Przedmiot: Transport wewnątrzzakładowy Kierunek: Zarządzanie i

Transkrypt

Przedmiot: Transport wewnątrzzakładowy
Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia;
semestr: VI
Wykładowca: prof. dr hab. inż. Roman Hejft, dr inż. Sławomir Obidziński
Forma zaliczenia przedmiotu
- wykłady: kolokwium zaliczeniowe;
- ćwiczenia laboratoryjne: kolokwia cząstkowe, sprawozdania;
Tematy wykładów – 15 godzin
Transport w produkcji rolnej i spożywczej. Zastosowanie środków transportu w procesach
technologicznych. Charakterystyka poszczególnych rodzajów transportu. Charakterystyka
materiałów transportowanych i środków transportu. Dobór środków transportowych. Budowa
i działanie przenośników taśmowych, pneumatycznych, zgrzebłowych, płytowych,
ślimakowych, grawitacyjnych, wibracyjnych, itp. Wózki akumulatorowe. Charakterystyka
form składowania produktów. Eksploatacja środków transportowych Wymogi BHP.
Tematy ćwiczeń laboratoryjnych – 15 godzin
Budowa, zasada działania i badania przenośników płytkowych. Budowa, zasada działania i
badania przenośników taśmowych. Budowa, zasada działania i badania przenośników
pneumatycznych. Budowa, zasada działania i badania przenośników wibracyjnych. Budowa,
zasada działania i badania przenośników ślimakowych. Budowa, zasada działania i badania
cyklonu.
Piśmiennictwo podstawowe:
Burski Z., Krasowski E.: Maszyny i urządzenia transportowe w przemyśle rolnospożywczym. Wydaw. AR w Lublinie, Lublin 2000.
Polański A.: Mechanizacja wewnętrznego transportu. PWN, Warszawa-Poznań. 1988.
Korzeń Z.: Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania, Instytut Logistyki i
Magazynowania, Poznań 2003
Piśmiennictwo uzupełniające:
Korzeń Z.: Ekologistyka. Biblioteka Logistyki. Poznań 2001.
Przedmiot: Eksploatacja techniczna
Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia;
semestr: VI
Wykładowca: prof. dr hab. inż. Roman Hejft, dr inż. Sławomir Obidziński
- wykłady: kolokwium zaliczeniowe;
- ćwiczenia laboratoryjne: kolokwia cząstkowe, sprawozdania;
Techniczne i ekonomiczne aspekty eksploatacji środków transportowych. Budowa i znaczenie
warstwy wierzchniej w procesach trybologicznych. Rodzaje tarcia. Zużycie trybologiczne.
Smarowanie. Użytkowanie maszyn i urządzeń. Utrzymanie maszyn i urządzeń w gotowości
technicznej. Trwałość i niezawodność maszyn i urządzeń. Zużycie nietribologiczne.
Diagnostyka techniczna. Systemy eksploatacji maszyn i urządzeń. Hałas i bezpieczeństwo w
użytkowaniu maszyn i urządzeń.
Wyznaczanie współczynnika tarcia ślizgowego i tocznego. Oznaczanie właściwości
fizycznych (gęstości, lepkości, penetracji) podstawowych płynów eksploatacyjnych i smarów
plastycznych. Ocena zużycia trybologicznego i nietribologicznego elementów maszyn po
procesach eksploatacji i ich analiza pod kątem stanu zdatności użytkowej. Oznaczanie
natężenia hałasu maszyn i urządzeń transportowych.
1. Legutko S.: Eksploatacja maszyn. Wyd. Pol. Poznańskiej, Poznań, 2007.
2. Kaźmierczak J.: Eksploatacja systemów technicznych. Wyd. Pol. Śląskiej. Gliwice, 2000
3. Żółtowski B.,_WIK Z.: Leksykon diagnostyki technicznej. ISBN 83-900853-3-X.
Wyd. ATR. Bydgoszcz. 2002
1. Czarny R. Smary plastyczne. WNT, W-wa, 2004
2. Hebda M. Eksploatacja samochodów ITEkspl. Radom, 2006
Przedmiot: Przetwórstwo surowców pochodzenia roślinnego
Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji; specjalność: Przetwórstwo rolnospożywcze; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: VI
Wykładowca: dr hab. inż. Henryk Konopko, mgr Marta Matusiewicz
- wykłady: egzamin pisemny;
- ćwiczenia: ocena prezentacji wybranych technologii oraz kolokwium końcowe;
- ćwiczenia laboratoryjne: sprawdziany z przygotowania do zajęć, sprawozdania;
Schematy ideowe i technologiczne. Podstawy obliczeń bilansowych linii produkcyjnych.
Przetwórstwo ziarna zbóż. Piekarstwo i ciastkarstwo. Podstawowe technologie produkcji
mieszanek paszowych. Technologie produkcji tłuszczów roślinnych. Produkcja krochmalu i
mączki ziemniaczanej. Produkcja płatków i krajanki ziemniaczanej.
Przetwarzanie
ziemniaków na produkty spożywcze (chipsy, frytki i prażynki) oraz puree. Technologia
produkcji cukru. Produkty uboczne w cukrownictwie. Podstawy technologii produkcji:
koncentratu pomidorowego, soków zagęszczonych i pitnych, nektarów i kremogenów,
Technologie produkcji win, mrożonek, konserw, marynat oraz kiszonek. Technologie
wytwarzania wyrobów mrożonych. Technologie i linie produkcyjne do suszenia żywności.
Technologie produkcji piwa i spirytusu etylowego.
Tematy ćwiczeń – 15 godzin
W ramach ćwiczeń audytoryjnych studenci samodzielnie opracowują i prezentują przed grupą
dwie prezentacje. Pierwsza z nich zawiera charakterystykę zadanego produktu oraz surowców
niezbędnych do jego wytworzenia. Druga prezentacja przedstawia technologię(-ie) produkcji
zadanego produktu oraz podstawowe maszyny i aparaty w niej używane.
Ocena jakości różnych rodzajów mąki. Technologia wytwarzania ciasta. Ocena jakości
pieczywa. Technologia półproduktów owocowych i warzywnych. Technologia i analiza kawy
instant. Charakterystyka koncentratów przypraw. Charakterystyka surowców oleistych i
olejów jadalnych. Przetwórstwo ziemniaków. Technologia produkcji biomasy drożdżowej i
ocena drożdży piekarskich.
Biotechnologia żywności (red. W. Bednarski, A. Reps, M. Adamczak [et al.]). - Wyd. 2 zm.
WNT, Warszawa, 2003.
Surowce spożywcze pochodzenia roślinnego (red. K. Świetlikowska, R. Kazimierczak [et al.].
Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2006.
Oszmiański J. Technologia i analiza produktów z owoców i warzyw: wybrane zagadnienia.
Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław, 2002.
Biller E. Technologia żywności: wybrane zagadnienia. Wydawnictwo SGGW, Warszawa,
2005.
Wybrane zagadnienia z technologii żywności (red. Marta Mitek, Mirosław Słowiński).
Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2006.
Jankowski S. Zarys technologii młynarstwa i kaszarstwa. WNT, Warszawa, 1991.
Postolski J., Gruda Z. Zamrażanie żywności. WNT Warszawa, 1999.
Niewiadomski H. Technologia tłuszczów jadalnych. WNT, Warszawa, 1993.
Grochowicz J. Technologia produkcji mieszanek paszowych. PWRiL, Warszawa 1996.
Przedmiot: Przetwórstwo surowców pochodzenia zwierzęcego
Wykładowca: dr inż. Joanna Szaciło
- ćwiczenia: kolokwia pisemne, odpowiedzi ustne;
- ćwiczenia laboratoryjne: sprawdziany z przygotowania do zajęć, sprawozdania;
Technologia pozyskiwania surowców zwierzęcych. Ubój drobiowy, wołowy i wieprzowy.
Technologia produkcji wędlin i konserw mięsnych. Dodatki funkcjonalne stosowane w
przetwórstwie mięsa.
Przetwórstwo i przechowalnictwo jaj. Technologia pozyskiwania i przetwórstwo ryb.
Technologia produkcji mleka i przetworów mlecznych.
Peklowanie mięsa - Wyliczanie podstawowego składu solanki. Normalizacja mleka – zadania
rachunkowe. Wydajność procesów technologicznych w przetwórstwie surowców
pochodzenia zwierzęcego – zadania rachunkowe. Dodatki do żywności pochodzenia
zwierzęcego. Dodatki wzbogacające żywność w deficytowe składniki, chemiczne substancje
utrwalające oraz nadające określone cechy organoleptyczne, dodatki ułatwiające przebieg
procesów technologicznych. Zamienniki mięsa. Surowce pochodzenia roślinnego w
technologii zamienników białek zwierzęcych. Zamienniki tłuszczu w przetwórstwie mięsnym.
Analiza organoleptyczna i fizykochemiczna mięsa świeżego, dysekcja surowców mięsnych.
Określenie wpływu dodatków funkcjonalnych na właściwości mięsa. Analiza
organoleptyczna i fizykochemiczna konserw produkowanych metodą laboratoryjną. Badanie
jakości mięsa peklowanego i tłuszczów zwierzęcych. Badanie jakości jaj i proszku jajecznego
oraz ich przydatności technologicznej. Ocena jakości ryb surowych, wędzonych i konserw
rybnych. Analiza jakości mleka i mlecznych napojów fermentowanych, masła i serów
podpuszczkowych.
Miłek M., Słowiński M.: Wybrane zagadnienia z technologii żywności. Wyd. SGGW,
Warszawa. 2006.
Sobczyński A., Zmudziński W.: Ocena jakości produktów spożywczych pochodzenia
zwierzęcego. Wyd. AE, Poznań, 2006.
Skrabka – Błotnicka T.: Technologia żywności pochodzenia zwierzęcego. Wyd. AE,
Wrocław.2007.
Ziajka S.: Mleczarstwo – zagadnienia wybrane. Wydaw. ART., Olsztyn.1997.
Florczyk E., Korczak J.: Towaroznawstwo wybranych produktów spożywczych. WAR,
Poznań, 2004
Przedmiot: Jakość i bezpieczeństwo żywności
Wykładowca: dr Jolanta Piekut
- wykłady: zaliczenie pisemne;
- ćwiczenia: kolokwium, przygotowanie dokumentacji GMP i GHP;
Przepisy prawne z zakresu bezpieczeństwa i higieny żywności obowiązujące w Polsce i Unii
Europejskiej. Zasady znakowania i pakowania żywności. Instytucje nadzorujące
bezpieczeństwo żywności i żywienia. Charakterystyka grup produktów spożywczych oraz
określenie ich roli w żywieniu. Podstawy higieny żywności i żywienia. Wpływ warunków
przechowywania żywności i procesów technologicznych na wartość odżywczą posiłków.
Dodatki do żywności. Rodzaje zanieczyszczeń żywności i ich źródła: zanieczyszczenia
biologiczne, zanieczyszczenia chemiczne, zanieczyszczenia fizyczne. Przyczyny zakażeń i
zatruć pokarmowych oraz główne choroby przenoszone drogą pokarmową.
Zasady Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) jako podstawa zapobiegania zanieczyszczeniom
środków spożywczych, zakażeniom i zatruciom pokarmowym: wymagania zdrowotne dla
osób zatrudnionych w procesie produkcji i obrocie żywnością, prawidłowe zachowanie
higieniczne personelu, zaopatrzenie w wodę do celów technologicznych, zasady
prawidłowego mycia, czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń, maszyn, urządzeń i sprzętu,
metody zabezpieczenia zakładu przed owadami i gryzoniami oraz ich zwalczanie. Zasady
Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) jako najskuteczniejszy sposób prowadzenia
wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej żywności: prawidłowe przechowywanie
poszczególnych asortymentów środków spożywczych, prawidłowe postępowanie z
surowcem, zapewnienie prawidłowego prowadzenia procesów technologicznych,
podstawowe zasady funkcjonowania transportu wewnętrznego i zewnętrznego.
Gertig H., Duda G.: Żywność a zdrowie i prawo. PZWL, Warszawa 2006
Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. z późniejszymi
zmianami.
Świderski F.: Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. WNT, Warszawa 1999.
Sikorski Z.: Chemia żywności: skład, przemiany i właściwości żywności.: WNT,
Warszawa 2002
Ciborowska H. i in.: Dietetyka: żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa
2004
Gawędzki J. i in.: Żywienie człowieka: podstawy nauki o żywieniu. Wyd. Naukowe PWN,
T.1, Warszawa 2004
Ustawodawstwo UE oraz Polski.
Przedmiot: Szkodniki produktów przechowywanych
Wykładowca: dr inż. Elżbieta Wołejko
- ćwiczenia: zaliczenie kolokwiów z poszczególnych ćwiczeń;
Charakterystyka gromad szkodników produktów przechowywanych. Wpływ czynników
abiotycznych na występowanie szkodników magazynowych. Preferencje pokarmowe
szkodników produktów przechowywanych. Metody wykrywania szkodników produktów
przechowywanych. Prawidłowa budowa magazynów i przechowalni. Metody fizyczne,
chemiczne, biologiczne, prewencyjne i integrowane
wykorzystywane do walki z
szkodnikami produktów przechowywanych. Elementy ekonomiki ochrony produktów.
Morfologia i rozwój szkodników. Rozkruszki - szkodniki produktów przechowywanych.
Rybiki, skorki i gryzki - szkodniki produktów przechowywanych. Karaczany - rozróżnianie,
ich bionomia, szkodliwość w tym zagrożenie dla zdrowia człowieka i ich zwalczanie.
Przegląd chrząszczy szkodliwych w przechowalniach. Rozróżnianie najważniejszych
szkodników z rzędu chrząszczy, ich bionomia, szkodliwość i zwalczanie. Przegląd motyli
szkodliwych w przechowalniach. Rozróżnianie najważniejszych szkodników z rzędu motyli,
ich bionomia, szkodliwość i zwalczanie. Ślimaki w przechowalniach.
Gołębiowska Z., Nawrot J. Szkodniki magazynowe. PWRiL, Warszawa, 1976.
Nawrot J. Owady-szkodniki magazynowe. Themar, Warszawa, 2002.
Boczek J., Czajkowska B. Roztocze magazynowe i kurzu domowego. Themar, Warszawa,
2003.
Dzienniki ustaw i monity rządowe dotyczące ochrony fitosanitarnej.
Chodyniecki A. Szkodniki żywności w przetwórstwie rybnym. PWN, Warszawa, 1986.
Ignatowicz S. 2003. Gryzki, ich szkodliwość i zwalczanie, Biuletyn Polskiego
Stowarzyszenia Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji, nr 4, 24 – 25.
Krajewski A., Witomski P. Ochrona drewna, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2003.
Nawrot J. Klucz do rozpoznawania stadiów larwalnych szkodników magazynowych. Themar,
Warszawa, 2003.
Przedmiot: Zarządzanie w przetwórstwie rolno-spożywczym
Wykładowca: mgr Piotr Łukowski
- zajęcia laboratoryjne: sprawdzian z wiedzy teoretycznej, aktywność na zajęciach,
przygotowanie planu biznesowego;
Istota zarządzania. Charakterystyka i znaczenie branży przetwórczej - jej pozycja na rynku i
znaczenie dla gospodarki krajowej oraz regionalnej. Podstawowe elementy zarządzania
strategicznego oraz zarządzania przez jakość w przetwórstwie. Logistyka zaopatrzenia,
produkcji oraz dystrybucji. Finansowanie przedsięwzięć z sektora rolno-spożywczego.
Uproszczony plan biznesowy przedsięwzięcia.
Ocena zasadności tworzenia lub rozwijania działalności przetwórczej. Koszty i korzyści
związane z zarządzaniem przez jakość. Uproszczone łańcuchy logistyczne. Wartość pieniądza
w czasie.
Uproszczony plan biznesowy przedsięwzięcia z zakresu przetwórstwa rolno - spożywczego.
Kołożyn-Krajewska D. zarządzanie bezpieczeństwem żywności. Teoria i praktyka. Beck
2010.
Kaleta A. "Przetwórstwo rolno-spożywcze. Wybrane aspekty inżynieryjno-produkcyjne i
energetyczne", SGGW 2008 ;
Ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi, „Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”, Narodowy Plan Rozwoju ;
Brejwo J., Burzycki J. i inni, „Poradnik dla producentów żywności. Nowoczesne formy
zarządzania jako nowa szansa dla przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego w
województwie lubuskim”, ZCO 2003
Przedmiot: Ochrona wód
Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji; specjalność: Zarządzanie środowiskiem;
rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: VI
Wykładowca: prof. dr hab. Andrzej Górniak
- ćwiczenia laboratoryjne: sprawozdania z ćwiczeń, aktywność na zajęciach, kolokwium
zaliczeniowe;
Woda i jej znaczenie. Obieg wody na Ziemi, czynniki naturalne i antropogeniczne. Zasoby
wody, elementy, dostępność. Wody podziemne, ich zasoby, typy wód podziemnych, główne
zbiorniki, cechy wód, wykorzystanie, degradacja ilościowa i jakościowa zasobów, metody
ochrony czynnej i biernej. Rzeki Polski, kształtowanie zasobów, parametry hydrologiczne,
przepływ nienaruszalny, ustroje rzeczne. Ekstremalne zjawiska hydrologiczne - susza,
wezbranie. Typologia naturalnych koryt rzecznych. Przekształcanie ekosystemów rzecznych i
ich jakość. Jeziora i zbiorniki sztuczne – cechy morfologiczne i zlewniowe, typologia
żyzności wód, główne zespoły organizmów. Formy przekształceń wód stojących, zbiorniki
retencyjne i mała retencja, gospodarka stawowa. Biologiczne, techniczne metody rewitalizacji
i rekultywacji wód limnicznych. Zasady i formy gospodarki wodnej, zapotrzebowania na
wodę. Podstawy prawne korzystania z zasobów wodnych. Systemy wodne, klasyfikacje wód i
stanu jakości jednolitych części wód powierzchniowych, bilans wodny. Ochrona przed
nadmiarem i niedoborem wody, ochrona przed powodzią – czynna i bierna, organizacja
ochrony przeciwpowodziowej (instytucje, obowiązki, kompetencje, wspomaganie prawne).
Użytkowanie wód, formy, zasady, konsekwencje. Systemy melioracyjne. Metody uzdatniania
wody, systemy wodociągowe. Organizacja gospodarki ściekowej, typologia ścieków, metody
oczyszczania i utylizacji osadów ze ścieków. Ochrona ekosystemów wodnych w Polsce, rola
ochrony krajobrazowej i instytucjonalnej w kształtowaniu zasobów wód i ich jakości.
Najcenniejsze obiekty wodne północno-wschodniej Polski. Europejski system ochrony Natura
2000 a ochrona wód.
Struktura wód powierzchniowych (dział wodny, rzędowość zlewni i rzek).
Wody podziemne - sezonowa i wieloletnia dynamika zasobów.
Rzeki – hydrogram przepływu.
Jeziora – zlewnia bezpośrednia, pośrednia, plan batymetryczny, ocena podatności na
degradację.
Retencja wód – praca na zdjęciach satelitarnych.
Gospodarka wodna i ściekowa - referaty.
Ekomorfologiczna ocena stanu ekologicznego rzeki - zajęcia w terenie.
Trybała M.: Gospodarka wodna w rolnictwie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa 1996.
Szpindor A.: Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi. Wyd. Arkady, Warszawa 1998.
Szpindor A., Piotrowski J.: Gospodarka wodna. Wyd. PWN, Warszawa 1988.
Chełmicki W., 2002 – Woda – zasoby, degradacja, ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa.
Mikulski Z., 1998 – Gospodarka wodna. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Dojlido J. R., 1995 – Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i
Środowisko. Białystok.
Anders D., Wojaczek L.: Ochrona środowiska – ochrona wód. Wyd. Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorstwa, Warszawa 2003.
Domagała A., Gawrysiak-Witulska M.: Użytkowanie energii i wody w zakładach przemysłu
spożywczego. Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań 1996.
Nawirska A., Szymański L.: Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłu
spożywczego: przewodnik do ćwiczeń. Wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław
2002.
Przedmiot: Gospodarka odpadami
Wykładowca: dr inż. Joanna Kazanowska, mgr Waldemar Sowiński
- ćwiczenia: prace zaliczeniowe pisemne, aktywność na zajęciach;
- ćwiczenia laboratoryjne: zaliczenie zajęć praktycznych na ćwiczeniach, ocena sprawozdań,
kolokwium zaliczeniowe;
Zarządzanie gospodarką odpadami w przedsiębiorstwie i gminie - planowanie i
monitorowanie gospodarki odpadami w gminie; pozwolenie w zakresie gospodarki odpadami
w przedsiębiorstwie (pozwolenie zintegrowane, pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie i transport); wnioski i decyzje dla przedsiębiorstwa i
gminy w zakresie gospodarki odpadami, klasyfikacja odpadów, ewidencja i sprawozdawczość
w przedsiębiorstwie i gminie w zakresie zagospodarowania odpadów. Gospodarka odpadami
opakowaniowymi w Polsce (obowiązki przedsiębiorców i gmin) - recykling i odzysk
odpadów opakowaniowych i poużytkowych: baterii, akumulatorów, olejów, świetlówek,
opon, urządzeń klimatycznych i chłodniczych, zużytych pojazdów, sprzętu elektrycznego i
elektronicznego. Technologie recyklingu papieru, szkła, metali, tworzyw sztucznych.
Gospodarka odpadami – składowanie, odzysk, utylizacja. Zasady korzystania oraz ochrony
środowiska naturalnego w przedsiębiorstwie przemysłu rolno-spożywczego (Prawo Ochrony
Środowiska, Ustawa o Odpadach z późniejszymi zmianami oraz rozporządzenia Ministra
Środowiska). Charakterystyka i klasyfikacja odpadów rolno-spożywczych: definicja, zakres
pojęcia, kryteria klasyfikacji odpadów, właściwości. Utylizacja odpadów z przemysłu
cukrowniczego. Charakterystyka odpadów powstających podczas przetwarzania buraków
cukrowych - przetwarzanie wysłodków buraczanych, otrzymywanie pektyny spożywczej,
główne kierunki wykorzystania melasy – przetwarzanie, otrzymywanie etanolu. Utylizacja
odpadów z przemysłu owocowego - charakterystyka odpadów powstających podczas
przetwarzania owoców; główne kierunki wykorzystania odpadów owocowych: na cele
paszowe, wytwarzanie alkoholowych destylatów owocowych, pozyskiwanie kwasu
cytrynowego, odzyskiwanie aromatów i barwników. Utylizacja odpadów z przemysłu
warzywnego - charakterystyka odpadów powstających podczas przetwarzania warzyw;
wykorzystanie odpadów owocowo-warzywnych i rolniczych do produkcji furfuralu;
wykorzystanie odpadów warzywnych w kierunku wytwarzania kompostów. Charakterystyka,
utylizacja odpadów: powstających podczas pozyskiwania oleju z nasion oleistych, podczas
przetwarzania ziemniaków oraz powstających przy wytwarzaniu koncentratów spożywczych.
Utylizacja odpadów z przemysłu piwowarskiego i gorzelnictwa - charakterystyka odpadów
powstających podczas otrzymywania produktów pochodzenia fermentacyjnego. Utylizacja
odpadów z przemysłu mleczarskiego - charakterystyka odpadów powstających podczas
przetwarzania mleka; serwatka jako światowy problem ekonomiczny i ekologiczny; główne
kierunki wykorzystania serwatki. Utylizacja odpadów z przemysłu mięsnego i tłuszczowego utylizacja, neutralizacja odpadów. Zasady lokalizacji, budowy i wyposażenia wysypisk
śmieci. Zasady kompostowania odpadów organicznych, technologie kompostowania.
Wykorzystanie fermentacji metanowej w utylizacji odpadów przemysłu rolno-spożywczego.
Zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych - opakowania po środkach ochrony roślin,
azbest, odpady opakowaniowe, olejowe. Zagospodarowanie ścieków i odpadów komunalnych
stałych w gminie. Zasady przyrodniczego zagospodarowania osadów ściekowych. Hodowla
dżdżownic kalifornijskich jako metoda wykorzystania odpadów, wytwarzanie biogazu z
odpadów.
Zagadnienia prawne obowiązujące w Polsce dotyczące gospodarki odpadami (Prawo Ochrony
Środowiska, Ustawa o Odpadach, Rozporządzenia Ministra Środowiska). Katalog odpadów;
określanie grupy, podgrupy i rodzajów odpadów oraz ich kody, odpady niebezpieczne;
podstawa metoda klasyfikowania odpadów, kryteria klasyfikacji - wykonanie ćwiczenia na
postawie otrzymanej tabeli określenie kodu i rodzaju odpadu, oznaczanie odpadów
niebezpiecznych, metody zagospodarowania odpadów zgodnie z załącznikiem nr 1- procesy
odzysku i załącznikiem nr 2 procesy unieszkodliwiania. Plany gospodarki odpadami; system
obowiązujący w Polsce krajowy i wojewódzki plan gospodarki odpadami; regionalne
instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych; rozmieszczenie podstawowych rodzajów
instalacji gospodarki odpadami komunalnymi. Wykonanie ćwiczenia – na podstawie Planu
Gospodarki Odpadami dla województwa podlaskiego należy obliczyć szacunkową ilość
wytwarzanych odpadów komunalnych z podziałem na obszary, na postawie składu
morfologicznego odpadów komunalnych oznaczenie kodu, rodzaju oraz metody
zagospodarowania odpadów. Wymagania wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach; definicje, obowiązki właścicieli nieruchomości, zadania gmin, wady i
zalety systemów opłat za odbiór odpadów. Wykonanie ćwiczenia – na podstawie wariantów
stawek w systemie zbiórki odpadów: zmieszane i sortowane, obliczanie kwoty do zapłaty
przez mieszkańców, ocena poszczególnych systemów. Podstawowe warunki funkcjonowania
czasowych miejsc do gromadzenia odpadów. Wykonanie ćwiczenia – określenie ilości
pojemników do gromadzenia odpadów na podstawie wskaźników nagromadzenia oraz
gęstości nasypowej odpadów. Mechaniczno-biologiczne procesy przetwarzania odpadów
(MBP), główne i szczegółowe cele zagospodarowania odpadów na przykładzie woj.
podlaskiego. Wykonanie ćwiczenia – wykonanie bilansu odpadów na poszczególnych
elementach linii sortowniczej wg rodzaju; określenie poziomu recyklingu i przygotowania do
ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła na podstawie zaplanowanej
linii do sortowania odpadów funkcjonującej w ramach regionalnej instalacji do przetwarzania
odpadów. Termiczne przetwarzanie odpadów; zastosowanie, metody, warunki dla procesu
spalania, utylizacja popiołów, schemat instalacji, porównanie spalania rusztowego i
fluidalnego, bilans energetyczny. Opłaty za korzystanie ze środowiska. Wykonanie ćwiczenia
– opłata produktowa za niewykonany recykling; opłata produktowa za niewykonany odzysk.
Odpady przemysłowe, szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów,
podział, główne kierunki wykorzystania. Decyzje związane z gospodarką odpadami, system
zezwoleń, wnioski i decyzje administracyjne, wpis do rejestru. Zaliczenie ćwiczeń – ocena
omawianych technologii zagospodarowania odpadów(MBP, spalanie, składowisko); wybór
najlepszej technologii wraz z uzasadnieniem. Wybrane metody utylizacji odpadów
organicznych – wycieczka do wybranego zakładu przerobu odpadów, np. kompostowania
„Dano” w Suwałkach. Znane metody odzysku i recyklingu odpadów w świecie – prezentacja
technologii.
Podstawowe wyposażenie laboratorium do badania odpadów. Akredytacja laboratorium ogólne wymagania dotyczące kompetencji, kryteriów działania i oceny laboratoriów
badawczych. Badania właściwości technologicznych odpadów komunalnych: pomiary
wskaźników nagromadzenia, obliczanie gęstości (ciężaru objętościowego) odpadów.
Zapoznanie się z budową, zasadami działania i obsługi przyrządów pomiarowych do analizy
odpadów. Metody pobierania i przygotowania próbek odpadów do badań laboratoryjnych:
oznaczanie wilgotności, pH odpadów. Badania właściwości nawozowych odpadów„kompostu” lub osadów ściekowych: oznaczanie zawartości ogólnej substancji organicznej;
mineralizacja próbek odpadów; oznaczanie zawartości węgla organicznego; oznaczanie
zawartości azotu organicznego; oznaczanie zawartości potasu metodą miareczkową;
oznaczanie zawartości fosforu metodą spektrofotometryczną.
Bartkiewicz B., Lisicka E., Przywecki W.: Podręcznik gospodarki odpadami : teoria i
praktyka. Wyd. "Seidel-Przywecki", Warszawa 2006.
Konieczny P., Uchman W.: Zakład mięsny a środowisko naturalne. Wyd. Akademii Rolniczej
im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań 1997.
Kumider J., 1996. Utylizacja odpadów przemysłu rolno-spożywczego. Wyd. Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu.
Rosik-Dulewska C.: Podstawy gospodarki odpadami. Wyd. PWN, Warszawa 2008.
Siuta J.: Przyrodnicze użytkowanie odpadów. Wyd. IOŚ, Warszawa 2002.
Pezacki W., 1991. Przetwarzanie surowców rzeźnych. Wpływ na środowisko przyrodnicze.
PWN, Warszawa.
Niewiarowicz A., 1993. Niejadalne produkty z uboju drobiu. Technologia mięsa drobiowego.
Praca zbiorowa pod redakcją T. Grabowskiego, Warszawa.
Bień J.B. i in.: Problemy gospodarki osadowej w ochronie środowiska, Wyd. Politechnika
Częstochowska 1998.
Czech K.: Uwarunkowania ochrony środowiska : aspekty krajowe, unijne, międzynarodowe.
Wyd. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2006.
Kumider J., Zielnica J.: Bioenergetyka szansą dla środowiska naturalnego: wybrane
zagadnienia. Wyd. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2006.
Przedmiot: Zarządzanie zasobami naturalnymi
Wykładowca: prof. dr hab. Józefa Wiater
- ćwiczenia: zaliczenie prezentacji;
1.Środowisko i zasoby naturalne, związki systemu społeczno-gospodarczego ze środowiskiem.
2. Podstawowe problemy wykorzystania i ochrony środowiska.
3. Źródła zanieczyszczeń w działalności człowieka.
4. Gospodarcze i społeczne konsekwencje degradacji środowiska
5. Wykorzystanie zasobów i degradacja środowiska a procesy gospodarcze.
6. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych - rozwój, podejścia, zakres.
7. Środowiskowe efekty zewnętrzne - podstawy teoretyczne, ujęcie modelowe, skutki
dla gospodarki.
8. Internalizacja efektów zewnętrznych.
9. Zastosowanie teorii ekonomicznych i narzędzi analitycznych do problemów
środowiska i zasobów naturalnych,
10. Wartościowanie środowiska i strat środowiskowych - metody.
11. Analiza kosztów i korzyści.
12. Wykorzystanie argumentacji ekonomicznej dla wyjaśniania problemów i
podejmowania decyzji w sferze korzystania ze środowiska.
13. Instrumenty ekonomiczne ochrony środowiska.
14. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych a rozwój zrównoważony
15. Polityka ekologiczna państwa.
1. Identyfikacja źródeł zanieczyszczeń środowiska
2. Metody wyceny warunkowej środowiska.
3. Obliczanie strat gospodarczych spowodowanych zanieczyszczeniem środowiska.
4. Zastosowanie metod oceny ekonomicznej efektywności inwestycji w zakresie
ochrony środowiska.
5. Analiza kosztów i korzyści środowiskowych.
6. Naliczanie opłat za .pobór wody i odprowadzanie ścieków oraz opłat za emisję
zanieczyszczeń do powietrza i opłat za umieszczenie odpadów na składowisku.
7. Naliczanie kar za przekroczenie warunków ustalonych w pozwoleniu wodno-prawnym
8. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie
1. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, T. Żylicz, PWE, Warszawa 2004.
2. Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, B. Fiedor (red.), Wyd. C.H. Beck,
Warszawa 2002.
1. Brurchard- Dziubińska M. Ekologiczne i ekonomiczne aspekty restrukturyzacji
przemysłu. Ekonomia i Środowisk, Białystok 1998.
2. Broniewicz E., Miłaszewski R., Godlewska J. Ekonomika i zarządzanie Ochroną
Środowiska.
Przedmiot: Gospodarowanie obszarami przyrodniczo cennymi
Wykładowca: prof. dr hab. Helena Kubicka-Matusiewicz
- wykłady: zaliczenie pisemne na ocenę;
- ćwiczenia: aktywność na zajęciach, przygotowanie prezentacji;
Geneza Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Problem zachowania różnorodności
biologicznej Europy. Rozwój sieci Natura 2000 w Unii Europejskiej. Proces wyznaczania
obszarów sieci Natura 2000 w Polsce. Wigierski Park Narodowy – elementy symbiozy i
konfliktu w gospodarce rolnej, charakterystyka, realizacja funkcji ochronnej. Największy w
kraju Biebrzański Park Narodowy – charakterystyka, realizacje funkcji ochronnej w
gospodarce rolnej. Najstarszy w kraju Białowieski Park Narodowy – charakterystyka
uwarunkowań społecznych i gospodarczych planu ochrony. Analiza projektu w zakresie
zasobów gospodarczych Parku Narodowego w sferze turystycznej, gospodarcze funkcje,
relacje ekonomiczne z lokalnymi podmiotami gospodarczymi, uwarunkowania społeczne.
Budowanie relacji Parku Narodowego ze społeczeństwem lokalnym. Szanse i bariery
rozwojowe obszarów objętych siecią natura 2000 w Polsce.
Tereny objęte ochroną: Parki Narodowe, Parki Krajobrazowe, Pomniki przyrody, Obszary
Natura 2000, Rośliny i zwierzęta chronione, Ochrona organizmów na terenie ogrodów
botanicznych i zoologicznych. Zasady gospodarowania terenami chronionymi. Wizyta w
Wigierskim Parku Narodowym i Suwalskim Parku Krajobrazowym.
Bołtromiuk A., 2011: Zrównoważony rozwój obszarów przyrodniczo cennych. Tom 2. w:
Gospodarcze i społeczne aspekty funkcjonowania sieci Natura 2000 w parkach narodowych.
Białystok.
Kozłowski S., 2008: Zrównoważony rozwój – program na jutro. Wyd. Abrys, Warszawa.
Baranowski M., Makomaska-Juchiewicz M., 2004: System ostoi siedliskowych Natura 2000
w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej. W: Problemy organizacji i funkcjonowania systemu
ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce, red. T.J. Chmielewski. Zeszyty Naukowe
Komitetu. Człowiek i Środowisko. PAN nr 38, Warszawa-Lublin.
Przedmiot: Toksykologia środowiska
Wykładowca: dr inż. Joanna Kazanowska
- wykłady: zaliczenie pisemne na ocenę;
- ćwiczenia laboratoryjne: zaliczenie na podstawie kolokwium, ocen ze sprawozdań;
Rys historyczny problemów ochrony środowiska i podstaw toksykologii. Zadania
toksykologii w ochronie zdrowia i ochronie środowiska. Podstawowe pojęcia - definicja trucizny, rodzaje dawek, rodzaje zatruć, zapobieganie zatruciom. Czynniki warunkujące
toksyczność. Losy trucizn w organizmie. Mechanizmy działania toksycznego. Rozwiązania
prawne w toksykologii obowiązujące w Polsce oraz zalecenia międzynarodowe. Toksyczność
metali. Szkodliwość niemetali i połączeń nieorganicznych. Toksykologia środowiskowa skażenie środowiska naturalnego. Źródła zagrożenia dla środowiska - losy substancji
zanieczyszczających i skażających środowisko – atmosferę, wodę, glebę. Charakterystyka
wybranych substancji zanieczyszczających i skażających środowisko. Czynniki wpływające
na toksyczność związków. Mechanizmy biodegradacji związków toksycznych: wchłanianie,
przemieszczanie. kumulacja i wydalanie. Działanie toksykantów środowiskowych. Metale
ciężkie i problemy ich biodegradacji. Biokumulacja i biomagnifikacja. Związki
promieniotwórcze i problemy ich neutralizacji. Elementy toksykologii przemysłowej i
toksykologii żywności. Szacowanie ryzyka. Ocena działania toksycznego na organizm ludzki
substancji chemicznych zawartych w środowisku (gazy, metale, lotne i nielotne związki
organiczne, pestycydy). Metody oceny narażenia na substancje zawarte w powietrzu
atmosferycznym. Najwyższe dopuszczalne stężenia. Ocena narażenia na substancje
kancerogenne. Ocena narażenia na mieszaninę substancji. Biomarkery ekspozycji, efektu,
wrażliwości. Ocena ryzyka zdrowotnego wywołanego działaniem substancji toksycznych.
Toksykologia środowiska. Ocena sanitarnego stanu wód (oznaczenie stopnia skażenia wody
wybranymi substancjami na podstawie zmian gęstości optycznej glonów). Rośliny jako
bioindykatory zanieczyszczenia środowiska. Oznaczenie ołowiu w roślinie. Oznaczanie
zmian morfologicznych i fizjologicznych roślin, powstałych na skutek zanieczyszczenia
środowiska. Wpływ zanieczyszczenia podłoża na kiełkowanie gorczycy. Chemiczne środki
ochrony roślin - ich budowa, działanie. Toksykologia żywności. Oznaczanie konserwantów w
żywności Wykrywanie kwasu salicylowego w napojach. Wykrywanie kwasu benzoesowego
oraz salicylowego w koncentracie pomidorowym.
Manahan S.E., 2006. Toksykologia środowiska, aspekty chemiczne i biochemiczne, PWN.
Warszawa.
Klimiuk E., Łebkowska M., 2003. Biotechnologia w ochronie środowiska. PWN, Warszawa.
Piotrowski J.K., 2006. Podstawy toksykologii, Wyd. Naukowo-Techniczne.
Walker C.H., Hopkin S.P. i in., 2002. Podstawy ekotoksykologii, PWN, Warszawa.
Zakrzewski S.F., 2000. Podstawy toksykologii środowiska, PWN, Warszawa.
Kumider J., Zielnica J.: Bioenergetyka szansą dla środowiska naturalnego: wybrane
zagadnienia. Wyd. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2006.

Przedmiot: Transport wewnątrzzakładowy Kierunek: Zarządzanie i

Transkrypt

Podobne dokumenty

spis treści

Document 119863