SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum im. Królowej

SZKOLNY
PROGRAM PROFILAKTYKI
Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Brzostku
Uchwała Rady Pedagogicznej nr 10/11/12 z dnia 28 września 2011 r. w sprawie przyjęcia do
realizacji programu profilaktyki Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Brzostku w porozumieniu z Radą
Rodziców (Uchwała Rady Rodziców nr 1/11/12 z dnia 26 września 2011 r.)
„ Życzę Ci odwagi wschodzącego słońca, które mimo nędzy i ogromu zła tego świata, dzień po dniu
wschodzi i obdarza nas blaskiem i ciepłem swych promieni.”
Phil Bosmans
Podstawy prawne działań profilaktycznych
•
•
•
•
•
•
•
•
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz.483) – art. 72,
Konwencja o Prawach Dziecka ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. (Dz. U. Nr 120,
poz.526),
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. Nr 67, poz. 329),
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.
Nr 4, poz. 17),
Rozporządzenie MENiS z dnia 21 lutego 2001 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 29,
poz.323 ze zmianami Dz. U z 30 kwietnia 2002 r. poz.433)
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10 z 2002 r.,
poz 96),
Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr
11 z 2003 r., poz. 114),
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U.
Nr 26 z 2003 r., poz.226).
2
I
Wprowadzenie
Program profilaktyki Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Brzostku został opracowany
w pełnej korelacji z treściami profilaktycznymi wynikającymi z podstawy programowej kształcenia
ogólnego dla gimnazjum, z programem wychowawczym Gimnazjum w Brzostku oraz wewnątrzszkolnym
systemem oceniania. Wszystkie te dokumenty wspierają działania profilaktyczne podejmowane przez
szkołę.
G. Edwards powiedział: „Profilaktyka to działania stwarzające człowiekowi okazję aktywnego
gromadzenia różnych doświadczeń, które powodują wzrost jego zdolności do radzenia sobie w trudnych
sytuacjach życiowych.” Zasadą naszego programu jest eliminacja lub redukcja czynników ryzyka przy
jednoczesnym wzmacnianiu czynników chroniących, by młodzież mogła w pozytywny sposób:
 zaspokajać najważniejsze potrzeby psychologiczne
( miłości, akceptacji, uznania, bezpieczeństwa, przynależności),
 realizować ważne cele rozwojowe
(określenie własnej tożsamości, uzyskanie niezależności od dorosłych),
 radzić sobie z przeżywanymi trudnościami życiowymi
(redukcja lęku i frustracji).
Warunkiem skutecznej profilaktyki jest skoordynowane działanie we wszystkich obszarach
funkcjonowania jednostki oraz objęcie profilaktyką głównych podmiotów środowiska edukacyjnego:
uczniów, rodziców, nauczycieli.
Program zakłada przede wszystkim profilaktykę pierwszorzędową adresowaną do ogółu młodzieży
gimnazjum. Polega ona na promocji zdrowego stylu życia oraz dążeniu do opóźnienia wieku inicjacji
działań ryzykownych.
Podstawowe cele działań profilaktycznych:
1. Tworzenie przyjaznego klimatu w szkole i w domu rodzinnym,
2. Wzbudzenie i wzmocnienie pozytywnej aktywności poznawczej uczniów,
3. Kształtowanie właściwej hierarchii wartości młodego człowieka,
4. Budowanie pozytywnych grup młodzieżowych.
3
Profilaktyka
Eliminacja lub redukcja czynników ryzyka
• Alkoholizm
•
• Przemoc w rodzinie
•
• Brak prawdziwej więzi i przywiązania
•
• Nieprawidłowe postawy rodzicielskie lub
•
nauczycielskie
• Bezrobocie i ubóstwo
•
• Alienacja od tradycyjnych wartości
• Niska samoocena
• Poczucie bezradności i bezsilności
• Niskie umiejętności społeczne
• Słaba kontrola zachowań impulsywnych
• Eurosieroctwo
Wzmacnianie czynników chroniących
Silna więź emocjonalna z rodzicami
Zainteresowanie nauka szkolną
Regularne praktyki religijne
Poszanowanie prawa, norm, wartości
i autorytetów społecznych
Przynależność do pozytywnej grupy
II
Strategie i metody realizacji programu profilaktycznego
Strategie informacyjne (metody):

pogadanka,

spotkanie ze specjalistą,

prezentacja filmu pełnometrażowego, wideo,

wycieczka tematyczna,

praca w oparciu o tekst przewodni (książkę),

prezentacja teatralna i parateatralna itp.
Strategie edukacyjne (metody):

realizacja elementów znanych programów edukacyjnych,

krąg uczuć,

rysunki,

drama,

przedstawienia,

burza mózgów,

dyskusja,

symulacja różnych sytuacji życiowych np.: rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu,

technika uzupełniania zdań,
4

gry i zabawy dydaktyczne,

praca w małych grupach,

metody pedagogiki zabawy,

happeningi,

uroczystości (obrzędowość szkolna) itp.
Strategie działań alternatywnych (metody):

koła zainteresowań,

spotkania hobbystów,

wycieczki,

festyny,

zajęcia i zawody sportowe itp.
Strategie interwencyjne (metody):

interwencja w środowisku domowym ucznia,

interwencja w środowisku szkolnym ucznia,

interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę),

pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę),

terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę).
III
Osoby odpowiedzialne za realizację programu:
o
dyrektor szkoły
o
wychowawcy klas,
o
nauczyciele pozostałych przedmiotów,
o
pedagog szkolny,
o
rodzice,
o
pielęgniarka szkolna,
o
podmioty działające na rzecz rodziny,
o
inne osoby z zewnątrz (policjant, lekarz, psycholog, itp.)
5
IV
Formy realizacji programu profilaktyki w gimnazjum:
•
Zajęcia lekcyjne,
•
Godziny wychowawcze,
•
Zajęcia pozalekcyjne,
•
Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
•
Ścieżki międzyprzedmiotowe,
•
Wycieczki,
•
Konkursy,
•
Warsztaty,
•
Pogadanki.
V
Sposoby wczesnego diagnozowania uczniów z grupy podwyższonego ryzyka
Podstawowe formy diagnozy prowadzonej przez nauczycieli i pedagoga szkolnego:
obserwacja, rozmowa, wywiad, ankieta.
Podstawą diagnozy jest rzetelne poznanie środowisk rodzinnych uczniów poprzez:
1. Wizyty wychowawców w domach patologicznych oraz niewydolnych wychowawczo celem
rozpoznania sytuacji i podjęcia właściwych działań.
2. Opracowanie, przeprowadzenie i zanalizowanie ankiet dotyczących środowisk rodzinnych uczniów
rozpoczynających naukę w gimnazjum w celu wychwycenia najważniejszych problemów oraz zjawisk
patologii w środowisku lokalnym uczniów.
3. Bieżąca obserwacja zachowania uczniów na terenie szkoły.
6
VI
Działania ukierunkowane na zdiagnozowane problemy dotyczące poszczególnych
podmiotów profilaktyki
Uczniowie
Cele szczegółowe podejmowanych działań:
o
uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych np.: umiejętności radzenia sobie
ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia
i grupy rówieśniczej
o
rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia,
o
motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień przez uczniów,
o
uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego,
o
przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych.
o
urzeczywistnianie podstawowych wartości i norm społecznych.
7
UCZNIOWIE
Zagadnienie
Cel
ogólny/
standard
Zadanie
Agresja
fizyczna i
psychiczna
Poziom
agresji
zredukowa
-ny do
minimum.
Wyrobienie
u młodzieży
postawy
wzajemnej
akceptacji i
szacunku dla
innych osób;
Alienacja
społeczna
jednostki
Subkultury
młodzieżowe
Sposoby realizacji
Prowadzenie warsztatów
„Kim naprawdę jestem?”umożliwienie młodemu
człowiekowi wyznaczenia
właściwych granic
intelektualnych,
Pełna
emocjonalnych i fizycznych
integracja
jako podstawy pozytywnych
grupy.
umiejętności
zachowań w grupie.
nawiązywania
Poruszanie problemu agresji
Pozytywne i podtrzymywa- i tolerancji na lekcjach
grupy
nia dobrych
wychowawczych i innych
młodzieżo- kontaktów
przedmiotach (zwłaszcza j.
we.
z ludźmi.
polskim, wych. fiz.)
Przeprowadzenie godzin
wychowawczych
Kształtowanie
poświęconych nauce
potrzeby
właściwej komunikacji
uczestniczenia interpersonalnej.
w pozytywnych Prowadzenie zajęć
grupach
warsztatowych oraz
rówieśniczych. pogadanek z psychologiem w
celu wyrobienia umiejętności
Przeciwdziała- właściwej oceny własnych
nie
potrzeb oraz radzenia sobie
powstawaniu
ze stresem.
grup młodzieży Podejmowanie działań
stosującej
integrujących uczniów,
przemoc
np.dyskoteki, wyjazdy do
względem
kina, muzeum, teatru, rajdy i
wybranych
wycieczki krajoznawcze,
ofiar
rozgrywki sportowe.
Zorganizowanie warsztatów
dotyczących sekt i subkultur
Przeciwdziała- młodzieżowych –
nie przemocy
pracownicy poradni.
psychicznej
Zapoznanie uczniów z
stosowanej za
aktami prawnymi
pomocą
gwarantującymi np. prawo
internetu i
do nietykalności osobistej.
telefonów
Przeprowadzenie pogadanek
komórkowych na temat zagrożeń płynących
z cyberprzemocy.
Ustalenie przez SU dyżurów
na korytarzach i w szatni.
Utworzenie Skrzynki
Problemów, w której
uczniowie mogą składać
swoje prośby, pytania,
propozycje.
8
Cele
operacyjne/
kryteria
sukcesu
Uczniowie
znają
podstawowe
prawa
człowieka.
Uczniowie
potrafią
pozytywnie
komunikować
się z innymi
ludźmi.
Uczniowie
potrafią
dokonać
krytycznej
samooceny
własnych
potrzeb i
zachowań.
Uczniowie
mają
świadomość
konsekwencji
stosowania
agresji
fizycznej
i psychicznej;
Uczniowie
w sposób
pozytywny
i twórczy
potrafią
realizować
swoje potrzeby
uczestniczenia
w życiu grupy.
W pełni
zintegrowana
społeczność
klasowa
i szkolna.
Termin
na
bieżąco
Odpowiedzialni
Sposoby
ewaluacji
Nauczyciele
ankiety
Wychowawcy
pedagog
obserwacja
rozmowy
indywidu
alne
policjant
Skrzynka
Zaufania
psycholog
i inni
pracownicy
poradni
Uzależnienia np.
Zdrowy
tryb życia.
alkoholizm
Właściwa
hierarchia
wartości.
nikotynizm
narkotyki
dopalacze
komputer
Internet
telefony
komórkowe
Zapoznanie
uczniów ze
skutkami
wszelkich
uzależnień oraz
sposobami ich
zapobiegania.
Dyskusje w gronie klasowym
na temat rodzajów i skutków
uzależnień;
Spotkania z lekarzem i
pielęgniarką; Warsztaty i
wykłady specjalistów na ww.
tematy.
Indywidualne rozmowy z
Otoczenie
uczniem podejmującym takie
opieką
zachowania ryzykowne.
uczniów, którzy Kierowanie tych uczniów do
podejmują takie innych placówek służących
zachowania
fachową pomocą w zakresie
ryzykowne.
uzależnień.
Przygotowywanie przez
Rozwijanie u
uczniów referatów, plakatów,
uczniów
artykułów promujących
asertywności.
zdrowie i walkę z
uzależnieniami /tablice
Wyrobienie
informacyjne, gazetki
właściwych,
klasowe, strona www,
akceptowanych dyskusje na godzinach
społecznie
wychowawczych, konkursy/.
nawyków
spędzania
Uroczyście obchodzony
wolnego czasu. Dzień bez papierosa.
Projekcja filmów
dydaktycznych o tematyce
uzależnień.
W ramach zajęć lekcyjnych
uświadamianie uczniom
konieczności kształtowania
postaw asertywnych.
Ćwiczenie asertywności
przez odgrywanie scenek
sytuacyjnych na godzinach
wychowawczych.
Częste dyskusje na temat
form spędzania czasu
wolnego.
Organizowanie zajęć
pozalekcyjnych, imprez
klasowych i szkolnych oraz
różnych form turystyki.
Udział uczniów w
spektaklach profilaktycznych
zaproponowanych przez
odpowiednie instytucje,
stowarzyszenia, itp.
Projekcja filmów o tematyce
zdrowotnej (właściwe
odżywianie, profilaktyka
chorób, pierwsza pomoc,
nałogi).
9
Uczniowie
mają
świadomość
zagrożeń
wynikających z
różnego rodzaju
uzależnień.
na
bieżąco
Utrwalenie
nawyku
zdrowego trybu
życia.
Wychowawcy
Uczniowie
organizują
własny czas
wolny w
formach
społecznie
akceptowanych.
lekarz
nauczyciele
ankieta
obserwacja
rozmowy
pielęgniarka
pedagog
higienistka
dyrektor
wykład
wywiad
środowis
-kowy
Nieracjonalne
odżywianie
się
Świadomość
ucznia
dotycząca
zagrożeń
związanych z
niewłaściw
ym
odżywianiem się
Promowanie
wśród uczniów
racjonalnego
odżywiania się.
Ostrzeganie
przed
możliwością
zachorowania
na anoreksję
lub bulimię
Wykłady specjalistów.
W ramach zajęć lekcyjnych
uświadamianie uczniom
konieczności kształtowania
postaw asertywnych.
Ćwiczenie asertywności
przez odgrywanie scenek
sytuacyjnych na godzinach
wychowawczych.
Utrwalenie
nawyku
zdrowego trybu
życia.
Wychowawcy
nauczyciele
na
bieżąco
obserwacja
rozmowy
pielęgniarka
pedagog
Częste dyskusje na temat
form spędzania czasu
wolnego.
ankieta
higienistka
wykład
wywiad
środowis
-kowy
lekarz
Organizowanie zajęć
pozalekcyjnych, imprez
klasowych i szkolnych oraz
różnych form turystyki.
Udział uczniów w
spektaklach profilaktycznych
zaproponowanych przez
odpowiednie instytucje,
stowarzyszenia, itp.
Projekcja filmów o tematyce
zdrowotnej (właściwe
odżywianie, profilaktyka
chorób, pierwsza pomoc,
nałogi).
Utworzenie biblioteczki
wiedzy o zdrowiu w
bibliotece szkolnej.
Zapewnienie uczniom
możliwości korzystania z
posiłków na terenie
gimnazjum.
Założenie szkolnego
sklepiku.
Współpraca z GOPS-em w
sprawie dofinansowania
dożywiania dla dzieci z
rodzin najuboższych.
Niski
poziom
kultury
osobistej
Właściwy i
kulturalny
sposób
porozumie
wania się
z innymi
ludźmi.
Wyrobienie
u uczniów
postawy
szacunku
wobec siebie
i drugiego
człowieka.
Projekcja filmów tzw.
wartościowych połączona
z dyskusją;
Zwiększenie
szacunku
wobec innych;
Poruszanie problemu poprzez Kierowanie się
dramy, projekty, prezentacje pozytywnymi
wzorcami
Ukazywanie uczniom
zachowań;
Wyrobienie
pozytywnych wartości i
potrzeby
wzorcowych postaci
Zdobycie
stosowania na
historycznych i
umiejętności
co dzień zasad współczesnych;
łatwiejszego
savoir vivre’ u
komunikowania
Ukazywanie sposobów
się z ludźmi i
Uświadomienie radzenia sobie z własnymi
pozyskiwania
10
Wychowa- Obserwa
wcy
-cja
na
bieżąco
nauczyciele
ankieta
rozmowy
pedagog
analiza
zeszytów
Wszyscy
uwag
pracownicy wycho-
uczniom
konieczności
dbania o kulturę
wypowiedzi i
wyeliminowania
wulgaryzmów.
negatywnymi uczuciami;
przyjaciół.
Zapoznanie uczniów
z zasadami właściwego
zachowania w miejscach
publicznych i w szkole.
Zdobycie
umiejętności
kulturalnego
wyrażania
siebie
poprawną
polszczyzną.
Konkursy tematyczne.
Indywidualne rozmowy
z uczniami, którzy używają
wulgaryzmów i nie
przestrzegają podstawowych
zasad współżycia.
Higiena
osobista
Postępowanie
w sytuacji
zagrożenia
epidemią
Czystość
otoczenia
Właściwa
dbałość
o higienę
osobistą
i czystość
otoczenia
ucznia
analiza
poprawności
wypowie
-dzi
uczniów
Wychowa- Obserwa
wcy
-cja
na
bieżąco
nauczyciele
ankieta
rozmowy
wszyscy analiza
pracownicy zeszytu
szkoły
uwag
wych.
pielęgniarka
Wychowawcy
ksiądz
edukator
zewnętrzny
11
wawcy
Krytyczna
ocena
negatywnych
zachowań
rówieśników.
Konsekwentne stosowanie na
bieżąco przez wszystkich
nauczycieli punktowej oceny
negatywnych zachowań
zgodnie z WSO.
Przeprowadzenie cyklu
Motywowanie spotkań z lekarzem i
Uczniowie
uczniów do
pielęgniarką poświęconych
odczuwają
dbania o
higienie osobistej ucznia.
potrzebę
higienę osobistą
czystości
Spotkanie z pracownikiem
osobistej i
Motywowanie służby zdrowia, pogadanki z wokół siebie;
uczniów do
wykorzystaniem materiałów
przestrzegania zalecanych przez Sanepid
zaleceń lekarzy
i Sanepidu
Zmiana obuwia i stroju do
odnośnie
wychowania fizycznego;
zagrożenia
epidemią
Egzekwowanie czystości na
terenie szkoły;
Wyrobienie
postawy
Przeprowadzenie godzin
poszanowania
wychowawczych
porządku wokół poświęconych higienie
siebie.
osobistej ucznia.
Konkursy czystości klas.
Udział uczniów w akcji
Sprzątania Świata
szkoły
Kradzieże i
niszczenie
mienia
Poszanowa
-nie
cudzego
mienia;
Poszanowa
-nie
wspólnego
dobra
Dyskusje klasowe;
Uświadomienie
i wypracowanie
wśród uczniów
poczucia
odpowiedzialności za
wspólne dobro
oraz cudze
mienie;
Wysoka
frekwencja
Wagary
Brak
zjawiska
wagarowania
uczniów.
Ograniczenie
zjawiska
wagarowania
uczniów.
Ukazanie prawnych i
moralnych konsekwencji
ww. zachowań;
Spotkanie z policjantem;
Współpraca z GOPS-em
celem udzielenia pomocy
materialnej uczniom z rodzin
najuboższych.
Zapoznanie uczniów z WSO
i karami za wagary.
Profilaktyczne rozmowy z
uczniami i rodzicami na
temat skutków wagarowania.
Stworzenie grup pomocy
koleżeńskiej w nauce
uczniom mającym trudności.
Stosowanie aktywizujących
metod pracy z uczniami.
Oficjalne nagradzanie tych
uczniów, którzy nie
opuszczają zajęć lekcyjnych.
Zorganizowanie właściwej
opieki w czasie dowozu
uczniów.
Organizowanie różnych form
spędzania pierwszego dnia
wiosny
Młody
człowiek
w sposób
konstrukty
wny
rozwiązuje
problemy
życiowe.
Przeprowadzenie cyklu
spotkań z psychologiem,
terapeutą w celu przekazania
uczniom wiedzy na temat:
Sposobów niwelowania
Uświadomienie wysokiego poziomu lęku i
prawa do
niepokoju,
posiadania i
Słabej odporności na
wyrażania
frustrację,
własnego
Wzmacniania niskiej
Kształtowa- Umiejętzdania;
samooceny,
nie
ność
Zwiększania kontroli
osobowości dokonywa- Prawa do
wewnętrznej zachowania.
optymistycz nia
prywatności,
Prowadzenie godzin
-nej
trafnych
niezależności i wychowawczych na temat
wyborów
odnoszenia
dojrzewania emocjonalnego i
w sytuacji sukcesu.
społecznego oraz
zagrożenia.
umiejętności wyznaczania
realistycznych oczekiwań
wobec siebie i otoczenia.
12
kontrola
stanu
technicznego
mienia
dostępne
-go
uczniom
na
bieżąco
Uczniowie
umieją
podejmować
decyzje
i przyjmować
ich skutki;
Uczniowie
potrafią
podejmować
właściwe
decyzje i
dokonywać
słusznych
wyborów;
Uczniowie
chętnie
uczęszczają na
zajęcia
lekcyjne.
Wychowawcy
na
bieżąco
pedagog
nauczyciele
dyrektor
ankiety
obserwacja
zeszyt
uwag
wych.
policja
Potrafią podjąć
próbę
konstruktywnego
rozwiązywania
problemów;
Wywiad
dyrekcja
Uczniowie
potrafią
podejmować
właściwe
decyzje i
dokonywać
słusznych
wyborów;
Uczniowie
prezentują
nauczyciele
pracownicy
szkoły
pedagog
specjaliści, psycholog
Obserwa
-cja
rozmowy
Uczeń jest
asertywny.
Wpływ
mediów na
osobowość
młodego
człowieka
Przeciwdziałanie
wizerunkowi
Nieulega- dziewczyny,
nie presji
której wartość
grup
zależy od
rówieśnistopnia
czych oraz zainteresowania
mediów
wykazywanego
przez chłopców
Szanowa- (samoponiżanie
nie własnej się)
osoby i
uczuć
Zapoznanie
uczniów z
podstawowymi
technikami
niwelowania
stresu.
Psychodramy
Dyskusje klasowe
Rozwiązywanie problemów
w grupach
Warsztaty
Gazetki , konkursy.
Indywidualne rozmowy i
zajęcia z uczniami, którzy
mają problemy
osobowościowe.
optymistyczną
osobowość.
Pozytywne
doświadcze
nie
audiowizua
lne.
Popularyzacja filmów,
programów telewizyjnych,
przedstawień teatralnych,
słuchanie programów
radiowych prezentujących
pozytywne wartości.
Organizowanie wycieczek do
teatru, kina muzeum, radia,
telewizji.
Organizowanie spotkań z
ludźmi teatru, kina, twórcami
kultury, dziennikarzami.
Stosowanie na zajęciach
lekcyjnych aktywizujących
metod i form realizacji celów
kształcenia, rozwijających u
uczniów twórcze postawy
(przeżywanie, samodzielne
myślenie, motywacja
działania, kreatywność).
Przedstawianie,
inscenizowanie,
symulowanie określonych
sytuacji, zachowań, postaw,
czyli zabawa w odgadywanie
intencji (nauczycieli,
rodziców, rówieśników,
domu, szkoły, Kościoła).
Pogadanka (pokaz, film) na
temat fizycznych i
psychicznych konsekwencji
uzależnienia od telewizora,
komputera, itp.
Inscenizacje, dramy, gry
dydaktyczne z
Uczniowie
potrafią
odczytać
wartości i
przesłania w
różnych
wytworach
kultury.
Krytyczny
odbiór
informacji i
wytworów
kultury
masowej.
Wyrobienie
u uczniów
odpowiedniego
doświadczenia
audiowizualnego.
Kształtowanie
u uczniów
umiejętności
segregowania
i krytycznego
odbioru
informacji oraz
wytworów
masowej
kultury.
Przeciwdziałanie ujemnym
wpływom
masowego
przekazu
audiowizualnego (bierny
odbiór,
telegapiostwo,
narzucanie
poglądów,
gustów
estetycznych,
deprawacja
moralna).
13
Uczniowie są
świadomi
mechanizmów
oddziaływania
mediów na
świadomość
odbiorców
Uczniowie
potrafią
dostrzec
elementy
manipulacji w
odbieranym
przekazie
obserwacja
Na
bieżąco
Nauczyciele
Wychowawcy
ankieta
zastosowaniem przykładów
manipulacji występujących w
reklamach, w formach
akwizycji, dyskusjach
politycznych (mechanizmy
oddziaływania mediów).
Prezentowanie na godzinach
wychowawczych
popularnych wśród uczniów
form spędzania wolnego
czasu (dyskusje),
Organizowanie spotkań ze
znanymi w gminie
działaczami sportu, kultury
oraz sportowcami, zespołami
muzycznymi itp.
Organizowanie
międzygimnazjalnych
rozgrywek sportowych,
konkursów, festynów,
pokazów.
Silna więź
emocjonalna z
rodzicami.
Wspieranie
czynników
pozytywnych
Dyskusje i rozmowy na
godzinach wychowawczych
na ww. tematy.
Rekolekcje wielkopostne –
udział całej społeczności
szkolnej.
Zainteresowanie
nauką
szkolną.
Poszanowa
nie tradycji
religijnych,
wartości i
autorytetów
społecznych.
Tradycje szkolne oparte na
tradycjach religijnych i
narodowych.
Uświadomienie
uczniom wagi
roli rodziny w
życiu młodego
człowieka.
Organizowanie imprez
klasowych i szkolnych z
aktywnym udziałem ogółu
rodziców.
Preferowanie
pozytywnych
twórczych
postaw w
zdobywaniu
wiedzy i
umiejętności.
Nagradzanie publiczne
uczniów osiągających
wysokie wyniki w nauce.
Kształtowanie
postawy
świadomego
kultywowania
tradycji
religijnych i
społecznych.
Organizowanie
różnorodnych konkursów
przedmiotowych i
tematycznych.
Stosowanie nowoczesnych
metod nauczania w celu
zainteresowania młodzieży
zajęciami lekcyjnymi.
Prowadzenie różnych zajęć
pozalekcyjnych, kół
zainteresowań.
14
Uczniowie
potrafią
dostrzec
wartość
różnych
sposobów
spędzania
wolnego czasu
korzystnych dla
młodego
człowieka.
Uaktywnienie
sportowe
uczniów.
Uczniowie dążą
do zachowania
więzi
emocjonalnej z
rodziną.
Uczniowie są
zainteresowani
nauką szkolną.
U. szanują
prawa, normy,
wartości i
autorytety
społeczne.
Obserwa
-cje
Na
bieżąco
Wychowawcy
Nauczyciele
Ksiądz
kronika
szkoły
VII
Działania ukierunkowane na zdiagnozowane problemy dotyczące poszczególnych
podmiotów profilaktyki
RODZICE
Cele szczegółowe podejmowanych działań:
o
podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców (grupy wsparcia),
o
współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych,
o
współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów klasowych i szkolnych,
o
pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka.
15
RODZICE
Zagadnienie
Cel ogólny/
standard
Negatywne
nastawienie
do zawodu
nauczyciela
Szkoła w
sposób
partnerski
współpracuje
z rodzicami
Zadanie
Nawiązanie
rzetelnej
współpracy
nauczycieli i
rodziców.
Doskonalenie
form wymiany
doświadczeń;
Wzbogacenie
wiedzy o
zawodzie
nauczycielskim
Niewłaściwe
zachowania
rodziców
w
środowisku
rodzinnym
(przemoc,
alkoholizm,
brak
zainteresowania
dzieckiem,
eurosieroctwo)
Zmniejszenie
zachowania
niewłasciwego poprzez
uświadamianie i
informowanie;
Współpraca
ze
specjalistami
w zakresie
działań
profilaktycznych
Uświadomienie
rodzicom
znaczenia dobrze
funkcjonującej
rodziny dla
prawidłowego
rozwoju dziecka.
Uświadomienie
rodzinnych
uwarunkowań
zachowań
ryzykownych
młodzieży (np.
nadużywanie
alkoholu,
wczesna
aktywność
seksualna,
używanie
narkotyków,
zachowania
agresywne,
cyberprzemoc).
Pokazanie
możliwości
uzyskania
pomocy w
sytuacji
zagrożenia.
Sposoby realizacji
Spotkania integracyjne
nauczycieli i rodziców;
Zorganizowanie Dnia
Rodziny, np. mecz piłki
nożnej ojców i synów;
Cele
operacyjne/
kryteria
sukcesu
Wszystkie
informacje o
pracy
nauczyciela
przekazywane
są rzetelnie;
Zorganizowanie Dnia
Otwartego szkoły.
Prowadzenie lekcji
otwartych z udziałem
rodziców.
Włączenie rodziców w
opracowywanie
podstawowych
dokumentów szkoły.
Organizowanie imprez
klasowych i szkolnych z
udziałem rodziców.
Bieżący
kontakt z
rodzicami;
Opracowanie,
przeprowadzenie i
zanalizowanie ankiet
dotyczących środowisk
rodzinnych w celu
wychwycenia
najważniejszych
problemów;
Bieżący
kontakt
z rodzicami;
Spotkania z ciekawymi
ludźmi, autorytetami w
profilaktyce;
Profilaktyczne rozmowy;
Prelekcje;
Rekolekcje;
Lekcje otwarte
Metody dramy – tematyka
profilaktyczna
16
Termin
Odpowiedzialni
nauczyciele
Sposoby
ewaluacji
ankiety
obserwacja
wychowawcy
na
bieżąco
pedagog
Zintegrowanie
się nauczycieli
i rodziców;
Pozytywne
na
myślenie o
bieżąco
sobie i świecie;
Wychowaw- obserwacja
cy
wywiad
środowisko
nauczyciele wy
pedagog
Rodzice
prezentują
właściwe
postawy
rodzicielskie;
Pełna
świadomość
rodziców o
odpowiedzialn
ości za
wychowanie
dzieci oraz
współodpowie
dzialność za
ich edukację;
indywidualne rozmowy
pielęgniarka ankiety
ksiądz
Izolacja
rodziców –
niechęć
przyjmowania pomocy
Współpraca z
instytucjami
pomocy
społecznej i
psychologicz
nej;
Zachęcenie
rodziców do
szukania pomocy
w trudnych
sytuacjach
rodzinnych.
Współpraca szkoły z
GOPS celem udzielania
pomocy materialnej
uczniom z rodzi
najuboższych;
Rodzice
wiedzą, gdzie
szukać
pomocy i
rozumieją jej
sens.
Współpraca z Caritasem;
Nieprawidło
-we relacje
rodzicdziecko
Zrozumienie
sensu
udzielanej
pomocy;
Współpraca z Poradnią
Psychologiczno Pedagogiczną
Współpraca z
rodzicamiaktywny
udział w
życiu szkoły;
Wizyty wychowawców
w domach celem
rozpoznania sytuacji,
podjęcie właściwych
działań;
Uświadomienie
rodzicom
konieczności
nawiązania i
podtrzymywania
silnej więzi
Zainteresowa emocjonalnej z
-nie
dziećmi jako
problemami podstawy
dziecka w
prawidłowego
domu i
rozwoju młodego
szkole;
człowieka.
Dostosowanie ambicji
do zdolności
dziecka;
Umiejętne
rozwiązywanie
problemów
wychowawczych
Rodzice a
zachowania
ryzykowne
uczniów
Rodzice na
bieżąco
informowani
o zachowaniu
uczniów i ich
problemach.
Rodzice
współuczestniczą w
sposób
konstruktywny w
rozwiązywaniu ww.
problemów.
Rodzice starają
się
rozwiązywać
własne
problemy,
mając na
uwadze dobro
dziecka.
Rodzice znają
potrzeby i
możliwości
dziecka;
pedagog
na
bieżąco
nauczyciele
obserwacja
wychowawcy
specjaliści z
zewnątrz
ankiety
Opracowanie
wspólnie z
rodzicami metod
współpracy w
zakresie
profilaktyki.
Zapoznanie rodziców
podczas zebrań z
głównymi problemami
zdrowotnymi uczniów.
Częste informowanie
rodziców o stanie czystości
uczniów.
Zachęcanie rodziców do
skłonienia dzieci, by
regularnie spożywały
drugie śniadania na terenie
szkoły.
Rozmowy z lekarzem na
temat aktywnego
wypoczynku na świeżym
powietrzu.
17
analiza
dokumentacji
wywiad
pedagog
obserwacja
nauczyciele
ankiety
Skuteczna
wychowawSpotkania ze specjalistami; komunikacja
cy
rodzic –
na
Doskonalenie umiejętności dziecko czyli
bieżąco
porozumiewania się z
wzajemnie się
dzieckiem (sposoby
rozumiemy;
rozwiązywania
konfliktów);
Uświadamiani
Określenie
e rodzicom,
nieprawidłowych
żeby
relacji, np. brak
rozmawiali,
kontroli
mieli kontakt z
rodzicielskiej
dzieckiem,
bądź zbytni rygor
informowali
szkołę o
problemach i
sukcesach
dzieci.
Przekazywanie
rodzicom na
bieżąco
podstawowych
wiadomości na
temat możliwych
zachowań
ryzykownych
młodzieży.
wywiad
Bieżący
Nauczyciele
konstruktywny
Wychowawkontakt
na cy
rodziców z
bieżąco Pedagog
dzieckiem i
Dyrektor
szkołą.
Specjaliści z
zewnątrz
Dziecko może
liczyć na
pomoc ze
strony
rodziców.
Pełne
porozumienie i
warsztaty
zebrania
wywiadowcze
indywidualne rozmowy
Wspólne
rozwiązywanie na
bieżąco
problemów
wynikających z
zachowań
ryzykownych
uczniów.
Przeprowadzanie godzin
wychowawczych z
udziałem rodziców na
temat agresji, asertywności,
tolerancji itp.
Organizowanie spotkań
integracyjnych uczniów z
rodzicami (wycieczki,
dyskoteki, festyny itp.)
Popularyzacja wiedzy
dotyczącej uzależnień
młodzieży.
Uświadomienie
konieczności wczesnego
zapobiegania trudnym
sytuacjom na płaszczyźnie
dziecko – rodzic.
Organizowanie prelekcji,
warsztatów,
indywidualnych rozmów
na ww. tematy.
Gazetki informacyjne.
Plakaty.
Broszury
18
współdziałanie
nauczycieli i
rodziców.
Możliwość
uzyskania
szybkiej
pomocy w
specjalistyczne
j instytucji.
VIII
Działania ukierunkowane na zdiagnozowane problemy dotyczące poszczególnych
podmiotów profilaktyki
NAUCZYCIELE
Cele szczegółowe podejmowanych działań:
o
prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli i innych pracowników szkoły,
o
podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli,
o
rozwijanie umiejętności dobrej współpracy nauczyciele – rodzice,
o
wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli (i innych pracowników szkoły) wobec
nieprawidłowych zachowań uczniów.
19
NAUCZYCIELE
Zagadnienie
Cel ogólny/
standard
Kwalifikacje kadry w
zakresie
profilaktyki
Bogate
doświadczenie
pedagogiczne grona
pedagogicznego;
Szeroka
wiedza i
umiejętności
z zakresu
profilaktyki
Zadanie
Sposoby realizacji
Organizowanie różnych
form
szkolenia;
Udział nauczycieli w
zewnętrznych formach
doskonalenia w zakresie
profilaktyki;
Doskonalenie Szkolenia, warsztaty w
form
ramach WDN-u;
wymiany
doświadczeń; Funkcjonowanie grupy
wsparcia i Szkolnego
Wypracowa- Centrum Informacji;
nie nawyku
dzielenia się Funkcjonowanie Banku
informacją na Materiałów
temat życia
Dydaktycznych;
szkoły
Prowadzenie zajęć
otwartych;
Gromadzenie literatury
specjalistycznej;
Cele operacyjne/
kryteria sukcesu
Termin
Wszyscy nauczyciele
posiadają
przygotowanie do
prowadzenia
profilaktyki pierwszorzędowej;
Nauczyciele w
efektywny sposób
prowadzą działania
profilaktyczne;
Odpowiedzialni
Sposoby
ewaluacji
Nauczycie- Zaświadcz
le
e-nia
dyrektor
karty
samooceny
edukatorzy
na
bieżąco
ankiety
liderzy
grup
Nauczyciele mają łatwy
dostęp do materiałów
dydaktycznych i
literatury
specjalistycznej;
obserwacja
na bieżąco
i na
zakończenie cyklu
edukacyjne
-go
Nauczyciele podejmują
konsekwentne, jednolite
działania wychowawcze
i profilaktyczne;
Bieżący kontakt
pedagoga i nauczycieli z
rodzicami;
Pedagog w pełni
przygotowany do
realizacji zadań z
zakresu profilaktyki
i terapii pedagogicznej;
Specjaliści
w zakresie
diagnozy i
terapii
psychologicznopedagogicz
nej
Stanowisko
pedagoga
szkolnego
Pedagog
szkolny doskonalenie
umiejętności
w zakresie
profilaktyki;
Doskonalenie zawodowe Pełna wiedza na temat
specjalistów w zakresie grup ryzyka w
profilaktyki (pedagog);
gimnazjum;
hospitacja
obserwacja
Prowadzenie badań w
Ścisła
środowisku
współpraca z
edukacyjnym
instytucjami Diagnozowa- gimnazjum z
specjalistycz. nie zachowań wykorzystaniem
ryzykownych różnorodnych technik
uczniów
i narzędzi diagnozy;
gimnazjum;
Opracowywanie i
Prowadzenie realizacja strategii
warsztatów
interwencyjnych w
terapeutycz- grupie podwyższonego
20
Stosowanie właściwych
strategii
profilaktycznych;
Bieżące niwelowanie
ryzykownych zachowań
młodzieży;
Dyżury pedagoga
szkolnego:
indywidualne rozmowy
z uczniami
ankiety
pedagog
analiza
dokumenta
-cji
psycholog
rozmowy z
podmiota-
na
bieżąco
nych dla
uczniów,
nauczycieli i
rodziców;
ryzyka;
Wspieranie nauczycieli
poprzez prowadzenie
warsztatów z zakresu
profilaktyki;
Prowadzenie
indywidualnych i
grupowych zajęć z
uczniami;
Wszyscy
Pozytywne nauczyciele
wzorce
są wzorem,
prezentowa- przykładem
ne przez
dla
kadrę
młodzieży pedagogicz- „ Verba
ną
docent
exempla,
trahunt”
Wspieranie i
propagowanie
pozytywnych
zachowań
nauczycieli
(integracja,
motywacja,
aktywność
społeczna,
zdrowy tryb
życia);
Zakaz palenia tytoniu
i picia alkoholu na
terenie szkoły;
Popieranie aktywności
społecznej (prowadzenie
bezpłatnych zajęć
pozalekcyjnych, praca
na rzecz środowiska
lokalnego);
Wspieranie pozytywnej
motywacji do działań
profilaktycznych;
Działania integrujące
grono pedagogiczne;
21
podejmującymi
zachowania ryzykowne,
konsultacje dla
rodziców (godz.
popołudniowe)
specjaliści
zewnętrzni
mi
środowiska
edukacyjne
go
dyrektor
obserwacja
Pełna współpraca
pedagoga
z nauczycielami;
Nieużywanie tytoniu i
alkoholu przez grono
pedagogiczne i
pracowników obsługi;
Zintegrowane grono;
Wspólne jednolite i
konsekwentne działania
nauczycieli w zakresie
profilaktyki;
nauczyciena
le
bieżąco
ankiety
analiza
dokumenpracownicy tów
obsługi
IX
Ewaluacja programu
Na bieżąco jest dokonywana ewaluacja poszczególnych zadań programu profilaktyki przez osoby
odpowiedzialne za realizację danego zadania. Ogólnej ewaluacji na podstawie zebranych materiałów
dokonuje pedagog szkolny na zakończenie roku szkolnego. Wyniki przedstawia w formie sprawozdania
z realizacji szkolnego programu profilaktyki na posiedzeniach Rady Pedagogicznej.
__________________________________________________________________
Instytucje wspierające działania szkoły w zakresie profilaktyki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Dębicy,
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brzostku,
Fundusz Antyalkoholowy (Urząd Miasta),
Komisariat Policji w Brzostku,
Powiatowa Komenda Policji w Dębicy,
Parafia Rzymskokatolicka w Brzostku,
Caritas przy Parafii Brzostek,
Centrum Czytelnictwa i Sportu w Brzostku,
Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Dębicy.
22