psychologia - Instytut Psychologii UŚ

Transkrypt

Uniwersytet Śląski
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii
Pakiet Informacyjny
ECTS
dla kierunku
PSYCHOLOGIA
Katalog przedmiotów
w roku akademickim 2009/2010
2
SPIS TREŚCI
I.
ECTS - EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU PUNKTÓW ----------------------------------------------- 3
II .
INFORMACJE O UCZELNI -------------------------------------------------------------------------------- 5
III.
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII -------------------------------------------------------------- 7
IV .
INSTYTUT PSYCHOLOGII -------------------------------------------------------------------------------- 8
V.
PROGRAM STUDIÓW I PUNKTY ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA --------------------------- 9
V .1. OGÓLNE INFORMACJE O STUDIACH PSYCHOLOGICZNYCH .......................................... 9
V.2. KRYTERIA KWALIFIKACJI NA STUDIA MAGISTERSKIE Z PSYCHOLOGII ...................... 9
V.3. OGÓLNE ZASADY STUDIOWANIA W SYSTEMIE ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA . 10
V .4. PROGRAM STUDIÓW KIERUNKU PSYCHOLOGIA OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW,
KTÓRZY ROZPOCZĘLI STUDIA PRZED ROKIEM AKADEMICKIM 2007/2008 ................ 12
V.5. PROGRAM STUDIÓW OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY ROZPOCZĘŁI STUDIA
W ROKU AKADEMICKIM 2007/2008 I NASTĘPNYCH .................................................... 16
VI.
KATALOG PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010 -------- 19
VI.1. ROK I, SEMESTR PIERWSZY ......................................................................................... 23
VI.2. ROK I, SEMESTR DRUGI ................................................................................................ 34
VI.3. ROK II, SEMESTR TRZECI ............................................................................................. 44
VI.4. ROK II, SEMESTR CZWARTY ........................................................................................ 57
VI.5. ROK III, SEMESTR PIĄTY .............................................................................................. 69
VI.6. ROK III, SEMESTR SZÓSTY ........................................................................................... 84
VI.7. ROK IV, SEMESTR SIÓDMY ......................................................................................... 113
VI.8. ROK IV, SEMESTR ÓSMY ............................................................................................ 145
VI.9. ROK V, SEMESTR DZIEWIĄTY .................................................................................... 175
VI.10. ROK V, SEMESTR DZIESIĄTY ................................................................................... 223
VII.
SEMINARIA MAGISTERSKIE-------------------------------------------------------------------------- 224
3
I.
ECTS - EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU PUNKTÓW
WPROWADZENIE
Komisja Europejska promuje współpracę pomiędzy uczelniami, uznając jej znaczenie dla podnoszenia poziomu kształcenia a dominującym elementem tej współpracy są wyjazdy studentów na studia zagraniczne. W
celu promowania tej współpracy opracowany został tzw. Europejski System Transferu Punktów (European
Credit Transfer System ECTS), majacy przyczynic sie do udoskonalenia procedur i szerszego uznawania
studiów odbywanych za granica. ECTS pozwala w sposób jasny przedstawić zasady odbywania i zaliczania
studiów, ułatwia instytucjom uznawanie osiągnięć studentów w nauce (dzięki powszechnie zrozumiałym
"miernikom" - punktom i stopniom) a także umożliwia "przekładanie" czy właściwą interpretację zasad
obowiązujących w systemach szkolnictwa wyższego innych krajów.
Podstawą systemu ECTS są trzy następujące elementy "rdzeniowe": informacja (o programie zajęć i osiągnięciach studenta w nauce), porozumienie o programie zajęć (pomiędzy współpracującymi uczelniami i
studentem) oraz stosowanie punktów ECTSu (określających "ilość" pracy, jaką musi wykonać student, aby
uzyskać zaliczenie).
PODSTAWOWE ELEMENTY W ECTS
Te trzy (wymienione wyżej) podstawowe elementy odpowiadają w praktyce trzem kluczowym dokumentom; są to: pakiet informacyjny, formularz zgłoszeniowy/porozumienie o programie zajęć i wykaz zaliczeń.
Podkreślić tu należy, że w praktyce o realizacji ECTSu decydują przede wszystkim studenci, nauczyciele i
uczelnie, którym zależy na tym by studia za granicą stały się integralną częścią kształcenia. Sam w sobie,
ECTS w żaden sposób nie reguluje treści, struktury czy ekwiwalencji programów studiów; są to zagadnienia
dotyczące jakości kształcenia, a jako takie powinny zostać rozstrzygnięte przez same uczelnie w momencie
ustalania zasad współpracy, w formie porozumień dwu- lub wielostronnych. "Kodeks dobrych rozwiązań", jakim jest ECTS, stanowi jedynie instrument pozwalający im jasno przedstawić zasady odbywania i
zaliczania studiów za granicą.
Pełne uznawanie studiów oznacza, że okres studiów odbyty za granicą (w tym egzaminy i inne formy oceny) zastępuje porównywalny okres studiów w uczelni macierzystej (w tym egzaminy lub inne formy oceny),
niezależnie od tego, że treść uzgodnionego materiału studiów odbywanych za granicą może się różnić od
programu w uczelni macierzystej.
Do ECTSu uczelnie przystępują na zasadzie dobrowolności, jego stosowanie opiera się na wzajemnym zaufaniu pomiędzy współpracującymi ze sobą uczelniami i każda uczelnia sama wybiera sobie partnerów do
tej współpracy.
ECTS gwarantuje przejrzystość zasad zaliczania studiów poprzez następujące elementy: 1) punkty ECTS
stanowiące wartość liczbową przyporządkowaną poszczególnym przedmiotom i określające "ilość pracy",
jaką musi wykonać student, aby uzyskać zaliczenie z danego przedmiotu; 2) pakiet informacyjny, który
zawiera - adresowane do studentów i nauczycieli - informacje na temat uczelni, instytutów/wydziałów, organizacji i struktury studiów oraz przedmiotów; 3) wykaz zaliczeń, przedstawiający osiągnięcia studenta w
nauce w sposób przekrojowy, łatwy do zrozumienia i "przełożenia" z systemu zaliczeń obowiązującego w
jednej uczelni na system funkcjonujący w innej uczelni; 4) porozumienie o programie zajęć - obowiązujące zarówno uczelnię macierzystą i zagraniczną, jak i studenta - które określa program zajęć, w jakich uczestniczyć ma student oraz liczbę punktów ECTS, jaka ma być przyznana za ich zaliczenie;
Studenci odbywający studia za granicą powinni mieć możliwość wyboru zajęć spośród pełnego zakresu
przedmiotów oferowanych w danym instytucie/wydziale (w tym w ramach studiów doktoranckich).
ECTS umożliwia również kontynuację studiów za granicą. Student nie musi wracać do swej uczelni macierzystej po odbyciu okresu studiów za granicą, może starać się uzyskać dyplom w tej uczelni albo nawet
przenieść do trzeciej uczelni. Uczelnie same podejmują decyzje w tym zakresie i określają warunki.
PUNKTY ECTS
Punkty ECTSu są wartością liczbową (od 1 do 60) przyporządkowaną poszczególnym przedmiotom na podstawie ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby je zaliczyć. Odzwierciedlają one ilość pracy, jakiej
wymaga każdy przedmiot w stosunku do całkowitej ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby zaliczyć
pełny rok akademicki studiów w danej uczelni (wykłady, ćwiczenia praktyczne, seminaria itp. oraz egzaminy lub inne formy oceny). Podstawą jest więc "całkowita ilość pracy" studenta a nie jedynie godzinowy wymiar zajęć. Ilości pracy w całym roku akademickim odpowiada 60 punktów, na semestr przypada zazwyczaj
około30.
4
ZASADY PRZYZNAWANIA PUNKTÓW STUDENTOM
Punkty ECTSu przyporządkowywane są przedmiotom, natomiast przyznawane są studentom, którzy spełnili
wymogi niezbędne do ich zaliczenia. Studenci nie otrzymują punktów za samo uczestnictwo w zajęciach,
ale muszą uzyskać zaliczenie zgodnie z kryteriami oceny obowiązującymi w uczelni zagranicznej.
Wykaz zaliczeń przygotowywany przez uczelnię zagraniczną stanowi podstawowy dokument uprawniający
studenta do ubiegania się o zaliczenie okresu studiów za granicą oraz "przeniesienie" punktów ECTS; stanowi także potwierdzenie faktu odbycia studiów za granicą dla przyszłych pracodawców.
SKALA OCEN WG ECTS:
stopień ECTS
A
B
C
D
E
F
stopień polski
5
4,5
4,0
3,5
3,0
2,0
5
II.
INFORMACJE O UCZELNI
UNIWERSYTET ŚLĄSKI
Adres:
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska.
Tel.: (+48 32) 359 24 00;
Fax: (+48 32) 359-96-05;
http:// www.us.edu.pl
WŁADZE UCZELNI
Rektor:
Prorektor ds. Finansów i Rozwoju:
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką:
Prorektor ds. Kształcenia:
Prorektor ds. Studenckich, Promocji i Współpracy z Zagranicą:
prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś
prof. zw. dr hab. Stanisław Kucharski
prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk
prof. dr hab. Czesław Martysz
prof. dr hab. Barbara Kożusznik
OGÓLNE INFORMACJE O UNIWERSYTECIE ŚLĄSKIM
Uniwersytet Śląski założony został w 1968 jako 9 tego typu placówka w Polsce. Zalążkiem Uczelni była
Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego, która powstała w Katowicach w 1963, oraz działająca od 1948 roku (a
której historia sięga 1928 roku) Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Filię tworzył początkowo tylko Wydział Matematyczny, w 1966 roku otwarty został Wydział Prawa. Rodzime środowisko w zakresie nauk humanistycznych tworzył od 1934 roku również Instytut Śląski, placówka o wyłącznie naukowym charakterze, niepodejmująca zadań pedagogicznych. Uniwersytet Śląski powstał jako uczelnia składająca się z 4 wydziałów:
Matematyki, Fizyki i Chemii, Wydziału Prawa i Administracji, Humanistycznego i Wydziału Techniki.
Obecnie Uniwersytet Śląski jest dużą, samodzielną uczelnią - składa się z 12 wydziałów oraz 8 jednostek
międzywydziałowych, usytuowanych w sześciu miastach regionu: Katowicach, Sosnowcu, Cieszynie, Chorzowie, Jastrzębiu Zdroju i Rybniku. Kadrę naukowo - dydaktyczną stanowi około 2000 pracowników, w
tym 200 profesorów, 302 doktorów habilitowanych, 1095 doktorów. Społeczność studencką stanowi ponad
37 000 studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I, II i III stopnia oraz studiów podyplomowych.
Studia w Uniwersytecie Śląskim prowadzone są na 41 kierunkach i 100 specjalnościach.
KALENDARZ ROKU AKADEMICKIEGO
Rok akademicki podzielony jest na dwa semestry. Semestr zimowy zaczyna się 1-go października i trwa do
końca drugiej dekady stycznia, kiedy to zaczynają się egzaminy sesji zimowej. Sesja poprawkowa trwa od
połowy lutego do połowy marca. Semestr letni zaczyna się w połowie lutego i trwa do początku czerwca.
Krótkie, około tygodniowe przerwy przypadają na święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy. W pierwszej
dekadzie czerwca rozpoczyna się letnia sesja egzaminacyjna, która trwa do końca tego miesiąca. Sesja poprawkowa jest w miesiącu wrześniu. Od czerwca do końca września nie prowadzi się wykładów i ćwiczeń.
ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2009/2010
(na podstawie Zarządzenia nr 43 /2009 z dnia 1 czerwca 2009 r. Rektora Uniwersytetu Śląskiego w sprawie organizacji
roku akademickiego 2009/2010)
SEMESTR ZIMOWY
01.10.2009 - 14.02.2010
w tym:
zajęcia dydaktyczne
wakacje zimowe
zajęcia dydaktyczne c.d.
egzaminacyjna sesja zimowa
przerwa międzysemestralna
egzaminacyjna sesja poprawkowa semestru zimowego
01.10.2009 - 22.12.2009
23.12.2009 - 03.01.2010
04.01.2010 - 24.01.2010
25.01.2010 - 07.02.2010
08.02.2010 - 14.02.2010
15.02.2010 - 14.03.2010
6
15.02.2010 – 30.09.2010
SEMESTR LETNI
w tym:
zajęcia dydaktyczne
15.02.2010 – 31.03.2010
wakacje wiosenne
01.04.2010 - 06.04.2010
zajęcia dydaktyczne c.d.
07.04.2010 - 06.06.2010
egzaminacyjna sesja letnia
07.06.2010 - 27.06.2010
egzaminacyjna sesja poprawkowa semestru letniego
01.09.2010 - 26.09.2010
wakacje letnie
28.06.2010 - 30.09.2010
Dodatkowym dniem wolnym od zajęć w całej Uczelni jest 2 listopada 2009 r.
WYKAZ PROWADZONYCH PROGRAMÓW STUDIÓW
Informacja dostępna na stronie http://www.us.edu.pl
ZASADY REKRUTACJI / ZAPISÓW NA STUDIA
Uniwersytet Śląski przyjmuje kandydatów na I rok studiów stacjonarnych i niestacjonarnych w ramach limitów przyjęć oraz w drodze postępowania kwalifikacyjnego ustalonych przez Senat dla poszczególnych kierunków studiów. Szczegółowe informacje rekrutacji w roku akademickim 2009/2010 znajdują się na stronie
http://www.us.edu.pl
NAJWAŻNIEJSZE PRZEPISY UCZELNIANE
Informacje dotyczące
http://www.us.edu.pl
obowiązujących
w
Uniwersytecie
przepisów
dostępne
są
na
stronie
7
III.
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII
Adres 40-126 Katowice, ul. M.Grażyńskiego 53
Tel
+48 32 3599700, +48 32 3599709
Tel/fax +48 32 3599811
e-mail:
[email protected]
Wydział Pedagogiki i Psychologii pod tą nazwą istnieje od 1976 roku. Korzenie swoje ma w istniejącym od
początku Uniwersytetu Wydziale Humanistycznym.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII:
INSTYTUT PEDAGOGIKI
Katedra Pedagogiki Społecznej
Zakład Patologii Społecznej i Resocjalizacji
Zakład Polityki Oświatowej i Socjologii Wychowania
Zakład Pedagogiki Zdrowia
Zakład Podstaw Pedagogiki i Historii Wychowania
Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów
Zakład Pedagogiki Mediów
Zakład Pedagogiki Twórczości i Ekspresji Dziecka
Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej
Katedra Pedagogiki Specjalnej
Katedra Teorii Wychowania
Katedra Dydaktyki Ogólnej
Zakład Pedeutologii i Zarządzania Oświatą
Katedra Edukacji Muzycznej i Arteterapii
INSTYTUT PSYCHOLOGII
Katedra Psychologii Pracy i Organizacji
Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej
Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej
Zakład Psychologii Rozwoju i Wychowania
Zakład Psychologii Ogólnej
Zakład Psychologii Zdrowia i Jakości Życia
CENTRUM PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO
BIBLIOTEKA WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII
WŁADZE WYDZIAŁU
Dziekan
Prodziekan ds Nauki
Prodziekan ds Studiów Stacjonarnych
Prodziekan ds Studiów Niestacjonarnych
Dr hab. Zbigniew Spendel
Prof. UŚ dr hab. Anna Nowak
Dr hab. Agnieszka Stopińska-Pająk
Dr hab. Ewa Jarosz
8
IV.
INSTYTUT PSYCHOLOGII
Instytut Psychologii został utworzony w roku 1974 jako jednostka organizacyjna Wydziału Nauk Społecznych. W roku 1976 Instytut, obejmujący sześć zakładów, wszedł w skład powstałego wówczas Wydziału
Pedagogiki i Psychologii. Pierwszym dyrektorem Instytutu Psychologii była doc. dr hab. Wilhelmina Wosińska. W roku 1984 jej funkcję przejęła prof. dr hab. Zofia Ratajczak. W tym samym roku nastąpiła likwidacja
Instytutu, w miejsce którego utworzono cztery samodzielne jednostki organizacyjne: Katedrę Psychologii
Ogólnej i Psychologii Pracy, Katedrę Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej, Katedrę Społecznej Psychologii Kształcenia oraz Katedrę Psychologii Klinicznej. W roku 1994 na Wydziale Pedagogiki i Psychologii przywrócono strukturę instytutową. W skład Instytutu Psychologii weszły ww. katedry, przy czym w
dwóch przypadkach nastąpiła zmiana nazwy – w roku 1993 Katedra Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej została przemianowana na Katedrę Psychologii Zdrowia i Rozwoju Człowieka, zaś w roku 1996 Katedra Społecznej Psychologii Kształcenia zmieniła nazwę na: Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii
Kształcenia. Od roku 2005 strukturę Instytutu tworzyły 4 katedry i 2 zakłady: Katedra Psychologii Klinicznej i Sądowej, Katedra Psychologii Ogólnej i Psychologii Pracy, Katedra Psychologii Zdrowia i Rozwoju
Człowieka, Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej, Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Społecznej Psychologii Płci. W wyniku dalszych przekształceń, aktualną strukturę Instytutu Psychologii tworzą 2
katedry (Katedra Psychologii Pracy i Organizacji i Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej) oraz 4
zakłady (Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej, Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Psychologii Rozwoju i Wychowania, Zakład Psychologii Zdrowia i Jakości Życia).
Badania naukowe w Instytucie Psychologii prowadzone są w ramach ogólnego tematu: „PSYCHOLOGICZNE
ASPEKTY FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA W OBLICZU ZMIAN W JEGO ŚRODOWISKU SPOŁECZNYM, TECHNOLOGICZNYM I NATURALNYM”.
Specyfiką ośrodka psychologii w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach jest ukierunkowanie działalności na
rozwiązywanie problemów praktycznych w takich dziedzinach działalności jak: szeroko rozumiana ochrona
zdrowia, oświata, funkcjonowanie rodziny problematyka sądowa i penitencjarna oraz organizacja i zarządzanie.
WŁADZE INSTYTUTU
Dyrektor
Z-ca Dyrektora ds. Ogólnych
Z-ca Dyrektora ds. Dydaktycznych
Prof. UŚ. dr hab. Małgorzata Górnik-Durose
dr Patrycja Rudnicka
dr Joanna Mateusiak
Kierownik Katedry Psychologii Pracy i Organizacji
Kierownik Katedry Psychologii Społecznej i Środowiskowej
Kierownik Zakładu Psychologii Klinicznej i Sądowej
Kierownik Zakładu Psychologii Ogólnej
Kierownik Zakładu Psychologii Rozwoju i Wychowania
Kierownik Zakładu Psychologii Zdrowia i Jakości Życia
Prof. dr hab. Barbara Kożusznik
Prof. dr hab. Eugenia Mandal
Prof. UŚ. dr hab. Jan M. Stanik
Dr hab. Zbigniew Spendel
Dr hab. Zofia Dołęga
Prof. UŚ. dr hab. Małgorzata Górnik-Durose
KONTAKT
ADRES
Tel.
e-mail:
40-126 Katowice,
+48 0-32 3599739,
[email protected]
ul. M. Grażyńskiego 53
Fax: +48 0-32 3589813
http://www.ip.us.edu.pl
KOORDYNATOR ECTS DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
Dr Joanna Mateusiak;
Instytut Psychologii; Wydział Pedagogiki i Psychologii; Uniwersytet Śląski;
ul. M. Grażyńskiego 53; 40-126 Katowice.
Tel. +48 0-32-3599739; fax. +48 0-32-3589813; e-mail : [email protected].
9
V.
PROGRAM STUDIÓW I PUNKTY ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
V .1. OGÓLNE INFORMACJE O STUDIACH PSYCHOLOGICZNYCH
Studia w zakresie psychologii trwają pięć lat i kończą się uzyskaniem tytułu magisterskiego. Program studiów obejmuje:
a) podstawową wiedzę teoretyczną i empiryczną z zakresu psychologii ogólnej (procesy poznawcze,
emocje, motywacja, osobowość, różnice indywidualne), psychologii społecznej i psychologii rozwoju człowieka,
b) przygotowanie metodologiczne (metodologia badań psychologicznych, metody statystyczne, metody
diagnozy psychologicznej, elementy psychometrii),
c) podstawowe przygotowanie zawodowe w zakresie dwóch wybranych specjalizacji, a od roku akademickiego 2009/2010 – dwóch profili zawodowych, spośród takich jak:
- psychologia kliniczna człowieka dorosłego,
- psychologia kliniczno-sądowa,
- psychologia pracy i organizacji,
- psychologia wychowawczo-kliniczna dzieci i młodzieży,
- psychologia zdrowia i jakości życia (przed rokiem akademickim 2009/2010: specjalizacja
psychologia zdrowia i choroby).
d) przedmioty fakultatywne
e) szereg przedmiotów uzupełniających (filozofia z elementami logiki, biologiczne podstawy zachowania, technologia informacyjna, lektorat języka angielskiego).
Podstawowe cele kształcenia studentów psychologii to:
 wstępne przygotowanie do samodzielnej pracy w zawodzie psychologa, przede wszystkim w sektorze
publicznym,
 ukształtowanie motywacji i rozwinięcie zdolności do dalszego samokształcenia i samodoskonalenia zawodowego w ramach studiów podyplomowych, kursów doskonalących, szkoleń specjalistycznych itp.,
 pogłębienie wrażliwości na indywidualne i społeczne problemy psychologiczne, a także ogólnej wrażliwości etycznej i kultury intelektualnej.
Naczelną ideą przyświecającą procesowi nauczania jest kształtowanie i rozwijanie u adeptów psychologii
zdolności rozpoznawania zmieniających się zapotrzebowań i oczekiwań rozmaitych sektorów życia społecznego regionu śląskiego wobec psychologii jako nauki i praktyki zawodowej. Realizacja tej idei wymaga od
studentów zdobycia wiedzy teoretycznej i empirycznej z zakresu psychologii ogólnej, psychologii społecznej i psychologii rozwoju człowieka, oraz odpowiedniego przygotowania metodologicznego, umożliwiającego planowanie i realizowanie własnych projektów badawczych, jak też solidnych podstaw przygotowania w
zakresie wybranych profili zawodowych.
Absolwent kierunku psychologia powinien być ogólnie przygotowany do rozpoznawania indywidualnych i
społecznych problemów psychologicznych oraz niesienia pomocy innym. W toku kształcenia niezbędna jest
wiedza z zakresu szeregu przedmiotów uzupełniających
Absolwent psychologii uzyskuje podstawowe przygotowanie w zakresie dwóch wymienionych wyżej specjalizacji (profili zawodowych). Podstawowe przygotowanie w zakresie wybranej dziedziny psychologii
stosowanej realizowane jest na dwóch etapach kształcenia:
a) na poziomie elementarnym w zakresie wszystkich oferowanych specjalizacji (profili);
b) na poziomie pogłębionym w zakresie dwóch wybranych profili (obszar zastosowań, diagnostyka i interwencja, promocja – profilaktyka – korekcja).
Szczegółowa oferta programowa studiów jest aktualizowana w oparciu o wiedzę dotyczącą potrzeb ze strony
różnych sfer życia społecznego.
V.2. KRYTERIA KWALIFIKACJI NA STUDIA MAGISTERSKIE Z PSYCHOLOGII
Postępowanie kwalifikacyjne na studia stacjonarne i niestacjonarne prowadzone jest na podstawie konkursu
wyników egzaminów maturalnych. Dla kandydatów z NOWĄ MATURĄ postępowanie kwalifikacyjne obejmuje następujące przedmioty zdawane na egzaminie maturalnym na poziomie podstawowym albo rozszerzonym (egzamin zewnętrzny część pisemna): język polski, język obcy nowożytny, jeden przedmiot maturalny, wybrany spośród następujących: biologia, historia, matematyka. W przypadku, gdy kandydat zdał
przedmiot na poziomie rozszerzonym stosuje się przelicznik 2. Jeśli na świadectwie dojrzałości widnieje
10
wynik egzaminu maturalnego złożonego na poziomie podstawowym i rozszerzonym, przyjmuje się korzystniejszy dla kandydata wariant. Dla kandydatów ze STARĄ MATURĄ, postępowanie kwalifikacyjne obejmuje
średnią ocen z następujących przedmiotów zdawanych w części pisemnej i ustnej na egzaminie dojrzałości:
język polski, oraz jeden przedmiot maturalny, wybrany spośród następujących: biologia, historia lub matematyka. Liczba miejsc dla kandydatów legitymujących się „starą i nową maturą” jest ustalona proporcjonalnie do udziału kandydatów ze „starą i nową maturą” w ogólnej liczbie kandydatów przystępujących do postępowania kwalifikacyjnego na kierunku.
V.3. OGÓLNE ZASADY STUDIOWANIA W SYSTEMIE ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
Program nauki dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych jest jednolity. Przedmioty są realizowane
w następujących formach dydaktycznych:
a) Wykład (W);
b) Ćwiczenia (Ć);
c) Seminarium (S);
d) Laboratorium lub zajęcia warsztatowe (L);
e) Praktyka zawodowa (zajęcia terenowe).
Student jest zobowiązany do zaliczenia (najpóźniej w terminach określonych w „Ramowym planie studiów”)
wszystkich przedmiotów obligatoryjnych oraz określonej liczby wybranych przez siebie przedmiotów fakultatywnych.
Do przedmiotów fakultatywnych zalicza się zajęcia, które student realizuje w ramach profili zawodowych
(lub specjalizacji) i przedmiotów fakultatywnych.
NA PROFIL ZAWODOWY SKŁADA SIĘ CYKL PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH PRZEZ STUDENTA NA III,
IV I V ROKU STUDIÓW.
WYMIAR GODZINOWY NA STUDIACH
STACJONARNYCH (I NIESTACJONAR-
ROK
SEMESTR
STUDIÓW
STUDIÓW
NYCH -WIECZOROWYCH)
ORAZ FORMA ZAJĘĆ
5
30 (30w) Ć
30 (15w) W
30 (15w) Ć
30 (15w) L
30 (30w) Ć
III
6
7
IV
V
8
30 (15w) W
30 (15w) L
9
30 (30w) Ć
30 (30w) L
PROPOZYCJA NAZWY PRZEDMIOTU
Obszar zastosowań psychologii... (klinicznej
człowieka dorosłego, wychowawczo-klinicznej
dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości życia,
sądowej, pracy i organizacji)
Diagnostyka i interwencja w psychologii...
(klinicznej człowieka dorosłego, wychowawczoklinicznej dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości
życia, sądowej, pracy i organizacji)
Promocja – profilaktyka – korekcja
WYBÓR DWÓCH, Z PIĘCIU OFEROWANYCH, PROFILI ZAWODOWYCH ODBYWA SIĘ PO II ROKU.
KSZTAŁCENIE NA OBU PROFILACH MA FORMĘ RÓWNOLEGŁĄ I OBEJMUJE:
DLA STUDIÓW STACJONARNYCH:
270 godzin dydaktycznych – w tym 60 godzin wykładów, 120 godzin ćwiczeń i 90 godzin laboratoriów;
DLA STUDIÓW NIESTACJONARNYCH - WIECZOROWYCH:
195 godzin dydaktycznych – w tym 30 godzin wykładów, 105 godzin ćwiczeń i 60 godzin laboratoriów.
Dodatkowo dla obu profili łącznie przewidziany jest przedmiot: PODSTAWY INTERWENCJI KRYZYSOWEJ,
który będzie realizowany w wymiarze 30 godzin (15 godzin wykładów i 15 godzin ćwiczeń) na studiach
dziennych jak i wieczorowych w tym samym wymiarze.
W momencie dokonywania wyboru profilu zawodowego studenci są po kursach wprowadzających w problematykę wszystkich pięciu dyscyplin psychologii stosowanej w ramach przedmiotu „ Propedeutyka psychologii (klinicznej człowieka dorosłego, wychowawczo-klinicznej dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości życia,
sądowej, pracy i organizacji)”.
Kursy z propedeutyki odbywają się na II roku i obejmują 15 godzin wykładów i 30 godzin ćwiczeń dla studentów studiów stacjonarnych (i 15 godzin wykładów oraz 15 godzin ćwiczeń dla studentów studiów niestacjonarnych - wieczorowych). W ramach tych kursów studenci powinni zdobyć wiedzę na temat charaktery-
11
styki poszczególnych dziedzin psychologii stosowanej, która będzie szczegółowo pogłębiana w ramach wybranych już profili zawodowych na III, IV i V roku studiów.
Obok możliwości wyboru dwóch profili zawodowych w siatce zajęć dla studentów psychologii kształcących
się w trybie stacjonarnym (dziennym) i niestacjonarnym (wieczorowym) uwzględniono ofertę zajęć fakultatywnych (do indywidualnego wyboru przez studentów). Są to fakultety: F6, F7, F 8a i F8b, 9a i 9b. Studenci
mają również możliwość wyboru przedmiotu ogólnokształcącego 2 – po I roku studiów (semestr 4) oraz
seminarium magisterskiego – po III roku studiów.
Szczegółowy regulamin zapisów na zajęcia wybieralne zamieszczony jest na stronie Instytutu Psychologii w
Dziale Dydaktyka (przedmioty wybieralne): http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=6437&faction=binary
Zasady wyboru i kryteria uczestnictwa w seminarium magisterskim reguluje odrębny dokument, który zamieszczony jest w Dziale Dydaktyka (praca magisterska):
http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=6436&faction=binary
12
PROGRAM STUDIÓW
KIERUNKU PSYCHOLOGIA OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY
ROZPOCZĘLI STUDIA PRZED ROKIEM AKADEMICKIM 2007/2008
V .4.
PSYCHOLOGIA
STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
(STARA SIATKA, KTÓRA W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010 DOTYCZY STUDENTÓW IV I V ROKU)
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Semestr 1
Filozofia z elementami logiki
Historia myśli psychologicznej
Wprowadzenie do psychologii
Biologiczne podstawy zachowania 1
Komunikacja interpersonalna
Wf
J. angielski
Razem
wykł
45
30
60
30
30
30/00*
60
15
30
30
285/255
75
sem
ćw
Lab
30
egz.
E
E
E
30
30
30
Semestr 2
Razem
wykł
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Biologiczne podstawy zachowania 2
Psychologia ogólna - Procesy poznawcze
Psychologia ogólna - Emocje i motywacja
przedmiot fakultatywny F2
Metodologia ze statystyką S1
J. angielski
Wf
60
90
60
30/15
30
30
30/00
30
30
30
30/15
24**
150/
sem
ćw
30
30
Lab
egz.
30
30
E
E
E
E
30
30
30/00
330/285
15.
16.
17.
18.
19.
Lp.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
*
Semestr 3
Psychologia rozwoju w cyklu życia 1
Psychologia społeczna 1
Różnice indywidualne
Metodologia ze statystyką S2
J. angielski
Semestr 4
Elementy psychologii pracy
Elementy psychologii wychowawczej
J. angielski
Psychologia rozwoju w cyklu życia 2
Psychologia społeczna 2
Metodologia ze statystyką M1
Psychometria i diagnoza psychologiczna D1
seminarium kursowe
studia stacjonarne/studia niestacjonarne - wieczorowe
dotyczy studiów stacjonarnych
**
6
4
8
4
2
30/00
60
Lp.
Lp.
Pkt.
ECTS
pkt.
ECTS
8
12
8
4
4
36
Razem
wykł
60
60
60
30
60
270
30
30
30
Razem
wykł
15
15
30
60
60
30
30
30/15
30/15
300/270
15
15
sem
ćw
Lab
30
30
30
egz.
E
E
E
30
pkt.
ECTS
7
7
8
4
60
26
sem
ćw
30
30
30
30
30
30/15
30
30
30/15
Lab
egz.
E
E
E
E
E
pkt.
ECTS
3
3
7
7
3
3
3
5
34
13
Lp.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Lp.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
Lp.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
Lp.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
Lp.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
Lp.
Semestr 5
Elementy psychologii klinicznej
Elementy psychologii sądowej
Elementy psychologii zdrowia
Psychologia ogólna – osobowość
przedmiot fakultatywny F5a
przedmiot fakultatywny F5b
przedmiot ogólnokształcący
Semestr 6
Psychometria i diagnoza psychologiczna D2
Psychometria i diagnoza psychologiczna P
Proseminarium
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
Zajęcia terenowe 1
Semestr 7
Elementy psychopatologii
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
seminarium magisterskie – sem. 1
Semestr 8
II specjalizacja 1
przedmiot fakultatywny F8a
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
Zajęcia terenowe 2
Semestr 9
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Przedmiot fakultatywny F8b
Semestr 10
64. seminarium magisterskie – sem. 4
Razem
wykł
sem
15
15
15
15
15
15
60
30
60/30 30/15
30/15
30
225/180
Razem
wykł
60
30
30
30
30/15
30/15
75
285/255
30
Razem
wykł
60/45
30
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
255/180
30
30
Razem
wykł
30
60/45
30/15
30/15
75
45/30
300/225
30
30
Ćw
Lab
E
E
E
E
E
30
30/15
30/15
30
sem
Ćw
Lab
egz.
30
30
E
30
30
E
30/15
30/15
75
pkt.
ECTS
3
3
3
8
7
3
3
30
pkt.
ECTS
8
4
5
7
3
3
30
sem
Ćw
Lab
30/15
egz.
E
E
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
sem
ćw
Lab
egz.
E
E
pkt.
ECTS
8
4
3
4
4
4
6
33
pkt.
ECTS
30/15
8
8
3
4
4
27
30/15
30/15
75
60
45/30
30
135
30
Razem
wykł
sem
Ćw
Lab
30
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
255/150
30
Razem
wykł
45/30
egz.
egz.
E
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30
45/30
45/30 120/60 60/30
sem
45/30
ćw
Lab
pkt.
ECTS
7
3
3
4
3
4
4
6
34
egz.
pkt.
ECTS
E
26
14
SPECJALIZACJE I i II
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZO-KLINICZNA DZIECI I MŁODZIEŻY
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Systemowe podejście w terapii rodzin. Teoria i praktyka
Diagnoza inteligencji i zdolności specjalnych dla potrzeb poradnictwa zawodowego
Psychologia kliniczna wieku rozwojowego
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – diagnoza
Fragmentaryczne deficyty rozwojowe, diagnoza i terapia
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – terapia
Dziecko w środowisku dysfunkcyjnym - aspekty pomocy psychologicznej
Systemowe podejście w pracy z rodziną. Diagnoza i psychoterapia
Psychologia kliniczno-wychowawcza w działalności praktycznej
przedmiot fakultatywny
Trening umiejętności wychowawczych
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Podstawy systemowej terapii rodzin
Psychologiczne podstawy pracy z dziećmi i młodzieżą
Terapia zaburzeń mowy
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I CHOROBY
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Psychologia zdrowia
Psychologia zdrowia
Psychosomatyka
Trening interpersonalny
Zastosowanie psychologii w medycynie 1
Podstawowe modele psychoterapii
Podstawy psychologii zdrowia i choroby
Psychoterapia
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Wybrane zagadnienia psychologii zdrowia i choroby
Psychologia zdrowia i psychosomatyka
Zastosowanie psychologii w medycynie
PSYCHOLOGIA PRACY I ORGANIZACJI
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Zachowania ludzi w organizacji - podstawowe problemy pracy ludzkiej
Organizacja jako środowisko pracy (badanie, projektowanie, doskonalenie)
Zarządzanie zasobami ludzkimi i jego narzędzia
Psychologia kierowania
Metody badania pracy i pracowników
Psychologia zachowań ekonomicznych i konsumenckich
Różnorodność kulturowa i kultury organizacyjne w dzisiejszym świecie
Problemy i patologie pracy: profilaktyka i sposoby usuwania
Kariera i rozwój zawodowy. Elementy doradztwa zawodowego i zawodoznawstwa
Zarządzanie zmianą, konfliktami i sytuacjami kryzysowymi
Zajęcia terenowe1
Zajęcia terenowe 2
Człowiek w systemie pracy
15
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Elementy prawa (karnego, procesowego, cywilnego, rodzinnego i nieletnich)
Psychologia zeznań świadków i wyjaśnień osób dorosłych
Psychologia kryminologiczna
Problemy metodologiczne, warsztatowe i etyczne psychologicznego opiniodawstwa sądowego
Psychologia zeznań świadków dzieci. Opiniowanie w różnych sprawach o znaczeniu procesowym
Podstawy psychologii penitencjarnej
Psychologiczne opiniodawstwo sądowe (w sprawach nieletnich, opiekuńczych i rozwodowych)
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny - repetytorium specjalności
Ekspertyza sądowa w sprawach karnych dorosłych
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny
Psychologia zeznań świadków
PSYCHOLOGIA KLINICZNA CZŁOWIEKA DOROSŁEGO
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Psychologia kliniczna - charakterystyka dyscypliny
Zaburzenia lękowe: nerwice, zab. psychosomatyczne i zab. Łaknienia
Psychozy schizofreniczne, afektywne. Zab. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
Diagnostyka różnicowa w praktyce klinicznej. Specjalistyczne techniki diagnostyczne
Zaburzenia zachowania i osobowości
Podstawy i modele psychoterapii
Kierunki pomocy psychologicznej i psychoterapii
Uzależnienie od środków psychoaktywnych. Uzależnienie emocjonalne. Przemoc
Psychologia małżeństwa i rodziny. Dysfunkcjonalność. Terapia małżeństw
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Zaburzenia reaktywne i zaburzenia osobowości (ujęcie tradycyjne i DSM IV)
Psychozy schizofreniczne, afektywne. zaburz. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
16
V.5.
PROGRAM STUDIÓW OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY ROZPOCZĘŁI STUDIA W
ROKU AKADEMICKIM 2007/2008 I NASTĘPNYCH
PSYCHOLOGIA
STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
(NOWA SIATKA, KTÓRA W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010 OBOWIĄZUJE STUDENTÓW I, II I III ROKU)
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
Lp.
18
19
20
21
22
Lp.
23
24
25
26
27
28
29
Semestr 1
Kierunki rozwoju psychologii
razem
wykł
sem
45
15
30/15 30/15
Wprowadzenie do psychologii i historia myśli psychologicznej
60
30
Biologiczne podstawy zachowania
30
Przedmiot ogólnokształcący 1 – Logika
30
15
30/15
Technologia informacyjna
30/15
Wf
30/00
J. angielski
60/45
Semestr 2
Zarys neurobiologii
Procesy poznawcze
Emocje i motywacja
Poznawcza psychologia stosowana
Metodologia badań psychologicznych i statystyka
J. angielski
Wf
Semestr 3
Osobowość
Psychologia różnic indywidualnych
Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
Propedeutyka psychologii pracy i organizacji
Propedeutyka psychologii zdrowia i jakości życia
Semestr 4
Psychologia społeczna
Stosowana psychologia rozwoju
Przedmiot ogólnokształcący 2
Propedeutyka psychologii wychowawczo-klinicznej
Propedeutyka psychologii klinicznej
Propedeutyka psychologii sądowej
Ćw
lab
30
30
egz.
ECTS
E
E
E
6
3
8
3
4
2
2
30
15
E
30/15
30/15
30/00
60/45
345/255
90/75
razem
wykł
15
45
60
60
30
30
60/45
30/00
15
15
30
30
330/285
105
razem
wykł
60
60
60
45/30
45/30
30
30
30
15
15
30
30
30
30/15
30/15
270/240
120
150/120
razem
wykł
30
60
60
30/15
45/30
45/30
45/30
15
30
30
15
15
15
30/15
30/15
30/15
30/15
315/255
120
165/105
sem
2
195/135
60/45
ćw
lab
30
30
30
30
15
60/45
30/00
15
30
egz.
ECTS
E
3
3
7
8
2
4
3
E
E
E
225/180
sem
sem
ćw
ćw
30
lab
egz.
ECTS
E
E
E
E
E
8
7
7
4
4
30
lab
15
30
egz.
E
30
E
E
E
30
ECTS
4
7
5
2
4
4
4
30
17
Lp.
30
31
32
33
34
35
Lp.
35
36
37
38
39
40
Lp.
Semestr 5
Psychometria
Psychopatologia
Wybrane metody diagnozy psychologicznej
Społeczna psychologia stosowana
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii
Semestr 6
Etyka zawodu psychologa
Diagnoza psychologiczna
Fakultet F 6
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii
Praktyka po III roku
Semestr 7
Pomoc psychologiczna
Seminarium magisterskie
Fakultet F 7
Razem
wykł
60
60
30
60
30
30
30
30
30
30
30
30
270
90
120
60
Razem
wykł
Ćw
lab
sem
Ćw
lab
egz.
ECTS
30
E
E
8
8
2
5
2
2
30
30
sem
E
30
15
60
30
30
0
90/45 30/15
90/45 30/15
15
30
30
30/15 30/15
30/15 30/15
300/210
105/75
135/105
60/30
Razem
wykł
Ćw
lab
sem
41
30
30
42
60
30
30
43
45/30
45/30
44
60/30 30/15
30/15
45 Profil zawodowy I (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
30
30
Profil
zawodowy
II
(2):
diagnostyka
i
interwencja
w
psychologii
46
30
30
47 Profil zawodowy I i II: podstawy interwencji kryzysowej 30
15
15
Lp.
Semestr 8
Zaawansowana analiza danych
Fakultet F 8 a
Fakultet F 8 b
48
49
50
51
52 Profil zawodowy I (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
53 Profil zawodowy II (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
54 Praktyka po IV roku
Lp.
Semestr 9
Zaawansowana analiza danych
Fakultet F 9 a
Fakultet F 9 b
55
56
57
58
59 Profil zawodowy I (3): promocja – profilaktyka – korekcja
60 Profil zawodowy II (3): promocja - profilaktyka – korekcja
Semestr 10
61 Seminarium magisterskie
61 Przygotowanie pracy magisterskiej i egzamin dyplomowy
Lp.
Studia stacjonarne
Studia niestacjonarne
285/240
105/90
45/30
135/120
Razem
wykł
sem
Ćw
27
egz.
ECTS
E
E
4
8
2
8
8
3
E
E
33
egz.
ECTS
E
E
4
8
3
5
3
3
4
E
30
lab
45/30 15
30/15
45/30
45/30
30/15 30/15
30/15
30/15
60/30 30/15
30/15
60/30 30/15
30/15
egz.
E
E
E
ECTS
5
3
3
2
7
7
3
270/150
105/60
45/30
30/15
90/45
Razem
wykł
sem
ćw
lab
egz.
ECTS
15
45/30
45/30
60/30 30/15
30/15
30
30
60
30
60
30
15
E
30
30
3
7
5
2
8
8
270/225
30/15
45/30
120/105
75
33
Razem
wykł
sem
ćw
Lab
45/30
45/30
45/30
45/30
30
E
egz.
ECTS
E
7
20
27
2700
870
1275
375
180
33
300
2160
750
1005
285
120
33
300
18
PRO F I L ZA WO DO WY I i II
Nazwa ogólna bloku
przedmiotów
Nazwa szczegółowa przedmiotu
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Zaburzenia zachowania, osobowości i zaburzenia lękowe
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Przedmiot i struktura psychologii klinicznej. Zakres zastosowań psychologii klinicznej
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych
PZ I (1.3) PZ II (1.4)
Zaburzenia psychotyczne i zaburzenia afektywne
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Podstawy klinicznej diagnozy psychologicznej. Postępowanie diagnostyczne
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Interwencja kryzysowa w sytuacjach traumatycznych, w sytuacji kryzysu oraz w wybranych formach
patologii zjawisk społecznych
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Pomoc psychologiczna małżeńska i rodzinna
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (2)
PZ II (2)
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (3)
PZ II (3)
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Psychologia sądowa. Psycholog jako biegły sądowy i jego rola w procesie sądowym
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
PZ I (1.3)PZ II (1.4)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich (zagadnienia szczegółowe)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Poradnictwo i interwencje psychologiczne w sprawach sądowych
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zeznań świadków oraz wyjaśnień podejrzanych (oskarżonych)
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Psychologiczne opniodawstwo sądowe w sprawach szczególnych (karnych i cywilnych)
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Psychologia resocjalizacyjna
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Psychologiczne problemy profilaktyki społecznej
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Stan psychospołeczny organizacji
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Podstawy psychologii pracy
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
Kariera i rozwój zawodowy
PZ I (1.3)PZ II (1.4)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Psychologia organizacji
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zarządzania. Zarządzanie: ludzie i otoczenie
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Budowanie interwencyjnych projektów organizacyjnych
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Problemy w zarządzaniu. Diagnoza i kreowanie rozwiązań
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Psychologiczna analiza współczesnych środowisk wychowawczych
Problemy rozwojowe, wychowawcze i kliniczne dzieci i młodzieży w świetle funkcjonowania rodziny i środowisk pozarodzinnych
Psychospołeczne problemy niepełnosprawności dzieci i młodzieży
PZ I (1.3) PZ II (1.4)
Analiza studiów przypadków w świetle wybranych problemów wychowawczo-klinicznych
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Diagnoza wychowawczo-kliniczna wybranych obszarów funkcjonowania dzieci i młodzieży
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Specyfika diagnozy i interwencji psychologicznej w okresie dzieciństwa i adolescencji
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Wybrane metody i techniki diagnozy i terapii
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Promowanie optymalnego rozwoju
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Metody wspomagania zaburzonego rozwoju oraz metody terapii
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (2)
PZ II (2)
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (3)
PZ II (3)
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Człowiek wobec wyzwań współczesności
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Psychosomatyka
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Somatopsychologia
PZ I (1.3) PZ II (1.4)
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Metody diagnozy i pomiaru w psychologii zdrowia j jakości życia
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Wprowadzenie do psychoterapii
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Zastosowanie psychoterapii w praktyce
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Metody poprawy jakości życia w cyklu życia
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Coaching
19
VI.
KATALOG PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010
KATALOG PRZEDMIOTÓW
REALIZOWANYCH NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010
1
STUDIA STACJONARNE I STUDIA NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Semestr 1
*
razem
wykł
Sem
Kierunki rozwoju psychologii
45
15
30/15 30/15
Wprowadzenie do psychologii i historia myśli psychologicznej
60
30
30
30
15
30/15
Technologia informacyjna
30/15
Wf
30/00
J. angielski
60/45
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
Lp.
18
19
20
21
22
Lp.
23
24
25
26
27
28
29
1
Semestr 2
Zarys neurobiologii
Procesy poznawcze
Emocje i motywacja
Poznawcza psychologia stosowana
J. angielski
Wf
Semestr 3
Osobowość
Psychologia różnic indywidualnych
Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
Propedeutyka psychologii pracy i organizacji
Propedeutyka psychologii zdrowia i jakości życia
Semestr 4
Psychologia społeczna
Stosowana psychologia rozwoju
Propedeutyka psychologii wychowawczo-klinicznej
Propedeutyka psychologii klinicznej
Propedeutyka psychologii sądowej
ćw
lab
30
30
egz.
ECTS
E
E
E
6**
3
8
3
4
2
2
30
15
E
30/15
30/15
30/00
60/45
345/255
90/75
razem
wykł
15
45
60
60
30
30
60/45
30/00
15
15
30
30
330/285
105
razem
wykł
60
60
60
45/30
45/30
30
30
30
15
15
30
30
30
30/15
30/15
270/240
120
150/120
razem
wykł
30
60
60
30/15
45/30
45/30
45/30
15
30
30
15
15
15
30/15
30/15
30/15
30/15
315/255
120
165/105
Sem
2
195/135
60/45
ćw
lab
30
30
30
30
15
60/45
30/00
15
30
egz.
ECTS
E
3
3
7
8
2
4
3
E
E
E
225/180
sem
sem
ćw
ćw
30
lab
egz.
ECTS
E
E
E
E
E
8
7
7
4
4
30
lab
15
30
egz.
ECTS
E
30
E
E
E
30
I – III rok studiów realizuje program studiów obowiązujący od roku akademickiego 2007/2008 (tzw. „nowa siatka”),
IV-V rok studiów realizuje program wg „tzw. starej siatki”
*
studia stacjonarne/studia niestacjonarne
**
punktacja ECTS na studiach niestacjonarnych dotyczy studentów I – III roku
4
7
5
2
4
4
4
30
20
Lp.
30
31
32
33
34
35
Semestr 5
Psychometria
Psychopatologia
Wybrane metody diagnozy psychologicznej
Społeczna psychologia stosowana
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii PZ I (1.1)
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii PZ II (1.1)
razem
wykł
60
60
30
60
30
30
30
30
30
30
30
30
270
90
120
60
Ćw
lab
sem
ćw
lab
egz.
ECTS
30
E
E
8
8
2
5
2
2
30
30
Razem wykł
Semestr 6
35 Etyka zawodu psychologa
30
15
36 Diagnoza psychologiczna
60
30
37 Fakultet F 6
30
0
38 Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii PZ I (1.2;1.3;1.4) 90/45 30/15
39 Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii PZ II (1.1;1.3;1.4) 90/45 30/15
40 Praktyka po III roku
0
0
Lp.
300/210
105/75
sem
E
15
30
30
30/15 30/15
30/15 30/15
0
135/105
60/30
Ćw
lab
Lp.
Semestr 7
Razem
wykł
47
48
49
50
51
52
53
Elementy psychopatologii
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
Przedmiot fakultatywny F7
Seminarium magisterskie – sem. 1
60/45
30
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
30
30
255/165
60
45/30
60/30
90/45
sem
ćw
lab
sem
30/15
egz.
ECTS
E
E
4
8
2
8
8
3
E
E
33
egz.
ECTS
E
E
8
4
3
4
4
4
6
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
Lp.
Semestr 8
Razem
wykł
54
55
56
57
58
59
II specjalizacja 1
Przedmiot fakultatywny F8a
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
Zajęcia terenowe 2
30
60/45
30/15
30/15
75
45/30
30
30
270/210
60
45/30
sem
33
egz.
ECTS
E
E
30/15
8
8
3
4
135/105
30/15
27
ćw
Lab
30/15
30/15
75
45/30
4
Lp.
Semestr 9
Razem
wykł
60
61
62
63
64
65
66
67
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Przedmiot fakultatywny F8b
30
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
30
255
30
45/30
120/60
60/30
Semestr 10
Razem
wykł
sem
ćw
lab
68 Seminarium magisterskie – sem. 4
45/30
Lp.
27
egz.
ECTS
E
7
3
3
4
3
4
4
6
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
45/30
34
egz.
ECTS
E
26
21
PROFIL ZAWODOWY I i II
Nazwa ogólna bloku
przedmiotów
Nazwa szczegółowa przedmiotu
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Zaburzenia zachowania, osobowości i zaburzenia lękowe
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Przedmiot i struktura psychologii klinicznej. Zakres zastosowań psychologii klinicznej
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Zaburzenia psychotyczne i zaburzenia afektywne
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich (zagadnienia szczegółowe)
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Stan psychospołeczny organizacji
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Podstawy psychologii pracy
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
Kariera i rozwój zawodowy
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Psychologiczna analiza współczesnych środowisk wychowawczych
Problemy rozwojowe, wychowawcze i kliniczne dzieci i młodzieży w świetle funkcjonowania rodziny i środowisk pozarodzinnych
Psychospołeczne problemy niepełnosprawności dzieci i młodzieży
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Analiza studiów przypadków w świetle wybranych problemów wychowawczo-klinicznych
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Człowiek wobec wyzwań współczesności
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Psychosomatyka
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Somatopsychologia
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
W roku akademickim 2009/2010 program PZ I i II obowiązuje studentów III roku (nowa siatka)
SPECJALIZACJE I i II
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
I specjalizacja 4
Psychozy schizofreniczne, afektywne, zaburzenia psychiczne na podłożu organicznym i somat.
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
przedmiot fakultatywny – Specjalistyczne techniki diagnostyczne
I specjalizacja 7
Zaburzenia zachowania i osobowości
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
Kierunki pomocy psychologicznej i psychoterapii
I specjalizacja 10
Uzależnienie od środków psychoaktywnych. Uzależnienie emocjonalne. Przemoc
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Pomoc psychologiczna małżeńska i rodzinna (SD); Psychologiczna praca z grupą (SW)
I specjalizacja 12
Psychologia małżeństwa i rodziny. Dysfunkcjonalność. Terapia małżeństw
Zajęcia terenowe 2 Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
Zaburzenia reaktywne i zaburzenia osobowości (ujęcie tradycyjne i DSM IV)
II specjalizacja 3
Psychozy schizofreniczne, afektywne, zaburz. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
PSYCHOLOGIA KLINICZNO-SĄDOWA
I specjalizacja 4
Problemy metodologiczne, warsztatowe i etyczne psychologicznego opiniodawstwa sądowego
I specjalizacja 5
Psychologia zeznań świadków dzieci. Opiniowanie w różnych sprawach o znaczeniu procesowym
I specjalizacja 6
przedmiot fakultatywny – Dyrektywność przesłuchania a wiarygodność zeznań świadków
I specjalizacja 7
Podstawy psychologii penitencjarnej
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny - repetytorium specjalności
I specjalizacja 10
przedmiot fakultatywny – Kryminologiczno – kryminalistyczne teorie wybranych przestępstw
I specjalizacja 11
Ekspertyza sądowa w sprawach karnych dorosłych
I specjalizacja 12
przedmiot fakultatywny – Zastosowanie psychologii klinicznej w praktyce sądowej
22
II specjalizacja 1
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny
II specjalizacja 2
Psychologia zeznań świadków
II specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
Psychologia kierowania
I specjalizacja 6
przedmiot fakultatywny – Badanie pracy
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
Psychologia zachowań ekonomicznych i konsumenckich
I specjalizacja 9
Różnorodność kulturowa i kultury organizacyjne w dzisiejszym świecie
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
Kariera i rozwój zawodowy. Elementy doradztwa zawodowego i zawodoznawstwa
I specjalizacja 12
II specjalizacja 1
Człowiek w systemie pracy
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
I specjalizacja 4
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – diagnoza
I specjalizacja 5
Fragmentaryczne deficyty rozwojowe, diagnoza i terapia
I specjalizacja 6
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – terapia
I specjalizacja 7
Dziecko w środowisku dysfunkcyjnym - aspekty pomocy psychologicznej
I specjalizacja 8
Systemowe podejście w pracy z rodziną. Diagnoza i psychoterapia
I specjalizacja 9
Psychologia kliniczno-wychowawcza w działalności praktycznej
I specjalizacja 10
przedmiot fakultatywny – Psychologiczne aspekty prokreacji
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Wartości preferowane przez dzieci i dorastających
I specjalizacja 12
Trening umiejętności wychowawczych
II specjalizacja 1
Podstawy systemowej terapii rodzin
II specjalizacja 2
Psychologiczne podstawy pracy z dziećmi i młodzieżą
II specjalizacja 3
Terapia zaburzeń mowy
I specjalizacja 9
Podstawy psychologii zdrowia i choroby
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Praca z genogramem
I specjalizacja 12
Psychoterapia
II specjalizacja 1
Wybrane zagadnienia psychologii zdrowia i choroby
II specjalizacja 2
Psychologia zdrowia i psychosomatyka
II specjalizacja 3
Zastosowanie psychologii w medycynie
23
VI.1.
ROK I, SEMESTR PIERWSZY
24
Lp.
Wydział
Pedagogiki i Psychologii
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
studia niestacjonarne
Liczba
godzin
45
45
Wymagania
wstępne
Metody dydaktyczne (opcjonalnie)
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zalecana
literatura
Prowadzący
zajęcia
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
6
6
podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FILOZOFIA Z ELEMENTAMI LOGIKI
1
Rok
brak
 Zapoznanie studentów z głównymi problemami i najważniejszymi kierunkami filozofii oraz podstawami logiki
formalnej i praktycznej; wykazanie istotnych związków między filozofią i psychologią.
 Nabycie kompetencji posługiwania się podstawowym filozoficznym aparatem pojęciowym – w tym używanym
w literaturze psychologicznej; samodzielnego analizowania tekstów kultury oraz osadzania ich w szerszym kontekście filozoficznym;
 Nabycie umiejętności krytycznej oceny argumentacji i stanowisk teoretycznych; korzystania z podstawowych
narzędzi formalnych w celu oceny poprawności definicji, klasyfikacji i rozumowań.
wykład, dyskusja, analiza tekstu
Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę (aktywność, referaty, praca semestralna)
Wykład: egzamin
 Pojęcie filozofii.
 Pojęcie prawdy. Zagadnienie źródeł poznania. Zagadnienia granic poznania. Spór o uniwersalia. Metafizyczny
realizm a metafizyczny idealizm.
 Zagadnienie duszy i ciała: dualizm skrajny, dualizm umiarkowany, materializm i spirytualizm.
 Zagadnienie stosunku zjawisk psychicznych do zjawisk fizycznych: interakcjonizm, paralelizm, okazjonalizm,
epifenomenalizm, fizykalizm, behawioryzm, superweniencja i funkcjonalizm.
 Determinizm, indeterminizm i finalizm.
 Logika. Podstawowe pojęcia rachunku zbiorów: relacje między zbiorami, działania na zbiorach, relacje i funkcje. Definicje i błędy definiowania. Klasyfikacja, systematyzacja i typologia.
 Elementy klasycznego rachunku zdań: składnia, semantyka, metoda zerojedynkowa, system aksjomatyczny.
 Elementy klasycznego rachunku predykatów: kwantyfikatorowe schematy zdań języka naturalnego, wybrane
tezy. Pojęcie wynikania. Klasyfikacja rozumowań. Wnioskowania dedukcyjne. Wnioskowania przez analogię.
Indukcja enumeracyjna i indukcja eliminacyjna. Wnioskowania konwersacyjne i implikatury.
Ajdukiewicz K.(1984): Kierunki i zagadnienia filozofii. Warszawa.
Filozofia. Podstawowe pytania. Red. E. Martens, H. Schnädelbach. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa 1995;
Leksykon filozofii klasycznej. Red. J. Herbut. Lublin 1997;
Tatarkiewicz W.: Historia filozofii. T. I – III (różne wydania);
Wojtysiak J.: Pochwała ciekawości. Kraków 2004;
Ziembiński Z.: Logika praktyczna. (różne wydania);
Wykład: dr Tomasz Kubalica, dr Dariusz Olesiński
Ćwiczenia:dr Dariusz Bęben, dr Adam Dura, dr Marta Ples, dr Grażyna Szumera, dr Agnieszka Woszczyk
25
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
uzupełniający (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
KIERUNKI ROZWOJU PSYCHOLOGII
2
Rok
brak
 Nabycie kompetencji w zakresie posługiwania się psychologicznym aparatem pojęciowym umożliwiającym
krytyczne czytanie tekstów,
 Zdolność samodzielnego osadzania treści literaturowych w szerszym kontekście teoretycznym,
 Zdolność do krytycznej oceny argumentacji i stanowisk teoretycznych,
 Zdolność oceny problemów życiowych człowieka z określonej perspektywy teoretycznej.
Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych
Egzamin pisemny złożony z dwóch części: testu wiadomości z całego materiału oraz szerszej wypowiedzi na
postawione pytanie związane z przeczytaną przez studenta lekturą
 Poznanie naukowe a poznanie potoczne - kryteria poznania naukowego.
 Psychologia postaci - opozycja do atomistycznego rozumienia psychiki.
 Kurt Lewin i Wolfgang Köhler - impuls do powstania subdyscyplin psychologii.
 Retrospektywno - prospektywny model osobowości w teorii analitycznej C.G. Junga jako antyteza klasycznej
freudowskiej psychoanalizy.
 Psychologia indywidualna A. Adlera - pionierski nurt psychospołecznej orientacji w psychoanalizie.
 "Humanizmu dialektyczny" Ericha Fromma - mariaż idei psychoanalitycznych z Karola Marksa koncepcją
człowieka.
 Karen Horney - próba wyeliminowania z psychoanalizy ograniczeń narzuconych przez mechanistyczną, biologiczną orientację. kulturowe i interpersonalne aspekty teorii H.S. Sullivana.
 Teoria relacji z obiektem jako współczesne rozwinięcie klasycznej psychoanalizy.
 Skinnerowska teoria wzmocnienia sprawczego jako kontynuacja psychologii behawiorystycznej J. Watsona.
 Behawioryzm kognitywny neobehawiorystów (E. Tolman i C. Hull).
 Społeczne teorie uczenia się (W. Mischel i A.Bandura).
 Rola motywacji w uczeniu się - lokalizacja kontroli.
 Carl Rogers - teoria organicystyczna w obrębie psychologii humanistycznej.
 Psychologia poznawcza - nowa, umiarkowana forma behawioryzmu.
 Modele w psychologii poznawczej.
 Psychologia egzystencjalna - narodziny i związek z innymi kierunkami psychologii (naturalistyczne koncepcje
człowieka, behawioryzm, psychoanaliza, psychologia humanistyczna).
 Koncepcja człowieka w ujęciu R. Maya.
 Pytania psychologii egzystencjalnej o możliwości i granice poznania drugiego człowieka
Podręczniki:
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Stachowski R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Scholar
Schultz D.P., Schultz S.E. (2008): Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wydawnictwo UJ
Psychologia. Podręcznik akademicki. t. 1 red. J. Strelau, Gdańsk: GWP
Robert J. Sternberg (1999). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: WSiP
Gerd Mietzel : Wprowadzenie do psychologii. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: GWP
Carol Tavris, Carol Wade: Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Poznań: Zysk i Ska Wydawnictwo
Tony Malim, Ann Birch, Alison Wadeley: Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN
Tomaszewski T. (1998). Główne idee współczesnej psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak
Opoczyńska M. (red). (1999). Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej . Kraków: Wydawnictwo UJ
Obowiązkowa lektura:
Adler A. (1986). Sens życia. Warszawa: PWN
Watson J.B. (1981). Psychologia, jak widzi ją behawiorysta. Przegląd Psychologiczny, 24, s. 497-514.
Fromm E.: Mieć czy być.
Karen Horney : Neurotyczna osobowość naszych czasów.
May R. (1994). Odwaga tworzenia, Poznań, Wyd. Rebis.
Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka
Kazimierz Obuchowski : Przez Galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka
Hock R.R. (2003). 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii (rozdz. 3 i rozdz.4)
Jung C.G. (1992). O naturze kobiety. Poznań: Wydawnictwo BRAMA.
May R (1995). O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Thorndicke E.L. (1990). Uczenie się ludzi. Warszawa: PWN.
dr hab. Grażyna Mendecka, prof. UŚ
26
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII I HISTORIA MYŚLI PSYCHOLOGICZNEJ
3
Rok
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Wykład
 Zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu historii psychologii. Poznanie najważniejszych źródeł powstania
współczesnej psychologii.
 Zapoznanie z historią powstania i tworzenia podstawowych kierunków psychologii.
 Zdobycie umiejętności i kompetencji dostrzegania, rozumienia i ustosunkowania się do problemów życia
człowieka.
 Wzbudzenie wrażliwości i zachęcenie do całościowego, syntetycznego spojrzenia na dorobek psychologii.
 Uczenie umiejętności łączenia celów poznawczych psychologii z ważnymi problemami społecznymi.
Ćwiczenia - studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
 Wskazanie wielości potencjalnie możliwych sposobów rozumienia i wyjaśniania ludzkiego funkcjonowania
 Uwrażliwienie na szeroki kontekst podejmowania problemów badawczych, wykraczający poza obszar dyskursu
psychologicznego sensu stricto
 Przybliżenie teoretycznego zaplecza (w aspekcie historycznym i koncepcyjnym) rozważania problemów podstawowych dla współczesnej psychologii
 Wdrażanie w analizy wykorzystujące argumentację naukową
Ćwiczenia - studia niestacjonarne
Forma i warunki
zaliczenia
 Dostarczenie studentom rozpoczynającym studia psychologiczne wstępnej wiedzy z zakresu tej dyscypliny
naukowej, a także zapoznanie ich z historią psychologii.
 Wstępne usystematyzowanie zagadnień psychologicznych i wyjaśnienie powodów różnorodności podejść.
 Przybliżenie roli zawodowej psychologa.
Wykład - prowadzony przy pomocy technik audiwizualnych
Ćwiczenia - referaty, prezentacja pracy
Egzamin – forma testowa
Zaliczenie - zaliczenie na podstawie aktywności na zajęciach, oceny zadań realizowanych w trakcie zajęć i wyników kolokwium
Wykład
Treści
kształcenia
 Rola i znaczenie historii nauki.
 Współczesna definicja psychologii – nauka o zachowaniu i leżących u jego podłoża procesach psychicznych.
Etymologia słowa psychologia: nauka o duszy. Źródła filozoficzne psychologii.
 Pochodzenie nazwy psychologia. Cele psychologii. Podstawowe metody badawcze.
 Teorie duszy w starożytnej Grecji przed Arystotelesem. Entelechijna teoria duszy substancjalnej. Rewolucja
naukowa w psychologii w sensie kuhnowskim.
 Psychologia W. Wundta jako nauka o samoświadomej psychice. Doświadczenie prywatne (osobiste) i doświadczenie publiczne. Psychologia eksperymentalna i nieeksperymentalna psychologia historyczno-kulturowa.
 Psychologia jako nauka o nieświadomej świadomości: psychoanaliza (S. Freud)
 Psychologia analityczna (C. G. Jung).
 Psychologia behawiorystyczna (J. Watson) – od psychologii zwierząt do psychologii człowieka.
 Funkcjonalizm – zastosowania psychologii w praktyce.
 Psychologia humanistyczna (A. Maslow): nauka z pogranicza czy filozofia życia?,
 Psychologia humanistyczna jako reakcja na ograniczenia psychoanalizy i behawioryzmu, wykraczanie psychologii poza ustanowione przez siebie granice.
 Paradygmat naukowości: źródła wątpliwości odnośnie naukowego statusu psychologii
 „Gradacja naukowości” – analiza źródeł piśmiennictwa popularnego, popularno-naukowego i naukowego w
celu unaocznienia różnic w spełnianiu funkcji nauki
 Mechanizmy stwarzania artefaktów; pokusa pochopnej interpretacji (analiza tekstu)
 Natura a kultura – odwieczna kontrowersja? Zmiana sposobu ujmowania dylematu na przestrzeni wieków
(ilustracja przykładami badań)
 Teoria a praktyka psychologiczna – dwa światy i różne umiejętności? Zakres i kierunek współzależności,
konsekwencje rozdzielenia.
 Skąd bierze się zainteresowanie określonymi „tematami” i przekształcaniem ich w problemy badawcze? – analiza multidyscyplinarna kontekstu badania wybranych zagadnień z psychologii
27
 Która metoda jest lepsza? – instrumentarium badawcze psychologa; kiedy źródło artefaktów, a kiedy narzędzie
poznania.
 Nieintencjonalna krzywda?... Etyczne dylematy sposobów stosowania wybranych metod badawczych
 Kreatywność a zdeterminowanie w świetle współczesnych poglądów na istotę i mechanizmy funkcjonowania
ludzkiego umysłu
 Instynkty, popędy, zachcianki, potrzeby… ; wielorakość i wielowątkowość teoretycznych podejść do istoty
motywacji
 Ucieczka ze strachu czy strach z powodu ucieczki- różne poziomy analizy emocji i ich relacji z zachowaniem
 „Pomiędzy słowami”; (in)determinizm językowy, kontrola a manipulacja poznawcza – rola werbalizacji w procesie rozwoju
 Najważniejsze wyzwania stojące przed psychologią oczami jej adeptów i w opinii naukowców
 Miejsca i sposoby praktycznej realizacji głównych idei i wątków koncepcyjnych psychologii : przegląd placówek
pomocy psychologicznej w Polsce
 Psychologia w twoim życiu. Psychologia jako nauka kontra pseudonauka. Pojęcie psychologii jako nauki – wyznaczniki (co to jest nauka, cele nauki, założenia, metodologia). Co nie jest psychologią naukową - psychopaplanina (przykłady).
 Dyscypliny psychologii. Psychologia stosowana wokół nas (rozmowy z psychologami praktykami). Charakterystyka podstawowych dyscyplin psychologii stosowanej.
 „Długa przeszłość psychologii”: filozoficzne korzenie psychologii – rola dualizmu, mechanicyzmu, subiektywizmu, pragmatyzmu , egzystencjalizmu, personologii i innych nurtów w kształtowaniu się myśli psychologicznej.
 „Krótka historia psychologii” – różne sposoby ujmowania przedmiotu psychologii na przestrzeni dziejów tej
nauki. Przegląd kierunków (kluczowe postacie, podstawowe terminy). Sporne zagadnienia w psychologii –
dziedziczność, czy środowisko; wolna wola, czy determinizm. Eklektyzm współczesnej psychologii (ballada o
słoniu).
 Charakterystyka psychologii introspekcyjnej. Charakterystyka behawioryzmu i neobehawioryzmu; behawiorystyczna koncepcja człowieka.
 Główne założenia psychoanalizy. Psychoanaliza a neopsychoanaliza. Przedstawiciele. Psychoanalityczna koncepcja natury ludzkiej.
 Psychologia humanistyczna – program i praktyka. Koncepcja człowieka w ujęciu psychologii humanistycznej.
Psychologia poznawcza – główne trendy. Koncepcja człowieka w psychologii poznawczej. Inne psychologiczne koncepcje człowieka.
 Modele, metody i techniki badawcze stosowane w psychologii – ich charakterystyka, użyteczność. Opis przykładowych eksperymentów (wybranych przez studentów) – kontrowersje etyczne.. Demonstracja wybranych
technik badawczych (testy projekcyjne; kwestionariusze; wywiad anamnestyczny)
 Poznanie drugiego człowieka – „cel w nieskończoności”. Specyfika roli zawodowej psychologa – relacja poznający, poznawany; stronniczość i błędy w badaniach psychologicznych.. Diagnoza psychologiczna – czym
jest od czego zależy.
 Etyka w zawodzie psychologa. - rola Kodeksu Etycznego. Psycholog – zawód zaufania społecznego. Konieczność ochrony i rozwoju kompetencji osobistych jako „koszt” bycia psychologiem.
 Różnorodność i rozległość obszarów wiedzy psychologicznej – czynniki wyznaczające aktywność człowieka
(świadomość, sytuacja, stres, motywacja); możliwości poznawcze jako uwarunkowanie zachowania (rola podstawowych procesów poznawczych); różnice indywidualne pomiędzy ludźmi (teorie osobowości). Rozwojowy
i kliniczny aspekt podstawowych procesów psychicznych).
 Dziś i jutro psychologii – psychologia w XXI w. Futurologia psychologii – nowe (przyszłe) zadania i wyzwania
dla psychologii i dla psychologów a konieczność plastyczności i kreatywności zawodowej (Zimbardo Ph. przegląd treści z materiałów zamieszczonych w podrozdziałach „Psychologia XXI wieku”)
Wykład
Brett G.S. (1969). Historia psychologii. Warszawa: PWN.
Rosińska Z., Matusewicz C. (1987). Kierunki współczesnej psychologii. Ich geneza i rozwój. Warszawa: PWN.
Stachowski R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Wyd.
Naukowe SCHOLAR.
Paszkiewicz E. (1983). Struktura teorii psychologicznych. Behawioryzm, psychoanaliza, psychologia humanistyczna. Warszawa:
PWN.
Literatura
podstawowa
Brzeziński J. Metodologia badań psychologicznych.(fragm.)
Brzeziński J., Toeplitz-Wiśniewska M. (2004). Etyczne dylematy psychologii.
Fajkowska M., Marszał-Wiśniewska M., Sędek G. (2006). Podpatrywanie myśli i uczuć.
Socal A., Bricmont. (2004). Modne bzdury. O nadużyciach nauki popełnianych przez postmodernistycznych intelektualistów.
Stachowski R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Witkowski T. (2009). Zakazana psychologia.
Gerrig R., Zimbardo P.G. (2006). Psychologia i życie. Wydanie nowe. Warszawa: PWN.
Kozielecki J. (1997). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
28
Malim T., Birch A., Wadeley A. (2000). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN.
Strelau J. (red.). ( 2000). Psychologia. T. 1. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.
Tavris C., Wade C. (1999). Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Warszawa: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Tomaszewski T. (198 ).Wstęp do psychologii. Warszawa: PWN.
Węgrzecka M. (1989). Zarys psychologii. Kraków: Wydawn.A.E.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Strelau J., Doliński D. (red.). (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Zimbardo Ph., Ruch (1998). Psychologia i życie. Warszawa, PWN.
Schultz D.P., Schultz S.E.(2008). Historia współczesnej psychologii. UJ.
Pieter J. (1976). Historia psychologii. Warszawa: PWN.
Carnap R. (2000).Wprowadzenie do filozofii nauki.
Gadamer H.G. (2003). Język i rozumienie.
Scott A. (1999). Schody do umysłu. Nowa kontrowersyjna wiedza o świadomości.
Sujak H. (1996). Rozważania o ludzkim rozwoju.
Mietzel G. (1998). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.
Rosińska Z., Matusewicz Cz. (1987). Kierunki współczesnej psychologii; ich geneza i rozwój. Warszawa: PWN.
Tomaszewski T. (red.). (1975). Psychologia. Warszawa: PWN.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr Elżbieta Turska
Ćwiczenia: dr Ilona Dudzik-Garstka, dr Teresa Sikora, dr Lidia Zuber-Dzik
29
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
Podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWANIA
4
Rok
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej
 wyrównanie poziomu wiadomości na temat biologicznych podstaw zachowanie u studentów, którzy w ramach
kształcenia ponadgimnazjalnego nie uczęszczali na rozszerzone zajęcia z biologii i nauk pokrewnych
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat podstaw zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem podstawowych praw i relacji przydatnych dla psychologa,
 wprowadzenie zagadnień związanych z najnowszymi osiągnięciami i odkryciami w dziedzinie fizjologii człowieka i biologii zachowania
 wykazanie przydatności redukcjonistycznego podejścia do analizy zachowań człowieka i zwierząt
 ukształtowanie u słuchaczy zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat zachowania człowieka i zwierząt
 opanowanie przez studentów umiejętności obserwacji i wykonania prostych badań w zakresie fizjologii i zachowania człowieka, oraz umiejętności prawidłowego postępowania doświadczalnego
Wykład:
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę).
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Literatura
uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
zajęcia
Ćwiczenia:
Pogadanka aktywizująca, prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, demonstracja prostych modeli i
preparatów biologicznych, przykłady modelowania matematycznego procesów neurofizjologicznych i proste
obliczenia, proste doświadczenia z udziałem studentów – metoda równego frontu lub pracy w zespołach, prezentacja nowości naukowych przez studentów.
Regularne testy pisemne (wg harmonogramu) sprawdzające postęp w zdobywaniu wiadomości.
Egzamin końcowy po semestrze 2 (pisemny, w formie testu)
 Biologiczne koncepcje człowieka – miejsce człowieka w świecie żywym i podstawowe cechy psychobiologiczne wyróżniające człowieka.
 Analiza czynności komórek jako podstawy czynności organizmu (w tym: neuron, przewodnictwo, przekaźnictwo chemiczne, regulacja hormonalna).
 Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej i elementy genetyki zachowania.
 Analiza podstawowych mechanizmów zachowania (psychofizjologiczne aspekty zachowania).
 Zarys neuroanatomii funkcjonalnej zwierząt i człowieka (w tym: w tym budowa i czynności struktur korowych
i podkorowych, narządy zmysłów).
 Podstawowe procesy nerwowe i ich mechanizmy: spostrzeganie, czujność i wzbudzenie, pamięć i mechanizmy
warunkowania, napędy i emocje, reagowanie.
 Wyższe czynności nerwowe.
 Współczesne metody badania mózgu.
 Choroby i uszkodzenia układu nerwowego dające objawy behawioralne.
 Ewolucja biologiczna, jako podstawa socjobiologii (psychologii ewolucyjnej) – podstawowe zasady i ich znaczenie.
Doleżych B., Łaszczyca P. (red) (2003). Biologiczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Toruń: Wyd. Adam
Marszałek.
Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W. (2008). Biologia. MULTICO (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Traczyk W. (2006). Fizjologia człowieka w zarysie. Warszawa: WN PZWL (lub wcześniejsze edycje).
Kalat J.W. (2007). Biologiczne Podstawy Psychologii. Warszawa: WN PWN.
Longstaff A. (2006). Krótkie wykłady. Neurobiologia. Warszawa: WN PWN. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B. (2009). Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. Warszawa: WN PWN (i wcześniejsze).
Fix J.D. (1997). Neuroanatomia. Wrocław: Urban & Partner.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F. (2005). Atlas fizjologii człowieka Nettera. Wrocław: Urban & Partner
McLaughlin D., Stamford J., White D. (2008). Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. Warszawa: WN PWN.
Jaśkowski P. (2009). Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. Warszawa: VIZJA PRESS&IT,
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. Warszawa: PWN
Wykład: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych,
Ćwiczenia: dr hab. Mirosław Nakonieczny, dr Alina Kafel, dr Ewa Kawka-Serwecińska, dr Monika Tarnwska,
dr Grazyna Wilczek, dr Agnieszka Zawisza-Raszka
30
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
15
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 1 – LOGIKA
5
Rok
Brak
Przygotowanie do krytycznej oceny i prawidłowego formułowania przekazów komunikacyjnych, argumentacji i
perswazji; przyswojenie podstaw logiki, wypracowanie umiejętności korzystania z podstawowych narzędzi formalnych w celu oceny poprawności definicji, klasyfikacji i rozumowań
Forma i warunki
Egzamin ustny
zaliczenia
Treści
kształcenia
 Struktura komunikatu (4 godz.) - Kategorie składniowe: zdania, nazwy, funktory i ich argumenty, kategorie
funktorowe. Wieloznaczność strukturalna. Kontrola poprawności składniowej komunikatu. Schematy zdaniowe: język klasycznego rachunku zdań (KRZ), formuły KRZ jako wzorce wypowiedzi potocznych.
 Podstawy klasycznej logiki zdaniowej (3-4 godz.) - Prawda i fałsz, obliczanie wartości logicznej formuł KRZ.
Tautologie, kontrtautologie, metoda zero-jedynkowa. Rozumowania potoczne i wnioskowania dedukcyjne niższych rzędów. Synonimiczność i sprzeczność.
 Nazwy (3 godz.) - Działania na zbiorach i stosunki między zbiorami. Diagramy Venna. Pojęcie zakresu nazwy,
klasyfikacja nazw, stosunki zakresowe, problem poprawności definicji.
 Wnioskowania wyższych rzędów (3-4 godz.) - Schematy kwantyfikatorowe: język klasycznego rachunku predykatów (KRP), formuły KRP jako wzorce wypowiedzi potocznych. Logika predykatów: modele i kontrmodele
wypowiedzi potocznych, wynikanie logiczne). Sylogistyka: zdania kategoryczne, sylogizmy, sprawdzanie poprawności wnioskowania za pomocą diagramów Venna. Podstawy wnioskowania konwersacyjnego: reguły dialogowe Grice’a, eksploatacja reguł konwersacyjnych, wykrywanie treści nieliteralnej komunikatów).
 Argumentacja i dyskusja (0-2 godz.) Struktura argumentu: argument prosty, równoległy, szeregowy, mieszany,
argumentacja złożona. Graficzna reprezentacja argumentu. Przesłanki jawne i ukryte. Wartościowanie przesłanek i przejść inferencyjnych. Standaryzacja i praktyczna ocena argumentu. Typowe błędy i nieuczciwe chwyty
w argumentacji.
Przedstawiony program dotyczy wyłącznie wykładu – rozkład czasowy materiału realizowanego na ćwiczeniach powinien w
zasadzie być identyczny, lecz w praktyce zwykle zachodzi potrzeba wprowadzenia pewnych drobnych odstępstw, zależnych
np. od poziomu i liczebności grupy.
Literatura
podstawowa
Tokarz M. (2006). Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Naukowe
Literatura
uzupełniająca
Ajdukiewicz K. (różne wydania). Zarys logiki.
Stanosz B.(2003). Ćwiczenia z logiki. Warszawa: PWN.
Stanosz B.(2006). Wprowadzenie do logiki formalnej. Warszawa: PWN.
Szymanek K., Wieczorek K.A., Wójcik A.S. (2003). Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Warszawa:
PWN.
Tokarz M. (2006). Ćwiczenia z wnioskowania i argumentacji. Tychy: Wydawnictwa Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych.
Ziembiński Z.(różne wydania). Logika praktyczna.
Prowadzący
zajęcia
prof. zw. dr hab. Marek Tokarz
31
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
6
Rok
Brak
 Poznanie i zrozumienie procesu komunikacji interpersonalnej oraz kształtowanie umiejętności porozumiewania się, ze szczególnym uwzględnieniemm wypowiedzi przez publicznością (referaty, odpowiedzi ustne, udział
w dyskusji, prezentacje).
 Umiejętność (świadomość możliwości) zastosowania w praktyce wiedzy dotyczącej teorii komunikacji: motywów i funkcji komunikacji, dynamiki procesu komunikacji, możliwych płaszczyzn analizy procesu porozumiewania się, wybranych teorii komunikacji, zasad konwersacji, komunikacji perswazyjnej, asertywności, preferencji indywidualnych w sposobach porozumiewania się, przygotowania wystąpień publicznych (informacyjnych,
perswazyjnych), zaburzeń procesu komunikacji.
Metody dydaktyczne: podająca, praca w zespołach, indywidualna praca studentów – przygotowanie referatów i
prezentacji, gry symulacyjne, dyskusja.
Środki dydaktyczne: kamera video, kwestionariusze
Zaliczenie - aktywność na zajęciach, przygotowanie wystąpienia publicznego, zdanie testu wiadomości
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Motywy i dynamika komunikowania się w ujęciu wybranych teorii (tradycyjne G.Miller, systemowopragmatyczne Szkoła Palo-Alto, konstruktywistów, skryptów i reguł społecznych).
 Komunikacja niewerbalna jako proces ustalania relacji między osobami porozumiewającymi się.
 Komunikacja werbalna – rodzaje wypowiedzi, sztuka słuchania, funkcje pytań.
 Konstruktywne zasady konwersacji.
 Otwartość-empatia (empatia jako wrodzona zdolność, rodzaje empatii, możliwość jej kształtowania, model
otwartości – okno Johariego).
 Asertywność.
 Zmienność indywidualna sposobu komunikowania się.
 Komunikacja perswazyjna.
 Wystąpienia publiczne.
 Kłamstwo (teoria interpersonalnego oszustwa D.Bullera i J. Burgoon J., motywy i symptomy kłamstwa, rodzaje kłamstw, ograniczenia swobody kłamania, model oszustwa).
 Przyczyny zaburzeń w porozumiewaniu się – aspekt relacyjny, teoria analizy transakcyjnej E. Berne’a, podejście
F. Schulza von Thuna).
 Umiejętność komunikowania się w perspektywie kompetencji społecznych.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Dynamika i funkcje komunikacji
 Komunikacja niewerbalna jako proces ustalania relacji między osobami porozumiewającymi się.
 Komunikacja werbalna – rodzaje wypowiedzi, sztuka słuchania, funkcje pytań. Zasady konwersacji.
 Czynniki wpływające na indywidualny sposób komunikowania się: otwartość, empatia, asertywność.
 Komunikacja perswazyjna i wystąpienia publiczne.
o Kłamstwo ( teoria interpersonalnego oszustwa D.Bullera i J. Burgoon J., motywy i symptomy kłamstwa, rodzaje kłamstw, ograniczenia swobody kłamania, model oszustwa).
 Przyczyny zaburzeń w porozumiewaniu się – aspekt relacyjny, teoria analizy transakcyjnej E. Berne’a, podejście
F. Schulza von Thuna).
Argyle M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Griffin E. (2003). Podstawy Komunikacji Społecznej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Leathers D.G. (2007). Komunikacja niewerbalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Morreale S.P., Spilzberg B.H., Barge I.K. (2007). Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza, umiejętności . Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Nęcki Z. (1996). Komunikacja międzyludzka. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Pratkanis A., Aronson E. (2003). Wiek propagandy. Warszawa: PWN.
WosińskaW. (2004). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brock T.C., Greek, M.C. (2007). Perswazja: perspektywa psychologiczna. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Davis M.H. (1999). Empatia: o umiejętności współodczuwania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Detz J. (2002). Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Kurcz I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Nierenberg G.J. (1997). Sztuka negocjacji. Wyd. Studia Emie, Warszawa.
32
Pilch I. (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Schulz von Thun F. (2001). Sztuka rozmawiania. Wydawnictwo WAM, Kraków.
Serafińska-Klecyk K., Szmajke A. (2005). Inklinacje makiawelistyczne a umiejętność odczytywania kłamstwa w komunikowaniu się. W.: J. Klebanik (red.), Psychologiczne konteksty komunikacji. Wrocław: WrocławskieWydawnictwo
Oświatowe.
Strumska – Cylwik L. (2005) Pomiędzy otwartością a zamknięciem. Kraków Impuls.
Prowadzący
zajęcia
dr Renata Rosmus, dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek, mgr Paweł Miąsek
33
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA
7
Rok
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak




Rozumienie logiki działania komputera
Umiejętność samodzielnego korzystania z programów komputerowych stosowanych w badaniach naukowych.
Założenie i cele
Poznanie wymagań dotyczących badań testowych z użyciem komputerów w naukach społecznych.
przedmiotu
Umiejętność projektowania formularzy testowych oraz podstawowego opracowania i prezentacji wyników
badań.
Zajęcia odbywają się w sali komputerowej z dostępem do Internetu z wykorzystaniem serwera Instytutu PsychoMetody dydaktyczne (opcjonalnie) logii.
Forma i warunki Zaliczenie rygorowi - ocena i obrona przygotowanego przez studenta raportu (sprawozdania) potwierdzającego
zaliczenia
osiągnięcie zakładanych celów i efektów kształcenia.
 Ewolucja komputera od Turinga do czasów współczesnych. 2 (1)
 Programowanie komputera w języku Turinga-Posta 4 (2)
 Obliczenia w arkuszach kalkulacyjnych. 4 (2)
 Wykorzystanie edytorów do pisania tekstów naukowych. 2 (1)
 Sieci komputerowe i Internet (powstanie, istota, rozwój). 2 (1)
Treści
kształcenia
 Wyszukiwanie informacji, w tym bibliograficznych. 2 (1)
 Automatyzacja obliczeń – Makra, języki programowania 2 (1)
 Pakiety statystyczne SPSS i STATISTICA. 2 (1)
 Komputer i Internet w badaniach testowych. 4 (2)
 Człowiek i myślenie a maszyny i technologie. 2 (1)
 Zagrożenia wynikające ze stosowania technologii informatycznych. 2 (1)
Literatura
podstawowa
Oliver P.(1999). Jak pisać prace uniwersyteckie, poradnik dla studentów. WL, Kraków.
Davis M.(1983). Czym jest obliczanie. W: Matematyka współczesna Dwanaście esejów. WNT.
Hetmańczyk S.: Zasady edycji tekstu (materiał na prawach rękopisu umieszczony na stronie Instytutu Psychologii).
Literatura
uzupełniająca
Bolter J.D.(1990): Człowiek Turinga, PIW.
Wybrane artykuły z czasopism fachowych, kursy komputerowe, podręczniki i pomoce dołączane do programów,
zasoby Internetu, zgodnie ze specyficznymi potrzebami studenta, np. http://office.microsoft.com/plpl/training/
Prowadzący
zajęcia
mgr inż. Michał Sieliwończyk
34
VI.2.
ROK I, SEMESTR DRUGI
35
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
15
15
wykł
15
15
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
lab
Forma zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
Podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWANIA
8
Rok
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej
 wyrównanie poziomu wiadomości na temat biologicznych podstaw zachowanie u studentów, którzy w ramach
kształcenia ponadgimnazjalnego nie uczęszczali na rozszerzone zajęcia z biologii i nauk pokrewnych
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat podstaw zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem podstawowych praw i relacji przydatnych dla psychologa,
 wprowadzenie zagadnień związanych z najnowszymi osiągnięciami i odkryciami w dziedzinie fizjologii człowieka i biologii zachowania
 wykazanie przydatności redukcjonistycznego podejścia do analizy zachowań człowieka i zwierząt
 ukształtowanie u słuchaczy zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat zachowania człowieka i zwierząt
 opanowanie przez studentów umiejętności obserwacji i wykonania prostych badań w zakresie fizjologii i zachowania człowieka, oraz umiejętności prawidłowego postępowania doświadczalnego
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę).
Egzamin końcowy (pisemny, w formie testu)
 Biologiczne koncepcje człowieka – miejsce człowieka w świecie żywym i podstawowe cechy psychobiologiczne wyróżniające człowieka.
 Analiza czynności komórek jako podstawy czynności organizmu (w tym: neuron, przewodnictwo, przekaźnictwo chemiczne, regulacja hormonalna).
 Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej i elementy genetyki zachowania.
 Analiza podstawowych mechanizmów zachowania (psychofizjologiczne aspekty zachowania).
 Zarys neuroanatomii funkcjonalnej zwierząt i człowieka (w tym: w tym budowa i czynności struktur korowych
i podkorowych, narządy zmysłów).
 Podstawowe procesy nerwowe i ich mechanizmy: spostrzeganie, czujność i wzbudzenie, pamięć i mechanizmy
warunkowania, napędy i emocje, reagowanie.
 Wyższe czynności nerwowe.
 Współczesne metody badania mózgu.
 Choroby i uszkodzenia układu nerwowego dające objawy behawioralne.
 Ewolucja biologiczna, jako podstawa socjobiologii (psychologii ewolucyjnej) – podstawowe zasady i ich znaczenie.
Doleżych B., Łaszczyca P. (red): Biologiczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Wyd. Adam Marszałek,
Toruń 2003
Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W.: Biologia. MULTICO 2008, (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. WN PZWL 2006 (lub wcześniejsze edycje).
Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2007
Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN 2006. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. WN PWN 2009 (i wcześniejsze).
Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław 1997.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005
McLaughlin D., Stamford J., White D., Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. WN PWN, Warszawa 2008,
Piotr Jaśkowski.: Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. VIZJA PRESS&IT, Warszawa 2009
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN
dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych
36
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ZARYS NEUROBIOLOGII
9
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej i uczestnictwo w zajęciach
z przedmiotu: Biologiczne podstawy zachowania
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem relacji
przyczynowo-skutkowych przydatnych w psychologicznej analizie zachowania człowieka
 ukształtowanie zdolności redukcjonistycznej analizy zachowań człowieka i weryfikacji hipotez nt. behawioru
 wprowadzenie najnowszych osiągnięciami i odkryć w dziedzinie biologii zachowania człowieka i zwierząt
 kształtowanie zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat
zachowania człowieka i zwierząt
Wykład
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę)
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Ćwiczenia
pogadanka aktywizująca, prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, demonstracja prostych modeli i
preparatów biologicznych, przykłady modelowania matematycznego procesów neurofizjologicznych i proste
obliczenia, proste doświadczenia z udziałem studentów – metoda równego frontu lub pracy w zespołach, prezentacja nowości naukowych przez studentów.
Regularne testy pisemne (wg harmonogramu) sprawdzające postęp w zdobywaniu wiadomości.
Zaliczenie końcowe na podstawie wyników uzyskanych w czasie kursu (jako średnia ocen cząstkowych)









Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
Zajęcia
Molekularne podstawy neurobiologii.
Mechanizmy rozwoju układu nerwowego – od zygoty do senescencji.
Neurochemia: chemia przekazu synaptycznego, psychofarmakologia i uzależnienia.
Neuronalne mechanizmy czynności psychicznych: spostrzeganie, motoryka, pamięć, poziom wzbudzenia, motywacje.
Neurobiologia cech charakterologicznych i napędów.
Asymetria mózgu.
Indywidualność i (samo)świadomość.
Etologia i humanetolgia.
Socjobiologia i gry strategiczne jako modele zachowania społecznego.
Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN 2006. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. WN PWN 2009 (i wcześniejsze).
Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2007
Mathews G.G. Neurobiologia WL PZWL W-wa 2000 Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W.: Biologia. MULTICO
2008, (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. Wyd. 3. WN PWN 2005).
Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. WN PZWL 2006 (lub wcześniejsze edycje).
Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław 1997.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005
McLaughlin D., Stamford J., White D., Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. WN PWN, Warszawa 2008,
Piotr Jaśkowski.: Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. VIZJA PRESS&IT, Warszawa 2009
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN
dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych, dr hab. Mirosław Nakonieczny
37
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROCESY POZNAWCZE
10
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
Pełni funkcję integrującą treści przekazywane studentom na ćwiczeniach oraz pochodzące z ich kontaktów z
literaturą (podręczniki), mediami elektronicznymi i tzw. gorącą wiedzą osobistą. Jego głównym celem jest przygotowanie studentów do studiowania innych działów psychologii. Szczegółowe cele kursu są następujące:
 wprowadzenie studentów w dorobek psychologii poznawczej w zakresie umysłowego funkcjonowania
człowieka; ukazanie go w związkach z kognitywistyką, psychologią behawiorystyczną i klasyczna (opisową);
 ukazanie umysłu (pamięć) jako systemu przetwarzania informacji i systemu reprezentacji poznawczych (zagadnienie ich wielości i form – spostrzeżenia, wyobrażenia, pojęcia, sądy, schematy, ramy, skrypty, produkcje,
modele umysłowe);
 przedstawienie spornych problemów psychologii poznania (konstrukcjonizm – realizm poznawczy; stanowisk
obrazowe versus abstrakcyjne; relatywizm językowy – uniwersalia językowe, natywizm – antynatywizm; deklaratywizm – proceduralizm i in.) oraz podjętych w literaturze prób ich uzgadniania poprzez sięganie po argumenty empiryczne;
 wskazanie na wielopoziomowość opisu zachowania człowieka i kierujących nim procesów poznawczych ( preferowany przez psychologię poznawczą poziom analizy subpersonalnej oraz poziom personalny);
 uwrażliwienie na dyrektywny charakter metodologii badań i eksperyment laboratoryjny jako na podstawową
metodę badawczą (jego zalety i ograniczenia).
Ćwiczenia:
 Zakłada się harmonijne przeplatanie i wzajemne wspieranie się wątków tematycznychh podejmowanych na
ćwiczeniach i wykładzie. W ćwiczeniach preferowana będzie formaa analizy pracy z tekstem ukierunkowana na
kształcenie umiejętności analizy tekstuu naukowego i jego krytycznego rozumienia. Towarzyszyć jej będą prezentacjee dotyczące scenariuszy kanonicznych eksperymentów, przygotowywane indywidualnie lub zespołowo dla omówienia ważniejszych prawidłowości występujących w przebieguu omawianych procesów poznawczych (percepcja, myślenie; uwaga, wyobraźnia, pamięć, uczenie się). Pozwoli to podbudować
metodologicznie wiedzę teoretyczną omawianą zarówno na ćwiczeniach, jak i na wykładzie.
 Innym ważnym celem jest ukazanie możliwości zastosowania niektórych ideiii psychologii poznawczej do
organizowania własnej pracy umysłowej i vice versa - uzasadnienie stosowanych już zabiegów i strategii uczenia się oraz ich kreatywnych skutków.
 W przygotowywanych przez studentów mini-referatach zwrócimy uwagę na niektóree ważniejsze cechy tekstu/dyskursu akademickiego (informacyjność, wielogłosowość --intertekstowość) i możliwość uaktualnienia
omawianych zagadnień przez odwoływaniee się do literatury elektronicznej ewentualnie filmu.
Wykład
Forma i warunki
zaliczenia
wspomagany rzutnikiem multimedialnym; studenci otrzymają ważniejsze materiały. Na niektórych wykładach
wykonane będą ćwiczenia przygotowujące wprowadzenie nowych rozróżnień pojęciowych.
Ćwiczenia:
Na zajęciach uwzględnione zostaną elementy pracy zespołowej, zobowiązującej studentów do podejmowania
zadań poświęconych opracowaniu ważniejszych eksperymentów kanonicznych i redagowaniu raportów/protokołów z ich przebiegu. Wiąże się to z stosowaniem elementów metodologii deskryptywnej (cel eksperymentu i jego związek z problematyką określonego procesu poznawczego, rekonstrukcja postępowania badawczego, jego kolejne etapy, użyte środki, zastosowane sposoby oraz osiągnięte wyniki i ich interpretacja). Studenci korzystać będą z płyty CD (Nęcka, Orzechowski, Szymura, 2006), zawierającej podstawowe eksperymenty i demonstracje. Będziemy się odwoływać zarówno do dyskusji prowadzonej na żywo, jak i form wystąpień
indywidualnych i zespołowych uprzednio przygotowanych i odpowiednio spreparowanych (opracowania krótkich tekstów ekspozycyjnych, modeli, tabeli, ilustracji, wykresów) z zastosowaniem przeźroczy oraz laptopów.
Egzamin pisemny
Zaliczenie:
 kolokwium pisemne podsumowujące problematykę procesów poznawczych;
 bieżące przygotowanie się merytoryczne na zadany temat w/z z czytanym tekstem/i podręcznika ;
 relacje (raporty) n/t przebiegu kanonicznych eksperymentów dotyczących omawianychh procesów poznawczych i prawidłowości ich przebiegu;
 opracowania wybranego wątku tematycznego w oparciu o wspólnie czytany tekst i nowąą literaturę (komentarz autorski).
38
Wykład:
Treści
kształcenia
 Psychologia poznawcza w jej związkach z kognitywizmem (powtórka i pogłębienie wątków z I semestru), psychologią klasyczna, behawioryzmem. Przegląd głównych procesów poznawczych.. Jakimi procesami nie interesowali się wcześni kognitywiści (rozumienie, fantazja, intuicja)? Człowiek jako posiadacz umysłu (model umysłu Nosala, 1990).
 Spostrzeganie jako podstawa orientacji człowieka w otoczeniu fizycznym (ekologiczna teoria Gibsona) i kulturowym (Bruner). Na czym polega podejście konstruktywistyczne w badaniach nad percepcja?
 Ekologiczna teoria spostrzegania (wyodrębnianie cech „z dołu do góry”; bezpośredni, charakter percepcji specyfikacja). Antykonstrukcjonistyczne podejście gibsonistów (specyfikacja, rola tzw. pozasensorycznych
czynnikow w spostrzeganiu). .
 Ile człowiek posiada systemów spostrzeżeniowych? Wyobraźnia w ujęciu psychologii poznawczej. Spór o naturę wyobrażeń. Jakie argumenty empiryczne przedstawiano, aby rozstrzygnąć słuszność stanowiska obrazowego przeciwstawianego stanowisku abstrakcyjnemu?
 Związki uwagi ze świadomością – czynności kontrolowane i automatyczne; procesy przeduwagowe i priming.
Jak działa filtr selekcjonujący bodźce (teorie wczesnej i późnej selekcji)? Funkcje kontrolne uwagi (teorie uwagi
podzielnej) i inne jej funkcje.
 Człowiek jako istota myśląca. Klasyczne i współczesne interpretacje myślenia. W jakich sytuacjach myślimy?
Dyskusja wobec form i rodzajów myślenia (polimorficzność myślenia). Co to jest myślenie konwergencyjne
(rozumowanie) i dywergencyjne (twórczość )? Myślenie twórcze jako składnik procesu twórczego.
 Co to jest myślenie krytyczne? Rozumowanie jako centralny proces świadomej kontroli toku myślenia. myślenie jako proces dochodzenia do wniosków (rozumowanie dedukcyjne i indukcyjne i ich szczegółowe formy).
Na czym polega rozumowanie nieformalne (obszar dylematów moralnych i problemów egzystencjalnych).
 Pojęciowy i dyskursywny charakter myślenia człowieka.. Zróżnicowanie systemów pojęciowych człowieka.
Modele kategoryzacji pojęciowej ( klasyczny, probabilistyczny, egzemplarzowy i in.).
 Homo loquens i jego język. Kompetencja językowa i komunikacyjna w relacji do kompetencji poznawczej
(model Martindale’a – Kurcz). Warunki efektywności komunikacji werbalnej – język jako dyskurs i reguły
rządzące jego przebiegiem.
 „Istotą umysłu jest pamięć” („Intellectus est memoria”) – przegląd ważniejszych modeli (magazynowe) i ich
krytyka (teoria poziomów przetwarzania informacji Clarka i Lokharta.
 Koncepcja monohierarchicznej organizacji pamięci - pamięć proceduralna i deklaratywna ( epizodyczna i semantyczna). Teorie pamięci semantycznej. Systemy wiedzy podmiotowej człowieka – metawiedza i metapoznanie.
 Dlaczego zapominamy? Pamięć operacyjna i jej funkcje (koncepcja
 Baddeleya; por. koncepcja Andersona). Aktywne kodowanie i procesy rekonstrukcyjne w przywołaniach pamięciowych.. Zagadnienie wiarygodności pamięci (wsteczne kształtowanie pamięci).
 Dyskusja wokół form i rodzajów uczenia się. Co to jest uczenie się poznawcze?. Uczenie się jako nabywanie
umiejętności poznawczych (UP) (proceduralizacja wiedzy), jego przebieg i mechanizmy postulowane przez
odel Andersona (ACT). Na czym polega uczenie się samoregulowane?
 Aspekty semantyczne przetwarzania informacji w procesach
 pamięciowych i uczeniu się – badania nad rozumieniem tekstu, jego przebiegiem, strukturą i niektórymi uwarunkowaniami. Implikacje badań D. Gierulanki (1962) dla interpretacji strategii uczenia się poznawczego.
 Decyzje jako czynności umysłowe. Decyzje w sytuacjach pewnych i ryzykownych – ich racjonalność i niektóre
wyznaczniki ( stosowane reguły algorytmiczne i heurystyczne).
Ze względu na obszerność podanej problematyki Kursu autorka zastrzega sobie prawo wprowadzenia uzasadnionych zmian w jej zakresie (zmiana kolejności tematów, ich uszczegóławianie/kondensowanie, pomijanie/wprowadzanie nowych).
Ćwiczenia:
 Wprowadzenie. Problematyka Kursu i przydział zadań indywidualnych i zespołowych. Prototypowe sytuacje
quasi-eksperymentalne dla systemu Spostrzeganiea Reprezentacja/Rozpoznanie (podejście informacyjne) i
Spostrzeganie/Działaniee Bezpośrednie (podejście ekologiczne).
 Brunerowska teoria gotowości percepcyjnej (spostrzeganie jako proces oddolny i odgórny) – podejście konstruktywistyczne w badaniach nad percepcją. Spostrzeganie w świetle jego cech (kategorialność, reprezentacyjność, inferencyjność, decyzyjność). Wspólna analiza tekstu metodą rozwiązywania zadań badających jego rozumienie.
 Kategoryzacja jako podstawowa operacja poznawcza – prototypowy model kategoryzacji percepcyjnej – eksperyment Posnera i in., (1968) oraz eksperyment Tversky’ego (1978) dotyczący kategoryzacji egzemplarzowej.
Prezentacja zespołowa.
 Ekologiczna teoria spostrzegania (wyodrębnianie cech „z dołu do góry”); wcześniejsze (Gibson) i późniejsze
wersje teorii. Funkcje systemu percepcyjnego i jego związek z wyobraźnią.
 Funkcje uwagi (selektywność, czujność, przeszukiwanie, kontrola czynnośći jednoczesnych) w świetle eksperymentów kanonicznych. Test Stroopa w jego podwójnej roli: badania selektywności uwagi i kontroli poznawczej. Prezentacja zespołowa.
 Spór dotyczący wyobrażeń i ich roli w tworzeniu reprezentacji poznawczej – polemika między stanowiskiem
obrazowym i abstrakcyjnym – eksperymenty nad rotacjami mentalnymi (eksperyment Coopera i Shaparda,
1971) oraz skaningiem (Kosslyn, 1975). Prezentacja zespołowa.
 Operacje logiczne i rozumowanie człowieka dorosłego (eksperyment Wasona – implikacja logiczna i testo-
39
wanie jej prawdziwości). Rola schematów pragmatycznych w rozumowaniu. Prezentacja zespołowa.
 Obszary badań nad rozumowaniem indukcyjnym (wnioskowanie o związkach / ocena kowariancji/; testowanie
hipotez; wnioskowanie statystyczne – Lewicka, 2000; rozumowanie przez analogię. Zjawiska stronniczości i
błędów rozumowań formalnych i ich uwarunkowań (strategie i heurystyki). Dyskusja wokół przygotowanych
minireferatów).
 Magazynowe teorie pamięci. Eksperyment Sperlinga. Eksperyment Tulvinga i Psotki (1971) dotyczący Zasady
Specyficzności Kodowania. Prezentacja zespolowa.
 Eksperyment Browna - Peterrsonów i jego interpretacja w sporze między stanowiskiem. magazynowym a teorią poziomów przetwarzania informacji. Operacjonalizacja poziomów przetwarzania informacji w eksperymencie Craika i Lockharta (1975) Prezentacja zespołowa.
 Pamięć operacyjna - eksperyment Baddeleya (1982/1998) ukazujący jej funkcje kontrolne w złożonych
czynnościach intelektualnych.
 Jakie właściwości ludzkiego uczenia się wyjaśnia model ACT Andersona i dlaczego zasługuje na uwagę (integracja procesów uczenia się, pamięci i myślenia, uwzględnianie dorobku behawiorystów, pozostawienie miejsca
dla kreatywności działania)? Etapy nabywania umiejętności poznawczych. Na czym polega transformacja
 wiedzy deklaratywnej w proceduralną i proces odwrotny (deklaratywizacja wiedzy)?
 Uczenie się jako nabywanie wiedzy deklaratywnej . Co to jest metawiedza i metapoznanie ? Rola strategii poznawczych i metapoznawczych (kontrolnych) w uczeniu się. Kiedy stosowanie strategii poznawczych nabiera
cech kreatywności (angażuje proces twórczy)? Wola jako strategia samoregulacyjna.
Wykład
Chlewiński Z. (red.). (2007). Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku. Gdańsk: GWP.
Falkowski A., Maruszewski T., Nęcka E. (2008) Rozdz. 6. Procesy poznawcze. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. T.1., J. Strelau, D. Doliński red., Gdańsk, GWP.
Maruszewski. T. (2001). Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata.. Gdańsk, GWN.
Materska M., Tyszka T. (red.). (1997). Psychologia i poznanie. Warszawa, 1997, PWN.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa, PWN, Academica SWPS,
Sternberg R., J. (2001). Psychologia poznawcza. W-wa, WSiP. Psychologia ogólna. (1995).
Strelau J. (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. T.2. Gdańsk, 2000, GWN.
Szewczuk. W. (1985). Ćwiczenia eksperymentalne z psychologii ogólnej. Warszawa, PWN.
Tomaszewski T. (red.). (1995). Percepcja. Myślenie. Decyzje.Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Bruner J. (1978). O gotowości percepcyjnej. W: Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania. W-wa:
PWN, s.36 – 58.
Falkowski A., Ścigała E., Maruszewski T. (1997). Rozdz. IX. .Procesy spostrzegania. W: M. Materska, T. Tyszka (red.), Psychologia i poznanie. wyd. II, W-wa: PWN, s. 200-223.
Falkowski A. (2000). R. 15. Kategoryzacja percepcyjna. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. t. 2. Gdańsk, GWP.
Zdankiewicz – Ścigała W., Maruszewski T. (2000). R.21. Wyobrażenia jako pierwsza forma doświadczenia
generowanego przez jednostkę . W: Psychologia. Podręcznik akademicki, op. cit. ., s.193-203 (fragm.).
Lewicka M..(2000). R.24. Myślenie i rozumowanie. W:. Psychologia, op. cit. s.275-316, (fragm.).
Chlewiński Z. (1992, 1997). R.VII. Kształtowanie się umiejętności poznawczych. W:. Psychologia i poznanie. op. cit.
Ledzińska M. (2000). R.18. Uczenie się wykraczające poza warunkowanie. W:. Psychologia. Podręcznik akademicki.
Op. cit. , s.117-136.
Maruszewski T.(2000). R.19. Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia. Psychologia.
Podręcznik akademicki. Op. cit .
Nęcka E. (2000). R.16. Procesy uwagi. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. Op. cit.
Nęcka E, Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa, PWN, Academica SWPS.
Najder K. (1992, 1997). R. VI. Wprowadzenie do teorii pamięci. W:. Psychologia i poznanie. Op. cit.
Tomaszewski T. (red.). (1995). Percepcja. Myślenie. Decyzje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szewczuk W. (1985). Ćwiczenia eksperymentalne z psychologii ogólnej. Warszawa: PWN.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Baddeley A. (1998). Pamięć. Poradnik użytkownika. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Chlewiński Z. (1993). Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć. Analiza psychologiczna. Warszawa: PWN.
Kosslyn S.M., Rosenberg R.R. (2006). Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat. Kraków:Wydawnictwo Znak.
Kurcz I. (1992). Język a psychologia. Podstawy psycholingwistyki. Warszawa: PWN.
Kurcz I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. W: J..Brzeziński. (red.). Seria: Wykłady z psychologii. Warszawawa:
Wyd. Naukowe Scholar.
Lindsay P. H., Norman D.A.(1984). Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Wprowadzenie do psychologii. W-wa: PWN.
Maruszewski T. (1996). Psychologia poznawcza. Warszawa: Znak-Język-Rzeczywistość. PTS.
Nosal Cz. S. (1990). Psychologiczne modele umysłu. Warszawa: PWN.
Ćwiczenia
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata. Gdańsk: GWP.
Maruszewski T. (2002). Inflacja wyobraźni jako źródło zniekształceń pamięci autobiograficznej. Studia Psychologiczne, t.
XL., 5-29.
Sternberg R. J. (2001). Psychologia poznawcza. W-wa: WSziP.
Włodarski Z. (red.). (1998). Psychologia uczenia się., t.1 i 2. (wyd. 3.). W-wa: PWN.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr Maria Zając,
Ćwiczenia: dr Maria Zając, dr Katarzyna Ślebarska
40
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
2
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Egzamin
Egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
EMOCJE I MOTYWACJA
11
Rok
Brak
Nabycie umiejętności i kompetencj w zakresie: rozumienia i wyjaśniania procesów powstawania emocji; wykorzystania
wiedzy z zakresu psychologii emocji do optymalizowania funkcjonowania człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem
związków: emocje-poznanie; odróżniania emocji spontanicznych od udawanych; rozumienia i wyjaśniania procesów
motywacyjnych; kształtowania motywacji osiągnięć; wykorzystywania wiedzy na temat związków motywacji z optymalizacją funkcjonowania jednostek i grup.
 Metody pracy: dyskusja, praca w grupach, elementy warsztatowe (analiza wyników testów, relaksacja Jacobsona,
kwadrat oddechowy), omówienie zagadnień przez studentów
 Pomoce dydaktyczne: schemat neurobiologicznej reakcji strachu, testy rozpoznawania emocji
wykład – egzamin pisemny
ćwiczenia – sprawdzian pisemny i aktywność na zajęciach
Wykład
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Wprowadzenie w problematykę emocji i motywacji. Właściwości procesu motywacyjnego. Konflikty motywacyjne.
Podstawowe podejścia do motywacji (etologiczne, psychodynamiczne, behawiorystyczne, poznawcze, humanistyczne).
Procesy afektywne jako mechanizm motywacyjny. Motywacja jako przywracanie i zaburzanie istniejącej równowagi.
Motywacje samoaktualizacji i samorozwoju. Procesy poznawcze jako mechanizm motywacyjny. Motywacja w przebiegu zachowania. Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna. Motywacja osiągnięć. Motywacje związane z obrazem własnej
osoby. Motywacja zadaniowa. Inni ludzie w procesach motywacyjnych. Mechanizmy wzbudzania emocji. Systemy:
neuronalny, sensomotoryczny, motywacyjny i poznawczy. Emocje wzbudzane w sposób uświadamiany i nieuświadamiany. Klasyczne teorie emocji. Poznawcze teorie emocji. Stany afektywne: nastrój, emocje, afekt, pobudzenie. Zaburzenia emocjonalne. Emocje podstawowe i pochodne. Ekspresja emocji. Kulturowe aspekty ekspresji emocji. Relacje
emocji z poznaniem i zachowaniem. Współzależność emocji i poznania. Automatyczna i podmiotowa regulacja emocji
i nastroju.
Ćwiczenia
 Mechanizmy leżące u podstaw motywacji
 Różnice między poszczególnymi stanami emocjonalnymi, zaburzeniami emocjonalnymi, cechami. Świadome i
nieświadome procesy reakcji emocjonalnej.
 Neuronalny system reakcji emocjonalnej.
 Związki między procesami emocjonalnymi i procesami poznawczymi oraz zachowaniem społecznym.
 Mechanizmy wzbudzania stanów emocjonalnych.
 Ekspresja emocji podstawowych, ekspresja mimiczna i pozamimiczna, kulturowe aspekty ekspresji emocji.
 Autonomiczna i podmiotowa regulacja stanów emocjonalnych.
 Motywacja zadaniowa i jej wspieranie.
 Naruszanie i przywracanie homeostazy na przykładzie działań destrukcyjnych i ryzykownych.
 Motywacja w relacjach interpersonalnych.
Ekman P., Davidson R. J.,( 1998). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk, GWP.
Franken R.E., (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk, GWP.
Maruszewski T., Doliński D., Łukaszewski W., Marszał-Wiśniewska M., 2008. Emocje i motywacja. W: J. Strelau, D.
Doliński (red.): Psychologia. Gdańsk: GWP
Oatley, K., Jenkins, J.M.,( 2003). Zrozumieć emocje. Warszawa: PWN.
Literatura
uzupełniająca
Aronson E., Wilson T., Akert R., (2004). Psychologia społeczna. Poznań, Zysk i S-ka.
DeCatanzaro D., (2003). Motywacje i emocje. Poznań, Zysk i S-ka.
Dembo M., (1997): Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne WSiP
Fajkowska M., Marszał-Wiśniewska M., Sędek G. (red.) (2006). Podpatrywanie myśli i uczuć. Gdańsk, GWP.
Geen R., (1999). Motywacja społeczna. W: Parkinson, Colman (red.): Emocje i motywacja. Poznań, Zysk i S-ka.
Knapp M., Hall J.(2000). Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich. Wrocław, Astrum.
Kolańczyk A., Fila-Jankowska A., Pawłowska-Fusiara M., Sterczyński R., (2004). Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w
otoczeniu. Gdańsk, GWP.
Lewis M., Haviland-Jones J. (red.), (2005). Psychologia emocji. Gdańsk, GWP.
Łosiak W., (2007).Psychologia emocji. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Pervin L., (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk, GWP.
Plopa M., (1996). Psychospołeczne determinanty odporności na stres. Psychologia Wychowawcza, 4, 301-310
Rheinberg F., (2006). Psychologia motywacji. Kraków, Wydawnictwo WAM
Widerszal - Bazyl M., (1978). Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć. Przegląd Psychologiczny, 2, 363 – 366
Zaleśkiewicz T., (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk, GWP
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr hab. Irena Pilch
Ćwiczenia: dr Maciej Janowski, dr Agata Chudzicka-Czupała
41
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
POZNAWCZA PSYCHOLOGIA STOSOWANA
12
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
Zaliczenie
2
2
Brak
Program ćwiczeń opiera się na założeniu, że dla studenta pierwszego roku dedukowanie o istotnych, z psychologicznego punktu widzenia, sposobach wykorzystania informacji z zakresu procesów poznawczych, nie jest regułą. Jednocześnie zaś, świadomość wagi wiedzy, jaką daje studiowanie tej dziedziny, może mieć walor motywujący
dla całości kształcenia psychologicznego na poziomie uniwersyteckim.
Cele:
 Uświadomienie fundamentalności poznania reguł i mechanizmów poznawczego funkcjonowania człowieka dla
możliwości analizy jego działań
 Weryfikacja dotychczas obowiązujących ustaleń w oparciu o najnowsze wyniki badań wykorzystujących instrumentarium neuropsychologiczne
 Zarysowanie i zilustrowanie odpowiednio rozległego terenu aktywności pozapsychologicznej, w której wdrażane są ustalenia czynione na gruncie psychologii poznania
 Kształtowanie umiejętności samodzielnego docierania do źródeł i syntetyzowania informacji według zadanej
tematyki
Zajęcia mają charakter laboratoryjno-konwersatoryjny: quasi-eksperymentalnym ilustracjom sposobów zastosowania psychologii poznawczej towarzyszą dyskusje mające inspirować do dalszych poszukiwań zarówno obszarów, jak i sposobów wykorzystania wiedzy.
Zaliczenie na podstawie oceny zadań realizowanych w trakcie zajęć i ocen z kolokwiów
 Oddziaływanie na podświadomość – co to oznacza? Kryteria wyróżniania poznania świadomego i nieświadomego; działanie nieuświadomione a automatyzmy; torowanie; źródła i konsekwencje graniczności ludzkiego
poznania
 Psychofizyka; progi wrażliwości sensorycznej; najmniejsze zauważalne różnice zmiany siły działania bodźca;
okna i horyzont jednoczesności- kto i jak może z tej wiedzy korzystać
 Tryb funkcjonowania uwagi w sytuacji przeciążenia percepcyjnego; atawizmy a funkcje wykonawcze na poziomie uwagi; konstruowanie bodźców ostrzegawczych, kursy szybkiego czytania, psychologia transportu uwaga
farmakologicznie koncentrowana
 Procesy góra-dół/dół-góra w spostrzeganiu; stałość spostrzegania; mapy percepcyjne mapy klas produktów,
złudzenia spostrzegania-, reklamy adbusters’ów
 Procesy kategoryzacji percepcyjnej; mechanizmy wzbudzania liberał/konserwatysta i przełamywania samodzielne „wymyślanie” możliwego przeznaczenia vs „to czy to” monopolu kategorii, konstrukty poznawcze
Kelly’ego, zakres i warunki obowiązywania siatki kategorii „przenoszenie”-MPK, testy projekcyjne
 Język wyobraźni; wyobrażeniowa kreacja rzeczywistości; rola wyobrażeń w motywowaniu działania: terapeutyczna regulacja zachowania w oparciu o wyobrażenia foremki, sny niewidzących, efektywność tworzenia scenariuszy wyobrażeniowych dla motywowania, RPG, „miłość romantyczna”, czy wyobrażanie sobie agresji
(forma redukcji napięcia)wzmaga prawdopodobieństwo jej uzewnętrznienia?, wspólnoty wyobrażone.
 Denotacja i konotacja: język a myślenie skrótowość języka () może „spłycić” myślenie? (SMS-y); poziom kompetencji językowej a poziom kontroli zachowania Sujak; język w funkcji manipulacyjno-perswazyjnej słowo roku, język ugrupowań politycznych, „język na sprzedaż” ; zastosowania dyferencjału semantycznego Osgood’a
informowanie przeciwdziałające panice w sytuacji katastrofy
 Korzyści i „niebezpieczeństwa” wynikające z twórczego charakteru procesów pamięciowych; wspieranie procesu uczenia się na etapie zapamiętywania kursy szybkiego uczenia i odpamiętywania, intencjonalne tłumienie
skojarzeń terapia w PTSD, postawa ciała a przypominanie, konfabulacje społeczna mediacja wspomnień molestowań
 Tendencje do domykania i zamrażania informacji; warunki wzmagające skłonność do oszczędności poznawczej; predecisional distortion; umysłowe źródła stereotypizacji; myślenie refleksyjne w kontekście doświadczania satysfakcji z życia eksperymenty Langer
 Proces podejmowania decyzji w sytuacji dostępności wielu alternatyw; zasadność odwoływania się do reguł
algorytmicznych a nieuświadomiony proces analizy informacji; zadowolenie z dokonanego wyboru w zależności od sposobu przetwarzania informacji Dijksterhuis,Nordgren („szybciej, więcej, nieświadomiej”- neurotyk)
 Odmienność umysłowych reprezentacji rzeczywistości przedstawicieli różnych kręgów kulturowych; konsekwencje dla ustalania reguł funkcjonowania w społecznościach multikulturowych; związek różnorodności poznawczych reprezentacji z rozwojem gospodarczym Nisbett, Żakowski
 Najbardziej prawdopodobne sposoby poznawania w poszczególnych okresach rozwojowych; programy kształ-
42
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
cenia w uniwersytetach dziecięcych/ „dorosłych”/ „Trzeciego wieku”, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez dopasowywanie formy angażowania do możliwości poznawczych zagrożonych wykluczeniem
działania profilaktyczne
 Broń psychotroniczna; zmienione stany świadomości; kontrola a niszczenie funkcji poznawczych; chemiczne,
elektromagnetyczne ingerencje w pracę mózgu i ich umysłowe korelaty
Poppel, E., (1989).Granice świadomości.
Kosslyn,S.,M., Rosenberg R.,S.(2006). Psychologia. Mózg-człowiek-świat
Ohme, R. K.; Jarymowicz, M. (2003). Automatyzmy w procesach przetwarzania informacji.
Falkowski, A.;Tyszka, T.,(2002). Psychologia zachowań konsumenckich.
Jodzio, K., (2008). Neuropsychologia intencjonalnego działania. Koncepcje funkcji wykonawczych.
Kossowska, M., (2006). Umysł niezmienny.
Niedźwieńska, A. (2004). Poznawcze mechanizmy zniekształceń w pamięci zdarzeń
Benedict, A.(1997).Wspólnoty wyobrażone.
Bralczyk, J., (2004). Język na sprzedaż.
Nisbett, R., (2005). The geography of thought.
Scott, A. (1999). Schody do umysłu. Nowa kontrowersyjna wiedza o świadomości.
dr Teresa Sikora, dr Ilona Dudzik-Garstka, dr Katarzyna Ślebarska, dr Maria Zając
43
Lp.
13
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
METODOLOGIA BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH I STATYSTYKA
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
15
15
Lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
Zaliczenie
4
4
Podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
Brak
Przyswojenie i ugruntowanie podstawowych pojęć metodologicznych; zapoznanie się ze strukturą procesu badawczego w naukach empirycznych; zapoznanie się z metodologiczną specyfiką rozwiązań badawczych charakterystycznych dla psychologii; zrozumienie literatury psychologicznej i oceny poprawności metodologicznej prezentowanych w niej badań empirycznych; projektowanie i samodzielne przeprowadzenie badań empirycznych
oraz opracowywanie ich wyników.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w formie warsztatu projektowego.
Praca zaliczeniowa: projekt badania naukowego.
 Cele nauczania metodologii, relacje pomiędzy metodologią a nauką, istota poznania naukowego i jego funkcje/cele.
 Cechy poznania naukowego: zasada racjonalności, schematy sprawdzania: pozytywny (konfirmacjonizm) i negatywny (falsyfikacjonizm), poznanie psychologiczne jako poznanie naukowe, psychologia jako nauka empiryczna, etapy badania naukowego (psychologicznego), pojęcie i struktura procesu badawczego, struktura operacyjna a struktura logiczna procesu badawczego w psychologii i innych naukach behawioralnych.
 Zmienne: zmienność jako podstawowa kategoria metodologiczna, pojęcie i klasyfikacja zmiennych, funkcjonalne ujęcie procesu badawczego, metodologiczna charakterystyka zmiennych, interakcje zmiennych.
 Problemy i hipotezy badawcze: pojęcie problemu badawczego, rodzaje pytań badawczych, odmiany hipotez
badawczych, relacje pomiędzy hipotezami.
 Definicje: cel definiowania pojęć, definicje pojęciowe i operacyjne, odmiany definicji pojęciowych.
 Operacjonalizacja zmiennych: istota i funkcje operacjonalizacji, definicja wskaźnika, rodzaje wskaźników, pojęcie narzędzia pomiarowego, definiowanie zmiennych a konstruowanie wskaźników.
 Modele i plany badawcze: pojęcia „modelu” i „planu” badawczego, rola doświadczenia w poznaniu naukowym.
 Eksperymentalne plany badawcze: jedno-jednozmiennowe i wielo-jednozmiennowe, zasada randomizacji, pojęcie kontroli zmiennych niezależnych, wariancja wyjaśniona versus wariancja błędu, rola pretestu zmiennej zależnej, ocena dynamiki zmiany: trafność wewnętrzna i trafność zewnętrzna, czynniki uszkadzające trafność
planów eksperymentalnych.
 Quasi-eksperymentalne plany badawcze.
 Plany badawcze typu ex post facto.
 Korelacyjno-regresyjne plany badawcze: model regresji liniowej w odmianie jedno-jednozmiennowej i jednowielozmiennowej, strategie budowy modelu, zmienne jakościowe i ich interakcje w modelu regresji liniowej.
 Analiza porównawczo-krytyczna modeli badawczych – problem wyboru/konstrukcji optymalnego planu badawczego.
 Analiza wyników badań: projektowanie kierunków i form analizy wyników, podstawy statystycznej analizy danych, próba a populacja, opis statystyczny, wnioskowanie statystyczne, miary siły związku i testy istotności
różnic.
Literatura
podstawowa
Brzeziński, J. (1996 i nast. wyd.). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Paszkiewicz E., (1985) Podstawy procesu badawczego w psychologii W: E.Paszkiewicz, T. Szustrowa (red.) Materiały do nauczania psychologii, seria III, t. 4 (s.128-164) Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (2008). Psychologia Podręcznik akademicki. Tom 1, rozdz. 4. Gdańsk: GWP.
Literatura
uzupełniająca
Brzeziński, J. (red.) (2004). Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: PWN.
Brzeziński, J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: WN „Scholar”.
Frankfort-Nachmias, C., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
King, B. M., Minium, E. W. (2009). Statystyka dla psychologów i pedagogów. Warszawa: PWN.
Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B., Zechmeister, J. S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: GWP.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr hab. Zbigniew Spendel
Ćwiczenia: mgr Bartosz Kondratek
44
VI.3.
ROK II, SEMSETR TRZECI
45
Lp.
Wydział
OSOBOWOŚĆ
14
Rok
Semestr
System studiów
II
3
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
ECTS
Egzamin
Egzamin
8
8
Brak
 Zapoznanie z wybranymi koncepcjami osobowości oraz sposobami ich wykorzystania w praktyce psychologicznej
 Umiejętność krytycznego posługiwania się teorią w opisie i interpretacji zjawisk życia psychicznego; formułowania problemów oraz rozróżniania różnych podejść – badawczych, terapeutycznych i pedagogicznych.
 Znajomość podstawowych idei teoretycznych z dziedziny „psychologii osobowości”; rozumienia problemów,
trudności teoretycznych i epistemologicznych w tej dziedzinie; umiejętność krytycznej analizy globalnych koncepcji zachowana ludzkiego; rozumienie wpływu sposobu myślenia o ludziach na działania w praktyce społecznej.
Wykład: ilustrowany prezentacją multimedialną.
Ćwiczenia: dyskusja, prezentacje studentów, warsztaty
Egzamin pisemny w formie testu wiedzy
Zaliczenie – na podstawie kolokwium i pracy zaliczeniowej – prezentacji
Wykład
Treści
kształcenia
Forma
Zaliczenia
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
 Specyfika problematyki osobowości jako dziedziny teorii psychologicznej. Ujęcie zachowania ludzi od strony
„globalnych struktur” i jego konsekwencje. Czym „teorie osobowości” różnią się od innych rodzajów teorii
psychologicznych? Spory i problemy wokół pojęcia „osobowość”.
 Cechy przedmiotu badań w teoriach psychologicznych i szczególne problemy metodologiczne: złożoność,
procesualność, otwartość, itp. Konsekwencje i ograniczenia.
 Pojęcie osoby i jego filozoficzno-psychologiczne konteksty; ujęcia historyczne, osoba i osobowość a zagadnienia epistemologiczne, etyczne, prawne i kulturowe. Wnioski dla funkcjonowania terminu „osobowość”
 Teoria systemów, teoria złożoności, informatyka – współczesne narzędzia wykorzystywane w badaniach „globalnych struktur zachowań ludzkich” – Obraz człowieka w świetle nowych dyscyplin teoretycznych.
 System, sytuacja, interakcja, proces: sytuacyjne i interakcyjne koncepcje zachowania; podstawowe spory teoretyczno-metodologiczne w obszarze „teorii osobowości”. Krytyka i kryzys pojęcia „osobowość”.
 Somatyczne aspekty osobowości: podstawy biologiczne zachowania; geny środowisko, współdziałanie. Podstawowe somatyczne uwarunkowania zachowania. Czynniki biologiczne i fizjologiczne a kształtowanie zachowania. Rola płci i różnic między płciami. Płeć a gender.
 Kulturowe koncepcje zachowania, osoby, jaźni, część I. Podstawowe założenia paradygmatu kulturalistycznego. Społeczne źródła i narzędzia zachowania. Symboliczny interakcjonizm (Mead, Blumer…) i jego zastosowanie w wyjaśnianiu zachowania.
 Kulturowe koncepcje zachowania, osoby, jaźni, część II. Społeczna geneza osobowości, rola wczesnych doświadczeń społecznych, pojęcie osób znaczących, grupy odniesienia, wzory kulturowe, koncepcja memów, itp.
 Społeczne funkcjonowanie osobowości. Teoria „dramaturgiczna” E. Goffmana. Osobowość jako system ról,
typy ról i konsekwencje ich wykonywania.
 Poznawcze koncepcje w opisie i wyjaśnianiu zachowania. „Substancja” osobowości w ujęciu poznawczym.
Schematy poznawcze, skrypty, regulacja… rola „map poznawczych” w zachowaniu. Wczesne teorie poznawcze: G.Kelly. Człowiek jako „naiwny badacz”. Rola doświadczenia indywidualnego i wiedzy osobistej
 Idee interakcjonizm w wyjaśnianiu zachowania (Magnusson, Endler), spory między teoriami „klasycznymi”(cechy, dyspozycje) a koncepcjami interakcyjnymi (W. Mischel, itp.). „Paradoks spójności”, kontrowersje
wokół znaczenia stałości i zmienności zachowania, krytyka cech i dyspozycji, propozycje
 Rola doświadczenia „ja” w zachowaniu ludzkim, część I. Pojęcie jaźni, jego składniki, cechy doświadczania ja.
Koncepcje samoświadomości
 Mechanizmy tworzenia jaźni, podmiotowości, tożsamości. Wybrane współczesne teorie jaźni. Pojęcia tożsamości, jej rola w zachowaniu. Społeczne i kulturowe aspekty tożsamości. Autonomia, jej formy, rodzaje. Badanie tożsamości.
 Problemy dynamiki i zmiany na przestrzeni życia. Założenia life-span psychology. Zmiany w zachowaniu uwarunkowane biologicznym cyklem życia. Empiryczne badania zmian na przestrzeni życia. Filozoficzne koncepcje
rozwoju: samorealizacja, samokreacja, samotranscendencja, Pojęcie dojrzałości osobowości. Praktyczne konsekwencje modeli „rozwoju” człowieka.
Ćwiczenia
 Wprowadzenie do teorii osobowości.
 Organicystyczna teoria Rogersa. Terapia skoncentrowana na kliencie.
 Osobowość człowieka w terapii Gestalt – teoria i praktyka.
46








Analiza transakcyjna Berne’a jako koncepcja osobowości.
Źródła psychoanalizy – życie i dzieło Freuda.
Osobowość w analitycznej koncepcji Junga.
Osobowość w neopsychoanalizie. Koncepcja Horney.
Teorie odnoszące się do norm i wartości. Psychologia pozytywna.
Pięcioczynnikowy model osobowości.
Teorie osadzone w nurcie poznawczym – Epstein, Bandura, Mischel i Kelly.
Alternatywne koncepcji osobowości.
Wykład
Pervin L.A., John, O. (2002). Osobowość. Teoria i badania. Wyd. ósme. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Hall, C. Lindzey, G., Campbell, (2004). Teorie osobowości. Wydawnictwo Naukowe PWN
Horney, K. (2004). Nasze wewnętrzne konflikty. Rebis
James, Jongeward, (2003). Narodzić się by wygrać. Rebis
Oleś, P. (2009) Wprowadzenie do psychologii osobowości. Scholar
Oleś, P., Drat-Ruszczak K., Osobowość. W: J. Strelau, D. Doliński, Psychologia. GWP
Wykład
Bandura A. (2007): Teoria społecznego uczenia się. Wyd. PWN, Warszawa
Cialdini R.B., Kenrick T.D. Neuberg S.L. (2002): Psychologia społeczna. Rozdz. 2: ”Osoba a sytuacja” i rozdz.4:
”Autoprezentacja”, GWP, Gdańsk
Gałdowa A. (red). (2000): Tożsamość człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków
Mądrzycki T. (2003): Osobowość jako system tworzący i realizujący plany, wyd. II, GWP
Pervin L.A. (2002): Psychologia osobowości. GWP, Gdańsk
Tesser A., Felson R.B., Suls J.M. (2004): Ja i tożsamość. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk, GWP.
Turner J., Helms D. (1999): Rozwój człowieka, WSziP, Warszawa
Ćwiczenia
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Czapiński J., (1994). Psychologia szczęścia. Pracownia Testów Psychologicznych PTP
Czapiński, J., (2004). Psychologiczne teorie szczęścia, W: Czapiński (red.). Psychologia pozytywna. Wydawnictwo Naukowe PWN
Dudek, Z. (2006). Psychologia integralna Junga
Frankl, V., (1984). Homo Patiens. Inco-Veritas
Freud, Z. (2008). Wstęp do psychoanalizy. Wydawnictwo Naukowe PWN
Gałdowa, A., (1999). Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Harris, T., (1987). W zgodzie z sobą i z tobą. Instytut Wydawniczy PAX
Jacobi, J., (2001) : Psychologia C.G. Junga. Szafa
Kepner, J. (1991). Ciało w procesie terapii Gestalt. Pusty Obłok
Kutter, P., (2000). Współczesna psychoanaliza. GWP
Maslow, A. (2009). Motywacja i osobowość. Wydawnictwo Naukowe PWN
May, R., (1988). Miłość i wola. Rebis
Mądrzycki, T., (1996). Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. GWP
Mellibruda, J. (1976): Terapia Gestalt, w: Materiały do nauczania psychologii, seria IV t.5, PWN
Opoczyńska, M., (1999). Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Pervin, L., (2002). Psychologia osobowości. GWP
Pospiszyl, K. (1991). Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło. Ossolineum
Rogoll, (1989). Aby być sobą. Wydawnictwo Naukowe PWN
Zinker, J. (1991). Proces twórczy w terapii Gestalt. Wyd. J. Santorski
Wykład:
dr Marek Adamiec
Ćwiczenia: dr Maciej Janowski, dr hab. Irena Pilch
47
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
II
3
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
Zaliczenia
Egzamin
Egzamin
ECTS
7
7
Brak
 Umiejętność stosowania wiedzy dotyczącej znaczenia różnic indywidualnych (intelektualnych, temperamentalno - osobowościowych i innych) w procesie adaptacji jednostki do środowiska
 zapoznanie studentów z metodami badania różnic indywidualnych i ukształtowanie w nich umiejętności stosowania tych metod w praktyce psychologicznej.
Wykład z zastosowaniem prezentacji multimedialnych
Ćwiczenia - prezentacje multimedialne, prezentacja wybranych metod diagnozy
Egzamin pisemny testowy
Wykład
Treści
kształcenia
Liczba
godzin
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH
15
Rok
 Zagadnienia ogólne:
- Definicja różnic indywidualnych
- Powszechność różnic indywidualnych (RI)
- Kategorie stosowane do opisu RI (cecha, wymiar, czynnik, styl, typ)
- RI między ludźmi a zasada równości społecznej
- Determinanty RI:
- "Dziedziczność czy środowisko?"
- Genetyka zachowania jako narzędzie dostarczające informacji o czynnikach determinujących RI w zachowaniu
- Środowisko jako jeden z dwu głównych czynników determinujących RI w zachowaniu
- Rola czynnika genetycznego w determinowaniu RI w zachowaniu
- Podstawowe składniki wariancji genetycznej
- Wskaźnik odziedziczalności
- Podstawowe metody badawcze genetyki zachowania
 Osobowość jako zespół cech:
- Teoria osobowości Allporta: cecha jako podstawowa jednostka służąca do opisu osobowości
- Czynnikowa struktura osobowości Cattella
- Koncepcja cechy
- Źródła informacji o osobowości: dane L, dane Q i dane T
- Diagnoza osobowości na podstawie Kwestionariusza 16 PF
- Teoria PEN - koncepcja trzech superczynników osobowości w ujęciu Eysencka
- podstawowe wymiary i struktura osobowości
- biologiczne podstawy superczynników osobowości
- Pomiar trzech superczynników w oparciu o metody kwestionariuszowe
- Funkcjonalne znaczenie czynników PEN
 Współczesne koncepcje osobowości:
- Pięcioczynnikowy model osobowości (PMO) założenia ogólne
- Badania leksykalne prowadzone w ramach PMO
- Pierwszy etap badań (Fiske, Norman)
- Drugi etap badań (Goldberg, wkład psychologów europejskich)
- Psychometryczne podejście do badań nad pięcioczynnikową strukturą osobowości
- Pięć czynników wyodrębnionych przez Costę i McCrae i sposób ich pomiaru
- Argumenty na rzecz traktowania czynników jako podstawowych wymiarów osobowości
- Swobodne opisy osobowości oparte na modelu PMO
 Temperament: początki badań:
- Początki badań nad temperamentem.
- Typologia Pawłowa jako fizjologiczna podstawa czterech klasycznych temperamentów
- Konstytucjonalne typologie temperamentu
- Typologia Kretschmera
- Typologia Sheldona
- Krytyka typologii konstytucjonalnych
- Pojęcie temperamentu i jego relacja do osobowości
48
 Temperament: współczesne koncepcje:
- Wybrane współczesne teorie temperamentu
- Interakcyjna teoria temperamentu dziecka Thomasa i Chess
- Rozwojowa teoria temperamentu w ujęciu Rothbart i Derryberry'ego
- Koncepcja temperamentu zahamowanego i niezahamowanego wg Kagana
- Teoria poszukiwania doznań Zuckermana
- Regulacyjna teoria temperamentu Strelaua
- Aktywacja jako konstrukt teoretyczny pozwalający na poszukiwanie związków między wymiarami temperamentu
- Koncepcja temperamentu Cloningera
 Funkcjonalne znaczenie temperamentu:
- Koncepcja temperamentu trudnego
- Temperament a dobroć dopasowania
- Trudny temperament a przystosowanie
- Temperament a osiągnięcia szkolne
- Temperament jako moderator stresu
- Hipotetyczne związki miedzy stresem a temperamentem
- Temperament jako moderator zjawisk związanych ze stresem
- Wpływ temperamentu na zaburzenia w zachowaniu: Temperamentalny czynnik ryzyka
 Inteligencja: zagadnienia ogólne:
- Pojęcie inteligencji: rys historyczny i definicje
- Teorie inteligencji
- Teorie strukturalne
- Hierarchiczne teorie inteligencji
- Teorie oparte na czynnikach równorzędnych
- Krytyka strukturalnych teorii inteligencji
- Rozwojowe teorie inteligencji
- Model rozwojowy w teoriach czynnikowych
- Teoria rozwoju inteligencji wg Piageta
- Poznawcze teorie inteligencji
- RI w elementarnych zdolnościach poznawczych - koncepcja Hunta
- Komponentowa teoria inteligencji wg Sternberga
- Biologiczne koncepcje inteligencji
- Inteligencja w relacji do czasów reakcji i wstępnej analizy percepcyjnej
- Inteligencja a spontaniczna czynność bioelektryczna mózgu
- Potencjały wywołane a inteligencja
 Rodzaje inteligencji i ich znaczenie funkcjonalne:
- Pojęcie inteligencji emocjonalnej według Golemana
- Pojęcie inteligencji społecznej
- Znaczenie funkcjonalne inteligencji emocjonalnej
- Badania nad geniuszem:
- Badania Hollingworth
- Badania Termana
- Optymalny poziom ilorazu inteligencji:
- iloraz inteligencji a przystosowanie
- iloraz inteligencji a zaburzenia zachowania
 Inteligencja: pomiar i diagnoza:
- Iloraz inteligencji (tradycyjny i dewiacyjny) jako miara RI w poziomie inteligencji
- Testy stosowane do pomiaru inteligencji
- Ogólne zasady konstrukcji testów
- Indywidualne testy inteligencji
- Grupowe testy inteligencji
- Testy zależne i niezależne kulturowo
- Kontrowersje wokół testów inteligencji i konsekwencje społeczne testowego pomiaru inteligencji
 Rola czynnika genetycznego i środowiska w determinowaniu RI w inteligencji:
- Próby ilościowego określenia wkładu czynników genetycznych i środowiskowych w wariancję inteligencji
- Dziedziczność i środowisko - dwa źródła RI w inteligencji
- Rola wychowania i kształcenia w determinowaniu różnic indywidualnych w inteligencji
- Kompensacyjne programy wychowania a rozwój inteligencji
- Wykształcenie a inteligencja
- Inteligencja a uczenie się i osiągnięcia szkolne
 Wybitne zdolności i twórczość:
- Interdyscyplinarny charakter pojęcia twórczość
49
- Zróżnicowanie pojęcie w obrębie badania twórczości
- Struktura procesu twórczego:
- koncepcja klasyczna
- koncepcja transgresji
- koncepcja stopniowego przyrostu
- koncepcja genploracji
- koncepcja interakcji twórczej
- koncepcja systemowa
- Związki twórczości z innymi RI
- Poznawcze i osobowościowe determinanty twórczości
 Style poznawcze:
- Rys historyczny problematyki
- Refleksyjność - impulsywność
- Psychologiczne znaczenie refleksyjności - impulsywności
- Geneza refleksyjności
- Refleksyjność - impulsywność a efektywność funkcjonowania
- Zależność niezależność od pola
- Geneza zależności - niezależności od pola
- Konsekwencje RI w zakresie zależności - niezależności od pola
- Abstrakcyjność - konkretność
- Źródła różnic indywidualnych w zakresie abstrakcyjności - konkretności
- Konsekwencje abstrakcyjności - konkretności
- Style poznawcze w koncepcji Sternberga
- Aspekty samokierowania i wymiary stylu myślenia
- Uwarunkowania stylów myślenia
- Style myślenia a efektywność funkcjonowania
Ćwiczenia













Omówienie podstawowych zagadnień związanych dotyczących RI (Mapa Różnic Indywidualnych)
Konsekwencje społeczne różnic indywidualnych.
Udział czynników genetycznych i środowiskowych w kształtowaniu różnic indywidualnych
Teoria typów układu nerwowego I. P. Pawłowa i ich diagnoza.
Kwestionariusz PTS J. Strelaua, A. Angleitnera, B. Zawadzkiego.
Regulacyjna teoria temperamentu. Diagnoza temperamentu w ujęciu RTT J. Strelaua: FCZ-KT.
Teoria EAS Bussa i Plomina. Diagnoza EAS: Kwestionariusz EAS w polskiej adaptacji.
Koncepcja Trzech superczynników PEN H. J. Eysencka. Kwestionariusz EPQ-R.
Temperament a reakcja na stres. Style radzenia sobie ze stresem
Inteligencja i zdolności intelektualne w aspekcie różnic indywidualnych
Diagnoza inteligencji. Testy inteligencji. Test Matryc Progresywnych Ravena
Wybitne zdolności i twórczość. Elementy treningu twórczego myślenia i rozwiązywania problemów
Behawioralne i emocjonalne aspekty różnic indywidualnych. Style zachowania i rodzaje sytuacji (unifikujące i
różnicujące)
 Problematyka różnic indywidualnych w wywiadzie i opinii psychologicznej
Wykład
Literatura
podstawowa
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Marszał – Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska – Stanik M., (2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane
zagadnienia. Gdańsk, GWP.
Matczak, A. (2000). Style poznawcze. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2,
s.761 - 782). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Matczak, A. (2000). Testy inteligencji i zdolności. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Podstawy
psychologii (t. 1, s. 448-469). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E. (2000). Inteligencja. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 721 760). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E. (2000). Twórczość. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 783807). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Oniszczenko, W. (2000). Elementy genetyki zachowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki.
Podstawy psychologii (t. 1, s. 205 - 226). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (1996). Temperament a stres: Temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz
radzenie sobie ze stresem. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu (s. 88-131).
Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Strelau, J. (2000). Osobowość jako zespół cech. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia
ogólna (t. 2, s. 525 - 560). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (2000). Różnice indywidualne: opis, determinanty i aspekt społeczny. W: J. Strelau (red.), Psychologia:
Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 653 - 681). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
50
Strelau, J. (2000). Temperament. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 683
- 719). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zawadzki, B. (2000). Kwestionariusze osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Podstawy
psychologii (t. 1, s. 469 - 490). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ćwiczenia
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Brzozowski P., Drwal R. (1995), Kwestionariusz Osobowości Eysencka. Polska Adaptacja EPQ-R. Warszawa, Pracownia
Testów Psychologicznych PTP.
Oniszczenko W., (1995), Diagnoza temperamentu w ujęciu genetycznej teorii Bussa i Plomina: Kwestionariusz
temperamentu EAS-TS. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 97-111.
Strelau J. (1997), Psychologiczne różnice i wynikające stąd konsekwencje społeczne. Czasopismo psychologiczne, 1,
31-35.
Strelau J. (2000) (red.), Psychologia podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna. (rozdział 20, 34, 37, 38, 39, 41),
Gdańsk, GWP.
Strelau J., Zawadzki B. (1998), Kwestionariusz temperamentu PTS. Podręcznik. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Strelau J., Zawadzki B., Angleitner A. (1995), Kwestionariusz temperamentu PTS: próba psychologicznej interpretacji podstawowych cech układu nerwowego według Pawłowa. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 9-48.
Zawadzki B., Strelau J., (1995), Podstawy teoretyczne, konstrukcja i własności psychometryczne inwentarza:
„Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu”. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 4995
Zawadzki B., Strelau J., (1997), Formalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT). Warszawa, Pracownia Testów Psycholgicznych PTP.
Piotrowska A. (1988), Dwa rodzaje inteligencji ogólnej i sposoby ich pomiaru. Psychologia Wychowawcza, 5,497-510.
Jaworowska A., Szustrowa T. (1991), Podręcznik do Testu Matryc Ravena Wersja Standard (1956). Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Zawadzki B. (1995). Uniwersalność PEN-trzech superczynników osobowości: charakterystyka psychometryczna
polskiej adaptacji „zrewidowanego inwentarza osobowości H. J. Eysencka (EPQ-R). Studia Psychologiczne, 33,
1-2, 147-187
Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996), Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera. Przegląd Psychologiczny, t.39,1, 187-210.
Heszen-Niejodek I., Ratajczak Z. (1996) (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego. (wybrane fragmenty).
Wykład: dr Damian Grabowski
Ćwiczenia: dr Małgorzata Dobrowolska, mgr Aneta Kałmuk, mgr Ewa Bajer
51
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA W CYKLU ŻYCIA
16
Rok
Brak
 Wyposażenie studenta w wiedzę o wzajemnych związkach między przebiegiem rozwoju a kontekstem kulturowo – społecznym, umożliwiającą rozumienie prawidłowości rozwoju charakterystycznych dla kolejnych okresów życia człowieka.
 Umiejętność rozpoznawania czynników korzystnych i niekorzystnych dla przebiegu rozwoju. Zdolność do
wykorzystywania wiedzy z psychologii rozwoju w praktyce życia codziennego.
Zajęcia konwersatoryjne. Wykorzystanie filmów dydaktycznych oraz materiałów szkoleniowych (m.in. z zakresu
Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej).
Zaliczenie: kolokwium, referaty
Egzamin
Wykład
Treści
kształcenia
 Podstawowe pojęcia teoretyczne w psychologii rozwoju człowieka – pojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych i mechanizmy warunkujące rozwój.
 Koncepcje periodyzacji rozwoju człowieka.
 Modele ujmowania i wyjaśniania zmian rozwojowych.
 Czynniki i wyznaczniki rozwoju.
 Opis a wyjaśnianie w badaniach nad rozwojem.
 Charakterystyka rozwoju człowieka w pełnym cyklu życia – analiza podstawowych obszarów i zadań rozwojowych, osiągnięć rozwojowych w okresie prenatalnym, niemowlęcym, poniemowlęcym, przedszkolnym, szkolnym, wczesnej i późnej adolescencji oraz wczesnej, średniej i późnej dorosłości.
Ćwiczenia
 Charakterystyka rozwoju w okresie prenatalnym. Wpływ rozwoju prenatalnego i porodu na rozwój dziecka.
 Tendencje rozwojowe w okresie wczesnego dzieciństwa (wiek niemowlęcy i poniemowlęcy).
 Specyfika właściwości rozwoju w okresie średniego dzieciństwa (wiek przedszkolny). Koncepcja rozwoju poznawczego J. Piageta.
 Dojrzałość szkolna – pojęcie, teorie, uwarunkowania. Główne tendencje rozwojowe w okresie późnego dzieciństwa (wiek szkolny).
 Charakterystyka rozwoju w okresie adolescencji.
 Przebieg rozwoju w okresie dorosłości (wczesna, średnia i późna dorosłość)
Wykład
Brzezińska A., Trempała J. (2000). Psychologia rozwoju. W: Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik akadem. Tom 1.
Gdańsk, GWP.
Strelau J., Doliński D., (red.) (2009). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2, rozdz. 12, Gdańsk, GWP.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Strelau J., Doliński D. (red.) (2008). Psychologia. Tom 2, rozdział 12. Gdańsk, GWP.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Tom II. Warszawa, PWN.
Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka.
Turner S.J., Helms D.B. (2000). Rozwój człowieka. Warszawa, WSiP.
Gdańsk, GWP.
Matczak A. (2005). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa, Wyd. Akademickie ŻAK.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Harwas-Napierała B., Trempala J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Warszawa, PWN
Brzezińska A. (red)(2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju. Gdańsk, GWP.
Ćwiczenia
Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa, WSiP.
Schaffer R. (2006). Psychologia dziecka. Warszawa, PWN.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2002). Psychologia rozwoju człowieka .Tom III. Warszawa, PWN.
Wykład:
dr hab. Zofia Dołęga
Ćwiczenia: dr Bernadetta Bulla, dr Anna Worsztynowicz
52
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII PRACY I ORGANIZACJI
17
Rok
II
3
studia stacjonarne
Liczba godzin
45
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
Dostarczenie orientacji w podstawowych współczesnych problemach dotyczących funkcjonowania świata pracy,
zjawisk gospodarczych i technologicznych, wiedzy z dziedziny teorii organizacji, zachowań organizacyjnych, itp..
Wyjaśnienie podstawowych pojęć z dyscyplin opisujących pracę ludzką i zasadnicze zjawiska psychospołeczne,
istniejące w kontekstach organizacyjnych.
Ćwiczenia
Zajęcia te mają na celu zorientowanie studentów w problematyce psychologii pracy, organizacji i zarządzania oraz
wy jaśnienie głównych założeń teoretycznych wprowadzających w specyfikę tego obszaru psychologii stosowanej.
Forma i warunki
zaliczenia
Praca w podgrupach, prezentacje multimedialne
Egzamin - pisemny w formie testu wiedzy
Zaliczenie - testy wiadomości, praca grupowa, obecność
Wykłady







Treści
kształcenia
Praca w naturze – kulturze – biografii. Nauki o pracy
Praca jako system: składniki i uwarunkowania
Organizacja jako środowisko pracy
Zachowania organizacyjne
Nowoczesne formy organizacji i ich otoczenie
Praca w życiu osobistym: zyski i korzyści
Praca w życiu osobistym: koszty i zagrożenia. Patologie pracy
Ćwiczenia











Wybrane klasyczne teorie organizacji.
Wybrane współczesne teorie organizacji.
Otoczenie organizacji.
Studium przypadku, projekt zespołowy
Jednostka w organizacji 2
Komunikacja interpersonalna w organizacji.
Grupy w organizacji
Zespoły pracownicze w organizacji.
Budowanie zespołu
Problemy etyczne w organizacji.
Kierowanie i przywództwo
Wykład
Literatura
podstawowa
Bauman, Z.: Płynna nowoczesność. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006
Chmiel Nik.: Psychologia pracy i organizacji. wyd. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Hatch M.J.: Teoria organizacji, PWN, Warszawa 2002
Hirszowicz, M.: Stąd, ale dokąd? Społeczeństwo u progu nowej ery. Wydawnictwo »Sic!«, Warszawa 2007 [rozdz. 1-3]
Morgan, Gareth: Obrazy organizacji, PWN, Warszawa 1997
Robbins, S.: Zachowania w organizacji, 1998, Warszawa
Sennett, R.: Korozja charakteru. Wyd. Muza, Warszawa 2006
Ćwiczenia
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Chmiel, N. (2006). Psychologia pracy i organizacji. GWP: Gdańsk.
Kożusznik B. (2007). Zachowania człowieka w organizacji. PWE: Warszawa.
Robbins S.P. (2001). Zasady zachowania w organizacji. Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań.
Stoner, J., Freeman R. E., Glibert, D. R. (jr.) (2001). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Difin: Warszawa.
Katz, D., Kahn, R. (1981) Społeczny psychologia pracy. PWN, Warszawa.
Terelak J. (2005). Psychologia organizacji i zarządzania. Difin: Warszawa.
Wykład: dr Marek Adamiec,
Ćwiczenia: mgr Agata Diec
53
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
18
Rok
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Brak
Wykład
W trakcie kształcenia studenci zdobywają umiejętność: identyfikacji czynników warunkujących dobre zdrowie,
poczucie szczęścia, satysfakcję z życia i wysoką jakość życia; holistycznego spojrzenia na zagadnienia zdrowia
człowieka, rozumienia wzajemnych związków pomiędzy funkcjonowaniem człowieka w obszarze fizycznym,
psychicznym i społeczno-kulturowym; identyfikacji i rozumienia wyzwań i zagrożeń współczesności (zmiany
systemów wartości w obrębie kultur, wzorów relacji społecznych, kurczenie się czasu i przestrzeni, dostępność
osiągnięć technologicznych);
 Dostarczenie podstawowej wiedzy na temat psychologii zdrowia z uwzględnieniem jej korzeni, kierunków
rozwoju i założeń.
 Rozwijanie zdolności integracji wiedzy biomedycznej z wiedzą psychologiczną i socjologiczną oraz dostrzegania związków pomiędzy różnymi dyscyplinami badającymi zdrowie i odpowiadającymi za jego stan.
 Uwrażliwienie na wielowymiarowość ludzkiego funkcjonowania.
 Uwrażliwienie na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa w obszarze psychologii zdrowia
 Umiejętność holistycznego spojrzenia na zagadnienia zdrowia i jakości życia;
 Rozumienie wzajemnych związków pomiędzy funkcjonowaniem człowieka w obszarze fizycznym, psychicznym i społecznym oraz czynników warunkujących dobrostan psychologiczny i wysoką jakość życia.
Wykład - wykorzystanie prezentacji multimedialnych
Ćwiczenia - dyskusje, prezentacje multimedialne, elementy warsztatu
Egzamin testowy
Zaliczenie - kolokwium – test wiadomości
Wykład
 WPROWADZENIE – PODSTAWOWE POJĘCIA, KONCEPCJE I TEORIE W PSYCHOLOGII JAKOŚCI ŻYCIA
- Psychologia jakości życia a psychologia zdrowia
- Pojęcie jakości życia – ujęcie medyczne, socjologiczno-ekonomiczne i psychologiczne
- Pojęcia opisujące jakość życia – poziom życia, dobrobyt, dobrostan psychiczny, satysfakcja życiowa, szczęście,
oraz relacje między nimi
- Podejście „dół – góra” , „góra – dół” w definiowaniu szczęścia i dobrostanu psychicznego
- Tradycja hedonistyczna i eudajmonistyczna w ujmowaniu szczęścia i dobrostanu psychicznego.
- Koncepcje i teorie szczęścia (teoria potrzeb Ruuta Veenhovena, koncepcja wielorakich rozbieżności Alexa Michalosa, teoria obiektywnego szczęścia Daniela Kahnemana, koncepcja „młyna hedonistycznego”, teoria autentycznego szczęścia Martina Seligmana, koncepcja dobrostanu psychicznego Carol D.Ryff, koncepcja wartości wewnętrznych i zewnętrznych Richarda Ryana i Tima Kassera, teorie genetyczne, cebulowa teoria szczęścia Janusza Czapińskiego, model ewaluacji szczęścia Norberta Schwarza i Fritza Stracka)
 WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA: WARUNKI ZEWNĘTRZNE – PRZEGLĄD ZAGADNIEŃ
- Warunki życia – czynniki w skali makro
- Czynniki ekonomiczne określające poziom życia (dochód per capita, zróżnicowanie dochodów, poziom bezrobocia, poziom inflacji)
- Czynniki społeczno-kulturowe (poziom demokracji, system zabezpieczeń społecznych, specyfika kultury
- Czynniki środowiskowe (stan środowiska naturalnego, urbanizacja)
- Warunki życia – czynniki w skali mikro
- Poziom dochodów
- Sieć społecznego wsparcia
- Aktywność zawodowa
- Relacje między dobrobytem materialnym a dobrostan psychicznym i poczuciem szczęścia – determinanty społeczne i psychologiczne
- Charakter konsumpcji a jakość życia (problem „affluenzy”)
 WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA: WŁAŚCIWOŚCI INDYWIDUALNE – PRZEGLĄD ZAGADNIEŃ
- Wyznaczniki demograficzne (wiek, płeć, rasa, przynależność etniczna)
- Cechy temperamentalne i osobowościowe
- Zdrowie
- Charakter związków z ludźmi – rola wsparcia społecznego
- Doświadczanie pozytywnych i traumatycznych wydarzeń życiowych
- Poczucie szczęścia i jego wpływ na jakość życia oraz pomyślność życiową
- Sylwetka szczęśliwego człowieka - podsumowanie
54
 ZASOBY A ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
- Definicja zasobów. Rodzaje zasobów (jednostkowe, społeczne, środowiskowe, kulturowe)
- Charakterystyka wybranych zasobów i omówienie ich związków ze zdrowiem i jakością życia
- Poczucie koherencji
- Poczucie własnej skuteczności
- Poczucie kontroli
- Optymizm (dyspozycyjny, atrybucyjny, nierealistyczny).
 STRES A ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
- Paradygmat patogenetyczny
- Współczesne rozumienie stresu
- Stresory jako potencjalne źródło stresu (siła i zasięg; czas oddziaływania; kontrolowalność)
- Reakcje na stres (emocjonalne; fizjologiczne; behawioralne; motywacyjne)
- Współczesna konceptualizacja radzenia sobie (definicja radzenia sobie; funkcje radzenia sobie; radzenie sobie jako
proces, strategia i styl)
- Psychiczne konsekwencje stresu (ostra reakcja na stres; zaburzenia stresowe pourazowe, zaburzenia adaptacyjne)
- Stres a spadek odporności (wpływ hormonów glikokortykoidowych na układ odpornościowy; inne substancje stresopochodne a zmiany odporności, układ immunologiczny a nowotwory)
- O stresie inaczej. Czy stres może stać się sprzymierzeńcem w osiąganiu zdrowia i dobrostanu (stres a krótkotrwały
wzrost odporności; emocje pozytywne vs negatywne a stres - model współpobudzenia; przejawy zjawisk psychoneuroimmunologicznych: efekt placebo, uczenie się odpowiedzi immunologicznej.
 ZDROWIE W KONTEKŚCIE JAKOŚCI ŻYCIA
- Zdrowie w modelu biomedycznym, holistyczno-funkcjonalnym i społeczno-ekologicznym
- Definicje zdrowia (zdrowie jako wartość: autoteliczna vs instrumentalna; zdrowie jako stan; zdrowie jako właściwość/dyspozycja; zdrowie jako proces)
- Wymiary zdrowia (biologiczny, psychiczny, społeczny, duchowy)
- Charakterystyki zdrowia (wielowymiarowość, zmienność, wielokryterialność)
- Oceny zdrowia (obiektywna vs subiektywna)
- Zdrowie a dobrostan i jakość życia.
 PSYCHOLOGIA ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA JAKO SFERA DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ
- Obszar zastosowań psychologii zdrowia i jakości życia
- Problemy diagnostyki i interwencji w ramach psychologii zdrowia i jakości życia
- Promocja – profilaktyka – korekcja (psychologiczne sposoby oddziaływania w kierunku poprawy jakości życia, promocja zdrowia, coaching)
- Kompatybilność profili zawodowych – co pasuje do psychologii zdrowia i jakości życia.
 Pojęcie szczęścia. Czym jest szczęście? Poziomy szczęścia. Sposoby osiągania szczęścia. Przekaz medialny jako
źródło wzoru szczęśliwości.
 Możliwość wyboru a poczucie szczęścia. Czy większy wybór daje szczęście? Czy to dobrze czy nie mieć wybór
– paradoks wyboru. Szczęście a zdrowie
 Optymizm i nadzieja. Co to znaczy być optymistą. Różnice między optymistą a pesymistą. Optymizm a jego
pochodne (optymizm nierealistyczny, udawany, obowiązkowy, myślenie magiczne, syndrom Pollyanny). Radzenie sobie ze smutkiem i depresją poprzez zmianę negatywnego myślenia - rozpoznawanie zniekształceń poznawczych. Optymizm a zdrowie.
 Obraz siebie/wizerunek ciała a wymagania kultury masowej. Kult piękna, szczupłej sylwetki jako wyznacznik
szczęścia i powodzenia. Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia nervosa a uwarunkowania kulturowe.
Operacje plastyczne jako wynik niezadowolenia z własnego wyglądu.
 W pułapce „uzależnień”. Hazard, kupowanie kompulsywne, zespół uzależnienia od internetu, pracoholizm i
inne uzależnienia behawioralne.
 Wsparcie społeczne. Teorie wsparcia społecznego i rodzaje wsparcia. Znaczenie wsparcia społecznego w sytuacjach trudnych.
 Jak umysł/psychika wpływa na ciało/organizm. Zależności psychosomatyczne.
 Jak ciało/organizm wpływa na psychikę. Zależności somatopsychiczne. Jak choroba zmienia nasze życie.
 Promocja zdrowia – jak wygląda w teorii a jak w praktyce? Co robić aby być zdrowym- projekty promocji
zdrowia wśród studentów.
 Wypalenie zawodowe a stres zawodowy. Czym jest wypalenie zawodowe? Jak sobie z nim radzić?
 Wybrane psychologiczne aspekty prokreacji. Motywy zachodzenia w ciążę przez kobiety. Kobieta staje się matką – etapy przeżywania ciąży. Męskie etapy dojrzewanie do ojcostwa. Czynniki ułatwiające rodzicom więź
emocjonalną z dzieckiem w jego wewnątrzmacicznej fazie rozwoju. Psychologiczne aspekty niepłodności.
 Pojęcie szczęścia. Potoczne a naukowe podejście do szczęścia. Źródła wiedzy o tym, czym jest szczęście. Kulturowa wizja szczęścia. Sposoby osiągania szczęścia. Przekaz medialny jako źródło wzoru szczęśliwości.
 Różne oblicza optymizmu. Optymizm obronny a optymizm funkcjonalny. Optymistyczny vs pesymistyczny
styl atrybucji. Czy pesymizm może być źródłem depresji? Dysfunkcjonalne założenia poznawcze – przeciwdziałanie i zmiana negatywnego myślenia. Radzenie sobie ze smutkiem.
 Radzenie sobie ze stresem. Czy istnieją uniwersalne, skuteczne sposoby radzenia sobie ze stresem? Czynniki
warunkujące efektywność radzenia sobie. Styl a strategie zaradcze.
 Wsparcie społeczne. Teorie wsparcia społecznego i rodzaje wsparcia. Znaczenie wsparcia społecznego w sytuacjach trudnych. Rozpoznawanie własnej sieci wsparcia.
55
 Autostopem do psychoterapii, czyli szybko i prosto w obszar poznania profesjonalnej pomocy psychologicznej. Czy psychoterapia pomaga? Gdzie kończy się zwykła rozmowa a zaczyna psychoterapia? Czy psychoterapia to przypadek czy uzasadniony teoretycznie proces? Czy istnieje jedna czy wiele psychoterapii?
 Zależności psychosomatyczne i somatopsychiczne. Jak psychika wpływa na organizm? Jak choroba zmienia
nasze życie?
 W pułapce „uzależnień”. Hazard, kupowanie kompulsywne, zespół uzależnienia od internetu, pracoholizm i
inne uzależnienia behawioralne.
Wykład
Czapiński, J. (2004). Ekonomiczne przesłanki i efekty dobrostanu psychicznego. W. T. Tyszka (red.) Psychologia
ekonomiczna. Gdańsk: GWP, ss.192-242.
Górnik-Durose, M. (2005). Psychologiczne koszty materialnego dobrobytu. Kolokwia Psychologiczne nr 13: Jakość
życia w badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej. Warszawa: Instytut Psychologii PAN, 205-218.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki t.3. Gdańsk: GWP.
Heszen, I. Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN str. 19-74
Literatura
podstawowa
Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Heszen, I. i Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa; Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdz. 17. Interwencje
psychologiczne i rodzaje pomocy w psychologii zdrowia).
Heszen–Niejodek, I. (2002). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki, T. 3, (s. 513-531). Gdańsk: GWP.
Martin, P. (2000). Umysł, który szkodzi. Mózg, zachowanie, odporność, choroba. Poznań: Rebis.
Seligman E.P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina (Część 1. Dwa sposoby patrzenia na
życie, s. 12-30; rozdz. 3 – s.53-87).
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnianie naszych możliwości trwałego spełnienia. Poznań: Media Rodzina (rozdz.1. Pozytywne uczucia i pozytywny charakter, s. 19-35) .
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN.
Sęk, H., Cieślak R. (2004). Sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne W:
H. Sęk i R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN.
Sheridan, C. i Radmacher, S.A. (1998). Psychologia zdrowia Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Warszawa:
Instytut Psychologii Zdrowia (rozdz. 13; s. 432-434).
Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne (rozdz. 4-6).
Czabała, Cz. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN.
Czapiński, J. (2005)( red.). Psychologia pozytywna. Warszawa: PWN.
Grzesiuk L. (2000) (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN.
Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa, Wyd. Nauk. PWN.
Heszen–Niejodek I. (2002). Radzenie sobie z chorobą-przegląd zagadnień. W: I. Heszen-Niejodek (red.). Jak żyć
z chorobą a jak ją pokonać (s. 13-32). Katowice, Uniwersytet Śląski.
Heszen-Niejodek, I. (2000).Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.) (tom 3, s. 465492). Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Hobfoll S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk, GWP.
Linley, P.A., Joseph S. (red.) Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: PWN.
Seligman E.P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Poznań: Media Rodzina.
Wykład
Dolan, P., Peasgood, T., White, M. (2008). Do we really know what makes us happy? A review of th economic
literature on the factors associated with subjective well-being. Journal of Economic Psychology, vol.29, 1, 94-123.
Martin P. (2000). Umysł, który szkodzi. Poznań, Rebis.
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Poznań: Media Rodzina
Tatarkiewicz, W. (1979) O szczęściu. Warszawa: PWN.
Ćwiczenia
Literatura
uzupełniająca
Brytek-Matera, A (2008). Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Warszawa: Difin.
Burns D. (2005). Radość życia. Terapia zaburzeń nastroju. Wyd. Prószyński i S-ka (część I: rozdz. 1. Przełom w leczeniu zaburzeń nastroju; rozdz. 2. Jak diagnozować własne nastroje: pierwszy krok w terapii; rozdz. 3. Rozumienie nastrojów: czujemy się tak jak myślimy; s.24-55).
Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Jak poprawić jakość życia. Warszawa: Studio EMKA.
Dodziuk, A. i Kapler, L. (2007). Nałogowy człowiek. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Doliński D. (2005). Psychologiczne aspekty reklamy. Gdańsk: GWP (s. 195-226).
Gąsiorowska, A. (2001). Kupowanie kompulsywne – zjawisko, jego determinanty i konsekwencje: przegląd badań. Przegląd Psychologiczny, 44, 4, 463-477.
Ginowicz, H. (2003). Zagrożenia płynące z sieci. Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia, 1.
[http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=1764].
Ginowicz, H. (2004). Hazardzista u psychoterapeuty. Świat Problemów, 3.
[http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=6989].
56
Prowadzący
Zajęcia
Głębocka, A. i Kulbot, J (red.). (2005). Wizerunek ciała. Portret Polek. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Grzesiuk L. (2000) (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, r. IX, & 2.1. Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN.
Karta Ottawska (1994). Zdrowie i promocja zdrowia. W: J. Karski, Z. Słońska i B. Wasilewski. (red): Promocja
zdrowia. Warszawa: Sanmedia (s.423-429).
Kwissa-Gajewska, Z. i Wojtyna, E. (2008). Czy nadzieja sprzyja zdrowiu? Nadzieja i radzenie sobie ze stresem a
stan zdrowia oraz podejmowanie zachowań zdrowotnych u chorych na cukrzycę typu 2. W: I. Heszen i J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji (s. 39-54).
Kornas-Biela, D. (2004). Wokół początków życia ludzkiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX
(rozdz. 2-4).
Kratochvil, S. (2003). Podstawy psychoterapii. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Nitecka, E., Pietkiewicz-Roh, E., Staszewska, D. (1997). Miłość od poczęcia. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Nettle, D. (2005). Szczęście sposobem naukowym wyłożone. Wyd. Prószyński i S-ka (rozdz. 1. Błogość i radość, s. 1747).
Ogińska-Bulik, N. i Kaflik-Pieróg, M. (2006). Stres zawodowy w służbach ratowniczych. Łódź: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Otrębska–Popiołek, K. (1991). Człowiek w sytuacji pomocy. Katowice: Wyd. UŚl. (rozdz. 1. Natura pomocy;
rozdz. 3. Dlaczego ludzie proszą o pomoc).
Sacks, O. (1996). Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem. Poznań: Zysk i S-ka (rozdz. 1)
Trzebińska, E. (2008). Lepsze zdrowie dzięki większemu szczęściu. W: I. Heszen i J. Życińska (red.), Psychologia
zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji (s. 23-38).
Padesky, C. i Greenberger, D. (2006). Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia. Kraków:
WUJ.
Popiołek K. [red.], Psychologia pomocy, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Potoczek A. (1994). Kognitywna terapia depresji. W: Psychoterapia, 2 (89).
Schier, K. (2009). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa: Scholar.
Sęk, H. (1991). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red): Społeczna psychologia kliniczna. PWN,
Warszawa.
Sęk, H (1997). Psychologia wobec promocji zdrowia. W: I. Heszen i H. Sęk (red.). Psychologia zdrowia. Nowe tendencje w psychologii. Warszawa: PWN.
Sęk, H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu, W: D. Kubacka-Jasiecka i A. Jaworowska-Teutsch
(red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wydawnictwo ALL, Kraków.
Sęk H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu, W: D. Kubacka-Jasiecka, A. Jaworowska-Teutsch
(red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wydawnictwo ALL, Kraków.
Schwartz B. i Ward A. 2007. Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru. W: P.A. Linley i S. Joseph
(red.). Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: PWN (s.50-86).
Winiarski, R. i Zdebski, J. (2008). Psychologia turystyki. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.
Wojtyna E. (2007). Syndrom Pollyanny czy Zakątek Kłapouchego. Kilka słów o roli nastawienia i terapii poznawczo-behawioralnej w procesie zdrowienia. W: Przekroczyć zwrotnik raka (s. 135-153). Łódź: Wydawnictwo
Feeria.
Wójcik, E. i Wojtyna, E. (2008). Interwencje poznawczo-behawioralne w oparciu o idiosynkratyczny model depresji Aarona Becka. W: K. Okulicz-Kozaryn i K. Ostaszewski (red.), Promocja zdrowia psychicznego. Badania i
działania w Polsce (s. 193-206). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Wrześniewski, K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: J.
Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, T 3, (s. 493-512). Gdańsk: GWP.
Ziółkowska, B. (2005). Anoreksja od A do Z. Podręcznik dla nauczycieli i wychowawców. Warszawa: Scholar (część 1.
Media i reklama wizualna a anoreksja: str. 45-55).
Wykład: dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, prof. UŚ, dr Joanna Mateusiak
Ćwiczenia: dr Ewa Gwozdecka-Wolniaszek, dr Renata Kleszcz-Szczyrba, mgr Ewa Wojtyna, mgr Łukasz Jach
57
VI.4.
ROK II, SEMSETR CZWARTY
58
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
Brak
Przyswojenie i ugruntowanie podstawowych pojęć statystycznych; zapoznanie się ze strukturą procesu wnioskowania statystycznego w ramach analizy danych empirycznych; zapoznanie się ze specyfiką analiz statystycznych
wykorzystywanych w psychologii; zrozumienie literatury psychologicznej w aspekcie prezentowanych w niej statystycznych analiz rezultatów badawczych; projektowanie i samodzielne przeprowadzanie prostych analiz statystycznych oraz aktywne poszukiwanie rozwiązań z pomocą specjalistów; posługiwanie się pakietami programów
statystycznych.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w pracowni komputerowej.
Praca zaliczeniowa: test wiadomości i umiejętności.





Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
Podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
METODOLOGIA BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH I STATYSTYKA
19
Rok
Pomiar w psychologii, skale pomiarowe.
Rozkłady częstości, grupowanie danych, sposoby graficznego przedstawiania danych.
Opis statystyczny jednej zmiennej, miary tendencji centralnej, przedziały ufności.
Rozkłady zmiennych losowych, miary rozproszenia, standaryzacja wyników, krzywa rozkładu normalnego.
Korelacja i regresja, korelacja a związek przyczynowy, równania regresji najmniejszych kwadratów, standardowy błąd oszacowania.
 Statystyczne podstawy wielokrotnej regresji liniowej, geometryczna interpretacja modelu regresji.
 Korelacja zmiennych porządkowych i nominalnych, inne miary siły związku między zmiennymi.
 Interpretacyjne aspekty i problemy korelacji i regresji.
 Próba jako reprezentacja populacji, losowy dobór do próby i rozkłady z próby.
 Etapy wnioskowania statystycznego, hipoteza zerowa i hipoteza alternatywna, założenia przyjmowane przy
testowaniu hipotez statystycznych oraz zasady interpretowania jego wyników.
 Wielkość efektu, błędy I i II rodzaju, moc testu i czynniki nań wpływające
 Założenia niektórych testów statystycznych dla prób zależnych i niezależnych, testy parametryczne a testy nieparametryczne, wielkość próby a typ testu.
 Testy dla danych interwałowych i ilorazowych.
 Testy dla danych porządkowych i nominalnych.
 Statystyczne podstawy analizy wariancji: jednoczynnikowej i dwuczynnikowej, testy wielokrotnych porównań,
wskaźniki wielkości efektu eksperymentalnego, analiza efektów prostych.
 Procedury porównań wielokrotnych: kontrasty, analizy trendu, testy post hoc.
 Postawy analizy kowariancji, analizy czynnikowej i analizy ścieżek.
 Zasady sporządzania raportu z badań empirycznych i zasady sporządzania bibliografii
Barańska, Z. (1995 i nast. wyd.). Podstawy metod statystycznych dla psychologów. Ćwiczenia. Gdańsk: Wyd. UG.
Ferguson, G. A., Takane, Y. (1999 i nast. wyd.). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Warszawa: PWN.
Wieczorkowska, G., Kochański, P., Eljaszuk, M. (2003). Statystyka. Wprowadzenie do analizy danych sondażowych i
eksperymentalnych. W-wa: WN „Scholar”.
Francuz, P., Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce. Lublin: Wyd.
KUL.
King, B. M., Minium, E. W. (2009). Statystyka dla psychologów i pedagogów. Warszawa: PWN.
Pavkov, T. W., Pierce, K. A. (2005). Do biegu gotowi start – wprowadzenie do SPSS. Gdańsk, GWP.
Wykład: dr Maciej Januszek
Ćwiczenia: mgr Aneta Kałmuk, mgr Bartosz Kondratek
59
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA
20
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
 zaznajomienie z podstawowymi pojęciami, koncepcjami teoretycznymi i metodami badawczymi w psychologii społecznej,
 zdobycie umiejętności rozumienia i diagnozowania psychologicznych prawidłowości funkcjonowania człowieka w relacjach z innymi ludźmi
 zdobycie umiejętności dostrzegania i diagnozowania bieżących zjawisk, sytuacji, problemów społecznych.
 zdobycie podstawowych kompetencji społecznych w zakresie komunikacji interpersonalnej.
Ćwiczenia
 Zapoznanie z wiedzą z zakresu psychologii społecznej.
 Nabycie przez słuchaczy wiedzy z zakresu rozpoznawania problemów społecznych i rozumienia specyfiki psychologii społecznej na tle innych dyscyplin oraz problemów związanych z uprawianiem psychologii społecznej.
 Umiejętność zastosowania wiedzy psychologicznej do analizy i rozumienia zależności społecznych oraz do budowania
programów pomocy i interwencji, projektowania programów z zakresu polityki społecznej, polityki zdrowotZałożenie i cele
nej, organizacji życia gospodarczego i publicznego.
przedmiotu
 Poznanie i zrozumienie funkcjonowania jednostki w społeczeństwie w zakresie:
- procesu spostrzegania i interpretacji rzeczywistości społecznej,
- budowania obrazu własnej osoby,
- komunikowania się i relacji interpersonalnych,
- analizy interakcji,
- perswazji, manipulacji, wykorzystywania procesów grupowych,
- kształtowania i zmiany postaw,
- analizy sytuacji konfliktowych konfliktów oraz zasad rozwiązywania konfliktów,
- procesu negacji,
- budowania więzi społecznej i kształtowania zachowań prospołecznych,
- przejawów patologii życia społecznego, uprzedzeń, agresji, łamania reguł społecznych,
- rozwiązywania problemów społecznych,
- kształtowania kompetencji interpersonalnych
literatura podstawowa i uzupełniająca, materiały praktyczne, filmy dydaktyczne, eksperymenty i projekty ekspeMetody dydaktyczne (opcjonalnie) rymentów, prace zespołowe, dyskusja.
Forma i warunki Egzamin pisemny
zaliczenia
Zaliczenie – praca zaliczeniowa; test wiadomości
Wykład
Treści
kształcenia
 Wprowadzenie do zagadnień psychologii społecznej. Rys historyczny. Perspektywy badawcze. Metody badawcze w psychologii społecznej. Wpływ i kontrola w badaniu psychologicznym. Problemy etyczne.
 Społeczna natura człowieka. Tożsamość osobista i społeczna. Treści tożsamościowe. Kody orientacji w samym sobie. Tożsamość podmiotowa i przedmiotowa. Tożsamość osobista i społeczna. Tożsamość pozytywna
i negatywna. Tożsamość narodowa. Podwójna tożsamość.
 Poznanie społeczne. Budowa społecznej wiedzy człowieka. Reprezentacja poznawcza świata i jej organizacja.
Schematy, skrypty, heurystyki. Prototypy. Kategoryzacja społeczna. Aktywizacja i uporczywość schematów.
Cele poznania społecznego.
 Percepcja społeczna. Specyfika spostrzegania ludzi. Główne podejścia teoretyczne wyjaśniające proces spostrzegania ludzi. Ukryte teorie osobowości. Przetwarzanie informacji o kompetencjach i moralności. Cechy
centralne.
 Zniekształcenia i błędy w spostrzeganiu ludzi. Efekty w procesie spostrzegania. Zjawisko samospełniającego
się proroctwa. Czynniki wpływające na proces spostrzegania. Różnice międzypłciowe.
 Komunikacja interpersonalna. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Geneza ewolucyjna i społeczna. Ogólne
reguły. Prawda i fałsz w komunikacji niewerbalnej. Znaczenie przestrzeni osobistej i dystansu fizycznego. Postawa ciała i gesty. Emblematy. Patrzenie w oczy. Reakcje wegetatywne.
 Komunikacja niewerbalna. Rola wyglądu fizycznego. Atrakcyjność fizyczna. Aura. Ubiór i fryzura. Style ubierania się. Znaczenie otoczenia i rekwizytów. Empatia w komunikacji społecznej.
 Procesy atrybucji. Integracja danych i formułowanie ocen. Klasyczne i współczesne koncepcje atrybucji. Atrybucje odpowiedzialności moralnej.
60
 Błędy i tendencje w procesach atrybucji. Podstawowy błąd atrybucji, asymetria aktor-obserwator, asymetria
atrybucji sukcesu i porażki. Egotyzm i egocentryzm atrybucyjny. Efekt fałszywej powszechności. Znaczenie i
funkcje procesów atrybucji.
 Autoprezentacja. Funkcje i motywy autoprezentacji. Taktyki autoprezentacyjne. Kontekst społeczny. Dylematy, porażki autoprezentacyjne. Manipulacja poprzez autoprezentację. Autoprezentacja w polityce. Autoprezentacja a płeć. Autoprezentacja a obraz siebie.
 Atrakcyjność interpersonalna. Teorie wymiany i teorie zasobów. Analiza transakcyjna Podobieństwa i przeciwieństwa. Atrakcyjność w nurcie teorii ewolucyjnych. Miłość i dynamika bliskich związków uczuciowych.
 Stereotypy i uprzedzenia. Geneza i nabywanie stereotypów i uprzedzeń. Funkcje poznawcze, emocjonalne i
społeczne. Znaczenie indywidualne i zbiorowe. Dwustopniowy model przetwarzania stereotypowego. Konflikt
międzygrupowy i kozioł ofiarny. Społeczna kategoryzacja i dziedziczenie społeczne. Uprzedzenia jawne i ukryte. Metody badania uprzedzeń. Sposoby osłabiania stereotypów i uprzedzeń.
 Stereotypy związane z płcią. Komponenty stereotypów związanych z płcią. Konflikt płci. Stereotypy a faktyczne zróżnicowanie płci pod względem poznawczym, emocjonalnym i cech osobowości. Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów płciowych.
 Postawy. Mechanizmy nabywania postaw. Syndromy postaw – autorytaryzm, dogmatyzm, kolektywizm. Funkcje postaw. Techniki pomiaru postaw. Teorie zmiany postaw.
 Agresja w stosunkach międzyludzkich. Psychologiczne teorie agresji. Biologiczne, sytuacyjne i społeczne podłoże agresji. Obecność przedmiotów kojarzonych z agresją jako podłoże agresji. Agresja w mediach oraz środowisku rodzinnym. Pornografia a agresja. Dehumanizowanie ofiar. Agresja w sporcie. Kultura i agresja. Zapobieganie agresji.
Ćwiczenia
 Wprowadzenie do psychologii społecznej. (cele psychologii społecznej, historia naukowej psychologii społecznej)
 Metody badawcze w psychologii społecznej. (metody nienaukowe, introspekcja i eksperyment, obserwacja, rodzaje eksperymentów .zmienne naturalne, zmienne kontrolowane, zależności korelacyjne i związki przyczynovve).
 Spostrzeganie samego siebie i utrzymywanie własnej tożsamości społecznej.
 Poznanie społeczne i kształtowanie ocen dotyczących ludzi. Reprezentacja poznawcza świata i jej organizacja;
schematy poznawcze i ich rodzaje ; aktywizacja schematów.; skrypty; kategoryzacja społeczna; prototypy; uporczywość schematów i samospełniające się proroctwa; heurystyki wydawania sądów; uproszczenia myślowe w wydawaniu sądów społecznych.
 Podstawy wnioskowania i błędy w percepcji interpersonalnej – specyfika ludzkiego wnioskowania, sądy o
przyczynach ludzkiego zachowania, znaczenie procesów afektywnych , wstępnych informacji i czynników osobowościowych w procesie kształtowania się ocen.
 Geneza, struktura, funkcje postaw. pojęcie postawy, genezę postaw i metody zmiany postaw (Techniki pomiaru postaw. Syndromy postaw – autorytaryzm, dogmatyzm, kolektywizm. Funkcje postaw: orientacyjne, instrumentalne, ekspresyjne, społeczno-adaptacyjne, obronne.
 Wpływ społeczny – konformizm, reguły i techniki wpływu społecznego. Wpływ postaw na procesy: poszukiwania informacji, spostrzegania i wnioskowania, pamięć. Teorie zmiany postaw: Strategie i techniki perswazji. Wyznaczniki skutecznej perswazji. Zgodność – niezgodność zachowania z postawami i cechami osobowości. Mechanizmy wymuszania uległości).
 Uprzedzenia społeczne i stereotypy. Konsekwencje uprzedzeń społecznych, sposoby redukowania uprzedzeń.
Aspekt indywidualny i społeczny: konflikt interesów; przeniesienie agresji; mechanizmy kategoryzacji społecznej, konformizm i dziedziczenie społeczne. Teorie: akcentuacji, społecznej tożsamości. Stereotypizacja – wpływ stereotypów na spostrzeganie ludzi. Poznawcze, emocjonalne i społeczne funkcje stereotypów. Rola języka w generowaniu i podtrzymywaniu stereotypów. Zmiana i trwanie stereotypów.
 Socjalizacja płci. Płeć a konstrukty i funkcjonowanie społeczne
 Autoprezentacja i atrakcyjność interpersonalna wewnętrzne modyfikatory autoprezentacji, manipulowanie
wrażeniem, autoprezentacja a oszustwo. Teorie wymiany społecznej – ingracjacja (E. Jones). Obserwacyjna
samokontrola (self-monitoring), J. Snydera; warunki skutecznego manipulowania wrażeniem; protytyp jednostki o
wysokiej i niskiej kontroli samoobserwacyjnej;. .Samoutrudnianie (self-handicapping strategy jako sposób manipulowania
własnym obrazem.
 Altruizm i zachowania prospołeczne. Uwarunkowania motywacji zachowań prospołecznych. Rola procesów percepcyjnych, intelektualnych i emocji w kształtowaniu zachowań odpowiedzialnych. Norma odpowiedzialności. Pomaganie, altruizm i solidarność. Pomaganie w ujęciu socjobiologii. Psychologiczne koszty pomagania. Różnice kulturowe.
 Władza i kierowanie ludźmi. Władza a płeć. Władza w bliskich związkach.
 Patologia życia społecznego – agresja. formy i przyczyny agresji. (agresja instrumentalna; agresja gniewna; agresja
pośrednia i werbalna. Sytuacyjne uwarunkowania zachowań agresywnych. Agresja w życiu publicznym i jej konsekwencje).
 Kompetencje interpersonalne. Pojęcie inteligencji emocjonalnej i pojęcia pokrewne. Składniki inteligencji emocjonalnej wg P. Saloveya. Potrzeba aprobaty społecznej i konsekwencje jej realizacji. Motywacja do porównań
społecznych. Definicje zdolności i kompetencji społecznych. Ocena i trening umiejętności spolecznych. Składowe kompetencji społecznych. Różnice indywidualne w poziomie kompetencji społecznych. Etiologia i skutki kompetencji społecznych.
61
Wykład
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1995). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.
Kenrick D.T., Neuberg S. L., Cialdini R. B. (2002). Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau J. , Doliński D (red.) (2008). Psychologia. Gdańsk: GWP. (tom 2).(Rozdz. Psychologia społeczna).
Wojciszke B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Scholar
Wosińska, W. (2005). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP.
Ćwiczenia
Manstead A.S.R., Hewstone M. (red.) (1996) Psychologia społeczna. Encyklopedia Blackwella. Warszawa: Wydawnictwo
J. Santorski
Bronfenbrenner U. Czynniki społeczne w rozwoju osobowości. Psychologia Wychowawcza, 1970, nr 1, 2.
Cialdini R.(1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.
Eysenck H.J., Eysenck M. (1996). Podpatrywanie umysłu. Dlaczego ludzie się zachowują tak, jak się zachowują. Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Doliński D. (2000). Psychologia wpływu społecznego. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Doliński D. (2005). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Scholar.
Forsterling F. (2005) Atrybucje. Podstawowe teorie, badania i zastosowanie. Gdańsk: GWP
Herman J. L. (1998). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: GWP.
Kożusznik B. (red.). (1994). Psychologia w pracy menedżera. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kożusznik B. (2002). Człowiek w organizacji. Warszawa: PWE.
Leary M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk, GWP.
Lewicka M. Grzelak J. (red.) (2002) Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: GWP
Mead M. (1986). Trzy studia. Tom 3. Płeć i charakter w trzech społecznościach pierwotnych. Warszawa: PIW.
Macrae C., Stangor Ch., Hewstone M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie. Gdańsk: GWP.
Mandal E., Stefańska-Klar R. (red.)(1995). Współczesne problemy socjalizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego.
Mandal E. (2000). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice, Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Żak.
Mandal E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mądrzycki T .(1986). Deformacje w spostrzeganiu ludzi. Warszawa: PWN.
Nęcki Z. (1999). Wzajemna atrakcyjność. Warszawa: KiW.
Nęcki Z. (2000). Negocjacje w biznesie. Kraków: Antykwa.
Pilch I., (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi, UŚ, Katowice
Pratkanis A., Aronson E. (2007). Wiek propagandy. Warszawa: PWN
Reykowski J. (red.) (1976). Osobowość a społeczne zachowanie ludzi. KiW. Warszawa.
Stephan W.C., Stephan C.W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy. Gdańsk: GWP
Szmajke A. (1999). Autoprezentacja: maski, pozy, miny. Olsztyn: Consulting.
Witkowski T. (2000). Psychomanipulacje. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNUS.
Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Gdańsk: GWP.
Zimbardo P.G., Leippe M.R. (2004). Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego. Poznań: Zysk i s-ka
Wykład: dr hab. Eugenia Mandal, prof. UŚ
Ćwiczenia: dr Renata Rosmus, dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek
62
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
5
5
Brak
Opanowanie podstawowych modeli i strategii prowadzenia badań nad rozwojem. Analiza podstawowych obszarów i zadań rozwojowych, osiągnięć rozwojowych oraz czynników pomyślnych i czynników zakłócających proces rozwoju. Wieloaspektowe interpretowanie zjawisk w cyklu życia człowieka z wykorzystaniem koncepcji o
różnym rodowodzie teoretycznym. Wykorzystanie wiedzy o podstawowych prawidłowościach rozwoju - wprowadzenie w specyfikę badań nad rozwojem oraz omówienie wybranych metod diagnozowania rozwoju w kolejnych okresach rozwojowych.
Rozumienie wzajemnych związków między przebiegiem rozwoju a jego kontekstem kulturowo-społecznym,
rozumienie prawidłowości rozwoju, rozpoznawanie czynników korzystnych i niekorzystnych dla jego przebiegu.
Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych
Zaliczenie na ocenę




Treści
kształcenia
lab
30
30
Forma
zaliczenia
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
STOSOWANA PSYCHOLOGIA ROZWOJU
21
Rok
Diagnoza rozwoju dziecka a pomoc psychologiczna, planowanie wczesnej interwencji.
Kryzysy rozwojowe okresu dzieciństwa, rokowanie i dalszy przebieg rozwoju.
Psychologiczne aspekty dojrzałości szkolnej.
Zamiany fizyczne i psychiczne w okresie dorastania, wspomaganie adolescentów w określaniu swojej tożsamości – przykłady kliniczne.
 Kryzys wieku dorastania i jego konsekwencje – statusy tożsamości J Marcii – wykorzystanie w terapii rodzin.
 Diagnoza przebiegu realizacji zadań rozwojowych w okresie dorastania.
 Kryzys wieku wczesnej dorosłości, wpływ cywilizacyjno- kulturowy na czas wchodzenia w dorosłość.
 Trudności w radzeniu sobie z zadaniami rozwojowymi okresu wczesnej dorosłości – diagnoza, konsekwencje
przesunięcia w czasie realizacji wybranych zadań.
 Kryzys środka życia – praca terapeutyczna z ludźmi dojrzałymi.
 Zadania i role realizowane przez ludzi dorosłych, zwrócenie uwagi na warunki społeczno-ekonomiczne.
 Zmiany w funkcjach rodziny w biegu życia.
 Oddziaływanie osobowości na przebieg życia – bilans życia.
 Starość, zmiany fizyczne, psychiczne – organizowanie życia osobom sędziwym.
 Role społeczne osób sędziwych – zmiany historyczno-społeczne.
 Żałoba.
Erikson E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań, Dom Wyd. Rebis.
Strelau J., Doliński D. (red.) (2008). Psychologia. Tom II, rozdział 12. Gdańsk, GWP.
Boyd D, Bee H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Tom II. Warszawa, PWN.
Gdańsk, GWP.
Napier A.Y., Whitaker C. (2006). Karuzela rodzinna. Kraków, Wyd. Znak.
Appelt K., Wojciechowska J., (2002). Zadania i role społeczne w okresie dorosłości. Poznań. Humaniora.
Brzezińska A., Appelt K., Wojciechowska J., (2002). Szanse i zagrożenia w okresie dorosłości. Poznań. Humaniora.
Erikson E.H. (2000). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań, Dom Wyd. Rebis.
Erikson E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań Wyd. Zysk i S-ka.
Górniak L., Józefik B. (2003). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej
do dialogu i narracji. Kraków, Wyd. UJ.
McCrae R., (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Kraków, Wyd. WAM.
Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa, WSiP.
Schaffer R. (2006). Psychologia dziecka. Warszawa, PWN.
Wykład:
dr Ida Szwed
Ćwiczenia: dr Anna Worsztynowicz, dr Berrnadetta Bulla
63
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 2 - SOCJOLOGIA MAŁŻEŃSTWA I RODZINY
22
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Celem prowadzonych ćwiczeń jest
 zapoznanie studentów ze strukturą oraz funkcjami rodziny, z różnorodnością form życia rodzinnego,
Założenie i cele
 z przemianami dokonującymi się w rodzinie współczesnej
przedmiotu
 z głównymi stanowiskami interpretatywnymi socjologów zachodnich w odniesieniu do przemian życia rodzinnego z odmiennością kulturową życia rodzinnego w krajach pozaeuropejskich..
Ćwiczeniaobejmują:
 filmy video prezentujące życie rodzinne w kulturach pozaeuropejskich;
Metody dydak wizualne prezentacje statystycznych danych pochodzących z badań socjologicznych nad rodziną oraz rocznityczne (opcjonalnie)
ków statystycznych;
 dyskusje uczestników ćwiczeń z uwzględnieniem współczesnych metod aktywizacji.
 Student jest obowiązany do systematycznego uczestnictwa w ćwiczeniach, mających miejsce raz w tygodniu w
wymiarze 2 godzin;
Forma i warunki
zaliczenia
 Bezwzględnym warunkiem otrzymania zaliczenia z przedmiotu jest potwierdzona obecność na ćwiczeniach
oraz pozytywnie zdane kolokwium z omawianych lektur;
Treści
kształcenia
Zalecana
literatura
Prowadzący
Zajęcia




Rodzina jako grupa oraz instytucja społeczna – definicje rodziny, funkcje, typologie rodziny.
Proces powstawania grupy małżeńsko-rodzinnej, etapy życia rodzinnego.
Rodzina w różnych kulturach i religiach (judaizm, islam, wyznania chrześcijańskie, kraje azjatyckie).
Rodzina w procesie przemian – trendy europejskie i światowe (zmiany w obrębie typów rodzin, funkcji oraz
struktury, alternatywne formy życia rodzinnego np. kohabitacja, wielorodziny).
 Rodzina we współczesnej Polsce (dzietność, pełność, warunki ekonomiczne).
 Polityka wobec rodziny w Polsce i w Europie.
Adamski F.: Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Wydawnictwo UJ. Kraków 2002.
Być kobietą w Oriencie. Red. D. Chmielewska, B. Grabowska, E. Machut-Mendecka. Wydawnictwo Akademickie
DIALOG. Warszawa 2001.
Kobieta i rodzina w krajach rozwijających się. Dziedzictwo a wyzwania współczesności. Red. E. Puchnarewicz. Wydawnictwo
i Drukarnia „LIBRA” PPHU. Warszawa-Białystok 1999.
Kobiety krajów pozaeuropejskich wobec problemów współczesności. Red. A. Mrozek-Dumanowska. Wydawnictwo Naukowe Semper. Warszawa 1995.
Kwak A.: Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Warszawa 2005.
Majkowski W.: Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Studium socjologiczne. Wydawnictwo Księży Sercanów. Kraków 1999.
Międzykulturowe i interdysplinarne badania feministyczne. Daleki – Bliski Wschód: współczesność i prehistoria. Red.: E. Pakszyz. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań 2005.
Rodzicielstwo między domem, prawem, służbami społecznymi. Red. A. Kwak Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Warszawa 2008.
Slany K.: Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Zakład Wydawniczy >>Nomos<< .
Kraków 2002.
Unterman A.: Żydzi. Wiara i życie. Książka i Wiedza. Warszawa 2002.
dr hab. Elżbieta Budzyńska
64
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zalecana
literatura
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 2 - PUBLIC RELATION
23
Rok
Brak
Wyposażenie studentów w wiedzę na temat podstaw public relations w ujęciu teoretycznym oraz praktycznym. W efekcie, student potrafi rozpoznać, wyjaśnić, krytycznie ocenić podstawowe procesy, zjawiska i
instytucje związane z PR, zdobywa również podstawowe kompetencje dotyczące wykorzystania niektórych
metod i narzędzi public relations.
 dyskusja monitorowana przez prowadzącego
 case study
 auto-test w grupie
Pisemne zaliczenie po zakończeniu kursu
 Public relations w komunikacji społecznej (podstawowe problemy teoretyczne związane z rolą PR w życiu
społecznym - w tym: geneza, cele, funkcje, modele PR; a także analiza podstawowych problemów związanych
z praktyką PR – m.in. negatywna ocena publiczna tego typu działalności).
 Media masowe jako podstawowy kanał komunikacji PR (1. charakterystyka oddziaływania mediów – m.in.
teoria kultywowania postaw, teoria agenda setting, teoria spirali milczenia; 2. tendencje związane z procesem mediatyzacji rzeczywistości społecznej).
 Wizerunek / marka w teorii i praktyce PR.
 Zarządzanie strategiczne public relations:
- media relations (zasady i metody budowanie relacji przedstawicieli PR z dziennikarzami);
- komunikacja wewnątrz organizacji (internal communication);
- zarządzanie sytuacją kryzysową;
- analiza wybranych komercyjnych / społecznych / politycznych projektów kampanii PR;
- programy CSR (odpowiedzialność społeczna biznesu) oraz CRM (cause related marketing).
 Etyka w public relations.
Aronson Elliot, Pratkanis Anthony, Wiek propagandy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Davis Anthony, Wszystko co powinieneś wiedzieć o PR, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2008
Goban – Klas Tomasz, Public relations czyli promocja reputacji. Pojęcie, definicje, uwarunkowania, Business Press, Warszawa 1997
Jabłoński Wojciech, Kreowanie informacji. Media relations, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Maison Dominika, Wasilewski Piotr, Propaganda dobrych serc czyli rzecz o reklamie społecznej, Agencja Wasilewski,
Warszawa 1998
McQuail Dennis, Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
Ociepka Beata (red), Kształtowanie wizerunku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005
Olędzki Jerzy, Tworzydło Dariusz, (red), Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
Ries Al., Ries Laura, Upadek reklamy i wzlot public relations, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004
Seitel Fraser P., Public relations w praktyce, Felberg Sja Wydawnictwo, Warszawa 2003
Święckowska Teresa, Public relations a demokracja, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa2008
Wójcik Krystyna, Public relations od A do Z, Wydawnictwo Placet, Warszawa 1997
dr Marek Mazur
65
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Brak




Rozumienie różnych aspektów funkcjonowania systemów rodzinnych.
Poznanie kierunków oddziaływań wychowawczych na terenie placówek edukacyjnych.
Wprowadzenie w problematykę rozpoznawania i diagnozy trudności wychowawczych.
Umiejętność rozpoznawania źródeł trudności, jakie napotykają wychowawcy w kontakcie z dzieckiem oraz
instytucją.
 Opanowanie podstaw udzielania wsparcia wychowawcom.
Egzamin
 Zagadnienia definicyjne, wprowadzenie do psychologii wychowania, koncepcje wychowania, kulturowy i sytuacyjny kontekst wychowania.
 Główne mechanizmy transmisji wpływów wychowawczych.
 Typologie i funkcje rodziny.
 Systemowe rozumienie rodziny.
 Teoria przywiązania. Jakość opieki macierzyńskiej a kształtowanie się więzi matka – dziecko.
 Cykle rozwoju rodziny.
 Charakterystyka postaw rodzicielskich oraz stylów wychowania w rodzinie.
 Kary i nagrody w wychowaniu.
 Rodzina jako źródło deprywacji emocjonalnej.
 Rozpoznanie i diagnoza problemów wychowawczych w kontekście kolejnych okresów rozwojowych.
 Klasa szkolna jako specyficzne środowisko wychowawcze.
 Znaczenie grupy rówieśniczej.
 Jakość interakcji uczeń – uczeń, nauczyciel – uczeń, nauczyciel - rodzic a trudności wychowawcze w szkole.
 Gry nauczycieli i uuczniów.
 Źródła stresu dla osób zajmujących się wychowaniem (rodziców i nauczycieli).
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z. (1994). Psychologia wychowawcza. PWN, Warszawa.
Jurkowski A. (red.)(2003). Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej. Wyd. Instytutu Psych. PAN, Warszawa.
Włodarski Z., Hankała A. (2004). Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. O. Wyd. IMPULS, Kraków.
Dembo M.H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. WSiP, Warszawa.
Gaś Z. (red.)(1999). Psychologia wychowawcza stosowana. Wybrane zagadnienia. Wyd. UMCS, Lublin.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Oficyna Wyd. IMPULS, Kraków.
de Barbaro B. (red.)(1994). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wyd. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Kozłowska A. (1991). O trudnościach w wychowywaniu dziecka. WSiP, Warszawa.
Kozłowska A. (1996). Jak pomagać dziecku z zaburzeniami życia uczuciowego. Wyd. ŻAK, Warszawa.
Haslam D. (1993). Mieć dzieci i to przeżyć.Oficyna Wyd. REPORTER, Warszawa.
Goodman R., Scott S. (2003). Psychiatria dzieci i młodzieży. Wyd. Medyczne Urban i Partner, Wrocław.
Janowski A. (1995). Uczeń w teatrze życia szkolnego. WSiP, Warszawa.
Rylke H., Klimowicz G. (1992) Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia z ludźmi. WSiP, Warszawa.
Herbert M. (2004). Rozwój społeczny ucznia. GWP, Gdańsk.
Ernst K. (1991). Szkolne gry uczniów. WSiP, Warszawa.
Olweus D. (1998). Mobbing: fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Wyd. J. SANTORSKI&CO, Warszawa.
Kretschmann R. (2004). Stres w zawodzie nauczyciela. Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZO-KLINICZNEJ
24
Rok
dr Yvona Woźniakova, dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
66
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Brak
 Umożliwienie zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzonego
zachowania jednostki.
 Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, klasyfikację, zakres leczenia i formy pomocy psychologicznej.
Zaliczenie - kolokwium pisemne, obecność, aktywność
Egzamin
 Przedmiot i zadania psychologii klinicznej. Koncepcje normy, normalności, zdrowia psychicznego w psychologii klinicznej.
 Czynniki determinujące zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne jednostki. Biologiczne, psychospołeczne i socjokulturowe przyczyny zaburzeń.
 Stres jako przyczyna zaburzeń zachowania. Pojęcie stresu psychosomatycznego, konsekwencje stresu. Mechanizmy obronne. Modele chorób psychosomatycznych.
 Lęki i zaburzenia nerwicowe. Pojęcie nerwicy. Etiologia i mechanizmy nerwicowe. Rodzaje nerwic.
 Zaburzenia osobowości. Mechanizmy powstawania zaburzeń. Klasyfikacja zaburzeń osobowości. Przyczyny
 Psychozy endogenne, egzogenne i reaktywne. Zaburzenie procesów poznawczych, emocji, intelektu i działania w psychozach. Klasyfikacja psychoz.
 Uzależnienie od alkoholu. Przyczyny uzależnienia. Fazy rozwoju choroby alkoholowej. Psychofizyczne skutki
uzależnienia.
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa. PZWL.23-95
Carson R.C.; Butcher J.; Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk.GWP.T.I,rozdz. 4,9, 10, 12
Goldstein E. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Modele i techniki kliniczne. Gdańsk.GWP
Jakubik A.( 1995). Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL.s.50-82
Jaroszyński J.( 1988). Psychozy schizofreniczne. W: S. Dąbrowski, J. Jaroszyński, S. Płużyński ( red.). Psychiatria. Wwa. PZWL.
Pospiszyl K.(1992). Psychopatia. Warszawa. PWN.
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. W-wa. PTP.rozdz.7 (Zaburzenia nastroju),10 ( Schizofrenia),
14 ( 616-645, Alkoholizm)
Sęk H.(2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa. Wyd. Scholar.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
25
Rok
Wykład: dr Danuta Rode
Ćwiczenia: mgr Maciej Bożek. Mgr Magdalena Rode
67
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
26
Rok
Brak
Wykład
Zapoznanie studentów z podstawową problematyką psychologii sądowej. Przybliżenie rozumienia ról biegłego
psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych. Przybliżenie etyczno – zawodowych problemów
sądowego psychologa.
Ćwiczenia
Zapoznanie studentów z podstawową problematyką psychologii sądowej w zakresie:
 uzyskania wiedzy i rozumienia związków psychologii z prawem,
 uzyskania wiedzy na temat statusu biegłego sądowego psychologa,
 uzyskania wiedzy na temat teoretycznego i metodologicznego modelu psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
 uzyskania wiedzy i rozumienia ról biegłego psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych,
 uzyskania wiedzy i rozumienia problematyki z zakresu wiktymologii.
Forma i warunki
zaliczenia
Wykład: egzamin pisemny
Ćwiczenia:
 aktywność na zajęciach,
 przygotowanie prezentacji lub napisanie pracy zaliczeniowej związanej z zasadami przesłuchiwania świadka
(dorosłego, upośledzonego umysłowo lub małoletniego).
Wykład







Związki psychologii z prawem. Zadania psychologa sądowego
Psychologia zeznań świadków.
Diagnoza, ekspertyza, opinia sądowa.
Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Pojęcie nieletniego jako sprawcy czynu karalnego i jako adolescenta zagrożonego demoralizacją”
Kryminologiczno – psychologiczna typologia przestępstw i ich mechanizmy motywacyjne.
Kryminologiczne i psychologiczne problemy wiktymologii.
Ćwiczenia
Treści
kształcenia
 Historia psychologii sądowej.
 Warsztatowe wymagania wobec psychologicznego opiniodawstwa sądowego w świetle pojęcia „wiadomości
specjalne”.
 Przesłuchanie jako proces komunikacji interpersonalnej.
 Czynniki wpływające na relacje świadków (2 ćwiczenia)
 Wiarygodność i wartość dowodowa zeznań świadków
- cechy nadawcy wpływają na ocenę wiarygodności
- treść zeznania i jej cechy
 Metody przesłuchań świadków:
 Zasady przesłuchiwania:
- osobowość przesłuchującego
- osobowość świadka
- stres przesłuchania
- formalno-logiczne i psychologiczne dyrektywy analiz zeznań
 Rola ofiary w popełnianiu przestępstwa – elementy wiktymologiczne.
 Pojęcie nieletniego jako sprawcy czynu karalnego i jako adolescenta zagrożonego„demoralizacją”
 Definicje i operacjonalizacja pojęć: zachowanie zaburzone, „demoralizacja” (termin prawny), niedostosowanie społeczne, asocjalność
 Kryminologiczne i psychologiczne problemy wiktymologii. Dziecko jako ofiara przestępstwa
Wykład
Literatura
podstawowa
Ciosek M. (2003). Psychologia Sądowa i Penitencjarna. Gdańsk
Gierowski J.K. Szymusik A. (1996). Postępowanie cywilne i karne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków
Gierowski K., Jaśkiewicz – Obydzińska T Njada M. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym
Marten Z. (1990) Wstęp do psychologii sądowej. Katowice
Memon A. Vrij A. Bull R(2003). Prawo i psychologia. Gdańsk
68
Stanik J.M. ( red) (1985). Problemy psychologiczno-psychiatryczne w procesie karnym. Katowice
Stanik J.M. (1997). Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa.
Stanik J.M. Roszkowska A (2009). Psychologia zeznań świadków w ćwiczeniach.
Widła T.(1992). Ocena dowodu z opinii biegłego.
Ćwiczenia
Cibor R., Marten Z., Stanik J. (1990). Zawodowe i etyczne problemy opiniodawstwa psychologicznego, ( w:).
Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych, (red.:) . J.M. Stanik, Katowice
1990, Wyd. U. SI. ( s 134-141)
Ciosek M. (2003). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa.
Kwiatkowska-Darul V.(2001). Przesłuchanie dziecka. Kraków.
Paprzycki L. (2002). Opiniowanie psychiatryczne i psychologiczne w procesie karnym. Kraków.
MartenZ.(1985). Strategie i struktury zeznań świadków kłamiących. Katowice.
MartenZ (1990). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice.
Memon A., Vrij A., Bull R.(2003). Prawo i psychologia. Gdańsk.
Rybarczyk Z. (1980). Charakterystyka świadków zmieniających zeznania na rozprawie sądowej. Wojskowy Przegląd
Prawniczy, 2.
Sokołowska A. (1981). Psychologiczne problemy zeznań małoletnich świadków (w:) Z problematyki pracy biegłego
sądowego psychologa, red. J. M. Stanik, Katowice, Wyd.UŚl
Stanik J.M. ., Majchrzyk Z. (1995) (red) Etyczno –zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w psychologii
sądowej. Katowice.
Stanik J.M. ., Majchrzyk Z. (1999).(red) Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań
prawnych.
Stanik J.M. (1990). Z badań nad psychologicznymi uwarunkowaniami wiarygodności zeznań świadków.(w:)
Stanik JM., Przybyła H. (1981). Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich, Katowice, Wyd. U. Ś1. (s 111121) i ( s 29 - 62)
Stanik JM.(1995). Węzłowe problemy etyczno - zawodowe biegłego psychologa (w:). Etycznoozawodowe problemy
biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.) JM. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995 ( s 14 35)
Stanik J.M. Roszkowska A (2009). Psychologia zeznań świadków w ćwiczeniach. Wyd. UŚl. Katowice
Vecel L. (1963). Kłamstwo i zeznania dzieci (W:) Psychologia dziecka od urodzenia do wieku młodzieńczego, Warszawa.
Widła T. (1992). Ocena dowodu z opinii biegłego .Katowice.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Stanik J.M. (2007), Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B.
Urban, J.M. Stanik, Warszawa, PWN
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T (1981). Ekspertyza psychologiczna (w:) Markiewicz J. (red.) Ekspertyza sądowa
Warszawa ss 149-175
Lubelski M.J., Stanik J. Tyszkiewicz L. (1985) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników.
Stanik J.M., Majchrzyk Z (2001) Psychologiczne i psychiatryczne opinio dawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych.
Ćwiczenia
Hołyst B.(2007). Wiktymologia. Wyd Lexis Nexis.
Prowadzący
Zajęcia
dr Agnieszka Roszkowska, dr Justyna Trepka-Starosta, dr Leszek Woszczek, mgr Bartosz Wojciechowski
69
VI.5.
ROK III, SEMETR PIĄTY
70
Lp.
Wydział
PSYCHOMETRIA
27
Rok
Semestr
System studiów
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
w tym:
sem
ćw
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
Brak
Umiejętność oceny przydatności określonego testu do diagnozowanego problemu (oceny trafności i rzetelności
danej metody); interpretacji wyniku otrzymanego w teście zgodnie ze standardami psychometrycznymi; konstruowania norm o charakterze lokalnym; konstruowania własnych, prostych narzędzi pomiarowych.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w pracowni komputerowej.
Komputerowy test z zakresu podstawowych obliczeń psychometrycznych, egzamin ustny.
 Test psychologiczny jako narzędzie pozyskiwania danych ilościowych będących podstawą diagnozy psychologicznej (problem obiektywności testu, standaryzacji, trafności, rzetelności i normalizacji), schemat wnioskowania psychometrycznego, pojęcie wyniku prawdziwego, wyniku otrzymanego i błędu pomiaru, pojęcie testów
równoległych.
 Klastyczna Teoria Testów Gulliksena i jej odmiana statystyczna w wersji Lorda i Novicka, założenia KTT w
aspekcie ogólnej teorii pomiaru, podejścia nieklasyczne i ich ograniczenia.
 Definicja rzetelności, estymowanie rzetelności jako wiarogodności, stabilności bezwzględnej, stabilności
względnej, równoważności między testowej i międzypołówkowej, zgodności wewnętrznej; zastosowanie analizy wariancji w szacowaniu dobroci testu.
 Rzetelność – standardowy błąd pomiaru (konstruowanie przedziałów ufności do porównywania wyników
dwóch osób w tym samym teście lub dwóch wyników jednej osoby w podtestach danego testu).
 Estymacja wyniku prawdziwego i standardowy błąd estymacji, warunkowy (skorelowany z wynikiem prawdziwym) błąd pomiaru.
 Różne aspekty trafności, m.in. treściowy, kryterialny (trafność diagnostyczna i prognostyczna), oparte na innych źródłach danych walidacyjnych, sposoby pojmowania trafności teoretycznej: tradycyjny i współczesny.
 Metody obliczania współczynników trafności i ich interpretacja.
 Stronniczość testu i pozycji testowych.
 Pojęcie normy statystycznej, typy skal standardowych (skale oparte na rozkładzie prostokątnym a skale oparte
na rozkładzie normalnym), konstrukcja skal standardowych, procedura normalizacji rozkładu wyników surowych, zasady zbierania danych normalizacyjnych, normy ogólne a normy lokalne.
 Podstawowe etapy konstruowania narzędzi pomiarowych, zasady tworzenia i doboru pozycji testowych dla
różnego rodzaju testów, testy budowane w sposób racjonalny i empiryczny.
 Zasady korzystania z podręczników testowych oraz standardy i problemy etyczne związane ze stosowaniem
testów.
AERA, APA, NCME (2007). Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk: GWP.
Brzeziński, J. (1996 i nast. wyd.). Metodologia badań psychologicznych. Rozdz. 15-18. Warszawa: PWN.
Brzeziński, J. (red.) (2005). Trafność i rzetelność testów psychologicznych. Wybór tekstów. Gdańsk: GWP.
Coombs C.H., Dawes R.M., Tversky A., (1977). Wprowadzenie do psychologii matematycznej. Warszawa: PWN.
Hornowska, E. (2001 i nast. wyd.). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Scholar.
Magnusson, D. (1981 i nast. wyd.). Wprowadzenie do teorii testów. Warszawa: PWN.
Nowakowska M., (1978). Nieformalne ujęcie współczesnej teorii testów. [w:] E. Paszkiewicz (red.), Materiały do
nauczania psychologii, seria III, t. 3 (s. 197-223). Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 1, rozdz. 10. Gdańsk: GWP.
Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Prac. Testów Psych. PTP.
Aranowska, E. (2005). Pomiar ilościowy w psychologii. Warszawa: Scholar.
Hornowska, E. (1999). Stronniczość testów psychologicznych. Problemy – kierunki – kontrowersje. Poznań: Humaniora.
Kozielecki, J. (red.) (1971). Problemy psychologii matematycznej. Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2, rozdz. 11. Gdańsk: GWP.
Wykład:
dr hab. Zbigniew Spendel,
Laboratorium: mgr Bartosz Kondratek
71
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PSYCHOPATOLOGIA
28
Rok
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu psychopatologii z perspektywy psychologiczno-psychiatrycznej, ukierunkowującej ich kształcenie na poznanie podstaw diagnozy psychologicznych mechanizmów, symptomatologii, zasad, jak i głównych teoretycznych założeń, dotyczących pomocy psychologicznej osobom z diagnozą
różnych zaburzeń psychicznych(ujęcie tradycyjne i współczesne wg. DSM IV i ICD -10).
 Merytoryczne przygotowanie studenta psychologii do współpracy zawodowej z personelem medycznym w
sytuacji pomocy człowiekowi ze zróżnicowanym poziomem zaburzeń psychopatologicznych w zakresie diagnozy i interwencji psychologicznej.
Ćwiczenia
 Umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzonego zachowania się człowieka.
 Umiejętność rozpoznawania objawów poszczególnych chorób psychicznych. Postulowanie oddziaływań psychoprofilaktycznych.
Ćwiczenia
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Przedstawione zostaną: podstawy teoretyczne wybranych zaburzeń, formy, przyczyny i uwarunkowania zaburzonego zachowania jednostki. Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, zakresu leczenia i pomocy psychologicznej. Analiza przypadków.
Pomoce dydaktyczne: prezentacje multimedialne
Wykład: egzamin
Zaliczenie: kolokwium, aktywność merytoryczna studenta
Wykład
I. Psychopatologia ogólna
 Zagadnienia ogólne - teoretyczne problemy psychopatologii
- podstawowe definicje , rozumienie pojęcia normy i patologii w psychiatrii i psychologii. Ustawa o ochronie
zdrowia psychicznego –wybrane wątki dotyczące tajemnicy zawodowej, procedury leczenia przymusowego
 Ogólna klasyfikacja zaburzeń psychicznych, etiologia i diagnoza nozologiczna .Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego (tajemnica zawodowa, leczenie przymusowe i jego wyznaczniki ).Aspekty moralno-etyczne w
pracy z pacjentem psychiatrycznym i zdekompensowanym psychicznie.
 Czym jest objaw psychopatologiczny? Definicje pojęcia. Słownik głównych objawów psychopatologicznych.
Norma w psychologii i psychiatrii klinicznej, zdrowie psychiczne i jego główne wyznaczniki.
 Zaburzenia procesów poznawczych: spostrzegania, pamięci, uwagi, myślenia.
 Psychopatologia emocji. Zaburzenia aktywności, działań ruchowych i świadomości.
II. Psychopatologia szczegółowa
 Zaburzenia nerwicowe w klasyfikacjach psychiatrycznych(ujęcie tradycyjne i współczesne DSM IV i I CD-10)
- etiologia ,patogeneza, postacie zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia , modele terapeutyczne w
świetle współczesnej literatury psychologiczno-psychiatrycznej. Lęk jawny(odczuwany)- zaburzenia lękowe,
fobie, lękowo-depresyjne mieszane.
 Lęk domniemany(konwersyjny)
- Zaburzenia dysocjacyjne(konwersyjne) i pod postacią somatyczną-ujęcie tradycyjne i współczesne(ICD 10,
DSMIV).Histeria(definicje pojęcia, rys historyczny podejścia do histerii a współczesność).Histeryczność a
histrioniczność. Nerwica a osobowość histeryczna.
 Zaburzenia psychosomatyczne(podejście historyczne i podstawowe współczesne teorie tłumaczące powstawanie chorób psychosomatycznych (teoria resomatyzacji i desomatyzacji),specyfika struktury osobowości , podstawowe symptomy chorobowe i ich leczenie. Teorie tłumaczące mechanizm aleksytymii.
 Zaburzenia osobowości
- zagadnienia ogólne i wyjaśnienie podstawowych pojęć,
- etiopatogeneza i główne psychologiczne mechanizmy funkcjonowania indywidualnego i społecznego w
świetle literatury przedmiotu(przegląd stanowisk i koncepcji teoretycznych),
- podstawowe postacie dysfunkcji struktury osobowości, współczesne modele terapii opartej o więź)
 Zaburzenia afektywne – przegląd stanowisk teoretycznych wyjaśniających pochodzenie zaburzeń depresyjnych, patomechanizm i podstawowa symptomatologia zróżnicowanych postaci depresji( depresja nerwicowa,
endogenna, somatyczna). Mechanizm autodestrukcji w ich przebiegu. Główne trendy w leczeniu .
 Zaburzenia psychotyczne – przegląd stanowisk teoretycznych tłumaczących ich etiopatogenezę , charaktery-
72
styka podstawowych psychoz(schizofrenii, paranoi).Podstawy teoretyczne modelu opartego o stres i innych
teoretycznych koncepcji powstawania schizofrenii. Symptomatologia i metody leczenia- wieloaspektowy charakter pomocy psychologicznej choremu i jego rodzinie w środowisku.
 Uzależnienia – psychologiczne i fizjologiczne mechanizmy uzależnień od narkotyków, leków i alkoholu, etiopatogeneza w świetle współczesnych koncepcji psychologicznych , proponowane modele terapii. Problematyka współuzależnionych .
 Zaburzenia seksualne - zagadnienia ogólne, zakłócenia zachowań seksualnych, patologiczne formy życia seksualnego: zaburzenia perwersyjne, zaburzenia tożsamości płciowej, zaburzenia funkcjonalne, zagadnienie rozwoju zachowań homoseksualnych
Ćwiczenia
 Psychopatologia – charakterystyka dyscypliny. Diagnoza psychologicznych przyczyn i skutków zaburzeń psychicznych. Podstawowe zaburzenia psychiczne. Klasyfikacje diagnostyczne: ICD-10 i DSM-IV.
 Zaburzenia nerwicowe (fobie, zespół paniki, zespół uogólnionego lęku, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne).
Etiologia i mechanizmy nerwicowe. Rodzaje nerwic. Rozpoznawanie zaburzeń nerwicowych Leczenie.
 Zaburzenia osobowości – klasyfikacja. Mechanizmy powstawania zaburzeń. Etiologia.
 Zaburzenia nastroju (zaburzenia afektywne). Depresja („wielka”, „mała”, epizod depresyjny). Mania. Zaburzenia afektywne jedno- i dwubiegunowe. Cyklotymia, zaburzenia schizoafektywne. Etiologia i leczenie.
 Psychozy endogenne, egzogenne i reaktywne. Zaburzenie procesów poznawczych, emocji, intelektu i działania
w psychozach. Klasyfikacja psychoz.
 Zaburzenia odżywiania (eating disorders). Obraz kliniczny, przyczyny, ryzyko zachorowalności. Kryteria diagnostyczne w anoreksji i bulimii. Leczenie zaburzeń odżywiania.
 Zaburzenia związane z substancjami psychoaktywnymi. Używanie szkodliwe a zespół uzależnienia. Objawy –
diagnoza uzależnienia. Przyczyny uzależnienia. Fazy rozwoju choroby alkoholowej. Psychofizyczne skutki uzależnienia. Terapia uzależnienia.
Wykład
Literatura
podstawowa
Aleksandrowicz J. (2000). Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i osobowości. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
Carson R., Butcher J., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Jakubik A.(1999).Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL.
Kępiński A. (1979). Psychopatologia nerwic. Warszawa . PZWL.
Pospiszyl K.(2000).Psychopatia. Wyd. Akademickie Żak. Warszawa.
Pużyński Stanisław(1996).Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa ,PZWL.
Rosenhan D.L.,Seligman M.E.P.(1994).Psychopatologia cz I,II.Warszawa ,Wyd. Pol. Tow. Psychologicznego.
Scully J. (2000).Psychiatria. Wrocław, Urban and Urban.
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków, Wyd. UJ.
Ćwiczenia
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa: PZWL.
Carson R.C.; Butcher J.; Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. T. 1 i 2. Gdańsk: GWP.
Cierpialkowska L. (2007). Psychopatologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”
Kępiński A.( 2007). Psychopatologia nerwic. Wydawnictwo Literackie
Pużyński S. (1999). Depresje i inne zaburzenia afektywne. Warszawa: PZWL.
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. W-wa. PTP.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Czabała Cz.(1997).Czynniki leczące w psychoterapii.PWN.Warszawa,ss.17-69.
Hart A.(1995).Commentary on antisocial Personality Disorder .W: Livesley .:The DSMIV Personality Disorders.The
Guilford Press.New York,ss.127-134.
Jakubik A.(1989). Podstawowe Kierunki Psychiatrii Dynamicznej. PWN. Warszawa.
Kernberg O.(1975).Borderline Conditions and Pathological Narcissism. New York, Jason Aronson.
Kernberg O.(1989). The Narcissistic Personality Disorder and the Differential Diagnosis of Antisocial Behavior”. W: Psychiatric Clinics of North America:Narcissistic Personality Disorder. Philadelfia. W.B.Saunders, vol.12,
nr3,553-570.
Kernberg O.(1992). Aggression in Personality Disorders and Perversion.New .Haven:Yale University Press.
Kutter P.(1998). Współczesna Psychoanaliza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Stone M.H.(1980). The Borderline Syndrom. New York: Mc Graw-Hill.
Ćwiczenia
Aleksandrowicz J.W. (1998). Zaburzenia nerwicowe, Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (według ICD-10). Psychopatologia, diagnostyka, leczenie. Kraków: Wyd. UJ.
Bastine R.H. (1998). Klinische Psychologie. Band 1. Stuttgart, Berlin, Köln: Kohlammer.
Bemis J., Barrada A. (2001). Oswoić lęk. Gdańsk: GWP.
Cekiera C. (2001). Ryzyko uzależnień. Towarzystwo Naukowe KUL
Józefik B. (red.). (1999). Anoreksja i bulimia psychiczna. Wyd. UJ
Klimasiński K.(2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego
Meyer R. (2004). Psychopatologia. Jeden przypadek – wiele teorii. Gdańsk. GWP.
Prowadzący
Zajęcia
dr Bernadetta Izydorczyk, mgr Magdalena Rode
73
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
PSYCHOLOGIA
WYBRANE METODY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ
29
Rok
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Brak
 Umiejętność sprawnego posługiwania się technikami kwestionariuszowymi;
 Umiejętność krytycznej analizy i oceny przydatności testu psychologicznego do konkretnych celów diagnostycznych;
 Umiejętność interpretacji wyników uzyskanych w testach zgodnie ze standardami psychometrycznymi.
 Umiejętność oceny walorów psychometrycznych narzędzi kwestionariuszowych.
Praca warsztatowa z kwestionariuszami, omówienie założeń teoretycznych poszczególnych metod
zaliczenie rygotrowe - test wiadomości, obecność na zajęciach
 Założenia kwestionariuszy samoopisowych. Wymagania stawiane kwestionariuszom a praktyka ich tworzenia i stosowania. Wytyczne do stosowania testów psychologicznych.
 Charakterystyka pięcioczynnikowego modelu osobowości (PMO). Diagnoza struktury osobowości 5-czynnikowym
Kwestionariuszem Osobowości NEO-FFI Costy i Mc Crae. Technika przeprowadzenia badań i interpretacja wyników.
 Inwentarz osobowości NEO-PI-R. Charakterystyka czynników osobowości i ich składowych. Charakterystyka właściwości psychometrycznych polskiej wersji Inwentarza NEO-PI-R Costy i R. McRae w adaptacji J.Siuty.
 Obliczanie i interpretacja wyników uzyskanych drogą badania NEO-PI-R. Interpretacja profilu.
 Pojęcie lęku w psychologii. Charakterystyka kwestionariusza STAI Spielbergera jako metody badania lęku- stanu i
lęku cechy.
 Indywidualne wyznaczniki radzenia sobie ze stresem. Pomiar stylów radzenia sobie za pomocą Kwestionariusza
CISS Endlera i Parkera CISS w adaptacji Szczepaniaka, Wrześniewskiego i Strelaua).
 Interpretacja wyników uzyskanych drogą badania CISS.
 Ocena zdrowia psychicznego kwestionariuszami Goldberga (GHQ -12 i GHQ – 28).
 Kwestionariusze Goldberga w zastosowaniu klinicznym. Interpretacja wyników.
 Techniki wykorzystywane w diagnozie otępienia. Geriatryczna Skala Oceny Depresji - GDS; Krótka Ocena Stanu
Psychicznego (Mini-Mental State Examination); Test Rysowania Zegara; Skala Samoobsługi - PSMS (Physical Self
Maintenance Scale); Skala Codziennego Funkcjonowania – ADL.
 Różnice w stosowaniu metod kwestionariuszowych w badaniach empirycznych i diagnostycznych.
Bilikiewicz A., Barcikowska M., Kądzielawa i in. (1999). Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zasad diagnozowania i
leczenia otępienia w Polsce (IGERO). W: Rocznik Psychogeriatryczny, 1/II, str. 105-151.
Borkowska A. (2002). Ocena neuropsychologiczna W: Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J, Wciórka J. (red.) Psychiatria. Podstawy psychiatrii t.1, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław, s. 539-550
Brzeziński J. (red.) (2005). Trafność i rzetelność testów psychologicznych. Wybór testów. Gdańsk. GWP.
Heszen I., Iluzoryczność założeń kwestionariuszy samoopisowych. W: Pułapki metodologiczne w badaniach empirycznych,
Wydawnictwo Academica SWPS, Warszawa 2005.
Kotapka-Minc S. (2002). Neuropsychologiczna ocena zespołów otępiennych W: Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka J. (red.) Psychiatria. Podstawy psychiatrii t.1, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław, s.551557
Strelau J.(2000). Pięcioczynnikowy model osobowości. W: Psychologia. J.Strelau (red).t.2.,r.VII.,Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996). Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej
wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera. Przegląd Psychologiczny
Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk. GWP, 2007.
Makowska Z., Merecz D. (2001). Polska adaptacja kwestionariuszy ogólnego stanu zdrowia Davida Goldberga: GHQ –
12 12 i GHQ – 28. W: Ocena zdrowia psychicznego na podstawie badań kwestionariuszami Davida Goldberga. Podręcznik dla
użytkowników Kwestionariuszy GHQ – 12 i GHQ – 28. Łódź, Instytut Medycyny Pracy.
Siuta J. (2006). Inwentarz Osobowości NEO-PI-R P. Costy i R. McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik, Warszawa, PTP.
Sosnowski T., Wrześniewski K., Jaworowska A., Fecenec D. (2006): Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI). Polska
adaptacja. Podręcznik. Warszawa, PTP.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K. Szczepaniak P.(2005). Podręcznik do Kwestionariusza radzenia sobie w sytuacjach
stresowych (CISS) Endlera i Parkera. Warszawa, PTP.
Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998). Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Adaptacja
polska. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Warszawa.
dr Maciej Januszek, dr Joanna Mateusiak, dr Justyna Trepka-Starosta, mgr Dominika Siewniak-Maciuszek
74
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
SPOŁECZNA PSYCHOLOGIA STOSOWANA
30
Rok
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
5
5
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Przedstawienie aplikacyjnego wymiaru psychologii społecznej w obszarach:
- procesu negocjacji,
- funkcjonowania grup społecznych,
- przejawów patologii życia społecznego, uprzedzeń, agresji, łamania reguł społecznych,
- rozwijania własnych kompetencji interpersonalnych,
- rozwiązywania problemów ekologicznych, zdrowotnych i srodowiskowych
Ćwiczenia
 Umiejętność zastosowania wiedzy teoretycznej w relacjach interpersonalnych w zakresie:
- procesu spostrzegania i interpretacji rzeczywistości społecznej,
- analizy interakcji,
- procesu negocjacji,
- funkcjonowania grup społecznych,
- przejawów patologii życia społecznego, uprzedzeń, agresji, łamania reguł połecznych,
- rozwijania własnych kompetencji interpersonalnych
literatura podstawowa i uzupełniająca, materiały praktyczne, filmy dydaktyczne, eksperymenty i projekty ekspeMetody dydaktyczne (opcjonalnie) rymentów, prace zespołowe, dyskusja
Forma i warunki Zaliczenie – praca zaliczeniowa, test wiadomości
zaliczenia
Egzamin – test egzaminacyjny
Wykład
Treści
kształcenia
 Wpływ sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie się człowieka. Tożsamość osobista i społeczna. Tożsamość narodowa. Tożsamość a emigracja
 Wpływ społeczny. Reguły wpływu i ich wykorzystanie w różnych obszarach życia: marketing, sprzedaż, władza, edukacja.
 Reklama w środkach masowego przekazu. Zasady stosowania: nadużycia i zagrożenia. Atrakcyjność w reklamie i mediach
 Manipulacje. Makiawelizm. Sekty i grupy toksyczne.
 Kształtowanie i zmiana postaw. Kampanie społeczne i ich skuteczność. Psychologia społeczna w służbie edukacji. Promocja zdrowia.
 Komunikacja interpersonalna. Komunikacja w instytucjach, grupach, kulturach. Plotka jako zjawisko społeczne
 Miłość i związki. Bliskie relacje interpersonalne. Dynamika związków partnerskich. Rozpad więzi jako zjawisko
kulturowe. Życie w pojedynkę jako zjawisko kulturowe.
 Konflikty interpersonalne. Konflikty w organizacji . Mobbing.
 Negocjacje – zasady i techniki stosowania. Negocjacje w biznesie i w polityce. Negocjacje a mediacje. Mediacje
wobec konfliktów i kryzysów w związkach partnerskich.
 Pomoc w relacjach interpersonalnych. Wsparcie społeczne, pomoc nieprofesjonalna i profesjonalna. Instytucjonalne formy pomocy psychologicznej i środowiskowej.
 Agresja w stosunkach międzyludzkich. Agresja w mediach. Przemoc wobec kobiet i zapobieganie. Pornografia
i agresja. Wojna i dehumanizowanie ofiar. Agresja w sporcie. Przeciwdziałanie agresji.
 Patologie społeczne: bezrobocie, dehumanizacja, rozpad więzi, zagrożenia związane z globalizacją. Koszty
społeczeństwa konsumpcyjnego.
 Grupy społeczne. Myślenie grupowe. Polaryzacja społeczna. Grupowy trening psychologiczny i proces grupowy.
75
 Psychologia społeczna a środowisko. Miasto jako środowisko naturalne. Relacja z przyrodą. Dylematy społeczne i ich rozwiązywanie.
 Trening umiejętności psychospołecznych. Rola umiejętności psychospołecznych w życiu jednostki. Technologia rozwijania umiejętności psychospołecznych.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
 Minimalny wpływ społeczny. Wpływ sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie człowieka.
Efekt audytorium. Facylitacja społeczna. Eksperyment „Wojna duchów”.
 Reguły życia społecznego jako narzędzia wywierania wpływu. Techniki wpływu społecznego.
 Techniki wpływu społecznego w codziennym życiu. Przykłady w polityce, biznesie, ekologii. Manipulacja w
bliskich związkach.
 Manipulacja w sektach. Sekty ekonomiczne. Poczucie kontroli. Test LOC.
 Osobowościowe uwarunkowania wywierania wpływu. Makiawelizm. Test Mach IV.
 Ingracjacja jako strategia wpływu społecznego.
 Wpływ grupy na jednostkę. Socjalizacja ekonomiczna, socjalizacja ekologiczna, socjalizacja a zdrowie.
 Postawy. Kształtowanie i zmiana. Metody pomiaru postaw
 Agresja w stosunkach społecznych. Przemoc.
 Zachowania prospołeczne.
 Konflikty społeczne. Strategie zachowań w konflikcie. Negocjacje jako sposób rozwiązywania konfliktów
 Negocjacje. Natura negocjacji i techniki negocjacji strategicznych.
 Grupy społeczne
 Cele, normy, interakcje w grupie. Struktury grupowe. Komunikacja w grupie. Plotka.
 Grupy społeczne. Zjawisko polaryzacji grupowej. Przywództwo i władza. Style kierowania. Socjometria. Syndrom grupowego myślenia
Manstead A.S.R., Hewstone M. (red.) (1996). Psychologia społeczna. Encyklopedia Blackwella. Warszawa: Wydawnictwo J. Santorski
Mika S. (1987). Psychologia społeczna. Warszawa: PWN.
Wosińska, W. (2005). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP.
Bronfenbrenner U. Czynniki społeczne w rozwoju osobowości. Psychologia Wychowawcza, 1970, nr 1, 2.
Cialdini R.(1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.
Doliński D. (2000). Psychologia wpływu społecznego. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Doliński D. (2005). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Scholar.
Herman J. L. (1998). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: GWP.
Kożusznik B. (red.). (1994). Psychologia w pracy menedżera. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kożusznik B. (2002). Człowiek w organizacji. Warszawa: PWE.
Leary M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk, GWP.
Lewicka M. Grzelak J. (red.) (2002). Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: GWP
Macrae C., Stangor Ch., Hewstone M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie. Gdańsk: GWP.
Mandal E., Stefańska-Klar R. (red.)(1995). Współczesne problemy socjalizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego.
Mandal E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Żak.
Mandal E. (2008). Miłośc, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mądrzycki T .(1986). Deformacje w spostrzeganiu ludzi. Warszawa: PWN.
Nęcki Z. (1999). Wzajemna atrakcyjność. Warszawa: KiW.
Nęcki Z. (2000). Negocjacje w biznesie. Kraków: Antykwa.
Pilch I., (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi, UŚ, Katowice
Pratkanis A., Aronson E. (2007).Wiek propagandy. Warszawa: PWN
Reykowski J. (red.) (1976). Osobowość a społeczne zachowanie ludzi. KiW. Warszawa.
Stephan W.C., Stephan C.W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy. Gdańsk: GWP
Szmajke A. (1999). Autoprezentacja: maski, pozy, miny. Olsztyn: Consulting.
Witkowski T. (2000). Psychomanipulacje. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNUS.
Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Gdańsk: GWP.
Zimbardo P.G., Leippe M.R. (2004). Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego. Poznań: Zysk i s-ka
Wykład: dr Ryszard Kulik,
Ćwiczenia: dr Renata Rosmus, dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek, (program– prof. UŚ dr hab. Eugenia Mandal)
76
Lp.
31
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
ZABURZENIA ZACHOWANIA, OSOBOWOŚCI I ZABURZENIA LĘKOWE
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
Lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
profilowy (inne wymagania)
brak
Prezentacja teoretycznych podstaw rozumienia zaburzeń osobowości, zaburzeń lękowych w psychologii klinicznej, psychiatrii. Szczegółowa analiza mechanizmu powstawania zaburzeń.
Celem zajęć jest przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu rozwoju psychopatologii osobowości
w życiu osoby z ukierunkowaniem na poznanie naukowo udokumentowanych teorii, dotyczących: etiopatogenezy, kształtowania się psychologicznych mechanizmów rozwoju patologicznej struktury osobowości. Ważnym
celem zajęć jest poszerzenie wiedzy studentów, ukierunkowanej na specyfikę sporządzania psychologicznej diagnozy klinicznej tej kategorii zaburzeń psychicznych i sposobów udzielania pomocy psychologicznej osobom
doświadczającym w/w dysfunkcji osobowości. Kolejny cel to wstępne, merytoryczne przygotowanie studenta
psychologii do specjalistycznej współpracy zawodowej z personelem medycznym w sytuacji kontaktu z osobą
ujawniającą patologię struktury osobowości
Metody dydakWykorzystanie elementów psychodramy w przestawieniu studentom treści programowych.
tyczne (opcjonalnie)
Forma i warunki Zaliczenie - aktywność własna na zajęciach, sprawdzana i punktowana na każdych zajęciach,
zaliczenia
kolokwium,
Treści
kształcenia
 Problematyka choroby psychicznej, zaburzeń osobowości i zaburzeń lękowych w świetle paradygmatów
współczesnej psychiatrii i psychologii klinicznej-definiowanie charakterystyka głównych założeń modelu: typologicznego, dynamicznego, opisowego, systemowego
 Zaburzenia osobowości- zespoły kliniczne zaburzeń w dawnych i współczesnych klasyfikacjach psychiatrycznych na przykładzie DSM III, IV, ICD – 10. Szczegółowa prezentacja zaburzeń.
 Koncepcje zaburzeń lękowych. Przyczyny psychospołeczne, biologiczne
I. Zagadnienie wstępne
 Prezentacja teoretycznych podstaw rozumienia zaburzeń zachowania w psychiatrii i psychologii klinicznej – definicje pojęcia zaburzenia, choroby psychicznej, psychopatologicznego objawu.
 Problematyka choroby psychicznej i zaburzeń osobowości świetle paradygmatów współczesnej psychiatrii i psychologii klinicznej- definiowanie i charakterystyka głównych założeń modelu typologicznego, dynamicznego, opisowego, systemowego.
 Kliniczne koncepcje zaburzeń osobowości i zachowania w modelu teorii typologicznych(konstytucjonalne typologie
temperamentu na przykładzie Kretschmera, Scheldona, Osobowość statotymiczna wg. Shimody, typologia temperamentu Pawłowa)-analiza i krytyczne ustosunkowanie się do omawianych modeli.
 Kliniczne koncepcje zaburzeń osobowości w koncepcji typów psychologicznych G. Junga-użyteczność, charakterystyka i analiza typologii w kontekście znaczenia dla psychopatologii.
 Kliniczne koncepcje zaburzeń osobowości i zachowania w modelu dynamicznym(psychoanalitycznopsychodynamiczne rozumienie zaburzeń psychicznych –na podłożu patologii osobowości -charakterystyka szczegółowa i analiza wybranych koncepcji ):
- ortodoksyjna psychoanaliza na przykładzie freudowskiej koncepcji charakteru(fiksacja libido i typy charakteru:oralnego,
analnego, fallicznego, genitalnego).Rozumienie patologii osobowości jako patologii charakteru (neurotyczny rozwój
osobowości w koncepcji K.Horney,osobowość wyalienowana E.Fromm),
- psychologia ego(H.Hartmann, H.Kogut, R.A. Spitz),
- teorie relacji z obiektem(na przykładzie M. Clein, D. Winnicota, O.Kernberga).
 Zaburzenia osobowości i zachowania w świetle teorii cech osobowości(definicja cechy i osobowości w perspektywy
teorii cech). Opisowe zespoły kliniczne zaburzeń psychicznych w dawnych i współczesnych klasyfikacjach psychiatrycznych(na przykładzie DSM III,IV ,ICD 10).
 Zaburzenia osobowości i zachowania w ujęciu systemowym –założenia teoretyczno-metodologiczne w psychiatrii,
charakterystyka ogólna zaburzeń rozwoju osobowości.
II. Szczegółowa prezentacja wybranych zaburzeń osobowości i reaktywnych
 Prezentacja klasyfikacji zaburzeń osobowości wg.ICD-10:
- podstawowe kategorie diagnostyczne specyficznych zaburzeń osobowości(osobowość paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna, chwiejna emocjonalnie, histrioniczna, anankastyczna, lękowa, zależna).
- inne, mieszane, bliżej nieokreślone zaburzenia osobowości,
- trwałe zaburzenia osobowości nie wynikające z uszkodzeń organicznych OUN(np. trwałe zaburzenia osobowości po
przebyciu wydarzeń ekstremalnych, katastrof).
 Zaburzenie struktury osobowości –prezentacja szczegółowa osobowości histrionicznej, anankastycznej i aleksytymii
(różnicowanie nerwicy i osobowości histerycznej ,anakastycznej, kliniczny obraz zaburzenia, symptomatologia i
główne trendy w terapii).
 Osobowość paranoiczna, schizoidalna-kliniczny obraz zaburzeń i dominująca w ich przebiegu symptomatologia,
77
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Lp.
współczesne trendy w terapii.
 Osobowość zależna ,lękowa(unikająca)-kliniczny obraz zaburzeń i dominująca symptomatologia, współczesne trendy w postępowaniu terapeutycznym.
 Zaburzenie struktury osobowości typu borderline(osobowość chwiejna emocjonalnie): etiopatogena (omówienie w
ujęciu teorii relacji obiektem, faza separacji i indywiduacji wraz z subfazą powtórnego zbliżenia w rozwoju dzieckaM.Clain, D.Winnicot, O.Kernberg i psychologii selfu na przykładzie podejścia H.Kohuta). Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania z uwzględnieniem roli głównych mechanizmów obronnych (zaprzeczania, projekcyjnej
identyfikacji, rozszczepienia),symptomatologia .Współczesne trendy w leczeniu (specyfika podejścia psychoterapeutycznego opartego o więź uczuciową).
 Zaburzenie struktury osobowości – prezentacja szczegółowa osobowości narcystycznej: etiopatogeneza, mechanizmy psychologicznego funkcjonowania i specyficzne mechanizmy obronne(projekcyjna identyfikacja, idealizacja i
dewaluacja, zaprzeczanie),symptomatologia. Narcyzm jako objaw zróżnicowanych zaburzeń osobowości(relacja do
antyspołecznych zaburzeń osobowości).Omówienie koncepcji patologicznego narcyzmu w kategoriach mechanizmu
obronnego w koncepcji O. Kernberga i braku kohezyjności selfu H.Kohuta. Narcyzm rozwojowy a narcyzm patologiczny-różnicowanie kliniczne. Narcyzm złośliwy.Współczesne trendy w psychoterapii osobowości narcystycznej(rola i znaczenie dla efektywności terapii empatii w relacji terapeuta –pacjent).
 Zaburzenie struktury osobowości o charakterze socjalnym-osobowość dyssocjalna(pojęcie psychopatii, socjopatii,
charakteropatii –różnicowanie i spory w zakresie rozumienia etiopatogenezy i symptomatologii, prezentowane w literaturze przedmiotu. Kryteria diagnostyczne osobowości nieprawidłowej w oparciu o model Clecleya i klasyfikacje
ICD 10 DSMIV).Postępowanie terapeutyczne (terapia opartej o społeczność, specyfika oddziaływań psychologicznych).
 Zaburzenia osobowości rozwijające się na skutek przebycia sytuacji ekstremalnie trudnych (katastrof).Obraz kliniczny rozwoju symptomatologii, dominujące mechanizmy psychologiczne i współczesne trendy w terapii. Specyfika
funkcjonowania psychologicznego osoby po urazie psychicznym(ekstremalnym-jednorazowym, przewlekłym).
 Zaburzenia osobowości w przebiegu uzależnień od alkoholu i narkotyków( specyficzne cechy i mechanizmy psychologiczne oparte o system iluzji i zaprzeczeń, jak i nałogową regulacje uczuć, Pomoc psychologiczna).
 Zaburzenia osobowości w przebiegu uzależnień od alkoholu i narkotyków( specyficzne cechy i mechanizmy psychologiczne oparte o system iluzji i zaprzeczeń, jak i nałogową regulacje uczuć, Pomoc psychologiczna).Zajęcia teoretyczne połączone z zajęciami terenowymi (ośrodek odwykowy)w celu zapoznania się z działalnością zawodową terapeuty uzależnień.
 Depresje pochodzenia psychogennego jako zaburzenia reaktywne(depresje nerwicowe, jako reakcja adaptacyjna,
żałoba).Diagnoza i terapia psychologiczna
 Autodestrukcja jawna (próby samobójcze, samookaleczenia )i ukryta(uzależnienia, nadmierne ,na granicy utraty życia
ryzyko, ekstremalne sporty, głodówki prowadzące do wyniszczenia ciała itp.) jako zaburzenia reaktywne.
Cierpiałowska L.(2004). Psychologia zaburzeń osobowości. Poznań. Wyd. Naukowe UAM
Garson R.,Butcher J., Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk. GWP
Goldstein E. (2004). Zaburzenia z pogranicza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Jakubik A.(1999).Zaburzenia osobowości. PZWL. Warszawa
Mc Wiliams N. Diagnoza psychodynamiczna .GWP Gdańsk
Milton T., Davis R. (2005). Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie. Warszawa. Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
Rachman S.(2005). Zaburzenia lękowe. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk. GWP
Segal H.(2005). Psychoanaliza, literatura i wojna. Gdańsk, GWP
Segal H.(2005). Wprowadzenie do teorii Melanie Klein. Gdańsk, GWP
Segal H.(2006). Teoria Melanie Klein w praktyce klinicznej. Gdańsk, GWP
Sęk H.(2007). Psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. naukowe PWN
Aleksandrowicz J. (1997). Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych(wg.ICD-10).Wyd. Uniwersytetu
Jagiellońskiego.Kraków,ss.5-42,97-112.
Aleksandrowicz J. (2002). Psychopatologia zaburzeń nerwicowych osobowości. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków,
ss.139-157,169-212
Carson G.,Butcher J.,Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń.Gdańskie Wyd.Psychologiczne .Gdańsk
Czabała Cz.(1997). Czynniki leczące w psychoterapii. PWN.Warszawa,ss.17-69.
Hart A.(1995). Commentary on antisocial Personality Disorder .W: Livesley .: The DSMIV Personality Disorders.The
Kernberg O.(1975). Borderline Conditions and Pathological Narcissism. New York, Jason Aronson.
Kernberg O.(1989). The Narcissistic Personality Disorder and the Differential Diagnosis of Antisocial Behavior.
W:Psychiatric Clinics of North America:Narcissistic Personality Disorder. Philadelfia.W.B.Saunders,vol.12,nr3,553-570.
Kernberg O.(1992). Aggression in Personality Disorders and Perversion. New .Haven:Yale University Press.
Kutter P.(1998). Współczesna psychoanaliza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Meyer R(2003). Psychopatologia. Gdańskie Wyd.Psychologiczne.Gdańsk,21-24,199-217,,239-258,279-287.
Pospiszyl K.(2000). Psychopatia. Wyd. Akademickie Żak. Warszawa.
Scully J.(2000). Psychiatria kliniczna. Urban-Partner. Wrocław.
Stone M.H.(1980).The Borderline Syndrom. New York: Mc Graw-Hill.
Strealau J.(2000). Psychologia. Tom III. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk,ss.588-591,691-708.
dr Bernadetta Izydorczyk
Wydział
PSYCHOLOGIA
78
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII PRACY I ORGANIZACJI
STAN PSYCHOSPOŁECZNY ORGANIZACJI
32
III
5
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wiedzą na temat stanu psychospołecznego organizacji, szczególnie z
problematyką kultury i klimatu oraz z metodami diagnostycznymi stosowanymi przez psychologów pracy w odniesieniu do stanu psychospołecznego, a także z praktyką konstruowania nowych narzędzi badawczych dotyczących tego aspektu organizacji. Na zajęciach tych studenci poznają wybrane metody diagnostyczne: kwestionariuZałożenie i cele
przedmiotu
sze oraz metody analizy statystycznej.
Wiedza: Znajomość całej gamy koncepcji kultury i klimatu organizacji.
Umiejętności: Posługiwanie się kwestionariuszami do diagnozy stanu psychospołecznego (Kwestionariusz Kondycji Organizacji, kwestionariusze kultury i klimatu organizacji oraz zaangażowania organizacyjnego).
Aktywizacja studentów. Przygotowywanie przez studentów analiz statystycznych wyników uzyskanych w badaMetody dydaktyczne (opcjonalnie) niach organizacji.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - test wiadomości, przygotowanie pracy zaliczeniowej




Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Stan psychospołeczny organizacji. Wymiary i metoda badania. Kwestionariusz Kondycji Organizacji.
Kultura organizacji – definicje i koncpecje. Przegląd ujęcia kultur wg Bjerke.
Typologia kultur organizacyjnych – ujęcie Hofstede.
Kultury organizacyjne według Trompenaarsa i Hampden-Turnera. Kultura inkubatora jako kultura innowacyjna.
 Kultury organizacyjne według Cameron i Quinn. Kultura adhokracji jako kultura innowacyjna. Kultury sztywne i elastyczne.
 Kultury organizacyjne według Cameron i Quinn. Diagnoza kultury organizacyjnej.
 Kultury korporacyjne według Deal’a i Kennedy’ego.
 Diagnoza kultur organizacyjnych w kategoriach koncepcji Deal’a i Kennedy’ego.
 Kolokwium – test wiadomości.
 Klimat organizacji. Przegląd koncepcji i narzędzi diagnostycznych.
 Zaangażowanie organizacyjne – przegląd badań i narzędzi badawczych.
 Kwestionariusze zaangażowania organizacyjnego – porównanie metod i ich ocena.
Aczel A. (2000). Statystyka w zarządzaniu. Pełny wykład. Warszawa: PWN.
Barge J. K., Schlueter, D. (1988). A Critical Evaluation of Organizational Commitment and Identification. Management Communication Quarterly, 2, 1, 116-133.
Bjerke, B. (2004). Kultura a style przywództwa. Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Brzeziński J. (1996). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cameron, K. S., Quinn, R. E. (2003). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Deal, T. E., Kennedy, A. A. (2000). Corporate Cultures. The Rites and Rituals of Corporate Life. Basic Books, Perseus
Books Group, New York.
Hampden-Turner, Ch., Trompenaars, A. (2003). Siedem kultur kapitalizmu. USA, Japonia, Niemcy, Francja,
Wielka Brytania, Szwecja, Holandia. Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Wydawnictwo CH Beck, Warszawa.
Trompenaars, A., Hampden-Turner, Ch., (2002). Siedem wymiarów kultury. Znaczenie różnic kulturowych w działalności
gospodarczej. Oficyna ekonomiczna, Kraków.
Trompenaars, A., Hampden-Turner, Ch., (2005). Zarządzanie personelem w organizacjach zróżnicowanych kulturowo.
Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Literatura
uzuełniająca
Podręczniki do wybranych metod diagnostycznych (do ustalenia z prowadzącym).
Prowadzący
Zajęcia
dr Damian Grabowski
79
Lp.
33
Rok
Semestr
Ssystem
studiów System
studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY KRYMINOGENEZY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu




Pomoce dydaktyczne – akta sądowe, opinie biegłych z Sądów Rodzinnych.
Analiza przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego oraz asocjalności w oparciu o akta sądowe.
Forma i warunki
zaliczenia
kolokwium pisemne
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Przedstawienie modelu zachowania „człowiek w sytuacji”
Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą zachowań paraprzestępczych i przestępczych
Wyjaśnienie psychospołecznych mechanizmów kryminogenezy
Zapoznanie studentów z problematyką z zakresu wiktymologii
 Paradygmat T. Tomaszewskiego – „człowiek w sytuacji”. Funkcjonowanie mechanizmów osobowościowych, sytuacyjnych i motywacyjnych a rodzaje i typy zachowań.
 Pojęcie normy prawnej i jej regulacyjne funkcje w państwie. Źródła norm prawnych. Regulacyjna funkcja
norm prawnych w świadomości społecznej i indywidualnej.
 Osobowościowe mechanizmy poznawcze, emocjonalne i motywacyjne w okresie adolescencji i ich różnicowe odniesienie do nieletnich.
 Pojęcie nieletniego jako sprawcy czynu karalnego i jako adolescenta zagrożonego „demoralizacją”
 Definicje i operacjonalizacja pojęć: zachowanie zaburzone, „demoralizacja” (termin prawny), niedostosowanie społeczne, asocjalność (oprócz literatury studenci przygotowują materiał poglądowy na podstawie akt sądowych (opinii biegłych) z Sądów Rodzinnych.
 Wybrane kierunki teoretyczne kryminologii w aspektach psychologicznych.
 Zaburzenia reaktywne osobowości w sterowaniu ludzkim zachowaniem (ICD -10; DSM –IV).
 Psychologiczne problemy psychopatii a czyny przestępcze.
 Biologiczne korelaty osobowości jako czynniki ryzyka przestępczości nieletnich.
 Kryminologiczno – psychologiczna typologia przestępstw i ich mechanizmy motywacyjne.
 Funkcjonowanie nieletnich w asocjalnych grupach podkulturowych (paraprzestępczych i przestępczych).
Struktura i psychologiczne mechanizmy funkcjonowania małych grup (small groups). Podkultury dewiacyjne,
rodzaje grup podkulturowych.
 Kryminologiczne i psychologiczne problemy wiktymologii.
Ackerman M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Cierpiałkowska L., (red.:) Psychologia zaburzeń osobowości – DSM – IV, (2004), Poznań, Wyd. Naukowe UAM.
Hołyst B. (2003), Wiktymologia
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD -10, (2000), Kraków – Warszawa, Inst. Psychiatrii i
Neurologii, „Vesalius”.
Stanik J. M. (2007), Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B.
Tomaszewski T. (1975), Człowiek w sytuacji, (w:) Psychologia, (red.:) T. Tomaszewski, Warszawa, PWN
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
2
dr Justyna Trepka-Starosta, dr Leszek Woszczek
80
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZOKLINICZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY
PSYCHOLOGICZNA ANALIZA WSPÓŁCZESNYCH ŚRODOWISK WYCHOWAWCZYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
34
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
30
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Zapoznanie studentów z rodzinnymi i instytucjonalnymi formami wychowania i opieki.
 Przedstawienie systemowego ujęcia relacji dziecko – środowisko wychowawcze (rodzina, przedszkole, szkoła i
inne instytucje).
 Dostarczenie podstawowej wiedzy na temat modeli badań środowisk wychowawczych, kierunków oddziaływań
wychowawczych oraz zadań psychologa w różnych instytucjach opiekuńczo-wychowawczych.
 Wykształcenie podstawowych praktycznych umiejętności diagnozowania trudności wychowawczych oraz możliwych form pomocy w wybranych instytucjach opiekuńczo-wychowawczych.
Stosowane metody: podająca, problemowa, eksponująca i praktyczna.
zaliczenie (kolokwium pisemne, praca badawcza)
Środowisko wychowawcze, rodzaje, dynamika i struktura środowiska wychowawczego, typy i warstwy środowisk wychowawczych.
 Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze (zmiana modelu rodziny na przestrzeni przemian społecznych, typologia i funkcje rodziny, style wychowania i postawy rodzicielskie). Systemowe ujęcie rodziny.
Wybrane metody badania postaw rodzicielskich.
 Zaburzona struktura rodziny a proces wychowania dziecka. Rodzina niepełna (samotnej matki /samotnego
ojca) rodzina zrekonstruowana oraz rodzina rozłączona czasowo jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze.
 Rodzinne formy opieki zastępczej. Wychowanie dziecka w rodzinie adopcyjnej, zastępczej, rodzinnym domu
dziecka.
 Instytucjonalne formy opieki zastępczej. Aktualne tendencje w dziedzinie opieki instytucjonalnej w Polsce.
Domy dziecka jako instytucjonalna forma opieki i wychowania. Grupy usamodzielnienia.
 Instytucje uzupełniające funkcje rodziny. Żłobek jako instytucja wspierająca i stymulująca rozwój małego
dziecka. Przystosowanie psychospołeczne dziecka do warunków żłobka.
 Przedszkole jako instytucja opiekuńczo-wychowawcza. Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Problematyka gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich.
 Rola i zadania szkoły jako instytucji kształcenia i wychowania. Psycholog szkolny i jego miejsce w szkole.
 Klasa szkolna jako grupa społeczna, determinanty popularności uczniów w grupie, role grupowe, mobbing
(geneza, przejawy, przeciwdziałanie).
 Socjometria i jej wartość w pracy psychologa. Wyjaśnienie terminów związanych ze stosowaniem technik socjometrycznych. Charakterystyka wybranych technik socjometrycznych do pomiaru nieformalnej struktury
grup rówieśniczych. Psychologiczne następstwa braku akceptacji (dzieci izolowane i odrzucone) przez rówieśników.
 Placówki opiekuńczo-wychowawcze typu interwencyjnego. Pogotowie opiekuńcze (państwowe, rodzinne) oraz
policyjna izba dziecka jako instytucjonalna forma opieki i wychowania.
 Placówki opiekuńczo-wychowawcze typu resocjalizacyjnego. Zakłady poprawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze jako instytucje resocjalizacyjne i wychowawcze. Rola i zadania psychologa w procesie resocjalizacji.
 Mass media jako pośrednie środowisko wychowawcze dziecka. Dziecko w świecie mediów, wychowawcze
aspekty oddziaływania telewizji na dzieci, telewizja a wychowawcze funkcje rodziny.
de Barbaro B. (red.) (1994). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ
Kolankiewicz M. (red.) (1998). Zagrożone dzieciństwo: rodzinne i instytucjonalne formy opieki. Warszawa, WSziP.
Matyjas B. (2008). Dzieciństwo w kryzysie. Etiologia zjawiska. Warszawa, Wyd. Akadem. „Żak”.
Milewska E., Szymanowska A. (red.) (2000). Rodzice i dzieci – psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa,
Wyd. MEN
Plopa M. (2003). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków, Oficyna Wyd. Impuls
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z. (2002). Psychologia wychowawcza. Warszawa, PWN
Ryś M. (2004). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa, CMPPP
Satir V. (2000). Rodzina. Tu powstaje człowiek. Gdańsk, GWP.
Biernat T., Sobierajski S. (2007). Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Toruń, Wyd, Uniw. M. Kopernika.
Brągiel J., Badora S. (2005). Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej. Opole
Ekiert-Grabowska D. (1982). Dzieci nieakceptowane w klasie szkolnej. Warszawa, WSziP
Gębuś D. (2006). Rodzina. Tak, ale, jaka? Warszawa, Wyd. Akadem. „Żak”.

Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
zaliczenie
zaliczenie
81
Grochocińska R. (1992). Psychospołeczna sytuacja dzieci w rodzinach rozbitych. Gdańsk. Wydawnictwo UG.
Grochowska A. (1983). Wybrane metody badania postaw rodzicielskich. W: Siek S. (red.) Wybrane metody badania
osobowości Warszawa, ATK
Izdebska J. (2001). Rodzina dziecko telewizja. Szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji. Białystok, Trans Humana
Janowski A. (1995). Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa, WSziP
Kamińska U. (2002). Zarys metodyki pracy opiekuńczo wychowawczej w rodzinnych i instytucjonalnych formach wychowania.
Katowice, Wyd. UŚ.
Lubowiecka J. (2000). Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa
Lubowiecka J. (1997). Przedszkole, rzeczywistość i szansa. Warszawa, Wyd. Akad. „Żak”.
Mika S. (1972). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa
Wilgocka-Okoń B. (2003). Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich. Warszawa, Wyd. Akad. „Żak”.
Wilk T. (2008). Niektóre obszary pracy opiekuńczo-wychowawczej i edukacyjnej szkoły oraz środowiska lokalnego. Warszawa,
wyd. „Impuls”.
Prowadzący
Zajęcia
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
82
Lp.
35
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
CZŁOWIEK WOBEC WYZWAŃ WSPÓŁCZESNOŚCI
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
brak
Wiedza, która staje się użytecznym narzędziem konstruowania programów badawczych, profilaktycznych, terapeutycznych, a także praktycznych działań psychologicznych, których celem (ostatecznym lub cząstkowym) jest
wspomaganie doświadczania sensownego życia.
 Założeniem leżącym u podstaw realizacji tematyki jest wywodzenie zachowań jednostkowych z wielopoziomowo warunkowanego środowiska, w którym ważną rolę odgrywają kulturowo-cywilizacyjny i społeczny obszar doświadczeń
 Przyjmuje się, że istnieje odpowiedniość warunków historycznie zmiennych i działania mechanizmów psychicznych; współzmienność i zwrotne współkształtowanie
 Celem zajęć jest:
- odniesienie analiz socjologicznych i antropologicznych do obszaru wiedzy psychologicznej pozwalające opisać mechanizmy wspomnianego wyżej współkształtowania
- opracowanie obszaru psychologicznej charakterystyki współczesności dające podstawę teoretyczną konstruowania/oceny modeli i programów działania w zakresie poprawy jakości życia
Podstawową formą zajęć jest dyskusja uczestników. Ilustrację argumentów wysuwanych w dyskusji stanowić
mogą zarejestrowane na nośnikach medialnych wydarzenia, przedstawiane w trakcie zajęć.
Zaliczenie na podstawie ocen zadań realizowanych w ramach zajęć
 Globalizacja i glokalizacja- homogeniczność i zróżnicowanie: zasady kategoryzowania, poziomy analizy; konsekwencje na poziomie poznawczej i społecznej aktywności.
 Pluralizm i dostępność wzorów norm i wartości : „podaż sensów” a poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności. rola typu autorytetu w procesie budowania zaufania i poszukiwania znaczenia.
 Indywidualizacja ryzyka: waga wspólnej narracji dla efektywności radzenia sobie z ryzykiem; współczesne wzory narracyjne i konsekwencje psycho-społeczne ich recepcji.
 Obszary podlegające jednostkowej i zbiorowej kontroli; tendencja do minimalizowania przestrzeni „poza kontrolą” a sposoby atrybuowania i radzenia sobie ze zdarzeniami „losowymi”; psychiczne korelaty dokonywanych wyborów.
 Procesy samokontroli i samoregulacji w sytuacji spiętrzania; ilość a jakość wykonywanych działań; mechanizm
i poziomy automatyzacji czynności; mechanizmy obronne a biofeedback; psychologiczne ujęcie lenistwa.
 Doświadczanie wolności w „demokracji kapitalizmu konsumenckiego”: psychologiczna istota dialektyki ujmowania źródeł wolności i zniewolenia; istota i istotność wolności prywatnej a publicznej dla poczucia jakości życia.
 Obfitość, dostępność i paradoks wyboru: tendencja „pożądania pożądania” a przydatność umiejętności samoograniczania w dążeniu do doświadczania satysfakcji.
 Wpływ rozwiązań technicznych na sposób kategoryzowania, wybór kryteriów wartościowania w procesie
kształtowania relacji ze światem: mechanizm i cechy Mentalności Prawego Kciuka.
 Uznawanie określonej koncepcji szczęścia i jego implikacje dla szacowania poziomu jakości życia i doświadczania satysfakcji.
 Digitalizacja a fragmentacja doświadczenia : „kradzież duszy” w rozumieniu doświadczenia psychicznego; siła
zjawiska rozczłonkowania i paradoksalnych zestawień w umożliwianiu osiągania kolejnych statusów tożsamościowych; moratorium tożsamościowe.
 Doświadczenie zapośredniczone a uczestnictwo bezpośrednie jako moderatory kształtowania charakteru (dojrzałości) jednostki i specyfiki relacji interpersonalnych: „czyste relacje”.
 Wymiary funkcjonalności medykalizacji cierpienia. Zmiany obrzędowości wiązanej z doświadczaniem cierpienia; społecznie „dopuszczone” rodzaje i przejawy cierpienia; sposoby terapeutyzowania cierpiących.
 Motywacyjny wymiar obcowania ze światem wirtualnym i realnym: możliwość i zakres utożsamiania wyróżnionych przestrzeni dla formułowania celów, standardów, sposobów i wskaźników ich realizacji.
 Jak żyć? Syntezy współczesności: przegląd propozycji rozwojowych będących efektem odrzucenia wizji
uproszczonej dychotomizacji kategoryzowania i wartościowania.
83
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Barber, R.,B. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Przeł. Jankowska, H.
Warszawa: Wyd. Literackie MUZA.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, Kraków 2006;
Beck, U. (2004). Społeczeństwo ryzyka : w drodze do innej nowoczesności. Przeł. Stanisław Cieśla. - Wyd. 2 - Warszawa :
Wydaw. Naukowe Scholar, 2004.
Eriksen, T.H. (2003). Tyrania chwili. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Sennet, R. (2006). Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Przeł. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Warszawa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Baumann, Z. (2006). Społeczeństwo w stanie oblężenia. Wyd. Sic! W-wa.
Cataluccio, F. (2006). Niedojrzałość. Choroba naszych czasów. Przeł. S. Kasprzysiak, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Naisbitt, J., Naisbitt, N. (2003). High tech, high touch : technologia a poszukiwanie sensu, Poznań 2003.
Schwartz, B., Ward, A. (2007). Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru. W: Linley, P.,A., Joseph, S.
[eds] Psychologia pozytywna w praktyce. Wyd. Naukowe PWN. W-wa.
Winiarski, R., Zdebski, J. (2008). Psychologia turystyki. Wyd. WAiP.
dr Teresa Sikora
84
VI.6.
ROK III, SEMESTR SZÓSTY
85
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
brak
Umiejętność dostrzegania i identyfikowania dylematów etycznych związanych z praktyką psychologiczną; stosowania
zabezpieczeń chroniących przed naruszeniem podstawowych zasad zawodu, kształtowanie świadomości etycznej i
wrażliwości moralnej.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia konwersatoryjne.
Pisemna praca zaliczeniowa, egzamin ustny






Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
15
15
podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ETYKA ZAWODU PSYCHOLOGA
36
Rok
Moralność – etyka – aksjologia: wzajemne relacje.
Normy moralne a normy prawne w aktywności zawodowej psychologów.
Etyka i jej związki z psychologią w perspektywie historycznej.
Wybrane koncepcje etyczne w perspektywie ich odniesień do psychologii.
Etyka psychologii a psychologia moralności, normy moralne w różnych typach relacji międzyludzkich.
Wrażliwość moralna a świadomość etyczna – czynności i ich wytwory podlegające kwalifikacji moralnej, typy
dylematów etycznych, determinanty wrażliwości moralnej i świadomości etycznej.
 Psychologia jako forma praktyki moralnej.
 Psycholog – zawód zaufania publicznego.
 Naczelne wartości zawodu psychologa. Odpowiedzialność jako wartość.
 Etyczna specyfika różnych obszarów aktywności zawodowej psychologa.
 Autonomia, podmiotowość, prawo do prywatności, integralność i poufność jako podstawowe zasady relacji
psychologa z klientem.
 Zachowanie tajemnicy zawodowej i ograniczenia tego wymogu w różnych profesjonalnych zadaniach psychologa.
 Uzyskiwanie świadomej zgody, zawieranie kontraktu, informacja zwrotna o uzyskanych wynikach – obowiązek
podmiotowego traktowania odbiorcy usług psychologicznych.
 Specyfika realizacji zasad etycznych w diagnostyce psychologicznej, udzielaniu pomocy psychologicznej
(zwłaszcza psychoterapii), w badaniach naukowych.
 Niebezpieczeństwa wykorzystywania wiedzy psychologicznej i psychologów w reklamie, kontaktach z mediami,
propagandzie.
Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Pozaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008). Etyka zawodu psychologa. Warszawa:
PWN.
Bauman, Z. (1996). Etyka ponowoczesna. Warszawa: PWN.
Brzezińska, A. I., Toeplitz, Z. (red.) (2007). Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży.
Warszawa: Wyd. SWPS „Academica”.
Brzeziński, J., Poznaniak, W. (red.) (1994). Etyczne problemy działalności badawczej i praktycznej psychologów. Poznań: Wyd.
Fundacji Humaniora.
Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004/2000). Etyczne dylematy psychologii. Warszawa: Wyd. SWPS „Academica”.
Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004). Praktyka psychologiczna w świetle standardów etycznych. Warszawa: Wyd.
SWPS „Academica”.
Goćkowski, J., Pigoń, K. (red.) (1991). Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław, Warszawa, Kraków: Wyd. PAN.
Ingarden, R. (1972 i nast. wyd.). Książeczka o człowieku. Kraków: Wyd. Literackie.
Kalita, Z. (red.) (2001). Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów. Wrocław: Wyd. UWr.
Ratajczak, Z., Spendel, Z. (red.) (1997). Świadomość etyczna psychologów. Szkice z pogranicza psychologii i etyki. („Psychologia.
Badania i aplikacje”, tom 1). Katowice: Wyd. UŚ.
Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Rozdz. 2-3. Katowice: Wyd. UŚ.
Spendel, Z. (2008). Psychologia (pracy) jako paliatyw?! Kilka uwag na marginesie dyskusji o perspekty-wach psychologii
pracy. Czasopismo Psychologiczne, 14, 1, s. 7-18.
Stepulak, M. (2001). Tajemnica zawodowa psychologa. Lublin: Red. Wyd. KUL.
Stepulak, M. (red.) (2002). Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. Lublin: Tow. Nauk. KUL.
Styczeń, T. (1995). Wprowadzenie do etyki. Wyd. 2 popr. Lublin: Tow. Nauk. KUL.
Vardy, P., Grosch, P. (1995). Etyka. Poglądy i problemy. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Wykład: dr hab. Zbigniew Spendel
Ćwiczenia: mgr Aneta Kałmuk
86
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
III
6
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA
37
Rok
brak
 Rozwijanie umiejętności formułowania problemów i pytań diagnostycznych;
 Uwrażliwienie na całościowe traktowanie procesu diagnostycznego i dostrzeganie konsekwencji wynikających z realizacji poszczególnych etapów diagnozowania;
 Rozumienie konieczności interpretowania oraz integrowania danych pochodzących z różnych źródeł;
 Umiejętność wykorzystywania danych uzyskanych różnymi technikami i metodami.
 Umiejętność formułowania raportu psychologicznego.
Wykład
Ćwiczenia - dyskusje; prezentacje multimedialne, elementy warsztatu, analiza przypadku
Wykład - egzamin
Ćwiczenia - kolokwia zaliczeniowe (średnia ocen cząstkowych z kolokwiów zaliczeniowych)
Wykład
Treści
kształcenia
Myślenie potoczne a myślenie diagnostyczne. Opis a wyjaśnianie – rodzaje wyjaśnień (mechaniczne, statystyczne, systemowe). Wykorzystanie teorii systemów dynamicznych. Podstawowe założenia studium przypadku. Celowość działań
jako: odniesienie, uzasadnienie, wyjaśnienie – racjonalność działań ludzkich. Doświadczanie autobiografii i jej relacjonowanie jako forma interpretacji psychologicznej. Diagnozowanie jako sytuacja komunikacyjna – taktyki konwersacyjne. Diagnozowanie jako sytuacja społeczna. Sposoby ujmowania procesu diagnozowania w psychologii. Diagnostyka
tradycyjna a diagnostyka behawioralna. Personologiczna koncepcja diagnozowania. Zachowania testowe i rzeczywiste
(pozatestowe) jako przedmiot interpretacji. Diagnoza a terapia – nihilizm diagnostyczny. Proces diagnozowania i jego
etapy. Rodzaje diagnoz. Diagnoza: nozologiczna, funkcjonalna (selekcyjna), wyjaśniająca, interakcyjna (negocjowanie
diagnozy), nieinterakcyjna (autonomiczna, w tym aktuarialna i mechaniczna). Dane diagnostyczne. Pomiar w psychologii. Dane ipsatywne i normatywne. Podstawowe typy technik (procedur) wykorzystywanych w diagnozowaniu. Ilościowy i jakościowy opis zachowań. Charakterystyka wskaźników diagnostycznych – sposoby interpretacji. Kryteria poprawności interpretacji. Prognozowanie diagnostyczne i jego formy. Interwencja i jej formy. Selekcja i jej specyfika –
strategie decyzyjne. Modyfikacja i jej specyfika. Komunikowanie wyników badania i orzekanie. Etyczne problemy diagnozowania. Problemy związane z komercjalizacją diagnostyki psychologicznej. Integracja danych diagnostycznych.
Podstawowe umiejętności diagnozowania: obserwacja, rozmowa, wywiad, badanie procesów poznawczych, techniki
kwestionariuszowe, techniki projekcyjne.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Diagnoza psychologiczna – charakterystyka przedmiotu. Wprowadzenie do zajęć
 Model diagnozy wg W. J. Paluchowskiego (etap prediagnostyczny, badanie diagnostyczne, opis i interpretacja badania, interwencja)
 Diagnoza oparta na dowodach empirycznych (EBA)
 Kompetencje interpersonalne w procesie diagnostycznym
 Prowadzenie wywiadu psychologicznego
 Obserwacja jako metoda diagnozy psychologicznej
 Metody i techniki diagnostyczne – przegląd wybranych technik
 Komunikowanie wyników badania diagnostycznego
 Etyczna postawa psychologa a proces diagnostyczny
 Kontrowersje wokół diagnozy psychologicznej, przegląd modeli diagnozy, podsumowanie zajęć
Paluchowski, W., J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces - narzędzia - standardy. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne: Warszawa.
Stemplewska - Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Gdańsk: GWP
Stemplewska - Żakowicz, K., Paluchowski, W., J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej. w: Strelau, J., Doliński, D.
Psychologia. Gdańsk: GWP
Brzeziński, J. (1984). Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej. Wyd. Naukowe UAM: Poznań.
Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Toeplitz-Winiewska, M. i Poznaniak, W. (2008). Etyka zawodu psychologa. W-a: PWN.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.1. Wywiad jako postępowanie badawcze. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.2. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.3. Wywiad w różnych kontekstach
praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Wykład: dr Agnieszka Pasztak
Ćwiczenia: mgr Kasper Czech, mgr Ewa Wojtyna
87
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
38
Rok
Semestr
System studiów
MEDIA I INTERNET - BŁOGOSŁAWIEŃSTWO CZY PRZEKLEŃSTWO?
CZŁOWIEK WOBEC ZAGROŻEŃ ZE STRONY NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII.
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
fakultatywny (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Refleksja nad rolą mediów i nowych technologii w życiu człowieka oraz nad ich wpływem na sposób funkcjonowania ludzi.
 Omówienie korzyści i kosztów doświadczanych przez osoby często korzystające z Internetu.
 Analiza teoretyczna i empiryczne badanie motywów korzystania z Internetu.
 Diagnoza indywidualnych i społecznych skutków nadmiernego korzystania z sieci wśród jej użytkowników.
 Analiza uwarunkowań zachowań związanych z nadmiernym korzystaniem z Internetu oraz ich psychologicznych konsekwencji, dająca możliwość podjęcia pracy w organizacjach działających na rzecz osób uzależnionych.
 Ćwiczenie roli badacza – próba przygotowania i przeprowadzenia badań własnych na wybrany temat oraz prezentacji wyników w postaci pracy pisemnej i plakatu z doniesieniem z badań.
zajęcia prowadzone w formie warsztatów
Zaliczenie
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 samodzielne przygotowanie, na podstawie literatury, krytycznych opracowań wybranego problemu;
 przygotowanie przez studentów prac empirycznych na podstawie badań odnoszących się do wybranych zjawisk związanych z nadmiernym korzystaniem z Internetu i nowych technologii (ze szczególnym naciskiem na
aspekty psychologiczne omawianych problemów)
 Internet – korzyści i zagrożenia dla człowieka. Internet, media, nowe technologie jako źródło nowych wyzwań
dla psychologii.
 Cechy Internetu, które czynią go interesującym dla psychologów.
 Media i Internet – pasja czy zagrożenie? Problem uzależnienia od Internetu – czy możemy mówić o uzależnieniu? Pojęcie i natura uzależnienia, przyczyny uzależnienia od mass mediów. Skutki psychologiczne i społeczne.
 Anonimowość w sieci i jej konsekwencje psychologiczne.
 Zagadnienie zmiany tożsamości w Internecie.
 Sposoby autoprezentacji w sieci.
 Blogi jako przejaw współczesnego trybalizmu. Blogi - publiczny ekshibicjonizm czy autoterapia?
 Wpływ korzystania z Internetu na dobrostan psychiczny oraz na posiadany obraz siebie użytkowników.
 Rzeczywistość wirtualna i społeczeństwo wirtualne. Aktualny stan badań nad wpływem korzystania z Internetu
na relacje społeczne. Fenomen społeczności wirtualnych.
 Konflikty i agresja w sieci.
 Komunikowanie się w Internecie. Specyfika. Problemy.
 Wsparcie społeczne / pomoc w sieci.
 Problem manipulacji w mediach. Przejawy manipulacji.
 Internet a młodzież. Grupy ryzyka.
 Nadmierne korzystanie z telefonu komórkowego i innych nowych technologii jako forma uzależnienia.
Batorski D., Marody M., Nowak A. (red.) (2006). Społeczna przestrzeń internetu. Wyd. SWPS „Akademica”, Warszawa
Dobek-Ostrowska B. (1999). Studia z teorii komunikowania masowego. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Goban-Klas T. (2005). Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja. WSiP, Warszawa
Goban-Klas T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Wyd. naukowe
PWN, Warszawa-Kraków
Guerreschi C. (2005). Nowe uzależnienia. Wyd. Salwator, Kraków
Jonak Ł., Mazurek P., Olcoń M., Przybylska A., Tarkowski A.,Zając J.M. (red.) (2006). Re: internet - społeczne aspekty medium Polskie konteksty i interpretacje. Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
Sokołowski, M. (red.) (2005). Oblicza Internetu. Internet a globalne społeczeństwo informacyjne. Algraf , Elbląg
Wallace P. (2001). Psychologia Internetu. Wyd. Rebis, Poznań
Zasępa, T. (red.) (2001). Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Edycja Św. Pawła, Częstochowa
Ben-Ze’ev A. (2005). Miłość w sieci. Internet i emocje. Rebis, Poznań
Bogunia-Borowska M. (red.) (2006) Dziecko w świecie mediów i konsumpcji. Wyd. UJ, Kraków.
Chudzicka-Czupała A., Grzywacz M., Janiec K. (2007). Spostrzeganie czasu przez kobiety i mężczyzn a skłonność do
nadmiernego korzystania z internetu. (w:) „Chowanna” 1(28), s. 119-134
88
Chudzicka-Czupała A. (w druku). Wsparcie społeczne otrzymywane w sieci jako przyczyna nadmiernego korzystania z Internetu przez dorastającą młodzież.
Filipiak M. ( 2003). Homo communicans. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin
Golonka K., Lipińska A. (2000). Społeczeństwo wirtualne w perspektywie psychospołecznej. Kolokwia Psychologiczne, 8,
223-230
Grohol, J. M. (1999). Internet Addiction Guide. http://psychcentral.com/netaddiction/
Hamman R.B. (1999). The Role of Fantasy in the Construction of the On-line Other: a selection of interviews and participant
observations from cyberspace. http://www.socio.demon.co.uk/fantasy.html
Iłowiecki M. (2003). Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach. Wyd. „Gaudium”. Lublin
Juszczyk S. (2000). Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i zagrożenia. Wyd. UŚl, Katowice
Kubey, R., Csikszentmihalyi, M. (2002). Telemania - nowy nałóg. Świat Nauki, 4 (128).
Levinson P. (2006). Telefon komórkowy. Jak zmienił świat najbardziej mobilny ze środków komunikacji. Wyd.
Muza,Kraków
Mandal, E. (2004). Wirtualna rzeczywistość i zagrożenia z nią związane. (w:) K. Popiołek (red.) Kryzysy, katastrofy,
kataklizmy. Zjawiska współczesnej cywilizacji. Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań
Suler J. (1999). To Get What You Need. Healthy and Pathological Internet Use. CyberPsychology and Behavior, 2, 385394
Sorlin P. (2001). Mass media. Kluczowe pojecia. Wyd. Astrum. Wrocław
Wilk, A. M. (2001). Polska wobec wyzwań społeczeństwa informacyjnego. (w:) Zasępa, T. (red.) Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Edycja Św. Pawła, Częstochowa
Woronowicz B. T.(2001). Bez tajemnic o uzależnieniach i ich leczeniu. IPiN, Warszawa.
Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology and Behavior, 1(3),
237-244
Prowadzący
zajęcia
Dr Agata Chudzicka-Czupała
89
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
SYTUACJA ŻYCIA CODZIENNEGO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH.
PODEJŚCIE FENOMENOLOGICZNE
39
III
6
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
 Posługiwanie się metodą fenomenologiczną w badaniu psychologicznym.
 Uzyskanie doświadczenia „współbrzebywania” w codzienności osoby niepełnosprawnej.








Pojęcie „sytuacji” (dobór poglądów wg I. Borowik).
„Sytuacja” jako kategoria empirycznej analizy życia codziennego.
Parametry sytuacji – uszczegółowienie.
Poznawanie drugiego człowieka w spotkaniu.
Przygotowanie metody badawczej.
Przeprowadzenie badań prze studentów.
Przygotowanie tekstu. Analiza i interpretacja hermeneutyczna tekstu – podstawy teoretyczne metody.
Potrzeby psychiczne i warunki ich zaspokojenia (koncepcja Maslowa, Jankowskiego) – perspektywa interpretacji.
 Analiza i interpretacja tekstów – raportów z badań.
 Dzielenie się doświadczeniami ze spotkań.
Podsumowanie badań – synteza codzienności osób niepełnosprawnych
Borowik I.: Charyzma a codzienność. Wyd. Miniatura, Kraków, 1990
Węgrzecki A.: O poznawaniu drugiego człowieka w spotkaniu. Prace Psychologiczne, Zeszyt 9, 1992. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1993
Gorgi A. (2003): Fenomenologia i badania psychologiczne. Trans Humana Białystok
Giza H.: Życie jako opowieść. Polska Akademia Nauk, Wrocław,1991
Helling I.: Metoda badań biograficznych. /w:/ Metoda biograficzna w socjologii (red. J. Włodarek, M. Ziółkowski),
PWN, Warszawa - Poznań
Jankowski K. : Od psychiatrii biologicznej do humanistycznej
Maslow A.: Motywacja i osobowość. PAX
Rogers C. (1988).: O bardziej humanistyczną naukę o osobie ludzkiej. Nowiny Psychologiczne, nr 2.
Dąbrowski K.: Co to jest zdrowie psychiczne? W: Zdrowie psychiczne. (red. K. Dąbrowski), PWN, Warszawa, 1979
dr Jadwiga Kamińska-Reyman
90
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
PSYCHOLOGIA DUCHOWOŚCI. CZŁOWIEK WOBEC ABSOLUTU
40
Rok
brak
 Rozumienie specyfiki funkcjonowania człowieka w wymiarze duchowym.
 Umiejętność konceptualizowania fenomenu doświadczenia mistycznego i transpersonalnego.
 Umiejętność psychologicznej analizy technik służących przekraczaniu granic własnego JA, w tym głównie z
medytacji.
 Umiejętność posługiwania się teoriami dotyczącymi rozwoju duchowego człowieka w perspektywie przebiegu
życia.
 Umiejętność określania relacji między pojęciami: religijność, duchowość, doświadczenia szczytowe, jaźń, samoświadomość.
Zaliczenie – praca zaliczeniowa (esej)
 Religijność a duchowość. Typy religijności.
 Rozwój człowieka w obszarze duchowym.
 Koncepcje duchowości.
 Ekologiczna wizja świata i człowieka a duchowość.
 Współczesna kultura: kryzys czy przebudzenie duchowości?
 Biologia duchowości.
 Ego, świadomość, jaźń.
 Samorealizacja - doświadczenia szczytowe.
 Poziomy świadomości. Świadomość jedyna.
 Odmienne stany świadomości. Narkotyki i duchowość.
 Duchowość w relacji człowiek - przyroda.
 Jaźń ekologiczna.
 Śmierć i umieranie. Kto umiera?
 Medytacja. Droga dokąd?
 Mistycyzm - szaleństwo czy zdrowie? .
Gałdowa A., Tożsamość człowieka. Wydawnictwo UJ, 2000
Grof S., Poza mózg. Wydawnictwo A 1999
Socha P., Duchowy rozwój człowieka. Wydawnictwo UJ, 2000
Vedfelt O., Poziomy samoświadomości. Eneteia 2001
Vigne J., Wprowadzenie do psychologi duchowej. Wydawnictwo J.S. 1995
Wulff D., Psychologia religii. WSiP 2001
Fromm E., D.T. Suzuki, R. de Martino, Buddyzm zen i psychoanaliza. Rebis 2000
Huxley A., Filozofia wieczysta. Pusty Obłok 1989
Kapleau P., Trzy filary zen. Pusty Obłok 1988
Weber R., Poszukiwanie jedności. Pusty Obłok 1990
dr Ryszard Kulik
91
Wydział
Lp.
41
Rok
Semestr
System studiów
STRES PSYCHOLOGICZNY – RYZYKO ZABURZEŃ CZY SZANSA NA ROZWÓJ?
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
brak





Zapoznanie się z problematyką stresu
Przybliżenie zagadnienia stresu z perspektywy różnych teorii
Zapoznanie się z konsekwencjami stresu psychologicznego
Zapoznanie się z narzędziami umożliwiającymi badanie stresu i radzenia sobie z nim
Określenie możliwości radzenia sobie ze stresem
prelekcje i prezentacje multimedialne, dyskusje, elementy pracy warsztatowej
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości














Stres w perspektywie biomedycznej – usystematyzowanie dotychczasowej wiedzy.
Stres psychologiczny. Ujęcie R. Lazarusa i S. Folkman.
Rola zniekształceń poznawczych w spostrzeganiu stresora.
Teoria zachowania zasobów S. Hobfolla
Psychologia pozytywna a problematyka stresu
Stres psychologiczny z perspektywy patogenetycznej
Zaburzenia psychiczne związane ze stresem
Stres psychologiczny na przestrzeni życia (dzieciństwo, młodość, wiek dojrzały, starość),uwarunkowania, przeciwdziałanie, radzenie sobie.
Psychoneuroimmunologia. Neurobiologia stresu i zagadnienia neuroplastyczności
Wydarzenia krytyczne i traumatyczne. Zespół stresu ostrego. Zespół stresu pourazowego.
Pomiar stresu – perspektywa metodologiczna (przegląd narzędzi)
Stres zawodowy, czym jest spowodowany i jak skutecznie go pokonać?
Radzenie sobie ze stresem praktyce – jak zwiększać efektywność radzenia, jak radzić sobie ze stresem w trudnych sytuacjach życiowych? Wybrane sposoby radzenia sobie ze stresem (stres spowodowany chorobą, stres w
kontaktach interpersonalnych, stres zawodowy) - zajęcia praktyczne
Czy stres może być szansą na rozwój – dyskusja
Literatura
podstawowa
Heszen-Niejodek, I.(2000).Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, (tom 3, s. 465-492). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Hobfoll, S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: GWP.
Literatura
uzupełniająca
Andreasen, N. C. (2003). Fascynujący mózg. Lublin: Wydawnictwo Czelej.
Czapiński, J. (red.), Psychologia pozytywna. Warszawa: PWN.
Heszen–Niejodek, I. (2002). Radzenie sobie z chorobą - przegląd zagadnień. W: I. Heszen-Niejodek (red.), Jak
żyć z chorobą a jak ją pokonać (s. 13-32). Katowice: Uniwersytet Śląski.
Padesky, C. A. i Greenberger, D. (2004). Umysł ponad nastrojem. Kraków: WUJ.
Poprawa, R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy Psychologii Zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Seligman, M. E. P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina.
Strelau, J.(2004) (red.). Osobowość a ekstremalny stres. Gdańsk: GWP.
Ścigała, I. (2001). Psychoneuroimmunologia jako dziedzina współczesnej psychosomatyki. W: L. Cierpiałkowska
i H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia, (s. 33-60). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Wrześniewski, K (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: J.
Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki.) (tom 3, s. 493-512). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Prowadzący
zajęcia
dr Patrycja Stawiarska
92
Lp.
42
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB STARSZYCH Z PERSPEKTYWY MŁODYCH DOROSŁYCH
III
6
studia stacjonarne
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
brak
 Uzyskanie orientacji w problematyce jakości życia w okresie późnej dorosłości – perspektywa wielopłaszczyznowa.
 Osoby starsze a satysfakcja z życia: poznanie perspektywy młodego człowieka. uwrażliwienie na potrzeby
rozwojowe osób w podeszłym wieku. kontakt międzypokoleniowy: doświadczenia młodych w kontakcie z
osobami starszymi.
 Późna dorosłość: opis fazy rozwojowej. zagadnienie periodyzacji życia ludzkiego - różne podejścia i propozycje. różne sposoby podejścia do starości.
 Miejsce osoby starszej w społeczeństwie – perspektywa historyczna.
 Osoby starsze i ich pozycja we współczesnym świecie – w rodzinie i instytucji.
 Nawiązanie i podtrzymywanie kontaktu z osobą starszą w rodzinie i poza rodziną : analiza trudności i własnych ograniczeń. zasady kontaktu z osobą starszą.
 Człowiek starszy w wirze historii: wydarzenia globalne a wydarzenia osobiste.
 Stereotypy związane ze starzeniem się i byciem starszym człowiekiem. młodzi ludzie w zetknięciu ze starością:
stereotypy, wyobrażenia i doświadczenia własne.
 Cnoty starości. starsze osoby „bliskie” widziane przez młodych: próba pokazania zalet i trudów starości z
perspektywy osoby na progu dorosłości. Niemiłosierny upływ czasu: adaptacja do procesu starzenia się i starości.
 Zmierzyć się z ograniczeniami starości: ograniczenia moje, twoje, ich…. Sfery aktywności osób starszych:
praca nad sobą, praca na rzecz innych.
 Perspektywa płci: portrety starszych kobiet i mężczyzn.
 Odcienie satysfakcji z życia w późnym wieku.
 Wyznaczniki jakości życia osób starszych.
Stuart-Hamilton I. (2006). Psychologia starzenia się. Wyd. Zysk i sp., Poznań.
Steuden S., Marczuk M. (red.)(2006): Starzenie się a satysfakcja z życia. Wyd. KUL, Lublin.
McCrae R.R., Costa jr. P.T. (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Wyd. WAM, Kraków.
Wiśniewska-Roszkowska K. (1989). Starość jako zadanie. Instytut Wyd. Pax, Warszawa.
Harwas-Napierała S., Trempała J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Tom II. PWN, Warszawa.
Pietrasiński Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M. (2006). Podstawy gerontologii społ. Wyd. Aspra, Warszawa.
Zych A.A. (1999). Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej. Wyd. Śląsk, Katowice.
Nowicka A. (red.)(2006): Wybrane problemy osób starszych. Wyd. Impuls, Kraków.
Zierkiewicz E., Łysak A. (Red.)(2005). Starsze kobiety w kulturze i społeczeństwie. Wyd. Uniw. Wrocł., Wrocław.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Liczba
godzin
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
dr Yvona Woźniakova
93
Lp.
43
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT I STRUKTURA PSYCHOLOGII KLINICZNEJ.
ZAKRES ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
egzamin
egzamin
30
15
4
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak
 U umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań
zaburzonego zachowania jednostki.
 Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, klasyfikację, zakres leczenia i formy pomocy psychologicznej.
 Uzyskanie wiedzy dotyczącej rozpoznawania zwiastunów problemów klinicznych oraz orientację w możliwości zastosowania prostych form pomocy psychologicznej.
Egzamin, forma - pisemna
 Przedmiot i zadania psychologii klinicznej. Dynamika rozwoju, aktualne tendencje.
 Psychologia kliniczna w kontekście praktyki - rola i zadania psychologa klinicznego w różnych dziedzinach
medycyny, pedagogiki, prawa, przemysłu. Diagnoza kliniczna. Metody diagnozowania psychologicznego z perspektywy dyscypliny psychologii klinicznej (eksperyment kliniczny, wywiad autobiograficzny, rozmowa psychologiczna )
 Prawne aspekty działań psychologicznych -uprawnienia i ograniczenia w procesie diagnozowania i udzielania
pomocy psychologicznej. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (kontekst tajemnicy zawodowej, ochrony
praw pacjenta, zasad leczenia przymusowego).Ustawa o zawodzie psychologa.
 Koncepcje normy, zdrowia psychicznego i patologii w psychologii klinicznej. Modele klasyfikacji zaburzeń
według ICD-10 i DSM-IV.
 Czynniki determinujące zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne jednostki. Biologiczne, psychospołeczne i socjokulturowe przyczyny zaburzeń.
 Pojecie sytuacji trudnej i stresu w literaturze tematu. Uraz psychiczny, jako szczególny rodzaj sytuacji trudnej.
Symptomatologia i psychologiczne mechanizmy rozwoju stresu pourazowego.
 Pojęcie stresu psychosomatycznego, konsekwencje stresu. Modele chorób psychosomatycznych.
 Kryzys i jego główne przejawy w życiu człowieka. Rodzaje i różnicowanie kryzysów, rozwojowe i wynikające z
destabilizacji psychicznej osoby w toku jej życia. Odporność psychiczna
 Mechanizmy obronne osobowości- definicje, pojęcia, podziały, ogólna charakterystyka. Rola mechanizmów
obronnych osobowości w interwencjach psychologicznych wobec jednostek ze zróżnicowanym poziomem
dysfunkcji w strukturze osobowości.
 Lęki i zaburzenia nerwicowe. Koncepcje zaburzeń lękowych. Mechanizm patogenezy-funkcje leku i strachu.
Postaci zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia. Modele terapeutyczne w świetle współczesnej literatury psychologiczno-psychiatrycznej.
 Zaburzenia osobowości. Klasyfikacja i typy zaburzeń osobowości. Koncepcje genezy i terapii
 Pomoc psychologiczna. Czynniki warunkujące odpowiednie formy pomocy psychologicznej. Ogólna charakterystyka rodzajów pomocy udzielanej przez psychologa.
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa. PZWL
Caplan H.,Sadoch B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Urban-Partner
Carson R.C., Butcher J.Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk.GWP
Cierpiałkowska L. (2004). Zaburzenia osobowości. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza
Cierpiałkowska L.(2007). Psychopatologia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe „ Scholar”
Goldstein E. (2003).Zaburzenia z pogranicza. Modele i techniki kliniczne. Gdańsk. GWP
Herman L.J.(1998). Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk
Jakubik A.( 1995). Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków Wydawnictwo UJ
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. Warszawa, Polskie Towarzystwo Psychologiczne
Sęk H.(2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa. Wydawnictwo „Scholar”
Strelau J.(2000).Psychologia: Tom III. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Drozdowski P. Kokoszka A.(1993).Wprowadzenie do psychoterapii. Kraków, Collegium Medium UJ
Hare R.D. (1993). Without conscience: The disturbing world of the psychopaths among us. NewYork: Pocket Books.
Kępiński A.( 1979). Psychopatologia nerwic. Warszawa, PZWL.
Kępiński A.(1980). Lęk. Warszawa, PZWL .
94
Lewis M, Miller S.(1990). Handbook of developmental psychopathology. New York. Plenum
Pospiszyl K.(2000). Psychopatia. Wyd. Żak. Warszawa.
Rydzyński Z. (2000). Psychiatria – podręcznik dla psychologów. W-wa. PZWL
Prowadzący
Zajęcia
dr Danuta Rode, dr Izabela Rajska-Kulik
Press.
95
Lp.
44
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
ZABURZENIA SPOWODOWANE UŻYWANIEM ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Poznanie obrazu klinicznego i mechanizmów uzależnienia od alkoholu.
 Rozpoznawanie problemów i potrzeb osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych.
 Orientacja w obszarze pomocy psychologicznej udzielanej alkoholikom i ich rodzinom oraz w ofercie placówek udzielających pomocy i wsparcia osobom uzależnionym i członkom ich rodzin.
 Nadużywanie i uzależnienie od substancji psychoaktywnych-obraz kliniczny. Koncepcje i modele uzależnienia.
Uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, społeczne.
 Alkoholizm jako choroba. Modele i koncepcje przyczyn uzależnienia. Obraz kliniczny uzależnienia od alkoholu. Mechanizm uzależnienia fizjologicznego, mechanizm uzależnienia psychologicznego.
 Pomoc psychologiczna i profilaktyka uzależnień. Terapia Uzależnień, grupy samopomocowe. Farmakoterapia.
 Problemy współuzależnienia.
Cierpiałowska L.(2000). Alkoholizm. Przyczyny, leczenie, profilaktyka. Poznań. Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A.
Mickiewicza
Cierpiałowska L.(red.)(2006). Oblicza współczesnych uzależnień. Poznań. Wyd.Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza
Mellibruda J., Sobolewska Z. (2006).Integracyjna psychoterapia uzależnień. Teoria i praktyka. Warszawa. Instytut Psychologii Zdrowia
Sęk H. (2007). Psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. naukowe PWN.
Seligmann M., Walker E.F., Rosenhan D.L.(2003). Psychopatologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
96
Lp.
45
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE I ZABURZENIA AFEKTYWNE
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
Uzyskanie wiedzy na temat zaburzeń psychotycznych, orientacja w diagnozowaniu symptomów choroby, poznanie wybranych aspektów terapii i rehabilitacji zaburzeń afektywnych.
Sytuacje symulowane, dyskusja, prezentacja filmów dotyczacych omawianej problematyki
Zaliczenie rygorowe – praca problemowa dotycząca omawianej problematyki lub psychologiczny portret kliniczny wybranej osoby.







Schizofrenia - obraz kliniczny schizofrenii.
Psychologiczne mechanizmy schizofrenii (procesy poznawcze, dynamika emocji, indywiduacja i tożsamość).
Klasyczne postaci schizofrenii. Przyczyny (czynniki biologiczne, psychospołeczne, społeczno-kulturowe).
Aspekty terapii i rehabilitacji.
Zaburzenia afektywne.
Zespół depresyjny, zespół maniakalny - kryteria diagnostyczne, obraz kliniczny.
Koncepcje i modele mechanizmu i patogenezy zaburzeń afektywnych (modele biologiczne, psychoanalityczne
koncepcje zaburzeń nastroju, koncepcje poznawczo-behawioralne, modele podatności na stres, podejście interpersonalne).
 Wybrane aspekty terapii zaburzeń afektywnych.
Caplan H., Sadoch B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Wyd.Urban-Partner
Pużyński S.(2002). Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa. Wyd. lekarskie PZWL
Bilikiewicz A., Pużyński S., Robakowski J., Wciórka J.(2002).Psychiatria.( t.I). Wrocław. Wyd. Medyczne Urban i
Partner
Seligmann M., Walker E.F., Rosenhan D.L.(2003). Psychopatologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka
Cierpiałowska L. (2007). Psychopatologia. Warszawa. Wyd. Naukowe Scholar.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Izabela Rajska-Kulik
97
Lp.
46
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PODSTAWY PSYCHOLOGII PRACY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu zastosowań psychologii pracy a w szczególności:
 zapoznanie studentów z klasycznymi teoriami pracy, analiza ich wpływu na współczesne zarządzanie organizacjami;
 pogłębienie wiedzy o roli pracy w życiu człowieka oraz zapoznanie studentów z zagadnieniami projektowania
pracy w zmieniających się warunkach funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw;
 nabycie wiedzy o doświadczanych w trakcie pracy zawodowej problemach i możliwych patologiach;
 przygotowanie studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów człowieka pracującego oraz doboru środków i strategii profilaktyczno-korekcyjnych.
wykład – prezentacje multimedialne, projekcja filmu, analiza materiałów źródłowych, dyskusje
Egzamin pismeny
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia















Psychologia pracy – przedmiot zainteresowania, metody i narzędzia pracy.
Historia psychologii pracy – psychologia pracy kiedyś i dziś.
Historia psychologii pracy – przegląd najważniejszych teorii.
Wprowadzenie w zagadnienia projektowania i analizy pracy.
Metody i narzędzia analizy i projektowania pracy.
Projektowanie pracy a motywacja i satysfakcja z pracy
Fizyczne warunki pracy. Dostosowywania pracy do możliwości pracownika.
Bezpieczeństwo i ergonomia w miejscu pracy.
Nowe technologie a praca.
Wyzwania współczesnego rynku pracy.
Społeczne warunki pracy.
Stres zawodowy.
Negatywne konsekwencje pracy – pracoholizm.
Negatywne konsekwencje pracy – wypalenie zawodowe.
Równowaga praca-życie.







Psychologia pracy – przedmiot zainteresowania, metody i narzędzia pracy.
Historia psychologii pracy.
Wprowadzenie w zagadnienia projektowania i analizy pracy. Metody i narzędzia analizy i projektowania pracy.
Fizyczne warunki pracy. Bezpieczeństwo i ergonomia w miejscu pracy.
Wyzwania współczesnego rynku pracy. Nowe technologie a praca. Społeczne warunki pracy.
Stres zawodowy. Negatywne konsekwencje pracy.
Równowaga praca-życie.
Studia stacjonarne
Chmiel, N. (2000). Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk: GWP.
Kożusznik, B., Górnik-Durose, M. (red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Makin, P., Cooper, C., Cox, Ch. (2000). Organizacja a kontrakt psychologiczny, Zarządzanie ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ratajczak, Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schultz, D., Schultz, S. (2003). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: PWN.
Literatura
podstawowa
Armstrong, M. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Oficyna Ekonomiczna. Dom Wydawniczy ABC.
Bańka, A. (2001). Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini.
Bańka, A.(2000). Psychologia pracy . W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Górnik-Durose, M. i Kożusznik, B. (2007)(red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Karney, J.E. (2004). Podstawy psychologii i pedagogiki pracy. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna.
Makin, P., Cooper, C., Cox, Ch. (2000). Organizacja a kontrakt psychologiczny, Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa:
PWN.
Ratajczak, Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
98
Schulz, D.P., Schulz, S.E. (2002). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: PWN.
Sęk, H. (2006). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Gdańsk: GWP.
Wybrane artykuły z czasopism psychologicznych w j. angielskim i polskim.
Materiały źródłowe do zajęć z historii psychologii pracy.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Armstrong, M. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Oficyna Ekonomiczna. Dom Wydawniczy ABC.
Bańka, A. (2001). Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini.
Bańka, A.(2000). Psychologia pracy . W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Biela, A., Kamiński, L., Manek, A., Pietraszkiewicz, H., Sienkiewicz, Z., Szumielewicz, J. (1992). Kwestionariusz
Lubelski Analiza Stanowiska Pracy. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
De Wolff, C.J., Drenth, P.J.D., Thierry, H. (2001)(red.). A Handbook of Work and Organizational Psychology: Work
Psychology, Vol 2. Psychology Press Ltd.
Drenth, P.J.D., Thierry, H., De Wolff, Ch.J. (1998) (red.). Introduction to Work and Organizational Psychology. Psychology Press Ltd.
Dunnette, M.D. and Hough, L.M. (1990). Handbook of industrial and organizational psychology. Palo Alto : Consulting
Psychologists Press.
Górnik-Durose, M. i Kożusznik, B. (2007)(red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Karney, J.E. (2004). Podstawy psychologii i pedagogiki pracy. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna.
Ratajczak, Z., Turska, E. (1983). Eksperymentalna psychologia pracy. Podręcznik do ćwiczeń dla III i IV roku psychologii. Katowice. Wydawnictwo UŚ (Kwestionariusz Analizy Stanowiska Pracy)
Sadowska-Snarska, C. (2005). Równowaga praca życie w aspekcie polskiego rynku pracy. Raport z badań. Białystok: WSE.
Sęk, H. (2006). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Gdańsk: GWP.
De Wolff, C.J., Drenth, P.J.D., Thierry, H. (2001)(red.). A Handbook of Work and Organizational Psychology: Work
Psychology, Vol 2. Psychology Press Ltd.
Drenth, P.J.D., Thierry, H., De Wolff, Ch.J. (1998) (red.). Introduction to Work and Organizational Psychology. Psychology Press Ltd.
Dunnette, M.D. and Hough, L.M. (1990). Handbook of industrial and organizational psychology. Palo Alto : Consulting
Psychologists Press.
Ratajczak, Z. (1991). Elementy psychologii pracy. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Biela, A., Kamiński, L., Manek, A., Pietraszkiewicz, H., Sienkiewicz, Z., Szumielewicz, J. (1992). Kwestionariusz
Lubelski Analiza Stanowiska Pracy. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Ratajczak, Z., Turska, E. (1983). Eksperymentalna psychologia pracy. Podręcznik do ćwiczeń dla III i IV roku psychologii. Katowice. Wydawnictwo UŚ (Kwestionariusz Analizy Stanowiska Pracy)
Sadowska-Snarska, C. (2005). Równowaga praca życie w aspekcie polskiego rynku pracy. Raport z badań. Białystok: WSE.
Prowadzący
Zajęcia
99
Lp.
47
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
KARIERA I ROZWÓJ ZAWODOWY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
brak





Zdobycie wiedzy na temat rozwoju zawodowego człowieka
Poznanie podstawowych teorii wyboru zawodu
Uczenie się rozpoznawania własnych kompetencji.
Zbudowanie podstaw warsztatu doradcy zawodu
Zwrócenie uwagi na koszty kariery i sukcesu zawodowego
Zajęcia prowadzone metodą warsztatową
Zaliczenie rygorowe, warunek: Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu: Zaplanuj swoją karierę
 Wprowadzenie do problematyki. Orientacja i poradnictwo zawodowe w ujęciu tradycyjnym. Rola doradcy
zawodu. Modele doradztwa i doradców.
 Klasyczne teorie wyboru zawodu. Rozwojowa teoria D.Supera, osobowościowe teorie L.Hollanda oraz A.Roe.
 Zmiany w strukturze i charakterze pracy zawodowej jako efekt procesów globalizacyjnych. Nowy model oczekiwań wobec pracownika – członka organizacji. Nowy model kariery.
 Teorie karier. Rola doradcy w orientacji i poradnictwie karierowym. Poradnictwo zawodowe a poradnictwo
kariery zawodowej. Konteksty zmian w planowaniu i realizacji karier.
 Poradnictwo transnacjonalne. Rola doradcy w planowaniu i realizacji karier międzynarodowych. Koszty kariery międzynarodowej.
 Koncepcja kapitału kariery. Modele doradztwa w różnych etapach rozwoju kariery.
 Autodiagnoza funkcjonowania zawodowego. Wiedza i umiejętności umożliwiające kierowanie własną karierą
zawodową. Analiza osobistych preferencji zawodowych . Zmienne motywacyjne, osobowościowe i kompetencyjne a rozwój kariery. Analiza zasobów osobistych.
 Warsztat pracy doradcy kariery zawodowej. Podstawowe kompetencje doradcy kariery.
 Zarządzanie karierą w organizacji. Metody diagnozy potencjału rozwojowego pracowników.
 Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu: Zaplanuj swoja karierę.
Bańka A., Psychologiczne doradztwo karier, Poznań 2006.
Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa. Podręcznik akademicki. PWN, 2004,
Paszkowska – Rogacz A., Tarnowska M., Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym. KOWEZi U, Warszawa
2004
Podoska – Filipowicz E., Podstawy zawodoznawstwa, orientacji i poradnictwa zawodowego, Bydgoszcz 1996.
Suchar M., Kariera i rozwój zawodowy, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2003
Strykowska M., red.: Współczesne organizacje. Wyzwania i zagrożenia. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora,
Ratajczak Z., 2007. Psychologia pracy i organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWV. Warszawa
Ratajczak Z., Bańka A., Turska E., 2007. Współczesna psychologia pracy i organizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Górnik – Durose M., Kożusznik B., red.:Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
dr Elżbieta Turska
100
Lp.
48
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Wydział
PSYCHOLOGIA
METODY BADANIA PRACY I PRACOWNIKÓW
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
brak
 Ukazanie współczesnych problemów dotyczących środowiska pracy ze szczególnym uwzględnieniem metod i
narzędzi badań stosowanych w psychologii pracy.
 Zapoznanie słuchaczy z obowiązującymi regulacjami prawnymi dotyczącymi orzecznictwa psychologicznego,
instytucjami certyfikującymi, oraz stosowanymi metodami badań.
studium literatury, prezentacje przeglądu literatury i badań, dyskusja modelowana, studium przypadku, prezentacja metod testowych i aparututowych (zajęcia w placówkach).
Zaliczenie rygorowe - praca zaliczeniowa w formie tematycznej prezentacji multimedialnej
Studia stacjonarne
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań - konsekwencje psychologiczne
pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej (zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Demograficzne zmiany na rynku pracy- problemy aktywizacji zawodowej ludzi starszych, konsekwencje późnego rozpoczynania pracy zawodowej, aktywność zawodowa kobiet.
 Obszary badań pracy i pracowników ( rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych)
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne przegląd aktów prawnych
oraz prezentacja instytucji wydających certyfikaty uprawniające psychologów do orzecznictwa)
 Tworzenie opisów pracy stosowane w przemyśle (rodzaje pracy, stosowane arkusze obserwacyjne, tworzenie
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej- praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza)
 Metodyka badań kierowców - omówienie stosowanych procedur badawczych (dyskusja na temat zagrożeń w
ruchu drogowych, czynników wpływających na obniżenie sprawności psychoruchowej człowieka)
 Badania nastrojów pracowniczych - prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (dyskusja- obszary
zastosowania badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
 Metody badań pracy i pracowników - koncepcie zastosowań metod i narzędzi diagnostycznych (praca twórcza
zorientowana na tworzenie nowych metod diagnostycznych oraz praktycznych implikacji dla już znanych testów i metod badań psychologicznych na gruncie organizacji)
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań- konsekwencje psychologiczne
pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej.
(zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Obszary badań pracy i pracowników (rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych).
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne (przegląd aktów prawnych
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej - praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza).
 Badania nastrojów pracowniczych- prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (obszary zastosowania
badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
Chmiel N. (red), Psychologia pracy i organizacji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
Brown T., Zarządzanie w XXI w, Biznes 5 tom, Biblioteka Gazety Wyborczej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.
Griffin R., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Golnau W., Kalinowski M., Litwin J., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Cedetu Sp. z o.o., Warszawa2004.
Jachnis A., Psychologia organizacji, Dafin Sp z o.o., Warszawa 2008
Makin P., Cooper C., Cox CH., Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Wydawnictwo Na-
101
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
ukowe PWN, Warszawa 2000.
Pickford J. (red), Zarządzanie zasobami ludzkimi dla studentów MBA, Wydawnictwo K.E. LIBER S.C., Warszawa
2003.
Pocztowski A., Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003
Instytut Transportu Samochodowego Zakład Psychologii Transportu Drogowego, Metodyka psychologicznych
badań kierowców, Ośrodek Informacji Naukowej i Wydawnictw ITS, Warszawa 2003
Rrozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób
kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji.
Dz. U. z 2002 r. Nr 84, poz. 755
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie sprawności
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego lub posiadających świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego . Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1626
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o licencje członka personelu lotniczego albo posiadających licencje członka personelu lotniczego. Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1627
Rozporządzenie Ministra Transportu I Gospodarki Morskiej z dnia 3 września 1999 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych oraz warunków, jakie powinny
spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy szynowe. Dz. U. z 1999 r. Nr 87,
poz. 979
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób
ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.
Dz. U. z 2005 r. Nr 69, poz. 622
Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 287
Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Dz. U. z 2001
r. Nr 73, poz. 763.
dr Marta Stasiła-Sieradzka
102
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA.
PSYCHOLOG JAKO BIEGŁY SĄDOWY I JEGO ROLA W PROCESIE SĄDOWYM
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
49
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak





Wiedza i rozumienie związków psychologii z prawem.
Wiedza nt. statusu biegłego sądowego psychologa.
Wiedza nt. teoretycznego i metodologicznego modelu psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Wiedza i rozumienie ról biegłego psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych.
Wiedza i rozumienie etyczno – zawodowe problemów sądowego psychologa.
Egzamin – test wiadomości










Związki psychologii z prawem. Tradycje historyczne w Polsce i na świecie. Ujęcia aktualne
Pojęcie i zadania psychologii sądowej w Polsce.
Status prawny biegłego sądowego psychologa w polskim procesie sądowym.
Pojecie „wiadomości i umiejętności specjalnych” jako kryterium i potrzeba powołania biegłego.
Pojęcie i rodzaje diagnozy psychologicznej: opisowo – etiologiczna, kliniczna, aktuarialna.
Diagnoza, ekspertyza, opinia sądowa.
Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Typy opinii psychologiczno – sądowych.
Probalistyczny model diagnozowania i formułowania wniosków w opinii biegłego sądowego psychologa.
Rola diagnostyczno – ekspertalna biegłego sądowego psychologa: konsultant, laborant, technik, samodzielny
biegły, członek tandemu (RODK) lub zespołu biegłych.
 Rodzaje współpracy biegłego psychologa z innymi ekspertami: psychiatrą, pedagogiem, neurologiem, pediatrą,
kryminalistykiem i in.
 Typy opinii psychologiczno – sądowych.
 Ocena dowodu z opinii biegłego psychologa przez organ procesowy.
 Uczestnictwo biegłego sądowego psychologa w rozprawie sądowej: /a/ uczestnictwo samodzielne, /b/
uczestnictwo z innymi biegłymi.
 Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa.
Stanik J.M., Związki psychologii z prawem, Przegląd Psychologiczny, 1985, nr 4
Tyszkiewicz L., Psycholog jako uczestnik procesu stosowania prawa, (w:) M. J. Lubelski, J.M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1985, Wyd. Prawnicze.
Stanik J. M., Teoretyczne i metodologiczne przesłanki opiniodawstwa psychologicznego w procesie sądowym,
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2000, 9, suplement 4.
Ekspertyza sądowa (red.:) J. Wójcikiewicz, Zakamycze 2002, Wyd. Kantor.
Stanik J. M., Współpraca psychiatryczno – psychologiczna w ekspertyzach sadowych, (w:) Problemy psychologiczno –
psychiatryczne w procesie karnym, Katowice 1985, Wyd. UŚl.
Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice, 1992, Wyd. UŚl.
Stanik J.M., Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa, (w:) Etyczno – zawodowe
problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.:) J.M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995,
Wyd. Anima.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
4
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
egzamin
egzamin
30
15
dr Leszek Woszczek, dr Agnieszka Roszkowska
103
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA.
PSYCHOLOG JAKO BIEGŁY SĄDOWY I JEGO ROLA W PROCESIE SĄDOWYM
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
50
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak





Wiedza i rozumienie związków psychologii z prawem.
Wiedza nt. statusu biegłego sądowego psychologa.
Wiedza nt. teoretycznego i metodologicznego modelu psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Wiedza i rozumienie ról biegłego psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych.
Wiedza i rozumienie etyczno – zawodowych problemów biegłego sądowego psychologa.
 Związki psychologii z prawem. Tradycje historyczne w Polsce i na świecie.Ujęcia aktualne
 Pojęcie i zadania psychologii sądowej w Polsce. Status prawny biegłego sądowego psychologa w polskim
procesie sądowym.
 Pojecie „wiadomości i umiejętności specjalnych” jako kryterium i potrzeba powołania biegłego.
 Pojęcie i rodzaje diagnozy psychologicznej: opisowo – etiologiczna, kliniczna, aktuarialna.
 Diagnoza, ekspertyza, opinia sądowa.
 Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
 Typy opinii psychologiczno – sądowych.
 Analiza różnego typu opinii psychologiczno – sądowych z materiałów
 przygotowanych przez studentów z akt sądowych: spraw karnych i spraw nieletnich a także w sprawach rozwodowych i opiekuńczych.
 Uzależnienie od alkoholu jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej
 Probalistyczny model diagnozowania i formułowania wniosków w opinii biegłego sądowego psychologa Role
diagnostyczno – ekspertalne biegłego sądowego psychologa: konsultant, laborant, technik, samodzielny biegły, członek tandemu (RODK) lub zespołu biegłych. Rodzaje współpracy biegłego psychologa z innymi ekspertami: psychiatrą, pedagogiem, neurologiem, pediatrą, kryminalistykiem i in. Ocena dowodu z opinii biegłego psychologa przez organ procesowy.
 Błędy warsztatowe i uchybienia etyczne w ekspertyzach i opiniach sądowych, biegłych psychologów.
J.M. Stanik, Związki psychologii z prawem, Przegląd Psychologiczny, 1985, nr 4
L. Tyszkiewicz, Psycholog jako uczestnik procesu stosowania prawa, (w:) M. J. Lubelski, J.M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1985, Wyd. Prawnicze.
J. M. Stanik, Teoretyczne i metodologiczne przesłanki opiniodawstwa psychologicznego w procesie sądowym,
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2000, 9, suplement 4.
Ekspertyza sądowa (red.:) J. Wójcikiewicz, Zakamycze 2002, Wyd. Kantor.
J. M. Stanik, Współpraca psychiatryczno – psychologiczna w ekspertyzach sadowych, (w:) Problemy psychologiczno –
psychiatryczne w procesie karnym, Katowice 1985, Wyd. UŚl.
T. Widła, Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice, 1992, Wyd. UŚl.
J.M. Stanik, Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa, (w:) Etyczno – zawodowe
problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.:) J.M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995,
Wyd. Anima.
Gierowski J.K. (red) Psychologia w postępowaniu karnym Lexis Nexis 2008
Wróblewski J., Z zagadnień „prawdy sądowej”, Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne, 1975, T.2/
Pawłowska R., Teoria i praktyka eksperymentu klinicznego w psychologii stosowanej, (w:) Wybrane techniki diagnostyczne w psychologii klinicznej (red.:) J.M. Stanik, Katowice, 1980,Wyd. UŚl, wyd. II
Stanik J.M., Kowalczyk B., Etyczne i warsztatowe uchybienia w psychologicznym opinio dawstwie sądowym, (w:)
Psychologia. Badania i Aplikacje, (red.:) Z. Ratajczak, 1996, T.1. , Katowice, Wyd. UŚl.
Dr Agnieszka Roszkowska
104
Lp.
51
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY KRYMINOGENEZY NIELETNICH
(ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE)
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Wiedza nt. rozumienia prawnego pojęcia „nieletni” w Ustawie – u.p.n. z 26.X.1982
 Wiedza nt. pojęcia i operacjonalizacji normatywnych Zadań Rozwojowych w okresie adolescencji wg Havighursta.
 Wiedza nt. warunków opiekuńczo – wychowawczych w rodzinie, efektów edukacyjnych w szkole.
 Wiedza nt. przejawów i form przemocy w szkole.
 Wiedza nt. funkcjonowania nieletnich w asocjalnych grupach podkulturowych i umiejętność diagnozowania.
 Wiedza nt. mechanizmów synergetycznych w kryminogenezie nieletnich.
 Wiedza i rozumienie nt. asocjalnego stylu życia nieletnich.
Uwaga: do odpowiednich ćwiczeń studenci przygotowują materiał laboratoryjny z akt sądowychSądów Rdzinnych.
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Pojecie „nieletniego” w świetle przepisów Ustawy z 26.X.1982 (w ujęciu prawnym) a psychologiczne pojęcie
okresu adolescencji; różnice w charakterystyce chłopców i dziewcząt w okresie adolescencji w ujęciu gender
psychology.
 Realizacja 8 Osobistych Zadań Rozwojowych (OZR) w okresie adolescencji (w ujęciu Havighursta).
 Warunki opiekuńczo – wychowawcze (WOWRN) w rodzinie a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych nieletnich.
 Efekty Edukacyjno Wychowawcze w szkole a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych nieletnich (EEW).
 Przejawy i formy przemocy uczniowskiej na terenie szkoły i ich uwarunkowania.
 Funkcjonowanie w asocjalnych grupach podkulturowych (FAGP) a ryzyko zachowań para przestępczych i
przestępczych: a) mechanizmy psychologiczno – kryminologiczne, b) diagnozowanie FAGP.
 Wpływ massmediów na przejawy asocjalności adolescentów
 Asocjalny styl życia nieletnich: pojęcie, operacjonalizacja, diagnozowanie.
 Mechanizmy synergetyczne (synergizm) w kryminogenezie nieletnich.
Górecki, S. Stachowiak, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, Komentarz, Zakamycze 2005, Wyd. III
Czarnecka - Dzialuk B., Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym, Warszawa 1993, Wyd. Inst. Nauk
Prawnych PAN
Drwal R., Percepcja ważności i realizacji zadań rozwojowych przez adolescentów (w:) Badania nad rozwojem w okresie dorastania, (red:) Z. Smoleńska, Warszawa 1993, Wyd. Instytut Psychologii PAN.
Piekacz A., Styl życia a poziom realizacji normatywnych zadań rozwojowych u gimnazjalistów, Katowice, 2008 (niepubl.
rozprawa doktorska) UŚl.
Pospiszyl I., Przemoc w szkole, Warszawa 2005.
Stanik J. M., Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności, (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B. Urban,
J. M. Stanik, Warszawa, 2007, PWN
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Leszek Woszczek, mgr Magdalena Rode, mgr Bartosz Wojciechowski
105
Lp.
52
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROBLEMY ROZWOJOWE, WYCHOWAWCZE I KLINICZNE DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE
FUNKCJONOWANIA RODZINY I ŚRODOWISK POZARODZINNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Uzyskanie wiedzy o przyczynach i obrazie klinicznym wybranych zaburzeń.
 Umiejętność rozpoznawania zwiastunów problemów wychowawczych.
Egzamin







Przegląd problemów i zaburzeń rozwojowych.
Przegląd problemów i zaburzeń rozwojowo – wychowawczych.
Klasyfikacja problemów i zaburzeń wg ICD-10.
Zaburzenia afektywne u dzieci.
Zaburzenia zachowania.
Specyfika rodziny dysfunkcyjnej.
Rodzinny, pozarodzinny i rozwojowy kontekst problemów wychowawczo- klinicznych dzieci i młodzieży.
Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne dla praktyków i
rodziców. Gdańsk: GWP.
Pużyński, S., Wciórka, J. (2000). ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Kraków: Wyd. VESALIUS.
Wolańczyk, T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Carson, R., C., Butcher, J., N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bogdanowicz, M. (1985). Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. Warszawa: WSiP.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Yvona Woźniakova
106
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOSPOŁECZNE PROBLEMY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
53
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
2
2
brak




Poznanie psychologicznych następstw uszkodzeń mózgu (jednostki niepełnosprawności).
Orientacja w specyficznych technikach diagnostycznych rodziny i dziecka.
Rozpoznawanie problemów i potrzeb osób wspierających niepełnosprawnych.
Orientacja w ofercie placówek udzielających pomocy i wsparcia (np. stowarzyszenia, organizacje pozarządowe i inne).
 Jednostki kliniczne niepełnosprawności (np. mózgowe porażenie dziecięce, autyzm, niepełnosprawność intelektualna).
 Środowiska wychowawcze, opiekuńcze, edukacyjne, terapeutyczne, zawodowe – analiza z perspektywy realizacji potrzeb niepełnosprawnych – dzieci i młodzieży.
 Specyficzne problemy sytuacji życia codziennego rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych.
Maciarz, A. (red.). (1999). Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza
Impuls.
Pisula, E. (2005). Małe dziecko z autyzmem. Warszawa: PWN.
Obuchowska, I. (red.). (2005). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
zaliczenie
zaliczenie
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
107
Lp.
54
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
ANALIZA STUDIÓW PRZYPADKÓW W ŚWIETLE WYBRANYCH PROBLEMÓW WYCHOWAWCZOKLINICZNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
2
egzamin
15
15
2
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Uzyskanie kompetencji w zakresie formułowania hipotez i wniosków diagnostycznych.
 Uzyskanie umiejętności prowadzenia rozmowy, wywiadu i obserwacji.
Analiza studium przypadku, samodzielne stawianie hipotez diagnostycznych, weryfikowanie ich oraz formułowanie wniosków diagnostycznych.
Zaliczenie – samodzielne studium przypadku
Egzamin
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Zdobywanie pierwszych umiejętności: rozmowa, wywiad, obserwacja, stawianie hipotez diagnostycznych.
 Studia przypadków:
- dziecko z zaburzeniami neurorozwojowymi
- dziecko z zaburzeniami społeczno – emocjonalnymi
- dziecko z zaburzeniami psychosomatycznymi
- dziecko z zaburzeniami zachowania
- dziecko z zaburzeniami mowy
- dziecko z zaburzeniami psychotycznymi
- dziecko z trudnościami edukacyjnymi
 Analiza kontekstu rodzinnego i edukacyjnego.
Kisch, A., Pauli, S. (2004). Co się dzieje z moim dzieckiem. Zaburzenia rozwoju ruchowego i postrzegania. Warszawa:
PZWL.
Morrison J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała, Gdańsk: GWP
Goodman, R., Scott, S. (2000). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL.
Namysłowska, I. (2007). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Agnieszka Pasztak, mgr Aleksandra Wieteska
108
Lp.
55
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOSOMATYKA
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Zdobycie wiedzy na temat biologicznych i psychologicznych czynników ryzyka chorób i zaburzeń psychosomatycznych oraz ich konsekwencji psychospołecznych.
 Rozumienie mechanizmów leżących u podłoża powstawania chorób psychosomatycznych.
 Poznanie możliwości praktycznego wykorzystania wiedzy psychologicznej w zapobieganiu, leczeniu i rehabilitacji
zaburzeń psychosomatycznych.
 Uwrażliwienie na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa na pograniczu psychologii i medycyny.
 Kształtowanie postawy współpracy i współdziałania z szeroko rozumianym środowiskiem, mającym wpływ
na powstawanie problemów o podłożu psychosomatycznym.
Prezentacje multumedialne
Egzamin testowy
Treści
kształcenia
 Relacje pomiędzy stresem a chorobą: analiza związków między czynnikami psychicznymi a objawami somatycznymi na wybranych przykładach zaburzeń psychosomatycznych.
 Czynniki ryzyka choroby wieńcowej i zawału serca: oddziaływania psychologiczne w rehabilitacji pacjentów po
zawale.
 Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje chorób nowotworowych: wykorzystanie
zależności psychoneuroimmunologicznych w onkologii.
 Zagadnienia psychosomatyczne w alergologii: mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem
astmy oskrzelowej.
 Psychodermatozy: udział czynników psychicznych w powstawaniu i utrzymywaniu się objawów dermatologicznych.
 Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych
Literatura
podstawowa
Carson, R. C., Butcher, J. N. i Mineka, S. (2003): Psychologia zaburzeń. vol. 1, s. 403-420, s. 439-488. GWP, Gdańsk
Choroba niedokrwienna serca. Psychologiczne aspekty leczenia i zapobiegania. Wrześniewski K., Włodarczyk D. (2004)
(red.) GWP, Gdańsk
Heszen I., Sęk H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa
Schier K. (2005). Bez tchu i bez słowa. GWP, Gdańsk
Sheridan C. L., Radmacher S. A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. IPZ, PTP,
Warszawa
Wrześniewski K. (2000): Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: Psychologia. Podręcznik akademicki J. Strelau (red.), tom 3. GWP, Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Ewa Gwozdecka-Wolniaszek
109
Lp.
56
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
SOMATOPSYCHOLOGIA
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Poznanie dróg wpływu sfery somatycznej na sfery: psychiczną i społeczną.
 Zdobycie wiedzy z zakresu relacji lekarz-pacjent i umiejętności praktycznego jej zastosowania w pracy terapeutycznej i szkoleniowej.
 Umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy psychologicznej w pracy z człowiekiem zdrowym, chorym
somatycznie i umierającym.
Treści
kształcenia
 Styl życia a zdrowie i choroba
- sposoby ujmowania zdrowia i choroby
- zachowania pro i antyzdrowotne
- wyznaczniki zdrowego stylu życia
- zdrowie osoby a zdrowie publiczne
 Macierzyństwo i ojcostwo w ujęciu biopsychospołecznym
- zmiany fizjologiczne, psychologiczne i społeczne w okresie ciąży, porodu i połogu
- opieka nad dzieckiem zdrowym
 Relacja lekarz-pacjent i jej wpływ na przebieg diagnozowania, leczenia i rehabilitacji
- udział w badaniach kontrolnych i profilaktycznych
- poszukiwanie profesjonalnej pomocy
- efekt placebo
- podstawowe błędy jatrogenne
- rola medycyny alternatywnej
 Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu
- fizyczny, psychiczny, duchowy i społeczny wymiar bólu
- rodzaje bólu i ich leczenie
 Praca z pacjentem chirurgicznym
- przygotowanie pacjenta do operacji
- chirurgia naprawcza i estetyczna
- psychospołeczne, prawne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych
 Człowiek chory terminalnie. Zjawisko umierania i śmierci.
 Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności fizycznej.
 Karta Praw Pacjenta
Literatura
podstawowa
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław
Dolińska – Zygmunt G. (2001)(red): Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,
Wrocław
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa
Heszen I., Życińska J.(2008)(red.): Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Academica, Warszawa
Salomon P. (2002): Psychologia w medycynie. GWP, Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Anita Gałuszka
110
Lp.
57
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
TRENING INTERPERSONALNY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Umiejętność współpracy w grupie.
 Umiejętność przyjmowania informacji zwrotnych.
 Rozpoznanie własnej roli grupowej.
Forma warsztatowa
Zaliczenie na ocenę, obecność na treningu
 Udział w procesie grupowym
- doświadczanie siebie oraz własnego funkcjonowania w grupie
- praktyczne uczestnictwo w procesie grupowym
- ćwiczenie umiejętności identyfikacji ról grupowych oraz ich znaczenia dla rozwoju procesu grupowego
- rozpoznawanie faz rozwoju grupowego
 Praktyczne ćwiczenie różnych umiejętności interpersonalnych
Grzesiuk L., Trzebińska E., (1978): Jak ludzie porozumiewają się, Nasza Księgarnia, Warszawa
Praszkier R., Różycki A. (1983): Bliskie spotkania. Rzecz o treningu grupowym, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Zaborowski Z. (1997): Trening interpersonalny. Podstawy teoretyczne – procesy – techniki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Renata Kleszcz-Szczyrba
111
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRAKTYKA PO III ROKU
58
Rok
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
2 tygodnie
2 tygodnie
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
brak
Ogólne cele praktyk:
 rozwijanie umiejętności wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach;
 kształtowanie umiejętności niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej;
 przygotowanie studenta do samodzielności i odpowiedzialności za powierzone mu zadania;
 stworzenie dogodnych warunków do aktywizacji zawodowej studenta na rynku pracy.
Studenci powinni we własnym zakresie poszukiwać instytucji, w której odbędą praktykę. Samodzielność studenta
pod tym względem uważana jest za istotny element realizacji jednego z podstawowych celów praktyki – rozpoczęcia samodzielnej aktywności zawodowej.
Miejsce praktyki: zgodne z jednym (z dwóch realizowanych przez studenta) profilem zawodowym.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zaliczenie praktyki na podstawie następujących dokumentów:
 porozumienie o organizacji praktyki zawodowej;
 raport z przebiegu praktyki poświadczony przez opiekuna praktyki w zakładzie pracy oraz przez opiekuna
praktyki z Instytutu Psychologii;
Cele szczegółowe i obszar realizacji praktyk w ramach poszczególnych profili zawodowych realizowanych w
Instytucie Psychologii UŚ:
Cele praktyk: zdobycie wiedzy na temat zadań psychologa w danej instytucji (diagnoza, poradnictwo, pomoc
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); jego roli w pracy zespołu diagnostyczno-terapeutyczne
go, uregulowań prawnych dotyczących kompetencji diagnostyczno-terapeutycznych psychologa w działaniach na
rzecz pacjenta zdekompensowanego psychicznie, ustawodawstwa obowiązującego wobec pacjentów psychiatrycznych, wiedzy na temat specyfiki procedur diagnostycznych stosowanych w odniesieniu do pacjentów psychiatrycznych; nabycie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozowania pacjentów psychiatrycznych (diagnoza struktury osobowości za pomocą testów kwestionariuszowych, technik projekcyjnych i metody klinicznej
/wywiad i rozmowa/ u osób z zaburzeniami lękowymi, osobowości), pomocy osobom przebywającym na leczeniu odwykowym i korzystających z usług ośrodków pomocy społecznej.
Przykładowe miejsca odbywania praktyk:
- rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne;
- poradnie zdrowia psychicznego;
- dzienne i stacjonarne oddziały psychiatryczne;
- oddziały dzienne i poradnie leczenia uzależnień;
- ośrodki pomocy społecznej.
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
Cele praktyk: zdobycie wiedzy na temat zadań psychologa w danej instytucji (diagnoza, poradnictwo, pomoc
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); przebiegu procesu adaptacji do warunków izolacji, podstawowych oddziaływań psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych stosowanych wobec osób izolowanych;
udzielania pomocy psychologicznej osobom przygotowywanym do opuszczenia zakładu karnego jak również
poznanie problemów doświadczanych w trakcie pracy zawodowej psychologa sądowego; zdobycie praktycznych
umiejętności diagnozy sądowo – psychologicznej w sprawach karnych oraz cywilnych, poznanie wyzwań stawianych przed psychologami sądowymi. Zajęcia praktyczne przygotowują studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów zarówno świadka jak i oskarżonego jak również do udzielenia pomocy psychologicznej osobie wykazującej trudności w adaptacji do warunków więziennych.
- rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne;
- zakłady karne i areszty śledcze;
- placówki psychologiczne przy komendach policji;
- ośrodki wychowawcze i zakłady poprawcze;
- ośrodki interwencji kryzysowej;
- ośrodki pomocy dziecku i rodzinie;
- policyjne izby dziecka.
Cele praktyk: wieloaspektowe poznanie przez studentów praktycznych zastosowań w obszarze psychologii
112
Prowadzący
zajęcia
pracy i organizacji odnoszących się do procedur, metod i narzędzi badawczych stosowanych w obszarze tej dyscypliny naukowej; umożliwienie studentom zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych oraz zapoznanie się z
potencjalnym przyszłym pracodawcą, w tym jego potrzebami i wymaganiami. Konfrontacja zdobytej wiedzy teoretycznej i dotychczasowych doświadczeń z wymaganiami rynku pracy umożliwić ma studentom określenie obszarów rozwoju własnych kompetencji zawodowych pozwalających im w przyszłości prowadzenie samodzielnej
pracy psychologicznej.
- współczesne organizacje realizujące projekty w ramach polityki personalnej, głownie w obszarze rekrutacji,
szkoleń i rozwoju pracowników,
- agencje pracy tymczasowej, agencje pośrednictwa pracy, agencje doradztwa personalnego, urzędy pracy, kluby
pracy oraz inne jednostki działające na rzecz rozwoju rynku pracy oraz aktywizacji zawodowej,
- placówki działające w obszarze doradztwa zawodowego,
- placówki szkoleniowe, edukacyjne realizujące programy związane z psychologią organizacji,
- pracownie psychologiczne realizujące badania osób wykonujących prace wymagające szczególnej sprawności
psychofizycznej.
Cel praktyk: zaznajomienie studentów ze specyfiką pracy psychologa praktyka w obszarze zdrowia i choroby,
przygotowanie studenta do pracy z osobami chorymi somatycznie (w zakresie diagnozy i terapii), przygotowanie
studenta do pracy z osobami zdrowymi (w zakresie promowania zdrowia), stworzenie możliwości poznania i
zastosowania różnych metod diagnostycznych i terapeutycznych wykorzystywanych przez psychologów zdrowia
umożliwienie uczestniczenia w zajęciach grupowych prowadzonych w danym ośrodku, stworzenie możliwości
zdobywania praktycznego doświadczenia w indywidualnym kontakcie z człowiekiem chorym lub zdrowym.
- szpitale, sanatoria, ośrodki leczenia uzależnień, hospicja;
- grupy wsparcia (dla osób chorych somatycznie i ich rodzin);
- instytucje i ośrodki zajmujące się opracowywaniem, wdrażaniem i ewaluacją programów promujących zdrowie
(np. wydziały zdrowia urzędów administracji lokalnej);
- instytucje i ośrodki, w których przeprowadzane są programy profilaktyczne, np. przedszkola, szkoły, zakłady
pracy itp.;
- instytucje i ośrodki realizujące programy szkoleniowe dla grup zawodowych np. lekarzy, pielęgniarek etc. w
zakresie rozwijania kompetencji osobistych, nauki radzenia sobie ze stresem czy przeciwdziałania wypaleniu
zawodowemu.
Cel praktyk: student uczestnicząc w codziennej pracy z dzieckiem (również niepełnosprawnym psychicznie
i/lub fizycznie), poznaje zasady organizacji pracy z dzieckiem – indywidualnej i grupowej, specyficzne metody
pracy wychowawczej i terapeutycznej (teoretycznie i na podstawie obserwacji), a w miarę nabywania kompetencji
również uczy się je adekwatnie stosować; Student w trakcie praktyk nabywa umiejętności wykorzystania wybranych narzędzi w diagnozie sytuacji wychowawczej i klinicznej dzieci i młodzieży, analizy i interpretacji uzyskanych wyników badań, trafnego doboru metod pracy wychowawczej i terapeutycznej oraz zaplanowania ich przebiegu ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka.
- poradnie psychologiczno – pedagogiczne;
- szpitale dziecięce;
- centra pomocy dziecku i rodzinie;
- świetlice terapeutyczne i socjoterapeutyczne;
- rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne przy Sądzie Rejonowym;
- ośrodki rehabilitacyjne i edukacyjne dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej;
- placówki kształcenia integracyjnego.
Koordynator Wydziałowy ds. Praktyk Psychologicznych – dr Joanna Mateusiak
Opiekunowie praktyk w ramach poszczególnych profili:
dr Justyna Trepka-Starosta – Psychologia Kliniczna Człowieka Dorosłego
dr Agnieszka Roszkowska – Psychologia Sądowa
dr Marta Stasiła-Sieradzka – Psychologia Pracy i Organizacji
dr Anita Gałuszka – Psychologia Zdrowia i Jakości Życia
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk – Psychologia Wychowawczo-Kliniczna Dzieci i Młodzieży
113
VI. 7.
ROK IV, SEMESTR SIÓDMY
114
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
ELEMENTY PSYCHOPATOLOGII
59
Rok
IV
7
studia stacjonarne
w tym:
sem
ćw
Liczba
godzin
wykł
60
30
30
45
30
15
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu psychopatologii z perspektywy psychologiczno-psychiatrycznej,
ukierunkowującej ich kształcenie na poznanie podstaw diagnozy psychologicznych mechanizmów, symptomatologii, zasad, jak i głównych teoretycznych założeń, dotyczących pomocy psychologicznej osobom z diagnozą różnych zaburzeń psychicznych(ujęcie tradycyjne i współczesne wg. DSM IV i ICD -10).
 Merytoryczne przygotowanie studenta psychologii do współpracy zawodowej z personelem medycznym w
sytuacji pomocy człowiekowi ze zróżnicowanym poziomem zaburzeń psychopatologicznych w zakresie diagnozy i interwencji psychologicznej.
Ćwiczenia
 Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami psychopatologii ogólnej i szczegółowej na zasadzie
uzupełnienia wykładu o treści wymagające wyjaśnienia i dyskusji.
 Umiejętność rozpoznawania objawów poszczególnych chorób psychicznych. Postulowanie oddziaływań psychoprofilaktycznych.
Ćwiczenia
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Przedstawione zostaną podstawy teoretyczne wybranych zaburzeń, formy, przyczyny i uwarunkowania zaburzonego zachowania jednostki oraz mechanizmy powstawania zaburzeń, zakresu leczenia i pomocy psychologicznej.
Analiza przypadków.
Wykład: egzamin
Zaliczenie: kolokwium, aktywność merytoryczna studenta
Wykład
I. Psychopatologia ogólna
 Zagadnienia ogólne - teoretyczne problemy psychopatologii
- podstawowe definicje, rozumienie pojęcia normy i patologii w psychiatrii i psychologii. Ustawa o
ochronie zdrowia psychicznego –wybrane wątki dotyczące tajemnicy zawodowej, procedury leczenia
przymusowego
 Ogólna klasyfikacja zaburzeń psychicznych, etiologia i diagnoza nozologiczna .Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego (tajemnica zawodowa, leczenie przymusowe i jego wyznaczniki ).Aspekty moralno-etyczne w
pracy z pacjentem psychiatrycznym i zdekompensowanym psychicznie.
 Czym jest objaw psychopatologiczny? Definicje pojęcia. Słownik głównych objawów psychopatologicznych.
Norma w psychologii i psychiatrii klinicznej, zdrowie psychiczne i jego główne wyznaczniki.
 Zaburzenia procesów poznawczych: spostrzegania, pamięci, uwagi, myślenia.
 Psychopatologia emocji. Zaburzenia aktywności, działań ruchowych i świadomości.
II. Psychopatologia szczegółowa
 Zaburzenia nerwicowe w klasyfikacjach psychiatrycznych(ujęcie tradycyjne i współczesne DSM IV i I CD-10)
- etiologia ,patogeneza, postacie zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia , modele terapeutyczne w
świetle współczesnej literatury psychologiczno-psychiatrycznej. Lęk jawny(odczuwany)- zaburzenia lękowe,
fobie, lękowo-depresyjne mieszane.
 Lęk domniemany (konwersyjny)
- Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) i pod postacią somatyczną-ujęcie tradycyjne i współczesne (ICD 10,
DSMIV). Histeria (definicje pojęcia, rys historyczny podejścia do histerii a współczesność). Histeryczność a
histrioniczność. Nerwica a osobowość histeryczna.
 Zaburzenia psychosomatyczne(podejście historyczne i podstawowe współczesne teorie tłumaczące powstawanie chorób psychosomatycznych (teoria resomatyzacji i desomatyzacji),specyfika struktury osobowości , podstawowe symptomy chorobowe i ich leczenie. Teorie tłumaczące mechanizm aleksytymii.
 Zaburzenia osobowości
- zagadnienia ogólne i wyjaśnienie podstawowych pojęć,
- etiopatogeneza i główne psychologiczne mechanizmy funkcjonowania indywidualnego i społecznego w
świetle literatury przedmiotu(przegląd stanowisk i koncepcji teoretycznych),
- podstawowe postacie dysfunkcji struktury osobowości, współczesne modele terapii opartej o więź)
 Zaburzenia afektywne – przegląd stanowisk teoretycznych wyjaśniających pochodzenie zaburzeń depresyj-
115
nych, patomechanizm i podstawowa symptomatologia zróżnicowanych postaci depresji( depresja nerwicowa,
endogenna, somatyczna). Mechanizm autodestrukcji w ich przebiegu. Główne trendy w leczeniu .
 Zaburzenia psychotyczne – przegląd stanowisk teoretycznych tłumaczących ich etiopatogenezę , charakterystyka podstawowych psychoz(schizofrenii, paranoi).Podstawy teoretyczne modelu opartego o stres i innych
teoretycznych koncepcji powstawania schizofrenii. Symptomatologia i metody leczenia- wieloaspektowy charakter pomocy psychologicznej choremu i jego rodzinie w środowisku.
 Uzależnienia – psychologiczne i fizjologiczne mechanizmy uzależnień od narkotyków, leków i alkoholu, etiopatogeneza w świetle współczesnych koncepcji psychologicznych , proponowane modele terapii. Problematyka współuzależnionych .
 Zaburzenia seksualne - zagadnienia ogólne, zakłócenia zachowań seksualnych, patologiczne formy życia seksualnego: zaburzenia perwersyjne, zaburzenia tożsamości płciowej, zaburzenia funkcjonalne, zagadnienie rozwoju zachowań homoseksualnych
Ćwiczenia










Norma a patologia – historyczny rys zagadnienia i współczesne ustalenia.
Modele powstawania zaburzeń psychicznych
Zaburzenia procesów poznawczych: spostrzegania, pamięci, uwagi, myślenia.
Psychopatologia emocji. Zaburzenia aktywności, działań ruchowych i świadomości.
Zaburzenia somatoformiczne i psychosomatyczne.
Psychozy schizofreniczne
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia seksualne
Wykład
Literatura
podstawowa
Aleksandrowicz J. (1988). Nerwice, psychopatologia, psychoterapia. Warszawa, PZWL.
Carson R., Butcher J., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Meyer R.(2003). Psychopatologia. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Pużyński St. (1996). Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa ,PZWL.
Rosenhan D.L.,Seligman M.E.P.(1994). Psychopatologia cz I,II.Warszawa ,Wyd. Pol. Tow. Psychologicznego.
Scully J. (2000). Psychiatria. Wrocław, Urban and Urban.
Pużyński St. (1996). Depresje i zaburzenia afektywne.Warszawa, PZWL.
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków, Wyd. UJ.
Ćwiczenia
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa: PZWL.
Cierpialkowska L. (2007). Psychopatologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”
Kępiński A.( 2007). Psychopatologia nerwic. Wydawnictwo Literackie
Pużyński S. (1999). Depresje i inne zaburzenia afektywne. Warszawa: PZWL.
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. W-wa. PTP.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Czabała Cz.(1997).Czynniki leczące w psychoterapii. PWN.Warszawa,ss.17-69.
Hart A.(1995).Commentary on antisocial Personality Disorder .W: Livesley .:The DSMIV Personality Disorders.The
Jakubik A.(1989).Podstawowe Kierunki Psychiatrii Dynamicznej. PWN. Warszawa.
Kernberg O.(1975). Borderline Conditions and Pathological Narcissism. New York, Jason Aronson.
Kernberg O.(1989). The Narcissistic Personality Disorder and the Differential Diagnosis of Antisocial Behavior”.W: Psychiatric Clinics of North America:Narcissistic Personality Disorder. Philadelfia. W.B.Saunders,
vol.12,nr3,553-570.
Kernberg O.(1992). Aggression in Personality Disorders and Perversion.New. Haven:Yale University Press.
Kutter P.(1998).Współczesna psychoanaliza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Stone M.H.(1980). The Borderline Syndrom. New York: Mc Graw-Hill.
Ćwiczenia
Prowadzący
zajęcia
Bemis J., Barrada A. (2001). Oswoić lęk. Gdańsk: GWP.
Cekiera C. (2001). Ryzyko uzależnień. Towarzystwo Naukowe KUL
Józefik B. (red.). (1999). Anoreksja i bulimia psychiczna. Wyd. UJ
Klimasiński K.(2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wykład: dr Justyna Trepka-Starosta, dr Bernadetta Izydorczyk
Ćwiczenia: dr Joanna Kucharewicz, mgr Maciej Bożek, mgr Kasper Czech, mgr Magdalena Rode,
mgr Anna Kołodziej
116
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
odzin
30
30
wykł
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
METODOLOGIA ZE STATYSTYKĄ M2
60
Rok
brak






ugruntowanie i poszerzenie wiedzy umożliwiającej krytyczną recepcję dotychczasowego dorobku psychologii;
powtórzenie i uzupełnienie wiedzy z zakresu prowadzenia naukowych badań psychologicznych;
zapoznanie się z celami / funkcjami oraz mechanizmami rozwoju poznania naukowego;
przyswojenie podstaw logiki poznania naukowego oraz kryteriów adekwatności jego wytworów;
pomoc w zakresie przygotowania analitycznej i badawczej części pracy magisterskiej;
pogłębienie indywidualnej kultury intelektualnej.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną.
Egzamin ustny.
 Nauka – metodologia – filozofia. Przegląd koncepcji znaczenia terminów i wzajemnych relacji
 Pojęcie i klasyfikacja nauk. Odmiany i sposoby uprawiania metodologii. Filozofia nauki
 Cele i funkcje poznania naukowego, analiza porównawczo-krytyczna wybranych koncepcji (m.in. Sucha, Kmity, Watkinsa)
 Społeczna i indywidualna świadomość metodologiczna, pojęcie, struktura, funkcje, geneza, determinanty, dynamika i rozwój świadomości metodologicznej
 Rozwój poznania naukowego – przegląd wybranych koncepcji (m.in. Popper, Kuhn, Kmita)
 Pojęcie i struktura procesu badawczego: struktura operacyjna i struktura logiczna procesu badawczego w psychologii i innych naukach behawioralnych, charakterystyka faz procesu badawczego; analiza krytycznoporównawcza różnych ujęć przebiegu procesu badawczego
 Problem badawczy, zmienne, hipotezy: obiektywno-subiektywny status sytuacji problemowej, pytania i hipotezy jako poznawcza reprezentacja problemu, pojęcie zmiennej, odmiany hipotez badawczych, relacje pomiędzy
zmiennymi i hipotezami, pojęcie związku przyczynowego, determinizm.
 Modele i plany badawcze: analiza porównawczo-krytyczna modeli badawczych, kryteria wyboru optymalnego
planu badawczego, wybór planu badawczego a kryteria doboru próby i kierunki analizy wyników.
 Logiczna teoria języka – składnia logiczna: – reguły formowania, pojęcie i charakterystyka kategorii gramatycznych, reguły dedukcyjne, klasyczny rachunek logiczny, znaczenie, równoznaczność, pojęcie, wynikanie.
 Logiczna teoria języka – semantyka logiczna: znaczenie a odniesienie przedmiotowe wyrażeń, ontologia teoriomnogościowa, relacje i podobieństwa, reguły odniesienia przedmiotowego, komunikowanie faktów, rodzaje
zdań.
 Definicje: – cel definiowania pojęć, definicje pojęciowe i operacyjne, odmiany definicji pojęciowych, kryteria
klasyfikacji definicji, eksplikacja
 Wytwory poznania naukowego: prawa naukowe, odmiany praw i hipotez, wnioskowania niestatystyczne i statystyczne, wyjaśnianie i przewidywanie, model wyjaśniania nomologiczno-dedukcyjnego, rodzaje, formy i poziomy wyjaśniania, retrodykcja i postdykcja, prawa idealizacyjne a wyjaśnianie i przewidywanie, zmienne pośredniczące a konstrukty hipotetyczne.
 Pojęcie teorii naukowej – charakterystyka głównych stanowisk epistemologicznych i metodologicznych, teoria
naukowa – struktura, odmiany, funkcje, struktura i funkcje teorii psychologicznych, warstwy teorii psychologicznych, rodzaje zasad teoriotwórczych, poziomy odniesienia teorii, formy systematyzacji wiedzy teoretycznej.
 Pozametodologiczne determinanty poznania naukowego: psychologiczne i społeczno-pragmatyczne uwarunkowania poznania naukowego w psychologii, oczekiwania badacza, ukryte wymagania sytuacji badawczej, lęk
przed byciem ocenianym, problemy decepcji, artefakty psychologiczne, etyka badań naukowych w psychologii.
Literatura
podstawowa
Kmita, J. (1973 i nast. wyd.). Wykłady z logiki i metodologii nauk. Warszawa: PWN.
Madsen, K. B. (1980). Współczesne teorie motywacji. Warszawa: PWN.
Literatura
uzupełniająca
Ajdukiewicz, K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa: PWN.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: PWN.
Frankfort-Nachmias, C., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
Grobler, A. (2001). Pomysły na temat prawdy i sposobu uprawiania filozofii w ogóle. Kraków: Wyd. Aureus
Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Kraków: Wyd. Aureus – Wyd. Znak.
117
Hornowska, E. (1989). Operacjonalizacja wielkości psychologicznych. Założenia – struktura – konsekwencje. Wrocław:
Ossolineum.
Klawiter, A. (1989). Trzy postawy wobec nauki – uczestnik, rozumiejący obserwator, badacz. [w:] J. Brzeziński,
K. Łastowski (red.), Filozoficzne i metodologiczne podstawy teorii naukowych („Poznańskie Studia z Filozofii Nauki”,
t. 11, s. 11-28). Warszawa-Poznań: PWN.
Kmita, J. (1976). Szkice z teorii poznania naukowego. Warszawa: PWN.
Kmita, J. (1980). Z problemów epistemologii historycznej. Warszawa: PWN.
Kuhn, T. S. (2001/1996). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Lakatos, I. (1995/1970). Pisma z filozofii nauk przyrodniczych. Warszawa: PWN.
Nowak, S. (2007/1985). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.
Nosal, C. (2007). Psychologia poznania naukowego. Nauka, 2, s. 57-76.
Popper, K. R. (2002/1972). Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Warszawa: PWN.
Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Watkins, J. (1989/1984). Nauka a sceptycyzm. Warszawa: PWN.
Prowadzący
zajęcia
dr hab. Zbigniew Spendel
118
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 4
PSYCHOZY SCHIZOFRENICZNE, PSYCHOZY AFEKTYWNE.
61
ZABURZENIA PSYCHICZNE NA PODŁOŻU ORGANICZNYM I SOMATYCZNYM
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
specjalizacyjny (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Przekazanie studentom wiedzy z zakresu psychopatologii psychoz oraz zaburzeń psychicznych na tle organicznym oraz podstawowych umiejętności nawiązywania kontaktu, diagnozy oraz terapii osób cierpiących na te zaburzenia.
Zaliczenie – kolokwium pisemne, obecność, aktywność
Studia stacjonarne








Treści
kształcenia





Pozycja nozologiczna, kryteria diagnostyczne, podział psychoz schizofrenicznych.
Schizofrenia w ujęciu psychodynamicznym, systemowym, egzystencjalnym.
Deficyty neuropsychologiczne w schizofrenii.
Fenomenologia schizofrenii.
Metody i techniki diagnozy różnicowej w przypadku schizofrenii.
Pomoc osobom cierpiącym na schizofrenię.
Pozycja nozologiczna, kryteria diagnostyczne, podział zaburzeń nastroju.
Zaburzenia nastroju w ujęciu behawioralno-poznawczym, psychodynamicznym, systemowym, egzystencjalnym.
Zaburzenia nastroju: metody i techniki diagnozy różnicowej.
Depresja: fenomenologia, pomoc psychologiczna.
Mania: fenomenologia, pomoc psychologiczna.
Zaburzenia psychiczne na tle organicznym. Diagnoza i pomoc psychologiczna.
Zaburzenia psychiczne spowodowane choroba somatyczną. Diagnoza i pomoc psychologiczna.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Pozycja nozologiczna, kryteria diagnostyczne, podział psychoz schizofrenicznych. Deficyty neuropsychologiczne w schizofrenii.
 Schizofrenia w ujęciu psychodynamicznym, systemowym, egzystencjalnym. Fenomenologia schizofrenii.
 Metody i techniki diagnozy różnicowej w przypadku schizofrenii. Pomoc osobom cierpiącym na schizofrenię.
 Pozycja nozologiczna, kryteria diagnostyczne, podział zaburzeń nastroju. Zaburzenia nastroju w ujęciu behawioralno-poznawczym, psychodynamicznym, systemowym, egzystencjalnym.
 Zaburzenia nastroju: metody i techniki diagnozy różnicowej. Depresja: fenomenologia, pomoc psychologiczna.
Mania: fenomenologia, pomoc psychologiczna.
 Zaburzenia psychiczne na tle organicznym i somatycznym. Diagnoza i pomoc psychologiczna.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L. (2003): Psychopatologia. Poznań, Zysk i S-ka.
Bilikiewicz A. (2001): Psychiatria. Warszawa, PZWL.
Grzesiuk L (2006): Psychoterapia. Praktyka. Warszawa, Eneteia.
Jakubik A (1997): Zaburzenia osobowości. Warszawa, PZWL.
Kępiński A. (2003): Schizofrenia. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Kępiński A. (2004): Melancholia. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
DeBarbaro B. (1999): Schizofrenia w rodzinie. Kraków, Wydawnictwo UJ.
Martin G.N. (2001): Neuropsychologia. Warszawa, PZWL.
Deutsch G., Springer S. (2004): Lewy mózg, prawy mózg. Z perspektywy neurobiologii poznawczej. Warszawa, Prószyński i
S-ka.
Czech K., Sygut M., Klasik A., Krysta K. (2006): Zastosowanie terapii neurofeedback w leczeniu zaburzeń poznawczych w
schizofrenii. „Badania nad Schizofrenią” [Lublin], VII,7.
Sęk H. (1969): Nadmierna konkretyzacja i „overinclusion” jako hipotezy wyjaśniające patologię myślenia pojęciowego w schizofrenii. Psychiatria Polska, 5, 581-586.
Vedfelt O. (1998): Wymiary snów. Warszawa, Eneteia.
Mindell A. (2002): Psychologia i szamanizm. Katowice, KOS.
mgr Kasper Czech
119
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 4
62
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PROBLEMY METODOLOGICZNE, WARSZTATOWE I ETYCZNE PSYCHOLOGICZNEGO
OPINIODAWSTWA SĄDOWEGO
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
brak
Zdobycie wiedzy na temat metodologicznych, warsztatowych i etycznych problemów w opiniodawstwie psychologicznym.
Wykorzystanie opinii psychologicznych i psychiatrycznych pod kątem analizy metodologicznej i warsztatowej.
Zaliczenie - kolokwium pisemne
 Problematyka etyczno – zawodowa biegłego psychologa sądowego. Źródła zasad etycznych. Przedmiot kontroli etycznej wypełniania funkcji biegłego psychologa. Zasady etyczno – zawodowe biegłego psychologa.
 Problemy etyczne opiniowania sądowego o przemocy rodziców wobec dzieci w sprawach karnych, sprawach
rozwodowych, opiekuńczych i innych.
 Metodologiczne aspekty obiektywności w opiniowaniu sądowo – psychiatrycznym i psychologicznym.
 Diagnoza procesów motywacyjnych w opiniowaniu o poczytalności – trudności i przeszkody metodologiczne.
 Problemy diagnostyczne i kompetencyjne w opiniowaniu afektu patologicznego.
 Znaczenie badań dodatkowych w sądowym opiniowaniu psychiatrycznym.
 Zasady konstrukcji opinii sądowo – psychiatrycznej. Błędy w opiniach sądowo – psychiatrycznych.
 Upicie alkoholowe jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej i psychiatrycznej.
Ackerman M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Arntzen F.(1989). Psychologia zeznań świadków, Warszawa.
Brzeziński J. (2004). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Hajdukiewicz D. (2004). Opiniowanie sądowo – psychiatryczne w sprawach cywilnych. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu
Psychiatrii i Neurologii.
Lubelski M., Stanik J. M., Tyszkiewicz L.(1986). Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa.
Marten Z. (1990). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Marten Z. (2005). Psychologia w pracy sędziego. Katowice: Centrum Edukacji i Promocji Kadr „CEDUS”.
Stanik J. M.(1995). Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa. W: Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej. Red: Stanik J. M., Majchrzyk Z., Katowice.
Stanik J. M.(1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Stanik J. M., Przybyła H. (1981). Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich. Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego.
Szymusik A., Gierowski J. (1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
dr Leszek Woszczek
120
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 4
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI I JEGO NARZĘDZIA
63
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
Brak
 Przekazanie wiedzy z zakresu kreowania i realizowania polityki kadrowej w organizacji.
 Kształtowanie umiejętności krytycznego myślenia, a także poczucia rozumienia istniejących teorii zarządzania
personelem i występujących pomiędzy nimi powiązań (myślenie systemowe).
 Modelowanie umiejętności przydatnych w zarządzaniu personelem.
 Prowokowanie samodzielnego rozwiązywania problemów i zadań.
Ćwiczenia oparte na metodach i procedurach stosowanych w firmach w procesie kadrowym; praktyczne pokazanie problemów związanych ze stosowaniem poszczególnych instrumentów stosowanych w HRM.
Zaliczenie - realizacja zadań warsztatowych, aktywność na zajęciach, obecność.
 Współczesne warunki organizacyjne i gospodarcze a rola zasobów ludzkich; główne koncepcje zarządzania
ludźmi w organizacjach, ich uwarunkowania historyczno-ekonomiczne
 Pojęcie i istota zarządzania zasobami ludzkimi. Podstawowe elementy, definicje, składniki procesu
 Proces kadrowy i jego składniki: od strategii organizacji do narzędzi HR
 Kompetencje ludzkie w organizacji: modele kompetencji i modele kompetencyjne we współczesnych firmach
 Motywacja do pracy: modele specyficzne, typy i mechanizmy motywacji
 Modele i teorie motywowania, gratyfikacje organizacyjne, składniki nagród, motywatory
 Systemy wynagradzania: ich konstruowanie, składniki, procedury; umowa zbiorowa a system wynagradzania
 Szkolenie pracowników: podstawowe konteksty i zasady organizacyjne
 Szkolenie c.d.: nowoczesne procedury i systemy szkoleniowe; formy szkoleń, narzędzia; e-learning; korzystanie
z usług firm zewnętrznych
 Ocenianie pracowników: podstawy i narzędzia. Konstruowanie podstawowego systemu oceniania w firmie
 Projektowanie pracy. Koncepcje i modele pracy optymalnej, ich wykorzystanie w praktyce
 Rozwój zawodowy, problemy kariery i zmian na przestrzeni życia zawodowego
 Problemy psychospołeczne w organizacji; diagnoza i zarządzanie problemami
 Badanie organizacji. Monitorowanie stanu kadr, postaw, opinii; narzędzia i procedury badawcze; narzędzia
internetowe i wirtualne, systemy informatyczne a wiedza o stanie organizacji.
Armstrong M.: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Gick A., Tarczyńska M.: Motywowanie pracowników. Systemy-Techniki-Praktyka. PWE, Warszawa 1999.
Kostera M.: Zarządzanie personelem, Warszawa 1994
Parsloe E., Wray M: Trener i mentor. Udział coachingu i mentoringu w doskonaleniu procesu uczenia się. Przełożył Witold
Biliński. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Poels F.: Wartościowanie stanowisk pracy i strategie wynagrodzeń. Jak wprowadzać efektywny system. Przełożyła Iwona Podsiadło. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Rae L.: Planowanie i projektowanie szkoleń. Przełożyła Anna Hędrzak. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Sidor-Rządkowska M.: Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Sloman M.: Strategia szkolenia pracowników, PWN, Warszawa 1994
Stoner, J.A., Freeman, R.E., Gilbert, D.R., Jr: Kierowanie. Tłum. A.Ehrlich. PWE, Warszawa 2002, wydanie II
Amstrong. M., (1996). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie i działanie. Kraków, Wyd. PSB..
Adamiec, M., Kożusznik, B., (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Aktor-kreator-inspirator. Katowice, AKADE.
Graham, H.T., (1995). Human Resources Managment. Londyn, Pitman Publishing.
Griffin, R. (2001). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa, PWN.
Kożusznik, B., (red.), (1994). Psychologia w pracy menedżera. Katowice, UŚ.
Król, H., (red.) (2002). Szkice z zarządzania zasobami ludzkimi. Warszawa, Wyd. Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i
Zarządzania im. Leona Koźmińskiego.
McKenna, E., Beech, N., (1999). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Warszawa, Felberg Sja.
Lipka, A., (2000). Strategie personalne firmy. Kraków, Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Ludwiczyński, L., (red.) (2000). Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi. Warszawa, Polska Fundacja Promocji Kadr.
Lundy, O., Cowling, A., (2000). Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków, Dom Wydawniczy ABC.
Robbins, S. (2001). Zasady zachowania w organizacji. Warszawa, Zysk i S-ka.
Sajkiewicz, A., Sajkiewicz, Ł., (2002). Nowe metody pracy z ludźmi. Organizacja procesów personalnych. Warszawa, Poltext
dr Marek Adamiec
121
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
Sem
ćw
3
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 4
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI – DIAGNOZA
64
Rok
brak
 Poznanie konsekwencji psychologicznych zaburzeń o przyczynie organicznej (uszkodzenia mózgu).
 Nabycie umiejętności w zakresie: diagnozowania poziomu funkcjonowania umysłowego i społecznego oraz
zaburzeń emocjonalnych i psychotycznych, rozpoznawania braków w warunkach realizacji potrzeb psychicznych osób niepełnosprawnych na przestrzeni życia.
 Znajomość podstaw psychologicznych integracji społecznej.
Analiza literatury przedmiotu, praca nad przypadkami klinicznymi
Zaliczenie - kolokwium
 Jednostki niepełnosprawności umysłowej i / lub ruchowej– etiologia, epidemiologia, obraz kliniczny. Metody
diagnozy rozwoju psychospołecznego
 Niepełnosprawność umysłowa – stopnie niepełnosprawności,
 Dziecięce porażenie mózgowe, Autyzm wczesnodziecięcy
 Techniki diagnostyczne funkcjonowania umysłowego – zastosowanie dla dzieci z objawami opóźnienia umysłowego
- Skala Brunet – Lezine
- Terman – Merril
- Wechsler dla dzieci i młodzieży
- diagnozowanie funkcjonowania umysłowego u dzieci z porażeniem mózgowym – Skala Columbia
- Techniki diagnozowania funkcjonowania społecznego: Skala Dolla, Inwentarze Gunzberga
 Wnioskowanie diagnostyczne na podstawie obserwacji – zasady obserwacji diagnozującej
 Diagnozowanie problemów funkcjonowania psychicznego (problemy emocjonalne, zaburzenia zachowania
się, zaburzenia psychotyczne) u osób.
 Analiza otoczenia (fizycznego i społecznego) osób niepełnosprawnych z perspektywy możliwości rozwoju
osobowego.
 Psychologiczne problemy integracji w procesie edukacji i życiu codziennym
Bobkowicz-Lewartowska L. (2000): Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii.
Bogdanowicz (1985): Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. rozdz. III, 1,2
Borkowska, Domańska (red.) (2006): Neuropsychologia kliniczna dziecka.
Frith U. (2008): Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy.
Obuchowska I.: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Część II, rozdz. 1: 1.2, (dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim), 1.3 (dzieci głębiej upośledzone umysłowo, 1.4 (dzieci psychotyczne: autyzm), rozdz. 3. (dzieci
niesprawne ruchowo), rozdz.7 (dzieci chore z padaczkę),
Kednall Ph. (2004): Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
M.Kościelska(red.) (1986): Studia z psychologii klinicznej dziecka.
Michałowicz (red.) (1986): Dziecięce porażenie mózgowe. Rozdz. I.,
Ramachandran, Oberman (2006): W rozbitym lustrze. Teoria autyzmu. Świat Nauki
Rizzolatti, Fogassi, Gaallese (2006): Zwierciadła umysłu. Neurony lustrzane. Świat Nauki
Rodier (2000): Początki autyzmu. Świat Nauki
Rosenhan, Seligmann (1994): Psychopatologia. t. II, część 7,
Szumski G. Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych.
Kossakowski, Zaorska red.: Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Gunzburg H. C.: „39 steps“ leading towards normalized living practices in living units for the mentally handicapped. The British Journal of Mental Subnormality. Vol.XIX,Part 2, no. 37, December, 1973
J.Kamińska-Reyman (1996): Gdy pomoc jest warunkiem istnienia... /w:/ K.Popiołek /red./:Psychologia pomocy.
Wyd.UŚL,
Szatrami P.(2007): Uwięziony umysł. Opowieści o ludziach z autyzmem.
Grandin T. (2006): Myślenie obrazami.
122
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 5
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA W PRAKTYCE KLINICZNEJ.
SPECJALISTYCZNE TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE
65
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
3
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
 Przedstawienie podstaw diagnozowania psychologicznego w zakresie metody klinicznej o charakterze projekcyjnym (Ro) i psychometrycznej (MMPI).
 Merytoryczne i warsztatowe przygotowanie studentów do sporządzania wstępnej diagnozy psychologicznej i
dalszej analizy szczegółowych metod badania psychologicznego (badanie osobowości, ocena stanu przeżyć
emocjonalnych, poziomu rozwoju społecznego itp.).
 Umiejętność rozpoznawania objawów zaburzeń nerwicowych, psychotycznych, afektywnych, organicznych i
innych.
 Nabywanie i doskonalenie umiejętności dokonywania diagnozy różnicowej poszczególnych zaburzeń psychicznych wg ICD – 10 wraz z możliwością poznania testów psychologicznych pomocnych w diagnozie tych
zaburzeń
Studia stacjonarne
Forma i warunki
zaliczenia
zajęcia o charakterze teoretycznym (dyskusja na podstawie przeczytanej literatury) oraz warsztatowy (praca w
grupach, analiza i interpretacja wyników badań).
metody psychologiczne – testy, kwestionariusze
Zaliczenie:
studia stacjonarne: przeprowadzenie badania Testem Rorschacha, analiza i interpretacja uzyskanych wyników
zgodnie z Systemem Całościowym Exsnera (CSRo). Interpretacja wyników na podstawie profilu uzyskanego w
kwestionariuszu MMPI przez osobę z określonym zaburzeniem (zaburzenia psychotyczne, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia nastroju, zaburzenia osobowości.
studia niestacjonarne: test wiadomości
Studia stacjonarne










Historia testu. Opis metody i procedura badania.
Zasady sygnowania
Obszar omawiany w wypowiedziach. Lokalizacja i ocena typu lokalizacji.
Determinanty (forma, ruch, barwa, światłocień, perspektywa zdeterminowana formą, symetria0.
Treść i sygnatury specjalne.
Interpretacja. Ocena na podstawie Ro poszczególnych aspektów osobowości.
Diagnoza zaburzeń psychicznych na podstawie Ro.
Charakterystyka kwestionariusza MMPI
Analiza interpretacja profilogramów oparta na typach kodowych
Praktyczne wykorzystanie sposobów interpretacji w analizie przypadku
Treści
kształcenia
 Ogólne założenia współczesnych klasyfikacji psychiatrycznych – ICD – 10. Podstawowa terminologia i uwagi
o kryteriach konstrukcji i klasyfikacji zaburzeń psychicznych zaburzeń zachowania.
 Organiczne zaburzenia psychiczne na przykładzie choroby Alzheimera F 00. Różnicowanie objawowe w
zależności od okresu początku choroby. Różnicowanie z otępieniem na tle naczyniowym i w innych
chorobach (np. chorobą Pick’a i Parkinsona)
 Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych – F 10
 Zaburzenia psychotyczne – diagnoza różnicowa wg ICD -10
- schizofrenia F20-F29
- zaburzenia schizotypowe –F21
- zaburzenia schizoafektywne – F25
 Zaburzenia nastroju (afektywne) – diagnoza różnicowa wg ICD 10
- epizod maniakalny – F30
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe – F31
- epizod depresyjny: łagodny, umiarkowany, ciężki – F 32
- uporczywe zaburzenia nastroju: cyklotymia, dystymia F34
 Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną
123
- zaburzenia lękowe w postaci fobii – F40
- zaburzenia lękowe inne – F41
- zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne – F42
- reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne – F43
- zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) – F44
- zaburzenia występujące pod postacią somatyczną – F45
- inne zaburzenia nerwicowe – neurastenia F48
 Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi
- zaburzenia odżywiania się – F 50
- zaburzenia snu -F - 51
 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych – F60- F69
- Trwałe zmiany osobowości po katastrofach F 62.0
- Zaburzenia nawyków i czynności popedowych – F63
- Zaburzenia identyfikacji płciowej – F 64
- Zaburzenia preferencji seksulanych – F 65
Studia stacjonarne
Literatura
podstawowa
Grzywak-Kaczyńska M.: Podręcznik metody Rorschacha. PLWL, Warszawa 1967.
Kucharski T.: Sposoby pzreprowadzania interpretacji wyników w kwestionariuszu MMPI. Toruń 1999.
Matkowski M.: MMPI badanie – opracowanie – interpretacja. Poznań 1992.
Paluchowski J.Z.: Teoretyczna analiza i diagnostyczne znaczenie metody Rorschacha (W:) W.J. Paluchowski Z
zagadnień diagnostyki osobowości. Wyd. Pol. Ak. Nauk Ossolineum, Wrocław 1983.
Poznaniak W., Sęk H.: Test plam atramentowych Rorschach w ujęciu oryginalnym i interpretacji Klopfera (W:)
H. Sęk Metody projekcyjne – tradycja i współczesność. UAM, Poznań 1984.
Stasiakiewicz M.: Test Rorschacha. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004.
Stasiakiewicz M.: Test Rorschacha. System Całościowy. PTP, Warszawa 1984.
Stasiakiewicz M. : Podmiotowe i sytuacyjne wyznaczniki badania testowego na przykładzie testu Rorschacha (W:)
Brzeziński J. Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej. UAM, Poznań 1984.
Aleksandrowicz J.(1998). Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (wg ICD-10). Wyd. UJ.
Kraków
Bilikiewicz A.(1992). Psychiatria kliniczna. PZWL Warszawa
Jakubik A (). Zaburzenia osobowości. PZWL Warszawa
KaplanH, Sadock B.J.(1995). Psychiatria kliniczna. Wyd. Urban and Urban. Wrocław
Scully J. (2000). Psychiatria.Wyd. Urban and Urban. Wrocław
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Wyd U.J. Kraków
Carson,R.C., Minecka.S. (2003). Psychologia zaburzeń. Tom 1 i 2. GWP. Gdańsk
Meyer R. (2003). Psychopatologia. Jeden przypadek - wiele teorii. GWP Gdańsk.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Bryant Richard A., Harvey Allison G. (2003). Zespół ostrego stresu. Wydawnictwo Naukowe PWN
Józefik B. (2000). Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania.Wyd. U.J.Kraków
Sęk H. (2005). Psychologia kliniczna. PWN Warszawa
dr Izabela Rajska-Kulik, dr Justyna Trepka-Starosta
124
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 5
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA ZEZNAŃ ŚWIADKÓW DZIECI.
66
OPINIOWANIE W RÓŻNYCH SPRAWACH O ZNACZENIU PROCESOWYM
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
W wyniku kształcenia student nabędzie umiejętności zaplanowania, przeprowadzenia i wykorzystania wyników badań
psychologicznych dla potrzeb orzecznictwa sądowego.
Zwrócenie szczególnej uwagi na fazy, sposoby i taktyki przesłuchania świadka małoletniego z uwzględnieniem faz
rozwojowych dzieci.
Zaliczenie - test wiadomości
 Ocena dowodu z opinii biegłego sądowego psychologa. Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego. Zawodowo – etyczne problemy biegłego sądowego psychologa
 Przesłuchanie dziecka w polskiej procedurze karnej - zagadnienia ogólne. Dziecko jako świadek i pokrzywdzony
 Przesłuchanie świadka - modele przesłuchań. Prawa i obowiązki świadka
 Idę do Sądu. Przygotowanie dziecka do roli świadka
 Fazy rozwojowe a metody przesłuchania dzieci. Kryteria oceny wiarygodności zeznań dzieci.
 Dziecko upośledzone jako świadek
 Podatność na sugestię dziecka. Sposoby badania podatności na sugestię u dzieci w różnym wieku. (konstruowanie eksperymentu)
 Wpływ traumy na funkcjonowanie dziecka – świadka. Problem krzywdzenia dzieci, zaniedbanie, przemoc fizyczna.
 Dziecko wykorzystywane seksualnie. Opiniowanie w sprawach o przestępstwa seksualne.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach nieletnich. Przesłuchanie nieletniego.
Badura – Madej W.;Dobrzańska – Masterhazy A. (2004) Wpływ traumy na funkcjonowanie dziecka – ofiary wykorzystania seksualnego (w: )red. M. Sajkowska. Wykorzystywanie seksualne dzieci. Teoria. Badania. Praktyka. Warszawa
Bull R. (2003) uzyskiwanie informacji od dziecka występującego w charakterze świadka, (w:) red. A. Memon, A. Vrij, R.
Bull. Prawo i psychologia. Wiarygodność zeznań i materiału dowodowego. Gdańsk
Fenik K. (2003) Diagnozowanie maltretownia psychicznego dziecka. Dziecko Krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka nr 3
Izdebski R., de Barbaro M.,Szaszkiewicz W. (2005) Przemoc w rodzinie. Maltertowanie fizyczne i wykorzystanie seksualne dzieci i młodzieży. W:. I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży.
Jaśkiewicz – Obydzińska T., Kowanetz M., Wach E.() Sytuacja rodzinna a zeznania ofiar czynów kazirodczych. Prokuratura i Prawo nr 5
Keller- Hamela M. (2002) Praktyczne uwago dla osób przesłuchujących dzieci (w:) (red.) T. Cielecki, Poszanowanie godności ofiar przestępstw. Warszawa
Rode D.(2005) Praktyka opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych nieletnich w:J.M. Stanik red Przestępczość nieletnich . Wyd UŚl
Stanik J.M., (1995) Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego psychologa W ). J.M. Stanik, Z. Majchrzyk (red.),
Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej.
Kwiatkowska – Darul D(2004) Przesłuchanie dziecka. Wyd Prawnicze
Dymek E. Opinia psychologiczno - pedagogiczna i jej znaczenie dla rozstrzygnięć w postępowaniu w sprawach nieletnich w:J.M. Stanik red Przestępczość nieletnich . Wyd UŚ, 2005 str 289-297
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T (1981). Ekspertyza psychologiczna (w:) Markiewicz J. (red.) Ekspertyza sądowa.
Warszawa. s. 149-175
Harasimiak G. Demoralizacja - podstawowe pojęcie w postępowaniu w sprawach nieletnich.
Majchrzyk Z.(2001) Nieletni, młodociani i dorośli sprawcy zabójstw. Analiza procesów motywacyjnych i dyspozycji osobowościowych.
Warszawa
Memon A, Vrij A., Bull R (red) Prawo i psychologia. GWP 2003
Przybysz J. (2003) Psychiatria sądowa. Wyd. Tumult
Schafer .R. (2005) Psychologia dziecka. Warszawa
Wesołowska A (2006) Dziecko w procesie sądowym-podejście interdyscyplinarne. Dziecko Krzywdzone. Teoria. Badania.
Praktyka nr 15
dr Agnieszka Roszkowska
125
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 5
PSYCHOLOGIA KIEROWANIA
67
IV
7
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
 Dostarczenie teoretycznych podstaw dotyczących, kierowania, zarządzania zasobami ludzkimi, analizy zachowań i efektywności działania pracowników.
 Zaznajomienie studentów z psychologicznymi prawidłowościami funkcjonowania pracowników w tradycyjnych i nietypowych formach zatrudnienia.
 Wyrobienie umiejętności samodzielnego przygotowania metod diagnozujących funkcje zarządzania zasobami
ludzkimi w organizacji
prezentacje multimedialne
Zaliczenie – kolokwium pisemne











Teoretyczne tło psychologii kierowania
Przegląd wybranych koncepcji kierowania
Problematyka planowania personelu
Zasady przeprowadzania profesjonalnej rekrutacji i selekcji pracowników
Procedura konstruowania profilu kandydata
Przegląd podstawowych narzędzi selekcyjnych z obszaru psychologii pracy i organizacji
Schematy organizacyjne i analiza stanowisk pracy
Systemy ocen pracowniczych
Systemy motywacyjne
Badanie opinii pracowniczych i konstruowanie ścieżek karier
Badanie potrzeb szkoleniowych, prowadzenia szkoleń, treningów i warsztatów podnoszących kompetencje
psychospołeczne i zawodowe
 Derekrutacja
 Outplacement
 Prakseologiczne aspekty zasobów ludzkich
Adamiec M., Kożusznik B.: Zarządzanie zasobami ludzkimi, Aktor – Kreator – Inspirator,Wyd. AKADE Kraków
2000
Armstrong M.: Zarządzania zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Armstrong M.: Zarządzania zasobami ludzkimi. Strategia i działanie. Wyd. PSB Kraków 1996
Bramley P.: Ocena efektywności szkoleń. Przeł. Iwona Sochacka. Wyd. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Cascio W.F.: Kalkulacja kosztów zasobów ludzkich. Przeł. Iwona Podsiadło. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Dale M.: Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników. Przeł. Leszek Wójcik Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Gick A., Tarczyńska M.: Motywowanie pracowników. Systemy –Techniki – Praktyka. PWE, Warszawa 1999
Hatch, M. J.: Teoria organizacji, PWN, Warszawa 2002
Kostera M.: Zarządzanie personelem, Warszawa 1994
Kożusznik B. [red.]: Psychologia w pracy menedżera, Wyd. UŚ, Katowice 1994
Kożusznik B. [red.]:Współczesne problemy zarządzania ludźmi, Wyd. UŚ, Katowice 2000
Makin P., Cooper C., Cox Ch.: Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. PWN, Warszawa
2000
Padzik K.:Leksykon HRM. Podstawowe pojęcia z dziedziny zarządzania zasobami ludzkimi. Wyd. C.H.Beck, Warszawa
2000
Argyle, M.: Psychologia stosunków międzyludzkich, PWN, Warszawa 1991
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M.: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka, 1997
Aronson E. Człowiek istota społeczna, Warszawa 1995
Griffin R. W.: Podstawy zarządzania organizacjami, 1996, PWN
Hesselbein, Goldsmith, Beckhard [red.]: Organizacja przyszłości. Business Press, Warszawa 1998
Hesselbein, Goldsmith, Beckhard [red.]: Lider przyszłości. Business Press, Warszawa 1997
Morgan, Gareth: Wyobraźnia organizacyjna, PWN, Warszawa 2001
Nonaka, I., Takeuchi, H.: Kreowanie wiedzy w organizacji. Przeł. E. Nalewajko. Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa
2000
126
Oyster, Carol K.: Grupy. Psychologia społeczna. Wydawnictwo „Zysk i S-ka”, Poznań 2002
Proctor, T.: Zarządzanie twórcze, Gebethner i Ska, Warszawa 1998
Robbins, S.: Zachowania w organizacji, Warszawa 1998
Robbins, S.: Zasady zachowania w organizacjach, Zysk i S-ka. Poznań 2001
Scott W. E., Cummings L.L [red.]: Zachowanie człowieka w organizacji, Warszawa, PWN.
Senge P.M.: Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Wyd.III. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002
Prowadzący
zajęcia
Dr Małgorzata Dobrowolska
127
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 5
FRAGMENTARYCZNE DEFICYTY ROZWOJOWE, DIAGNOZA I TERAPIA
68
Rok
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
brak
 Uzyskanie orientacji w zakresie parcjalnych / fragmentarycznych deficytów rozwoju.
 Stopniowe nabywanie umiejętności planowania i przeprowadzania badań z wykorzystaniem metod adekwatnych do danego wieku rozwojowego (obserwacji, wywiadu, rozmowy, skal, testówi td.).
 Nabywanie kompetencji w zakresie analizy zebranego materiału empirycznego oraz interpretacji ilościowej i
jakościowej uzyskanych wyników badań.
 Wskazanie kierunków postępowania korekcyjnego i terapeutycznego w zakresie poszczególnych omawianych
deficytów rozwojowych.
zaliczenie (test wiadomości), aktywny udział w zajęciach
 Deficyty rozwojowe w zakresie dynamiki procesów nerwowych: zahamowanie oraz nadpobudliwość psychoruchowa
 Zaburzenia percepcji wzrokowej, słuchowej oraz koordynacji i integracji procesów percepcyjnych (np. koordynacja wzrokowo-ruchowa, wzrokowo-sluchowa)
 Diagnozowanie opóźnień w zakresie motoryki i lateralizacji
 Diagnoza i terapia trudności tzw. szkolnych – zwiazanych z nauką pisania, czytania, liczenia
 Deficyty w zakresie rozwoju mowy i języka
 Zarurzenia rozwojowe w zakresie procesów emocjonalnych i motywacyjnych
Bogdanowicz M. (1991): Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. WSiP, Warszawa.
John-Borys M. (red.) (1997): Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat trzech. Wyd. UŚ, Katowice.
Dołęga Z. (red.)(2005): Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym. Wyd. UŚ, Katowice.
Kendall P.C. (2004): Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk.
Spionek H. (1985): Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. PWN,Warszawa.
Rembowski J. (1986): Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. PWN, Warszawa.
Bogdanowicz M. (1994): O dysleksji czyli specyficznych trudnościach czytaniu i pisaniu. WSiP, Warszawa.
Bogdanowicz M. (1989): Leworęczność u dzieci.
Nartowska H. (1980): Opóźnienia i dysharmonie rozwoju dziecka. WSiP, Warszawa.
Brzezińska A. (red.) (2009): Psychologiczne portrety człowieka. GWP, Gdańsk.
Namysłowska I. (red.) (2005): Psychiatria dzieci i młodzieży. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
Spionek H. (1965): Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. PWN, Warszawa.
Spionek H. (1970): Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych. PZWS, Warszawa.
dr Yvona Woźniakova, mgr Dominika Siewniak-Maciuszek
128
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 6
SPECJALISTYCZNE TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE
69
Rok
Semestr
Ssystem
studiów System
studiów
IV
7
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Forma
zaliczenia
ECTS
4
30
zaliczenie
15
15
zaliczenie
brak
 Przedstawienie podstaw diagnozowania psychologicznego w zakresie metody klinicznej o charakterze
projekcyjnym (Ro).
 Merytoryczne i warsztatowe przygotowanie studentów do sporządzania wstępnej diagnozy psychologicznej i dalszej analizy szczegółowych metod badania psychologicznego (badanie osobowości, ocena
stanu przeżyć emocjonalnych, poziomu rozwoju społecznego itp.).
Zajęcia będą miały charakter teoretyczny (dyskusja dotycząca omawianej metody na podstawie przeczytanej literatury) oraz warsztatowy (praca w grupach, analiza i interpretacja wyników badań).
Zaliczenie na ocenę - przeprowadzenie badania Testem Rorschacha, analiza i interpretacja uzyskanych wyników
zgodnie z Systemem Całościowym Exsnera (CSRo)
 Historia testu. Podstawowe systemy interpretacyjne. Natura testu.
 Sposób przeprowadzania badań
 Zasady sygnowania
 Obszar omawiany w wypowiedziach. Lokalizacja i ocena typu lokalizacji.
 Rodzaj i jakość lokalizacji – ćwiczenia.
 Determinanty: rodzaje i zasady różnicowania
 Wprowadzenie, czysta forma, ruch ludzki, ruch zwierzęcy i przedmiotów nieożywionych, charakter ruchu.
 Kolor chromatyczny i achromatyczny:
 Światłocienie (czysty światłocień, powierzchnia, przestrzeń)
 Perspektywa zdeterminowana formą, symetria- pary i odbicia, wypowiedzi mieszane, poziom formy.
 Treść i sygnatury specjalne.
 Interpretacja. Ocena na podstawie Ro poszczególnych aspektów osobowości.
 Diagnoza zaburzeń psychicznych na podstawie Ro.
Czerederecka A.: Test Rorschacha. Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków, 2007.
Grzywak-Kaczyńska M.: Podręcznik metody Rorschacha. PLWL, Warszawa 1967
Paluchowski J.Z.: Teoretyczna analiza i diagnostyczne znaczenie metody Rorschacha (W:) W.J. Paluchowski Z
zagadnień diagnostyki osobowości. Wyd. Pol. Ak. Nauk Ossolineum, Wrocław 1983.
Poznaniak W., Sęk H.: Test plam atramentowych Rorschach w ujęciu oryginalnym i interpretacji Klopfera (W:)
H. Sęk Metody projekcyjne – tradycja i współczesność. UAM, Poznań 1984.
Stasiakiewicz M.: Test Rorschacha. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004.
Stasiakiewicz M.: Test Rorschacha. System Całościowy. PTP, Warszawa 1984.
Stasiakiewicz M. : Podmiotowe i sytuacyjne wyznaczniki badania testowego na przykładzie testu Rorschacha (W:)
Brzeziński J. Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej. UAM, Poznań 1984.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
Wymagania
wstępne
wykł
w tym:
sem
ćw
studia stacjonarne
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
129
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 6
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
DYREKTYWNOŚĆ PRZESŁUCHANIA A WIARYGODNOŚĆ ZEZNAŃ ŚWIADKÓW
70
IV
7
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Przekazanie wiedzy na temat wpływu różnego rodzaju pytań na efekty zeznań świadków małoletnich oraz osób
dorosłych.
Pomoce dydaktyczne – opracowane zestawy pytań oraz eksperymenty służące weryfikacji wpływu dyrektywności
pytań na efekty zeznań.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę – kolokwium pisemne
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa





Przesłuchanie jako czynność procesowa. Fazy i etapy przesłuchania.
Sytuacja zbierania zeznań i techniki przesłuchania.
Rodzaje zadawanych pytań. Dyrektywność pytań.
Klasyfikacje pytań według różnych autorów.
Efekty zeznań w zależności od stosowanych metod przesłuchań. Przesłuchanie powtórne a dyrektywność
pytań.
 Przesłuchanie poznawcze.
Ackerman M. (2005): Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Arntzen F.: Psychologia zeznań świadków, Warszawa 1989
Brzeziński J. (2004): Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Lubelski M., Stanik J. M., Tyszkiewicz L. (1986): Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa.
Marten Z. (1990): Wstęp do psychologii sądowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Marten Z. (2005): Psychologia w pracy sędziego. Katowice: Centrum Edukacji i Promocji Kadr „CEDUS”.
Stanik J. M., Majchrzyk Z. (2001): Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych. Katowice:
Wydawnictwo Anima.
Stanik J. M. (2006): Zastosowanie wybranych technik diagnostycznych w psychologicznej praktyce klinicznej i sądowej. Katowice:
Wydawnictwo UŚ.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
dr Leszek Woszczek
130
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 6
BADANIE PRACY
72
Rok
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
 Ukazanie współczesnych problemów dotyczących środowiska pracy ze szczególnym uwzględnieniem metod i
narzędzi badań stosowanych w psychologii pracy.
 Zapoznanie słuchaczy z obowiązującymi regulacjami prawnymi dotyczącymi orzecznictwa psychologicznego,
instytucjami cetyfikującymi, oraz stosowanymi metodami badań.
studium literatury, prezentacje przeglądu literatury i badań, dyskusja modelowana, studium przypadku, prezentacja
Metody dydaktyczne (opcjonalnie) metod testowych i aparututowych (zajęcia w placówkach).
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie rygorowe - praca zaliczeniowa w formie tematycznej prezentacji multimedialnej
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań - konsekwencje psychologiczne pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej (zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Obszary badań pracy i pracowników ( rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych)
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne przegląd aktów prawnych
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej- praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza)
 Metodyka badań kierowców - omówienie stosowanych procedur badawczych (dyskusja na temat zagrożeń w
ruchu drogowych, czynników wpływających na obniżenie sprawności psychoruchowej człowieka)
 Badania nastrojów pracowniczych - prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (dyskusja- obszary
zastosowania badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
 Metody badań pracy i pracowników - koncepcie zastosowań metod i narzędzi diagnostycznych (praca twórcza zorientowana na tworzenie nowych metod diagnostycznych oraz praktycznych implikacji dla już znanych
testów i metod badań psychologicznych na gruncie organizacji)
Literatura
podstawowa
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań- konsekwencje psychologiczne
pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej.
(zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Obszary badań pracy i pracowników (rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych).
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne (przegląd aktów prawnych
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej - praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza).
 Badania nastrojów pracowniczych- prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (obszary zastosowania
badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
Warszawa 2007.
131
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Makin P., Cooper C., Cox CH., Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
2003.
Pocztowski A., Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003
Instytut Transportu Samochodowego Zakład Psychologii Transportu Drogowego, Metodyka psychologicznych
badań kierowców, Ośrodek Informacji Naukowej i Wydawnictw ITS, Warszawa 2003
Rrozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób
kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji.
Dz. U. z 2002 r. Nr 84, poz. 755
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego lub posiadających świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego . Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1626
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o licencje członka personelu lotniczego albo posiadających licencje członka personelu lotniczego. Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1627
Rozporządzenie Ministra Transportu I Gospodarki Morskiej z dnia 3 września 1999 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych oraz warunków, jakie powinny
spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy szynowe. Dz. U. z 1999 r. Nr 87,
poz. 979
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób
ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.
Dz. U. z 2005 r. Nr 69, poz. 622
Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 287
Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Dz. U. z 2001
r. Nr 73, poz. 763.
132
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 6
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI – TERAPIA
73
Rok
brak
 Poznanie głównych podejść w terapii; poznanie technik wspomagania rozwoju opóźnionego, metod terapii
zaburzeń w funkcjonowaniu psychospołecznym.
 Nabycie umiejętności dostosowania form i metod terapii do zdiagnozowanego problemu.
Teoria i praktyka stosowania metod i technik diagnozy i terapii, praca w terenie
Zaliczenie: praca pisemna (opracowanie programu terapii dla dziecka z wybranym rodzajem niepełnosprawności)
 Wczesna interwencja – podstawy (warunki realizacji głównych potrzeb psychicznych) i zasady wspomagania
rozwoju małego dziecka niepełnosprawnego i ich realizacja w rodzinie
 Terapia dyrektywna – metoda modyfikacji zachowań, kształtowanie nowych zachowań w oparciu o mechanizm warunkowania instrumentalnego, metoda holding, metoda Domana, Metoda Knillów
 Terapia nie dyrektywna – psychodrama, terapia zabawowa wg Axline
 Metoda integracji sensorycznej
 Terapia autyzmu dostosowana do typologii poziomów afektywnej regulacji dziecka autystycznego O. Nikolskiej
 Terapia tzw. zachowań trudnych
 Modyfikowanie otoczenia fizycznego i społecznego w kierunku warunków optymalnej mobilizacji psychologicznej
 Analiza materiału filmowego – terapia dzieci autystycznych
Michałowicz R., (1986): Dziecięce porażenie mózgowe. część II. Metoda Peto, część III. Problemy psychologiczne i
pedagogiczne.
Carr J. (1984): Pomoc dziecku upośledzonemu umysłowo.
Piszczek M.: Typologia O (1999). S. Nikolskiej – Próba zrozumienia dynamiki zaburzeń z kręgu autyzmu. Dziecko
Autystyczne. T.VII, nr 1. Wyd. Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
Borkowska, Domańska(red.) 2006: Neuropsychologia kliniczna dziecka. Rozdz. 7
Emmons, Anderson (2007): Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej.
Delacato : Dziwne niepojęte dziecko autystyczne
Babiker G., Arnold L. (2002): Autoagresja. Mowa zranionego ciała. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk.
Błeszyński (red.) (2005): Terapie wspomagające rozwój osób z autyzmem
De Clercq H. (2007): Autyzm od wewnątrz - przewodnik
133
Lp.
74
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY F7
REHABILITACYJNO-EDUKACYJNY MODEL LECZENIA SCHIZOFRENII
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
 Synteza wiedzy na temat koncepcji powstawania schizofrenii oraz roli czynników środowiskowych w utrzymywaniu się objawów psychotycznych oraz zapoznanie studentów z pozafarmakologicznymi metodami oddziaływań wobec osób z zaburzeniami psychicznymi.
 Nabycie umiejętności organizowaniu środowiska terapeutycznego
 Przyswojenie podstawowych zasad zachowania się wobec osoby przejawiającej zaburzenia psychiczne.
 Uwrażliwienie na problemy ludzi z zaburzeniami psychicznymi.
 Wykształcenie gotowości do pomocy ludziom z zaburzeniami oraz kształtowanie odporności na zachowania
wynikające z choroby.
Analiza przypadków
Zapoznanie się ze scenariuszami zajęć dla pacjentów
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę - forma pisemna
Założenie i cele
przedmiotu
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Problemy diagnozowania zaburzeń psychicznych. Kryteria diagnostyczne schizofrenii, występowanie, przebieg choroby i opis jej postaci.
 Kontrowersje wokół problemu „uleczalności” i rokowania w schizofrenii. Czym jest tzw. wyzdrowienie społeczne?
 Rozumienie choroby przez pacjenta. Czym są tzw. “techniki zachowania twarzy” dla człowieka chorego psychicznie?
 Biologiczne hipotezy na temat przyczyn schizofrenii a psychologiczny model powstawania choroby.
 Koncepcja rodziny z niedokończonym cyklem rozwojowym.
 Teoria podwójnego wiązania a współczesne poglądy na temat wpływu środowiska rodzinnego na pacjenta.
 Rola klimatu emocjonalnego rodziny schizofrenika (tzw. koncepcja wskaźnika ujawnianych uczuć) w utrzymywaniu się choroby.
 Terapeutyczne techniki zachowania się w kontakcie z pacjentem psychotycznym.
 Nieterapeutyczne techniki zachowania się w kontakcie z pacjentem psychotycznym.
 Model rehabilitacyjno – edukacyjny w leczeniu schizofrenii.
 Formy pomocy instytucjonalnej. Rodzaje oddziaływań wobec pacjentów i ich rodzin.
 Problemy psychospołeczne schizofreników i ich rodzin.
Literatura
podstawowa
 Zajęcia wprowadzające – omówienie problematyki ćwiczeń, przedstawienie obowiązującej literatury, określenie
wymogów zaliczenia.
 Problemy diagnozowania zaburzeń psychicznych. Kryteria diagnostyczne schizofrenii, występowanie, przebieg
choroby i opis jej postaci. Kontrowersje wokół problemu „uleczalności” i rokowania w schizofrenii.
 Rozumienie choroby przez pacjenta. Czym są tzw. “techniki zachowania twarzy” dla człowieka chorego psychicznie?
 Biologiczne hipotezy na temat przyczyn schizofrenii a psychologiczny model powstawania choroby (na wybranych przykładach). Rola klimatu emocjonalnego rodziny schizofrenika (tzw. koncepcja wskaźnika ujawnianych
uczuć) w utrzymywaniu się choroby.
 Terapeutyczne techniki zachowania się w kontakcie z pacjentem psychotycznym.
 Nieterapeutyczne techniki zachowania się w kontakcie z pacjentem psychotycznym.
 Model rehabilitacyjno – edukacyjny w leczeniu schizofrenii. Formy pomocy instytucjonalnej. Rodzaje oddziaływań wobec pacjentów i ich rodzin.
Barbaro B. de, Ostoja - Zawadzka K. - Możesz pomóc.
Barbaro de, B. (red.) (1999). Schizofrenia w rodzinie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD – 10.
Laing, R., D., Esterson, A. (1995). Zdrowie, szaleństwo i rodzina. Rodziny schizofreników. Warszawa: PWN.
Psychologia. Podręcznik akademicki - /red./ J. Strelau (2000) . Gdańsk: GWP.
Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy – /red./. Grzesiuk L. (1994) . Warszawa: PWN.
Rosenhan D. L., Seligman M. E. P. (1994). Psychopatologia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Scully J. H. (1998). Psychiatria, r.2, (wyd. pol. pod red. J. Rybakowskiego). Wrocław: Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner.
134
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Tafliński T. (1998). Edukacja pacjentów i ich rodzin.W: Psychoterapia, 1 (104).
Carson R. C., Butcher J. N., Mineka S. – Psychologia zaburzeń, t. 2, r.12.
Cechnicki A., Wojciechowska A., Valdez M. (2007). Sieć społeczna a jakość życia osób chorujących na schizofrenię w 7 lat po pierwszej hospitalizacji. W: Psychiatria Polska, tom XLI, nr 4.
Górna K., Jaracz K., Rybakowski J. (2004). Znaczenie wsparcia społecznego dla jakości życia chorych na schizofrenię. W: Psychiatria Polska, tom XXXVIII, nr 3.
Jarema J., Konieczyńska Z. Murawiec S., Szafrański T., Szaniawska A. (2002). Zmiana jakości życia i obrazu klinicznego w schizofrenii. W: Psychiatria Polska, tom XXXVI, nr 3.
Kaplan H. I., Sadock B. J. (1995). Psychiatria kliniczna, r.6. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner.
Nasiłowski T. (1999). Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W: Psychiatria
Polska, tom XXXIII, nr 4.
Popławska R., Czernikiewicz A., Szulc A., Galińska B., Konarzewska B., Rudnik-Szałaj I. (2007). Ocena efektywności psychoedukacji w grupach pacjentów psychotycznych i depresyjnych – badanie pilotażowe. W: Psychiatria Polska, tom XXXVIII, nr 3.
Trzebiatowska A., Gizińska D., Tartas M., Toporek R. (2000). Psychoedukacja w schizofrenii. W: Psychiatria Polska, tom XXXIV, supl. do nr 4.
135
Lp.
75
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
CHORE DZIECKO CZY CHORA RODZINA? – PUŁAPKI DIAGNOSTYCZNE I PRACA Z RODZINĄ
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Nabycie wiedzy umożliwiającej w przyszłości postawienie trafnej diagnozy oraz podstawowych umiejętności,
przydatnych w pracy terapeutycznej z dzieckiem i jego rodziną.
 Dyskusja
 Analiza przypadków (metody badawcze, testy, rysunki dziecięce, analiza spotkań z rodzinami)
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę - kolokwium
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Choroba a brak choroby (definicje zdrowia i choroby – co wzbudza kontrowersje?).
 Techniki diagnostyczne w pracy z dzieckiem z objawami somatycznymi na różnych etapach jego rozwoju.
 „Objawy nawracające” i „objawy krążące wieloukładowo” – trudności diagnostyczne. Model biomedyczny –
czy naprawdę należy do przeszłości?.
 Kogo należy leczyć? Członek rodziny delegowany do leczenia – czynniki wpływające na decyzję.
 Wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie dziecka i jego rodziny.
 Zmiany w systemie rodzinnym związane z pojawieniem się choroby a może poprzedzające wystąpienie objawu?
 Rola objawu w oparciu o koncepcje systemowe.
 Dziecko z problemami neurologicznymi i zaburzeniami pseudoneurologicznymi.
 Dziecko z problemami gastrologicznymi i objawami pseudogastrologicznymi.
 Choroby kardiologiczne i objawy imitujące schorzenia kardiologiczne.
 Choroby alergologiczne i dermatologiczne – komponenta psychologiczna a specyfika objawu.
 Techniki terapeutyczne w pracy z dzieckiem i z jego rodziną.
 Stosowanie się do zaleceń lekarskich i psychologicznych a oczekiwania rodziców.
 Praca w wielospecjalistycznych teamach – fikcja czy rzeczywistość?
Wolańczyk, T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Luban-Plozza, B., Poldinger, W., Kroger, F., Wasilewski, B. (1995). Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej.
Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP.
Morrison, J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała. Gdańsk: GWP.
Plopa, M. (2008): Pschologia rodziny. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Schaffer, R.H. (2009).Psychologia dziecka. Warszawa: PWN.
Pawlaczyk, B. (2005). Zarys pediatrii. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP.
Carson, R., C., Butcher, J., N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP.
Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.
Namysłowska, I. (red). (2005). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Vasta, R., Haith, M., M., Miller, S., A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP.
Forward, S. (1989). Toksyczni rodzice. Warszawa: Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza.
Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
dr Agnieszka Pasztak
136
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
TRENING EKOLOGICZNY
76
Rok
brak
 uczenie się poprzez własne doświadczenia zbierane podczas spotkań w małej grupie oraz kontaktu z dziką
przyrodą,
 ukształtowanie i rozwijanie umiejętności i kompetencji ekologicznych związanych ze zdrowym podejściem do
samego siebie, innych oraz środowiska naturalnego,
 rozwój świadomości w zakresie odkrywania transpersonalnej, ekologicznej tożsamości,
 umiejętność refleksji nad człowiekiem, społeczeństwem i kulturą w kontekście ekologicznym,
 nabycie umiejętności związanych z prowadzeniem grup treningowych, w tym treningu ekologicznego.
Trening - odbywa się podczas trzydniowego wyjazdu, w ramach którego zajęcia prowadzone są przede wszystkim
w terenie. W związku z tym wymagana jest dość dobra kondycja oraz przygotowanie na niekorzystne warunki
pogodowe.
Zaliczenie na ocenę – uczestnictwo w treningu
Trening ekologiczny jest specyficzną metodą uczenia się. Zajęcia odbywają się w formie wielogodzinnego „maratonu” w ciąg całego dnia (przez kolejne trzy dni) głównie w terenie (środowisku naturalnym). Podstawowym
sposobem uczenia się jest własne doświadczenie oraz dzielenie się nim podczas spotkań w małej grupie. Dzielenie się swoimi doświadczeniami obejmuje również poznawczą refleksję nad stosunkiem człowieka wobec natury
i jego miejscem w świecie. W związku z tym nie występują tutaj typowe jednostki dydaktyczne z określonymi
tematami. Nie mniej jednak podczas treningu ekologicznego pojawiają się różnorodne wątki związane z: kryzysem ekologicznym i jego psychologicznymi, społecznymi i kulturowymi przyczynami, emocjonalnym wymiarem
kryzysu ekologicznego, Zagrożeniami środowiskowymi i sposobami radzenia sobie, holistyczną wizją świata i
człowieka, więzią człowieka z dziką przyrodą, wrażliwością w kontakcie z przyrodą, duchowym wymiarem relacji
człowiek - natura oraz jaźnią ekologiczną.
Capra F. Punkt zwrotny. PIW, Warszawa 1987
Devall B., Sessions G. Ekologia głęboka. Pusty Obłok, Warszawa 1994
Eichelberger W. Ekologia wglądu i ekologia strachu. „Miesięcznik Trochę Inny”, 1, 1990
Eliasz A. Psychologia ekologiczna. Wydawnictwa Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 1993
Kulik R. Jak kształtować postawy prośrodowiskowe. Śląsk, Katowice 2001
Seed J., Macy J., Fleming P., Naess A., Myśląc jak góra. Pusty Obłok, Warszawa 1992
Skolimowski H.Wizje nowego milenium. Wydawnictwo EJB, Kraków 1999
Świerczek Z. Ekologia - Kościół i św. Franciszek. REFA, Kraków 1991
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. Psychologia społeczna. Umysł i serce. Zysk i S-ka, Warszawa 1997
Kalinowska A. Ekologia - wybór przyszłości. Editions Spotkania, Warszawa 1992
Praszkier R. Zmieniać nie zmieniając. Ekologia problemów rodzinnych. WSP, Warszawa 1992
Reykowski J. Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. PWN, Warszawa 1986
Ryszkiewicz M. Matka Ziemia w przyjaznym kosmosie. PWN, Warszawa 1994
Zimbardo P.G., Ruch F.L. Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1994
dr Ryszard Kulik
137
wLp.
77
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
MARKETING WIEDZY PSYCHOLOGICZNEJ DOTYCZĄCEJ JAKOŚCI ŻYCIA
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
4
15
15
zaliczenie
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
brak
 Zajęcia opierają się na założeniu zasadności analizowania wiedzy psychologicznej jako noszącej znamiona
„produktu rynkowego”.
 Ramę czynionych rozważań i konstruowanych propozycji stanowią modele jakości życia odnoszące się do tzw.
późnej nowoczesności.
 Celem zajęć jest usprawnienie procesu zarządzania wiedzą psychologiczną poprzez rozpoznanie dominującego
nurtu potrzeb społecznych, już istniejące sposoby ich zaspokajania lecz także: próba kształtowania gotowości
monitorowania oraz reorganizacji wspomnianego procesu w sytuacji zmiany społecznej.
Zajęcia są wdrażaniem kolejno marketingowych zasad „5P” do analizowania dostępnych na rynku form sprzedaży wiedzy psychologicznej i do konstruowania ramowego programu własnej oferty sprzedażowej uczestników
zajęć.
Zaliczenie na ocenę na podstawie ocen zadań realizowanych w ramach zajęć
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Definicyjno-atrybutywne rozpoznanie okresu późnej nowoczesności; zjawiska składające się na tło kryteriów
wartościowania działań i doświadczeń „wartościowych” w społecznej legitymizacji
 Zasady konstruowania obrazu wiedzy psychologicznej jako produktu dostosowanego do zapotrzebowań
współczesnego potencjalnego konsumenta; osobowość marki i produkt-bohater; (pozorny?) antagonizm rynkowej obecności ruchów „fast” i „slow”- inspiracje dla oferentów wiedzy psychologicznej
 Współczesne sposoby tworzenia charakterystyki grup docelowych konsumentów; miary społeczne, ekonomiczne a psychologiczne; sposoby denotowania i wykorzystywania wskaźników
 Wartość i cena: źródła i charakter kryteriów i sposobów wartościowania a wyceniania usług
 Znaczenie miejsca oferowania usługi dla budowania wizerunku produktu; wymiary percepcji miejsca i jego
znaczenia („self-others-environment”/ „distinction, valuation, continuity, change”) jako wskazówki doboru
miejsca zamieszczania oferty.
 Miejsce realizacji usługi: teoretyczna zasadność dostosowywania wizerunku miejsca do wizerunku produktu;
konsekwencje przełamywania poznawczej spójności identyfikacji powyższych.
 Analiza stopnia efektywności wybranych instrumentów promocji ze względu na charakterystykę poznawczego i
społecznego funkcjonowania potencjalnych konsumentów usług psychologicznych
 Język jako narzędzie komunikacji marketingowej: poziomy analizy dyskursu promocyjnego; krytyczna analiza
podejścia semiologicznego w odczytywaniu „mitologii przekazu reklamowego”
 Opracowanie pojęcia „opakowania” w odniesieniu do usługi; funkcje i aspekty opakowania w przygotowywaniu strategii sprzedaży wiedzy
 11. Przegląd programów dostępnych na rynku „usług psychologicznych” pod kątem rozpoznania form i treści
oferowanego produktu, wywodzących się z teoretycznego obszaru psychologii jakości życia
 Identyfikacja prawdopodobnych źródeł występowania dylematów etycznych w realizacji procesu sprzedażowego wiedzy psychologicznej
 14. Tworzenie i teoretyczna weryfikacja poprawności ramowych planów działań marketingowych dla wybranego obszaru aktywności psychologicznej, wykorzystujących omówione uprzednio prawidłowości
 Zasady konstruowania obrazu wiedzy psychologicznej jako produktu dostosowanego do zapotrzebowań
współczesnego potencjalnego konsumenta; osobowość marki . Przegląd programów dostępnych na rynku
„usług psychologicznych” pod kątem rozpoznania form i treści oferowanego produktu, wywodzących się z
teoretycznego obszaru psychologii jakości życia.
 Wartość i cena: źródła i charakter kryteriów i sposobów wartościowania a wyceniania usług.
 Znaczenie miejsca oferowania i realizacji usługi dla budowania wizerunku produktu; wymiary percepcji miejsca
i jego znaczenia („self-others-environment”/ „distinction, valuation, continuity, change”) jako wskazówki doboru miejsca zamieszczania oferty.
 Analiza stopnia efektywności wybranych instrumentów promocji ze względu na charakterystykę poznawczego i
społecznego funkcjonowania potencjalnych konsumentów usług psychologicznych.
 Opracowanie pojęcia „opakowania” w odniesieniu do usługi; funkcje i aspekty opakowania w przygotowywaniu strategii sprzedaży wiedzy.
 Tworzenie i teoretyczna weryfikacja poprawności ramowych planów działań marketingowych dla wybranego
138
obszaru aktywności psychologicznej, wykorzystujących omówione uprzednio prawidłowości.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Lambkin, M., Foxall, G.,van Raaij, F., Heilbrunn, B.[red.] (2001). Zachowanie konsumenta. Koncepcje i badania europejskie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. fragm.
Hales, C.F. (1999). Opakowanie jako instrument marketingu. W-wa: PWE.
Źródła internetowe wyszukiwane przez studentów w trakcie realizacji przedmiotu, zawierające treści pozwalające
na założony sposób realizacji programu.
Dant, T. (2007).Kultura materialna w rzeczywistości społecznej. Wyd. UJ. Kraków.
Bokszański, Z. (2007). Indywidualizm a zmiana społeczna. W-wa: Wyd. Naukowe PWN.
Bralczyk, J. (2004). Język na sprzedaż. Gdańsk: GWP.
dr Teresa Sikora
139
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
WYPALENIE ZAWODOWE- PRZECIWDZIAŁANIE I POMOC PSYCHOLOGICZNA
78
IV
7
studia stacjonarne
Rok
Semestr
System studiów
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia







Zapoznanie się z tematyką stresu zawodowego
Przybliżenie zagadnienia wypalenia zawodowego z perspektyw różnych teorii
Zapoznanie się z narzędziami umożliwiającymi badanie wypalenia zawodowego
Określenie możliwości prewencji wypalenia zawodowego
prelekcje i prezentacje multimedialne
dyskusje
elementy pracy warsztatowej
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia

 Wprowadzenie do tematyki zajęć – przegląd dotychczasowej wiedzy i omówienie psychospołecznych warunków pracy
 Emocjonalne i poznawcze funkcjonowanie człowieka w stresie - relacyjne ujęcie stresu R. Lazarusa i S. Folkman oraz teoria zachowania zasobów S. Hobfolla
 Stres zawodowy - model R. Karaska: wymagania – kontrola w pracy oraz model wymagania – kontrola –
wsparcie
 Stres zawodowy a zdrowie człowieka - choroby psychosomatyczne i zaburzenia psychiczne związane ze stresem
 Wypalenie zawodowe – definicja wypalenia zawodowego w różnych ujęciach
 Model wypalenia Ch. Maslach
 Czynniki ryzyka wypalenia zawodowego
 Fazy wypalenia zawodowego
 Inne ujęcia wypalenia zawodowego - ujęcie egzystencjalne, poznawczo-behawioralne, perspektywa teorii równości
 Interwencja i prewencja w obszarze wypalenia zawodowego
 Radzenie sobie ze stresem zawodowym
 Zasoby a wypalenie zawodowe
 Wypalenie zawodowe w różnych zawodach
 Przegląd literatury polsko- i obcojęzycznej na temat wypalenia zawodowego
 Wprowadzenie do tematyki zajęć – przegląd dotychczasowej wiedzy i omówienie psychospołecznych warunków pracy
 Stres zawodowy - model R. Karaska: wymagania – kontrola w pracy oraz model wymagania – kontrola – wsparcie
 Wypalenie zawodowe – definicja wypalenia zawodowego w różnych ujęciach
 Model wypalenia C. Maslach
 Czynniki ryzyka wypalenia zawodowego
 Fazy wypalenia zawodowego
 Interwencja i prewencja w obszarze wypalenia zawodowego
Literatura
podstawowa
1.
2.
Sęk, H. (2007). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN.
Widerszal-Bazyl, M. (2003). Stres w pracy a zdrowie. Warszawa: CIOP i PIB.
1.
2.
Anczewska, M. (2006). Stres i wypalenie zawodowe u pracowników psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Warszawa: IPiN.
Dudek, B., Waszkowska, M., Merecz, D., Hanke, W. (2004). Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu
zawodowego. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. prof. Nofera.
Grzegorzewska, M. K. (2006). Stres w zawodzie nauczyciela. Specyfika, uwarunkowania i następstwa. Kraków: WUJ.
Heszen-Niejodek, I. (2002). Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze stresem. Poznań: Stowarzyszenie
Psychologia i Architektura
Wilczek-Rużyczka, E. (2008). Wypalenie zawodowe a empatia u lekarzy i pielęgniarek. Kraków: WUJ.
Literatura
3.
uzupełniająca
4.
5.
Prowadzący
zajęcia
mgr Ewa Wojtyna
140
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ARTETERAPIA
79
Rok
brak
Zapoznanie z wybranymi technikami terapii przez sztukę
Zajęcia warsztatowe
 Wyobraźnia i metafory w psychoterapii. Wizualizacje.
 Rysunek i formy plastyczne w arteterapii.
 Żywe rzeźby
 Muzyka w arteterapii
 Twórczy ruch. Niektóre techniki choreoterapii
 Techniki dramowe
 Filmoterapia
 Biblio i bajkoterapia
 Przygotowanie scenariusza zajęć arteterapeutycznych
 Organizacja zajęć arteterapeutycznych
 Obszary zastosowań arteterapii
Kwiatkowska G.E. (1991). Arteterapia. Lublin: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu MariiCurie-Skłodowskiej.
Konieczna E. (2003). Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków : "Impuls"
Moc sztuki : innowacje w praktyce terapii sztuką i terapii kreatywnej (1996). Kraków: Krakowski Szpital Neuropsychiatryczny im. J. Babińskiego, 1996.
Jutrzyna E. (red) (2003). Sztuka w życiu i edukacji osób niepełnosprawnych: wybrane zagadnienia.Warszawa: Wydawnictwo
Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
Kapłan M. (1999). Arteterapia - alternatywna pomoc dla zranionej duszy.Remedium, 1/8
Kuśpit M. (2003). Arteterapia. Remedium, 3.
Muraszko B. (1995). Arteterapia czyli psychorysunek. Edukacja i Dialog, 10, s. 49-50
Pałuba M. (1996). Arteterapia. Plastyka i Wychowanie, 3, 13-16.
Tyszkiewicz M. (1986). Arteterapia grupowa jako wstęp do rehabilitacji społecznej w schizofrenii. Zagadnienia
Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne, 1, 25-31.
dr Henryka Śniarowska-Tlatlik
141
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PRACA Z CIAŁEM W PSYCHOTERAPII
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
80
Rok
brak
Opanowanie przez studenta technik, które można zastosować w praktyce psychoterapeutycznej i dla rozwoju
osobistego. Studenci zostają zapoznani z tematyką zastosowania elementów pracy z ciałem w psychoterapii i
pomocy psychologicznej, w celu budowania relacji terapeutycznej,” przepracowania” tematów osobistych, korzystając z informacji z ciała oraz uczą się diagnozować strukturę charakterologiczno= mięśniową, poszerzają świadomość ciała i własnych doświadczeń. Poznają kwestie etyczne, szczególnie istotne dla pracy z ciałem.
Zajęcia warsztatowe
Zaliczenie na ocenę - praca zaliczeniowa, prezentacja














„Jestem także ciałem”.
Praca z ciałem jako jedna z form pracy terapeutycznej.
Specyfika kontraktu terapeutycznego
Znaczenie kontaktu w pracy z ciałem.
Etyka w pracy z klientem.
Przegląd podstawowych podejść i technik.
Wizualizacja w pracy z ciałem.
Techniki relaksacji.
Lowen ,energia i ugruntowanie
Pojęcie więzi u Kelemana.
„Przepływy życia”. Reich i Boadella.
Struktura mięśniowa a charakter.
Pojęcie opancerzenia i segmentacji.
Analiza przypadków.
Literatura
podstawowa
„Lowen A.,(2001). Duchowość ciała. wyd. Santorski&Co, Warszawa
Santorski J. [red.] (1995). Rezonans i dialog. wyd. Santorski&Co, Warszawa
Kepner J.I. (1991/ wyd. org. 1987). Ciało w procesie psychoterapii Gestalt, Warszawa: Wydawnictwo "Pusty Obłok"
Literatura
uzupełniająca
Siems M(2006). Ciało zna odpowiedź. wyd. Santorski&Co, Warszawa
Boadella ( 2001). Przepływy życia . Wprowadzenie do biosyntezy. wyd. Santorski&Co, Warszawa
Reich W.(1997) Orgazm i organizm. wyd. Santorski&Co, Warszawa
Prowadzący
zajęcia
142
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
SOCJOTERAPIA W PRACY Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
81
Rok
brak
 Analiza podstawowych zjawisk i procesów zachodzących w grupie socjoterapeutycznej.
 Poznanie wybranych programów i technik socjoterapeutycznych.
 Ćwiczenie umiejętności psychologicznych w pracy z grupą.
Zaliczenie: kolokwium, aktywność
 Zajęcia organizacyjne. Przedstawienie problematyki zajęć i warunków zaliczenia.
 Socjoterapia jako specyficzna forma pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Organizacja dziecięcych grup
socjoterapeutycznych. Fazy rozwoju grupy. Kompetencje socjoterapeutów istotne we wspomaganiu rozwoju
psychospołecznego dziecka.
 Diagnoza grupy. Metody poznania i integrowania grupy. Budowanie kontraktu grupowego. Zapobieganie niewłaściwym zachowaniom w grupie.
 Zastosowanie rysunku i zabawy w socjoterapii. Diagnostyczna i terapeutyczna rola rysunku i zabawy.
 Rozwijanie umiejętności społecznych. Ćwiczenie umiejętności komunikowania się. Radzenie sobie z trudnymi
emocjami. Rozwijanie zachowań asertywnych.
 Analiza wybranych programów socjoterapeutycznych. Programy socjoterapeutyczny dzieci nieśmiałych. Problematyka obrazu własnej osoby. Terapia dzieci nieśmiałych w grupie rówieśniczej. Trening umiejętności
chroniących.
 erapeutyczna rola dramy. Podstawowe techniki. Technika „stop – klatki”. Diagnozowanie i rozwiązywanie
problemów wychowawczych metodą dramy.
 Ćwiczenia zamykające grupę socjoterapeutyczną.
Jak żyć z ludźmi (2002),Warszawa Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Gaś Z. (1999), Młodzieżowe programy wsparcia rówieśniczego. Katowice Wydawnictwo „Śląsk”
Gaś Z. (2006), Profilaktyka w szkole. Warszawa WSiP.
Geldarag D., Geldarad K. (2005), Jak pracować z dziecięcymi grupami psychoterapeutycznymi. Gdańsk GWP.
Sawicka K. (1999), Socjoterapia. Warszawa Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej
Zimbardo P. (2002), Nieśmiałość: co to jest, jak sobie z nią radzić?
Kauson H., Schafer Ch. (2001), Zabawa w psychoterapii. Gdańsk GWP.
Ostern G., Gould (2001) Rysunek w psychoterapii. Gdańsk GWP.
Wolniewicz – Grzelak B. (2000) Trzy koła. Warszawa Wydawnictwo Prom.
mgr Aleksandra Wieteska
143
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PODSTAWY TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ
82
Rok
brak
 Dostarczenie wiedzy na temat terapii poznawczo-behawioralnej.
 Wskazanie sposobów stosowania teorii poznawczo-behawioralnych w praktycznej pracy z pacjentem oraz
nabycie umiejętności ustalenia wskazań i przeciwwskazań do stosowania tego rodzaju psychoterapii.
 Zapoznanie z modelami poznawczo-behawioralnymi w wybranych zaburzeniach.
 Praktyczne zapoznanie się z podstawowymi technikami przydatnymi w pracy terapeutycznej
Zajęcia będą prowadzone w formie warsztatowej, mającej na celu praktyczne przyswojenie technik terapeutycznych. Przewiduje się część dyskusyjną na temat przedstawianych opisów przypadków. Przedstawione zostaną
multimedialne materiały dotyczące TPB.
Zaliczenie na ocenę - warunki zaliczenia: pisemna praca zaliczeniowa na temat prezentowanego przypadku i roli
terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń psychicznych
Studia stacjonarne
 Podstawowe założenia terapii poznawczo-behawioralnej
 Neuropsychologiczne podstawy powstawania zaburzeń psychicznych i mechanizmów ich terapii
 Sformułowanie przypadku w terapii poznawczo-behawioralnej
 Identyfikowanie i weryfikowanie negatywnych automatycznych myśli
 Terapia zaburzeń depresyjnych
 Terapia zaburzeń lękowych
 Terapia zaburzeń odżywiania ze szczególnym uwzględnieniem bulimii
 Racjonalna Terapia Zachowania – podstawy teoretyczne i praktyka
 Racjonalna Samoanaliza
 Praca z wyobraźnią
 Terapia poznawczo-behawioralna w chorobach somatycznych
 Podstawowe założenia terapii poznawczo-behawioralnej
 Sformułowanie przypadku w terapii poznawczo-behawioralnej
 Identyfikowanie i weryfikowanie negatywnych automatycznych myśli
 Wybrane techniki poznawcze i behawioralne – prezentacja przypadków
 Modele pracy z wybranymi zaburzeniami psychicznymi
 Racjonalna Terapia Zachowania
Literatura
podstawowa
Leahy, R. L. (2008). Techniki terapii poznawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maultsby, M. (2008). Racjonalna Terapia Zachowania. Żnin: Wydawnictwo Dominika Księskiego „Wulkan”..
Padesky, C. i Greenberger, D. (2004). Umysł ponad nastrojem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Literatura
uzupełniająca
Beck, A. T., Freeman, A. I Davis, D. D. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagellońskiego
Bennett-Levy, Butler, G., Fennell, M., Hackmann, A., Mueller, M. I Westbrook, D. (2005). Oksfordzki podręcznik
eksperymentów behawioralnych w terapii poznawczej. Gdynia: Alliance Press
Clark, D. M. i Fairburn, C. G. (2006). Terapia poznawczo-behawioralna. Badania naukowe i praktyka kliniczna. Gdynia:
Alliance Press
Cooper, M., Todd, G. i Wells, A. (2005). Bulimia. Program terapii. Poznań: Zysk i S-ka.
Ellis, A. (1999). Terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
Hope, D. A., Heimberg, R. G. i Turk, C. L. (2007). Terapia lęku społecznego. Podejście poznawczo-behawioralne. Gdynia:
Alliance Press.
Kennerley, H. (2006). Terapia lęku. Gdynia: Alliance Press.
Moorey, S. i Greer, S. (2007). Terapia poznawczo-behawioralna osób z chorobą nowotworową. Gdynia: Alliance
Press.
Prowadzący
zajęcia
mgr Ewa Wojtyna
144
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
SEMINARIUM MAGISTERSKIE – SEM. 1
83
Rok
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
SZCZEGÓŁÓWE OPISY W CZĘŚCI VII
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
145
VI.8.
ROK IV, SEMESTR ÓSMY
146
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 1
PSYCHOLOGIA KLINICZNA - CHARAKTERYSTYKA DYSCYPLINY
84
IV
8
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychologii klinicznej i jej zastosowania w praktycznych działaniach psychologicznych.
Egzamin
 Przedmiot,zadania i podstawowe pojęcia psychologii klinicznej. Źródła rozwoju psychologii klinicznej jako
dyscypliny naukowej. Metoda eksperymentu klinicznego. Psychologia kliniczna w praktyce- przeszłość i czasy
współczesne- rola i zadania psychologa klinicznego w różnych dziedzinach medycyny, prawa, pedagogiki,
przemysłu i psychologii kierowania
 Prawne aspekty działań psychologicznych (uprawnienia i ograniczenia w procesie diagnozowania i udzielania
pomocy psychologicznej). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (główne wątki w kontekście tajemnicy
zawodowej, ochrony praw pacjenta, zasad leczenia przymusowego).Ustawa o zawodzie psychologa.
 Pojęcie normy i patologii w psychologii klinicznej i psychiatrii. Sposoby definiowania zdrowia psychicznego w
świetle literatury przedmiotu i doświadczeń praktyczno-klinicznych. Co to jest objaw psychopatologiczny?
Podstawowa terminologia psychiatryczna- definicje wybranych objawów psychopatologicznych. Pojęcie zaburzonego zachowania i jego wyznaczniki. Czym charakteryzuje się tzw. dojrzała, prawidłowa osobowość?
Rozważania i dylematy związane z pojęciem i określeniem go na osi: zdrowie – choroba, zaburzenie psychiczne. Temat cierpienia i choroby.
 Diagnoza psychologiczna a diagnoza nozologiczna w psychopatologii zaburzen
 Pojęcie sytuacji trudnej i stresu w świetle literatury psychologicznej i psychiatrycznej. Sytuacje konfliktowe,
frustracje i sytuacja deprywacji jako modelowe sytuacje trudne. Charakterystyka i
 Mechanizmy obronne osobowości- definicje pojęcia, podziały, ogólna charakterystyka. Czym są, jaką rolę
pełnią w życiu człowieka? -Zastosowanie mechanizmów obronnych osobowości w interwencjach psychologicznych wobec osoby ze zróżnicowanym poziomem patologii w strukturze osobowości.
 Uraz psychiczny jako szczególny rodzaj sytuacji trudnej. Odporność psychiczna(czynniki wzmagające i obniżające ją. Interwencja w kryzysie. Pojęcie kryzysu psychicznego życiu człowieka, jego rodzaje(różnicowanie
kryzysów rozwojowych i wynikających z destabilizacji psychicznej).
 Zastosowanie diagnozy i pomocy psychologicznej w oddziaływaniach kryzysowych.
 Rola i zadania psychologa klinicznego w diagnozowaniu i terapii syndromu PTSD.
 Praca z objawem –główne trendy w procesie udzielania pomocy osobom doświadczającym lęku jawnego i
konwersyjnego(na przykładach).Wykorzystanie wizualizacji i technik behawioralno-poznawczych w pracy nad
lękiem i depresją
 Zastosowanie wybranych elementów pomocy psychologicznej w różnych zaburzeniach psychicznych(zaburzenia nerwicowe, osobowości, psychozy) – podstawy wiedzy o kryteriach doboru form i technik
pomocy psychologicznej i psychoterapii w zależności od rodzaju zaburzeń psychicznych.
 Współczesne trendy w procesie terapii i interwencji psychologicznych(Elementy terapii wglądowej, opartej na
więź terapeutyczną).Główne założenia i zasady działania.
 Żałoba jako zjawisko psychologiczne w normie i powikłaniu przeżyć emocjonalnych. Praca z pacjentem w
powikłanym procesie przeżywania utraty i żałoby. Rodzaje utrat i ich znaczenie dla rozwoju emocjonalnego.
Fazy przeżywania żałoby w normie. Żałoba nie zakończona o cechach powikłanego przebiegu.
Sęk Helena(2005).Psychologia kliniczna. T.I i II. Wyd. Naukowe PAN. Warszawa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
dr Berbadetta Izydorczyk
147
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 1
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA - CHARAKTERYSTYKA DYSCYPLINY
85
Rok
Semestr
System studiów
IV
8
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
Poznanie podstaw i założeń współczesnej psychologii sądowej. Wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności
niezbędne do uczestnictwa w przesłuchaniu, opiniowania i wykonywania ekspertyz psychologicznych na zlecenie
sądów, organów ścigania w sprawach karnych (dorosłych i nieletnich) oraz cywilnych.
egzamin pisemny – test wiadomości
 Charakterystyka psychologii sądowej. Psychologia kryminologiczna. Psychologia kryminalistyczna.
Psychologia penitencjarna. Psychologia w prawie cywilnym (zwłaszcza w prawie rodzinnym). Warianty nazewnictwa
dyscypliny.
 Psycholog jako biegły sądowy. Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa.
 Psychologia zeznań świadków. Status i rola świadka w procesie sądowym.
 Psychologiczna problematyka zeznań świadków. Przesłuchanie jako model komunikacji interpersonalnej.
Rodzaje pytań. Pytania dozwolone i niedozwolone.
 Metody badań w psychologii zeznań świadków. Rodzaje błędów w zeznaniach i ich przyczyny.
 Typologia świadków i ich zeznań.
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach nieletnich. Przesłuchanie dziecka jako świadka.
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach karnych osób dorosłych.
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych.
 Psychologiczno - psychiatryczna ekspertyza w wybranych sprawach cywilnych (ubezwłasnowolnienie i
oświadczenie woli)
 Uzależnienie od alkoholu jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej
 Zaburzenia reaktywne w opiniodawstwie biegłego psychologa
 Psychologiczna ekspertyza sądowa sprawców zabójstw
Stanik J.M., 1991 Z problematyki biegłego sądowego psychologa. Katowice Wyd UŚl.
Heitzman J. 1996 Upicie alkoholowe jako przedmiot ekspertyzy sądowo psych. (w:) Gierowski J.K., Szymusik A
Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie ss. 92-115
Kołakowski S. Opiniodawstwo w sprawach o ubezwłasnowolnienie. (w:) Gierowski J.K., Szymusik A. Postępowonie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie ss 210-220
Marten Z., Wstęp do psychologii sądowej, Katowice 1990, Wyd. U. Śl. (s 7 – 61) i (s 147 – 236)
Stanik J.M., Przybyła H., Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich, Katowice 1981, Wyd. U. Śl. (s 111121) i ( s 29 – 62)
Cibor R., Marten Z., Stanik J. M., Zawodowe i etyczne problemy opiniodawstwa psychologicznego, ( w:). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych, (red.:) J.M. Stanik , Katowice 1990,
Wyd. U.Śl. ( s 134-141)
Stanik J.M., Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego psychologa ( w :). Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.) J.M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995 (s 14 – 35)
Stanik J.M., Opiniodawcze i mediacyjne funkcje w sądowych sprawach rodzinnych, Katowice 1994, Wyd. UŚl.
Ciosek R., Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo Prawnicze PWN 2001
J. M. Stanik (2007), Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B.
Stanik J.M. , Roszkowska A (2009) Psychologia zeznań świadków w ćwiczeniach.
Ackerman M.J. (2005): Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Ekspertyza sądowa (2002): Red. J. Wójcikiewicz. Kraków, Zakamycze.
Gierowski J.K. (red) Psychologia w postęowaniu karnym. Lexis Nexis 2008
Marten Z. (1990): Wstęp do psychologii sądowej. Katowice, Wyd. U.Śl.
Memon A., Vrij A., Bull R. (2003): Prawo i psychologia. Gdańsk, GWP.
Czarnecka - Dzialuk B., Wójcik D.(2001): Mediacja w sprawach nieletnich w świetle teorii i badań. Warszawa, Typografika.
dr Agniewszka Roszkowska
148
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 1
CZŁOWIEK W SYSTEMIE PRACY
86
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
 Zrozumienie podstawowych składników organizacji, ich współdziałania; przyswojenie zasadniczych pojęć z
dziedziny teorii organizacji, zarządzania, psychologii pracy.
 Rozumienie idei zachowań organizacyjnych i ich składników.
 Stworzenie świadomości zadań psychologów pracy w organizacjach.
 Zrozumienie specyfiki dzisiejszych organizacji i zmian we współczesnym „świecie pracy”.
Metody dydakWykład ilustrowany środkami multimedialnymi
Forma i warunki
Egzamin ustny
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Struktura zagadnień i zadań praktycznych w dzisiejszej psychologii pracy: mapa problemów i obszarów.
 Pojęcie i idea zarządzania. Zarys historii i koncepcji zarządzania tworzonych w trakcie rozwoju dyscypliny.
 współczesne warunki gospodarcze, społeczne kulturowe w dziedzinie pracy: zmiany na rynku pracy i w organizacjach, podstawowe tendencje (technologie, globalizacja, itd.).
 Pojęcie organizacji, zasadnicze idee, organizacja a porządek, struktura, dynamika, podstawowe składniki organizacji.
 Klasyczna organizacja biurokratyczna i współczesne odmiany organizacji: nowe struktury organizacyjne.
 Kultura organizacji, czynniki „miękkie” i sposób ich oddziaływania; modele i specyfika kultur organizacyjnych
 Władza w organizacji: teorie, źródła, formy: przywództwo, kierownictwo, autorytet, itd.
 Kierowanie i jego modele/koncepcje; historia badań nad kierowaniem. Podstawowe idee: teorie cech, zachowań, sytuacji.
 Motywacja do pracy cz. I: specyficzne i niespecyficzne teorie motywacji do pracy; modele procesu, treści, itp.
 Motywacja do pracy cz. II: Motywacja do partycypacji, zadań, osiągnięć; zaangażowanie i identyfikacja z organizacją; wynagradzanie i systemy motywowania
 Kompetencje pracowników; pojęcie kompetencji, definicje; struktura kompetencji ludzkich; modele wynagradzania jako narzędzie motywowania;
 Funkcjonowanie grup i zespołów pracowniczych; proces zadaniowy i proces społeczny w działaniu zespołu;
relacje w zespole, postawy, struktura komunikacji
 Role w grupach; teorie ról, dynamika i kształtowanie ról
 Sytuacje trudne w organizacjach: konflikty, zmiana w organizacji, kryzys organizacyjny, rodzaje problemów
organizacyjnych. Zarządzanie kryzysem, zmianą, problemami.
Chmiel Nik.: Psychologia pracy i organizacji. wyd. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Hatch M.J.: Teoria organizacji, PWN, Warszawa 2002
Robbins, S.: Zachowania w organizacji, 1998, Warszawa
Robbins, S.: Zasady zachowania w organizacjach, Zysk i S-ka. Poznań 2001
Robbins, S., DeCenzo, D.A.: Podstawy zarządzania . Tłum. A. Ehrlich. Wyd. I, PWE, Warszawa 2002
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M.: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka, 1997
Aronson E.: Człowiek istota społeczna, Warszawa 1995
Bauman, Z.: Płynna nowoczesność. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006
Giddens A.: Socjologia. PWN, Warszawa 2004, rozdz.: 3,12,13.
Griffin W. Ricky: Podstawy zarządzania organizacjami. Tłum. Michał Rusiński.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.Wydanie drugie.
Hesselbein, Goldsmith, Beckhard [red.]: Organizacja przyszłości. Business Press, Warszawa 1998
Hesselbein, Goldsmith, Beckhard [red.]: Lider przyszłości. Business Press, Warszawa 1997
Hirszowicz, M.: Stąd, ale dokąd? Społeczeństwo u progu nowej ery. Wydawnictwo »Sic!«, Warszawa 2007 [rozdz. 1-3]
Klein N. : No logo. Wyd. „Świat Literacki”, Izabelin 2004
Kurtzmann J., Rifkin G., Griffith V.: MBA box. Praktyczne idee najtęższych umysłów biznesu. Wyd MT Biznes, Warszawa 2005
Morgan, Gareth: Wyobraźnia organizacyjna, PWN, Warszawa 2001
Nonaka, I., Takeuchi, H.: Kreowanie wiedzy w organizacji. Przeł. E. Nalewajko. Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa
2000
149
Oyster, C. K.: Grupy. Psychologia społeczna. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002
Proctor, T.: Zarządzanie twórcze, Gebethner i Ska, Warszawa 1998
Scott W. E., Cummings L.L [red.]: Zachowanie człowieka w organizacji, Warszawa, PWN.
Senge P.M.: Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Wyd. III. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Prowadzący
zajęcia
dr Marek Adamiec
150
Lp.
Wydział
IV
8
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
wykł
30
30
30
30
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
 Opanowanie podstawowej wiedzy z zakresu systemowych teorii terapii rodzin.
 Poznanie praktycznych implikacji podejścia systemowego w pracy z rodzinami
Wykład
Egzamin
 Systemowy opis funkcjonowania rodziny uwzględniający podejścia stosowane w różnych szkołach
terapeutycznych:strukturalnej, interakcyjno-komunikacyjnej, staretgicznej.
 Systemowe rozumienie objawów zaburzań i podejście do ich leczenia.
 Procedury rozwiązywania problemów kryzysowych związanych z cyklem rozwoju rodziny oraz szczególnymi
wydarzeniami losowymi.
 Typy dysfunkcjonalności rodzin (rodziny nadmiernie zwiazane i z deficytami więzi) oraz problemy pojawiające
się u członków takich rodzin.
 Znaczenie osobistego doświadczenia rodzinnego w rozumieniu problemów rodzin zgłaszających się do terapii.
 Nawiązywanie kontaktu z rodziną, organizacja pierwszego spokania, prowadzenie wywiadu, technika
zadawania pytań, zawieranie kontraktu.
 Techniki pracy zrodziną wynikające z zalożeń różnych systemów terapii.
 Model funkcjonowania terapeuty rodzinnego - praca w zespole, szkolenia, superwizja.
Haley J. (1995), Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne M. H. Ericksona. Strategiczna terapia krótkoterminowa.
Ludewig K. (1995), Terapia systemowa. Podstawy teoretyczne i praktyka.
Namysłowska I. (1997), Terapia rodzin.
Nowiny Psychologiczne, 1987, numer 1 (całość).
Praszkier R. (1992), Zmieniać nie zmieniając. Ekologia problemów rodzinnych.
Tryjarska B. (1991), Terapia strategiczna. Podstawowe założenia i techniki terapeutyczne. [w:] Nowe zjawiska w
psychoterapii, red. Lis-Turlejska M.
Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (1994), red. de Barbaro B.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 1
PODSTAWY SYSTEMOWEJ TERAPII RODZIN
87
System studiów
dr Maria John-Borys
151
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 1
WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOLOGII ZDROWIA I CHOROBY
88
Rok
Semestr
System studiów
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
w tym:
sem
ćw
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
Poznanie podstaw i założeń współczesnej psychologii zdrowia.
Wykład z zastosowaniem prezentacji multimedialnych
Egzamin pismeny
 Psychologia zdrowia – rys historyczny, wprowadzenie.
 Modele w psychologii zdrowia. Zależności psyche i soma w ujęciu historycznym. Błąd Kartezjusza.
 Zależności psychosomatyczne i somatopsychiczne. Trudności diagnostyczne i codzienny paradoks dehumanizacji pacjenta.
 Paradygmat patogenetyczny i salutogenetyczny w psychologii zdrowia.
 Wsparcie społeczne a stres i zdrowie.
 Wsparcie społeczne w przebiegu choroby.
 Psychologiczne aspekty chorób przewlekłych- wybrane jednostki, wpływ choroby na funkcjonowanie systemu
rodzinnego Psychologia w medycynie. Relacje lekarz - pacjent a satysfakcja i stosowanie się do zaleceń lekarskich
 Psychologiczne aspekty bólu. Psychologiczne, etyczne i prawne aspekty stosowania placebo
 Behawioralne uwarunkowania zdrowia i choroby, styl życia a podmiotowość pacjenta
 Współczesne problemy uzależnień u dzieci i młodzieży. Nowe formy uzależnień
 Trauma, przemoc fizyczna i psychiczna na tle zaburzeń systemowych
 Promocja zdrowia a sytuacja niedoboru we współczesnej służbie zdrowia
 Praktyczne aspekty psychologii zdrowia – diagnoza i pomoc osobom zdrowym i chorym.
Bishop, G., D. (2007). Psychologia zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.
Damasio, R., A. (2002). Błąd Kartezjusza. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Salmon, P. (2002). Psychologia w medycynie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heszen-Niejodek, I., Kądzielowa, D., Toeplitz-Winiewska, M. (2005). Zdrowie i choroba. W: Strelau J.(red.) Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heszen-Niejodek, I., Ratajczak, Z. (red.) (1996). Człowiek w sytuacji stresu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego.
Heszen – Niejodek, I. (1992). Lekarz i pacjent. Kraków: Universitas.
Sęk, H., Cieślak, R. (red.) (2006). Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Juczyński, Z. (2001). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Carson, R., C., Butcher, J., N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Forma
zaliczenia
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
lab
dr Patrycja Stawiarska
152
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 7
ZABURZENIA ZACHOWANIA I OSOBOWOŚCI
89
IV
8
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Uzyskanie wiedzy oraz praktycznych umiejętności dotyczących diagnozy zaburzeń osobowości.
Forma i warunki
zaliczenia
Analiza literatury, dyskusje, warsztaty
Treści
kształcenia
ECTS
zaliczenie na ocenę - kolokwium pisemne, obecność, aktywność











Wprowadzenie do integracyjnej teorii zaburzeń charakteru Stephena Johnsona.
Zaburzenie więzi – problem schizoidalny i oralny.
Rozwój self a inni – problem symbiotyczny.
Rozwój self a inni – problem narcystyczny.
Rozwój self a inni – problem masochistyczny.
Rozwój self w systemie – problem edypalny.
Warsztaty diagnozy charakterologicznej.
Zaburzenia osobowości wg ICD-10. Osobowość paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna.
Osobowość chwiejna emocjonalnie.
Osobowość histrioniczna, osobowość anankastyczna.
Osobowość lękliwa, osobowość zależna.
Literatura
podstawowa
Jaskubik A. (2003). Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL.
Johnson S. (1998). Style charakteru. Poznań. Zysk i S-ka.
Cassius J. (1995). Uwolnienie od skryptu ciała: Jak wykorzystać bioenergetykę i analizę transakcyjną. W: Santorski (red.):
Rezonans i dialog nr 5. Ciało i charakter. Warszawa. Santorski & Co.
Literatura
uzupełniająca
Seligman M, Walker E., Rosenhan D. (2003). Psychopatologia. Warszawa. Zysk i S-ka.
Carson R., Butcher J., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk. GWP.
Bilikiewicz A. /red./ (2001). Psychiatria. Warszawa. PZWL.
Meyer R. (2003). Psychopatologia. Gdańsk. GWP.
Kaplan H., Sadock B. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Urban & Partner .
Kępiński A. (2002). Lęk. Kraków. Wydawnictwo Literackie.
Prowadzący
zajęcia
mgr Kasper Czech
153
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 7
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PODSTAWY PSYCHOLOGII PENITENCJARNEJ
90
Rok
Semestr
System studiów
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
Zajęcia mają na celu wszechstronne omówienie problematyki związanej z psychologicznymi aspektami funkcjonowania człowieka w izolacji więziennej. W toku ćwiczeń student powinien:
 zdobyć wiedzę na temat:
- zasad i warunków odbywania kary pozbawienia wolności oraz tymczasowego aresztowania,
- możliwych następstw pozostawania w warunkach izolacji więziennej oraz technik ograniczających te następstwa
- przebiegu procesu adaptacji do warunków izolacji
- podstawowych oddziaływań psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych stosowanych wobec osób izolowanych
- psychologicznych aspektów klasyfikacji penitencjarnej osób izolowanych, w tym zasad opracowywania diagnozy peniencjarnej oraz społeczno-kryminologicznej w szczególności wobec więźniów młodocianych,
sprawiających trudności wychowawcze oraz niebezpiecznych
- psychologicznych aspektów występowania wypadków nadzwyczajnych (m.in. samobójstw, samouszkodzeń,
stosowania przemocy, ucieczek) oraz metod im zapobiegania
- zasad pracy z więźniami upośledzonymi umysłowo, wykazującymi zaburzenia osobowości, uzależnionymi,
wykazującymi zaburzenia preferencji seksualnych, młodocianymi , sprawców przemocy domowej oraz długoterminowymi – ze szczególnym uwzględnieniem sprawców zabójstw
 nabyć podstawową umiejętność:
- budowania relacji z osobą izolowaną
- przeprowadzenia diagnozy penitencjarnej oraz społeczno-kryminologicznej
- opracowania programu oddziaływań penitencjarnych adekwatnych do sytuacji i potrzeb osoby izolowanej
- oceny ryzyka ujawnienia przez więźnia zachowań niepożądanych (m.in. autoagresywnych i agresywnych,
trudności w procesie adaptacji, zaangażowania w podkulturę więzienną)
- udzielenia pomocy psychologicznej osobie wykazującej trudności w adaptacji do warunków więziennych.
- udzielenia pomocy psychologicznej osobom przygotowywanym do opuszczenia zakładu karnego
 Kara kryminalna i kara pozbawienia wolności
 Narodziny i rozwój instytucji więziennej
 Organizacja życia osadzonych w warunkach aresztu śledczego i zakładu karnego pod kątem realizacji zadań
placówek penitencjarnych
 Zróżnicowanie społeczności więźniów
 Przystosowanie się człowieka do środowiska więziennego i psychologiczne następstwa izolacji więziennej
 Zachowania autoagresywne osób przebywających w warunkach izolacji więziennej
 Podkultura więzienna i jej przejawy
 Przemoc w środowisku więzienia
 Rola i zadania psychologa penitencjarnego w areszcie śledczym i zakładzie karnym: diagnoza psychologiczne,
oddziaływania terapeutyczne
 Psychologiczne aspekty pracy z osadzonymi uzależnionymi od alkoholu oraz środków odurzających
 Psychologiczna wartość różnych form aktywizowania osadzonych (praca, zajęcia kulturalne, sportowe, kółka
zainteresowań, twórczość)
 Personel więzienny
 Więźniowie i funkcjonariusze więzienni
 Izolacja więzienna i pozawięzienne formy izolacji jako sytuacje trudne
Ciosek, M. (1990-1991). Stres w pracy zawodowej funkcjonariuszy więziennych. Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny, 18, 19-38.
Ciosek, M., (1993). Izolacja więzienna: Wybrane aspekty izolacji więziennej w percepcji więźniów i personelu. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Ciosek M. (2003). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: PWN.
154
Kolarczyk, T. (1995). Terapeutyczny system wykonywania kary pozbawienia wolności. Przegląd
Więziennictwa Polskiego, 10, 35-50.
Kopciuch, M. ( Analiza przyczyn i uwarunkowań samobójstw dokonanych przez osoby pozbawione wolności w
zakładach penitencjarnych w Polsce w latach 1995-1997. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 28-29, 11-32.
Kamiński, M. (2006). Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więzienia. Warszawa, Oficyna Naukowa.
Kosewski, M.(1985). Ludzie w sytuacjach pokusy i upokorzenia. Warszawa : Wiedza Powszechna.
Machel, H. (2008). Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Przybyliński, S. (2006): Podkultura więzienna : wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Kraków : Impuls.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Mgr Magdalena Rode
155
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 7
METODY BADANIA PRACY I PRACOWNIKÓW
91
IV
8
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Zapoznanie studentów z współczesnymi uwarunkowaniami rynku pracy oraz ich wpływu na oczekiwania wobec
pracowników. Przedstawienie aktualnych obszarów aktywności zawodowej człowieka, wyzwań i zagrożeń
współczesnej pracy.
Prezentacje tematyczne, studium przypadku, zajęcia realizowane w formie terenowej- obserwacja terenowa sytuacji pracy.
Zaliczenie na ocenę - praca zaliczeniowa- prezentacja tematyczna dokonana na podstawie przeglądu literatury,
studium przypadku.
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia














Przyszłość rynku pracy w XXI w- wyzwania dla psychologii pracy i organizacji
Globalizacja i praca. Kontekstowa analiza świata pracy.
Postęp cywilizacyjny a praca, ograniczenia i wzywania dla obecnych i przyszłych pokoleń.
Zmiany demograficzne a przyszły rynek pracy.
Obszary nowej aktywności zawodowej, nowe zawody i specjalności.
Kompetencje kluczowe na współczesnym i przyszłym rynku pracy.
Nowe sposoby edukacji zawodowej jako podstawa długookresowej aktywności zawodowej człowieka.
Równowaga miedzy praca a życiem- idea work life balace a praktyka rynku pracy.
Współczesne obciążenia człowieka pracą i jego skutki.
Idea familly-frndly arrangements i jej praktyczne implementacje.
Uwarunkowania ewolucji systemów ochrony pracy, współczesne zagrożenia.
Stres w pracy fizycznej i umysłowej, współczesne wymagania wobec pracowników.
Wellness organizacyjny- obszary zastosowań.
Tworzenie opisów pracy, diagnostyka psychologiczna osób zatrudnionych na stanowiskach wymagających
szczególnej sprawności psychofizycznej.
 Podsumowanie zajęć, przegląd literatury w zakresie interesujących studentów problemów.








Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Przyszłość rynku pracy w XXI w- wyzwania dla psychologii pracy i organizacji
Obszary nowej aktywności zawodowej, nowe zawody i specjalności.
Kompetencje kluczowe na współczesnym i przyszłym rynku pracy.
Nowe sposoby edukacji zawodowej jako podstawa długookresowej aktywności zawodowej człowieka.
Równowaga miedzy praca a życiem- idea work life balace a praktyka rynku pracy.
Idea familly-frndly arrangements i jej praktyczne implementacje.
Uwarunkowania ewolucji systemów ochrony pracy, współczesne zagrożenia.
Tworzenie opisów pracy, diagnostyka psychologiczna osób zatrudnionych na stanowiskach wymagających
szczególnej sprawności psychofizycznej.
Bartkowiak G., Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji, Polskie Wydawnictwo EkonomiczneWarszawa
2009
Bogaj A., Kwiatkowski S.M., red., Szkoła a rynek pracy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Borkowska S red., Przyszłość rynku pracy w XXI w, IP i SS, Warszawa2005
Bloch S., Whiteley Ph.,2008: Zarządzanie w płaskim świecie. Budowanie relacji
w dobie globalizacji, Gliwice
Bouchikhi H., Kimberly J., 2003: Zmiana układu sił w przystosowanym środowisku pracy. W: Zarządzanie zasobami ludzkimi, red.Pickford J., Warszawa
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
Noga M., Stawicka K. M., red., Rynek pracy w Polsce w dobie integracji europejskiej i globalizacji, CeDeWu.pl, Warszawa
2009.
Warszawa 2007.
156
Makin P., Cooper C., Cox CH., Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
2003.
Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Prowadzący
zajęcia
157
Lp.
92
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
studia stacjonarne
30
15
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
zaliczenie
zaliczenie
3
brak
 Wprowadzenie studentów w problematykę wpływu rodziny dysfunkcjonalnej na rozwój psychospołeczny
dziecka – obszary szczególnie zagrożone. Analiza warunków realizacji potrzeb psychicznych dziecka.
 Przegląd jednostek zaburzeń o podłożu środowiskowym. Cele i formy pomocy dziecku z rodziny dysfunkcjonalnej
 Poznanie technik diagnozowania środowiska rodzinnego oraz problemów psychologicznych dziecka.
 Poznanie form pomocy dziecku z rodziny dysfunkcjonalnej.
 Wprowadzenie w problematykę ćwiczeń, organizacja zajęć
 Problematyka rodziny w literaturze przedmiotu – obszary badawcze
 Funkcje rodziny
 Metody i techniki badawcze środowiska rodzinnego
 Warunki realizacji potrzeb psychicznych dziecka w kontekście wieku dziecka w środowisku rodzinnym
 Dysfunkcjonalność rodziny
 Typy rodzin dysfunkcjonalnych a problemy rozwojowe i socjalizacyjne dziecka
 Dziecko z rodziny dysfunkcjonalnej w przedszkolu, szkole
 Dziecko z rodziny dysfunkcjonalnej wśród rówieśników
 Przegląd zaburzeń o etiologii środowiskowej (zaburzenia emocjonalne, zachowania destrukcyjne)
 Pomoc psychologiczna dziecku z rodziny dysfunkcjonalnej
 Placówki wspomagające dziecko z rodziny dysfunkcjonalnej
 Środowiska zastępujące rodzinę dziecka (rodziny adopcyjne, zastępcze, instytucje)
Badora S., Czeredecka B., Marzec D., Rodzina i formy jej wspomagania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków
2001.
Dutton D. G., Przemoc w rodzinie, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2001.
Frieske K. W., Poławski P., Opieka i kontrola, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Warszawa 1996.
Lipowska – Teutsch A., Rodzina a przemoc, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1998.
Murawska B., Segregacja na progu szkoły podstawowej, PAN, Warszawa 2004.
Plopa M., Psychologia rodziny, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005.
Praszkier R., Zmieniać nie zmieniając. Ekologia problemów rodzinnych, Warszawa 1992.
Sakowicz T., Dysfunkcjonalność rodziny polskiej, Lublin 1997.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 7
DZIECKO W ŚRODOWISKU DYSFUNKCYJNYM - ASPEKTY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
158
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 8
PODSTAWY I MODELE PSYCHOTERAPII
93
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
 Przygotowanie teoretyczne do rozpoznawania problemów psychologicznych u osób z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania w świetle różnych szkół psychoterapeutycznych. Poznanie wybranych założeń teoretycznych dotyczących pracy terapeutycznej z indywidualnym pacjentem.
 Przygotowanie teoretyczno-praktyczne do wykorzystania w praktyce klinicznej różnych metod i technik niesienia pomocy psychologicznej w pracy indywidualnej z pacjentem.
 Umiejętność formułowania celu terapii wg przedstawicieli wybranych szkół terapeutycznych.
 Umiejętność oszacowania możliwości udzielenia pomocy terapeutycznej (wskazania i przeciwwskazania dla
terapii). Analiza kierunków pracy terapeutycznej i technik w pracy z indywidualnym pacjentem.
 Przećwiczenie podstawowych umiejętności potrzebnych do pracy nad konktretnymi problemami w przebiegu
terapii.
Dyskusje na podstawie przeczytanej literatury, gry symulowane, treningi umiejętności wg opracowanego scenariusza, case study, ćwiczenia w małych podgrupach, komentarze osoby prowadzącej dotyczące analizy ćwiczeń
praktycznych, nacisk na metody interaktywne podczas zajęć.
Zaliczenie na ocenę - obecność na zajęciach, ocena stopnia przygotowania do poszczególnych zajęć, kolokwium
 Cele pracy terapeutycznej z indywidualnym pacjentem – wprowadzenie w problematykę zajęć. Czynniki leczące
w psychoterapii indywidualnej.
 Budowanie kontaktu z pacjentem. Wstępna diagnoza pacjenta dla potrzeb terapii (diagnoza źródła i rodzaju
zaburzeń, diagnoza motywacji pacjenta do podjęcia terapii). Zawarcie kontraktu terapeutycznego.
 Ogólna charakterystyka pracy terapeuty o orientacji psychodynamicznej. Wzajemne ustosunkowania w relacji
pacjent-psychoterapeuta. Analiza wybranych technik pracy.
 Budowanie dialogu terapeutycznego w świetle koncepcji humanistyczno-egzystencjalnych – na przykładzie
psychoterapii skoncentrowanej na kliencie C. Rogersa.
 Założenia i cele terapii Gestalt F. Perlsa – budowanie relacji „ja-ty”.
 Założenia i cele terapii Gestalt F. Perlsa cd. – analiza wybranych technik pracy.
 Krótkoterminowa terapia strategiczna wg przedstawicieli szkoły z Palo Alto (R. Fisch, P. Watzlawick, J. Weakland) – założenia, cele i etapy pracy z klientem.
 Przebieg procesu terapii strategicznej – zasady kierowania procesem terapii. Podstawowe techniki w pracy terapeutycznej.
 Terapia strategiczna M. Ericksona w pracy z klientem indywidualnym – główne idee, założenia i zasady pracy,
cykle życia rodziny a specyfika interwencji.
 Terapia strategiczna M. Ericksona cd. – specyficzne techniki terapeutyczne.
 Charakterystyka terapii behawioralno-poznawczej. Cechy charakterystyczne dla nurtu terapii behawioralnej –
założenia, cele, etapy pracy, techniki.
 Nurt poznawczy w psychoterapii indywidualnej – podstawowe założenia, cele i techniki pracy.
 Wykorzystanie relaksacji w psychoterapii – rodzaje treningów relaksacyjnych (trening autogenny Schultza i
trening relaksacji progresywnej Jacobsona).
 Praca z lękiem na przykładzie systematycznej desensytyzacji. Wykorzystanie wizualizacji w pracy z indywidualnym klientem.
 Podsumowanie zajęć – porównanie pracy z oporem wg założeń terapii humanistyczno-egzystencjalnej, psychodynamicznej i strategicznej. Problemy etyczne związane z udzielaniem indywidualnej pomocy psychologicznej.
Beck J.S.,(2005). Terapia poznawcza. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Kraków: Wyd. UJ.
Gelso Ch.J., Hayes J.A., (2004). Relacja terapeutyczna. Gdańsk: GWP.
Grzesiuk, L., (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk, L., (red.) (2006). Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kokoszka A., Drozdowski P. (red.) (1993). Wprowadzenie do psychoterapii. Kraków. Akademia Medyczna.
Knapp. H., (2009). Komunikacja w terapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Popiel A., Pragłowska, E., (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.
Prochaska, J.O., Norcross, J.C., (2006). Systemy psychoterapeutyczne. Analiza transteoretyczna. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
159
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Rakowska J.M., (2000). Terapia krótkoterminowa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sills Ch., Fisch S., Lapworth P., (1999). Pomoc psychologiczna w ujęciu Gestalt. Warszawa. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP.
Appelbaum S.A. (1983). Psychoanalityczne spojrzenie na terapię Gestalt. Nowiny Psychologiczne, nr 6-7, s. 17-34.
Cavalieri P. (1993). K. Horney i F. Perls - opowieści o heretykach. Gestalt, 9, s. 3-6.
Churb H. (1986). Strategiczna psychoterapia krótkoterminowa w warunkach klinicznych. Nowiny Psychologiczne, nr
5-6, s. 2-11.
Czabała Cz., (1997). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN.
Grzesiuk L. (1994). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: PWN.
Enright J. (1985). Pozycje słuchania terapeutycznego. Nowiny Psychologiczne, nr 3, s. 25-55.
Haley J. (1995). Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona. Gdańsk: GWP.
Jedliński K. (1993). Sztuka słuchania. (W:) J. Santorski (red.) ABC psychologicznej pomocy. Agencja Wyd. J. Santorski
a. Co., s. 13-26.
Kepner J.J. (1991). Ciało w procesie psychoterapii Gestalt. Wyd. Pusty Obłok. Warszawa.
Klajs K., Olszewska J. (1991). Zasady znajdziesz w sobie. Warsztat na temat psychoterapii Miltona H. Ericksona.
(W:) M. Lis-Turlejska (red.) Nowe zjawiska w psychoterapii. Agencja Wyd. J. Santorski a. Co. Warszawa, s. 119128.
Kokoszka A. (1993). Podstawowe pojęcia psychoanalitycznej psychoterapii. (W:) A. Kokoszka, P. Drozdowski
(red.), Wprowadzenie do psychoterapii. Kraków. Akademia Medyczna, 77-85.
Kovacs A.L. (1986). Jak przetrwać w latach 80-tych? O teorii i praktyce psychoterapii krótkoterminowej. Nowiny
Psychologiczne, nr 5-6, s. 12-40.
Kratochvil S. (1984). Psychoterapia. Warszawa. PWN. Cz. III, roz. 4, s. 253-277.
Levitsky A. (1983). Zasady i techniki terapii Gestalt. "Nowiny Psychologiczne", nr 6-7, s. 7-17.
Mellibruda J. (1978). Terapia Gestalt. (W:) L. Wołoszynowa (red.) Materiały do nauczania psychologii. S. IV, t. 5, s.
281-305.
Michels R. (1995). Rola psychoanalizy, psychoterapii i innych terapii werbalnych w psychiatrii amerykańskiej.
(W:) J. Bomba, B. de Barbaro (red.) Psychiatria amerykańska lat dziewięćdziesiątych. Kraków, Collegium Medicum,
s. 34-41.
Milner, J., O’Byrne, P., (2007). Poradnictwo krótkoterminowe: Narracje i rozwiązania. Poznań: Zysk i S-ka.
Nieniewska M., Kokoszka A. (1993). Psychoanalityczna psychoterapia wglądowa. (W:) A. Kokoszka, P. Drozdowski (red.), Wprowadzenie do psychoterapii. Kraków. Akademia Medyczna, s. 87-96.
Paul-Cavallier F.J. (1992). Wizualizacja. Dom Wydawniczy Rebis. Poznań, s. 62-73, 85-110.
Sęk H. 2001: Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe Scholar, roz. 8, 12.
Siek S. (1986). Relaks i autosugestia. KAW. Warszawa. s. 5-43.
O'Connor J., Seymour J. (1996). NLP. Wprowadzenie do programowania neurolingwistycznego. Wyd. Zysk i Ska. Poznań.
Passons W. (1984). Zastosowania terapii Gestalt w poradnictwie. Warszawa, Wyd. Studium Pomocy Psychologicznej
PTP. Roz. 2, s. 15-52.
Rogers C.R. (1991). Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe. Wrocław. Thesaurus Press, s. 5-54.
Tanalska A. (1991). Relacja Ja-Ty w terapii Gestalt. (W:) M. Lis-Turlejska (red.). Nowe zjawiska w psychoterapii.
Agencja Wyd. J. Santorski a. Co., Warszawa.
Tryjarska B. (1991). Terapia Miltona H. Ericksona - główne idee. (W:) M. Lis-Turlejska (red.) Nowe zjawiska w
psychoterapii. Agencja Wyd. J. Santorski a. Co. Warszawa, s. 114-118.
Tryjarska B. (1991). Terapia strategiczna. Podstawowe założenia i techniki terapeutyczne. (W:) M. Lis-Turlejska
(red.) Nowe zjawiska w psychoterapii. Agencja Wyd. J. Santorski a. Co. Warszawa, s. 104-113.
Watzlawick P. (1993). Jak być nieszczęśliwym. Wiedza Powszechna. Warszawa.
Yontef G. (1983). Teoria terapii Gestalt. Nowiny Psychologiczne, nr 6-7, s. 3-9.
Zeig J.K. (1997). Spotkania z Ericksonem. Niezwykły człowiek, niezwykła terapia. Gdańsk. GWP.
dr hab. Hanna Przybyła-Basista, dr Bernadetta Izydorczyk
160
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 8
94
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGICZNE OPINIODAWSTWO SĄDOWE
(W SPRAWACH NIELETNICH, OPIEKUŃCZYCH I ROZWODOWYCH)
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
Wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do :
 diagnozowania problemów dezintegracji małżeńskiej , przyczyny dezintegracji jawnej – rozwodu oraz dezintegracji utajonej ( nie zakończonej rozwodem), niewydolności wychowawczej, dysfunkcjonalności rodziny oraz
ich konsekwencji psychologicznych dla dzieci.
 opiniowania i wykonywania ekspertyz psychologicznych na zlecenie sądów, organów ścigania w sprawach
opiekuńczych i rozwodowych
 postulowania i optymalizowania działań psychoprofilaktycznych, we współpracy z zespołami pedagogów i
kuratorów sadowych.
 ukierunkowania oddziaływań korekcyjnych
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie rygorowe. Praca zaliczeniowa – wykonanie badań i opracowanie psychologicznych opinii sądowych w sprawach karnych nieletnich i sprawach opiekuńczych
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach opiekuńczych.
Treści
kształcenia
- Rola rodziny w kształtowaniu osobowości dziecka.
- Czynniki zakłócające prawidłowe funkcjonowanie rodziny ( alkoholizm, bezrobocie, choroby psychiczne i
przewlekłe somatyczne, ubóstwo, kryminogenność rodziny)
- Aktualny schemat funkcjonowania instytucji opieki nad dzieckiem i rodziną. Wyjaśnienia terminologiczne:
małoletni, dobro dziecka, sposób sprawowania władzy, przysposobienie.
- Analiza problemów opiekuńczych w sprawach:
- z zakresu stosunków miedzy rodzicami a dziećmi,
- z zakresu opieki nad małoletnim,
- z zakresu kurateli nad małoletnim,
- sprawy o przysposobienie,
- zezwolenie na zawarcie małżeńskiego przez małoletnią, która ukończyła 16 lat.
- Metodologia i metody postępowania diagnostycznego w sprawach opiekuńczych ( metody i techniki badawcze, analiza dokumentów sadowych, badanie rodziców lub opiekunów, badanie małoletniego).
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach rozwodowych.
- Wybrane czynniki ryzyka rozpadu pożycia małżeńskiego. Czynniki egzogenne, endogenne, zdrada małżeńska, alkoholizm, niezgodność charakterów.
- Analiza przesłanek w sprawach rozwodowych. Wyjaśnienia terminologiczne: trwałość i zupełność rozkładu
pożycia małżeńskiego, wina rozkładu pożycia, dobro dziecka w aspekcie psychologicznym i prawnym.
- Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach rozwodowych.
- Metody i techniki badania.
- Analiza dokumentów sądowych
- Badanie stron i dzieci.
- Zasady i schemat opinii sądowej w sprawach rozwodowych..
 Psychologiczna opinia sądowa w sprawach nieletnich.
- Prawne ujęcie odpowiedzialności karnej nieletnich ( Ustawa z 1982r.)
- Podstawowe kategorie opiniodawcze:
- obraz kliniczny niedostosowania społecznego i przestępczości,
- przyczyny niedostosowania, formy,
- pojecie demoralizacji, kryteria w aspekcie prawnym i psychologicznym,
- diagnoza osobowości i procesów intelektualnych,
- diagnoza zaburzeń organicznych mózgu.
- Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach nieletnich.
161
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Czerederecka A.(2007): Ekspertyza psychologiczna dotycząca dziecka w sprawach sądowych. W: A. Brzezińska,
Z. Toeplitz (Red.): Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe
Czerederecka A., Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T.(2007): Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (Red.): Ekspertyza sadowa. Zagadnienia wybrane. Kraków
Field D.(2000). Osobowości małżeńskie . Warszawa. PWN
Forward M.(1993). Toksyczni rodzice. Warszawa. Agencja Wydawnicza
Gierowski J.K.,Jaśkiewicz-Obydzińska T.,Najda M. (2008): Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa, Wyd Lewis Nexis
Harasimiuk G.(2002). Demoralizacja jako podstawowe pojęcie postępowania z nieletnim. Szczecin. Wyd. Uniwersytetu
Szczecińskiego
Rode D.(2003). Praktyka opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych nieletnich
Rode D. (1998). Przemoc rodziców wobec dzieci jako przedmiot psychologicznej ekspertyzy sądowej. W: Stanik
J. (red.) Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa. Katowice. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego
Rode D. ( 1994). Wybrane techniki werbalne i graficzne do badania dzieci w opiniodawstwie sadowym. W: Stanik
J. (red.). Wybrane metody diagnostyki i interwencji psychologicznej w sprawach rodzinnych. Katowice. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego
Stojanowska J.(1991). Rozwód a dobro dziecka. Warszawa. PWN
Cierpiałkowska L. (2004): Zaburzenia osobowości. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Field D.(1998). Osobowości rodzinne. Warszawa. PWN.
Freeman D.(1991). Kryzys małżeński i psychoterapia. Warszawa. PWN
Plzak M.(1996). Małżeńskie katastrofy. Warszawa. Medium.
Skinner R.; Cleese J.(1992). Żyć w rodzinie i przetrwać. Warszawa. PWN.
Rostowski J.(1991). Zarys psychologii małżeństwa. Łódź. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Urban B.(1995). Zachowania dewiacyjne młodzieży. Kraków Wyd. U.J.
Wójcik D.(1984). Nieprzystosowanie społeczne młodzieży. Wrocław. Ossolineum.
dr Danuta Rode, mgr Bartosz Wojciechowski
162
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 8
PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ EKONOMICZNYCH I KONSUMENCKICH
95
IV
8
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Nabycie wiedzy o ekonomicznych i konsumenckich zachowaniach człowieka we współczesnym świecie.
 Próba diagnozowania wybranych zachowań ludzkich w poruszanych obszarach.
Metody aktywizujące, praca w grupach, prezentacje multimedialne (w tym filmy). Tworzenie map pojęciowych,
posterów i prezentacji.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę - test, projekt grupowy - prezentacja, obecność
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia












Globalne i lokalne czynniki konsumpcji we współczesnym świecie.
Człowiek a konsumpcja – rola i funkcje w życiu człowieka.
Omówienie wybranych koncepcji i badań nad zachowaniami konsumenckimi.
Omówienie wybranych koncepcji i badań nad zachowaniami konsumenckimi –cd.
Konstruowanie reklam a zachowania konsumenckie.
Strategie marketingowe a zachowania konsumenckie.
Psychograficzna segmentacja rynku.
Postawy i zachowania konsumenckie.
Decyzje zakupowe. Kupowanie refleksyjne i nieplanowe.
Dysonans pozakupowy i satysfakcja pozakupowa.
Utajone postawy konsumenckie.
Wizerunek, motywy, zaangażowanie człowieka w zachowania konsumenckie w zależności od czynników mikro
i makro ekonomicznych oraz psychologicznych.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Globalne i lokalne czynniki konsumpcji we współczesnym świecie. Człowiek a konsumpcja – rola i funkcje w
życiu człowieka.
 Omówienie wybranych koncepcji i badań nad zachowaniami konsumenckimi.
 Konstruowanie reklam a zachowania konsumenckie. Strategie marketingowe a zachowania konsumenckie.
 Psychograficzna segmentacja rynku. Postawy i zachowania konsumenckie. Decyzje zakupowe. Kupowanie
refleksyjne i nieplanowe. Dysonans pozakupowy i satysfakcja pozakupowa. Utajone postawy konsumenckie.
 Wizerunek, motywy, zaangażowanie człowieka w zachowania konsumenckie w zależności od czynników mikro
i makro ekonomicznych oraz psychologicznych.
Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne, jego mity i struktury. Warszawa: Wydawnictwo Sic! s.c.
Aldridge, A.(2006). Konsumpcja. Warszawa: Wydawnictwo Sic! s.c.
Bauman, Z. (2006). Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Bywalec, Cz. (2007). Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jachnis, A. (2007). Psychologia konsumenta. Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania zachowań konsumenckich. Bydgoszcz-Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta.
W.J. Paluchowski, G. Bartkowiak (red.). Psychologia a promocja – w poszukiwaniu skuteczności. Poznań: Wydawnictwo
„Rys”, tom 1 i 2, 2004.
Falkowski, A., Tyszka, T.. (2001). Psychologia zachowań konsumenckich. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Jachnis, A., Terelak, J.F.. (1998). Psychologia konsumenta i reklamy. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Masion, D. (2004). Utajone postawy konsumenckie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Buzan, T., Israel, R. (2006). Sprzedaż z głową. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Chmielecki, A. (1999). Rzeczy i wartości. Humanistyczne podstawy edukacji ekonomicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Doliński, D..(1999). Psychologia reklamy. Wrocław: Agencja Reklamowa „Aida” s.c..
Foxall, G.R., Goldsmith, R.E.. (1998). Psychologia konsumenta dla menedżera marketingu. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Gajewski, S. (1994). Zachowanie się konsumenta a współczesny marketing. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Górnik-Durose, M. (2002). Psychologiczne aspekty posiadania – między instrumentalnością a społeczną użytecznością dóbr
163
materialnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Marketing. Grudzień, 2007, nr. 7
Mayo A., Noria N.(2007). Czasy rekinów. Gliwice: Wydawnictwo HELLION.
Mazurek-Łopacińska, K. (2003). Zachowania nabywców i ich konsekwencje marketingowe. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Moczydłowska, J. (2004). Psychologia handlu. Białystok: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania.
Price W.F., Crapo R.H.(2003). Psychologia w badaniach międzykulturowych. Czy ludzie wszędzie są tacy sami? Gdańsk:
Zaleski, Z. (2003). Psychologia własności i prywatności. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
SutherlandM., Sylwester A.K. (2003). Reklama a umysł konsumenta. Co działa, a co nie działa i dlaczego? Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWNP WN
Prowadzący
zajęcia
mgr Agata Diec
164
Wydział
Lp.
IV
8
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
7
brak




analiza podstawowych zjawisk i procesów zachodzących w rodzinie,
poznanie głównych podejść teoretycznych w terapii rodzin,
poznanie metod diagnozy i pracy z rodziną,
ćwiczenie umiejętności diagnostycznych i terapeutycznych potrzebnych w kontakcie z rodziną
 Rodzina jako środowisko wychowawcze i jako system. Podstawowe pojęcia dotyczące rodziny (rodzina nuklearna, generatywna, pełna, niepełna, zastępcza, zrekonstruowana). Psychologiczne funkcje rodziny. Funkcjonowanie rodziny jako systemu (sprzężenie zwrotne, cyrkularność, homeostaza, struktura rodziny, subsystemy,
granice, role rodzinne). Znaczenie objawu w funkcjonowaniu rodziny.
 Fazy rozwoju rodziny. Etapy rozwoju rodziny. Procesy emocjonalne w rodzinie. Komunikacja wewnątrzrodzinna. Znaczenie mitów rodzinnych.
 Główne teoretyczne podejścia w terapii rodzin. Podstawowe założenia i techniki pracy w: teoria systemów
rodzinnych Bowena, behawioralno – poznawczej terapii rodzin, interakcyjno – komunikacyjnej terapii rodzin,
strategicznej terapii rodzin, strukturalnej terapii rodzin.
 Techniki diagnozy i pracy z rodzina. Pierwszy wywiad z rodziną. Technika pytań cyrkulacyjnych. Praca z rodziną przy użyciu genogramu. Techniki paradoksalne w pracy z rodziną. Rzeźba rodzinna. Zadania domowe.
 Koncepcja pracy z rodziną Danuty Moskin. Metody kwestionariuszowe w diagnozie rodziny.
 Praca z rodziną pacjenta psychotycznego. Czynniki ryzyka zachorowania na schizofrenie tkwiące w rodzinie –
wybrane teorie funkcjonowania rodziny z perspektywy systemowej. Praca z rodziną pacjenta ze schizofrenią.
Rola psychoedukacji w pracy z rodziną.
 Praca z rodziną ze specyficznymi problemami – anoreksja i bulimia. Charakterystyka funkcjonowania rodzin z
anoreksją i bulimią. Czynniki ryzyka zachorowania na anoreksję i bulimię. Terapia anoreksji i bulimii w ujęciu
systemowych.
 Praca z rodziną ze specyficznymi problemami – rodziny dysfunkcyjne. Role dziecka w rodzinie dysfunkcjnej.
Pomoc dzieciom z rodziny dysfunkcyjnej.
 Praca z rodziną ze specyficznymi problemami – rodzina w trakcie rozwodu. Fazy rozwodu. Pomoc dzieciom w
trakcie i po rozwodzie rodziców.
de Barbaro B. (1999), Schizofrenia w rodzinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Józefik B., Ulasińska R. (1996) Perspektywa rodzinna a rozumienie zaburzeń odżywiania. W: Anoreksja i bulimia
psychiczna, red. Józefik B. Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Józefik B., Ulasińska R. (1996) Terapia rodzinna zaburzeń odżywiania. W: Anoreksja i bulimia psychiczna, red. Józefik B. Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Namysłowska I. (1997), Terapia rodzin. PWN Warszawa.
Plopa M. (2008), Psychologia rodziny: teoria i badania. Kraków Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red B. de Barbaro (1999), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków.
Tryjarska B. (2006), Psychoanalityczna terapia rodzin, Behawioralno - poznawcza terapia rodzin, Systemowa –
komunikacyjna rodzin, Systemowa strukturalna terapia rodzin, Systemowa strategiczna terapia rodzin, w: Psychoterapia. Praktyka. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo ENETEIA Warszawa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 8
SYSTEMOWE PODEJŚCIE W PRACY Z RODZINĄ. DIAGNOZA I PSYCHOTERAPIA
96
System studiów
165
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ZAJĘCIA TERENOWE 2
97
Rok
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
75
75
wykł
w tym:
sem
ćw
75
75
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
Ogólne cele zajęć terenowych:
 rozwijanie umiejętności wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach;
 kształtowanie umiejętności niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej;
 przygotowanie studenta do samodzielności i odpowiedzialności za powierzone mu zadania;
 stworzenie dogodnych warunków do aktywizacji zawodowej studenta na rynku pracy.
Forma i warunki Zaliczenie zajęć terenowych na podstawie sprawozdania z ich przebiegu oraz zaświadczenia potwierdzonego przez
zaliczenia
psychologa zatrudnionego w zakładzie pracy, w którym student odbywał zajęcia praktyczne.
CELE SZCZEGÓŁOWE I MIEJSCA REALIZACJI ZAJĘĆ TERENOWYCH
Treści
kształcenia
Cele szczegółowe: zdobycie wiedzy na temat zadań psychologa w danej instytucji (diagnoza, poradnictwo, pomoc psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); jego roli w pracy zespołu diagnostycznoterapeutycznego, uregulowań prawnych dotyczących kompetencji diagnostyczno-terapeutycznych psychologa
w działaniach na rzecz pacjenta zdekompensowanego psychicznie, ustawodawstwa obowiązującego wobec pacjentów psychiatrycznych, wiedzy na temat specyfiki procedur diagnostycznych stosowanych w odniesieniu do
pacjentów psychiatrycznych; nabycie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozowania pacjentów psychiatrycznych (diagnoza struktury osobowości za pomocą testów kwestionariuszowych, technik projekcyjnych i metody klinicznej /wywiad i rozmowa/ u osób z zaburzeniami lękowymi, osobowości), pomocy osobom przebywającym na leczeniu odwykowym i korzystających z usług ośrodków pomocy społecznej.
Przykładowe miejsca odbywania zajęć terenowych:
▪ rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne;
▪ poradnie zdrowia psychicznego;
▪ dzienne i stacjonarne oddziały psychiatryczne;
▪ oddziały dzienne i poradnie leczenia uzależnień;
▪ ośrodki pomocy społecznej.
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
Cele szczegółowe: zdobycie wiedzy na temat zadań psychologa w danej instytucji (diagnoza, poradnictwo, pomoc psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); przebiegu procesu adaptacji do warunków izolacji,
podstawowych oddziaływań psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych stosowanych wobec osób izolowanych; udzielania pomocy psychologicznej osobom przygotowywanym do opuszczenia zakładu karnego jak również poznanie problemów doświadczanych w trakcie pracy zawodowej psychologa sądowego; zdobycie praktycznych umiejętności diagnozy sądowo – psychologicznej w sprawach karnych oraz cywilnych, poznanie wyzwań
stawianych przed psychologami sądowymi. Zajęcia praktyczne przygotowują studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów zarówno świadka jak i oskarżonego jak również do udzielenia pomocy
psychologicznej osobie wykazującej trudności w adaptacji do warunków więziennych.
▪ rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne;
▪ zakłady karne i areszty śledcze;
▪ placówki psychologiczne przy komendach policji;
▪ ośrodki wychowawcze i zakłady poprawcze;
▪ ośrodki interwencji kryzysowej;
▪ ośrodki pomocy dziecku i rodzinie;
▪ policyjne izby dziecka.
Cele szczegółowe: wieloaspektowe poznanie przez studentów praktycznych zastosowań w obszarze psychologii pracy i organizacji odnoszących się do procedur, metod i narzędzi badawczych stosowanych w obszarze tej
dyscypliny naukowej; umożliwienie studentom zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych oraz zapoznanie
się z potencjalnym przyszłym pracodawcą, w tym jego potrzebami i wymaganiami. Konfrontacja zdobytej wiedzy
teoretycznej i dotychczasowych doświadczeń z wymaganiami rynku pracy umożliwić ma studentom określenie
obszarów rozwoju własnych kompetencji zawodowych pozwalających im w przyszłości prowadzenie samodzielnej pracy psychologicznej.
166
Prowadzący
zajęcia
▪ współczesne organizacje realizujące projekty w ramach polityki personalnej, głownie w obszarze rekrutacji,
szkoleń i rozwoju pracowników,
▪ agencje pracy tymczasowej, agencje pośrednictwa pracy, agencje doradztwa personalnego, urzędy pracy, kluby
pracy oraz inne jednostki działające na rzecz rozwoju rynku pracy oraz aktywizacji zawodowej,
▪ placówki działające w obszarze doradztwa zawodowego,
▪ placówki szkoleniowe, edukacyjne realizujące programy związane z psychologią organizacji,
▪ pracownie psychologiczne realizujące badania osób wykonujących prace wymagające szczególnej sprawności
psychofizycznej.
Cele szczegółowe: student uczestnicząc w codziennej pracy z dzieckiem (również niepełnosprawnym psychicznie i/lub fizycznie), poznaje zasady organizacji pracy z dzieckiem – indywidualnej i grupowej, specyficzne metody
pracy wychowawczej i terapeutycznej (teoretycznie i na podstawie obserwacji), a w miarę nabywania kompetencji
również uczy się je adekwatnie stosować; Student w trakcie praktyk nabywa umiejętności wykorzystania wybranych narzędzi w diagnozie sytuacji wychowawczej i klinicznej dzieci i młodzieży, analizy i interpretacji uzyskanych wyników badań, trafnego doboru metod pracy wychowawczej i terapeutycznej oraz zaplanowania ich przebiegu ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka.
▪ poradnie psychologiczno – pedagogiczne;
▪ szpitale dziecięce;
▪ centra pomocy dziecku i rodzinie;
▪ świetlice terapeutyczne i socjoterapeutyczne;
▪ rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne przy Sądzie Rejonowym;
▪ ośrodki rehabilitacyjne i edukacyjne dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej;
▪ placówki kształcenia integracyjnego.
Opiekunowie zajęć terenowych w ramach podstawowych specjalizacji:
Psychologia Kliniczna Człowieka Dorosłego - dr Danuta Rode
Psychologia Sądowa - mgr Maciej Bożek , mgr Bartosz Wojciechowski
Psychologia Pracy i Organizacji - dr Patrycja Rudnicka, dr Elżbieta Turska
Psychologia Wychowawczo-Kliniczna Dzieci i Młodzieży - dr Bernadeta Bulla
167
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
WYBRANE ZAGADNIENIA PROMOCJI ZDROWIA
IV
8
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
 Uzyskanie wiedzy na temat wybranych aspektów promocji zdrowia.
 Nabycie umiejętności tworzenia i przeprowadzenia projektu promującego zdrowie w odniesieniu do różnych
grup docelowych
Zaliczenie – praca pisemna
Egzamin pisemny
Podczas zajęć przedstawione zostaną modele teoretyczne leżące u podstaw promocji zdrowia (model przekonań
zdrowotnych, teoria uzasadnionego działania, teoria planowego zachowania i model promocji zdrowia); poruszona zostanie kwestia modyfikacja zachowań, świadomości zdrowotnej, zachowań zdrowotnych oraz subiektywnych koncepcji zdrowia.
 Promocja zdrowia i prewencja zaburzeń. Rola psychologa klinicznego w promocji zdrowia i prewencji chorób.
 Promocja zdrowia - modele teoretyczne.
 Subiektywne koncepcje zdrowia i świadomość zdrowotna a potrzeby promowania zdrowia.
 Model zachowania się wobec własnego zdrowia.
 Obraz własnej choroby a zachowania zdrowotne.
 Wybrane programy zdrowotne w Polsce.
 Czynniki modyfikujące realizację programów promocji zdrowia.
 Polityka społeczna o promocja zdrowia.
 Teoretyczne założenia dotyczące konstruowania programów promocji zdrowia.
 Profilaktyka i prewencja w aspekcie rozwoju człowieka.
 Promocja zdrowia a niepełnosprawność.
 Profilaktyka i prewencja chorób w służbie zdrowia.
Gałuszka A. (2008): Wybrane programy promocji zdrowia dla dzieci i młodzieży szkolnej. „Auxilium Sociale Novum”, 1-2,
Katowice-Warszawa, 189-199.
Gniazdowski A. (1994): Promocja zdrowia w miejscu pracy. Promocja Zdrowia, Nauki Spłeczne i Medycyna, 1-2, 7080.
Karski J. (1999) (red.): Promocja zdrowia. Ignis, Warszawa
Kulik T., Latalski M. (2002) (red.): Zdrowie publiczne. Lublin, Czelej, Sp.z.o.o.
Leowski J. (2008): Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. CedeWu, Warszawa.
Mieszalski S. (2000): Program promocji zdrowia i profilaktyki uzależnień. Wyd. Drukpol, Warszawa
Pike S., Forster D. (1998) (red.): Promocja zdrowia dla wszystkich. Lublin, Czelej, Sp.z.o.o.
Pluta T. (2003): Profilaktyczno-wychowawczy program przeciwdziałania agresji u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wyd.
Impuls, Kraków
Sęk H. (2007) (red.): Psychologia kliniczna, PWN, Warszawa
Słońska Z. (1994): Promocja zdrowia – zarys problematyki. Promocja Zdrowia, Nauki Spłeczne i Medycyna, 1, w. 3752.
Telka L. (2003) (red.): Programy profilaktyki uzależnień. Z doświadczeń autorów. Wyd. Śląsk, Katowice
Ratajczak Z., Heszen-Niejodek I. (1997): Promocja zdrowia. Psychologiczne podstawy wdrożeń. Wyd. UŚ, Katowice
Wojcieszek K. (2002): Wygrać życie. Szkolny program profilaktyki. Rubikon, Kraków
Woynarowska B. (2000) (red.): Szkoła promująca zdrowie. Wyd. KOWEZ, Warszawa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
6
45
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
15
brak
Tematy zajęć:
Treści
kształcenia
Liczba
godzin
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY F8A
98
Rok
dr Anita Gałuszka
168
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
99
TEORIA I PRAKTYKA DIAGNOSTYCZNA I POMOCOWA
IV
8
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
60
45
30
30
w tym:
sem
ćw
lab
30
15
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
 Poznanie konsekwencji psychologicznych zaburzeń o przyczynie organicznej (uszkodzenia mózgu).
 Uzyskanie umiejętności diagnozowania poziomu funkcjonowania umysłowego i społecznego (Skale diagnostyczne) poznanie metod wspomagania rozwoju oraz pomocy psychologicznej w przypadku wystąpienia
wtórnych zaburzeń w zachowaniu.
 Rozpoznawanie braku warunków realizacji potrzeb psychicznych osób niepełnosprawnych na przestrzeni
Założenie i cele
przedmiotu
życia.
 Znajomość zasad organizacji środowiska terapeutycznego i psychologicznych podstaw integracji społecznej.
 Poznanie w ramach ćwiczeń technik diagnostycznych, podejść w terapii i metod terapeutycznych, umiejętności w zakresie pomocy rodzinie z dzieckiem autystycznym, dostosowanie form pomocy dziecku i rodzinie do
rodzaju autyzmu
Wykłady z wykorzystaniem pomocy multimedialnych.
Metody dydaktyczne (opcjonalnie) Ćwiczenia – analiza indywidualnych przypadków
Forma i warunki Zaliczenie – kolokiwum
zaliczenia
Egzamin
Wykłady
Treści
kształcenia
 O obserwacji diagnozującej – zasady wnioskowania diagnostycznego z materiału obserwacyjnego
 Psychologiczne podstawy zdrowia psychicznego
- Fazy kształtowania więzi emocjonalnej dziecko – matka wg M. Mahler (prawidłowości, przyczyny i objawy zakłóceń i ich konsekwencje
- Kształtowanie „Ja” (obraz samego siebie, poczucie własnej wartości, warunki realizacji potrzeb psychicznych wg K. Jankowskiego)
- Wczesnodziecięce treningi socjalizacyjne wg Dollarda i Millera
 Przegląd jednostek niepełnosprawności umysłowej i/ lub ruchowej– etiologia, epidemiologia, obraz kliniczny
- Etiologia organiczna
- Niepełnosprawność umysłowa – stopnie niepełnosprawności , obraz kliniczny
- Dziecięce porażenie mózgowe,
- Autyzm wczesnodziecięcy (ogólnie)
- Epilepsja
 Metody diagnozowania funkcjonowania umysłowego i dojrzałości społecznej - przegląd
 Pomoc psychologiczna; przegląd sposobów wspomagania rozwoju małego dziecka niepełnosprawnego
- Metoda modyfikacji zachowań
- Terapia niedyrektywna i dyrektywna
- Metoda Holding
- Metoda Integracji sensorycznej
- Metoda Peto
- Metoda Domana
 Środowisko terapeutyczne – konstruowanie warunków życia i edukacji dla młodzieży niepełnosprawnej w
kierunku normalności (warunki psychospołeczne ich realizacji w rodzinie i poza środowiskiem rodzinnym na
przestrzeni życia). Film i komentarz.
 Problemy rodziców, opiekunów i nauczycieli osób niepełnosprawnych
Ćwiczenia
 Opisy zachowań dzieci autystycznych – opisy przypadków, klasyfikacje objawów zachowań autystycznych
 Przyczyny autyzmu wczesnodzieciecęgo – koncepcje psychodynamiczne, genetyczne, chromosomalne,
uszkodzenia w obrębie CUN
 Diagnoza autyzmu – skale do badania autyzmu dla dzieci w różnym wieku
 Diagnoza autyzmu – interpretacja zachowań (obserwacja diagnozująca)
 Diagnoza autyzmu – typologia poziomów afektywnej regulacji dziecka autystycznego O. Nikolskiej
 Problemy rodziców dzieci autystycznych - długotrwały stres psychologiczny, zjawisko „wypalania się”, doświadczanie zmian w codzienności
 Wprowadzenie do terapii dzieci z autyzmem - podstawy psychologiczne oddziaływań terapeutyczno –
usprawniających. Analiza filmu video – uczenie się i nauczanie dzieci autystycznych
169
Literatura
podstawowa
 Podejście dyrektywne i nie dyrektywna w terapii (metody budowania kontaktu emocjonalnego a terapia Holding)
 Metoda bazalna – metoda integracji sensorycznej, przedstawienie metody
 Warsztat – integracja sensoryczana
 Metoda ułatwionej komunikacji i inne
 Terapia zachowań trudnych (autoagresja, agresja – poszukiwanie funkcji adaptacyjnej zachowania)
 Organizacja środowiska terapeutycznego dla dzieci – podejście etologiczne (materiał filmowy)
Bobrowicz – Lewartowska (2000): Autyzm dziecięcy zagadnienia diagnozy i terapii
Bogdanowicz M.: Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym.
Delacato : Dziwne niepojęte dziecko autystyczne
Kamińska – Reyman J.(1996) : Gdy pomoc jest warunkiem istnienia. /w:/ Popiołek K. Psychologia pomocy. Skrypty
Uniwersytetu Śląskiego nr 517. Katowice
Kościelska M /red/ (1988): Studia z psychologii klinicznej dziecka. WSiP.
Morgan H. (2004): Dorośli z autyzmem. Teoria i praktyka.
Obuchowska I. 1991, (red.): Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. WSiP, Warszawa
Piszczek M. (1999): Typologia O.S. Nikolskiej – propozycje terapii dzieci autystycznych. Dziecko Autystyczne.
T.VII, nr 2
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
170
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PODSTAWY TERAPII ERICKSONOWSKIEJ
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
45
wykł
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
 umiejętność zaprezentowania życiorysu twórcy nurtu ericksonowskiego – Miltona H. Ericksona;
 znajomość idei i założeń leżących u podstaw nurtu ericksonowskiego;
 znajomość podstawowych technik psychoterapeutycznych oraz metod pracy stosowanych w ramach podejścia
ericksonowskiego;
 praktyczne zastosowanie idei pracy ericksonowskiej w kontakcie z pacjentem;
 orientacja w zakresie możliwości szkoleń podyplomowych w zakresie psychoterapii ericksonowskiej w Polsce;
Dyskusja, ćwiczenia warsztatowe, projekcja filmu
Egzamin w formie testu lub pracy pisemnej
 Podejście ericksonowskie na tle innych podejść psychoterapeutycznych.
 Osoba Miltona H. Ericksona – związek pomiędzy historią życia a specyfiką stworzonego podejścia.
 Założenia ericksonii.
 Zasadnicze cele procesu psychoterapii ericksonowskiej oraz czynniki leczące w tym procesie.
 Specyfika diagnozy ericksonowskiej.
 Podstawowe techniki psychoterapeutyczne oraz metody pracy stosowane w ramach nurtu.
 Historia hipnozy.
 Hipnoza jako podstawowe narzędzie terapeutyczne ericksonii.
 Kazuistyka.
 Możliwości i ograniczenia terapii ericksonowskiej.
 Ćwiczenie praktycznych umiejętności w zakresie stosowania wybranych technik psychoterapeutycznych.
 Prezentacja możliwości szkoleń podyplomowych w zakresie psychoterapii ericksonowskiej w Polsce.
Czabała J. Cz., 2006, Czynniki leczące w psychoterapii, PWN, Warszawa.
Erickson, M., Rossi, E.L., 1996, Lutowy człowiek. Rozwój świadomości i poczucia tożsamości w hipnoterapii, Gdańsk:
GWP.
Grzesiuk L. (red.), 2005, Psychoterapia. Teoria, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa.
Grzesiuk L. (red.), 2005, Psychoterapia. Praktyka, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa.
Grzesiuk L. (red.), 2005, Psychoterapia. Badania i szkolenie, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa.
Haley, J., 1995, Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona, Gdańsk: GWP.
Rosen, S., 1997, Mój głos podąży za Tobą. Terapeutyczne przypowieści Miltona H. Ericksona, Poznań: Zyk i S-ka.
Zeig, J., Munion W.M., 2005, Milton H. Erickson, GWP: Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
100
Rok
dr Renata Kleszcz-Szczyrba
171
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
45
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
 Poznanie założeń psychologii integralnej K.Wilbera w kontekście psychologii rozwoju „ja”.
 Umiejętność porządkowania wiedzy dotyczącej różnych aspektów „ja” (tożsamość, świadomość, jaźń, samoocena, samowyobrażenie, itp.).
 Umiejętność dokonywania analizy przypadku w oparciu o prawidłowości rozwoju struktury „ja” oraz towarzyszące jej patologie.
 Poszerzenie perspektywy rozumienia człowieka o poziomy transpersonalne.
 Umiejętność integracji różnych podejść psychologicznych w obszarze „ja” (psychodynamiczne, poznawcze,
humanistyczne, relacyjne, transpersonalne).
 Umiejętność interdyscyplinarnego analizowania fenomenu „ja” w oparciu o podejście psychologiczne, socjologiczne, antropologiczne, religijne i duchowe.
Egzamin – test wiadomości
Zaliczenie – praca zaliczeniowa (studium przypadku)
Wykład














Wprowadzenie w tematykę psychologii JA. Podstawowe pojęcia.
JA symboliczne i jego pochpodzenie
Funkcje wykonawcze JA
JA w kontekście kulturowo-historycznym
JA w świecie ponowoczesnym Puste JA
Ewolucja JA. Wprowadzeie do psychologii integralnej Kena Wilbera
Ewolucja JA: 0 – 1 r.ż. - Patologie JA
Ewolucja JA: 7 – 11-14 r.ż. - Patologie JA
Zelig – analiza umysłu zasady/roli
Ewolucja JA: 28 – 35 r.ż., 42 – 49 r.ż. - Patologie JA
JA w relacjach z innymi
JA - złudzenie czy rzeczywistość
Treści
kształcenia
Forma
zaliczenia
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA JA
101
Rok














Wprowadzenie w tematykę psychologii JA
„Kim jestem?” – psychologiczna konstelacja świadomości
Szamanizm i JA
Inwazja JA we współczesnej kulturze
JA cielesne
Egotyzm, egocentryzm, egoizm – tyrania JA
Narcyzm – znak naszych czasów
Persona i cień
Nerwica – ja realne i ja idealne
Analiza umysłu zasady/roli Zeliga
Analiza JA „człowieka Nikt”
JA w religii. Wschód i zachód
Problematyka Ja w psychologii integralnej K. Wilbera
Śmierć JA







Wprowadzenie w tematykę psychologii JA
„Kim jestem?” – psychologiczna konstelacja świadomości
Szamanizm i JA
JA cielesne
Narcyzm – znak naszych czasów
Persona i cień
Analiza umysłu zasady/roli Zeliga
172
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Gałdowa A., Tożsamość człowieka. Wydawnictwo UJ, 2000
Lasch Ch., Ruch poszerzania świadomości a społeczna inwazja self. Nowiny Psychologiczne 5/1988 s.75-101
Vedfelt O. Poziomy świadomości. ENETEIA, Warszawa, 2001.
Kofta M., T. Szutrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. PWN, Warszawa, 2000, s. 103-140
Psychologia tożsamości, W: Psychologia t. 3 (red.) J. Strelau, Gdańsk, GWP, 2000.
Monbourguette J., Oswoić swój cień. W Drodze. Warszawa, 2002.
Horney K., Nerwica a rozwój człowieka. Rebis, Warszawa, 1997.
Stachura E., Fabula rasa. Pojezierze, Olsztyn, 1985.
Levine S., Kto umiera. Szafa, Warszawa, 1999.
Jankowski K., (red.), Psychologia wierzeń religijnych.Czytelnik, Warszawa, 1990.
dr Ryszard Kulik
173
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA BLIŻEJ ŻYCIA. PSYCHOLOGIA EGZYSTENCJI
102
Rok
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
45
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
Zapoznanie studentów z tematyką psychologii egzystencjalnej, co pozwoli na lepsze rozumienie sytuacji człowieka we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem jego potrzeb, obaw oraz zagrożeń egzystencjalnych. W trakcie zajęć zostaną też postawione podstawowe pytania , kim jest człowiek i jakie jest jego miejsce w
świecie
Dyskusje
Forma warsztatowa
Zaliczenie - prezentacja prac zaliczeniowych, kolokwium
Egzamin
 Kim jest człowiek?
- Pytanie o naturę związków człowiek ze światem. Podstawowe kwestie psychologii egzystencjalnej
 Co znaczy istnieć?
- Zakres pojęć: Byt, egzystencja, istnienie i doświadczanie, życie. Perspektywa egzystencjalna i korzenie psychologii egzystencjalnej (M.Boss, L. Binswanger)
 Czy mamy swój dom w świecie?
- Bubera epoki zadowolenia i bezdomności. Bezdomność człowieka XXwieku Psychologia bezdomności.
Kategorie: dom, zadomowienie, bezdomność, zamieszkiwanie
 Czy musimy być samotni?
- Pojęcia: brak, utrata, samotność, doświadczanie obcości.
 Czy możemy być wolni?
- Pojęcia: wolność, bunt. Człowiek zbuntowany A.Camusa. Człowiek, który”nie dosyć jest” Sartre’a Człowiek śmiertelnie wolny Psychologia zbuntowana- nurt anty naturalistyczny Człowiek w koncepcjach psychologii egzystencjalnej.
 Czy jesteśmy skazani na absurd i nicość?
- Psychologiczny zakres doświadczenia egzystencjalnego. Doświadczenie nicości i absurdu własnego istnieni„Strażnik nicości” Heideggera”. „Człowiek absurdalny i Człowiek balansujący Camusa. Człowiek jako nicość pośród świata (Sartre)
 Czy musimy cierpieć i w końcu umierać?
- Doświadczenie skończoności istnienia Pojęcia: Lęk, Strach, trwoga, bojaźń, wina, niezgoda, cierpienie.
„męstwo bycia”, śmierć, nieśmiertelność „Nie pojmuję świata” „Człowiek podziemny” Szestow
 Co znaczy kochać?
- Pojęcia: miłość, wola, spotkanie, tajemnica, nadzieja, twórczość wiara.
 Czy możemy się zmienić?
- Rozwój, zmiana, pory życia Levinsona, człowiek w sytuacjach granicznych Jaspersa Pojęcia: Autokreacja,
samorealizacja, metafory, symbole rozwojowe, indywidualizacja, maska, rozwój w spotkaniu , marzenie,
projekt.
 Czy życie ma sens?
- Urzeczywistnianie wartości, sens, cel, wiara, szyfr istnienia, tajemnica bytu, człowiek metafizyczny.
 Czy można zrozumieć (poznać) drugiego człowieka?
- Pojęcia: bliskość, intymność, spotkanie, czy można spotkać się z drugą osobą, możliwości, ograniczenia
kontaktów.
 Czy jesteśmy szaleni?
- Pojęcia: zdrowie, choroba, ból, terapia egzystencjalna, antytechnicyzacja, granice psychoterapii, logoterapia.
May R. O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej, Rebis, Poznań1995
Opoczyńska M., (red.) Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej
Uchnast Z., Psychologiczna analiza świata , w którym żyjemy: Podstawowe założenia psychologii fenomenologiczno-egzystencjalnej [w:] Gałdowa A. (red.), Psychologia osobowości i antropologia filozoficzna, Prace Psychologiczne, zeszyt 9, UJ Kraków 1993
Yalom I. D., Psychoterapia egzystencjalna
Cassirer E., Esej o człowieku, Czytelnik, Warszawa 1977
Gogacz M., Wokół problemu osoby, Pax, Warszawa 1974
174
Heidegger M.,Budować, mieszkać, myśleć, Czytelnik, Warszawa 1977
Delsol C. Esej o człowieku późnej nowoczesności, Wydawnictwo Znak
Plessner H., Pytanie o conditio humana, Wydawnictwo +- nieskończoność1988
Piecuch Kondycja człowieka współczesnego., Uniwersitas, Kraków,2006
Buber M., Problem człowieka, Wydawnictwo Spacja, Warszawa 1999
Frankl V.E., Homo Patiens, Pax, Warszawa 1984
Cioran E., Na szczytach rozpaczy
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, PWN, Warszawa
May R., Miłość i wola, Wydawnictwo Rebis
Adamiec M., Doświadczenie przemiany jako kategoria psychologiczna, Uniwersytet Śląski, Katowice 1988
Jaspers K. Filozofia egzystencji, PIW, Warszawa 1990
Tillich P. Męstwo bycia, Wydawnictwo Rebis, Poznań 1994
Gałdowa A., Powszechność i wyjątek, Platan,1998
Gałdowa A, Psychologiczne i egzystencjalne problemy człowieka dorosłego. UJ Kraków
Opoczyńska M., Człowiek wobec wartości [w:] Gałdowa A. (red.), Wybrane zagadnienia
z psychologii osobowości, Wydawnictwo UJ 1995
Piecuch C., Człowiek metafizyczny, PWN 2000
May R., Psychologia i dylemat ludzki, Pax, Warszawa 1989
Węgrzecki A., O poznawaniu drugiego człowieka, PAT, Kraków 1992
Frankl V.E., Psychoterapia dla każdego, Pax, Warszawa 1978b
Maslow A.H.,W stronę psychologii istnienia, Pax, Warszawa1986
Prowadzący
zajęcia
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
103
Rok
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
175
VI. 9.
ROK V, SEMESTR DZIEWIĄTY
176
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
KIERUNKI POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ I PSYCHOTERAPII
104
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
 Przygotowanie teoretyczne do rozpoznawania problemów psychologicznych rodzinnych, małżeńskich oraz
indywidualnych w cyklu przemian życia rodzinnego.
 Przygotowanie teoretyczne do wykorzystania w praktyce różnych modeli niesienia pomocy psychologicznej i
psychoterapii.
 Poznanie założeń teoretycznych dotyczących wybranych szkół terapeutycznych w pracy z parami małżeńskimi
i rodzinami.
 Porównanie terapii rodzinnej i mediacji rodzinnych jako metod pracy pomocnych w rozwiązywaniu określonych problemów.
 Poznanie założeń teoretycznych i specyfiki pracy grupowej.
 Porównanie pracy terapeutycznej – indywidualnej, grupowej, rodzinnej.
 Analiza czynników leczących w psychoterapii.
wykład interaktywny; prezentacja case study
Egzamin - pisemny testowy
 Czynniki leczące w procesie terapii indywidualnej i grupowej - porównanie. Wskazania i przeciwwskazania do
terapii grupowej.
 Podstawowe zagadnienia w pracy z grupą. Tworzenie grupy - cele. Stadia rozwoju procesu grupowego w ramach treningu interpersonalnego.
 Rozwojowa struktura systemu terapii grupowej – dynamika procesu grupowego, fazy rozwoju grupy terapeutycznej, rola terapeuty w leczeniu grupowym. Grupa wsparcia a grupa terapeutyczna – porównanie.
 Style prowadzenia grupy – efektywne i nieefektywne. Techniki pracy. Trudni pacjenci i trudne sytuacje w pracy
z grupą. Podstawowe elementy pracy grupowej – postępowanie wobec oporu grupowego, praca nad przeniesieniem i przeciwprzeniesieniem.
 Czynniki leczące w terapii indywidualnej i terapii rodzin - porównanie. Wskazania i przeciwwskazania do terapii rodzin.
 Terapia rodzin – linearny a cyrkularny model pracy z rodziną, założenia systemowej terapii rodzin.
 Terapia rodzin wg. M. Bowena – podstawowe założenia i metody pracy. Praca z rodziną przy użyciu genogramu.
 Strukturalna terapia rodzin wg S. Minuchina, podejście komunikacyjne V. Satir; podejście interakcyjnokomunikacyjne – R. Fischa, P. Watzlawicka, J. Weaklanda.
 Strategiczna terapia rodzin – J. Haley, C. Madanes.
 Szkoła mediolańska i postmediolańska w terapii rodzin – specyfika założeń i stylu pracy.
 Porównanie przebiegu procesu terapii małżeńskiej wg założeń różnych szkół terapeutycznych. Założenia pracy
z oporem wg przedstawicieli terapii systemowej, techniki pracy. Czynniki leczące w terapii rodzin.
 Mediacja rodzinna jako metoda pracy z rodziną w konflikcie, w szczególności w sytuacji rozwodowej. Różnice
pomiędzy mediacją rodzinną a terapią rodzin - porównanie.
 Modele mediacji rodzinnej. Efektywność mediacji rodzinnej wg doświadczeń zagranicznych.
 Syndrom wyczerpania w zawodzie terapeuty - etapy rozwoju wypalenia, przyczyny zawodowej frustracji u psychologów i terapeutów Problemy wypalenia w pracy zawodowej osoby zajmującej się pomocą psychologiczną i
psychoterapią.
 Etyka zawodu terapeuty, potrzeba stałego rozwoju zawodowego.
Barbaro de, B., (red.), (1997). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Bernard, H.S., MacKenzie, K.R., (2000). Podstawy terapii grupowej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Crane, D. Russel, (2002). Podstawy terapii małżeństw. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Goldenberg H., Goldeewnberg I., (2006) Terapia rodzin. Kraków: Wyd. U.J.
Górniak L., Józefik, B., 2003: Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i narracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Grzesiuk, L., (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk, L., (red.) (2006). Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kratochvil, S., (2006). Terapia małżeńska. Gdańsk: Wydawnictwo Medyczne VIA MEDICA.
177
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Namysłowska, I., (1997). Terapia rodzin. Warszawa, Springer PWN.
Przybyła- Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym: Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu
mediacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bandler, R., Grinder, J., Satir, V., (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk, GWP. (cz.II).
Carr, A., (2009). Psychologia pozytywne. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Churb, H., (1986). Strategiczna psychoterapia krótkoterminowa w warunkach klinicznych. Nowiny Psychologiczne,
nr 5-6, s. 2-11
Cieślak, M., Cieślak, K., (1988). Problem wzajemnej manipulacji i samoaktualizacji w małżeństwie. Zdrowie Psychiczne, nr 3-4, 104-114.
Corey Schneider, M., Corey, G., 1995: Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa. Instytut
Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, PTP.
Crosby, J.F., (1998). Kiedy jedno chce odejść. Terapia związków małżeńskich. Gdańsk, GWP.
Czabała, Cz., (1997). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dobrzańska-Socha, B., (1992). Propozycja profesjonalnego prowadzenia grup wsparcia. Nowiny Psychologiczne, nr
2, 77-87.
Gottman, J.M., (2006). Siedem zasad udanego małżeństwa. Kraków: Wyd. U.J.
Gottman J.M., Gottman Schwartz, J., DeClaire J., (2008). 10 sposobów, które pomogą naprawić nasze małżeństwo. Poznań: Media Rodzina.
Goldenberg H., Goldenberg I., (2006). Terapia rodzin. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (R. 2.
Rozwój rodziny: ciągłość i zmiana; model etapów cyklu życia rodzinnego – s. 24-53, czynniki płciowe, kluturowe i etniczne w funkcjonowaniu rodziny- s. 54-74; ; Rodzina jako system psychospołeczny – niektóre cechy
systemu rodzinnego – s. 75-98
Górniak L., Józefik, B., (2003). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i
narracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (art. B. Józefik: Rozwój myślenia systemowego
a terapia rodzin, s. 19-32; art. B. Józefik:Założenia podejścia strategicznego a zmiana paradygmatu w terapii
rodzin, s. 99-118.
Grzesiuk, L., (1987). Zjawisko oporu w terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, nr 1, s. 96-102.
Grzesiuk, L., (red.), (1994). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa. PWN.
Grzesiuk, L., (red.) (2006). Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury
ENETEIA.
Ellis, A., (1998). Terapia krótkoterminowa – lepiej, głębiej, trwalej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Feldman, L., (1996). Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, roz. 5, 6.
dr hab. Hanna Przybyła-Basista, dr Bernadetta Izydorczyk
178
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
105
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA - CHARAKTERYSTYKA DYSCYPLINY - REPETYTORIUM SPECJALNOŚCI
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
 Powtórzenie i utrwalenie podstawowych wiadomości z zakresu psychologii sądowej i penitencjarnej na kanwie schematu J.M. Stanika – „związki psychologii z prawem”.
 Poszerzenie wiedzy o informacje przydatne w pracy biegłego sądowego i psychologa policyjnego (kryminalistyczne metody badań osobopoznawczych, wnioskowanie prawnicze a wnioskowanie psychologiczne).
Egzamin
 Historia psychologii sądowej. Związki psychologii z prawem.
 Sfera doktrynalno – legislacyjna - wpływ nauki psychologii i psychiatrii sądowej na tworzenie prawa. Sfera
społecznego funkcjonowania norm prawnych – przyczyny nieskuteczności norm.
 Sfera ścigania – udział psychologa w przesłuchaniu. Przesłuchanie jako proces komunikacji interpersonalnej.
Rodzaje przesłuchania. Ocena wiarygodności zeznań świadków.
 Zalety i wady badań poligraficznych . Elementy grafologii.
 Wnioskowanie psychologiczne na podstawie udziału w innych czynnościach dochodzeniowo – śledczych i
analizy protokołów z tych czynności. Psychologiczne aspekty okazania, oględzin miejsca zdarzenia, sekcji
zwłok. Tworzenie portretu psychologicznego sprawcy.
 Sfera orzecznictwa sądowego – osobowość i predyspozycje zawodowe sędziego, zagadnienia prawdy sądowej.
Rodzaje argumentacji i wnioskowania logicznego stosowanego w procesie sądowym. Uzasadnianie wyroków
i opinii psychologicznych (wnioskowanie prawnicze a wnioskowanie psychologiczne).
 Opinia biegłego w procesie karnym. Status prawny biegłego sądowego. Model opinii w sprawach karnych –
podstawowe kategorie opiniodawcze.
 Opinia psychologiczna w sprawach nieletnich. Podstawowe uregulowania ustawy o postępowaniu z nieletnimi. Diagnoza asocjalności nieletniego jego rodziny.
 Odtwarzanie sylwetki psychologicznej osoby zmarłej na przykładzie opinii w sprawach o samobójstwo.
 Opinia w sprawach rozwodowych. Pozytywne i negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu.Rozwód a separacja. Model opinii w sprawach rozwodowych.
 Opinia w sprawach opiekuńczych. Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej, opieka, kuratela, przysposobienie. Podstawowe kategorie opiniodawcze.
 Mediacje w sprawach cywilnych i karnych – analiza porównawcza.
 Sfera wykonawcza – zagadnienia psychologii penitencjarnej. Zadania diagnostyczne i resocjalizacyjne psychologa więziennego.
 Sfera wykonawcza – resocjalizacja nieletnich – metody zakładowe i wolnościowe. Sfera prewencyjna – zapobieganie przestępczości nieletnich i dorosłych – działalność świetlic środowiskowych, pogotowi opiekuńczych i ośrodków pomocy postpenitencjarnej
Ackerman M.J. (2005): Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Ciosek M. (2003): Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa, Wyd. Prawnicze.
Ekspertyza sądowa (2002): Red. J. Wójcikiewicz. Kraków, Zakamycze.
Marten Z. (1990): Wstęp do psychologii sądowej. Katowice, Wyd. U.Śl.
Memon A., Vrij A., Bull R. (2003): Prawo i psychologia. Gdańsk, GWP.
Czarnecka - Dzialuk B., Wójcik D.(2001): Mediacja w sprawach nieletnich w świetle teorii i badań. Warszawa, Typografika.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
dr Leszek Woszczek
179
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA I KULTURY ORGANIZACYJNE W DZISIEJSZYM ŚWIECIE
106
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
7
brak
Zaznajomienie studentów z pojęciem kultury w ogóle oraz zastosowaniem tego pojęcia do analizy organizacji; przedstawienie głównych idei związanych z pojęciem kultury organizacyjnej, jej wymiarów, uwarunkowań, sposobów badania. Analiza typów kultury organizacyjnej i opisy ich funkcjonowania. Przygotowanie do samodzielnego badania i diagnozowania kultury organizacyjnej.
Wykład, ilustrowany rzeczywistymi przypadkami problemów i kultur w konkretnych organizacjach (tak zwane. mapy
problemowe)
Egzamin


Treści
kształcenia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
Ważność problematyki zróżnicowania kulturowego w ramach psychologii pracy.
Postawy wobec odmienności kulturowej.
- Otwartość czy ksenofobia?
- Charakter stosunku Polaków do „obcych” – konsekwencje dla funkcjonowania w środowisku pracy.
 Podstawowe wymiary zróżnicowania kulturowego.
- Indywidualizm i kolektywizm.
- Dystans władzy – równość vs hierarchicznośś stosunków społecznych.
 Pozostałe wymiary zróżnicowania kulturowego
- Męskość – kobiecość
- Unikanie niepewności
- Uniwersalizm – partykularyzm
- Analiza – synteza
- Wewnątrzsterowność – zewnątrzsterowność
- Następstwo – synchronizacja
- Konfucjański dynamizm jako wymiar kulturowy.
 Badanie wymiarów zróżnicowania kulturowego.
- Analiza różnic w zachowaniach w biznesie w ramach różnych kultur w wybranych krajach europejskich i pozaeuropejskich (Charakterystyka Holandii, Szwecji, Danii, Niemiec, Francji, Anglii i Stanów Zjednoczonych;
Wschodnie drogi do sukcesu: Japonia i Korea).
 Problemy funkcjonowania w międzykulturowym środowisku pracy – blaski i cienie. Próba systematyzacji – konstruowanie modelu.
 Prezentacja studiów przypadków – praca w wielokulturowym środowisku.
 Elementy treningu komunikacji międzykulturowej.
Gesteland, R. (2001). Różnice kulturowe a zachowania w biznesie. Warszawa: PWN.
Hampden-Turnes, Ch., Trompenaars, A. (1998).Siedem kultur kapitalizmu. USA, Japonia, Niemcy, Francja, Wielka Brytania,
Szwecja, Holandia. Warszawa: ABC.
Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Warszawa: PWN.
Jarymowicz, M. (1999). O godzeniu wody z ogniem. W: B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Kłodkowski, P. (2002). Wojna światów? O iluzji wartości uniwersalnych. Kraków: Znak.
Kofta, M., Sędek, G. (1999). Stereotypy duszy grupowej a postawy wobec obcych: wyniki badań sondażowych. W:
B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Łukaszewski, W. (1999). Młodzi Polacy o narodach Europy. W: B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia
zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Mole J. (2000), W tyglu Europy. Wzorce i bariery kulturowe w przedsiębiorstwach. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Stephan, W.G., Stephan, C.W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia realcji. Gdańsk: GWP. (rozdz. 5 – „Relacje międzykulturowe”).
Daab W.(1990), Indywidualizm i kolektywizm jako orientacje społeczno – polityczne. W: Orientacje społeczne jako element
mentalności. Analizy teoretyczne. Red. J. Reykowski i in. Poznań, Wydawnictwo Nakom.
Reykowski J. (1990), Ukryte założenia normatywne jako osiowy składnik mentalności. W: Orientacje społeczne jako osiowy
element mentalności. Analizy teoretyczne. Red. J. Reykowski. Poznań, Wydawnictwo Nakom.
Reykowski J.(1992), Kolektywizm i indywidualizm jako kategorie opisu zmian społecznych i mentalności. Przegląd Psychologiczny 35,
2, 147-171.
Reykowski J. (1995), Kolektywny system znaczeń. Kolokwia Psychologiczne, 5, 53-68.
dr Marek Adamiec
180
Wydział
Lp.
V
9
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
w tym:
sem
ćw
lab
Form
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I specjalizacja 9
Psychologia wychowawczo-kliniczna dzieci i młodzieży
PSYCHOLOGIA KLINICZNO-WYCHOWAWCZA W DZIAŁALNOŚCI PRAKTYCZNEJ
107
System studiów
Brak
 Opanowanie wiedzy o zależnościach między procesami zachodzącymi w rodzinie, a realizowaniem zadań rozwojowych okresu dzieciństwa i adolescencji.
 Przygotowanie do systemowej pracy z rodziną w terapii zaburzeń dzieci i młodzieży.
Egzamin








Cykl rozwoju rodziny - zadania w kolejnych fazach, rodzaje kryzysów.
Podejście transgeneracyjne - zastosowanie grnogramu poznawaniu rodziny.
Mity i rytuały w życiu społecznym i rodzinnym. Rodzaje mitów i ich funkcje.
Koncepcja ukrytej lojalności (Koncepcje Boszormeny-Nagy, Spark).
Pr5oces separacji/indywiduacji w świetle koncepcji ukrytej lojalności.
Problemy wieku dorastania podejściu strategicznym.
Propozycje Mediolańskiej Szkoły Terapii Rodzin w pracy z zaburzeniami wieku dorastania.
Podjście strukturalne w pracy z rodziną (koncepcja Minuchina). Typologia rodzin i charakterystyczne trudności
obserwowane u dzieci.
 Problemy i zasady w pracy z dorastającymi (specyfika relacji terapeutycznej). Współpraca z rodzinąpacjenta w
wieku dorastania. Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej.
 Praca z rodzinami w koncepcji V.Satir.
 Zastosowanie Krótkoterminowej Wielopłaszczyznowej Interwencji w kryzysie rodzinnym w diagnozie i terapii
systemowej rodziny.
 Zasady pracy nad kryzysem z zastosowaniem Diagramu Przestrzeni Życiowej Rodziny (koncepcja D. Morstwin).
 Problemy zwiąane z przemocą w rodzinie. Rodzaje przemocy, ofiary, sprawcy, świdkowie. Praca z rodziną po
przemocy.
Jelonkiewicz I., (1992). Mity rodzinne. Psychoterapia, nr 1,.
May R., (1997) Błaganie o mit. Wyd. Zysk S-ka, Warszawa.
Ostoja-Zawadzka K., (1994). Mity rodzinne. Żałoba w rodzinie. W: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Red.,
de Barbaro B., Wyd. Collegium Medicum UJ, Kraków
Namysłowska I., (1997). Terapia rodzin. Wyd. Springer PWN, Warszawa.
Boszormeny-Nagy I., Spark G., (1973). Invisible loyalities. Reciprocity in generational family therapy. Medical Department, Inc.
Hagerstown, Maryland, Harper and Row Publishers,.
Kołbik I., (1994). Lojalność rodzinna. W: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Red., de Barbaro B., Wyd.
Collegium Medicum UJ, Kraków.
Mostwin D., (1988). Interwencje opieki społecznej w rodzinach znajdujących się w okresie kryzysów i zmiany. W: Mity
i rzeczywistość terapii rodzin, T.I, red. Praszkier R., Wyd. Koło TPD nr 134, przy Osiedlowym Ośrodku Zdrowia „Synapsis”, Warszawa.
Simon F., Stierlin H. (1998). Słownik terapii rodzin. Gdańsk. GWP.
McGoldrick M., Hines P., Lee E., Petro N.G., (1989). Rytuały żałobne. Jak kultura kształtuje przeżywanie śmierci. W:
Mity i rzeczywistość terapii rodzin, T.III, red. Praszkier R., Wyd. Koło TPD nr 134, przy Osiedlowym Ośrodku Zdrowia „Synapsis”, Warszawa
Pospiszyl I., (1994). Przemoc w rodzinie. Warszawa. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Bandler R., Grynder J., Satir V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. O zdrowej komunikacji. Gdańsk. GWP.
Satir V., (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk. GWP.
Satir V., (2000). Rodzina. Tu powstaje człowiek. Gdańsk. GWP..
Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk. GWP.
Dutton D., (2001). Przemoc w rodzinie. Warszawa. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media.
Madanes C., (2002). Przemoc w rodzinie. Psychoterapia sprawców i ofiar. Gdańsk. GWP.
dr Maria John-Borys
181
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
PODSTAWY PSYCHOLOGII ZDROWIA I CHOROBY
108
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba godzin
wykł
30
30
30
30
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
Celem dydaktycznym zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zdrowia i choroby. W ramach kursu zostaną uwzględnione aspekty osobowościowe, behawioralne i sytuacyjne mogące wpłynąć pozytywnie lub negatywnie na zdrowie człowieka. Omówione zostaną biopsychospołeczne czynniki m.in. chorób somatycznych,
niepełnosprawności fizycznej czy zjawiska bólu. Przedstawione zostaną również zagadnienia związane z opieką
nad osobą chorą terminalne. Poruszone też będą problemy etyczne i psychologiczne towarzyszące umieraniu i
śmierci oraz zabiegom transplantacyjnym.
Zajęcia uzupełniane są dyskusją na podejmowane w czasie wykładów tematy. Podkreślane są praktyczne możliwości wykorzystania treści przedstawianych w ramach zajęć. Stosowane są pomoce dydaktyczne (środki wizualne).
Egzamin - pisemny testowy
 Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
 Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu.
 Pacjent chory terminalnie. Zjawisko umierania i śmierci.
 Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
 Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
 Psychologiczne problemy w położnictwie i ginekologii.
 Relacja lekarz-pacjent w ujęciu Larsena i Risora.
 Obraz własnej choroby i funkcjonowanie w roli pacjenta
 Subiektywne koncepcje zdrowia.
 Model zachowania się wobec własnego zdrowia.
 Wybrane programy promocji zdrowia.
 Zdrowie publiczne – wybrane zagadnienia.
 Opieka nad dzieckiem zdrowym i chorym somatycznie
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
Wrocław
Heszen-Niejodek I. (1992):Lekarz i pacjent. Badania psychologiczne. Univeritas, Kraków
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Lukas W., Gałuszka A., Zarychta A. (1999): Aktualne potrzeby edukacji pediatrycznej w specjalności lekarza
rodzinnego. [w] Norska-Borówka I., Lukas W. (red): Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego.
ZP ŚAM, Katowice.
Sheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa
Heszen-Niejodek I. (1990)(red): Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych PZWL, Warszawa
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa.(1992) , PTP, Warszawa
Kübler-Ross E. (1996). Życiodajna śmierć. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań
Strelau J. (2000) (red): Psychologia Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk
dr Anita Gałuszka
182
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
UZALEŻNIENIE OD ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH.
UZALEŻNIENIE I WSPÓŁUZALEŻNIENIE EMOCJONALNE. PRZEMOC.
109
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
30
15
brak


Przekazanie studentom wiedzy z zakresu uzależnień oraz przemocy.
Trening podstawowych umiejętności nawiązywania kontaktu, diagnozy oraz terapii osób uzależnionych, ofiar oraz sprawców przemocy.
Kolokwium pisemne, obecność, aktywność
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Definicja i diagnoza uzależnienia. Fazy uzależnienia. Stany kliniczne zaburzeń psychicznych i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych wg ICD-10.
 Charakterystyka substancji psychoaktywnych.
 Mechanizmy uzależnienia: nałogowej regulacji uczuć, iluzji i zaprzeczeń, rozpraszania i rozdwajania „ja”, przykłady innych mechanizmów obronnych.
 Koncepcja uzależnień w ujęciu psychoanalizy, terapii gestalt. Nawroty w uzależnieniu.
 Formy leczenia; ambulatoryjna, stacjonarne, społeczność, programy substancjalne.
 Modele terapii uzależnień. Minnesota, osobiste plany terapii. Modele zapobiegania nawrotom picia.
 Kontakt z pacjentem uzależnionym – diagnoza, motywacja do leczenia, rozpoznawanie mechanizmów uzależnienia.
 FAS.
 Współuzależnienie. Podstawy terapii współuzależnienia.
 Kontakt z osobą współuzależnioną, prowadzenie grupy psychoedukacyjnej. Kontakt z rodzicem osoby uzależnionej.
 Przemoc. Definicje, mechanizmy psychologiczne.
 Pomoc ofiarom przemocy.
 Pomoc sprawcom przemocy.
Literatura
podstawowa
 Definicja i diagnoza uzależnienia. Fazy uzależnienia. Stany kliniczne zaburzeń psychicznych i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych wg ICD-10.
 Charakterystyka substancji psychoaktywnych. Mechanizmy uzależnienia: nałogowej regulacji uczuć, iluzji i zaprzeczeń, rozpraszania i rozdwajania „ja”, przykłady innych mechanizmów obronnych.
 Koncepcja uzależnień w ujęciu psychoanalizy, terapii gestalt. Nawroty w uzależnieniu.
 Formy leczenia; ambulatoryjna, stacjonarne, społeczność, programy substancjalne. Modele terapii uzależnień.
Minnesota, osobiste plany terapii. Modele zapobiegania nawrotom picia.
 Kontakt z pacjentem uzależnionym – diagnoza, motywacja do leczenia, rozpoznawanie mechanizmów uzależnienia.
 FAS. Współuzależnienie. Podstawy terapii współuzależnienia.
 Przemoc. Definicje, mechanizmy psychologiczne. Pomoc ofiarom przemocy. Pomoc sprawcom przemocy.
Jellinek E. M. (1987): Stadia nałogu alkoholowego. Nowiny Psychologiczne, 3, 3-20.
Mellibruda J., Sobolewska-Mellibruda Z. (2006): Integracyjna psychoterapia uzależnień. Instytut Psychologii Zdrowia
PTP, Warszawa.
Twerski A. J. (2001): Uzależnione myślenie. Analiza samooszukiwania. Jacek Santorski & Co., Warszawa.
Woydyłło E. (2004): Wyzdrowieć z uzależnienia. IPiN. Warszawa.
Literatura
uzupełniająca
Brown S. (1990): Leczenie alkoholików. Rozwojowy model powrotu do zdrowia. PZWL, Warszawa.
DeLeon G. (2003): Społeczność terapeutyczna. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.
Gorski T., Miller M. (1991): Jak wytrwać w trzeźwości. IPiN, Warszawa.
Gossep M. (1997): Nawroty z uzależnieniach. PARPA, Warszawa.
Jampolsky L. (2004): Leczenie uzależnionego umysłu. Jacek Santorski & Co., Warszawa.
Maisto S.A., Galizio M., Connors G.J., (2000): Uzależnenia. Zażywanie i nadużywanie. Warszawa.
Prowadzący
zajęcia
mgr Kasper Czech
183
Lp.
110
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
KRYMINOLOGICZNO-KRYMINALISTYCZNE TEORIE WYBRANYCH PRZESTĘPSTW
V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
9
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Zapoznanie studentów z ogólnymi i szczegółowymi mechanizmami powstawania przestępstw, roli stresu i agresji w
generowaniu zachowań przestępczych i paraprzestępczych a także różnymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu poczytalności oraz innych typów przestępstw w zależności od mechanizmu ich powstawania.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej, z prezentacją multimedialną schematów opinii psychologicznych,
metodologii i metodyka postępowania diagnostycznego w poszczególnych kategoriach spraw.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Psycholog jako biegły sądowy. Warsztatowe wymagania wobec psychologicznego opiniodawstwa sądowego w
świetle pojęcia “wiadomości specjalne”. Rodzaje współpracy biegłego sądowego psychologa z innymi ekspertami. Typy opinii sądowych
 Kryminologiczno- psychologiczne typologie przestępstw i mechanizmy motywacyjne przestępczości
 Emocje i ich rola w sterowaniu ludzkim zachowaniem
 Stres i jego rola w etiologii przestępstw agresywnych
 Zaburzenia reaktywne w opiniodawstwie biegłego psychologa. Afekt patologiczny. Afekt jako prawne kwalifikacje zaburzenia reaktywnego.
 Psychologiczna ekspertyza sądowa sprawców młodocianych i recydywistów.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach dotyczących przemocy domowej (p.fizyczna i p.psychiczna
 Psychologiczna ekspertyza sądowa sprawców zabójstw
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o przestępstwa seksualne
 Uzależnienie od alkoholu jako przedmiot sądowej diagnozy i opinii psychologicznej
Heitzman J (2002). Stres w etiologii przestępstw agresywnych. Kraków.
Gierowski J.K., Szymusik A (1996). Postępowonie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie.
JBuchała K. (1987). Niektóre problemy zabójstwa pod wpływem silnego afektu. Palestra 10-11, ss.123-145.
Gaś Z.B. (1981). Współzależność między wybranymi formami agresywności a patologicznymi cechami
osobowości. Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne. t 12, ss.119-133.
Gierowski J.K. (1993.) Motywacyjna rola lęku w genezie zabójstw. Psychiatria Polska XXVIII, 1, s 5-17.
Gierowski J.K (1992). Stan silnego wzburzenia jak przedmiot sądowej ekspertyzy psychologicznej. Palestra 3-4 ss
108-116.
Gierowski J.K, Jaśkiewicz – Obydzińska T. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Lexis Nexis (str333-443)
Stanik J.M. (1995). Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo pod wpływem stanu silnego
wzburzenia. Z Zagadnień Nauk Sądowych IES. Kraków XXXII ss. 40-43
Stanik J.M. (1997) Psychologiczne opinidawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo z afektu. (W:) J.M. Stanik (red)
Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T. (1981). Ekspertyza psychologiczna (w:) Markiewicz J. (red.) Ekspertyza
sądowa. Warszawa. Ss. 149-175
Heitzman J. (2003) Psychiatria sądowa i orzecznictwo. W: A. Bilikiewicz (red.) Psychiatria. PZWL. Warszawa
Kosewska A., Kosewski M. (1976). Osobowościowe wyznaczniki zachowań przestępczych: Dojrzewanie przestępcze i jego terapeutyka W: A.Podgórecki (red.) Zagadnienia patologii społecznej. Warszawa
Leszczyński J. (1992) Zabójstwo na tle seksualnym. Warszawa
Łukaszewski W (2002). Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych (w:) Strelau J. (red) Psychologia.
Podręcznik akademicki t 2.
Maslow A. (1990). Motywacja a osobowość. Warszawa
Pastwa - Wojciechowska B. (2002). Wybrane problemy orzecznictwa sądowo psychologicznego w sprawach karnych. Gdańsk
Wyd UG
Pospiszyl I, Szczepanik R., (2007). Zachowania dewiacyjne nieletnich dziewcząt i kobiet. Łódź
Urban B. (2001) Osobowościowe i społeczne predykatory zachowań przestępczych. W: B. Urban (red.) Dewiacje
wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Kraków
184
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY: PROFILAKTYKA I SPOSOBY USUWANIA
111
Rok
Semestr
Ssystem
studiów System
studiów
V
9
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
3
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
15
15
zaliczenie
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Założenie i cele
przedmiotu
Rozwijanie umiejętności diagnozowania psychologicznych problemów pracowników, eliminowania ich przyczyn,
minimalizowania ich niekorzystnych efektów poprzez budowanie tzw. „zdrowych organizacji”. Planowanie działań profilaktycznych i zaradczych.
Aktywizacja studentów – wykorzystanie elementów pracy warsztatowej. Analizy przypadków, tworzenie propozycji programów profilaktycznych i zaradczych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - test wiadomości oraz praca zaliczeniowa
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec pracy.
 Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
 Wpływ pracy na zdrowie człowieka.
 Stres w pracy - praca jako źródło stresu. Choroby psychosomatyczne.
 Zjawisko wypalenia zawodowego.
 Uzależnienie od pracy – pracoholizm jako postawa wobec pracy oraz źródło ucieczki od rzeczywistości.
 Patologiczne formy radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w pracy. Alkoholizm, narkomania.
 Konflikty w pracy – źródła i konsekwencje.
 Problemy i patologie władzy – rywalizacja, mobbing, agresja i przemoc.
 Problemy związane z utratą i zagrożeniem utratą pracy.
 Problemy związane z końcem kariery zawodowej.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec
pracy. Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
Bańka, A. (1996): Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini S.C.
Cameron, K. S., Quinn, R. E. (2003). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Retowski, S.(2003): Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: Wojcieszke, B., Plopa, M.
(red.) Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe, Warszawa: PWN.
Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
Bańka, A. (2000): Psychologia pracy. [w] Strelau, J. (red) Psychologia, T.3. Gdańsk: GWP
Chmiel, N (2003): Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk GWP
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Warszawa: Difin.
Ratajczak, Z. (1995) (red). Bezrobocie. Psychologiczne koszty transformacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ
mgr Artur Łoskot
185
Wydział
Lp.
V
9
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Liczba godzin
wykł
30
15
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
lab
Forma zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY PROKREACJI
112
System studiów
brak
 Zapoznanie studentów z biologicznymi, kulturowymi i społecznymi aspektami prokreacji.
 Dostarczenie wiedzy na temat podstawowych osiągnięć rozwojowych w okresie prenatalnym, czynników zaburzających rozwój płodu, możliwości oddziaływania na dziecko w wewnątrzmacicznej fazie jego rozwoju (pedagogika prenatalna).
 Przedstawienie ciąży jako kryzysu rozwojowego (zmiany w bio-psycho-społecznym funkcjonowaniu przyszłych rodziców, zmiany w związku).
 Zapoznanie z psychologicznymi aspektami porodu.
 Dostarczenie wiedzy na temat podstawowych aspektów diagnostyki prenatalnej, niepowodzeń prokreacyjnych
oraz ciąży zagrożonej i psychologicznych konsekwencji sztucznego przerywania ciąży.
 Zapoznanie z podstawami pomocy psychologicznej w psychologii prokreacyjnej.
 Wdrożenie do stosowania wiedzy i podstawowych umiejętności psychologicznych (diagnoza, wsparcie) w kontakcie z przyszłymi rodzicami (szeroko pojęta psychoprofilaktyka rozwoju) oraz osobami z niepowodzeniami
prokreacyjnymi.
Zastosowanie metod: podających, problemowych, eksponujących i praktycznych.
Zaliczenie (praca zaliczeniowa - empiryczna)












Status metodologiczny psychologii prokreacyjnej.
Biologiczne, kulturowe i społeczne aspekty prokreacji.
Rozwój psychofizyczny dziecka w okresie prenatalnym.
Czynniki warunkujące rozwój dziecka w okresie prenatalnym.
Elementy pedagogiki prenatalnej.
Bio-psycho-społeczne funkcjonowanie kobiety (matki) w sytuacji oczekiwania na narodziny dziecka.
Psycho-społeczne funkcjonowanie mężczyzny (ojca) w sytuacji oczekiwania na narodziny dziecka.
Psychologiczne aspekty porodu.
Psychologiczne aspekty diagnostyki prenatalnej.
Niepowodzenia prokreacyjne oraz ciąża zagrożona.
Psychologiczne konsekwencje sztucznego przerywania ciąży.
Pomoc psychologiczna w psychologii prokreacyjnej.
Bielawska-Batorowicz E., (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice.
Bielawska-Batorowicz E., Kornas-Biela D., (red.) (1992). Z zagadnień psychologii prokreacyjnej. Lublin.
Kornas-Biela D., (2002). Wokółpoczątku życia ludzkiego. Warszawa, PAX.
Eisenberg A., Markoff S.E., (1998). W oczekiwaniu na dziecko.Poznań, Rebis.
Bielawska-Batorowicz E. (1987). Ciąża i poród w świetle badań psychologicznych. Przegląd Psychologiczny, 3, 679695.
Breinholst W. (1989). Jak cało i zdrowo przyszedłem na świat, Warszawa, PZWL
Bullinger H. (1997). Mężczyzna czy ojciec? Warszawa, Niezal. Oficyna Wyd
Fijałkowski W. (1985). Dar rodzenia. W-wa, PAX
Fijałkowski W. (1996). W szkole rodzenia, Gdańsk
Fijałkowski W. (1996). Ojcostwo na nowo odkryte. Pelplin, Wyd. Diecezjalne
Kończewska Z. (1992). Wpływ czynników egzogennych i endogennych na rozwój psychofizyczny dziecka w
okresie prenatalnym W: Biela A. (red.), Problemy współczesnej psychologii, PTP, Lublin, s. 245-261
Kornas-Biela D. (1992). Kształtowanie się przywiązania matki i dziecka w prenatalnym okresie jego rozwoju [w]:
A. Biela (red.), Problemy współczesnej psychologii, PTP, Lublin, s. 249-259
Kornas-Biela D. (1993). Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy. W: Rocławski B. (red). Opieka logopedyczna od
poczęcia. Biblioteczka logopedyczna, Gdańsk
Kornas-Biela D. (1995).Psychologia prenatalna a psychologia rozwojowa. Kilka uwag metodologicznych. W:
Biela A., Brzeziński J., Marek T. (red.) Społeczne, eksperymentalne i metodologiczne konteksty procesów poznawczych
człowieka, Poznań, Wyd. Fundacji Humaniora, s. 337-257
186
Kornas-Biela D. (1995). Z zagadnień psychologii rodziny w okresie ciąży. W: Rodzina i prokreacja: materiały z konferencji, Popowo 8-9.12.1994, W-wa, 37-52.
Kornas-Biela D. (1998). Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje przerywania ciąży. Przegląd Psychologiczny,
T. 31, nr 2, s. 467-487
Lewis D. (1988). Jak wychować zdolne dziecko. W-wa, PZWL
Maciarz A. (2004). Macierzyństwo w kontekście zmian społecznych, W-wa, Wyd. Akad. „Żak”, s. 9-23
Mierzwiński B. (1996). Teoretyczne podstawy doradztwa rodzinnego. Mężczyzna jako mąż i ojciec. Problemy Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego, 2 (5), 5-32
Nitecka E. (1992). Dialog z dzieckiem w wewnątrzmacicznej fazie życia W: Problemy współczesnej psychologii, PTP,
Lublin, s.261-267
Relier J. P. (1994). Pokochaj je nim się narodzi. O więzi matka-dziecko przed urodzeniem, W-wa Wyd. Ancher
Radochoński M. (1996). Wpływ pierwszej ciąży na zaburzenia relacji w małżeństwie. Problemy Rodziny,5, 17-26
Rostowski J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, W-wa, PZWL
Summersgill P. (1995). Rodzący mężczyzna, czyli odwet odepchniętych ojców. W: Aleksander J. (red.). Praktyka położnicza. W-wa, PZWL
Szczawińska M. (2000). Razem czy osobno? Poród rodzinny, Kraków, Wyd AZ
Prowadzący
Zajęcia
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
187
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII W MEDYCYNIE 2
113
V
9
Rok
Semestr
System studiów
Liczba
godzin
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Lp.
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
 Nabycie teoretycznych podstaw do pracy z pacjentami objętymi oddziaływaniami medycyny
pozapsychiatrycznej;
 Umiejętność dostrzegania problemów etyczno-prawnych, z którymi psycholog może się spotkać w trakcie
swojej pracy na gruncie medycyny pozapsychiatrycznej.
Prezentacje multimedialne, dyskusja na podstawie literatury










Rola psychologa w obszarze medycyny pozapsychiatrycznej.
Terapia psychologiczna w chorobach somatycznych.
Praca badawcza psychologa w medycynie.
Psychologiczne aspekty opieki zdrowotnej.
Prawa i autonomia pacjenta w systemie opieki zdrowotnej
Problemy etyczne we współczesnej medycynie.
Psychologia w zastosowaniu do chirurgii naprawczej
Psychologia w zastosowaniu do chirurgii estetycznej.
Psychologia w zastosowaniu do stomatologii.
Rola psychologa na oddziale geriatrycznym w kontekście szerokich uwarunkowań problemów starzenia się i
starości.
 Techniki wykorzystywane w diagnozie otępienia. Geriatryczna Skala Oceny Depresji - GDS; Krótka Ocena
Stanu Psychicznego (Mini-Mental State Examination);
 Techniki wykorzystywane w diagnozie otępienia. Test Rysowania Zegara; Skala Samoobsługi - PSMS (Physical
Self Maintenance Scale); Skala Codziennego Funkcjonowania – ADL.
Boratyńska M, Konieczniak P. (2001) Prawa pacjenta. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Brehant J. (1993). Thantos. Chory i lekarz w obliczu śmierci. Ancher, Warszawa.
Dolińska-Zygmunt G. (Red.). Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław,
2001.
Heszen-Niejodek I. (red.) (1990) Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych. PZWL, Warszawa.
Heszen I., Sęk. H. (2007). Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Hollender M. (red.) (1987). Psychologia w praktyce lekarskiej. PZWL, Warszawa.
Sheridan C.L., Radmacher S.A. (1998). Psychologia zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa.
Bilikiewicz A., Barcikowska M., Kądzielawa i in. (1999). Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zasad diagnozowania i leczenia otępienia w Polsce (IGERO). W: Rocznik Psychogeriatryczny, 1/II, str. 105-151.
Tanasiewicz M., Bednarski J., Mateusiak J. (2007). Jedna relacja – wiele perspektyw. Wyznaczniki współpracy
lekarz dentysta – pacjent” współautorstwo W: Magazyn Stomatologiczny, 7-8, 2007, 28-31.
Tanasiewicz M., Górnik-Durose M., Mateusiak J., Sikora T., Bednarski J., Rudnicka P, Gwozdecka-Wolniaszek
E., Wojtyna E.(2007).Psychologiczne aspekty satysfakcjonującej współpracy dentysty z pacjentem. Część I.
Poszukiwanie informacji. W: Nowa Stomatologia 4.
Tanasiewicz M., Górnik-Durose M., Mateusiak J., Sikora T., Bednarski J., Rudnicka P, Gwozdecka-Wolniaszek
E., Wojtyna E. (2007). Psychologiczne aspekty satysfakcjonującej współpracy dentysty z pacjentem. Część II.
Jaki musiałby być dentysta, którego polecił(a)byś swojemu przyjacielowi. W: Nowa Stomatologia 4.
Tobiasz-Adamczyk Beata (2002). Relacje lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków.
Wroński K., Cywiński J., Depta A., Bocian R., Dziki A. (2009). PRAWO I ETYKA W MEDYCYNIE Czy pacjenci są informowani przez lekarzy o stopniu ryzyka proponowanego zabiegu operacyjnego? Kardiochirurgia i
Torakochirurgia Polska, 6 (3): 307–312
Wroński K, Cywiński J, Okraszewski J, Bocian R. (2008). Autonomia pacjenta w opiece zdrowotnej. Ginekologia
Praktyczna 1: 22-26.
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
188
I SPECJALIZACJA 11
POMOC PSYCHOLOGICZNA MAŁŻEŃSKA I RODZINNA
114
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak

Przygotowanie teoretyczne do rozpoznawania problemów psychologicznych małżeńskich i rodzinnych z
perspektywy konfliktów i kryzysów w cyklu życia rodzinnego (ze szczególnym uwzględnieniem kryzysu
rozwodowego).

Przygotowanie teoretyczne do wykorzystania w praktyce różnych metod i technik niesienia pomocy psychologicznej, trapii par, mediacji rodzinnych oraz umiejętności organizowania grup wsparcia.

Poznanie wybranych założeń teoretycznych dotyczących pracy terapeutycznej i mediacyjnej z małżeństwami
Założenie i cele
przedmiotu
i rodzinami w konflikcie oraz zasad udzielania wsparcia.

Umiejętność oszacowania możliwości udzielenia małżeństwu pomocy terapeutycznej (wskazania i przeciwwskazania dla terapii małżeńskiej) oraz mediacyjnej wskazania i przeciwwskazania dla mediacji).

Przewidywanie kierunków pracy terapeutycznej w pracy z parami małżeńskimi i rodzinami.

Przećwiczenie podstawowych umiejętności potrzebnych do pracy terapeutycznej z konkretnymi problemami małżeńskimi, umiejętności przydatnych w pracy mediacyjnej oraz organizowaniu grup wsparcia.
Dyskusje na podstawie przeczytanej literatury, gry symulowane, treningi umiejętności według opracowanego sceMetody dydaknariusza, case study, ćwiczenia w małych podgrupach, komentarze osoby prowadzącej dotyczące analizy ćwiczeń
praktycznych, nacisk na metody interaktywne podczas zajęć.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
Zaliczenie na ocenę: obecność na zajęciach, ocena stopnia przygotowania do poszczególnych zajęć, kolokwium
 Cele terapii małżeńskiej i rodzinnej. Mity małżeńskie i ich rola w podtrzymywaniu związków małżeńskich.
 Wzajemna manipulacja w małżeństwie. Wskazania i przeciwskazania dla terapii par. Czynniki mogące mieć
wpływ na przebieg terapii. Diagnoza par dla celów terapeutycznych.
 Konflikt w małżeństwie a równowaga sił pomiędzy partnerami. Charakterystyka par tworzących udane vs.
nieudane związki wg Gottmana. Ocena dominacji, zaufania i intymności między partnerami. Sposoby rozwiązywania problemu. Rozwiązywanie konfliktów – bariery współpracy. Komunikacja między małżonkami
/treningi/.
 Konflikty małżeńskie w sytuacji separacji i rozwodu – przyczyny i mechanizmy.
 Konflikty małżeńskie w sytuacji rozwodu – a co z dziećmi? Czy mówić dzieciom o rozwodzie? Problemy rozwodzących się rodziców. Relacje między rodzicami a dziećmi po rozwodzie.
 Przebieg procesu terapii małżeńskiej oraz błędy w prowadzeniu terapii małżeństw; terapia par doświadczających umiarkowanych trudności.
 Terapia par doświadczających umiarkowanych trudności – kierunki i metody pracy; opór wobec terapii.
 Mediacje rodzinne w sytuacji rozwodu. Procedura mediacji a typy spraw podlegające mediacjom rodzinnym.
Rozwój mediacji rodzinnych za granicą i w Polsce.
 Mediacje rodzinne – ocena zdolności do mediacji, etapy procesu mediacji i techniki pracy. Mediacje a przemoc
domowa.
 Funkcjonowanie grupy wsparcia – rodzaje wsparcia i zasadnicze kierunki prowadzenia grupy wsparcia.
 Problemy wypalenia w pracy zawodowej. Problemy etyczne związane z udzielaniem pomocy psychologicznej.
 Neutralność osoby pomagającej rodzinie (mediatora, terapeuty rodzinnego). Aspekty etyczne w w procesie
pomagania.
Beisert, M., (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Crane, D. Russel, (2002). Podstawy terapii małżeństw. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Crosby J.F., (red.), (1998). Kiedy jedno chce odejść – terapia związków małżeńskich. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Fengler, J., (2000). Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Goldenberg H., Goldenberg I., (2006) Terapia rodzin. Kraków: Wyd. U.J.
Grzesiuk, L., (2005) (red.). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kratochvil S., (2006). Terapia małżeńska. Gdańsk: Wydawnictwo Medyczne Via Mediaca.
Kottler, J.A., (2003). Opór w psychoterapii. Jak pracować z trudnym klientem? Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Przybyła-Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym: Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu
mediacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Adamczyk M. (1995). Nieprofesjonalne grupy wsparcia psychicznego dla osób z chorobą nowotworową. W: B.
Waligóra (red.). Elementy psychologii klinicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 47-56.
189
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Bandler R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP (cz. II).
Barbaro de, B. (red.) (1997). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Cecchin G. (1995). (red.) Mediolańska szkoła terapii rodzin. Kraków: Collegium Medium UJ, s. 20-21; 23-32; 36-39;
46-47.
Cieślak M., Cieślak K. (1988). Problem wzajemnej manipulacji i samoaktualizacji w małżeństwie. Zdrowie Psychiczne, nr 3-4, 104-114.
Dobrzańska-Socha B. (1992). Propozycja profesjonalnego prowadzenia grup wsparcia. Nowiny Psychologiczne, nr 2,
77-87.
Ellis A. (1998). Terapia krótkoterminowa – lepiej, głębiej, trwalej. Gdańsk: GWP.
Freeman D.R. (1991). Kryzys małżeński i psychoterapia. Warszawa: PWN.
Gottman J.M. (2006). Siedem zasad udanego małżeństwa. Kraków: Wyd. U.J.
Grzesiuk L. (1987). Zjawisko oporu w terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, nr 1, s. 96-102.
Grzesiuk L. (red.) (1994). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: PWN.
Grzesiuk L. (2005). Zjawisko oporu pacjenta przed zmianą. W: Grzesiuk, L., (red.), Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, roz. 11, s. 408-411.
Grzesiuk L. (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk L. (red.) (2006). Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk L. (red.) (2006). Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Huflejt-Łukasik M. (2006). Problemy etyczne w psychoterapii. W: L.Grzesiuk (red.), Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, roz. 27.
James B. E. (1998). Terapia małżeńska spolaryzowanych par. W: Crosby J.F., (red.). Kiedy jedno chce odejść –
terapia związków małżeńskich. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Roz. 8, 182-196.
Jelonkiewicz I. (1992). Radzenie sobie rodziców z chorobą dziecka. Nowiny Psychologiczne, nr 4, 101-108.
Król- Fijewska M. (1992). Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Warszawa. Intra, s. 74-82 (wykład 10)
Namysłowska I. (1997). Terapia rodzin. Warszawa, Springer PWN.
Oates W.E. (1998). Terapeutyczna blokada w sytuacji zagrożenia rozwodem. W: J.F. Crosby (red.), Kiedy jedno chce
odejść – terapia związków małżeńskich. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Roz. 8, 149-167.
Przybyła H. (1994). Mediacja małżeńska w sprawach rozwodowych. W: J. Stanik (red.), Wybrane metody diagnostyki
i interwencji psychologicznej w sądowych sprawach rodzinnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1446, Katowice, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, 84-106.
Przybyła-Basista H. (2002). Proces mediacji rodzinnych – od teorii do praktyki, Mediator, nr 21, 5-23
Przybyła-Basista H. (2003a). Wpływ zmian w prawodawstwie rodzinnym na świecie na rozwój praktyki mediacyjnej. Mediator, nr 24, 5-18.
Przybyła-Basista H. (2004). Rozwiązywanie konfliktów przez pary małżeńskie w sytuacji rozwodowej. W: K.
Popiołek (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy. T.II. Zjawiska współczesnej cywilizacji. Poznań: Wydawca Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, s. 175-189.
Satir V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Schuerger J. (1991). Rozumienie i kontrolowanie złości. Nowiny Psychologiczne, nr 5-6, 25-52.
Sęk H. (1998). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red.). Społeczna psychologia kliniczna, cz.III, roz.
7, Warszawa: PWN.
Sęk H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, roz. 8, 12., s. 265269 (podroz. 12.2.1. wsparcie społeczne – wybrane zagadnienia).
Tryjarska B., 1994. Terapia rodzinna. W: Grzesiuk L. (red.), Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, roz. 7.
Tryjarska B., (2006). Terapia rodzin. W: Grzesiuk L. (red.), Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, cz.II, roz 5-10.
Ury W. (1998). Odchodząc od nie. Negocjowanie od konfrontacji do kooperacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 23-47.
Walker W. (2001): Przygoda z komunikacją. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wallerstein J.S., Blakeslee S. (2005). Rozwód, a co z dziećmi? Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Wallerstein J. Balkeslee S. (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Kielce: Charaktery.
Dr hab. Hanna Przybyla-Basista
190
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PSYCHOLOGICZNA PRACA Z GRUPĄ
114
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba godzin
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
brak
Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychologicznej pracy z grupą, dotyczącej problematyki podstawowych założeń i zasad pracy w grupie, diagnozy i technik interwencji psychologicznej w zróżnicowanych grupach osób, szukających pomocy psychologicznej w różnych instytucjach i placówkach społecznych.
Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem techniki warsztatowej i elementów seminarium.
Zaliczenie n aocenę - aktywność własna na zajęciach, kolokwium
 Psychoterapia a inne formy pomocy pomocy psychologicznej udzielanej przze człowieka w sytuacji profesjonalnej zależności wobec drugiej osoby:
- podstawowe zasady stosowania psychoterapii i pomocy psychologicznej, r5ozumienie zróżnicowania pomędzy specjalistyczną psychoterapią, profesjonalną i nieprofesjonalna pomocą psychologiczną,
- relacja pomocy psychologicznej – główne wskazania do etycznego i konstruktywnego prowadzenia rozmowy (dialogu) w kontakcie z drugim człowiekiem zgłaszającym się w sytuacji dla niego trudej po szeroko
rozumianąpomoc
 Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia pracy z grupą
- przegląd różnych rodzajów grup (poradnictwo grupowe, treningi, grupy rozwoju osobostetgo, samopomocy, terapeutyczne)
 Cechy osobowe terapeuty grupowego i umiejętności związane z prowadzeniem grup
- etyczne i profesjonalne zasady pracy w grupie (po stronie terapeuty i członków grupy)
- znaczenie porozumienia pomiędzy osobami współudzielającymi pomocy psychologicznej dla efektywnego
jej przebiegu
- przeciwwskazania do pracy w grupie terapeutycznej, treningowej
 Proces grupowy i fazy jego rozwoju -praca warsztatowa
- tworzenie się grupy (nabór i kwalifikacja uczestnikóo)
- pomoc klientom w wyborze odpowiedniej grupy
- praktyczne zasady tworzenia grup (wielkość, miejsce, czas trwania)
- praca w fazie konfliktu i oporu
- stadium przejściowe
- stadium konstruktywnej pracy grupowej
- faza kończenia procesu grupowego
 Prezentacja podstawowych technik terapeutycznych i treningowych w pracy ze zróżnicowanymi grupami
osób (techniiki psychorysunku, wizualizacji, psychodramy) - praca warsztatowa
 Zastosowanie gier i zabaw grupowych jako sposób na poznanie problematyki grupowej i indywidualnej człowieka szukającego pomocy.
 Psychodrama grupowa – tematy i obrazy w grze grupowej jako przykład diagnozy i pomocy w korektywnych
oddziaływaniach psychologicznych (zastosowanie konkretnych gier).Elementy treningu asertywności.
Corey M.S., Corey G. (1995). Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Instytut Psychologii Zdrowia i
Trzeźwości.
Bernard H.S., Mackenci K.R. (2000). Podstawy terapii grupowej. GWP Gdańska.
Oster G.D. (2002). Rysunek w psychoterapii. GWP Gdańsk.
Roine E. (2005). Psychodrama.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
15
lab
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
191
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGICZNA EKSPERTYZA SĄDOWA W SPRAWACH KARNYCH DOROSŁYCH
115
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
 Zapoznanie studentów z przepisami prawa regulującymi opiniowanie sądowopsychologiczne, ogólnymi i
szczegółowymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu przestępstw grupowych oraz w
opiniowaniu poczytalności.
 Zapoznanie studentów z ogólnymi i szczegółowymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie szczególnej uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu przestępstw
 grupowych oraz w opiniowaniu poczytalności.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie – kolokwium, dwie prace zaliczeniowe
Studia stacjonarne









Treści
kształcenia


Psychiatra, psycholog i seksuolog jako biegły w świetle przepisów prawa polskiego.
Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry.
Problemy diagnostyczne i kompetencyjne w opiniowaniu poczytalności.
Opiniowanie psychologiczno – psychiatryczne o poczytalności sprawcy; ograniczona i zniesiona poczytalność.
Główne problemy opiniodawcze w sprawach afektu fizjologicznego i patologicznego.
Stan silnego wzburzenia jako kategoria opiniodawcza. Modele rekonstrukcji stanu silnego wzburzenia.
Diagnoza motywacji sprawcy przestępstwa.
Psychologiczne i psychiatryczne problemy opiniowania w sprawach zabójstw.
Osobowościowe i sytuacyjne tło zabójstw w afekcie (problemy diagnostyczne, metodologiczne i warsztatowe).
Profilowanie psychologiczne nieznanych sprawców zabójstw.
Psychologiczna analiza zachowań przestępczych i wiktymologicznych, jako szczególna kategoria opiniodawcza.
Literatura
podstawowa
 Psychiatra, psycholog i seksuolog jako biegły w świetle przepisów prawa polskiego.
 Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry.
 Problemy diagnostyczne i kompetencyjne w opiniowaniu poczytalności.
 Opiniowanie psychologiczno – psychiatryczne o poczytalności sprawcy.
 Główne problemy opiniodawcze w sprawach afektu fizjologicznego i patologicznego.
 Modele rekonstrukcji stanu silnego wzburzenia.
 Diagnoza motywacji sprawcy przestępstwa.
 Psychologiczne i psychiatryczne problemy opiniowania w sprawach zabójstw.
 Osobowościowe i sytuacyjne tło zabójstw w afekcie (problemy diagnostyczne,
 metodologiczne i warsztatowe).
Gierowski J.K., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M. (2008), Psychologia w postępowaniu karnym, LexisNexis, Warszawa.
Lubelski M.J., Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1985) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników.
Marten Z. (1990). Wstęp do psychologii sądowej.
Majchrzyk Z. (2001). Nieletni, młodociani i dorośli sprawcy zabójstwa. Analiza procesów motywacyjnych i dyspozycji osobowościowej.
Majchrzyk Z. (1995). Motywacje zabójczyń.
Paprzycki L.K. (1995) Opiniowanie sądowe psychiatryczne w postępowaniu karnym w świetle orzecznictwa Sądu
Najwyższego. Prokuratura i Prawo, nr 7-8.
Rutkowski R., Majchrzyk Z. (1998) Teoria i praktyka oceny poczytalności.
Stanik J.M. (1985) Problemy psychologiczno – psychiatryczne w procesie karnym.
Stanik J.M. (1997) Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego.
Stanik J.M. (1997) Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo z afektu.
192
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Stanik J.M., Majchrzyk Z. (2001) Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych.
Tarnawski M. (1995) Zabójstwa uprzywilejowane, a problematyka poczytalności, Psychiatria Polska, nr 1.
Widła T. (1992) Ocena dowodu z opinii biegłego.
Stanik J.M., Przybyła H. (1980) Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich.
Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej.
Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna.
Memon A., Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia
mgr Bartosz Wojciechowski
193
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
KARIERA I ROZWÓJ ZAWODOWY.
116
ELEMENTY DORADZTWA ZAWODOWEGO I ZAWODOZNAWSTWA
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
brak




Zapoznanie słuchaczy ze zmianami w strukturze aktywności zawodowej w aspekcie zmian na rynku pracy
Poznanie uwarunkowań nowego i starego modelu kariery
Poznanie problematyki planowania kariery indywidualnej i zarządzania karierą w organizacji
Nabycie umiejętności prowadzenia orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego w formie indywidualnej i grupowej z
wykorzystaniem elementów zawodoznawstwa
 Zapoznanie studentów z problematyką kariery i sukcesu i ich negatywnych konsekwencji dla podmiotu.
Prezentacje multimdialne
Zaliczenie - kolokwium
 Znaczenie pracy dla podmiotu
 Zmiany w strukturze i charakterze pracy zawodowej – stary i mowy model kariery
 Przegląd wybranych teorii kariery - Teoria D.T.Halla, D.Supera, Levinsona, E.Scheina, Drivera.
 Problematyka planowania kariery indywidualnej i w organizacji.
 Teoria i praktyka zawodoznawcza
 Koszty kariery – pracoholizm, wypalenie zawodowe, mobbing
 Przebieg i planowanie kariery zawodowej.
 Diagnoza predyspozycji zawodowych
 Skuteczne metody prowadzenia orientacji zawodowej,
 Prowadzenie poradnictwa zawodowego w formie indywidualnej
 Grupowe formy poradnictwa zawodowego
 Procedury i techniki wspomagające rozwój, przegląd instrumentów walki z bezrobociem
 Problematyka poruszania się po rynku pracy
 Rola i znaczenie sukcesu w życiu człowieka
Adamiec M., Kożusznik B. (1998). Zarządzanie sobą. Gliwice: GZE.
Adamiec M., Kożusznik B. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Akade.
Chmiel N. (2002). Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk: GWP.
Czerw A., Cisek S. (2003). Czynniki osobowościowe w planowaniu kariery. W: S.A.Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, t.VI. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dobija D. (2000). Miary dla kapitału intelektualnego, Personel, 17.
Grzeszczyk E. (2003). Sukces: amerykańskie wzory- polskie realia. Warszawa: Wyd. IF i S PAN.
Jurkowski R. (2001). Zarządzanie personelem. Dom Wydawniczy ABC,
Kargulowa A. (1995). Poradnictwo w okresie transformacji kulturowej. Wrocław.
Kopijer P. (2000). Kompetencje globalnych liderów, Personel, 19.
Kostera M. (2000). Zarządzanie personelem. Warszawa: PWE.
Makin P., Cooper C., Cox C. (2000). Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa: PWN.
Opiełka – Majewska I. (2003). Sukces firmy, Gdańsk: GWP.
Penc J. (2000). Kreatywne kierowanie. Organizacja i kierownik jutra. Rozwiązywanie problemów kadrowych. Warszawa: Agencja
Wydawnicza Placet.
Podolska- Filipowicz E. (1996). Podstawy zawodozanwstwa, orientacji i poradnictwa zawodowego. Bydgoszcz,
Symela K. (1995). Orientacja i poradnictwo zawodowe za granicą. W: R.Parzęcki, K.Symela, B. Zawadzki, Orientacja i
poradnictwo zawodowe, Radom.
Turska E. (2000). Od zabawy do pracy, Katowice: Śląsk.
Wojtasik B. (1997). Warsztat doradcy zawodu, Warszawa: PWN.
Zawadzki B. (1995). Orientacja i poradnictwo zawodowe. Radom.
Literatura
uzupełniająca
Lanthaler W., Zugmann J. (2000). Akcja Ja. Nowy sposób myślenia o karierze., Warszawa: Twigger SA.
Raporty AIG i Gazety Wyborczej: Młodzi na rynku pracy (2002) oraz Młodzi w pracy (2003).
Stoner J.A. (1999). Kierowanie. PWE, Warszawa.
Strykowska M., Zawód – praca – kariera. Dynamika zmian w funkcjonowaniu współczesnych organizacji. W: M.Strykowska
(red.), Współczesne organizacje. Wyzwania i zagrożenia. Poznań.
Prowadzący
zajęcia
dr Małgorzata Dobrowolska
194
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
WARTOŚCI PREFEROWANE PRZEZ DZIECI I DORASTAJĄCYCH
117
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Podstawowym celem zajęć jest przybliżenie zagadnień związanych z problematyką psychologii wartości: sposobu
rozumienia pojęcia wartość, teorii wartości, przebiegu rozwoju indywidualnej hierarchii wartości - uwarunkowań
oraz kierunków rozwoju, znaczenia wartości dla rozwoju osobowości.
Planowane efekty kształcenia to: umiejętność posługiwania się podstawowym aparatem pojęciowym, krytycznej
analizy tekstów, stosowania pojęć psychologii wartości do analizy przejawów zjawisk związanych z metapatologią
wartości, rozumienie i wyjaśnianie procesu powstawania indywidualnej hierarchii wartości w kontekście procesu
transmisji międzypokoleniowej - rozumienie wzajemnych związków między przebiegiem rozwoju hierarchii wartości a kontekstem kulturowo – społecznym; umiejętność planowania badań i stosowania metod adekwatnych do
poziomu rozwoju osób badanych.
 Aplikowanie wiedzy teoretycznej z zakresu psychologii wartości do wyjaśniania zachowań dzieci i dorastajcych
 Projektowanie i przeprowadzanie badan z wykorzystaniem poznanych technik i narzędzi badań
Forma i warunki
zaliczenia
zaliczenie
Założenie i cele
przedmiotu
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Rozumienie pojęcia wartość
 Teorie wartości ( Rokeach, Scheler )
 Wartości a potrzeby, motywy i postawy
 Klasyfikacje wartości
 Uwarunkowania rozwoju indywidualnej hierarchii wartości
 Tworzenie indywidualnej hierarchii wartości jako zadanie rozwojowe
 System rodzinny a nabywanie wartości przez dziecko
 Transmisja międzypokoleniowa wartości
 Znaczenie kontaktów z znaczącymi dorosłymi
 Metody badania wartości – deklaracja a realizacja wartości
 Skala wartości Rokeacha
 Skala Wartości Schelerowskich
 Metapatologie wartości – ujęcie Maslowa
Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa_ Scholar.
Brzezińska A.I., Appelt K., Ziółkowska B., (2008). Psychologia rozwoju człowieka, w: J. Strelau, D. Doliński
(red.), Psychologia – podręcznik akademicki.
Brzozowski P. (2007): Wzorcowa hierarchia wartości – polska, europejska czy uniwersalna. Psychologiczne badania empiryczne.
Lublin – UMCS.
Misztal M. (1980). Problematyka wartości w socjologii . Warszawa – PWN.
Psychologiczne portrety człowieka (2004), red . A I Brzezińska, Sopot – GWP.
Straś – Romanowska M., (2004). Aksjologiczne konotacje zjawiska tożsamości Ja, w :A. Szeląg ( red.) Edukacja ku wartościom. Kraków – Impuls.
Wojciszke B.,(2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa_ Scholar.
Rostowska T. (1995). Niektóre uwarunkowania transmisji międzypokoleniowej wartości w rodzinie, w: Kwartalnik Polskiej
Psychologii Rozwojowej nr 2, s. 16 – 25.
Sitarczyk M. (1995). Transmisja międzypokoleniowa postaw rodzicielskich, w: Z. Gaś (red.), Psychologia wychowawcza stosowana . Lublin – UMCS.
Tillman D., Opera Colombina P.,(2004). Wychowanie w duchu wartości. Przewodnik. Program edukacyjny. Warszawa WSiP.
Oleś P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa – Scholar.
dr Berbadetta Bulla
195
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PRACA Z GENOGRAMEM
118
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Ćwiczenia mają charakter teoretyczno – warsztatowy. Pierwsza część – teoretyczna ma na celu przedstawienie
uczestnikom kursu podstawowej wiedzy z zakresu zjawisk i procesów zachodzących w systemie rodzinnym.
Opanowanie tych wiadomości jest koniecznym warunkiem przeprowadzenia wywiadu stanowiącego podstawę
skonstruowania genogramu oraz interpretacji uzyskanych informacji. Tym zagadnieniom poświęcona jest część
warsztatowa ćwiczeń, w trakcie której studenci nabywają umiejętności jednoczesnego prowadzenia wywiadu i
nanoszenia na genogram uzyskiwanych danych oraz umiejętności analizy uzyskanych informacji o rodzinie.
Część teoretyczna zajęć: omówienie zjawisk zachodzących w rodzinie na podstawie literatury.
Część warsztatowa wymaga zaangażowania studentów w pracę nad tworzonym genogramem. Studenci poprzez
analizę i interpretację gotowych genogramów nabywają umiejętności samodzielnego przygotowania pracy zaliczeniowej (przeprowadzenie wywiadu z osobą badaną, sporządzenie genogramu i jego interpretacja).
Zaliczenie – obecność na zajęciach aktywność, test wiadomości oraz sporządzenie genogramu na podstawie samodzielnie przeprowadzonego wywiadu oraz jego interpretacja
 Teoretyczne wprowadzenie do ogólnej teorii systemów. Systemy otwarte i zamknięte. Charakterystyka i właściwości systemów otwartych.
 Rodzina jako system. Fazy życia rodzinnego. Żałoba w rodzinie.
 Struktura rodziny i strategie rodzinne.
 Teoria systemów rodzinnych M. Bowena /procesy emocjonalne w rodzinie/.
 Koncepcja ukrytych lojalności w rodzinie. Mity rodzinne. Koncepcja delegacji rodzinnych.
 Genogram – podstawowe zasady konstruowania genogramu. Symbolika wykorzystywana w opracowywaniu
genogramu.
 Podstawowe zasady interpretacji genogramu.
 Kolokwium z zakresu znajomości zjawisk zachodzących w rodzinie oraz symboliki wykorzystywanej w pracy z
genogramem.
 Ćwiczenia w zakresie interpretacji genogramu. Praca w grupach.
 Ćwiczenia w zakresie interpretacji genogramu. Praca w grupach cd.
 Informacje uzyskane drogą wywiadu a opracowanie genogramu. Praca w parach.
 Informacje uzyskane drogą wywiadu a opracowanie genogramu. Praca w parach cd.
 Analiza i omówienie samodzielnie sporządzonych genogramów
Barbaro B. (1999) (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Goldenberg H., Goldenberg I. (1997). Terapia rodzin. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków,
2006,
Namysłowska I. (1997). Terapia Rodzin”. Springer PWN, Warszawa.
Stierlin H. i inni (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. GWP, Gdańsk, 1999.
Zubrzycka E. (1993). Narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina, rozwód. GWP, Gdańsk.
Bandler R., Grinder J. Satir V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. GWP, Gdańsk.
Cecchin G. (1995). Mediolańska szkoła terapii rodzin. Wybór prac. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Deissler K.G. (1999). Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie?. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Forward S. (1992). Toksyczni rodzice, Jacek Santorski, Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Goldenberg H., Goldenberg I. (2006). Terapia rodzin. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Orwid M., Czabała C. (1990) (red.) Terapia rodzin i małżeństw, IPiN, Warszawa.
Satir V. (2002). Rodzina. Tu powstaje człowiek. GWP, Gdańsk, 2000.
Satir V. (2000). Terapia rodziny. GWP, Gdańsk.
Simon R. (2001). W cztery oczy. GWP, Gdańsk, 2001
dr Joanna Mateusiak
196
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
119
Rok
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA MAŁŻEŃSTWA I RODZINY. DYSFUNKCJONALNOŚĆ. TERAPIA MAŁŻEŃSTW.
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
Przedstawienie studentom podstawowej i elementów specjalistycznej wiedzy w zakresie psychologicznej diagnozy
małżeństw, związków rozumianych jako para, ze szczególnym ukierunkowaniem na poznanie specyficznych i
niespecyficznych uwarunkowań, mechanizmów konfliktów, kryzysów i dysfunkcjonalności ujawnianych przez
parę. Umożliwi to studentom poznanie teoretycznych podstaw psychologicznej diagnozy małżeństwa i pracy z
małżeństwem. Celem zajęć jest również zdobycie podstawowych umiejętności w kontakcie z parą w kryzysie i z
szeroko pojętym zaburzeniem emocjonalnym w rodzinie.
Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi dotyczącymi problematyki małżeństwa i rodziny. Próba
odpowiedzi na pytania: Co warunkuje jakość małżeństwa. Jakie są preferowane modele rodziny. Co jest źródłem
konfliktów w małżeństwie i rodzinie. Czym są mediacje małżeńskie, rodzinne.
Studia stacjonarne
Na ćwiczeniach wykorzystuje się elementy pracy warsztatowej (scenki psychodramatyczne pomagające zilustrować omawiany treściowy materiał (diagnozowany kryzys , typ dysfunkcji i rodzaj konfliktu w związku małżeńskim)
Forma i warunki
zaliczenia
przedstawienie podstaw teoretycznych dotyczących małżeństwa i rodziny, analiza wybranych przypadków.
Zaliczenie
Studia stacjonarne: aktywność na zajęciach (sprawdzana i punktowana na każdych zajęciach), kolokwium
Studia niestacjonarne: pisemna praca zaliczeniowa
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
I. Współczesnego małżeństwo – z perspektywy naukowej i społecznej
 Poglądy na temat małżeństwa i funkcjonowania w związkach
 Teorie i strategie doboru partnerów do związków interpersonalnych i małżeństwa.
 Wspólne i indywidualne potrzeby partnerów.
 Fazy rozwoju związków -podstawowe uwarunkowania jakości związku małżeńskiego(składniki miłości Sternberga, wg. Wojciszke)
 Zasady funkcjonowania związków partnerskich, lęk przed małżeństwem
 Cykle życia w rodzinie a rozwój kryzysów w małżeństwie
II. Problemy dezintegracji rodziny i małżeństwa(konflikty, rozwojowe i ponadnormatywne kryzysy,
związki koluzyjne)
 Konflikty w związku interpersonalnym(specyfika przebiegu :emocje a przebieg konfliktu, percepcja konfliktu).Przyczyny niepowodzeń w związkach i małżeństwach.
 Kryzysy rozwojowe na płaszczyźnie rozwoju rodziny i małżeństwa: narzeczeństwo, wczesne małżeństwo,
małżeństwo z jednym dzieckiem i z wieloma dziećmi, małżeństwo z dorastającymi i opuszczającymi dom
dziećmi).
 Kryzysy ponadnormatywne oparte o patologiczne relacje i elementy przeniesień z rodzin generacyjnych(związki koluzyjne: narcystyczne, analno-sadystyczne, masochistyczne itp.)
 Rola choroby w parze małżeńskiej i związku.
 Transgeneracyjne przekazy i mity rodzinne –ich rola w patologii związku (praca na genogramie)
 Problematyka rozwodu(fazy i specyfika rozwoju i zróżnicowania świata emocji u partnerów w przebiegu różnych faz rozpadu i rozwodu pary małżeńskiej). Praca nad rodziną i problematyka funkcjonowania w roli rodzicielskiej.
 Pomoc psychologiczna rodzinie –wybrane elementy psychoterapii systemowej rodzin(wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, główne założenia w nawiązaniu do teorii systemów,podstawowe techniki ,pytania
cyrkularne, omówienie cykli życia rodziny. Podstawy metody genogramu rodziny.
III. Diagnoza i terapia pary małżeńskiej .
 Diagnoza pary na podstawie sygnalizowanego przez jej partnerów problemu.
 Diagnoza psychometryczna pary małżeńskiej.
 Zasadnośc stosowania terapii małżeńskiej(wskazania i przeciwwskazania)
 Powszechne błędy w prowadzeniu terapii małżeństw
 Przebieg procesu terapeutycznego w terapii pary małżeńskiej – podejścia teoretyczne modelujące stosowane
197
strategie i interwencje terapeutyczne.
 Pierwsza rozmowa z rodziną i parą(główne zasady, przebieg i interwencje psychologiczne)
 Opór jako zjawisko psychologiczne obecne w terapii pary.
Literatura
podstawowa
 Rozważania na temat definicji małżeństwa i rodziny w aspekcie prawnym. religijnym, socjologicznym, psychologicznym.
 Małżeństwo i rodzina w różnych kulturach.
 Co wpływa na jakość małżeństwa
- płeć a satysfakcja z małżeństwa
- intymność a satysfakcja z małżeństwa
- style radzenia sobie ze stresem a satysfakcja z małżeństwa
- osobowość partnerów a satysfakcja z małżeństwa
- role społeczne a satysfakcja z małżeństwa
 Tożsamość małżeństwa a tożsamość rodziny.
 Granice, status małżeństwa i rodziny.
 Modele rodziny
- modele strukturalne
- model kołowy Olsona
- model systemowy Beaversa
- model McMastera
- modele międzypokoleniowe
 Rozwój kompetencji małżeńskich z perspektywy teorii przywiązani
 Kryzysy i konflikty w małżeństwie/ rodzinie
- małżeństwo/rodzina w sytuacji choroby
- małżeństwo w obliczu braku posiadania potomstwa biologicznego
- rodzina w obliczu posiadania dziecka niepełnosprawnego
- małżeństwo w obliczu sytuacji rozwodu
 Czym są mediacje.
Studia stacjonarne
De Barbaro B. (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wojciszke B.(2000). Relacje interpersonalne. W: J. Strelau (red.), Psychologia, t. III
Wojciszke B. (2005). Psychologia miłości. Gdańsk, GWP.
Zubrzycka E. (1993). Narzeczeństwo. Małżeństwo. Rodzina i Rowód. Gdańsk; GWP (rozdziały: 2,3,5,7).
Baniak J. (2004). Znaczenie dialogu w małżeństwie. Małżeństwo i Rodzina. nr 1 s. 25-28
Kwak A., Wolff M. (2001). Tradycyjny czy partnerski model realizacji ról rodzicielskich (162- 176). W: H.Cudak,
H. Marzec (red.) Współczesna rodzina polska. Warszawa: NWP.
Kriegelewicz O. (2003). Kwestionariusz do badania strategii rozwiązywania konfliktów w parze małżeńskiej. Nowiny Psychologiczne, 4, 15-31.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Willi J. Związek dwojga ,analiza pary. Warszawa: Wyd. Jacka Santorskiego.
Freemann D.R. Kryzys małżeński i psychoterapia.
Namysłowska I. (2000).Terapia rodzin. Warszawa, Wyd. Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Plopa M. (2005). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna wydawnicza Impuls.
Bem. S.L. (2000). Męskość, kobiecość o różnicach wynikających z płci. Gdańsk: GWP.
Janicka I., Rostowska T. (2003). Psychologia w służbie rodziny. Łódź: Wyd. UŁ
Liberska H., Matuszewska M. (2002). Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt. Poznań: Humaniora.
Ostrowska K., Milewska E. (1999). Adopcja teoria i praktyka. Warszawa.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. teoria i badania. Kraków: Impuls.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Adler R., Rosenfeld L., Proctor R. (2006). Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. Poznań: Rebis.
Balawajder K. (1998). Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Balawajder K. (1992). Konflikty interpersonalne: analiza psychologiczna. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Berne E. (1987). W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.
Chełpa S., Witkowski T. (1999). Psychologia konfliktów: Praktyka radzenia sobie ze sporami. Wrocław-Taszów: Wydawnictwo
UNUS.
Deutsch M., Coleman P. (2005). Rozwiązywanie konfliktów: teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Namysłowska I. (2000).Terapia rodzin. Warszawa: Wyd. Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Rode D. (2001). Destruktywne schematy myślowe kobiet uwikłanych w krzywdzące związki małżeńskie.
Tryjarska B.(2003). Komunikacja między małżonkami niezadowolonymi ze związku. Nowiny Psychologiczne, 4, 5-14.
Sikorska J. (1996). Kobiety i ich mężowie. Studium porównawcze. Warszawa: PAN.
Prowadzący
zajęcia
Studia stacjonarne:
dr Bernadetta Izydorczyk,
Studia niestacjonarne: dr Justyna Trepka-Starosta
198
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII KLINICZNEJ W PRAKTYCE SĄDOWEJ
120
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Lab
brak
Zajęcia mają na celu wszechstronne omówienie problematyki związanej funkcjonowanie osób chorych psychicznie występujących w różnych procedurach sądowych. Umożliwią zdobycie wiedzy teoretycznej i umiejętności
praktycznych niezbędnych do opiniowania w sprawach gdzie stronami są osoby chore psychicznie. Pozwolą na
zapoznanie z przepisami prawa i oczekiwaniami organów wymiaru sprawiedliwości wobec psychologów opiniujący w ww. sprawach.
Możliwość zapoznania się z psychologicznymi metodami diagnostycznymi stosowanymi do pogłębionej diagnozy
różnicowej.
Zaliczenie na ocenę – test wiadomości
 Organiczne zaburzenia psychiczne na przykładzie zespołu psychoorganicznego. Różnicowanie objawowe w
zależności od początku choroby. Metody psychologiczne stosowane do oceny funkcji poznawczych. F00 – F09
 Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych F10-F19
 Zaburzenia psychotyczne F20-F29
 Zaburzenia nastroju F30-F39
 Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną F40-F42
 Reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne i inne F43-F49
 Zespoły behawioralne F 50-F59
 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych F60
 Trwałe zmiany osobowości po katastrofach F62
 Zaburzenia identyfikacji płciowej F64 i zaburzenia preferencji seksualnych F 65
 Zaburzenia okresu dzieciństwa
Aleksandrowicz J. (1998). Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (wg ICD-10). Kraków
Carson R.C., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. T1 i 2. Gdańsk
Gierowski J., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M., (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa
Gierowski J.K., Szymusik A. (1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie
Hajdukiewicz D. (1998). Problem zaburzeń reaktywnych w aktualnym orzecznictwie sądowo – psychiatrycznym.
Postępy Psychiatrii i Neurologii 7 suplement 3(8) ss. 125-131
Kaplan H., Sadock B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław
Przybysz J. (2003). Psychiatria sądowa. Wyd. Tumult
Scully J. (2000). Psychiatria. Wrocław
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków
Meyer R. (2003). Psychopatologia. Jeden przypadek, wiele teorii. Gdańsk
Starowicz L. (2002). Seksuologia sądowa. Warszawa
dr Agnieszka Roszkowska, dr Justyna Trepka-Starosta
199
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ, KONFLIKTAMI I SYTUACJAMI KRYZYSOWYMI
121
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
 Przekazanie wiedzy z zakresu różnorodnych problemów w zarządzaniu ludźmi.
 Konfrontacja studentów z rzeczywistymi problemami w organizacjach przy zastosowaniu opisów autentycznych przypadków
 Kształtowanie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów w organizacji poprzez diagnozowanie i
kreowanie skutecznych rozwiązań.
 Przygotowanie studentów do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w organizacji, podejmowania decyzji, przekonywania do proponowanych przez siebie rozwiązań
 Geneza problemów w zarządzaniu.
 Metody diagnozy w zależności od typu problemów w zarządzaniu.
 Sposoby rozwiązywania problemów w organizacji i formy ich zakończenia (raport, ekspertyza).
 Konsekwencje elastycznych form zatrudnienia dla organizacji, menedżera i pracownika.
 Problemy związane ze zmianą strategii zarządzania na przykładzie strategii Corporate Social Responsibility
 Problemy etyczne w zarządzaniu firmą.
 Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi (na przykładzie konfliktu w średniej firmie)
 Problemy związane z efektywnym zarządzaniem wiedzą, przepływem informacji i komunikacją interpersonalną.
 Problemy związane z innowacyjnością i kreowaniem wiedzy organizacyjnej.
 Problemy związane z rozwojem pracowników i organizacyjnym uczeniem się.
 Problemy społeczne w organizacji: dyskryminacje ze względu na płeć, różnice kulturowe, niepełnosprawność.
 Analiza przypadku (wybrany problem społeczno-psychologiczny): analiza i projektowanie działań zaradczych;
profilaktyka
 Analiza przypadku - zmiana bierna w organizacji – analiza, j.w., problemy zarządzania zmianą
 Analiza przypadku - zmiana aktywna w organizacji – j.w.
Bogdanienko, J., Haffer, M., Popławski, W. (2004). Innowacyjność przedsiębiorstw. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Drucker, P.F. (1992). Innowacja i przedsiębiorstwo. Praktyka i zasady. Warszawa: PWE.
Evans, Ch. (2005). Zarządzanie wiedzą. Warszawa: PWE.
Jasiński, A.H. (1992). Przedsiębiorstwo innowacyjne na rynku. Warszawa: KiW.
Kwiatkowski, S. (1990). Społeczeństwo innowacyjne. Warszawa: PWN.
Mikuła, B. (2005). Geneza, przesłanki i istota zarządzania wiedzą. W: K. Perechuda (red.), Zarządzanie wiedzą w
przedsiębiorstwie (s. 11-36). Warszawa: PWN.
Morgan, G. (1999). Obrazy organizacji. Warszawa: PWN.
Nonaka, K., Takeuchi, H. (2000). Kreowanie wiedzy w organizacji. Warszawa: Poltext.
Perechuda, K. (red.), (2005). Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Warszawa: PWN.
Senge, P. (2002). Piąta dyscyplina. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Stoner, J.A.F., Freeman, R.E., Gilbert, JR. D.R. (2001). Kierowanie. Warszawa: PWE.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
dr Marek Adamiec
200
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
TRENING UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
122
Rok
Brak
 ćwiczenie umiejętności komunikacji z dzieckiem i adolescentem
 ćwiczenie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami wychowawczymi
 ćwiczenie umiejętności wspierania rozwoju dziecka
Zajęcia o charakterze warsztatowym
Zaliczenie na ocenę - aktywność
 Metody pracy z grupą i klasą szkolna. Fazy procesu grupowego. Diagnoza grupy. Metody diagnozowania i integrowania grupy. Wspieranie pozytywnych zachowań w grupie.
 Rozwój umiejętności komunikowania się. Aktywne słuchanie. Bariery komunikacyjne. Nadawanie komunikatów „ja”.
 Rozpoznawanie potrzeb i problemów emocjonalnych dzieci w wieku szkolnych.
 Wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka. Sztuka stawiania granic. Zastosowanie kar i nagród w wychowaniu.
 Nawiązywanie i podtrzymanie kontaktu z dorastającym. Specyficzne potrzeby osób dorastających. Rozpoznawanie problemów emocjonalnych adolescentów.
 Radzenie sobie w sytuacjach trudnych wychowawczo. Interwencje wobec osób zagrożonych patologią.
 Specyfika kontaktu z rodzicami. Kształtowanie skutecznej komunikacji z rodzicami. Wspieranie rodziców w
sytuacjach trudnych wychowawczo.
Literatura
podstawowa
Gordon T. (1995) Wychowanie bez porażek. Warszawa: Pax.
Jak żyć z ludźmi (2002),Warszawa Ministerstwo Edukacji Narodowej.
McKay M.,Davis M., Fanning P.(2004) Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Literatura
uzupełniająca
Sakowska M., Sikora J., Żwirblinska A. (2003) Obyś cudze dzieci... wychowywał. Jak sobie radzić z problemami wychowawczymi w gimnazjum (i nie tylko).
Wolniewicz – Grzelak B. (2000). Trzy koła. Warszawa Wydawnictwo Prom.
Prowadzący
zajęcia
201
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
PSYCHOTERAPIA
123
V
9
Rok
Semestr
System studiów
Liczba
godzin
studia stacjonarne
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
 Ugruntowanie wiedzy na temat systemów psychoterapeutycznych
 Wskazanie sposobów stosowania psychoterapii w praktycznej pracy z pacjentem oraz nabycie umiejętności
Założenie i cele
przedmiotu
ustalenia wskazań i przeciwwskazań do stosowania tego rodzaju psychoterapii.
 Zapoznanie z modelami pracy psychoterapeutycznej w wybranych zaburzeniach
 Praktyczne zapoznanie się z podstawowymi technikami przydatnymi w pracy terapeutycznej
Zajęcia będą prowadzone w formie warsztatowej, mającej na celu praktyczne przyswojenie technik terapeutycznych. Przewiduje się część dyskusyjną na temat przedstawianych opisów przypadków. Przedstawione zostaną
multimedialne materiały dotyczące zastosowania psychoterapii w obszarze psychologii zdrowia.
Forma i warunki
zaliczenia
 Przegląd systemów psychoterapeutycznych – ich charakterystyka i możliwości zastosowania w obszarze psy-
Treści
kształcenia
chologii zdrowia
Elementy neuropsychologii i jej znaczenie dla rozumienia mechanizmów zaburzeń oraz terapii
Diagnoza i konceptualizacja przypadku w psychoterapii
Przegląd podstawowych technik psychoterapeutycznych z obszaru terapii krótkoterminowych
Psychoterapia zaburzeń depresyjnych
Psychoterapia zaburzeń lękowych
Terapia zaburzeń odżywiania
Racjonalna Terapia Zachowania jako przykład terapii poznawczo-behawioralnej – podstawy teoretyczne i praktyka
 Racjonalna Samoanaliza
 Praca z wyobraźnią jako technika psychoterapeutyczna
 Terapia poznawczo-behawioralna w chorobach somatycznych







Literatura
podstawowa
Leahy, R. L. (2008). Techniki terapii poznawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maultsby, M. (2008). Racjonalna Terapia Zachowania. Żnin: Wydawnictwo Dominika Księskiego „Wulkan”..
Padesky, C. i Greenberger, D. (2004). Umysł ponad nastrojem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prochaska, J. i Norcross, J. (2006). Systemy psychoterapeutyczne. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Literatura
uzupełniająca
Beck, A. T., Freeman, A. I Davis, D. D. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagellońskiego
Bennett-Levy, Butler, G., Fennell, M., Hackmann, A., Mueller, M. I Westbrook, D. (2005). Oksfordzki podręcznik
eksperymentów behawioralnych w terapii poznawczej. Gdynia: Alliance Press
Clark, D. M. i Fairburn, C. G. (2006). Terapia poznawczo-behawioralna. Badania naukowe i praktyka kliniczna. Gdynia:
Alliance Press
Cooper, M., Todd, G. i Wells, A. (2005). Bulimia. Program terapii. Poznań: Zysk i S-ka.
Ellis, A. (1999). Terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
Hope, D. A., Heimberg, R. G. i Turk, C. L. (2007). Terapia lęku społecznego. Podejście poznawczo-behawioralne. Gdynia:
Alliance Press.
Kennerley, H. (2006). Terapia lęku. Gdynia: Alliance Press.
Moorey, S. i Greer, S. (2007). Terapia poznawczo-behawioralna osób z chorobą nowotworową. Gdynia: Alliance
Press.
Prowadzący
zajęcia
mgr Ewa Wojtyna
202
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
124
Rok
Semestr
System studiów
ZABURZENIA REAKTYWNE I ZABURZENIA OSOBOWOŚCI (UJĘCIE TRADYCYJNE I DSM IV)
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Poziom
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
Celem zajęć jest umożliwienie studentom poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzeń reaktywnych i zaburzonej osobowości. Przedmiot ma dostarczyć studentom wiedzy na temat założeń i koncepcji teoretycznych zaburzeń psychicznych dotyczących osobowości i zachowania.
Uczestnictwo w zajęciach pozwoli:
 na zrozumienie mechanizmu powstawania ww. zaburzeń,
 zdobyć wiedzę umożliwiającą rozpoznawanie objawów poszczególnych zaburzeń oraz elementarną wiedzę
dotyczącą postulowanych oddziaływań psychoprofilaktycznych.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej. Przedstawione zostaną: podstawy teoretyczne wybranych zaburzeń, formy, przyczyny i uwarunkowania zaburzonego zachowania jednostki. Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, zakresu leczenia i pomocy psychologicznej. Analiza przypadków.
Pomoce dydaktyczne: prezentacje multimedialne, foliogramy
Zaliczenie rygorowe: kolokwium
A. Prezentacja zaburzeń reaktywnych
 Klasyfikacja zaburzeń reaktywnych wg. ICD-10 i DSM-IV. Charakterystyka poszczególnych zaburzeń
 Mechanizm powstawania zachowań reaktywnyh. Wybrane korelaty osobowościowe w/w zachowań.
 Kierunki pomocy
B. Prezentacja podstawowych i teoretycznych załoSeń rozumienia zaburzeń dotyczących osobowości i zachowania.
 Zaburzenia osobowości w modelach medycznych i psychologicznych
 Koncepcje zaburzeń osobowości w teoriach typologicznych, dynamicznych, opisowych i w ujęciu systemowym
C. Prezentacja wybranych zaburzeń osobowości:
 Klasyfikacja zaburzeń osobowości wg. ICD-10/DSM-IV. Charakterystyka specyficznych zaburzeń osobowości – obraz kliniczny zaburzeń, etiologia
 Zaburzenie struktury osobowości typu borderline (osobowość chwiejna emocjonalnie). Zaburzenie borderline w modelach medycznych (ICD-10 i DSM-IV). Psychologiczne koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę borederline. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania. Specyfika mechanizmów obronnych. Cechy osobowości pogranicznej zwiększającej ryzyko agresywnych czynów karalnych.
 Zaburzenie struktury osobowości narcystycznej. Obraz kliniczny osobowości narcystycznej w ujęciu klasyfikacji ICD-10 i DSM IV. Symptomatologia. Koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę narcystycznego zaburzenia osobowości. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania z uwzględnieniem roli głównych mechanizmów obronnych.
 Zaburzenie osobowości o charakterze socjalnym. Pojęcie psychopatii, socjopatii, charakteropatii. Symptomy
zaburzeń w modelach medycznych ICD-10 i DSM-IV. Etiologia i patomechanizm powstawania zaburzenia.
 Zaburzenia osobowości rozwijające się na skutek doświadczania (doświadczenia) sytuacji ekstremalnie trudnych. Specyfika funkcjonowania psychologicznego po urazie psychicznym.
 Regulacyjna funkcja mechanizmów obronnych u sprawców czynów zabronionych (fakultatywnie)
Hajdukiewicz D. (1998): Problematyka zaburzeń reaktywnych w aktualnym orzecznictwie sądowopsychiatrycznym. Post.Psychiatr. Neurol., 7 suplement, 3 (8), 125-131).
Jakubik A. (1999). Zaburzenia osobowości. PZWL
Majchryk Z., Gordon T., Szablewska E. (1998): Aktualny obraz zaburzeń reaktywnych u sprawców zabójstw,
przestępstw gospodarczych, wypadków drogowych i osób znęcających się nad rodziną. Post. Psychiatr. Neurol.,
7 suplement, 3 (8), 139-156
Freyberger H., Schneider W., R.D. Stieglitz Kompendium psychiatrii, psychoterapii, medycyny psychosomatycznej.
mgr Magdalena Rode
203
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA ZEZNAŃ ŚWIADKÓW
125
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
 Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi, procedurą zeznań świadków oraz sposobami prowadzącymi do uzyskania zeznań.
 Poznanie modeli psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
 Wszechstronne omówienie problematyki związanej z zeznaniami świadków. Przedstawienie teoretycznych i
praktycznych aspektów zagadnienia dotyczących takich kluczowych kwestii jak między innymi podmiotowych
czynników wpływających na zdolność do zeznawania, metod diagnozy psychologicznej i analizy treści zeznań
świadków; umożliwią zdobycie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych niezbędnych do opiniowania w
sprawach zeznań świadków.
 Zapoznanie stuentów z przepisami prawa i oczekiwaniami organów wymiaru sprawiedliwości wobec psychologów.
 przedstawienie podstaw teoretycznych,
 poznanie technik uzyskiwania zeznań,
 analiza wybranych przykładów, przypadków i opinii sądowo - psychologicznych
 stosowane pomoce dydaktyczne: foliogramy, prezentacje.
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości, eksperyment
Treści
kształcenia
 Psychologiczna problematyka zeznań świadków - wprowadzenie.
 Znaczenie uprzednich ( wczesnych ) doświadczeń na zeznania świadków.
 Problem wiarygodności zeznań. Kryteria wiarygodności zeznań świadków. Rodzaje zadawanych pytań. Pytania dozwolone i niedozwolone.
 Typologia świadków i ich zeznań
 Prawa i obowiązki świadka, Prawa i obowiązki podejrzanego.
 Metody przesłuchań świadków a efekty zeznań.
 Zachowania przejawiane przez świadka w czasie przesłuchania.
 Motywacja zeznań nieszczerych. Kłamstwo w zeznaniach. Motywy odmowy odpowiedzi.
 Metody przesłuchania zmierzające do uzyskania szczerych i prawdziwych wyjaśnień podejrzanego.
 Podejmowanie decyzji przez podejrzanego o przyznaniu się do popełnienia przestępstwa
 Szczególne formy przesłuchania:
- przesłuchanie osób w podeszłym wieku,
- przesłuchanie osób z zaburzeniami psychicznymi
- przesłuchanie osób z niepełnosprawnością intelektualną
- przesłuchanie osób w ciężkim stanie zdrowia
 Zeznania świadków jako dowód w postępowaniu sądowym. Prawa i obowiązki świadków. Przesłuchanie jako
proces komunikacji interpersonalnej, model psychologicznych uwarunkowań rezultatów zeznań świadków.
Etapy przesłuchania. Rodzaje pytań i metod przesłuchania. Strategia przesłuchania.
 Typologia i cechy zeznań. Prawdziwość i szczerość jako kryteria podziału zeznań świadków. Determinanty
wiarygodności i szczerości. Przyczyny błędów w zeznaniach. Zdolność do zeznawania jako zadanie diagnostyczne.
 Sądowo – psychologiczna opinia w sprawie zeznań świadków. Przedmiot ekspertyzy psychologicznej i struktura opinii. Metody diagnozy psychologicznej, interpretacja ilościowa i jakościowa wyników badań. Błędy w opiniach, zalecenia diagnostyczne.
 Kryteria oceny zeznań świadków: kompletność, dokładność, ostrożność. Oparta na kryteriach analiza treści
zeznań świadków i jej podstawy teoretyczne. Zespoły kryteriów oceny trafności zeznań świadków różnych autorów i sposoby ich stosowania. Lista kontrolna prawdziwości jako metoda weryfikacji prawdziwości zeznań.
 Podatność na sugestię i skłonność do konfabulacji. Rodzaje i wyznaczniki sugestii, czynniki warunkujące (sytuacyjne, osobowościowe i sugestie przesłuchującego). Metody diagnozy sugestii i skłonności do konfabulacji.
 Podmiotowe czynniki wpływające na zeznania świadków. Wiek, zdrowie psychiczne i niepełnosprawność, ich
204
wpływ na zdolność do składania zeznań oraz treść. Szczególne warunki i metody przesłuchania dzieci (ofiar
przestępstw seksualnych), osób starszych, osób niepełnosprawnych intelektualnie i psychicznie chorych.
 Analiza opinii sądowo – psychologicznych.
 Wywiad poznawczy jako szczególna forma przesłuchania.
Studia stacjonarne
Arntzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. Warszawa.
Gierowski J., Szymusik A. (1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków.
Gurgul J. (1992). Z problematyki oceny zeznań. Przegląd Policyjny.
Hołyst B. (1989). Psychologiczne i społeczne determinanty zeznań świadków. Warszawa.
Hanausek T. (1993). Kryminalistyka. Kielce.
Marten Z. (1988). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice.
Ostrowska K., Milewska E. (1986). Diagnozowanie psychologiczne w kryminologii. Warszawa.
Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1986). Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa.
Stanik J.M. (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice.
Waltoś S. (1997). Świadek w procesie sądowym. Warszawa.
Kodeks postępowania karnego (2001).
Literatura
podstawowa
Arntzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kwiatkowska – Dorul V. (2001). Przesłuchanie dziecka. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Lubelski M.J., Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1985). Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Martysiak T. (1983). Stres przesłuchania. Warszawa.
Roszkowska A. (2002). Osobowościowe i sytuacyjne wyznaczniki podatności na sugestię; W: Psychologia. Badania i
aplikacje, tom V, pod red.: Stanik, J.M. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Stanik J.M. (1986). Wybrane problemy psychologii zeznań świadków. W: Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze.
Stanik J.M. (2001). Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki. W: J. M. Stanik,
Z. Majchrzyk (red.), Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych. Katowice: Wydawnictwo Anima.
Stanik J.M. (2004). Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków. Przegląd Psychologiczny, 2.
Studia stacjonarne
Hołyst B. (1997). Wiktymologia Warszawa.
Kosewski M. (1986). Ludzie w sytuacjach pokusy i upokorzenia. Warszawa.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
dr Justyna Trepka-Starosta, mgr Bartosz Wojciechowski
Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Marten Z. (1990). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pasko – Porys W. (2007). Przesłuchanie i wywiad. Psychologia kryminalistyczna. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Sokołowska A. (1977). Psychologiczna ekspertyza sądowa w sprawach dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.
205
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY: PROFILAKTYKA I SPOSOBY USUWANIA
126
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Rozwijanie umiejętności: diagnozowania psychologicznych problemów pracowników, eliminowania ich przyczyn,
minimalizowania ich niekorzystnych efektów. Planowanie działań profilaktycznych i zaradczych.
Aktywizacja studentów – wykorzystanie elementów pracy warsztatowej. Analizy przypadków, tworzenie propozycji programów profilaktycznych i zaradczych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości oraz praca zaliczeniowa
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec
pracy. Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
Bańka, A. (1996): Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini S.C.
Retowski, S.(2003): Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: Wojcieszke, B., Plopa, M.
(red.) Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe, Warszawa: PWN.
Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
Bańka, A. (2000): Psychologia pracy. [w] Strelau, J. (red) Psychologia, T.3. Gdańsk: GWP
Chmiel, N (2003): Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk GWP
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Warszawa: Difin.
Ratajczak, Z. (1995) (red): Bezrobocie. Psychologiczne koszty transformacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ
mgr Artur Łoskot
206
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
lab
305
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY PRACY Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ
127
Rok
brak
 Umiejętność analizy podstawowych zjawisk i procesów w pomocy psychologicznej dzieci i młodzieży,
 Poznanie typowych zaburzeń okresu dzieciństwa i dorastania,
 Ćwiczenie umiejętności psychologicznych w kontakcie z dzieckiem i adolescentem.
Zajęcia o charakterze warsztatowym
 Specyfika pomocy psychologicznej udzielanej dzieciom i młodzieży. Podstawowe zjawiska w kontakcie z
dzieckiem i adolescentem. Rola rodziców w pomocy psychologicznej,
 Zaburzenia lękowe w okresie dzieciństwa i adolescencji.
- Obraz zaburzeń lękowych w okresie dorastania
- Przyczyny zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży.
- Leczenie zaburzeń lękowych u młodzieży.
 Praca z młodzieżowym pacjentem depresyjnym.
- Obraz kliniczny depresji młodzieńczej.
- Czynniki ryzyka powstawania zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży.
- Rola farmakoterapii w leczeniu zaburzeń depresyjnych.
- Pomoc psychologiczna adolescentom z zaburzeniami depresyjnymi.
- Interwencja wobec pacjentów zagrożonych samobójstwem.
 Utrata, żałoba, rozwód – jak udzielać wsparcia dzieciom i młodzieży w sytuacjach kryzysowych w rodzinie.
- Podstawowe problemy dorastających po utracie bliskiej osoby.
- Potrzeby młodzieży w sytuacji rozwodowej rodziców.
- Pomoc w adaptacji dziecka do nowej sytuacji rodzinnej.
 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Problemy diagnozy nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Problemy emocjonalne dzieci z nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Postępowanie psychologiczne i pedagogiczne względem dzieci z ADHD.
 Pomoc psychologiczna pacjentom z zaburzenia odżywiania.
- Zaburzenia odżywiania w kontekście funkcjonowania rodziny dorastającego.
- Indywidualne uwarunkowania zaburzeń odżywiania.
- Postępowanie i pomoc psychologiczna pacjentom z zaburzeniami odżywiania.
Bomba J., (2000). Depresja młodziencza. W: I. Namysłowska (red.) Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Józefik B., (2006). Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersyteu Jagiellońskiego Kraków.
Grzeszta E. (2006). Depresja wieku dorastania. Warszawa: Wydawnictwo SWPS.
Kerise M. (2005). Smutek dziecka. Radom:Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne
Obuchowska I. (2000). Adolescencja. W: B. Harwas – Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. t.
2. Warszawa: PWN.
Radziwiłowcz W., Szadziewska B., Sulska E. (2006). Depresja młodzieży w kontekście funkcjonowania rodziny.
W: W. Radziwiłowicz, W. E. Sulska (red.), Psychopatologia okresu dorastania. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Seligman E. P, Walker E. F, Rozenhan D.L. (2003). Psychopatologia. Poznań: Zysk i S –ka.
Schier K. Zalewska M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M. (1999). Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Lublin: Bifolium.
Zalewska M., Schier K. (2006). Podstawowe zasady i zjawiska w psychoterapii. psychoanalitycznej dzieci. W: L.
Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Praktyka. Podręcznik akademicki. Tom II. Warszawa: ENETEIA.
Boba J. (2000). Miejsce psychoterapii indywidualnej w leczeniu dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi
W: I. Namysłowska (red.), Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży, Biblioteka Psychiatrii Polskiej Kraków.
Goodman R. Scott S. (2000). Psychiatria dzieci i młodzieży. PZWL Warszawa.
Hart A. D. (2006). Rozwód jak ratować dzieci. Poznań: W drodze.
207
Hart A. D., Hart – Weber C. (2007). Depresja nastolatka. Poznań: Wydawnictwo W drodze.
Jakubczyk A., Żechowski C. (2000). Psychoanalityczne poglądy na zaburzenia odżywiania się. W: I. Namysłowska (red.) Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.
James B., (2003.) Leczenie dzieci po urazach psychicznych. Warszawa: PARPA.
Kendal P.C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP Gdańsk.
Mayer R. (2003). Psychopatologia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Orwid M., Pietruszewski K. (1993). Psychiatria dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Collegium Medicum UJ.
Tomkiewicz S. (1992). Depresja wieku dojrzewania. W: K. Walewska, K. Pawlik Depresja. Ujęcie analityczne.
Warszawa: PWN.
Wallerstein J. Blekeslee (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Kielce: Wydawnictwo
Charaktery.
Włodawiec W. (2006). Apetyt na uczucia, Charaktery, 2.
Prowadzący
zajęcia
208
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I PSYCHOSOMATYKA
128
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
Celem kursu jest zapoznanie studentów ze współczesnymi poglądami na temat biologicznych i psychologicznych
czynników ryzyka chorób i zaburzeń psychosomatycznych oraz ich konsekwencji psychospołecznych, a także
uzyskanie wiedzy teoretycznej, dotyczącej możliwości wykorzystania wiedzy psychologicznej w zapobieganiu i
leczeniu tych schorzeń.
Efekty kształcenia:
- zdobycie wiedzy na temat objawów, etiologii, występowania wybranych zaburzeń i chorób psychosomatycznych
- poznanie form pomocy i rodzajów oddziaływań stosowanych wobec pacjentów psychosomatycznych
- umiejętność rozpoznawania przejawów zaburzeń psychicznych
- rozumienie i umiejętność identyfikacji mechanizmów leżących u podłoża zaburzeń psychosomatycznych
- uwrażliwienie na problemy psychospołeczne związane ze specyfiką choroby, jak i jej leczeniem
Studia stacjonarne







Treści
kształcenia





Relacje pomiędzy stresem a chorobą. Emocje pozytywne a zdrowie.
Analiza zależności psychosomatycznych na wybranych przykładach.
Psychosomatyczne aspekty zaburzeń układu pokarmowego.
Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje psychospołeczne chorób nowotworowych.
Wykorzystanie zależności psychoneuroimmunologicznych w leczeniu pacjentów onkologicznych.
Specyfika leczenia medycznego i terapii psychologicznej pacjentów chorych na raka (na przykładzie metody
Simontona).
Wykorzystanie technik relaksacyjnych w leczeniu chorych somatycznie. Współczesne teorie relaksacji. Integrujący
model głównych stanów świadomości. Najczęściej stosowane techniki relaksacji. Ograniczenia stosowania
relaksacji.
Zagadnienia psychosomatyczne w alergologii.
Mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem astmy oskrzelowej.
Psychodermatozy. Udział czynników psychicznych w powstawaniu i utrzymywaniu się objawów
dermatologicznych.
Bóle głowy - psychologiczne uwarunkowania i sposoby postępowania.
Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych (m. in. choroba Raynauda, bruksizm).
 Mechanizmy powstawania zaburzeń psychosomatych. Analiza związków między czynnikami psychicznymi
psychicznymi a objawami somatycznymi na przykładzie chorób układu krążenia i układu pokarmowego.
 Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje psychospołeczne chorób nowotworowych.
 Specyfika leczenia medycznego i terapii psychologicznej pacjentów onkologicznych.
 Problemy psychosomatyczne w alergologii. Mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem
astmy oskrzelowej.
 Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych (m. in. Bóle głowy, choroba Raynauda, bruksizm).
209
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Choroba niedokrwienna serca. Psychologiczne aspekty leczenia i zapobiegania. Wrześniewski K., Włodarczyk D. (red.).
GWP, Gdańsk 2004.
Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa, PWN.
Kokoszka, A. (1997). Integrujący model stanów psychicznych. Wprowadzenie do psychoterapii - A. Kokoszka, P.
Drozdowski /red./.Kraków: Collegium Medicum UJ.
Podstawy Psychologii Zdrowia - G. Dolińska-Zygnunt (red.). Wydawnictwo UW, Wrocław 2001.
Schier K. (2005). Bez tchu i bez słowa. GWP, Gdańsk.
Sheridan C. L., Radmacher S. A. (1998). Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia.
Simonton O. C., Matthews-Simonton S., Creighton J. L. () Triumf życia. Jak pokonać raka? Wskazówki dla pacjentów i
ich rodzin.
Wrześniewski K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: Psychologia. Podręcznik akademicki - J. Strelau (red.), tom 3. Gdańsk, GWP.
Chapman A. H. () Leczenie zaburzeń emocjonalnych, cz. II.
Chodak M., Radło W., Sułko J.(1995) Współudział metod programowania neuroimmunologicznego w procesie
gojenia się ran po leczeniu operacyjnym. Sztuka Leczenia, tom I, nr 1.
Kokoszka A. (1995). Model stanów świadomości w relaksacji. Sztuka Leczenia, tom I, nr 1.
Kokoszka A. () Tajniki świadomości.
Mirski A. (1995)Udział czynników psychologicznych w etiologii chorób nowotworowych. Sztuka Leczenia, tom
I, nr 1.
Paul-Cavallier F. J. (1992). Wizualizacja. Dom Wyd. Rebis. Poznań.
Problemy psychosomatyczne w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy - J. Łazowski /red./
Seligman M. E. P., Walker E. F., Rosenhan D. L. (2001). Psychopatologia, r.12.Zysk i S-ka, Poznań.
Simonton O. C., Henson R., Hampton B. () Jak żyć z rakiem i jak go pokonać. Łódź: Ravi.
Steuden S., Janowski K. - Schorzenia psychodermatologiczne. Przegląd Dermatologiczny, nr 3, 89, 2002.
Ścigała E. (1993). Poznawcze uwarunkowania choroby wieńcowej i zawału serca. Seria Psychologia i Pedagogika, 1993, No
98. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Trzebińska E. (2008). Psychologia pozytywna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Wirshing M. (1994). Wokół raka. GWP, Gdańsk.
210
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
PSYCHOZY SCHIZOFRENICZNE, PSYCHOZY AFEKTYWNE.
129
Rok
ZABURZENIA PSYCHICZNE NA PODŁOŻU ORGANICZNYM I SOMATYCZNYM
w tym:
Liczba
Forma
godzin
zaliczenia
wykł
sem
ćw
lab
V
9
studia stacjonarne
30
15
30
15
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
brak
 Umiejętność rozpoznawania objawów poszczególnych chorób psychicznych.
 Nabycie umiejętności opisywania zaburzeń psychotycznych w oparciu o kryteria diagnostyczne ICD - 10 oraz
DSM - IV
 Zapoznanie studentów z koncepcjami dotyczącymi etiologii i patomechanizmu zaburzeń psychotycznych.
 Postulowanie oddziaływań psychoprofilaktycznych. Poszerzenie wiedzy z zakresu psychologicznej pomocy
osobie chorej i jej rodzinie.
Realizacja celów dydaktycznych przeprowadzona zostanie w oparciu o zajęcia teoretyczne i warsztatowe (praca
w grupach, aranżacja sytuacji symulowanych i ich omówienie) oraz analizę wybranych przypadków klinicznych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - na ocenę na podstawie napisanej pracy problemowej i aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
Założenie i cele
przedmiotu
Treści
kształcenia
 Choroby afektywne.
- Wielka depresja a ostry epizod wielkiej depresji z cechami psychotycznymi.
- Zaburzenia dwubiegunowe a psychoza afektywna.
 Praca z pacjentem chorym na psychozę afektywną
- Pomoc psychologiczna choremu i jego rodzinie – cele, zasady, metody.
- Pomoc środowiskowa.
 Problematyka samobójstw
- Samobójstwa w następstwie rozwijającego się procesu psychotycznego
 Zapobieganie samobójstwom i pomoc osobom o skłonnościach samobójczych i ich rodzinom.
 Psychozy schizofreniczne
- Określenie i pozycja nozologiczna;
- Występowanie, cechy przebiegu i objawy schizofrenii;
- Rodzaje schizofrenii - kryteria diagnostyczne wg. DSM-IV, ICD-10;
- Poziomy schizofrenii, Ostra i przewlekła, Typ I i Typ II;
- Etiologia i patomechanizm;
- Leczenie schizofrenii, terapia farmakologiczna, terapia kompleksowa, leczenie środowiskowe i społeczności terapeutyczne.
 Leczenie schizofrenii, praca z pacjentem chorym na schizofrenię
- Terapia farmakologiczna, terapia kompleksowa, leczenie środowiskowe; społeczności terapeutyczne
 Zaburzenie urojeniowe
- Definicja i pozycja nozologiczna
- Etiologia i patomechanizm
- Obraz kliniczny
- Diagnoza różnicowa
 Projekcja filmu (np. „Elling” P. Naessa, „Wstręt” – R. Polańskiego, „Pająk” lub „Piękny umysł”) – dyskusja
 Zaburzenia psychiczne na podłożu organicznym
- Charakterystyka organicznych uszkodzeń mózgu;
- Mechanizm powstawania ogniskowych i ogólnomózgowych zaburzeń mózgu;
- Zaburzenia czynności wyższych jako następstwo uszkodzeń ogniskowych;
- Deficyty neurologiczne (dysleksja, dysgrafia);
- Upośledzenie umysłowe (HPD, autyzm, zespół Downa);
- Choroba Alzheimera, demencja (obraz kliniczny, postępowanie);
- Diagnoza i terapia osób z uszkodzeniami i deficytami organicznymi;
 Zaburzenia psychiczne w wybranych chorobach somatycznych (psychozy somatogenne)
- Charakterystyka problemu
- Rola wybranych czynników etiopatogenetycznych.
211
Literatura
Podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Badura-Madej W., Dobrzyńska-Mesterhazy A. (1996). Interwencja kryzysowa w przypadku zachowań samobójczych. W: W Badura-Madej (red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Interart, Warszawa, ss. 175-191
Barbaro B. (1999). Schizofrenia w rodzinie. Kraków: Wyd Uniw. Jagiellońskiego.
Belin S. (1988). Schizofrenia. Gdańsk: GWP.
Bilikiewicz A., Strzyżewski W.(1992). Psychiatria, Warszawa: Wyd. PZWL, ss 266-278.
Birchwood M., Jackson. C. (2004). Schizofrania. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.
Carson R., Butcher J.N., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP, s. 319-403, 683-737, 737-795.
Cechnicki A.: Wybrane aspekty leczenia schizofrenii. Psychoterapia, 1992, 2.
Hołyst B. (1983). Samobójstwo - przypadek czy konieczność. Warszawa: PWN, s. 25-36, 94-103, 463-474.
Jarosz M. (1997). Samobójstwa. Warszawa: PWN, s. 7-52.
Kaplan H.I., Sadock B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław: Urban & Partner.
Laing R.D., Esterson A. (1995). Zdrowie, szaleństwo, rodzina. Warszawa: Wyd. PWN.
Mueser K.T., Gingerich S.: Życie ze schizofrenią. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Papolos D.F., Papolos J. (1994). Przezwyciężyć depresję. Wyd. Rebis, Poznań, ss. 17-73, 214-236, 294-314.
Popielarska A. , Komender J., Popielarska M., Tomaszewicz-Libudzic C., Golczyk-Wojnar A. (1992). Postępowanie zapobiegawczo-lecznicze wobec dzieci i młodzieży przejawiających tendencje i podejmujących próby
samobójcze. Zdrowie Psychiczne, 1-2, 174-178.
Popielarska A. (1989). Psychiatria wieku rozwojowego. Warszawa: PZWL, ss. 162-165.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L. (2003). Psychopatologia. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka, rozdz. 7, 10.
Stark F., M. (1993 Krótki program psychoedukacyjny dla pacjentów schizofrenicznych. Postępy Psychiatrii i Neurologii, , nr 2.
Walsh: Neuropsychologia kliniczna. Warszawa: PZWL, , 1998.
Fennel M.J. (1992). Depresja. W: J. Santorski (red.), Depresja, esencja i ciało. Warszawa: Agencja Wyd. J. Santorski &
CO, ss. 95-132.
Jaremy M. (2000). Pierwszy epizod schizofrenii. Warszawa IPiN.
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków: Wyd. Uniw. Jagiellońskiego.
Skynner R., Cleese J. (1992). Zyć w rodzinie i przetrwać. Warszawa: Agencja Wyd. J. Santorski, ss 188 - 213.
Yapko M. (1996). Kiedy życie boli. Dyrektywy w leczeniu depresji. Gdańsk: GWP.
212
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
130
Rok
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGICZNE OPINIODAWSTWO SĄDOWE
(W SPRAWACH NIELETNICH, OPIEKUŃCZYCH I ROZWODOWYCH)
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
W wyniku kształcenia student nabędzie umiejętności zaplanowania, przeprowadzenia i wykorzystania wyników
badań psychologicznych dla potrzeb orzecznictwa sądowego.
Celem zajęć jest umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat opiniowania i wykonywania ekspertyz na zlecenie sądów i organów ścigania w sprawach karnych nieletnich, opiekuńczych i rozwodowych. Zajęcia mają pogłębić wiedzę i orientację zawodową o problematykę orzecznictwa na zlecenie sądów.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej. Przedstawione zostaną schematy opinii psychologicznych, metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego w poszczególnych kategoriach spraw.
Praca grupowa na opiniach psychologicznych.
Zaliczenie – samodzialne opracowanie i zaprezentowanie wyników badań opinii psychologicznej w sprawie karnej lub cywilnej. Kolokwium,. Aktywność merytoryczna studenta
Studia stacjonarne
 Status prawny i rola biegłego sądowego psychologa w polskim procesie sądowym.Zawodowo – etyczne problemy biegłego sądowego psychologa. Role diagnostyczno – ekspertalne biegłego sądowego psychologa.
 Idę do sądu - przygotowanie do występowania w roli świadka.
 Opiniodawstwo sądowe w sprawach z udziałem dzieci. Fazy rozwojowe a przesłuchanie dziecka. Fomułowanie opinii psychologicznych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rozwodowych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach nieletnich. Przesłuchanie nieletniego.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach karnych osób dorosłych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach powypadkowych i z zakresu ubezpieczeń społecznych .
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o oświadczenie woli
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o ubezwłasnowolnienie
Treści
kształcenia
I. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH OPIEKUŃCZYCH
 Rola rodziny w kształtowaniu osobowości dziecka
 Czynniki zakłócające prawidłowe funkcjonowanie rodziny (alkoholizm, bezrobocie, choroby psychiczne i
przewlekle somatyczne, ubóstwo, kryminogenność rodziny)
 Aktualny schemat funkcjonowania instytucji opieki nad dzieckiem i rodziną. Wyjaśnienia terminologiczne: małoletni, dobro dziecka, sposób sprawowania władzy, przysposobienie
 Analiza problemów opiekuńczych w sprawach;
- Z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi
- Z zakresu opieki nad małoletnimi
- Z zakresu kurateli nad małoletnimi
- Sprawy o przysposobienie
- Zezwolenie na zawarcie małSeństwa przez małoletnią, która ukończyła 16 lat
 Metodologia i metody postępowania diagnostycznego w sprawach opiekuńczych (metody i techniki badawcze,
analiza dokumentów sądowych, badanie rodziców lub opiekunów, badanie małoletniego)
II. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH ROZWODOWYCH
 Wybrane czynniki ryzyka rozpadu poSycia małSeńskiego. Czynniki egzogenne, endogenne, zdrada małSeńska,
alkoholizm, niezgodność charakterów.
 Analiza przesłanek w sprawach rozwodowych. Główne kategorie opiniodawcze w sprawach rozwodowych:
trwałość i zupełność rozkładu poSycia małSeńskiego, dobro dziecka, zasady współSycia społecznego, wina za
rozkład poSycia małSeńskiego, mediacja psychologiczna w sprawach rozwodowych.
 Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach rozwodowych (opiekuńczych (metody i techniki badawcze, analiza dokumentów sądowych, badanie stron i dzieci, zasady i schematy opinii sądowej w sprawach rozwodowych)
III. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH NIELETNICH
 Prawne ujęcie odpowiedzialności karnej nieletnich (Ustawa z 1982r.)
213
 Podstawowe kategorie opiniodawcze
- Obraz kliniczny niedostosowania społecznego i przestępczości
- Przyczyny niedostosowania, formy
- Diagnoza i charakterystyka osobowości nieletniego i procesów intelektualnych
- Diagnoza zaburzeń organicznych nieletniego
 Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach karnych nieletnich
Studia stacjonarne
Literatura
podstawowa
Cibor R., Marten Z., Stanik J. M. (1990). Zawodowe i etyczne problemy opiniodawstwa psychologicznego. W: J.
M. Stanik (red.), Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice: Wyd.
UŚ.
Ciosek R. (2001). Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Gierowski J., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa.
Gierowski J.K., Szymusik A (1992). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków.
Gruza E. (2003). Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna. Kraków: Zakamycze.
Kegel A., Kegel Z. (2004). Przepisy o biegłych, tłumaczach, specjalistach. Komentarz. Kraków.
Keller – Hamela M. (2002). Idę do sądu. Warszawa.
Keller- Hamela M. (2002). Praktyczne uwago dla osób przesłuchujących dzieci. W:T. Cielecki (red.), Poszanowanie
godności ofiar przestępstw. Warszawa.
Kołakowski S. Opiniodawstwo w sprawach o ubezwłasnowolnienie. W: J.K. Gierowski, A. Szymusik Postępowonie
karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie
Lipczyński A (2007). Psychologia sądowa. Warszawa.
Majchrzyk Z. (2001). Nieletni, młodociani, dorośli zabójstw. Analiza procesów motywacyjnych ii dyspozycji osobościowych. Warszawa.
Palmer E., Hollin C., Bros D.(2008). Przestępczość nieletnich. Gdańsk: GWP .
Rode D (1997). Przemoc rodziców wobec dzieci jako przedmiot psychologicznej ekspertyzy sądowej. W:J.M.
Stanik (red.), Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa. Katowice.
Stanik J.M (1994). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje w sądowych sprawach rodzinnych, Katowice: Wyd, UŚ.
J.M. Stanik (red.) (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice:
Wyd. UŚ (R. III i IV).
Stanik J.M.( 1991) Z problematyki biegłego sądowego psychologa. Katowice Wyd Uśl.
Stanik J.M., Przybyła H. (1991). Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich, Katowice.
Weołowska A. (2006). Dziecko w procesie sądowym – podejście interdyscyplinarne. Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka, nr 15
Woszczek L (2005) Przesłuchanie nieletniego. W: J.M. Stanik (red.), Przestępczość nieletnich. Katowice.
Field D. (2000). Osobowości małżeńskie. Warszawa: Medium.
Field D. (1998). Osobowości rodzinne. Warszawa: PWN
Forward M. (1993). Toksyczni rodzice. Warszawa: Agencja Wydawnicza
Harasimiak G. (2002). Demoralizacja jako podstawowe pojęcie postępowania z nieletnimi
Rode D. (2002). Praktyka opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych nieletnich. Katowice: Wyd. UŚ
Rostowski J.M. (1991). Zarys psychologii małżeństwa. Łódź: Wyd. Uniwersyteckie
Stanik J.M. (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice: Wyd.
UŚ.
Stanik J., Urban B. (red.) (2007). Resocjalizacja. T.1,2. Warszawa: PWN SA
Skinner R., Cleese J. (1992): Żyć w rodzinie i przetrwać.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Ackerman M.J. (red.). (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP.
Chojnacka – Szawłowska G., Pastwa – Wojciechowska B. (2007). Kliniczne i sądowe penitencjarne aspekty funkcjonowania człowieka. Warszawa
Gierowski J.K., Szymusik A. (red.)(1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie.
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T (1981). Ekspertyza psychologiczna. W: J.Markiewicz (red.), Ekspertyza sądowa. Warszawa, ss 149-175.
Harasimiak G. (2005). Demoralizacja - podstawowe pojęcie w postępowaniu w sprawach nieletnich. W: J.M.
Stanik (red.), Przestępczość nieletnich . Katowice: Wyd. UŚ.
Pospiszyl I, Szczepanik R., (2007). Zachowania dewiacyjne nieletnich dziewcząt i kobiet. Łódź: Wyd. UŁ.
Przybysz J. (2003). Psychiatria sądowa. Wyd. Tumult.
Akerman M. (red.). (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP.
Freeman D. (1991). Kryzys małżeński i psychoterapia. Warszawa: PWN.
Plzak M. (1992): Małżeńskie katastrofy. Warszawa: PWN.
Stojanowska (1987). Rozwód a dobro dziecka. Warszawa: PWN.
Urban B. (1995). Zachowania dewiacyjne młodzieży. Kraków: Wyd. UJ.
Prowadzący
zajęcia
Lp.
dr Agnieszka Roszkowska, mgr Magdalena Rode
Wydział
PSYCHOLOGIA
214
II SPECJALIZACJA 3
131
Rok
Semestr
System studiów
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ, KONFLIKTAMI I SYTUACJAMI KRYZYSOWYMI
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu zarządzania zmianą i konfliktem oraz kryzysem w organizacjach a w szczególności:
 pogłębienie wiedzy studentów w zakresie najważniejszych teorii rozwoju i zarządzania zmianą, kryzysem i konfliktem;
 nabycie umiejętności diagnozowania oraz aktywnego kierowania zjawiskami kryzysu, zmiany i konfliktu;
 nabycie kompetencji posługiwania się narzędziami kwestionariuszowymi oraz metodami rozwiązywania problemów (SWOT, drill down, analiza sił pola i inne metody specyficzne dla omawianych zagadnień) w zakresie
rozpoznawania i analizowania przyczyn oraz strategii zarządzania konfliktem, zmianą i kryzysem;
 pogłębienie umiejętności diagnozowania psychologicznych problemów człowieka i organizacji w sytuacji kryzysu, zmiany i konfliktu oraz świadczenia doradztwa w tym zakresie.
Dyskusja, praca w małych grupach, analiza studium przypadku
Forma i warunki
zaliczenia
zaliczenie rygorowe:
- praca zaliczeniowa (studium przypadku),
- minimum obecności na zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność nieusprawiedliwiona),
- aktywny udział w zajęciach
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Warunki funkcjonowania współczesnych organizacji - wprowadzenie w tematykę przedmiotu.
 Organizacja wobec kryzysu, konfliktu, zmiany. Zmiany i kryzysy w cyklu życia organizacji. Zmiany planowe
i dostosowawcze. Metody pracy psychologa w organizacji.
 Konflikty w organizacji. Przyczyny i konsekwencje. Model rozwoju konfliktu wg D. R. Petersona. Taktyki
stosowane w konflikcie.
 Typologia zachowań w konflikcie wg K. Thomasa. Diagnoza indywidualna preferencji zachowań w sytuacji
konfliktu.
 Zarządzanie konfliktem w organizacji. Studium przypadku.
 Kryzys w organizacji. Podstawy zarządzania sytuacjami kryzysowymi.
 Obszary zmian w organizacji. Proces zarządzania zmianą. Etapy procesu zmian.
 Adaptacja do zmian. Przyswajanie innowacji. Zasoby indywidualne i radzenie sobie ze zmianą organizacyjną.
 Opór wobec zmian. Techniki przezwyciężania oporu wobec zmian.
 Liderzy w procesie zmian. Wizjonerskie przywództwo i proces przewodzenia zmianom.
 Rola komunikowania się w kryzysie i w procesie wdrażania zmian.
 Doskonalenie organizacji. Modele rozwoju organizacji – modele trwałej zmiany.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Warunki funkcjonowania współczesnych organizacji. Wprowadzenie w tematykę zajęć.
 Organizacja wobec kryzysu, konfliktu, zmiany. Zmiany i kryzysy w cyklu życia organizacji. Zmiany planowe
i dostosowawcze. Metody pracy psychologa w organizacji.
 Konflikty w organizacji. Przyczyny i konsekwencje. Model rozwoju konfliktu wg D. R. Petersona. Taktyki stosowane w konflikcie. Zarządzanie konfliktem w organizacji. Studium przypadku.
 Kryzys w organizacji. Podstawy zarządzania sytuacjami kryzysowymi.
 Obszary zmian w organizacji. Proces zarządzania zmianą. Etapy procesu zmian. Zmiany a doskonalenie organizacji.
 Adaptacja do zmian. Przyswajanie innowacji. Opór wobec zmian. Techniki przezwyciężania oporu wobec
zmian.
 Liderzy w procesie zmian. Wizjonerskie przywództwo i proces przewodzenia zmianom. Komunikowanie w
procesie zmian.
Balawajder, K. (1998). Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Clarke, L. (1997). Zarządzanie zmianą. Warszawa: Gebethner i Ska.
Griffin, R.W. (1996). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: PWN.
Regester, M., Larkin, J. (2005). Zarządzanie kryzysem. Warszawa: PWE.
Carr, D.K., Hard, K.J., Trahant, W.J. (1998). Zarządzanie procesem zmian. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
215
Harvard Business Review. (2000). Negocjacje i rozwiązywanie konfliktów. Gliwice: Helion.
Harvard Business School Press. (2007). Zarządzanie zmianą. Jak przekonać do niej ludzi. Warszawa: Studio Emka.
Kamiński, S. St. (2003). Kryzys w organizacji a metafory organizacji Garetha Morgana. W: J. Skalik (red.). Zachowania organizacji wobec zjawisk kryzysowych (s.30-34). Wrocław: Cornetis.
Kożusznik, B. (2002). Psychologia zespołu pracowniczego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Makin P., Cooper C., Cox Ch. (2000). Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Paszkowska-Rogacz, A. (2004). Kulturowe i osobowościowe determinanty radzenia sobie pracowników banków
ze zmianami organizacyjnymi. Przegląd Psychologiczny, 47, 4, 395-409.
Roth, G., Kurtyka, M. (2008). Zarządzanie zmianą. Warszawa:CedeWu.Pl Wydawnictwa Fachowe.
Ściborek, Z. (2005). Ludzie podczas zmiany w organizacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Prowadzący
zajęcia
216
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
TERAPIA ZABURZEŃ MOWY
132
Rok
brak
 Zapoznanie studentów z zaburzeniami mowy o podłożu emocjonalnym i organicznymi (jąkanie się, mutyzm i
afazja).
 Zapoznanie studentów z prostymi zasadami diagnozy i terapii zaburzeń mowy. Nabycie umiejętności
przeprowadzenia wstępnej diagnozy zdefiniowanych zaburzeń i wad wymowy.
 Zapoznanie studentów ze sposobami płynnego mówienia i opanowanie warsztatu ich stosowania w
prowadzeniu wywiadu psychologicznego.
 Opanowanie podstaw terapii mutyzmu i jąkania u dzieci do 6 roku życia.
Kolokwium zaliczeniowe, praca zaliczeniowa
 Podział zaburzeń mowy ze względu na etiologię.
 Patogeneza jąkania się, objawy współwystępujące.
 Koncepcja góry lodowej J. Sheenana.
 Pomoc psychologiczna osobom z niepłynnością mówienia.
 Terapia jąkania się.
 Mutyzm: podział, definicja, patogeneza.
 Sposoby pracy z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym.
 Opóźniony rozwój mowy jako konsekwencja zmian cywilizacyjnych.
 Praca z rodziną dziecka z opóźnionyn rozwojem mowy,
 Afazja dziecięca.
 System rodzinny a pomoc psychologiczna. Sylwtki osób z zaburzeniami komunikacji słownej.
 Współpraca psychologa z logopedą w pracy z dziećmi z zaburzeniami mowy i dysleksją.
Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.
Kaczmarek L., Rewalidacja dzieci i młodzieży z zaburzeniami mowy, [w:] Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek,Warszawa 1977.
Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.
Gruba J., Polewczyk I., Wybrane zagadnienia logopedyczne część I sz, ż, cz, dż, Gliwice, 2003.
Rocławski B., Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1981, 1986.
Rocławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1991.
Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP, Warszawa 1985.
Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.
Byrnee R., (1989), Pomówmy o zacinaniu. PZWL, Warszawa.
Tarkowski Z., (2002), Jąkanie. PWN, Warszawa.
McMinn J., (2006), Pomóż dziecku z zaburzeniami komunikacji językowej. Liber, Warszawa.
Dołęga Z., (2003), Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka.
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Dr Irena Polewczyk (w zastępstwie za dr Idę Szwed)
217
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII W MEDYCYNIE
133
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Celem dydaktycznym zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zdrowia i choroby. W ramach kursu zostaną uwzględnione aspekty osobowościowe, behawioralne i sytuacyjne mogące wpłynąć pozytywnie lub negatywnie na zdrowie człowieka. Omówione zostaną biopsychospołeczne czynniki ryzyka m.in. chorób somatycznych, niepełnosprawności fizycznej oraz zjawisko bólu. Przedstawione zostaną również zagadnienia związane z
opieką nad rodziną osób chorych. Poruszone też będą problemy etyczne i psychologiczne towarzyszące umieraniu i śmierci oraz zabiegom transplantacyjnym.
Zajęcia uzupełniane są dyskusją na podejmowane w czasie wykładów tematy. Podkreślane są praktyczne możliwości wykorzystania treści przedstawianych w ramach zajęć. Stosowane są pomoce dydaktyczne (środki wizualne).
egzamin;
forma – test
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia












Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu.
Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
Psychologiczne aspekty zabiegów chirurgicznych
Obraz własnej choroby i funkcjonowanie w roli pacjenta
Subiektywne koncepcje zdrowia.
Modele zachowania się wobec własnego zdrowia.
Psychologiczne aspekty chorób i zabiegów ginekologicznych
Jakość życia w zdrowiu i chorobie.
Opieka nad rodziną z problemami zdrowotnymi.
Etyczne problemy pracy psychologa z człowiekiem zdrowym i chorym somatycznie.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Wprowadzenie do problematyki zajęć, zapoznanie z literaturą przedmiotu, przedstawienie warunków i formy
zaliczenia.
 Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
 Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu.
 Psychologiczne problemy pacjentek ginekologicznych.
 Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
 Pacjent chory terminalnie. Umieranie i śmierć oraz przeżywanie żałoby.
 Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
Wrocław
Heszen-Niejodek I. (1992):Lekarz i pacjent. Badania psychologiczne. Univeritas, Kraków
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Lukas W., Gałuszka A., Zarychta A. (1999): Aktualne potrzeby edukacji pediatrycznej w specjalności lekarza
rodzinnego. [w] Norska-Borówka I., Lukas W. (red): Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego.
ZP ŚAM, Katowice.
Sheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa
Heszen-Niejodek I. (1990)(red): Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych PZWL, Warszawa
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa.(1992) , PTP, Warszawa
Kübler-Ross E. (1996). Życiodajna śmierć. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań
Strelau J. (2000) (red): Psychologia Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk
dr Anita Gałuszka
218
Wydział
Lp.
134
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY F8B
PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
w tym:
wykł
sem
ćw
lab
30
15
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak






Zrozumienie fenomenu szczęścia w kategoriach psychologicznych.
Poznanie sposobów pomiaru szczęścia, dobrostanu jakości życia.
Rozpoznanie czynników determinujących szczęście człowieka.
Przeanalizowanie czynników biologicznych determinujących szczęście.
Poznanie znaczenia kontekstu kulturowego w badaniach nad szczęściem.
Próba skonstruowania modelu osobowości szczęśliwej.
Zaliczenie na oenę - praca zaliczeniowa (esej)
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia














Szczęście jako kategoria psychologiczna
Szczęście z perspektywy filozoficznej, religijnej ekonomicznej
Psychologiczne teorie szczęścia
Przyczyny i korelaty szczęścia
Bliskie związki a jakość życia
Szczęście – dane czy zadane – rola genów i biologii mózgu
Konsumpcjonizm jako pułapka szczęścia.
Psychologia uzależnionego umysłu
Optymizm, inteligencja emocjonalna a szczęście
Szczęście w kontekście kulturowym
Szczęście a globalizacja
Psychologia przepływu.
Osobowość człowieka szczęśliwego
Pomiar szczęścia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Szczęście jako kategoria psychologiczna
 Psychologiczne teorie szczęścia
 Przyczyny i korelaty szczęścia
 Bliskie związki a jakość życia
 Optymizm, inteligencja emocjonalna a szczęście
 Szczęście w kontekście kulturowym
 Osobowość człowieka szczęśliwego
Czapiński J., (red.), Psychologia pozytywna. PWN, Warszawa 2004
Czapiński J., Psychologia szczęścia. Akademos, Warszawa 1992
Csikszentmihalyi M., Przepływ. Warszawa 1996
Jampolsky J.L., Leczenie uzależnionego umysłu. Wyd. Santorski, Warszawa 1992
Seligman, Optymizmu można się nauczyć. Media Rodzina of Poznań, Poznań 1993
Tatarkiewicz W., O szczęściu. PWN, Warszawa 1979
O. Vedfelt, Poziomy samoświadomości. Eneteia 2001
M. Kofta, T. Szutrowa (red.) Złudzenia, które pozwalają żyć. PWN, Warszawa 1992
A. Gałdowa, Tożsamość człowieka. Wydawnictwo UJ, 2000
dr Ryszard Kulik
PSYCHOLOGIA
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
219
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PSYCHOSOMATYKA
135
Rok
brak
 Dostarczenie podstawowej usystematyzowanej wiedzy z zakresu psychosomatyki z uwzględnieniem jej korzeni, kierunków rozwoju i założeń.
 Rozwijanie zdolności integracji wiedzy biomedycznej z wiedzą psychologiczną oraz dostrzegania związków
pomiędzy medycyną i biologią a psychologią jako dyscyplinami badającymi zdrowie i odpowiadającymi za jego stan:
- uwrażliwienie na wielowymiarowość ludzkiego funkcjonowania;
- odróżnienie kompetencji lekarza od kompetencji psychologa;
- poznanie zadań pracy psychologa na gruncie medycyny.
 Zapoznanie ze zjawiskami towarzyszącymi chorobie somatycznej w odniesieniu do różnych koncepcji zależności psychosomatycznych.
 Prezentacja różnych podejść terapeutycznych w pracy z chorym somatycznie.
 Uwrażliwienie na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa w obszarze medycyny psychosomatycznej.
 Dyskusje
 Prezentacje multimedialne
 Elementy warsztatu
 Prezentacje przypadków
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia














Wprowadzenie do zagadnienia psychosomatyki – czym jest psychosomatyka
Modele zależności psychika-ciało
Wpływ czynników psychologicznych na powstawanie i przebieg chorób somatycznych
Psychologiczne problemy w przebiegu chorób somatycznych
Psychoneuroimmunologia
Psychologiczne aspekty bólu
Zjawisko placebo
Zaburzenia psychosomatyczne w kardiologii
Zaburzenia psychosomatyczne dotyczące układu oddechowego
Zaburzenia psychosomatyczne w dermatologii
Psychoonkologia
Psychostomatologia
Zaburzenia psychosomatyczne dotyczące układu pokarmowego
Terapia zaburzeń psychosomatycznych
Literatura
podstawowa
 Wprowadzenie do zagadnienia psychosomatyki – Modele zależności psychika-ciało
 Wpływ czynników psychologicznych na powstawanie i przebieg chorób somatycznych
 Psychoneuroimmunologia
 Psychologiczne aspekty bólu
 Zjawisko placebo
 Zależności sychosomatyczne i somatopsychiczne w wybranych jednostkach chorobowych
 Możliwości pracy terapeutycznej w obszarze zaburzeń psychosomatycznych
Carson, R. C., Butcher, J. N. i Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. vol. 1, s. 403-420, s. 439-488. Gdańsk:
Dolińska-Zygmunt, G. (red.) (2001). Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 513-531. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heszen-Niejodek, I. i Sęk, H. (red.) (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
Heszen-Niejodek, I. i Wrześniewski, K. (2000). Udział psychologii w rozwiązywaniu problemów zdrowia somatycznego. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 443-492. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
220
Wrześniewski, K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: J.
Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 493-512. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Literatura
uzupełniająca
de Walden-Gałuszko, K. (red.) (2000). Psychoonkologia. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Jak żyć z chorobą, a jak ją pokonać. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 465-492. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heszen-Niejodek, I. (red.) (1990). Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych. Warszawa: PZWL.
Morrison, J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała. Gdańsk: GWP
Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Gdańsk: GWP, s. 15-67, 209-230.
Ścigała, I. (2001). Psychoneuroimmunologia jako dziedzina współczesnej psychosomatyki. W: L. Cierpiałkowska,
H. Sęk (red.) Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia. s. 33-60. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Wrześniewski, K., Włodarczyk, D. (red.) (2004). Choroba niedokrwienna serca. Gdańsk: GWP.
Prowadzący
zajęcia
mgr Ewa Wojtyna
221
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
Zapoznanie studentów z metodą badawczą wciąż w niewielkim stopniu stosowaną w psychologii, posiadającą
głębokie korzenie kulturowe oraz znajdującą wiele zastosowań zarówno w pracy badawczej jak i praktyce psychoterapeutycznej. W trakcie zajęć student przeprowadza samodzielnie badania metodą hermeneutyczną, poznając wcześniej procedurę badawczą i sposoby uprawomocnienia danych.
Zajęcia konwersatoryjno warsztatowe
Zaliczenie - praca zaliczeniowa





Treści
kształcenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ŻYCIE JAKO OPOWIEŚĆ. METODA HERMENEUTYCZNA W PSYCHOLOGII
136
Rok








Życie jako opowieść. Tradycje snucia opowieści.
Czym jest hermeneutyka?
Model rozumiejący w psychologii.
Poszukiwanie autentycznego ludzkiego doświadczenia.
Rozwijanie i pogłębianie wiedzy o przeżyciach i znaczeniach jakie człowiek nadaje doświadczeniom swojego
życia.
Rozumienie jako podstawa hermeneutycznego poznania człowieka - próba rekonstrukcji osobowych znaczeń.
Pojęcie tekstu.
Dialog hermeneutyczny.
Analiza doświadczeń człowieka na wybranych przykładach.
Opowieść o własnym życiu – typy opowieści.
Autonarracja i budowanie kategorii biograficznych.
Wytwór plastyczny w świetle psychologii hermeneutycznej.
Dzienniki, pamiętniki ,listy
Literatura
podstawowa
Gałdowa A., (red), 1997, Hermeneutyka a psychologia, Kraków, UJ
Straś-Romanowska M., (red), 1995, Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. Warszawa, PWN
Literatura
uzupełniająca
Sowiński G. (red.). (1993). Wokół rozumienia, Kraków, PAT.
Ingarden R. (1960). O dziele literackim. Warszawa, PWN.
Ricoeur P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawa o metodzie. Warszawa: Pax.
Ricoeur P. (1989). Język, tekst, interpretacja. Warszawa: PIW.
Kuderowicz Z. (1987). Dilthey.Warszawa: Wiedza Powszechna.
Madison G.B. (1993). Hermeneutyka Husserla jako przyczynek do dyskusji na temat wyjaśniania i rozumienia.W:
Z. Krasnodębski Świat przeżywany.Warszawa: PIW.
Straś-Romanowska M. (red). (1995). Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. Warszawa: PWN.
Runyan W. (1992). Historia życia a psychobiografia. Warszawa: PWN.
Gadamer H.G. (1993). Prawda i metoda. Kraków: Inter esse.
Adamiec M. (1988). Doświadczenie przemiany jako kategoria psychologiczna. Katowice: UŚ.
Gałdowa A. (red). (1997). Hermeneutyka a psychologia. Kraków: UJ.
Tischner J. (1980). W kręgu myśli hermeneutycznej.W: J.Tischner (red), Filozofia współczesna.Kraków, Znak.
Barthes R. (1997). Przyjemność tekstu. Warszawa: Wyd. KR.
Lakoff G., Johnson M. (1988). Metafory w naszym życiu. Warszawa: PIW.
Calvino I. (1989). Jeśli zimową nocą podróżny. Warszawa: PIW.
Giza A. (1991). Życie jako opowieść. Warszawa: PAN.
Widera-Wysoczańska A. (2000). Rozmowy o przemijaniu. Warszawa: Wyd. UW.
Kwiatkowska G.E. (1996). Wstęp do psychologii hermeneutycznej. Łódź: Wyd. UL.
Janion M. (1982). Humanistyka i terapia. Warszawa: PIW.
Prowadzący
zajęcia
222
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
137
Rok
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
6
223
VI.10.
ROK V, SEMESTR DZIESIĄTY
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
137
Rok
V
10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
26
224
VII.
SEMINARIA MAGISTERSKIE
225
IV rok
Lp.
Imię i nazwisko
prowadzącego
Temat
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
dr hab.
Zofia Dołęga
Sytuacyjne, rozwojowe i osobowościowe korelaty
poczucia samotności w ciągu życia
tak
2.
prof. UŚ dr hab.
Małgorzata Górnik-Durose
Materialne wyznaczniki jakości życia - psychologiczne konsekwencje niedoborów i nadmiaru w
sferze materialnej
tak
3.
prof. UŚ dr hab.
Eugenia Mandal
Kobiecość, męskość bliskie związki
tak
tak
4.
prof. UŚ dr hab.
Grażyna Mendecka
Psychologia twórczości
tak
tak
5.
dr hab.
Hanna Przybyła-Basista
Relacje w bliskich związkach: rodzinnych, małżeńskich i partnerskich - uwarunkowania satysfakcji ze związku oraz wpływ konfliktów i kryzysów na funkcjonowanie w bliskich relacjach
tak
6.
prof. UŚ dr hab..
Jan M. Stanik
Psychologiczne problemy zaburzeń zachowania
tak
7.
dr
Bernadeta Bulla
Człowiek wobec wartości. Wartości preferowane
przez człowieka doświadczającego kryzysów
8.
dr
Agata Chudzicka-Czupała
Psychologiczne uwarunkowania aktywności i
jakości życia człowieka
tak
9.
dr
Anita Gałuszka
Jakość życia i radzenie sobie z chorobą somatyczną w kontekście cyklu życia rodziny
tak
10.
dr
Damian Grabowski
Czynniki kulturowe efektywności organizacyjnej.
Psychologiczne korelaty kultury organizacyjnej
tak
tak
11.
dr
Maciej Janowski
Funkcjonowanie emocjonalne człowieka - uwarunkowania, zmiany rozwojowe, korelaty
tak
tak
12.
dr
Danuta Rode
Psychologia zaburzeń zachowania
tak
tak
13.
dr
Elżbieta Turska
Uwarunkowania i modele funkcjonowania zawodowego
tak
tak
14.
dr
Joanna Mateusiak
Zasoby i deficyty a dobre zdrowie i satysfakcja z
życia
tak
15.
dr
Justyna Trepka-Starosta
Młodzież Polska: między normą a patologia społeczną
tak
1.
tak
226
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początku każdego semestru).
SYTUACYJNE, ROZWOJOWE I OSOBOWOŚCIOWE KORELATY POCZUCIA SAMOTNOŚCI W CIĄGU ŻYCIA
Seminarium dotyczy przeglądu teorii i doniesień empirycznych z zakresu samotności psychologicznej i problemów pokrewnych: poczucia osamotnienia, izolacji, marginalizacji środowiskowej i poczucia braku integracji społecznej w odniesieniu do
osób w różnym wieku i pozostających w różnym położeniu osobistym, życiowym i zawodowym.
Wydział
IV - V
7, 8, 9, 10
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
2
Rok
PSYCHOLOGIA
1
Rok
Liczba
godzin
w tym:
sem
ćw
wykł
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
MATERIALNE WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA
PSYCHOLOGICZNE KONSEKWENCJE NIEDOBORÓW I NADMIARU W SFERZE MATERIALNEJ
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Problematyka seminarium koncentruje się wokół psychologicznych aspektów jakości i życia w powiązaniu z materialnymi
warunkami życia. Empiryczny cel podjętych w ramach seminarium projektów badawczych to ustalenie zakresu materialnego
komfortu, który jest konieczny z punktu widzenia różnych aspektów jakości życia, takich jak poczucie szczęścia, dobrostan
psychologiczny, satysfakcja życiowa w związku z realizacją istotnych celów i wartości jednostki, zdrowie subiektywne i obiektywne. W ramach seminarium podjęta będzie również problematyka zaburzeń w zachowaniu związanych z posiadaniem dóbr
i dysponowaniem pieniędzmi. Analizie poddane zostanie zagadnienie genezy (w aspekcie psychologicznym i kulturowospołecznym) i psychologicznych konsekwencji orientacji materialistycznej. Rozważania teoretyczne i aktywność empiryczna
zmierzać będzie do odpowiedzi na pytanie o to, co rzeczywiście z materialnego punktu widzenia jest człowiekowi potrzebne,
a co stanowi obciążający psychologicznie balast, oraz czy i jaka jest zależność między dobrostanem psychologicznym , dobrobytem materialnym i tendencją do koncentrowania się na materialnych aspektach życia.
dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, prof. UŚ
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
3
Rok
IV - V
Liczba
godzin
w tym:
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ. BLISKIE ZWIĄZKI
W ramach seminarium magisterskiego podjęta zostanie problematyka psychologicznego funkcjonowania kobiet i mężczyzn w
różnych obszarach życia społecznego np. w rodzinie i bliskich związkach lub w pracy zawodowej, biznesie, w mediach, w
polityce itd. Rozważane będą podobieństwa i różnice międzypłciowe. Męskość i kobiecość analizowane będą zarówno jako
charakterystyki indywidualne, płeć biologiczna (np. wygląd, atrakcyjność) i płeć psychologiczna (tożsamość płciowa) oraz jako
kategorie społeczne i kulturowe istotne np. w: zachowaniach komunikacyjnych kobiet i mężczyzn, bliskich związkach, władzy,
wywieraniu wpływu społecznego, autoprezentacji. Proponuje się także inne zagadnienia np. takie jak: tożsamość, ciało, kulturystyka, anoreksja, otyłość, bliskie związki, zazdrość, jakość życia w małżeństwie, język kobiet i mężczyzn, władza w bliskich
związkach, kobiecość i męskość w rozwoju.
dr hab. Eugenia Mandal, prof. UŚ
227
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI
Tematyka seminarium dotyczy psychologii twórczości obejmując takie problemy jak : społeczne uwarunkowania twórczości,
społeczne funkcjonowanie wybitnych twórców, funkcjonowanie osób kreatywnych w różnych dziedzinach, wpływ kreatywności na zachowanie człowieka . Celem zajęć jest wprowadzenie magistrantów w tematykę twórczości, wspieranie w samodzielnym rozwiązaniu problemu badawczego, wdrożenie do pracy naukowej, zapoznanie z zasadami redagowania i wspieranie
samodzielnego pokonywania przeszkód i trudności związanych z merytorycznym i redakcyjnym opracowywaniem rozprawy.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
5
Rok
PSYCHOLOGIA
4
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
RELACJE W BLISKICH ZWIĄZKACH: RODZINNYCH, MAŁŻEŃSKICH I PARTNERSKICH – UWARUNKOWANIA
SATYSFAKCJI ZE ZWIĄZKU ORAZ WPŁYW KONFLIKTÓW I KRYZYSÓW NA FUNKCJONOWANIE W BLISKICH RELACJACH
Treści
kształcenia
Promotor
Tematyka szczegółowa – przykładowe kierunki prac badawczych:
 Satysfakcja ze związku małżeńskiego/ partnerskiego a rozwój osobowy
 Fazy rozwoju związku a kryzysy i więzi partnerskie/rodzinne
 Miłość, bliskość w związku partnerskim – etapy i uwarunkowania
 Sposoby radzenia sobie z konfliktami i kryzysami przez małżonków, rodziców i dzieci
 Wpływ wydarzeń krytycznych na funkcjonowanie w relacjach partnerskich i rodzinnych
 Percepcja wydarzeń krytycznych w związku małżeńskim/ partnerskim w perspektywie różnic płci
 Krótkoterminowe i długoterminowe skutki rozwodu, wpływ konfliktów rodziców na dzieci, różnice w doświadczaniu
sytuacji rozwodowej z uwagi na płeć
 Doświadczanie konfliktów /kryzysu małżeńskiego/ z perspektywy indywidualnej, diadycznej i rodzinnej
 Gotowość małżonków do poszukiwania pomocy psychologicznej
 Wpływ rodziny generacyjnej na funkcjonowanie w relacjach partnerskich
dr hab. Hanna Przybyła-Basista
228
Lp.
Wydział
IV - V
7, 8, 9, 10
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
PSYCHOLOGIA
6
Rok
Liczba
Godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY ZABURZEŃ ZACHOWANIA
 Prace magisterskie obejmują następujące grupy zagadnień:
 styl życia adolescentów przejawiających zaburzenia w zachowaniu (niedostosowanie społeczne, asocjalność, zaburzenia
reaktywne)
 Indywidualny Repertuar Mechanizmów Obronnych (IRMO) adolescentów z problemami zaburzeń zachowania.
 zagrożenia alkoholem i narkotykami wśród gimnazjalistów.
 psychospołeczne uwarunkowania przemocy w szkole.
 psychospołeczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich a rodzaje popełnionych przestępstw.
 wczesne przejawy nerwico podobne wśród gimnazjalistów i sposoby ich psychokorekcji.
 psychologia zeznań świadków (badania eksperymentalne)
 opiniodawstwo psychologiczno – sądowe w sprawach karnych i cywilnych.
dr hab. Jan M. Stanik, prof. UŚ
Wydział
PSYCHOLOGIA
7
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
Godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
System studiów
120
120
zaliczenie
Forma i warun- Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początki zaliczenia
ku każdego semestru).
CZŁOWIEK WOBEC WARTOŚCI
Rok
Semestr
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
W ramach seminarium podejmowana jest problematyka wartości preferowanych przez człowieka w różnych okresach życia i
doświadczającego kryzysów rozwojowych czy też sytuacyjnych. Seminarium poświęcone jest analizie zmian zachodzących w
znaczeniu przypisywanym wartościom w różnych okresach rozwojowych (dzieciństwo, dorastanie, dorosłość) oraz analizie
sposobów radzenia sobie ze skutkami deprywacji wartości .
Podstawowym zadaniem seminarium jest przygotowanie pracy końcowej o charakterze teoretyczno-empirycznym zgodnie ze
standardami . W ramach zajęć zostaną omówione podstawowe zagadnienia psychologii wartości (teorie wartości: Rokeach,
Scheler, kierunki i uwarunkowania rozwoju indywidualnej hierarchii wartości i jej roli w rozwoju osobowości, zagadnienie
transmisji międzypokoleniowej wartości oraz zagadnienie metapatologii wartości). Przedstawione zostaną metody i procedury
badania preferowanych przez człowieka wartości.
dr Bernadetta Bulla
Wydział
PSYCHOLOGIA
8
Rok
IV – V
w tym:
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
System studiów
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
Forma i warun- Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początki zaliczenia
ku każdego semestru).
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA AKTYWNOŚCI I JAKOŚCI ŻYCIA CZŁOWIEKA
Semestr
Treści
kształcenia
Liczba
Godzin
Tematykę seminarium stanowią zagadnienia związane z psychologicznymi oraz społecznymi uwarunkowaniami jakości życia i
aktywności człowieka. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są czynniki wpływające na zadowolenie z życia oraz
zmienne związane z zaradnością człowieka. Badania prowadzone przez studentów uwzględniać mają specyfikę wieku - dotyczą osób w okresie młodzieńczym, w okresie dorosłości i aktywnego wypełniania funkcji zawodowych oraz doświadczających
własnej starości.
Szczegółowe zagadnienia tematyczne:
 Wyzwania młodości, czynniki warunkujące skuteczność radzenia sobie z problemami okresu młodzieńczego.
 Sposób wypełniania roli zawodowej, funkcjonowanie w zespole pracowniczym i inne zadania dorosłości.
 Aktywność i zdrowie ludzi w starszym wieku - uwarunkowania.
 Stosunek osoby do zmian przebiegających w czasie i własnego starzenia się a aktywność i zadowolenie z życia.
229
Promotor
Lp.
dr Agata Chudzicka-Czupała
Wydział
IV – V
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Liczba
godzin
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
11
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
w tym:
Forma
zaliczenia
ECTS
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
JAKOŚĆ ŻYCIA I RADZENIE SOBIE Z CHOROBĄ SOMATYCZNĄ W KONTEKŚCIE CYKLU ŻYCIA RODZINY
W trakcie spotkań seminaryjnych poruszone zostaną m.in. następujące grupy zagadnień:
 Wprowadzenie do problematyki seminarium magisterskiego, podanie podstawowej literatury, przedstawienie warunków
zaliczenia poszczególnych semestrów pracy.
 Podstawowe zagadnienia odnoszące się do problematyki zdrowia i choroby (paradygmaty biomedyczny i holistyczny, definiowanie zdrowia i choroby, zachowania związane ze zdrowiem i chorobą, obraz własnej choroby).
 Systemowe ujęcie rodziny (człowiek w rodzinie, chory w rodzinie – jego status, role rodzinne, funkcjonowanie rodziny z
problemami zdrowotnymi w szerszym kontekście społecznym oraz w ujęciu cyklu życia rodziny).
 Zagadnienia dotyczące jakości życia, jej definiowania, badania w odniesieniu do całej populacji jak i w stosunku do osób
chorych somatycznie (Health Related Quality of Life)
 Radzenie sobie z chorobą somatyczną jako źródłem stresu psychologicznego.
dr Anita Gałuszka
Wydział
PSYCHOLOGIA
10
Rok
PSYCHOLOGIA
9
Rok
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
CZYNNIKI KULTUROWE EFEKTYWNOŚCI ORGANIZACYJNEJ. PSYCHOLOGICZNE KORELATY KULTURY ORGANIZACYJNEJ
Seminarium dotyczy czynników składających się na kulturę organizacji, które zwiększają efektywność organizacji. Drugim
wątkiem są psychologiczne korelaty zmiennych kulturowych, które wiążą się z tą efektywnością. Tematy dotyczące tych zagadnień to: czynniki kulturowe wzrostu gospodarczego, etyka pracy (psychologiczna charakterystyka zjawiska), potrzeba
osiągnięć oraz wymiary i typologia kultur organizacyjnych.
dr Damian Grabowski
Wydział
PSYCHOLOGIA
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE CZŁOWIEKA – UWARUNKOWANIA, ZMIANY ROZWOJOWE, KORELATY
Analizowanie i syntetyzowanie informacji naukowych. Rozwój sfery emocjonalnej w trakcie życia – przebieg i uwarunkowania. Emocje a różnice indywidualne i osobowość. Emocje człowieka jako czynnik regulujący funkcjonowanie interpersonalne.
Emocje a zdrowie. Emocje w zaburzeniach psychicznych i uzależnieniach. Regulacja emocji. Inteligencja emocjonalna –
składniki, związki z funkcjonowaniem rodzinnym, towarzyskim, zawodowym. Planowanie badań naukowych i zasady prezentacji wyników. Problemy etyczne i metodologiczne badań naukowych. Dane statystyczne jako źródło informacji.
230
Promotor
Lp.
dr Maciej Janowski
Wydział
IV - V
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Liczba
godzin
w tym:
Forma
zaliczenia
ECTS
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
ZASOBY I DEFICYTY A DOBRE ZDROWIE I SATYSFAKCJA Z ŻYCIA
Podstawowym analizowanym problemem będzie poszukiwanie determinantów dobrego zdrowia i jakości życia jak również
identyfikacja psychologicznych czynników obniżających poczucie dobrostanu i satysfakcji życiowej.
Obszary dociekań szczegółowych koncentrować się będą na:
 identyfikacji zasobów uruchamianych przez człowieka w obliczu wymagań, wyzwań i zagrożeń (rola optymizmu, nadziei,
poczucia, własnej skuteczności w różnych obszarach aktywności człowieka, w różnych okresach życia, w obliczu różnych
sytuacji).
 identyfikacji deficytów i czynników utrudniających osiąganie dobrego zdrowia i satysfakcji życiowej.
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
13
Rok
PSYCHOLOGIA
12
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA
Prace magisterskie obejmują następujące grupy zagadnień:
 Stres i zaburzenia przystosowania.. Psychologiczne następstwa długotrwałego stresu. Stres spowodowany rozwodem, bezrobociem, chorobą.. Konsekwencje stresu dla jednostki i systemu rodzinnego
 Relacje w bliskich związkach małżeńskich, rodzinnych w sytuacji chorób afektywnych (depresja), schizofrenicznych i zaburzeń urojeniowych.
 Psychospołeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami lekowymi. Sposoby radzenia sobie, rola wsparcia społecznego,
znaczenie terapii.
 Psychologiczny profil jednostek uzależnionych od alkoholu a ich motywacja do podejmowania leczenia .i kontynuowania
procesu abstynencji
 Percepcja obrazu własnej osoby i świata przez osoby o zaburzonej tożsamości płciowej.
dr Danuta Rode
231
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
MŁODZIEŻ POLSKA: MIĘDZY NORMĄ A PATOLOGIA SPOŁECZNĄ
W ramach seminarium podejmowane będą zagadnienia z zakresu zjawiska patologii wśród młodzieży polskiej ze szczególnym
uwzględnieniem: wandalizmu, prostytucji, toksykomanii i narkomanii oraz przestępczości nieletnich. Zostanie przeprowadzona dogłębna analiza czynników psychologicznych wyzwalających zachowana patologiczne, m.in.:
- zagrożenia wynikające z okresu adolescencji (okres buntu i walki o siebie, tworzenie własnej tożsamości, dewaluacja autorytetów)
- przemoc w szkole jako generator zachowań patologicznych
- przemoc w rodzinie, choroba, migracja zarobkowa rodziców jako czynnik wyzwalający zachowania patologiczne
- zagrożenia wynikające z przynależności do subkultury i kontrkultury.
Zostanie poddana analizie skuteczność programów psychoprofilaktycznych kierowanych do młodzieży.
dr Justyna Trepka-Starosta
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
15
Rok
PSYCHOLOGIA
14
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
UWARUNKOWANIA I MODELE FUNCJONOWANIA ZAWODOWEGO
Problematyka podejmowana w ramach seminarium: Praca jako wartość. Satysfakcja z pracy. Przemiany współczesnej pracy.Koszty pracy. Negatywne konsekwencje zawodowej aktywności człowieka. Rozwój zawodowy jednostki. Modele współczesnych karier i ich uwarunkowania. Rodzina a specyfika rozwoju zawodowego jednostki.
dr Elżbieta Turska
232
V rok
Lp.
Imię i nazwisko
prowadzącego
Temat
Studia
stacjonarne
dr hab.
Zofia Dołęga
Różne wymiary i problemy relacji społecznych
w okresie dzieciństwa i młodości
tak
2.
prof. UŚ dr hab.
Małgorzata Górnik-Durose
Psychologiczne i środowiskowe wyznaczniki
"dobrego życia"
tak
3.
prof. dr hab.
Barbara Kożusznik
Wpływ społeczny w organizacjach a ich innowacyjność
tak
4.
prof. UŚ dr hab.
Eugenia Mandal
5.
1.
Studia
niestacjonarne
tak
Kobiecość i męskość, Bliskie związki - tradycja i
współczesność
tak
tak
prof. UŚ dr hab.
Grażyna Mendecka
Psychologia twórczości
tak
tak
6.
dr hab.
Irena Pilch
Makiawelizm - osobowościowe uwarunkowania
zachowań manipulacyjnych
tak
7.
dr hab.
Katarzyna Popiołek
Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej i
różnic indywidualnych
tak
prof. UŚ dr hab.
Jan M. Stanik
Psychologia sądowa
tak
9.
dr
Maciej Janowski
Funkcjonowanie emocjonalne człowieka - uwarunkowania, zmiany rozwojowe, korelaty
tak
10.
dr
Joanna Mateusiak
Stres – zasoby – zdrowie
tak
11.
dr
Danuta Rode
Wybrane elementy psychologii klinicznej
tak
12.
dr
Joanna Różańska-Kowal
Wybrane elementy psychologii sądowej
tak
13.
dr
Bernadeta Izydorczyk
Wybrane elementy psychologii klinicznej
tak
14.
dr
Agnieszka Roszkowska
Wybrane elementy psychologii sądowej
tak
15.
dr
Elżbieta Turska
Jakość pracy a jakość życia
tak
dr
Agnieszka WilczyńskaKwiatek
W kręgu ekskluzji społecznej
tak
8.
16.
tak
tak
233
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
1
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
1.
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
RÓŻNE WYMIARY I PROBLEMY RELACJI SPOŁECZNYCH W OKRESIE DZIECIŃSTWA I MŁODOŚCI
Przykładowa problematyka prac:
Wsparcie koleżeńskie w kontekście stresu szkolnego. Relacje rówieśnicze a poczucie samotności wśród dzieci.
Strategie radzenia sobie z izolacja rówieśniczą – czynniki zagrożenia. Atrakcyjność interpersonalna nauczycieli w percepcji
uczniów młodszych i starszych. Autoprezentacja nauczycielska w ocenie dorastającej młodzieży.
Fenomen kozła ofiarnego w społeczności uczniowskiej – analiza psychologiczna. System rodzinny a funkcjonowanie szkolne
uczniów nieśmiałych. Realne i wirtualne relacje interpersonalne młodzieży. Inicjacja seksualna wśród uczniów i jej uwarunkowania. Rozwój kompetencji społecznych a poczucie samotności. Twórczość uczniowska a samotność. Rodzinne uwarunkowania inteligencji emocjonalnej/społecznej. Psychologia pokoju nauczycielskiego. Koncepcja “obcego” u dzieci przedszkolnych I szkolnych. Lęk społeczny u dzieci.
Wydział
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
3
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
2
Treści
kształcenia
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGICZNE I ŚRODOWISKOWE WYZNACZNIKI „DOBREGO ŻYCIA”
Problematyka seminarium koncentruje się wokół psychologicznych aspektów jakości i życia w powiązaniu z materialnymi
warunkami życia. Empiryczny cel podjętych w ramach seminarium projektów badawczych to ustalenie zakresu materialnego
komfortu, który jest konieczny z punktu widzenia różnych aspektów jakości życia, takich jak poczucie szczęścia, dobrostan
psychologiczny, satysfakcja życiowa w związku z realizacją istotnych celów i wartości jednostki, zdrowie subiektywne i obiektywne. W ramach seminarium podjęta będzie również problematyka zaburzeń w zachowaniu związanych z posiadaniem dóbr
i dysponowaniem pieniędzmi. Analizie poddane zostanie zagadnienie genezy (w aspekcie psychologicznym i kulturowospołecznym) i psychologicznych konsekwencji orientacji materialistycznej. Rozważania teoretyczne i aktywność empiryczna
zmierzać będzie do odpowiedzi na pytanie o to, co rzeczywiście z materialnego punktu widzenia jest człowiekowi potrzebne,
a co stanowi obciążający psychologicznie balast, oraz czy i jaka jest zależność między dobrostanem psychologicznym , dobrobytem materialnym i tendencją do koncentrowania się na materialnych aspektach życia.
dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, prof. UŚ
Wydział
PSYCHOLOGIA
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
WPŁYW SPOŁECZNY W ORGANIZACJACH A ICH INNOWACYJNOŚĆ
Efektywne stosowanie władzy i wpływu dla osiągania najważniejszych celów organizacji stanowi znak rozpoznawczy efektywnych organizacji, w szczególności organizacji charakteryzujących się wysokim poziomem innowacyjności. Celem seminarium będzie analizowanie:
 wpływu przywódczego w zespołach projektowych i wirtualnych
 sposobów sprawowania władzy wzmacniających versus utrudniających kreatywność i innowacyjność
 interpersonalnych relacji wpływu w organizacji wspierających innowacyjność
 taktyk wpływu stosowanych w organizacjach wiedzy
 zmian paradygmatu władzy w organizacjach innowacyjnych
234
Promotor
Lp.
prof. dr hab. Barbara Kożusznik
Wydział
IV - V
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ. BLISKIE ZWIĄZKI.
W ramach seminarium magisterskiego podjęta zostanie problematyka psychologicznego funkcjonowania kobiet i mężczyzn w
różnych obszarach życia społecznego np. w rodzinie i bliskich związkach lub w pracy zawodowej, biznesie, w mediach, w
polityce itd. Rozważane będą podobieństwa i różnice międzypłciowe. Męskość i kobiecość analizowane będą zarówno jako
charakterystyki indywidualne, płeć biologiczna (np. wygląd, atrakcyjność) i płeć psychologiczna (tożsamość płciowa) oraz jako
kategorie społeczne i kulturowe istotne np. w: zachowaniach komunikacyjnych kobiet i mężczyzn, bliskich związkach, władzy,
wywieraniu wpływu społecznego, autoprezentacji. Proponuje się także inne zagadnienia np. takie jak: tożsamość, ciało, kulturystyka, anoreksja, otyłość, bliskie związki, zazdrość, jakość życia w małżeństwie, język kobiet i mężczyzn, władza w bliskich
związkach, kobiecość i męskość w rozwoju.
dr hab. Eugenia Mandal, prof. UŚ
Wydział
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
IV - V
Semestr
w tym:
Liczba
godzin
5
Rok
PSYCHOLOGIA
4
Rok
w tym:
Liczba
Godzin
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Tematyka seminarium dotyczy psychologii twórczości obejmując takie problemy jak : społeczne uwarunkowania twórczości,
społeczne funkcjonowanie wybitnych twórców, funkcjonowanie osób kreatywnych w różnych dziedzinach, wpływ kreatywności na zachowanie człowieka . Celem zajęć jest wprowadzenie magistrantów w tematykę twórczości, wspieranie w samodzielnym rozwiązaniu problemu badawczego, wdrożenie do pracy naukowej, zapoznanie z zasadami redagowania i wspieranie
samodzielnego pokonywania przeszkód i trudności związanych z merytorycznym i redakcyjnym opracowywaniem rozprawy.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
6
Rok
IV - V
7, 8, 9, 10
Liczba
Godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
MAKIAWELIZM – OSOBOWOŚCIOWE UWARUNKOWANIA ZACHOWAŃ MANIPULACYJNYCH. MAKIAWELISTA W
BLISKICH ZWIĄZKACH, W PRACY I W RODZINIE
Wspólna praca promotora i studentów nad realizacją ustalonego wcześniej planu badawczego.
Studenci kończą rozpoczętą w semestrze poprzednim część teoretyczną pracy.
Przeprowadzają badania empiryczne z użyciem wcześniej skonstruowanych lub adaptowanych narzędzi. Opracowują bazę
danych.
dr hab. Irena Pilch
235
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
WYBRANE ZAGADNIENIA Z PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ I RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH
Wsparcie i pomoc w bliskich związkach interpersonalnych (uwarunowania wsparcia społecznego w bliskich związkach interpersonalnych i różnego typu sytuacjach kryzysowych). Specyfika wsparcia społecznego w różnego typu sytuacjach trudnych.
Determinanty i korelaty. Psychologiczne uwarunkowania doświadczania konfliktu ról rodzinnych i zawodowych
dr hab. Katarzyna Popiołek
Wydział
Lp.
IV – V
Rok
7, 8, 9, 10
Semestr
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Liczba
Godzin
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
w tym:
wykł
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
 styl życia adolescentów przejawiających zaburzenia w zachowaniu (niedostosowanie społeczne, asocjalność, zaburzenia
reaktywne)
 Indywidualny Repertuar Mechanizmów Obronnych (IRMO) adolescentów z problemami zaburzeń zachowania.
 zagrożenia alkoholem i narkotykami wśród gimnazjalistów.
 psychospołeczne uwarunkowania przemocy w szkole.
 psychospołeczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich a rodzaje popełnionych przestępstw.
 wczesne przejawy nerwico podobne wśród gimnazjalistów i sposoby ich psychokorekcji.
 psychologia zeznań świadków (badania eksperymentalne)
 opiniodawstwo psychologiczno – sądowe w sprawach karnych i cywilnych.
dr hab. Jan M. Stanik, prof. UŚ
Wydział
PSYCHOLOGIA
9
Semestr
PSYCHOLOGIA
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY ZABURZEŃ ZACHOWANIA
Lp.
Rok
8
System studiów
PSYCHOLOGIA
7
Rok
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
120
120
zaliczenie
WYBRANE ELEMENTY PSYCHOLOGII KLINICZNEJ I PSYCHOPATOLOGII
Treści
kształcenia





Promotor
Tematyka specyfiki funkcjonowania osób współuzależnionych
Struktura ja cielesnego u kobiet chorujących na zaburzenia odżywiania i chorych na schizofrenię – analiza porównawcza)
Poczucie sensu życia i tożsamość osoby depresyjnej
Poczucie sensu życia u osób chorych przewlekle
Style przywiązania emocjonalnego a podejmowane role społeczne
 Obraz ciała u kobiet nadmiernie się odchudzających i objadających się
236
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE CZŁOWIEKA – UWARUNKOWANIA, ZMIANY ROZWOJOWE, KORELATY
Analizowanie i syntetyzowanie informacji naukowych. Rozwój sfery emocjonalnej w trakcie życia – przebieg i uwarunkowania. Emocje a różnice indywidualne i osobowość. Emocje człowieka jako czynnik regulujący funkcjonowanie interpersonalne.
Emocje a zdrowie. Emocje w zaburzeniach psychicznych i uzależnieniach. Regulacja emocji. Inteligencja emocjonalna –
składniki, związki z funkcjonowaniem rodzinnym, towarzyskim, zawodowym. Planowanie badań naukowych i zasady prezentacji wyników. Problemy etyczne i metodologiczne badań naukowych. Dane statystyczne jako źródło informacji.
dr Maciej Janowski
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
STRES – ZASOBY - ZDROWIE
Nabycie umiejętności analizy i syntezy dorobku empirycznego i teoretycznego wypracowanego w obszarze psychologii zdrowia. Podstawowym analizowanym obszarem będzie zagadnienie zdrowia i jego zaburzenia. Zdrowie ujmowane jest procesualnie, a jego podstawowy atrybut stanowi zdolność do osiągania integracji i względnego stanu równowagi, obejmującej nie
tylko fizyczny i psychiczny, ale i społeczny wymiar funkcjonowania człowieka. Takie rozumienie zdrowia wyznacza możliwe,
do podjęcia w ramach własnej pracy badawczej magistranta, obszary dociekań. Szczególny nacisk położony zostanie na dwa
zagadnienia szczegółowe:
 poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jakie zasoby są niezbędne, aby człowiek mógł sprostać stojącym przed nim zagrożeniom i wyzwaniom zachowując dobre zdrowie fizyczne i psychiczne (rola optymizmu, nadziei, poczucia humoru, własnej
skuteczności w różnych obszarach aktywności człowieka, w różnych okresach życia, w obliczu różnych sytuacji)
 poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, o rolę czynników psychologicznych w obliczu utraty zdrowia (radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą somatyczną).
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
12
Rok
11
Rok
PSYCHOLOGIA
10
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA
 Stres i zaburzenia przystosowania.. Psychologiczne następstwa długotrwałego stresu. Stres spowodowany rozwodem, bezrobociem, chorobą.. Konsekwencje stresu dla jednostki i systemu rodzinnego
 Relacje w bliskich związkach małżeńskich, rodzinnych w sytuacji chorób afektywnych (depresja), schizofrenicznych i zaburzeń urojeniowych.
 Psychospołeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami lekowymi. Sposoby radzenia sobie, rola wsparcia społecznego,
znaczenie terapii.
 Psychologiczny profil jednostek uzależnionych od alkoholu a ich motywacja do podejmowania leczenia .i kontynuowania
procesu abstynencji
 Percepcja obrazu własnej osoby i świata przez osoby o zaburzonej tożsamości płciowej.
dr Danuta Rode
237
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
WYBRANE ELEMENTY PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
Tematyka prac: Psychologiczne funkcjonowanie człowieka w warunkach izolacji więziennej (zaburzenia psychiczne występujące u więźniów; osobowościowe uwarunkowania samouszkodzeń, relacje rodzinne). Portret psychologiczny sprawców przestępstw agresywnych (psychologiczne uwarunkowania recydywy i detencji). Opiniowanie psychologiczne w sprawach opiekuńczych (psychologiczne uwarunkowania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez osoby małoletnie i zaburzone psychicznie, przyczyny rozwiązania przysposobienia). Profil osobowości pracowników wymiaru sprawiedliwości a skuteczność ich
działań (osobowościowe uwarunkowania poczucia własnej skuteczności obrońców, sytuacje trudne i strategie radzenia sobie
ze stresem policjantów).
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
WYBRANE ELEMENTY PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
 Rodzinne uwarunkowania lęku i agresywności u mlodzieży
- transmisja wzorów zachowań agresywnych w rodzinie
- motywacja nawiązania i rozwiązania przysposobienia
- postawy osób znaczących a przestrzeganie norm społecznych i przepisów prawnych przez młodzież
 Przemoc w szkole (pozycja socjometryczna w grupie a modelowanie zachowań agresywnych)
 Psychologiczna charakterystyka zaburzeń psychicznych i zachowań agresywnych w zakładach poprawczych i karnych.
dr Joanna Różańska – Kowal
Wydział
PSYCHOLOGIA
15
Rok
14
Rok
PSYCHOLOGIA
13
Rok
IV – V
7, 8, 9, 10
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
JAKOŚĆ PRACY A JAKOŚĆ ŻYCIA
Seminarium podejmuje problematykę relacji między człowiekiem i pracą w kontekście zmian globalizacyjnych i przemian
pracy. Przedmiotem zainteresowania będą takie problemy jak: nowe formy pracy, praca jako wartość, nowy model kariery,
negatywne konsekwencje pracy, wpływ pracy (braku pracy) na jakość życia. Kryterium naboru w przypadku wiekszej liczby
chętnych: średnia studiów.
dr Elżbieta Turska
238
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
PSYCHOLOGIA
16
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
120
120
zaliczenie
W KRĘGU EKSKLUZJI SPOŁECZNEJ
Problematyka podejmowana w ramach seminarium magisterskiego dotyczy zależności pomiędzy
indywidualnymi właściwościami człowieka a jego funkcjonowaniem w sytuacjach społecznych identyfikowanych w koncepcjach psychologicznych jako trudne lub zagrażające prawidłowemu lub pełnemu rozwojowi człowieka. Do takich sytuacji
zaliczamy zagrożenie wykluczeniem społecznym poprzez stały brak pracy, brak domu lub nierówną pozycję społeczną czy
zdrowotną. Seminarium magisterskie koncentruje się wokół problemów emocjonalnych i zdrowotnych oraz postaw i zachowań utrudniających osobom dorosłym a także dorastającej młodzieży satysfakcjonującą realizację zadań zawodowych i społecznych.
Zagadnienia te wyjaśniane są w kontekście relacji ze środowiskiem społecznym i otaczającą rzeczywistością.
Analizy będą ukierunkowane na pozyskiwanie wyników przydatnych dla praktyki psychologicznej.
dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek

psychologia - Instytut Psychologii UŚ

Transkrypt

Podobne dokumenty

dr Mateusz Hohol Wykład 1: Wprowadzenie

PFW12042012 Struktura spostrzeżeń