekonstrukcja czynnika teoretycznego;
konstrukcja wielkości: konceptualizacja wielkości, dobieranie wskaźników, konstruowanie zmiennej:
dobór narzędzia pomiarowego i pomiar zmiennej - 2h
2. Podstawy konstrukcji testów psychologicznych: definicja testu, kryteria (wg APA: rzetelność,
trafność, obiektywność, standaryzacja i normalizacja; bąd standardowy pomiaru - 2h
3. Metody estymacji rzetelności testu psychologicznego: - 6h
3.1. Metody oparte na porównaniu dwukrotnego badania tym samym testem (estymacja
wirygodności i stabilności bezwzględnej).
3.2. Metody oparte na porównaniu form alternatywnych: kryteria Gulliksena dla równoległych wersji
testu
3.3. Metody oparte na porównaniu części tego samego testu
3.5. Metody oparte na analizie właściwości statystycznych pozycji testowych (wzory K-R 20, K-R 21
Kudera i Richardsona, wzór Cronbacha). zasady podejmowania decyzji na podstawie uzyskanych
wyników szacowania spójności wewnętrznej testu.
3.6. Metody oparte na analizie związku pozycji testowych z ogólnym wynikiem testu
3.7. Metody oparte na badaniu stopnia zgodności sędziów kompetentnych - współczynnik WKendalla. Znaczenie formułowania kryteriów w kontekście rzetelności opinii i ocen wydawanych
przez sędziów kompetentnych.
4. Metody estymacji trafności testów psychologicznych - 6h
4.1. Rodzaje trafności (kryterialna, treściowa, teoretyczna i fasadowa)
4.2. Trafność kryterialna: diagnostyczna i prognostyczna
4.3. Trafność treściowa a trafność fasadowa - istota i różnice w ocenie trafności
4.4. Metody szacowania trafności teoretycznej testów
4.4.1. Analiza różnic międzygrupowych
4.4.2. Metoda wielu cech i wielu metod - kryteria Campbella i Fiskego. Przykłady analizy macierzy
korelacji dla wybranych testów. Zastosowanie analizy czynnikowej do badania trafności testów
psychologicznych. Przykłady weryfikacji struktury testu (skal) za pomocą analizy czynnikowej.
4.4.3. Analiza struktury wewnętrznej testu - propozycja Cronbacha i Meehla
4.4.4. Analiza zmian nieprzypadkowych wyników testu
4.4.5. Analiza procesu rozwiązywania testu
5. Standaryzacja i normalizacja testów psychologicznych. Skale standardowe oparte na modelu
rozkładu normalnego. Porównanie skal standardowych. - 4h
6. Przegląd wybranych testów psychologicznych - 2h
7. Adaptacja kulturowa testów psychologicznych - zagadnienia teoretyczne - 2h
8. Psychometryczne charakterystyki wybranych testów osobowości: zagadnienia operacjonalizacji
9. Psychometryczne charakterystyki wybranych testów inteligencji: zagadnienia operacjonalizacji
315
10. Zagadnienia etyczne związane ze stosowaniem testów psychologicznych - 2h
Brzeziński J., Metodoogia badań psychoogicznych, Warszawa 1996, s. 206-215, 455-545, 576-595.
Fronczyk, K. (red) Psychometria - podstawowe zagadnienia, Warszawa, 2009.
Drwal R.Ł., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki, Warszawa,
1995.
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia pozytywna
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 2
316
ROK III SEMESTR V Specjalność : Psychologia kliniczna i sądowa
Syllabus
Liczba godzin: 60
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Opis przedmiotu znajduje się na III roku V sem – studia stacjonarne
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Syllabus
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
317
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Ewa Wilczek-Rużyczka, mgr Anna STACH - BOREJKO
Liczba godzin: 60
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Liczba godzin: 15
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
318
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Liczba godzin: 30
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Formuła zajęć: zajęcia praktyczne
Liczba godzin: 20
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
Syllabus
Liczba godzin: 10
Semestr: zimowy
Rok studiów: 3
319
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Zadaniem kursu jest przedstawienie, w oparciu o systemowy model rodziny, mechanizmów
zachodzących w rodzinie w obliczu kryzysu oraz interwencji pozwalających na rozwiązanie
problemów. Celem jest dostraczenie wiedzy na temat najczęsciej wystapujących sytuacji kryzysowych
w rodzinie, zapoznanie studentów z mechanizmami podtrzymującymi problemy, zwrócenie wagi na
mechanizmy adaptacyjne w rodzini oraz zapoznanie z profesjonalnymi i nieformalnymi systemami
wsparci a takż , zasadami oddziaływań o charakterze interwencji kryzysowej
Metody dydaktyczne:
Omawianie zagadnień teoretycznych korzystając z prezenatcji pzrygotowanej w Powerpoint
Omawianie przypadków
Ilustracja kliniczna w formie filmu DVD...
egzamin pisemny typu test jednokrotnego wyborue
Forma aktywności
godzin
10
10
godzin
15
godzin
godzin
Inne formy
godzin
320
godzin
Inne formy
35
godzin
Wykład (2 godz.): Rodzina jako system:
1.
Rozwój problemów u ujęciu systemowym
2.
Mechanizmy podtrzymujące istnienie problemów
3.
Kontekst pojawienia się problemów
4.
Fazy cyklu życia rodzinnego
5.
Okresy normatywnego kryzysu
6.
Nieprzewidywalne wydarzenia losowe a funkcjonowanie rodziny
Wykłda (2 godz.): Problemy powiązane z typem struktury rodziny
1.
Typy struktur rodzinnych
2.
Specyfika rodziny wielopokoleniowej
3.
Problematyka rodzinna w sytuacji rozwodu, typy sprawowanie opieki nad dziećmi w sytuacji
rozwodu
4.
Formy pomocy w sytuacji rozwodu
5.
Nietypowe konstelacje rodzinne
6.
Problematyka związków nieformalnych
7.
Rodzina rekonstruowana, problematyka lojalności i przynależności
Wykład(2 godz.) : Problematyka przemocy w rodzinie
1.
Definicja, przyczyny, rozpowszechnienie zjawiska, kontekst kulturowy
2.
Symptomy przemocy w rodzinie
3.
Formy przemocy; przemoc wobec dzieci i dorosłych w rodzinie
4.
Problem nadużyć emocjonalnych i zaniedbania
5.
Pomoc dla ofiar, problematyka sprawców
6.
Mechanizmy podtrzymujące wzory przemocy
7.
Systemy wsparcia
8.
Współpraca osób pomagających rodzinie
9.
Problemy rodziny z osoba uzależnioną od alkoholu
10.
Zagadnienie współuzależnienia
Wykład (2 godz): Problem molestowania seksualnego w rodzinie
1.
Definicja, przyczyny, częstotliwość zjawiska, kontekst kulturowy
2.
Symptomy molestowania seksualnego w rodzinie
3.
Wzory rodzinne sprzyjające molestowaniu
4.
Specyfika traumy jaka jest nadużycie seksualne
5.
Zasady pomocy rodzinie w sytuacji molestowania seksualnego
6.
Problem sprawców
7.
Współpraca systemów włączonych w rozwiązywanie problemu
Wykład (1 godz.): Problematyka utrat w rodzinie
1.
Śmierć dziecka, śmierć dorosłego członka rodziny a funkcjonowanie rodziny
2.
Czynniki nienormatywnej żałoby
3.
Konsekwencje zaburzonego procesu żałoby
4.
Przejmowanie funkcji w systemie rodzinnym
5.
Zasady oddziaływań wspierających rodzinę w żałobie
321
Wykład (1 godz.)
6.1.
Predyktory samobójstawa
2.
Mechanizmy autodestrukcyjne
3.
Konsekwencje próby samobójczej i samobójstwa dla funkcjonowania systemu rodzinnego
4.
Wzory rodzinne a samobójstwo
5.
Zasady pracy z rodziną
6.
Rodzaje interwencji w przypadku identyfikacji myśli i zamiaru samobójczego
7.
Podstawowa
 Ackerman R. J., Pickering S.E.: Zanim Będzie za późno. Przemoc i kontrola w rodzinie.
GWP, Gdańsk 2004
 Badura – Madej W., Dobrzyńska-mesterhazy A: Przemoc w rodzinie. Interwencja
Kryzysowa i psychoterapia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002
 Badura Madej W: Psychologiczne aspekty śmierci, umierania i żałoby (wybór tekstów)
Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński 1993.
 Pilecka B: Wybrane problemy samobójstw młodzież. Pracownia Wydawnicza Fundacji
„Masz szansę" Lublin 1995
 Uzupełniająca
 de Barbaro B: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny .WUJ 1994. .
ROK III SEMESTR VI - SPECJALNOŚĆ KLINICZNO – SĄDOWA
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia kliniczna
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z wiedzą z zakresu psychologii klinicznej w trakcie
wykładów zostana zaprezentowane orientacje, modele i teorie mające znaczenie w psychologii
322
klinicznej. Ukazane zostaną wzajemne zależności pomiędzy psychologią kliniczną a psychopatologią.
Zaprezentowane zostaną metody diagnostyczne stosowane w psychologii klinicznej osoby dorosłej
oraz dziecka. Omówione zostaną podstwowe obszary zastosowań psychologii klinicznej.
Metody dydaktyczne:
Test jednokrotnego wyboru
Forma aktywności
godzin
15
10
godzin
35
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
godzin
Opis treści przedmiotu z uwzględnieniem podziału na grupy tematyczne i czas realizacji. Każdy
wykład powinien zawierać opis treści programowych omawianych na wykładz
1. Psychologia kliniczna jako dziedzina badań i praktyki - 1 godz.
2. Miejsce ogólnoteoretycznych i metodologicznych ram w psychologii klinicznej - 1 godz
3. Model patogenetyczny i salutogenetyczny w psychologii klinicznej - 1 godz
4. Pojecie normy i zdrowia psychicznego- 1 godz.
323
5. Psychopatologia w ujeciu psychologii klinicznej - 1 godz.
6. Modele psychoanalityczne w wyjaśnianiu zaburzeń rozwoju - 1 godz.
7.Podejście behawioralne i poznawcze - 1 godz
8. Kierunki ezystencjalno-humanistyczne w psychologii klinicznej - 1 godz.
9. Paradygmat systemowy i modele rodzinne w psychologii klinicznej- 2 godz.
10. Paradygmat konstrukcjonistyczno- narracyjny w psychologii klinicznej- 1 godz.
11. Modele diagnozy psychologicznej- 1 godz.
12. Zasady postepowania diagnostycznego wpsychologii klinicznej - 1 godz.
13. Metody diagnostyczne - 1 godz.
14. Zasady diagnozy dzieci - 1 godz.
Podstawowa
 Święcicka M. (red.): metody diagnozy klinicznej dziecka i rodziny. Wydawnictwo
Paradygmat Warszawa 201.1
Uzupełniajaca
- de Barbaro B.: Posmodernistyczne inspiracje w psychoterapii. Wydawnicwto UJ Kraków 2011.de
Barbaro B (red.): Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wydawnictwo UJ Kraków
1999.
- GórniakL, Józefik B. (red.):Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory
cybernetycznej do dialogu narracji. Wydawnictwo UJ Kraków 2003
- Chrząstowski Sz., de Barbaro B.: Posmodernistyczne inspiracje w psychoterapii. Wydawnicwto UJ
Kraków 2011.
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psychiatria
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
324
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Nazwa przedmiotu: Psychologia twórczości i uzdolnień wraz z treningiem twórczości I
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: prof. dr hab. iNatalia Wiszniakowa-Zelinskiy, mgr Stach-Borejko Anna
Nazwa przedmiotu: Trening twórczości
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Nazwa przedmiotu: psychologia wychowawcza
stacjonarne i
Semestr: letni
Rok studiów: 3
325
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Ewa Wilczek-Rużyczka,
Nazwa przedmiotu: Kontakt terapeutyczny
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
psychologiczna, psychologia emocji i motywacji, psychopatologia, pomoc psychologiczna,
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat kontaktu terapeutycznego, najważniejszych zasad oraz
niezbędnych umiejętności terapeutycznych użytecznych w kontakcie, bądż innych sytuacjach
związanych z pomaganiem ludziom aby zapewnić jakość kontaktu terapeutycznego z pacjentem oraz
pomoc w zrozumieniu prezentowanyh przez niego problemów przy jednoczesnym wzmocnieniu
niezależnośći ,zdolnośći dla samookreślenia i samostanowienia.
rozwiązywaniem problemów oraz posługiwaniem się adekwatnymi technikami komunikowania
terapeutycznego.
WIEDZA: student, który zaliczył przedmiot: definiuje kontakt terapeutyczny rozumie proces
terapeutyczny, opisuje czynniki społeczne i emocjonalne, profesjonalizm, scharakteryzuje otwartosc
empatie terapeuty wobec pacjenta, czynniki ułatwiające tworzenie sprzyjającej atmosfery, opisuje
aktywne słuchanie, oddzwierciedlenie, parafrazowanie, podsumowanie, klaryfikacje, zrelacjonuje
emocje pozytywne, negatywne, komunikacje emocjonalną, zadawanie pytań, buforowanie,
przeformułowanie, interpretacje, generalizacje, identyfikacje i rozwiązanie kwestii rozbiezności,
konfrontacji, udzielania informacji, znaczenie grup Balinta w doskonaleniu kontaktu terapeutycznego
.
UMIEJĘTNOŚCI: student, który zaliczył przedmiot: analizuje kontakt terapeutyczny, zachowania
terapeutyczne, diagnozuje sytuacje wymagające kontaktu terapeutycznego, czynniki społeczne i
emocjonalne ułatwiające tworzenie sprzyjającej atmosfery, nawiązuje kontakt terapeutyczny,
klaryfikuje zgłaszany problem, ustala i respektuje kontrakt kontaktu terapeutycznego, dokonuje
eksploracji problemów, ustala cele kontaktu terapeutycznego, stosuje techniki komunikowania:
aktywne słuchanie, parafrazowanie ,odzwierciedlenie, interpretowanie, werbalizacje, konfrontowanie,
326
informowanie, podsumowanie oraz posługuje się adekwatnymi technikami komunikowania,rozwiązuje
problemy i udziela wsparcia.Uczestniczy w grupach Balinta.
prospołeczną, okazuje szacunek i empatię wobec osób wymagajacych kontaktu terapeutycznego.
Metody dydaktyczne:
Warsztaty prowadzone jako informacyjne 20%, problemowe 30% oraz 50% omawianie przypadków,
odgrywanie scenek, dyskusja.
Egzamin pisemny test z położeniem nacisku na pytania otwarte, ma na celu zweryfikować
zamierzony efekt kształcenia polegający na umieętności prowadzenia kontaktu terapeutycznego
Kolokwium zaliczeniowe 50%, esej 50%.
Forma aktywności
godzin
-
25
godzin
Przygotowanie się do egzaminu, kolokwium
zaliczeniowego
30
godzin
25
godzin
godzin
20
godzin
100
godzin
Warsztaty
1. Wprowadzenie do problematyki kontaktu terapeutycznego. 1 godz.
2. Kontakt terapeutyczny jako proces terapeutyczny i jego uwarunkowania. 3 godz.
3. Relacja kontaktu terapeutycznego i jego czynniki ułatwiające tworzenia sprzyjającej atmosfery.
.Znaczenie profesjonalnych zachowań prezentacja i omówienie wybranych przykładów. 3 godz.
4. Prowadzenie kontaktu terapeutycznego. 3 godz.
5. Odgrywanie scenek. 3 godz.
6. Zakończenie kontaktu terapeutycznego. 3 godz.
7. Ocena własnych umiejętnosci z wykorzystaniem analizy scenek oraz przeprowadzonej grupy
Balinta jako metody doskonalenia kontaktu terapeutycznego. 3 godz.
8. Pdsumowanie warsztatów oraz najistotniejszych zagadnień dotyczących kontaktu terapeutycznego
1 godz.
327
Literatura
 Podstawowa
 H.Knapp,Komunikacja w terapii.Wyd.PWN.Warszawa 2009
 Z.Nęcki,Komunikowanie interpersonalne.Wyd.Zakł.Narod.im.Ossolińskich,WrocławWarszawa-Kraków1992. .
 E. Wilczek-Rużyczka, Komunikowanie się z chorym psychicznie. Wyd. Czelej Sp.Zoo,
Lublin 2007.
Trening motywacyjny dla studentów i profesjonalistów. Wydawnictwo UJ, 2010..
Uzupełniająca
•
•
B.A Farber,Patient self -disclosur: A rewiew of the research.Journal of Clinical Psychology,
59(5), 2002
B Wasilewski,L.Engel(red), Grupowy Trening Balintowski. Eneteia Wydawnictwo Psychologii
i Kultury,Warszawa 2011 .
.
Syllabus
Nazwa jednostki : Wydział Psychologii i Nauk o Rodzinie
Stopień, imię i nazwisko: prof. zw. dr hab. Jan Widacki, gen. mgr Strzelecki Bogusław
Nazwa przedmiotu:
Kryminologia
Liczba godzin: 30
Semestr: letni.
Rok studiów : 3
Liczba punktów ECTS: 3
328
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Andrzej Augustynek
Nazwa przedmiotu: Psychologiczne aspekty społeczeństwa informacyjnego
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 3
 Kierunkowe
Typ przedmiotu:
Cele przedmiotu:
Przekazywana wiedza pozwala poznać studentom zagadnienia psychologii człowieka w
kształtującym się społeczeństwie informacyjnym zarówno w aspekcie pozytywnym jak i zagrożeń.
WIEDZA:
W trakcie zajęć słuchacze zapoznają się z zagadnieniami rozwoju technik
informatycznych, nowych zadań stojących przed psychologią, funkcjonowania psychiki człowieka w
warunkach powstającego społeczeństwa informacyjnego i pozytywów oraz zagrożeń stąd
wypływających.
UMIEJĘTNOŚCI: rozpoznawanie i odpowiednie reagowanie w przypadku zaobserwowania
dysfunkcjonalnych aspektów psychiki człowieka w kształtującym się społeczeństwie informacyjnym.
KOMPETENCJE/POSTAWY: Przekazywana wiedza stanowi element szeroko rozumianych
kompetencji psychologicznych. Student, który zaliczył przedmiot: posiada kompetencja do
diagnozowania i reagowania w ramach szeroko pojętej pssychopatologiiczłowieka we współczesnym
świecie
Metody dydaktyczne:
wykład w formie prezentacji, wzbogaconych o o elementy filmowe i analizy przypadko (case study)
egzamin
329
Forma aktywności
godzin
30
10
godzin
30
godzin
godzin
Inne formy
godzin
Inne formy
godzin
60
godzin
W trakcie zajęć słuchacze zapoznają się z zagadnieniami rozwoju technik informatycznych, nowych
zadań stojących przed psychologią, funkcjonowania psychiki człowieka w warunkach powstającego
społeczeństwa informacyjnego i pozytywów oraz zagrożeń stąd wypływających
1.
Etapy rozwoju społeczeństwa informacyjnego w aspekcie upowszechniania się nowych
technologii:
a.
Upowszechnienie PC
b.
Powstanie Internetu
c.
Wprowadzanie szerokopasmowego i bezprzewodowego dostępu do sieci poprzez telefon
komórkowy
d.
Kierowanie kursorem i klawiaturą ruchami oczu
e.
Bezpośrednie sprzęgnięcie systemu nerwowego z systemami informatycznymi
2.
Rola komputera i Internetu w funkcjonowaniu psychiki człowieka współczesnego
3.
Terapeutyczna rola Internetu (np. programy komputerowe do leczenia bólu i fobii)
4.
Patologia wykorzystywania komputera (zaburzenia psychiczne, przestępczość komputerowa)
5.
Uzależnienia komputerowe i ich rodzaje
a.
Kryteria rozpoznania
b.
Fazy
c.
Skutki
d.
Epidemiologia
6.
Terapia uzależnień komputerowych.
1. Augustynek A. Uzależnienia komputerowe Difin 2010
2. Gastells M. Galaktyka Internetu Rebis 2003
330
Syllabus
Nazwa przedmiotu: Psychodrama
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
NABÓR LUTOWY STUDIA NIESTACJONARNE
ROK II SEMESTR IV
Syllabus
Semestr: zimowy
Rok studiów: 1
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Marek Majczyna, dr Mirski Andrzej, dr Lickiewicz Jakub , mgr Pasiut
Błażej, mgr Pawłowska Magdalena
Nazwa przedmiotu: Psychologia osobowości
331
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr Stanisław Wójcik , dr n. med. Kowalczyk Robert, mgr Wójcik-Pyrć
Katarzyna
Liczba godzin: 45
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. Maria Pąchalska, mgr Barwiński Łukasz
Liczba godzin:
Semestr: letni
Rok studiów: 2
332
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Kujawa Maria, mgr Stach-Borejko Anna, mgr Barwiński Łukasz, mgr
Pasiut Błażej
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Kierunek:
Psychologia
Stopień, imię i nazwisko: dr Szymon Czapliński, mgr Wolski Karol
Formuła zajęć: wykład, ćwiczenia,w arsztaty
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 2
Syllabus
Liczba godzin: 10
Semestr: letni
Rok studiów: 1
333
ROK III SEMESTR V
Syllabus
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab. iTadeusz Rotter
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: prof. nadzw. dr hab.Tadeusz Rotter
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
334
Syllabus
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr. Andrzej Mirski
Liczba godzin: 30
Studia nie stacjonarne
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: dr. Ewa Wilczek-Rużyczka, mgr Anna STACH - BOREJKO
Liczba godzin: 60
Semestr: letni
Rok studiów: 3
335
Syllabus
Kierunek:Psychologia
Liczba godzin: 15
Semestr: letni
Rok studiów: 3
Syllabus
Stopień, imię i nazwisko: mgr Maria Bocheńska - Seweryn
Liczba godzin: 5
Semestr: letni
Rok studiów: 1
Syllabus
Liczba godzin: 30
Semestr: letni
Rok studiów: 3
336
Syllabus
Formuła zajęć: zajęcia praktyczne
Liczba godzin: 20
Semestr: letni
Rok studiów: 3
337

Kierunek NAUKI O RODZINIE

Transkrypt

Podobne dokumenty

FAN-19 Psychologia (2014-2017)

Hodowla zwierząt towarzyszących i wolno żyjących

Psychologia ogólna.pages

Wniosek o powtarzanie przedmiotu TiR

Wygeneruj PDF dla tej strony

Moduł przedmiotu, AM Poznań - Akademia Muzyczna im. Ignacego