docFilozofia, ISE, Wyk[PleaseinsertPrerenderUnicode{Ň}intopreamble
download 
Reklamacja Transkrypt
Filozofia, ISE, Wyk[PleaseinsertPrerenderUnicode{Ň}intopreamble
Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Artur Machlarz 2011-10-01 Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Plan wykładu 1 Metafora jaskini 2 Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Rysunek: Ilustracja metafory jaskini - źródło (po małej modyfikacji): http://teachers.brg-schoren.ac.at. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Kluczowe elementy obrazu: Zakuci w kajdany ludzie na dnie jaskini. Cienie na ścianie jaskini. Przedmioty, które rzucają cienie. Ognisko i słońce. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Metafora jaskini jest doskonałą ilustracją teorii idei Platona. Możemy w niej odkryć: strukturę rzeczywistości, Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Metafora jaskini jest doskonałą ilustracją teorii idei Platona. Możemy w niej odkryć: strukturę rzeczywistości, najważniejsze własności idei i świata materialnego, Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Metafora jaskini jest doskonałą ilustracją teorii idei Platona. Możemy w niej odkryć: strukturę rzeczywistości, najważniejsze własności idei i świata materialnego, relację między nimi, Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Metafora jaskini Metafora jaskini jest doskonałą ilustracją teorii idei Platona. Możemy w niej odkryć: strukturę rzeczywistości, najważniejsze własności idei i świata materialnego, relację między nimi, opis ludzkiej sytuacji poznawczej. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Struktura rzeczywistości Cienie symbolizują świat materialny - zależny od tego, czego są cieniami. Za plecami “kajdaniarzy” znajduje się świat bardziej rzeczywisty niż cienie: świat wzorców, idei. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Struktura rzeczywistości Cienie symbolizują świat materialny - zależny od tego, czego są cieniami. Za plecami “kajdaniarzy” znajduje się świat bardziej rzeczywisty niż cienie: świat wzorców, idei. Platońska ontologia ma charakter dualistyczny: istnieją dwie różne formy rzeczywistości (materialna i idealna). Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Dualistyczna struktura rzeczywistości Na przykład, zdaniem Platona, istnieje nieskończenie wiele osobników należących do gatunku ludzkiego (przedmiotów należących do świata materialnego) i jednocześnie istnieje jedna idea człowieka. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Dualistyczna struktura rzeczywistości Na przykład, zdaniem Platona, istnieje nieskończenie wiele osobników należących do gatunku ludzkiego (przedmiotów należących do świata materialnego) i jednocześnie istnieje jedna idea człowieka. UWAGA: nie należy świata idei identyfikować z ideami w sensie pojęć lub myśli. Świat idei to świat niematerialny, niezależny od świata materialnego i od naszego myślenia. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Cechy świata materialnego Cienie są zależne od przedmiotów, które je rzucają - świat materialny nie jest niezależny od świata idei. Cienie rzucane przez światło ogniska są migotliwe i nietrwałe - taki jest też cały świat materialny. Cienie nie mówią nam całej prawdy o przedmiotach, których są cieniami - rzeczy materialne nie stanowią całej prawdy o rzeczywistości. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Cechy świata idei Świat przedmiotów rzucających cienie to świat idei. Przedmioty rzucające cienie są bardziej rzeczywiste niż same cienie idee są bardziej rzeczywiste niż rzeczy materialne. Przedmioty rzucające cienie są niezależne od istnienia cieni - idee nie zależą od świata materialnego. Świat idei jest wieczny i niezmienny - zmienne i skończone są tylko cienie, czyli przedmioty świata materialnego. Idee są doskonałymi wzorcami świata cieni. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Świat idei jest przyczyną świata materialnego Jaka jest relacja między światem idei i światem materialnym? Przedmioty rzucające cienie (idee) są warunkiem istnienia cienia idee są przyczynami istnienia przedmiotów materialnych. Idee decydują także o własnościach rzeczy materialnych - kształt przedmiotu rzucającego cień decyduje o kształcie cienia. Przedmioty materialne nie są jednak adekwatnym odbiciem idei cień nigdy nie odwzorowuje przedmiotu w pełni. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Świat idei jest przyczyną świata materialnego Jaka jest relacja między światem idei i światem materialnym? Przedmioty rzucające cienie (idee) są warunkiem istnienia cienia idee są przyczynami istnienia przedmiotów materialnych. Idee decydują także o własnościach rzeczy materialnych - kształt przedmiotu rzucającego cień decyduje o kształcie cienia. Przedmioty materialne nie są jednak adekwatnym odbiciem idei cień nigdy nie odwzorowuje przedmiotu w pełni. Według Platona ani istnienia, ani własności przedmiotów materialnych nie jesteśmy w stanie wyjaśnić bez odwołania się do rzeczywistości pozamaterialnej. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Hierarchia idei Przedmioty świata materialnego są niedoskonałym odbiciem idei. Każdy przedmiot materialny może być odbiciem większej lub mniejszej ilości idei. Każda idea może być odzwierciedlana przez więcej lub mniej przedmiotów. Im więcej przedmiotów materialnych jest odzwierciedleniem idei, tym idea jest bardziej doskonała, bo jest wtedy bardziej ogólna. Świat idei jest zatem hierarchicznie uporządkowany a zasadą tego porządku jest stopień ogólności idei. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Co dobrego i pięknego jest w każdej rzeczy materialnej? Słońce w metaforze jaskini symbolizuje ideę najwyższą - ideę Dobra i Piękna. Każda rzecz materialna jest zatem w pewnym sensie dobra i piękna. Co to oznacza? Doskonałe jest to, co jest stałe, niezmienne. Takie walory posiadają w świecie materialnym jego własności matematyczne - są one niezależne od czynników subiektywnych. Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1. Metafora jaskini Struktura rzeczywistości w koncepcji Platona Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem materialnym Matematyczne uporządkowanie świata materialnego Dziękuję za uwagę i zapraszam do stawiania pytań! Artur Machlarz e-mail: [email protected] www: http://www.uni.opole.pl/∼machlarz Artur Machlarz Filozofia, ISE, Wykład VI - Platońska teoria idei cz. 1.
