FRANCJA – kultura, zwyczaje: krótki przewodnik

FRANCJA – kultura, zwyczaje: krótki przewodnik
Opracowanie o Francji na podstawie: PASZPORT FRANCJA
Kieszonkowy przewodnik po kulturze, biznesie i zwyczajach Francji. Nadine Joseph
Mikom Multimedia 1997
Spis treści:
Godziny pracy we Francji
Swięta
Zamiłowanie do literatury
Français s'il vous plaît
Podziały klasowe
Moja rodzina - moje królestwo
Francuzi są tradycjonalistami
Katolicy
Tolerancja czy rasizm
Nie zamartwiaj się – ciesz się życiem
Przetrwają najbystrzejsi
Od racjonalizmu do zjawisk nadprzyrodzonych
Jedynie naprawdę cywilizowani ludzie, BIEN ENTENDU (oczywiście)
Inne narodowości
Stereotypy kulturowe
Zażarta dyskusja lepsza od nudy
Rozwiązłość
Różnice regionalne
Francuzi i regiony
Dialekty i języki obce
Władza i gospodarka
Sztuka PANTOUFLER
Strach przed „frangielskim”
Środowisko pracy
Zabezpieczenie ponad wszystko
Dawanie prezentów
Style
Wino zastępujące słońce
Proszona kolacja
Życie towarzyskie
Kino
Wyższość marché (targ) nad centrum handlowym
Le grand spectacle (wielkie show)
La vie sportive – życie sportowe
Urlop
Galicyzmy - zapożyczenia z języka francuskiego i wyrażenia francuskie
Godziny pracy we Francji:
9-18 większość firm czynna.
Niektóre sklepy zamykane po 20.00.
Niektóre banki i sklepy otwarte w soboty, zamknięte w poniedziałki.
Prawie wszyscy maja lunch w godz. 12-14. Wtedy restauracje podają lunch.
Obiad po 19:00, czasem po 20:00.
Święta:
1 stycznia, Poniedziałek Wielkanocny, Wniebowstąpienie (czwartek - ruchome),
Zielone Świątki (poniedziałek – ruchome), 1 Maja, 8 Maja – Dzień Zwycięstwa,
14 Lipca – Dzień Niepodległości – upamiętnienie zdobycia Bastylii
1.XI, 11.XI – Zawieszenie broni (po I wojnie światowej – zginął co 25-ty Francuz)
25.XII – Boże Narodzenie
Dużo przygotowań do świąt i pomysłów.
Do świąt Francuzi podchodzą poważnie – dzień wolny, prezenty.
Każde miasto ma swoje święto – zwykle w dniu patrona lub pierwszy dzień zbioru winogron.
Zamiłowanie do literatury.
Prawie połowa ludzi czyta 10 książek w ciągu roku. Od polityków oczekuje się czytania.
Pisarze często zajmują wysokie stanowiska.
Français s'il vous plaît – Francuski proszę
Już w XII wieku Marco Polo opisał podróże w języku francuskim.
Aż do XVII wieku francuski był językiem dyplomacji w całej Europie.
Katarzyna Wielka korespondowała z Wolterem po francusku.
Do XIX wieku ¼ Francuzów nie przeprowadziła przyzwoitej rozmowy po francusku – dialekty (patois):
bretoński, alzacki, prowansalski.
W 1635 roku Richelieu nakazał Akademii Francuskiej stworzenie stabilnych reguł języka francuskiego.
Karanie dzieci za patois – wręczano fasolę, przekazywana kolejnym, ostatni na zajęciach dostawał
lanie.
Wysiłki w opanowaniu języka – „La Grande Dictée” – konkurs – 300 tysięcy uczestników.
Obstawanie przy zachowaniu pisowni.
Podziały klasowe
Podziały klasowe żywe. By się wybić np. dziecku hydraulika, trzeba być najlepszym w szkole.
Łatwiej odnieść sukces fils à papa (synek tatusia).
Burżuazja – 3 kategorie:
„Haute bourgeoisie” (np. de Gaulle),
„Bonne bourgeoisie”
„Petite bourgeoisie” - np. kupcy
MOJA RODZINA – MOJE KRÓLESTWO
Francuzi czują się zobowiązani do ochrony swojej rodziny.
Ważne wychowanie dzieci, szanują własnych rodziców, lubią mieszkać w stosunkowo bliskiej
odległości od siebie.
Konsultują się z członkami rodziny prawie we wszystkich sprawach, zwłaszcza w interesach,
albo jak pojechać na urlop. Dzieci zwykle mieszkają z rodzicami do ślubu.
Cała rodzina – 3 lub 4-pokoleniowa, włącznie z kuzynami zbierają się podczas świąt i 3-godzinnych
niedzielnych obiadów.
Dzieci siedzą grzecznie podczas posiłków jak aniołki.
Zjazdy rodzinne to sprawy ściśle prywatne. Jedynie bliscy przyjaciel są na nie zapraszani.
Francuzi są tradycjonalistami.
Ulegają przelotnym modom jeśli ich projektantem jest np. Pierre Cardin.
Lubią amerykańskie gadżety ale nigdy nie podadzą kalifornijskiego szampana.
Lubią szybkie pociągi ale nie przyspieszą porannej toalety.
Wierzą w kodeksy i prawa ale czasem łamią drobne przepisy.
Nie czeszą się publicznie, ale mężczyźni sikają w różnych miejscach.
Psy wpuszczane są do restauracji – siedzą na stołkach, na poduszkach aksamitnych, ale obecność
dzieci tam jest niedopuszczalna.
Katolicy
90% mieszkańców rodzi się w rodzinach katolickich.
Kilka milionów cudzoziemców to Afrykanie i Arabowie. Większość z nich uległa całkowitej asymilacji,
ale są dzielnice, np. BARBES, gdzie cudzoziemcy są odizolowani.
Żydzi to ok. 1%.
Katolicyzm zależy od regionu, np. mocny w Marsylii i Bretanii.
Obchodzi się święta kościelne. Regularnie chodzi do kościoła ok. 20%.
Większość chrzczona, ponad połowa ma śluby kościelne.
Muzułmanie – chador (welon na twarz) – zakazane.
Tolerancja czy rasizm
W XVIII wieku Francuzi rozpoczęli kolonizację świata, głosząc idee wolność, równość i braterstwo.
Szokiem było dla nich, że kolonie przedkładały własną niepodległość nad obywatelstwo francuskie.
Odnośnie osiedlania się cudzoziemców, Francuzi są ambiwalentni.
Np. dali azyl Chomeiniemu i szachowi Iranu.
Jednak większość imigrantów pozostaje na dole drabiny społecznoekonomicznej.
Muzułmanie mają etykietę „arabes”, a dzieci Algierczyków i Marokanczyków urodzone we Francji
to „beurs”.
Polaryzacja rasowa wzrasta. Ponad połowa Francuzów uskarża się na „zbyt wielu Arabów”.
Zaostrzono przepisy emigracyjne. Starający się o wizę z krajów o wysokim zagrożeniu, muszą złożyć
odciski palców. Możliwa jest deportacja drobnych przestępców do kraju pochodzenia rodziców,
mimo urodzenia we Francji.
NIE ZAMARTWIAJ SIĘ – CIESZ SIĘ ŻYCIEM
Są różne problemy wstrząsające Francją: bezrobocie, AIDS, strajki, terror, wdzieranie się podstępne
amerykańskich tendencji, uzależnienie od alkoholu, narkotyków, Internetu, szkoła…
Francuzi mimo tego trzymają się twardo swojego optymizmu, ducha walki, zachowują szyk.
Francuzi rzadko uśmiechają się do nieznajomych i rzadko śmieją publicznie.
Cechuje ich jednak afirmacja dla przyjemności dnia codziennego, np. czytanie gazety w kawiarni,
delektowanie camembertem po zjedzonym obiedzie …
Przetrwają najbystrzejsi
Francuzi lubią się odróżniać – od innych narodów jak i od siebie nawzajem.
Chcą być uważani za „serieux” (serio, poważni).
Francuzi żywią respekt do ludzi elokwentnych oraz pisarzy i naukowców.
Gromadzą oręż do intelektualnych potyczek, czytają gazety codzienne, np. Le Monde, Figaro,
gdzie jest więcej tekstu niż zdjęć.
Koncentrują się na analizie znaczących kwestii dla świata a nie na opisywaniu trywialnych wydarzeń
towarzyskich.
OD RACJONALIZMU DO ZJAWISK NADPRZYRODZONYCH
Matematyk i filozof francuski René Descartes (Kartezjusz) (1596-1650) był ojcem myśli francuskiej:
„Je pense, donc je suis” (Myślę, więc jestem) – skrót światopoglądu Francuzów.
Francuzi lubują się w tej logice – w abstrakcyjnym myśleniu i gruntownej analizie.
Rozkładają rzeczy na czynniki pierwsze i składają z powrotem. Obrazuje to zamiłowanie do
racjonalizmu, przerabiania natury w zbiór symetrycznie ułożonych figur geometrycznych.
Mimo tego, dużo Francuzów sięga porad różnego rodzaju mediów.
Przeprowadza się tez najwięcej egzorcyzmów.
Jedynie naprawdę cywilizowani ludzie, BIEN ENTENDU (oczywiście)
Są przekonani, że ich wkład do świata kultury jest zdecydowanie większy niż innych nacji.
Renoir, Victor Hugo, Maurice Ravel, Simone de Beauvoir, Joanna d’Arc, Piotr i Maria Curie.
Naród CHIC: Coco Chanel, Concorde, TGV, kondomy, pasteryzacja (od Pasteur) …
Inne narodowości
- Belgowie – wyśmiewani za akcent i śpiewny sposób mówienia
- Anglicy – kpi się z powodu ubioru, śmiesznych gier (krykiet), braku wrażliwości, perfidia, skąpstwo,
beznamiętność
- Amerykanie – naiwni konformiści, dżinsy, tenisówki, plecaki, nieciekawi – bez przerwy się
uśmiechają, nie mają pojęcia o świecie, głośni, żądni pieniędzy
- Niemcy – niegodni zaufania, oficjalni, odnoszący się do wszystkiego z rezerwą, zorganizowani,
mechaniczni, nudni
- Hiszpanie – zbyt dumni hałaśliwi
- Włosi – porywczość, gadatliwość, brak etyki
- Szwajcarzy – obsesja na punkcie czystości, nudni. Światło gasi się o 8 wieczorem.
- Chińczycy – szanowani za ciężką pracę, inteligencja, dobre maniery, ale uważani za zimnych,
zdystansowanych, obłudnych
- Japończycy – podziwia się za sushi, kino, sztukę tradycyjną ale wyśmiewa się za nieodłączne kamery,
sposób ubierania się
Stereotypy kulturowe
„Zimny jak lód na Mont Blanc”.
Francuzi nie szaleją za nieznajomymi. Francuz ciepły raczej dla rodziny i bliskich przyjaciół,
np. w Paryżu. Na południu są raczej ciepli, otwarci i przyjacielscy.
„Nie mamy prawa popełnić błędu” – tak podchodzą do życia.
W szkole można się odezwać, gdy zna się poprawną odpowiedź.
W pracy szefowie odsłaniają często błędy swoich pracowników i odwrotnie,
„Francuzi są snobami” – liczą się 4 F: food, fashion, fragrance & frivolity – jedzenie, moda, perfumy,
frywolność.
Przywiązują dużą wagę do stylu. Lubią dobrze się ubrać, zjeść i poflirtować.
Z drugiej strony uczynili z perfum, jedzenia i mody potężne gałęzie przemysłu.
Umieją pracować ciężko, szczególnie gdy walczą ze złożonym i istotnym problemem.
Zajmują na świecie piatą pozycje ekonomiczną.
Nazwano ich „CHIŃCZYKAMI EUROPY”.
Mają umysł gotowy stawić czoła wszelkim wyzwaniom.
ZAŻARTA DYSKUSJA LEPSZA OD NUDY
ROZWIĄZŁOŚĆ
Przysłowia:
„Nie każda niewierna żona ma wyrzuty sumienia ale każda wierna odczuwa żal.”
„Śpiesz się aby ulec pokusie, zanim będzie za późno”.
Francja nigdy nie doświadczyła purytanizmu, reformacji czy prohibicji.
Według badań jedno dziecko na troje rodzi się poza małżeństwem. Do niedawna prostytucja była
legalna.
Z drugiej strony 1/3 przyznaje się do monogamii i uważa seks z jednym partnerem za bardziej
zadowalający.
RÓŻNICE REGIONALNE
„W jaki sposób rządzi pan ludźmi, którzy rozróżniają 365 gatunków sera?” zapytano de Gaulle’a.
Odpowiedź: „A jak można żyć w kraju bez serów?”
We Francji jest 452 gatunków sera.
FRANCUZI I REGIONY
Regionalizm kultywuje się doskonale.
Każda prowincja może pochwalić się kulinarnymi specjalnościami, drużyną rugby i futbolową,
sposobami negocjacji, rozrywki.
Ludzie częściej utożsamiają się ze swoją prowincją niż z całym krajem.
Co drugi paryżanin urodził się poza stolicą.
Najwięcej procent ludzi na świecie posiada drugi dom, najczęściej na wsi od przodków.
Dialekty i języki obce
Ze względu na francuski szowinizm językowy, pozostałe języki pozostają raczej w cieniu.
Mówi się też obcymi językami: arabski, suahili, turecki, angielski.
Są też lokalne patos: bretoński, dialekt niemiecki w Alzacji i Lotaryngii (dla 85% francuski jest
podstawowym), flamandzki, hiszpański, kataloński, baskijski, prowansalski, dialekt włoski na Korsyce.
W Bretanii każde miasteczko ma swój dialekt.
WŁADZA I GOSPODARKA
Zgodnie z tradycją, rola francuskiego rządu polega na ochronie przemysłu narodowego oraz
promowaniu jedzenia i win francuskich za granicą.
Rząd przyznawał nawet subsydia właścicielom samochodów francuskich.
Jeden z komików powiedział: „Lepsze nieefektywne i francuski niż wydajne i zagraniczne”.
Duża część przemysłu francuskiego jest znacjonalizowana i rząd może popierać różne pomysły
innowacyjne, co daje wielkie sukcesy technologiczne i handlowe. Np. TGV, Airbus, Concorde,
energetyka atomowa.
Francja jest producentem ½ energii atomowej w Europie.
Sztuka PANTOUFLER
Biznes i rząd są tak wygodnickie, że przejście z sektora państwowego do prywatnego określa się
mianem „pantoufler” (kapeć domowy).
Poruszanie się tam i z powrotem miedzy tymi 2 sektorami – jak drzwi obrotowe.
Izby handlowe czasem nawet obsługują lotniska. We francuskim przemyśle dużo byłych ministrów.
Wiele największych francuskich przedsiębiorstw kierowanych jest przez byłych urzędników
państwowych.
STRACH przed „frangielskim”
Żaden inny kraj nie dba tak bardzo o zachowanie ojczystego języka.
„Académie Française” pracuje dniem i nocą w obronie czystości języka francuskiego, pozbywając się
obcych słów.
Rząd francuski i 5 niezależnych organizacji wyszukują tych, którzy łamią w.w. przepisy.
Firmy obce muszą płacić kary. Co najmniej 40% musi być muzyki francuskiej (połowę nowej),
w telewizji 60% filmów europejskich, w tym 40% francuskich.
Środowisko pracy
Oficjalność. Tytuły mają znaczenie. Hierarchia.
Kadra kierownicza rzadko chodzi na lunch z sekretarką czy urzędnikami biurowymi, czasem to nawet
zabronione.
75% menedżerów 200 najlepszych firm to synowie bogatych (W Niemczech 20%, w USA 10%).
Biznesmeni na szczycie: właściwe lycée, potem jedna z wiodących grands écoles
- École National d'Administration (ENA) lub jeszcze bardziej elitarna École Polytechnique (X)
– gdzie byli szkoleni w kierunku zajmowania stanowisk kierowniczych.
Zabezpieczenie ponad wszystko
Przemysł francuski koncentrował się od zawsze – bardziej na zatrudnianiu niż na dochodowości.
Ludzie rzadko są zwalniani, szczególnie po wielu latach pracy. Preferencje narodowe –
faworyzowanie urodzonych Francuzów względem emigrantów.
Etyka pracy – liczy się nie tylko sukces zawodowy.
Francuz poczuje się urażony, jeśli dać mu do zrozumienia, że jest coś wart tylko jako pracownik.
Pracują długo tylko wtedy, gdy naprawdę muszą. Weekendy są świętością, zarezerwowaną tylko dla
rodziny.
„MÉTRO, BOULOT, DODO” - "metro, robota, spanie", czyli synonim codziennego życia mieszkańców
dużych miast, w szczególności Paryża.
Dawanie prezentów
W prezentach ceni się oryginalność i jakość. Może to być np. album, dzieło sztuki …
http://niespodzianki.blox.pl/2009/11/Zwyczaje-prezentowe.html
We Francji nie wypada przynosić w prezencie wina, dla Francuzów bowiem to rzecz codziennego
użytku. Niemniej jednak mile widziane będą inne szlachetne trunki.
http://nocobytu-blog.pl/8-krajow-i-8-tradycji-dawania-prezentow/
Francuzi znani raczej z tzw. „burżuazji” będą chcieli otrzymać prezenty piękne, drogie, oryginalne
i inspirujące. W prezencie nie wypada podarować praktycznych prezentów ani wina, gdyż to dla nich
nic wyjątkowego. Mile widzianymi będą droższe i szlachetne napoje, a także dzieła sztuki.
http://www.national-geographic.pl/drukuj-artykul/etyka-podroznika-zaprezentuj-sie/
Kwiaty w większości kultur są najbezpieczniejszym podarkiem i ratunkiem, gdy zupełnie nic nie
przychodzi nam do głowy. Pozornie najłatwiejszym, bo pułapek przy dawaniu kwiatów jest mnóstwo.
Madame ... musi dostać je w liczbie nieparzystej, z wyłączeniem trzynastki.
Nie mogą to być chryzantemy, które daje się we Francji na pogrzebach, ani kwiaty białe,
bo te zarezerwowane są na śluby.
Nie powinniśmy też dawać czerwonych goździków, bo te są symbolem złej woli.
Za każdy prezent lub zaproszenie na kolację należy podziękować pisemnie.
Unikać podarunków z dużym logo lub nazwą.
Kiedy odwiedzamy kogoś w domu, można przynieść słodycze wysokiej jakości (np. czekoladowe
trufle) lub kwiaty – nieparzysta ilość.
Nigdy - chryzantemy (na pogrzeb), goździki (przynoszą pecha), czerwone róże (dla kochanków
i socjalistów), ani żółte róże (kojarzone ze zdradą małżeńską).
Upominki dla dzieci (np. zegarki markowe szwajcarskie).
Style
- Kontakt wzrokowy
Jest uważany za zbyt osobisty, aby miał miejsce między nieznajomymi.
W restauracji czy na ulicy może być potraktowany jako podryw.
Jednak unikanie patrzenia komuś w oczy jest oznaką wrogości.
- Francuzi są „mefiant” (podejrzliwi), jeśli chodzi o uśmiech.
Śmieją się do przyjaciół, dziecka, kochanej osoby i to tylko, gdy jest powód.
- Liczenie na palcach rozpoczyna się od kciuka.
- Zakrywają usta, gdy ziewają, kaszlą …
- Pstrykanie palcami nawet do kelnera jest niegrzeczne, jak również mruganie do kogoś
i wskazywanie palcem.
- OK. to kciuki wzniesione w górę.
- Dłoń ocierająca o czoło – „Mam tego dosyć”
WINO ZASTEPUJĄCE SŁOŃCE
Posiłek bez jednej czy 2 lampek wina trudno sobie wyobrazić.
Według prawa picie alkoholu dozwolone jest od lat 14.
Podczas świąt rodzinnych najmłodsi piją wino z wodą.
PROSZONA KOLACJA
- Nigdy Ne przychodź wcześniej i nigdy nie wychodź pierwszy
- Lepiej być zawsze dobrze ubranym
- Nie przychodź nigdy z pustymi rękami. Nie przynoś jednak wina ze sobą.
- Pozostań w pokoju gościnnym, nie wałęsaj się po domu i nie proś o oprowadzenie.
- Nigdy nie nalewaj sobie sam drinka Anie nie dolewaj do kieliszka. Poczekaj, aż zostaniesz obsłużony.
Gdy gospodarz podaj ci pierwszego drinka, powinieneś wstać.
Gdy w pokoju pojawi się nowo przybyła kobieta, to powinieneś wstać.
- Nie proś o skorzystanie z toalety, chyba, że to konieczne.
Nie należy zadawać osobistych pytań („Gdzie pan poznał pana X …”)
Jeśli jesteś gościem honorowym, zostaniesz posadzony po prawej stronie gospodarza lub gospodyni.
Należy zjeść wszystko co zostanie podane (jedynie serów można odmówić).
Można śmiało wychwalać podane potrawy ale nie należy prosić o przepis – to tak osobiste, jak
pytanie o rozmiar biustonosza gospodyni.
Dobre maniery przy stole
Kulająca francuszczyzna może być łatwo odpuszczona, ale „faux pas” (nietakt), nigdy nie zostanie
wybaczony.
Gospodarz i gospodyni powinni siedzieć naprzeciwko siebie pośrodku stołu (nie na końcach).
Serwetki powinny być udrapowane na kolanach, ale nie do końca rozwinięte.
Noży nie powinno się używać nigdy do chleba, pasztetu lub sałatki (zwinąć sałatę w mały listek przy
pomocy widelca).
Pudding je się wtedy łyżeczką, gdy są z kremem.
Ręce, które nie są zajęte jedzeniem, powinny leżeć na stole.
Nie należy całować kobiety w rękę na zewnątrz (na dworze – polu).
Należy jeść w stylu kontynentalnym, z widelcem w lewej ręce, nożem w prawej ręce.
Zaczynać od sztućców, które leżą po zewnętrznej stronie i docierać do tych bliżej talerza.
Leżące nad talerzem są do deseru. Często sztućce do deseru są przynoszone później.
Po jedzeniu nóż i widelec kłaść równolegle na talerzu – oznaka skończenia jedzenia.
- Niegrzecznie mówić z pełną buzią lub wskazywać na coś nożem.
Sałatkę serwuje się po daniu głównym.
- Używanie palców dopuszczalne tylko przy jedzeniu chleba lub szparagów.
Udka kurczaka, wszystkie owoce, pizza, kanapki – są krojone i jedzone przy pomocy widelca.
Owoce Francuzi obierają, kroją nożem i jedzą widelcem.
- Nie lekceważyć serów – podawane są po sałacie, przed deserem. Ser należy tak kroić, by zachował
kształt. Nie wypada nakładać sobie sera 2 razy.
- Nietrzeźwość źle widziana. Sączyć wino powoli, robiąc przerwy na rozmowę.
- Zjadaj wszystko na talerzu.
- Powstrzymaj się od papierosów, ąz do momentu, gdy zostanie podana kawa lub digestif (drink po
jedzeniu na trawienie)
-Jeśli paryżanin wspomina, że mieszka w 8 lub 6 dzielnicy, ma na myśli prestiżowe arrondissements
i daje do zrozumienia, że jest quelqu'un (kimś znaczącym)
Życie towarzyskie
Francuzi pracują ciężko ale nie żywią podziwu dl pracoholików.
Weekendy dla rodziny, kultury, odpoczynku.
Czasu wolnego ściśle nie planują.
Mogą iść na zakupy i nic nie kupić – pretekst do bycia ze sobą.
Można pracować w ogrodzie, pałętać się po domu, odwiedzać przyjaciół, iść na plażę.
Posiłki weekendowe są długie i leniwe – okazja do dyskusji o polityce i literaturze.
Kino
Francuzi oglądają średnio jeden film w tygodniu.
We Francji produkuje się rocznie około 250 filmów. Prawie 1/3 z subsydiów rządowych.
Festiwal filmowy w Cannes w maju, w czerwcu w Annecy.
Wyższość marché (targ, bazar) nad centrum handlowym
Trzeba wziąć ze sobą koszyk lub torbę – na warzywa, owoce …
Jest marché de brocante (z drugiej ręki, pchli targ) i paryski marché au puces (pchli targ).
Le grand spectacle (wielkie show)
Francuzi raczej nie chodzą na występy tancerek kankana ale są przekonani, że zagraniczni turyści nie
mogą się doczekać, by obejrzeć „le grande spectacle” – Moulin Rouge, Lido, Crazy Horse…
http://www.timeout.com/paris/en
Molin Rouge - 82 bd de Clichy, 18th, Paris, France; http://www.moulinrouge.fr/
Le Lido - 116 bis avenue des Champs-Elysées, 8e Paris ; http://www.lido.fr/
Le Crazy Horse - 12 avenue George V, 8e Paris; http://www.lecrazyhorseparis.com/fr
Paradis Latin - 28 Rue Cardinal Lemoine, Paris 75005; http://www.paradislatin.com/fr
Aux Trois Mailletz - 58 Rue Galande, 5e Paris ; http://www.lestroismailletz.fr/
Au Lapin Agile - 22 rue des Saules, 18e Paris; www.au-lapin-agile.com
Francuzi cenią i podziwiają muzykę jazzową – festiwale w lipcu.
La vie sportive – życie sportowe
Cudzoziemcy mogą być zaproszeni do:
pétanque (kręgle - gra w kule), zaglowanie, polowanie, smakowanie wina.
Windsurfing, golf (dla bogatych, w prywatnych klubach).
Tour de France – ustawia się ok. 10 milionów ludzi by się przyglądać. Największy wyścig kolarski na
świecie (tradycja od 1903 roku). Ostatnia niedziela lipca – meta na Champs Élysées.
Urlop
Pięć tygodni – 81% pozostaje we Francji.
Club Med – dla amatorów włóczęgi – la vie de Cateau i la vie de sauvage.
Galicyzmy - zapożyczenia z języka francuskiego i wyrażenia francuskie
1. Najbardziej popularne
à propos - przy sposobności, w związku z tematem
au courant - na bieżąco
bon mot - dobre słowo
bon ton - dobry ton
carte blanche (biała karta ) - dać komuś carte blanche - dać wolną rękę
chapeaux bas - kapelusze z głów (oznaka wielkiego szacunku)
comme ila faut - jak trzeba
en bloc - w całości
en face - z przodu
enfant terrible (okropne dziecko) - osoba nietaktowna, niedyskretna
faux pas - gafa, pomyłka
femme fatale - kobieta fatalna, przez nią same kłopoty
fin de siècle - koniec wieku
noblesse oblige - szlachectwo zobowiązuje
par excelelnce - w całym tego słowa znaczeniu
va banque - na całość, stawka o cały bank, ryzykując wszystko aby osiągnąć cel
vis-à-vis - naprzeciwko
déjà vu - już widziany
excusez moi – przepraszam
tête à tête - twarzą w twarz
hors d'oeuvre – przystawki
passé - przeszły, przebrzmiały, już niemodny
clou - gwóźdź, szlagier, najistotniejsza część czegoś, przebój sezonu, główna atrakcja, punkt
kulminacyjny
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. W przybliżeniu alfabetyczne
abbé – ksiądz
à bas - precz! (z kimś, z czymś)
à bon entendeur salut! - kto zrozumiał niech korzysta, dobrej głowie dość po słowie
à bon marché – tanio
abordage – abordaż
adieu - à Dieu – z Bogiem, bądź zdrów, do widzenia, żegnajcie
affront - afront, obraza
agrégé - współpracownik, docent, profesor nadzwyczajny
agrément - zatwierdzenie (zgoda państwa na osobę przedstawiciela dyplomatycznego innego
państwa)
ab, la belle chose savoir quelque chose - jaka to piękna rzecz coś wiedzieć
à huis clos - przy drzwiach zamkniętych
à la - na sposób, w rodzaju; à la mode – modny; à la manière - na sposób
à la bonne heure - w dobrą godzinę, w samą porę
à la carte - wg karty; z jadłospisu
à la dérobée- ukradkiem
déjeuner à la fourchette - śniadanie z widelcem - śniadanie z wędlinami
à la guerre comme à la guerre - na wojnie jak na wojnie
à la jardinière - (zupa) jarzynowa; (mięso) garnirowane jarzynami
à la lettre – dosłownie
à la longue - z czasem, w perspektywie
à la minute - na poczekaniu, natychmiast, od ręki
à la mode – modny
à l'antique - w stylu staromodnym
à la page - au courant - na bieżąco
à la paysanne - pejzanka (zupa; sukienka); po chłopsku, po wiejsku
au courant - świadomy, zaznajomiony na bieżąco
à la recherche du temps perdu - w poszukiwaniu straconego czasu
alerte – alert, alarm
alliance - przymierze, sojysz, związek, unia, umowa, obrączka
Allons enfants de la patrie! - naprzód dzieci ojczyzny! - początek Marsylianki
allongé - alonż - wkładka większa od innych kart, przedłużacz
ambassade – ambasada
anchois - sardela
ancien régime - dawny ustrój
engager – angażować
annonce – ogłoszenie
à outrance - do ostateczności, do przesady, do ostatka
apache – włóczęga, rzezimieszek
apéritif - aperitif, pobudzający apetyt napój alkoholowy
aplomb - kierunek pionowy, równowaga, pewność siebie, rezon, kuraż, tupet
à propos - przy sposobności, notabene, w związku z (tym) tematem
à propos de bottes - (mówić) na temat butów; bez związku z tematem, nie na temat
à rebours - wstecz, na opak, odwrotnie
argot – gwara, slang
arrière-garde - straż tylna, odwód, ariergarda
arcade – arkada (sklepienie łukowe)
armagnac - napój alkoholowy z destylacji wina, podobny do koniaku
arras - arras, tapiseria
arrière pensée - refleksja, ukryty zamiar
artésien - artezyjskie - wody głębinowe
art informel - nieformalne sztuki
artiste – artysta
arriviste - arywista, karierowicz, dorobkiewicz
as – as, jeden punkt (oczko
assainir - asenizować, uzdrowić
assortiment – asortyment
attaché - attache, przywiązany, najniższy stopniem urzędnik dyplomatyczny
atelier – warsztat
à tort et à travers - na oslep, bezmyslnie
à tout prix - za wszelką cene
à tout seigneur tout honneur - każdemu według zasługi
attrape - pułapka, oszustwo, psikus
atout - atut, atu, szansa, wszystko
aubade - pieśń poranna
au bout de son latin - u kresu swej wiedzy
au courant - zaznajomiony na bieżąco, obeznany
au dessus de la mêlée - nad polem walki, z dala od walki, od udziału (od życia społecznego)
mêlée - zamęt bitewny, bijatyka, chaos, zamęt, bójka
au fait - przy okazji, być obeznany (z czym), (przystąpić do rzeczy, do działania)
au fond – w istocie, w gruncie rzeczy, w zasadzie
au gratin - zapiekanka, zapiekany (o potrawie), pokryty tarta bułką, masłem, serem po czym
zapiekany
au pair - para, po cenie nominalnej(o umowie, porozumieniu, układzie miedzy 2 stronami),
uregulowany
au porteur - na okaziciela
aux armes, citoyens!- do broni, obywatele! (z Marsylianki)
aux grand maux les grands remèdes - w ciężkich przypadkach wielkie środki
avant la lettre - przed literą, przed powstaniem terminu, nazwy
avant-garde – awangarda, straz przednia
aviation – awiacja, lotnictwo
avis – ogłoszenie, doniesienie, ostrzeżenie, awizo
ajour – ażur, dziurka
C. d. – w opracowaniu ..