Załącznik nr 3

SYLABUS
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Konwersatorium: „Śmierć i zło w kulturze”
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0400-KS1-1SZK
Kulturoznawstwo
Instytut Filologii Polskiej
polski
Charakterystyka przedmiotu
Treści kierunkowe
Przedmiot fakultatywny
Rok studiów/ semestr
I rok I˚ - semestr 2
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Punkty ECTS
Prowadzący
30 godzin, ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu
Wprowadzenie w problematykę fundamentalnych problemów
metafizycznych, socjologicznych, psychologicznych, teologicznych,
religioznawczych i kulturoznawczych: śmierci i zła. Uczestnicy
konwersatorium zdobędą wiedzę z zakresu symboliki śmierci i zła w
kulturach Zachodu i Wschodu, a także stosunku do wymienionych
zagadnień w różnych religiach świata.
Wiedza ogólna z zakresu wiedzy o literaturze i kulturze.
Wymagania wstępne
Treści merytoryczne przedmiotu
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
3
Marcin Bajko, asystent
Konwersatorium obejmuje takie zagadnienia, jak: symbolika śmierci i
zła, ich ikonografia, śmierć w tradycji Mezopotamii, Egiptu, antyku
grecko-rzymskiego, religiach monoteistycznych, śmierć w
średniowiecznej Europie, przełom w postrzeganiu śmierci (XVIII/XIX
w.), śmierć w XX w. i współcześnie; kwestia samobójstwa oraz problem
żałoby; definicje i pojęcia zła, źródła zła (gnostycyzm, myśl
wczesnochrześcijańska), personifikacje zła; filozoficzne ujęcia problemu
zła: św. Augustyn, de Sade, Nietzsche, J. Tischner, R. Safranski, D. de
Rougemont.
Obecność na zajęciach (dopuszczalne nieobecności: 2), aktywność,
znajomość treści omawianych tematów, przygotowanie pisemnego
referatu (na podstawie uprzednio podanych lektur). W przypadku
przekroczenia dozwolonej liczby nieobecności, obowiązuje zaliczenie
danego tematu podczas dyżuru prowadzącego zajęcia.
Literatura:
• Antropologia śmierci. Myśl francuska, wybór S. Cichowicz, J.M.
Godzimrski, Warszawa 1993.
• Wymiary śmierci, wybór i oprac. S. Rosiek, Gdańsk 2003.
• C. Ripa, Ikonologia, przeł. I. Kania, Kraków 2008.
• W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990.
• J. E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2006.
• J. Białostocki, Płeć śmierci, Gdańsk 1999.
• H. Bergson, Dwa źródła moralności i religii, tłum. P. Kostyło, K.
Skorulski, przedmowa B. Skarga, Kraków 1993.
• K. P. Kramer, Śmierć w różnych religiach świata, przeł. M.
Chojnacki, Kraków 2007.
• G. Bataille, Śmierć w: tegoż, Historia erotyzmu, przeł. I. Kania,
Warszawa 2008.
• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa
1981.
• A. Tokarczyk, Tamten świat, Warszawa 1986.
• M. Barwik, Wstęp, w: tegoż, Księga wychodzenia za dnia. Tajemnice
egipskiej Księgi Umarłych, Warszawa 2009.
• Owidiusz, Fasti. Kalendarz poetycki, przeł. i oprac. E. Wesołowska,
Wrocław 2008.
• Seneka, O krótkości życia, O pocieszeniu do Polibiusza, w: tegoż,
Myśli, wybrał, opracował i przedmową opatrzył S. Stabryła, Kraków
1989.
• G. Scherer, Filozofia śmierci. Od Anaksymandra do Adorno, tłum.
W. Szymona, Kraków 2008.
• I. Ziemiński, Metafizyka śmierci, Kraków 2010.
• M. Vovelle, Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po
współczesność, Gdańsk 2004.
• Philippe Ariès, Człowiek i śmierć, tłum. E. Bąkowska, Warszawa
1989.
• A. Schopenhauer, O samobójstwie i inne pisma pomniejsze, wybrał,
przełożył i wstępem opatrzył G. Sowiński, Kraków 2000.
• Tegoż, Metafizyka życia i śmierci, tłum. J. Marzęcki, Warszawa
1995.
• M. Praz, Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. K.
Żaboklicki, Gdańsk 2010.
• K. Ziemba, Kilka uwag o samobójstwie, w: Osoby, wybór,
opracowanie i redakcja M. Janion i S. Rosiek, Gdańsk 1984.
• J. Améry, O starzeniu się. Bunt i rezygnacja. Podnieść na siebie
rękę: dyskurs o dobrowolnej śmierci, przeł. B. Baran, Warszawa 2007
• L-V. Thomas, Trup. Od biologii do antropologii, tłum. K. Kocjan,
Łódź 1991.
• A. M. di Nola, Tryumf śmierci. Antropologia żałoby, red. M.
Woźniak, tłum. J. Kornecka, Kraków 2006.
• P. Singer, O życiu i śmierci, przeł. i posłowiem opatrzyły A.
Alichniewicz i A. Szczęsna, Warszawa 1997.
• B. Skarga, Skończoność, w: tejże, Tercet metafizyczny, Kraków 2009.
• I. Kant, Religia w obrębie samego rozumu, tłum. oraz wstępem i
przypisami opatrzył A. Bobko, Kraków 1993, część pierwsza.
• R. Safranski, Zło. Dramat wolności, przeł. I. Kania, Warszawa 1999.
• K. Hubaczek, Bóg a zło. Problematyka teodycealna w filozofii
analitycznej, Wrocław 2010.
• H. Rousseau, Bóg zła, przeł. A. Kotalska, Warszawa 1988.
• H. Jonas, Religia gnozy, przeł. M. Klimowicz, Kraków 1994.
• Św. Augustyn, O wolnej woli, w: tegoż, Dialogi filozoficzne, oprac.
W. Seńko, tłum. A. Świderkówna, Kraków 2001.
• D. de Rougemont, Udział diabła, przeł. A. Frybes, Warszawa 1992.
• J. Delumeau, Strach w kulturze Zachodu XIV-XVIII w. Oblężony
gród, przeł. A. Szymanowski, Warszawa 2011.
• P. Oczko, Mit Lucyfera. Literackie dzieje Upadłego Anioła od
starożytności po wiek XVII, Kraków 2005. Rozdział I.
• M. Rudwin, Diabeł w legendzie i literaturze, przeł. J. Illg, Kraków
1999.
• F. Nietzsche, Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, przełożył
L. Staff, posłowie J. Hartman, Kraków 2003.
• D. A. F. de Sade, Rozprawa Clairwil o piekle. System Saint-Fonda,
w: tegoż, Julietta. Powodzenie występku, wybór i tłum. B. Banasiak,
K. Matuszewski, Kraków 2003.
• B. Banasiak, Integralna potworność, Markiz de Sade. Filozofia
libertynizmu czyli konsekwencje „śmierci Boga”, Łódź – Wrocław
2006.
• B. Baczko, Hiob, mój przyjaciel. Obietnice szczęścia i nieuchronność
zła, przeł. J. Niecikowski, rozdz. XII tłum. M. Kowalska, Warszawa
2002.
• J. Tischner, Zło metafizyczne czyli wejrzenie w otchłań, „Znak” 1993.