szkoła podstawowa im. wincentego hipolita gawareckiego w małej wsi

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. WINCENTEGO HIPOLITA GAWARECKIEGO
W MAŁEJ WSI
Scenariusz zajęć koła przyrodniczego (4 godziny)
w związku z kampanią „Zostań przyjacielem wody”.
Opiekun: Alicja Matczak
Temat zajęć: Woda wokół nas.
Cele:

uświadomienie uczniom znaczenia wody w życiu i gospodarce człowieka;
Uczeń:







omawia krążenie wody w przyrodzie;
wyjaśnia zjawiska zmian stanu skupienia wody;
omawia proces powstawania chmur i opadów;
potrafi wyjaśnić warunki życia w wodzie;
prowadzi obserwacje i doświadczenia;
określa przystosowania roślin do życia w wodzie;
zna zasady bezpiecznego zachowania się w czasie zajęć terenowych.
Metody:




praca grupowa i indywidualna;
pogadanka;
oglądowa;
działania praktyczne uczniów (obserwacje, doświadczenia).
Środki dydaktyczne:






film „Woda” (zestaw edukacyjny „Zrozumieć środowisko”);
karty pracy;
teczka przyrodnika z przyrządami do prowadzenia zajęć terenowych;
8 modeli nadmuchiwanych chmur;
schemat krążenia wody;
termometr do pomiaru temperatury wody.
W PRACOWNI
1) Zapisz w postaci diagramu!
w lodowcach
w rzekach
i jeziorach
w powietrzu
i chmurach
Gdzie
jest
woda?
w roślinach
w glebie
w organizmach
ludzi i zwierząt
2) W jaki sposób człowiek korzysta z wody?
Człowiek potrzebuje wody
czynności
codzienne
wypoczynek
i rekreacja
uprawa
roślin i chów
zwierząt
- picie,
- mycie się,
- gotowanie,
-sprzątanie
- kąpiele,
nurkowanie,
- żeglowanie,
- wędkowanie,
-odpoczynek
na plaży,
- obserwacja
przyrody
-nawadnianie
pól,
podlewanie
roślin,
pojenie
zwierząt,
- porządki w
obejściu
gospodarskim,
- konserwacja
maszyn
rolniczych
produkcja
towarów
- ubrań,
- pożywienia, lekarstw,
mebli,
- zabawek,
- komputerów,
- itd.
3) Dlaczego człowiek zanieczyszcza wodę?
GOSPODARSTWA
DOMOWE
ŚMIECI
ŚCIEKI
PRZEMYSŁ
ROLNICTWO
ŚCIEKI
PRZEMYSŁOWE
NAWOZY
SZTUCZNE
KWAŚNE OPADY
CHEMIKALIA
4) Jak możemy oszczędzać wodę? – indywidualne wypowiedzi uczniów.
5) Omówienie krążenia wody w przyrodzie na podstawie filmu „Woda”.
6) Zmiany stanu skupienia wody:
a) badanie wpływu temperatury na parowanie wody (obserwacja dwóch jednakowej
wielkości próbek umieszczonych w różnych temperaturach – podgrzewana i
niepodgrzewana, sformułowanie wniosku),
b) pogadanka na temat: Jak powstają chmury i co z nich pada? Rodzaje chmur i ich
nadmuchiwane modele, rodzaje opadów atmosferycznych,
c) badanie wpływu ujemnej temperatury na wodę – umieszczenie naczynia
wypełnionego wodą w zamrażalniku (po 2 dniach sformułowanie wniosku).
d) Opisz właściwości wody, lodu i pary wodnej.
Cecha
charakterystyczna
woda
Opis właściwości
lód
para wodna
Stan skupienia
Barwa
Zapach
Kształt
ZAJĘCIA TERENOWE W MIEJSCOWYM PARKU
1) Opis zbiornika.
Przygotuj opis zbiornika wodnego, biorąc pod uwagę: wielkość, kształt, nasłonecznienie (czy
jest zacieniony całkowicie, częściowo), typ dna (piaszczyste, muliste), stopień zaśmiecenia
(duża ilość śmieci, mała ilość śmieci, brak śmieci)!
2) Roślinność występująca w zbiorniku i na brzegu.
Wypisz po dwie nazwy gatunkowe roślin! Jeżeli nie ma, postaw kreskę! Jeżeli masz problem z
rozpoznawaniem roślin, poproś nauczyciela!
Rośliny strefy przybrzeżnej
Rośliny o liściach pływających
Rośliny zanurzone
3) Badanie właściwości fizycznych wody za pomocą zmysłów.
Pobierz próbki wody i dokonaj analizy! Podkreśl właściwe określenia!
Barwa – bezbarwna, niebieskozielona, zielonkawa, żółtozielona, brunatna
Zapach – roślinny (siana, obornika), gnilny (zgniłych jaj), specyficzny (nafty i benzyny), inny (jaki? …)
Przejrzystość – mała, duża.
4) Pomiar temperatury wody.
Włóż do zlewki termometr i zanurz możliwie głęboko w wodzie rękę ze zlewką! Po upływie
minuty odczytaj temperaturę! Wpisz wynik!
Temperatura: ……………..
5) Pobierz próbkę wody ze stawu, wykonaj preparat mikroskopowy i opisz wyniki obserwacji
mikroflory i mikrofauny w badanej próbie (wykonanie teczki przyrodnika)!
6) Pobranie wody ze stawu w celu założenia hodowli pantofelków.
Podsumowanie
Ewaluacja:



Co podobało Ci się najbardziej podczas prowadzonej pracy badawczej? Dlaczego?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Co najmniej podobało Ci się podczas prowadzonych obserwacji i dlaczego?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Co sprawiło Ci największą trudność?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Co pomogło Ci przezwyciężyć tę trudność?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Projekt „Zostań przyjacielem wody” finansowany
ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw
Obywatelskich.
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. WINCENTEGO HIPOLITA GAWARECKIEGO
W MAŁEJ WSI
Działania przeprowadzone w ramach zajęć pozalekcyjnych.
Opiekun: Alicja Matczak
W poniżej wymienionych zajęciach uczestniczyli głównie uczniowie uczęszczający na zajęcia koła
przyrodniczego. Przygotowano i przeprowadzono następujące działania:
I.
W PRACOWNI PRZYRODNICZEJ I SZKOLE
1. Zajęcia warsztatowe z użyciem kart pracy i doświadczeń:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Stany skupienia wody.;
Od czego zależy szybkość parowania?;
Badania zjawiska skraplania pary wodnej.;
Badania krążenia wody w przyrodzie.;
Badania zjawiska topnienia i krzepnięcia.;
Wykonanie modelu struktury gazu, cieczy i ciała stałego.;
Badanie zjawiska mieszania się gazów i cieczy.;
Badanie rozszerzalności cieczy.;
Wpływ zasolenia wody na rozwój roślin.;
Wpływ wody i octu na skorupki jaj.
2. Nauka przez zabawę z wykorzystaniem fachowej literatury dziecięcej („Mały inżynier”, „101
szkolnych doświadczeń naukowych”).
Przykładowe doświadczenia:
o
o
o
o
o
Magiczny śnieg, niezwykła woda.;
Morze martwe, czyli jak czytać gazetę w wodzie?;
Od czego zależy rozpuszczalność?;
Znikający styropian.;
Czysta woda zdrowia doda, czyli budujemy oczyszczalnię ścieków.;
o
o
o
o
o
o
Nurek Katezjusza.;
Prawo odkryte w wannie.;
Czy woda ma skórę?;
Turbina wodna.;
Zaginanie wody.;
Czy woda może płynąć do góry?
3. W marcu z okazji Światowego Dnia Wody odbyła się projekcja filmu „Wisłą – dzika rzeka”
oraz apel szkolny, którego celem było min.: zwrócenie uwagi na zmniejszanie się ilości wody
pitnej. Uczniowie z tej okazji wykonali gazetkę ścienną.
II.
POZA SZKOŁĄ
1. Udział uczniów w obchodach Ogólnopolskiego Dnia Ziemi na Polach Mokotowskich w
Warszawie.
2. W kwietniu w czasie imprezy plenerowej w miejscowym parku zabytkowym uczniowie
wymieniali sadzonki drzewek za odpady i jednocześnie segregowali je. Celem naszych działań
było propagowanie dbałości o stan środowiska przyrodniczego (gleby, wody i powietrza).
Impreza, jak co roku, cieszyła się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców gminy i gości.
3. Członkowie koła przyrodniczego wzięli udział w Pikniku Naukowym na Stadionie Narodowym
w Warszawie. Uczestniczyli w zajęciach warsztatowych prowadzonych przez studentów
Uniwersytetu Warszawskiego i pracowników Centrum Nauki Kopernik.
4. Uczniowie obserwowali malowniczy fragment doliny Wisły od Wyszogrodu do Czerwińska
n/Wisłą w czasie rejsu tramwajem wodnym.
5. Wiosną odbył się pieszy rajd Ścieżką ekologiczno – turystyczną „W Dolinie Ryksy”. W
Zabytkowym Parku Podworskim w Brodach Małych uczniowie uporządkowali teren wokół
stawu, a w dalszej części brzegi rzeki Ryksy.
6. W trakcie spotkań uczniowie kilkakrotnie uczestniczyli w zajęciach warsztatowych nad
stawami nieczynnej już cukrowni w Małej Wsi oraz nad stawami w miejscowym parku
zabytkowym. Badali mikroflorę i mikrofaunę wód, obserwowali florę i faunę okolicy wód oraz
zależności między środowiskiem naturalnym a działalnością człowieka.
Projekt „Zostań przyjacielem wody” finansowany
ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw
Obywatelskich.