Zapalenie wątroby a zakażenie HIV

HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page III
Zapalenie wątroby
a zakażenie HIV
Pod redakcją
Stefana Maussa, Jürgena K. Rockstroha, Hansa Jägera
Wydanie pierwsze polskie
pod redakcją Krzysztofa Simona
Współautorzy
Berg, T.
Caselmann, W.H.
Cornberg, M.
Endress, A.-S.
Fätkenheuer, G.
Fischer, H.P.
Hopf, U.
Manns, M.P.
Mauss, St.
Meisel, H.
Niederau, C.
Rabe, C.
Reichel, C.
Rockstroh, J.K.
Roggendorf, M.
Roß, R.St.
Sarrazin, U.
Spengler, U.
Wedemeyer, H.
Zeuzem, St.
64 ilustracje
34 tabele
Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner
Wrocław
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page IX
IX
Spis treści
1
Epidemiologia zapalenia
wątroby typu C i problem infekcji
szpitalnych przenoszonych przez
zakażony personel medyczny ......... 1
R.S. Ross, M. Roggendorf
Wstęp ................................................. 1
Epidemiologia infekcji HCV ................ 1
Przenoszenie HCV przez zakażony
personel medyczny ............................ 3
Podsumowanie ................................... 6
Piśmiennictwo .................................... 7
2
Hepatitis C – immunopatogeneza 10
U. Spengler
Rola układu immunologicznego
w zapaleniu wątroby typu C ............ 10
Wrodzona odporność ....................... 11
Odpowiedź humoralna
w przewlekłym wirusowym
zapaleniu wątroby typu C ................ 11
Rola cytotoksycznych limfocytów T
o fenotypie CD8(+) w odpowiedzi
immunologicznej przeciwko
wirusowi przewlekłego zapalenia
wątroby typu C ................................. 14
Przeciwwirusowa odpowiedź
immunologiczna pomocniczych
limfocytów T o fenotypie CD4(+)
w zapaleniu wątroby ........................ 15
Rekrutacja limfocytów T w wątrobie 18
Przypuszczalne mechanizmy
przetrwania wirusa .......................... 19
Piśmiennictwo .................................. 19
3
Przebieg naturalny zapalenia
wątroby typu C ............................ 25
H. Meisel, A.-S. Endres
Wirus zapalenia wątroby typu C .......25
Ostre zapalenie wątroby ...................26
Przewlekłe zapalenie wątroby ..........27
Następstwa przewlekłego
zakażenia wirusem HCV ................... 28
Przebieg naturalny zakażenia HCV
na przykładzie grupy młodych
kobiet (własne dane) ........................ 30
Podsumowanie ................................. 35
Piśmiennictwo .................................. 37
4
Wirusowe zapalenie wątroby
typu C – standardy terapii 2001 ..
H. Wedemeyer, M. Cornberg,
M.P. Manns
Kiedy konieczne jest leczenie
wirusowego zapalenia wątroby
typu C? .............................................
Cele terapii .......................................
Dotychczasowe standardy
postępowania ...................................
Terapia przewlekłego zapalenia
wątroby typu C z zastosowaniem
interferonu pegylowanego ...............
Konsensus interferon .......................
Działania niepożądane .....................
Wciąż aktualne pytania – leczenie
wirusowego zapalenia wątroby
typu C w problematycznej grupie
pacjentów .........................................
40
40
41
41
43
47
48
49
HIVdokg.qxd
X
50-02-13
19:27
Page X
Spis treści
Leczenie ostrego zapalenia wątroby
typu C ...............................................
Pozostałe opcje terapeutyczne,
będące w fazie badań .......................
Podsumowanie .................................
Piśmiennictwo ..................................
Współistnienie zakażenia wirusem
HIV i HCV – aktualny stan wiedzy
J.K. Rockstroh
Wstęp ...............................................
Przebieg naturalny wirusowego
zapalenia wątroby typu C
z jednoczesną infekcją HIV ..............
Przebieg infekcji HIV u pacjentów
zakażonych HCV ...............................
Rokowanie dotyczące wirusowego
zapalenia wątroby typu C
w przypadku współistnienia
zakażenia HIV ...................................
Opcje terapeutyczne ........................
Wnioski ............................................
Piśmiennictwo ..................................
52
52
54
54
5
59
59
60
61
62
63
68
68
6
Postępowanie w marskości
wątroby ...................................... 71
C. Rabe, H.P. Fischer,
W.H. Caselmann
Definicja marskości wątroby ............ 71
Wykluczenie przyczyn marskości
nadających się do leczenia podstawą
postępowania terapeutycznego ....... 71
Patofizjologiczne konsekwencje
marskości ......................................... 73
Postępowanie w przypadku
wystąpienia powikłań marskości ...... 73
Podsumowanie ................................. 80
Piśmiennictwo .................................. 80
Zastosowanie interferonu α
w terapii zakażenia HIV ...............
G. Fätkenheuer
Wstęp ................................................
Przeciwwirusowe i immunologiczne
działanie interferonu α ....................
Zastosowanie interferonu α
w leczeniu mięsaka Kaposiego ........
7
Zastosowanie interferonu α
w terapii antyretrowirusowej ........... 85
Podsumowanie ................................. 88
Piśmiennictwo .................................. 90
8
Zapalenie wątroby typu B
– terapia standardowa
i perspektywy ............................. 91
U. Hopf, T. Berg
Wstęp ............................................... 91
Naturalny przebieg zakażenia HBV ... 91
Ostre zapalenie wątroby typu B ....... 92
Wskazania do terapii
przeciwwirusowej w przewlekłym
wirusowym zapaleniu wątroby
typu B ............................................... 92
Leczenie przewlekłego zapalenia
wątroby typu B ................................. 93
Aktualne zalecenia terapeutyczne
w przewlekłym zapaleniu wątroby
typu B ............................................... 96
Problematyczne przypadki
przewlekłego zapalenia wątroby
typu B ............................................... 98
Podsumowanie ............................... 100
Piśmiennictwo ................................ 101
9
Zapalenie wątroby typu B
i współzakażenie HIV – terapia
antyretrowirusowa .....................
St. Mauss
Wstęp .............................................
Hepatotoksyczność terapii
antyretrowirusowej i przewlekłe
zapalenie wątroby typu B ..............
Leczenie przewlekłego zapalenia
wątroby typu B w przypadku
współzakażenia HIV .......................
Podsumowanie ...............................
Piśmiennictwo ................................
103
103
103
104
107
108
83
83
83
84
10 Terapia eksperymentalna
w przewlekłym zapaleniu
wątroby typu C ......................... 111
U. Sarrazin, C. Sarrazin,
St. Zeuzem
Wstęp ............................................. 111
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page XI
Spis treści
Biologia molekularna
i immunobiologia HCV ...................
Terapia standardowa zapalenia
wątroby typu C ...............................
Cytokiny .........................................
Substancje immunomodulacyjne ...
Szczepionki ....................................
Hiperimmunoglobuliny ..................
Amantadyna i rymantadyna ...........
Specyficzne inhibitory
enzymatyczne .................................
Specyficzne substancje skierowane
przeciw wirusowemu RNA .............
Piśmiennictwo ................................
11
113
117
120
122
124
126
127
127
128
132
Schorzenia metaboliczne wątroby:
NASH, hemochromatoza i choroba
Wilsona .................................... 138
C. Niederau
Wstęp ............................................. 138
NASH (niealkoholowe
stłuszczeniowe zapalenie
wątroby) .........................................
Hemochromatoza ...........................
Choroba Wilsona ............................
Piśmiennictwo ................................
XI
138
144
150
156
12 Hepatotoksyczność terapii
antyretrowirusowej – przyczyny
i mechanizmy ............................ 160
C. Reichel
Wstęp ............................................. 160
Rozpoznanie i epidemiologia ........ 160
Inhibitory proteazy ........................ 162
Nukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy ................ 164
Nienukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy ................ 166
Podsumowanie ............................... 168
Piśmiennictwo ................................ 168
Skorowidz ........................................ 170
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 170
170
Skorowidz
A
abetalipoproteinemia 139
acetylocysteina 78
ADCC 13
Adefovir 96, 100, 101, 106–107
adenozylometionina 79
AFP 79
AIDS 60, 61, 83
– wiremia 68, 85, 86, 88
Albuferon 112, 120
AMA 72
amantadyna 53, 112, 127
aminotransferazy, aktywność prawidłowa
27, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 41, 49, 50,
66, 68, 91, 93, 94, 96, 101, 121, 123,
143, 168
– – zwiększona 26, 27, 29, 30, 31, 32,
35, 37, 41, 44, 60, 65, 84, 93, 94, 101,
103, 107, 138, 141, 161, 162, 164, 166
amiodaron 139, 140
amoniak 78
ANA 72
analogi nienukleozydowe 104, 160,
161, 166–168
– nukleotydowe 106, 108
– nukleozydowe 65, 85–87, 89, 92,
94, 96, 100, 101, 104, 105, 106,
108, 160, 161, 164–166
anergia limfocytów T 52
– c 30, 33, 34, 36
– E2 11, 13, 35, 36, 125
–
–
–
–
HBc 72, 91, 103
HBe 93, 95, 96, 97, 101, 107
HBs 93, 98, 99, 103
HCV 2, 4, 6, 11–14, 27, 30, 31, 32,
33, 36, 54, 63, 65, 72
– HDV 72
– HVR1 34, 35
– NS 30, 33, 34, 36
antygen c 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34,
35, 36, 113, 125
– HBe 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99,
101, 105
– HBs 50, 72, 91, 92, 93, 98, 99, 124
– p24 84, 85, 86
α-1-antytrypsyna, niedobór 79, 138
artropatia 13, 146, 148, 150
ASH 141, 142
ASMA 28
asparaginian ornityny 78
autoprzeciwciała 1, 28, 72
AZT 65
azydotymidyna 65
B
Behçeta choroba 28
betaina 143
białko HCV c 13, 16, 19, 25, 30, 33,
34, 35, 36, 113, 114, 125
– – E2 11, 13, 19, 25, 35, 36, 113,
114, 115, 116, 125, 126, 162
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 171
Skorowidz
– – M2 127
– – niestrukturalne 13, 16, 19, 25, 30,
33, 34, 35, 36, 115–116, 128
– – NS5A 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34,
35, 36, 115–116, 128
– – rdzenia 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34,
35, 36, 113, 114, 125
– – strukturalne 114–115
– HFE 145
bilans sodowy 76, 77
biopsja wątroby 40, 41, 49, 51, 52,
71, 72, 93, 94, 101, 121, 139, 141,
142, 143, 146–147, 148, 153
bioreaktory z hepatocytami 92
C
CCR5, receptor 18
CD81 13, 25
Ceplene 112, 122
ceruloplazmina 72
– stężenie w surowicy 152–153
chemoembolizacja dotętnicza 79
chemokiny 18
Childa-Pugha skala 76, 97, 98, 99,
101, 107
chłoniak z komórek B 14
cholestaza 72, 79
cholestyramina 79
chondrokalcynoza 146
choroba autoimmunologiczna 41, 48
– Behçeta 28
– metaboliczna wątroby 138–159
– psychiczna 41, 48
– wieńcowa niestabilna 41, 51
– Wilsona 72, 138, 139, 150–156
CIFN 47–48
Civacir 112
CLL 28
Clofibrat 143
core antigen 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34,
35, 36, 113, 114, 125
– protein 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34,
35, 36, 113, 114, 125
CpG-oligonukleotyd 123–124
cukrzyca 146, 148, 150
171
– typu 2 138, 139, 140, 141, 142
CXCR3, receptor 18
CXR3, receptor 18
cytokiny 11, 14, 27, 54, 111,
120–122, 140
– immunostymulujące 15, 17
– pegylowane 43
– typu 1 16
– typu 2 16
cytopatyczność HCV 10
cytotoksyczność limfocytów T 10,
14–15, 16, 18, 84, 94
– monocytów 12
– naturalna 11
– NK 12
– zależna od przeciwciał 13
czynnik martwicy nowotworów 14,
27, 140
– reumatoidalny 28
– transformujący wzrostu β 140
D
D4T 65, 104, 165
DAPD 106, 107
ddC 86, 87
deferoksamina 149
dekompensacja funkcji wątroby 27,
28, 29, 41, 97, 142
dermotoksyczność d-penicylaminy 154
dializa albuminowa 78
DNA-HBV 91, 93, 94, 95, 98, 100, 101,
105, 106, 107
dwuhydrochlorek histaminy 52, 112,
122
dyskineza 151
dyzartria 151
E
Efavirenz 161, 162
emtrycytabina 106, 167
encefalopatia wątrobowa 75, 77,
78–79
Entecavir 96, 100, 106
HIVdokg.qxd
172
50-02-13
19:27
Page 172
Skorowidz
epitopy 15
ERCP 72
estrogeny 139
F
famcyklowir 95
Fas Ligand 14
fatty liver disease 138
ferroportyna 145
ferrytyna 72, 140, 146, 147, 148, 149
fibronektyna 29
FLD 138
L-FMAU 106
FTC 106, 167
furosemid 77
G
gammapatia monoklonalna 14
gemfibrozil 143
genom HCV, budowa 114
genotyp HCV 2, 6, 25
– – 1 42, 45, 46, 67, 68, 119, 122
– – 1b 29, 37, 115, 122, 126
– – 2 29, 46, 68
– – 3 46, 68
GGTP 138, 141, 144
glikogenozy 138
glikokortykosteroidy 139
glitazon 143, 144
glomerulonephritis membranoproliferativa
1, 13, 28
H
H RNAza 129-130
HAART 86, 88, 89, 160, 161, 162, 168
Haemopurifier 113
hammerhead-rybozym 130, 131
HAV 1, 127
HBcAg, przeciwciała 72, 91, 103
HBeAg 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101,
105
– przeciwciała 93, 95, 96, 97, 101,
107
HBIg 99, 101
HBsAg 50, 72, 91, 92, 93, 98, 99, 124
– przeciwciała 93, 98, 99, 103
HBV 1, 5, 26, 27, 29, 73, 91-102,
103–110
HBV/HCV 27, 50, 161
HBV/HDV 100, 101
HBV/HIV 103–110, 160
HCC 1, 10, 27, 28, 29, 41, 49, 51, 52,
59, 60, 61, 62, 68, 73, 79–80, 111,
146
HCIg 111, 112, 126–127
HCV 1, 6, 7, 10, 18, 19, 73, 104,
111–137, 162
– budowa 25–26, 113–117
– cytopatyczność 10
– drogi przenoszenia 2, 3, 26
– genotyp 2, 6, 25
– – 1 42, 45, 46, 67, 68, 119, 122
– – 1b 29, 37, 115, 122, 126
– – 2 29, 46, 68
– – 3 46, 68
– – jatrogenna 1, 3–6
– – okołoporodowa 3
– – przez infuzję immunoglobuliny
anty-D 27, 30, 35
– – szpitalna 1, 3–6
– – wertykalna 26
– – wskutek dożylnego stosowania
narkotyków 3, 7, 26, 30
– – zawodowa 2
– nosicielstwo bezobjawowe 32, 33,
35
– objawy niespecyficzne 26, 28
– – pozawątrobowe 1, 28, 37, 40, 100
– profilaktyka 5, 6, 7, 111, 127
– przeciwciała 2, 4, 6, 11–14, 27, 30,
31, 32, 33, 36, 54, 63, 65, 72
– quasi-gatunek 12, 25, 26, 114
– replikacja pozawątrobowa 19, 25,
114
– RNA 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35, 36,
41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65, 66,
68, 113, 121, 127, 128, 129, 130,
131
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 173
Skorowidz
– ryzyko transmisji 2, 59
– ucieczka immunologiczna 12, 13,
19, 26
– wiremia 42, 46, 47, 48, 52, 63, 66,
119, 123, 127
– zmienność genetyczna 1
HCV/HBV 27, 50, 161
HCV/HIV 10, 27, 50, 59–70, 160, 162,
167
HDV 97, 98, 99, 100
- przeciwciała 72
HE 2000 112, 124
hemoliza 48, 151, 152, 155
helikaza HCV 53, 111, 115, 128
– – inhibitor 112, 127–128
helioksantyna 112
hematuria 151
hemochromatoza 72, 79, 138, 140,
144–150
hemofilia 2, 59, 60, 61, 62, 63
hepatitis minimal 93
hepatomegalia 138, 141, 143
Hephaestyna 145
Heptazyme 131–132
HFE 145
HGV 50
hiperimmunoglobulina anty-HBV 99,
101
– anty-HCV 111, 112, 126–127
hiperinsulinemia 140
hiperlipoproteinemia 138, 139, 141,
163, 167
hipobetalipoproteinemia 139
hipogonadyzm wtórny 146, 150
histamina, dwuhydrochlorek 52, 112,
122
HIV 7, 10, 16, 19, 27, 50, 59–70,
83–90, 103–110, 160
– RNA 68, 85, 86, 87, 88, 89
– wiremia 68, 85, 86, 88
HIV/HBV 103–110, 160
HIV/HCV 10, 27, 50, 59–70, 160, 162,
167
human immunodeficiency virus 7, 10, 16,
19, 27, 50
HVR1 4, 34, 35, 115, 116, 125
– przeciwciała 34, 35
173
hybryda RNA/ODN 53–54, 129–130
hypervariable Region 1 4, 34, 35, 115,
116, 125
– – – przeciwciała 34, 35
I
IFNα 18, 37, 41, 42, 43, 44, 45, 46,
47, 51, 52, 53, 63, 64, 65, 66, 107,
117, 118, 119
– – doustny 112
– – działanie immunomodulacyjne
83–84
– – – przeciwnowotworowe 83
– – kryteria kwalifikacji do leczenia
41
– – – dyskwalifikacji z leczenia 41, 50,
92, 99, 100, 101, 105
– – leczenie HIV 83–90, 104
– – monoterapia 43–44, 45, 64, 66,
67, 89, 91, 93, 94, 96, 97, 98, 99,
100, 101
– β 18
– γ 11, 16, 27, 116, 121
– ω 112, 120
– konsensus 47–48, 117
– limfoblastoidalny 120
– mechanizm działania 11
– naturalny 120
– objawy uboczne leczenia 45,
48–49, 50, 66, 68, 120
– pegylowany 37, 43–47, 48, 49–52,
66, 67, 83, 87–88, 89, 96, 97, 107,
117, 118, 119, 120
– – monoterapia 43–44, 45, 64, 89,
96, 97
– uczulacz 52, 112, 122
immunobiologia HCV 113–117
immunoglobulina anty-D 27, 30, 35
– hiperimmunizowana anty-HBs 99,
101
– – anty-HCV 111, 112, 126–127
immunomodulator HE 2000 112, 124
– VML 600 112, 124
immunopatogeneza 10–24
immunoregulator 112
HIVdokg.qxd
174
50-02-13
19:27
Page 174
Skorowidz
immunostymulator ISS 112
immunoterapia 112
IMPDH, inhibitory 112, 122, 123
inhibitor fuzji 112
– helikazy HCV 112, 127–128
– IMPDH 112, 122, 123
– IRES 112, 129
– kinazy proteinowej 115
– odwrotnej transkryptazy nienukleozydowy 104, 160, 161, 166–168
– – – nukleotydowy 106, 108
– – – nukleozydowy 65, 85–87, 89,
92, 94, 96, 100, 101, 104, 105, 106,
108, 160, 161, 164–166
– polimerazy HBV 106
– – HCV 112, 118, 127, 128
– proteazy HCV 104, 111, 112, 113,
127, 128
– – HIV 104, 160, 161, 162, 163–164,
168
– RNA 129
innocent bystander 13
insulinooporność 138, 139, 140, 143,
144, 163
interferon α 18, 37, 41, 42, 43, 44,
45, 46, 47, 51, 52, 53, 63, 64, 65,
66, 107, 117, 118, 119
– – doustny 112
– – działanie immunomodulacyjne
83–84
– – – przeciwnowotworowe 83
– – kryteria kwalifikacji do leczenia 41
– – – dyskwalifikacji z leczenia 41, 50,
92, 99, 100, 101, 105
– – leczenie HIV 83–90, 104
– – monoterapia 43–44, 45, 64, 66,
67, 89, 91, 93, 94, 96, 97, 98, 99,
100, 101
– β 18
– γ 11, 16, 27, 116, 121
– ω 112, 120
– konsensus 47–48, 117
– limfoblastoidalny 120
– mechanizm działania 11
– naturalny 120
– objawy uboczne leczenia 45,
48–49, 50, 66, 68, 120
– pegylowany 37, 43–47, 48, 49–52,
66, 67, 83, 87–88, 89, 96, 97, 107,
117, 118, 119, 120
– – monoterapia 43–44, 45, 64, 89,
96, 97
– uczulacz 52, 112, 122
interleukina 11, 111
– 1 17
– 2 16, 116, 120–121
– 6 140
– 8 140
– 10 16, 17, 121
– 12 17, 54, 96, 101, 112, 121
IRES 114, 129, 130, 131
– inhibitor 112, 129
IRNA 129
Ishaka skala 40, 49, 51, 52
izoniazyd 139
K
KAAD 65–68
Kaisera-Fleischera pierścień 72, 151,
152, 155
Kaposiego mięsak 83, 84–85
kardiomopatia 146, 150
kawografia 72
kinaza proteinowa 11
– – inhibitor 115
kinetyka ferrytyny 147
– miedzi 152, 153
klasyfikacja Childa-Pugha 76, 97, 98,
99, 101, 107
klewudyna 106
koinfekcja 37
– HBV/HCV 27, 50, 161
– HBV/HDV 100, 101
– HBV/HIV 103–110, 160
– HCV/HBV 27, 50, 161
– HCV/HIV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– HIV/HBV 103–110, 160
– HIV/HCV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– – HGV 50
kolonoskopia 72
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 175
Skorowidz
komórka ß trzustki, przeładowanie
żelazem 146
– dendrytyczna 16, 17, 123
– gonadotropowa przysadki,
przeładowanie żelazem 146
– Ito 140
– prezentująca antygen 15, 17, 125
krew, upust 52, 148–149
krioglobulinemia mieszana 1
– typu 2 13, 28
krwiomocz 151
kwas moczowy, wzrost stężenia
w osoczu 48
– ursodeoksycholowy 52, 72–73, 79,
143
kwasica mleczanowa 165, 166
L
laktoferryna 112
laktuloza 78
lamiwudyna 91, 92, 93, 94–96, 97,
98, 99, 100, 101, 105, 106, 108, 165
– oporność HBV 96, 99, 100, 105,
106, 107
– – HIV 106
LCMV 52
leiszmanioza 16
leki antyretrowirusowe 10, 61, 62, 65,
73, 83, 86, 87
– – hepatotoksyczność 103–104,
160–168
– – oporność 89
– hepatotoksyczne 103–104, 139,
144, 160–168
– przeciwhistaminowe 79
leukopenia 41, 48
Levovorin 112, 122
limfocyt B 14, 16, 116
– – mutacja 14
– CD4(+) 10, 15–18, 27, 52, 54, 64,
66, 84, 85, 86, 87, 88, 104, 116,
126, 161
– – obniżona liczba 60, 66, 89
– CD8(+) 10, 14–15, 16, 18, 26, 27,
52, 54, 116, 126
175
– cytotoksyczny 10, 14–15, 16, 18,
84, 94
– NK 11, 12, 18, 47, 116, 117, 122,
123
– T, anergia 52
– – cytotoksyczny 10, 14–15, 16, 18,
84, 94
– – naiwny 15, 17, 18
– – pomocniczy 10, 15–18, 61, 65,
66, 68, 84
– – rekrutacja w wątrobie 18–19
– Th 10, 15-18, 61, 65, 66, 68, 84
– Th1 16, 17, 18, 61, 116, 121, 123,
124
– Th2 16, 17, 18, 61, 121
limfopenia 60
limfotoksyna 16
Lintona sonda 75
lipidol 79
lipidozy 138
lipodystrofia częściowa 139
– zespół 162–164
liszaj płaski 28
LKM 72
lymphadenopathia angioblastica 28
M
M2 127
makrofag 16, 116
– aktywacja 11, 121
– hamowanie 124
małopłytkowość 41, 48, 49, 60
MARS 78
marskość wątroby 1, 10, 15, 27, 28,
29, 30, 37, 40, 41, 49, 52, 59, 60,
68, 92, 97, 98, 99–100, 103, 107,
111, 141, 142, 144, 145, 147, 150,
151, 152
– – Childa-Pugha skala 76, 97, 98, 99,
101, 107
– – definicja 71
– – postępowanie 71–82, 101
– – zaawansowana 98–99, 101, 155
– – żółciowa 72–73, 153
Maxamine 52, 122
HIVdokg.qxd
176
50-02-13
19:27
Page 176
Skorowidz
mediatory apoptozy 14
metadon 50
metformina 143
miedź, kinetyka 152, 153
– przeładowanie 150–156
– radioaktywna, test 152, 153
– stężenie w moczu 152–153, 154
– – – surowicy 152–153
mięsak Kaposiego 83, 84–85
MIP 18
MMF 52, 123
monocyt, cytotoksyczność 12
monoterapia HBV famcyklowirem 95
– – IFNα 91, 93, 94, 96, 97, 98, 99,
100, 101, 107, 121–122
– – – pegylowanym 96, 97, 107
– – lamiwudyną 91, 92, 93, 94–96,
97, 98, 99, 100, 101, 105, 106, 108
– HCV amantadyną 127
– – IFNα 43–44, 45, 51, 64, 67, 89,
121–122, 127
– – – – objawy uboczne 45, 48–49,
50, 66, 68, 120
– – – pegylowanym 43–44, 45, 64, 89,
118, 120
– – Heptazyme 132
– – rymantadyną 127
– HIV IFNα 83–90, 104
– – – pegylowanym 88
– rybawiryną 118
motyw CpG 123–124
mutacja HBV 91, 93, 97, 101
– HCV 12, 13, 115
– limfocytów B 14
mutant HBV 91, 93, 97, 101
– – lamiwudynooporny 96, 99, 100,
105, 106, 107
– – pre-core 93, 97
– HCV 12, 13, 115
mykofenolat mofetylu 52, 123
naltrekson 79
narkomania 3, 7, 26, 30, 40, 50, 59,
61, 62
NASH 138–144
NC 113
nefrotoksyczność adefowiru 106–107
– d-penicylaminy 154
neomycyna 78
nerka, niewydolność krańcowa 41
– – ostra 76
– przeszczep 98, 100, 101
– toksyczność adefowiru 106–107
– – d-penicylaminy 154
– zapalenie kłębkowe błoniasto-rozplemowe 1, 13, 28
– – – przewlekłe 100, 101
neurotoksyczność deferoksaminy 149
neutropenia 84, 86, 89
newirapina 161, 162, 166, 167
niedobór α-1-antytrypsyny 79, 138
niedokrwistość 41, 48, 51, 66, 84,
149, 151
– hemolityczna 48, 151
NK 11, 12, 18, 47, 116, 117, 122, 123
NNRTI 104, 160, 161, 166–168
– nadwrażliwość 168
non-A/non-B hepatitis virus 1, 6
non-alcoholic fatty liver disease 138
– steatohepatitis 138–144
non-responder 37, 47, 48, 51, 93
nosicielstwo bezobjawowe HBV 92,
93
– – HCV 32, 33, 35
nowotwory złośliwe 41
NRTI 65, 85–87, 89, 92, 94, 96, 100,
101, 104, 105, 106, 108, 160, 161,
164–166
NS 13, 16, 19, 25, 30, 33, 34, 35, 36,
115–116, 128
– przeciwciała 30, 33, 34, 36
NV08 112
NVP 161, 162, 166
N
nadwaga 138, 139, 140, 141, 142
nadwrażliwość na NNRTI 168
NAFLD 138
O
objaw Raynauda 28
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 177
Skorowidz
– grypopodobne 48, 66
– w.z.w. typu B pozawątrobowe 100,
101
– – C niespecyficzne 26, 28
– – – pozawątrobowe 1, 28, 37, 40,
100
– – – skórno-śluzówkowe 28
odchudzanie ostre 139, 140, 143
ODN 124
– antysensowne 53–54, 111,
129–130
– hybryda z RNA 53–54, 111,
129–130
odporność adaptatywna 11
– w w.z.w. typu C, humoralna 11–14,
32–35, 54, 123, 126
– – – – komórkowa, limfocyty T
CD4(+) 10, 15–18, 27, 52, 54, 126
– – – – – – CD8(+) 10, 14-15, 16, 18,
26, 27, 52, 54
– wrodzona 11
odpowiedź humoralna w w.z.w. typu C
11–14, 32–35, 54, 123, 126
oktreotyd 79–80
oligonukleotydy antysensowne
53–54, 111, 129–130
– CpG 123–124
omniferon 112
ornityny asparaginian 78
otrzewna, zapalenie bakteryjne spontaniczne 75, 76, 78
P
p-ANCA 72
p24 antygen 84, 85, 86
paracenteza 77, 78
parestezje 28
PBC 72–73
PCR 26, 28, 31, 32, 41, 44, 63, 64, 65,
91
PEG-IFN 37, 43–47, 48, 49-52, 66, 67,
83, 87–88, 89, 96, 97, 107, 117,
118, 119, 120
– monoterapia 43–44, 45, 64, 96, 97
PEG Intron 43, 44
177
– Omniferon 112
PEI 79
d-penicylamina 151, 153, 154
pentoksyfilina 52
perheksylina 139, 140
PI 104, 160, 161, 162, 163–164, 168
pierścień Kaisera-Fleischera 72, 151,
152, 155
polimeraza HBV, inhibitor 106
– HCV 25, 53, 111, 114, 116, 128
– – inhibitor 112, 118, 127, 128
poliproteina HCV 113
polyarteriitis nodosa 1, 13, 28
porfiria skórna późna 1, 28
profilaktyka HCV 5, 6, 7
– – bierna 111
– reinfekcji przeszczepu przez HBV
99–100, 101
– – – – HCV 127
propofol 79
proteaza cysteinowa 115
– HCV 25, 53, 128
– – inhibitor 104, 111, 112, 113, 127,
128
– HIV, inhibitor 104, 160, 161, 162,
163–164, 168
– serynowa 115
protrombina 29
przeciwciała p-ANCA 72
– – c 30, 33, 34, 36
– – E2 11, 13, 35, 36, 125
– – HBc 72, 91, 103
– – HBe 93, 95, 96, 97, 101, 107
– – HBs 93, 99, 103
– – HCV 2, 4, 6, 11–14, 27, 30, 31, 32,
33, 36, 54, 63, 65, 72
– – HDV 72
– – HVR1 34, 35
– – NS 30, 33, 34, 36
– monoklonalne 112
– pegylowane 43
– przeciw interferonom rekombinowanym 120
– – mięśniom gładkim 28
– – mikrosomom tarczycy 28
– przeciwjądrowe 28
– przeciwkardiolipinowe 28
HIVdokg.qxd
178
50-02-13
19:27
Page 178
Skorowidz
– przeciwmitochondrialne 153
przenoszenie HCV 1, 2, 3–6, 7, 26,
27, 30, 35, 59
– HIV 1, 2, 3–6, 7, 26, 27, 30, 35, 59
przeszczep nerki 98, 100, 101
– wątroby 73, 77, 78, 79, 92, 96, 98,
99–100, 101, 111, 127, 144,
155–156
– – świńskiej 92
przetoka otrzewnowo-żylna 75, 76,
77–78
pseudocholinoesteraza 29
Q
RTV 104, 161, 163
rybawiryna 37, 41, 42, 44, 45, 46, 47,
52, 53, 63, 64, 65, 67, 111,
117–118, 122, 127
– działania teratogenne 48, 51
– L-izomer 112, 122
– kryteria kwalifikacji do leczenia 41
– – dyskwalifikacji z leczenia 41
– monoterapia 118
– objawy uboczne 48–49, 51, 66, 68
rybozym 54, 111, 112, 130–132
rymantadyna 127
rytonawir 104, 161, 163
ryzyko transmisji HCV 2, 59
– – HIV 59
quasi-gatunek HCV 12, 25, 26, 114
S
R
rak wątrobowokomórkowy 1, 10, 27,
28, 29, 41, 49, 51, 52, 59, 60, 61,
62, 68, 73, 79–80, 111, 146
RANTES 18
Raynauda objaw 28
reaktywacja zakażenia HBV 100, 103
receptor CCR5 18
– CD81 13, 25
– CXCR3 18
– CXR3 18
– cytokin pegylowany 43
– kostymulujący 15, 17
relapse patients 51
replikacja pozawątrobowa HCV 19,
25, 114
retinopatia 48
RF 28
RNA HCV 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35, 36,
41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65, 66,
68, 121, 127, 128, 129, 130, 131
– HIV 68, 85, 86, 87, 88, 89
– hybryda z ODN 53–54, 111,
129–130
RNA/ODN hybryda 53–54, 111,
129–130
RNAza H 129–130
Sengstakena sonda 75
serokonwersja HBV 93, 94, 95, 96, 97,
98, 103, 105, 107
– HIV 63, 104
– w w.z.w. typu C 31
Sjögrena zespół 1, 28
skala Childa-Pugha 76, 97, 98, 99,
101, 107
– Ishaka 40, 49, 51, 52
skóra, suchość 48
– wykwity 48, 166, 167
SLA 72
SMA 72
somatostatyna 75
sonda Lintona 75
– Sengstakena 75
spektroskopia MR 166
spektrum protonowe 166
spironolakton 77
SREBP 163
standardy terapii w.z.w. typu C 40–58,
111, 117-119, 120
stawudyna 65, 104, 165
stawy, zapalenie 13, 146, 148, 150
steroidoterapia 100, 101
sterol regulatory binding proteins 163
stwardnienie rzekome Westphala-Strümpelscha 151
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 179
Skorowidz
sustained response 41, 43, 44, 45, 46,
47, 48, 66
szczepionka HCV 111, 112, 124–126
Ś
179
– 2 cukrzycy 138, 139, 140, 141, 142
– – cytokin 16
– – krioglobulinemii 13, 28
– dziki HBV 91, 97, 107
tyroksyna, obniżenie stężenia osoczowego 28
tyrozynemia 139
śpiączka wątrobowa 78, 151
świąd skóry 28, 48, 79
U
T
TACE 79
tamoksyfen 139
tartar emetic 1
3TC 91, 92, 93, 94–96, 97, 98, 99,
100, 101, 105, 106, 165
– oporność HBV 96, 99, 100, 105,
106, 107
– – HIV 106
tenofowir 96, 100, 106, 107
terlipresyna 75, 78
termoablacja 79
test desferalowy 147
– genetyczny w hemochromatozie
146, 147, 148
– z miedzią radioaktywną 152, 153
tetracjomolybden amonowy 154
TGFβ 140
TIPS 75, 76, 77–78
TNF 14, 27, 140
transaminazy, aktywność prawidłowa
27, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 41, 49,
50, 66, 68, 91, 93, 94, 96, 101, 121,
123, 143, 168
– – zwiększona 26, 27, 29, 30, 31, 32,
35, 37, 41, 44, 60, 65, 84, 93, 94,
101, 103, 107, 138, 141, 161, 162,
164, 166
transferyna, wysycenie 72, 140, 145,
146, 148
trieny 154
troglitazon, hepatotoksyczność 144
trombocytopenia 151
tymozyna α 52, 111, 112, 121–122
typ 1 cytokin 16
ucieczka immunologiczna HCV 12, 13,
19
uczulacz interferonowy 52, 112, 122
V
Viramidin 122
VML 600 112, 124
VP 50406 128
VX-148 123
VX-497 123
VX-944 123
W
wasting 79
wątroba, biopsja 40, 41, 49, 51, 52,
71, 72, 93, 94, 101, 121, 139, 141,
142, 143, 146–147, 148, 153
– choroby metaboliczne 138–159
– encefalopatia 75, 77, 78–79
– marskość 1, 10, 15, 27, 28, 29, 30,
37, 40, 41, 49, 52, 59, 60, 68, 92,
97, 98, 99–100, 103, 107, 111, 141,
142, 144, 145, 147, 150, 151, 152
– – Childa-Pugha skala 76, 97, 98, 99,
101, 107
– – definicja 71
– – postępowanie 71–82, 101
– – zaawansowana 98–99, 101, 155
– – żółciowa 72–73, 153
– niewydolność 60, 142
– – ostra 100, 155
– powiększenie 138, 141, 143
HIVdokg.qxd
180
50-02-13
19:27
Page 180
Skorowidz
– przeszczep 73, 77, 78, 79, 92, 96,
98, 99–100, 101, 111, 127, 144,
155–156
– rak 1, 10, 27, 28, 29, 41, 49, 51,
52, 59, 60, 61, 62, 68, 73, 79–80,
111, 146
– regeneracja guzkowa 71, 72, 73
– stłuszczenie 138–144
– – związane z NRTI 165–166, 168
– – – – PI 163–164, 168
– transplantacja 73, 77, 78, 79, 92,
96, 98, 99–100, 101, 111, 127, 144,
155–156
– USG 71, 79, 142
– uszkodzenie ostre 160, 166, 168
– włóknienie 27, 29, 30, 37, 40, 41,
42, 49, 50, 51, 52, 71, 72, 73, 74,
91, 140, 141, 142, 146
– – stopień nasilenia 29, 40, 121
– zapalenie aktywne ciężkie 151
– – alkoholowe, obraz 138, 140
– – minimalne 93
– – niealkoholowe stłuszczeniowe
138–144
– – non-A/non-B 1
– – wirusowe A 1, 127
– – – B 1, 72, 79, 91–102, 111–137
– – – – lamiwudynooporne 96, 99,
100, 105, 106, 107
– – – – przewlekłe 54, 91, 92, 93,
103, 121
– – – – reaktywacja 103
– – – – serokonwersja 93, 94, 95, 96,
97, 98, 103, 105, 107
– – – C 1, 6, 7, 72, 79, 89
– – – – badania serologiczne 26
– – – – bezobjawowe 32, 33, 35, 62
– – – – brak pierwotny odpowiedzi na
leczenie 51, 53
– – – – epidemiologia 1–3
– – – – immunopatogeneza 10–24
– – – – jakość życia 28, 37, 41
– – – – leczenie eksperymentalne
52–54, 111–137
– – – – – standardowe 40–58, 111,
117–119, 120
– – – – objawy niespecyficzne 26, 28
– – – – – pozawątrobowe 1, 28, 37,
40
– – – – – skórno-śluzówkowe 28
– – – – odporność humoralna 11–14,
32–35, 54, 123, 126
– – – – – komórkowa, limfocyty T
CD4(+) 10, 15–18, 27, 52, 54, 126
– – – – – – – – CD8(+) 10, 14-15, 16,
18, 26, 27, 52, 54
– – – – ostre 26–27, 52, 54, 116, 127
– – – – – samoograniczające się 31,
32, 33, 34, 35
– – – – podostre 32
– – – – przebieg naturalny 20–39
– – – – przeciwciała anty-HCV 2, 4, 6,
11–14
– – – – przewlekłe 26, 27–30, 31, 33,
34, 35, 37, 40, 42, 53, 54, 59, 60,
116, 120, 121, 124, 127, 130, 132
– – – – RNA 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35,
36, 41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65,
66, 68, 121, 127, 128, 129, 130, 131
– – – – serokonwersja 31
– – – – terapia eksperymentalna
52–54, 111–137
– – – – – standardowa 40-58, 111,
117–119, 120
– – – – u dzieci i młodzieży 50–51
– – – – – osób w podeszłym wieku 51
– – – – wiremia 42, 46, 47, 48, 50, 52,
63, 66, 119, 123, 127
– – – – wskaźnik wyzdrowień 37, 45,
46, 47, 54
– – – – współczynnik zapadalności 1,
2
– – – – zalecenia dotyczące zatrudniania zakażonego personelu medycznego 5, 6
– – – – żółtaczka 26, 27
– – – D 97, 98, 100
– zawartość miedzi 153
– – żelaza 146
Westphala-Strümpelscha stwardnienie
rzekome 151
WF 10 112, 124
Wilsona choroba 72, 138, 139,
150–156
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 181
Skorowidz
wiramidyna 122
wiremia HBV 93, 99, 100, 101
– HCV 42, 46, 47, 48, 50, 52, 63, 66,
119, 123, 127
– HIV 68, 85, 86, 88
wirus Delta 97, 98, 99, 100
– HIV 7, 10, 16, 19, 27, 50, 59–70,
83–90, 103–110, 160
– zapalenia wątroby typu A 1, 127
– – – B 91–102, 103–110
– – – C 111–137
– – – – budowa 25–26, 113–117
– – – – cytopatyczność 10
– – – – drogi przenoszenia 2, 3
– – – – genom, budowa 114
– – – – genotyp 2, 6, 25
– – – – – 1 42, 45, 46, 67, 68, 119, 122
– – – – – 1b 29, 37, 115, 122, 126
– – – – – 2 29, 46, 68
– – – – – 3 46, 68
– – – – mutacja 12, 13, 115
– – – – objawy niespecyficzne 26, 28
– – – – polimeraza RNA 25, 53, 111,
114, 116, 128
– – – – przeciwciała 2, 4, 6, 11–14, 27,
30, 31, 32, 33, 36, 54, 63, 65, 72
– – – – quasi-gatunek 12, 25, 26, 114
– – – – replikacja pozawątrobowa 19,
25, 114
– – – – RNA 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35,
36, 41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65,
66, 68, 113, 121, 127, 128, 129,
130, 131
– – – – ryzyko transmisji 2, 59
– – – – ucieczka immunologiczna 12,
13, 19, 26
– – – – wiremia 42, 46, 47, 48, 52, 63,
66, 119, 123, 127
– – – – zmienność genetyczna 1
– – – D 97, 98, 99, 100
– – – G 50
– – – non-A/non-B 1, 6
wlewka dojelitowa 78
włóknienie wątroby 27, 29, 30, 37,
40, 41, 42, 49, 50, 51, 52, 71, 72,
73, 91, 121, 140, 141, 142, 146
współzakażenie 37
–
–
–
–
–
181
HBV/HCV 27, 50, 161
HBV/HDV 100, 101
HBV/HIV 103–110, 160
HCV/HBV 27, 50, 161
HCV/HIV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– HIV/HBV 103v110, 160
– HIV/HCV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– – HGV 50
wykwity skórne 48, 166, 167
wysycenie transferyny 72, 140, 145,
146, 148
w.z.w. typu A 1, 127
– B 1, 72, 79, 91–102, 111–137
– – lamiwudynooporne 96, 99, 100,
105, 106, 107
– – przewlekłe 54, 91, 92, 93, 103,
121
– – reaktywacja 103
– – serokonwersja 93, 94, 95, 96, 97,
98, 103, 105, 107
– C 1, 6, 7, 72, 79, 89
– – badania serologiczne 26
– – bezobjawowe 32, 33, 35, 62
– – brak pierwotny odpowiedzi na
leczenie 51, 53
– – epidemiologia 1–3
– – immunopatogeneza 10–24
– – jakość życia 28, 37, 41
– – leczenie eksperymentalne 52–54,
111–137
– – – standardowe 40–58, 111,
117–119, 120
– – objawy niespecyficzne 26, 28
– – – pozawątrobowe 1, 28, 37, 40
– – – skórno-śluzówkowe 28
– – odporność humoralna 11–14,
32–35, 54, 123, 126
– – – komórkowa, limfocyty T CD4(+)
10, 15–18, 27, 52, 54, 126
– – – – – – CD8(+) 10, 14–15, 16, 18,
26, 27, 52, 54
– – ostre 26–27, 52, 54, 116, 127
– – – samoograniczające się 31, 32,
33, 34, 35
– – podostre 32
HIVdokg.qxd
182
50-02-13
19:27
Page 182
Skorowidz
– – przebieg naturalny 20–39
– – przeciwciała anty-HCV 2, 4, 6, 11–14
– – przewlekłe 26, 27–30, 31, 33, 34,
35, 37, 40, 42, 53, 54, 59, 60, 116,
120, 121, 124, 127, 130, 132
– – – odpowiedź humoralna 11–14,
32–35
– – – odpowiedź komórkowa, limfocyty
T CD4(+) 15–18, 27, 54
– – – – – – CD8(+) 14–15, 26, 27, 54
– – RNA 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35, 36,
41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65, 66,
68, 121, 127, 128, 129, 130, 131
– – serokonwersja 31
– – standardy terapii 40–58, 111,
117–119, 120
– – terapia eksperymentalna 52–54,
111–137
– – u dzieci i młodzieży 50–51
– – – osób w podeszłym wieku 51
– – wiremia 42, 46, 47, 48, 50, 52, 63,
66, 119, 123, 127
– – wskaźnik wyzdrowień 37, 45, 46,
47, 54
– – żółtaczka 26, 27
– D 97, 98, 100
– G 50
– non-A/non-B 1
Z
zaćma 151
Zadaxin 52, 111, 112, 121–122
zakażenie HAV 1, 127
– HBV 1, 5, 91–102, 103–110
– HBV/HCV 27, 50, 161
– HBV/HDV 100, 101
– HBV/HIV 103–110, 160
– HCV, bezobjawowe 32, 33, 35, 62
– HCV/HBV 27, 50, 161
– HCV/HIV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– HDV 97, 98, 99, 100
– HGV 50
– HIV 7, 10, 16, 19, 27, 50, 59–70,
83–90, 103–110, 160
– HIV/HBV 103–110, 160
– HIV/HCV 10, 27, 50, 59–70, 160,
162, 167
– – HGV 50
– podczas dializ 2, 98, 100
– wirusem delta 97, 98, 100
zalcytabina 86, 87
zapalenie dróg żółciowych pierwotne
stwardniające 73
– trzustki 100, 101
– – ostre 66
– wątroby minimalne 93
– – A 1, 127
– – aktywne ciężkie 151
– – alkoholowe, obraz 138, 140
– – B 1, 72, 79, 91–102, 111–137
– – – lamiwudynooporne 96, 99, 100,
105, 106, 107
– – – przewlekłe 54, 91, 92, 93, 103,
121
– – – reaktywacja 103
– – – serokonwersja 93, 94, 95, 96,
97, 98, 103, 105, 107
– – C 1, 6, 7, 72, 79, 89
– – – badania serologiczne 26
– – – bezobjawowe 32, 33, 35, 62
– – – brak pierwotny odpowiedzi na
leczenie 51, 53
– – – epidemiologia 1–3
– – – immunopatogeneza 10–24
– – – objawy niespecyficzne 26, 28
– – – odporność humoralna 11–14,
32–35, 54, 123, 126
– – – – komórkowa, limfocyty T
CD4(+) 10, 15–18, 27, 52, 54, 126
– – – – – – – CD8(+) 10, 14–15, 16,
18, 26, 27, 52, 54
– – – ostre 26–27, 52, 54, 116, 127
– – – – samoograniczające się 31, 32,
33, 34, 35
– – – podostre 32
– – – przebieg naturalny 20–39
– – – przeciwciała anty-HCV 2, 4, 6,
11–14
– – – przewlekłe 26, 27–30, 31, 33,
34, 35, 37, 40, 42, 53, 54, 59, 60,
116, 120, 121, 124, 127, 130, 132
HIVdokg.qxd
50-02-13
19:27
Page 183
Skorowidz
– – – RNA 4, 6, 25, 26, 31, 32, 35, 36,
41, 42, 43, 44, 47, 52, 53, 65, 66,
68, 121, 127, 128, 129, 130, 131
– – – serokonwersja 31
– – – terapia eksperymentalna 52–54,
111–137
– – – u dzieci i młodzieży 50–51
– – – – osób w podeszłym wieku 51
– – wiremia 42, 46, 47, 48, 50, 52, 63,
66, 119, 123, 127
– – – żółtaczka 26, 27
– – D 97, 98, 100
– – niealkoholowe stłuszczeniowe
138–144
– – non-A/non-B 1
– wielomięśniowe 28
ZDV 65, 83, 84, 85–87
zespolenie czczo-kątnicze 139
– otrzewnowo-żylne 75, 76, 77–78
– wewnątrzwątrobowe wrotno-układowe 75, 76, 77–78
– – wrotno-żylne 75, 76, 77–78
– żółciowo-trzustkowe 139
183
zespół lipodystrofii 162–164
– metaboliczny 162–164
– nadwrażliwości na NNRTI 168
– nerczycowy 100
– Sjögrena 1, 28
– suchości 28
– wątrobowo-nerkowy 76, 78
ZSX 113
związki chelatujące 154, 156
zydowudyna 65, 83, 84, 85–87
Ż
żelazo, przeładowanie 144–150
– stężenie w surowicy krwi 146, 148
żółtaczka 26, 27, 151
żywienie pozajelitowe całkowite 139,
140
– ubogobiałkowe 140