dockolposkopia
download 
Reklamacja Transkrypt
kolposkopia
Cytodiagnostyka i kolposkopia Choroby szyjki macicy Dr hab. n. med. Ewa Romejko-Wolniewicz Nabłonki szyjki macicy tarcza części pochwowej szyjki macicy nabłonek wielowarstwowy płaski kanał szyjki macicy - nabłonek jednowarstwowy walcowaty nabłonek metaplastyczny niedojrzały i dojrzały na granicy nabłonków lokalizacja granicy między nabłonkami zmienia się w różnych okresach życia kobiety Nabłonek plaski wykazuje stałą skłonność do zastępowania przemieszczonego na tarczę nabłonka walcowatego - epitelializacja - pośrednia metaplazja płaskonabłonkowa Wtórny nabłonek płaski odróżnia się od nabłonka płaskiego pierwotnego tym, że pokrywa gruczoły szyjki macicy. W wyniku zamknięcia gruczołów wydzielina ulega retencji co prowadzi do wytworzenia się torbielek zwanych torbielkami Nabotha. Torbiel Nabotha Obszar na tarczy części pochwowej, na którym aktualnie przebiega zjawisko zastępowania nabłonka walcowatego płaskim tworzy strefę przekształceń. Strefa przekształceń jest miejscem, w którym najczęściej dochodzi do powstania nabłonka dysplastycznego i raka szyjki macicy. STREFA PRZEKSZTAŁCEŃ Nabłonek wielowarstwowy płaski Nabłonek walcowaty Nabłonek wielowarstwowy płaski Nabłonek walcowaty CYTODIAGNOSTYKA • rutynowy test diagnostyczny w rozpoznawaniu stanów przedrakowych i raka szyjki macicy • mikroskopowa ocena materiału pobranego z tarczy części pochwowej i kanału szyjki macicy ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GINEKOLOGICZNEGO Zalecenia PTG dotyczące profilaktycznego badania cytologicznego: • cytologia co rok u kobiet po 25 r.ż. lub 3 lata po inicjacji seksualnej • 3 cytologie prawidłowe i i brak czynników ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy – badanie przesiewowe co 3 lata • cytologia co 12 miesięcy u kobiet: - zakażonych wirusem HIV - przyjmujących leki immunosupresyjne - zakażonych HPV typem wysokiego ryzyka - leczonych w przeszłości z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy Wykonanie badań cytologicznych w odstępach jednorocznych zmniejsza śmiertelność z powodu raka szyjki macicy o 90%. „Gynaecological oncology” DiSaia P.,Creasman W.T.,1999 KLASYFIKACJA ROZMAZÓW CYTOLOGICZNYCH wg PAPANICOLAOU Grupa I – prawidłowe komórki nabłonkowe Grupa II – zmiany zapalne lub regeneracyjne w komórkach nabłonkowych Grupa III – komórki dysplastyczne Grupa IV – pojedyncze komórki nowotworowe Grupa V – liczne komórki nowotworowe KLASYFIKACJA ROZMAZÓW CYTOLOGICZNYCH wg SYSTEMU BETHESDA I. Ocena jakości rozmazu. II. Obraz prawidłowy/nieprawidłowy. III. Ocena opisowa. CYTODIAGNOSTYKA Zakażenia: 1) grzybicze (Candida lub inne) 2) bakteryjne (ewentualnie podanie rodzaju bakterii) 3) pierwotniakowe (Trichomonas i inne) 4) wirusowe (HSV,CMV i inne) 5) zakażenia , których czynnik etiologiczny nie mieści się w powyżej wymienionych np. Chlamydia, Actinomyces CYTODIAGNOSTYKA Zmiany regeneracyjne i reparacyjne: 1) zmiany komórkowe degeneracyjne i reparacyjne związane z zapaleniem 2) zmiany zanikowe 3) zmiany związane z radioterapią lub chemioterapią 4) zmiany związane z antykoncepcją hormonalną lub mechaniczną CYTODIAGNOSTYKA Nieprawidłowości komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego: 1) ASCUS – komórki nabłonka trudne do jednoznacznej interpretacji: ASC-US – o nieokreślonym znaczeniu ASC-H – nie można wykluczyć H-SIL 2) L-SIL – zmiany niewielkiego stopnia (HPV, CIN1) 3) H-SIL – zmiany dużego stopnia (CIN2, CIN3, CIS) 4) rak płaskonabłonkowy CYTODIAGNOSTYKA Nieprawidłowości komórek nabłonka gruczołowego: 1) AGUS – atypowe komórki gruczołowe 2) AIS – endocervical adenocarcinoma in situ 3) Adenocarcinoma Inne nowotwory złośliwe CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Prawidłowe komórki nabłonkowe WHO Papanicolaou I CIN Bethesda Obraz prawidłowy CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Prawidłowe komórki nabłonkowe WHO Papanicolaou II CIN Bethesda zakażenie CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Nieprawidłowe komórki nabłonkowe WHO Papanicolaou II/III CIN Bethesda ASCUS CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Nieprawidłowe komórki nabłonkowe WHO Dysplazja małego stopnia Papanicolaou III CIN CIN I Bethesda L-SIL/HPV CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Nieprawidłowe komórki nabłonkowe WHO Dysplazja średniego i dużego stopnia Papanicolaou IV CIN CIN II, CIN III, CIS Bethesda H-SIL CYTODIAGNOSTYKA Klasyfikacja Nieprawidłowe komórki nabłonkowe WHO Rak inwazyjny Papanicolaou V CIN Bethesda rak Badanie histopatologiczne: Jedynie wynik badania histopatologicznego upoważnia do postawienia rozpoznania raka szyjki macicy NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE ASCUS • 15% - w biopsji CIN II/CIN III • 31-60% - wysokoonkogenne HPV NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE ASCUS Równoważne możliwości postępowania: • powtórna cytologia 2x co 4-6 m-cy Dwa prawidłowe wyniki - rutynowy skrining ASCUS lub wyżej - kolposkopia z biopsją • kolposkopia z biopsją • oznaczenie wirusa HPV Brak wirusa wysokoonkogennego – cytologia za 12 m-cy Obecność wirusa wysokoonkogennego – kolposkopia z biopsją NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE ASC-H • 24-94% - w biopsji CIN II/CIN III • 0,1-0,2% - ryzyko raka inwazyjnego NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE ASC-H • natychmiastowa kolposkopia i wycinki z podejrzanych zmian oraz abrazja kanału szyjki macicy • powtarzające się wyniki ASC-H – zalecana konizacja NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE LSIL 25-30 % - w biopsji CIN II/CIN III NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE LSIL • natychmiastowa kolposkopia i wycinki z podejrzanych zmian oraz abrazja kanału szyjki macicy • biopsja nie potwierdza CIN – cytologia za 6-12 m-cy oraz test HPV-DNA za 12 m-cy NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE HSIL • 70-75% - w biopsji CIN II/CIN III • 1-2% - rak inwazyjny NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE HSIL • natychmiastowa kolposkopia i wycinki z podejrzanych zmian oraz abrazja kanału szyjki macicy NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE AGUS • 9-54% - w biopsji CIN • 1-8% - AIS • 1-9 % - rak inwazyjny NIEPRAWIDŁOWA CYTOLOGIA – POSTĘPOWANIE AGUS • natychmiastowa kolposkopia z wyłyżeczkowaniem kanału szyjki macicy KOLPOSKOPIA Każdy nieprawidłowy wynik badania cytologicznego wymaga weryfikacji za pomocą kolposkopii. KOLPOSKOPIA Prawidłowe obrazy kolposkopowe Nabłonek wielowarstwowy płaski KOLPOSKOPIA Prawidłowe obrazy kolposkopowe Nabłonek walcowaty KOLPOSKOPIA Prawidłowe obrazy kolposkopowe Granica międzynabłonkowa KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Wtórne zbielenie KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Punkcikowanie KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Mozaika KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Leukoplakia KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Obszary jodonegatywne KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Naczynia atypowe KOLPOSKOPIA Nieprawidłowe obrazy kolposkopowe Obraz infekcji HPV KOLPOSKOPIA Kolposkopia niezadowalająca Kolposkopia niesatysfakcjonująca Nadżerka Nadżerką części pochwowej nazywamy widoczne po założeniu wziernika pochwowego okiem nieuzbrojonym, obejmujące mniejszy lub większy obszar, zaczerwienienie w okolicy ujścia zewnętrznego szyjki macicy Stany dające obraz nadżerki ektopia z obecną lub nie strefą przekształceń wrodzona (powstaje w okresie życia płodowego) nabyta nadżerka prawdziwa (ubytek nabłonka) 5-10% stan zapalny szyjki macicy atrofia nabłonka rak szyjki macicy Przyczyny powstawania ektopii nabytej bodźce hormonalne (ektropionizacjaproliferacja śluzówki kanału szyjki macicy) urazy szyjki macicy po przebytej ciąży (ektopia laceracyjna - pęknięcia ujścia zewnętrznego) Ektopia nabłonka gruczołowego Nadżerka prawdziwa Zapalenie Atrofia Kolposkopowe podejrzenie raka inwazyjnego Niewielka ektopia, nie powodująca znacznego wydzielania śluzu i stanów zapalnych pochwy nie wymaga żadnego leczenia DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
