KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Bohater
Transkrypt
KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Bohater
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Kod ucznia fdsrterdgdf ......................................... piecz tka WKK Dzie Kod szkoły – – Miesi c Rok DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI Bohater na miar czasów Drogi Uczniu, witaj w II etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uwa nie instrukcj , a nast pnie postaraj si odpowiedzie na wszystkie pytania testu. • • • • • • • • • • Arkusz liczy 15 stron i zawiera 34 zadania. Przed rozpocz ciem pracy sprawd , czy Twój test jest kompletny. Je eli zauwa ysz usterki, zgło je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uwa nie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem, b d piórem. Dbaj o czytelno pisma i precyzj odpowiedzi. Nie u ywaj korektora. W przypadku testu wyboru (A, B, C, D) zaznacz prawidłow odpowied , stawiaj c znak X na literze poprzedzaj cej tre wybranej odpowiedzi. Je eli si pomylisz, bł dne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inn odpowied . Odpowiedzi do pozostałych zada wpisuj w wyznaczone miejsca w te cie. Oceniane b d tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Pracuj samodzielnie. Czas pracy: 90 minut Liczba punktów mo liwych do uzyskania: 78 Powodzenia! Strona 1 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 TEKST I Przesłanie Pana Cogito Id dok d poszli tamci do ciemnego kresu po złote runo nico ci twoj ostatni nagrod id wyprostowany w ród tych co na kolanach w ród odwróconych plecami i obalonych w proch ocalałe nie po to aby y masz mało czasu trzeba da wiadectwo b d odwa ny gdy rozum zawodzi b d odwa ny w ostatecznym rachunku jedynie to si liczy a Gniew twój bezsilny niech b dzie jak morze ilekro usłyszysz głos poni onych i bitych niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda dla szpiclów katów tchórzy – oni wygraj pójd na twój pogrzeb i z ulg rzuc grud a kornik napisze twój uładzony yciorys i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy przebacza w imieniu tych których zdradzono o wicie strze si jednak dumy niepotrzebnej ogl daj w lustrze sw błaze sk twarz powtarzaj: zostałem powołany – czy nie było lepszych strze si oschło ci serca kochaj ródło zaranne ptaka o nieznanym imieniu d b zimowy wiatło na murze splendor nieba one nie potrzebuj twego ciepłego oddechu s po to aby mówi : nikt ci nie pocieszy czuwaj – kiedy wiatło na górach daje znak – wsta i id dopóki krew obraca w piersi twoj ciemn gwiazd powtarzaj stare zakl cia ludzko ci bajki i legendy bo tak zdob dziesz dobro którego nie zdob dziesz powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem jak ci co szli przez pustyni i gin li w piasku a nagrodz ci za to tym co maj pod r k chłost miechu zabójstwem na mietniku id bo tylko tak b dziesz przyj ty do grona zimnych czaszek do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda obro ców królestwa bez kresu i miasta popiołów B d wierny Id Z. Herbert, Przesłanie Pana Cogito, Wydawnictwo Dolno l skie, Wrocław 2001, Wydanie 3 Strona 2 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 1. (0-1 pkt) Pan Cogito z wiersza Zbigniewa Herberta jest A) drugoplanowym bohaterem utworu. B) wszystkowiedz cym narratorem. C) głosem przemawiaj cym w imieniu autora. D) antonimem my lenia. Zadanie 2. (0-4 pkt.) Sformułuj trzy zasady z dekalogu Pana Cogito. Nie cytuj. 1. ............................................................................................................................. 2. ............................................................................................................................. 3. ............................................................................................................................. Zadanie 3. Wska (0-2 pkt.) podobie stwo i ró nic mi dzy przywołanymi w wierszu postaciami Rolanda, Hektora i Gilgamesza, co do prezentowanych przez nich postaw lub pochodzenia. a. podobie stwo ..................................................................................................... b. ró nica ............................................................................................................... Zadanie 4. (0-1 pkt) Wiersz Herberta prezentuje typ liryki A) inwokacyjnej. C) osobistej. B) agitacyjnej. D) bezpo redniej. Zadanie 5. (0-1 pkt) Impresywna funkcja wypowiedzi w wierszu Zbigniewa Herberta realizuje si przez u ycie przede wszystkim A) czasowników niedokonanych. C) zda zło onych podrz dnie. B) form trybu rozkazuj cego. D) form czasu tera niejszego. Strona 3 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 6. (0-1 pkt) Postawa wyprostowana to synonim A) zdrowia. Zadanie 7. B) otwarto ci. C) młodo ci. D) godno ci. C) hiperbola. D) metafora. (0-1 pkt) Okre lenie: Złote runo nico ci to A) oksymoron. Zadanie 8. B) porównanie. (0-1 pkt) Zdanie zdob dziesz dobro, którego nie zdob dziesz jest przykładem A) powtórzenia. Zadanie 9. B) antytezy. C) peryfrazy. D) apostrofy. (0-4 pkt.) W jaki sposób wymienieni bohaterowie realizuj przesłanie Pana Cogito? Bohater Komentarz Maciej Tomczyk Prymas Stefan Wyszy ski Benedykt Korczy ski Imi i nazwisko wskazanego przez Ciebie bohatera: ……………………………..……………… TEKST II ona daje dzieciakom na obiad po butelce mleka – wszystkie ci gn po kolei przez smok, nawet te cztero- i trzyletnie, i po bułce z cukrem. Patrzcie, jak wpyla szybko, mówi matula, człowiek si nie obejrzy, i po bułce. Strona 4 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Raz si zdarzyło, e zainteresował si w zakładzie pewn zauwa ył, e majster podaje w raporcie mniej cz spraw : gdy ci ni w rzeczywisto ci zrobili. Dłu szy czas obserwował, ile naprawd robi i ile jest w raporcie, zacz ł my le , co oni maj w tym, czy szwindel jaki robi , czy tylko chc mie zapas do planu na koniec miesi ca – wreszcie poszedł do brygadzisty. – Co, panie Franku, jest z tymi cz ciami? – zapytał, a brygadzista odparł: – Musisz wszystkiego patrze ? Nie musisz, boby za du o widział. To poszedł do majstra. – Masz swoj robot ? – powiedział majster. – To pilnuj jej. To poszedł do kierownika działu. – Panie in ynierze.... – zapytał. I w par dni przenie li go na inny dział, gdzie ju takich cz ci si nie robi i gdzie raporty zgadzaj si z wykonaniem. Nie pyta ju o nic. Ma teraz dwa osiemset plus tysi c sto trzydzie ci zasiłku rodzinnego, to razem jednak jest cztery. Nie pyta o nic, odbija kart , pobiera sztuki do operacji numer sze , wraca, je, drzewo r bie, wod kład . ze studni przynosi i si ona z młodszym na jednym łó ku, pod ich kolorowym portretem lubnym, który ze zdj cia powi kszył w drowny malarz, on ze starszym, pod swoim portretem z wojska, on nastawia budzik na trzeci dwadzie cia, przykr ca knot od naftowej lampy i mówi, e trzeba b dzie kupi nowe szkło, chyba w tym tygodniu ju te szkła w Sochaczewie wreszcie rzuc . H. Krall, Mały realizm [w] Trudno ci ze wstawaniem. Reporta e., Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1990 Zadanie 10. (0-1 pkt) Wyja nij celowo u ycia w tytule opowiadania Hanny Krall przymiotnika mały. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ Zadanie 11. (0-1 pkt) W wiecie bohatera reporta u nie ma miejsca dla A) kombinatorów. B) robotników. C) bezkompromisowo ci. D) yczliwo ci. Strona 5 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 12. (0-1 pkt) Sformułowania wreszcie rzuc , wpyla, szwindel A) charakteryzuj bohatera reporta u. B) oddaj sposób bycia przedstawianej postaci. C) charakteryzuj mentalno D) pokazuj bezsilno głównego bohatera. wobec władzy. Zadanie 13. (0-1 pkt) Jaki sposób przytaczania wypowiedzi postaci zastosowano w poni szym fragmencie reporta u: Dłu szy czas obserwował, ile naprawd robi i ile jest w raporcie, zacz ł my le , co oni maj w tym, czy szwindel jaki robi , czy tylko chc mie zapas do planu na koniec miesi ca – wreszcie poszedł do brygadzisty. A) Mowa zale na. C) Mowa niezale na. B) Mowa pozornie zale na. D) Mowa wi zana. Zadanie 14. (0-7 pkt.) Na podstawie tekstu II oraz swojej wiedzy wpisz „X” do wła ciwej kolumny. Lp. Stwierdzenia 1. Reporta jest rodzajem literackim 2. Reporta jest gatunkiem z pogranicza literatury i publicystyki 3. Bohaterami reporta u s rzeczywi cie istniej cy ludzie Prawda Fałsz z ró nych rodowisk 4. Bohaterowie s charakteryzowani w sposób po redni i bezpo redni 5. Narracja w reporta u mo e mie form pierwszo– i trzecioosobow 6. W reporta u niedopuszczalne jest stosowanie rodków artystycznych wła ciwych dla wypowiedzi literackiej 7. W reporta u fakty i opinie uzupełniaj si Strona 6 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 15. (0-1 pkt) Tekst mowy zale nej przekształ na mow niezale n : W tym momencie z gwizdu na ulicy wyłonił si jaki krzyk, e mam dzwoni do Warszawy i powiedzie , e oni protestuj przeciwko podwy ce cen. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ TEKST III N.N. UPRAWIA GIMNASTYK PORANN – Jak co dzie , proponujemy – i raz, i dwa, i trzy – otworzy okno. Kilka gł bokich wdechów. I pierwsze wiczenie: skłony do przodu. Prosz nie usztywnia kr gosłupa. I raz, i dwa, i trzy. Gł boko prosz . Taak. Do samej ziemi. I jeszcze raz. Ta umiej tno – i raz, i dwa, i trzy – mo e si przyda . A teraz szybkie skłony w bok. Jakby uniki. Jakby my chcieli po prostu unikn Spoliczkowania. I raz, i dwa. W lewo. W prawo. Taak, doskonale. Teraz prosz przysiad. Przykucamy, spr aj c si jakby do skoku. Jakby my chcieli skoczy do gardła oprawcy. I raz, i dwa, i trzy. Lecz oczywi cie nie skaczemy. Prosz pozosta w przysiadzie i wsta powoli. I na zako czenie schylamy kilkakrotnie głow : to wyrabia gi tko karku. I raz, i dwa, i trzy. S. Bara czak, Sztuczne oddychanie, Krakowska Oficyna Studentów, Kraków 1980 Strona 7 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 16. (0-2 pkt.) Doko cz zdanie: Sytuacja porannej gimnastyki przedstawiona w wierszu Stanisława Bara czaka to w sensie dosłownym .................................................................................................... . w sensie przeno nym .................................................................................................. . Zadanie 17. (0-1 pkt) Zapisz zdarzenie z tekstu opowiadania Hanny Krall b d ce ilustracj sformułowania z wiersza Stanisława Bara czaka To wyrabia gi tko karku. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ Zadanie 18. (0-1 pkt) Porównanie przykucamy jakby my chcieli skoczy do gardła oprawcy A) mówi o uczuciach podmiotu lirycznego. C) nawi zuje do przeszło ci. B) wiadczy o braku wychowania. D) ukazuje współczesnego człowieka. Zadanie 19. (0-3 pkt.) Podaj trzy umiej tno ci, które potrzebne s w wiecie N.N.? Nie cytuj. • ............................................................................................................................. • ............................................................................................................................. • ............................................................................................................................. Zadanie 20. (0-3 pkt.) W kontek cie tekstu III wyja nij przeno ne znaczenie podanych zwi zków wyrazowych. zgina grzbiet – ............................................................................................................. mie sztywny kark – ...................................................................................................... zgi czyj kark – .......................................................................................................... Strona 8 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 TEKST IV Plakat I do filmu Człowiek z elaza w re . A. Wajdy Plakat II do filmu Człowiek z elaza w re . A. Wajdy Zadanie 21. (0-1 pkt) Sformułuj argument, którym uzasadnisz, e plakat II nawi zuje do filmu Człowiek z elaza. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ Zadanie 22. (0-2 pkt.) Wyja nij dwa mo liwe znaczenia u ytego przez twórc plakatu I symbolu pier cienia. • ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. • ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Strona 9 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 23. (0-3 pkt.) Odwołuj c si do wiedzy o gatunkach filmowych podaj po jednym argumencie uzasadniaj cym prawdziwo • poni szych stwierdze . Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to dramat psychologiczny, ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. • Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to film fabularny, ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. • Film Teresy Kotlarczyk Prymas. Trzy lata z tysi ca to film historyczny, ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. TEKST V [...] Jest 24 lipca 1944 roku. Jak e pi kne s te młodziutkie dziewcz ta, jak wie e, jak wygl daj wypiel gnowane. Mama kr przypnie kwiat. Mama wie, jak ci y mi dzy nimi, tej poprawi fałdk , tamtej kie maj ycie, jak chodz po brzegu n dzy i po brzegu mierci. [...] mama patrzy na t gromad chłopczy sk i wie, e Romek jest stró em nocnym, Ada handluje walutami, Piotru pracuje przy obrabiarce, tamten wysoki je dził jaki czas riksz , a ten utrzymywał si ze szklenia okien. Zarobki i kursy, i akcja konspiracyjna – silny to potrójny eliksir ycia wida , bo te chłopaki wydaj si mamie królewiczami. Sk d, po pi ciu latach poni enia – te oczy błyszcz ce, jasny wzrok, szeroki u miech? Mama jest upojona jak za tamtych dziecinnych wieczorków. Tylko tam kiełkowały te ro linki ludzkie, a tutaj wywaliło si zielsko mocne, zielsko czepliwe, nabrzmiałe fantazj [...] Krysia jest w siódmym niebie. Nastawiła płyt panna Krysia?”. Poprosił j w pierwsz par ulubionego mazura: „Czy pozwoli wodzirej, Tadzio Rzewuski z Sielca, towarzysz tylu konnych eskapad. [...] Druga para: Krzy Ło , te z Lubelskiego. Towarzysz zabaw dziecinnych, uczestnik kinderbalików w tym tu Domeczku. I Aniela Zał ska. Fala platynowych włosów. Kole anka z uniwersytetu, która przylgn ła do Domeczku, zwłaszcza po rozstrzelaniu brata na Pawiaku. Trudniła si , poza nauk , przewo eniem broni. [...] Strona 10 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Siódma para: to Ada Grocholski, ów przeskakuj cy przez furt Domeczku po godzinach policyjnych, i Ewunia Matuszewska, znana Domeczkowi od pierwszego tchnienia, przed pierwszym tchnieniem, z której matk , Stasi Kuszelewsk , King wyta cowywał na uczniowskich wieczorkach [...] Ewunia – br zowe loczki, szafirowe oczy, uroczy u miech, pogr Ewunia wkładała bro ona nie tylko w pracy medycznej, ale i w konspiracji. w r ce zamachowcom w ostatnich chwilach przed akcj , wykradała z poci gów dzieci zrabowane w pacyfikacji zamojskiej, wywo one do Niemiec. Pantofelki dziewcz t migaj po trawie w refleksach bij cych z okien. Mama z przera eniem konstatuje, e kiedy okno salonu buchn ło mazurem, zapomniano zgasi wiatło. W Warszawie obowi zuje zaciemnienie. W domach osiedla otwieraj si czarne luki, niewidzialne głowy staraj si rozezna , czym kipi ten ogródek za murem. Ale zasłaniane okno gasi błyski, to co za murem nalewa si smoł nocy. Zostawiony sam sobie patefon usiłuje jeszcze wyci gn – Mazur to ostatni... M. Wa kowicz, Ziele na kraterze, Instytut Wydawniczy Pax, 1983 Zadanie 24. (0-1 pkt) Efekt unaoczniaj cej relacji uzyskuje Melchior Wa kowicz mi dzy innymi poprzez A) wymienienie postaci z imienia i nazwiska. B) umiejscowienie zdarze w Domeczku. C) przywołanie wspomnienia. D) zastosowanie czasu tera niejszego. Zadanie 25. (0-3 pkt.) W dwóch - trzech zdaniach wyja nij metaforyczny sens tytułu powie ci Melchiora Wa kowicza. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ Strona 11 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 26. (0-2 pkt.) Wypisz z tekstu dwa przykłady wiadcz ce o tym, e autor zastosował kontrast. • ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. • ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Zadanie 27. (0-1 pkt.) Słowo Domeczek u yte przez autora jest A) zdrobnieniem. C) wyrazem pokrewnym do słowa dom. B) nacechowane stylistycznie. D) wszystkie odpowiedzi s poprawne. Zadanie 28. (0-2 pkt.) Z podanego ni ej zdania wpisz do tabeli wyrazy z grupy podmiotu i grupy orzeczenia. Poprosił j w pierwsz par wodzirej, Tadzio Rzewuski z Sielca, towarzysz tylu konnych eskapad. Grupa podmiotu Grupa orzeczenia Zadanie 29. (0-3 pkt.) Zast p jednym przymiotnikiem podane ni ej cechy bohaterów: • pi kne, wie e i wypiel gnowane - .................................................................... • szeroki u miech, jasny wzrok, oczy błyszcz ce - .............................................. • nabrzmiałe fantazj - .......................................................................................... Strona 12 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 30. (0-1 pkt) W wypowiedzeniu I Aniela Zał ska. Fala platynowych włosów. podkre lone stwierdzenie to A) peryfraza. B) parafraza. C) przeno nia. D) paradoks. Zadanie 31. (0-1 pkt) Globalizacja to A) upowszechnianie nowych technologii np. Internetu. B) zacie nianie wi zów kulturowych i ekonomicznych mi dzy krajami. C) upowszechnianie postaw i warto ci na skal ogólno wiatow . D) otwieranie rynków pracy dla bezrobotnych przez kraje UE. Zadanie 32. (0-1 pkt) Przeciwie stwem zjawiska homogenizacji kultury jest A) jednorodno . C) ró norodno . B) monotematyczno . D) demokratyzacja. Zadanie 33. (0-2 pkt) Czy zjawisko globalizacji, o którym pisze autor artykułu „Kto ty jeste ?” pozytywnie czy negatywnie wpływa na współczesn kultur ? Jednym argumentem uzasadnij swoje stanowisko w tej sprawie. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. Strona 13 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 Zadanie 34. (0-17 pkt.) Zredaguj artykuł, w którym odpowiesz na pytanie, kto zasługuje na miano bohatera współczesnych czasów. Odwołaj si do własnych obserwacji, dwóch wybranych tytułów ksi ek z listy lektur oraz filmu. Twoja praca nie mo e by krótsza ni połowa wyznaczonego miejsca. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. Strona 14 z 15 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007 ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. Strona 15 z 15