Informacja o kształceniu cudzoziemców w polskim

Informacja o kształceniu cudzoziemców w polskim systemie oświaty
Warunki podejmowania nauki przez cudzoziemców w polskich szkołach są określone
przepisami art. 94a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U.
z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjmowania osób niebędących
obywatelami polskimi do publicznych przedszkoli, szkół, zakładów kształcenia
nauczycieli i placówek oraz organizacji dodatkowej nauki języka polskiego
dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju pochodzenia
(Dz. U. 2010, Nr 57, poz. 361).
Cudzoziemcy korzystają z nauki i opieki we wszystkich typach publicznych
przedszkoli i szkół do ukończenia 18 lat lub ukończenia szkoły
ponadgimnazjalnej na warunkach dotyczących obywateli polskich.
Natomiast z nauki w publicznych szkołach dla dorosłych, publicznych szkołach
policealnych, publicznych szkołach artystycznych, publicznych placówkach,
publicznych zakładach kształcenia nauczycieli i publicznych kolegiach pracowników
służb społecznych oraz z kształcenia ustawicznego w formie kwalifikacyjnych kursów
zawodowych korzystają na warunkach dotyczących obywateli polskich:
1) obywatele pozostałych 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, państwa
członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Islandia, Lichtenstein, Norwegia) i
Konfederacji Szwajcarskiej, a także członkowie ich rodzin posiadający prawo pobytu
lub prawo stałego pobytu;
2) osoby pochodzenia polskiego w rozumieniu przepisów o repatriacji;
3) osoby, którym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielono:
- zezwolenia na pobyt stały;
- ochrony uzupełniającej oraz członkowie ich rodzin;
- zgody na pobyt tolerowany;
- zgody na pobyt ze względów humanitarnych oraz członkowie ich rodzin;
- ochrony czasowej;
- zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
- zezwolenia na pobyt czasowy w związku z okolicznością, o której mowa w art. 127,
art. 159 ust. 1, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r.
o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650);
4) osoby, którym nadano status uchodźcy oraz członkowie ich rodzin;
5) członkowie rodzin osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy;
6) osoby posiadające ważną Kartę Polaka;
7) osoby, dla których uprawnienie takie wynika z umów międzynarodowych;
8) osoby, które posiadają kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", wizę
Schengen lub wizę krajową wydaną w celu wykonywania pracy na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
9) stypendyści otrzymujący stypendia Ministra Edukacji Narodowej, organu
prowadzącego szkołę lub dyrektora szkoły.
W świetle przepisu art. 94a ust. 3 ustawy, pozostali cudzoziemcy mogą pobierać
naukę w publicznych szkołach dla dorosłych, publicznych szkołach policealnych,
publicznych szkołach artystycznych, publicznych placówkach, publicznych zakładach
kształcenia nauczycieli i publicznych kolegiach pracowników służb społecznych oraz
z kształcenia ustawicznego w formie kwalifikacyjnych kursów zawodowych na
warunkach odpłatności.
Od dnia 1 maja 2014 r. wysokość odpłatności oraz sposób wnoszenia opłat,
uwzględniający przewidywane koszty kształcenia oraz możliwość całkowitego
lub częściowego zwolnienia z tej odpłatności ustala organ prowadzący szkołę.
Cudzoziemcy podlegający obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, którzy nie
znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania
z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego w formie
dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego. Dodatkową naukę języka
polskiego organizuje gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania
cudzoziemca. Sposób organizacji dodatkowej nauki języka polskiego jest określony
w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie
przyjmowania osób niebędących obywatelami polskimi do publicznych przedszkoli,
szkół, zakładów kształcenia nauczycieli i placówek oraz organizacji dodatkowej nauki
języka polskiego dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju
pochodzenia (Dz. U. 2010, Nr 57, poz. 361).
Cudzoziemcy mogą korzystać także z dodatkowych zajęć wyrównawczych z danego
przedmiotu nauczania przez okres 12 miesięcy.
Łączny wymiar dodatkowych zajęć z języka polskiego i zajęć wyrównawczych nie
może przekroczyć 5 godzin tygodniowo.
Środki potrzebne na wdrożenie opisanych wyżej rozwiązań znajdują pokrycie
w subwencji oświatowej. W przypadku dodatkowych zajęć z języka polskiego,
zaplanowano w niej dodatkowe środki dzięki podniesieniu wag odnoszących się do
dzieci-cudzoziemców korzystających z tych zajęć. Kwota bazowa na jednego uczniacudzoziemca (służąca do obliczania wysokości dotacji dla poszczególnych
samorządów) jest wyższa o około 20-150%, zależnie od łącznej liczby uczniów
korzystających z zajęć w danej szkole (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla
jednostek samorządu terytorialnego w roku 2014).
Cudzoziemcy podlegający obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, którzy nie
znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania
z nauki, mają prawo do pomocy udzielanej przez osobę władającą językiem kraju
pochodzenia, zatrudnioną w charakterze pomocy nauczyciela przez dyrektora szkoły
przez okres nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy.
Dla cudzoziemców podlegających obowiązkowi szkolnemu, placówka dyplomatyczna
lub konsularna kraju ich pochodzenia działająca w Polsce albo stowarzyszenie
kulturalno-oświatowe danej narodowości mogą organizować w szkole,
w porozumieniu z dyrektorem szkoły i za zgodą organu prowadzącego, naukę języka
i kultury kraju pochodzenia.
Ułatwienia dla uczniów niebędących obywatelami polskimi, którzy przystępują
do egzaminów zewnętrznych w roku szkolnym 2014/2015
Sprawdzian i egzamin gimnazjalny egzaminacyjnej z dnia 29 sierpnia 2014 r.
Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji
Uczniowie (słuchacze), którzy w roku szkolnym 2014/2015 są objęci pomocą
psychologiczno-pedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne
związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji
językowej lub ze względu na sytuację kryzysową lub traumatyczną, mogą
przystąpić do sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego w warunkach
dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości
psychofizycznych, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej wydanej
zgodnie z trybem określonym w § 37 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562, ze zm.).
Egzamin maturalny – Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
z dnia 29 sierpnia 2014 r.
Absolwenci, którzy w roku szkolnym 2014/2015 byli objęci pomocą psychologicznopedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne związane
z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji językowej
lub ze względu na sytuację kryzysową lub traumatyczną, mogą przystąpić do
egzaminu w warunkach dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb edukacyjnych
i możliwości psychofizycznych, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej
wydanej zgodnie z trybem określonym w § 59 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu
oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562, ze zm.)
.
Przydatne materiały
Nauczyciele prowadzący dodatkowe zajęcia lekcyjne z języka polskiego mogą
wykorzystywać niżej wymienione dostępne na stronach internetowych materiały:
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18.02.2011 r. w sprawie
ramowego programu kursów nauki języka polskiego dla cudzoziemców (Dz.U.
Nr 61, poz. 306)
(http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CCAQFj
AA&url=http%3A%2F%2Fisap.sejm.gov.pl%2FDownload%3Fid%3DWDU201106103
06%26type%3D2&ei=qr4OVKykD4avOa2TgcAF&usg=AFQjCNFxBDuO3W2NkQuKq
018Uqsze4v3cA&sig2=Bswxwef6VAaQvU91Fo9yRg&bvm=bv.74649129,d.ZWU)
2. Ku wielokulturowej szkole w Polsce. Pakiet edukacyjny z programem
nauczania języka polskiego jako drugiego dla I, II i III etapu edukacyjnego (w
szkołach m. st. Warszawy)
(http://www.wlaczpolske.pl/wielokulturowaszkola.pdf)
3. Podręcznik internetowy „Włącz Polskę!” (http://wlaczpolske.pl/) - zbiór zasobów
edukacyjnych stworzonych do budowy podręczników dla uczniów szkół polskich na
całym świecie. Strona internetowa www.wlaczpolske.pl, na której znajduje się
podręcznik, jest narzędziem pozwalającym tworzyć zindywidualizowane zestawy
treści dostosowane do wieku i poziomu znajomości języka polskiego uczniów.
Dostępne materiały obejmują nauczanie wczesnoszkolne, język polski, wiedzę
o Polsce oraz historię i geografię Polski
Dyrektorzy szkół, nauczyciele, uczniowie i rodzice mogą znaleźć przydatne
informacje związane z przyjmowaniem i nauką cudzoziemców w szkołach, m.in., na
stronach:
Pakiet powitalny dla uczniów cudzoziemskich i ich rodziców (opracowany przez
Biuro Edukacji m. st. Warszawy w partnerstwie ze Szkołą Podstawową nr 211
w Warszawie oraz z Gimnazjum nr 14 w Warszawie) - dostępny w języku polskim,
rosyjskim, ukraińskim, czeczeńskim, angielskim, wietnamskim
http://www.uchodzcydoszkoly.pl/index.php?pid=4&id=140
Poradnik szkolny dla uczniów cudzoziemskich i ich rodziców (poradnik
opracowany w ramach projektu Poznajmy się – Lesznowola gminą wielu kultur) dostępny w języku wietnamskim i chińskim
http://www.miedzykulturowa.org.pl/cms/edc_media/Structure/Item439/TinyFiles/Poradnik-szkolny-dla-uczniow-cudzoziemskichplpolski.pdf
Dziecko migranckie w naszej klasie. Rekomendacje nauczycieli dla nauczycieli
(publikacja przygotowana w ramach projektu „Międzykulturowa szkoła w
wielokulturowej społeczności” realizowanego przez Międzynarodową Organizację do
spraw Migracji (IOM) w partnerstwie z Urzędem m.st. Warszawy i Kuratorium
Oświaty w Warszawie)
http://biblioteka.womczest.edu.pl/images/stories/webowa_biblioteka/przedszkole/dzie
cko_migranckie_w_naszej_klasie.pdf
Edukacja wobec wyzwań migracyjnych
http://www.ore.edu.pl/stronaore/index.php?option=com_content&view=article&id=615&Itemid=1209
Materiały dotyczące edukacji wobec wyzwań migracyjnych
http://www.ore.edu.pl/stronaore/index.php?option=com_phocadownload&view=category&id=98:materiay-dot.edukacji-wobec-wyzwa-migracyjnych&Itemid=1208
Autobiografia spotkań międzykulturowych
http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=307&from=publication
Inny w polskiej szkole. Poradnik dla nauczycieli pracujących z uczniami
cudzoziemskimi
http://www.uchodzcydoszkoly.pl/files/inny_tresc.pdf
Praca z uczniem cudzoziemskim - Przewodnik dobrych praktyk
http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CD4QFjA
B&url=http%3A%2F%2Fwww.comenius.org.pl%2Fsites%2Fcomenius%2Ffiles%2Fu
pload%2Fu6%2Fpraktyki-wersja-drukpop.pdf&ei=XwV_U9_KLery7Aa8jICABA&usg=AFQjCNHMbQ1t66WTaouyq165j4_b2
fGyvA&sig2=AjJSonbJkq_d-KZ9BHWG2g
Strona internetowa PAH Uchodźcy do szkoły
http://uchodzcydoszkoly.pl/index.php?pid=1
Wracam do szkoły – poradnik szkoła podstawowa część I
http://powroty.otwartaszkola.pl/file.php/1/przewodniki/przewodnik1.pdf
Wracam do szkoły – poradnik szkoła podstawowa część 2
http://powroty.otwartaszkola.pl/file.php/1/przewodniki/przewodnik2.pdf
Kultura w sieci dla dzieci – portal Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego
http://www.kula.gov.pl/
Polskie Dzieje - portal historyczny Polskiej Agencji Prasowej
http://polskiedzieje.pl/
Materiały Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie
(https://kursy.pcn.lublin.pl/kb.html)