Armageddon, Nemesis – gwałtowne i powolne katastrofy w kosmosie

KARTA KURSU
Nazwa
Armagedon, Nemesis – gwałtowne i powolne katastrofy w kosmosie
Nazwa w j. ang.
Armageddon, Nemesis - slow and violent disasters in space
Kod
Koordynator
13.2-
-820
Prof. Dr hab. Jerzy Krzesiński
Punktacja ECTS*
1
Zespół dydaktyczny:
Dr hab. prof. UP Jerzy
Krzesiński
Opis kursu (cele kształcenia)
Uzyskanie podstawowych wiadomości na temat powolnych i gwałtownych zdarzeń
zachodzących w kosmosie. Od upadku meteorytów do astronomicznej wizji końca świata
opartej na aktualnej wiedzy nt. procesów zachodzących w Słońcu, jego okolicach i okolicach
naszej Galaktyki. Student zdobywa wiedzę o podstawowych zjawiskach zachodzących w
pobliżu Ziemi, Słońca, Galaktyki, umiejętności myślenia przestrzennego oraz wykonywania
prostych, a zapomnianych obliczeń, które pomagają oszacować skale zachodzących zjawisk.
Warunki wstępne
Wiedza
Podstawa wiedza z fizyki i matematyki na poziomie klas humanistycznych.
Umiejętności
Rozwiązywanie prostych zadań arytmetycznych i rozumienie otaczającego
świata.
Kursy
Brak
1
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do
efektów kierunkowych
W01 Student poznaje terminologię używaną do opisu K_W01-K_W26
zjawisk astronomicznych. Przypomina sobie wiedzę nt.
Układu Słonecznego.
W02 Student rozumie podstawowe procesy zachodzące
w okolicach Ziemi, Księżyca i Słońca oraz samym
Słońcu. Poznaje dobre strony i zagrożenia płynące z
bliskiego i dalekiego kosmosu. Poznaje planetoidy,
planety i ich księżyce.
Wiedza
W03 Student zna i rozumie główne parametry
charakteryzujących ciała niebieskie (odległości, masy,
temperatury, rozmiary moce promieniowania).
W04 Student ma podstawową wiedzę nt. ewolucji
gwiazd,
wybuchach
supernowych,
gwiazdach
neutronowych,
czarnych
dziurach,
Galaktyce,
formowaniu galaktyk ich interakcjach. Ciemnej materii i
energii.
W05 Student zdaje sobie sprawę skąd wzięły się
pierwiastki ciężkie, dzięki którym powstało życie na
Ziemi. Możliwych początkach powstania życia na Ziemii i
jego powolnego końca, a także dalszych losów
Wszechświata.
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01 Student potrafi opisać i wyjaśnić podstawowe K_U01 -K_U07
zjawiska
w
układzie
Ziemia-Księżyc,
Układzie
Słonecznym, Galaktyce.
U02 Student potrafi odróżnić scenariusze kosmicznych
katastrof zgodnch z obecną wiedzą od spekulacyjnych,
wynikających z braku odpowiedniego wykształcenia.
U03 Student potrafi wykonać podstawowe oszacowania
matematyczne co do skali zjawisk, rozmiarów układu
słonecznego i Galaktyki.
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
Odniesienie do efektów
kierunkowych
K01 Student zdaje sobie sprawę z ograniczenia K_K01-K_K03
własnej wiedzy w zakresie astronomii i fizyki oraz
z
potrzeby
dalszego
interdyscyplinarnego
kształcenia.
K02 Student korzysta z informacji zgromadzonych
w internecie, potrafi samodzielnie wyszukiwać
ciekawe
informacje
dotyczące
badań
astronomicznych z wiarygodnych źródeł. Także w
języku angielskim.
K03 Potrafi się dzielić swoją wiedzą w swoim
środowisku.
2
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
Liczba godzin
A
K
L
S
P
E
15
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład ma charakter tradycyjny, z uwzględnieniem środków wizualnych: slajdów, zdjęć,
krótkich filmów, pokazów i przynajmniej jednych zajęc w terenie oraz pracowni
astronomicznej. W trakcie wykładu preferowane są metody aktywizujące łącznie z dyskusją
dydaktycznę oraz udziałem studentów w pokazach.
Formy sprawdzania efektów kształcenia
E
–
le
ar
ni
n
g
G
ry
d
y
d
a
kt
yc
z
n
e
Ć
wi
cz
e
ni
a
w
sz
k
ol
e
W01
W02
W03
W04
W05
U01
U02
U03
K01
K02
K03
Z
aj
ęc
ia
te
re
n
o
w
e
x
x
x
x
Pr
a
c
a
la
b
or
at
or
yj
n
a
Pr
oj
e
kt
in
d
y
wi
d
u
al
n
y
Pr
oj
e
kt
gr
u
p
o
w
y
U
d
zi
ał
w
d
ys
k
u
sj
i
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
R
e
f
e
r
a
t
Pra
ca
pis
em
na
(es
ej)
E
g
z
a
m
in
u
st
n
y
E
g
z
a
m
in
pi
se
m
n
y
In
ne
roz
wi
ąz
yw
ani
e
za
da
ń
x
Zaliczenie
Kryteria oceny
Student dysponuje wiedzą (W01-W04, umiejętnościami (U01-U03) oraz
kompetencjami (K01-K03), dogłębnie rozumie zjawiska astronomiczne,
potrafi je objaśnić na gruncie praw fizyki, biegle wykonuje proste obliczenia
astronomiczne, potrafi w sposób jasny i zrozumiały przekazać swoją wiedzę
i umiejętności.
3
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Spadające gwiazdy, drobne i większe ciała w przestrzeni kosmicznej, Ziemia i jej
atmosfera.
2. Co pokazuje film Armagedon? Historia powstania Ziemi i Księżyca, upadki meteorytów,
zagrożenie dla Ziemi.
3. Możliwości powstania życia na innych planetach i księżycach układu Słonecznego, Układ
Słoneczny, księżyce planet gazowych, Jowisz – łowca komet.
4. Gwiazdy w pobliżu Słońca, życie na innych planetach, strefy życia.
5. Co widać przez teleskop, jak wykonuje się współczesne obserwacje, skąd wiemy co
dzieje się we wnętrzu gwiazdy skoro obserwujemy wyłącznie jej światło z powierzchni?
6. Zajęcia terenowe: gwiazdy i planety, jak je odróżnić? Orbity planet.
7. Orbity planet, orbity gwiazd, gwiazdy, Galaktyka i galaktyki, odległości, masy planet,
gwiazd i galaktyk. Czy w kosmosie jest ciasno?
8. Czarne dziury, gwiazdy neutronowe, czerwone karły, brązowe karły, Nemesis i Planeta
X. Czym internet nas straszy?
9. Wybuchy supernowych, co to są supernowe? Czy Betelgeza zniszczy życie na Ziemi?
10. Zderzenia w kosmosie, zderzenia Galaktyk, galaktyki interaktywne, ciemna materia i
ciemna energia.
11. Teoria Wielkiego Wybuchu, przeszłość i przyszłość Wszechświata
Wykaz literatury podstawowej
1. J. Kreiner „Ziemia i Wszechświat” wyd. II Wyd. Naukowe UP Kraków, 2011
2. F.H. Shu: „Galaktyki – Gwiazdy – Życie, Fizyka Wszechświata”, Wyd. Prószyński i Ska, Warszawa 2003
Wykaz literatury uzupełniającej
1. H. Chrupała, J. Kreiner, M. Szczepański Zadania z astronomii z rozwiązaniami Wyd.
Zamkor, Kraków 2001
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie
z prowadzącymi
Ilość godzin pracy
studenta bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
15
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
0
Pozostałe godziny kontaktu studenta z
prowadzącym
(konsultacje)
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
15
Przygotowanie do egzaminu
0
4
Ogółem bilans czasu pracy
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
40
1
5