Sprawozdanie za rok 2011 - Biuro do Spraw Substancji i

Sprawozdanie za rok 2011 - Biuro do Spraw Substancji i

BIURO
DO SPRAW SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
ul. Dowborczyków 30/34; 90-019 Łódź, tel. 42 25 38 400/fax.: 42 25 38 444
e-mail: [email protected]
www.chemikalia.gov.pl
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
INSPEKTORA DO SPRAW SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
za rok 2011
Łódź, dnia 28 lutego 2012 r.
1
Spis treści
I. Wstęp ..................................................................................................................................... 5
II. Struktura, pracownicy Biura do spraw Substancji Chemicznych oraz niektóre z
podjętych działań administracyjnych..................................................................................... 8
1. Struktura organizacyjna............................................................................................... 8
2. Pracownicy, kwalifikacje, poszerzanie wiedzy ........................................................... 9
3.
Przetargi ....................................................................................................................... 12
4. Doskonalenie jakości pracy urzędu ........................................................................... 14
III.
Realizacja zadań w 2011 r. ......................................................................................... 17
1. Substancje chemiczne stwarzające zagrożenie i mieszaniny niebezpieczne .......... 17
1.1. Informowanie o mieszaninach niebezpiecznych ................................................... 17
1.2.Udzielanie zgody na zastosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej
.......................................................................................................................................... 19
2. Detergenty ....................................................................................................................... 20
3. Prekursory narkotyków kategorii 2 ............................................................................. 21
4. Eksport i import niektórych niebezpiecznych substancji ........................................... 22
5. Działania w zakresie Dobrej Praktyki Laboratoryjnej ........................................... 24
6. Rozporządzenia REACH i CLP .................................................................................... 28
6.1. Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH i CLP ........................................... 28
6.2. Współpraca z Komisją Europejską i państwami członkowskimi ....................... 32
6.2.1. Komitet ds. REACH ............................................................................................. 32
6.2.2. Spotkania urzędów właściwych ds. REACH i CLP (CARACAL) ................... 35
6.2.3. Inne działania we współpracy z Komisją Europejską ...................................... 37
6.3. Współpraca z Europejską Agencją Chemikaliów (ECHA) ................................. 38
6.3.1. Działania w ramach komitetu państw członkowskich ...................................... 38
6.3.2. Działania w ramach Komitetu ds. Oceny Ryzyka (RAC)................................. 40
6.3.3. Działania w ramach Komitetu ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych (SEAC)
.......................................................................................................................................... 44
6.3.4. Zabezpieczenie elektronicznej komunikacji z Europejską Agencją
Chemikaliów ................................................................................................................... 45
6.3.5 Działania w ramach Sieci Przekazywania Informacji o Ryzyku (RCN) ......... 47
6.3.6. Inne działania we współpracy z Europejską Agencją Chemikaliów ............... 47
6.4 Współpraca z partnerami w Polsce w ramach REACH i CLP ............................ 51
6.5 Współpraca z partnerami w Polsce w pozostałym zakresie ................................. 52
7. Substancje w formie nano.............................................................................................. 53
8. Działania w ramach Rady Unii Europejskiej i Przewodnictwo Polski w Radzie
Unii Europejskiej................................................................................................................ 54
8.1. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Środowiska .................................... 56
2
8.2. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Międzynarodowych Aspektów
Ochrony Środowiska-Chemikalia (WPIEI Chemicals) .............................................. 58
8.3. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Harmonizacji Technicznej
(detergenty oraz prekursory środków wybuchowych) ............................................... 60
8.3.1. Detergenty ............................................................................................................. 60
8.3.2. Prekursory środków wybuchowych ................................................................... 62
8.3.3. WPIEI (Basel) i WPIEI (Synergies) .................................................................... 63
9. Działania w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) ... 64
10. Współpraca międzynarodowa ..................................................................................... 68
10.1. Konwencja rotterdamska, Konwencja sztokholmska oraz synergia między
trzema Konwencjami - bazylejską, rotterdamską i sztokholmską ............................ 68
10.1.1. Konwencja rotterdamska .................................................................................. 68
10.1.2. Konwencja sztokholmska .................................................................................. 69
10.2. Strategiczne Podejście do Międzynarodowego Zarządzania Chemikaliami
(SAICM) .......................................................................................................................... 70
10.3. Międzyrządowy Komitet Negocjacyjny ds. przyszłej konwencji rtęciowej
(INC-3)............................................................................................................................. 73
10.4. Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Zrównoważonego Rozwoju.................. 76
10.5. Międzyrządowe Forum ds. Bezpieczeństwa Chemicznego (IFCS) ................... 76
10.6. Podkomitet Ekspertów ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu
Klasyfikacji i Oznakowania (GHS) .............................................................................. 76
10.7. HELCOM. Projekt COHIBA.............................................................................. 78
10.8. Specjalny Sprawozdawca Organizacji Narodów Zjednoczonych ds.
szkodliwych efektów przemieszczania i składowania toksycznych oraz
niebezpiecznych produktów i odpadów na przestrzeganie praw człowieka ............ 79
11. Działania pomocowe ..................................................................................................... 80
11.1. Działania prowadzone w ramach programu Polska Pomoc 2011 ..................... 80
11.2. Udział w innych działaniach pomocowych.......................................................... 85
12. Współudział w działalności legislacyjnej.................................................................... 86
12.1 Współudział w działalności legislacyjnej w Polsce .............................................. 86
12.2 Współudział w działalności legislacyjnej w Unii Europejskiej .......................... 88
13.1. Strony internetowe ................................................................................................ 89
13.2. Dni otwarte Krajowego Centrum Informacyjnego ds. REACH i CLP ........... 98
13.3. Warsztaty/szkolenia dla organów nadzoru ......................................................... 98
13.4 Inne warsztaty/szkolenia/konferencje ................................................................ 100
13.5 Biuletyn Biura do spraw Substancji Chemicznych - Chemia, Zdrowie,
Środowisko .................................................................................................................... 101
IV. Część Finansowa ............................................................................................................ 103
1. Tytuły wykonywanych dochodów, prawidłowość i terminowość ich pobierania ... 103
3
2. Omówienie wydatków bieżących pod względem ich zgodności z planowanym
przeznaczeniem................................................................................................................. 103
3. Wyszczególnienie tytułów zobowiązań wraz z podaniem terminów i przyczyn ich
powstania........................................................................................................................... 108
4. Wysokość i terminy przekazywania dotacji budżetowych, stopień ich wykorzystania
i zgodność z przeznaczeniem ........................................................................................... 108
5. Dotacje budżetowe na zakupy inwestycyjne .............................................................. 108
4
I. Wstęp
Inspektor do spraw Substancji Chemicznych, zwany dalej „Inspektorem”, jest centralnym
organem administracji rządowej, właściwym w sprawach substancji i ich mieszanin. Działa
w oparciu o ustawę z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
(Dz. U. Nr 63, poz. 322). Zgodnie z przepisami tej ustawy, w dniu 8 kwietnia 2011 r.,
nastąpiło przekształcenie na zasadzie sukcesji generalnej Inspektora do Spraw Substancji
i Preparatów Chemicznych, tj. organu utworzonego przepisami Rozdziału 2 ustawy z dnia 11
stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz.
1222; z 2010 r. Nr 107, poz. 679 i Nr 182, poz. 1228), w Inspektora do spraw Substancji
Chemicznych.
Inspektor jest organem, nad którym nadzór sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia,
który go powołuje spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru,
po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw gospodarki i ministra właściwego do
spraw środowiska. Minister właściwy do spraw zdrowia odwołuje Inspektora, po zasięgnięciu
opinii ministrów właściwych do spraw gospodarki i do spraw środowiska. Inspektor realizuje
swoje zadania przy pomocy Biura do spraw Substancji Chemicznych, zwanego dalej
„Biurem”, którym kieruje i reprezentuje je na zewnątrz. Zadania Inspektora określone są
w ustawie o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz w statucie Biura nadanym
zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2009 r. w sprawie nadania statutu Biuru
do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, które zostało uchylone z dniem 9 kwietnia
2012 r. i zastąpione przez rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 kwietnia 2012 r.
w sprawie nadania statutu Biuru do spraw Substancji Chemicznych (Dz. U. poz. 384).
Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie
szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 248, poz. 1495, z późn. zm.)
Inspektor jest nadzorowany przez Ministra Zdrowia. Stosownie do zarządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego
Ministerstwa Zdrowia (Dz. Urz. Min. Zdrow. Nr 13, poz. 68), z ramienia Ministerstwa
Zdrowia, w ramach prowadzenia spraw w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin,
z Biurem współpracuje Departament Zdrowia Publicznego.
5
W oparciu o przepisy ww. ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, statut
Biura, niektóre inne ustawy i rozporządzenia unijne oraz decyzje o powierzeniu określonych
zadań, do zadań Inspektora w 2011 r. należało:
gromadzenie danych dotyczących mieszanin niebezpiecznych lub mieszanin
stwarzających zagrożenie oraz dostarczanych przez Europejską Agencję Chemikaliów
(zwaną dalej „Agencją”) informacji dotyczących substancji;
udostępnianie
danych
dotyczących
substancji
niebezpiecznych
i
mieszanin
niebezpiecznych lub substancji stwarzających zagrożenie i mieszanin stwarzających
zagrożenie służbom medycznym i ratowniczym;
pełnienie funkcji właściwego organu wyznaczonego do wykonywania, określonych
w przepisach Unii Europejskiej, zadań administracyjnych dotyczących wywozu
i przywozu niebezpiecznych chemikaliów i współpraca w tym zakresie z innymi
państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz z Komisją Europejską;
pełnienie funkcji właściwego organu wyznaczonego do wykonywania, określonych
w przepisach Unii Europejskiej, zadań administracyjnych dotyczących detergentów
i współpraca w tym zakresie z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej,
Konfederacją
Szwajcarską
lub
państwami
członkowskimi
Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronami umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym oraz Komisją Europejską;
pełnienie funkcji właściwego organu określonego w art. 8 rozporządzenia
nr 648/20041,
w
art.
121
rozporządzenia
nr
1907/20062,
zwanego
dalej
rozporządzeniem REACH, w art. 43 rozporządzenia nr 1272/20083 zwanego dalej
rozporządzeniem
CLP
oraz
wyznaczonego
organu
krajowego
określonego
w art. 4 rozporządzenia nr 689/20084 zwanego dalej rozporządzeniem PIC;
utworzenie w Biurze i prowadzenie Krajowego Centrum Informacyjnego zgodnie
z art. 124 rozporządzenia REACH oraz art. 44 rozporządzenia CLP;
1
Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów, Dz.
Urz. UE L 104 z 8.4.2004, str. 1.
2
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji
Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG,
93/67/EWG, 93/105/EWG i 2000/21/WE, Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1; Dz. Urz. UE L 136 z 29.05.2007, str. 3.
3
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006, Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1.
4
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczące wywozu
i przywozu niebezpiecznych chemikaliów, Dz. Urz. UE L 204 z 31.7.2008, str. 1.
6
współpraca z organizacjami międzynarodowymi w zakresie substancji i mieszanin;
przyjmowanie
i
gromadzenie
danych
dotyczących
prekursorów
kategorii
2 określonych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
(Dz. U. z 2012 r. poz. 124, z późn. zm.);
ustalanie programu monitorowania zgodności z zasadami Dobrej
Praktyki
Laboratoryjnej, kontrola i weryfikacja spełniania przez jednostki badawcze
wykonujące badania substancji lub ich mieszanin zasad Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej, rewizja prowadzonych w tych jednostkach badań w celu oceny ich
zgodności z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej oraz wydawanie decyzji
stwierdzającej odpowiednio, spełnianie lub niespełnianie zasad Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej i potwierdzanie spełniania zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej
poprzez wydanie certyfikatu Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i wpis do wykazu
certyfikowanych jednostek badawczych;
wykonywanie innych zadań nałożonych przez ministra właściwego do spraw zdrowia;
a ponadto:
o współpraca przy pracach legislacyjnych dotyczących substancji chemicznych
i ich mieszanin,
o rozpowszechnianie wiedzy na temat zagrożeń chemicznych i ich kontroli.
W zakresie działań o charakterze administracyjnym Inspektor:
może w drodze decyzji zakazać, na czas określony, wprowadzania do obrotu mieszanin
stwarzających niedopuszczalne zagrożenie dla zdrowia człowieka lub środowiska;
wydaje, w drodze decyzji, jednostkom badawczym certyfikat wskazujący, że spełniają
wymagania określone zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej;
wydaje zgodę albo odmawia wydania zgody, w drodze decyzji, na zastosowanie
alternatywnej
nazwy
rodzajowej
składnika
mieszaniny
niebezpiecznej
na
jej
oznakowaniu;
przekazuje stronom zainteresowanym decyzję państwa spoza Unii importujące z Polski
substancje podlegającą procedurze uprzedniej zgody na eksport(procedurze PIC), czy
wydaje zgodę na przyjęcie takiej substancji;
może zakazać, w drodze decyzji, na określony czas, wprowadzania do obrotu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej detergentu lub środka powierzchniowo czynnego
stwarzającego zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia człowieka, lub zagrożenie dla
środowiska.
7
II.
Struktura,
Chemicznych
pracownicy
oraz
Biura
niektóre
do
z
spraw
podjętych
Substancji
działań
administracyjnych
1. Struktura organizacyjna
Biuro zostało utworzone w oparciu o ustawę z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322). Zgodnie z przepisami tej ustawy,
w dniu 8 kwietnia 2011 r., nastąpiło przekształcenie na zasadzie sukcesji generalnej Biura do
Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, tj. urzędu utworzonego przepisami
Rozdziału 2 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222; z 2010 r. Nr 107, poz. 679 i Nr 182, poz. 1228), w Biuro
do spraw Substancji Chemicznych. Struktura organizacyjna Biura na dzień 31 grudnia
2011 r., obejmuje trzy departamenty merytoryczne, tj. Departament do Spraw Oceny Ryzyka,
Departament do Spraw Substancji i Preparatów Niebezpiecznych oraz Departament do Spraw
Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i dwie jednostki służące obsłudze administracyjnej urzędu,
tj. Biuro Prawne i Biuro Administracyjno-Finansowe. Poniżej został zamieszczony schemat
funkcjonalny struktury organizacyjnej Biura.
8
Rys. 1. Schemat funkcjonalny struktury organizacyjnej Biura.
Biuro do spraw Substancji Chemicznych ma siedzibę w Łodzi przy ul. Dowborczyków 30/34.
2. Pracownicy, kwalifikacje, poszerzanie wiedzy
Na dzień 31 grudnia 2011 r. w Biurze, łącznie z Inspektorem do spraw Substancji
Chemicznych oraz Dyrektorem Generalnym, było zatrudnionych 35 osób, w tym 6 osób
w grupie nie objętej mnożnikowym systemem wynagrodzenia i 28 członków korpusu służby
cywilnej, w tym 3 urzędników mianowanych. Niektóre osoby były zatrudnione w niepełnym
wymiarze.
W 2011 roku stosunek pracy został rozwiązany z czterema osobami. Jedna z tych osób
znalazła zatrudnienie w Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach, a jedna przeszła na
emeryturę. Jednocześnie do Biura przyjęto jedną osobę na stanowisko w służbie cywilnej
i dwie osoby na stanowiska nieobjęte mnożnikowym systemem wynagradzania. Na dzień
9
31 grudnia 2011 r. pracownicy Biura (wraz z Inspektorem i Dyrektorem Generalnym)
posiadali następujące stopnie lub tytuły naukowe:
pracownicy z tytułem profesora – 1 osoba;
pracownicy ze stopniem doktora – 11 osób;
pracownicy ze stopniem magistra lub równoważnym – 20 osób;
pracownicy bez wykształcenia wyższego – 3 osoby.
Wśród osób bez wykształcenia wyższego dwie osoby studiują na studiach licencjackich.
Ponadto:
jeden pracownik kontynuuje dodatkowe studia magisterskie na kierunku prawo, a drugi
dodatkowe studia licencjackie na kierunku biologia, oba na Uniwersytecie Łódzkim;
jeden z pracowników ukończył uzupełniające studia magisterskie na kierunku Zarządzanie
Zasobami Ludzkimi w Społecznej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania
w Łodzi;
jeden pracownik Biura kontynuuje aplikację radcowską prowadzoną przez Okręgową Izbę
Radców Prawnych w Łodzi;
jeden pracownik otworzył w czerwcu 2011 roku przewód doktorski w Instytucie Centrum
Zdrowia Matki Polki w Łodzi;
W ramach studiów podyplomowych jeden pracownik Biura ukończył dwusemestralne studia
podyplomowe w zakresie „Bezpieczeństwo w użytkowaniu i zarządzaniu substancjami
chemicznymi” i jeden pracownik ukończył dwusemestralne studia podyplomowe w zakresie
„Rachunkowość Małych i Średnich Przedsiębiorstw”, oba organizowane przez Uniwersytet
Łódzki.
W ramach podyplomowych studiów zagranicznych jeden pracownik ukończył, finansowany
w części przez Komisję Europejską, kurs „European Toxicological Risk Assessment Training
– TRISK”, organizowany przez pięć uczelni – Uniwersytet w Mediolanie, Uniwersytet
w Surrey, Karolinska Institut w Sztokholmie, Uniwersytet w Düsseldorfie i Uniwersytet
w Utrechcie. Kurs składał się z ośmiu jednotygodniowych modułów i 150-godzinnego
praktycznego stażu w przedsiębiorstwie (Akzo Nobel) w Holandii, gdzie we współpracy
z pracownikami firmy przygotowywał dokumentację rejestracyjną i ocenę bezpieczeństwa
chemicznego w celu rejestracji zgodnie z przepisami REACH dla czterech substancji.
Warunkiem ukończenia kursu był egzamin pisemny oraz obrona raportu powstałego w czasie
10
stażu przed Komisją składającą się z przedstawicieli ww. uczelni oraz przedstawicieli
DG SANCO i Europejskiej Agencji Chemikaliów.
W 2011 roku pracownicy Biura uczestniczyli w szeregu krótkotrwałych szkoleń w kraju i za
granicą. Dziewięciu pracowników Biura uczestniczyło w centralnych szkoleniach
organizowanych przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów (9 kursów) – łącznie
wykorzystano 15 miejsc na tych szkoleniach. W innych krótkotrwałych szkoleniach w kraju
(17 kursów), podwyższających kwalifikacje zawodowe członków korpusu służby cywilnej,
uczestniczyło 10 osób – łącznie wykorzystano 26 miejsc na tych szkoleniach. W
specjalistycznych szkoleniach zagranicznych, podwyższających kwalifikacje niezbędne do
wykonywania zadań Inspektora określonych w ustawie, uczestniczyło 8 osób. Wykaz szkoleń
specjalistycznych za granicą zamieszczono w załączniku nr 1.
Wzorem lat poprzednich, w 2011 roku kontynuowano dla wszystkich pracowników urzędu
szkolenia wewnętrzne. Celem tych szkoleń było przekazywanie informacji o wszystkich
działaniach istotnych dla Biura, w których w ramach wykonywanych zadań uczestniczyli
pracownicy Biura oraz osoby współpracujące z Biurem. Łącznie odbyło się 7 szkoleń,
w każdym z nich uczestniczyło średnio ok. 20 pracowników. Szkolenia dotyczyły:
kontroli zarządczej w Biurze;
substancji zaburzających działanie układu hormonalnego;
substancji chemicznych w tekstyliach;
międzyrządowych negocjacji nad przyszłą konwencją rtęciową;
komitologii, ze szczególnym uwzględnieniem Traktatu Lizbońskiego;
funkcjonalności intranetu Biura;
kalendarza polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Cykl szkoleń wewnętrznych został zawieszony w drugiej połowie roku z uwagi na zadania
Biura związane z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej.
Dodatkowo przeprowadzono trzy szkolenia wewnętrzne dotyczące posługiwania się
najczęściej używanymi w Biurze programami komputerowymi:
MS PowerPoint 2007 - Sztuka prezentacji – szkolenie wewnętrzne – 22 osoby;
MS EXCEL 2010 dla średniozaawansowanych – szkolenie wewnętrzne – 8 osób;
Funkcjonalność nowej wersji elektronicznego systemu obiegu dokumentów w Biurze
„El-dok” – szkolenie wewnętrzne – wszyscy pracownicy.
11
3. Przetargi
W okresie sprawozdawczym przeprowadzono trzy postępowania przetargowe w trybie
przetargu nieograniczonego, w tym dwa w związku z przyznaniem, na podstawie ustawy
budżetowej na 2011 r., środków finansowych na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych
(pismo Ministerstwa Zdrowia: znak MZ-BFI-327-6009-5/MP/11).
Pierwsze
postępowanie
dotyczyło
wykonania
systemu
gromadzenia
informacji
o mieszaninach niebezpiecznych w postaci elektronicznej. W wyniku przeprowadzonego
postępowania przetargowego w trybie przetargu nieograniczonego [art. 39 – 46 ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn.
zm.)] wybrano ofertę firmy COM-PAN SYSTEM Sp. z o.o., ul. Legionowa 19, 01-343
Warszawa.
Drugie postępowanie dotyczyło wdrożenia systemu gromadzenia informacji o mieszaninach
niebezpiecznych w postaci elektronicznej. Przeprowadzono postępowanie przetargowe
w trybie przetargu nieograniczonego (art. 39 - 46 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych). Wybrano ofertę firmy COM-PAN SYSTEM Sp. z o.o., ul. Legionowa
19, 01-343 Warszawa.
Ostatnie postępowanie przetargowe prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego (art. 39 –
46 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych) dotyczyło dostawy biletów
lotniczych krajowych i zagranicznych dla pracowników Biura oraz osób delegowanych przez
Biuro w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. W wyniku przeprowadzonego
postępowania przetargowego wybrano ofertę firmy „TOP Podróże” Ewa Koś, Pl. Zwycięstwa
1, 70-233 Szczecin.
Działając na podstawie zarządzenia nr 16 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 marca 2011 r.
w sprawie wskazania centralnego zamawiającego do przygotowywania i przeprowadzania
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, udzielania zamówień oraz zawierania
umów ramowych na potrzeby jednostek administracji rządowej, Wydział Zamówień
Publicznych Centrum Usług Wspólnych przeprowadził w imieniu Biura do spraw Substancji
Chemicznych postępowania przetargowe w trybie nieograniczonym dotyczące:
12
dostaw papieru do urządzeń drukujących i kopiujących na lata 2011-2013;
sukcesywnego zakupu paliw dla samochodów służbowych jednostek administracji
państwowej w systemie bezgotówkowym na podstawie kart flotowych w latach
2012-2015;
świadczenia usług telefonii mobilnej dla jednostek organizacyjnych administracji
rządowej i innych jednostek (Zamawiających) na okres od dwóch do czterech lat.
Ponadto, stosując procedurę postępowania przy zamówieniach do kwoty 14 000 euro,
przeprowadzono postępowania przetargowe dotyczące:
usługi kompleksowego sprzątania pomieszczeń Biura do spraw Substancji
Chemicznych przy użyciu materiałów i środków chemicznych Wykonawcy,
wykonywanej w okresie 3 stycznia – 31 grudnia 2011 r. Wybrano ofertę firmy
„ATOS” Sp. z o.o. ul. Widzewska 14, 92-229 Łódź;
usługi nieregularnego transportu osobowego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej
pracowników Biura do spraw Substancji Chemicznych i osób wskazanych przez
Biuro. Wybrano ofertę firmy Taxi Nova, Taxi Planeta FM, ul. Sienkiewicza 101/109,
90-301 Łódź;
usługi wykonania oraz dostawy 600 sztuk pamięci przenośnej flash USB (Pendrive)
z odpowiednim oznakowaniem. Wybrano ofertę firmy CZWÓRKA Sp. z o.o., ul. Gen.
M. Bołtucia 26, 05-092 Łomianki;
dostawy urządzenia klasy UTM do ochrony sieci komputerowej Fortigate 110C lub
równoważnego wraz z oprogramowaniem. Wybrano ofertę firmy Intacto Sp. z o.o.,
ul. Wrocławska 20, 91-310 Łódź;
usługi wdrożenia systemu zarządzania jakością zgodnego z normą PN EN ISO
9001:2009. Wybrano ofertę firmy DJB Doradztwo Marcin Chorąży, ul. Oleńki
Bilewiczówny 7/30, 92-437 Łódź;
usługi dostępu do sieci internetowej na łączach stałych. Wybrano ofertę firmy Dialog
Telefonia DIALOG S.A., Plac Jana Pawła II 1, 50-136 Wrocław;
usługi czasowego prawa do korzystania z internetowej publikacji Lex Sigma.
Wybrano ofertę firmy Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., ul. Płocka 5a, 01-231
Warszawa;
13
dostawę multimedialnych urządzeń typu Ipad 2. Wybrano ofertę firmy Hesjan S.C.
Kamil Sosnowski, Michał Więcławski, Aleja Tadeusza Kościuszki 23/25,
90-001 Łódź.
4. Doskonalenie jakości pracy urzędu
W roku 2011 prowadzono audyt wewnętrzny na podstawie art. 274 pkt 4 ustawy z dnia 27
sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). W ramach
audytu wewnętrznego przeprowadzono jedno zadanie zgodnie z planem audytu – Budżet
kosztów oraz działanie doradcze - Audyt zabezpieczeń systemu informatycznego Agencji.
W 2012 roku jednostka planuje dalsze prowadzenie audytu wewnętrznego na podstawie art.
274 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W planie audytu zostały
ujęte 2 zadania:
„Proces zakupu materiałów i usług do 14 000 Euro”;
„Polityka
zarządzania
zasobami
ludzkimi
z
uwzględnieniem
systemu
motywacyjnego”.
W roku 2011 dla zapewnienia realizacji celów Biura w sposób zgodny z prawem, efektywny,
oszczędny i terminowy, została wprowadzona w Biurze kontrola zarządcza. W ramach
prowadzonej kontroli zarządczej przeprowadzono analizę ryzyka na poziomie operacyjnym
i strategicznym działalności jednostki oraz określono cele wraz z adekwatnymi miernikami
ich wykonania. Wdrożono również system monitorowania systemu kontroli zarządczej.
Z uwagi na pierwszy rok obowiązywania systemu kontroli zarządczej trwają prace nad
ciągłym udoskonalaniem procedur wewnętrznych obowiązujących w Biurze.
W roku 2011 Departament do spraw Dobrej Praktyki Laboratoryjnej przygotował i wdrożył
system zarządzania jakością zgodny z normą PN-EN ISO. Departament uzyskał certyfikat
Systemu Zarządzania Jakością nr 2264/1/2011 przyznany przez Polskie Centrum Badań
i Certyfikacji S.A. w zakresie zarządzania procesem kontroli jednostek badawczych
i weryfikacji spełniania przez nie zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej stwierdzający, że
Departament do spraw Dobrej Praktyki Laboratoryjnej spełnia wymagania normy
14
PN-EN ISO 9001:2009 (identycznej z normą ISO 9001:2008). Certyfikat został potwierdzony
przez IQNET – International Certification Network.
Rys. 2. Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:2009 (identycznej
z normą ISO 9001:2008).
W ramach działań administracyjnych usprawniono pracę Biura poprzez wprowadzenie
zarządzeniami Inspektora i Dyrektora Generalnego procedur oraz instrukcji postępowania,
dotyczących w szczególności:
zespołu do spraw ISO w celu wprowadzenia Systemu Zarządzania Jakością
w Departamencie do spraw Dobrej Praktyki Laboratoryjnej;
systemu zarządzania jakością w Departamencie do spraw Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej;
regulaminu, zasad, organizacji i prowadzenia szkoleń oraz doskonalenia zawodowego
w służbie cywilnej w Biurze do spraw Substancji Chemicznych;
15
regulaminu kontroli i weryfikacji zgodności z zasadami Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej – zastąpienie wcześniejszego;
regulaminu obsługi projektów finansowanych lub współfinansowanych ze środków
zewnętrznych realizowanych przez Biuro do spraw Substancji Chemicznych –
zastąpienie wcześniejszego;
ustalenia instrukcji kancelaryjnej i jednolitego rzeczowego wykazu akt – zastąpienie
wcześniejszej instrukcji;
krajowych
podróży
służbowych
pracowników
Biura
do
spraw
Substancji
Biura
do
spraw
Substancji
Chemicznych oraz sposobu ich rozliczania;
regulaminu
dysponowania
funduszem
nagród
Chemicznych;
systemu i warunków współpracy Biura jako jednostki administracji rządowej
z instytucjami analityczno-doradczymi;
powołania Zespołu Autorskiego do współdziałania przy opracowaniu planu
operacyjnego funkcjonowania Biura do spraw Substancji Chemicznych w warunkach
zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa w czasie wojny.
16
III. Realizacja zadań w 2011 r.
chemiczne
1. Substancje
stwarzające
zagrożenie
i
mieszaniny
niebezpieczne
1.1. Informowanie o mieszaninach niebezpiecznych
Do 7 kwietnia 2011 r. obowiązywał art. 23 ustawy z 11 stycznia 2001 o substancjach
i preparatach chemicznych, zgodnie z którym wprowadzenie do obrotu preparatów
niebezpiecznych wymagało poinformowania Inspektora i dostarczenia karty charakterystyki
preparatu. 8 kwietnia 2011 r. weszła w życie ustawa z 25 lutego 2011 r. o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach. Zgodnie z art. 15 tej ustawy, poinformowanie Inspektora
i dostarczenie karty charakterystyki mieszaniny, bądź określonych w pkt. 2 i 3 załącznika II
do rozporządzenia REACH informacji o mieszaninie, jest wymagane w przypadku
wytworzenia lub sprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polski mieszaniny
niebezpiecznej lub stwarzającej zagrożenie. W okresie sprawozdawczym otrzymano 1 866
zgłoszeń, z załączonymi 16 862 kartami charakterystyki, przesłanych przez
623
przedsiębiorstwa. Liczba kart charakterystyk z błędami uniemożliwiającymi wpisanie
mieszaniny do prowadzonej w Biurze bazy mieszanin niebezpiecznych wyniosła w okresie
sprawozdawczym 716 (4% wszystkich zgłoszonych kart). Pracownicy wysłali 142 pisma
z prośbą
o
uzupełnienie
powiadomieniu
właściwych
danych
w
terenowo
kartach
organów
charakterystyki,
Państwowej
przy
jednoczesnym
Inspekcji
Sanitarnej.
W przypadku 71 kart charakterystyki, firmy przedkładające informacje o mieszaninach
uzupełniły dane. W 7 przypadkach, dotyczących braku identyfikacji składnika mieszaniny,
informacje identyfikujące substancje zostały przesłane przez ich dostawców zagranicznych
bezpośrednio do Biura. Konieczność przekazywania do Biura kart charakterystyki mieszanin
niebezpiecznych i ich ocena przez Biuro przyczyniają się, łącznie z działaniami odpowiednich
organów nadzoru, do poprawy jakości kart charakterystyki w Polsce.
17
20000
15000
10000
5000
6415
13281
10973
12168
8461
5138
16862
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Rys. 3. Liczba kart charakterystyki przesłana do Inspektora w latach 2005-2011.
Część informacji zawartych w kartach charakterystyki, tj. nazwa wprowadzającego do obrotu,
nazwa handlowa mieszaniny, składniki mieszaniny (nazwy, numery CAS, WE i indeksowe),
klasyfikacja mieszaniny oraz klasyfikacja ADR, wprowadzane są do komputerowej bazy
mieszanin niebezpiecznych. W dniu 31 grudnia 2011 r. w bazie znajdowały się informacje na
temat 88 160 mieszanin. Informacji tych można poszukiwać po każdym z wyżej
wymienionych parametrów. W przypadku zapytań, informacja przekazywana jest organom
nadzoru. Obecnie istnieje już możliwość udostępniania zgromadzonych w bazie informacji
krajowym centrom toksykologicznym i innym zainteresowanym stronom.
100000
80000
60000
40000
20000
24360
28047
31873
38521
51844
60275
88160
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Rys. 4. Liczba mieszanin w bazie mieszanin niebezpiecznych w latach 2005-2011.
18
2011
W związku z dużym obciążeniem pracowników wpisywaniem danych z kart charakterystyki
do elektronicznej bazy danych, zlecono (w ramach przetargu) przygotowanie elektronicznego
systemu informowania o mieszaninach niebezpiecznych i stwarzających zagrożenie
- ELDIOM. Pracownicy Biura brali aktywny udział w pracach nad funkcjonalnością
i testowaniem bazy ELDIOM. Utworzono grupę, której zadaniem było opracowanie założeń
nowego systemu gromadzenia informacji o niebezpiecznych mieszaninach w formie
elektronicznej, przygotowanie specyfikacji przetargowej, a następnie nadzór merytoryczny
i współpraca z wybranym wykonawcą przy opracowywaniu i wdrażaniu systemu.
Opracowano nową koncepcję procesu zgłaszania informacji o mieszaninach oraz utworzono
dokument
opisujący
o mieszaninach
główne
założenia
niebezpiecznych
lub
nowego
systemu
stwarzających
gromadzenia
zagrożenie,
informacji
umożliwiającego
przedkładanie przez osoby wytwarzające takie mieszaniny lub sprowadzające je z zagranicy,
danych w formie elektronicznej. Z założenia, celem wprowadzenia systemu jest udostępnienie
zgromadzonych w nim informacji o mieszaninach Centrom Informacji Toksykologicznej,
a także upoważnionym organom nadzoru. Z końcem roku 2011 system został wdrożony pod
nazwą Elektroniczna Deklaracja Informacji o Mieszaninach – ELDIOM pod adresem
http://eldiom.chemikalia.gov.pl. W 2012 roku planowane są dalsze testy systemu, w tym
przez przedstawicieli przemysłu, a następnie dalsze prace związane z kolejnymi etapami jego
rozbudowy (m.in. wersja angielska, wersja mobilna, materiały szkoleniowe). Pełne wdrożenie
systemu będzie wymagało zmiany ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, co
planuje się po zakończeniu testowania systemu przez przemysł.
Pracownik Biura brał również udział w pracach grupy roboczej powołanej wspólnie przez
Komisję Europejską i European Association of Poisons Centres and Clinical Toxicologists
(EAPCCT) dla przeanalizowania możliwości harmonizacji przedkładania informacji
o mieszaninach stwarzających zagrożenie zgodnie z art. 45 rozporządzenia CLP. Raport
z prac tej grupy został przekazany Komisji Europejskiej w styczniu 2012 r.
1.2. Udzielanie zgody na zastosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej
Na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322), z uwagi na tajemnicę handlową, Inspektor wydaje
zgodę na umieszczenie na oznakowaniu mieszaniny niebezpiecznej alternatywnej, rodzajowej
nazwy chemicznej składnika niebezpiecznego, jeżeli spełnione są warunki określone
19
w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania
opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych
preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53, poz. 439). W 2011 r. Inspektorowi przedłożono jeden
wniosek o zastosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej dla 1 substancji w 12 mieszaninach.
Wniosek został pozytywnie rozpatrzony i wydano zgodę na zastosowanie alternatywnej
nazwy rodzajowej zgodnie z wnioskiem wnioskodawcy.
Ponadto, w 2011 r. do Inspektora wpłynęło 8 zgłoszeń z 6 firm zagranicznych, posiadających
zgodę urzędów właściwych innych państw członkowskich na stosowanie alternatywnej nazwy
rodzajowej dla łącznej liczby 15 substancji w 215 mieszaninach. Siedzibami urzędów,
których kopie zgody na stosowanie nazw alternatywnych przedłożono, były Niemcy, Szwecja
i Belgia.
Pracownik Biura brał udział w zorganizowanych przez Europejską Agencję Chemikaliów
warsztatach na temat doświadczeń w postępowaniu z wnioskami o udzielenie zgody na
stosowanie nazwy alternatywnej substancji w mieszaninie – „Workshop on handling requests
for use of an alternative name of a substance in a mixture.”
2. Detergenty
Inspektor jest właściwym organem, odpowiedzialnym za wymianę informacji z Komisją
Europejską i innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej w zakresie funkcjonowania
rozporządzenia (WE) nr 648/2004 w sprawie detergentów. W 2011 r. pracownicy Biura brali
udział w pracach legislacyjnych nad projektem nowego unijnego rozporządzenia mającego na
celu wprowadzenie ograniczeń zawartości fosforanów i innych związków fosforu
w detergentach piorących wykorzystywanych w gospodarstwach domowych. Szczegółowy
opis działań w sprawie projektu rozporządzenia został opisany w rozdziale 8. Działania
w ramach Rady Unii Europejskiej i przewodnictwo Polski w Radzie Unii Europejskiej.
20
3. Prekursory narkotyków kategorii 2
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych
i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322), Inspektor jest odpowiedzialny za przyjmowanie
i gromadzenie danych dotyczących prekursorów kategorii 2, określonych w ustawie z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124, z późn. zm.).
Na podstawie art. 44 ust. 4 ww. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, Inspektor jest
odpowiedzialny za prowadzenie rejestru podmiotów wprowadzających do obrotu prekursory
narkotyków kategorii 2 oraz powiadamianie o zgłoszeniu właściwego państwowego
powiatowego inspektora sanitarnego. Zadania te Biuro wykonuje w oparciu o bezpośrednio
obowiązujące:
rozporządzenie (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego
2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych5;
rozporządzenie Komisji (WE) nr 1277/2005 z dnia 27 lipca 2005 r. ustanawiające
przepisy wykonawcze dotyczące rozporządzenia (WE) nr 273/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych
i rozporządzenia Rady (WE) nr 111/2005 określającego zasady nadzorowania handlu
prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi6;
rozporządzenie Rady (WE) nr 111/2005 określające zasady nadzorowania handlu
prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi7.
W wyniku realizacji tego zadania w okresie sprawozdawczym:
przyjęto szesnaście zgłoszeń dotyczących dwudziestu czterech miejsc wprowadzania
do obrotu prekursorów narkotyków kategorii 2 i poinformowano drogą pisemną
o nadanym numerze zgłoszenia powiatowych inspektorów sanitarnych właściwych dla
miejsca wprowadzenia prekursora do obrotu;
udzielano pisemnych i telefonicznych odpowiedzi na wątpliwości związane z kontrolą
obrotu prekursorami narkotyków kategorii 2.
5
6
7
Rozporządzenie (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie
prekursorów narkotykowych, Dz. Urz. UE L 47 z 18.2.2004, str. 1.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1277/2005 z dnia 27 lipca 2005 r. ustanawiające przepisy wykonawcze dotyczące
rozporządzenia (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prekursorów narkotykowych
i rozporządzenia Rady (WE) nr 111/2005 określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków
pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi, Dz. Urz. UE L 202 z 3.8.2005, str. 7; Dz. Urz. UE L 287M z 18.10.2006, str.
246.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. określające zasady nadzorowania handlu prekursorami
narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi, Dz. Urz. UE L 22 z 26.1.2005, str. 1.; Dz. Urz. UE L 333M
z 11.12.2008, str. 472.
21
4. Eksport i import niektórych niebezpiecznych substancji
Inspektor pełni rolę wyznaczonego organu krajowego w rozumieniu rozporządzenia PIC
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego wywozu i przywozu
niebezpiecznych chemikaliów. Rozporządzenie wdraża w Unii Europejskiej Konwencję
Rotterdamską
w
sprawie
procedury
zgody
po
uprzednim
poinformowaniu
w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi
i pestycydami. W okresie sprawozdawczym prowadzono następujące działania w ramach
zadań wynikających z rozporządzenia PIC:
zgłoszono poprzez bazę danych EDEXIM wywóz 22 substancji i 13 mieszanin z Polski,
z czego 5 substancji i 10 mieszanin wymagało przeprowadzenia procedury wyraźnej
zgody na wywóz zgodnie z rozporządzeniem PIC;
współpracowano z organami celnymi i strażą graniczną w zakresie wymiany informacji na
temat
wywożonych
i
przywożonych
chemikaliów
regulowanych
przepisami
rozporządzenia oraz Konwencji;
udzielono
przedsiębiorcom
kilkudziesięciu
informacji
dotyczących
obowiązków
wynikających z przepisów rozporządzenia, drogą telefoniczną lub za pośrednictwem
poczty elektronicznej;
udzielono, w kilkunastu przypadkach, pomocy przedstawicielom służb celnych w zakresie
wynikającym z przepisów rozporządzenia;
pracownicy Biura uczestniczyli w spotkaniach wyznaczonych organów krajowych
w ramach rozporządzenia PIC.
Niektóre zadania wynikające z rozporządzenia PIC są realizowane przy użyciu Europejskiej
bazy danych dotyczących wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów (EDEXIM).
Baza danych stanowi istotne narzędzie przetwarzania wymogów prawnych i zarządzania nimi
oraz wymiany informacji. Zadania realizowane przy użyciu bazy danych EDEXIM to:
zgłoszenie wywozu chemikaliów niebezpiecznych poprzez wprowadzenie danych
otrzymanych od eksporterów w notyfikacjach eksportowych, co jest warunkiem
umożliwiającym wywóz;
wprowadzanie dokumentów otrzymanych od państw przywozu, będących wyraźną zgodą
na przywóz, uzyskaną w ramach procedury wywozu po uprzednim poinformowaniu;
22
utworzenie nowych kont dla polskich firm wywożących chemikalia poza obszar Unii
Europejskiej (3 konta) oraz nowych kont dla służby celnej;
Ponadto pracownicy Biura regularnie udzielali wskazówek eksporterom i służbom celnym
w zakresie praktycznego wykorzystania bazy EDEXIM.
W ramach rozporządzenia PIC w sprawie wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów
w 2011 r. odbyły się dwa spotkania wyznaczonych organów krajowych. W obu spotkaniach
udział wzięli pracownicy Biura. Główne tematy omawiane w trakcie spotkań to projekt
rozporządzenia zmieniający obecne rozporządzenie PIC, odpowiedzi importowe przesyłane
w imieniu Unii i jej 27 państw członkowskich do Sekretariatu Konwencji rotterdamskiej,
notyfikacje chemikaliów kwalifikujących się do zgłoszenia do objęcia procedurą zgody po
uprzednim poinformowaniu o wywozie przesyłane także do Sekretariatu Konwencji
rotterdamskiej, poradnik do rozporządzenia, baza EDEXIM i zmiany załacznika I do
rozporządzenia PIC.
Temat zmiany załącznika I do rozporzadzenia PIC jest bardzo istotną kwestią. Załącznik
zmieniany jest na bieżąco w celu odzwierciedlenia stanu prawnego danej substancji,
wynikającego z obowiązujących przepisów, w szczególności rozporządzenia REACH.
Zmiany dokonywane są poprzez rozporządzenia, których projekty przedkładane są do
głosowania Komitetowi ds. REACH, powołanemu na mocy art. 133 rozporządzenia REACH.
Zgodnie z przyjętą procedurą, spotkanie wyznaczonych organów krajowych, na czas
głosowania nad projektem rozporządzenia zmieniającego Załącznik I do rozporządzenia PIC,
przekształca się w spotkanie Komitetu ds. REACH.
W dniach 12 kwietnia i 27 września 2011 r. odbyły się dwa spotkania Komitetu ds. REACH.
W trakcie obu spotkań Komitet jednogłośnie zagłosował za przyjęciem rozporządzeń
zmieniających załącznik I do rozporządzenie PIC. Na podstawie pierwszego z przyjętych
rozporządzeń do listy chemikaliów zawartej w załączniku I dopisano pięć nowych substancji,
tj.: 1,3-dichloropropen, ethalfluralin, guazatyna, kwas indolilooctowy, tiobenkarb oraz jedną
usunięto - haloxyfop-R. Na podstawie drugiego rozporządzenia przyjętego przez Komitet
w dniu 27 września 2011 r., do listy w załączniku I dopisano następujące chemikalia:
cyjanamid, dichlobenil, dichloran, etoksyhina, bromek metylu, propizochlor i flurprimidol.
Wykreślone natomiast zostały dwie substancje: triflumuron i triazoksyd.
23
5. Działania w zakresie Dobrej Praktyki Laboratoryjnej
Dobra Praktyka Laboratoryjna (DPL) to wprowadzony w państwach Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz we wszystkich państwach Unii Europejskiej jednolity
system zapewnienia jakości wymaganych prawem nieklinicznych badań laboratoryjnych,
służących ocenie wpływu substancji i preparatów chemicznych na zdrowie i bezpieczeństwo
człowieka oraz na środowisko. System został wprowadzony decyzją Rady OECD
C(81)30/FINAL8, która określiła zasady Dobrej Praktyki Laboratoryjnej oraz system rewizji
badań i kontroli laboratoriów, mające na celu zagwarantowanie wiarygodności i zaufania do
wyników badań wykonywanych na terenie państw członkowskich OECD. Decyzja OECD jest
transponowana do Unii Europejskiej dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady
nr 2004/10/WE9 i 2004/9/WE10. Zgodnie z art. 3 dyrektywy 2004/9/WE, państwa
członkowskie UE wyznaczają organy odpowiedzialne za monitorowanie zgodności
z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej badań przeprowadzanych na ich terytorium.
Organy te kontrolują i weryfikują spełnianie zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej przez
jednostki badawcze na terytorium danego państwa, spełniając jednocześnie funkcję jednostek
odpowiedzialnych wobec innych państw Unii Europejskiej i OECD oraz państw spoza
OECD, które przyjęły w ramach umowy z OECD, decyzję o wzajemnym uznawaniu danych
(MAD). W wyniku audytów zespołów ekspertów OECD oraz UE, system Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej w Polsce, z Biurem jako krajową jednostką monitorującą, został uznany
w 2006 r. jako spełniający międzynarodowe wymagania. Obecnie, podobnie jak w innych
państwach, działanie systemu w Polsce jest sprawozdawane poprzez coroczne raporty,
natomiast następny audyt ekspertów przewidziano w 2016 roku.
Podstawą prawną działania systemu Dobrej Praktyki Laboratoryjnej w Polsce jest
rozdział 4 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
(Dz. U. Nr 63, poz. 322). Poprzez odwołania do tej ustawy w innych ustawach, system
obejmuje także badania produktów leczniczych, środków ochrony roślin, produktów
biobójczych i kosmetyków. Zgodnie z art. 16 ww. ustawy z dnia 25 lutego 2011 r.
8
9
10
Decyzja Rady z dnia 12 maja 1981 r. w sprawie wzajemnego uznawania danych (MAD) przy ocenie chemikaliów
(C(81)30/FINAL, zmieniona decyzją Rady z dnia 26 listopada 1997 r. -C(97)186/FINAL). http://acts.oecd.org, strona
dostępna w dniu 27 listopada 2012 r.
Dyrektywa 2004/10/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie harmonizacji
przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania zasad dobrej praktyki
laboratoryjnej i weryfikacji jej stosowania na potrzeby badań substancji chemicznych (wersja skodyfikowana), Dz. Urz.
UE L 50 z 20.2.2004, str. 44.
Dyrektywa 2004/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie kontroli i weryfikacji dobrej
praktyki laboratoryjnej (DPL) (wersja skodyfikowana), Dz. Urz. UE L 50 z 20.2.2004, str. 28.
24
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, krajową jednostką właściwą do kontroli
i weryfikacji spełniania zasad DPL przez jednostki badawcze jest Biuro do spraw Substancji
Chemicznych. Kontroli i weryfikacji dokonują inspektorzy Dobrej Praktyki Laboratoryjnej,
każdorazowo wyznaczeni przez Inspektora do spraw Substancji Chemicznych.
Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2009 r. w sprawie nadania statutu Biuru
do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, uchylone z dniem 9 kwietnia 2012 r.
i zastąpione przez rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 kwietnia 2012 r. w sprawie
nadania statutu Biuru do spraw Substancji Chemicznych (Dz. U. poz. 384) zobowiązywało
Inspektora do ustanowienia wytycznych dotyczących przeprowadzania kontroli jednostek
badawczych i rewizji badań, w postaci regulaminu kontroli, opublikowanego na stronie
internetowej Biura, który zawierał w szczególności:
częstotliwość przeprowadzania kontroli jednostek badawczych;
uprawnienia inspektorów przeprowadzających kontrolę jednostek badawczych;
szczegółowe procedury kontroli jednostek badawczych w przypadku:
o rutynowej kontroli jednostek badawczych lub kontroli przeprowadzanej na
wniosek właściwych urzędów w Polsce lub państwach OECD;
o kontroli lub rewizji prowadzonych lub zakończonych badań wykonywanych przez
jednostkę badawczą;
zawartość i procedury gromadzenia związanych z kontrolą dokumentacji;
wzór oświadczenia, że placówka została poddana kontroli;
wzór certyfikatu stwierdzającego, że placówka badawcza działa zgodnie z zasadami
Dobrej Praktyki Laboratoryjnej;
treść oświadczeń inspektorów i innych osób związanych z kontrolami jednostek
badawczych o braku powiązań finansowych i zachowaniu poufności uzyskanych
informacji.
Powyższe zobowiązanie wypełnione zostało przez Zarządzenie nr 1/2/DPL/INS/2011
Inspektora z dnia 1 kwietnia 2011 r. w sprawie ustalenia regulaminu kontroli i weryfikacji
zgodności z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. Biuro zatrudnia czterech inspektorów
DPL, przy czym trzech uczestniczy w kontrolach obok realizowania innych zadań Biura,
a czwarty zatrudniony jest w wymiarze 0,6 etatu.
25
W 2011 r. Biuro przeprowadziło łącznie 13 kontroli (8 kontroli rutynowych oraz 5 kontroli
wstępnych) krajowych jednostek badawczych. Wykonano kontrolę rutynową jednostki
badawczej w Indiach.
Inspektor do spraw Substancji Chemicznych, w drodze decyzji, po raz pierwszy potwierdził
spełnianie zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej następującym jednostkom badawczym:
Laboratorium Komórkowe BioCentrum sp. z o. o ul. Bobrzyńskiego 14, 30-348 Kraków;
Bioanalytical Department Azidus Laboratories Ltd. No 23 School Road Rathnamangalam;
Vandalur, Chennai 600048 Indie;
Dział Analityki BLIRT sp. z o.o., ul. Trzy Lipy 1/1.38 , 80-172 Gdańsk;
Centrum Badawczo- Rozwojowe Mabion S.A., ul. Fabryczna 17 , 90-344 Łódź.
Następującym jednostkom po raz kolejny wydano certyfikat:
Zakład Farmakologii Instytutu Farmaceutycznego w Warszawie, ul. Rydygiera 8,
01-793 Warszawa;
Zakład Badań Ekotoksykologicznych Instytutu Przemysłu Organicznego w Warszawie
Oddział w Pszczynie, ul. Doświadczalna 27, 43-200 Pszczyna;
Instytut
Przemysłu
Organicznego
w
Warszawie,
Zakład
Analityczny,
Zakład
Bezpieczeństwa Chemicznego i Elektryczności Statycznej, Zakład Syntezy i Technologii
Substancji Aktywnych, Zakład Materiałów Wysokoenergetycznych, Zakład Stosowania
i Formulacji Pestycydów, ul. Annopol 6, 03-236 Warszawa.
Spełnianie zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej przez w/w jednostki Inspektor potwierdził
wydaniem
certyfikatu
Dobrej
Praktyki
Laboratoryjnej
oraz
wpisem
do
wykazu
certyfikowanych jednostek badawczych.
W dniu 31 grudnia 2011 r., w wykazie jednostek badawczych, które uzyskały certyfikaty
zgodności
z
zasadami
Dobrej
Praktyki
Laboratoryjnej
od
polskiej
jednostki
ds. monitorowania DPL figurowało 19 jednostek badawczych.
Ponadto ważnymi obszarami działalności Biura w zakresie wykonywania zadań związanych
z DPL w 2011 r. były:
przygotowanie i wdrożenie systemu zarządzania jakością zgodnego z normą PN-EN ISO
9001:2009 - certyfikat Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji z dnia 18 października
26
2011 roku w zakresie zarządzania procesem kontroli jednostek badawczych i weryfikacji
spełniania przez nie zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej;
wdrażanie i popularyzacja zasad DPL wśród laboratoriów badawczych, w tym poprzez
przeprowadzenie szkolenia dla jednostek badawczych uczestniczących i ubiegających się
o uczestnictwo w Krajowym Programie spełniania zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej.
W roku 2011 Biuro zorganizowało w swojej siedzibie jedno szkolenie w zakresie
wdrażania systemu w jednostce badawczej, w którym wzięło udział 47 osób;
współpraca z zagranicznymi jednostkami monitorującymi badania w zgodności
z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej poprzez uczestnictwo w spotkaniach Grup
Roboczych ds. Dobrej Praktyki Laboratoryjnej przy OECD i UE;
coroczne sprawozdania o działaniu systemu Dobrej Praktyki Laboratoryjnej w Polsce do
odpowiednich jednostek Unii Europejskiej i OECD.
W 2011 roku pracownicy Biura uczestniczyli w szeregu szkoleń za granicą:
jedna osoba odbyła szkolenie przygotowując do wykonywania zadań inspektora Dobrej
Praktyki Laboratoryjnej. Osoba ta uczestniczyła w szkoleniach w zakresie prowadzenia
kontroli jednostek badawczych oraz procedur aplikacji jednostek do Krajowego Programu
Monitorowania zgodności z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (Holandia, Izrael –
szkolenie organizowane przez OECD);
jedna osoba pełniąca funkcję inspektora Dobrej Praktyki Laboratoryjnej odbyła szkolenie
w Holandii w zakresie prowadzenia kontroli w jednostkach badawczych;
jedna osoba pełniąca funkcję inspektora Dobrej Praktyki Laboratoryjnej odbyła szkolenie
w Izraelu (szkolenie organizowane przez OECD) w zakresie prowadzenia kontroli w
jednostkach badawczych;
dwie osoby wzięły udział w charakterze obserwatora, w kontroli rutynowej w firmie
NOTOX (s-Hertogenbosch, Holandia). Kontrolę rutynową prowadzili Inspektorzy Dobrej
Praktyki Laboratoryjnej z Holandii (Food and Consumer Products Safety Authority
Inspectorate for Health Protection, The Netherlands).
27
6. Rozporządzenia REACH i CLP
Inspektor do spraw Substancji Chemicznych, na mocy art. 12 ust. 1 pkt 3 lit c) ustawy
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, pełni funkcję, zgodnie z art. 121
rozporządzenia
REACH
oraz
art.
43
rozporządzenia
CLP,
właściwego
organu
odpowiedzialnego za wykonywanie zadań przydzielonych właściwym organom na mocy tych
rozporządzeń i za współpracę z Komisją Europejską i Europejską Agencją Chemikaliów we
wdrażaniu tych rozporządzeń.
6.1. Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH i CLP
Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH (Helpdesk), powołane na mocy art. 12 ust. 1 pkt
4 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, zgodnie
z art. 124 rozporządzenia REACH, rozpoczęło swoją działalność 1 czerwca 2007 r. Głównym
zadaniem Krajowego Centrum Informacyjnego jest udzielanie producentom, importerom,
dalszym użytkownikom i wszelkim innym zainteresowanym stronom (zwłaszcza średnim
i małym przedsiębiorstwom) porad i wskazówek dotyczących ich odpowiedzialności
i obowiązków wynikających z przepisów rozporządzenia REACH. W związku z wejściem
w życie dnia 20 stycznia 2009 r. rozporządzenia CLP w sprawie klasyfikacji, oznakowania
i pakowania substancji i mieszanin, Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH rozszerzyło
działalność, tworząc w swojej strukturze Krajowe Centrum Informacyjne ds. CLP, zgodnie
z art.
44
rozporządzenia
CLP
i zaczęło
udzielać
przedsiębiorcom
oraz
innym
zainteresowanym stronom porad i wskazówek odnośnie obowiązków, jakie może na nich
nakładać ten akt prawny. W udzielanie porad zaangażowani byli także inni merytoryczni
pracownicy Biura.
W celu ułatwienia zainteresowanym stronom dostępu do informacji, stworzono funkcjonalne
strony internetowe: www.reach.gov.pl oraz www.clp.gov.pl, na których użytkownik jest
w stanie zapoznać się z wszystkimi istotnymi dokumentami dotyczącymi rozporządzeń
REACH oraz CLP. Strony te na bieżąco są aktualizowane, aby użytkownicy mieli
bezpośredni dostęp do aktualnych informacji i dokumentów. Dzięki mechanizmowi
zadawania pytań drogą elektroniczną istnieje możliwość skierowania pytania do specjalistów,
po uprzednim zarejestrowaniu się i zalogowaniu w serwisie. Strony posiadają także angielską
28
wersję językową. W 2011 roku liczba firm zainteresowanych korzystaniem z pomocy
Centrum wzrosła do 2250, przy czym od stycznia do końca grudnia 2011 r. na stronie
Centrum zarejestrowało się 288 firm. Ponadto w tym okresie, z wykorzystaniem obu
wspomnianych stron, zadano 848 pytań.
300
250
200
159
150
81
147
101
125
83
82
114
97
80
142
100
60
114
50
63
102
91
79
89
44
81
52
49
46
38
0
Pytania zadane telefonicznie
Pytania zadane przez strony www.reach.gov.pl i www.clp.gov.pl
Rys. 5. Liczba pytań skierowanych do Krajowego Centrum Informacyjnego w 2011 r.
Znaczna część pytań kierowana była do specjalistów drogą telefoniczną. W okresie od
stycznia do grudnia, pracownicy Centrum odebrali 1271 telefonów z zapytaniami. Oprócz
pytań od krajowych przedsiębiorców pojawiały się także zapytania od firm i innych
zainteresowanych stron zarówno z terenu Unii Europejskiej jak i spoza Unii. Polskie Centrum
w 2011 roku zajęło 3 miejsce w Unii Europejskiej (po Niemczech i Wielkiej Brytanii) pod
względem liczby otrzymanych zapytań dotyczących rozporządzeń REACH i CLP.
29
848
1271
Pytania zadane przez strony www.reach.gov.pl i www.clp.gov.pl
Pytania zadane telefonicznie
Rys. 6. Liczba pytań skierowanych do Krajowego Centrum Informacyjnego w 2011 r.
Jednym z zagadnień, które stwarzały duże trudności interpretacyjne okazało się ustalenie, czy
dany produkt spełnia definicję wyrobu podaną w rozporządzeniu REACH, czy też jest
substancją bądź mieszaniną w opakowaniu. W dalszym ciągu przedsiębiorstwa miały problem
z ustaleniem, kiedy odpad traci swój status i staje się substancją podlegającą przepisom
rozporządzenia REACH. W związku z tym znaczna liczba zadawanych pytań dotyczyła
m.in. konieczności rejestracji substancji odzyskiwanych i kryteriów determinujących utratę
statusu odpadu. Wiele osób pytało o nowe rozporządzenie Rady (UE) Nr 333/2011 z dnia
31 marca 2011 roku ustanawiające kryteria określające, kiedy pewne rodzaje złomu przestają
być odpadami na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE. Inne
często pojawiające się zapytania dotyczyły problemów związanych z uczestnictwem
w Forach Wymiany Informacji o Substancjach (SIEF), wypełnianiem dokumentacji
rejestracyjnej
substancji,
współpracy
potencjalnych
rejestrujących
w
konsorcjum
i z wiodącym rejestrującym, co ściśle związane było ze zbliżającym się drugim terminem
rejestracji właściwej przypadającym na dzień pierwszego czerwca 2013 roku i może
świadczyć o tym, że niektóre firmy już rozpoczęły zbieranie potrzebnych informacji do
dokumentacji rejestracyjnej. Ponadto wiele pytań skierowanych do Centrum dotyczyło
ustawy z dnia 25 lutego 2011 roku o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, która
30
weszła w życie 8 kwietnia 2011 r. Dużym zainteresowaniem cieszyła się również tematyka
dotycząca kart charakterystyki, ich nowego formatu, a przede wszystkim rozszerzonej karty
charakterystyki z załącznikami w postaci scenariuszy narażenia. Duża część przedsiębiorców
miała problem z uzyskaniem scenariuszy narażenia od dostawców oraz z ich wdrożeniem
w swojej firmie. Dodatkowo pytania dotyczyły interpretacji zapisów załącznika XVII
do rozporządzenia REACH odnoszących się do azotanu amonu, metylenodifenylo
diizocyjanianu (MDI) oraz dichlorometanu. Często pytano o kryteria klasyfikacji
i oznakowanie substancji i mieszanin według rozporządzenia CLP, w tym o klasyfikację
mieszanin zawierających metanol w stężeniu powyżej 3%. Ponadto pracownicy Centrum
bardzo często spotykali się z zapytaniami dotyczącymi warunków i sposobu dokonania późnej
rejestracji wstępnej, rejestracji właściwej, kosztami związanymi z rejestracją, a także
problemami technicznymi zgłaszanymi w związku z narzędziami informatycznymi służącymi
do jej przeprowadzenia (program IUCLID 5 i portal REACH-IT).
Krajowe Centrum Informacyjne współpracowało ponadto z organami nadzoru takimi jak
Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Inspekcja Pracy,
Inspekcja Handlowa, Służba Celna oraz z Punktami Konsultacyjnymi ds. REACH w Polsce
prowadzonymi przez instytuty naukowe, pomagając w interpretacji przepisów rozporządzenia
i udzielaniu odpowiedzi na problematyczne pytania.
Za prawidłowe funkcjonowanie Centrum odpowiada wyznaczony pracownik Biura, który
jednocześnie reprezentuje Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH oraz CLP w sieci
unijnej Help - Net i w Help Net Steering Group (REACH and CLP Helpdesk Correspondents’
Network). Dzięki uczestnictwu w pracach sieci możliwa jest ścisła współpraca z podobnymi
jednostkami wszystkich państw członkowskich, odpowiednią jednostką Europejskiej Agencji
Chemikaliów i z Komisją Europejską. Wynikiem tej współpracy są ujednolicone na poziomie
unijnym odpowiedzi na trudne pytania oraz zharmonizowane podejście do zagadnień
stwarzających szczególne problemy interpretacyjne. Współpracę tę umożliwia narzędzie
informatyczne utworzone przez Europejską Agencję Chemikaliów, jakim jest platforma
wymiany pytań i odpowiedzi – Help Net Exchange (HELPEX). W 2011 r. pracownicy Biura
umieścili na platformie HELPEX 8 pytań dotyczących zagadnień stwarzających problemy,
uzyskawszy tym samym ujednolicone na poziomie wspólnotowym odpowiedzi, które zostały
przekazane
zainteresowanym
podmiotom.
Według
statystyk
Europejskiej
Agencji
Chemikaliów, polskie Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH i CLP znajduje się
31
w ścisłej czołówce pod względem liczby zadanych pytań oraz pod względem liczby
zamieszczonych komentarzy do propozycji odpowiedzi przedstawionych przez inne unijne
Krajowe Centra Informacyjne oraz Agencję.
W 2011 r. pracownicy Krajowego Centrum Informacyjnego wzięli udział w 2 spotkaniach
sieci Help Net Steering Group w Finlandii, które odbyły się 6-7 kwietnia oraz 18-20
października oraz w warsztatach zorganizowanych przez Europejską Agencję Chemikaliów
poświęconych:
zgłoszeniu substancji w wyrobie do Agencji;
utworzeniu w programie IUCLID 5 raportu dalszego użytkownika, który następnie
zgłaszany jest do Agencji za pomocą portalu REACH-IT;
aktualizacji dokumentacji rejestracyjnej przedłożonej do Agencji;
przygotowaniu wniosku o udzielenie zezwolenia.
W kwietniu 2011 roku pracownik Centrum udzielił wywiadu centrum badawczemu Ecole des
Hautes Etudes en Sciences Sociales of Paris (EHESS) w ramach projektu Groupe de
Sociologie Pragmatique et Réflexive (GSPR). Wywiad ten dotyczył wdrażania rozporządzenia
REACH w Polsce. Kolejny wywiad został udzielony firmie Centre for Strategy and
Evaluation Services z Wielkiej Brytanii, która działając w porozumieniu z Komisją
Europejską miała za zadanie ocenić wpływ rozporzadzenia REACH na konkurencyjność
przemysłu i rynku wewnętrznego danego kraju członkowskiego oraz interesy konsumentów.
6.2. Współpraca z Komisją Europejską i państwami członkowskimi
Współpraca z Komisją Europejską odbywała się przede wszystkim w ramach Komitetu
ds. REACH, o którym mowa w art. 133 rozporządzenia REACH i art. 54 rozporządzenia CLP
oraz w ramach spotkań urzędów właściwych ds. REACH i CLP (CARACAL).
6.2.1. Komitet ds. REACH
Zadaniem Komitetu ds. REACH jest przede wszystkim nowelizacja załączników do
rozporządzeń REACH i CLP (a także załączników do unijnych rozporządzeń w sprawie
detergentów i w sprawie eksportu i importu chemikaliów). Zgodnie z podziałem obowiązków
w realizacji rozporządzenia REACH w Polsce pomiędzy różnymi urzędami, urzędem
odpowiedzialnym za działania w ramach Komitetu ds. REACH jest Ministerstwo Gospodarki.
Pracownicy Biura brali udział jako eksperci w spotkaniach Komitetu oraz konsultowali
32
projekty unijnych aktów prawnych. Na posiedzeniach Komitetu ds. REACH są dyskutowane,
a następnie głosowane zgodnie z procedurą komitologii, projekty przygotowane przez
Komisję Europejską.
W okresie sprawozdawczym
dyskutowano
i
głosowano
nad
następującymi projektami aktów prawnych:
Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej zmieniającego załącznik XVII do
rozporządzenia REACH. Przedmiotem projektu rozporządzenia były ograniczenia
wprowadzania do obrotu produktów zawierających substancję fumaran dimetylu (DMF).
Substancja ta jest stosowania w produktach biobójczych ze względu na swoje właściwości
zapobiegania rozwojowi pleśni w skórzanych meblach, galanterii skórzanej i obuwiu
podczas transportu w wilgotnym otoczeniu. Ograniczenia dotyczące fumaranu dimetylu
obowiązywały dotychczas na mocy decyzji Komisji 2009/251/WE (przedłużonej
dwukrotnie decyzjami: 2010/153/UE oraz 2011/135/UE), wydanej na podstawie
dyrektywy
w
sprawie
ogólnego
bezpieczeństwa
produktów.
Przepisy
decyzji
zobowiązywały państwa członkowskie do zagwarantowania, że produkty zawierające
fumaran dimetylu nie będą wprowadzane do obrotu ani udostępniane na rynku Unii
Europejskiej. Decyzja pozostaje w mocy do 15 marca 2012 r. Projekt rozporządzenia
Komisji Europejskiej powtarzający brzmienie przepisów ograniczeń z decyzji został
przegłosowany przez członków Komitetu ds. REACH. Rozporządzenie zostanie przyjęte
zgodnie z procedurą określoną w art. 133, ust. 4 rozporządzenia REACH.
Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej zmieniającego załącznik XVII do
rozporządzenie REACH (substancje CMR). Załącznik XVII do rozporządzenia REACH,
a dokładnie jego pozycje 28–30, zawierają zakaz sprzedaży ogółowi społeczeństwa
substancji zaklasyfikowanych jako rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na
rozrodczość (CMR) kategorii 1A lub 1B. Zmiany załącznika XVII do rozporządzenia
REACH były spowodowane wejściem w życie przepisów rozporządzenia Komisji (WE)
nr 790/200911, które wprowadziło zmiany odnoszące się do klasyfikacji, pakowania
i etykietowania substancji niebezpiecznych ujętych w dodatkach 1-6 do załącznika XVII
do rozporządzenia REACH. Kwestią dyskusyjną w pracach nad projektem rozporządzenia
były sprawy dotyczące udzielenia derogacji dla stosowania niektórych związków boru
(pierwotnie również dla aplikacji fotograficznych, z czego ostatecznie zrezygnowano po
11
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 790/2009 z dnia 10 sierpnia 2009 r. dostosowujące do postępu naukowo-technicznego
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, Dz. Urz. UE L 235 z 5.09.2009, str. 1
33
uwzględnieniu opinii Agencji) oraz czasu trwania derogacji dla stosowania tych
związków w detergentach. Ostatecznie projekt został przegłosowany na kolejnym
spotkaniu Komitetu, które odbyło się 29 września 2011 r. Czasowe odstępstwo przyznane
dla niektórych związków borów wymienionych w dodatku 11 do rozporządzenia zostało
przyznane na okres 15 miesięcy. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 109/2012 zmieniające
rozporządzenie REACH w odniesieniu do załącznika XVII (CMR) zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 10 lutego 2012 r.12
Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie przyjęcia kolejnej poprawki
dostosowującej do poziomu naukowo-technicznego rozporządzenie CLP (3 ATP
do rozporządzenia CLP zmieniająca załącznik VI do tego rozporządzenia - wykaz
substancji wraz ze zharmonizowaną na poziomie Unii Europejskiej klasyfikacją
i oznakowaniem). Projekt rozporządzenia był dyskutowany na dwóch posiedzeniach
Komitetu. Dyskusyjna była kwestia zasadności umieszczenia lub też nieumieszczania
substancji
epoksykonazolu
w
projekcie
3
ATP
do
rozporządzenia
CLP.
W opinii niektórych państw członkowskich, substancja ta nie powinna zostać włączona do
rozporządzenia ze względu na wyniki nowych badań naukowych wykonanych przez
przemysł, które mogą podważyć klasyfikację tej substancji zaproponowaną w projekcie
3 ATP do CLP.
Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie zmian załącznika XIV do
rozporządzenia REACH (wykaz substancji podlegających procedurze udzielania
zezwoleń). Projekt rozporządzenia dotyczył objęcia przepisami zezwoleń związków
fosforu, ołowiu i arsenu. Zgodnie z założeniami, obowiązek uzyskania zezwolenia na
produkcję lub import w/w związków zacznie obowiązywać od 2015 r. Rozporządzenie
Komisji (UE) nr 125/2012 zmieniające załącznik XIV do rozporządzenia REACH zostało
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 lutego 2012 r.13
12
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 109/2012 z dnia 9 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (substancje CMR), Dz. Urz. UE L 37 z 10.02.2012, str. 1.
13
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 125/2012 z dnia 14 lutego 2012 r. zmieniające załącznik XIV do rozporządzenia (WE) nr
1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń
w zakresie chemikaliów (REACH), Dz. Urz. UE L 41 z 15.02.2012, str. 1.
34
6.2.2. Spotkania urzędów właściwych ds. REACH i CLP (CARACAL)
CARACAL to nazwa zespołu ekspertów, która doradza Komisji Europejskiej oraz
Europejskiej Agencji Chemikaliów w kwestiach związanych z rozporządzeniami REACH
i CLP. Pierwotnie została stworzona w maju 2004 r. jako „Grupa Robocza Komisji
Europejskiej ds. Praktycznych Przygotowań do rozporządzenia (WE) 1907/2006 REACH”.
W sierpniu 2007 r. zmieniła nazwę na „Urzędy właściwe ds. REACH (REACH CA)”
a w marcu 2009 r. zyskała nazwę „Urzędy właściwe ds. REACH i CLP (CARACAL)”.
W spotkaniach biorą udział przedstawiciele państw członkowskich, państw EOG-EFTA,
Komisji Europejskiej, Europejskiej Agencji Chemikaliów, niektórych zapraszanych państw
spoza Unii Europejskiej, niektórych organizacji międzynarodowych, przemysłu i organizacji
pozarządowych. Na spotkaniach dyskutowane są kwestie nowelizacji załączników do
rozporządzenia REACH i poradników dotyczących stosowania przepisów rozporządzenia,
uzgodnień interpretacji przepisów rozporządzeń REACH i CLP oraz wypracowania
jednolitych stanowisk na szczeblu wspólnotowym, zacieśnienia współpracy państw
członkowskich
w
zakresie
sprawowania
nadzoru
nad
przestrzeganiem
przepisów
rozporządzenia REACH i CLP, planowania działań odnośnie do podjęcia lub kontynuacji
prac nad przyjęciem nowych ograniczeń lub zezwoleń, przyjęcia sprawozdań z działalności
Agencji w zakresie podejmowanych aktywności (warsztaty, szkolenia, konferencje), wymiany
informacji i poglądów odnośnie do działań toczących się na forum Organizacji Współpracy
Gospodarczej
i Rozwoju
(OECD)
oraz
podkomitetu
ekspertów
ds.
globalnie
zharmonizowanego systemu klasyfikacji i oznakowania (UN SCEGHS), wymiany informacji
na temat działań podejmowanych przez państwa członkowskie w zakresie oceny substancji
chemicznych. W 2011 r. na spotkaniach (CARACAL) omawiano przyszłe lub ewentualne
zmiany przepisów w sprawie ograniczeń dla następujących substancji:
ftalanów w związku z aktualizacją informacji w świetle przeglądu ftalanów
przeprowadzonego na mocy wymagań punktów 51 oraz 52 załącznika XVII do
rozporządzenia REACH. Dotychczasowa ocena środków przeprowadzona w 2010 r. przez
Komisję Europejską przewidzianych w odniesieniu do powyższych punktów (dla
ftalanów: DEHP, DBP, BBP, DINP, DIDIP oraz DNOP) w świetle najnowszych danych
naukowych na temat powyższych substancji i ich substytutów nie dostarczyła informacji
uzasadniających pilną potrzebę zmiany istniejących ograniczeń. W związku z powyższym
kolejnym etapem prac będą działania polegające na weryfikacji informacji przedłożonych
35
dla tych substancji w dokumentacjach rejestracyjnych wraz z upływem pierwszego
terminu rejestracji dla substancji;
krótkołańcuchowych chlorowanych parafin (SCCP) w zakresie zmian istniejących
ograniczeń w załączniku XVII, w związku z pracami toczącymi się na forum
międzynarodowym, tj. pracach Komitetu ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń
Organicznych Konwencji Sztokholmskiej oraz wpisaniem SCCP do załącznika do
protokołu z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie
odległości. W świetle zaawansowania tych prac przyszłe zmiany sytuacji prawnej
substancji SCCP będą związane z umieszczeniem jej w przepisach rozporządzenia (WE)
nr 850/2004 dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych. Zapis w protokole
zakłada całkowity zakaz stosowania i wprowadzania do obrotu SCCP, obejmując
wszystkie zastosowania SCCP (za wyjątkiem pasów transmisyjnych stosowanych
w górnictwie oraz uszczelniaczy tam „dam sealants”). Ewentualny nowy zapis
w rozporządzeniu 850/2004 obejmowałby również dotychczasowe przepisy załącznika
XVII (natłuszczanie skór oraz obróbka metali), w związku z czym zapisy w załączniku
XVII zostałyby uchylone;
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w zakresie dalszych
rozszerzeń przepisów załącznika XVII o listę wyrobów zawierających WWA
stosowanych przez konsumentów, w szczególności przez dzieci poniżej 14 roku życia.
Propozycja rozszerzenia listy wyrobów dotyczyłaby m.in. zabawek i ich części, wyrobów
stosowanych przez dzieci, w tym odzieży sportowej, elementów obuwia mającego kontakt
ze skórą oraz akcesoriów stosowanych np. przy rowerach czy innym sprzęcie sportowym;
1,4 – dichlorobenzenu w związku z wnioskiem Komisji Europejskiej w sprawie
przygotowania dokumentacji zgodnej z wymaganiami załącznika XV do rozporządzenia
REACH w sprawie zmian przepisów załącznika XVII do rozporządzenia REACH
w świetle informacji zawartych w ocenie ryzyka dla substancji oraz informacji
pochodzących z dokumentacji rejestracyjnych złożonych w 2010 r. Przyszłe planowane
zmiany dla 1,4 – dichlorobenzenu będą dotyczyć ograniczeń stosowania substancji
w kostkach toaletowych, odświeżaczach powietrza oraz środkach odstraszających na
mole;
metylenodifenylo diizocyjanianu (MDI) w sprawie przyszłych zmian załącznika XVII do
rozporządzenia REACH z uwagi na zgłaszane przez państwa członkowskie problemy
interpretacyjne wobec izomerów MDI niewymienionych w punkcie 56 załącznika XVII
36
do rozporządzenia REACH, w oparciu o wnioski wynikające z Raportu Oceny Ryzyka
dla MDI;
włókien azbestu i wyrobów je zawierających w związku z obowiązkiem przedstawienia
raportów przez państwa członkowskie korzystające z wyłączeń przyznanych im na mocy
przepisów załącznika XVII do rozporządzenia REACH, dotyczących wprowadzania do
obrotu i stosowania diafragm zawierających azbest chryzotylowy do istniejących instalacji
elektrolitycznych. Raporty powinny zawierać informacje na temat dostępności
substytutów niezawierających azbestu przeznaczonych do instalacji elektrolitycznych oraz
działań powziętych w celu opracowania takich alternatyw, informacje dotyczące ochrony
zdrowia pracowników mających dostęp do instalacji, źródła i ilości azbestu
chryzotylowego oraz źródła i liczby diafragm zawierających włókna azbestu. Raporty
powinny zawierać również przewidywaną datę zakończenia korzystania z wyłączenia.
Na bazie przedłożonych w raportach informacji Komisja przystąpi do dalszej procedury
mającej na celu wprowadzenie całkowitego zakazu wprowadzania do obrotu lub
stosowania diafragm zawierających azbest chryzotylowy. Raporty zostały przedłożone
przez cztery państwa członkowskie (Bułgaria, Niemcy, Polska, Szwecja) w wymaganym
terminie i dostarczają informacji na temat dostępnych substytutów;
rtęci w pomiarowych urządzeniach medycznych zgodnie z dokumentacją przygotowaną
na podstawie wymagań załącznika XV opracowaną na wniosek Komisji Europejskiej;
związków fenylortęci (octanu, propionianu, 2-etyloheksanianu, oktanianu, neodekanianu)
zgodnie z dokumentacją przygotowaną przez Norwegię. Propozycja ograniczeń
dotyczyłaby produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania substancji w postaci własnej
i w mieszaninach oraz wyrobach i ich częściach. Grupa wymienionych związków
fenylortęci jest stosowana głównie w produkcji poliuretanów jako katalizatory
i substancje pomocnicze w przemyśle polimerowym w Unii Europejskiej;
ołowiu w biżuterii zgodnie z dokumentacją przygotowaną przez Francję w kontekście
przyszłych
planowanych
zmian
załącznika
XVII
do
rozporządzenia
REACH
we wspomnianym zakresie.
6.2.3. Inne działania we współpracy z Komisją Europejską
Pracownicy Biura brali udział w zadaniach zleconych przez Komisję Europejską w związku
z trwającymi pracami nad przeglądem ograniczeń dotyczących wprowadzania do obrotu
i stosowania niektórych substancji. Biuro zbierało informacje, wymagane przez Komisję
Europejską, dotyczące poszczególnych substancji. Zakres tematyczny opracowywanych
37
ankiet obejmował m.in.: dane odnośnie produkcji, importu, krajowych aktów prawnych,
standardów krajowych, oceny wpływu proponowanych ograniczeń na warunki społecznoekonomiczne, opinii na temat potencjalnych możliwości zarządzania ryzykiem, etc.
Informacje te były zbierane równocześnie we wszystkich państwach członkowskich
i w późniejszym czasie będą brane pod uwagę przy wypracowywaniu na szczeblu unijnym
stanowiska w sprawie wprowadzania ewentualnych nowych działań mających na celu
ograniczenie narażenia człowieka lub środowiska zgodnie z rozporządzeniem REACH.
W okresie
sprawozdawczym
zbierano
informacje
na
temat
nonylofenolu
oraz
oksyetylenowanego nonylofenolu zawartego w wyrobach włókienniczych i skórzanych.
Zbierane informacje posłużą w przyszłości do przygotowania dokumentacji zgodnej
z wymaganiami załącznika XV do rozporządzenia REACH w celu zaproponowania dalszych
ograniczeń wprowadzania do obrotu lub zastosowania substancji w w/w wyrobach.
23 września 2011 r., w trakcie międzynarodowej konferencji „What did we achieve in 2010 how can we ease the way for 2013?” w Brukseli, zorganizowanej przez Komisję Europejską
przy współpracy z Agencją, Inspektor do spraw Substancji Chemicznych wygłosił prezentację
pt. „Helping industry to comply”, dotyczącą pomocy jaką Polska oferuje przedsiębiorcom
w zakresie spełniania przez nich obowiązków nakładanych przez rozporządzenie REACH.
6.3. Współpraca z Europejską Agencją Chemikaliów (ECHA)
6.3.1. Działania w ramach komitetu państw członkowskich
Komitet państw członkowskich wykonuje zadania określone w art. 76 ust.1 lit. e)
rozporządzenia REACH. W działaniach komitetu uczestniczy 2 pracowników Biura – członek
komitetu powołany na podstawie przepisów art. 85, ust. 3 rozporządzenia REACH oraz
ekspert – doradca członka komitetu.
W okresie sprawozdawczym odbyło się sześć spotkań komitetu państw członkowskich.
W ramach swoich działań członek komitetu zobowiązany był do udziału w pracach Agencji
w zakresie:
oceny dokumentacji rejestracyjnych i propozycji badań dla substancji;
identyfikacji substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC);
priorytetyzacji substancji SVHC w celu włączenia ich do wykazu substancji
podlegających procedurze udzielania zezwoleń (do załącznika XIV do rozporządzenia
REACH);
wspólnotowego kroczącego planu działań w zakresie oceny substancji (CoRAP).
38
Łącznie komitet zaopiniował 30 projektów decyzji Europejskiej Agencji Chemikaliów
dotyczących zgodności dokumentów rejestracyjnych z przepisami rozporządzenia REACH
oraz 7 opinii dotyczących propozycji przeprowadzenia badań, a także opracował pierwszy
projekt opinii w sprawie CoRAP. Komitet osiągnął jednomyślne porozumienie w sprawie
identyfikacji następujących substancji, jako substancji wzbudzających szczególnie duże
obawy (SVHC):
2-ethoxyethyl acetate
EC 203-839-2
strontium chromate
EC 232-142-6
1-methyl-2-pyrrolidone
EC 212- 828-1
1,2,3-trichloropropane
EC 202-486-1
1,2-Benzenedicarboxylic acid,
EC 276-158-1
di-C6-8-branched alkyl esters,
C7-rich
W 2011 roku komitet wypracował także opinię w sprawie trzeciej rekomendacji włączenia
substancji do procedury zezwoleń (do załącznika XIV do rozporządzenia REACH). Na liście
rekomendacji znalazły się następujące substancje:
ammonium dichromate
EC 232-143-1
chromic acid, oligomers of chromic acid and EC 231-801-5; 236-881-5
dichromic acid, dichromic acid
chromium trioxide
EC 215-607-8, 215-607-8
cobalt dichloride
EC 231-589-4
cobalt(II) carbonate
EC 208-169-4
cobalt(II) diacetate
EC 200-755-8
cobalt(II) dinitrate
EC 233-402-1
cobalt(II) sulphate
EC 233-334-2
potassium chromate
EC 232-140-5
potassium dichromate
EC 231-906-6
sodium chromate
EC 231-889-5
sodium dichromate
EC 234-190-3
trichloroethylene
EC 201-167-4
39
Pracownik Biura będący członkiem komitetu negatywnie zaopiniował propozycję włączenia
octanu (II) kobaltu do załącznika XIV. Podstawą do takiego stanowiska były konsultacje
przeprowadzone z Ministerstwem Gospodarki dotyczące wielkości obrotu i rzeczywistego
narażenia na tę substancję w Polsce.
6.3.2. Działania w ramach Komitetu ds. Oceny Ryzyka (RAC)
Komitet ds. Oceny Ryzyka wykonuje zadania określone w art. 76 ust. 1 lit. c rozporządzenia
REACH. Przedstawiciel Biura został członkiem Komitetu ds. Oceny Ryzyka zgodnie
z procedurą określoną w art. 85 ust. 1 rozporządzenia REACH. Ponadto w ramach wsparcia
tego Komitetu przez Biuro, zgodnie z art. 85 ust. 6 rozporządzenia REACH, inny pracownik
Biura brał udział w pracach Komitetu w charakterze doradcy członka Komitetu. W okresie
sprawozdawczym odbyło się pięć posiedzeń Komitetu (każde po 4 dni robocze). W ramach
działań Komitetu ds. Oceny Ryzyka członek i doradca Komitetu zobowiązani byli do udziału
w pracach Agencji w zakresie wydawania opinii (wraz z jej uzasadnieniem) dotyczących:
wniosków o przyjęcie zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania substancji zawartej
we wniosku państwa członkowskiego lub przemysłu;
wniosków dotyczących wprowadzania ograniczeń w zakresie produkcji lub stosowania
substancji;
wniosków zgłaszanych przez Dyrektora Wykonawczego Agencji, związanych z innymi
aspektami bezpieczeństwa substancji (zadania określone w art. 7 ust. 3 lit. c
rozporządzenia REACH).
Członkowie Komitetu ds. Oceny Ryzyka dokonali w roku 2011 analizy danych zawartych
we wnioskach i
dokumentacji
naukowo-technicznej
dotyczących
zharmonizowanej
klasyfikacji i oznakowania oraz przygotowali dla Komisji Europejskiej opinie w sprawie
proponowanej klasyfikacji wraz z jej szczegółowym uzasadnieniem naukowym zgodnie
z wymaganiami rozporządzenia CLP. Dokumenty te Komitet opracował i przyjął dla
kilkudziesięciu substancji, dla których wnioski zostały złożone do Europejskiej Agencji
Chemikaliów przez urzędy właściwe państw członkowskich. Prace Komitetu były wspierane
przez urzędy właściwe każdego państwa członkowskiego (zgodnie z art. 85 ust. 6
rozporządzenia REACH) W roku 2011 opracowano i przyjęto opinie dla Komisji Europejskiej
w sprawie zharmonizowanej klasyfikacji następujących substancji:
40
bifenthrin
CAS 82657-04-3
white spirits
CAS 8052-41-3
64742-82-1
64741-92-0
64742-48-9
64742-88-7
metazachlor
CAS 67129-08-2
flufenoxuron
CAS 101463-69-8
chloroform
CAS 67-66-3
indoxacarb
CAS 173584-44-6
2-ethoxyethanol
CAS 110-80-5
vinyl acetale
CAS 108-05-4
reaction mass of 2,4,4-trimethylpent-1-ene and 2,4,4-
CAS 25167-70-8
trimethylpent-2-ene
aluminium-magnesium-zinc-carbonate-hydroxide-(hydrate)
CAS 169314-88-9
di-n-hexyl phthalate (DnHP)
CAS 84-75-3
polyhexamethylene biguanide or poly(hexamethylene)
CAS 27083-27-8;
biguanide hydrochloride (PHMB)
32289-58-0
Fenamiphos
CAS 22224-92-6
pitch, coal tar, high temp. (CTPHT)
CAS 65996-93-2
EHMA (methyltin tri(2-ethylhexyl-mercaptoacetate MMT)
CAS 57583-34-3;
trichloromethylstannane (MMTC)
CAS 993-16-8
aclonifen
CAS 74070-46-5
sulcotrione
CAS 99105-77-8
perestane
CAS 847871-03-8
N-ethyl-2-pyrrolidone (NEP)
CAS 2687-91-4
ammonium-pentadecafluoro-octanoate (APFO)
CAS 3825-26-1
perfluorooctanoic acid (PFOA)
CAS 335-67-1
octadecylamine
CAS 124-30-1
aluminium phosphide
CAS 20859-73-8
magnesium phosphide
CAS 12057-74-8
41
Członek Komitetu (pracownik Biura) pełnił w roku 2011 funkcję sprawozdawcy
przygotowującego opinię i jej naukowe uzasadnienie dla następujących trzech substancji, dla
których przyjęto opinie w roku sprawozdawczym: flufenoksuronu (CAS No. 101463-69-8),
fosforku magnezu (II) (CAS No. 12057-74-8) oraz dla nitrobenzenu (CAS No. 98-95-3), dla
którego opinia zostanie przyjęta w drodze procedury pisemnej na początku 2012 r. Praca
członka Komitetu ds. Oceny Ryzyka w roli sprawozdawcy powołanego przez Agencję polega
na weryfikacji zgodności dokumentacji z wymaganiami rozporządzeń CLP i REACH, ocenie
zawartości merytorycznej, w tym kompletności przedstawionych w dokumentacjach
informacji, a następnie ocenie danych, analizie jej działania toksycznego na ludzi
i środowisko i wyborze efektów końcowych porównywalnych z efektami określonymi
w kryteriach klasyfikacyjnych. Po przeprowadzeniu przez Agencję konsultacji publicznych
dotyczących wniosków o zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji,
sprawozdawca, uwzględniając komentarze i uwagi, które wpłynęły w czasie tych konsultacji,
przygotowuje:
projekt
opinii
Komitetu
ds.
Oceny
Ryzyka
(draft
opinion)
w
sprawie
zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania, wraz z krótkim uzasadnieniem
odrzucenia lub wyboru klasy i kategorii w obrębie każdego rodzaju zagrożenia
zdrowotnego lub środowiskowego;
uzasadnienie zawierające wszystkie szczegółowe dane z badań naukowych i raportów,
które zostały wykorzystane do uzasadnienia klasyfikacji zagrożeń zdrowotnych,
środowiskowych i właściwości fizykochemicznych substancji, oraz dokument
(RCOM) zawierający odpowiedzi na uwagi, zastrzeżenia, propozycje i uwagi
zgłoszone przez państwa członkowskie i innych interesariuszy w ramach
prowadzonych przez Agencję konsultacji publicznych.
Sprawozdawca w opracowywanej opinii, analizując zagrożenia powodowane przez
substancję, bierze pod uwagę literaturę oraz piśmiennictwo naukowe, komentarze i opinie
przedstawiane przez poszczególnych członków Komitetu podczas dyskusji na spotkaniach
Komitetu ds. Oceny Ryzyka i udostępniane przez członków w formie pisemnej.
Przygotowane przez sprawozdawcę dokumenty składające się na opinie Komitetu ds. Oceny
Ryzyka przyjmowane są przez Komitet ds. Oceny Ryzyka podczas spotkań lub w drodze
procedury pisemnej. Jeżeli przyjęcie opinii przez Komitet nie może być osiągnięte
jednomyślnie, opinia składa się ze stanowiska większości członków wraz z uzasadnieniem
42
oraz stanowiska mniejszości i jego uzasadnienia. Opinia jest następnie przekazywana Komisji
Europejskiej przez Europejską Agencję Chemikaliów.
Członek Komitetu ds. Oceny Ryzyka nominowany przez Polskę uczestniczył także w pracach
związanych z opracowaniem opinii dotyczących ograniczeń produkcji, wprowadzania
do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, mieszanin i wyrobów. W roku
2011 zaopiniowano wnioski zawierające propozycje wprowadzenia ograniczeń dla
następujących substancji:
dimethylfumarate (DMFu)
CAS No. 624-49-7
ołów i związki ołowiu w biżuterii
CAS No. 7439-92-1; 231-100-4
związki fenylortęci
CAS No. 62-38-4; 103-27-5; 13302-00-6; 13864-38-5;
26545-49-3
rtęć w urządzeniach pomiarowych
CAS No. 7439-97-6
Członek Komitetu nominowany przez Polskę (pracownik Biura) był współsprawozdawcą
przygotowującym opinię i dokument uzasadniający ograniczenie
stosowania rtęci
w urządzeniach pomiarowych w oparciu o wniosek złożony przez Europejską Agencję
Chemikaliów.
W roku sprawozdawczym członkowie Komitetu ds. Oceny Ryzyka uczestniczyli również
w
opracowaniu
opinii
na
wnioski
Dyrektora
Wykonawczego
Agencji
(zgodnie z art. 77 ust. 3 lit. c rozporządzenia REACH), dotyczące zagrożeń dla zdrowia ludzi
lub dla środowiska oraz innych aspektów bezpieczeństwa substancji w ich postaci własnej,
jako składników mieszanin lub w wyrobach dla następujących substancji:
epoksykonazolu (CAS No. 133855-98-8) – opinia dotyczyła weryfikacji zharmonizowanej
klasyfikacji substancji w klasie zagrożenia – działanie toksyczne na rozrodczość,
kategoria 1B (rozp. CLP),
arsenku galu (CAS No. 1303-00-0) – opinia dotyczyła kwestii czy nowe dane dotyczące
działania rakotwórczego substancji pozwalają na zmianę zharmonizowanej klasyfikacji
Carc. 1A przyjętej opinią w roku 2010.
Opinie dotyczące wniosków w sprawie ograniczeń oraz wniosków analizowanych na żądanie
Dyrektora Wykonawczego wypracowywane są przez członków Komitetu ds. Oceny Ryzyka
43
w sposób analogiczny jak opinie dotyczące wniosków o zharmonizowaną klasyfikacje
i oznakowanie.
Komitet przygotowywał także procedury robocze dotyczące opiniowania wniosków
o udzielenie zezwolenia oraz zmieniał dotychczasowe procedury robocze, dążąc
do zwiększenia wydajności prac Komitetu.
6.3.3. Działania w ramach Komitetu ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych (SEAC)
Komitet ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych Europejskiej Agencji Chemikaliów (SEAC)
wykonuje zadania określone w art. 76 ust. 1 lit. d rozporządzenia REACH. Pracownik Biura
uczestniczył w pracach Komitetu w charakterze doradcy członka Komitetu z Polski. Członek
Komitetu był wyznaczony przez Ministerstwo Gospodarki. W okresie sprawozdawczym
pracownik Biura brał udział w jednym spotkaniu Komitetu. W roku 2011 Komitet
kontynuował prace przy ocenie 4 wniosków dotyczących ograniczeń:
dimethylfumarate (DMFu)
CAS 624-49-7
ołów i związki ołowiu w biżuterii
CAS 7439-92-1; 231-100-4
związki fenylortęci
CAS 62-38-4; 103-27-5; 13302-00-6; 13864-38-5;
26545-49-3
rtęć w urządzeniach pomiarowych
CAS 7439-97-6
Przedstawiciel Polski brał udział w pracach nad wnioskiem dotyczącym rtęci w urządzeniach
pomiarowych, które zaczęły się w 2010 r. Ponadto pracownik Biura wziął udział w jednym
spotkaniu – „dialogu” sprawozdawców Komitetu ds. Oceny Ryzyka i Komitetu SEAC,
dotyczącym
zakresu
ograniczenia
rtęci
w urządzeniach
pomiarowych.
W
roku
sprawozdawczym procedurę oceny wniosku dotyczącego ograniczeń rtęci w urządzeniach
pomiarowych doprowadzono do końca, tj. sporządzono opinię Komitetu, zgodnie z którą
proponuje się ograniczenia wprowadzania do obrotu urządzeń zawierających rtęć metaliczną
takich jak barometry, higrometry, manometry, sfigmomanometry, tensometry oporowe
stosowane w pletysmografach, tensometry, termometry i inne nieelektryczne zastosowania
termometryczne. Ograniczenie dotyczyłoby także innych urządzeń zawierających rtęć.
44
6.3.4. Zabezpieczenie elektronicznej komunikacji z Europejską Agencją Chemikaliów
Pracownik Biura uczestniczy w pracach grupy Security Officers Network (SON) mającej
za zadanie zapewnienie bezpiecznej wymiany informacji między Europejską Agencją
Chemikaliów, Komisją Europejską, właściwymi urzędami państw członkowskich Unii
Europejskiej i EOG-EFTA na potrzeby rozporządzenia REACH i rozporządzenia CLP.
W 2011 roku odbyło się jedno spotkanie tej grupy, podczas którego przedstawiono opinie
i dyskutowano wyniki audytów przeprowadzonych w 2010 roku dotyczących spełniania
warunków dostępu właściwych organów państw członkowskich, upoważnionych narodowych
instytucji i Komisji Europejskiej do REACH-IT. Ponadto dyskutowano proponowane zmiany
wytycznych
przeprowadzenia
audytu
dostępu
do
systemu
REACH-IT,
a
także
zaproponowanej koncepcji wytycznych przeprowadzenia audytu dostępu do portalu
informacyjnego RIPE dotyczącego egzekwowania przepisów rozporządzenia REACH.
Omawiano również propozycję pilotażowego udostępnienia właściwym organom państw
członkowskich bezpośredniego dostępu do bazy IUCLID w Europejskiej Agencji
Chemikaliów gdzie znajdują się wszystkie zgromadzone w toku rejestracji dokumentacje.
Ponadto, w ramach prac grupy, konsultowano i uzgodniono szereg dokumentów związanych
z dostępem do systemu REACH-IT (zasady dostępu do danych pochodzących z dokumentacji
rejestracyjnych przez podwykonawców, prośby o odstępstwa od spełniania wymagań w celu
uzyskania dostępu do systemu przez właściwe urzędy państw członkowskich).
Pracownik Biura uczestniczył także w pracach grupy „REACH-IT/IUCLID MSCA Working
Group”. Grupa została utworzona w 2011 roku i również w tym roku odbyło się pierwsze
spotkanie. Powstała w celu wypracowania form współpracy między Europejską Agencją
Chemikaliów i właściwymi urzędami państw członkowskich w obszarze REACH-IT
i IUCLID. Pracownicy właściwych urzędów korzystają z obu systemów w celu uzyskania
dostępu do informacji gromadzonych w Europejskiej Agencji Chemikaliów i spełniania
wymagań stawianych krajom członkowskim przez rozporządzenia REACH i CLP, takich jak
przygotowywanie dokumentacji na mocy załącznika XV czy ocena substancji. Europejska
Agencja Chemikaliów jest odpowiedzialna za nadzór i rozwój obu systemów. Potrzebna jest
zatem platforma pozwalająca na przekazanie wymagań, oczekiwań i potrzeb krajów
członkowskich w stosunku do kolejnych wersji systemu i narzędzi informatycznych
wspomagających wyszukiwanie informacji. Taką platformą w zamierzeniu ma być grupa
robocza „REACH-IT/IUCLID MSCA Working Group”. Podczas spotkania zdecydowano
o utworzeniu trzech podgrup roboczych wspierających Europejską Agencję Chemikaliów
45
w poszczególnych obszarach: przedstawiciel Biura zgłosił swe uczestnictwo w podgrupie
roboczej „REACH-IT/IUCLID 5 sub-group”, która w zamierzeniu ma zajmować
się identyfikacją luk w istniejących funkcjonalnościach obu systemów, identyfikować nowe
funkcjonalności niezbędne właściwym urzędom krajów członkowskich.
W celu umożliwienia skutecznej kontroli przestrzegania przepisów rozporządzenia REACH
w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, Europejska Agencja Chemikaliów stworzyła i wdrożyła
portal informatyczny RIPE (REACH Information Portal for Enforcement), który jest częścią
systemu REACH-IT. Zapewnia on bezpośredni dostęp organom nadzoru do zasobów
informacyjnych Europejskiej Agencji Chemikaliów na temat rejestracji substancji na terenie
Polski jak również informacji o substancji pod kątem CLP. Pracownicy Biura, które jest
krajowym urzędem właściwym w rozumieniu art. 121 rozporządzenia REACH, uczestniczyli
w szkoleniu przygotowującym do roli administratora RIPE, zorganizowanym przez Agencję
w dniu 9 czerwca 2011 r. w Helsinkach. W dniach 8-9 listopada 2011 r., w siedzibie Biura
zostało zorganizowane szkolenie mające na celu zapoznanie przyszłych użytkowników
portalu RIPE z jego możliwościami oraz zasadami bezpieczeństwa korzystania z portalu.
Uzyskanie dostępu do portalu wymaga utworzenia dla każdego użytkownika konta oraz
przekazania ”tokenu”, który umożliwia zalogowanie się do sytemu RIPE. Poszczególne
organy nadzoru (Główny Inspektorat Sanitarny, Inspektorat Państwowej Inspekcji Sanitarnej
MSWiA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Ministerstwo Finansów Departament
Polityki Celnej, Departament Inspekcji Handlowej UOKiK, Główny Inspektorat Pracy)
wyznaczyły i zgłosiły do Biura łącznie 75 osób, które otrzymały „token”, zostały
przeszkolone i obecnie mają dostęp do portalu RIPE.
Pracownik Biura brał udział w warsztatach – “REACH-IT Training for MSCAs and
Mandated National Institutions”.
Warsztaty
dotyczyły
praktycznych
aspektów
wykorzystania aplikacji REACH-IT do wyszukiwania w systemie informacji przesłanych
przez przedsiębiorstwa, komunikatów, decyzji oraz projektów decyzji Agencji. Część
warsztatów poświęcona była również praktycznym aspektom przedkładania dokumentacji
na mocy załącznika XV do rozporządzenia REACH przez urzędy właściwe państw
członkowskich oraz wyznaczone właściwe instytucje.
46
6.3.5
Działania
w
ramach
Sieci
Przekazywania
Informacji
o
Ryzyku
(RCN)
Sieć Przekazywania Informacji o Ryzyku (Risk Communication Network) została powołana
w celu ustanowienia mechanizmów wymiany informacji, doświadczeń i dobrych praktyk,
pomiędzy osobami odpowiedzialnymi za przekazywanie informacji o ryzyku w urzędach
właściwych do spraw REACH wszystkich krajów członkowskich. Sieć wspiera swoich
członków, w komunikacji z szeroko rozumianą opinią publiczną, w zakresie informowania
o ryzyku i bezpiecznym stosowaniu chemikaliów. Głównym zadaniem Sieci jest wspieranie
właściwych
organów
państw
członkowskich,
w
realizacji
postanowień
art.
123
rozporządzenia REACH.
W okresie sprawozdawczym pracownik Biura uczestniczył w dwóch spotkaniach Sieci
Przekazywania Informacji o Ryzyku. W roku 2011 głównym zadaniem Sieci była współpraca
z Agencją w zakresie wynikającym z art. 34 rozporządzenia CLP, który nakładał
na Europejską Agencję Chemikaliów obowiązek przedłożenia Komisji Europejskiej, do dnia
20 stycznia 2012 r., sprawozdania na temat informowania o bezpiecznym stosowaniu
chemikaliów. Sporządzony raport zawierał badanie dotyczące przekazywania ogółowi
społeczeństwa informacji na temat bezpiecznego stosowania substancji i mieszanin oraz
ewentualnej potrzeby umieszczania na etykietach dodatkowych informacji.
Komisja na podstawie przedstawionego przez Agencję raportu, przedłoży Parlamentowi
Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, a jeśli uzna to za stosowne, przedłoży również
wniosek legislacyjny mający na celu zmianę rozporządzenia CLP.
6.3.6. Inne działania we współpracy z Europejską Agencją Chemikaliów
Wspólnotowy kroczący plan działań (CoRAP)
W związku z przygotowywaniem przez Agencję wstępnego projektu wspólnotowego
kroczącego planu działań, obejmującego okres trzech lat i określającego substancje, których
ocenę należy przeprowadzić w każdym roku (wraz z przypisaniem państwa dokonującego
oceny), Biuro, jako urząd właściwy, nominowało do CoRAP w imieniu Polski dwie
substancje: metanol (CAS 67-56-1) i fluoroethene (CAS 75-02-5). W celu wstępnego
określenia, czy wytypowane substancje stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub
47
środowiska i w konsekwencji spełniają kryteria włączenia do CoRAP, przygotowano
w Biurze (do końca września 2011 r.) dokumenty uzasadniające potrzebę oceny tych
substancji. Dokumenty, przygotowane zgodnie z wymaganiami Agencji, zawierały między
innymi informacje dotyczące wielkości obrotu, narażenia i zagrożeń ze strony substancji.
Spośród substancji nominowanych do CoRAP Biuro zadeklarowało ocenienie w roku 2012
dwóch
substancji
nominowanych
przez
Polskę,
tj.
metanolu
(CAS
67-56-1)
i toluilenodiizocyjanianu (CAS 26471-62-5). Spośród substancji nominowanych przez
Agencję i inne państwa członkowskie Biuro wybrało do oceny i zadeklarowało ocenę trzech
substancji w roku 2013 – alkoholu furfurylowego (CAS 98-00-0), 1,3,5-trioksanu i TGIC
(CAS 2451-62-9) oraz dwóch substancji w roku 2014 - 2,2',2''-nitrilotrietanolu (CAS 102-716) i 2-aminoetanolu (CAS 141-43-5). Biorąc pod uwagą wszystkie złożone przez państwa
członkowskie deklaracje dokonania oceny substancji, 11 listopada 2011 roku Agencja
przedstawiła państwom członkowskim pierwszy projekt planu kroczącego, zawierający
91 substancji (dostępny na witrynie internetowej Agencji). CoRAP będzie aktualizowany
i uzupełniany do dnia 28 lutego każdego roku.
Pracownik Biura brał udział w warsztatach – „Workshop on substance evaluation”, które
odbyły się w Helsinkach w dniach 23-24 maja 2011 r. Warsztaty zostały zorganizowane
w celu wymiany informacji na temat kryteriów ustalania substancji priorytetowych
do sporządzenia projektu wspólnotowego kroczącego planu działań (CoRAP), określenia
przedziału czasowego potrzebnego do pełnej oceny substancji od chwili włączenia jej
do CoRAP oraz opracowania struktury dokumentów wypełnianych podczas oceny.
Weryfikacja polskich wersji językowych poradników
Pracownicy Biura kontynuowali w 2011 r. współpracę z Agencją w zakresie weryfikacji
polskich wersji językowych poradników dotyczących rozporządzenia REACH oraz
rozporządzenia CLP. Ze względu na skomplikowany obszar zagadnień regulowany w/w
aktami prawnymi, Agencja przygotowała szereg poradników, które mają za zadanie pomóc
wszystkim zainteresowanym stronom (producentom, importerom, dalszym użytkownikom,
dystrybutorom, organom nadzoru oraz organom właściwym) w wypełnianiu ich obowiązków
wynikających z przepisów tych rozporządzeń. Poszczególne wersje językowe poradników są
weryfikowane przez pracowników właściwych organów państw członkowskich, pod
48
względem stosowanej terminologii i stylistyki tak, aby były jak najbardziej użyteczne dla
korzystających z nich osób. W ramach tej współpracy pracownicy Biura w 2011 roku
dokonali weryfikacji następujących poradników:
poradnik dotyczący półproduktów;
poradnik dotyczący wymagań w zakresie informacji i oceny bezpieczeństwa chemicznego
(Rozdział R5);
poradnik dotyczący rejestracji;
poradnik dotyczący analizy społeczno-ekonomicznej;
poradnik dotyczący substancji w wyrobach;
poradnik dotyczący oznakowania substancji i mieszanin zgodnie z wymaganiami
rozporządzenia CLP;
poradnik dotyczący kart charakterystyki.
Pracownicy Biura brali też udział w testowaniu przygotowywanego przez Europejską
Agencję Chemikaliów narzędzia internetowego, które zawiera w swojej bazie terminy
i definicje znajdujące się w rozporządzeniu REACH oraz w rozporządzeniu CLP. Agencja
udostępniła w 2011 roku bazę danych „ECHA–term” z terminologią z rozporządzeń REACH
i CLP na swojej stronie internetowej. Terminy i definicje które znajdują się
w przygotowywanej
bazie
danych
są
dostępne
we
wszystkich
językach
państw
członkowskich. Narzędzie umożliwia przetłumaczenie terminu z jednego języka państwa
członkowskiego na pozostałe języki. Przy każdym terminie lub definicji podawane jest
źródło, z którego pochodzi (np. rozporządzenie REACH, rozporządzenie CLP, poradnik
do rozporządzenia REACH przygotowany przez Agencję, poradnik do rozporządzenia CLP
przygotowany przez Agencję itp.), a także w wielu przypadkach dodatkowe informacje
związane z danym terminem (np. informacje znajdujące się w poradnikach przygotowanych
przez Agencję).
Zharmonizowana klasyfikacja i oznakowanie
Załącznik VI do rozporządzenia CLP jest okresowo uaktualniany - nowe substancje dla
których
przygotowano
zharmonizowaną
klasyfikację
i
oznakowanie
dodawane
są do załącznika VI, dla niektórych substancji już znajdujących się w załączniku VI
klasyfikacja ulega zmianie ze względu na nowe informacje dotyczące zagrożenia dla zdrowia
49
lub środowiska powodowane przez substancje, niektóre substancje zostają usuwane
z załącznika VI ze względu na nowe dane. Pracownicy Biura brali udział w ocenie
zamieszczanych na stronach Agencji propozycji zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania
Substancji w celu włączenia do załącznika VI do rozporządzenia CLP. Propozycja
zamieszczana jest na stronach internetowych Agencji, żeby wszystkie zainteresowane strony
(państwa członkowskie, przemysł, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe) miały
możliwość przesłania uwag.
Podczas oceny pracownicy Biura odnosili się do informacji dotyczących danych
toksykologicznych, ekotoksykologicznych i właściwości fizykochemicznych zamieszczonych
we wniosku. W szczególności, przy pomocy eksperta zewnętrznego, przygotowano opinię
do zaproponowanej przez urząd właściwy Francji nowej zharmonizowanej klasyfikacji
i oznakowania dla formaldehydu.
Substancje wzbudzające szczególne obawy (SVHC)
Od 2010 roku Polska współpracuje z niektórymi państwami europejskimi w zakresie
przygotowywania dokumentacji dotyczących niektórych substancji stwarzających szczególne
obawy (Substances of Very High Concern - SVHC), zgodnie z art. 59 ust. 3 rozporządzenia
REACH. W 2011 roku analizie poddano 4 substancje wytypowane do opracowania
dokumentu zawierającego analizę zarządzania ryzykiem – Risk Management Option (RMO):
1,2-Benzenedicarboxylic acid, dipentylester, branched and linear;
Diisopentylphthalate;
Di-n-pentyl phthalate;
N-pentyl-isopentylphtalate.
Dla w/w substancji zostaną przygotowane dokumentacje zgodne z załącznikiem XV
do rozporządzenia REACH. W grupie państw współpracujących podczas przygotowywania
dokumentacji znajdują się, oprócz Polski, Niemcy, Austria, Szwecja, Dania i Węgry. Polska
jest państwem wiodącym przy opracowywaniu dokumentacji dla substancji di-n-pentyl
phthalate oraz uczestniczy w pracach dotyczących pozostałych substancji poprzez zbieranie
informacji na temat skali produkcji, importu i stosowania ich na terytorium Polski.
50
Pracownik Biura brał udział w warsztatach – “Ad hoc expert meeting on SVHC candidate
selection and RMO analysis.” Warsztaty zostały zorganizowane w celu wymiany informacji
pomiędzy państwami członkowskimi na temat opracowywania „Risk Management Option
(RMO)”. W ramach warsztatów zorganizowanych przez Agencję w dniu 16 lutego 2011 r.,
w Helsinkach,
dotyczących
usprawnienia
procesu
zharmonizowanej
klasyfikacji
i oznakowania substancji, pracownik Biura prowadził jedna sesję warsztatów pt. „On the Way
to CLP”.
6.4 Współpraca z partnerami w Polsce w ramach REACH i CLP
Pracownicy Biura brali udział w szeregu spotkań z partnerami z Polski:
spotkaniu na temat opublikowanego przez Agencję w grudniu 2010 roku poradnika
w sprawie półproduktów. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele przemysłu, Instytutu
Niklu z Brukseli, Biura oraz Ministerstwa Gospodarki. Celem spotkania było
przedyskutowanie zagadnień poruszonych w w/w poradniku w kontekście „ściśle
kontrolowanych warunków”, ze zwróceniem szczególnej uwagi na branżę metalurgiczną;
spotkaniu zorganizowanym przez Ministerstwo Gospodarki w sprawie interpretacji
zapisów załącznika XVII do rozporządzenia REACH w kontekście azotanu amonu
(listopad 2011 r.). Zapis ten sprawiał wiele problemów przedsiębiorcom produkującym
nawozy oraz organom nadzoru, które odpowiadają za kontrolę tych przepisów.
W następstwie spotkania Biuro, we współpracy z Ministerstwem Gospodarki, zamieściło
na swoich stronach internetowych komunikat zawierający interpretację Komisji
Europejskiej w tej sprawie;
spotkaniu na temat stosowania antypirenów (HBCDD) w materiałach budowlanych, które
odbyło się w Instytucie Ochrony Środowiska z udziałem ekspertów w dziedzinie ochrony
środowiska i ekotoksykologii oraz przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa
Gospodarki, Instytutu Ochrony Środowiska, Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego,
producentów styropianu: Synthos Dwory Sp. z o.o., BASF Polska, Plastics Europe Polska.
Przedmiotem spotkania była substancja - heksabromocyklododekan (HBCDD) opóźniająca palność wyrobów styropianowych, stosowana między innymi do produkcji
płyt styropianowych do ocieplania budynków. Substancja HBCDD w styczniu 2011 r.
została włączona przez Komisję Europejską do wykazu substancji, dla których wymagane
będzie uzyskanie zezwolenia na wprowadzanie jej do obrotu oraz stosowanie (załącznik
XIV do rozporządzenia REACH). Ponadto w ramach Konwencji sztokholmskiej trwają
51
prace nad wyeliminowaniem HBCDD z rynku. Podczas spotkania dyskutowano na temat
zagrożeń ekologicznych powodowanych uwolnieniami HBCDD do środowiska,
możliwościami stosowania alternatywnych substancji umożliwiających dalsze stosowanie
w budownictwie izolacji cieplnych z polistyrenu, możliwościami wykorzystania innych
materiałów izolacyjnych w budownictwie, zagrożeń dla polskiej gospodarki wynikających
z ewentualnego zakazu stosowania HBCDD;
spotkaniu zorganizowanym w siedzibie Biura na prośbę przedstawicieli The Beryllium
Science and Technology Association w sprawie klasyfikacji berylu (wrzesień 2011 r.);
spotkaniu
zorganizowanym
w
siedzibie
Biura
z
przedstawicielami
Polskiego
Stowarzyszenia Producentów Kosmetyków i Środków Czystości „Czyste Piękno”,
na temat interpretacji przepisów dla kart charakterystyki;
spotkaniu zorganizowanym przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji w ramach Forum
Bezpieczeństwa Zabawek. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Biura, Ministerstwa
Gospodarki, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przemysłu i laboratoriów
badawczych. Główne tematy poruszane podczas spotkania dotyczyły:
o obniżenia limitów migracji z zabawek dla kadmu, arsenu i ołowiu,
o obniżenia
limitów
migracji
z
zabawek
dla
substancji
zaliczanych
do rakotwórczych, mutagennych i działających szkodliwie na rozrodczość,
o obecności w niektórych zabawkach (tzw. „puzzle mats”) formamidu - substancji
zaklasyfikowanej jako działająca szkodliwie na rozrodczość,
o braku spójności pomiędzy przepisami dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa
zabawek (2009/48/WE) a przepisami zawartymi w innych aktach prawnych.
spotkaniu zorganizowanym przez Ministerstwo Gospodarki w sprawie propozycji Agencji
dotyczącej wprowadzenia do załącznika XIV do rozporządzenia REACH octanu kobaltu.
Podczas spotkania, w którym uczestniczyli przedstawiciele polskiego przemysłu,
omawiano zasadność propozycji Agencji, skutki dla polskiej gospodarki oraz możliwe
formy działania przedstawicieli rządu w celu niedopuszczenia do objęcia octanu kobaltu
obowiązkiem uzyskiwania zezwoleń.
52
6.5 Współpraca z partnerami w Polsce w pozostałym zakresie
W roku 2011 pracownik Biura, Pan Włodzimierz Szymański, został wybrany i powołany
na przewodniczącego Komitetu Technicznego KT 296 ds. dezynfekcji i antyseptyki,
działającego w ramach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (PKN). Przewodniczący
kieruje pracami Komitetu polegającymi w szczególności na opiniowaniu norm
przesyłanych przez CEN (European Committee for Standardization). W roku
sprawozdawczym Komitet 296 opiniował dwa projekty norm: EN14204, EN14349.
Ponadto pracownik Biura bierze udział w pracach Rady Sektorowej Sektora Zdrowia,
Środowiska i Medycyny działającej przy PKN, którego jest członkiem.
Pracownicy Biura brali udział w posiedzeniu Forum Współpracy w zakresie nadzoru nad
chemikaliami, które odbyło się w Warszawie w Głównym Inspektoracie Sanitarnym dniu
29
listopada
2011
roku.
służy
Forum
jako
platforma
przeznaczona
do wymiany informacji, poglądów i doświadczeń w zakresie nadzoru nad chemikaliami.
W posiedzeniach forum biorą udział delegowani pracownicy z: Biura do spraw Substancji
Chemicznych,
Zdrowia,
Ministerstwa
Ministerstwa
Finansów,
Urzędu
Ochrony
Konkurencji i Konsumentów, Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Inspektoratu
Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSWiA oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
7. Substancje w formie nano
Kwestie bezpieczeństwa substancji w formie nano są tematem wielu opracowań, badań
i projektów prowadzonych m.in. przez Komisję Europejską i OECD. Jednym z narzędzi,
nakładającym prawny obowiązek na producentów/importerów substancji (w tym również
w formie nano) do zebrania informacji na temat wpływu substancji na zdrowie człowieka
i środowiska, jest rozporządzenie REACH. W roku 2011, kontynuując rozpoczęte prace,
przedstawiciele
Biura
brali
udział
w
spotkaniu
podgrupy
roboczej
CARACAL
ds. nanomateriałów, zorganizowanym w Brukseli w dniach 14-16 listopada. Zadaniem tej
grupy jest ustalenie jednolitej, na poziomie europejskim, implementacji rozporządzenia
REACH dla substancji w formie nano. Chociaż obecne przepisy Unii Europejskiej, dotyczące
oceny bezpieczeństwa substancji chemicznych dla ludzi i środowiska, stosuje się dla
nanomateriałów, to ograniczona jest ilość wiadomości i wskazówek, jak praktycznie stosować
53
te przepisy. Właśnie dlatego oraz w celu poinformowania o wynikach swoich prac, postępie
naukowym oraz zaprezentowaniu informacji na temat stanu prawodawstwa w Unii
Europejskiej
i
na
świecie
i
jego
praktycznym
wykorzystaniu
w
odniesieniu
do nanomateriałów, Wspólne Centrum Badawcze - Joint Research Centre w dniach 10-12
maja 2011 r., zorganizowało warsztaty „Challenges of Regulation and Risk Assessment
of Nanomaterials”, w których brał udział przedstawiciel Biura. Przedstawiciel Biura brał
również czynny udział w międzynarodowych warsztatach, dotyczących nanotechnologii
i wytwarzanych nanomateriałów, zorganizowanych w ramach działań Regionalnego Punktu
Kontaktowego dla SAICM w dniach 27-28 czerwca 2011 r. w siedzibie Biura oraz
w warsztatach pt.”Workshop on the coverage of nanomaterials under EU environmental
legislation”, zorganizowanych w Brukseli 20 czerwca 2011 r. W 2011 kontynuowane były
prace w ramach projektów RIPoN1, RIPoN2 i RIPoN3. Zostały opracowane i przekazane
do Agencji końcowe wersje raportów z postępów prac ekspertów. Na ich podstawie Agencja
dokona aktualizacji istniejących poradników tak, by były odpowiednie również dla substancji
w formie nano. Przedstawiciel Biura brał udział w jednym spotkaniu dotyczącym projektów
RIPoN2 i RIPoN3, które odbyło się w Brukseli, w dniach 28 lutego - 1 marca 2011 r.
Aktualne informacje dotyczące działań na arenie międzynarodowej w odniesieniu
do substancji w formie nano można znaleźć na stronie internetowej Biura w zakładce
„Nanomateriały”.
8. Działania w ramach Rady Unii Europejskiej i Przewodnictwo Polski
w Radzie Unii Europejskiej
W 2011 r. pracownicy Biura brali udział w pracach wymienionych poniżej czterech grup
roboczych Rady Unii Europejskiej, w których w czasie polskiego przewodnictwa w Radzie
Unii Europejskiej w drugiej połowie roku, pełnili następujące funkcje:
Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej do spraw międzynarodowych aspektów
środowiska – chemikalia (WPIEI Chemicals). W okresie prezydencji Pan Jerzy Majka
pełnił funkcję Przewodniczącego, a Pan Rafał Brykowski zastępcy przewodniczącego;
Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej do spraw międzynarodowych aspektów
środowiska – synergia (WPIEI Synergies). W okresie prezydencji Pan Michał Andrijewski
pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego;
54
Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Harmonizacji Technicznej – substancje
niebezpieczne (WPTH Dangerous Substances). W okresie prezydencji Pan Andrzej
Kalski pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego;
Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. środowiska (WPE) w zakresie dotyczącym
przekształcenia rozporządzenia PIC dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych
chemikaliów. W okresie prezydencji Pani Magdalena Balicka pełniła funkcję zastępcy
przewodniczącego w w/w zakresie prac grupy roboczej;
Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej do spraw międzynarodowych aspektów
środowiska – Konwencja Bazylejska (WPIEI Basel). Pracownicy Biura brali udział
w niektórych spotkaniach grupy roboczej.
W pierwszej połowie 2011 r. kontynuowano intensywne przygotowania do zbliżającego się
przewodnictwa Polski w Radzie Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2011 r.
W okresie polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, Biuro będąc zaangażowane
w realizację szeregu zadań związanych z prezydencją, ściśle współpracowało z:
Ministerstwem Zdrowia i Ministerstwem Środowiska w odniesieniu do projektu
przekształcenia rozporządzenia PIC dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych
chemikaliów, omawianego na spotkaniach Grupy Roboczej Rady Unii Europejskiej
ds. Środowiska (WPE );
Ministerstwem Środowiska, Ministerstwem Zdrowia, Ministerstwem Gospodarki oraz
innymi ministerstwami i instytucjami w zakresie zagadnień dotyczących chemikaliów,
poruszanych
na
spotkaniach
Grupy
Roboczej
Rady
Unii
Europejskiej
ds. Międzynarodowych Aspektów Ochrony Środowiska (podgrupa WPIEI Chemicals);
Ministerstwem Gospodarki w zakresie zagadnień dotyczących chemikaliów (detergenty
oraz prekursory środków wybuchowych), poruszanych na spotkaniach Grupy Roboczej
Rady Unii Europejskiej ds. Harmonizacji Technicznej – substancje niebezpieczne;
Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska w odniesieniu do prac związanych
z konwencją bazylejską o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów
niebezpiecznych (WPIEI Basel) oraz prac w ramach Grupy Roboczej Rady Unii
Europejskiej ds. synergii pomiędzy konwencjami międzynarodowymi w sprawie
chemikaliów i odpadów (WPIEI Synergies).
55
Pracownicy Biura realizowali także zadania koordynatorów merytorycznych oraz ekspertów
krajowych w ramach powyżej wskazanych grup roboczych, aktywnie wypełniając zadania
postawione przed prezydencją.
Realizując zadania związane z prezydencją, Pracownik Biura uczestniczył także
w 5. spotkaniu w ramach procesu konsultacyjnego dotyczącego możliwości finansowania
działań międzynarodowych dot. chemikaliów i odpadów (Consultative process on financing
options for chemicals and waste). Proces odbywa się pod auspicjami Dyrektora
Wykonawczego UNEP. Spotkanie odbyło się w dniach 6-7 października w Bangkoku
(Tajlandia).
Szczegółowe omówienie poszczególnych obszarów aktywności Biura w trakcie prezydencji
polskiej zawarte zostało w dalszej części sprawozdania.
8.1. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Środowiska
Zadaniem Grupy Roboczej ds. Środowiska, w zakresie w którym uczestniczyli pracownicy
Biura, było przekształcenie rozporządzenia PIC. Wniosek Komisji w sprawie przekształcenia
przyjął postać projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) dotyczącego
wywozu i przywozu chemikaliów stwarzających zagrożenie. Cele projektu rozporządzenia
były następujące:
zharmonizować przepisy o eksporcie i imporcie z przepisami rozporządzenia CLP;
zaangażować Europejską Agencję Chemikaliów w zadania administracyjne, techniczne
i naukowe niezbędne do wdrożenia rozporządzenia o eksporcie i imporcie chemikaliów
stwarzających zagrożenie;
wprowadzić zmiany techniczne do przepisów i wyjaśnień normatywnych;
ustanowić dodatkowe warunki, które umożliwiłyby realizację wywozu w przypadku braku
odpowiedzi ze strony państwa przywozu, a jednocześnie nie obniżyłyby poziomu ochrony
zapewnianego państwom importującym.
W pierwszej połowie roku, w trakcie prezydencji węgierskiej, odbyły się dwa spotkania grupy
roboczej dotyczące rozporządzenia o przywozie i wywozie niebezpiecznych chemikaliów.
Polska prezydencja planowała przeprowadzenie prac w Radzie w ramach pierwszego
czytania, przy współpracy z Parlamentem Europejskim, Komisją Europejską i państwami
56
członkowskim. W tym celu zorganizowano 6 spotkań grupy roboczej (w dniach 18 i 27 lipca,
8 i 29 września, 21 listopada i 6 grudnia 2011 r.) oraz jedno spotkanie ekspertów
(25 października 2011 r.). Pozwoliło to na przygotowanie projektu tekstu kompromisowego.
Polska prezydencja dokładała starań, aby uwzględnić opinie, zalecenia i propozycje
otrzymane od państw członkowskich i Komisji Europejskiej, tak by osiągnąć postępy we
wszystkich obszarach. Na spotkaniach grupy roboczej pracownicy Biura, oprócz funkcji
zastępcy przewodniczącego, pełnili także funkcję koordynatora merytorycznego oraz
reprezentanta Polski.
W trakcie prezydencji polskiej przeanalizowano ponad 300 komentarzy, co skutkowało
wprowadzeniem przez prezydencję około 150 poprawek do projektu Komisji Europejskiej.
Analizowano szczegółowo wszystkie główne elementy tego wniosku, w tym:
definicje;
udział Unii Europejskiej w konwencji;
zadania Agencji;
procedury administracyjne przy wywozie chemikaliów i procedurę wyraźnej zgody;
procedurę komitetową i uprawnienia wykonawcze przyznane Komisji Europejskiej;
wyjaśnienie zgodności niektórych punktów z przepisami celnymi.
Dzięki intensywnym staraniom prezydencji polskiej w trakcie prac grupy roboczej, dla wielu
kwestii uzyskano kompromis wśród państw członkowskich. Dotyczy to m.in.:
uzgodnienia treści preambuły;
uzgodnienia definicji wymagających zmian w związku z nowymi przepisami
chemicznymi;
roli Europejskiej Agencji Chemikaliów w wypełnianiu przepisów rozporządzenia
o przywozie i wywozie chemikaliów;
terminów administracyjnych procedury zgłaszania wywozu chemikaliów poza obszar Unii
oraz możliwości wywozu chemikaliów przy braku zgody od państwa przywozu, pomimo
podejmowania licznych działać w celu jej uzyskania;
kwestii zależności pomiędzy CLP i przepisami celnymi w odniesieniu do chemikaliów
podlegających rozporządzeniu o przywozie i wywozie chemikaliów.
Nie było jednak możliwe zakończenie prac nad rozporządzeniem w pierwszym czytaniu
ze względu na opóźnienia w pracach Parlamentu Europejskiego. Prezydencja polska
57
przygotowała raport z postępu prac i przedłożyła go do dyskusji na spotkaniu Komitetu
Stałych Przedstawicieli zwanego dalej COREPER, w dniu 7 grudnia 2011 r. Raport wraz
z dokumentem towarzyszącym, tj. projektem tekstu kompromisowego, po zaakceptowaniu
przez COREPER, został przekazany pod obrady Rady Unii Europejskiej ds. Środowiska
w dniu 19 grudnia 2011 r.
Projekt tekstu rozporządzenia przygotowany przez polską prezydencję był gotowy do trilogu
i w dalszej kolejności do zamknięcia dossier w I kwartale 2012 r. Kwestie polityczne
wymagające jeszcze rozstrzygnięcia to udział Unii w Konwencji Rotterdamskiej i procedury
komitologii. W zdecydowanej większości państwa członkowskie wyraziły poparcie dla tekstu
zaproponowanego przez prezydencję polską.
8.2. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Międzynarodowych Aspektów Ochrony
Środowiska-Chemikalia (WPIEI Chemicals)
W pierwszej połowie roku 2011, w trakcie prezydencji węgierskiej, pracownicy Biura
uczestniczyli
w
7
posiedzeniach
Grupy
Roboczej
Rady
Unii
Europejskiej
ds. Międzynarodowych Aspektów Ochrony Środowiska (WPIEI Chemicals), w ramach
których prowadzono:
przygotowania Unii Europejskiej do 26. Sesji Rady Zarządzającej UNEP (Nairobi,
21-24 lutego 2011 r.);
przygotowania Unii Europejskiej do 19. Sesji Komisji Zrównoważonego Rozwoju
Narodów Zjednoczonych (CSD, Nowy Jork, 2-13 maja 2011 r.) oraz spotkania
przygotowawczego do powyższego spotkania (IPM/CSD-19, Nowy Jork, 28 lutego –
4 marca 2011 r.);
przygotowanie stanowiska Unii Europejskiej na 5. Konferencję Stron Konwencji
sztokholmskiej (Genewa, 25-29 kwietnia 2011 r.); oraz
przygotowanie stanowiska Unii Europejskiej na 5. Konferencję Stron Konwencji
rotterdamskiej (Genewa, 20-24 czerwca 2011 r.).
Prace grupy roboczej w trakcie prezydencji polskiej koncentrowały się na przygotowaniach
do dwóch dużych wydarzeń międzynarodowych:
58
3. Sesji Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego (INC-3) w sprawie prawnie
wiążącego instrumentu dla rtęci – Nairobi, Kenia, 31 października – 4 listopada 2011 r.;
oraz
Spotkania Grupy Roboczej (Open Ended Working Group, OEWG) przygotowującego
3. Sesję
Międzynarodowej
Konferencji
w
Sprawie
Zarządzania
Chemikaliami
(International Conference on Chemicals Management, ICCM-3) w ramach Strategicznego
Podejścia do Międzynarodowego Zarządzania Chemikaliami (SAICM) – Belgrad, Serbia,
14-18 listopada 2011 r.
Do obowiązków prezydencji należało przede wszystkim przygotowanie stanowiska Unii
na przedmiotowe spotkania, we współpracy z Komisją Europejską oraz pozostałymi
państwami członkowskimi, jak również reprezentowanie Unii Europejskiej, wraz z Komisją
Europejską, w trakcie spotkań. Prezydencja polska wraz z Komisją Europejską
wypracowywały projekt stanowiska Unii Europejskiej. Projekt stanowiska był następnie
uzgadniany podczas spotkań Grupy Roboczej WPIEI Chemicals w Brukseli i, w razie
konieczności, finalizowany podczas INC-3 oraz SAICM OEWG. Należy zaznaczyć, iż dzięki
staraniom prezydencji, w pełni udało się zrealizować powyższe obowiązki. Rola prezydencji
przejawiała się między innymi poprzez formułowanie propozycji kompromisowych zapisów
w stanowisku Unii Europejskiej, zapewniając tym samym, iż Unia Europejska brała aktywny
i konstruktywny udział w negocjacjach międzynarodowych, przemawiając jednym głosem.
Pracownicy Biura odpowiedzialni byli, działając z ramienia prezydencji, za merytoryczną,
techniczną oraz logistyczną stronę przygotowań Unii Europejskiej do przedmiotowych
spotkań, jak również gwarantowali odpowiednią koordynację działań Unii Europejskiej
na miejscu, podczas ICCM-3 oraz SAICM OEWG.
W trakcie prezydencji polskiej zorganizowane zostało 5 spotkań Grupy Roboczej WPIEI
Chemicals w Brukseli, w dniach 12 lipca, 2 września, 22-23 września, 11-12 października
oraz 15 grudnia 2011 r. Dodatkowo, we współpracy z KE, w Brukseli zostały zorganizowane
trzy spotkania eksperckie poświęcone doprecyzowaniu wspólnego stanowiska UE na INC-3
dla konwencji rtęciowej. Spotkania te miały miejsce w dniach 13 lipca, 21 września oraz
11 października 2011 r. W dniu 3 października 2011 r. prezydencja oraz Komisja Europejska
spotkały się w Brukseli z przedstawicielami UNEP odpowiedzialnymi za organizację INC-3
dla konwencji rtęciowej w celu wymiany informacji dotyczących przygotowań do spotkania.
59
Podczas spotkań INC-3 oraz SAICM OEWG, w ramach działań związanych z prezydencją,
pracownicy Biura organizowali codzienne spotkania koordynacyjne Unii Europejskiej,
stanowiące
w
rzeczywistości
wyjazdowe
posiedzenia
grupy
roboczej.
Spotkania
koordynacyjne odbywały się 2-3 razy dziennie, w zależności od potrzeby konsultacji
wewnątrz Unii Europejskiej. W przypadku spotkań koordynacyjnych w trakcie INC-3
w kwestiach logistycznych pracownicy Biura wspierani
byli
przez
delegowanych
przedstawicieli Ministerstwa Środowiska.
Należy zaznaczyć, iż prezydencja polska, w odniesieniu do prac WPIEI Chemicals w pełni
wywiązała się ze swoich obowiązków natury logistyczno-organizacyjnej. Szczególnie
sprawdził się system elektronicznego powiadamiania delegacji o wydarzeniach krótkimi
wiadomościami tekstowymi (sms) wykorzystywany podczas spotkań INC-3 oraz SAICM
OEWG. Pracownicy Biura korzystali z przedmiotowego systemu dzięki uprzejmości
Ministerstwa Środowiska.
W ramach wypełniania obowiązków związanych z Przewodnictwem w Radzie Unii
Europejskiej, prezydencja polska, razem z Komisją Europejską, przygotowała raport na temat
wyników spotkania INC-3 dla konwencji rtęciowej, który został zaprezentowany podczas
posiedzenia Rady Unii Europejskiej ds. Środowiska 19 grudnia 2011 r.
8.3. Grupa Robocza Rady Unii Europejskiej ds. Harmonizacji Technicznej (detergenty
oraz prekursory środków wybuchowych)
8.3.1. Detergenty
Przedmiotem obrad grupy roboczej w tym zakresie był wniosek Komisji Europejskiej
w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr …/…
zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 648/2004 w odniesieniu do stosowania fosforanów
i innych związków fosforu w detergentach piorących wykorzystywanych w gospodarstwach
domowych (projekt aktu prawnego / COM(2010) 597 , 16036/10 , 2010/0298 (COD)).
Projekt rozporządzenia został przekazany przez Komisję Europejską do Rady UE 4 listopada
2010 roku, a prace nad projektem rozpoczęła prezydencja węgierska. W trakcie prezydencji
węgierskiej, w pierwszej połowie roku, odbyły się 4 spotkania grupy roboczej poświęcone
60
detergentom. Prezydencja polska omawiała projekt rozporządzenia w sprawie detergentów
podczas 4 posiedzeń grupy roboczej (tj. 11.VII; 27.VII; 9.IX; 16.IX). Ponadto polska
prezydencja uczestniczyła w kilku nieformalnych spotkaniach trójstronnych Rady Unii
Europejskiej, Komisji Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego (Trilogach), które miały
na celu wynegocjowanie tekstu kompromisowego i osiągnięcie porozumienia w sprawie
propozycji aktu legislacyjnego dla detergentów (zgodnie z postanowieniami art. 294 Traktatu
o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącymi procedury współdecyzji - Rada, Parlament
i Komisja Europejska, w celu wypracowania porozumienia, kontaktują się ze sobą w sposób
nieformalny). Prace w grupie roboczej zostały sfinalizowane w czasie polskiego
przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej. W dniu 15 listopada 2011 r. Rada UE przyjęła
projekt rozporządzenia, który został następnie przegłosowany przez Parlament Europejski
w dniu 14 grudnia 2011 r. znaczną większością głosów, zgodnie z kompromisem
wynegocjowanym przez prezydencję polską.
Celem wypracowanego tekstu rozporządzenia było obniżenie wpływu fosforanów
pochodzących z detergentów na eutrofizację, zmniejszenie kosztów usuwania fosforanów
w oczyszczalniach
ścieków
i
zapewnienie
prawidłowego
funkcjonowania
rynku
wewnętrznego w przypadku przeznaczonych dla konsumentów detergentów piorących
i detergentów do automatycznych zmywarek do naczyń.
Podstawą prawną przedłożenia wniosku legislacyjnego przez Komisję w odniesieniu
do stosowania fosforanów i innych związków fosforu w detergentach piorących
wykorzystywanych w gospodarstwach domowych jest art. 16 rozporządzenia (WE)
nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie
detergentów. Komisja w swoim sprawozdaniu z dnia 4 maja 2007 r. dla Rady i Parlamentu
Europejskiego dokonała oceny stosowania fosforanów w detergentach. W następstwie dalszej
analizy stwierdzono, że stosowanie fosforanów przez konsumentów powinno zostać
rozszerzone na detergenty przeznaczone do automatycznych zmywarek do naczyń.
Projekt rozporządzenia wejdzie w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Zmienia istniejące rozporządzenie w sprawie
detergentów i harmonizuje na poziomie Unii Europejskiej przepisy odnośnie zawartości
fosforanów i innych związków fosforu w detergentach piorących wykorzystywanych
w gospodarstwach domowych. Projekt dostosowuje obecne przepisy rozporządzenia (WE)
61
nr 648/2004, nadając Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie
z art. 290 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy projektu wprowadzą
w załączniku VIa ograniczenia zawartości fosforu w przeznaczonych dla konsumentów
detergentach piorących oraz detergentach do automatycznych zmywarek do naczyń.
Detergenty wymienione w załączniku VIa, nie spełniające ograniczeń dotyczących zawartości
fosforanów i innych związków fosforu określonych w tym załączniku, nie mogą być
wprowadzane do obrotu od daty podanej w tym załączniku.
W projekcie rozporządzenia utrzymany zostanie istniejący przepis, zgodnie z którym państwa
członkowskie mogą ustanawiać przepisy krajowe w zakresie ograniczeń dotyczących
zawartości fosforanów i innych związków fosforu w tych detergentach, wobec których
nie określono ograniczeń w załączniku VIa, jeżeli jest to uzasadnione ochroną zdrowia
publicznego lub środowiska przy dostępności środków alternatywnych możliwych
do stosowania. W projekcie wprowadzono definicję „czyszczenia” oraz wprowadzono
definicje „przeznaczonego dla konsumentów detergentu piorącego” i „przeznaczonego
dla konsumentów detergentu do automatycznych zmywarek do naczyń”, doprecyzowano
również definicje „wprowadzenia do obrotu” i „udostępniania na rynku”.
Postanowienia rozporządzenia zobligują państwa członkowskie do wydania przepisów
dotyczących kar nakładanych za naruszenia przepisów projektowanego rozporządzenia oraz
wprowadzenia wszelkich koniecznych środków zapewniających ich wykonanie.
8.3.2. Prekursory środków wybuchowych
Przedmiotem obrad grupy roboczej w tym zakresie był wniosek Komisji Europejskiej
w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych (projekt aktu
prawnego / COM(2010) 473 , 14376/10 , 2010/0246 (COD)). Projekt rozporządzenia został
przekazany przez Komisję do Rady UE 21 września 2010 roku. Prezydencja węgierska
w styczniu 2011 roku rozpoczęła prace legislacyjne nad projektem rozporządzenia, które były
kontynuowane podczas prezydencji polskiej. W trakcie prezydencji węgierskiej odbyły się
4 spotkania grupy roboczej dotyczące prekursorów środków wybuchowych. W trakcie
prezydencji polskiej odbyło się 7 spotkań grupy roboczej poświęconych temu zagadnieniu
(tj. 18.VII; 27.VII; 9.IX; 16.IX; 13.X; 24.X; 14.XI). Prezydencja polska zorganizowała
również kilka nieformalnych spotkaniach trójstronnych (Trilogów), które miały na celu
62
wynegocjowanie tekstu kompromisowego i znalezienie porozumienia w sprawie propozycji
aktu legislacyjnego dla prekursorów środków wybuchowych zgodnie z postanowieniami
art. 294 Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącymi procedury współdecyzji Rada, Parlament i Komisja Europejska w celu osiągnięcia porozumienia kontaktuje
się ze sobą w sposób nieformalny.
Celem projektowanych przepisów jest poprawa bezpieczeństwa i wzmocnienie ochrony przed
zagrożeniami terrorystycznymi, poprzez wprowadzenie przepisów utrudniających nabywanie
prekursorów środków wybuchowych. Cel ten byłby realizowany na drodze wprowadzenia
zakazu nabywania przez konsumentów substancji lub mieszanin zawierających takie
substancje w stężeniach określonych projektem rozporządzenia. Państwa członkowskie chcąc
umożliwić konsumentom nabywanie przedmiotowych substancji mogłyby wprowadzić
system rejestracji lub licencjonowania. Projektowane przepisy dotyczyły również kwestii
nabywania i posiadania przez rolników azotanu amonu oraz mieszanin go zawierających
w celu wykorzystywania jako nawozu w stężeniach przekraczających limity wyszczególnione
w załączniku I projektu. Przepisy dotyczące tej substancji są również regulowane przepisami
załącznika XVII do rozporządzenia REACH. Umożliwienie nabywania przez rolników
azotanu amonu jest kwestią priorytetową dla Polski.
Ze względu na rozbieżności w stanowiskach państw członkowskich, nie osiągnięto
porozumienia w ramach grupy roboczej. Na posiedzeniu COREPER I w dniu 21 grudnia 2011
roku prezydencja polska poinformowała państwa członkowskie o przekazaniu dossier
prezydencji duńskiej.
8.3.3. WPIEI (Basel) i WPIEI (Synergies)
W okresie poprzedzającym prezydencję oraz w jej trakcie, przedstawiciele Biura aktywnie
wspierali, w ramach kompetencji Biura, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w pracach
związanych z Konwencją bazylejską o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania
odpadów niebezpiecznych na spotkaniach WPIEI Basel, w szczególności przygotowaniach
do 10. Konferencji Stron Konwencji bazylejskiej, która odbyła się w Kartagenie (Kolumbia),
w dniach 17-21 października 2011 r., oraz w pracach grupy do współpracy i koordynacji
działań w ramach Konwencji rotterdamskiej, Konwencji sztokholmskiej i Konwencji
bazylejskiej WPIEI Synergies.
63
W ramach tych działań pracownicy uczestniczyli w trzech spotkaniach grup roboczych
w Brukseli (w dniach 7-8 września, 21-22 września oraz 4-5 października 2011 r.) oraz
w 10. Konferencji Stron Konwencji bazylejskiej w Kartagenie.
9. Działania w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
(OECD)
Biuro współpracuje z OECD w ramach Grupy Roboczej ds. Chemikaliów, Pestycydów
i Biotechnologii oraz Specjalnego Programu Kontroli Chemikaliów. Działania Grupy
Roboczej ds. Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii, finansowanej z budżetu OECD,
obejmują następujące obszary:
1. Rozwój instrumentów służących wdrażaniu decyzji Rady OECD w sprawie Wzajemnej
Akceptacji Wyników Badań: wytyczne dotyczące metod badań, wytyczne Dobrej
Praktyki Laboratoryjnej, wzajemna akceptacja danych, umowy w sprawie wzajemnej
akceptacji danych z państwami niebędącymi członkami OECD;
2. Rozwój instrumentów oceny i kontroli pestycydów (środków ochrony roślin) i biocydów;
3. Rozwój instrumentów dotyczących uwolnień niebezpiecznych chemikaliów z instalacji
przemysłowych i produktów: rejestry uwolnień i transferu zanieczyszczeń oraz wypadki
chemiczne;
4. Bezpieczeństwo
produktów
otrzymywanych
z
zastosowaniem
nowoczesnych
biotechnologii: transgeniczne rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy oraz żywność
z produktów nowoczesnej biotechnologii - Harmonizacja Regulacji dot. Nadzoru
Biotechnologii oraz Bezpieczeństwo Nowej Żywności i Pasz;
Biuro aktywnie uczestniczy w działaniach dotyczących obszaru pierwszego, natomiast
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych uczestniczą w działaniach w obszarze
drugim. Obecnie Polska nie bierze udziału w działaniach w obszarze trzecim i czwartym.
Działania Specjalnego Programu Kontroli Chemikaliów OECD, finansowanego ze składek
państw uczestniczących w programie, obejmują cztery grupy działań:
I.
Dostarczanie wiedzy i informacji
1. Zintegrowane podejście do badań i oceny (w tym QSAR Toolbox)
2. Ocena zagrożeń (strategie, instrumenty, wspólna ocena)
64
3. Bezpieczeństwo wytwarzanych nanomateriałów
4. Metodyka oceny narażenia
5. Ryzyko dla dzieci stwarzane przez chemikalia
6. Zgłaszanie nowych substancji
II.
Wdrażanie aktów Rady OECD
1. Wytyczne do badań - metody badań chemikaliów
2. Dobra praktyka laboratoryjna i monitoring spełniania wymagań DPL
3. Wzajemna akceptacja danych i udział państw niebędących członkami OECD
III.
Wspieranie możliwości państw w obszarze kontroli chemikaliów
1. eChemportal
2. Rozpowszechnianie produktów i osiągnięć OECD
IV.
Narzędzia wspierające zastępowanie niebezpiecznych chemikaliów bezpieczniejszymi
1. Ograniczanie ryzyka (metodologia, strategie, analiza opcji, specyficzne chemikalia)
2. Zrównoważona chemia
Inspektor do spraw Substancji Chemicznych reprezentuje Polskę na odbywających
się co 9 miesięcy Wspólnych Spotkaniach Komitetu Chemikaliów oraz Grupy Roboczej
ds. Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii, na których przedstawiciele państw OECD
oceniają wykonanie podjętych działań i nakreślają zadania na przyszłość. Działania OECD
dotyczące chemikaliów prowadzone są w ramach programu Środowisko, Zdrowie
i Bezpieczeństwo (Environment, Health and Safety Programme).
W 2011 r. pracownicy Biura wzięli udział w 48. Wspólnym Spotkaniu Komitetu
Chemikaliów oraz Grupy Roboczej do spraw Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii,
na którym dyskutowano następujące zagadnienia:
wytyczne do badań w odniesieniu do badań i oceny substancji powodujących zaburzenia
gospodarki hormonalnej;
ocena zagrożenia; działania w OECD w odniesieniu do warsztatów WHO/OECD/ILSI
dotyczących oceny ryzyka związanego z kombinowanym narażeniem na działanie
chemikaliów;
mechanizm wykorzystania informacji przy tworzeniu kategorii chemicznych – rozwój
narzędzi QSAR oraz możliwość współpracy pomiędzy „Task Force on Hazard
65
Assessment” oraz „Working Group of the National Coordinators to the Test Guideline
Programme”;
ocena narażenia dzieci na działanie chemikaliów;
finansowanie
Specjalnego
Programu
Kontroli
Chemikaliów,
w
nawiązaniu
do propozycji reformy finansowania programu;
e-ChemPortal: dalszy rozwój portalu dot. wymiany informacji na temat właściwości
substancji chemicznych;
narzędzia do oceny ryzyka dla środowiska;
wyniki ankiety dotyczącej innowacji w odniesieniu do zrównoważonej chemii;
program dotyczący pestycydów (ustanowienie forum dot. oceny ryzyka, zarządzanie
ryzykiem, opracowanie strategicznego planu działań zewnętrznych);
przystąpienie Argentyny do MAD.
Dodatkowo, pracownicy Biura wzięli udział w obchodach 40-lecia prac OECD w dziedzinie
bezpieczeństwa chemicznego, podczas których przedstawiono informacje dotyczące prac
prowadzonych w ramach Programu Środowisko, Zdrowie i Bezpieczeństwo w dziedzinie
chemikaliów w odniesieniu do bezpieczeństwa chemikaliów przemysłowych, innowacji
i specjalnych projektów prowadzonych w ramach wspomnianego programu oraz osiągnięć,
mocnych stron i możliwości tego programu. Od rozpoczęcia prac w ramach OECD
w dziedzinie chemikaliów główny nacisk kładziony był na działania związane z badaniem
bezpieczeństwa chemicznego oraz oceną zagrożenia chemicznego. W efekcie powstało wiele
zharmonizowanych metod badawczych, które mogą być wykorzystywane w skali globalnej.
Stworzone w ramach OECD Wytyczne dot. badań są uznawane na arenie międzynarodowej.
Ważnym elementem 48. Wspólnego Spotkania Komitetu Chemikaliów oraz Grupy Roboczej
ds. Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii była dyskusja nad akcesją Federacji
Rosyjskiej do OECD, gdzie przedstawiono podsumowanie procesu akcesyjnego. W terminie
do końca września 2011 r. Rosja przesłała odpowiedzi na pytania postawione przez
Sekretariat OECD. Sekretariat, na podstawie otrzymanych odpowiedzi przygotuje nową
opinię (Draft formal opinion on accesion), którą przedstawi na spotkaniach w roku 2012 r.
Na spotkaniu poinformowano zebranych, iż prawdopodobnie decyzja o akcesji Rosji
do OECD nie zapadnie do końca 2012 roku.
66
Podczas 48. Wspólnego Spotkania, jednomyślnie została przyjęta kandydatura Inspektora
do spraw Substancji Chemicznych na członka Biura Wspólnego Spotkania Komitetu
Chemikaliów oraz Grupy Roboczej ds. Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii. Inspektor
po raz kolejny został wybrany na powyższą funkcję.
W 2004 r. Polska zadeklarowała zaangażowanie i udział polskich ekspertów w pracach
dotyczących następujących zagadnień:
współpraca w ocenie ryzyka stwarzanego przez substancje istniejące, a w szczególności
w przygotowywaniu dokumentacji dla substancji wielko tonażowych;
metody badań substancji chemicznych;
wypadki chemiczne;
Dobra Praktyka Laboratoryjna;
program dotyczący środków ochrony roślin;
program dotyczący produktów biobójczych.
Zgodnie z powyższą deklaracją, w 2011 r. przedstawiciele Biura uczestniczyli
w organizowanych przez OECD spotkaniach poszczególnych grup roboczych dotyczących
wymienionych powyżej zagadnień, takich jak:
grupa „(Q)SAR Application Management Group”, dotycząca promocji stosowania
metod alternatywnych do badań na zwierzętach a opartych o przewidywanie działania
substancji chemicznych w oparciu o modelowanie zależności struktura-aktywność,
korzystanie z podejścia przekrojowego „read-accross”, o budowanie kategorii
substancji w celu znalezienia podobieństw itp. W celu ułatwienia wykorzystania tych
metod opracowywane jest ogólnodostępne darmowe oprogramowanie (Q)SAR
Application Toolbox (w 2012 roku udostępniona zostanie wersja 3 gromadząca
w jednym pakiecie wszelkie ogólnodostępne modele pozwalające przewidzieć
właściwości substancji);
grupa “Working Group on GLP”;
grupa Doradcza OECD ds. Badań i Oceny substancji zaburzających gospodarkę
hormonalną (“Advisory Group of Endocrine Disrupters Testing and Assessment
- Task Force”).
We współpracy z Biurem, w 2011 r. ekspert z Instytutu Przemysłu Organicznego oddział
w Pszczynie brał udział w spotkaniach „Working Group of National Coordinators of the Test
Guidelines Programme (WNT)” oraz eksperci z Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi
67
w spotkaniach „Working Party on Manufactured Nanomaterials (WPMN)” i “Cooperative
Chemicals Assessment Meeting (CoCAM), dawnej grupy SIAM („Screening Information
Data Set (SIDS) Initial Assessment Meeting).
We współpracy z OECD w ramach Grupy Roboczej ds. Chemikaliów, Pestycydów
i Biotechnologii brali również udział eksperci z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
w zakresie pestycydów (środków ochrony roślin) oraz eksperci Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w zakresie produktów
biobójczych delegowani przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwo
Zdrowia. Polska nie uczestniczyła w działaniach dotyczących wypadków chemicznych.
10. Współpraca międzynarodowa
10.1. Konwencja rotterdamska, Konwencja sztokholmska oraz synergia między trzema
Konwencjami - bazylejską, rotterdamską i sztokholmską
10.1.1. Konwencja rotterdamska
Pełniąc, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. c) ustawy o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach, funkcję wyznaczonego organu krajowego określonego w art. 4 rozporządzenia
PIC, Inspektor jest jednocześnie wyznaczonym organem krajowym ds. Konwencji
rotterdamskiej
w
sprawie
procedury
zgody
po
uprzednim
poinformowaniu
w międzynarodowych handlu niektórymi niebezpiecznymi chemikaliami i pestycydami.
Polska jest Stroną Konwencji od 14 września 2005 r. W 2011 r., w dniach 20 – 25 czerwca,
w trakcie prezydencji węgierskiej, w Genewie miała miejsce 5. Konferencja Stron Konwencji.
Stanowiska i wystąpienia Unii Europejskiej (prezydencji i Komisji Europejskiej)
na
Konferencji
Stron
były
uzgadniane
na
spotkaniach
Grupy
Roboczej
ds. Międzynarodowych Aspektów Środowiska – chemikalia (WPIEI Chemicals).
Pracownik Biura, Pani Magdalena Balicka, z uwagi na pełnioną funkcję członka Biura
Konwencji nominowanego przez region Europy Środkowo – Wschodniej (CEE),
przewodniczyła spotkaniom tego regionu. Na jednym ze spotkań Pani Magdalena Balicka
po raz kolejny została wybrana przedstawicielem regionu w Biurze Konwencji. Zgodnie
68
z zasadą rotacji przewodnictwa w Biurze Konwencji, przedstawicielowi regionu Europy
Środkowo – Wschodniej powierzono przewodnictwo nad pracami do zakończenia
6. Konferencji Stron. Kandydatura Pani Magdaleny Balickiej na Przewodniczącego
Konwencji została przedstawiona przez region Europy Środkowo – Wschodniej na sesji
plenarnej Konferencji Stron i jednogłośnie przyjęta przez wszystkie Strony Konwencji.
Zadaniem Przewodniczącego Konwencji będzie ścisła współpraca z Sekretariatem
Konwencji, prowadzenie spotkań i telekonferencji Biura Konwencji oraz przewodniczenie
6. Konferencji Stron Konwencji rotterdamskiej, która odbędzie się w 2013 r. w Genewie.
Przedstawiciel Biura do spraw Substancji Chemicznych pełni funkcję eksperta w Komitecie
Kontroli Chemicznej, będącym ciałem pomocniczym Konferencji Stron. Komitet sporządza
projekty wytycznych dla Konferencji Stron w sprawie umieszczenia substancji w załączniku
III Konwencji rotterdamskiej i objęcia tych substancji procedurą PIC. Ze względu
na wymienioną funkcję przedstawiciel Biura uczestniczył w 2011 r. w:
spotkaniu ekspertów Komitetu Kontroli Chemicznej reprezentujących kraje Unii
Europejskiej – 9 marca w Brukseli;
7. spotkaniu Komitetu Kontroli Chemicznej jako nominowany ekspert (również
współprzewodniczący grupy roboczej odpowiedzialnej za opracowanie raportu
dla pentachlorobenzenu) - 28 marca - 1 kwietnia w Rzymie.
10.1.2. Konwencja sztokholmska
W 2011 roku przedstawiciele Biura pełnili funkcję wspomagającą wobec Ministerstwa
Środowiska - krajowego punktu kontaktowego dla Konwencji sztokholmskiej. W dniach 2529 kwietnia 2011 roku w Genewie odbyła się 5. Konferencja Stron Konwencji sztokholmskiej
(COP-5), gdzie przedstawiciele Biura pełnili rolę ekspertów wspomagających w składzie
delegacji polskiej. Pracownicy Biura brali też udział w konsultacjach stanowiska Unii
Europejskiej na COP-5, zarówno w trakcie spotkań Grupy Roboczej ds. Międzynarodowych
Aspektów Środowiska (WPIEI Chemicals) jak i podczas spotkań ekspertów przy okazji spotkań
WPIEI, w celu opracowania stanowiska Unii Europejskiej do zaprezentowania w trakcie
Spotkania Konferencji Stron Konwencji sztokholmskiej.
Przedstawiciel Biura uczestniczył, jako obserwator, w spotkaniu Komitetu ds. Przeglądu
Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych, które odbyło się w dniach 10-14 października
69
2011 r. w Genewie. W trakcie spotkania zadeklarował współpracę z Międzysesyjną Grupą
Roboczą
ds.
heksabromocyklododekanu.
Spotkanie
Komitetu
było
poprzedzone
nieformalnym spotkaniem członków Komitetu z Unii Europejskiej w Brukseli, w dniu
6 października 2011 r. W związku z prezydencją Polski w tym spotkaniu uczestniczył także
pracownik Biura.
W grudniu 2011 r., na prośbę Ministerstwa Środowiska, Biuro przygotowało wkład
do kwestionariusza w sprawie wspierania działań Konwencji sztokholmskiej w krajach
rozwijających się.
10.2. Strategiczne Podejście do Międzynarodowego Zarządzania Chemikaliami
(SAICM)
SAICM to międzynarodowe porozumienie o charakterze dobrowolnym, podpisane przez
większość
państw
członkowskich
Organizacji
Narodów
Zjednoczonych,
którego
podstawowym celem jest zapewnienie do roku 2020 bezpiecznej produkcji i stosowania
chemikaliów oraz zminimalizowanie ich negatywnych skutków na zdrowie ludzi
i środowisko. SAICM powstał w oparciu o wcześniejsze inicjatywy międzynarodowe
w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego, promując jednocześnie strategiczne podejście
wielosektorowe,
którego
istotnym
elementem
jest
zaangażowanie
wszystkich
zainteresowanych podmiotów. Sekretariat SAICM jest zapewniony przez Program
Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP) we współpracy ze Światową Organizacją
Zdrowia (WHO).
Od 2008 r. przedstawiciel Biura pełni funkcję krajowego punktu kontaktowego dla SAICM.
Na posiedzeniu regionalnym, podczas II Międzynarodowej Konferencji w Sprawie
Zarządzania Chemikaliami (ICCM-2), która odbyła się w maju 2009 r. w Genewie, państwa
regionu Europy Środkowo-Wschodniej nominowały Inspektora do spraw Substancji
Chemicznych do pełnienia funkcji Regionalnego Punktu Kontaktowego dla SAICM w latach
2009 -2012.
Inspektor do spraw Substancji Chemicznych, jako Regionalny Punkt Kontaktowy,
przeprowadził w 2011 r. szereg działań, m.in.:
70
zorganizował, we współpracy z Sekretariatem SAICM oraz Instytutem Organizacji
Narodów Zjednoczonych do spraw Badań i Szkoleń (UNITAR), IV spotkanie regionu
Europy Środkowo-Wschodniej dla Strategicznego Podejścia do Międzynarodowego
Zarządzania Chemikaliami. Spotkanie odbyło się w dniach 28-29 czerwca w siedzibie
Biura w Łodzi. Przy okazji przedmiotowego spotkania, w dniach 27-28 czerwca,
zorganizowano międzynarodowe warsztaty dot. nanotechnologii i wytwarzanych
nanomateriałów. W czasie spotkania regionalnego SAICM dokonany został, przez
przedstawicieli regionu Europy Środkowo-Wschodniej, przegląd i ocena wdrażania
SAICM od zakończenia drugiej Międzynarodowej Konferencji w Sprawie Zarządzania
Chemikaliami (ICCM);
organizował konsultacje oraz wymianę, drogą elektroniczną, informacji związanych
z SAICM i innych działań związanych z zarządzaniem chemikaliami wśród państw
regionu Europy Środkowo-Wschodniej;
wspierał Sekretariat SAICM w zapewnieniu odpowiedniego poziomu raportowania przez
państwa Europy Środkowo-Wschodniej z postępów we wdrażaniu SAICM. Z regionu
Europy Środkowo-Wschodniej dane przesłało 60% uprawnionych podmiotów, co
stanowiło
najlepszy
wynik
z wszystkich
regionów
Organizacji
Narodów
Zjednoczonych14;
przeprowadził konsultacje dotyczące udziału przedstawicieli regionu Europy ŚrodkowoWschodniej w pracach grupy ekspertów w ramach SAICM, wdrażających działania dot.
perfluorowanych chemikaliów (Global PFC Group).
Ponadto, w ramach działań związanych z SAICM:
przedstawiciel Biura, w imieniu Regionalnego Punktu Kontaktowego dla SAICM,
uczestniczył w Spotkaniu Biura Międzynarodowej Konferencji w Sprawie Zarządzania
Chemikaliami, które odbyło się w dniach 9-10 czerwca 2011 r. w Lublanie (Słowenia).
W spotkaniu udział wzięli członkowie Biura ICCM oraz Regionalne Punkty Kontaktowe
dla SAICM;
Inspektor i przedstawiciele Biura do spraw Substancji Chemicznych uczestniczyli
w telekonferencji Biura ICCM w dniu 7 października 2011 r.;
14
Sekretariat SAICM, Preparation for the evaluation of progress in the implementation of the Strategic Approach,
str. 4. Dostępny w Internecie: http://www.saicm.org/index.php?content=meeting&mid=124&def=4&menuid
16 stycznia 2012 r.
71
przedstawiciel Biura uczestniczył w warsztatach w ramach SAICM, dotyczących
chemikaliów w produktach „Workshop of the Chemicals in Products Project”, które
odbyły się w Genewie, w dniach 16-18 marca 2011 r.
W dniach 15 – 18 listopada 2011 r. w Belgradzie odbyło się spotkanie Grupy Roboczej „Open
Ended Working Group”, OEWG, przygotowujące 3. Sesję Międzynarodowej Konferencji
w sprawie Zarządzania Chemikaliami (ICCM-3), w ramach SAICM. W spotkaniu
uczestniczyli pracownicy Biura, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju
Wsi oraz Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Podczas OEWG prowadzona była,
przede wszystkim, dyskusja dotycząca postępu we wdrażaniu SAICM:
nowych zagadnień w kontroli chemikaliów „emerging policy issues”;
propozycji włączenia nowych działań do Globalnego Planu Działań (Global Plan
of Action) w ramach SAICM;
zagadnień odnoszących się do finansowania SAICM;
kwestii strategii SAICM dla sektora zdrowia;
przygotowań do ICCM-3 (wrzesień 2012 r.).
Rys. 7. Plakat promujący IV spotkanie regionu Europy
Środkowo-Wschodniej dla Strategicznego Podejścia do
Międzynarodowego Zarządzania Chemikaliami (SAICM).
72
Stanowiska Unii Europejskiej dotyczącego poszczególnych zagadnień poruszanych podczas
spotkania OEWG, wypracowano wstępnie na spotkaniach WPIEI Chemicals w Brukseli.
Stanowisko finalizowane było na spotkaniach państw członkowskich Unii Europejskiej
w Belgradzie w dniach 12 – 13 listopada oraz podczas codziennych spotkań koordynacyjnych
Unii Europejskiej. Prezydencja polska skutecznie sfinalizowała stanowisko Unii Europejskiej
oraz reprezentowała Unię Europejską, we współpracy z Komisją Europejską, podczas obrad
plenarnych OEWG. W dużej mierze dzięki efektywnym działaniom prezydencji udało
się podkreślać znaczenie wdrażania inicjatywy SAICM na poziomie międzynarodowym,
prezentować i promować dotychczasowe działania i inicjatywy Unii Europejskiej w ramach
SAICM, w szczególności tzw. emerging policy issues oraz podkreślać znaczenie
odpowiedniego zarządzania chemikaliami na poziomie międzynarodowym dla zdrowia ludzi
i środowiska.
Podczas spotkania SAICM OEWG pracownicy Biura brali udział w codziennych spotkaniach
regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Z uwagi na sprawowanie przez Inspektora funkcji
Regionalnego Punktu Kontaktowego dla SAICM w latach 2009 – 2012, przedstawienie
na obradach plenarnych raportu dotyczącego działalności SAICM w regionie w latach 20092011 powierzono pracownikowi Biura.
10.3. Międzyrządowy Komitet Negocjacyjny ds. przyszłej konwencji rtęciowej (INC-3)
Biuro brało aktywny udział, jako instytucja współpracująca, w pracach nad utworzeniem
międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu w sprawie rtęci. Instytucją wiodącą dla
tej kwestii jest Ministerstwo Środowiska, z którym Biuro ściśle współpracowało. Podczas
25. Sesji Rady Zarządzającej UNEP (Nairobi, 16-20 lutego 2009 r.) przyjęta została decyzja
25/5, dotycząca zarządzania chemikaliami, w tym określająca przyszłe międzynarodowe
działania w odniesieniu do ograniczenia negatywnego wpływu na zdrowie i środowisko rtęci,
zaliczonej do substancji chemicznych o znaczeniu globalnym. Celem tych działań jest
doprowadzenie do przyjęcia nowego międzynarodowego instrumentu prawnie wiążącego
w sprawie rtęci - konwencji w sprawie rtęci. Decyzja wskazała na konieczność powołania
Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego (Intergovernmental Negotiating Committee,
INC), który rozpoczął prace w 2010 roku. W ramach negocjacji międzyrządowych nad
przyszłą konwencją rtęciową planowane jest przeprowadzenie pięciu sesji Międzyrządowego
Komitetu Negocjacyjnego. Zakończenie prac planowane jest przed 27. Sesją Rady
73
Zarządzającej UNEP/Światowym Forum Ministrów Środowiska w 2013 roku, podczas
którego planowane jest przedłożenie uzgodnionego tekstu konwencji. Przygotowania
do procesu negocjacji rozpoczęte zostały w 2007 r., w oparciu o decyzję 24/3 przyjętą
podczas 23. Sesji Rady Zarządzającej UNEP. Decyzja ta wzywała do przeglądu i oceny
środków zmierzających do rozwiązania globalnych kwestii związanych z rtęcią.
W 2011 r. miały miejsce dwie sesje Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego – INC-2
oraz INC-3. Pracownicy Biura uczestniczyli w obu sesjach i w obu przypadkach Inspektor
do spraw Substancji Chemicznych był przewodniczącym delegacji polskiej. W skład
delegacji, oprócz pracowników Biura, weszli przedstawiciele instytucji wiodącej dla przyszłej
konwencji rtęciowej - Ministerstwa Środowiska oraz instytucji współpracujących, to jest
Ministerstwa Spraw Zagranicznych (wice-przewodniczący delegacji polskiej), Ministerstwa
Gospodarki oraz Instytutu Chemii Przemysłowej (ekspert reprezentujący Ministerstwo
Środowiska). Druga Sesja Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego (INC-2) odbyła
się w dniach 24 – 28 stycznia 2011 r. w Chibie (Japonia), w czasie prezydencji węgierskiej.
Podczas INC-2 przeprowadzona została dyskusja nad projektem przyszłej konwencji,
przygotowanym przez Program Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP) w listopadzie
2010 r. W dokumencie tym zaproponowano kompleksowe rozwiązania zmierzające
do ograniczenia stosowania rtęci w skali globalnej. Oprócz dyskusji nad poszczególnymi
elementami merytorycznymi przyszłej konwencji, takimi jak ograniczenia emisji rtęci czy też
stosowania rtęci w produktach lub procesach produkcyjnych, dyskutowane były także kwestie
horyzontalne, takie jak struktura konwencji czy też mechanizm finansowy dla państw
rozwijających się oraz przestrzeganie przepisów konwencji. Podczas INC-2 nie negocjowano
poszczególnych zapisów przyszłej konwencji. Warto podkreślić, iż z uwagi na późne
przedłożenie przez Komisję Europejską (dopiero podczas spotkania w Chibie) dużej liczby
nowych dokumentów - projektów stanowisk Unii Europejskiej, przez całą sesję, równolegle
do obrad plenarnych, trwały posiedzenia państw członkowskich Unii Europejskiej. Ich celem
było wypracowanie stanowisk Unii Europejskiej i wystąpień dotyczących poszczególnych
elementów dokumentu przygotowanego przez UNEP.
W trakcie prezydencji polskiej odbyła się 3. sesja negocjacji międzyrządowych w ramach
prac nad prawnie wiążącym instrumentem dla rtęci (INC-3). Spotkanie miało miejsce
w siedzibie głównej UNEP w Nairobi, w dniach 31 października – 4 listopada 2011 r.
Podczas spotkania kontynuowano negocjacje nad przyszłą konwencją, w oparciu o nowy
74
projekt tekstu konwencji, opublikowany przez UNEP w lipcu 2011 r. Negocjacje odbywały
się zarówno podczas sesji plenarnych, jak i w ramach powołanych podczas INC-3 siedmiu
Grup Roboczych do spraw:
rzemieślniczego wydobycia złota na małą skalę (ASGM);
produktów zawierających rtęć i procesów wykorzystujących rtęć;
emisji rtęci do atmosfery i uwolnień do wody i gleby;
finansowania konwencji;
odpadów rtęci, składowania rtęci i miejsc zanieczyszczonych;
podnoszenia świadomości, badań i monitoringu;
aspektów prawnych i przepisów końcowych.
Z uwagi na sprawowane w Radzie Unii Europejskiej przewodnictwo, delegacja polska
koordynowała działania Unii Europejskiej poprzez codzienne spotkania koordynacyjne
(2-3 razy dziennie) oraz występowała wraz z Komisją Europejską w imieniu Unii
Europejskiej na obradach plenarnych.
Podczas INC-3 udało się osiągnąć widoczny postęp w negocjacjach w odniesieniu do szeregu
elementów przyszłej konwencji, w szczególności zapisów dotyczących rzemieślniczego
wydobycia złota przy użyciu rtęci (ASGM), odpadów zawierających rtęć, odpowiedniego
składowania rtęci oraz postępowania z miejscami zanieczyszczonymi rtęcią, czy też
produktów i procesów wykorzystujących rtęć. Widoczne były także pierwsze efekty pracy
Grupy ds. aspektów prawnych, w odniesieniu do przepisów końcowych przyszłej konwencji.
Najważniejszymi wyzwaniami, które wymagają dalszych negocjacji w celu osiągnięcia
wspólnego stanowiska, są kwestie dotyczące emisji i uwolnień rtęci do powietrza, wody
i gleby oraz kwestie finansowania przyszłej konwencji i dotyczące weryfikacji przestrzegania
jej przepisów.
Mając na uwadze fakt, iż skuteczność przyszłej konwencji rtęciowej uzależniona jest od jej
szerokiego wdrożenia na poziomie globalnym, wydaje się, analizując przebieg INC-3,
iż zwiększają się szanse na zakończenie negocjacji nad konwencją w terminie przewidzianym
przez UNEP.
75
10.4. Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Zrównoważonego Rozwoju
Odbywające
się
w
Nowym
Jorku
sesje
Komisji
Narodów
Zjednoczonych
ds. Zrównoważonego Rozwoju (United Nations Commission on Sustainable Development,
CSD) poświęcone są wdrażaniu poszczególnych aspektów Strategii Zrównoważonego
Rozwoju NZ. Zarządzanie chemikaliami było jednym z tematów przewodnich 18. Sesji (maj
2010 r.) oraz 19. Sesji (maj 2011 r.). Krajowym koordynatorem strategii zrównoważonego
rozwoju jest Ministerstwo Środowiska, z którym Biuro współpracowało w odniesieniu
do tematyki chemikaliów. Przedstawiciel Biura uczestniczył w 19. Sesji CSD oraz
w spotkaniu przygotowawczym do powyższego spotkania (IPM/CSD-19), zorganizowanym
w dniach 28 lutego - 4 marca 2011 r.
10.5. Międzyrządowe Forum ds. Bezpieczeństwa Chemicznego (IFCS)
IFCS jest międzynarodową inicjatywą ukierunkowaną na tworzenie i promowanie współpracy
w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego pomiędzy rządami państw, organizacjami
międzyrządowymi oraz pozarządowymi. Inspektor do spraw Substancji Chemicznych jest
krajowym
punktem
kontaktowym
dla
IFCS.
Przedstawiciel
Biura
pełni
funkcję
wiceprzewodniczącego Stałego Komitetu w ramach Forum (IFCS Forum Standing
Committee). Podczas ICCM-2 w ramach procesu SAICM podjęta została decyzja
o niewłączeniu IFCS do struktury instytucjonalnej ICCM/SAICM. Wraz z deklaracją
Szwajcarii o zaprzestaniu finansowania tej organizacji, wymusiło to w praktyce zawieszenie
funkcjonowania IFCS do odwołania.
10.6. Podkomitet Ekspertów ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji
i Oznakowania (GHS)
Pracownicy Biura w 2011 roku brali udział w spotkaniach podkomitetu Ekspertów
ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania (GHS), działającego
przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, w ramach Komitetu ds. Niebezpiecznych
Towarów i GHS. Podczas spotkań tego podkomitetu omawiane są kwestie związane
z klasyfikacją, oznakowaniem i pakowaniem substancji i mieszanin chemicznych, zgodnie
z wymaganiami zawartymi w GHS oraz przedkładane są przez uczestników spotkania
propozycje dotyczące ewentualnych zmian w GHS. W wyniku prac tej grupy raz na dwa lata
76
aktualizowana jest tzw. „fioletowa księga”, w której opisane są zasady klasyfikacji
i oznakowania zgodne z GHS. Spotkania grupy mają istotne znaczenie dla państw
członkowskich Unii Europejskiej, ze względu na to, że większość zmian wprowadzonych
w GHS będzie musiała zostać uwzględniona w przepisach rozporządzenia CLP.
W 2011 r. przygotowana została czwarta zrewidowana wersja GHS. Najważniejsze zmiany
wprowadzone w nowej wersji dotyczą między innymi: dodania następujących kategorii
zagrożeń:
niepalnych aerozoli;
gazów niestabilnych chemicznie.
Zmiany te zostaną wprowadzone w rozporządzeniu CLP jako czwarta poprawka
do rozporządzenia. W 2011 roku pracownicy Biura wzięli udział w dwóch spotkaniach
podkomitetu ekspertów ds. GHS: 21. sesji w dniach 27 - 29 czerwca oraz 22. sesji w dniach
7 - 9 grudnia. Obie sesje odbyły się w Genewie.
W okresie sprawozdawczym na spotkaniach podkomitetu ekspertów ds. GHS omawiano
następujące kwestie:
zmiany w rozdziale 3.2 (Działanie żrące/drażniące na skórę) oraz w rozdziale 3.3 (Ryzyko
poważnego uszkodzenia oczu/działanie drażniące na oczy). Grupa Robocza ds. rewizji
w/w rozdziałów przygotowywała dokument dotyczący wykorzystania wyników badań
przeprowadzonych na większej niż 3 liczbie zwierząt w procesie klasyfikacji, ze względu
na działanie żrące/drażniące na skórę lub ryzyko poważnego uszkodzenia oczu/działania
drażniącego na oczy;
zmiany w załącznikach 1, 2 i 3 do GHS w kontekście rewizji zwrotów dotyczących
bezpiecznego stosowania substancji/mieszanin zaklasyfikowanych jako stwarzające
zagrożenia (zwroty P), tak aby były one bardziej przejrzyste, a kryteria ich doboru były
prostsze i bardziej czytelne dla osób sporządzających etykiety. Prowadzone były także
prace nad poradnikiem, który pomoże przedsiębiorcom w doborze zwrotów P. Poradnik
zawierał zasady pierwszeństwa oraz warunki stosowania poszczególnych zwrotów P;
oznakowanie substancji/mieszanin zaklasyfikowanych jako działające korodująco
na metale. Dyskutowano propozycje, które pozwolą na ewentualne niezamieszczanie
77
piktogramów
dotyczących
tego
zagrożenia
na
produktach
przeznaczonych
dla konsumentów;
przygotowanie poradnika dotyczącego oznakowania małych opakowań;
klasyfikacja i badania substancji i mieszanin wytwarzających w zetknięciu z wodą gazy
palne. Informowanie (w odpowiednich sekcjach karty charakterystyki) o substancjach
i mieszaninach mających właściwości wybuchowe, a które są zwolnione z obowiązku ich
klasyfikacji jako wybuchowe (np. ze względu na rodzaj opakowania w jakim
są transportowane);
kryteria korozyjności/działania żrącego znajdujące się w przepisach dotyczących
transportu towarów niebezpiecznych i dostosowanie tych kryteriów do kryteriów
dotyczących działania żrącego znajdujących się w GHS.
Podczas spotkań podkomitetu przedstawiciele Polski, jako prezydencja, zorganizowali
i prowadzili
spotkania
koordynacyjne,
w których
brali
udział
eksperci
z
krajów
członkowskich Unii biorący udział w obradach podkomitetu. Spotkania te miały na celu
wymianę poglądów ekspertów z krajów członkowskich Unii na sprawy omawiane podczas
sesji plenarnych oraz, w miarę możliwości, na uzgodnieniu jednolitego stanowiska Unii
Europejskiej co do tych spraw.
10.7. HELCOM. Projekt COHIBA
Pracownik Biura uczestniczył w seminarium organizowanym w Talinie w dniach 18-19
stycznia 2011 r., w ramach projektu naukowo – badawczego zatytułowanego „Control
of hazardous substances in the Baltic Sea Region” (COHIBA), realizującym Program
Współpracy Transnarodowej Regionu Morza Bałtyckiego w latach 2007 – 2013. Projekt
COHIBA wiąże się z realizacją Bałtyckiego Planu Działań HELCOM (BSAP). Celem
seminarium była wymiana doświadczeń pomiędzy uczestnikami programu reprezentowanymi
przez przedstawicieli państw nadbałtyckich. Kwestią dyskutowaną podczas seminarium było
ograniczanie wpływu substancji niebezpiecznych na wody Morza Bałtyckiego w odniesieniu
do założeń polityki międzynarodowej, regulacji prawnych, działań HELCOM-u i Unii
Europejskiej. Udział pracownika Biura polegał na przygotowaniu analizy obowiązujących
aktów prawnych (krajowych i wspólnotowych) zawierających dane na temat aktualnego stanu
prawnego wszystkich substancji niebezpiecznych będących przedmiotem zainteresowania
w projekcie.
78
Przedstawiciel Biura brał udział w kolejnym spotkaniu dotyczącym projektu COHIBA,
zorganizowanym w Ministerstwie Gospodarki. Spotkanie miało na celu przedstawienie
rezultatów badań substancji analizowanych w projekcie. Tematem przewodnim seminarium
była „Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego”. Podczas
seminarium pracownik Biura wygłosił 2 prezentacje na temat stanu prawnego substancji
zidentyfikowanych jako niebezpieczne dla wód Morza Bałtyckiego, tj. HBCDD
(heksabromocyklododekan) oraz SCCP (krótkołańcuchowe chlorowane parafiny) i MCCP
(średniołańcuchowe chlorowane parafiny). Nadrzędnym celem seminarium było określenie
potrzeb i sposobów ograniczenia emisji substancji niebezpiecznych do środowiska w świetle
przepisów
Unii
Europejskiej
i wymagań
konwencji
międzynarodowych
(17
oraz
19 października, Warszawa).
10.8. Specjalny Sprawozdawca Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. szkodliwych
efektów przemieszczania i składowania toksycznych oraz niebezpiecznych produktów
i odpadów na przestrzeganie praw człowieka
Przedstawiciele Biura uczestniczyli, 27 maja 2011 r., w spotkaniu w Ministerstwie
Środowiska
ze
Specjalnym
Sprawozdawcą
Organizacji
Narodów
Zjednoczonych
ds. szkodliwych efektów przemieszczania i składowania toksycznych oraz niebezpiecznych
produktów i odpadów na przestrzeganie praw człowieka „The Special Rapporteur on the
adverse effects of the movement and dumping of toxic and dangerous products and wastes on
the enjoyment of human rights”, Panem Calinem Georgescu z Rumunii. Przedstawiciele Biura
zapoznali Specjalnego Sprawozdawcę z doświadczeniami Polski związanymi z wdrażaniem
prawodawstwa Unii Europejskiej dotyczącego zarządzania chemikaliami (rozporządzenia
REACH i CLP) oraz wdrażaniem w Polsce przepisów Konwencji rotterdamskiej
i sztokholmskiej.
79
11. Działania pomocowe
11.1. Działania prowadzone w ramach programu Polska Pomoc 2011
W 2011 r. Inspektor do spraw Substancji Chemicznych uzyskał, w wyniku rozstrzygnięcia
konkursu Pomoc Rozwojowa 2011, dotację dla trzech wniosków projektowych, a następnie
realizował poniższe projekty współfinansowane w ramach programu polskiej pomocy
zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP:
„Pomoc w tworzeniu w Armenii systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego
integrację gospodarczą z Unią Europejską”;
„Pomoc w tworzeniu w Gruzji systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego
integrację gospodarczą z Unią Europejską”;
„Pomoc w tworzeniu w Mołdowie systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego
integrację gospodarczą z Unią Europejską”.
Projekty realizowały cele odnoszące się do obszaru dobrego rządzenia poprzez dążenie
do poprawy systemu zarządzania chemikaliami w Armenii, Gruzji i Mołdowie. Głównym
celem realizowanych projektów było ułatwienie Armenii, Gruzji i Mołdowie integracji
gospodarczej w obszarze wolnego handlu w zakresie obrotu chemikaliami. W celu realizacji
projektów zawiązano bliższą współpracę z przedstawicielami administracji centralnej
Armenii, Gruzji i Mołdowy zaangażowanymi w system zarządzania chemikaliami tych
państw. Partnerami z krajów otrzymujących pomoc były odpowiednio:
Ministerstwo Ochrony Przyrody Armenii;
Ministerstwo Ochrony Środowiska Gruzji;
Narodowe Centrum Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia Mołdowy.
Każdy z projektów był realizowany poprzez trzy działania:
Przeprowadzenie wizyty studyjnej w Polsce. Z uwagi na to, że wizyta została
przewidziana w każdym z trzech projektów, które uzyskały akceptację MSZ,
zdecydowano o połączeniu działań w ramach poszczególnych projektów i zorganizowano
połączoną wizytę dla 21 przedstawicieli administracji centralnej z Armenii, Gruzji
i Mołdowy (7 uczestników z każdego państwa). Do realizacji wizyty studyjnej, poza
wykładowcami z Biura, zaproszono również przedstawicieli Głównego Inspektoratu
80
Sanitarnego oraz Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych
i Produktów Biobójczych. Uczestnicy wizyty studyjnej zorganizowanej w Biurze
zapoznali się z zasadami i standardami funkcjonowania tej instytucji, co w przyszłości
może
doprowadzić
do
utworzenia
armeńskiego,
gruzińskiego
i mołdawskiego
odpowiednika takiego urzędu.
Utworzenie punktów konsultacyjnych dla przedstawicieli armeńskiej, gruzińskiej
i mołdawskiej administracji centralnej, w których udzielano porad dotyczących
zarządzania
chemikaliami
przedstawicielom
administracji
publicznej,
jednostek
naukowych, przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych.
Przeprowadzenie szkoleń w państwach beneficjentów przez wykładowców z Biura.
Uczestnikami szkoleń byli przedstawiciele administracji publicznej, instytucji naukowych,
przemysłu oraz organizacji pozarządowych. W Mołdowie i w Armenii w szkoleniach
uczestniczyło po 35 osób, natomiast w szkoleniu w Gruzji udział wzięło 20 osób.
Tematyka wykładów prowadzonych podczas wizyty studyjnej w Biurze oraz podczas szkoleń
prowadzonych w państwach beneficjentów związana była z szeroko rozumianym pojęciem
zarządzania chemikaliami, w szczególności zarządzaniem na szczeblu Unii Europejskiej.
Podczas szkoleń poruszono m.in. następujące zagadnienia:
Rozporządzenie REACH;
System GHS oraz rozporządzenie CLP;
Konwencja rotterdamska oraz rozporządzenie PIC dotyczące wywozu i przywozu
niebezpiecznych chemikaliów;
Konwencja
sztokholmska
oraz
rozporządzenie
(WE)
nr
850/2004
Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. dotyczące trwałych zanieczyszczeń
organicznych;
Konwencja bazylejska;
SAICM - Strategiczne Podejście do Międzynarodowego Zarządzania Chemikaliami;
Dobra Praktyka Laboratoryjna;
Polskie akty prawne w obszarze chemikaliów;
Rola i zadania Biura do spraw Substancji Chemicznych;
Rola i zadania Głównego Inspektoratu Sanitarnego jako jednostki odpowiedzialnej
za nadzorowanie przestrzegania rozporządzenia REACH oraz CLP;
81
Rola i zadania Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych
i Produktów Biobójczych we wdrażaniu przepisów unijnych dotyczących produktów
biobójczych.
Poruszane podczas szkoleń zagadnienia pozwoliły na przekazanie osobom zaangażowanym
w zarządzanie chemikaliami w państwach beneficjentów podstawowej wiedzy na temat
uregulowań prawnych dot. chemikaliów w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich
oraz informacji o modelu zarządzania chemikaliami obowiązującym w Polsce. Rozpoznanie
potrzeb
beneficjentów
podczas
prowadzenia
działań
projektowych
przyczyniło
się do podjęcia przez Inspektora dalszych działań zmierzających do kontynuacji współpracy
z partnerami projektu. Według wstępnych informacji uzyskanych z Ministerstwa Spraw
Zagranicznych, pomoc dla Armenii będzie możliwa również w latach 2012-2016 w ramach
priorytetu „Ochrona środowiska”. W 2011 r. rozpoczęto rozmowy z partnerem armeńskim
w celu ustalenia podstawowych założeń dla ewentualnych przyszłych projektów.
Rys.
8.
Plakat
promujący
projekt
„Pomoc w tworzeniu w Armenii systemu zarządzania
chemikaliami ułatwiającego integrację gospodarczą
z Unią Europejską”.
82
Rys.
Plakat
9.
promujący
projekt
„Pomoc w tworzeniu w Gruzji systemu zarządzania
chemikaliami ułatwiającego integrację gospodarczą
z Unią Europejską”.
Rys.
„Pomoc
10.
Plakat
w tworzeniu
promujący
w
Mołdowie
projekt
systemu
zarządzania chemikaliami ułatwiającego integrację
gospodarczą z Unią Europejską”.
83
Rys. 11. Ulotka
informacyjna (awers).
Rys. 12. ulotka
informacyjna (rewers).
84
11.2. Udział w innych działaniach pomocowych
Pracownicy Biura brali udział w następujących działaniach w ramach pomocy państwom
rozwijającym się lub starających się o przystąpienie do Unii Europejskiej:
12 kwietnia 2011 r., Mińsk - w ramach warsztatów TAIEX: “EU-legislation
on production and use of chemical substances (REACH) and on classification, labeling
and packaging of chemical substances and mixtures (CLP)”, pracownik Biura wygłosił
trzy wykłady:
„Test procedures under REACH Regulation, requirements for test laboratories,
acceptance of the test results, Good Laboratory Practice (GLP)”;
„Enforcement of REACH, responsibilities and penalties, review of national laws
in EU Member States”;
„General requirements of CLP Regulation”.
2 - 3 maja 2011 r., Erewań - w ramach warsztatów TAIEX: “Workshop on State control
system for chemical industry applicable in EU countries and Rules and procedures for
Chemical Product Safety”, pracownik Biura wygłosił trzy wykłady :
„Test procedures under REACH and CLP Regulation, requirements for test
laboratories, acceptance of the test results, Good Laboratory Practice (GLP)”;
„Supervision bodies for circulation of chemical materials and products”;
„The main requirements for passports on chemical products safety characteristics”.
23 - 24 czerwca 2011 r., Belgrad - w ramach warsztatów TAIEX: “Workshop
on Classification, labeling and packaging of chemicals”, pracownik Biura wygłosił trzy
wykłady :
„Translation table from classification under Directive 67/548/EEC to classification
under Regulation 1272/2008 (Annex VII of the CLP Regulation) – Practical
examples”;
„Principles of classification of substances and mixtures on the basis of their
ecotoxicological properties – Environmental hazards”;
“Classification of substances and mixtures on the basis of environmental hazard: case
study”.
5 - 6 października 2011 r., Istambuł - w ramach warsztatów TAIEX: „Workshop
on Chemical Safety Assessment”, pracownik Biura wygłosił dwa wykłady :
„Hazard Assessment: Physico-chemical hazard assessment of selected substances”;
85
„PBT and vPvB assessment of selected substances”.
8 - 9 grudnia 2011 r., Zagrzeb - w ramach warsztatów TAIEX: „Workshop on Work
of REACH and CLP”, pracownik Biura wygłosił dwa wykłady:
„Supply chain communication developments”;
„IT tool for notification”.
8 – 9 grudnia 2011 r., Belgrad – w ramach projektu bliźniaczego dla Serbii “Assistance
in the Implementation of a Serbian Chemicals Management System in Serbia” pracownik
Biura przedstawił (w ramach działań pozasłużbowych) prezentację:
„Strategic Approach to International Chemicals Management – outputs of OEWG
meeting”,
oraz prowadził seminarium na temat udziału Serbii w SAICM.
12. Współudział w działalności legislacyjnej
12.1 Współudział w działalności legislacyjnej w Polsce
W początkach 2011 r. zakończyły się w Sejmie i Senacie prace nad projektem ustawy
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, w których pracownicy Biura wspierali stronę
rządową jako eksperci. Ustawa została uchwalona 25 lutego 2011 r. i opublikowana
w Dzienniku Ustaw z dnia 24 marca 2011 r. Opracowanie nowej ustawy wynikało
z konieczności włączenia do polskiego porządku prawnego przepisów rozporządzenia CLP.
Istotna zmiana dotychczas obowiązującej terminologii dotyczącej chemikaliów wprowadzana
tym rozporządzeniem była podstawą decyzji o wydaniu nowego aktu prawnego w miejsce
obowiązującej wcześniej ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, zamiast jej
nowelizacji. Zmiany wprowadzone ustawą o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
wynikają przede wszystkim z konieczności pełnego dostosowania prawa polskiego do prawa
unijnego w zakresie chemikaliów i dotyczą:
1) wprowadzenia nowej terminologii;
2) dookreślenia kompetencji Inspektora ds. Substancji Chemicznych oraz organów nadzoru
i zakresu sprawowanej przez nie kontroli nad przestrzeganiem przepisów rozporządzenia
CLP;
3) wprowadzenia przepisów karnych za niewykonywanie określonych w ustawie oraz
rozporządzeniu CLP przepisów prawnych;
86
4) doprecyzowania inkorporowanych przepisów ustawy o substancjach i preparatach
chemicznych.
W związku z wejściem w życie nowej ustawy Biuro podjęło działania mające na celu
przygotowanie odpowiednich aktów wykonawczych, stanowiących realizację upoważnień
ustawowych zawartych w przepisach ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.
Zgodnie z art. 88 tej ustawy dotychczas obowiązujące przepisy wykonawcze wydane
na podstawie upoważnień ustawowych zawartych we wcześniej obowiązującej ustawie
o substancjach i preparatach chemicznych zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów
wykonawczych wydanych na postawie art. 16 ust 5, art. 17 ust. 4, art. 19 ust. 5, art. 20 ust. 11,
art. 21 ust. 3, art. 22 ust. 7 i art. 26 ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.
Mając na uwadze powyższe Biuro przygotowało projekty następujących aktów prawych:
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie Dobrej Praktyki Laboratoryjnej
i wykonywania badań zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej;
1) projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wysokości i sposobu wnoszenia opłat
przez jednostki badawcze za kontrolę i weryfikację spełniania zasad Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej;
2) projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji
substancji i mieszanin chemicznych;
3) projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie oznakowania opakowań substancji
niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin;
4) projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu oznakowania miejsc,
rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub
zawierających substancje niebezpieczne lub mieszaniny niebezpieczne;
5) projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kategorii substancji niebezpiecznych
i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania wyposaża się w zamknięcia
utrudniające
otwarcie
przez
dzieci
i
wyczuwalne
dotykiem
ostrzeżenie
o niebezpieczeństwie.
Biuro przygotowało również projekt wniosku Ministra Zdrowia do Ministra Gospodarki
o wprowadzenie, w drodze rozporządzenia, ograniczeń produkcji, obrotu lub stosowania
substancji lub mieszaniny oraz wprowadzania do obrotu lub stosowania wyrobów
zawierających takie substancje lub mieszaniny (w zw. z art. 26 ustawy z dnia 25 lutego
2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach). Celem projektowanego wniosku jest
87
wdrożenie niektórych postanowień dyrektywy 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami
chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1
dyrektywy 89/391/EWG) dotyczących wprowadzania do obrotu, stosowania oraz produkcji
do celów badań naukowych i rozwojowych 4-nitrobifenylu, 2-naftyloaminy, benzydyny,
bifenylo-4-aminy i ich soli w postaci własnej lub w mieszaninach. Ponadto, celem wniosku
jest
wprowadzenie
Międzynarodowej
do
polskiego
porządku
prawnego
postanowień
Konwencji
o zakazie używania białego (żółtego) fosforu przy wyrobie zapałek,
podpisanej w Bernie
26 września 1906 r.
Kolejnym aktem przygotowanym w 2011 r. jest projekt rozporządzenia w sprawie nadania
statutu Biuru do spraw Substancji Chemicznych. Stanowi on wykonanie upoważnienia
ustawowego zawartego w art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach zobowiązującego ministra właściwego do spraw zdrowia do
określenia statutu regulującego szczegółowe zadania Inspektora do spraw Substancji
Chemicznych, organizację Biura do spraw Substancji Chemicznych oraz zasady współpracy
Inspektora z Komisją Europejską oraz Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
(OECD) w zakresie Dobrej Praktyki Laboratoryjnej.
Oprócz opracowywania aktów prawnych wymienionych powyżej, Biuro uczestniczyło także
w opiniowaniu
projektów
aktów
prawnych
w uzgodnieniach
wewnętrznych
międzyresortowych oraz w ramach konsultacji społecznych.
12.2 Współudział w działalności legislacyjnej w Unii Europejskiej
W roku 2011 Biuro brało czynny udział w działalności legislacyjnej Unii Europejskiej.
W załączniku nr 2 przedstawiono wykaz opublikowanych aktów prawnych Unii Europejskiej,
w konsultowaniu których uczestniczyło Biuro do spraw Substancji Chemicznych.
88
13. Rozpowszechnianie wiedzy
13.1. Strony internetowe
Podstawowym narzędziem służącym do udostępniania informacji i propagowania wiedzy na
temat zagrożeń stwarzanych przez substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz kontroli tych
zagrożeń jest witryna internetowa Biura: www.chemikalia.gov.pl. Na stronach internetowych
zamieszczane są informacje na temat działań Biura, Komisji Europejskiej oraz Europejskiej
Agencji Chemikaliów, dotyczących substancji chemicznych i ich mieszanin. Witryna zawiera
aktualne akty prawne, polskie i europejskie dokumenty przeznaczone do konsultacji, jak
również najświeższe wiadomości z zakresu działalności Biura i innych organów zajmujących
się tematami leżącymi w kompetencjach Biura. Strona główna witryny przedstawiona jest na
rysunku 13.
Witryna jest zintegrowana ze stroną podmiotową Biuletynu Informacji Publicznej Biura
i spełnia wszystkie wymagania stawiane stronom BIP zawarte w:
ustawie z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności
podmiotów
realizujących
zadania
publiczne
oraz
niektórych
innych
ustaw
(Dz. U. Nr 40, poz. 230)
ustawie
z
dnia
6
września
2001
r.
o
dostępie
do
informacji
publicznej
(Dz. U. Nr 112, poz. 1198);
rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 stycznia 2007 r.
w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej (Dz. U. Nr 10, poz. 68).
Ważną rolę w rozpowszechnianiu informacji pełni subskrypcja Biura. W ramach tej opcji
każdy, kto na stronie www.chemikalia.gov.pl poda swój adres email, jest powiadamiany
o nowych wydarzeniach, takich jak: szkolenia, dni otwarte organizowane przez Biuro, wejście
w życie nowych przepisów, czy też o aktualnym stanie prac nad projektami aktów prawnych
dotyczących zagadnień związanych z chemikaliami. W dniu 31 grudnia 2011 r.
zarejestrowanych było 2355 użytkowników.
89
Rys. 13. Strona główna witryny www.chemikalia.gov.pl
90
Witryna www.chemikalia.gov.pl prowadzona jest w dwóch wersjach językowych, polskiej
i angielskiej. Umożliwia to dostęp do strony internautom z całego świata. Angielska wersja
witryny wyświetlana była najczęściej w Niemczech, USA i Wielkiej Brytanii. Liczbę
wyświetleń witryny www.chemikalia.gov.pl poza granicami Polski przedstawiono na rys. 14.
1001
1502
74
84
598
81
90
122
159
157
592
129
284
183
Niemcy
Francja
Finlandia
Szwecja
USA 214
Włochy
Holandia
Austria
318
Wielka Brytania
Chiny
Białoruś
Szwajcaria
Belgia
Norwegia
Japonia
Pozostałe kraje
Rys. 14. Liczba odwiedzin witryny www.chemikalia.gov.pl spoza granic Polski w roku 2011.
Istotny element rozpowszechnia informacji stanowi witryna internetowa Krajowego Centrum
Informacyjnego:
www.reach.gov.pl,
która
pomaga
przedsiębiorcom
w
uzyskaniu
odpowiednich informacji związanych z rozporządzeniem REACH oraz umożliwia zadawanie
pytań specjalistom, po uprzednim zalogowaniu się na stronie. Strona główna witryny
www.reach.gov.pl przedstawiona jest na rys. 15.
91
Rys. 15. Strona główna witryny www.reach.gov.pl
W związku z rozszerzeniem zakresu zadań Biura o zadania administracyjne i obowiązki
wynikające z rozporządzenia CLP, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 25 lutego 2011 r.
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322), w grudniu 2010 r.
uruchomiono nową witrynę poświęconą w całości temu rozporządzeniu. Witryna znajduje się
pod adresem www.clp.gov.pl. Zawiera szereg szczegółowych informacji i wskazówek
ułatwiających
dokonanie
klasyfikacji
zgodnie
z
wymogami
rozporządzenia
CLP.
Odwiedzający znajdą na niej aktualności i informacje o swoich obowiązkach, jak również
mają możliwość skorzystania z mechanizmu zadawania pytań specjalistom z Krajowego
Centrum Informacyjnego ds. REACH i CLP. Strona została zintegrowana ze stroną
www.reach.gov.pl w taki sposób, aby osoby, które zarejestrowały się na tej stronie nie
musiały rejestrować się ponownie w celu skorzystania z mechanizmu zadawania pytań
dotyczących rozporządzenia CLP. Stronę startową witryny przedstawiono na rys. 16.
92
Rys. 16. Strona główna witryny www.clp.gov.pl
W roku 2011 na stronach prowadzonych przez Biuro odnotowano średnio kilka tysięcy wizyt
w miesiącu oraz kilkaset wizyt dziennie. Pełne statystyki odwiedzin zamieszczone zostały na
rys. 17-22.
10000
8000
6000
4000
2000
0
WWW.CLP.GOV.PL
WWW.REACH.GOV.PL
WWW.CHEMIKALIA.GOV.PL
Rys. 17. Porównanie liczby wizyt na stronach www.chemikalia.gov.pl, www.reach.gov.pl, www.clp.gov.pl w roku 2011.
93
25000
20000
15000
10000
5000
0
Odwiedziny strony www.chemikalia.gov.pl w roku 2011
Odwiedziny strony www.chemikalia.gov.pl w roku 2010
Rys. 18. Statystyka odwiedzin witryny www.chemikalia.gov.pl latach 2010-2011.
Rok rejestracji
wstępnej
30 listopada 2010
– Pierwszy termin
rejestracji substancji w
ramach rozporządzenia
REACH
- Notyfikacja CLP
63747
2008
220572
2009
140550
Wejście w życie
rozporządzenia
CLP
2010
2011
214099
Rys. 19. Statystyka odwiedzin strony www.chemikalia.gov.pl w latach 2008-2011.
94
30 listopada 2010
– Pierwszy termin
rejestracji substancji
w ramach
rozporządzenia
REACH
- Notyfikacja CLP
53651
135820
2008
95699
2009
72072
2010
2011
Rys. 20. Statystyka odwiedzin strony www.reach.gov.pl w latach 2008-2011.
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
2011
2010
Rys. 21. Statystyka odwiedzin witryny www.reach.gov.pl w latach 2010-2011.
95
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
2010
2011
Rys. 22. Statystyka odwiedzin witryny www.clp.gov.pl w latach 2010-2011.
Natężenie odwiedzin stron prowadzonych przez Biuro wydaje się być w znacznym stopniu
skorelowane z ostatecznymi terminami rejestracji dla substancji
wprowadzonych,
obowiązującymi po wejściu w życie rozporządzenia REACH (rys. 23).
Rys. 23. Oś czasu przedstawiająca kolejne terminy rejestracji przewidziane w ramach rozporządzenia REACH.
96
Najwięcej odwiedzin odnotowano w roku 2008, podczas trwania rejestracji wstępnej. Tak
duże zainteresowanie można tłumaczyć szerokim gronem podmiotów zobowiązanych
do dokonania rejestracji wstępnej w okresie od 1 czerwca do 1 grudnia 2008 roku. Rok 2009
był również rokiem wzmożonego zainteresowania przedsiębiorców rozporządzeniem
REACH. Szukano wtedy informacji o obowiązkach jakie nakładane są przez wciąż nowe
w owym czasie rozporządzenie REACH, jak również informacji o rozporządzeniu CLP, które
weszło w życie 20 stycznia 2009 r. Część z przedsiębiorców odwiedzających strony w 2009
roku przygotowywała się już do przedłożenia dokumentacji rejestracyjnej do Agencji przed
upływem pierwszego terminu rejestracji tj. 30 listopada 2010 r. Rok 2010 zgodnie
z przewidywaniami był czasem wzmożonej aktywności internautów, szukających informacji
zarówno o rozporządzeniu REACH jak i CLP. Był to bowiem okres, na który przypadał
pierwszy termin rejestracji substancji, jak również był to rok, w którym wprowadzający
do obrotu substancje zobligowani byli po raz pierwszy do dokonania zgłoszenia (notyfikacji)
klasyfikacji i oznakowania, zgodnie z rozporządzeniem CLP.
W roku 2011 odnotowano spodziewany spadek odwiedzin na stronach www.reach.gov.pl oraz
www.chemikalia.gov.pl, prowadzonych przez Biuro. Spadek ten jest spowodowany mniejszą
aktywnością przedsiębiorców, z których większość nie zaczęła jeszcze intensywnych
przygotowań do drugiego terminu rejestracji przewidzianego na 31 maja 2013 r. Zmniejszenie
liczby odwiedzających w/w strony po części spowodowane jest również uruchomieniem
w 2010 r. nowej witryny www.clp.gov.pl, która przejęła cześć ruchu internetowego
i zaspokoiła potrzeby internautów w zakresie dostępu do informacji o rozporządzeniu CLP.
Należy się spodziewać, iż wraz ze zbliżającym się drugim terminem rejestracji liczba
odwiedzin będzie systematycznie rosła. Ze względu na niższe przedziały tonażowe
przewidziane przez rozporządzenie REACH w kolejnych terminach rejestracji, obowiązek
rejestracji może dotyczyć szerszej grupy podmiotów niż w roku 2010. Nie oczekuje
się jednak takiego natężenia odwiedzin, jakie odnotowywano w latach 2008 – 2009, kiedy
rozporządzenie
REACH
było
nowością
dla
wszystkich
przedsiębiorców.
Wiedza
przedsiębiorców na temat ich obowiązków jest obecnie dużo większa i przedsiębiorcy
poszukują informacji znacznie rzadziej, niż to miało miejsce wcześniej.
97
13.2. Dni otwarte Krajowego Centrum Informacyjnego ds. REACH i CLP
Ze względu na skomplikowane zapytania oraz wątpliwości przedsiębiorców dotyczące
obowiązków, jakie nakładają na nich rozporządzenia REACH i CLP, Biuro wyszło naprzeciw
oczekiwaniom przedsiębiorców i 1 lipca 2011 r. zorganizowało czwarty „Dzień Otwarty” dla
firm, których dotyczą przepisy rozporządzenia REACH oraz CLP. Pracownicy Biura udzielali
konsultacji, porad i wskazówek na temat obowiązków, jakie nakładają na przedsiębiorców
wymienione powyżej akty prawne. W spotkaniu wzięło udział 17 firm z terenu całej Polski,
z czego 12 spełniało kryteria małego lub średniego przedsiębiorstwa.
Inicjatywa dni otwartych spotyka się z niesłabnącym zainteresowaniem. Przedsiębiorcy
bardzo cenią możliwość bezpośrednich spotkań z ekspertami, w trakcie których dyskutowane
są konkretne praktyczne problemy, z jakimi borykają się firmy.
Rys. 24. Plakat promujący dni otwarte Krajowego Centrum Informacyjnego.
13.3. Warsztaty/szkolenia dla organów nadzoru
W roku 2011 w ramach działań prowadzonych na rzecz organów nadzoru pracownicy Biura
brali udział w charakterze wykładowców w następujących wydarzeniach:
19 kwietnia 2011 r., w Warszawie - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników Inspekcji
Handlowej, zorganizowanym przez Departament Nadzoru Rynku Urzędu Ochrony
Konsumentów i Konkurencji. Tematy szkoleń obejmowały zagadnienia obejmujące
98
właściwości chemiczne substancji obecnych w zabawkach. Poprowadzono wykłady
dotyczące stosowania przepisów rozporządzenia CLP
oznakowania
bezpieczeństwa
i
pakowania
zabawek,
chemikaliów
oraz
w
przepisów
w zakresie klasyfikacji,
kontekście
dotyczących
przepisów
ograniczeń
dotyczących
produkcji,
wprowadzania do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, mieszanin
i wyrobów;
23 maja 2011 r., w Juracie - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników pionu Higieny
Pracy z Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zorganizowanym przez Główny Inspektorat
Sanitarny.
Wygłoszono
wykład
na
temat
ograniczeń
dotyczących
produkcji,
wprowadzania do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, mieszanin
i wyrobów;
26-27 maja 2011 r., w Bystrej k/Baligrodu - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników
Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Rzeszowie, zorganizowanym przez Wojewódzki
Inspektorat Inspekcji Handlowej w Rzeszowie, dotyczącym przepisów ustawy z dnia
25 lutego 2011 roku o substancjach chemicznych i ich mieszaninach w kontekście
obowiązków nakładanych na Inspekcję Handlową oraz przepisów rozporządzenia CLP;
8-10 czerwca 2011 r., w Płotkach - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników pionu
Higieny Pracy z województwa wielkopolskiego, zorganizowanym przez Państwowy
Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Poznaniu, w ramach którego wygłoszono wykład
dotyczący najważniejszych zmian prawnych w aspekcie nowej ustawy z dnia 25 lutego
2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach;
6 września 2011 r., w Oporowie - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi. Prelekcje dotyczyły roli
organów nadzoru w procesie kontroli przestrzegania przepisów wynikających z ustawy
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz przepisów załącznika XVII
do rozporządzenia REACH w sprawie ograniczeń dotyczących produkcji, wprowadzania
do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, mieszanin i wyrobów;
18-19 października 2011 r., w Zamościu – szkoleniu przeznaczonym dla pracowników
pionu Higieny Pracy z Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zorganizowanym przez Główny
Inspektorat Sanitarny. Tematy szkoleń obejmowały zagadnienia dotyczące roli organów
nadzoru w sprawach przestrzegania przepisów ustawy o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach oraz przepisów załącznika XVII do rozporządzenia REACH;
99
15-16 listopada 2011 r., w Warszawie – szkoleniu przeznaczonym dla pracowników
Inspekcji Handlowej zorganizowanym przez Departament Inspekcji Handlowej Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów, poświęconym zagadnieniom rozporządzenia CLP
oraz nowej ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach i obowiązkom inspektorów Inspekcji Handlowej wynikającym z przepisów
tej ustawy;
17 listopada 2011 r., w Józefowie - szkoleniu przeznaczonym dla pracowników
Państwowej Inspekcji Pracy na temat informowania o zagrożeniach powodowanych przez
chemikalia.
13.4 Inne warsztaty/szkolenia/konferencje
W okresie sprawozdawczym pracownicy Biura brali udział w charakterze wykładowców
w następujących wydarzeniach:
13 – 15 stycznia 2011 r., w Ustroniu - podczas ogólnopolskiego seminarium pt. „System
gospodarowania substancjami chemicznymi i odpadami niebezpiecznymi w szkołach
wyższych i jednostkach badawczych – regulacje prawne GHS i CLP” pracownicy Biura
wygłosili trzy wykłady:
„Podstawowe informacje o systemie GHS/CLP. Terminy wdrażania CLP”;
„Klasyfikacja substancji/mieszanin zgodnie z GHS/CLP”;
„Oznakowanie substancji i mieszanin zgodnie z GHS/CLP”.
30 marca 2011 r., w Bełchatowie - podczas spotkania zorganizowanego przez PGE
Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, mającego na celu przybliżenie
aktualnego stanu prac w zakresie opracowywania regulacji międzynarodowych
dotyczących uwalniania do środowiska rtęci i jej związków oraz wynikającymi z tych
regulacji niezbędnymi działaniami, pracownik Biura wygłosił wykład pt. „Konwencja
rtęciowa - geneza, istota, stan zaawansowania prac”.
19 kwietnia 2011 r., w Warszawie podczas I Międzynarodowej Konferencji Przemysłu
Chemii Gospodarczej pracownik Biura wygłosił wykład pt. „Reakcja zobojętniania
a wymagania rejestracyjne w systemie REACH”.
3 czerwca 2011 r., w Warszawie podczas spotkania zorganizowanego w Ministerstwie
Gospodarki pracownik Biura wygłosił wykład pt. „Konwencja rtęciowa – ograniczenie
emisji rtęci do atmosfery”. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa
Gospodarki, Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Zdrowia, przemysłu oraz
100
instytucji
naukowo-badawczych.
Spotkanie
poświęcone
było
negocjacjom
międzynarodowym nad konwencją rtęciową, prowadzonymi pod auspicjami Programu
Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP).
23 - 24 listopada 2011 r. w Warszawie, w trakcie międzynarodowej konferencji „Five
years on the REACH Road”, organizowanej przez Ministerstwo Gospodarki we
współpracy z Biurem z okazji 5-lecia rozporządzenia REACH, Inspektor do spraw
Substancji Chemicznych wygłosił wykład pt. „How REACH can help to achieve the
2020 WSSD goal - chemicals must be used safely”. Inspektor pełnił również rolę
moderatora w pierwszej części spotkania konferencji, poświęconej podsumowaniu
pierwszych pięciu lat obowiązywania rozporządzenia REACH.
13.5 Biuletyn Biura do spraw Substancji Chemicznych - Chemia, Zdrowie, Środowisko
W roku 2011 Biuro wydało dwa numery Biuletynu Biura do spraw Substancji Chemicznych Chemia, Zdrowie, Środowisko. Zgodnie z przyjętymi założeniami programowymi tematyka
prezentowanych artykułów obejmowała szeroko pojęte zagadnienia wpływu chemikaliów
na zdrowie ludzi i stan środowiska oraz podejmowanych działań zapobiegawczych. Autorami
artykułów w Biuletynie byli pracownicy Biura i osoby spoza Biura, przede wszystkim
z ośrodków naukowych w Polsce. Celem Biuletynu jest zapewnienie szerokiego i bezpłatnego
dostępu do wiedzy i informacji praktycznych w zakresie toksykologii i ekotoksykologii
regulacyjnej, jak również:
analizowanie i wspomaganie poszukiwań rozwiązań problemów pojawiających się
z wdrażaniem w Polsce i Unii Europejskiej wymagań rozporządzenia REACH i CLP
oraz powiązanych z nimi aktów prawnych;
przedstawianie poglądów dotyczących różnych aspektów wdrażania wymagań
konwencji i umów międzynarodowych;
przedstawianie analiz procedur i metod badań właściwości substancji chemicznych
niezbędnych do, zgodnej z prawem, oceny stwarzanych przez nie zagrożeń oraz ryzyka.
Celem biuletynu jest promocja koncepcji i zwiększanie skuteczności toksykologii
regulacyjnej jako narzędzia osiągania poprawy zdrowia publicznego, ochrony środowiska
i wspomagania innowacyjności gospodarki.
Dla praktyków w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego biuletyn jest narzędziem
informacyjnym, zapewniającym dopływ wiedzy o rozwiązaniach wdrażanych dla ochrony
zdrowia ludzi i środowiska naturalnego na poziomie Unii Europejskiej, państw
101
członkowskich, przedsiębiorstw i konkretnych zastosowań substancji chemicznych. Biuletyn
dostępny jest w formie elektronicznej na stronie internetowej Biura. W roku 2011 został
pobrany 1465 razy.
Rys. 25. Strony tytułowe drugiego i trzeciego numeru Biuletynu Biura do spraw Substancji Chemicznych - Chemia,
Zdrowie, Środowisko.
W celu dotarcia do szerszego grona odbiorców Biuro podpisało porozumienie z wydawcą
portalu www.chemiaibiznes.com.pl oraz czasopisma „Chemia i Biznes”, na mocy którego
strony zgodziły się na wzajemny bezpłatny przedruk artykułów. W okresie sprawozdawczym
w czasopiśmie branżowym „Chemia i Biznes” przedrukowano trzy artykuły opublikowane
w Biuletynie Chemia, Zdrowie, Środowisko. W załączniku 3 wyszczególniono publikacje
pracowników Biura zamieszczone w czasopismach innych niż Biuletyn Chemia, Zdrowie,
Środowisko.
102
IV. Część Finansowa
1. Tytuły wykonywanych dochodów, prawidłowość i terminowość ich
pobierania
W 2011 r. Biuro wykonało dochody z następujących tytułów:
1) dochody z tytułu opłat określonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu wnoszenia opłaty przez jednostki organizacyjne
wykonujące badania substancji i preparatów chemicznych za kontrolę i weryfikację
spełniania kryteriów oraz nadanie tym jednostkom uprawnień (Dz. U. Nr 61, poz. 385).
Łączne dochody z tego tytułu ujęte zostały w § 0690 – Wpływy z różnych opłat
i wyniosły 36.000 zł;
2) dochody stanowiące zwrot kosztów poniesionych w latach ubiegłych, w tym: zwroty
wydatków na wyjazdy zagraniczne pracowników Biura w 2010 r. otrzymane na rachunek
bankowy po zamknięciu roku budżetowego 2010 oraz zwrot nadpłaconych przez płatnika
składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w związku z przekroczeniem limitu
podstawy wymiaru tych składek w latach ubiegłych. Łączny dochód z powyższych
zwrotów ujęty został w § 0970 – Wpływy z różnych dochodów i wyniósł 11.389,81 zł;
3) dochody z tytułu różnic kursowych w kwocie 49,77 zł, ujęte w § 1510 – Różnice kursowe;
4) dochody z tytułu kary umownej w kwocie 57,59 zł, ujęte w § 0580 – Grzywny i inne kary
pieniężne od osób prawnych i jednostek organizacyjnych.
Opłaty zostały pobrane prawidłowo i terminowo, zgodnie z wyżej wskazanym
rozporządzeniem oraz odprowadzone na rachunek dochodów budżetu państwa.
2. Omówienie wydatków bieżących pod względem ich zgodności
z planowanym przeznaczeniem
Plan finansowy Biura na 2011 r. w dziale 851 – Ochrona zdrowia w rozdziale 85134 –
Inspekcja do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych w zakresie bieżących wydatków
jednostki został zatwierdzony pismem MZ-BFC-311-8453-3-85134/JJ/11 z dnia 2 marca
2011 r. na kwotę 3.931.000 zł. Następnie powyższa kwota uległa zwiększeniu na podstawie
103
trzech decyzji Ministra Finansów, zgodnie z pismem znak: MZ-BFC-311-8453-8-85134/JJ/11
z dnia 16 maja 2011 r., o łączną kwotę 506.398 zł. Środki powyższe, pochodzące z rezerwy
celowej (część 83 - Rezerwy celowe, poz. 31), zostały przyznane odpowiednio:
1. Decyzją znak: FS6/4135/50/DSI/2011/3156 z dnia 11 maja 2011 r. w łącznej kwocie
177.898 zł, przeznaczoną na realizację projektu w dziedzinie polityki handlowej
i regulacji (w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) pod tytułem: ”Pomoc
w tworzeniu w Gruzji systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego integrację
gospodarczą z Unią Europejską” realizowanego na rzecz Gruzji.
2. Decyzją znak: FS6/4135/51/DSI/11/3156 z dnia 11 maja 2011 r. w łącznej kwocie
163.617 zł, przeznaczoną na realizację projektu w dziedzinie polityki handlowej
i regulacji (w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) pod tytułem: ”Pomoc
w tworzeniu w Armenii systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego integrację
gospodarczą z Unią Europejską” realizowanego na rzecz Armenii.
3. Decyzją znak: FS6/4135/52/DSI/11/3156 z dnia 11 maja 2011 r. w łącznej kwocie
164.883 zł, przeznaczoną na realizację projektu w dziedzinie polityki handlowej
i regulacji (w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) pod tytułem: ”Pomoc
w tworzeniu w Mołdowie systemu zarządzania chemikaliami ułatwiającego integrację
gospodarczą z Unią Europejską” realizowanego na rzecz Mołdowy.
Po dokonaniu powyższych zwiększeń ogólna kwota budżetu Biura na wydatki bieżące
w 2011 roku wyniosła 4.437.398 zł. Następna zmiana planu wydatków bieżących na 2011 rok
nastąpiła na podstawie decyzji Ministra Finansów z dnia 12 września 2011 roku znak: FS64135/136/CWO/2011. Plan finansowy Biura zwiększono o łączną kwotę 12.496 zł., w tym
§ 4020 - Wynagrodzenia osobowe członków korpusu służby cywilnej 10.569 zł., § 4040
- Dodatkowe wynagrodzenie roczne 61 zł., § 4110 - Składki na ubezpieczenie społeczne
1.605 zł., § 4120 - Składki na FP 261 zł. Środki powyższe, pochodzące z rezerwy celowej
budżetu państwa (część 83, poz. 20) zostały przyznane z przeznaczeniem na sfinansowanie
dodatku służby cywilnej wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym i pochodnymi dla
jednego urzędnika służby cywilnej mianowanego z dniem 1 grudnia 2010 r. Po dokonaniu
ww. zwiększenia ogólna kwota budżetu Biura na wydatki bieżące w 2011 r. wyniosła
4.449.894 zł.
Plan wydatków bieżących Biura na 2011 r. został następnie skorygowany na podstawie trzech
decyzji Ministra Finansów, zgodnie z pismem MZ-BFC-311-8453-37-85134/JJ/11 z dnia 28
września 2011 r. W planie dokonano następujących zmian:
104
1. Decyzją znak: FS6/4135/50/1/KOR/MYB/2011/7943/1329 z dnia 22 września 2011 r.
w sprawie korekty decyzji Ministra Finansów FS6/4135/50/DSI/2011/3156 z dnia 11 maja
2011 r. dokonano korekty polegającej na zmianie klasyfikacji budżetowej środków
przeznaczonych na realizację projektu pomocowego na rzecz Gruzji, nie powodującej
zmian w łącznej kwocie środków przyznanych z rezerwy celowej korygowaną decyzją.
2. Decyzją znak: FS6/4135/51/1/KOR/MYB/2011/7943/1329 z dnia 22 września 2011 r.
w sprawie korekty decyzji Ministra Finansów FS6/4135/51/DSI/11/3156 z dnia 11 maja
2011 r. dokonano korekty polegającej na zmianie klasyfikacji budżetowej środków
przeznaczonych na realizację projektu pomocowego na rzecz Armenii, nie powodującej
zmian w łącznej kwocie środków przyznanych z rezerwy celowej korygowaną decyzją.
3. Decyzją znak: FS6/4135/52/1/KOR/MYB/2011/7943/1329 z dnia 22 września 2011 r.
w sprawie korekty decyzji Ministra Finansów FS6/4135/52/DSI/11/3156 z dnia 11 maja
2011 r. dokonano korekty polegającej na zmianie klasyfikacji budżetowej środków
przeznaczonych na realizację projektu pomocowego na rzecz Mołdowy, nie powodującej
zmian w łącznej kwocie środków przyznanych z rezerwy celowej korygowaną decyzją.
Po dokonaniu ww. korekt ogólna kwota budżetu na wydatki bieżące w 2011 roku Biura do
spraw Substancji Chemicznych w dziale 851-Ochrona zdrowia, rozdziale 85134 - Inspekcja
ds. Substancji i Preparatów Chemicznych pozostała bez zmian. Kolejna korekta planu
wydatków bieżących Biura nastąpiło na mocy decyzji Ministra Finansów z dnia 15.11.2011 r.
znak: FS6-4135/51/2/KOR/CWO/2011/10472, w sprawie korekty decyzji Ministra Finansów
FS6/4135/51/DSI/11/3156
z
dnia
11
maja
2011
r.
skorygowanej
decyzją
FS6/4135/51/1/KOR/MYB/2011/7943/1329 z dnia 22 września 2011 r. oraz decyzji Ministra
Finansów z dnia 15 listopada 2011 r. znak: FS6-4135/52/2/KOR/CWO/2011/10472,
w sprawie korekty decyzji Ministra Finansów FS6/4135/52/DSI/11/3156 z dnia 11 maja
2011 r. skorygowanej decyzją FS6/4135/52/1/KOR/MYB/2011/7943/1329 z dnia 22 września
2011 r. Powyższe korekty, dotyczące zmian w klasyfikacji budżetowej środków przyznanych
na realizację projektów pomocowych, realizowanych odpowiednio na rzecz Armenii
i Mołdowy nie spowodowały zmian w łącznej kwocie wydatków, przyznanych z rezerwy
celowej korygowanymi decyzjami.
W grudniu 2011 r., na wniosek Biura, plan finansowy wydatków bieżących na 2011 r. został
dwukrotnie skorygowany. Pierwsze zmniejszenie nastąpiło na podstawie decyzji Ministra
Zdrowia, zgodnie z pismem znak: MZ-BFC-311-8453-61-85134/JJ/11 z dnia 20 grudnia
105
2011 r. o łączną kwotę 42.500 zł, kolejne natomiast na podstawie decyzji Ministra Zdrowia,
zgodnie z pismem MZ-BFC-311-8453-71/JJ/11 z dnia 30 grudnia 2011 r. o łączną kwotę
12.926 zł. Po dokonaniu powyższych zmniejszeń plan finansowy wydatków bieżących Biura
na 2011 r. wyniósł 4.394.468 zł.
Plan zatrudnienia w Biurze został ustalony w sposób następujący: 1 etat dla osoby na
kierowniczym stanowisku państwowym, 5 etatów dla osób nieobjętych mnożnikowym
systemem wynagrodzeń oraz 35 etatów dla członków korpusu służby cywilnej. Na koniec
2011 r. plan zatrudnienia przedstawiał się bez zmian. Stan zatrudnienia natomiast wyniósł:
1 osoba na kierowniczym stanowisku państwowym, 28 członków korpusu służby cywilnej,
6 osób nieobjętych mnożnikowym systemem wynagrodzeń.
Zgodnie z ostatecznym planem środki przyznane na bieżące wydatki Biura w 2011 r.
stanowiły kwotę 4.394.468 zł. Kwota na wynagrodzenia łącznie z narzutami wyniosła
2.204.390 zł., z tego 29.338 zł stanowiły środki z rezerwy celowej (część 83 - Rezerwy
celowe, poz. 31) przeznaczone na wydatki płacowe związane z realizacją projektów
w dziedzinie polityki handlowej i regulacji (w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) na
rzecz Armenii Gruzji i Mołdowy – odpowiednio: 8.734 zł, 10.302 zł i 10.302 zł. Łącznie ze
środków przyznanych na wynagrodzenia wraz z narzutami w 2011 r. wykorzystano
2.193.206,70 zł.
Kwota przyznana na pozostałe wydatki rzeczowe wyniosła 2.190.078 zł, z czego 477.060 zł
stanowiły środki z rezerwy celowej (część 83 - Rezerwy celowe, poz. 31) przyznane na
wydatki rzeczowe związane z realizacją projektów pomocowych na rzecz Armenii Gruzji
i Mołdowy – odpowiednio: 154.883 zł, 167.596 zł i 154.581 zł. Środki pochodzące z rezerwy
celowej (część 83 - Rezerwy celowe, poz. 31) przyznane z przeznaczeniem na wydatki
płacowe związane z realizacją projektów w dziedzinie polityki handlowej i regulacji
(w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) na rzecz Armenii, Gruzji i Mołdowy zostały
wykorzystane
w
kwocie
18.158,28
zł
–
odpowiednio:
5.172,59
zł,
6.488,12 zł i 6.497,57 zł.
Środki pochodzące z rezerwy celowej (część 83 - Rezerwy celowe, poz. 20), przyznane na
sfinansowanie dodatków służby cywilnej oraz dodatkowego wynagrodzenia rocznego wraz
z pochodnymi dla urzędnika służby cywilnej mianowanego z dniem 1 grudnia 2010 r. zostały
106
wykorzystane w całości. Ze środków przyznanych na wydatki rzeczowe Biuro wykorzystało
2.123.653 zł. Środki pochodzące z rezerwy celowej (część 83 - Rezerwy celowe, poz. 31)
przyznane z przeznaczeniem na wydatki rzeczowe związane z realizacją projektów
w dziedzinie polityki handlowej i regulacji (w odniesieniu do zarządzania chemikaliami) na
rzecz Armenii, Gruzji i Mołdowy zostały wykorzystane w kwocie 412.959,07 zł
- odpowiednio: 134.485,92 zł, 142.803,24 zł i 135.669,91 zł. Łączna kwota wydatków na
wynagrodzenia i na wydatki rzeczowe Biura w 2011 r. wyniosła 4.316.859,70 zł.
Na niewykonanie planu wydatków w 2011 r. wpłynęło przede wszystkim niewykorzystanie
środków z paragrafu składek na ubezpieczenia społeczne oraz paragrafu składek na Fundusz
Pracy spowodowane przekroczeniem limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe w 2011 r. przez niektórych pracowników Biura, co poskutkowało
zaprzestaniem przez Biuro uiszczania składek na te ubezpieczenia oraz zwolnieniem
z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za pracowników powracających z urlopu
macierzyńskiego (3 osoby). Ponadto, w związku z oszczędną i racjonalną gospodarką
finansową, Biuro uzyskało oszczędności w innych paragrafach między innymi: § 4300
– Zakup usług pozostałych, § 4260 – Zakup energii, § 4270 – Zakup usług remontowych,
§ 4360 – Opłaty z tytułu zakupu usług telefonii komórkowej. Biuro gospodarowało środkami
budżetowymi bardzo oszczędnie, dokonując wydatków w sposób celowy i kierując się zasadą
optymalnego doboru ofert i kontrahentów dla uzyskania najlepszych efektów z poniesionych
nakładów.
Wszystkie wydatki Biura w 2011 r. zostały wykonane zgodnie z planowanym
przeznaczeniem i w poszczególnych paragrafach przedstawiały się następująco:
4010
4020
4040
4090
4110
4120
4140
4170
4210
4260
4270
288 765,65
1 497 970,68
102 908,58
0,00
268 607,15
34 954,64
153,00
178 008,46
50 456,27
22 356,38
4 861,01
107
4280
4300
4350
4360
4370
4400
4410
4420
4430
4440
4550
4700
Razem:
1 080,00
531 437,32
26 639,10
13 606,11
9 373,13
567 615,15
54 386,30
585 758,03
5 345,90
36 300,24
35 137,60
1 139,00
4.316.859,70
3. Wyszczególnienie tytułów zobowiązań wraz z podaniem terminów
i przyczyn ich powstania
Biuro nie ma żadnych zobowiązań wymagalnych według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r.
Wszystkie zobowiązania były regulowane na bieżąco.
4. Wysokość i terminy przekazywania dotacji budżetowych, stopień ich
wykorzystania i zgodność z przeznaczeniem
Biuro otrzymało środki na bieżące wydatki budżetowe wg zatwierdzonego harmonogramu
za okres od stycznia do grudnia 2011 r. Łącznie za 2011 rok Biuro otrzymało 4.316.859,70 zł.
Całość otrzymanych środków została wykorzystana.
5. Dotacje budżetowe na zakupy inwestycyjne
W 2011 r. Biuro otrzymało środki na wydatki inwestycyjne w łącznej kwocie 171.400 zł.
Środki te przyznano w oparciu o decyzję Ministra Zdrowia wyrażoną w piśmie znak:
MZ-BFI-327-6009-5/MP/11 z dnia 15 kwietnia 2011 r., z przeznaczeniem na realizację
dwóch zadań inwestycyjnych:
Zadanie 1. Wykonanie i wdrożenie systemu gromadzenia informacji o mieszaninach
niebezpiecznych w postaci elektronicznej – 1 szt.; przyznane 150.000 zł.
108
Zadanie 2. Zakup urządzenia Fortigate wraz z oprogramowaniem – 1 szt.; przyznane
21.400 zł.
Powyższy plan wydatków inwestycyjnych Biura na 2011 r. został skorygowany dwiema
decyzjami. Na mocy decyzji Ministra Zdrowia, zgodnie z pismem znak: MZ-BFI-327-60096/EŻ/11 z dnia 19 grudnia 2011 r., zmniejszono środki finansowe na zakup gotowych dóbr
inwestycyjnych o kwotę 5.300 zł. Środki te zostały zaoszczędzone przy zakupie urządzenia
Fortigate wraz z oprogramowaniem. Kolejną decyzją Ministra Zdrowia, wyrażoną w piśmie
MZ-BFI-327-6009-7/JG/11 z dnia 28 grudnia 2011 r., plan wydatków inwestycyjnych
zmniejszono o kwotę 25.770 zł, zaoszczędzoną przy realizacji zadania „Wykonanie
i wdrożenie systemu gromadzenia informacji o mieszaninach niebezpiecznych w postaci
elektronicznej”. Plan po zmianach w dziale 851 rozdział 85134 w zakresie wydatków
majątkowych wyniósł 140.330 zł. W ramach tych środków, zgodnie z zatwierdzonym planem,
zakupiono gotowe dobra inwestycyjne. Na zakup wydatkowano łącznie 140.329,47 zł,
odpowiednio 16.099,47 zł na zakup urządzenia Fortigate wraz z oprogramowaniem i 124.230
zł
na
wykonanie
i
wdrożenie
systemu
niebezpiecznych w postaci elektronicznej.
109
gromadzenia
informacji
o mieszaninach
110
Załącznik nr 1 do sprawozdania z działalności Inspektora
Udział pracowników Biura szkoleniach zagranicznych
W 2011 roku pracownicy Biura wzięli udział w następujących szkoleniach:
„Identification and assessment of reproductive toxicity and endocrine disruption”,
Karolinska Institutet”, 31.01 - 4.02 2011 r., Sztokholm (Szwecja) w ramach European
Toxicology Risk Assessment Training;
“REACH-IT Training for MSCAs and Mandated National Institutions”,
10-11 lutego 2011 r., Helsinki;
"Risk ASSETs foundation course in Health Risk Assessment”, 7-11 marca 2011 r.,
Utrecht University, Holandia;
“Good Laboratory Practices”, 6-8 kwietnia 2011, Amsterdam;
“Auditing and Inspecting Preclinical Research for GLP Compliance”; 11 – 13 kwietnia
2011 r., Amsterdam;
„RIPE training”, ECHA, 9 czerwca 2011 r., Helsinki;
“HelpNet training on submissions to ECHA”, 20 października 2011 r., Helsinki;
“Tenth OECD Training Course for GLP Inspectors”, 31 października – 2 listopada
2011 r., Jerozolima.
111
Załącznik nr 2 do sprawozdania z działalności Inspektora
Wykaz opublikowanych aktów prawnych Unii Europejskiej,
w konsultowaniu których uczestniczyło Biuro do spraw
Substancji Chemicznych w roku 2011
1. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 143/2011 z dnia 17 lutego 2011 r. zmieniające
załącznik XIV do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń
w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 44 z 18.2.2011)
Sprostowanie do rozporządzenia Komisji (UE) nr 143/2011 z dnia 17 lutego
2011 r. zmieniającego załącznik XIV do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania
zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz.
UE L 49 z 24.2.2011).
2. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 207/2011 z dnia 2 marca 2011 r. zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (pochodne pentabromowe
eteru difenylowego i PFOS) (Dz. Urz. UE L 58 z 3.3.2011).
3. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 286/2011 z dnia 10 marca 2011 r. dostosowujące do
postępu naukowo-technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji
i mieszanin (Dz. Urz. UE L 83 z 30.3.2011)
Sprostowanie do rozporządzenia Komisji (UE) nr 286/2011 z dnia 10 marca
2011 r. dostosowującego do postępu naukowo-technicznego rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 138 z 26.5.2011).
4. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 252/2011 z dnia 15 marca 2011 r. zmieniające
załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady
w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń
w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 69 z 16.3.2011).
112
5. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 253/2011 z dnia 15 marca 2011 r. zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XIII (Dz. Urz. UE L 69
z 16.3.2011).
6. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 366/2011 z dnia 14 kwietnia 2011 r. zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (akryloamid) (Dz. Urz. UE
L 101 z 15.4.2011).
7. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 494/2011 z dnia 20 maja 2011 r. zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (kadm) (Dz. Urz. UE L 134
z 21.5.2011)
Sprostowanie do rozporządzenia Komisji (UE) nr 494/2011 z dnia 20 maja 2011 r.
zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń
w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (kadm) (Dz.
Urz. UE L 136 z 24.5.2011).
8. Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 186/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. zmieniające
załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008
dotyczącego
wywozu
i
przywozu
niebezpiecznych
chemikaliów
(Dz. Urz. UE L 53 z 26.2.2011).
9. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 214/2011z dnia 3 marca 2011 r. zmieniające
załączniki I i V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 689/2008 dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów (Dz. Urz.
UE L 59 z 4.3.2011).
10. Rozporządzenie Komisji (UE) NR 834/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. zmieniające
załącznik I do Rozporządzenia 689/2008 dotyczącego wywozu i przywozu
niebezpiecznych chemikaliów (Dz. Urz. UE L 215 z 20.8.2011).
113
Załącznik 3 do sprawozdania z działalności Inspektora
Publikacje pracowników Biura w 2011 r.
1. Monika Wasiak-Gromek. „ Nowy format karty charakterystyki”. Ecomanager, 2011 r. Nr 7;
2. Monika Wasiak-Gromek. „Co w prawie piszczy? cz. 1”. Ecomanager, 2011 r. Nr 9;
3. Monika Wasiak-Gromek „Co w prawie piszczy? cz.2”. Ecomanager, 2011 r. Nr 10;
4. Włodzimierz Szymański „Toksykowigilancja – co to jest i czy potrzebujemy jej w Polsce” w
Biuletynie Chemia Zdrowie Środowisko nr 3, przedruk w „Chemia i Biznes” 5/2011;
5. Kinga Mroziewicz „Nanomateriały - duży problem z małymi cząstkami” w Biuletynie Chemia,
Zdrowie, Środowisko, nr 1, przedruk w „Chemia i Biznes” 1/2011;
6. Gralewicz S., Lutz P., Świercz R., Grzelińska Z. and Wiaderna D. Neuroendocrine and
behavioral response to amphetamine challenge after exposure to an organophosphorus pesticide,
Int. J. Occup. Med. Env. Health, 24(3):1 – 9, 2011.
114