pociąg Talgo

Transkrypt

pociąg Talgo
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Dokumentacja przedprojektowa dla zadania
„Modernizacja linii kolejowej Nr 7 Warszawa Wschodnia Osobowa - Dorohusk
na odcinku Warszawa Wschodnia - Lublin - Dorohusk - Granica Państwa”
Etap I
Etap II
Etap III
Etap IV
Etap V
Etap VI
Etap VII
Etap VIII
Etap IX
Etap X
Etap XI
Prognozy społeczno - gospodarcze i analizy rynku usług
transportowych
Analizy ruchowo - marketingowe opcji modernizacyjnych
Analiza stanu istniejącego infrastruktury kolejowej i taboru
Analizy techniczne opcji modernizacji linii, wraz z oszacowaniem
kosztów
Analiza środowiskowa
Analiza CBA i wybór opcji
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
zgody na realizację przedsięwzięcia
Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Tom IX - 1
Uszczegółowienie analiz ruchowych
Tom IX - 2
Podtorze na szlakach i posterunkach ruchu
(z odwodnieniem drogi kolejowej)
Tom IX - 3
Nawierzchnia kolejowa
Tom IX - 4
Obiekty inżynieryjne
Tom IX - 5
Przejazdy, drogi i place ładunkowe
Tom IX - 6
Obiekty kubaturowe, perony wraz z małą architekturą
Tom IX - 7
Sieć trakcyjna i powrotna
Tom IX - 8
Układ zasilania sieci trakcyjnej
Tom IX - 9
Linia odbiorów nietrakcyjnych
Tom IX - 10 Energetyka do 1 kV
Tom IX - 11 SRK, SBL i urządzenia bezpieczeństwa (w tym DSAT)
Tom IX - 12 ERTMS
ETCS
GSM-R
Tom IX - 13 Telekomunikacja
Tom IX - 14 Tabor i zaplecze
Tom IX - 15 Analiza interoperacyjności
Tom IX - 16 Harmonogram realizacji i etapowania robót
Tom IX - 17 Koszty inwestycyjne
Tom IX - 18 Koszty utrzymania
Tom IX - 19 Analizy finansowe
Tom IX - 20 Analizy ekonomiczne
Tom IX - 21 Prezentacja multimedialna
Tom IX - 22 Raport podsumowujący z etapu IX
Sporządzenie syntezy ze Studium Wykonalności
Opracowanie materiałów przetargowych
Zespół autorski:
Marek Rabsztyn
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 2
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Spis treści
Rozdział
Strona
SPIS TREŚCI........................................................................................................ 3
SPIS TABEL ......................................................................................................... 4
WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW ..................................................................................... 4
1.
STAN DOTYCHCZASOWY ........................................................................ 5
Wstęp ................................................................................................................................................ 5
Analiza istniejącego taboru ........................................................................................................ 6
1.2.1 Elektryczne zespoły trakcyjne ............................................................................................. 6
1.2.2 Lokomotywy elektryczne ...................................................................................................... 6
1.2.3 Lokomotywy spalinowe ......................................................................................................... 7
1.2.4 Wagony pasażerskie .............................................................................................................. 7
1.2.5 Wagony towarowe .................................................................................................................. 7
1.3
Ocena posiadanego taboru trakcyjnego ................................................................................. 7
1.1
1.2
2.
STAN PLANOWANY .................................................................................. 9
Dobór taboru w zależności od przedstawionych opcji modernizacji linii ....................... 9
Wymagania dotyczące taboru do ruchu regionalnego ........................................................ 9
Pociągi regionalne ........................................................................................................................ 9
2.3.1 Charakterystyka pociągów do ruchu regionalnego ....................................................... 9
2.3.2 Rynek taboru do ruchu regionalnego ...............................................................................10
2.3.3 Ceny taboru do ruchu regionalnego .................................................................................10
2.3.4 Proponowany tabor do ruchu regionalnego ...................................................................11
2.4
Opis wybranych zespołów trakcyjnych ..................................................................................12
2.5
Pociągi międzyregionalne ..........................................................................................................13
2.5.1 Charakterystyka pociągów do ruchu międzyregionalnego ........................................13
2.5.2 Proponowany tabor do ruchu międzyregionalnego na linii Warszawa – Lublin –
Dorohusk ..................................................................................................................................13
2.5.3 Tabor wagonowy pasażerski do przewozów międzyregionalnych dla linii
Warszawa – Lublin – Dorohusk – granica państwa ......................................................15
2.5.4 Tabor do przewozów towarowych na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk –
granica państwa .....................................................................................................................15
2.6
Tabor z przechylnym nadwoziem .............................................................................................15
2.7
Koszty utrzymania taboru w okresie całego życia taboru .................................................16
2.7.1 Utrzymanie taboru kursującego na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk – granica
państwa ....................................................................................................................................17
2.8
Wpływ poszczególnych typów taboru na środowisko naturalne.....................................17
2.8.1 Hałas ............................................................................................................................................17
2.1
2.2
2.3
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 3
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Spis tabel
Tabela 1.1
Tabela 1.2
Tabela 1.3
Tabela 1.4
Tabela 2.1
Tabela 2.2
Tabela 2.3
Tabela 2.4
Tabela 2.5
Elektryczne zespoły trakcyjne
Lokomotywy elektryczne
Lokomotywy spalinowe
Wagony pasażerskie PKP, które kursują po linii Warszawa – Lublin –
Dorohusk – granica państwa
Planowane do zastosowania na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk
elektryczne zespoły trakcyjne
Planowane elektryczne zespoły trakcyjne do ruchu międzyregionalnego
Planowane lokomotywy elektryczne do obsługi ruchu międzyregionalnego
i międzynarodowego
Dane techniczne pociągów z przechylnym nadwoziem
Wartości dopuszczalne LpAeq,T hałasu stacjonarnego lokomotyw elektrycznych
i spalinowych, zespołów trakcyjnych i spalinowych oraz wagonów
pasażerskich
Wykaz załączników
Załącznik 1 Załącznik 2 Załącznik 3 Załącznik 4 Załącznik 5 Załącznik 6 Załącznik 7 Załącznik 8 Załącznik 9 -
zdjęcie ezt ER75, „Flirt”, Stadler
zdjęcie ezt Desiro ML, Siemens
zdjęcie ezt ED74, PESA Bydgoszcz
zdjęcie lokomotywy Traxx F160 DC (E 464), Bombardier
zdjęcie lokomotywy Traxx F140 MS (EU43), Bombardier
zdjęcie lokomotywy typu ES 64U4, serii EU44, Siemens
zdjęcie lokomotywy typu 109E, Škoda
zdjęcie lokomotywy Prima 6000, Alstom
zdjęcie pociągu z przechylnym nadwoziem typu Pendolino 680, Fiat
Ferroviaria
Załącznik 10 - zdjęcie pociągu z przechylnym nadwoziem typu Pendolino 600, Alstom
Ferroviaria
Załącznik 11 – zdjęcie ezt EN76, ELF
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 4
6
6
7
7
12
14
15
16
18
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
1.
1.1
Stan dotychczasowy
Wstęp
Rozpatrywana linia Warszawa – Lublin – Dorohusk – Granica Państwa liczy 271 km
długości. Została zbudowana w 1877 r. jako część linii Mława – Ciechanów – Nasielsk –
Warszawa Praga – odgałęzienie do stacji Warszawa Kowelska (obecnie Warszawa Gdańska)
– Otwock – Pilawa – Dęblin – Lublin – Rejowiec – Chełm – Dorohusk – Kowel o długości 390
km. Zbudowało ją Towarzystwo Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej. Biegła od granicy Cesarstwa
Rosyjskiego z Cesarstwem Pruskim w Mławie/Iłowie do Kowla na Ukrainie i była linią
jednotorową, szerokotorową o prześwicie 1524 mm. W Mławie odbywał się przeładunek
towarów z linii Mława – Kowel na koleje pruskie o szerokości toru normalnej 1435 mm. Linię o
szerokości 1435 mm Działdowo – Iłowo – Mława, długości 17 km, zbudowano również w 1877
r. Po powstaniu Państwa Polskiego w 1918 r. linię Mława – Kowel przekuto na prześwit
normalny i w latach 1920-tych na odcinku Mława – Warszawa – Otwock dobudowano drugi tor.
W latach 1930-tych dobudowano drugi tor na odcinku Dęblin – Lublin. Do prac związanych z
dobudową drugiego toru na odcinku Otwock – Pilawa przystąpiono na początku lat 1950.,
równolegle z przygotowaniami do elektryfikacji tego odcinka. Wykonano roboty ziemne oraz
inżynierskie: mosty, przepusty i wysokie perony. Zrezygnowano jednak z układania toru ze
względu na brak środków finansowych, a w zamian tego wyposażono odcinek w
dwukierunkową blokadę z semaforami świetlnymi. Układ ten nazwano Dyspozytorskie
Urządzenia Nastawcze (DUN). Miały one pozwolić niższym kosztem uzyskać tą samą
przelotowości, co na linii dwutorowej. DUN uruchomiono na początku lat 1960-tych. Również w
latach 1960-tych dobudowano drugi tor na odcinkach: Pilawa – Dęblin i Lublin – Chełm –
Wólka Okopska. Odcinek Wólka Okopska – Dorohusk – Granica Państwa pozostał 1-torowy.
Od Wólki Okopskiej do Granicy Państwa (moście na Bugu) położono na dotychczasowej ławie
torowiska tor szeroki (1524 mm). Tor ten biegnie wzdłuż torów o szerokości normalnej od
posterunku Uherka.
Odcinek Warszawa – Otwock zelektryfikowano w 1936 r., jeszcze w czasie
przedwojennej, pierwszej elektryfikacji PKP. Zelektryfikowany odcinek Otwock – Pilawa
uruchomiono dnia 12 stycznia 1958 r. Dalsze odcinki zelektryfikowano w następujących latach:
Pilawa – Dęblin – Lublin w 1968 r., Lublin – Rejowiec – Chełm w 1983 r. i Chełm – Dorohusk w
1984 r.
Obecnie linia nr 7 jest dwutorowa na całej długości, za wyjątkiem odcinków: Otwock –
Pilawa (długości 26,4 km) i Wólka Okopska – Dorohusk (długości 5,7 km), które są
jednotorowe.
Linia nr 13, Mińsk Maz. – Pilawa, długości 26 km jest linią jednotorową, zbudowaną w
1897.r. Po zniszczeniach wojennych II Wojny Światowej odbudowana została dopiero w 1970
r. Zelektryfikowano ją także w 1970 r.
Linia nr 506, Warszawa Antoninów – Warszawa Wawer, dwutorowa o długości 4 km
została zbudowana w 1969 r. jako zelektryfikowana.
Linia kolejowa nr 7, Warszawa – Lublin – Dorohusk obsługuje ruch mieszany
pasażersko-towarowy. Na odcinku Warszawa Wschodnia – Pilawa pociągi pasażerskie
podmiejskie kursują po linii nr 7, przez Olszynkę Grochowską, Gocławek, Wawer, Falenicę i
Otwock, natomiast pociągi pasażerskie dalekobieżne kursują przez linię nr 2, łącznicę nr 506
Warszawa Antoninów – Warszawa Wawer i dalej przez Warszawę Falenicę, Otwock. Ze
względu na ograniczoną przepustowość odcinka jednotorowego Otwock – Pilawa oraz brak
skrajni WM-1 na odcinku Warszawa Wschodnia – Otwock niektóre pociągi pasażerskie
dalekobieżne, np. pociąg międzynarodowy relacji Warszawa Zach. – Kijów kursuje linią nr 2
(Warszawa – Terespol) do podg. Mińsk Mazowiecki R4, linią nr 521 (Mińsk Maz. R4 –
Kędzierak), linią nr 13 do Pilawy, i dalej od Pilawy linią nr 7. Kursują też pociągi z północy
Polski (np. pociąg sezonowy relacji Hel – Lublin), które omijają Warszawę i z Legionowa
skręcają na Radzymin, Emilianów i dalej jadą linią nr 13, Tłuszcz – Pilawa.
Pociągi towarowe kursują najpierw linią nr 2, Warszawa Wschodnia - Terespol, przez
Warszawę Rembertów do Mińska Maz. R4, liniami nr 521 i 13 i dalej od Pilawy jadą linią nr 7.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 5
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
1.2 Analiza istniejącego taboru
Jak widać z powyższego zestawienia, linię Warszawa – Lublin – Dorohusk – Granica Państwa
obsługują obecnie następujące typy taboru trakcyjnego:




1.2.1
Elektryczne zespoły trakcyjne EN57 – dostosowane do wsiadania z niskich peronów, o
wysokości 300 mm
Lokomotywy elektryczne EU07 – w ruchu pasażerskim i towarowym
Lokomotywy elektryczne ET22 i ET41 – w ruchu towarowym
Lokomotywy spalinowe SM42, SU45, SM48 i M62Y (ukraińskie) – w ruchu pasażerskim i
towarowym.
Elektryczne zespoły trakcyjne
Podstawowe dane techniczne ww. taboru są następujące:
Tabela 1.1 Elektryczne zespoły trakcyjne
Seria
EN57
Producent
„Pafawag” Wrocław Polska
Lata produkcji
1961–1990
Zestawienie wagonów
r+s+r
Przyśpieszenie rozruchu [m/s2]
0,5
Szybkość maksymalna [km/h]
110
Masa całkowita [t]
125
Długość zespołu [m]
63,97
Wysokość pierwszego stopnia nad główką szyny [mm]
655
Wysokość podłogi [mm]
1150
1)
Miejsc do siedzenia
190
Moc ciągła [kW]
608
Moc silnika trakcyjnego
152
Ilość silników trakcyjnych
4
Typ hamulca
EP, Oerlikon
Oznaczenia:
r – wagon rozrządczy
s – wagon silnikowy
d – wagon doczepny
1)
bez siedzeń odchylanych, 8 siedzeń w przedziale służbowo-bagażowym
1.2.2
Lokomotywy elektryczne
Tabela 1.2 Lokomotywy elektryczne
Seria
Producent
Lata dostawy
Układ osi
Prędkość maks. [km/h]
Masa z pełnym wyposażeniem [t]
Moc ciągła [kW]
Wskaźnik mocy trakcyjnej [kW/t]
Siła pociągowa/prędkość przy
mocy ciągłej
EU07/EP07
Pafawag / H.
Cegielski
1964/1983-1991
ET22
ET41
Pafawag
H. Cegielski
1971-1990
1977-1983
Bo'Bo'
Co'Co'
Bo'Bo' + Bo'Bo'
125
125
125
80/83
116
167
2000
3000
4000
25/24,1
25,8
25/24,1
152 kN / 49 km/h
216 kN / 50 km/h
277 kN / 49 km/h
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 6
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
1.2.3
Lokomotywy spalinowe
Tabela 1.3 Lokomotywy spalinowe
Seria
SM42
Fablok, Polska
1965-1992
Bo'Bo'
SU45
H.Cegielski, Polska
1968-1977
Co’Co’
SM48
Ługańsk, ZSRR
1976-1988
Co’Co
Prędkość maks. [km/h]
90
120
100
Masa z pełnym wyposażeniem [t]
74
102
116
Moc silnika spalinowego [KM]
800
1 700
1200
Moc silników trakcyjnych [kW]
692
1150
880
Elektryczne ogrzewanie pociągu
nie
tak
nie
Producent
Lata dostawy
Układ osi
1.2.4
Wagony pasażerskie
Tabela 1.4 Wagony pasażerskie PKP, które kursują po linii Warszawa – Lublin –
Dorohusk – granica państwa
Typ
Rok
rozpoczęcia
produkcji
111A
1969
112A
1967
120A
1973
Y Görlitz
1978
YB Bautzen 1984
XB Görlitz 1990
Z2 Bautzen 1991
Z2 Bautzen 1991
140A
141A
1.2.5
1991
1990
Długość ze Masa Prędkość Klasa Liczba Liczba
Ogrzewanie Hamulce Typ
zderzakami własna maks.
przemiejsc do
obiegu
[m]
[t]
[km/h]
działów siedzenia
w
toalecie
24,50
39,5
140/160 2
10
80
par./elektr. klockowe otwarty
24,50
40,0
140/160 2
10
80
par./elektr. klockowe otwarty
24,50
37,7
140
2
10
80
par./elektr. klockowe otwarty
24,50
39,0
160
2
10
80
par./elektr. klockowe otwarty
24,50
36,5
160
2
10
80
par./elektr. klockowe otwarty
26,40
38,0
160
2
11
66
nawiewne
klockowe otwarty
26,40
38,0
160
2
11
66
nawiewne
2 tarcze / otwarty
na oś
26,40
38,0
160
1
9
54
nawiewne
2 tarcze / otwarty
na oś
24,50
38,0
160
1
9
54
nawiewne
klockowe otwarty
24,50
38,0
160
2
10
80
nawiewne
klockowe otwarty
Liczba Producent
dostarcznych
2825
1182
718
50
100
70
40
H. Cegielski
H. Cegielski
H. Cegielski
VEB Görlitz
VEB Bautzen
VEB Görlitz
VEB Bautzen
30
VEB Bautzen
60
200
H. Cegielski
H. Cegielski
Wagony towarowe
Na analizowanej linii, mogą być eksploatowane wszystkie typy wagonów towarowych
dopuszczonych do kursowania po sieci PKP, a także inne wagony kolei europejskich, spełniające
kartę RIV. W poszczególnych pociągach może występować różnorodność konstrukcji wagonów.
Obecnie są eksploatowane wagony o liczbie osi od 2 do 6, z przewagą wagonów 4-osiowych,
wózkowych.
1.3 Ocena posiadanego taboru trakcyjnego
Pociągi pasażerskie międzynarodowe i międzyregionalne na linii nr 7 obsługiwane są
lokomotywami elektrycznymi serii EU07. Lokomotywy te nie posiadają rozruchu impulsowego, co
ma w tym przypadku mniejsze znaczenie niż w ruchu regionalnym, ze względu na mniejszą liczbę
rozruchów i hamowań. Tym niemniej zastosowanie urządzeń tyrystorowych na tym taborze
umożliwiłoby stosowanie hamowania elektrodynamicznego, odzyskowego. Odzysk energii
hamowania do sieci trakcyjnej może zmniejszyć koszty zużycia energii elektrycznej do 10 %.
Pociągi regionalne w rejonie Warszawy i Lublina obsługiwane są elektrycznymi
zespołami trakcyjnymi serii EN57. Posiadany obecnie tabor, kursujący po linii nr 7 należy uznać
za przestarzały, co wynika już z jego wieku, ok. 30 lat życia. Ponadto tabor ten ma zbyt małą moc
i za niską prędkość maksymalną. Ograniczenie prędkości wynika też z przestarzałego układu
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 7
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
odsprężynowania pudła od wózka oraz zawieszenia silników trakcyjnych. Proste zawieszenie
silników trakcyjnych „za nos” uniemożliwia zwiększenie prędkości maksymalnej zespołu ponad
110 km/h. W usprężynowaniu I stopnia wykorzystywane są resory piórowe, nie stosowane już w
nowoczesnych pojazdach szynowych ze względu na niskie parametry sprężynujące. Ponadto w
taborze elektrycznym wszystkich ww. serii brak jest rozruchu i hamowania impulsowego, w
związku z czym w czasie rozruchu energia jest tracona w opornikach rozruchowych a w czasie
hamowania na klockach hamulcowych. Stosowanie rozruchu impulsowego jest już powszechną
praktyką, gdyż przyczynia się do oszczędności energii elektrycznej. Dotyczy to zwłaszcza taboru
do ruchu pasażerskiego, obsługującego ruch regionalny, który dokonuje częstych rozruchów i
hamowań.
Ruch towarowy na omawianej linii nr 7 obsługiwany jest głównie lokomotywami
elektrycznymi serii ET22. Lokomotywy te są powieleniem lokomotyw serii EU07 w wersji 6osiowej. Dużym mankamentem jest brak hamowania elektrodynamicznego również w tym rodzaju
ruchu, gdyż takie hamowanie ciężkiego pociągu towarowego na spadkach może dać znaczne
odzyski energii elektrycznej. Odzyski te mogą być zużytkowane przez znajdujące się w pobliżu
inne pociągi, a dopiero jeśli ich nie ma, wytracone w opornikach hamulcowych samej lokomotywy.
Nawet bez odzysku energii hamowanie elektrodynamiczne jest korzystne, gdyż zaoszczędza
zużycia klocków hamulcowych lokomotyw i wagonów.
Lokomotywy ET22 dominują w strukturze taboru trakcyjnego PKP CARGO S.A.,
głównego przewoźnika towarowego w Polsce. Lokomotywy te są przeznaczone do prowadzenia
pociągów towarowych o masie 2500 – 3100 ton. Na odcinkach równinnych możliwe jest osiąganie
z pociągami o masie 1800 t prędkości 70 km/h, a z pociągami o masie 1200 t prędkości 100 km/h.
Lokomotywy te są też często wykorzystywane do prowadzenia pociągów pasażerskich o masie
do 650 ton. Lokomotywy serii ET22 są lokomotywami 6-osiowymi, o układzie biegowym
wrażliwym na zły stan techniczny torów, zwłaszcza na nadmierną wichrowatość. Wskaźnik Y/Q
dla tych lokomotyw mieści się w granicach przyjętych w kartach UIC, ale przy niewielkiej rezerwie.
Zdarzają się wykolejenia tych lokomotyw na torach o złym stanie technicznym.
Odnośnie lokomotyw spalinowych, posiadane przez PKP lokomotywy są przestarzałe. W
porównaniu do nowoczesnych rozwiązań mają bardzo duże zużycia paliwa. Wynosi ono dla
lokomotyw serii ST43 – 320 l/100 km., a dla lokomotyw SU45 – 300 l/100 km (zapas paliwa 3200
l). Lokomotywy serii SM42, które też są wykorzystywane do pracy manewrowej oraz do
prowadzenia lekkich pociągów towarowych, zużywają 150 l paliwa na 100 km, a zapas paliwa
2815 l. Lokomotywy serii SM42 charakteryzują się również niebezpiecznymi dla zdrowia
maszynistów drganiami pudła lokomotywy, pochodzącymi od silnika spalinowego. Drgania te
powodują uszkodzenia kręgosłupa. W czasie napraw okresowych lokomotywy te są
modernizowane. Pracując w ruchu manewrowym 70 % czasu pracy silnika lokomotywy stanowi
bieg jałowy, a 30 % - praca użyteczne przy przeciąganiu wagonów. Nowoczesne lokomotywy
spalinowe, jak np. lokomotywy serii „Ewolucyjnej”, produkcji firmy General Electric Transportation
Systems, USA, lokomotywa towarowa serii ES40DC, o mocy 2 900 kW, czy lokomotywa
pasażerska serii P42DC, o mocy 2 000 kW dla kolei Amtrak (USA) i kolei Via Rail (Kanada)
posiadają różne urządzenia zmniejszające zużycie paliwa. Należą do nich urządzenia
wyłączające pracę silnika w czasie jazdy po spadku i włączające go automatycznie podczas
zwiększania prędkości lub urządzenia do magazynowania energii hamowania w akumulatorach,
którą to energię można następnie wykorzystać do rozruchu pojazdu. Urządzenia te mogą
zaoszczędzić do 20 % paliwa lokomotywy. Niektóre z tych urządzeń można montować również na
istniejących lokomotywach.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 8
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
2. Stan planowany
2.1 Dobór taboru w zależności od przedstawionych opcji modernizacji linii
Według Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), opcja „1” polega na utrzymaniu
obecnych parametrów i funkcji eksploatacyjnych linii Warszawa – Lublin – Dorohusk –
Granica Państwa, dlatego dla opcji „1” modernizacja istniejącego taboru nie jest potrzebna,
gdyż spełnia on obecne wymagania
Dla opcji „2” , przewidywana jest dla linii nr 7, Warszawa – Lublin – Dorohusk – Granica
Państwa prędkość 160 km/h w ruchu pasażerskim i 120 km/h w ruchu towarowym, przy
nacisku na oś 221 kN. Z tego względu potrzebny będzie nowy tabor do ruchu pasażerskiego,
zarówno międzyregionalnego jak i regionalnego, gdyż posiadany przez przewoźników tabor –
EU07 i EN57 ma wymaganą prędkość maksymalną tylko odpowiednio: 125 i 110 km/h.
W ruchu towarowym posiadane lokomotywy ET22 i ET41 zapewniają wymaganą prędkość
120 km/h i nie będzie potrzebna ich wymiana
Dla opcji „3”, przewidywana jest dla linii nr 7, Warszawa – Lublin – Dorohusk – Granica
Państwa prędkość 200 km/h w ruchu pasażerskim przy zastosowaniu taboru z przechylnym
pudłem, pozostałe parametry jak w opcji „2”. Dla tej opcji niezbędny będzie zakup nowego
taboru.
2.2 Wymagania dotyczące taboru do ruchu regionalnego






Napęd elektryczny, ponieważ linia jest zelektryfikowana.
Prędkość maksymalna co najmniej 160 km/h, zgodnie z wymaganiem opcji „2”.
Dostosowanie do peronów o wysokości 550 mm lub 760 mm.
Zamknięty układ toalet.
Klimatyzacja.
Dostosowanie dla przewozu osób niepełnosprawnych.
2.3 Pociągi regionalne
W związku z koniecznością uzyskiwania prędkości 160 km/h, także w ruchu regionalnym,
tabor obecnie stosowany musi być zastąpiony nowym. Proponuje zastosowanie w obrębie
aglomeracji warszawskiej i lubelskiej taboru złożonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych Flirt
(ER75 według oznaczenia Kolei Mazowieckich), produkcji firmy Stadler, Szwajcaria lub zespołami
Desiro ML, produkcji firmy Siemens.
Po zastąpieniu zespołów EN57, zespołami serii ER75, „Flirt”, które są 4-wagonowe i
posiadają ilość miejsc 212, wobec 190 miejsc w zespołach EN57, a zatem poza zwiększoną
prędkością, nastąpi poprawa oferty także w zakresie podaży miejsc w pociągach.
2.3.1
Charakterystyka pociągów do ruchu regionalnego
Pociągami regionalnymi nazywamy pociągi obsługujące obszary wokół większych miast,
do odległości nawet 100 km i znajdujące się zazwyczaj w gestii jednej jednostki administracji
regionalnej. Sporadycznie możliwe jest wykraczanie relacji pociągów regionalnych na teren
sąsiedniej jednostki regionalnej.
Tabor do przewozów regionalnych składa się najczęściej z zespołów trakcyjnych o
następujących cechach:
-
długość około 70 m,
pojemność od 100 - 200 pasażerów na miejscach siedzących,
prędkość maksymalna co najmniej 120 km/h
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 9
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Jeżeli potrzebna jest większa pojemność pociągu to wskazane jest wybranie nie dwóch
zespołów trakcyjnych połączonych w parę, ale jednego zespołu złożonego z większej ilości
wagonów. Uzyskamy w ten sposób redukcję kosztownych kabin maszynisty i zastosowanie tylko
jednego pokładowego urządzenia sterowania ruchem. Przy dużych potokach pasażerskich
korzystne jest również stosowanie zespołów piętrowych, gdyż =zużycie energii na jedno miejsce
siedzące w takich zespołach jest o około 35% niższe niż w zespołach jednopokładowych. W
ruchu wykorzystywane są też wagony piętrowe ciągnione lokomotywami w układzie ciągnionopchanym. Długość wagonów piętrowych wynosi 26 - 28 m. Pojemność jednego wagonu wynosi
średnio 100 pasażerów na miejscach siedzących.
Prędkość maksymalna zespołów do ruchu regionalnego wynosi w krajach Europy
zachodniej 140 – 160 km/h. Naciski na oś przy pełnym obciążeniu dla zespołów do ruchu
regionalnego wynoszą do 18 ton. Długości wagonów wynoszą 25 - 27 m.
2.3.2
Rynek taboru do ruchu regionalnego
Dla przewozów pasażerskich regionalnych z prędkościami 120 – 160 km/h dostępny jest obecnie
na rynku europejskim następujący tabor:





















Elektryczny autobus szynowy EN81, V = 120 km/h – produkcji PESA Bydgoszcz, Polska,
ezt „Talent”, V = 140 km/h - produkcji Bombardier (Niemcy, Norwegia, Austria, Kanada),
ezt serii RABe,„Flirt”, V = 160 km/h – produkcji Stadler Bussnang, Szwajcaria (Algieria,
Niemcy, Finlandia, Polska),
ezt serii ED59, V = 140 km/h - produkcji PESA Bydgoszcz, Polska,
ezt typu „Desiro” – produkcji Bombardier, Niemcy,
ezt AGC (Francja) – produkcji Bombardier, Niemcy,
ezt ITINO (Niemcy, Szwecja) – produkcji Bombardier,
ezt Regio-Swinger (Niemcy, Chorwacja) – produkcji Bombardier,
piętrowy ezt BiLevel Coaches (Kanada, USA) – produkcji Bombardier,
piętrowy ezt DD-Coaches (Niemcy, Dania, Izrael, Luksemburg, Polska, Region Mazowsze) –
produkcji Bombardier,
piętrowy ezt DD-EMU (Holandia) – produkcji Bombardier,
ezt serii RABe 525 (4 wagonowy, kolej BLS, Szwajcaria) – produkcji Bombardier-Alstom,
ezt typu TAF – produkcji AnsaldoBreda,
ezt typu „Desiro ML”, V = 160 km/h – produkcji Siemens, Niemcy,
ezt typu Coradia Lirex , V = 160 km/h – produkcji Alstom, Francja (Szwecja, Francja, Niemcy),
ezt z Salzgitter – produkcji Alstom, Francja,
ezt Sirio - produkcji Ansaldo-Breda, Włochy,
ezt Protos – 2 wagonowy, produkcji Fahrzeugtechnik Dessau (FTD), Niemcy,
ezt BM72 – 4-wagonowy, 310 miejsc, V=160 km/h, 15 kV, produkcji AnsaldoBreda, Włochy,
ezt 5-wagonowy, 263 miejsca, V = 160 km/h, produkcji CAF Hiszpania,
ezt serii EN76, ELF, 4-wagonowy, V = 160 km/h, produkcji PESA Bydgoszcz, Polska.
2.3.3
Ceny taboru do ruchu regionalnego
Ceny taboru zespołowego są zróżnicowane i jeżeli są podawane do wiadomości
publicznej, to – ze względu na znaczną konkurencję – przy niepełnych danych. Nie ujawnia się
np. długości udzielanego okresu gwarancyjnego, towarzyszących taborowi ilości części
zamiennych, rozległości szkoleń personelu i innych. Dużą rolę gra wielkość zamawianej partii
taboru – im większa, tym ceny są niższe. Poniżej podano kilka transakcji zakupu taboru do ruchu
regionalnego na świecie z ostatnich lat:


W 2004 r. Bombardier, Niemcy sprzedał 100 3-wagonowych pociągów AGC do ruchu
regionalnego dla francuskich kolei narodowych SNCF za 350 mln euro, tj. 1 zespół za 3,5
mln euro, a 1 wagon średnio za 1,17 mln euro.
W 2005 r. Bombardier-Elin, Niemcy, Austria sprzedał kolejom austriackim ÖBB 80 4wagonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych serii 4024 „Talent” po 3,8 mln euro za
zespół, tj. 1 wagon po 0,95 mln euro.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 10
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii










W 2005 r. Stadler, Szwajcaria sprzedał szwajcarskim kolejom federalnym SBB 42 4wagonowe elektryczne zespoły trakcyjne serii RABe 521 „Flirt” za cenę 5,1 mln euro za
zespół, tj. 1 wagon za 1,275 mln euro.
W 2005 r. Stadler, Szwajcaria sprzedał 11 elektrycznych zespołów trakcyjnych „Flirt” kolei
Südostbahn (SOB), Szwajcaria za 75,6 mln USD, tj. 1 zespół za 6,9 mln USD, 1 wagon
za 1,725 mln USD = .1,25 mln euro.
W 2005 r. PESA Bydgoszcz, Polska sprzedała dwa 1-wagonowe elektryczne autobusy
szynowe serii EN81 Urzędowi Marszałkowskiemu województwa Małopolskiego w
Krakowie za 10 mln zł. (2,7 mln euro), tj. 1 autobus za 1,35 mln euro.
W 2005 r. PESA Bydgoszcz sprzedała jeden 3-wagonowy elektryczny zespół trakcyjny
serii ED59 Urzędowi Marszałkowskiemu województwa Łódzkiego za 11,5 mln zł (3 mln
euro), tj. 1 wagon za 1 mln euro.
W 2005 r. firma PESA, Bydgoszcz sprzedała jeden 4-wagonowy zespół EN95 (na
napięcie 600 V DC i prędkość 90 km/h) WKD Warszawa za cenę 2,5 mln euro, czyli 1
wagon za 0,625 mln euro.
W 2006 r. Alstom, Francja sprzedał kolejom szwedzkim SJ 16 czterowagonowych ezt
Coradia Lirex za 120 mln euro, tj. 1 zespół po 7,5 mln euro, a 1 wagon po 1,87 mln euro.
W 2006 r. Bombardier, Niemcy sprzedał 69 wagonów do ruchu regionalnego (ezt lub dzt)
za 129 mln euro, czyli 1 wagon za 1,87 mln euro.
W 2006 r. Stadler, Szwajcaria sprzedał Urzędowi Marszałkowskiemu województwa
Śląskiego cztery 4-wagonowe zespoły serii RABe, „Flirt” za 90 mln zł. (24,7 mln euro, przy
kursie 1 euro = 3,7 zł.), tj. 1 zespół za 6,17 mln euro, a 1 wagon za 1,54 mln euro.
W 2008 r. Siemens, Niemcy sprzedał Belgijskim Kolejom Narodowym 305 3-wagonowych
zespołów Desiro ML za cenę 1,43 mld euro, czyli 1 zespół za 4,7 mln euro, a 1 wagon za
1,56 mln euro.
W 2009 r. PESA Bydgoszcz sprzedała 8 ezt EN76, ELF za cenę netto 153,6 mln zł., tj. 1
zespół za cenę brutto 23,4 mln zł., tj. 5,85 mln euro.
Cena 1 wagonu do ruchu regionalnego wynosi średnio:










0,95 mln euro w zespole serii 4024, Elektro-Talent kolei ÖBB, produkcji Bombardier,
Niemcy.
1,0 mln euro w ezt ED59, produkcji PESA.
1,15 mln euro w autobusie szynowym EN81, produkcji PESA.
1,17 mln euro w zespołach AGC dla kolei SNCF, produkcji Bombardier.
1,25 mln euro w zespole RABe 521 „Flirt” dla kolei SOB, produkcji Stadler,
Szwajcaria.
1,275 mln euro w zespole RABe 521 „Flirt” dla kolei SBB, produkcji Stadler.
1,46 mln euro w zespole EN76, ELF, produkcji PESA Bydgoszcz
1,54 mln euro w zespole RABe 521 „Flirt” dla kolei PKP Przewozy Regionalne,
produkcji Stadler.
1,56 mln euro w zespole Desiro ML dla kolei belgijskich SNCB.
1,6 mln euro w zespole dla kolei marokańskich ONCF, produkcji AnsaldoBreda,
Włochy.
Zestawienie powyższe służy dla celów porównawczych, gdyż w rzeczywistości wagony
silnikowe są znacznie droższe od wagonów sterowniczych czy doczepnych (nie napędnych).
Ogólnie można przyjąć, że cena 1 wagonu w elektrycznym zespole trakcyjnym do ruchu
regionalnego kształtuje się na poziomie 1 - 2 mln euro.
2.3.4
Proponowany tabor do ruchu regionalnego
Ze względu na wymaganie prędkości 160 km/h należy odrzucić tabor, który nie spełnia
tego wymagania lub nie jest przystosowany do niskich peronów lub nie jest budowany na napięcie
3 kV DC. Pozostawiony do dalszych rozważań tabor posiada następujące dane techniczne:
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 11
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
2
Coradia
Lirex
Alstom,Fra
ncja
2
3 kV
15 kV
25 kV
15 kV
121
800
tak
(90
%
całości)
tak
160
1600
1,0
80
600 lub
800
tak
tak
192
160
1300
1,2
76
760
tak
Tak
Hamowanie
odzyskowe.
1,0
Klimatyzacja
2000
Wysokość
podłogi
[mm]
160
Zamknięty
układ WC
183 Tak
+ 29
=
212
120 Tak
Ilość miejsc
siedzących
Masa
Siemens,
Niemcy
Przyśpieszenie
rozruchu
[m/s²]
Desiro
ML
3 kV
Moc
[kW]
Stadler,
4
Szwajcaria/
Polska
Prędkość maks.
[km/h]
ER75,
„Flirt”
Napięcie
zasilania
Ilość wagonów
Producent
Seria
lub
typ
pojazdu
Tabela 2.1 Planowane do zastosowania na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk
elektryczne zespoły trakcyjne
2.4 Opis wybranych zespołów trakcyjnych
Elektryczny zespół trakcyjny serii RABe 524 „Flirt”
Załącznik nr 1

Zespół trakcyjny „Flirt” jest pojazdem 4-wagonowym o prędkości maksymalnej 160 km/h,
a jego przyśpieszenie rozruchu wynosi 1,0 m/sek². Posiada większy niż autobus EN81
procent obniżonej do 800 mm podłogi, bo aż 90 % całości. Pudło zbudowane jest z
wytłaczanych profili aluminiowych. Napęd
wykonano silnikami 3-fazowymi
asynchronicznymi 4 x 500 = 2000 kW. Układ falowników jest zbudowany na elementach
IGBT i chłodzony wodą. Zespół posiada 183 miejsca do siedzenia stałe oraz 29 miejsc
składanych. Zastosowano usprężynowanie pneumatyczne we wszystkich wózkach i
hamulce tarczowe na tarczach kół, a zatem hamowanie jest wydajne i ciche. Wagony
środkowe, drugi i trzeci osadzone są na wspólnych wózkach, co zapewnia duże
bezpieczeństwo jazdy i małe wężykowanie, a więc wysoki komfort jazdy. Łącznie 4
wagony zespołu osadzone są tylko na 5 wózkach. Zespół ma drzwi odskokowoprzesuwne i wysuwane stopnie, co dodatkowo ułatwia wsiadanie z niskich peronów o
wysokości 350 mm. Posiada też hamowanie elektrodynamiczne odzyskowe,
zmniejszające koszty eksploatacji. Zespół wyposażony jest w komputer diagnostyczny do
wyszukiwania usterek. Zespół „Flirt” jest od 2008 r. produkowany w Polsce, w montowni w
Siedlcach. Uzyskał homologację Urzędu Transportu Kolejowego i kursuje od grudnia
2008 r. m.in. na trasie Warszawa – Siedlce z prędkościami do 130 km/h
Elektryczny zespół trakcyjny Desiro ML
Załącznik nr 2

Zespół trakcyjny Desiro ML jest pojazdem 2, 3 lub 4-wagonowym. Liczbę wagonów
można zmieniać nawet w eksploatacji. Posiada prędkość 160 km/h, a jego przyśpieszenie
rozruchu wynosi 1 m/s². Jest to zespół zbudowany w tradycyjnym układzie, tzn. każdy
wagon ma dwa wózki, a nie opiera się na wspólnych wózkach jak zespół ER75, Flirt.
Tradycyjna budowa umożliwia łatwiejsze podnoszenie pudeł wagonów w czasie napraw.
Zespół Desiro ML jest pojazdem budowanym w wersjach o podłodze na wysokości 600,
800 i 1000 mm nad główką szyny. Zespół Desiro ML budowany jest dopiero od 2008 r., a
pierwszą koleją, która go nabyła jest prywatny przewoźnik niemiecki Trans Regio
Deutsche Regionalbahn GmbH z Kolonii który uruchomił nowe pociągi pomiędzy Kolonią
a Mainz, odległość 200 km. W maju 2008 r. Belgijskie Koleje Narodowe zamówiły aż 305
trzywagonowych zespołów Desiro ML dla obsługi swojej szybkiej kolei RER wokół
Brukseli. Pierwszych 95 zespołów ma być dostarczonych do 2011 r.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 12
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii

Elektryczny zespół trakcyjny Coradia-Lirex
Zespół Coradia-Lirex, który, kursujący w Szwecji, budowany jest według skrajni
skandynawskiej – szerszej o około 400 mm od skrajni UIC 505 (Europy kontynentalnej), a
ponadto na napięcie 15 kV. W przypadku zdecydowania się na ten typ taboru, konieczne
byłoby zamówienie go dla warunków PKP, tj. skrajni PKP i na napięcie 3 kV DC. Jest to
możliwe, jednak zwiększy cenę zakupu.
2.5 Pociągi międzyregionalne
2.5.1
Charakterystyka pociągów do ruchu międzyregionalnego
Ten rodzaj pociągów obejmuje pociągi o prędkości 160 – 250 km/h, o standardzie
umożliwiającym dogodne warunki podróżowania w czasie powyżej 1 godziny. Są to zarówno
pociągi złożone z elektrycznych bądź spalinowych zespołów trakcyjnych, jak i wagony ciągnione
lokomotywami. W przypadku pociągów zespołowych, układy napędowe umieszczane są w
wybranych wagonach. Bywają zespoły, w których wszystkie osie wagonów są napędne lub też z
wagonami w których jeden wózek jest napędny, a drugi toczny. Moc zastosowana w zespole
trzywagonowym do ruchu międzyregionalnego zawiera się od 2,5 – 3,0 MW.
2.5.2
Proponowany tabor do ruchu międzyregionalnego na linii Warszawa –
Lublin – Dorohusk
Ze względu na wymagania opcji „2”, tj. prędkość 160 km/h i przewidzianą modernizację
linii Warszawa – Lublin – Dorohusk połączoną z budową wysokich peronów (550 lub 760 mm),
proponuję do ruchu międzyregionalnego pomiędzy Warszawą a Lublinem zastosowanie
elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN76, ELF, produkcji PESA Bydgoszcz. Są to
najnowsze zespoły tej firmy, o prędkości maks. 160 km/h, które pojawiły się na rynku w 2010 r. i
zostały po raz pierwszy zaprezentowane na targach Innotrans w Berlinie, 21-24.9.2010 r. Zespoły
te są podobne do zbudowanych wcześniej przez zakłady PESA Bydgoszcz zespołów serii ED74,
ale mają po dwa fotele w kabinie maszynisty. W ten sposób jest spełnione wymaganie Urzędu
Transportu Kolejowego w Polsce, które nakazuje dla prędkości powyżej 130 km/h obsługę
pociągu przez dwóch maszynistów.

Elektryczny zespół trakcyjny serii EN76, ELF
Załącznik nr 11
Zespół EN76, ELF (Electric, Low Floor – elektryczny, niska podłoga) może być budowany – wg
zapewnień producenta – jako zespół 3 – 8 wagonowy, w zależności od potrzeb zamawiającego.
Prezentowany na targach Innotrans 2010 w Berlinie zespół został zbudowany na zamówienie
Urzędu Marszałkowskiego województwa Śląskiego dla ruchu regionalnego. Zamówiono 8
zespołów serii EN76. Na bazie tego zespołu ma powstać cała rodzina pojazdów ELF, które będą
mogły być dostosowane zarówno do ruchu podmiejskiego, regionalnego, jak i
międzyregionalnego. Jak zapewnia producent, w zależności od rodzaju ruchu będą mogły być
zmieniane ilości wagonów, wyposażenie wewnętrzne a nawet ilość drzwi w wagonach. Zespoły
serii EN76 mają prędkość maksymalną 160 km/h i po 2 fotele w kabinie maszynisty. Zespół
posiada 4 silniki trakcyjne, 3-fazowe, asynchroniczne o łącznej mocy 2000 kW. Posiada
klimatyzację i ubikacje w układzie zamkniętym. Jest dostosowany do przewozu osób
niepełnosprawnych.
Zespoły serii EN76 mają podłogę w rejonie wejść obniżoną do wysokości 760 mm, czyli równą z
wysokością nowych peronów. Ta wysokość podłogi pozwoli także wsiadać z peronów o
wysokości 550 mm. W wypadku obsługi linii o peronach o wysokości 300 mm, jest możliwość
dobudowy w zespole serii EN76 dodatkowego, wysuwanego stopnia na wysokości 600 mm nad
główką szyny.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 13
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii

Elektryczny zespół trakcyjny serii ED74
Załącznik nr 3
Zespół trakcyjny serii ED74 jest zespołem 4-wagonowym, dostosowanym do ruchu
międzyregionalnego. Przedziały pasażerskie podzielone są na klasę 1 i 2 – w klasie 1 – 21
miejsc, w klasie 2 – 179. Podobnie jak zespół serii EN76, posiada napęd 4-ma silnikami
trakcyjnymi, 3-fazowymi, asynchronicznymi o łącznej mocy 2000 kW, co zapewnia mu
przyśpieszenie rozruchu 1 m/s² i prędkość maks. 160 km/h. Wnętrze zespołu wyposażone jest w
klimatyzację, a ubikacje są w układzie zamkniętym. Zespoły serii ED74, które obsługują obecnie
pociągi relacji Warszawa Wschodnia – Łódź Fabryczna, są zasadniczo dostosowane do wysokich
peronów, ale mają przy każdych drzwiach po dwa wysuwane stopnie, dolny na wysokości 650
mm nad główką szyny, co umożliwia wsiadanie z peronów o wysokości 300 mm, jakie to perony
znajdują się na stacji Łódź Widzew. W kabinie maszynisty znajduje się tylko jeden fotel dla
maszynisty, usytuowany centralnie i dodatkowo po lewej stronie kabiny znajduje się składane
siedzenie dla drugiego pracownika (nadzór, szkolenie).
Tabela 2.2 Planowane elektryczne zespoły trakcyjne do ruchu międzyregionalnego
Producent
PESA
Bydgoszcz,
Polska
PESA
Bydgoszcz,
Polska
Typ taboru
Układ
wagonów
Moc [kW]
Prędkość
[km/h]
Miejsc do
siedzenia
ezt EN76
s+d+d+s
2000
160
200
ezt ED74
s+d+d+s
2000
160
200
Dla obsługi ruchu międzynarodowego i międzyregionalnego w składach lokomotywa +
wagony konieczny będzie zakup nowych lokomotyw o prędkości 160 km/h. Jest to konieczne,
ponieważ obecnie stosowane lokomotywy serii EU07 mają prędkość maksymalną tylko 125 km/h.
Dlatego proponuje zakup lokomotywy elektrycznej typu Traxx F160 DC produkcji Bombardier,
Niemcy, ew. lokomotywy elektrycznej typu Prima II produkcji Alstom, Francja lub lokomotywy
elektrycznej typu S 109, produkcji Skoda, Republika Czeska.
Najbardziej odpowiednia byłaby lokomotywa Traxx F160 DC (DC – Direct Current – prąd
stały), produkcji Bombardier. Jest to konstrukcja sprawdzona w eksploatacji na kolejach włoskich
FS, które zamówiły w 2001 r. 100 lokomotyw Traxx F160 DC i obsługują nimi pociągi regionalne i
międzyregionalne. Ponadto lokomotywy typu Traxx są eksploatowane także w Polsce przez PKP
Cargo, które posiadają 6 lokomotyw Traxx F140 MS (Multi System) o prędkości 140 km/h,
dwunapięciowych, (oznaczone serią EU43) oraz przez spółkę ITL Sp. z o.o. Wrocław, która
posiada 2 lokomotywy Traxx F140 MS. Lokomotywy te pracują obecnie w ruchu towarowym
między Polską a Niemcami, ale na początku 2008 r. pracowały też przy obsłudze pociągów
ekspresowych. Przedstawiona w załączniku nr 5 lokomotywa EU43 prowadzi pociąg ekspresowy
„Lubuszanin”, relacji Zielona Góra – Warszawa Wsch.
Lokomotywy typu Traxx są to bardzo nowoczesne lokomotywy, o rozruchu impulsowym, z
układem napędu 2 x MITRAC TC 3300 i falownikami 2 x 4 QC oraz z układem hamowania
elektrodynamicznego o mocy 2,6 MW. Mają homologację do jazd po sieci PKP udzieloną przez
Urząd Transportu Kolejowego.
Proponowana lokomotywa Traxx F160 DC jest to lokomotywa 4-osiowa, jednonapięciowa
– na napięcie 3 kV (prądu stałego, o prędkości 160 km/h. Dane techniczne tej lokomotywy i
innych, podobnych lokomotyw przedstawione są w poniższej tabeli.
W 2008 r. Spółka PKP Intercity zakupiła 10 lokomotyw typu ES 64U4, produkcji firmy
Siemens za kwotę 44 mln euro. Jest to lokomotywa trzynapęciowa (3 kV, 15 kV i 25 kV), co ma
umożliwić prowadzenie pociągów eurocity pomiędzy Polską (3 kV) a Austrią (15 kV) przez
Republikę Czeską (3 kV i 25 kV). Lokomotywa tego typu pobiła w 2006 r. w Niemczech rekord
prędkości jazdy lokomotyw – 357 km/h.
Patrz załączniki nr 4, nr 5, nr 6, nr 7 i nr 8
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 14
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Tabela 2.3 Planowane
lokomotywy
elektryczne
międzyregionalnego i międzynarodowego
Producent
Bombardier,
Niemcy
Siemens,
Niemcy
Skoda,
Republika
Czeska
Alstom,
Francja
2.5.3
Typ
lokomotywy
Traxx F160
DC
Eurosprinter
ES 64U4,
„Taurus”
EU44,
Husarz
S 109
Prima II,
427000
Napięcie
zasilania
3 kV DC
Ilość Masa
osi
[t]
do
Moc
[kW]
obsługi
ruchu
Prędkość Hamowanie
odzyskowe
[km/h]
4
86
3 600
160
2 600 kW
3 kV DC
4
15 kV, 16 2/3 Hz
25 kV, 50 Hz
86
6 400
230
Tak
3 kV DC
4
15 kV, 16 2/3 Hz
25 kV, 50 Hz
1,5 kV DC
4
3 kV DC
15 kV 16 2/3 Hz
25 kV 50 Hz
86
6 400
200
Tak
88
6 000
200
Tak
Tabor wagonowy pasażerski do przewozów międzyregionalnych dla linii
Warszawa – Lublin – Dorohusk – granica państwa
Obecnie ruch pociągów pasażerskich międzyregionalnych po linii Warszawa – Lublin –
Dorohusk – Granica Państwa prowadzony jest wagonami różnych serii o prędkościach 140 i
160 km/h – patrz tabela 1.6.4. Po modernizacji linii do prędkości 160 km/h będą mogły być
używane tylko wagony, które mają prędkość 160 km/h. Są to wagony klasy 2 i posiadają po 80
miejsc do siedzenia. Pociągi te prowadzą też wagony 1 klasy typu 139A, które posiadają po 54
miejsca do siedzenia.
Koszt zakupu jednego wagonu typu 136A (klasa 2) lub 139A (klasa 1) na prędkość
maksymalną 160 km/h wynosi około 0,8 mln euro.
2.5.4
Tabor do przewozów towarowych na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk –
granica państwa
Na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk – Granica Państwa będą kursowały wszystkie
te wagony, które kursują po sieci PKP. A więc wagony kryte, węglarski, platformy, cysterny i inne
wagony specjalistyczne. Średnia cena wagonu towarowego wynosi na rynku europejskim około
75 tys. euro. Cena ta dotyczy np. wagonu typu Falns do przewozu węgla i innych materiałów
sypkich. Jednak w przypadku wagonów specjalistycznych, a zwłaszcza do przewozu ładunków
niebezpiecznych, cena może wynosić nawet 200 tys. euro.
2.6 Tabor z przechylnym nadwoziem
Załączniki nr 9 i nr 10
Pociągi z przechylnym nadwoziem umożliwiają zwiększenie prędkości jazdy na
istniejących liniach o dużej ilości łuków o niewielkich promieniach. Teoretycznie używając taboru z
przechylnym nadwoziem można uzyskać zwiększenie prędkości o 30 % w stosunku do taboru
konwencjonalnego. Należy jednak podkreślić, że jest to możliwe tylko wówczas, gdy tor jest
utrzymywany w bardzo dobrym stanie. Przy przejeździe pociągu z przechylnym nadwoziem
występują bowiem na łukach toru znacznie większe siły, niż przy przejeździe pociągu
konwencjonalnego. Przy przejeździe pociągu z przechylnym nadwoziem dopuszczane jest
boczne niezrównoważone przyśpieszenie 1,8 m/s², podczas gdy przejazd pociągu
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 15
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
konwencjonalnego odbywa się z przyśpieszeniem 0,8 m/s². Przy gorszym utrzymaniu toru
zwiększenie prędkości może być tylko o 10 – 20 %. W czasie prób włoskiego pociągu Pendolino
ETR 460 w Polsce 1994 r. udało się uzyskać na specjalnie przygotowanym odcinku toru
pomiędzy Działdowem a Iławą zwiększenie prędkości o 27 %: uzyskano 153 km/h, wobec 120
km/h, z jaką jeździły po tym odcinku toru pociągi konwencjonalne. Wcześniej tor na tym odcinku
musiał być dwukrotnie podbity przez podbijarkę Plaster & Taurer, Austria.
Zgodnie z wymaganiami opcji 3, przewiduje się zastosowanie na linii Warszawa – Lublin –
Dorohusk – Granica Państwa pociągu z przechylnym nadwoziem, którym byłby na przykład
pociąg typu Pendolino ETR600 (Trenitalia), produkcji Alstom Ferroviaria. Jest to pociąg 2napięciowy (3 kV DC i 25 kV AC), o prędkości maks. 250 km/h. Składa się on z 7 wagonów (4
wagonów silnikowych i 3 doczepnych). Maksymalny kąt przechyłu wagonów wynosi 8 º.
Wymieniony w poniższej tabeli 3.1 pociąg Pendolino ETR 460 był produkowany w latach
1994-1997. Następnie zaczęto budować wersje wielo-napięciowe – ETR 470 i ETR 480. W 2002
r. firma Fiat Ferroviaria (Włochy) została zakupiona przez firmę Alstom (Francja) i utworzono firmę
Alstom-Ferroviaria. Obecnie produkowane są przez Alstom Ferroviaria pociągi Pendolino nowej
generacji: ETR 600 (dla kolei Trenitalia – 1-napięciowy) i pociąg ETR 610 (dla spółki Cisalpino –
trój-napięciowy).
Jak wspomniano wyżej, zespół ETR 460 był na próbach w Polsce w 1994 r. i ustanowił
wtedy rekord prędkości jazdy PKP (na linii CMK – 250 km/h). Zespół tego typu wygrał również
ogłoszony wówczas przez PKP przetarg na zakup taboru z przechylnym nadwoziem. Przetarg ten
został później (1998 r.) unieważniony z powodu braku funduszy przez PKP. W przetargu
uczestniczyły wówczas – poza firmą Fiat Ferroviaria – firmy: Adtranz-Pafawag, Siemens
(Niemcy), Alstom (Francja) i Talgo (Hiszpania).
Tabela 2.4
Dane techniczne pociągów z przechylnym nadwoziem
Producent
Typ taboru
Napięcie
zasilania
Prędkość
maks.
[km/h]
Ilość
wagonów
Moc
silników
[kW]
Nacisk Miejsc
na oś siedzenia
maks.
Fiat
Ferroviaria,
Włochy
Alstom
Ferroviaria,
Francja
Alstom
Ferroviaria
Francja
ETR 460
3 kV DC
250
7
4000
13,5
331
230
7
4000
17
331
250
7
5500
16,5
430 + 2 dla osób
na
wózkach
inwalidzkich
Pendolino
680 ČD
3 kV DC
15 kV 16,7 Hz
25 kV 50 Hz
PENDOLINO 3 kV dc
600
25 kV 50 Hz
Trenitalia
do
2.7 Koszty utrzymania taboru w okresie całego życia taboru
Na potrzeby szacunku kosztów przyjęto, że żywotność zakupionego taboru wyniesie 40
lat. W tym czasie przejdzie on 3 naprawy główne, każda z nich o wartości 70 % wartości taboru
nowego. Ponadto przejdzie 8 napraw średnich – po dwie naprawy średnie pomiędzy naprawami
głównymi – o wartości 40 % wartości taboru nowego i wreszcie przejdzie 24 naprawy rewizyjne,
każda o wartości 20 % taboru nowego. Będą po dwie naprawy rewizyjne pomiędzy dwoma
naprawami średnimi lub pomiędzy naprawą główną i pierwszą naprawą średnią. A zatem jeżeli
producent taboru nie zaproponuje innego cyklu napraw, to będzie się on przedstawiał
następująco:
Zakup Taboru rew. rew. Śr. rew. rew. Śr. rew. rew. I Główna rew. rew. Śr. rew. rew.
Śr. rew. rew. II Główna rew. rew. Śr. rew. rew. Śr. rew. rew. III Główna rew. rew. Śr. rew. rew.
Śr. rew. rew. Kasacja Taboru
Przykładowo dla taboru serii ER75, Flirt, którego koszt zakupu w chwili obecnej
(październik 2010 r.) wynosi 24,4 mln zł. (6,1 mln euro, według kursu: 1 euro = 4,00 zł.), koszty
utrzymania w ciągu całego życia wyniosą:
 naprawy główne:
3 naprawy x 0,7 x 24,4 mln zł. = 51,24 mln zł.
 naprawy średnie:
8 napraw x 0,4 x 24,4 mln zł. = 78,08 mln zł.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 16
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii

naprawy rewizyjne: 24 naprawy x 0,2 x 24,4 mln zł. = 117,12 mln zł.
Koszt napraw razem:
246,44 mln zł.
Poza naprawami okresowymi, tabor będzie wymagał jeszcze zabiegów konserwacyjnych i napraw
awaryjnych, których koszty można oszacować na ok. 200 mln zł. A zatem łączne koszty
utrzymania taboru serii ER75 w ciągu całego życia, tj. 40 lat wyniosą ok. 450 mln zł.
2.7.1
Utrzymanie taboru kursującego na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk –
granica państwa
Tabor do ruchu pasażerskiego - regionalnego i międzyregionalnego – na linii Warszawa –
Lublin – Dorohusk jest obsługiwany obecnie głównie przez zakłady i sekcje utrzymania taboru
PKP w Warszawie i Lublinie oraz przez Koleje Mazowieckie.
Obecnie w zakładach tych istnieją dobre warunki do utrzymania taboru, zarówno do ruchu
regionalnego, jak i międzyregionalnego. Wydajność istniejących urządzeń do utrzymania jest
dobra i jakość napraw także dobra. W Warszawie na Grochowie, przy ul. Chłopickiego istnieje
ponadto Hala Całopociągowa, wyposażona w bardzo nowoczesne urządzenia do diagnostyki,
utrzymania i napraw taboru, zwłaszcza wagonowego. Należy ona do spółki PKP Intercity.
Ruch regionalny w obrębie Warszawy jest obsługiwany przez spółkę Koleje Mazowieckie
(KM), która dysponuje lokomotywownią w Warszawie Grochowie przy ul. Zbrojarskiej,
wyposażonej m.in. w tokarkę podtorową. Korzystają z niej zarówno elektryczne zespoły trakcyjne
KM jak i zespoły i lokomotywy elektryczne PKP.
Ruch regionalny w obrębie Lublina jest obsługiwany przez PKP CARGO S.A. Wschodni
Zakład Spółki.
Ruch międzyregionalny na linii Warszawa – Lublin – Dorohusk obsługiwany jest od
1.12.2008 r. przez spółkę PKP Intercity i prowadzony pociągami złożonymi z lokomotyw
i wagonów. Lokomotywy obsługiwane są przez PKP CARGO S.A. Mazowiecki Zakład Spółki,
natomiast wagony pasażerskie obsługiwane są w sekcji eksploatacji i utrzymania wagonów
Warszawa Szczęśliwice oraz w Zakładzie Centralnym, sekcji napraw wagonów w Warszawie
Grochowie przy ul. Chłopickiego 53, należących do spółki PKP Intercity. W tym ostatnim zakładzie
znajduje się tokarka podtorowa.
2.8 Wpływ poszczególnych typów taboru na środowisko naturalne
2.8.1
Hałas
Obowiązująca obecnie specyfikacja TSI dla taboru kolejowego (Decyzja Komisji
Europejskiej 2006/66) określająca dopuszczalne limity poziomu emisji hałasu dotyczą taboru
nowego i modernizowanego. Oznacza to, że nie dotyczą taboru obecnie eksploatowanego.
Analizowane są jednak, pod kierunkiem Komisji Europejskiej, możliwości ograniczenia poziomu
emisji hałasu także dla pojazdów obecnie eksploatowanych. Do chwili obecnej nie ma jednak
żadnych wiążących ustaleń. Jest wątpliwe aby pełne wymagania dla nowych pojazdów były
przeniesione na pojazdy dotychczas eksploatowane, zarówno ze względów technicznych, jak i
ekonomicznych. Oznacza to, że docelowy stan, w którym wymaganiami zawartymi w
specyfikacjach TSI zostanie objęty cały tabor, nastąpi najwcześniej za 30 lat.
Brak jest jednocześnie danych o poziomie hałasu emitowanego przez obecny tabor,
pomierzonych wg specyfikacji TSI. Można jednak przyjąć, że limity podane w specyfikacjach TSI
są dla niego przekroczone. Nowy tabor będzie miał poziomy emisji hałasu nie wyższe niż podane
w specyfikacji TSI dla taboru konwencjonalnego (Decyzja Komisji 2006/66). Wartości te są
zestawione w poniższej tabeli.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 17
Etap IX – Uszczegółowienie analiz dla wybranej opcji modernizacji linii
Tabela 2.5
Wartości dopuszczalne LpAeq,T hałasu stacjonarnego lokomotyw
elektrycznych i spalinowych, zespołów trakcyjnych i spalinowych oraz wagonów
pasażerskich
Pojazdy
LpAeq,T
Lokomotywy elektryczne
75
Lokomotywy spalinowe
75
Elektryczne zespoły trakcyjne
68
Spalinowe zespoły trakcyjne
73
Wagony pasażerskie
65
Dopuszczalny poziom hałasu w kabinie maszynisty nie powinien przekroczyć 84 dB w
ciągu 30 min.
W obszarach szczególnie wrażliwych na hałas, poziom emitowanego hałasu podczas
przejazdu pociągu można zmniejszyć montując wzdłuż toru elementy tłumiące dźwięk. Pomiary
hałasu należy przeprowadzać zgodnie z normą EN ISO 3095 – 2001.
TOM IX-14 Tabor i zaplecze
strona 18

Podobne dokumenty