KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Bohater

Transkrypt

KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Bohater
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Kod ucznia
fdsrterdgdf
.........................................
piecz tka WKK
Dzie
Kod szkoły
–
–
Miesi c
Rok
DATA URODZENIA UCZNIA
KONKURS POLONISTYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ETAP WOJEWÓDZKI
Bohater na miar czasów
Drogi Uczniu,
witaj w II etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uwa nie instrukcj ,
a nast pnie postaraj si odpowiedzie na wszystkie pytania testu.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Arkusz liczy 15 stron i zawiera 34 zadania.
Przed rozpocz ciem pracy sprawd , czy Twój test jest
kompletny. Je eli zauwa ysz usterki, zgło je Komisji
Konkursowej.
Zadania czytaj uwa nie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem,
b d piórem.
Dbaj o czytelno pisma i precyzj odpowiedzi.
Nie u ywaj korektora.
W przypadku testu wyboru (A, B, C, D) zaznacz prawidłow
odpowied , stawiaj c znak X na literze poprzedzaj cej tre
wybranej odpowiedzi.
Je eli si pomylisz, bł dne zaznaczenie otocz kółkiem
i zaznacz znakiem X inn odpowied .
Odpowiedzi do pozostałych zada wpisuj w wyznaczone
miejsca w te cie.
Oceniane b d tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
Pracuj samodzielnie.
Czas pracy:
90 minut
Liczba punktów
mo liwych
do uzyskania:
78
Powodzenia!
Strona 1 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
TEKST I
Przesłanie Pana Cogito
Id dok d poszli tamci do ciemnego kresu
po złote runo nico ci twoj ostatni nagrod
id wyprostowany w ród tych co na kolanach
w ród odwróconych plecami i obalonych w proch
ocalałe nie po to aby y
masz mało czasu trzeba da
wiadectwo
b d odwa ny gdy rozum zawodzi b d odwa ny
w ostatecznym rachunku jedynie to si liczy
a Gniew twój bezsilny niech b dzie jak morze
ilekro usłyszysz głos poni onych i bitych
niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda
dla szpiclów katów tchórzy – oni wygraj
pójd na twój pogrzeb i z ulg rzuc grud
a kornik napisze twój uładzony yciorys
i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy
przebacza w imieniu tych których zdradzono o wicie
strze si jednak dumy niepotrzebnej
ogl daj w lustrze sw błaze sk twarz
powtarzaj: zostałem powołany – czy nie było lepszych
strze si oschło ci serca kochaj ródło zaranne
ptaka o nieznanym imieniu d b zimowy
wiatło na murze splendor nieba
one nie potrzebuj twego ciepłego oddechu
s po to aby mówi : nikt ci nie pocieszy
czuwaj – kiedy wiatło na górach daje znak – wsta i id
dopóki krew obraca w piersi twoj ciemn gwiazd
powtarzaj stare zakl cia ludzko ci bajki i legendy
bo tak zdob dziesz dobro którego nie zdob dziesz
powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem
jak ci co szli przez pustyni i gin li w piasku
a nagrodz ci za to tym co maj pod r k
chłost miechu zabójstwem na mietniku
id bo tylko tak b dziesz przyj ty do grona zimnych czaszek
do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda
obro ców królestwa bez kresu i miasta popiołów
B d wierny Id
Z. Herbert, Przesłanie Pana Cogito, Wydawnictwo Dolno l skie, Wrocław 2001, Wydanie 3
Strona 2 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 1.
(0-1 pkt)
Pan Cogito z wiersza Zbigniewa Herberta jest
A) drugoplanowym bohaterem utworu.
B) wszystkowiedz cym narratorem.
C) głosem przemawiaj cym w imieniu autora.
D) antonimem my lenia.
Zadanie 2.
(0-4 pkt.)
Sformułuj trzy zasady z dekalogu Pana Cogito. Nie cytuj.
1. .............................................................................................................................
2. .............................................................................................................................
3. .............................................................................................................................
Zadanie 3.
Wska
(0-2 pkt.)
podobie stwo i ró nic
mi dzy przywołanymi w wierszu postaciami
Rolanda, Hektora i Gilgamesza, co do prezentowanych przez nich postaw lub
pochodzenia.
a. podobie stwo .....................................................................................................
b. ró nica ...............................................................................................................
Zadanie 4.
(0-1 pkt)
Wiersz Herberta prezentuje typ liryki
A) inwokacyjnej.
C) osobistej.
B) agitacyjnej.
D) bezpo redniej.
Zadanie 5.
(0-1 pkt)
Impresywna funkcja wypowiedzi w wierszu Zbigniewa Herberta realizuje si
przez u ycie przede wszystkim
A) czasowników niedokonanych.
C) zda zło onych podrz dnie.
B) form trybu rozkazuj cego.
D) form czasu tera niejszego.
Strona 3 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 6.
(0-1 pkt)
Postawa wyprostowana to synonim
A) zdrowia.
Zadanie 7.
B) otwarto ci.
C) młodo ci.
D) godno ci.
C) hiperbola.
D) metafora.
(0-1 pkt)
Okre lenie: Złote runo nico ci to
A) oksymoron.
Zadanie 8.
B) porównanie.
(0-1 pkt)
Zdanie zdob dziesz dobro, którego nie zdob dziesz jest przykładem
A) powtórzenia.
Zadanie 9.
B) antytezy.
C) peryfrazy.
D) apostrofy.
(0-4 pkt.)
W jaki sposób wymienieni bohaterowie realizuj przesłanie Pana Cogito?
Bohater
Komentarz
Maciej Tomczyk
Prymas Stefan Wyszy ski
Benedykt Korczy ski
Imi i nazwisko
wskazanego przez Ciebie bohatera:
……………………………..………………
TEKST II
ona daje dzieciakom na obiad po butelce mleka – wszystkie ci gn po kolei
przez smok, nawet te cztero- i trzyletnie, i po bułce z cukrem. Patrzcie, jak wpyla
szybko, mówi matula, człowiek si nie obejrzy, i po bułce.
Strona 4 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Raz si
zdarzyło,
e zainteresował si
w zakładzie pewn
zauwa ył, e majster podaje w raporcie mniej cz
spraw :
gdy
ci ni w rzeczywisto ci zrobili.
Dłu szy czas obserwował, ile naprawd robi i ile jest w raporcie, zacz ł my le , co
oni maj
w tym, czy szwindel jaki robi , czy tylko chc
mie
zapas do planu na
koniec miesi ca – wreszcie poszedł do brygadzisty. – Co, panie Franku, jest z tymi
cz
ciami? – zapytał, a brygadzista odparł: – Musisz wszystkiego patrze ? Nie
musisz, boby za du o widział.
To poszedł do majstra. – Masz swoj robot ? – powiedział majster. – To pilnuj jej.
To poszedł do kierownika działu.
– Panie in ynierze.... – zapytał. I w par dni przenie li go na inny dział, gdzie ju
takich cz
ci si nie robi i gdzie raporty zgadzaj si z wykonaniem.
Nie pyta ju
o nic. Ma teraz dwa osiemset plus tysi c sto trzydzie ci zasiłku
rodzinnego, to razem jednak jest cztery. Nie pyta o nic, odbija kart , pobiera sztuki
do operacji numer sze , wraca, je, drzewo r bie, wod
kład .
ze studni przynosi i si
ona z młodszym na jednym łó ku, pod ich kolorowym portretem lubnym,
który ze zdj cia powi kszył w drowny malarz, on ze starszym, pod swoim portretem
z wojska, on nastawia budzik na trzeci
dwadzie cia, przykr ca knot od naftowej
lampy i mówi, e trzeba b dzie kupi nowe szkło, chyba w tym tygodniu ju te szkła
w Sochaczewie wreszcie rzuc .
H. Krall, Mały realizm [w] Trudno ci ze wstawaniem. Reporta e., Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1990
Zadanie 10. (0-1 pkt)
Wyja nij celowo
u ycia w tytule opowiadania Hanny Krall przymiotnika mały.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Zadanie 11. (0-1 pkt)
W wiecie bohatera reporta u nie ma miejsca dla
A) kombinatorów.
B) robotników.
C) bezkompromisowo ci.
D) yczliwo ci.
Strona 5 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 12. (0-1 pkt)
Sformułowania wreszcie rzuc , wpyla, szwindel
A) charakteryzuj bohatera reporta u.
B) oddaj sposób bycia przedstawianej postaci.
C) charakteryzuj mentalno
D) pokazuj bezsilno
głównego bohatera.
wobec władzy.
Zadanie 13. (0-1 pkt)
Jaki sposób przytaczania wypowiedzi postaci zastosowano w poni szym
fragmencie reporta u: Dłu szy czas obserwował, ile naprawd
robi
i ile jest
w raporcie, zacz ł my le , co oni maj w tym, czy szwindel jaki robi , czy tylko chc
mie zapas do planu na koniec miesi ca – wreszcie poszedł do brygadzisty.
A) Mowa zale na.
C) Mowa niezale na.
B) Mowa pozornie zale na.
D) Mowa wi zana.
Zadanie 14. (0-7 pkt.)
Na podstawie tekstu II oraz swojej wiedzy wpisz „X” do wła ciwej kolumny.
Lp.
Stwierdzenia
1.
Reporta jest rodzajem literackim
2.
Reporta jest gatunkiem z pogranicza literatury i publicystyki
3.
Bohaterami reporta u s rzeczywi cie istniej cy ludzie
Prawda
Fałsz
z ró nych rodowisk
4.
Bohaterowie s charakteryzowani w sposób po redni
i bezpo redni
5.
Narracja w reporta u mo e mie form
pierwszo– i trzecioosobow
6.
W reporta u niedopuszczalne jest stosowanie rodków
artystycznych wła ciwych dla wypowiedzi literackiej
7.
W reporta u fakty i opinie uzupełniaj si
Strona 6 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 15. (0-1 pkt)
Tekst mowy zale nej przekształ na mow niezale n :
W tym momencie z gwizdu na ulicy wyłonił si
jaki
krzyk, e mam dzwoni
do
Warszawy i powiedzie , e oni protestuj przeciwko podwy ce cen.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
TEKST III
N.N. UPRAWIA GIMNASTYK PORANN
– Jak co dzie , proponujemy
– i raz, i dwa, i trzy – otworzy okno.
Kilka gł bokich wdechów. I pierwsze wiczenie:
skłony do przodu. Prosz nie usztywnia
kr gosłupa. I raz, i dwa, i trzy.
Gł boko prosz . Taak. Do samej ziemi.
I jeszcze raz. Ta umiej tno
– i raz, i dwa, i trzy – mo e si przyda .
A teraz szybkie skłony w bok. Jakby uniki.
Jakby my chcieli po prostu unikn
Spoliczkowania. I raz, i dwa. W lewo.
W prawo. Taak, doskonale. Teraz prosz przysiad.
Przykucamy, spr
aj c si jakby do skoku.
Jakby my chcieli skoczy do gardła oprawcy.
I raz, i dwa, i trzy. Lecz oczywi cie
nie skaczemy. Prosz pozosta w przysiadzie
i wsta powoli. I na zako czenie
schylamy kilkakrotnie głow : to wyrabia
gi tko
karku. I raz, i dwa,
i trzy.
S. Bara czak, Sztuczne oddychanie, Krakowska Oficyna Studentów, Kraków 1980
Strona 7 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 16. (0-2 pkt.)
Doko cz zdanie:
Sytuacja porannej gimnastyki przedstawiona w wierszu Stanisława Bara czaka to
w sensie dosłownym .................................................................................................... .
w sensie przeno nym .................................................................................................. .
Zadanie 17. (0-1 pkt)
Zapisz zdarzenie z tekstu opowiadania Hanny Krall b d ce ilustracj
sformułowania z wiersza Stanisława Bara czaka To wyrabia gi tko
karku.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Zadanie 18. (0-1 pkt)
Porównanie przykucamy jakby my chcieli skoczy do gardła oprawcy
A) mówi o uczuciach podmiotu lirycznego.
C) nawi zuje do przeszło ci.
B) wiadczy o braku wychowania.
D) ukazuje współczesnego człowieka.
Zadanie 19. (0-3 pkt.)
Podaj trzy umiej tno ci, które potrzebne s w wiecie N.N.? Nie cytuj.
•
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
Zadanie 20. (0-3 pkt.)
W kontek cie tekstu III wyja nij przeno ne znaczenie podanych zwi zków
wyrazowych.
zgina grzbiet – .............................................................................................................
mie sztywny kark – ......................................................................................................
zgi
czyj kark – ..........................................................................................................
Strona 8 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
TEKST IV
Plakat I do filmu Człowiek z elaza w re . A. Wajdy
Plakat II do filmu Człowiek z elaza w re . A. Wajdy
Zadanie 21. (0-1 pkt)
Sformułuj argument, którym uzasadnisz,
e plakat II nawi zuje do filmu
Człowiek z elaza.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Zadanie 22. (0-2 pkt.)
Wyja nij dwa mo liwe znaczenia u ytego przez twórc
plakatu I symbolu
pier cienia.
•
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Strona 9 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 23. (0-3 pkt.)
Odwołuj c si do wiedzy o gatunkach filmowych podaj po jednym argumencie
uzasadniaj cym prawdziwo
•
poni szych stwierdze .
Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to dramat psychologiczny,
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
•
Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to film fabularny,
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
•
Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to film historyczny,
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
TEKST V
[...] Jest 24 lipca 1944 roku. Jak e pi kne s te młodziutkie dziewcz ta, jak wie e,
jak wygl daj wypiel gnowane. Mama kr
przypnie kwiat. Mama wie, jak ci
y mi dzy nimi, tej poprawi fałdk , tamtej
kie maj
ycie, jak chodz po brzegu n dzy i po
brzegu mierci. [...] mama patrzy na t gromad chłopczy sk i wie, e Romek jest
stró em nocnym, Ada handluje walutami, Piotru pracuje przy obrabiarce, tamten
wysoki je dził jaki
czas riksz , a ten utrzymywał si
ze szklenia okien. Zarobki
i kursy, i akcja konspiracyjna – silny to potrójny eliksir ycia wida , bo te chłopaki
wydaj
si
mamie królewiczami. Sk d, po pi ciu latach poni enia – te oczy
błyszcz ce, jasny wzrok, szeroki u miech? Mama jest upojona jak za tamtych
dziecinnych wieczorków. Tylko tam kiełkowały te ro linki ludzkie, a tutaj wywaliło si
zielsko mocne, zielsko czepliwe, nabrzmiałe fantazj [...]
Krysia jest w siódmym niebie. Nastawiła płyt
panna Krysia?”. Poprosił j
w pierwsz
par
ulubionego mazura: „Czy pozwoli
wodzirej, Tadzio Rzewuski z Sielca,
towarzysz tylu konnych eskapad. [...]
Druga para: Krzy Ło , te z Lubelskiego. Towarzysz zabaw dziecinnych, uczestnik
kinderbalików w tym tu Domeczku. I Aniela Zał ska.
Fala platynowych włosów.
Kole anka z uniwersytetu, która przylgn ła do Domeczku, zwłaszcza po rozstrzelaniu
brata na Pawiaku. Trudniła si , poza nauk , przewo eniem broni. [...]
Strona 10 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Siódma para: to Ada
Grocholski, ów przeskakuj cy przez furt
Domeczku po
godzinach policyjnych, i Ewunia Matuszewska, znana Domeczkowi od pierwszego
tchnienia, przed pierwszym tchnieniem, z której matk , Stasi
Kuszelewsk , King
wyta cowywał na uczniowskich wieczorkach [...] Ewunia – br zowe loczki, szafirowe
oczy, uroczy u miech, pogr
Ewunia wkładała bro
ona nie tylko w pracy medycznej, ale i w konspiracji.
w r ce zamachowcom w ostatnich chwilach przed akcj ,
wykradała z poci gów dzieci zrabowane w pacyfikacji zamojskiej, wywo one do
Niemiec.
Pantofelki dziewcz t migaj
po trawie w refleksach bij cych z okien. Mama
z przera eniem konstatuje, e kiedy okno salonu buchn ło mazurem, zapomniano
zgasi
wiatło. W Warszawie obowi zuje zaciemnienie. W domach osiedla otwieraj
si czarne luki, niewidzialne głowy staraj si rozezna , czym kipi ten ogródek za
murem. Ale zasłaniane okno gasi błyski, to co za murem nalewa si smoł nocy.
Zostawiony sam sobie patefon usiłuje jeszcze wyci gn
– Mazur to ostatni...
M. Wa kowicz, Ziele na kraterze, Instytut Wydawniczy Pax, 1983
Zadanie 24. (0-1 pkt)
Efekt unaoczniaj cej relacji uzyskuje Melchior Wa kowicz mi dzy innymi
poprzez
A) wymienienie postaci z imienia i nazwiska.
B) umiejscowienie zdarze w Domeczku.
C) przywołanie wspomnienia.
D) zastosowanie czasu tera niejszego.
Zadanie 25. (0-3 pkt.)
W dwóch - trzech zdaniach wyja nij metaforyczny sens tytułu powie ci
Melchiora Wa kowicza.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Strona 11 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 26. (0-2 pkt.)
Wypisz z tekstu dwa przykłady wiadcz ce o tym, e autor zastosował kontrast.
•
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Zadanie 27. (0-1 pkt.)
Słowo Domeczek u yte przez autora jest
A) zdrobnieniem.
C) wyrazem pokrewnym do słowa dom.
B) nacechowane stylistycznie.
D) wszystkie odpowiedzi s poprawne.
Zadanie 28. (0-2 pkt.)
Z podanego ni ej zdania wpisz do tabeli wyrazy z grupy podmiotu i grupy
orzeczenia.
Poprosił j
w pierwsz
par
wodzirej, Tadzio Rzewuski z Sielca, towarzysz tylu
konnych eskapad.
Grupa podmiotu
Grupa orzeczenia
Zadanie 29. (0-3 pkt.)
Zast p jednym przymiotnikiem podane ni ej cechy bohaterów:
•
pi kne, wie e i wypiel gnowane - ....................................................................
•
szeroki u miech, jasny wzrok, oczy błyszcz ce - ..............................................
•
nabrzmiałe fantazj - ..........................................................................................
Strona 12 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 30. (0-1 pkt)
W wypowiedzeniu I Aniela Zał ska. Fala platynowych włosów. podkre lone
stwierdzenie to
A) peryfraza.
B) parafraza.
C) przeno nia.
D) paradoks.
Zadanie 31. (0-1 pkt)
Globalizacja to
A) upowszechnianie nowych technologii np. Internetu.
B) zacie nianie wi zów kulturowych i ekonomicznych mi dzy krajami.
C) upowszechnianie postaw i warto ci na skal ogólno wiatow .
D) otwieranie rynków pracy dla bezrobotnych przez kraje UE.
Zadanie 32. (0-1 pkt)
Przeciwie stwem zjawiska homogenizacji kultury jest
A) jednorodno .
C) ró norodno .
B) monotematyczno .
D) demokratyzacja.
Zadanie 33. (0-2 pkt)
Czy zjawisko globalizacji, o którym pisze autor artykułu „Kto ty jeste ?”
pozytywnie czy negatywnie wpływa na współczesn
kultur ? Jednym
argumentem uzasadnij swoje stanowisko w tej sprawie.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Strona 13 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 34. (0-17 pkt.)
Zredaguj artykuł, w którym odpowiesz na pytanie, kto zasługuje na miano
bohatera współczesnych czasów. Odwołaj si do własnych obserwacji, dwóch
wybranych tytułów ksi
ek z listy lektur oraz filmu.
Twoja praca nie mo e by krótsza ni połowa wyznaczonego miejsca.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Strona 14 z 15
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Strona 15 z 15