B I O G R A F I A V O L K E R A S C H L Ö N D O R F F A

Informacja prasowa
VOLKER SCHLÖNDORFF W POLSCE
ogólnopolska retrospektywa – spotkania z reŜyserem – autobiografia w języku
polskim
Volker Schlöndorff, reŜyser ponad trzydziestu filmów i inscenizacji telewizyjnych,
spektakli operowych i sztuk teatralnych, za swoje dzieła uhonorowany najwyŜszymi
nagrodami w kraju i za granicą, m.in. Oscarem za film Blaszany bębenek (1979).
Urodził się w Wiesbaden w 1939 roku. W wieku 15 lat przeniósł się do ParyŜa, gdzie
studiował ekonomię polityczną i reŜyserię. Rozpoczął pracę we francuskiej telewizji, by
niebawem zostać asystentem wielkich twórców francuskiego kina – Alaina Resnaisa,
Louisa Malle’a i Jean-Pierre’a Melville’a. PełnometraŜowy debiut Schlöndorffa – adaptacja
powieści Roberta Mussila, metafora społeczeństwa rządzonego w duchu nietolerancji
i powszechnej opresji stała się, w pewniej mierze, wyznacznikiem całej późniejszej
twórczości reŜysera, który chętnie sięgał po literaturę.
Wraz z Fassbinderem, Klugem, Herzogiem i Wendersem stworzył grupę reŜyserów
młodego kina niemieckiego. Za swój pierwszy film, Niepokoje wychowanka Törlessa
(1965), otrzymał w Cannes nagrodę krytyków, za Blaszany bębenek (1979) – Złotą
Palmę i Oscara. Pracował z wybitnymi autorami zdjęć - Svenen Nykvistem, Michaelem
Ballhausem,
Jostem
Vacano,
Pierre’em
Lhommem,
Igorem
Lutherem,
Edwardem
Lachmanem, Franzem Rathem, Andreasem Höferem, Tomem Erhartem czy Tomem
Fährmannem. Mieszka w Berlinie.
Twórczość
Filmy
Schlöndorffa
często
krytycznie
odnosiły
się
do
niemieckiej
rzeczywistości
niezaleŜnie od tego, czy realizowane były w enourageu historycznym czy współczesnym.
Scenariusz jednego z nich – Nagłego bogactwa biednych ludzi z Kombach napisał z Ŝoną,
aktorką i reŜyserką, Margarethe von Trotta. Ich wspólnym dziełem była takŜe znakomita
adaptacja powieści Heinricha Bölla Utracona cześć Katarzyny Blum – wyjątkowo ostry
atak na fałszywie pojmowaną wolność prasy. Rozgłos i uznanie przyniosła Schlöndorffowi
kolejna adaptacja słynnej powieści Gőntera Grassa Blaszany bębenek, nagrodzony
Oscarem oraz Złotą Palmą na festiwalu w Cannes. W jednej z głównych ról wystąpił tu
Daniel Olbrychski.
1
Równie głośno mówiono o Schlöndorffie za sprawą jego próby zmierzenia się z prozą
Prousta w filmie Miłość Swanna. Kolejne waŜne adaptacje to Homo Faber wg. Maxa
Frischa, Śmierć komiwojaŜera wg. Millera ze znakomitą rolą Dustina Hoffmana, a takŜe
Król Olch na podstawie Tourniera – częściowo realizowany w Polsce obraz perfidnej
i skutecznej indoktrynacji młodego pokolenia wojennego. Uwagę krytyki zwrócił takŜe
film poświęcony fikcyjnej postaci niemieckiej terrorystki pt. Legenda Rity, a takŜe
pięciogodzinny film-wywiad z Billy Wilderem Jak to zrobiłeś, Billy?
Ostatnie dokonania Schlöndorffa to niedoceniony i poddany surowej krytyce przez
portretowanych w nim bohaterów Strajk – obraz polskiego Sierpnia’80 z Anną
Walentynowicz na czele oraz Ulzhan, w którym reŜyser medytuje nad sensem Ŝycia
i śmierci rzucając swego bohatera w odległe stepy Kazachstanu.
Twórczość reŜysera stanowi jeden z waŜniejszych rozdziałów w historii kina niemieckiego.
Filmografia (wybrane pozycje)
1965 – Niepokoje wychowanka Törlessa (Der junge Törless)
1969 – Michael Kohlhaas, buntownik (Michael Kohlhaas – der Rebell)
1969 – Baal
1970 – Nagłe bogactwo biednych ludzi z Kombach (Der plötzliche Reichtum der armen
Leute von Kombach)
1971 – Moralność Ruth Halbfass (Die Moral der Ruth Halbfass)
1975 – Utracona cześć Katarzyny Blum (Die verlorene Ehre der Katharina Blum)
1976 – Strzał z litości (Le Coup de grâce)
1979 – Blaszany bębenek (Die Blechtrommel)
1981 – Fałszerstwo (Die Fälschung)
1983 – Miłość Swanna (Un Amour de Swann)
1985 – Śmierć komiwojaŜera (Death of a Salesman)
1989 – Opowieść podręcznej (The Handmaid's Tale)
1991 – Homo Faber
1996 – Król Olch (The Ogre)
2000 – Legenda Rity (Die Stille nach dem Schuss)
2004 – Dziewiąty dzień (Der neunte Tag)
2005 – Strajk (Strajk - Die Heldin von Danzig)
2007 – Ulzhan
PUBLIKACJE:
Autobiografia Światło, cień i ruch. Moje Ŝycie i moje filmy, Wyd. Propaganda,
Warszawa 2009
(Licht, Schatten Und Bewegung. Mein Leben und meine Filme, Carl Hanser Verlag,
München 2008)
2
W swojej autobiografii, która zebrała bardzo pozytywne recenzje w niemieckiej prasie,
Volker Schlöndorff opowiada o młodości w Hesji oraz późniejszej emigracji do Francji,
Włoch i Ameryki. Barwnie i obrazowo opisuje swoje prywatne doświadczenia i pracę z
Maksem Frischem, Günterem Grassem i Heinrichem Böllem oraz kreśli pełne ciepła
portrety swoich przyjaciół i przyjaciółek m.in. Brigitte Bardot, Johna Malkovicha i Angeli
Merkel.
Opisy ksiąŜek i filmów, które go zainspirowały, kobiet i krajów, które zawaŜyły na jego
Ŝyciu, przeplatają się z anegdotami ze świata filmowego, tworząc w efekcie porywającą
historię o prywatnym i zawodowym Ŝyciu artysty. KsiąŜka wykracza jednak daleko poza
faktograficzno-humorystyczne przedstawienie biografii sławnego filmowca.
Album Lifetime Achievement, Plus Camerimage 2009
Album poświęcony Ŝyciu i twórczości Volkera Schlöndorffa zawiera ponad 440 zdjęć
z planów filmowych oraz z prywatnego archiwum reŜysera. KsiąŜka, oprócz autorskiego
tekstu
Schlöndorffa,
zawiera
wspomnienia
jego
najbliŜszych
współpracowników
i przyjaciół: Margarethe von Trotta, Bertranda Taverniera, Julie Delpy, Michaela Ballhausa
czy Igora Luthera, a takŜe teksty krytyczne historyka filmowego - Jerzego PłaŜewskiego
oraz amerykańskiego krytyka F.X. Feeneya. Jest to piąta publikacja z serii Lifetime
Achievments dedykowanej wybitnym reŜyserom. Do tej pory ukazały się albumy
poświęcone
Krzysztofowi Kieślowskiemu, Kenowi Loachowi, Jerzemu Skolimowskiemu
oraz Alanowi Parkerowi.
Monografia / Katalog Volker Schlöndorff, NOTORO, Warszawa 2009
Krytyczna monografia przygotowana przez Krzysztofa Stanisławskiego (NOTORO) oraz
Filmotekę Narodową i Goethe-Institut w Warszawie, jako wydawnictwo towarzyszące
przeglądowi
twórczości
reŜysera,
zawiera
szczegółowe
informacje
o
wszystkich
(fabularnych, telewizyjnych, dokumentalnych i krótkich) 40 filmach z lat 1960-2007. Jest
równieŜ
biografią
producenta,
Volkera
reŜysera
Schlöndorffa
oper.
Autorem
-
asystenta
projektu
reŜysera,
reŜysera,
graficznego
jest
aktora,
malarz
i filmowiec - Zbigniewa Macieja Dowgiałło.
Krzysztof Stanisławski: zajmuje się problematyką kina niemieckiego od ponad 20 lat,
był m.in. kuratorem przeglądu „Niemcy jesienią” w DKF „Kwant” i „Hybrydy”
w 1983/84 r. Wydał m.in. „Nowe kino niemieckie od 1962 r. do dzisiaj” z leksykonem
reŜyserów. Pierwszy tekst o filmach Schlöndorffa opublikował w 1978 r.
3