Strategia Rozwoju Powiatu Działdowskiego

Transkrypt

STRATEGIA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
_________________________________________________________________________________________
STAROSTWO POWIATOWE
w Działdowie
13-200 Działdowo, ul. T. Kościuszki 3
Strategia Rozwoju
Społeczno-Gospodarczego
Powiatu
Działdowskiego
Zrealizowana:
w ramach projektu
INICJATYWY PROEUROPEJSKIE PROGRAM PHARE’97
INTEGRACJA EUROPEJSKA
pn. „Powiat działdowski na drodze do integracji
europejskiej”.
oraz inicjatywy
STAROSTWA POWIATOWEGO W DZIAŁDOWIE
Opracowanie: dr Zbigniew Brodziński
Konsultacje: prof. dr hab. Eugeniusz Niedzielski
______________________________________
DZIAŁDOWO, WRZESIEŃ 2000 R.
__________________________________________________________________________________
„Powiat działdowski na drodze do integracji europejskiej”
Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej
2
__________________________________________________________________________________________
WSTĘP
W Polsce trwa proces przygotowywania rozwiązań organizacyjnych,
instytucjonalnych i prawnych, do wymogów Unii Europejskiej. Wymaga to du żego
zaangażowania sfery gospodarczej oraz polityczno-społecznej, rządowej i
samorządowej. W obliczu reformy administracyjnej z 1999 roku, administracja
lokalna i regionalna odgrywają nadrzędną rolę w rozwoju regionów oraz są
kluczowymi partnerami we współpracy międzyregionalnej w unijnych i krajowych
ramach.
Wraz z rozpoczęciem przygotowań do integracji z Unią Europejską nowy
wymiar zyskało planowanie strategiczne. Jest ono bowiem warunkiem niezbędnym i
koniecznym dostępu miast, gmin i regionów do funduszy przedakcesyjnych i
strukturalnych UE. Podobne kryteria będą również stosowały władze krajowe.
Strategia jest potrzebna, aby racjonalnie gospodarowa ć ograniczonymi
zasobami i osiągać wyznaczone cele. Strategia daje również podstawę i argumenty
do ubieganie się o środki krajowe i zagraniczne. Dobrze przygotowany plan
strategiczny zapobiega wreszcie powstawaniu konfliktów lub łagodzi już istniejące,
wyznaczając obszary wspólnego działania.
Strategia, jak wskazuje teoria, powstaje na styku trzech sfer: gospodarki,
polityki i planowania regionalnego. Zasadniczą jednak rolę w całym procesie
planowania odgrywają ludzie i instytucje zdolne zarządzać strategią.
Budowa strategii w trybie oddolnym jest bardzo ważnym instrumentem
mobilizacji społecznej w powiecie i w gminach. Strategia wymaga bowiem
zaangażowania wielu instytucji samorządu terytorialnego, gospodarczego i
zawodowego, administracji i organizacji społecznych.
Żadna z tych instytucji samodzielnie, bez konsultacji społecznej i wspólnych
działań nie jest w stanie przeprowadzić prawidłowo i skutecznie procesu
formułowania strategii.
Mając na względzie powyższe doświadczenia powołano w powiecie
działdowskim „Radę ds. Opracowania Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego
Powiatu”. W Radzie aktywnie uczestniczyli przedstawiciele biznesu, instytucji i
organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa, turystyki i agroturystyki, handlu i
usług, oświaty i kultury oraz administracji samorządowej miast, gmin i powiatu.
Głównym zadaniem Rady było tworzenie płaszczyzny dyskusji, mediacja w
sporach i konfliktach powstających w procesie formułowania strategii oraz
opiniowanie dokumentów strategii.
Ustalenia przyjęte w społecznym procesie formułowania Strategii zostały
zamieszczone w trzech dokumentach strategicznych, podlegających zatwierdzeniu
przez Radę Powiatu:
Ø Diagnoza prospektywna.
Ø Strategia rozwoju.
Ø Programy i projekty rozwojowe powiatu oraz źródła ich finansowania.
_______________________________________________________________________________
3
__________________________________________________________________________________________
Przewodnią ideą budowy Programu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego było
przekonanie, że Zarząd i Rada Powiatu nie mogą ograniczać się do kierowania
sprawami bieżącymi, gdyż są również odpowiedzialne za przyszłość całej wspólnoty
samorządowej wszystkich gmin. Celem nadrzędnym winien więc być rozwój
zrównoważony i trwały, tj. ekonomicznie realny, społecznie akceptowalny i
bezpieczny dla środowiska. Tylko ustawiczny rozwój jest czynnikiem aktywizującym
społeczność lokalną, wyzwalającym inicjatywy i uruchamiającym lokalne zasoby.
TŁO STRATEGII ROZWOJU POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
Obecny podział terytorialny dokonany został w oparciu o przesłanki
wprowadzone art. 15 ust. 2 Konstytucji. Są nimi: więzi społeczne, gospodarcze i
kulturowe oraz zapewnienie jednostkom terytorialnym zdoln ości wykonywania zadań
publicznych. Aktem prawnym regulującym ten podział jest ustawa z dnia 24 lipca
1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podzia łu terytorialnego
państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603). Z dniem 1 stycznia 1999 r. ustawa ta wprowad ziła
zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny. Jednostkami tego podziału są: gminy,
powiaty i województwa. Ilość powiatów, ich nazwy, siedziby władz oraz gminy
wchodzące w ich skład Rada Ministrów określiła rozporządzeniem z dnia 7 sierpnia
1998 r., w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103, poz. 652). Na jego
podstawie utworzono 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatu.
Samorząd powiatowy jest formą samorządu terytorialnego, który stanowi
„wyodrębniony w strukturze państwa, powstały z mocy prawa, związek lokalnego
społeczeństwa, powołany do samodzielnego wykonywania administracji publicznej,
wyposażony w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych nań zadań”.1
Zasadniczym dla tego samorządu aktem prawnym jest ustawa z 5 czerwca
1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578 ze zmianami). Stanowi
ona, że przez powiat rozumiemy lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie
terytorium. Lokalną wspólnotę samorządową tworzą z mocy prawa wszyscy
mieszkańcy powiatu. Powiat wykonuje tylko określone ustawami zadania publiczne o
charakterze ponadregionalnym. Ogólny katalog tych zada ń znajduje się w art.4 ust. 1
ustawy o samorządzie powiatowym i obejmuje 22 dziedziny. Zadania powiatu nie
mogą naruszać zakresu działania gmin.
Powiat może zawierać porozumienia o powierzeniu prowadzenia spraw ze
swego zakresu gminom. Organami powiatu są rada powiatu i zarząd powiatu.
Z kolei sprawność realizacji podstawowych zadań gmin w dużej mierze jest
związana z uświadomieniem sobie faktu, że gminy w gospodarce rynkowej
(podobnie jak przedsiębiorstwa) działają w warunkach silnej konkurencji. Wymaga to
od nich przyswajania i zaadaptowania zasad marketingu do potrzeb zarz ądzania
gminą oraz nawiązania kontaktów z gminami konkurencyjnymi. Czasem łatwiej dzięki
wspólnym działaniom (tzw. aliansom strategicznym) osiągnąć własne cele, niż robiąc
to w pojedynkę, czy też podejmując ostrą walkę konkurencyjną z gminamisąsiadami. To przesłanka do wspierania się nawzajem, wspólnej promocji i
wspólnych inwestycji.
1
Ochendowski E.,1998, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń, s. 297
_______________________________________________________________________________
4
__________________________________________________________________________________________
Rolę koordynatora i stymulatora wspólnych działań może podejmować, w
ramach swoich kompetencji, powiat.
Poczucie wspólnoty interesów gmin powiatu działdowskiego zaowocowało
inicjatywą powołania Społecznej Rady ds. Opracowania Strategii Rozwoju Powiatu
Działdowskiego, która przy wsparciu starostwa powiatowego, Działdowskiej Agencji
Rozwoju, Centrum Rozwoju Obszarów Wiejskich Uniwersytetu Warmi ńskoMazurskiego w Olsztynie opracowała program rozwoju społeczno-gospodarczego
powiatu na lata 2000 – 2015. Przeprowadzona w urzędach gmin ankieta,
uzupełniona informacjami statystycznymi ze źródeł publikowanych, oraz seminaria i
warsztaty, które przeprowadzono w lipcu 1999 r., styczniu - czerwcu 2000 r. stanowią
podstawę dokonanej w niniejszym opracowaniu oceny atrakcyjno ści inwestycyjnej,
turystycznej i osadniczej powiatu oraz sformułowanych założeń strategii.
METODYKA PROCESU PLANOWANIA STRATEGICZNEGO
Zarządzanie strategiczne wydaje się najlepszą metodą tworzenia programów
rozwoju. Wynika to z faktu stawiania konkretnych celów, wskazywania sposobów ich
osiągnięcia, tworzenia budżetów dla ich wdrożenia.
Dla opracowania koncepcji rozwoju gospodarczego powiatu dzia łdowskiego
zaproszono do konsultacji i wspólnych prac przedstawicieli życia społecznogospodarczego wszystkich gmin powiatu oraz przedstawicieli instytucji i organizacji
działających na obszarze powiatu.
Wstępne spotkania i dyskusje dotyczyły kwestii- po co strategia? Zespół planujący
wyszedł z założenia, że nie będzie budował koncepcji rozwoju gospodarczego
powiatu, „bo tak wypada, bo taka jest moda”. Ustalono pewne zasady współpracy:
-
unikać politykowania,
pracować w jednym, dużym zespole, omawiając szczegółowo wszystkie problemy
i kwestie,
być aktywnym- przygotowywać się merytorycznie do następnych spotkań,
szanować siebie nawzajem.
Koordynatorem realizacji projektu opracowania programu gospodarczego dla
powiatu działdowskiego był Kazimierz Kordecki. Zespół konsultantów pracował pod
kierownictwem dr inż. Zbigniewa Brodzińskiego.
Skład Zespołu ds. Planowania
zamieszczono w załączniku.
Strategicznego
w
powiecie
działdowskim
PRACA NAD STRATEGIĄ ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO POWIATU OBJĘŁA:
-
analizę lokalnej gospodarki (poddano analizie struktury ekonomiczno gospodarcze i demograficzne gmin oraz okre ślono pozycję powiatu na tle
województwa). Praca konsultantów polegała na przeprowadzeniu analiz i badań
w oparciu o dostępne dane statystyczne, informacje o gminach i powiecie oraz
regionie, opracowania społeczno-gospodarcze, spotkania z przedstawicielami
społeczności lokalnych;
_______________________________________________________________________________
5
__________________________________________________________________________________________
-
analizę strategiczną przeprowadzono wykorzystując metodę SWOT2. Analiza
SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych
problemów i zagadnień strategicznych. Zespół planujący, na podstawie
wypracowanych materiałów zastosował matrycę wyborów SWOT-TOWS.
Uczestnicy warsztatów otrzymali wypracowane materiały do korekty i przedstawili
swoje uwagi, poprawki i nowe pomysły;
-
warsztaty, które pozwoliły zidentyfikować główne problemy. Podczas
identyfikowania problemów rozwoju gospodarczego powiatu posłużono się
metodą ZOPP3. Realizacja prac projektowych, przy zastosowaniu tej metody
dotyczyła analizy: podmiotów przedsięwzięcia, problemu - ustalenie problemu
podstawowego, problemów - ustalenie przyczyn i skutków problemu
zasadniczego. Sesja warsztatowa odbyła się w siedzibie DAR w Działdowie, w
dniach 18-19 stycznia 2000 r.
-
w dniach 11 luty i 10 marca 2000 r ustalono, przy udziale cz łonków Społecznej
Rady, członków Zarządu Powiatu, naczelników Wydziałów Starostwa, listę
priorytetów i opracowano podstawowe założenia do budowy programu rozwoju
gospodarczego powiatu. Etap obejmował wypracowanie planów działań w
wyodrębnionych obszarach strategicznych. Uczestnicy warsztatów zadecydowali,
o wspólnej pracy jednego dużego zespołu nad celami kierunkowymi,
operacyjnymi oraz projektami i zadaniami. W ci ągu 2 dni warsztatowych powstały
plany. Całość roboczych prac zespołu planującego została, na tym etapie,
przedstawiona Zarządowi Powiatu z prośbą o uwagi i opinie.
-
strategia rozwoju gospodarczego powiatu – w trakcie zajęć seminaryjnowarsztatowych zaprezentowano wyniki prac. Uzgodniono wspólnie zakres zmian
(poprawek) do planów działań oraz przystąpiono do tworzenia listy priorytetowych
zadań i projektów. Uczestnicy spotkania sformułowali listę priorytetowych zadań,
które następnie przedyskutowano na forum ogólnym. Należy zaznaczyć, że Rada
ds. Opracowania Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu
zaangażowała się w przygotowanie spotkań publicznych, które miały na celu
popularyzację głównych założeń strategii wśród liderów życia społecznogospodarczego powiatu.
-
W miesiącach od maja do września 2000r. odbywały się w siedzibie Starostwa
Powiatowego i DAR spotkania konsultacyjne, warsztaty i szkolenia, na których
uszczegółowiano koncepcję rozwoju powiatu, nanoszono poprawki i
uszczegółowiano programy.
-
Prace nad ostateczną wersją dokumentu strategii zakończono we wrześniu
2000r.
Cele strategiczne - tworzone były w trakcie spotkań warsztatowych w miesiącach
kwietniu i maju 2000 r. Należą one do grupy celów kierunkowych i odpowiadają na
pytanie: po co to robimy? Cele strategiczne nie mają określonego czasu realizacji.
2
Posługiwano się Techniką Grup Nominalnych
Metoda ukierunkowanego planowania projektów i programów- ZOPP bazuje na wiedzy, ideach i
doświadczeniach wniesionych do dyskusji przez członków grupy planującej. Jakość planowania podnoszona w
ten sposób, jest zarazem wyznacznikiem przydatności dla decydentów oraz projektowania.
_______________________________________________________________________________
3
6
__________________________________________________________________________________________
Cele operacyjne - dotyczą krótkiego horyzontu czasowego. Należą do grupy celów
konkretnych i odpowiadają na pytanie: jak to robimy? Powstały one w trakcie
warsztatów i konsultacji społecznych.
Zadania i projekty - to konkretne działania służące realizacji celów. Zadaniom
określonym przez uczestników warsztatów jako priorytetowe, przypisano terminy
realizacji oraz odpowiedzialność.
Upowszechnienie strategii wśród społeczności lokalnej
Podczas ostatniego spotkania z Zarządem Powiatu i Radą ds. Opracowania Strategii
Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu konsultanci ustalili zasady wdrażania i
monitoringu postępów prac w ramach strategii rozwoju gospodarczego. Władze
powiatu uznały, że zasadniczą kwestią będzie skoordynowanie strategii z innymi
systemami zarządzania i strategiami rozwoju poszczególnych gmin w powiecie.
_______________________________________________________________________________
7
__________________________________________________________________________________________
DIAGNOZA
PROSPEKTYWNA
POWIATU
DZIAŁDOWSKIEGO
ZARZĄD POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
DZIAŁDOWSKA AGENCJA ROZWOJU S.A. W DZIAŁDOWIE
CENTRUM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH UWM W OLSZTYNIE
___________
DZIAŁDOWO, LIPIEC 2000 R.
_______________________________________________________________________________
8
__________________________________________________________________________________________
SPIS TREŚCI
1. CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA
9
2. ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
10
2.1. CHARAKTERYSTYKA W OJEWÓDZTWA W ARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
10
2.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA POWIATU
12
3. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE
15
3.1. OCENA ZASOBÓW I STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
16
3.2. SFERA SPOŁECZNA
18
3.2.1. Ludność
18
3.2.2. Aktywność społeczna
19
3.2.3. Bezrobocie
20
3.2.4. Warunki życia ludności
22
3.2.5. Szkolnictwo
22
3.2.6. Stan i ochrona zdrowia
24
3.2.7. Kultura
24
3.2.8. Warunki mieszkaniowe
25
3.3. SFERA GOSPODARCZA
26
3.3.1. Gospodarka pozarolnicza
26
3.3.2. Rolnictwo
29
3.3.3. Turystyka i rekreacja
31
3.4. INFRASTRUKTURA
4. OCENA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
32
34
4.1. ANALIZA SWOT DLA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
34
4.2. ZIDENTYFIKOWANE GŁÓWNE PROBLEMY ROZWOJU
36
_______________________________________________________________________________
9
__________________________________________________________________________________________
1. CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest powiat działdowski analizowany w wymiarze
przestrzennym, ekologicznym, społecznym i gospodarczym.
Całość opracowania została podzielona na trzy sfery problemowe: gospodarczą,
społeczną i infrastrukturalną.
Ocena stanu istniejącego została poprzedzona opisem otoczenia zewnętrznego i
zjawisk wcześniej występujących, co pozwoliło na wnioskowanie o zaistniałych
prawidłowościach i tendencjach rozwojowych.
Ocena dotyczyła całego obszaru powiatu jako integralnej całości. W zakresie
niezbędnym analizowano obszary sąsiadujące z powiatem.
Przeanalizowano również uwarunkowania zewnętrzne wynikające z projektowanych
przedsięwzięć w skali kraju i regionu warmińsko-mazurskiego.
Prace nad diagnozą prowadzone były przez zespół ekspertów. Wyniki prac
konsultowano z przedstawicielami Rady Rozwoju Obszarów Wiejskich, Zespo łem
Zadaniowym i Zarządem Powiatu.
Ze strony beneficjenta przedsięwzięcie koordynował Kazimierz Kordecki (Starostwo
Powiatowe). Zespół ekspertów pracował pod nadzorem Zbigniewa Brodzińskiego
(CROW UWM Olsztyn) i Zenona Szacherskiego (DAR).
Pierwszy etap prac obejmował przygotowanie wstępnej diagnozy stanu powiatu.
Dokument ten prezentował podstawowe dane charakteryzujące powiat oraz
wskazywał na jego usytuowanie w odniesieniu do pozostałych powiatów
województwa warmińsko-mazurskiego.
Kolejne działanie polegało na opracowaniu poszerzonej analizy i oceny w ramach
poszczególnych sfer problemowych, co pozwoliło na zidentyfikowanie podstawowych
problemów oraz określenie szans i zagrożeń rozwoju powiatu.
Wnioski wynikające z diagnozy były konsultowane z członkami Rady i Zarządem
Powiatu i weryfikowane oraz uzupełniane w ramach wzajemnych uzgodnień.
W trakcie przygotowywania diagnozy korzystano z dostępnych danych
statystycznych, a także z informacji instytucji rządowych, samorządowych i
branżowych.
Zjawiska gospodarcze i społeczne rozpatrywano w ujęciu wszystkich gmin
przynależnych do powiatu.
Redakcja całości materiału obejmującego diagnozę prospektywną prowadzona była
przez zespół redakcyjny, w skład którego weszli pracownicy Starostwa Powiatowego
oraz eksperci.
_______________________________________________________________________________
10
__________________________________________________________________________________________
2. Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju
POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
Podstawowym elementem polityki regionalnej Polski jest przyjęcie zasady rozwoju
zrównoważonego jako reguły uwzględniającej ochronę zasobów przyrodniczych.
Warunkiem wzrostu konkurencyjności, przy zachowaniu zasady rozwoju
zrównoważonego, jest otwarcie gospodarki na innowacje i zdolno ść lokalnych
podmiotów gospodarczych do absorpcji innowacji. Sprostanie tym wyzwaniom
wymaga przygotowania koncepcji rozwoju sprzyjającej inicjatywom lokalnym i
innowacyjności środowisk.
Polityka regionalna państwa przyjęła zasadę finansowania rozwoju regionalnego ze
środków własnych samorządu terytorialnego. Szansą na uzyskanie wsparcia z
zewnątrz jest proces integracji z Unią Europejską.
Obszar Polski zostanie prawdopodobnie zakwalifikowany jako regi on objęty
wsparciem z tytułu zapóźnienia rozwojowego (PKB na mieszkańca nie przekracza
75% średniej w UE). Aktualnie istnieje możliwość skorzystania ze środków
przedakcesyjnej pomocy. Należy sądzić, że w procesie integracji skorzystają te
środowiska lokalne, które będą przygotowane do sprawnego wykorzystania środków.
Chodzi tu przede wszystkim o posiadanie odpowiedniej wiedzy i instytucjonalnej
infrastruktury umożliwiającej absorpcję tych środków.
2.1. CHARAKTERYSTYKA
WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-M AZURSKIEGO
Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego obserwuje się szereg
uwarunkowań rozwoju obszarów wiejskich określających jednocześnie specyfikę
regionu, takich jak:
-
niewykorzystany potencjał przyrodniczy,
utrata miejsc pracy na skutek likwidacji przedsi ębiorstw otoczenia rolnictwa,
nadmiar zatrudnionych w rolnictwie,
zła kondycja ekonomiczna gospodarstw rolnych,
brak możliwości zatrudnienia,
niski poziom wykształcenia ludności wiejskiej,
marazm społeczeństwa wiejskiego.
Wszystkie te problemy sprowadzają się do problemu kluczowego, którym jest
„Niedorozwój obszarów wiejskich”
Hierarchia celów w strategii wojewódzkiej, zawarta w dokumencie strategii rozwoju
regionu, zbieżna jest z hierarchią celów proponowanych w strategii rozwoju
społeczno-gospodarczego powiatu działdowskiego.
Cele strategii wojewódzkiej, to 4:
-
4
dobrze rozwinięta przedsiębiorczość,
Źródło: Strategia rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego
_______________________________________________________________________________
11
__________________________________________________________________________________________
-
sprawny system edukacji, dostosowany do potrzeb indywidualnych i rynku pracy,
sprzyjający rozwojowi zasobów ludzkich,
-
infrastruktura techniczna zapewniająca zrównoważony rozwój regionu oraz
atrakcyjność zamieszkania,
-
zamożne, wszechstronnie rozwinięte obszary wiejskie filarem gospodarki regionu,
-
turystyka wiodącą dziedziną Warmii i Mazur,
-
Warmia i Mazury atrakcyjne, przyjazne i gościnne,
-
województwo warmińsko-mazurskie krajowym liderem czystości środowiska,
-
bogactwo i dziedzictwo kultury regionu istotnym czynnikiem rozwoju spo łecznogospodarczego.
Korzystnym uwarunkowaniem rozwoju województwa jest fakt przyjęcia za podstawę
strategii koncepcji zrównoważonego rozwoju- „...spójności ekonomicznej,
społecznej i przestrzennej...”.
Cały obszar województwa warmińsko-mazurskiego wymaga szczególnej pomocy z
zewnątrz w rozwiązywaniu istniejących problemów i dostosowań społecznogospodarczych do standardów europejskich.
Rolnictwo w tym regionie obarczone jest grupą specyficznych, trudnych do
rozwiązania,
problemów. Charakteryzują je bardzo trudne warunki naturalne
produkcji rolnej, z uwagi na stosunkowo słabe gleby, surowy klimat oraz uboga
infrastruktura techniczna, której poprawa wy maga wysokich nakładów ze względu na
niski poziom zaludnienia obszaru województwa i kolonijny charakter zabudowy.
Na obecnym etapie bardzo istotne jest przygotowanie administracji pa ństwowej i
samorządowej do inicjowania i podejmowania najistotniejszych dla gmin i powiatów
przedsięwzięć i rozwiązań, szczególnie w zakresie korzystania ze środków
pomocowych Unii Europejskiej i innych, w finansowaniu przemian w rolnictwie i na
obszarach wiejskich.
Województwo warmińsko–mazurskie leży w północno-wschodniej części Polski.
Obejmuje zachodnią i centralną część Pojezierza Mazurskiego. Powierzchnia
województwa wynosi 24 203 km2 (4 miejsce w kraju).Gęstość zaludnienia jest
najniższa w Polsce i wynosi 60 osób na km2. Region posiada także rzadką sieć
miejską – 14 miejsce w Polsce.
Krajobraz jest bardzo zróżnicowany i stanowi wielki walor turystyczny i osiedleńczy
regionu.
Gleby Warmii i Mazur należą do mało i przeciętnie żyznych. Warunki klimatyczno–
glebowe oraz ukształtowanie powierzchni generalnie nie sprzyjają rozwojowi
rolnictwa. Obszar charakteryzuje się przeciętnym udziałem lasów w powierzchni
(29%).
Województwo charakteryzuje się najniższą na tle kraju liczbą absolwentów liceów
ogólnokształcących i średnich szkół zawodowych na 1000 mieszkańców, w wieku 19
lat (maturalnym), a mianowicie 52. Jeśli chodzi o strukturę pracujących, to
charakteryzuje się ona raczej przeciętnym odsetkiem pracujących w rolnictwie (25% miejsce 11). W usługach rynkowych pracuje 17,4 %, w przemyśle i budownictwie 23,1 % pracujących.
_______________________________________________________________________________
12
__________________________________________________________________________________________
Obszar użytków rolnych województwa wynosi 1,26 mln ha tj. 6,8 % powierzchni
użytków rolnych w kraju, z czego 72% znajduje się w gospodarstwach
indywidualnych. Większość (69%) użytków rolnych zajmują grunty orne. Do jednego
z najwyższych w skali kraju należy udział łąk i pastwisk (31%), znajdujących się
przede wszystkim w regionach czystych ekologicznie. Liczba gospodarstw rolnych
wynosi ok. 88 tys., z czego 61% przypada na gospodarstwa indywidualne.
Większość użytkowników (36%) ocenia własne indywidualne gospodarstwa rolne
jako nierozwojowe. Równocześnie jednak aż 33% wiąże z nimi swoją przyszłość.
Rolnictwo w województwie warmińsko–mazurskim ma najlepszą strukturę obszarową
w Polsce, przeciętny obszar gospodarstwa wynosi ok. 17 ha. Mimo raczej
niekorzystnych warunków glebowo-klimatycznych rolnictwo posiada dość dobre
wyniki produkcyjne, o czym świadczy wyższy od przeciętnego poziom plonów.
Ponadto turystyka i rekreacja są potencjalnym dodatkowym źródłem dochodów dla
rolników.
Region cechuje wyraźne zróżnicowanie pod względem historycznym, przyrodniczym,
kulturowym, infrastrukturalnym. Szczególna odrębność regionu wynika również z
geopolitycznego położenia. Z chwilą integracji Polski z Unią Europejską wschodnie
granice województwa warmińsko-mazurskiego będą równocześnie granicami Unii
Europejskiej na Wschodzie. Oznacza to, że region ma specyficzne uwarunkowania
rozwoju. Znamiennym wydaje się przeświadczenie, że wykorzystanie renty położenia
zależy od właściwego zidentyfikowania lokalnych problemów i skuteczności
programów ich przezwyciężenia.
Lokalne problemy wynikają m.in. ze struktury gospodarki gmin, poziomu aktywno ści
zawodowej ludności, infrastruktury techniczno-społecznej i ogólnego poziomu
rozwoju oraz zamożności gmin. W każdym z powiatów województwa występuje duża
liczba lokalnych problemów. To rezultat systemu własności gruntów, struktur
gospodarczych lokalnych społeczności, poziomu handlu, infrastruktury technicznej
oraz zamożności społeczeństwa.
Identyfikacja tych problemów w powiecie działdowskim i wskazanie sposobów ich
rozwiązywania jest istotnym celem programu rozwoju gospodarczego powiatu.
2.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA POWIATU
Opracowanie niniejsze stanowi próbę sporządzenia podstaw programu rozwoju
powiatu działdowskiego. Założenia polityki rozwoju należy potraktować jako:
• wyzwanie - poprawę jakości życia mieszkańców - przy zachowaniu istniejącego
lub odtworzeniu naruszonego ładu przestrzennego,
z
uwzględnieniem
rytmicznego rozwoju wszystkich funkcji, przy dążeniu do sprostania wymogom
stawianym przez Unię Europejską;
• dylemat - ochronę środowiska naturalnego - przy racjonalnym wykorzystaniu
ziemi i efektywnym rozwoju wszystkich gałęzi gospodarki, zachowaniu
odrębności gmin
poprzez
włączenie samorządów lokalnych w proces
planowania.
Może to i powinno być osiągnięte przez racjonalne wykorzystanie potencjału
powiatu- jego zasobów:
• naturalnych (krajobraz, woda, czyste powietrze, z łoża kruszyw);
_______________________________________________________________________________
13
__________________________________________________________________________________________
• majątku produkcyjnego (niekiedy - zbędnego);
• wykształconej kadry specjalistów.
Wynika to z rozpoznania podstawowych potrzeb egzystencji i rozwoju powiatu, a
także z zapisów legislacyjnych, m.in. z ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z
7 lipca 1984 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 415).
Powiat działdowski zajmuje obszar 96.433 ha (14 lokata w województwie, 3,98%
jego powierzchni) i zamieszkiwany jest przez 67.476 mieszka ńców, co stanowi 4,6%
ludności województwa (stan na 30.06.2000 r.). Pod wzgl ędem administracyjnym
obszar dzieli się na 6 jednostek gminnych, w tym gmina miejska - Działdowo i
wiejsko - miejska Lidzbark Welski oraz 4 gminy wiejskie - Działdowo, Iłowo Osada,
Płośnica i Rybno.
Powiat usytuowany jest w najdalej wysuniętym na południe obszarze regionu.
Graniczy on z powiatem mławskim i żuromińskim (woj. mazowieckie), brodnickim
(woj. kujawsko-pomorskie) oraz powiatami regionu, takimi, jak: nowomiejski, i ławski,
ostródzki i nidzicki.
Przez powiat przebiega ważny węzeł komunikacji kolejowej:
Warszawa – Działdowo - Gdańsk, Działdowo - Olsztyn, Działdowo - Brodnica.
Powiązania powiatu z innymi jednostkami terytorialnymi w zakresie sfery spo łecznej
dotyczą zarówno związków instytucjonalnych, jak też wynikają z aktywności
mieszkańców i połączeń komunikacyjnych.
Tabela 1. Powiat działdowski na tle regionu
Powiaty
Powierzchnia w km2
ogółem
%
lasów
Liczba
Liczba
Liczba
Liczba
Gęstość
mieszkańców zaludnienia gmin miejscowości miast
wiejskich
os./km2
Powiaty grodzkie:
Elbląg
Olsztyn
Powiaty ziemskie:
Bartoszycki
Braniewski
Działdowski
Elbląski
Ełcki
Giżycki
Iławski
Kętrzyński
Lidzbarski
Mrągowski
Nidzicki
Nowomiejski
Olecko-gołdapski
Olsztyński
Ostródzki
Piski
Szczycieński
Województwo
80
88
24,0
21,2
129.782
170.904
1632
1945
1
1
-
1
1
1.308
1.205
964
1.431
1.112
2.017
1.385
1.213
924
1.065
961
695
1.441
2.840
1.765
1.776
1.933
24.203
18,7
22,8
28,5
17,4
21,6
22,3
25,7
14,9
23,8
31,1
35,6
19,4
26,9
35,9
27,4
48,9
49,0
29,1
64.892
45.954
67.377
57.908
85.486
89.166
90.810
71.570
45.784
51.994
35.272
43.653
59.191
113.673
108.810
59.821
71.473
1.463.520
50
38
70
40
77
44
66
59
50
49
37
63
41
40
62
34
37
60
6
7
6
9
5
10
7
6
5
5
4
5
6
12
9
4
8
116
107
91
100
151
155
175
123
97
83
85
102
77
142
238
150
117
127
2.120
4
3
2
3
1
3
5
3
2
2
1
1
2
5
4
4
2
49
_______________________________________________________________________________
14
__________________________________________________________________________________________
Najbardziej widocznym przejawem związków społecznych są ruchy migracyjne
(Warszawa, Gdańsk, Olsztyn - poszukiwanie pracy) oraz korzystanie z niektórych
usług poza granicami powiatu (sieć osadnicza).
Ośrodkami akademickimi o dużych ciążeniach młodzieży z powiatu są przede
wszystkim Gdańsk, Olsztyn, Warszawa, Toruń. Czynnikiem sprzyjającym
generowaniu powiązań jest lokalizacja w Działdowie studiów magisterskich
zaocznych (Wydział Zarządzania i Administracji Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego w Olsztynie).
Ważnym problemem są budynki i budowle po byłych PGR-ach, jak również
niezagospodarowane użytki rolne. Przy stosunkowo niewielkich nakładach można je
zagospodarować i zasiedlić ludnością miejscową. Mogłyby być one szansą dla wielu
młodych absolwentów szkół rolniczych, wracających na wieś, dzielących niewielką
ojcowiznę. Można tym ludziom zaproponować np. osadnictwo. Z racji budowy
autostrad, gazociągu itp. powiat powinien udostępnić naturalne zasoby kopalin do
budowy w/w elementów infrastruktury. Chodzi tu g łównie o kopaliny pospolite.
Należy również stworzyć zainteresowanym takie warunki (zmienić przepisy prawne),
aby mogli inwestować np. zagospodarowując często tereny zaniedbane, pomagając
w rozbudowie przemysłu rolno-spożywczego, tworząc niekonwencjonalne np.
gospodarstwa leśne nastawione na organizację polowań lub opas jeleniowatych, czy
też innych zwierząt (bażanty, strusie, króliki).
GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA W 1998 R.
Stan w dniu 31 XII
R
O
S
J
A
Braniewo
38
Bartoszyce
50
Lidzbark
Warmiński
Kętrzyn
50
59
40
Giżycko
44
Olecko
(pow. oleckogołdapski)
41
Mrągowo
49
Ełk
77
Olsztyn m.p.
Ostróda
Iława
Pisz
62
66
40
Nw. Miasto
Lubawskie
Nidzica
Szczytno
34
37
37
63
2
D ziałdowo
70
2
Województwo - 60 osób/km
Ludność na 1 km
Olsztyn - 1945
Elbląg - 1632
71 - 80
61 - 70
51 - 60
41 - 50
30 - 40
_______________________________________________________________________________
15
__________________________________________________________________________________________
3. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE
Obszar powiatu działdowskiego cechuje raczej korzystne położenie geograficzne –
bezpośrednie sąsiedztwo Mazowsza, skrzyżowanie ważnych kolejowych szlaków
komunikacyjnych.
Cały obszar powiatu znajduje się na terenie Zielonych Płuc Polski. Na terenie
powiatu znajduje się 20 jezior zajmujących łącznie powierzchnię 970,37 ha, co
stanowi 1% jego powierzchni (średnia dla województwa to 4,8%).
Do powiatu działdowskiego przynależy 6 gmin: Działdowo miasto, Lidzbark Welski
miasto i gmina, gminy: Działdowo, Iłowo Osada, Płośnica, Rybno. W powiecie
znajduje się 100 sołectw.
Do powiatu działdowskiego należą dwa miasta Działdowo i Lidzbark.
jest 132 radnych w tym 21 kobiet.
W powiecie
Duża ilość zasobów naturalnych (kamienie, piasek, żwir) wykorzystywana jest w
budownictwie. Wykorzystanie ich z uwzględnieniem potrzeb innych regionów
(mazowieckie) jest szansą na ich eksploatację na skalę przemysłową przy
racjonalnej gospodarce, rekultywacji wyrobisk i ochronie środowiska.
Powiat charakteryzuje się stosunkowo dużą liczbą ludności na kilometr kwadratowy
(70 osób) w stosunku do średniej dla województwa (60 os./km 2). Stosunkowo małe
zaludnienie (w stosunku do średniej w kraju) podraża inwestycje o charakterze
komunalnym, co bezpośrednio ma wpływ na ochronę środowiska i tempo tworzenia
nowych miejsc pracy.
Współczynnik bezrobocia należy tu do najwyższych w kraju. Należy więc stworzyć
sieć małych ośrodków pracy (np. związanych z utrzymywaniem miejsc publicznych).
Tabela 2. Podstawowe informacje o powiecie (stan na 31.12.1998 r.) 5
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat
działdowski
Miasto Działdowo
Miasto Lidzbark
Gminy:
Działdowo
Iłowo-Osada
Lidzbark Welski
Płośnica
Rybno
Powierzchnia Ludność Ludność Przyrost
Saldo
Zarejestrowani
w km2
ogółem
na 1 km2 naturalny migracji
bezrobotni
24.203,0 1.463.520
60,1
4.453
-1.879
119.540
964,0
67.377
70,0
305
-173
6.230
9,0
-
21.088
8.432
-
71
33
-4
-11
1.661
832
274,6
114,2
255,7
163,1
147,5
10.101
7.621
6.423
6.454
7.258
-
55
56
42
26
22
-39
-65
1
-33
-22
1.139
740
668
547
643
Sektor rolny, dominujący w strukturze gospodarki powiatu, boryka si ę z wieloma
problemami, a przede wszystkim: ze słabo rozwiniętą strukturą zbytu i dystrybucji
towarów rolnych, brakiem samopomocy, niedorozwojem organizacyjnym systemu
bankowego.
Gospodarstwa rolne skarbu państwa należy zintensyfikować
uwzględniając możliwość przetwarzania i eksportu zdrowej żywności.
5
produkcyjnie,
Stan wyjściowy
_______________________________________________________________________________
16
__________________________________________________________________________________________
Konieczna wydaje się integracja społeczna, gospodarcza i intelektualna wsi.
Przemysł powiatu jest rozdrobniony, a jego dalszy rozwój wpływać będzie na wzrost
zatrudnienia. Lokomotywą koniunktury powinno być w powiecie wykorzystanie
możliwości do rozwoju przemysłu przetwórczego.
W opracowaniu planu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu należy uwzględnić
ponadto: lokalne zarządzanie, rozwój rolnictwa, zatrudnienie w budownictwie i
urbanistyce, prace urządzeniowe uwzględniające wykorzystanie gruntów.
3.1. OCENA ZASOBÓW I STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Wykorzystanie szeroko pojętych zasobów naturalnych w społeczno-gospodarczym
rozwoju powiatu działdowskiego powinno mieć na względzie zagospodarowanie
zdewastowanych obszarów po byłych pgr, charakteryzujących się wysokim
wskaźnikiem bezrobocia oraz zacofanie gospodarcze i wyludnianie si ę obszarów
peryferyjnych.
Gospodarcze wykorzystanie zasobów naturalnych powinno doprowadzi ć do:
-
podniesienia poziomu jakości życia na wsi,
poprawienia i zachowania ładu przestrzennego,
sprostania wymogom Unii Europejskiej.
Właściwe zagospodarowanie zasobów naturalnych nie musi by ć „lokomotywą
koniunktury”, ale jest niezbędne z punktu widzenia tzw. zrównoważonego rozwoju.
Powiat działdowski obejmuje obszary o walorach przyrodniczych na które składają
się jeziora, kompleksy leśne oraz bogata flora i fauna. Powierzchnia powiatu objęta
różnymi formami ochrony przyrody i krajobrazu wynosi 40.028,6 ha, co stanowi
41,5% powierzchni powiatu ogółem. Rezerwaty przyrody zajmują 419 ha, parki
krajobrazowe 24 753 ha, obszary chronionego krajobrazu 15.240,9 ha, u żytki
ekologiczne 189,7 ha. Jest tu również 91 pomników przyrody.
Tabela 3. Ogólne dane o gminach powiatu działdowskiego na tle województwa
– obszary ochrony przyrody i krajobrazu (na dzień 31.12.1999 r.)
Gminy
Wyszczególnienie
Miasto
Działdowo Iłowo Lidzbark Płośnica Rybno Powiat
Działdowo
Osada Welski
Powierzchnia w km2
Obszary prawnie
chronione w ha
Obszary prawnie
chronione w %
powierzchni
- w tym
rezerwaty przyrody w ha
Liczba pomników
przyrody
Ludność ogółem
9.31
-
274,59 114,21 255,67
1.331,4 6.495 20.091,9
Wojewódz
-two
163,09 147,46 964,33
2.691,8 8.998 40.028,6
24.203
1.284.993
-
4,8
56,9
80,4
16,5
61,0
41,5
53,1
-
-
179,4
117,0
-
122,7
419,1
28.034
2
9
4
35
9
25
91
2.031
21.088
10.101
7.621
6.423
6.454
7.258
67.377
1.463.520
_______________________________________________________________________________
17
__________________________________________________________________________________________
Objęcie ochroną szczególną dalszych obszarów jest związane z koniecznością
podjęcia prac nad kompleksową inwentaryzacją przyrodniczą powiatu. Jej celem
będzie waloryzacja przyrodnicza, która pomoże m.in. określić zasady prowadzenia
działalności gospodarczej i wyznaczyć strefy rozwoju dopuszczalnych funkcji, w
tym szczególnie wskazanie terenów dostępnych dla rekreacji i wypoczynku, itp.
Generalnie środowisko naturalne jest w powiecie mało przekształcone i stosunkowo
mało zanieczyszczone.
Z ekologicznego punktu widzenia rozwój powiatu powinien zmierza ć w kierunku
rozwoju zrównoważonego, którego jednym z zadań jest powstrzymanie procesów
degradacji środowiska oraz likwidacja istniejących w tym zakresie zagrożeń. Do
podstawowych reguł rozwoju zrównoważonego zalicza się:
-
postrzeganie zjawisk
przyrodniczych,
społecznych
i gospodarczych
zgodnie z poglądem, według którego zjawiska te tworzą układy całościowe,
podlegające specyficznym prawidłowościom;
-
dostrzeganie wzajemnych powiązań człowieka i otaczającego go środowiska,
w tym systemu wzajemnych powiązań i zależności pomiędzy
różnymi
formami użytkowania i zagospodarowania przestrzeni;
-
systemowe ujmowanie elementów środowiska w odniesieniu do jego obecnych i
potencjalnych funkcji;
-
ocenianie zmian środowiska przez paradygmat systemu wartości, którego
najważniejszym elementem jest zdolność przyrody do zapewnienia trwałego,
zrównoważonego rozwoju.
Wdrożenie powyższych zasad wymaga uznania strategicznej nadrzędności
wymogów ekologicznych, przejawiającej się w pełnym uwzględnieniu przyrodniczych
uwarunkowań rozwoju oraz w ochronie walorów i podstawowych procesów
ekologicznych w długim okresie czasu, a także w pełnym zrozumieniu
funkcjonowania środowiska.
Rozwiązaniu
tych
różnorodnych zagadnień powinny służyć różnorodne
inicjatywy
w zakresie edukacji ekologicznej, bodźce ekonomiczne,
nowe
technologie. Realizacja tych zadań powinna uwzględniać:
- promowanie uczestnictwa ludności w rozwoju zrównoważonym,
- ulepszanie technologii produkcyjnych i systemów gospodarowania poprzez
rozwój infrastruktury,
- planowanie wykorzystania zasobów przyrodniczych,
- ochronę i rekultywację gruntów,
- integrowanie polityki rozwoju różnych dziedzin,
- wskazania obszarów i obiektów wymagających rewaloryzacji przyrodniczej,
- wskazania obszarów o różnej cenności przyrodniczej
zagrożenia.
i wrażliwości na
_______________________________________________________________________________
18
__________________________________________________________________________________________
3.2. SFERA SPOŁECZNA
3.2.1. Ludność
Według stanu na dzień 30.06.2000r. ludność w powiecie wynosiła 67.476 osób, co
stanowiło 4,6% ludności województwa. Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła
58,11% ogółu mieszkańców powiatu, w wieku przedprodukcyjnym było – 19 964
osoby, a w wieku poprodukcyjnym – 8 299.
12,3
11,1
wiek poprodukcyjny
58,1
55,0
wiek produkcyjny
29,6
wiek przedprodukcyjny
1998 r.
33,9
0
10
20
30
40
1990 r.
50
60
Rys. 1. Struktura ludności według wieku ekonomicznego w procentach ogółu ludności
Tabela 4. Ludność z uwzględnieniem wieku produkcyjnego, płci i miejsca
zamieszkania (stan na 31. 12. 1998r.) 6
Ludność
Mężczyźni
ogółem
w%
Kobiety Miasto
1 463 520
49,15
50,85
60,08
Wiek
Wiek
Wiek
Przedproduk- produk- poproduk
-cyjny
cyjny
cyjny w %
w%
w%
w%
39,92
28,2
59,7
12,1
67 377
49,07
50,93
43,81
56,19
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat działdowski
w%
w%
Wieś
29,6
58,1
12,3
Na terenach wiejskich zamieszkuje w powiecie 56,19% ludności. Na100 mężczyzn
przypada 104 kobiety, sytuacja podobna jak w całym województwie. Przyrost
naturalny w powiecie działdowskim w przeliczeniu na 1 000 mieszkańców wynosi 4,5
i jest wyższy niż w województwie - 3,0. Liczba ludności na 1km2 wynosi 70 osób (w
województwie wynosi 60).
3.2.2. Aktywność społeczna
Przejawem aktywności społecznej jest powstawanie i funkcjonowanie organizacji
środowiskowych, takich jak: stowarzyszenia, zrzeszenia, zwi ązki, towarzystwa, kluby
oraz inne formy organizacji społecznych.
Można przypuszczać, że po reformie administracyjnej samorządowej, w nowym
środowisku prawnym i politycznym organizacje pozarządowe uzyskają większe
możliwości działania wynikające z większych uprawnień samorządów terytorialnych.
Jednak zapisy ustawowe oraz intencje prawodawcy stanowi ą niejako ramy przyszłej
6
Stan wyjściowy
_______________________________________________________________________________
19
__________________________________________________________________________________________
praktyki. Tak więc pilnym i żywotnym zadaniem organizacji pozarządowych będzie
udział w wypracowaniu konkretnych zasad i sposobów współpracy na szczeblu gmin
i powiatu.
Według szacunkowych danych na terenie województwa faktycznie dzia ła ponad 800
organizacji pozarządowych, tj. stowarzyszeń i fundacji o bardzo różnym poziomie
aktywności. W powiecie działdowskim zarejestrowanych jest 71 tego typu jednostek.
Przewidywanie przyszłego rozwoju sytuacji jest niezwykle trudne ze wzgl ędu
zarówno na szybkość zmian, jak i wielość
podlegających przekształceniom
obszarów. Ponadto
nie powstały w ostatnich latach standardy i procedury
współpracy organów rządowych i samorządowych z fundacjami i stowarzyszeniami,
a złe i dobre doświadczenia obu stron wywołują daleko idącą ostrożność szczególnie w kontaktach mających tło finansowe.
W tej sytuacji można przedstawić prognozę opisującą z jednej strony zagrożenia a z
drugiej zestaw środków owe zagrożenia zmniejszający:
ZAGROŻENIA
-
zmiana kompetencji administracji rządowej /wojewoda i administracje specjalne/
powoduje liczne perturbacje związane z organizacją nowych struktur i zmianą
dotychczasowych, a mających swe podłoże w przyczynach: politycznych,
administracyjnych, finansowych, kompetencyjnych, proceduralnych oraz
wszelkich innych związanych z innowacja na tak wielka skalę;
-
stowarzyszenia i fundacje są nadal identyfikowane nie jako partnerzy lecz jako
czynniki zakłócające procesy organizacyjne obserwowane ponadto w kategoriach
politycznej, a nie merytorycznej konotacji;
Likwidacji tych zagrożeń sprzyjać może:
Ø powstawanie społeczeństwa obywatelskiego,
Ø realizacja założeń strategii rozwoju jako wskazówek inspirujących organizacje do
działania poprzez;
-
budowę własnych, atrakcyjnych dla przewidywanych partnerów propozycji
programowych,
-
włączenie się z własnymi programami do projektowania strategii lokalnych,
-
występowanie o wsparcie struktur i programów związanych z procesem
akcesji,
-
pozyskiwanie sojuszników i budowanie grupy nacisku w środowiskach
lokalnych,
-
wpisywanie się w projekty ogólnopolskich organizacji pozarządowych o
zbliżonych programach,
-
poszukiwanie własnego sposobu na rozwój swojej organizacji.
Konkludując należy stwierdzić konieczność wypracowania w strategii rozwoju
powiatu modelu współpracy organów samorządowych i administracji państwowej z
organizacjami pozarządowymi, modelu który mógłby również funkcjonować na
poziomie operacyjnym we wszystkich obszarach strategicznych.
_______________________________________________________________________________
20
__________________________________________________________________________________________
3.2.3. Bezrobocie
Liczba bezrobotnych ogółem w powiecie w dniu 31.01.2000 r. wynosi ła 7.757 osób, a
stopa bezrobocia - 27,6%. Na dzień 31.08.2000 r. liczba bezrobotnych wzrosła do
7.995 osób. Stopa bezrobocia jest wyższa od średniej wojewódzkiej7.
Najistotniejsze cechy rynku pracy powiatu, to:
– zdecydowanie wyższa, niż przeciętna w województwie stopa bezrobocia,
– wysoki udział w populacji bezrobotnych osób młodych do 24 lat i pomiędzy 2545 rokiem życia,
– bezrobocie długookresowe,
– niski poziom wykształcenia i kwalifikacji wśród bezrobotnych mieszkańców
powiatu.
Tabela 5. Bezrobotni zarejestrowani (stan na 31. 08. 2000 r.)
W tym
Ogółem
Wyszczególnienie
Powiat
Działdowski
7.995
w tym
kobiety
4.992
Z prawem do
zasiłku
ogółem
w tym
kobiety
1.918
879
Liczba nowo
zarejestrowanych
Liczba ofert pracy
ogółem
ogółem
staże
absolwenckie
3 737
2 322
470
w tym
kobiet
257
Począwszy od stycznia 1999 roku co czwarty, aktywny zawodowo mieszkaniec
województwa znajduje się w ewidencji bezrobotnych. Liczba bezrobotnych w
województwie warmińsko-mazurskim stanowiła na koniec grudnia 1999 roku ponad
6% całkowitej liczby bezrobotnych w Polsce i wynosiła 142 433 osoby.
Bezrobocie w analizowanym okresie kształtowało się na poziomie 129 137 osób - w
czerwcu kiedy było najniższe, do 142 433 osób - w grudniu gdy osiągnęło najwyższy
poziom.
W województwie warmińsko-mazurskim liczba bezrobotnych w ciągu roku wzrosła o
22 903 osoby, to jest 19,2 %. W okresie I kwartału obserwowano tendencje
wzrostową rejestrowanego bezrobocia w stosunku do ko ńca grudnia 1998 roku.
Kolejne miesiące II kwartału przyniosły spadek liczby bezrobotnych, chociaż nadal
liczba ta utrzymywała się na poziomie wyższym niż w końcu grudnia 1998 roku.
W kwartale III i IV tendencja spadkowa nie utrzymała się. Odnotowano wzrost
rejestrowanego bezrobocia w stosunku do końca grudnia 1998 roku.
Analiza „napływu” do bezrobocia wykazała, że w poważnym stopniu wzrost
rejestrowanego bezrobocia w województwie był skutkiem reform społecznych w
służbie zdrowia i ZUS-ie. Od stycznia obserwuje się masową rejestrację osób
chcących korzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych.
Podstawowym problemem rynku pracy w powiecie jest ogólnie niski poziom
wykształcenia i kwalifikacji zawodowych.
7
na dzień 31.12.1999r. stopa bezrobocia w regionie wynosiła 22,8%
_______________________________________________________________________________
21
__________________________________________________________________________________________
1 4 4 0 0 0
1 4 2 0 0 0
1 4 0 0 0 0
1 3 8 0 0 0
1 3 6 0 0 0
1 3 4 0 0 0
1 3 2 0 0 0
1 3 0 0 0 0
1 2 8 0 0 0
1 2 6 0 0 0
1 2 4 0 0 0
I
II
III
IV
V
V I
V II
V III
IX
X
X I
X II
Rys. 2. Bezrobocie rejestrowane w województwie warmińsko-mazurskim w 1999 r.
18 000
16 000
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
Szc zy
tno
Pis z
Ols zt
yn
Olec
ko
Nowe
Lidzb
ark W
M. L
ub.
Nidzi
ca
arm.
wo
Bran
ie
Barto
s zyc
0
e
2 000
Rys. 3. Bezrobocie rejestrowane według powiatów w 1999 r.
Tabela. 6.
Miasta
i
gminy
Bezrobotni zarejestrowani na dzień 31 stycznia 2000 r. w rozbiciu wg
wieku, wykształcenia oraz płci
Bezrobotni
do 24
25-34
35-44
45-54
55-59
60 i
pow.
2068
1261
556
556
579
368
8
1
14
1103
660
274
283
346
180
18
2
1399
840
413
386
363
226
10
889
494
265
259
220
138
785
405
209
271
187
665
361
207
202
848
517
236
221
ogółem
Miasto
Działdowo
Miasto
Lidzbark
Gmina
Działdowo
Gmina
Iłowo-Osada
Gmina
Lidzbark
Gmina
Płośnica
Gmina
Rybno
RAZEM
WYSZCZEGÓLNIENIE
W
tym
kobiety
7757
Wiek w latach
Poziom wykształcenia
Wyższe Średnie
zawod.
Średnie
ogóln.
Zawod.
Podst.
545
130
757
622
9
166
117
470
341
1
5
146
16
407
825
7
0
4
138
35
383
329
112
4
2
6
74
31
332
342
152
99
4
1
10
101
28
233
293
252
118
17
4
2
98
31
314
403
4538 2160 2178 2099 1241
68
11
50
1268
388
2896
3155
_______________________________________________________________________________
22
__________________________________________________________________________________________
3.2.4. Warunki życia ludności
Stopień zamożności mieszkańców powiatu odbiega niekorzystnie od średniej
krajowej, jak i wojewódzkiej. Jest to spowodowane m.in. niskim poziomem
przeciętnych wynagrodzeń (w 1998r. - 992,26 zł ), wysoką stopą bezrobocia i
znaczną liczbą osób pobierających świadczenia społeczne (stanowią one 17,7%
wydatków budżetowych gmin).
Wskaźniki mówiące o potencjale ekonomicznym i społecznym są mniej korzystne niż
dla województwa warmińsko-mazurskiego. Powiat wyróżnia się znacznie większym
udziałem dotacji i subwencji w dochodach ogólnych 8, podobnie jak w budżecie
innych jednostek samorządu terytorialnego o przewadze obszarów wiejskich.
Analizując sytuację gmin w powiecie można stwierdzić, że najwyższe dochody
własne posiadała w 1997 roku gmina Działdowo (22,6 %), najniższe zaś gminy:
Rybno (15,3 %) oraz Iłowo-Osada (15,4 %). Dochód własny na jednego mieszkańca
był najniższy w gminie Płośnica i Iłowo-Osada (po 120zł), najwyższy zaś w mieście i
gminie Lidzbark (330zł)
3.2.5. Szkolnictwo
W roku szkolnym 1998/99 na terenie powiatu działdowskiego działały 32 szkoły podstawowe
i 10 gimnazjów. Łącznie liczba uczniów w szkołach podstawowych i gimnazjach w powiecie
wyniosła 9468 w roku szkolnym 1998/99 (przeciętnie 166,1 uczniów na jedną szkołę).
Głównymi ośrodkami szkolnictwa średniego w powiecie są: Działdowo, Lidzbark Welski.
Szkoły ponadpodstawowe na terenie powiatu, to:
- Zespół Szkół Nr 1 w Działdowie,
- Zespół Szkół Nr 2 w Działdowie,
- Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 w Działdowie,
- Liceum Ogólnokształcące w Lidzbarku,
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Lidzbarku,
- Zespół Szkół Zawodowych w Iłowie,
- Zespół Szkół Rolniczych w Malinowie,
- Zespół Szkół Rolniczych. Centrum Kształcenia Praktycznego w Gródkach.
Do w/w szkół uczęszcza ok. 4500 uczniów.
Współpraca Działdowskiej Agencji Rozwoju S.A. z Uniwersytetem WarmińskoMazurskim z Olsztyna z:
I. Wydziałem Zarządzania i Administracji, zaowocowała w roku 1999 organizacją w
Działdowie studiów magisterskich i studiów podyplomowych z zakresu zarządzania
przedsiębiorstwem i rachunkowości.
8
składniki pochodzące z redystrybucji dochodów publicznych wykonywanej przez państwo wobec samorządu
terytorialnego (subwencje) oraz środki z budżetu centralnego będące formą interwencjonizmu państwowego
(dotacje celowe).
_______________________________________________________________________________
23
__________________________________________________________________________________________
II. Instytutem Nauk o Wychowaniu umożliwiła nauczycielom, w przeważającej części
dyrektorom szkół, zdobycie uprawnień do sprawowania funkcji kierowniczej w oświacie,
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej.
Łącznie w Działdowie studiuje i podnosi swoje kwalifikacje 177 osób.
Tabela 7. Szkolnictwo w roku szkolnym 1998/99
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat działdowski
Podstawowe
783
57
Średnie
ogólnokształcące
70
3
Szkoły
Średnie
techniczne
267
18
Zasadnicze
zawodowe
98
8
Policealne
27
2
„Program rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu działdowskiego” zakłada, że rolnictwo i
przetwórstwo żywności będą jedną z głównych funkcji gospodarczych. Istnieje więc silna
potrzeba sporządzenia rzetelnej prognozy zatrudnienia na wiejskim rynku pracy oraz podjęcia
świadomych i konsekwentnych decyzji w postaci zwartego programu edukacji i kształcenia
dla wsi i dla rolnictwa.
Reformy w dziedzinie nauczania i szkolenia zawodowego zmierzają do:
– podwyższenia wartości człowieka w toku jego pracy zawodowej (systemy doskonalenia
muszą się dostosowywać do potrzeb całego okresu pracy zawodowej człowieka),
– zmniejszania bezrobocia wśród młodzieży.
Jedną z form przeciwdziałania bezrobociu jest edukacja zmierzająca do wyposażenia ludzi
młodych w dwa typy kompetencji: kompetencje ogólne, podstawowe wynikające z
przedmiotów ogólnych oraz bardzo ważne, szczególnie w przyszłości kompetencje innego
charakteru - zdolności do działania i dostosowania się do skomplikowanego środowiska
nowych technologii, komunikacji i informacji. Jest to ważne ponieważ rolnik indywidualny
musi posiadać zdolność działania w zespole. Aby ułatwić przejście od praktyki szkolnej do
pracy zawodowej, które ma tendencję do wydłużania się, należy rozwinąć system praktyk i
szkoleń w zakładach pracy. 80% siły roboczej, która będzie istniała w roku 2005, znajduje się
na rynku pracy. Znaczy to, że nie od kształcenia początkowego zależeć będzie wpojenie im
nowych umiejętności - będą musieli zmieniać swoje zawodowe przygotowanie 4-5 razy w
ciągu swojego życia zawodowego. Prowadzi nas to do stwierdzenia, że będziemy musieli
rozwijać i systematyzować kształcenie ciągłe i ustawiczne. Aby pozytywnie odpowiedzieć na
to wyzwanie, musimy nauczyć się odczytywać te potrzeby, musimy w sposób ciągły
dysponować informacją na temat ewolucji struktur ekonomicznych i społecznych. Wobec
tych trudności pojawia się potrzeba budowania takiego aparatu kształcenia, który będzie o
wiele szybciej adaptował się. W tym celu należy:
– zwiększać autonomię szkół, aby najlepiej mogły dopasować się do ewolucji ich
otoczenia,
– poprawiać kształcenie ustawiczne nauczycieli i kadr szkół rolniczych,
– maksymalnie wykorzystać istniejące możliwości kształcenia ustawicznego.
Osoby, które przeszły takie szkolenia o wiele szybciej adaptują się do potrzeb społeczeństwa i
gospodarki.
_______________________________________________________________________________
24
__________________________________________________________________________________________
Ważnym jest uświadomienie sobie stanu wykształcenia polskich rolników: 60% osób
pracujących na wsi ma wykształcenie podstawowe i zawodowe, 0,9% ma ukończone studia
wyższe, 12,3% ma świadectwo szkoły średniej.
Istnieje olbrzymi dystans edukacyjny między miastem a wsią. Postęp w dziedzinie oświaty
rolniczej jest procesem długotrwałym. Dokonuje się on wraz ze zmianą pokoleń. A
zapóźnienia edukacyjne ludności chłopskiej mają wielorakie przyczyny.
Analizując potrzeby i możliwości organizacyjne kształcenia rolniczego, należałoby
uwzględnić specjalności typowe dla powiatu.
Wyższe i średnie szkolnictwo rolnicze powinno wyedukować ludzi przedsiębiorczych,
mających poczucie ducha inicjatywy, wykorzystujących szanse, możliwości, energię i
zaradność wynikającą z transformacji systemowej.
3.2.6. Ochrona zdrowia
W populacji powiatu występuje znaczna grupa osób niepełnosprawnych (tab. 5).
W powiecie działdowskim znajdują się 1 szpital, 4 przychodnie rejonowe, 1 ośrodek zdrowia,
12 aptek, 1 dom pomocy społecznej.
Tabela 8. Zakłady i personel służby zdrowia w 1998 r. (stan w dniu 31 XII)
Łóżka w szpitalach
Pracownicy medyczni cywilnej służby
ogólnych
WYSZCZEGÓLNIENIE
zdrowiae
Przychod-
Szpitale
ogólne
razem
na 10 tys.
nie
ludności
ogółem
Aptekia
lekarze
stomato-
pielęgnia
lodzy
rki
położne
na 10 tys. ludności
POLSKA
OGÓŁEM . . . . . . . . .
715
205248
53,1
6247
7707
21,0
4,0
51,3
6,3
W tym miasta . . . . . .
691
200599
83,9
6099
6020
31,5
5,3
76,5
9,5
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Miasta razem . . . . . .
31
6367
72,4
216
203
25,5
4,6
72,7
10,1
Olsztyn . . . . . . . . . . . .
5
1455
85,1
59
39
37,8
6,8
74,5
12,2
Barczewo . . . . . . . . . .
-
-
-
2
1
11,6
2,6
14,2
2,6
Bartoszyce . . . . . . . . .
1
228
85,9
1
4
23,7
0,8
90,8
10,6
Biała Piska. . . . . . . . . .
-
-
-
3
1
22,3
7,4
34,6
4,9
Biskupiec . . . . . . . . . .
1
234
204,5
4
4
48,9
-
147,7
24,5
Bisztynek . . . . . . . . . .
-
-
-
1
1
7,4
3,7
11,0
3,7
Braniewo . . . . . . . . . .
1
139
73,7
3
3
21,2
4,2
76,9
8,0
Dobre Miasto . . . . . . .
1
66
58,8
1
3
19,6
4,5
48,1
12,5
Działdowo . . . . . . . . .
1
373
176,9
7
6
27,0
5,2
129,9
24,2
Elbląg . . . . . . . . . . . .
2
1022
78,7
26
25
27,1
4,0
79,9
6,5
Iława . . . . . . . . . . . . .
1
304
91,2
5
9
26,7
3,9
62,4
11,1
Jeziorany . . . . . . . . . .
-
-
-
1
1
5,8
-
23,1
2,9
Kętrzyn . . . . . . . . . . .
1
202
66,8
10
5
29,1
6,0
85,0
9,6
_______________________________________________________________________________
25
__________________________________________________________________________________________
Łóżka w szpitalach
Pracownicy medyczni cywilnej służby
ogólnych
WYSZCZEGÓLNIENIE
zdrowiae
Przychod-
Szpitale
ogólne
Lidzbark . . . . . . . . . . .
razem
-
-
na 10 tys.
nie
ludności
ogółem
Aptekia
lekarze
stomato-
pielęgnia
lodzy
rki
położne
na 10 tys. ludności
-
3
2
-
2,4
1,2
-
a Łącznie z punktami aptecznymi.
3.2.7. Kultura
Tendencja spadku liczby placówek kulturalnych w całym kraju wynika głównie z
niedostatecznych środków przeznaczonych na tę sferę życia społecznego.
Na terenie powiatu znajduje się 23 punkty biblioteczne i ich filie, korzysta z nich 13.657
osób. Powiat posiada 3 kina i 4 ośrodki kultury (Działdowo, Iłowo-Osada, Lidzbark,
Płośnica).
Tabela 9. Wybrane informacje z zakresu kultury i turystyki w 1998 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Biblioteki
i filie a
Liczba
ludności
na
1
placówkę
bibliotecznąab
Księgozbiór
a bibliotek
publicznych
w wol.
Czytelnicy c
Miejsca noclegowe d
w obiektach
noclegowych turystyki
Obiekty noclegowe d
turystyki
w tym
hotele,
motele i
pensjonat
y
ogółem
na 1000 ludności
w
hotelach,
motelach
i pensjonatach,
ogółem
Korzystający z
noclegów
w obiektach
turystycznyche
POLSKA
OGÓŁEM . . . . . . . . . .
9167
3093
3508
189
13437
1576
791808
120589 12819522
3031
6018
3253
224
6913
1189
401485
101202
9473756
109
5461
3673
256
277
69
26561
6178
436998
Olsztyn . . . . . . . . . . . .
22
3351
3544
303
33
9
7279
1525
115827
Barczewo . . . . . . . . . .
1
7736
3618
260
1
-
51
-
651
Bartoszyce . . . . . . . . .
3
5306
3264
259
3
1
63
20
1803
Biała Piska . . . . . . . . .
1
4042
5064
245
-
-
-
-
-
Biskupiec . . . . . . . . . .
2
3815
5403
359
-
-
-
-
-
Bisztynek . . . . . . . . . .
1
1360
784
232
-
-
-
-
-
Braniewo . . . . . . . . . .
3
6288
5188
214
4
1
138
44
3320
1
5617
2738
249
2
1
32
24
264
Działdowo . . . . . . . . .
2
10544
2612
290
3
1
108
49
2396
Elbląg . . . . . . . . . . . .
11
11798
3845
272
16
5
1334
359
37720
Ełk . . . . . . . . . . . . . . .
5
11242
2166
188
5
1
717
47
9302
Frombork . . . . . . . . . .
1
2773
7954
187
8
1
533
64
14977
Giżycko . . . . . . . . . . .
2
15742
2682
229
16
7
1415
364
24544
Gołdap . . . . . . . . . . . .
1
13858
4004
207
8
-
694
-
4109
Górowo Iławeckie . . .
1
4841
6735
313
-
-
-
-
-
Iława . . . . . . . . . . . . .
3
6669
3408
241
18
4
1027
180
16526
_______________________________________________________________________________
26
__________________________________________________________________________________________
Biblioteki
i filie a
WYSZCZEGÓLNIENIE
Liczba
ludności
na
1
placówkę
bibliotecznąab
Księgozbiór
a bibliotek
publicznych
w wol.
Czytelnicy c
Miejsca noclegowe d
w obiektach
noclegowych turystyki
Obiekty noclegowe d
turystyki
w tym
hotele,
motele i
pensjonat
y
ogółem
na 1000 ludności
w
hotelach,
motelach
i pensjonatach,
ogółem
Korzystający z
noclegów
w obiektach
turystycznyche
Jeziorany . . . . . . . . . .
1
3470
5403
198
-
-
-
-
-
Kętrzyn . . . . . . . . . . .
3
7560
3114
204
7
3
344
170
9645
Lidzbark . . . . . . . . . . .
1
8432
3247
215
9
-
1089
-
3394
Lidzbark Warmiński .
4
4440
4155
223
8
1
483
60
4927
Lubawa . . . . . . . . . . .
1
9244
3352
181
1
1
32
32
839
Mikołajki . . . . . . . . . . .
1
3769
4846
212
15
6
2121
1327
61012
Miłakowo . . . . . . . . . .
1
2855
7731
236
2
220
a Stan w dniu 31 XII. b Biblioteki, filie i punkty biblioteczne. c W ciągu roku. d Stan w dniu 31 VII.
e - W okresie styczeń-wrzesień.
-
715
3.2.8. Warunki mieszkaniowe
Zasoby mieszkaniowe, to 18.060 mieszkań zamieszkałych, w tym 46,9% znajdowało się w
miastach. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wynosiła 63,6m2. Średnia liczba
osób przypadająca na 1 mieszkanie wynosiła 3,7, a na 1 izbę ok. 1 osoby.
Tabela 10. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane
Wyszczególnienie
Powiat
m. Działdowo
m. Lidzbark
Działdowo
Iłowo-Osada
Lidzbark
Płośnica
Rybno
Województwo
Mieszkania
18 060
6 010
2 452
2 538
2 062
1 566
1 638
1794
Liczba izb
w
mieszkaniu
3,71
3,78
3.83
3,35
3,53
3,73
3,79
3,98
Przeciętna
Liczba osób
w mieszkaniu
3,70
3,45
3,42
3,94
3,69
4,10
3,90
4,04
na izbę
1,00
0,91
0,89
1,18
1,05
1,10
1,03
1,02
Powierzchnia użytkowa
wm2
1 mieszkania na 1 osobę
63,6
17,2
62,8
18,2
67,9
19,9
57,6
14,6
60,4
16,4
65,5
16,0
66,7
17,1
68,2
16,9
3.3. SFERA GOSPODARCZA
W powiecie działdowskim jest 19.113 osób pracujących, w tym w:
- rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie - 41,2%
- przemyśle i budownictwie – 26,3%
- usługach rynkowych – 13,7 %
- usługach nierynkowych – 18,8 %
_______________________________________________________________________________
27
__________________________________________________________________________________________
3.3.1. Gospodarka pozarolnicza
Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na koniec 1998 r. wynosiła w powiecie
działdowskim 3.413, z tego 120 w sektorze publicznym i 3.293 w sektorze prywatnym.
Zakłady osób fizycznych stanowiły 88,7% podmiotów sektora prywatnego.
Tabela 11. Struktura liczbowa podmiotów gospodarczych w powiecie dzia łdowskim
Wyszczególnienie
Ogółem
Powiat działdowski
3 413
m.Działdowo
m.Lidzbark
gm.Dział-dowo
gm.Iłowo-Osada
gm.Lidzbark
gm. Płośnica
gm.Rybno
1 547
643
239
284
194
212
294
W tym
W tym
Sektor
Przedsiębiorstwa
Spółki
państwowe
publiczny prywatny
prawa
pozostałe
handlowego
120
3 293
4
61
175
38
15
17
12
8
17
13
1 509
628
222
272
186
195
281
2
1
1
29
10
7
5
6
1
3
101
30
11
8
8
9
8
Spośród działających na terenie powiatu firm największą ich liczbę notuje się w Działdowie 45,3% i w Lidzbarku Welskim – 18,8% ogółu firm w powiecie (tab. 11).
Tabela 12. Jednostki handlowe zarejstrowane w systemie REGON
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat
Działdowski
m. Działdowo
m. Lidzbark
gm. Działdowo
gm. Iłowo-Osada
gm. Lidzbark
gm. Płośnica
gm. Rybno
Sklepy z
artykułami
żywnościowymi
7 243
365
Sklepy z
artykułami
nieżywnościowymi
5 129
250
Handel
obwoźny
118
69
48
36
30
29
35
128
71
9
16
4
11
11
105
30
13
26
6
8
9
Punkty
Hurtownie
sprzedaży
drobnodetalicz.
2 243
2 537
42
67
5 377
197
25
8
1
4
1
3
44
17
1
2
2
1
Lidzbark
Płośnica
Rybno
148
6
4
1
1
-
-
-
-
342
13
7
5
-
-
-
-
1
2 320
101
49
30
2
6
2
4
8
m.
Lidzbark
Iłowo-Osada
m. Działdowo
Działdowo
Naprawy obuwia i innych wyrobów
skórzanych
Naprawy elektrycznych artykułów
gospodarstwa domowego
Wykonywanie instalacji elektrycznych i
hydraulicznych
Powiat
Wyszczególnienie
Województwo
Tabela 13. Zakłady usługowe zarejestrowane w systemie REGON
_______________________________________________________________________________
28
__________________________________________________________________________________________
Obsługa i naprawa pojazdów
mechanicznych
Usługi fotograficzne
1 931
80
37
23
8
1
1
2
8
200
5
3
2
-
-
-
-
-
Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi
kosmetyczne
Działalność pomocnicza związana z
ubezpieczeniami i funduszem
emerytalno-rentowym
1 017
38
23
8
-
3
-
1
3
1 833
39
24
3
2
3
1
4
2
przemysł - 11,1%
pozostałe- 16,7%
budownictwo15,8%
obsługa firm- 6,0%
obsługa
nieruchomości9,2%
handel i naprawy41,2%
Rys. 4. Struktura zakładów osób fizycznych wg EKD zarejestrowanych w systemie Regon
W rejestrze REGON na koniec 1998 roku było zarejestrowanych w miastach regionu
71,5 tys. podmiotów, z czego sektor publiczny stanowił 4,3% a prywatny 95,7%. Najliczniej
reprezentowaną sekcją EKD są handel i naprawy (36,9%).
Tabela 14. Podmioty gospodarki narodowej według sektorów i sekcji EKD
w 1998 r. (stan w dniu 31 XII)
Sektor publiczny
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem
razem
Sektor prywatny
Z ogółem
w tym
w tym
spółki
spółki
prawa
razem
przemysłb
prawa
handlo-
handlo-
wego
wego
budownictwo
handel
i
transport,
składowan
naprawy∆
ie i
łączność∆
POLSKA
OGÓŁEM . . . . . . . . . .
2844256
71707
4532 2772549
131965
358044
304697 1060464
233158
2214090
49075
4076 2165015
118692
254804
225531
847094
178942
71531
3096
159
68435
2373
7141
7375
26411
5913
Olsztyn . . . . . . . . . . . .
18254
303
35
17951
1000
1653
1991
6493
1678
Barczewo . . . . . . . . . .
509
14
-
495
15
70
52
189
53
Bartoszyce . . . . . . . . .
1644
55
3
1589
35
155
159
694
98
Biała Piska . . . . . . . . .
198
13
2
185
7
29
17
67
17
_______________________________________________________________________________
29
__________________________________________________________________________________________
Sektor publiczny
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem
razem
Sektor prywatny
Z ogółem
w tym
w tym
spółki
spółki
prawa
razem
przemysłb
prawa
handlo-
handlo-
wego
wego
budownictwo
handel
i
naprawy∆
transport,
składowan
ie i
łączność∆
Biskupiec . . . . . . . . . .
796
22
2
774
15
86
80
317
53
Bisztynek . . . . . . . . . .
127
8
-
119
5
17
11
52
8
Braniewo . . . . . . . . . .
1456
156
4
1300
20
112
110
524
64
630
19
2
611
12
64
67
259
58
Działdowo . . . . . . . . .
1550
40
4
1510
25
145
207
603
127
Elbląg . . . . . . . . . . . . .
11430
935
25
10495
378
1092
1002
4069
1097
Ełk . . . . . . . . . . . . . . .
4252
71
4
4181
131
382
410
1660
433
Frombork . . . . . . . . . .
257
15
1
242
3
24
44
81
11
Giżycko . . . . . . . . . . .
2835
153
8
2682
76
238
250
1038
184
Gołdap . . . . . . . . . . . .
1029
29
5
1000
35
145
131
313
79
Górowo Iławeckie . . .
242
18
-
224
5
32
22
84
16
Iława . . . . . . . . . . . . .
2265
52
4
2213
60
278
236
851
204
Jeziorany . . . . . . . . . .
197
11
-
186
12
21
20
73
11
Kętrzyn . . . . . . . . . . .
2192
187
6
2005
27
222
208
758
192
Kisielice . . . . . . . . . . .
157
10
-
147
3
17
12
69
19
Korsze . . . . . . . . . . . .
182
13
3
169
-
14
13
82
5
Lidzbark . . . . . . . . . . .
643
15
-
628
10
78
98
273
45
Lidzbark Warmiński .
1153
50
5
1103
24
137
114
486
65
Lubawa . . . . . . . . . . .
618
14
1
604
7
90
75
248
35
Mikołajki . . . . . . . . . . .
444
14
2
430
20
36
46
132
23
Miłakowo . . . . . . . . . .
156
8
-
148
3
30
22
61
2
Miłomłyn . . . . . . . . . .
105
6
1
99
5
14
11
39
7
a Ujęte w rejestrze REGON. b
Pod pojęciem przemysł rozumie się sekcje:
produkcyjna” oraz “Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę”.
“Górnictwo i kopalnictwo”, “Działalność
3.3.2. Rolnictwo
Sumaryczna ocena jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej (agroklimatu, jakości gleby,
rzeźby terenu, warunków wodnych) pozwala zaliczyć powiat do rejonów o niższych niż
przeciętne w województwie warunków do produkcji rolnej (57,5 pkt. waloryzacji rolniczej
przestrzeni produkcyjnej). Pomimo to powiat działdowski plasuje się pod względem
końcowej produkcji rolniczej w zł/1 ha UR na 4 miejscu w województwie, z kwotą ponad 1
500 zł/ha9.
9
dane za 1997 r.
_______________________________________________________________________________
30
__________________________________________________________________________________________
Tabela 15. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w powiecie
Polska
województwo
powiat
Polska
Województwo
Powiat
działdowski
Jakość i
przydatność
rolnicza gleb
49,5
50,2
41,4
Agroklimat
Rzeźba
terenu
Warunki
wodne
9,9
8,0
8,1
3,9
3,4
3,7
3,3
4,3
4,3
Ogólny wskaźnik jakości
rolniczej przestrzeni
produkcyjnej
66,6
65,9
57,5
Powiat pod względem produkcji rolniczej cechuje wyższy od przeciętnej dla województwa
udział użytków rolnych (60,7 %). Udział użytków rolnych w powierzchni ogólnej
gospodarstwa indywidualnego wynosi 84,3 % (Polska 82,1%, województwo 72,3 %).
Przeciętna powierzchnia gospodarstwa indywidualnego w UR wynosi 13,7 ha (przeciętna
powierzchnia gospodarstwa w Polsce wynosi 7 ha, natomiast w województwie warmińskomazurskim 16,5 ha)10.
Tabela 16. Struktura użytkowania gruntów w powiecie działdowskim
Wyszczególnienie
Ogółem
Użytki rolne
Lasy i zadrzewienia
Jeziora
Drogi, tereny zabudowane, nieużytki
Powierzchnia
w tys. ha
96 433
58 535
27 483,5
964,3
9 450,2
Powierzchnia
w %
100,0
60,7
28,5
1,0
9,8
Średnio w
województwie
100,0
54,0
29,0
4,8
12,2
Powierzchnia zasiewów w powiecie wynosi 39 244 ha, co stanowi 5,7 % powierzchni
zasiewów w województwie. W uprawach dominują zboża, zajmując 52,3% powierzchni.
Główną rośliną uprawną jest żyto- 33,7%, ziemniak- 9,9%, jęczmień- 8,3%, pszenica- 5,4%
oraz owies- 4,9%. Rzepak i burak cukrowy zajmują niewielki odsetek upraw.
Według Spisu Rolnego z 1996 r. w produkcji zwierzęcej dominuje trzoda chlewna. Ważnym
kierunkiem produkcji zwierzęcej jest drobiarstwo.
Liczba pracujących w rolnictwie na 100ha użytków rolnych w 1997 r. w powiecie
działdowskim wynosiła około 15 osób, jest to jedna z wyższych lokat w województwie.
10
Źródło: Spis Rolny 1996 r.
_______________________________________________________________________________
31
__________________________________________________________________________________________
1 ,2 5 %
2 ,7 4 %
3 1 ,1 6 %
1 2 ,5 6 %
1 2 ,8 2 %
2 0 ,1 4 %
1 9 ,3 2 %
1 - 4 ,9 9
5 - 9 ,9 9
1 0 - 1 4 ,9 9
1 5 - 1 9 ,9 9
2 0 - 4 9 ,9 9
5 0 - 9 9 ,9 9
1 0 0 i w ię c e j
Rys. 5. Struktura obszarowa gospodarstw indywidualnych w powiecie działdowskim
Tabela 17.
Struktura użytkowania gruntów na tle województwa i gmin powiatu
(1996r.)
Użytki rolne
Ogółem
powierzchnia
Po
Po
Grunty
gruntów w ha przeliczeniu przeliczeniu
orne
ha
%
2 420 295
1 295 77
53,5 896 350
Województwo
96 433
58 529
60,7 47 079
Powiat działdowski
931
388
41,7
287
m. Działdowo
27 459
19 776
72,0 15 471
gm. Działdowo
11 421
6 602
57,8
5 517
Iłowo-Osada
25 567
11 467
44,9
9 667
gm. Lidzbark
16 309
11 817
72,5
9 110
gm. Płośnica
14 746
8 479
57,5
7 027
gm. Rybno
Wyszczególnienie
W tym (w ha)
Sady
Łąki
trwałe
4 545 181 949
91
7 810
0
70
27
2 926
16
599
26
1 346
10
1 736
12
1 133
Pastwiska
trwałe
Lasy ha
212 928 697 600
3 549 27 397
31
72
1 352
4 665
470
3 944
428 11 886
961
2 961
307
3 869
Grunty włączone do zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa mogą być nadal
przeznaczane na powiększenie areału gospodarstw istniejących lub stanowić bazę do
uporządkowania rozłogów gospodarstw poprzez scalanie i wymianę gruntów, ale również
umożliwiają tworzenie nowych gospodarstw.
W najbliższej przyszłości rolnicy muszą dostarczać produkty o poszukiwanej jakości,
wytworzone po kosztach gwarantujących opłacalność. Osiągnąć to można m.in. poprzez
sukcesywne szkolenie rolników na różnych poziomach wykorzystując do tego celu istniejącą
już bazę i kadrę specjalistów (szkoły rolnicze, ODR-RCDRRiOW).
Rezerwy znajdują się w poszczególnych gospodarstwach i są możliwe do uzyskania bez
dużych nakładów. Wzorce europejskie w sferze organizacji gospodarstw, organizacji
produkcji i pracy powinny przynieść efekty. Do pilnych zadań zaliczyć należy doprowadzenie
gospodarstw do równowagi czynników produkcji (ziemi, pracy i kapitału).
Wzrost skali produkcji w gospodarstwach doprowadzić może do obniżenia obciążenia
wytwarzanych produktów kosztami stałymi. Pozwoli również na obniżenie kosztów
związanych z zaopatrzeniem gospodarstw i ewentualnego przetwórstwa rolno-spożywczego.
Beznakładowe rozwiązania, z punktu widzenia gospodarstwa, powinny polegać na
maksymalnym wykorzystaniu produktów obrotu wewnętrznego, zmniejszeniu kosztów
transportu wewnętrznego poprzez transformację użytków, wykorzystanie naturalnych
użytków oraz prowadzenie gospodarki płodozmianowej.
_______________________________________________________________________________
32
__________________________________________________________________________________________
W Powiecie Działdowskim są 3 młyny (województwo 32), które produkują 1,6 % mąki w
całym województwie. Młyny zaopatrywane są w większości w surowiec z regionu, swoje
produkty sprzedają w regionie.
Na terenie powiatu znajdują się 2 mleczarnie o rocznej mocy przerobowej 40 mln litrów.
Moc ta jest wykorzystana w 90 %.
W województwie są 53 zakłady produkujące spirytus ze zboża, w tym 16 znajduje się na
obszarze powiatu. Ze względu na trudności ze sprzedażą spirytusu 6 zakładów nie prowadzi
produkcji. Znajduje się tu również 5 zakładów uboju i przetwórstwa mięsnego, 4 wytwórnie
pasz produkujące 7,8 % pasz produkowanych w całym województwie (są one w 47 %
zaopatrywane w surowce z kraju).
3.3. Turystyka i rekreacja
W powiecie działdowskim znajduje się ogólnie 18 obiektów noclegowych co stanowi 1,9% w
województwie w tym: 2 hotele, 2 schroniska młodzieżowe, 9 ośrodków wczasowych (bez
kwater prywatnych), 2 ośrodki kolonijne, 2 ośrodki szkoleniowo wypoczynkowe oraz
kwatery prywatne z pokojami gościnnymi. W sumie jest 1 563 miejsca noclegowe, z jednego
miejsca korzysta 4,2 osoby, a w województwie 11 osób.
4. INFRASTRUKTURA
Sieci gazowej rozdzielczej w województwie jest 1 305,0 km z czego Powiat Działdowski
posiada 143,4 km co stanowi prawie 11 % posiadania. Ilość połączeń prowadzących do
budynków mieszkalnych w województwie jest 35 061 w powiecie działdowskim jest 3.502.
Liczba odbiorców gazowych w województwie wynosi 208.989 w tym 4 % odbiorców
stanowią mieszkańcy powiatu działdowskiego. Zużycie gazu na 1 odbiorę w województwie
wynosi 1 152,1m3 w powiecie wynosi 1 556m3.
Odbiorców energii elektrycznej w województwie jest 280 237 natomiast w powiecie jest 9
218. Zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca w województwie wynosi 535,8 kW.h , w
powiecie 481,1 kWh.
Energetyka - odbiorcy i zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w
miastach w 1998r.
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat działdowski
Odbiorcy energii
elektrycznej
280.237
9.218
Zużycie energii elektrycznej
w MW.h
na 1 mieszkańca w kW.h
470.533
535,8
14.127
481,1
Na terenie powiatu znajduje się 764 punktów sprzedaży w tym 18 stacji benzynowych.
W powiecie jest ogółem 637 km dróg gminnych, w tym 436 km dróg gruntowych. Drogi
wojewódzkie stanowią 125 km, a powiatowe – 323 km (w tym 18 km dróg gruntowych).
Drogi lokalne miejskie wynoszą 53 km, w tym gruntowe 27 km, występuje 9 km dróg
zakładowych.
W powiecie znajduje się 15 placówek pocztowych. Na 1 000 mieszkańców ludności przypada
tu średnio 152,9 telefonów (województwo 198,2).
_______________________________________________________________________________
33
__________________________________________________________________________________________
Telekomunikacja - liczba abonentów telefonii przewodowej TP S.A. na 1000 mieszkańców
wynosiła na koniec 1998 r. 152,9 i była niższa niż średnio dla województwa warmińskomazurskiego.
Abonenci telefoniczni w 1998 r.
Wyszczególnienie
w liczbach
Województwo
Powiat działdowski
Abonenci
na 1000 ludności
290.086
10.304
198,2
152,9
w liczbach
miasto
240.175
6.712
wieś
49.911
3.592
Sieć kanalizacyjna wynosi 72,2 km i jest do niej podłączonych 1.469 budynków
mieszkalnych. Długość sieci wodociągowej wynosi 392,2 km i jest podłączonych do niej
7.636 budynków mieszkalnych.
Gospodarka wodno-ściekowa - wodociągi i kanalizacja
Wyszczególnienie
Sieć w km
Wodociągowa
rozdzielcza
Województwo
Powiat
działdowski
8.215,9
392,2
Połączenia
prowadzące do
budynków
mieszkalnych
KanaliWodoKanalizazacyjna ciągowe
cyjne
Stan w dniu 31.12.1998r.
2.191,3
72,2
110.811
7.636
36.928
1.469
Zdroje
uliczne
Zużycie wody z
Ścieki
wodociągów w
odprogospodarstwach
wadzone do
domowych
kanalizacji
w dam3
w dam3
na 1
mieszkańca
w m3
291 51.771,5
13 1.864,7
35,4
27,7
60.208,8
1.405,7
Gospodarka odpadami - powstawanie odpadów stałych wiąże się ze skupiskami ludzkimi
oraz zakładami przemysłowymi. W powiecie działdowskim zamieszkuje ok. 67,4 tys.
osób, spośród których ok. 43,8% skupiona jest w dwóch miastach. Odpady stałe powstają
także w zakładach przemysłowych.
Według danych GUS, służby zakładów oczyszczania wywożą rocznie ok. 1405,7dam3
odpadów komunalnych. Przy założeniu, że w każdej gminie powinno znajdować się
wysypisko odpadów, a także przy uwzględnieniu potrzeby istnienia wysypisk dla miast
należy pod nie przeznaczyć od około 250 ha do ok. 500 ha gruntów (w zależności od
pojemności wysypisk). Powierzchnia ta może ulec znacznemu zmniejszeniu przy założeniu
wariantu budowy
wysypisk
regionalnych. W powiecie działdowskim funkcjonuje
Składowisko Odpadów Stałych w Zakrzewie (gm. Działdowo) obsługujące cztery gminy
powiatu.
_______________________________________________________________________________
34
__________________________________________________________________________________________
OCENA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU
ANALIZA SWOT DLA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
Analizę strategiczną przeprowadzono wykorzystując metodę SWOT11. Postępowanie objęło:
określenie mocnych i słabych stron oraz możliwości i zagrożeń, opracowanie listy trzech czterech najważniejszych czynników (mocne strony, słabe strony, możliwości i zagrożenia)
dla przyszłości rozwoju gospodarczego powiatu, dyskusję nad oddziaływaniem czynników na
siebie. Zidentyfikowanie grup czynników i ich wzajemnych relacji pozwoliło na rozpoczęcie
procesu identyfikowania celów i zadań, które będą miały największy wpływ na przyszłość.
Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych
problemów i zagadnień strategicznych. Zespół planujący, na podstawie wypracowanych
materiałów zastosował matrycę wyborów SWOT-TOWS. Uczestnicy warsztatów otrzymali
wypracowane materiały do korekty i przedstawili swoje uwagi, poprawki i nowe pomysły.
Przeprowadzona w lipcu 1999 r. I styczniu 2000 r. analiza SWOT pozwoliła określić roboczo
mocne i słabe strony powiatu oraz poznać jego zewnętrzne zagrożenia i szanse rozwoju.
Oto wynik analizy:
MOCNE STRONY - atuty powiatu Działdowo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Zasoby naturalne (kruszywa)
Duży i niewykorzystany potencjał ludzki (m.in. tania siła robocza)
Lokalizacja powiatu (dobre położenie komunikacyjne)
Walory ekologiczne i krajobrazowe
Infrastruktura techniczna
Odpowiednia struktura agrarna
Wysoki poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa
Po dokonaniu metodą Pareto weryfikacji sporządzonej listy mocnych stron powiatu
otrzymano listę zawierającą najważniejsze, zdaniem uczestników warsztatów w miesiącu
lutym 2000 r., elementy powyższej listy:
1. Walory ekologiczne i krajobrazowe
2. Duży i niewykorzystany potencjał ludzki (m.in. tania siła robocza)
3. Zasoby naturalne (kruszywa)
4. Lokalizacja powiatu (dobre położenie komunikacyjne)
SŁABE STRONY - wady i słabości powiatu Działdowo
1.
2.
3.
4.
11
Duże bezrobocie
Słabo rozwinięty przemysł i usługi (np. w otoczeniu rolnictwa)
Brak integracji gmin w powiecie
Słabo rozwinięta sieć dróg i budownictwo mieszkań
Posługiwano się Techniką Grup Nominalnych
_______________________________________________________________________________
35
__________________________________________________________________________________________
5.
6.
7.
8.
Brak uzbrojonych terenów pod przemysł (słaba infrastruktura)
Brak własnych środków finansowych
Niski poziom kwalifikacji pracowników
Brak działań promocyjnych
1.
2.
3.
4.
Po dokonaniu weryfikacji sporządzonej listy słabych stron powiatu otrzymano:
Duże bezrobocie
Brak integracji gmin w powiecie
Słabo rozwinięty przemysł i usługi (np. w otoczeniu rolnictwa)
Brak własnych środków finansowych
SZANSE - zewnętrzne okazje dla powiatu Działdowo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Możliwość zdobycia kapitału z zewnątrz (m.in. z funduszy pomocowych)
Rozwój turystyki i rekreacji
Stworzenie zintegrowanego w skali województwa programu rozwoju
Zmiana użytkowania gruntów (zalesianie)
Ogólna promocja powiatu
Produkcja żywności metodami ekologicznymi
Rozwój infrastruktury
Po dokonaniu weryfikacji listy szans dla powiatu otrzymano:
1. Rozwój turystyki i rekreacji
2. Możliwość zdobycia kapitału z zewnątrz (m.in. z funduszy pomocowych)
3. Ogólna promocja powiatu
ZAGROŻENIA - zewnętrzne trudności dla powiatu Działdowo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Niekorzystna lokalizacja powiatu w województwie
Migracja młodzieży
Brak rynków zbytu
Wzrost bezrobocia wśród absolwentów szkół
Niedostosowanie możliwości sprzedaży na zewnątrz powiatu
Rozwój sieci supermarketów
Niestabilność prawa i systemu podatkowego
Pogorszenie się dostępności do usług społecznych (oświata, kultura, opieka zdrowotna i
społeczna)
9. Trudności w uzyskiwaniu kapitału z zewnątrz
10. Brak integracji wewnątrz województwa
1.
2.
3.
4.
Po dokonaniu weryfikacji listy zagrożeń otrzymano:
Trudności w uzyskiwaniu kapitału z zewnątrz
Niekorzystna lokalizacja powiatu w województwie
Migracja młodzieży
Niestabilność prawa i systemu podatkowego
_______________________________________________________________________________
36
__________________________________________________________________________________________
ZIDENTYFIKOWANE GŁÓWNE PROBLEMY ROZWOJU
1. SŁABO ROZWINIĘTY PRZEMYSŁ I USŁUGI
Przyczyn tego problemu upatruje się głównie w specyfice obszaru, nastawionego głównie na
budownictwo, w niskiej aktywności samorządów lokalnych w poszukiwaniu inwestorów, w
peryferyjnym położeniu- na skraju województwa, poza główną drogową arterią
komunikacyjną, w niekorzystnej strukturze społeczno-zawodowej ludności, braku tradycji
przedsiębiorczości, braku kapitału i znacznym udziale w strukturze użytkowników ziemi
państwowych gospodarstw rolnych.
Dostrzegane w powiecie skutki wspomnianych zjawisk, to wysoki poziom bezrobocia, a co
się z tym wiąże, stosunkowo niski i nadal spadający standard i jakość życia ludności oraz
patologie społeczne, brak napływu kapitału z zewnątrz, co wpływa na stosunkowo niski
poziom dochodów samorządowych i utratę potencjalnych, ale bardzo realnych do uzyskania
dochodów, ujemną migrację wykształconej młodzieży i postrzeganie obszaru jako „miejsca
wyrobu surowca”.
2. PROBLEMY ROZWOJU ROLNICTWA I TERENÓW ROLNYCH
Przyczyn tego problemu upatrywać należy w stosunkowo mało korzystnych warunkach
klimatyczno-glebowych, wysokim stopniu uspołecznienia rolnictwa w poprzednim systemie
gospodarczym, w słabo rozwiniętych sektorach otoczenia rolnictwa- handlu, usługach i
przetwórstwie, w postawach „zachowawczych” prezentowanych przez lokalne społeczeństwo
- szczególnie ludność rolniczą traktującą gospodarstwo często jako „schedę” nie zaś
przedsiębiorstwo.
Dostrzegane skutki problemu, to: niski poziom życia ludności wiejskiej i apatia w tym
środowisku, niska jakość produkcji, wysoki poziom bezrobocia strukturalnego, zahamowanie
procesu modernizacji gospodarstw, przyjęcie przez społeczność lokalną działania na
przetrwanie jako sposobu na życie, rozbudowany system szkół średnich (rolniczych) nie
przekładający się na strukturę i poziom przygotowania zawodowego wg zapotrzebowania
rynku pracy.
3. BRAK INTEGRACJI W POWIECIE
Analiza przyczyn problemu wskazała na takie zjawiska, jak: sprzeczne interesy,
zróżnicowane w obrębie gmin powiatu warunki przyrodnicze, niski poziom świadomości
społecznej i mentalność- problem rozwoju idei samorządności oraz położenie miasta
powiatowego - Działdowa na uboczu.
Skutki przyczyn zidentyfikowano jako: brak harmonizacji działań, w tym brak wspólnych
imprez promujących powiat, dysproporcje w rozwoju gmin i brak działań na rzecz tworzenia
więzi kulturowych.
_______________________________________________________________________________
37
__________________________________________________________________________________________
nieuregulowane
stosunki
własnościowe
brak tradycji w
przedsiębiorczoś
ci
kwalifikacje
kadry
popegeerowsk
iej
peryferyjne
położenie w
województwie
niska aktywność
samorządów
lokalnych
P rPrzyczyny
z ycz yn y
niekorzystna
struktura
społecznozawodowa
PGR-y
w przeszłości –
nastawienie
głównie na
budownictwo
brak
kapitału
SŁABO ROZWINIĘTY PRZEMYSŁ I USŁUGI (GŁÓWNIE W ROLNICTWIE)
wysoki poziom
bezrobocia
brak napływu
kapitału z
zewnątrz
patologie
społeczne
jakość
i standard życia
utrata
potencjalnych
dochodów
stan
szkolnictwa
migracja
wykształconych
kadr
niskie dochody
Skutki
Skutki
bieda
produkcja
surowca
jednostek samorządowych
1. Analiza problemu – „Słabo rozwinięty przemysł i usługi” – Powiat Działdowo
_______________________________________________________________________________
38
__________________________________________________________________________________________
słabe gleby
struktura
upraw
(ziemniakżyto)
postawy
zachowawc
ze
dekoniunktu
ra
w rolnictwie
gospodarstw
o
jako
„scheda”
niski
poziom
życia
warunki
mikroklimatycz
ne
warunki
klimatyczno glebowe
brak rynków
zbytu
otoczenie usługowe
rolnictwa
PROBLEMY ROZWOJU ROLNICTWA I TERENÓW ROLNYCH
sposób
życia
niska jakość
produkcji
bezrobocie
szkoły rolnicze
nie przekładają
się na poziom
wykształcenia
Skutki
brak
standaryzacji
produkcji
Zahamowany
proces
modernizowania
się gospodarstw
Skutki
apatia
środowiska
wiejskiego
wysoki stopień
uspołecznienia
Przyczyny
niski poziom
wykształceni
a
Przyczyny
brak
integracji
2. Analiza problemu – „Problemy rozwoju rolnictwa i terenów rolnych” – Powiat Działdowo
_______________________________________________________________________________
39
__________________________________________________________________________________________
Przyczyny
upolitycznienie
różne
warunki
przyrodnicze
lobbing grup
problem
samorządności
świadomość
społeczna i mentalność
centrum
na uboczu
zróżnicowanie
interesów
BRAK INTEGRACJI GMIN W POWIECIE
brak wspólnych
imprez kulturalnych
promujących powiat
niezdrowa
konkurencja
gmin
dysproporcje
w rozwoju gmin
brak działań
na rzecz tworzenia
więzi
kulturowych
3. Analiza problemu – „Brak integracji gmin w powiecie” – Powiat Działdowo
_______________________________________________________________________________
SS kkuutt kkii
brak harmonizacji
działań
40
__________________________________________________________________________________________
Strategia Rozwoju
SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
POWIATU
DZIAŁDOWSKIEGO
ZARZĄD POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
RADA DS. OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
DZIAŁDOWSKA AGENCJA ROZWOJU S.A. W DZIAŁDOWIE
CENTRUM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH UWM W OLSZTYNIE
______________
DZIAŁDOWO, PAŹDZIERNIK 2000 R.
_______________________________________________________________________________
41
__________________________________________________________________________________________
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
Przedstawiona strategia rozwoju społeczno-gospodarczego dla powiatu działdowskiego jest
wynikiem prac zespołu lokalnych liderów życia społeczno-gospodarczego powiatu i
przedstawicieli samorządów gminnych w powiecie.
Zadaniem trenerów i konsultantów było wspieranie procesu budowy projektu, nadzór
merytoryczny nad procesem planowania oraz pomoc szkoleniowa.
Ustalanie celów szczegółowych nastąpiło po przeprowadzeniu następujących elementów i
analiz:
-
diagnozy stanu powiatu,
-
wizji powiatu w 2015 roku,
-
problemów rozwoju, analizy SWOT – silnych i słabych stron wewnętrznych, szans i
zagrożeń zewnętrznych,
-
analizy podmiotów instytucjonalnych i decydentów.
ANALIZA
SŁABYCH I MOCNYCH STRON
ORAZ
SZANS I ZAGROŻEŃ
WIZJA
CELE
ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY
SZCZEGÓŁOWE
STRATEGII
ANALIZA PODMIOTÓW
INSTYTUCJONALNYCH
I DECYDENTÓW
Ustalenie celów szczegółowych strategii powiatu działdowskiego
_______________________________________________________________________________
42
__________________________________________________________________________________________
WIZJA PRZYSZŁOŚCI I CEL NADRZĘDNY
Wizja przyszłości jest to wewnętrznie spójny obraz pragnień i dążeń mieszkańców służący
jako punkt wyjścia do istotnych zobowiązań podmiotów uczestniczących w zarządzaniu
rozwojem społeczno-gospodarczym.
Wypracowana wizja zrównoważonego rozwoju powiatu działdowskiego określa przyszły stan
powiatu, funkcjonującego według zasad gwarantujących trwały i zrównoważony rozwój.
Przy opracowywaniu wizji uwzględniono następujące składniki:
Ø Środowisko naturalne – jakie w przyszłości ma być środowisko, jakie zasoby trzeba
będzie chronić, a jakie zachować;
Ø Infrastrukturę – jaka infrastruktura podniesie jakość życia mieszkańców, będzie chronić
zasoby przyrodnicze lub im zagrażać;
Ø Rozwój gospodarczy – jaki kierunek rozwoju ma dominować w przyszłości;
Ø Rozwój społeczny – jakie są tendencje demograficzne, ile w przyszłości potrzeba będzie
zasobów, by zaspokoić rosnące potrzeby, jaka będzie jakość życia społecznego - poziom
bezpieczeństwa i dostatku;
Ø Ład przestrzenny – jaka w przyszłości ma być struktura użytkowania ziemi na cele
osadnicze, przemysłowe, turystyczne, rolnicze;
Ø Władze lokalne – czy należy poprawić strukturę zarządzania i układ jednostek
organizacyjnych.
WIZJA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO W 2015 ROKU
1. Powiat posiada rozwiniętą gospodarkę tworzoną zarówno
zewnętrznych, jak i wewnętrznych oraz zróżnicowany sektor usług;
przez
inwestorów
2. Mieszkańcy powiatu mają zapewnioną bogatą ofertę pracy;
3. Powiat dysponuje sprawnym systemem oświaty i edukacji na wszystkich szczeblach;
4. Mieszkańcy powiatu są zintegrowani przy realizacji wspólnych celów, identyfikują się z
powiatem, nie odczuwają objawów bezrobocia i recesji gospodarczej;
5. Powiat posiada sprawny, zaspokajający w pełni potrzeby społeczności lokalnej i
przybyszów system infrastruktury technicznej i społecznej;
6. Powiat jest atrakcyjnym ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym i sportowo-turystycznym,
ma pozycję znanego powszechnie i stawianego jako przykład sukcesu ośrodka
gospodarczego.
Kontynuacją wypracowanej wizji zrównoważonego rozwoju powiatu jest określenie jego celu
nadrzędnego, który ujmuje, w sposób hasłowy, istotę wizji.
_______________________________________________________________________________
43
__________________________________________________________________________________________
Cel ten sformułowano następująco:
Zrównoważony rozwój gmin
powiatu działdowskiego
CELE GŁÓWNE STRATEGII
Cele główne strategii odpowiadają na pytania: jaki rozwój, jakie kierunki działań zapewniają
realizację celu nadrzędnego?
Należy przyjąć, że cele główne - kierunki rozwoju, w odróżnieniu od celu nadrzędnego
osiągniemy w całości, ponosząc za ich realizację pełną odpowiedzialność. Przy określeniu
kierunków priorytetowych rozwoju gospodarczego pomocnym okazało się zidentyfikowanie
istotnych problemów w powiecie i gminach, które ograniczają rozwój gospodarczy.
W wyniku konsultacji społecznych wypracowano trzy główne kierunki priorytetowe (cele
główne) rozwoju gospodarczego powiatu działdowskiego:
WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW ORAZ FUNKCJONOWANIA
PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
1. POLEPSZENIE
2. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GOSPODARKI
3. INTEGRACJA I AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW POWIATU
_______________________________________________________________________________
44
__________________________________________________________________________________________
CELE STRATEGICZNE
Główne kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu działdowskiego sformułowane
zostały przez grupę planującą w takich obszarach kierunkowych, jak społeczeństwo,
przedsiębiorczość, obszary wiejskie. Są one spójne i służą realizacji zarówno wizji, jak i
celów głównych.
Struktura celów strategicznych dla powiatu:
Cel nadrzędny
Zrównoważony rozwój gmin powiatu
działdowskiego
Cele główne – kierunki rozwoju
Cele szczegółowe
Aktywizacja społeczna w zakresie rozwoju
przedsiębiorczości w gminach
POLEPSZENIE WARUNKÓW ŻYCIA
MIESZKAŃCÓW ORAZ FUNKCJONOWANIA
PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
Rozwój infrastruktury technicznej
i społecznej
Poprawa jakości zasobów ludzkich w
powiecie
Skoordynowanie działań na rzecz ochrony
środowiska naturalnego
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
Działania na rzecz rozwoju sektora
agrobiznesu
GOSPODARKI
Dostosowanie rolnictwa do gospodarki
rynkowej
Integracja mieszkańców gmin poprzez wspieranie wspólnych
działań
Ustawiczny system kształcenia
INTEGRACJA I AKTYWIZACJA
MIESZKAŃCÓW POWIATU
Aktywizacja grup społecznych i środowisk
lokalnych na rzecz rozwoju
Stworzenie zintegrowanego systemu promocji powiatu i gmin w
powiecie
_______________________________________________________________________________
45
__________________________________________________________________________________________
KIERUNEK ROZWOJU
POLEPSZENIE WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
ORAZ FUNKCJONOWANIA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
Za takim właśnie sformułowaniem kierunku rozwoju przemawiało przekonanie zespołu
planującego o potrzebie wsparcia działań na rzecz rozwoju sektora przemysłu i usług.
Przyczyn obecnej sytuacji - problemu słabo rozwiniętego przemysłu i usług- upatruje się
głownie w specyfice obszaru, nastawionego głównie na rolnictwo, w niskiej aktywności
samorządów lokalnych w poszukiwaniu inwestorów, w peryferyjnym położeniu- na skraju
województwa, poza główną drogową arterią komunikacyjną, w niekorzystnej strukturze
społeczno-zawodowej ludności, w braku tradycji przedsiębiorczości, braku kapitału i
znacznym udziale w strukturze użytkowników ziemi państwowych gospodarstw rolnych.
Dostrzegane w powiecie skutki wspomnianych zjawisk, to wysoki poziom bezrobocia, a co
się z tym wiąże stosunkowo niski i nadal spadający standard i jakość życia społeczeństwa
oraz szerzące się patologie społeczne, brak napływu kapitału z zewnątrz.
Taki stan rzeczy wpływa na stosunkowo niski poziom dochodów samorządowych i utratę
potencjalnych- możliwych do uzyskania dochodów oraz migrację wykształconej młodzieży.
Okazuje się, że poziom rozwoju infrastruktury technicznej w powiecie można ocenić jako
zadowalający. Jednym z poważnych mankamentów jest położenie poza głównym układem
komunikacji samochodowej w regionie. Usprawnienie sieci połączeń komunikacyjnych,
poprawa jakości istniejącej infrastruktury technicznej i społecznej, to najważniejsza sprawa
dla rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
Za przyjęciem tak sformułowanego kierunku priorytetowego przemawia również fakt, że w
powiecie działdowskim występuje stosunkowo wysoki poziom bezrobocia. Na koniec 1999 r
wyniosło ono 26,4%, przy średnim poziomie bezrobocia dla województwa wynoszącym
22,8%. W styczniu 2000 r. wynosiło ono 27,6% i było znacznie wyższa od średniej
wojewódzkiej. Wśród bezrobotnych dominują osoby w wieku 18-34 lat.
W powiecie działdowskim, wg stanu na 31 grudnia 1998 r. zarejestrowanych było 3.413
podmiotów gospodarczych, z czego 3.293 podmioty to sektor prywatny. Spółki prawa
handlowego stanowiły ok. 1,8 % ogółu przedsiębiorstw, w tym 14 spółek posiadało kapitał
zagraniczny. Podstawowy trzon przedsiębiorczości w powiecie stanowią zakłady osób
fizycznych - 2.920. Struktura działalności zakładów wg EKD wskazuje, że: działalność
produkcyjną prowadziło 11% firm, handlem i naprawami trudniło się 41,2% podmiotów,
budownictwem 15,8% firm, transportem, składowaniem i łącznością 9,2%, hotele i
restauracje prowadziło 1,8% zakładów.
W ramach tak określonego kierunku rozwoju przewiduje się realizację następujących celów
strategicznych, mających doprowadzić do podniesienia jakości i standardu życia
mieszkańców powiatu poprzez rozwój przedsiębiorczości:
⇒ Aktywizacja społeczna w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w gminach
⇒ Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej
_______________________________________________________________________________
46
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Aktywizacja społeczna w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w gminach
Chodzi tu o kształtowanie postaw i zachowań przedsiębiorczych oraz wszechstronną pomoc i
wsparcie aktywności gospodarczej mieszkańców powiatu. W ramach tak sformułowanego
celu strategicznego należy podjąć następujące cele o charakterze operacyjnym:
Ø Zintegrowanie środowiska na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym;
–
prowadzenie działalności szkoleniowej, doradczej, informacyjnej i promocyjnej,
–
utworzenie banku informacji dotyczących potencjału gospodarczego gmin w
powiecie,
–
wspieranie działań na rzecz przyciągania inwestorów z zewnątrz.
Ø Wsparcie sektora MŚP w dostosowywaniu norm, standardów i technologii do
potrzeb rynku;
–
nawiązanie kontaktów, współpraca z bankami i instytucjami finansowymi,
–
powiecie, przepisów i form,
–
prowadzenie działalności szkoleniowej i informacyjnej na rzecz potencjalnych i
działających na obszarze powiatu przedsiębiorców,
Ø Wypracowanie sprawnego systemu społeczno-gospodarczego dla propagowania
postaw i zachowań przedsiębiorczych;
–
wspieranie przedsiębiorstw ludzi młodych,
–
wspieranie powstawania samodzielnych stanowisk pracy poprzez tworzenie instytucji
doradczych, możliwości uzyskania wsparcia, ofert szkoleniowych,
–
rejestrowanie pomysłów lub projektów przedsiębiorczości lokalnych podmiotów
gospodarczych w celu aktywizowania społeczeństwa i wymiany doświadczeń,
–
podniesienie poziomu wykształcenia ekonomicznego społeczeństwa,
–
stworzenie systemu
gospodarczych,
–
powiatowe fundusze, wspólne projekty, punkty informacji i promocji.
wsparcia
instytucjonalnego
działań
promocyjnych
Ø Rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej;
poprawa lokalnej oferty usług (handel, wykorzystanie czasu wolnego, itp.)
Ø Pozyskanie środków zewnętrznych na wspomaganie rozwoju firm;
_______________________________________________________________________________
i
47
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej
Korzystna infrastruktura to taka, która sprzyja rozwojowi społeczno-gospodarczemu i
przyczynia się do zachowania ładu przestrzennego.
Położenie na obrzeżach regionu stwarza możliwości rozwoju powiatu poprzez nawiązanie
współpracy z sąsiadami, zwłaszcza w zakresie wspólnych inwestycji w infrastrukturę
drogową i komunalną.
Sieć dróg w powiecie wiąże się z układem dróg województw warmińsko-mazurskiego i
mazowieckiego tworząc dogodne powiązania z planowaną drogą szybkiego ruchu (droga nr 7
Elbląg, Ostróda, Nidzica i dalej do Warszawy). Połączenie to jest bardzo ważne ze względu
na przemieszczanie towarów i ludzi w kierunkach innych regionów Polski, do portów i za
granicę kraju.
Transport kolejowy województwa warmińsko-mazurskiego może odegrać duże znaczenie w
jego rozwoju. Układ sieci kolejowej stwarza dogodne warunki tranzytowe na kierunkach
wschód - zachód i porty Morza Bałtyckiego. Powiat działdowski, jako węzeł odgrywa tu
bardzo ważną rolę.
Dokonująca się restrukturyzacja gospodarki oznacza między innymi wzrost liczby małych i
średnich przedsiębiorstw prywatnych, które uwzględniać będą w swej działalności dogodność
połączeń komunikacyjnych. Można i należy spodziewać się wzrostu ruchliwości
społeczeństwa, jako większej swobody wyboru korzystnych celów ekonomicznych, a także
poszukiwania korzystnych warunków realizacji potrzeb socjalno - bytowych (w dziedzinie
usług, rekreacji itp.).
W systemie osadniczym powiatu wyraźnie zaznaczają się dwa ośrodki (Działdowo i
Lidzbark), które cechuje większy zakres pełnionych funkcji oraz oddziaływanie posiadanego
potencjału (większa koncentracja instytucji otoczenia biznesu).
Działdowo koncentruje
funkcje administracyjne i działalność związaną z obsługą
mieszkańców w skali lokalnej.
Pozostałe ośrodki gminne są stosunkowo dobrze wyposażone w infrastrukturę społeczną.
Główne cele operacyjne w tym zakresie, to:
Ø Modernizacja dróg w powiecie i w gminach;
wsparcia wymaga generalnie cały system dróg, w szczególności:
-
droga 544 Brodnica – Działdowo – Mława – Przasnysz,
-
droga 542 Działdowo – Rychnowo,
-
wspieranie budowy wiaduktu w Działdowie i obwodnic Działdowa, Lidzbarka i
Iłowa,
-
droga 545 Szczytno – Nidzica – Działdowo.
Ø Modernizacja linii kolejowej Działdowo – Warszawa i Działdowo – Olsztyn;
w strategii rozwoju województwa zakłada się modernizację linii kolejowych w relacjach:
Gdańsk – Iława – Działdowo – Warszawa (linia w międzynarodowym korytarzu
transportowym E 65), Działdowo – Olsztyn.
_______________________________________________________________________________
48
__________________________________________________________________________________________
Ø Modernizacja linii energetycznych;
w obszarze całego powiatu
Ø Zwiększenie stopnia telefonizacji powiatu, w tym rozwój telefonii komórkowej;
proces ciągły- możliwy do zakończenia w II etapie czasowym (harmonogram działań).
Ø Rozwój i popularyzacja systemu Internet;
–
przygotowanie programu rozwoju systemu Telechat,
–
działania na rzecz wyposażenia szkół, placówek oświatowych i instytucji w internet.
Ø Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej.
harmonizacji działań wymaga szczególnie rozwój sieci kanalizacyjnej.
_______________________________________________________________________________
49
__________________________________________________________________________________________
KIERUNEK ROZWOJU
Zrównoważony rozwój gospodarki
Takie sformułowanie kierunku rozwoju gospodarczego ma za cel wskazanie jako istotnej
kwestii gospodarczej w powiecie rozwiązania problemów rozwoju rolnictwa i obszarów
wiejskich, z jakimi borykają się lokalne władze. Problemy te mają szerszy wymiar i
wymagają istotnych rozwiązań w ramach polityki rolnej i wiejskiej Państwa.
Problemy transformacji i restrukturyzacji, z jakimi boryka się polska wieś, w powiecie
działdowskim potęgują: stosunkowo mało korzystne warunki klimatyczno-glebowe, wysoki
stopień uspołecznienia rolnictwa w poprzednim systemie gospodarczym, słabo rozwinięte
sektory otoczenia rolnictwa (handel, usługi i przetwórstwo), zachowawcze postawy
społeczne.
Dostrzegane skutki problemu, to: niski poziom życia ludności wiejskiej i apatia w tym
środowisku, niska jakość produkcji, wysoki poziom bezrobocia strukturalnego, zahamowanie
procesu modernizacji gospodarstw, przyjęcie przez społeczność lokalną działania na
przetrwanie jako sposobu na życie, rozbudowany system szkół średnich- rolniczych nie
przekładający się na potrzeby rynku pracy.
W propagowaniu idei zrównoważonego rozwoju gospodarki powiatu chodzi o
ukierunkowanie działań programowych na tworzenie modelu wyspecjalizowanego,
efektywnego rolnictwa i przetwórstwa rolnego (np. produkcja owoców miękkich, rolnictwo
ekologiczne, uprawa ziół, fermy towarowe). Stosunkowo dobra struktura agrarna wymaga
określenia takich kierunków upraw i hodowli, które umożliwią zapewnienie odpowiedniego
poziomu i standardu życia rodziny wiejskiej. Jednym z ważnych instrumentów działania w
tym zakresie będzie program SAPARD.
Uważamy, że istotną kwestią jest opracowanie wspólnego dla wszystkich gmin w powiecie
programu wspomagania modernizacji i restrukturyzacji sektora rolnego w ramach środków
pomocowych.
Cele strategiczne dla tego kierunku działań, to:
⇒ Zmniejszenie poziomu bezrobocia;
⇒ Poprawa jakości zasobów ludzkich w powiecie;
⇒ Skoordynowanie działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego;
⇒ Działania na rzecz rozwoju sektora agrobiznesu.
_______________________________________________________________________________
50
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Zmniejszenie poziomu bezrobocia
Jest to jedna z najważniejszych kwestii w powiecie.
Ø Stworzenie sprawnego systemu kursów, szkoleń i doradztwa dla bezrobotnych
-
stworzenie giełdy pracy,
stworzenie płaszczyzny współpracy pomiędzy instytucjami działającymi na rzecz
środowiska,
opracowanie modułowych programów szkoleniowych.
-
Ø Podejmowanie wielokierunkowych działań na rzecz ograniczenia poziomu
bezrobocia;
-
systemy prac interwencyjnych,
rozwój infrastruktury,
działania edukacyjne,
działania promocyjne na rzecz powstawania nowych firm,
programy i kierunki kształcenia w szkolnictwie na poziomie szkół średnich.
Ø Stworzenie warunków i możliwości kształcenia ustawicznego różnych grup i
zawodów w powiecie;
-
dostosowanie kierunków i profili kształcenia do potrzeb zmieniającego się rynku
pracy.
CEL STRATEGICZNY
Poprawa jakości zasobów ludzkich w powiecie
Ø Dostosowanie kierunków i profili kształcenia do potrzeb zmieniającego się rynku
pracy;
ważna rola w tym procesie spoczywa na kierownictwie i kadrze szkół
ponadpodstawowych, ODR i innych instytucjach szkoleniowo-doradczych działających
na terenie powiatu.
Ø Kształcenie dla rozwoju - adresowane do ludzi młodych;
-
wykorzystanie organizacji gospodarczych, by pomóc młodym ludziom w starcie w życie
zawodowe,
-
stworzenie możliwości korzystania z szerokiej, różnorodnej i zgodnej z tendencjami
rozwijającego się rynku pracy, oferty szkoleniowej,
-
system stypendialny dla młodzieży uzdolnionej i pochodzącej z rodzin ubogich.
Ø Wspieranie wolontariatu w oświacie i socjalnej integracji;
wsparcie wszelkich działań na rzecz poprawy warunków życia mieszkańców wsi.
_______________________________________________________________________________
51
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Skoordynowanie działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego
Kompetencyjnie powiat stał się podstawowym organem w zakresie ochrony środowiska.
Większe znaczenie powiat odegrać może w zakresie korzystania z przedakcesyjnych
funduszy Unii Europejskiej przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich. Programy, które
mogą liczyć na dofinansowanie raczej będą musiały obejmować obszary kilku gmin. Dlatego
też uznano za ważne podjęcie następujących działań:
Ø Skierowanie zainteresowania instytucji i lokalnej społeczności na kontrolowane
użytkowanie przestrzeni i zasobów;
–
zorganizowanie corocznego konkursu (przyjazna środowisku gmina – wieś – szkoła,
itp.),
–
organizacja olimpiady wiedzy ekologicznej,
–
rozwój i popularyzacja edukacji ekologicznej,
–
wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rolnictwa,
–
wyznaczenie i organizacja ścieżek ekologicznych dla turystyki pieszej i rowerowej.
Ø Wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rozwoju;
- wielofunkcyjny rozwój wsi,
- realizacja programu zalesień,
- produkcja „zdrowej żywności”,
- poszukiwanie alternatywnych źródeł energii i możliwości jej wykorzystania,
- tworzenie ofert informacyjnych i oświatowych dla ludności i turystów,
- opracowanie katalogów promujących przedsiębiorczość i walory przyrodniczogospodarcze powiatu,
- stworzenie systemu wsparcia instytucjonalnego i społecznego w tym zakresie,
- uczestnictwo szkół i innych instytucji oświatowych w uwrażliwianiu społeczeństwa na
problemy rozwoju lokalnego - ważna w tym zakresie jest rola Centrum Promocji
Żywności Ekologicznej przy Zespole Szkół Rolniczych w Malinowie oraz
gospodarstw ekologicznych i ODR.
Ø Stworzenie systemu segregacji odpadów;
-
wysypisko śmieci (1998 r.),
budowa sortowni odpadów,
organizacja i budowa kompostowni,
budowa drugiej kwatery wysypiska,
wdrożenie systemu gospodarki odpadami.
Ø Określenie i wykorzystanie korzyści i atutów powiatu występujących tylko lokalniena terenie pewnych wsi lub obszarów;
np. rozwój turystyki – Działdowo, Lidzbark Welski, Rybno.
_______________________________________________________________________________
52
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Działania na rzecz rozwoju sektora agrobiznesu
Ø Popieranie i popularyzacja idei integrowania się rolników;
–
Powołanie do życia związku producentów rolnych,
–
rozwój lobby rolniczego – działania grupowe, imprezy i inne formy działania
integrujące wiejskie środowisko,
–
rozwój sieci powiązań producentów rolnych z rynkiem.
Ø Rozwój przedsiębiorczości w otoczeniu rolnictwa;
–
rozwój sektora usług,
–
rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego,
–
wspieranie wielozawodowości przez poszukiwanie uzupełniających źródeł dochodu.
Ø Rozwój alternatywnych kierunków produkcji w rolnictwie;
opracowanie programów np. uprawy drzewek choinkowych, chowu i hodowli nowych
gatunków zwierząt i roślin.
Ø Wzrost liczby gospodarstw towarowych- specjalistycznych;
–
rozwój produkcji drobiarskiej,
–
rozwój uprawy owoców miękkich.
Ø Modernizacja i restrukturyzacja gospodarstw rolnych;
–
poprawa struktury agrarnej gospodarstw,
–
poprawa wyposażenia gospodarstw w maszyny i urządzenia (np. tworzenie kółek
maszynowych itp.),
–
modernizacja budynków i budowli gospodarskich.
_______________________________________________________________________________
53
__________________________________________________________________________________________
KIERUNEK ROZWOJU
Integracja i aktywizacja mieszkańców powiatu
Za takim kierunkiem działań opowiedział się zespół planujący, dostrzegając problem braku
integracji w powiecie. Analiza przyczyn problemu wskazała na takie zjawiska, jak: sprzeczne
interesy, zróżnicowane w obrębie gmin powiatu warunki przyrodnicze, niski poziom
świadomości społecznej i mentalność (problem zrozumienia idei samorządności), położenie
miasta powiatowego na uboczu.
Skutki przyczyn zidentyfikowano jako: brak harmonizacji działań, w tym brak wspólnych
imprez promujących powiat, dysproporcje w rozwoju gmin i brak działań na rzecz tworzenia
więzi kulturowych.
Jak wskazują liczne doświadczenia krajowe i zagraniczne, trwały rozwój jest możliwy tylko
wtedy, gdy zaangażuje się w realizację tych zamierzeń społeczność lokalna (samorządy,
przedsiębiorcy, liderzy i mieszkańcy). Dlatego zwrócono szczególną uwagę na działania
integrujące, w ramach młodego, budującego swoją tożsamość powiatu. Jednym z ważnych
czynników sprzyjających pozyskiwaniu środków na projekty realizowane przez samorządy
jest partnerstwo. Jest ono rozumiane jako ścisła współpraca na szczeblu państwowym,
regionalnym i lokalnym w przygotowaniu i realizacji programów.
Przedstawiając Państwu robocze założenia głównych kierunków rozwoju gospodarczego
zachęcamy do włączenia się w dyskusję nad koncepcją rozwoju „NASZEJ małej ojczyzny”.
Jak NASZA gmina, NASZ powiat, NASZ region mają wyglądać w przyszłości? Co MY
możemy zrobić, by nam się żyło lepiej?
Cele strategiczne w tym zakresie, to:
⇒ Integracja mieszkańców gmin poprzez wspieranie wspólnych działań;
⇒ Ustawiczny system kształcenia;
⇒ Aktywizacja grup społecznych i środowisk lokalnych na rzecz rozwoju;
⇒ Stworzenie zintegrowanego systemu promocji powiatu i gmin w powiecie.
_______________________________________________________________________________
54
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Integracja mieszkańców gmin poprzez wspieranie wspólnych działań
Cele operacyjne, które umożliwią realizację przyjętego celu strategicznego:
Ø Rozwój współpracy pomiędzy gminami dla budowy infrastruktury, wspólnej
promocji, wzmocnienia marki obszaru, wzmocnienia współpracy z innymi
obszarami;
Ø Rozwijanie instrumentów i kanałów informacyjnych pomiędzy gminami i w
społeczeństwie;
Ø Tworzenie specyficznej oferty szkoleniowej dostosowanej do lokalnego potencjału„szkolenie dla rozwoju”;
Ø Rozwijanie lokalnych oznakowań produktów;
Ø Wspieranie placówek kulturalnych;
Ø Wspieranie działań na rzecz tworzenia instytucji reprezentujących interesy możliwie
wszystkich grup społecznych;
- Współpraca z Forum Biznesu Działdowskiego na rzecz promocji produktów lokalnych,
- stworzenie Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej,
- konieczność aktywnych działań różnych grup społecznych (stymulowanie ... ),
- wykorzystanie potencjału i doświadczenia DAR – ścisła współpraca.
Ø Aktywizacja różnych grup społecznych, w tym głównie młodzieży.
- kawiarnie, kluby, telechaty, młodzieżowe sejmiki
CEL STRATEGICZNY
Ustawiczny system kształcenia
Cele operacyjne:
Ø Stworzenie i propagowanie nowych form i kierunków edukacji dorosłych i
młodzieży;
– program edukacji ekonomicznej,
– program edukacji ekologicznej,
– kluby „4 H”, Uniwersytet Ludowy, Carrefour,
– cykliczne wystawy twórczości lokalnej,
– współpraca z ośrodkami akademickimi w kraju, w tym z UWM w Olsztynie.
Ø Podniesienie poziomu edukacji;
pobudzanie aspiracji edukacyjnych wśród społeczeństwa
Ø Wspieranie działań edukacyjnych;
olimpiady, konkursy wiedzy, wystawy, itp.
_______________________________________________________________________________
55
__________________________________________________________________________________________
CEL STRATEGICZNY
Aktywizacja grup społecznych i środowisk lokalnych na rzecz rozwoju
Cele operacyjne:
Ø Przygotowanie kadry zdolnej opracowywać programy i realizować projekty;
–
szkolenie liderów,
–
kursy dla nauczycieli,
–
podnoszenie kwalifikacji i wiedzy wśród rolników.
Ø Realizacja wspólnych projektów;
stworzenie płaszczyzny współdziałania i partnerstwa instytucji, gmin i organizacji
Ø Budowa systemu instytucji i organizacji wspierających rozwój;
wykorzystanie doświadczenia DAR
CEL STRATEGICZNY
Stworzenie zintegrowanego systemu promocji powiatu i gmin w powiecie
Cele operacyjne:
Ø Stworzenie atrakcyjnego inwestycyjnie wizerunku powiatu;
–
opracowanie programu promocji powiatu,
–
opracowanie folderu promocyjnego - wydawnictwo cykliczne,
–
stworzenie ośrodka informacji i promocji powiatu,
–
opracowanie logo, herbu i sztandaru powiatu,
–
współpraca z mediami,
–
stworzenie komórki ds. promocji i rozwoju powiatu.
Ø Opracowanie kalendarza imprez integrujących społeczeństwo i samorządy;
Olimpiada sportowa, targi, wystawy, Dni Powiatu.
_______________________________________________________________________________
56
__________________________________________________________________________________________
PRZEGLĄD PLANOWANIA PROJEKTU
Po zakończeniu etapów związanych z analizą celów następuje proces szczegółowego
planowania, czyli przypisania każdemu z wyznaczonych celów odpowiednich mierników.
Zadaniem tych mierników jest wskazanie na stopień realizacji rozpatrywanego celu,
pozwalający na umożliwienie zbadania stopnia osiągnięcia danego celu w każdym momencie
jego realizacji.
Na tym etapie definiowane są także źródła tych mierników, co oznacza że dany miernik musi
być właściwie umiejscowiony, osiągalny i pozwalający na skorzystanie z niego.
Tak więc każdy wskaźnik musi być obiektywnie sprawdzalny. Tą własność miernika osiąga
się poprzez wyszczególnienie, w jaki sposób ogólny cel, wynik projektu, rezultat lub
działanie są osiągalne w odniesieniu do:
- ilości
ile? lub jak wiele?
- jakości
jak dobrze?
- czasu
do kiedy?
- miejsca
gdzie?
Wskaźniki muszą się skupiać na najważniejszych cechach celu lub zadania stanowiąc
podstawę monitoringu.
Obiektywnie sprawdzalne wskaźniki powstały w następujący sposób:
Ø Ustalenie wskaźnika;
Jakie aspekty celu mogą być mierzalne?
Ø Określenie ilości;
Jaka ilość jest potrzebna lub niezbędna?
Ø Określenie jakości;
Jak dobrze musi być dana czynność wykonana?
Ø Określenie przedziału czasowego;
Do kiedy należy ją zakończyć?
Ø Określenie miejsca realizacji;
Gdzie będzie ona realizowana?
Pełny komunikat o mierniku powinien zawierać wszystkie powyższe elementy.
Następnie dokonuje się podziału na cele, dzieląc je wg możliwych do uzyskania wyników i w
zależności od uwarunkowań zewnętrznych.
Podział ten ma na uwadze zgrupowanie tych celów, których realizacja jest bezpośrednio
zależna od gminy (wyniki) oraz celów, których realizacja nie leży w jej bezpośrednich
możliwościach (uwarunkowania zewnętrzne).
Wyniki Przeglądu Planowania Projektu przedstawiono w tabeli.
_______________________________________________________________________________
57
__________________________________________________________________________________________
PRIORYTETY / CELE
WYNIKI
MIERNIKI
ŹRÓDŁA
MIERNIKÓW
UWARUNKOWANIA
ZEWNĘTRZNE
1. POLEPSZENIE WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW ORAZ FUNKCJONOWANIA PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH
1.1.
Aktywizacja społeczna w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w gminach
Instytucje współpracujące: Powiatowy Urząd Pracy, Działdowska Agencja Rozwoju, Powiatowy
Wydział Rozwoju Gospodarczego Starostwa, Urzędy Gmin (wójtowie, burmistrzowie, Zarządy),
AWRSP Gospodarstwo Rolne Lidzbark Welski
1.1.1. Zintegrowanie środowiska na poziom i kierunek migracji
powstające instytucje i
rzecz rozwoju gospodarczego
1.1.2. Wsparcie sektora MŚP w
dostosowaniu norm, standardów i
technologii do potrzeb rynku
1.1.3. Wypracowanie sprawnego
systemu społeczno-gospodarczego
dla propagowania postaw i
zachowań przedsiębiorczych
organizacje
wspólne przedsięwzięcia
ilość spotkań informacyjnych
i szkoleń, system
mikropożyczek
powołanie instytucji ds.
rozwoju i doradztwa,
liczba powstałych firm,
poziom aktywności
gospodarczej ludności
1.1.4. Rozwój przedsiębiorczości
pozarolniczej
1/3 rolników w 2015 r.
1.1.5. Pozyskanie środków
zewnętrznych na wspomaganie
rozwoju firm
liczba zrealizowanych
projektów
suma pozyskanych środków
1.2.
Urząd Statyst.
Powiat
odczucia
społeczne
Urząd Statyst.,
Urzędy Gmin
Urząd Statyst.
Urzędy Gmin
przedsiębiorcy
ODR
Urząd Statyst.
Urzędy Gmin
beneficjenci
Istotnym czynnikiem
sprzyjającym
realizacji tych
zamierzeń jest rozwój
partnerstwa i
współpracy na
szczeblu samorządów
instytucji i
organizacji.
Obok środków
własnych należy
uwzględnić środki
przeznaczone z UE na
pomoc techniczną.
Po integracji ważnym
źródłem wsparcia
będą programy
wspólnotoweLEADER i inne
Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej
Instytucje współpracujące: Zarząd Powiatu, Zarządy Gmin, Działdowska Agencja Rozwoju,
Powiatowy Wydział Rozwoju Gospodarczego, Ekologiczny Związek Gmin Działdowszczyzna
1.2.1. Modernizacja dróg w
powiecie i w gminach
wskaźnik stanu techn.
powyżej średniej w wojew.
Urzędy Gmin
Urząd Statyst.
1.2.2. Modernizacja linii kolejowej
Działdowo – Warszawa i
Działdowo – Olsztyn
stan linii
Urząd
Wojewódzki
stan techniczny linii –
możliwości przesyłowe
pełne zaspokojen. potrzeb
poziom telefonizacji na 1000
1.2.4. Zwiększenie stopnia
telefonizacji powiatu, w tym rozwój mieszkańców pełne zaspokojenie
telefonii komórkowej
1.2.3. Modernizacja linii
energetycznych
Zakład
Energetyczny
Operatorzy
US
1.2.5. Rozwój i popularyzacja
systemu Internet
dostęp szkół do Internetu,
2 telechaty w powiecie
Urzędy Gmin
Starostwo
1.2.6. Rozbudowa sieci
kanalizacyjnej i wodociągowej
pełne zaspokojenie potrzeb w
powiecie
Urzędy Gmin
Realizacja wielu
przedsięwzięć zależna
jest od możliwości
pozyskania wsparcia z
zewnątrz ze źródeł:
SAPARD, ISPA, Phare,
FOŚ i innych agend
rządowych.
Po integracji
podstawowym źródłem
powinny być fundusze
w ramach polityki
strukturalnej
_______________________________________________________________________________
58
__________________________________________________________________________________________
PRIORYTETY / CELE
WYNIKI
MIERNIKI
ŹRÓDŁA
MIERNIKÓW
UWARUNKOWANIA
ZEWNĘTRZNE
2. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GOSPODARKI
2.1. Zmniejszenie poziomu bezrobocia
Instytucje współpracujące: Powiatowy Urząd Pracy, Działdowska Agencja Rozwoju, Forum
Biznesu, Starostwo, Urzędy Gmin (wójtowie, burmistrzowie, Zarządy), AWRSP, ODR
2.1.1. Stworzenie sprawnego systemu
kursów, szkoleń i doradztwa dla
bezrobotnych
osiągnięcie poziomu średniej
krajowej
2.1.2. Podejmowanie
wielokierunkowych działań na rzecz
ograniczenia poziomu bezrobocia
działalność uniwersytetu
ludowego i stowarzyszeń
2.1.3. Stworzenie warunków i
możliwości kształcenia ustawicznego
różnych grup i zawodów w powiecie
liczba opracowanych i
realizowanych inicjatyw z
zakresu form i typów
kształcenia
Starostwo,
Urzędy Gmin
Urząd Pracy
Starostwo,
Urzędy Gmin
Urząd Pracy
Dyrektorzy
szkół,
Instytucje i
organizacje
Ze względu na wysoki
poziom bezrobocia w
Powiecie oczekuje się
wsparcia z zewnątrz.
Jednym ze źródeł
wsparcia może być
Program aktywizacji
obszarów wiejskich
2.2. Poprawa jakości zasobów ludzkich w powiecie
Instytucje współpracujące: Szkoły średnie, ODR, AWRSP, instytucje i organizacje społeczne
2.2.1. Dostosowanie kierunków i
profili kształcenia do potrzeb
zmieniającego się rynku pracy
poziom i różnorodność oferty
edukacyjnej i szkoleniowej w
powiecie
2.2.2. Kształcenie dla rozwojuadresowane do ludzi młodych
liczba placówek i inicjatyw
dla młodzieży
Szkoły,
Instytucje
szkoleniowodoradcze
Starostwo,
Szkoły
2.2.3. Wspieranie wolontariatu w
oświacie i socjalnej integracji
liczba inicjatyw społecznych
Starostwo
Poprawa jakości
zasobów ludzkich ma
wymiar społecznyściśle zależy od
wykreowania liderów
lokalnych
2.3. Koordynacja działań na rzecz ochrony środowiska
Instytucje współpracujące: Ekologiczny Związek Gmin Działdowszczyzna, Stowarzyszenie
Edukacji Ekologicznej Eko-Świt, Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy, Welski Park
Krajobrazowy, szkoły, ODR
2.3.1.
Skierowanie zainteresowania
instytucji i lokalnej
społeczności na kontrolowane
użytkowanie przestrzeni i
zasobów
obszar zrekultywowanych
terenów,
liczba projektów na rzecz
środowiska
2.3.2.
Wspieranie i propagowanie
poziom wsparcia z
idei zrównoważonego rozwoju zewnątrz, liczba inicjatyw o
charakterze proekologicznym
2.3.3. Stworzenie systemu segregacji 50% odpadów objętych
odpadów
systemem segregacji
2.3.4. Określenie i wykorzystanie
korzyści i atutów powiatu
występujących tylko lokalniena terenie pewnych wsi lub
obszarów
liczba inwestorów, poziom
zatrudnienia w otoczeniu
rolnictwa- w sektorze usług
i produkcji
Starostwo,
Urzędy Gmin
WFOŚ
Koordynacji wymaga
zarówno ogól
przedsięwzięć i
programów prośrodowiskowych, jak i
Starostwo,
działalność instytucji i
Instytucje o
organizacji działających
charakterze
na rzecz środowiska.
ekologicznym Powiat może stanowić
Ekologiczny Związek istotne ogniwo
Gmin
koordynujące przepływ
Działdowszczyzna , informacji i stymulujące
powstawanie nowych
Urzędy Gmin
projektów
Starostwo
Starostwo,
Organizacje
lokalne
_______________________________________________________________________________
59
__________________________________________________________________________________________
PRIORYTETY / CELE
MIERNIKI
WYNIKI
2.4. Działania na rzecz rozwoju sektora agrobiznesu
ŹRÓDŁA
MIERNIKÓW
UWARUNKOWANI
A ZEWNĘTRZNE
Instytucje współpracujące: ODR, Izba Rolnicza, Branżowe Stowarzyszenia producenckie
Popieranie i popularyzacja
idei integrowania się
rolników
liczba i potencjał grup
producenckich
2.4.2.
Rozwój przedsiębiorczości
w otoczeniu rolnictwa
2.4.3.
Rozwój alternatywnych
kierunków produkcji w
rolnictwie
liczba inicjatyw:
agroturystyka, usługi,
produkcja alternatywne
kierunki produkcji rolnej
poziom zalesienia, skala
upraw i plantacji roślin
alternatywnych
2.4.4.
Wzrost liczby gospodarstw wysoki poziom specjalizacjiwiększy od przeciętnej w
towarowychwojewództwie
specjalistycznych
2.4.5.
Modernizacja i
restrukturyzacja
gospodarstw rolnych
2.4.1.
Poziom wyposażenia w
maszyny i urządzenia, stan
budynków gospodarskich
ODR
Izba Rolnicza
ODR
ARiMR
ODR
Starostwo
ODR,
Starostwo,
Urząd
Wojewódzki
Potencjalne możliwości
wsparcia sektora, to
program SAPARD oraz
środki własne
przedsiębiorców.
Ideą realizacji przyjętego
celu jest stworzenie
systemu powiązań
organizacyjnych oraz
rozwój integracji
poziomej i pionowej w
rolnictwie i jego
otoczeniu
ODR, US
3. INTEGRACJA I AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW POWIATU
3.1 Integracja mieszkańców gmin poprzez wspieranie wspólnych działań
Instytucje współpracujące: Ekologiczny Związek Gmin Działdowszczyzna, Urzędy Gmin i Zarządy,
Starostwo Powiatowe, Działdowska Agencja Rozwoju,
3.1.1. Rozwój współpracy pomiędzy
gminami dla budowy infrastruktury,
wspólnej promocji, wzmocnienia marki
obszaru, wzmocnienia współpracy z
innymi obszarami
liczba wspólnych
przedsięwzięć, powołanie
komórki ds. promocji i
rozwoju, wykreowanie
produktów sztandarowych
3.1.2. Tworzenie specyficznej oferty
szkoleniowej dostosowanej do
lokalnego potencjału „szkolenie dla
rozwoju”
liczba, jakość i poziom
zróżnicowania kursów
kwalifikacyjnych i ofert
doradztwa
3.1.3. Rozwijanie lokalnych
oznakowań produktów
opracowanie znaku
graficznego dla powiatu
I jego spopularyzowanie
liczba i poziom oferty
istniejących placówek
powołane i funkcjonujące
instytucje i organizacje o
różnych celach działania
3.1.4. Wspieranie placówek
kulturalnych
3.1.5. Wspieranie działań na rzecz
tworzenia instytucji reprezentujących
interesy możliwie wszystkich grup
społecznych
liczba organizacji
3.1.6. Aktywizacja różnych grup
społecznych, w tym głównie młodzieży młodzieżowych
podjęte inicjatywy
Starostwo
Urzędy
Gmin,
Urząd Pracy
DAR
Starostwo
Forum
Biznesu
Starostwo
Starostwo
Gminy
Możliwość wsparcia
działań w tym zakresie
oferują Inicjatywy
Proeuropejskie oraz
środki w ramach
projektów UKIE i
ARiMR
Realizacja celu
przyśpieszyć może proces
integrowania się
środowiska na rzecz
rozwoju
Starostwo
Szkoły
Urzędy Gmin
_______________________________________________________________________________
60
__________________________________________________________________________________________
PRIORYTETY / CELE
WYNIKI
3.2. Ustawiczny system kształcenia
MIERNIKI
ŹRÓDŁA
MIERNIKÓW
UWARUNKOWANIA
ZEWNĘTRZNE
Instytucje współpracujące: Starostwo Powiatowe, szkoły średnie, ODR, Powiatowy Urząd Pracy,
Działdowska Agencja Rozwoju
liczba kursów, powstanie
Starostwo
3.2.1. Stworzenie i propagowanie
DAR
nowych form i kierunków edukacji nowych instytucji i
Powodzenie realizacji
programów o charakterze
ODR
dorosłych i młodzieży
celu zależy od tempa
3.2.2. Podniesienie poziomu
edukacji
3.2.3. Wspieranie działań
edukacyjnych
szkoleniowo-rozwojowym
do poziomu średniej krajowej
na wszystkich poziomach
edukacji
system stypendialny, liczba
opracowanych i wdrożonych
programów
RUP
reformy oświaty i polityki
Starostwo
państwa w tym zakresie
Szkoły
Instytucje
ARiMR
AWRSP
Ministerstwa
Eduk. i Rol.
3.3. Aktywizacja grup społecznych i środowisk lokalnych na rzecz rozwoju
Instytucje współpracujące: Starostwo Powiatowe, szkoły średnie, ODR, Powiatowy Urząd Pracy,
Działdowska Agencja Rozwoju, inne instytucje i organizacja o charakterze społeczno-gospodarczym
Dostrzegany marazm w
środowisku,
wynikający z sytuacji
społecznej
Urzędy Gmin mieszkańców wymaga
zakres, skala, poziom i
Starostwo
częstotliwość wspólnych
wsparcia i działań.
działań
Charakter i forma
Rozwiązania instytucjonalne- Społeczność wsparcia powinna
lokalna
opinia „obszaru sukcesu
zostać wypracowana
Samorządy jak najszybciej
gospodarczego”
3.3.1. Przygotowanie kadry zdolnej funkcjonujący system szkoleń
i kursów, wdrożone projekty
opracowywać programy i
realizować projekty
3.3.2. Realizacja wspólnych
projektów
3.3.3. Budowa systemu instytucji i
organizacji wspierających rozwój
Starostwo
UG, DAR,
ODR
3.4. Stworzenie zintegrowanego systemu promocji powiatu i gmin w powiecie
Instytucje współpracujące: Starostwo Powiatowe (Powiatowy Wydział Oświaty, Turystyki i
Ochrony Zdrowia, Wydział Rozwoju Gospodarczego), Działdowska Agencja Rozwoju, Urzędy Gmin
(wójtowie, burmistrzowie, Zarządy), szkoły
3.4.1. Stworzenie atrakcyjnego
inwestycyjnie wizerunku powiatu
3.4.2. Opracowanie kalendarza
imprez integrujących
społeczeństwo i samorządy
opracowane foldery, strona
WWW, przewodniki,
imprezy o charakterze
gospodarczym, stworzenie
komórki ds. rozwoju i
promocji powiatu
Liczba przedsięwzięć i
podjętych wspólnie działań o
różnym zasięgu i charakterze
Powiat, jako spójny
Starostwo
Urzędy Gmin organizm gospodarczy,
wymaga promocji.
Przewidziane w tym
zakresie działania są
Starostwo
niewystarczające. Należy
Urzędy Gmin opracować szczegółowy
scenariusz promocji na
Szkoły
forum ogólnej dyskusjigminy, partnerzy
społeczni, jednostki
gospodarcze
_______________________________________________________________________________
61
__________________________________________________________________________________________
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
Okresy - lata
Lp.
Cele – działania i programy
2000
2004
2005
2009
2010
2015
POLEPSZENIE WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW ORAZ
FUNKCJONOWANIA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
1
Zintegrowanie środowiska na rzecz rozwoju gospodarczego
⇔
⇔
Wsparcie sektora MŚP w dostosowywaniu norm, standardów
i technologii do potrzeb rynku
⇒
⇔
Wypracowanie sprawnego systemu społeczno-gospodarczego
dla propagowania postaw i zachowań przedsiębiorczych
⇒
⇒
4
Rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej
⇒
⇔
5
Pozyskanie środków zewnętrznych na wspomaganie rozwoju
firm
⇒
⇒
6
Modernizacja dróg w powiecie i w gminach
⇒
⇒
7
Modernizacja linii kolejowej Działdowo – Warszawa i
Działdowo – Olsztyn
⇒
8
Modernizacja linii energetycznych
⇒
9
Zwiększenie stopnia telefonizacji powiatu, w tym rozwój
telefonii komórkowej
⇐
2
3
10 Rozwój i popularyzacja systemu Internet
11 Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej
⇒
⇔
⇔
Wyjaśnienie symboli:
⇔
- oddziaływanie równomierne w obydwie strony
⇐
⇒
wstecz
- kierunek rozwoju procesu
do przodu
_______________________________________________________________________________
⇒
⇒
⇒
62
__________________________________________________________________________________________
Okresy - lata
Lp.
2000
2004
2005
2009
2010
2015
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GOSPODARKI
1
2
3
4
Stworzenie sprawnego systemu kursów, szkoleń i doradztwa
dla bezrobotnych, stworzenie „giełdy pracy”
⇒
Podejmowanie wielokierunkowych działań na rzecz
ograniczenia poziomu bezrobocia
⇒
Stworzenie warunków i możliwości kształcenia ustawicznego
różnych grup i zawodów w powiecie.
Dostosowanie kierunków i profili kształcenia do potrzeb
zmieniającego się rynku pracy
⇔
⇔
⇒
⇒
5
Kształcenie dla rozwojuadresowane do ludzi młodych
⇔
6
Wspieranie wolontariatu w oświacie i socjalnej integracji
⇔
7
Rozwój i popularyzacja edukacji ekologicznej
8
Skierowanie zainteresowania instytucji i lokalnej
społeczności na kontrolowane użytkowanie przestrzeni i
zasobów
9
⇒
⇔
⇔
⇐
Wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rozwoju
10 Poszukiwanie alternatywnych źródeł energii i możliwości jej
wykorzystania
⇒
⇒
⇔
⇒
⇒
11 Stworzenie systemu segregacji odpadów
⇔
12 Określenie i wykorzystanie korzyści i atutów powiatu
występujących tylko lokalniena terenie pewnych wsi lub
obszarów
⇔
⇒
⇒
⇒
⇔
⇔
⇒
⇒
⇔
⇔
⇒
⇒
13 Popieranie i popularyzacja idei integrowania się rolników
14 Rozwój przedsiębiorczości w otoczeniu rolnictwa
15 Rozwój alternatywnych kierunków produkcji w
rolnictwie
16 Wzrost liczby gospodarstw towarowych- specjalistycznych
17 Modernizacja i restrukturyzacja gospodarstw rolnych
⇔
_______________________________________________________________________________
63
__________________________________________________________________________________________
Okresy - lata
Lp.
2000
2004
2005
2009
2010
2015
INTEGRACJA I AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW
POWIATU
1
2
3
Rozwój współpracy pomiędzy gminami dla budowy
infrastruktury, wspólnej promocji, wzmocnienia marki
obszaru, wzmocnienia współpracy z innymi obszarami
Rozwijanie instrumentów i kanałów informacyjnych
pomiędzy gminami i społeczeństwem
⇔
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
Tworzenie specyficznej oferty szkoleniowej dostosowanej do
lokalnego potencjału- „szkolenie dla rozwoju”
⇒
⇔
4
Rozwijanie lokalnych oznakowań produktów
5
Wspieranie placówek kulturalnych
⇔
6
Wspieranie działań na rzecz tworzenia instytucji
reprezentujących interesy możliwie wszystkich grup
społecznych
⇒
⇒
⇒
⇒
7
8
9
Aktywizacja różnych grup społecznych, w tym głównie
młodzieży
⇒
Stworzenie i propagowanie nowych form i kierunków
edukacji dorosłych i młodzieży;
⇔
Podniesienie poziomu edukacji
⇔
10 Wspieranie działań edukacyjnych
11 Przygotowanie kadry zdolnej opracowywać programy i
realizować projekty
⇔
⇒
12 Realizacja wspólnych projektów
⇔
⇒
⇒
⇔
⇒
13 Stworzenie atrakcyjnego inwestycyjnie wizerunku powiatu
14 Opracowanie kalendarza imprez integrujących społeczeństwo
i samorządy
⇒
_______________________________________________________________________________
64
__________________________________________________________________________________________
Załączniki
Ø Skład Społecznej Rady ds. Opracowania Strategii
Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu
Działdowskiego
Ø Analiza podmiotów instytucjonalnych i decydentów
Ø Zestawienie celów głównych, celów szczegółowych,
działań i zadań
Ø Adresy inernetowe instytucji zajmujących się rozwojem
wsi i rolnictwa oraz integracją europejską
Ø
Materiały i dokumenty źródłowe
_______________________________________________________________________________
65
__________________________________________________________________________________________
SKŁAD SPOŁECZNEJ RADY DS. OPRACOWANIA
STRATEGII ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
LP.
IMIĘ I NAZWISKO
PEŁNIONE FUNKCJE
1
Henryk Przybyszewski
Starosta Powiatu
2
Leon Żujewski
V-ce Starosta
3
Jan Bombosz
Sekretarz Powiatu
4
Daniela Wołkońska
Skarbnik Powiatu
5
Kazimierz Kordecki
Naczelnik Wydziału
6
Roman Lewandowski
Naczelnik Wydziału
7
Maria Ligman
Naczelnik Wydziału
8
Edmund Dembski
Z-ca Naczelnika Wydziału
9
Mirosława Ormanowska
Dyrektor Centrum Pomocy Rodzinie
10
Mariusz Krzemieniewski
Geodeta Powiatowy
11
Małgorzata Truszkowska
Naczelnik Wydziału
12
Zdzisław Majder
Inspektor
13
Jadwiga Rapior-Sikorska
Naczelnik Wydziału
14
Leszek Struziński
Burmistrz Miasta Działdowa
15
Jan Rogowski
Burmistrz Miasta i Gminy Lidzbark
16
Jan Stefanina
Forum Biznesu Pow. Działdowskiego- Prezes Huty Szkła
17
Gabriel Chojak
Forum Biznesu Pow. Działdowskiego, firma "Dekorglass”
18
Henryk Legumina
Cech Rzemiosł Różnych
19
Jurand Spychała
Dyrektor PBK- Bank Działdowo
20
Ryszard Kotowski
Prezes Spółdzielni Inwalidów „Wolność” Lidzbark Wel.
21
Henryk Lewandowski
PHP „KIM” Tuczki
22
Teresa Nowakowska
Przewodnicząca Komisji Rady Powiatu
23
Zdzisław Panek
Przedstawiciel NSZZ „Solidarność”
24
Roman Dawidowski
Wiceprezes Działdowskiej Agencji Rozwoju
25
Roman Sarnowski
Prezes OSM w Działdowie, Przedstawiciel PSL
26
Jan Baranowski
Przedstawiciel Stowarzyszenia „Liga Działdowska”
27
Krzysztof Główczyński
Dyrektor Welskiego Parku Krajobrazowego
_______________________________________________________________________________
66
__________________________________________________________________________________________
LP.
IMIĘ I NAZWISKO
PEŁNIONE FUNKCJE
28
Jan Karetko
Nadleśniczy Nadleśnictwa Lidzbark Welski
29
Krystyna Ćwiklińska
Przewodnicząca Komisji Rady Powiatu, ZNP
30
Marian Ligman
Rolnik z Gminy Rybno
31
Mariusz Ozimek
Z-ca Dyrektora SP ZOZ w Działdowie
32
Marek Raczyński
Biuro Turystyczne Lidzbark Welski
33
Stanisław Markowski
Biuro Turystyczne Rybno
34
Kazimierz Szmyt
Przewodniczący Komisji Rady Powiatu
35
Jerzy Gęsicki
36
Michał Struzik
Przewodniczący NSZZ „Solidarność Nauczycieli”
37
Anna Kraśniewska
Wiceprezes Działdowskiej Agencji Rozwoju Działdowo
38
Ryszard Szostek
Rolnik, PSL
39
Andrzej Tesar
Przedstawiciel „Ligi Działdowskiej”
40
Kwiatkowska Jadwiga
Naczelna Pielęgniarka SP ZOZ Działdowo
41
Zenon Szacherski
Prezes Działdowskiej Agencji Rozwoju Działdowo
42
Jerzy Grochocki
Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg
43
Irena Czarnyszewicz
Wójt Gminy Działdowo
44
Erwin Smoliński
Wójt Gminy Płośnica
45
Jerzy Liberadzki
Przedstawiciel Izby Rolniczej
46
Andrzej Pawlak
Zarządca GSP Lidzbark Welski
47
Jan Psiuk
Przedstawiciel RCDRRiOW Poświętne
48
Cezary Nadratowski
49
Dariusz Sikorski
Młynarz- Gmina Płośnica
50
Jan Raczyński
51
Jan Przyborski
Wójt Gminy Iłowo Osada
52
Zbigniew Rzeszutko
Przedstawiciel RCDRRiOW Poświętne
53
Marek Błażejczyk
Przedstawiciel „Ligi Działdowskiej”
54
Edward Radomski
Przewodniczący RP SLD, Sejmik Wojewódzki
55
Roman Rogalski
Przewodniczący Rady Powiatowej OPZZ
56
Krystyna Zalewska
Warsztaty Terapii Zajęciowej
57
Wojciech Mól
Warsztaty terapii Zajęciowej
_______________________________________________________________________________
67
__________________________________________________________________________________________
LP.
IMIĘ I NAZWISKO
PEŁNIONE FUNKCJE
58
Janusz Lis
Dyrektor SANEPID Działdowo
59
Adam Kołodziejczyk
Powiatowy Lekarz Weterynarii
60
Bogdan Cywiński
Komendant Powiatowy Straży Pożarnej
61
Tadeusz Umiński
Nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Malinowie
62
Maria Brant
Nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Malinowie
63
Barbara Arciszewska
Nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Gródkach
64
Eugeniusz Bystry
Nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Gródkach
65
Danuta Zamkowska
Nauczyciel w LO w Lidzbarku Welskim
66
Edward Klemens
Nauczyciel w LO w Lidzbarku Welskim
67
Dorota Sadowska
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Lidzbarku
68
Jadwiga Rucińska
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Lidzbarku
69
Andrzej Lampkowski
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Iłowie
70
Barbara Budziłowska
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Iłowie
71
Zdzisław Ruciński
Nauczyciel w Zespole Szkół Nr 4 w Działdowie
72
Elżbieta Rucińska
73
Iwona Malik
74
Jolanta Jeznach
75
Tomasz Weitz
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Działdowie
76
Józef Spychalski
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Działdowie
77
Andrzej Jaruchowski
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Malinowie
Zespół Konsultantów
Centrum Rozwoju Obszarów Wiejskich
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
78
Zbigniew Brodziński
konsultant koordynator
79
Aleksander Lewczuk
konsultant metodyczny
80
Robert Stopa
konsultant branżowy
81
Piotr Raźniewski
82
Wojciech Biniewicz
83
Katarzyna Brodzińska
84
Dariusz Śledź
85
Eugeniusz Niedzielski
recenzent dokumentu
_______________________________________________________________________________
68
__________________________________________________________________________________________
ANALIZA PODMIOTÓW INSTYTUCJONALNYCH I DECYDENTÓW
Analiza podmiotów instytucjonalnych i decydentów obejmuje wszystkie ważne instytucje i
władze działające na terenie powiatu, przedsiębiorców, zorganizowane grupy mogące
wpływać na opracowanie i realizację Strategii.
Analiza ta służyć powinna m.in. określeniu stopnia ważności ww. instytucji z punktu
widzenia procesu opracowywania Strategii oraz zastanowieniu się nad rodzajem działań,
które można podjąć w celu zapewnienia maksymalnej współpracy z ich strony.
Analiza podmiotów instytucjonalnych miała charakter wstępny, bowiem na poziomie
ustalania kierunków działań w powiecie działdowskim nie można było jednoznacznie ustalić
nastawienia poszczególnych instytucji do konkretnych przedsięwzięć zaplanowanych w
strategii. W zależności od ustaleń poszczególnych działań i zadań, stosunek do ich realizacji
poszczególnych podmiotów może być zróżnicowany.
Zaleca się przeprowadzenie analizy na etapie planowania zadań i działań w celu pozyskania
sprzymierzeńców.
Wszystkie podmioty zostały zakwalifikowane do jednej grupy. Kolejność uszeregowania
poszczególnych podmiotów na liście jest przypadkowa. Czcionką pogrubioną oznaczono
jednostki, które obecnie pełnią funkcję koordynatorów STRATEGII.
Podmioty instytucjonalne i decydenci:
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
ü
Starostwo
Władze samorządowe gmin
Działdowska Agencja Rozwoju
Forum Biznesu Działdowskiego
Placówki oświatowe, szkoły
RCDRRiOW Poświęten OT/ Lidzbark
Izba Rolnicza
AWRSP OT Lidzbark Welski
Kościoły, związki wyznaniowe
Zakład Opieki Zdrowotnej
Administracja Lasów Państwowych
Welski Park Krajobrazowy
Górzniański Park Krajobrazowy
Policja, Straże
Zarząd Dróg
PKS, PKP
Spółdzielnia Inwalidów „Wolność” w Lidzbarku Welskim
Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski Olsztyn
ARiMR
Stowarzyszenie Liga Działdowska
_______________________________________________________________________________
69
__________________________________________________________________________________________
ZESTAWIENIE CELÓW GŁÓWNYCH,
CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH,
DZIAŁAŃ I ZADAŃ
1.
POLEPSZENIE
WARUNKÓW
ŻYCIA
MIESZKAŃCÓW
ORAZ
FUNKCJONOWANIA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
1.1. Aktywizacja społeczna w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w gminach
1.1.1. Zintegrowanie środowiska na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym;
-
prowadzenie działalności szkoleniowej, doradczej, informacyjnej i promocyjnej,
-
powiecie,
-
wspieranie działań na rzecz przyciągania inwestorów z zewnątrz.
1.1.2. Wsparcie sektora MŚP w dostosowywaniu norm, standardów i
technologii do potrzeb rynku;
-
nawiązanie kontaktów, współpraca z bankami i instytucjami finansowymi,
-
powiecie, przepisów i norm,
-
prowadzenie działalności szkoleniowej i informacyjnej na rzecz potencjalnych i
działających na obszarze powiatu przedsiębiorców.
1.1.3. Wypracowanie
sprawnego
systemu
społeczno-gospodarczego
dla
propagowania postaw i zachowań przedsiębiorczych;
-
wspieranie przedsiębiorstw ludzi młodych,
-
wspieranie powstawania samodzielnych stanowisk pracy poprzez tworzenie
instytucji doradczych, możliwości uzyskania wsparcia, ofert szkoleniowych,
-
rejestrowanie pomysłów lub projektów przedsiębiorczości lokalnych podmiotów
gospodarczych w celu aktywizowania społeczeństwa i wymiany doświadczeń,
-
podniesienie poziomu wykształcenia ekonomicznego społeczeństwa,
-
stworzenie
systemu
wsparcia
instytucjonalnego
działań
promocyjnych
gospodarczych,
-
powiatowe fundusze, wspólne projekty, punkty informacji i promocji.
1.1.4. Rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej;
-
poprawa lokalnej ofert usług (handel, wykorzystanie czasu wolnego, itp.).
_______________________________________________________________________________
i
70
__________________________________________________________________________________________
1.1.5. Pozyskanie środków zewnętrznych na wspomaganie rozwoju firm;
1.2.ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I SPOŁECZNEJ
1.2.1. Modernizacja dróg w powiecie i w gminach;
-
modernizacja drogi nr 544, 542, 545
-
wspieranie budowy wiaduktu w Działdowie i obwodnic Lidzbarka Welskiego i
Iłowa Osady
1.2.2. Modernizacja linii kolejowej Działdowo-Warszawa i Działdowo-Olsztyn;
1.2.3. Modernizacja linii energetycznych;
1.2.4. Zwiększenie stopnia telefonizacji powiatu, w tym rozwój telefonii
komórkowej;
1.2.5. Rozwój i popularyzacja systemu Internet;
-
przygotowanie programu rozwoju systemu Telechat,
-
działania na rzecz wyposażenia szkół, placówek oświatowych i instytucji w
Internet.
1.2.6. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej;
1.2.7. Poprawa zaopatrzenia w gaz ziemny;
1.2.8. Doposażenie szkół w sprzęt i pomoce naukowe.
2.
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GOSPODARKI
2.1.
Zmniejszenie poziomu bezrobocia
2.1.1. Stworzenie sprawnego systemu kursów, szkoleń i doradztwa dla
bezrobotnych, stworzenie „giełdy pracy”,
2.1.2.
Podejmowanie
wielokierunkowych działań na
rzecz ograniczenia
poziomu bezrobocia.
2.1.3.Stworzenie warunków i możliwości kształcenia ustawicznego różnych
grup i zawodów w powiecie.
2.2.
Poprawa jakości zasobów ludzkich w powiecie
2.2.1. Dostosowanie kierunków i profili kształcenia do potrzeb zmieniającego
się rynku pracy;
2.2.2. Kształcenie dla rozwoju - adresowane do ludzi młodych;
-
spotkania lokalnych liderów życia społeczno – gospodarczego z młodzieżą
_______________________________________________________________________________
71
__________________________________________________________________________________________
2.2.3. Wspieranie wolontariatu w oświacie i socjalnej integracji;
-
szkolenie przez praktykę, oświata dla dorosłych
2.3.
Skoordynowanie działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego
2.3.1. Skierowanie zainteresowania instytucji i lokalnej spo łeczności na
kontrolowane użytkowanie przestrzeni i zasobów;
-
zorganizowanie corocznego konkursu (przyjazna środowisku gmina – wieś –
szkoła, itp.).
-
organizacja olimpiady wiedzy ekologicznej,
-
rozwój i popularyzacja edukacji ekologicznej,
-
wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rolnictwa,
-
wyznaczenie i organizacja ścieżek ekologicznych dla turystyki pieszej i
rowerowej.
2.3.2. Wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rozwoju;
-
wielofunkcyjny rozwój wsi,
-
realizacja programu zalesień,
-
produkcja „zdrowej żywności”,
-
poszukiwanie alternatywnych źródeł energii i możliwości jej wykorzystania,
-
tworzenie ofert informacyjnych i oświatowych dla ludności i turystów,
-
opracowanie katalogów promujących przedsiębiorczość i walory przyrodniczogospodarcze powiatu,
-
stworzenie systemu wsparcia instytucjonalnego i spo łecznego w tym zakresie,
-
uczestnictwo szkół i innych instytucji oświatowych w uwrażliwianiu społeczeństwa
na problemy rozwoju lokalnego – ważna w tym zakresie jest rola centrum
Promocji Żywności Ekologicznej przy Zespole Szkół Rolniczych w Malinowie oraz
gospodarstw ekologicznych i ODR
2.3.3. Stworzenie systemu segregacji odpadów;
-
wysypisko śmieci (1998r.)
-
budowa sortowni odpadów
-
organizacja i budowa kompostowni
-
budowa drugiej kwatery wysypiska
-
wdrożenie systemu gospodarki odpadami.
2.3.4. Określenie i wykorzystanie korzyści i atutów powiatu występujących
tylko lokalnie – na terenie pewnych wsi lub obszarów;
_______________________________________________________________________________
72
__________________________________________________________________________________________
np. rozwój turystyki – Działdowo, Lidzbark Welski, Rybno
2.4.
Działania na rzecz rozwoju sektora agrobiznesu 2.4.1.
Popieranie i popularyzacja idei integrowania się rolników;
-
powołanie do życia związku producentów rolnych,
-
rozwój lobby rolniczego – działania grupowe, imprezy i inne formy działania
integrujące wiejskie środowisko,
-
rozwój sieci powiązań producentów rolnych z rynkiem.
2.4.2. Rozwój przedsiębiorczości w otoczeniu rolnictwa;
-
rozwój sektora usług,
-
rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego,
-
wspieranie
wielozawodowości
przez
poszukiwanie uzupełniających
źródeł
dochodu.
2.4.3. Rozwój alternatywnych kierunków produkcji w rolnictwie;
-
opracowanie programów np. uprawy drzewek choinkowych, chowu i hodowli
nowych gatunków zwierząt i roślin.
2.4.4. Wzrost liczby gospodarstw towarowych – specjalistycznych;
-
rozwój produkcji drobiarskiej,
-
rozwój uprawy owoców miękkich.
2.4.5. Modernizacja i restrukturyzacja gospodarstw rolnych;
-
poprawa struktury agrarnej gospodarstw,
-
poprawa wyposażenia gospodarstw w maszyny i urządzenia (np. tworzenie kółek
maszynowych itp.),
-
modernizacja budynków i budowli gospodarskich.
3.
3.1.
INTEGRACJA I AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW POWIATU
Integracja mieszkańców gmin poprzez wspieranie wspólnych działań
3.1.1. Rozwój współpracy pomiędzy gminami dla budowy infrastruktury,
wspólnej promocji, wzmocnienia marki obszaru, wzmocnienia współpracy z
innymi obszarami;
3.1.2. Rozwijanie instrumentów i kanałów informacyjnych pomiędzy gminami i
społeczeństwem;
_______________________________________________________________________________
73
__________________________________________________________________________________________
3.1.3. Tworzenie specyficznej oferty szkoleniowej dostosowanej do lokalnego
potencjału – „szkolenie dla rozwoju”;
3.1.4. Rozwijanie lokalnych oznakowań produktów;
3.1.5. Wspieranie placówek kulturalnych;
3.1.6. Wspieranie działań na rzecz tworzenia instytucji reprezentujących
interesy możliwie wszystkich grup społecznych;
-
współpraca z Forum Biznesu Powiatu Działdowskiego na rzecz promocji
produktów i wspólnej reprezentacji sektora MSP,
-
stworzenie Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej,
-
konieczność aktywnych działań różnych grup społecznych (stymulowanie ...),
-
wykorzystanie potencjału i doświadczenia DAR – ścisła współpraca
3.1.7. Aktywizacja różnych grup społecznych, w tym głównie młodzieży.
-
kawiarnie, kluby, telechaty, młodzieżowe sejmiki 3.2.
3.2. Ustawiczny system kształcenia
3.2.1. Stworzenie i propagowanie nowych form i kierunków edukacji doros łych
młodzieży;
-
program edukacji ekonomicznej,
-
program edukacji ekologicznej,
-
kluby „4H”, Uniwersytet Ludowy, Carefour, itp.,
-
cykliczne wystawy twórczości lokalnej,
-
współpraca z ośrodkami akademickimi w kraju, w tym z UWM w Olsztynie
3.2.2. Podniesienie poziomu edukacji;
-
pobudzanie aspiracji edukacyjnych wśród społeczeństwa
3.2.3. Wspieranie działań edukacyjnych;
-
olimpiady, konkursy wiedzy, wystawy, itp.
3.3. Aktywizacja grup społecznych i środowisk lokalnych na rzecz rozwoju
3.3.1. Przygotowanie kadry zdolnej opracowywać programy i realizować
projekty;
-
szkolenie liderów,
-
kursy dla nauczycieli,
-
podnoszenie kwalifikacji i wiedzy wśród rolników.
3.3.2. Realizacja wspólnych projektów;
_______________________________________________________________________________
74
__________________________________________________________________________________________
3.4. Stworzenie zintegrowanego systemu promocji powiatu i gmin w powiecie
3.4.1. Stworzenie atrakcyjnego inwestycyjnie wizerunku powiatu;
-
opracowanie programu promocji powiatu,
-
opracowanie folderu promocyjnego- wydawnictwo cykliczne,
-
stworzenie ośrodka informacji i promocji powiatu,
-
opracowanie logo, herbu i sztandaru powiatu,
-
współpraca z mediami.
3.4.2.
Opracowanie
kalendarza
imprez
integrujących
społeczeństwo
samorządy;
- olimpiada sportowa, targi i wystawy.
_______________________________________________________________________________
i
75
__________________________________________________________________________________________
ADRESY INERNETOWE INSTYTUCJI ZAJMUJĄCYCH SIĘ ROZWOJEM
WSI I ROLNICTWA ORAZ INTEGRACJĄ EUROPEJSKĄ
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
www.minrol.gov.pl
Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA
www.fapa.com.pl
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
www.arimr.gov.pl
Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa FDPA
www.fdpa.org.pl
Centrum Informacji Europejskiej12
www.cie.gov.pl
Urząd Komitetu Integracji Europejskiej
www.ukie.gov.pl
Unia Europejska
www.europa.ue.int
12
Na stronie Centrum Informacji Europejskiej można znaleźć ostatnią wersję Programu Operacyjnego dla Polski
(SAPARD) – wersja uzupełniona
_______________________________________________________________________________
76
__________________________________________________________________________________________
MATERIAŁY I DOKUMENTY
ŹRÓDŁOWE
Program aktywizacji obszarów wiejskich
SAPARD – schematy działań i beneficjenci
_______________________________________________________________________________
77
__________________________________________________________________________________________
SAPARD – SCHEMATY DZIAŁAŃ I BENEFICJENCI
1. Produkcja zwierzęca –
SCHEMAT 1.1.
=> zakłady przetwórcze i grupy producentów
2. Warzywa i owoce –
SCHEMAT 1.2.
=> zakłady przetwórcze i grupy producentów
3. Mleko –
SCHEMAT 2.1.
=> producenci >20 tys. l. mleka
4. Mięso –
SCHEMAT 2.2.
=> rolnicy indywidualni/gospodarstwa
5. Inwestycje zapobiegające zanieczyszczeniu środowiska –
SCHEMAT 2.3.
=> pojedyncze gospodarstwa
6. Zaopatrzenie w wodę –
SCHEMAT 3.1.
=> gminy i stowarzyszenia gmin
7. Oczyszczanie ścieków komunalnych i odpadowych –
SCHEMAT 3.2.
=> gminy, związki gmin, powiaty
8. Drogi –
SCHEMAT 3.3.
=> gminy, związki gmin, powiaty
9. Energia –
SCHEMAT 3.4.
=> gminy i związki gmin
10. Telefony -
SCHEMAT 3.5.
=> gminy
11. Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich SCHEMAT 4.1.
=> rolnicy, organizacje pozarządowe, gminy
12. Promocja i marketing -
SCHEMAT 4.2.
=> krajowe organizacje pozarządowe, samorządy, biznesmeni, ODR
13. Pilotażowe projekty ochrony środowiska -
SCHEMAT 4.3.1.
=> rolnicy z wybranych terenów, gospodarstwa pow. 3 ha
14. Projekty pilotażowe zalesiania -
SCHEMAT 4.3.2.
=> rolnicy z wybranych terenów, dla projektów pow. 0,1 ha
_______________________________________________________________________________
78
__________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
79
__________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Strategia Rozwoju Powiatu Działdowskiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

statut DPS - Dom Pomocy Społecznej w Uzdowie jest jednostką

Twórczy Biznes

„Trzeba pracować nad sobą i rozwijać się, żeby móc odnieść sukces

Ratownictwo medyczne w zarządzaniu kryzysowym

Protokół Nr XXV/2005 - Starostwo Powiatowe w Działdowie