PROGRAM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA DZIECI Z

Transkrypt

Gostół Irena , Rutkowska Izabela, Sacherska Anna,
Szypulska Monika, Walczak Urszula
PROGRAM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
DLA DZIECI Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM
W STOPNIU UMIARKOWANYM I ZNACZNYM
Z AUTYZMEM I NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI SPRZĘŻONYMI
Ciechanów 2010
1
SPIS TREŚCI
Wstęp ................................................................................................................................................................................................................................................... 3
1.Szczegółowe cele kształcenia i wychowania………………………………………………………………………………………………………………………6
2. Treści programowe………………………………………………………………………………………………………………………………………………...8
2.1.Dzieci młodsze .............................................................................................................................................................................................................................. 8
2.2.Dzieci starsze .............................................................................................................................................................................................................................. 19
2.3.Dzieci z autyzmem ....................................................................................................................................................................................................................... 29
3. Obserwacje pedagogiczne. Analiza gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole(diagnoza przedszkolna)………………………………………………….36
Zakończenie ...................................................................................................................................................................................................................................... 38
Bibliografia ....................................................................................................................................................................................................................................... 40
2
WSTĘP
Program wychowania przedszkolnego dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym z autyzmem i
niepełnosprawnościami sprzężonymi napisany został w oparciu o Podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół – rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23 grudnia 2008 roku.
Program opracowany został przez nauczycieli praktyków – oligofrenopedagogów, na potrzeby Przedszkola Specjalnego w SOSW w Ciechanowie do
którego uczęszczają dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz z autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi.
Przedszkole Specjalne sprawuje opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi w wieku od 3 do 10 lat. W szczególnie uzasadnionych przypadkach do
przedszkola może uczęszczać dziecko, które ukończyło 2,5 roku (ust.2a załącznik nr ł do rozporządzenia MENiS z 26. marca 2004), zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół Dz.U. nr 66 póz. 606. Gó rna granica wieku życia jest
związana z koniecznością odraczania obowiązku szkolnego (Dz.U. z 1996r., nr 67, poz.329zpóźn. zm.). Dziecko jest kwalifikowane do eduk acji
specjalnej na podstawie diagnozy specjalistycznej dokonywanej w poradni psychologiczno - pedagogicznej (właściwej ze względu na miejsce
zameldowania). Diagnoza ta zawiera określenie rodzaju, stopnia niepełnosprawności, uzasadnienie decyzji oraz wskazania do pracy z dzieckiem.
Formalnym dokumentem jest tu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, zaś w przypadku dzieci objętych obowiązkiem szkolnym również
opinia o odroczeniu obowiązku szkolnego. Istnieje też możliwość objęcia edukacją przedszkolną dzieci, których stan zdrowia un iemożliwia pobyt w
grupie - wówczas możliwe jest uzyskanie orzeczenia o nauczaniu indywidualnym. Dodatkowym dokumentem jest również orzeczenie o stopniu
niepełnosprawności, wydawane przez Powiatowy Zespół Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Diagnoza formalna - specjalistyczna warunkuje
ocenę rozwoju dziecka i umożliwia rodzicowi objęcie jego dziecka edukacją przedszkolną. Diagnoza formalna – specjalistyczna warunkuje ocenę rozwoju
dziecka i umożliwia rodzicowi objęcie jego dziecka edukacją przedszkolną. Podstawowym zadaniem przedszkola jest pełnienie funkcji opiekuńczych,
wychowawczych i kształcących wobec dzieci oraz zapewnienie im możliwości wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i
dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych.
Nowa podstawa programowa określa ogólne cele kształcenia i wychowania przedszkolnego którymi są:
1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej
edukacji;
3
2. Budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
3. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego
znoszenia stresów i porażek;
4. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
5. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
6. Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w
sposób zrozumiały dla innych;
8. Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki
plastyczne;
9. Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
10. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych
wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.
Z celów ogólnych zawartych w podstawie programowej wynikają szczegółowe cele kształcenia i wychowania, które wyszczególnione są w pierwszym
punkcie naszego programu.
Kolejny punkt w programie to treści kształcenia i wychowania, które będzie realizował nauczyciel w pracy z dziećmi. Skupiają się one wokół piętnastu
obszarów edukacyjnych wydzielonych w myśl nowej podstawy programowej. Treści kształcenia i wychowania starano się dostosować do ogólnie
przyjętego w naszym przedszkolu podziału na grupy:
 Dzieci młodsze
 Dzieci starsze
 Dzieci z autyzmem
Realizacja treści programowych następuje podczas całodniowego pobytu dziecka w przedszkolu: w trakcie zajęć dydaktycznych, w różnego rodzaju
zabawach, w czasie indywidualnej pracy z dzieckiem, podczas czynności higieniczno – porządkowych, w trakcie posiłków, spacerów i innej działalności.
Obok treści wypisano umiejętności, czyli efekty kształcenia oraz sfery rozwoju dzieci.
4
Podane umiejętności, które mają nabyć dzieci podczas realizacji treści kształcenia przy podziale na grupy wiekowe są tylko orientacyjne. Każdy nauczyciel
sam najlepiej zna powierzone swej opiece dzieci i wie, czego od nich oczekiwać i wymagać. Stawiając zadania dziecku powinniśmy się kierować obszarem
najbliższego rozwoju – w myśl koncepcji Lwa Wygotskiego. Specyfika kształcenia dzieci niepełnosprawnych intelektualnie polega na całościowym,
zintegrowanym nauczaniu i wychowaniu. Jest ono oparte na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata w trakcie całego procesu edukacji
przedszkolnej. W stosunku do wielu dzieci, zwłaszcza upośledzonych w stopniu znacznym przez cały okres ich pobytu w przedszkolu działania edukacyjne
mogą nie wykraczać poza pewien obszar zaspokajając specyficzne potrzeby tych dzieci
Należy uznać prawo dzieci niepełnosprawnych intelektualnie do rozwoju we własnym tempie i uwzględniać to prawo podczas ustalania kierunków
pracy.
Ostatnim punktem programu są obserwacje pedagogiczne i analiza gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna). Dokładnie
opisano tu rodzaje, sposób i cele obserwacji oraz sposób przeprowadzenia diagnozy przedszkolnej dziecka kończącego przedszkole, która wskaże w jakim
momencie rozwoju znajduje się dziecko i które obszary wymagają szczególnego wsparcia.
Dla autorek programu będących praktykami w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi najważniejszym celem przy opracowywaniu programu
przedszkolnego była jego przydatność, aby był praktyczny o czytelnej i przejrzystej treści.
5
1. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA.
Szczegółowe cele kształcenia i wychowania wynikają z celów ogólnych zawartych w podstawie programowej. Są realizowane we wszystkich obszarach
edukacyjnych i obejmują:
 Rozwijanie umiejętności komunikowania się z najbliższym otoczeniem społecznym w sposób werbalny i niewerbalny
 Rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych
 Kształtowanie umiejętności nazywania i wyrażania własnych myśli, emocji i potrzeb w sposób zrozumiały dla najbliższego otoczenia społecznego
 Zapoznanie z pomieszczeniami w przedszkolu oraz otoczeniem wokół przedszkola
 Wdrażanie do przestrzegania norm i zasad współżycia w grupie
 Uczestniczenie w organizowaniu własnego życia – dokonywanie codziennych wyborów: rodzaju zabawy, ubrania
 Nabywanie świadomości własnego ciała, jego budowy, funkcji podstawowych narządów, dostrzeganie podobieństwa do innych ludzi
 Praktyczna nauka zasad higieny w podstawowym zakresie w odniesieniu do własnego ciała i otoczenia
 Wyrabianie samodzielności w zakresie samoobsługi
 Rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej i koordynacji wzrokowo – ruchowej poprzez zabawy i gry ruchowe
 Posługiwanie się różnymi formami ruchu: gimnastyka, naśladowanie, taniec, improwizacja ruchowa
 Poznawanie zasad bezpiecznego funkcjonowania w przedszkolu, w drodze do przedszkola
 Zapoznanie ze strukturą rodziny, budzenie poczucia przynależności do niej
 Rozumienie pojęć: dom rodzinnym, rodzice, rodzeństwo
 Znajomość najbliższych członków rodziny
 Znajomość własnego imienia i nazwiska
 Nabywanie wiedzy o przyrodzie poprzez obserwowanie, badanie, doświadczanie
 Znajomość nazwy swojej miejscowości
 Poznanie symboli narodowych: flaga, godło
6
 Słuchanie wierszy, opowiadań, baśni dotyczących życia dzieci na innych kontynentach
 Rozwijanie umiejętności spostrzegania za pomocą zmysłów: słuchu, wzroku, węchu, dotyku i smaku
 Kształcenie umiejętności porządkowania, klasyfikowania
 Zdobywanie informacji w zakresie podstawowych pojęć matematycznych związanych z orientacją w przestrzeni, figurami geometrycznymi, cechami
jakościowymi przedmiotów i zjawisk, zbiorami, ciężarem i czasem
 Rozumienie czynności dodawania i odejmowania w ujęciu praktycznym
 Nabywanie umiejętności rozumienia mowy
 Rozwijanie i doskonalenie aparatu mowy (ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, ćwiczenia warg, języka, podniebienia)
 Stwarzanie sytuacji sprzyjających rozwojowi mowy poprzez stosowanie różnych form aktywności
 Dostarczanie wzorów poprawnej pięknej polszczyzny
 Adekwatne reagowanie własnym zachowaniem na sygnały dźwiękowe i wypowiedzi innych osób
 Rozwijanie motywacji do odczytywania symboli
 Zainteresowanie pisaniem
 Rozwijanie wrażliwości muzycznej poprzez słuchanie muzyki i brzmienia instrumentów, śpiewanie piosenek
 Kształtowanie poczucia rytmu, słuchu muzycznego oraz płynności ruchów
 Rozwijanie aktywności muzycznej poprzez słuchanie, odtwarzanie i tworzenie
 Rozwijanie aktywności twórczej w zabawach i zajęciach plastycznych, nabywanie umiejętności posługiwania się narzędziami i materiałami
niezbędnymi przy tej twórczości
 Rozwijanie zainteresowań technicznych i określonych umiejętności praktycznych
 Dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie w poszczególnych porach roku: pogoda, zjawiska atmosferyczne, przyrodnicze
 Rozpoznawanie i nazywanie roślin i zwierząt występujących w otoczeniu dziecka
 Budzenie zainteresowań przyrodniczych. Kształtowanie umiejętności obserwowania, eksperymentowania, badania, prowadzenia doświadczeń
7
2. TREŚCI PROGRAMOWE
2.1. DZIECI MŁODSZE
1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach
zadaniowych
Treści kształcenia
Umiejętności
Sfera rozwoju
Kształtowanie własnego „Ja” w kontaktach z dorosłymi, -reaguje na własne imię,
innymi dziećmi i sytuacjach życiowych (rozumienie i -dostrzega części ciała,
-jest świadome przynależności do rodziny, rozpoznaje oraz
poznawanie siebie).
Usprawnianie przekazywania informacji
pozawerbalnie potrafi wskazać członków rodziny na zdjęciach,
(mimika, gesty).
-wyraża swoje uczucia w sposób akceptowany społecznie
Wzmacnianie poczucia tożsamości społecznej : dziecko jako (mimika, gest, znak, ),
jednostka, jako członek rodziny, jako członek zbiorowości - przestrzega norm współżycia w grupie,
przedszkolnej.
- szanuje wspólną własność,
Kształcenie świadomości własnego ciała poprzez zabawy -odpowiada uśmiechem na uśmiech,
polegające na wskazywaniu jego części.
-odróżnia osoby obce od znanych,
Budzenie współczucia, nauka obdarowywania.
-reaguje na tonację głosu i nastrój otoczenia,
Wyrabianie szacunku dla przedmiotów i zabawek.
-zwraca na siebie uwagę dorosłego w sposób społecznie
akceptowany,
-wykazuje chęć do naśladownictwa,
-w sposób akceptowany reaguje na zachowanie negatywne
rówieśników (np. próby zabierania zabawek),
8

Społecznego

Emocjonalnego
-stosuje się do informacji – zakazu „nie wolno”,
-reaguje na płacz innego dziecka – „pociesza” , okazuje
życzliwość, prezentuje przyjazne gesty.
2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Wdrażanie do samodzielności w zakresie samoobsługi, tzn. - otwiera i zamyka różne pudełka, zbiera różne przedmioty,
samodzielnego korzystania z toalety, jedzenia.

- myje i wyciera twarz i ręce,
Wyrabianie w dziecku nawyku codziennego dbania o higienę, - zna kosmetyki niezbędne do utrzymania higieny osobistej,
czystość i estetykę.
- estetycznie spożywa posiłek, korzysta z łyżki i widelca,
Kształtowanie umiejętności utrzymywania właściwej postawy -akceptuje nocnik, sedes w treningu realizacji potrzeb
ciała podczas spożywania posiłków przy stole.
fizjologicznych,
Wyrabianie nawyku dbałości o rzeczy znajdujące się w sali przedszkolnej.
pomaga
w
przygotowaniu
prostych
posiłków
(np.
udekorowaniu kanapek gotowymi plastrami),
Wdrażanie do sprzątania po sobie i pomagania innym w - szanuje zabawki znajdujące się w Sali,
utrzymywaniu porządku.
- odkłada przedmioty, zabawki na wyznaczone miejsce,
- uczestniczy w czynności wycierania (np. stolika) utrzymując
kierunek pionowy (z góry na dół) ruchu ręki,
- zachowuje czystość w miejscu pracy.
9
Społecznego
3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.
Wdrażanie
do
Umiejętności
posługiwania
alternatywnymi
metodami
się
wspierającymi
porozumiewania
się
Sfera rozwoju
lub -właściwie kontroluje wdech i wydech,

jako -rozumie znaczenie intonacji ludzkiego głosu,
wspomagającymi rozwój mowy.
-stosuje wyrażenia i zwroty dźwiękonaśladowcze,
Usprawnianie pracy narządów aparatu artykulacyjnego.
-stosuje gest i mimikę w komunikowaniu się z otoczeniem,
Społecznego
Usprawnianie podstawowych funkcji mowy ( oddychania, -jest nadawcą i odbiorcą informacji,
fonacji,
artykulacji
oraz
ich
koordynacji
),
poprzez - utrzymuje kontakt wzrokowy,
systematyczne ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne -reaguje na proste polecenia,
( czynne i bierne).
-reaguje na dźwięki poszukuje ich źródła,
-uczestniczy w „zabawach w echo”,
-szuka wzrokiem osób, przedmiotów nazywanych przez
dorosłego.
4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Stymulowanie bezpośredniej aktywności
pierwszych nawyków.
Umiejętności
Sfera rozwoju
- pojawienie się -w zachowaniach dziecka zauważalne są ssanie kciuka lub
języka, systematyczne wysuwanie języka, drapanie, trzymanie
Ćwiczenia czynnościowe w obrębie własnego ciała (mogą one i
wypuszczanie,
10
umiejętność
wodzenia
wzrokiem
za

Poznawczego
prowadzić do utrzymania interesującego rezultatu aktywności przedmiotem, poszukiwanie źródła dźwięku, chwytanie
lub ponownego wywołania go).
Nabywanie doświadczeń
przedmiotów, aby je ssać. Czynności mają charakter
na poziomie ssania i widzenia, „szukania na oślep”, następnie uzyskują charakter aktywności
fonacji (wydawania dźwięków) i słyszenia, chwytania.
rytmicznej aby w końcu utracić zainteresowanie dziecka,
Ukierunkowanie zainteresowania dziecka na rezultat działania, -charakterystyczne formy aktywności polegają na schematach
a nie tylko aktywność samą w sobie - odkrycia są czynione przesuwania, kołysania, potrząsania, uderzania itp. Dziecko
przypadkowo,
przy
powtarzaniu,
bez
celu
pierwotnie nabywa umiejętność odtwarzania w działaniu uzyskanego,
ustalonego dla podejmowanej formy działania.
interesującego je rezultatu.
Dziecko aby otrzymać interesujące go rezultaty nie poprzestaje -zainteresowanie dziecka skierowane jest na przedmioty,
na powtarzaniu czynności, ale jest ukierunkowane na cel. Jego próbuje ono różnych środków dla osiągnięcia celu (np. chwyta
osiągnięcie jest możliwe dzięki kombinacji środków już rękę dorosłego i przesuwa w stronę przedmiotu, który leży za
znanych. Dziecko stosuje znane schematy w nowych, daleko; odpycha przeszkodę). Usuwanie przeszkody może
nieprzewidywalnych sytuacjach, próbując koordynować ze zachodzić jako bezpośrednie wypuszczanie przedmiotu z ręki,
sobą środki i cele. Przewiduje (własne działania i zdarzenia aby zrealizować cel jakim może być wzięcie do ręki innego
zewnętrzne) przez konkretne oczekiwanie. Pojawia się tu akt przedmiotu, może również przyjąć formę uderzania w rękę
intencji /świadomość pragnienia/ osiągnięcia przedmiotu, opiekuna. Dziecko dostrzega nowy przedmiot, stosuje wobec
polegający w wysiłkach dziecka w kierunku usunięciu niego znane schematy /słucha, chwyta, dotyka, manipuluje/,
przeszkody. Dziecko koncentruje się na kilku (dwa lub więcej) próbując dokonać jego „definicji przez użytek”.
przedmiotach,
rozróżniając
przedmiot
do
osiągnięcia,
przeszkodę i środek pomocniczy do jej przezwyciężenia.
11
5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw zagrażających - ma świadomość schematu własnego ciała, rozumie niektóre
życiu.
funkcje jakie pełnią poszczególne części ciała,
Zapoznanie dzieci z zasadami bezpieczeństwa (np. popychanie -bierze udział w zabawach ruchowych,
się, zabieranie zabawek).
-odczuwa radość z podejmowanego wysiłku fizycznego
Dbałość o sprawność ruchową dzieci i koordynację ruchową -wykorzystuje w ćwiczeniach przybory tj. woreczki obręcze,
poprzez organizowanie zajęć gimnastycznych połączonych z szarfy,
zabawami ruchowymi oraz spacery i zabawy na świeżym -unika czynników szkodliwych dla zdrowia: rozpoznaje
powietrzu.
temperaturę wody (mycie się), potraw,
Usprawnianie motoryki małej i dużej.
-potrafi zachować się właściwie w trakcie wizyty u
pielęgniarki, lekarza,
-myje ręce przed i po jedzeniu,
-różnicuje pokarm i jego opakowanie,
-wyczuwa przestrzeń w trakcie wykonywanych ruchów,
czynności,
-bezpiecznie korzysta z obiektów i urządzeń do zabaw i
rekreacji,
-bawi się i wykonuje ćwiczenia prowadzące do poznania
własnego ciała,
-współdziała z innymi (ćwiczenia „z”, „przeciwko” i
„razem”),
12

Ruchowego
-potrafi korzystać z zabawek i sprzętu zgodnie z ustalonymi
regułami,
-korzysta w trakcie zajęć z przyborów,
-potrafi bezpiecznie poruszać się w budynku i poza nim,
-nie zagraża innym uczestnikom zabawy,
Motoryka mała:
- nawleka koraliki,
-przewleka sznurki przez różne rzeczy,
-zbiera drobne elementów dwoma palcami,
-ugniata papierowe kule,
-korzysta z plasteliny i masy solnej,
-odtwarza np. padanie deszczu ,
-rozdziera i próbuje rozcinać papier,
Motoryka duża:
-omija przeszkody,
-wykonuje podskoki,
- wykonuje wymachy rękami do przodu, do tyłu, rzuca piłką,
woreczkami,
- potrafi klaskać, wstawać, siadać, podnieść i położyć
przedmioty.
13
6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.
Umiejętności
Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw, jakie mogą im -respektuje porządek dnia, dostrzega własne miejsce pracy,
Sfera rozwoju

Społecznego
grozić, gdy bawią się w domu, w parku, lesie i nad wodą, na -zwraca się o pomoc,
podwórku, bez opieki dorosłych.
-unika niebezpieczeństw,
-bezpiecznie korzysta z urządzeń i obiektów.
7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem.
8. Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec.
9. Wychowanie przez sztukę – różne formy plastyczne.
Rozwijanie
uzdolnień
Umiejętności
i
zainteresowań
kulturalnych, - rozwija własną wyobraźnię i aktywność twórczą,
uczestnictwo w imprezach i uroczystościach.
Kształtowanie
umiejętności
właściwego
-uczestniczy w wystawach, wycieczkach do muzeum itp.
zachowania
na -reaguje na muzykę,
różnych uroczystościach, wycieczkach itp.
-uczestniczy w zabawach naśladowczych,
Zabawy naśladowcze jako forma ekspresji teatralnej.
-porusza się w takt muzyki z dbałością o coraz większe
Słuchanie, wystukiwanie i śpiewanie piosenek.
wyczucie tempa i rytmu słuchanych utworów,
Wyrażanie muzyki ruchem: marsze, pląsy.
-wypowiada się na temat wysłuchanej muzyki za pomocą
Pomaganie w lepszym funkcjonowaniu społecznym poprzez rysunku, ruchu itp.
muzykę i ruch.
Sfera rozwoju
-umiejętnie stosuje środki artystycznego wyrazu: maluje,
Stwarzanie okazji do działalności plastycznej w oparciu o rysuje, modeluje; wykorzystuje różne kolory w trakcie
14

Estetycznego
muzykę.
malowania,
Rozwijanie poczucia sprawstwa i kontroli – dziecko jako -wzbogaca kącik plastyczny o ciekawe eksponaty,
twórca i odbiorca muzyki.
-bierze udział w konkursach plastycznych,
Dziecko jako twórca i odbiorca muzyki.
-maluje plamy barwne, wykonuje kompozycje mozaikowe na
Wykorzystywanie przyrody jako inspiracji w działalności płaszczyźnie,
-poznaje nowe środki i techniki prac plastycznych,
artystycznej.
Rozwijanie koordynacji ruchowej, ruchowo – słuchowej i -chętnie podejmuje zadania, wykonuje zadania do końca-jest
ruchowo - słuchowo – wzrokowej.
wytrwały, rozumie wartość pochwały jako nagrody za
Wdrażanie do zabaw relaksujących.
wykonaną pracę,
-wyraża swoje przeżycia i emocje za pomocą różnych
środków wyrazu plastycznego,
- uczestniczy w zabawach ruchowych nawiązujących do treści
piosenki,
- słucha piosenek naśladując ich figury graficzne,
- słucha muzyki relaksacyjnej.
10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.
Gromadzenie
i
konstrukcyjnych
odkrywanie.
Umiejętności
poszerzanie
przez
doświadczeń
obserwowanie,
techniczno
manipulowanie
– -uczestniczy
Sfera rozwoju
w
zabawach
i doświadczenia (np. wieża),
- łączy i rozłącza klocki,
15
konstrukcyjnych,
gromadzi

Poznawczego
Kształtowanie świadomości
posługiwania się urządzeniami -wykorzystuje w zabawach zabawki imitujące urządzenia
domowymi.
techniczne (np. suszarki do suszenia włosów lalce),
Pogłębianie doświadczeń plastyczno – konstrukcyjnych.
-posługuje się prostymi narzędziami,
Kształtowanie odczuwania radości z wykonanej pracy.
-obserwuje obsługę urządzeń socjalnych i technicznych,
-dba o czystość i porządek wokół siebie.
11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.
12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Sfera rozwoju
Umiejętności
Obserwowanie
zmian
zachodzących
w
przyrodzie
we -obserwuje zmiany zachodzące w przyrodzie,
wszystkich porach roku ( spacery, obserwacje, doświadczenia, -uczestniczy w wycieczkach, spacerach do lasu, parku, nad staw,
eksperymenty).
- sadzi wybrane rośliny w doniczkach i je pielęgnuje,
Kształtowanie zainteresowania światem zwierząt i roślin.
-wie co potrzebne jest roślinom do życia,
Kształtowanie postaw szacunku do przyrody.
- uczestniczy w ćwiczeniach kalendarzowych z wykorzystaniem
Badanie właściwości obiektów przyrody nieożywionej.
koła pór roku,
Stymulowanie warunków obserwacji poszczególnych pór roku -obserwuje świat roślin i zwierząt w środowisku naturalnym oraz
warunkach sztucznych (np. staw, ZOO),
– ukierunkowanie zmysłowego odbioru wrażeń.
-ogląda ilustracje z wybranymi zwierzętami i potrafi naśladować
ich ruch i wydawane głosy,
-dostrzega piękno przyrody.
16

Społecznego
13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Ukierunkowanie na określenia czasu (wczoraj, dziś, jutro) i -ma orientację w przestrzeni najbliższego otoczenia,
używanie ich.
-uczestniczy w uzupełnianiu kalendarza pogody,
Rozwijanie orientacji w przestrzeni.
Porównywanie
Stymulowanie
działań
wykonywanych
wyłącznie
na -rozumie pojęcia dużo/mało,
przedmiotach – konkretach (sensoryczno – motoryczne).
Odwzorowywanie
Rozwijanie pojęć matematycznych dotyczących wielkości, -odwzorowuje proste wzory graficzne, ruchowe itp.
kształtu, porządkowania.
Porządkowanie zbiorów przedmiotów
Wdrażanie do układania kompozycji z figur geometrycznych.
-segreguje przedmioty wg 1 cechy,
Liczenie i posługiwanie się pieniędzmi
-odczuwa czynność liczenia w kategoriach porządkowania
otoczenia,
-uczestniczy w dokonywaniu prostych zakupów w sklepie,
Mierzenie długości, objętości, ciężaru, czasu z zastosowaniem
prostych przyrządów pomiarowych
-wykorzystuje miarę do określania wzrostu ciała,
-nabywa doświadczeń w
zakresie objętości i ciężaru
przedmiotów używanych w zabawie.
17

Poznawczego
14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
Rozwijanie
poczucia
Umiejętności
sprawstwa
w
trakcie
Sfera rozwoju
malowania -wskazuje swój znaczek rozpoznawczy,
kredkami, farbami.
-podejmuje aktywność graficzną,

Poznawczego
Rozwijanie sprawności fizycznej w zakresie motoryki dużej, -rysuje plamy (stemplowanie, pracuje na różnorodnym
przygotowującej do czynności rysowania kierunkowego.
materiale: śnieg, piasek, papier),
-wskazuje palcem.
15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Umiejętności
Kształtowanie poczucia, przynależności do swojej rodziny.
-zna własne imię,
Budzenie sympatii do dzieci innych narodowości.
-poprawnie zwraca się do członków rodziny,
Poznawanie środowiska lokalnego (tam gdzie się uczy).
-rozpoznaje najbliższe otoczenie placówki,
-identyfikuje symbol godła w sali przedszkolnej,
-uczestniczy w spotkaniach z przedstawicielami różnych
zawodów (strażak, pielęgniarka, policjant).
18
Sfera rozwoju

Społecznego
2.2.
DZIECI STARSZE
zadaniowych
Umiejętności
Sfera rozwoju
Kształtowanie poczucia tożsamości, sprawstwa i kontroli oraz -reaguje na własne imię i nazwisko,
własnej wartości jako podstaw rozwoju osobowości.
-zna schemat ciała,

Społecznego
Wzmacnianie więzi emocjonalnych z rodziną.
-identyfikuje się z własną płcią,

Emocjonalnego
Wzmacnianie poczucia tożsamości społecznej: dziecko jako -jest świadome przynależności do rodziny, rozpoznaje
jednostka, jako członek rodziny, jako członek zbiorowości członków rodziny na zdjęciach, potrafi podać imiona
przedszkolnej.
najbliższych osób,
-wyraża swoje oczekiwania i potrzeby w sposób zrozumiały
dla innych, akceptowany społecznie /mimika, gest, znak,
słowo/,
-stosuje formy grzecznościowe, przestrzega norm współżycia
w grupie.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Kształtowanie umiejętności potrzebnych do utrzymania higieny -odkręca, zakręca krany, nakrętki na butelkach, otwiera i
osobistej w taki sposób, aby stały się nawykiem.
zamyka różne pudełka,
Wdrażanie do kulturalnego zachowania się przy stole podczas -ubiera się i rozbiera, zapina różne zapięcia, dobiera odzież do
19

Społecznego
spożywania posiłków.
Wyrabianie
nawyku
kształtowanie
pogody,
dbałości
umiejętności
o
własne
samodzielnego
rzeczy
oraz -estetycznie spożywa posiłek, posługuje się łyżką i widelcem,
rozbierania
ubierania się.
i korzysta z serwetki po skończonym posiłku,
-pomaga w przygotowywaniu prostych posiłków i nakrywaniu
Kształtowanie nawyku sprzątania po sobie i pomagania innym do stołu,
w utrzymywaniu porządku.
-myje i wyciera twarz i ręce, myje zęby.
Umiejętności
Kształtowanie właściwych nawyków mowy.
-podnosi własny poziom motywacji w zakresie komunikacji
Wdrażanie
do
alternatywnymi
posługiwania
metodami
się
wspierającymi
porozumiewania
się
prowadzenie
fonacyjnych.
aparatu
ćwiczeń
mowy

lub werbalnej,
jako -właściwie kontroluje wdech i wydech,
wspomagającymi rozwój mowy.
Doskonalenie
Sfera rozwoju
-kontroluje wysokość i natężenie głosu,
poprzez
oddechowych,
systematyczne -stosuje wyrażenia i zwroty dźwiękonaśladowcze,
artykulacyjnych
i -stosuje gest i mimikę w komunikowaniu się z otoczeniem,
-rozwija
własne
poczucie
sprawstwa
w
oparciu
o
porozumiewanie się z innymi,
-jest nadawcą i odbiorcą informacji,
-stosuje wybiórczo proste słowa, ze zrozumieniem kontekstu
ich użycia,
-przyporządkowuje wypowiedzi osobie lub rzeczy,
-ma właściwe nawyki mowne - utrzymuje kontakt wzrokowy,
20
Społecznego
-rozumie i wykonuje polecenia,
-rozumie sytuacje społeczne, prawidłowo na nie reaguje.
Umiejętności
Ukierunkowanie działań poznawczych na odkrywanie nowych -manipuluje
Sfera rozwoju
i
eksperymentuje,
odkrywając
nowe

środków do realizacji celu, prezentując nowe zachowania oraz właściwości przedmiotu lub sytuacji,
powtarzając je.
Poznawczego
-potrafi wykorzystać w eksperymentowaniu upuszczanie,
Poszukiwanie nowości zarówno w przedmiocie jak i zjawisku, rzucanie, zsuwanie, toczenie przedmiotów, rozpryskiwanie,
sytuacji - eksperymentowanie.
poruszanie po powierzchni wody itp.
Uzupełnianie dotychczasowych form zachowania
przez -potrafi
zmienić
dotychczasowy
charakter
użytkowy
złożone czynności umysłowe (inwencja przez dedukcję lub przedmiotu, nadając mu cechy narzędzia,
inne kombinacje myślowe).
-podejmuje działania ukierunkowane celem,
Stymulowanie przejścia od poszukiwania ukierunkowanego do -potrafi używać kija jako narzędzia, kłaść przedmioty jedne na
inwencji
(którą
cechuje
szybkość)
ruchowego do wyobrażeniowego.
oraz
od
schematu drugich, wkładać do pojemnika rzeczy i je wyjmować –
wysypać itp.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw zagrażających - ma świadomość schematu własnego ciała, rozumie funkcje
życiu.
jakie pełnią poszczególne części ciała,
21

Ruchowego
Kształtowanie przekonania o konieczności przestrzegania -dąży do aktywności fizycznej jako warunku zdrowia,
higieny i prawidłowego odżywiania.
-unika czynników szkodliwych dla zdrowia: rozpoznaje
Dbałość o sprawność ruchową dzieci i koordynację ruchową temperaturę wody (mycie się), potraw, zachowuje ciszę w
poprzez organizowanie zajęć gimnastycznych połączonych z trakcie zabaw,
-potrafi zachować się właściwie w trakcie wizyty u
zabawami ruchowymi.
Uświadomienie
sytuacji
jakiej
znajdują
się
osoby pielęgniarki, lekarza;
niepełnosprawne i wyjaśnienie dlaczego niektórzy ludzie -rozpoznaje kiedy potrzebuje pomocy medycznej,
muszą nosić aparaty słuchowe, ortodontyczne, okulary, obuwie -myje ręce przed i po jedzeniu,
ortopedyczne.
-różnicuje pokarm i jego opakowanie,
Wdrażanie do niesienia pomocy innym ludziom.
-właściwie dobiera ilość spożywanego przez siebie pokarmu,
-wyczuwa przestrzeń w trakcie wykonywanych ruchów,
czynności,
-wykonuje ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i
poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
-bezpiecznie korzysta z obiektów i urządzeń do zabaw i
rekreacji,
-bawi się i wykonuje ćwiczenia prowadzące do poznania
własnego ciała,
-współdziała z innymi (ćwiczenia „z”, „przeciwko” i
„razem”), zna własną siłę, kontroluje jej użycie,
-zna reguły gier i zabaw w których uczestniczy,
- reaguje prawidłowo na polecenie-komendę.
22
Umiejętności
Bezpieczne poruszanie się po drogach różnego typu.
-przestrzega zasad ruchu drogowego,
Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw, jakie mogą im -respektuje porządek dnia, organizuje własne miejsce pracy,
Sfera rozwoju

Społecznego
grozić, gdy bawią się w domu, w parku, lesie i nad wodą, na -zwraca się o pomoc, sygnalizuje zagrożenia,
podwórku, bez opieki dorosłych.
-unika niebezpieczeństw,
-bezpiecznie korzysta z urządzeń i obiektów.
Rozwijanie
specjalnych
Umiejętności
uzdolnień
i
zainteresowań - rozwija własną wyobraźnię i aktywność twórczą,
kulturalnych, uczestnictwo w imprezach i uroczystościach.
Zabawy naśladowcze i
-uczestniczy w wycieczkach do domu kultury muzeum, itp.
tematyczne jako forma ekspresji -reaguje na muzykę,
teatralnej.
-słucha piosenek śpiewanych lub z nagrań,
Słuchanie i śpiewanie piosenek.
-uczy się piosenek z repertuaru dziecięcego, indywidualnie i
Wyrażanie muzyki ruchem: marsze, pląsy.
w grupie, wg przyjętej metodyki wychowania muzycznego,
Słuchanie i przeżywanie muzyki.
-porusza się w takt muzyki z dbałością o coraz większe
Pomaganie w lepszym funkcjonowaniu społecznym poprzez wyczucie tempa i rytmu słuchanych utworów,
muzykę i ruch.
Sfera rozwoju
-wypowiada się na temat wysłuchanej muzyki za pomocą
23

Estetycznego
Stwarzanie okazji do działalności plastycznej w oparciu o mowy, rysunku, ruchu itp.
muzykę.
-ilustruje ruchem treść piosenek,
Stwarzanie okazji do działalności plastycznej poprzedzonej -identyfikuje dźwięki płynące z otoczenia,
doświadczeniami w sferze ruchowej i przestrzennej.
-umiejętnie stosuje środki artystycznego wyrazu: maluje,
Stwarzanie okazji do działalności plastycznej w oparciu o rysuje, modeluje; wykorzystuje różne kolory w trakcie
opowiadania, wiersze i baśnie.
malowania,
-maluje plamy barwne, wykonuje kompozycje mozaikowe na
płaszczyźnie,
-poznaje nowe techniki prac plastycznych,
-chętnie podejmuje zadania, wykonuje zadania do końca-jest
wytrwały, rozumie wartość pochwały jako nagrody za
wykonaną pracę,
-wyraża swoje przeżycia i emocje za pomocą różnych
środków wyrazu plastycznego.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Stymulowanie zabaw konstrukcyjnych w oparciu o różnorodne -odtwarza schematy wyobrażeniowe w zabawach
materiały (klocki, bańki mydlane, śnieg, itp.).
konstrukcyjnych (wieża, płot, dom),
Kształtowanie świadomości jak działają urządzenia domowe – -gromadzi doświadczenia, oszczędnie gospodaruje
jak się nimi posługiwać, żeby ich nie zepsuć?
materiałami,
Poznawanie materiałów i produktów codziennego użytku, ich -rozumie celowość podejmowanych przez siebie czynności ,
24

Poznawczego
właściwości i zastosowań.
-posługuje się prostymi narzędziami, konstruuje z układanek
przybijanek,
-obserwuje obsługę urządzeń socjalnych i technicznych, zna
ich przeznaczenie,
-korzysta(pod nadzorem) z urządzeń socjalnych i
technicznych powszechnego użytku, zgodnie z ich
przeznaczeniem,
-dba o czystość i porządek w pomieszczeniach.
Rozwijanie zainteresowania otoczeniem
Umiejętności
-
stymulowanie -obserwuje zmiany zachodzące w przyrodzie,
zmysłów we wszystkich porach roku i przy towarzyszących im -rozpoznaje i stosuje symbole przyrody (słońce, chmura,
zjawiskach.
deszcz, drzewo – wiatr),
Poszerzanie wiadomości na temat świata roślin i zwierząt.
-rozumie symbolikę kalendarza pogody oraz koła pór roku,
Uwrażliwianie na piękno przyrody, poszanowanie roślin i -dostosowuje strój do panującej pogody,
zwierząt.
Sfera rozwoju
-obserwuje świat roślin i zwierząt w środowisku naturalnym
oraz warunkach sztucznych (np. staw, ZOO),
-wie co potrzebne jest roślinom do życia.
25

Społecznego

Poznawczego
Umiejętności
Stymulacja zmysłowo – ruchowa.
-ma orientację w przestrzeni, rozumie pojęcia przestrzenne:
Rozwijanie poznawczego zainteresowania otoczeniem.
za, pod, obok, na górze, na dole, itp.
Stymulowanie
działań
wykonywanych
wyłącznie
na -określa
przedmiotach – konkretach (sensoryczno – motoryczne).
czas
Sfera rozwoju
trwania
czynności

(długo/krótko,
teraz/przedtem, najpierw/potem, szybko/ wolno),
Ukierunkowanie rozumowania regulacją spostrzeżeniową i -uczestniczy w uzupełnianiu kalendarza pogody,
wyobrażeniową z uwzględnieniem niepełnej odwracalności Porównywanie
(poziom myślenia przedoperacyjnego).
-rozumie pojęcia dużo/mało,
Rozwijanie zadań o tematyce wziętej bezpośrednio z Odwzorowywanie
otaczającej rzeczywistości : z życia grupy, zabawy, wycieczki.
-odwzorowuje proste wzory graficzne, ruchowe itp.
Ćwiczenia orientacyjne w zakresie stosunków przestrzennych i Porządkowanie zbiorów przedmiotów
czasowych.
-segreguje przedmioty wg cech,
Rozumienie pojęcia koło, rozpoznawanie figury geometrycznej -tworzy zbiory z wykorzystaniem konkretów,
w otoczeniu.
-różnicuje i grupuje przedmioty ze względu na przynależność,
Liczenie i posługiwanie się pieniędzmi
-odczuwa czynność liczenia w kategoriach porządkowania
otoczenia,
-identyfikuje liczebnik (słowo) z czynnością przeliczania
(wypowiadane słowa nie idą w parze ze wskazywanymi
przedmiotami),
-utrzymuje kierunek przeliczania elementów ustawionych w
26
Poznawczego
rzędzie,
-na rytm liczenia nakłada się rytm bicia serca i oddechu,
-bierze udział w grach – potrafi rzucać kostką,
-dokonuje oceny zbioru sugerując się powierzchnią,
-potrafi podać 1 lub 2 przedmioty,
-wynik czynności dodawania i odejmowania relacjonuje w
kategoriach dużo/mało,
-rozumie funkcję pieniądza, uczestniczy w dokonywaniu
prostych zakupów w sklepie,
Mierzenie długości, objętości, ciężaru, czasu z zastosowaniem
prostych przyrządów pomiarowych
-wykorzystuje miarę do określania wzrostu ciała,
-odmierza ilość cieczy przy nalewaniu,
-porównuje ciężar przedmiotów - stosuje pojęcia ciężki/lekki,
Umiejętności
Usprawnianie motoryki dużej i małej.
Pisanie
Rozwijanie orientacji przestrzennej.
-podejmuje aktywność graficzną (odwzorowuje, kalkuje, pisze
Usprawnianie spostrzegania wzrokowego i słuchowego.
po śladzie, łączy punkty, wykonuje wg wzoru, wykonuje z
Rozwijanie sprawności manualnej i umiejętności pisania pamięci),
ręcznego.
-rysuje plamy (stemplowanie, pracuje na różnorodnym
27
Sfera rozwoju

Poznawczego
Usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej.
materiale: śnieg, piasek, papier),
Usprawnianie innych obszarów zgodnie z potrzebami .
-rysuje linie i wzory nieukierunkowane i ukierunkowane,
-rozpoznaje narysowane kształty,
-koloruje w sposób ukierunkowany liniami z góry na dół i od
lewej do prawej,
-koloruje kształty, rysunki, ilustracje,
-modeluje (wykonuje masę, wałkuje, tworzy kulę),
Czytanie bez znajomości liter:
-identyfikuje symbol ze znaczeniem,
-wskazuje i wodzi palcem,
-rozpoznaje obrazki,
-korzysta z etykiet.
umiejętności
Sfera rozwoju
Kształtowanie u dzieci rozumienia sensu przynależności do -zna własne imię i nazwisko,
swojej rodziny i rozeznanie w relacjach jakie łączą -rozumie role pełnione przez członków rodziny,

Społecznego
najbliższych.
-poprawnie zwraca się do członków rodziny,

Emocjonalnego
Poznanie miejscowości, w której się uczą.
-rozpoznaje najbliższe otoczenie placówki,
Uświadomienie ról społecznych pełnionych przez obywateli: -rozpoznaje biel i czerwień jako barwy narodowe, orła jako
policjant, strażak, lekarz itd.
symbol państwowy,
Kształtowanie poczucia przynależności do narodu i kraju.
-rozumie prawa i obowiązki, przestrzega stawianych mu granic.
28
2.3.
DZIECI Z AUTYZMEM
zadaniowych
Umiejętności
Kształtowanie poczucia tożsamości
-reaguje na swoje imię i nazwisko
Kształtowanie umiejętności komunikowania się z otoczeniem - zna swoje imię i nazwisko, miejsce zamieszkania
Sfera rozwoju
• Społecznego
Wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną
-wskazuje imię i nazwisko, miejsce zamieszkania na etykiecie
Nawiązywanie kontaktów i
Kształtowanie poczucia bezpieczeństwa w przedszkolu
- uczy się znaczenie zaimka „ja", - wskazuje ręką na siebie reakcje
- rozpoznaje symbol oznaczający jego imię
emocjonalne
-potrafi podać etykietę z imieniem i zdjęcie
Czynności poznawcze
-nawiązuje kontakt wzrokowy
Naśladowanie
-potrafi odczytać umowne sygnały przekazywane za pomocą (wg PEP-R)
ruchu, gestu, znaków umownych
•
Poznawczego
-umie wskazać na ilustracji podstawowe emocje: radość, smutek, Komunikacja i mowa
złość)
czynna
-potrafi w sposób pozawerbalny przekazać informacje np. tupanie Czynności poznawcze
- złość, klaskanie- zadowolenie
•
Emocjonalnego
-wskazuj etykietę TAK lub NIE w odpowiedzi na pytanie
zamknięte
reakcje
-korzysta z literowej tablicy do komunikacji z wykorzystaniem emocjonalne
metody ułatwionej komunikacji
-jest świadome przynależności do rodziny (rozpoznaje i
29
Czynności poznawcze
•
Społecznego
wskazuje członków rodziny również na zdjęciach)
-uczy się okazywania uczuć ( np. przez dotyk)
reakcje emocjonalne
-zna imiona członków rodziny ( rozpoznaje etykiety z imionami, Zabawa
potrafi je wybrać właściwe z dwóch)
zainteresowanie
- zna swoje pomieszczenie w przedszkolu
przedmiotami
- zna przedmioty znajdujące się w przedszkolu
- zna obrazki lub etykiety lub symbole , którymi oznakowane są
przedmioty w przedszkolu
- odkłada rzeczy na wyznaczone miejsce,
- umie dzielić się zabawkami z innymi dziećmi
Umiejętności
Doskonalenie dbania o higienę.
-myje ręce przed posiłkiem i po wyjściu z ubikacji,
Kształtowanie poczucia samodzielności.
-wyciera ręce,

Społecznego
Wyrabianie poczucia bycia współgospodarzem.
-szczotkuje zęby,

Estetycznego
-potrafi użyć mydła,
-wdrażanie do samodzielnego rozbierania i ubierania,
- korzysta z toalety,
-korzysta ze sztućców podczas spożywania posiłków,
- dba o czystość w sali,
- odkłada rzeczy na wyznaczone miejsce.
30
Sfera rozwoju
i
Umiejętności
Rozwijanie zainteresowania literaturą dziecięcą.
-słucha czytanej bajki,
Sfera rozwoju
Kształtowanie komunikowania się w sposób werbalny i -naśladuje dźwięki pochodzące z otoczenia,
niewerbalny.
-wdrażanie do wypowiadania słów podczas zabaw, zajęć i

Społecznego

Emocjonalnego
rozmów z nauczycielem.
Umiejętności
Rozwijanie orientacji w schemacie swojego ciała.
-wskazuje poznane części swojego ciała,
Sfera rozwoju

Orientowanie się w otoczeniu z uwzględnieniem różnych -rozróżnia kierunki ( prawa, lewa),
przedmiotów.
-stempluje palcem, dłonią, stopami, ustami,
Segregowanie figur geometrycznych.
-wykonuje odcisk dłoni w masie solnej, glinie, piasku,
-zapoznaje się z określeniami : nad , pod, obok,
-odróżni figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt,
-segreguje
figury
wielkości.
31
geometryczne
wg.
koloru,
kształtu,
Poznawczego
Kształtowanie
Umiejętności
nawyków
higienicznych
i
Sfera rozwoju
zachowań -wypracowanie nawyku ( np. mycie rąk, zębów, ),
zdrowotnych służących zdrowiu.
-potrafi estetycznie zachować się w czasie jedzenia,
Rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej.
-przyjmuje prawidłową postawę ciała w czasie zajęć w ciągu
Organizowanie
zabaw
i
ćwiczeń
gimnastycznych całego dnia,
wspomagających ogólny rozwój.
-aktywnie spędza czas na świeżym powietrzu,
Kształtowanie prawidłowej postawy ciała.
-udział
w
zabawach
spontanicznych,
naśladowczych,
rytmicznych, zadaniowych,
-uczestniczy w zabawach ruchowych,
-wyraża własne emocje ruchem, gestem, mimiką,
prawidłowo naśladuje ruch w zabawach naśladowczych,
-udział w zabawach twórczych i ćwiczeniach gimnastycznych
poprzez wykorzystanie: ruchu rozwijającego W. Sherborne,
programu aktywności M.Ch. Knillów, porannego kręgu,
masaż czynny i bierny,
-potrafi podstawowe formy ruchu np. chód, bieg, skok, rzut,
czworakowanie, czołganie, skakanie na jednej nodze,
-potrafi ćwiczyć z przyborami np. woreczki, laski, szarfy,
-wdrażanie do łączenia muzyki z ruchem,
poprzez zabawę do utrzymania prawidłowej
-wdrażanie
postawy ciała,
32

Estetycznego

Ruchowego
-uczestniczy w zabawach i ćwiczeniach z elementami
równowagi,
-naśladuje sposób poruszania się zwierząt i pojazdów.
Umiejętności
Sfera rozwoju
Kształtowanie właściwego funkcjonowania w zbiorowości -wdrażanie do przestrzegania ustalonych norm,
przedszkolnej.
-zapoznaje się i stara zapamiętać rozkład pomieszczeń w

Społecznego
przedszkolu.
Umiejętności
Rozwijanie własnych możliwości plastycznych.
-zapoznanie z kolorami,

Emocjonalnego
Rozwijanie wrażliwości na muzykę.
-zapoznanie z symboliką barw w przyrodzie ( pory roku),

Poznawczego
-poznanie różnorodnych technik twórczości dziecięcej
( np. rysowanie kredkami, ołówkiem, flamastrami, kredą,
farbami, wydzieranki, plastelina…),
-poznaje różnice między powierzchniami poszczególnych
przedmiotów- faktur ( szorstkie, gładkie..),
33
Sfera rozwoju
-uczestniczy w wystawach, wycieczkach,
-naśladuje różne odgłosy, dźwięki,
-słuchanie muzyki z wykorzystaniem płyt,
-uczestniczy w zabawach i ćwiczeniach wykorzystujących
różnorodne bodźce słuchowe.
Umiejętności
Doskonalenie sprawności manualnej.
-łączy i rozłącza klocki,
Poznanie urządzeń elektrycznych codziennego użytku.
-buduje z klocków konstrukcje pionowe i poziome,

Poznawczego
-dopasowuje elementy do odpowiednich kształtów,

Ruchowego
Sfera rozwoju
-poznanie zastosowania np. szczotki, odkurzacza, suszarki do
włosów.
Umiejętności
Dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie.
- poznawanie otoczenia przez bezpośredni kontakt np.
spacery, obserwacja, doświadczenie,
-poznaje rośliny i zwierzęta z najbliższego otoczenia
obserwowanie ptaków i zwierząt w naturalnym środowisku
podczas spacerów, wycieczek.
34
Sfera rozwoju

Poznawczego
Umiejętności
Kształtowanie świadomości schematu własnego ciała.
- pokazuje części ciała nazywane przez nauczyciela,
Klasyfikowanie figur geometrycznych.
-utrwalanie kierunków prawa lewa,
Sfera rozwoju

Poznawczego
-potrafi wskazać nazywane figury geometryczne.
Umiejętności
Rozpoznawanie znaków i symboli graficznych.
-rozpoznawanie swojego znaczka rozpoznawczego,
Doskonalenie wrażliwości słuchowej.
-wdrażanie do stosowania umownych znaków w zabawach i

Poznawczego
Rozwijanie ćwiczeń z zakresu grafomotoryki.
grach ruchowych,

Estetycznego
Sfera rozwoju
-słuchanie muzyki relaksacyjnej,
- wdrażanie do rysowania po śladzie.
Umiejętności
Wdrażanie do kultywowania tradycji świątecznych.
-uczestnictwo w inscenizacjach związanych ze świętami,
Kształtowanie uczuć patriotycznych.
- poznaje symbole narodowe ( flaga, hymn, godło).
35
Sfera rozwoju

Społecznego

Emocjonalnego
3. OBSERWACJE PEDAGOGICZNE. ANALIZA GOTOWOŚCI DZIECKA DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE
(DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA).
Przyjęcie dziecka do przedszkola związane jest z koniecznością dokonania diagnozy funkcjonalnej. Podstawową cechą takiej diagnozy jest to że jest ona
diagnozą pozytywną, stwierdzającą osiągnięte przez dziecko umiejętności. Jej podstawą jest obserwacja, która umożliwia rzetelną analizę zachowania.
przeprowadzany jest też wywiad z rodzicem lub prawnym opiekunem dziecka. Dodatkowo w naszym przedszkolu przeprowadza się ocenę funkcjonowania
dziecka w oparciu o załączniki do programu Nr 1 i Nr 2 oraz badanie profilem psychoedukacyjnym PEP – R Erica Schoplera.
W oparciu o wymienione wyżej metody diagnostyczne konstruowany jest dla każdego dziecka Indywidualny Program Edukacyjny, który zawiera cele
pracy rewalidacyjnej oraz odrębne dla każdego dziecka zadania wychowawcze i kształcące. Indywidualny Program Edukacyjny jest akceptowany przez
rodzica, zaś jego realizacja wymaga nie tylko współpracy specjalistów, ale również zaangażowania rodziców w działania rewalidacyjne. Istotną dla procesu
diagnozy częścią Indywidualny Program Edukacyjny są obserwacje. Prowadzi się je w celu poznania i monitorowania możliwości i potrzeb rozwojowych
dzieci. Dokumentowanie ich umożliwia bieżącą analizę funkcjonowania dziecka z zachowaniem zasady obiektywizacji – ponieważ każdy ze specjalistów
pracujących z dzieckiem dokonuje zapisu obserwowanych zachowań. W pracy z dzieckiem upośledzonym przewiduje się stosowanie następujących
sposobów zapisu: ciągły (system pamiętnika), zdarzeniowy (dotyczy jednego rodzaju zachowania), czasu trwania, przedziałowy, prób czasowych. Jako
podstawowy przyjęto zapis ciągły. O sposobie dokonywania obserwacji decydują nauczyciele dzieci przedszkolnych pracujący w danej grupie.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form
wychowania przedszkolnego w zakresie zaleceń informuje o konieczności przeprowadzania analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza
przedszkolna). Jej celem jest zgromadzenie informacji, które w tym zakresie ułatwią współprace w realizacji i ewaluacji Indywidualnego Programu
Edukacyjnego rodzicom
i nauczycielom dzieci przedszkolnych oraz w dokonaniu pogłębionej diagnozy pracownikom poradni psychologiczno –
pedagogicznej. Diagnoza pozwoli ocenić w jakim momencie znajduje się dziecko i które obszary wymagają szczególnego wsparcia.
Analizy gotowości dziecka do nauki w szkole dokonuje się z początkiem roku ( najpóźniej do końca listopada) poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko
nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej oraz w trakcie drugiej połowy roku szkolnego ( najpóźniej do końca kwietnia). Przeprowadza się ją w oparciu o
arkusz badania dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej (załącznik Nr 3). Z badaniami zostają zapoznani rodzice. Po drugim badaniu sporządza się
opinię dotyczącą każdego dziecka, którego rodzic po konsultacji ze specjalistami, deklaruje podjęcie nauki przez dziecko w następnym roku szkolnym, tym
samym rezygnując z możliwości odraczania obowiązku szkolnego. Opinię wydaje się na prośbę rodzica w celu przedłożenia w poradni psychologiczno –
36
pedagogicznej. Skonstruowany arkusz diagnostyczny załącznik Nr 3 zawiera najważniejsze wybrane umiejętności zawarte w programie dla dzieci starszych i
autystycznych. W kształceniu specjalnym osób z umiarkowanym, znacznym stopniem upośledzenia umysłowego z autyzmem i niepełno sprawnościami
sprzężonymi nie jest możliwe precyzyjne określenie gotowości szkolnej dziecka, ponieważ jego rozwój przebiega w sposób nieharmonijny. Nie istnieją
również jednolite kryteria takiej oceny.
37
ZAKOŃCZENIE
W naszym przedszkolu funkcjonują cztery grupy: dwie grupy wyodrębniono dla dzieci posiadających całościowe zaburzenia rozwojowe - autyzm oraz
dwie grupy dla dzieci z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością intelektualną albo ze sprzężoną niepełnosprawnością. Kryterium kwalifikujące do
jednej z tych grup stanowi wiek dziecka.
Wiodącą metodą organizacji zajęć jest metoda ośrodków pracy. Inne metody stosowane, służące rozwijaniu poszczególnych funkcji, sprawności oraz terapii
wspomagającej rozwój dziecka to:
 metoda Knillów
 metoda W.Sherborne
 metoda P.Dennisona
 metoda M.Montessori
 metoda Dobrego Startu
 metoda Stymulacji Sensorycznej
 metoda terapii zabawowej
 metoda działań praktycznych
 metoda wzmocnień pozytywnych i ekwiwalentów itp.
Wszystkie metody mogą być stosowane w ramach określonej metody organizacyjnej i wzajemnie się uzupełniać, ale należy podjąć decyzję, czy zastosujemy
całą metodę, czy będzie wykorzystywać jej elementy.
Zajęcia edukacyjno-terapeutyczne można prowadzić w formie zindywidualizowanej pracy zbiorowej albo pracy indywidualnej w ramach grupy.
Pierwsza forma pracy polega na tym, że wszystkie dzieci realizują takie same cele, ale ze względu na zróżnicowany poziom funkcjonowania celom tym
podporządkowane są zadania o różnym stopniu trudności. Natomiast praca indywidualna w ramach grupy to wykonywanie z danym dzieckiem zupełnie
różnych zadań niż otrzymują pozostałe dzieci, a nawet czasem realizowanie zupełnie innego celu.
38
W pracy z grupą przedszkolną należy uwzględniać następujące założenia:
 warunkiem osiągania sukcesów w edukacji, usprawnianiu i wychowaniu jest ścisła współpraca z rodziną dziecka;
 podstawą do pracy z dzieckiem jest nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego oraz wypracowanie sposobu porozumiewania się;
 należy dostosowywać zakres oddziaływań pedagogicznych do indywidualnego tempa rozwoju poszczególnych dzieci.
Proces edukacyjno-terapeutyczny powinien przebiegać w pięciu kolejnych etapach:
1. Pobudzanie zmysłów
2. Integracja zmysłowo-ruchowa
3. Poznanie i rozumienie swojego ciała (somatognozja)
4. Wypracowanie gotowości do nauki
5. Edukacja elementarna.
Pamiętać należy, żeby nie przechodzić do następnego etapu, jeżeli nie został osiągnięty etap poprzedni. Konieczne jest powiązanie tego, czego chcemy
dziecko nauczyć z jego życiem, z życiem w szkole, w domu, w bliższym i dalszym otoczeniu. Starać się należy o taki rozwój dziecka, aby w przyszłości
potrafiło ono żyć w miarę samodzielnie.
39
BIBLIOGRAFIA
1. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego. Załącznik do rozporządzenia MEN z dn.23.12.2008r.
(Dz.U. 2009,
Nr4,poz.17)
2. Rozporządzenie MENiS z dn. 18.01.2005r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
[…] /Dz.U. nr 19, poz. 165/
3. Kirejczyk K.: Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa 1981r.
4. Gruszczyk – Kolczyńska E. Zielińska E. Grabowska G.: Program wychowania i kształcenia sześciolatków, Nowa Era, Warszawa 2006r.
5. Przybył A. et al.: Ja i mój świat, Witex, Warszawa 2004r.
6. Kalmanowicz B. et al.: Kamyczkowe rady, Rea, Warszawa 2005r.
40

PROGRAM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA DZIECI Z

Transkrypt

Podobne dokumenty

Analiza PEST Japonia Skala 1-10, gdzie 1 jest oceną najsłabsza

Arkusz diagnozy rodziny

spis treści: 1. podstawy prawne - Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne

TEMATY PROJEKTÓW GIMNAZJALNYCH DLA UCZNIÓW KLAS

Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego dla klasy I, II

Swieta to czas prezentów

Deklaracja rezygnacji z zajęć „Wychowanie do życia w rodzinie