Czytaj cały artykuł - Łączy Nas Kobiecość

W trosce o zdrowie
źródło: RossNet.pl, Jolanta Biskupska 06-09-2013
O przyczynach kobiecej ignorancji dotyczącej własnego zdrowia i
jak można zapobiec ryzyku zachorowania na nowotwory
rozmawiamy z lekarzem medycyny, radiologiem ze specjalnością
tomografii komputerowej rezonansu magnetycznego piersi Ewą
Maciejewska z łódzkiej Kliniki Salve Medica.
Jak wynika z raportu Ministerstwa Zdrowia, w Polsce badania
mammograficzne wciąż nie są zbyt popularne. Mimo że są bezpłatne w
grupie wiekowej 50–69 lat, frekwencja podczas badań przesiewowych jest
niska – w skali kraju wynosi około 40 procent. Zdaniem wielu ekspertów
sprawia to, że rak piersi w Polsce nadal wykrywany jest zbyt późno, a jego
leczenie jest trudniejsze i bardziej kosztowne.
Z budżetu państwa na profilaktykę prokobiecą przekazywane są
ogromne kwoty, dlaczego jest ona tak ważna i kto się kwalifikuje
na bezpłatne badania?
Rak piersi jest jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych u kobiet
w Polsce. Z danych statystycznych wynika, że co 14 Polka zachoruje na
raka piersi w ciągu swojego życia. Profilaktyka nie chroni nas przed
zachorowaniem na nowotwór złośliwy. Jej zadaniem jest wykrycie
nowotworu w jak najwcześniejszym stadium zaawansowania klinicznego,
co daje gwarancję najlepszych wyników leczenia. Obecnie przesiewowe
badania mammograficzne pozwalają na wykrycie raka zanim można go
rozpoznać badaniem palpacyjnym. Dlatego też bardzo trafne jest
określenie „profilaktyka wczesnego wykrywania raka piersi”. Badania
bezpłatne, finansowane przez budżet państwa są kierowane do kobiet w
wieku 50–69 lat (roczniki 1944–1963), które ostatnią mammografię miały
wykonaną nie krócej niż dwa lata temu. Jest to grupa kobiet w wieku
około- i pomenopauzalnym, a więc najbardziej narażonych na wystąpienie
nowotworu. Około 2/3 wszystkich raków sutka stwierdza się u kobiet po
50. roku życia.
Polki uprawnione do badań profilaktycznych ciągle niechętnie się
na nie zgłaszają. Dlatego pewnie kiepsko wypadamy na tle
Europejek i kobiet na świecie. Czy możemy to porównać, i w jaki
sposób tamtejsze służby zdrowia mobilizują kobiety do badań?
Liczba kobiet zgłaszających się na badania profilaktyczne w Polsce nie jest
zadowalająca. W porównaniu z innymi krajami Europy i USA plasujemy się
na średnim poziomie. W Europie i USA stwierdzono, że bardzo skuteczne
wyniki dotyczące leczenia nowotworów złośliwych przynoszą narodowe
programy walki z rakiem. Programy te są finansowane z budżetu państwa
i obejmują nie tylko badania przesiewowe, lecz również szeroko zakrojone
działania edukacyjne zarówno w odniesieniu do społeczeństwa, jak i kadry
medycznej. W Polsce pomimo wdrożenia licznych akcji profilaktyczno-
informacyjnych świadomość konieczności wykonywania okresowych badań
profilaktycznych jest niska. Kobiety często rezygnują z wykonania badania
mammograficznego, chcąc uniknąć bólu piersi spowodowanego przez ucisk
aparatu lub ze strachu przed wynikami badania. Poza tym badania
profilaktyczne często prowadzone są na terenie szpitala, co u wielu osób
wytwarza barierę strachu. Szpital jest miejscem do prowadzenia
specjalistycznej diagnostyki i leczenia, często walki o życie pacjenta.
Prowadzenie badań profilaktycznych w ośrodkach pozaszpitalnych jest z
natury kierowane do ludzi zdrowych i w takich ośrodkach powinny się
głównie
odbywać
badania
skriningowe.
Wróćmy teraz na nasze podwórko. Do kogo skierowany jest
program „Łączy Nas Kobiecość”, i przed czym może uchronić nas
badanie profilaktyczne?
Zbliża się październik, który jest międzynarodowym miesiącem walki z
rakiem piersi. 15 października nastąpi inauguracja drugiej edycji
programu „Łączy Nas Kobiecość”, odbywającego się w ramach
Regionalnego Programu Województwa Łódzkiego. Program „Łączy Nas
Kobiecość” jest skierowany do kobiet w wieku 50–69 lat, i one kwalifikują
się na badania bezpłatne, ale również do wszystkich pozostałych, dla
których
podczas
akcji
obniżono
o
30
proc.
cenę
badań
mammograficznych, USG, badań genetycznych. Szczególnie zachęcam, by
z tej możliwości skorzystały panie będące w grupie ryzyka, to znaczy te, u
których w żeńskiej linii rodziny były przypadki zachorowania na raka
piersi. Mogą one wykonać badania genetyczne, mammografię, USG oraz
skorzystać
z
porady
lekarza
onkologa.
Bardzo
ważna
jest
samoświadomość kobiet, że badanie profilaktyczne nie chroni przed
zachorowaniem na raka. Pozwala jednak na wykrycie nowotworu we
wczesnym stopniu zaawansowania, co umożliwia wdrożenie mniej
radykalnych i inwazyjnych metod leczenia oraz zwiększenie ich
skuteczności.
Do bezpłatnych badań uprawnione są tylko panie po przekroczeniu
pewnego wieku (50–69 lat). Co zatem z młodymi kobietami, jakie
badania mogą wykonać w ramach profilaktyki raka piersi? Czy
badania są odpłatne, i od kogo można dostać skierowanie?
U kobiet nieobjętych programem skriningowym, i tych poniżej 50. roku
życia, bezpłatne badania mammograficzne oraz badania USG piersi
wykonywane są na podstawie skierowania najczęściej od ginekologa lub
onkologa, pracującego w ramach umowy z NFZ. Kobiety do 40. roku życia,
które nie mają niepokojących objawów i dolegliwości piersi oraz nie są w
grupie ryzyka zachorowalności na raka piersi, nie muszą wykonywać
badań przesiewowych. Badanie mammograficzne w tej grupie wieku
można wykonać tylko w przypadku zalecenia przez lekarza onkologa.
Na czym właściwie polega badanie mammograficzne? Gdzie można
i kiedy powinnyśmy je wykonać? Co dają badania w technologii
cyfrowej?
Mammografia jest metodą diagnostyczną, w której do oceny piersi
wykorzystywane jest tzw. miękkie promieniowanie RTG. Obecna
technologia pozwala na otrzymanie doskonałych obrazów przy użyciu
bardzo niskiej dawki promieniowania, nieporównanie mniejszej niż
chociażby 20 lat temu. Wdrożenie technologii cyfrowej pozwoliło na
uzyskanie
bardziej czytelnych, a
tym samym
dokładniejszych
diagnostycznych obrazów mammograficznych, co daje lekarzom
radiologom
możliwość
ich
dogłębnej
oceny.
Czy są jakieś szczególne zalecenia, jeśli chodzi o wykonanie badań
mammograficznych?
U kobiet miesiączkujących zaleca się mammografię w pierwszym tygodniu
po miesiączce. W tej fazie cyklu piersi są mniej napięte (mniej
obrzęknięte), co zmniejsza nieprzyjemne uczucie przy wykonaniu ucisku
piersi.
Proszę wyjaśnić krok po kroku, jak przebiega badanie
mammograficzne i jak się do niego przygotować?
Badanie MM (mammograficzne) nie wymaga specjalnego przygotowania.
Natomiast przed wykonaniem zdjęć pacjentka wypełnia ankietę, z którą
potem zapoznaje się lekarz opisujący badanie. Podczas badania kobieta
jest rozebrana do pasa. Wokół bioder technik wykonujący badanie zakłada
pacjentce fartuch ołowiowy, chroniący narządy miednicy przed
napromieniowaniem. Technik układa pierś pomiędzy dwiema płytkami,
uciskając ją, co ma na celu uzyskanie jak najlepszego rozprojektowania
struktur i wyeliminowanie artefaktów ruchowych. Zdjęcia każdej piersi z
osobna wykonywane są w dwóch projekcjach. Po wykonanym badaniu
pacjentka jest informowana o terminie i sposobie otrzymania wyniku. Na
wyniki badań w zależności od ośrodka, w którym są wykonywane, trzeba
czekać 3 do 7 dni. Wyniki odbieramy osobiście lub może to zrobić inna
osoba upoważniona pisemnie.