Dr inż. Leszek Wojtan
Transkrypt
Dr inż. Leszek Wojtan
Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Dr inż. Leszek Wojtan (Sales project manager) FRIOTHERM AG Zürcherstrasse 12 8401 Winterthur / Szwajcaria Tel. +41-52-2623814 Fax +41-52-2623803 email: [email protected] Top technology – cool solutions Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 1/35 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Plan prezentacji Technologia sprężarkowych pomp ciepła o dużej mocy > 2MW Kompresory odśrodkowe stosowane w pompach ciepła Schemat procesowy urządzeń jedno- i dwustopniowych Pompa ciepła w systemie ogrzewania sieciowego Przykłady zastosowań - Odzysk ciepła odpadowego Para wodna - SYSAV Malmö Ścieki nieoczyszczone - Sandvika, Skoyen Skojarzone chłodzenie i ogrzewanie - Katri Vala, Nimrod Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 2 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Rozwój technologiczny kompresorów dużej mocy 1878 Wyprodukowanie pierwszego kompresora do aplikacji chłodniczej 1920 Pierwszy turbo-kompresor do amoniaku 1927 Wyprodukowanie największego na świecie kompresora 1958 Pierwszy kompresor do HCFC 1978 Rozwój nowej generacji kompresorów jedno- i dwustopniowych do pomp ciepła 2000 Konstrukcja wirnika o podwyższonej sprawności izentropowej 2005 Turbo-kompressor o mocy chłodniczej 10.5 MW 2009 Konstrukcja UNITURBO 22S do elektrowni atomowych Instalacje specjalne Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 3 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Pompy ciepła o szczególnych własnościach 1984 Pierwsza pompa ciepła produkująca wodę o temp. 120°C do wytwarzania niskociśnieniowej pary (dolne źródło ciepła: woda procesowa w procesie petrochemicznym) 1987 Pompa ciepła produkująca wodę o temp. 105°C (dolne źródło ciepła: woda procesowa) 2005 Pierwsza pompa ciepła z czynnikiem roboczym R134a produkująca wodę o temp. 90°C (dolne źródło ciepła: ścieki nieoczyszczone ) Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 4 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Kompresory odśrodkowe do pomp ciepła dużej mocy UNITURBO 22S Q0 do 1.5MW UNITURBO 22 Q0 do 2.8MW UNITURBO 23 Q0 do 3.8MW UNITURBO 28 Q0 do 5.0MW Moc chłodnicza od 0.5MW do 10.5 MW (R134a) Zakres temperatur od -10°C do +90°C (R134a) UNITURBO 33 Q0 do 6.8MW UNITURBO 43 Q0 do 10.5MW UNITURBO 34 QH do 9.5MW Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] UNITURBO 50 QH do 20MW 5 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Zakres mocy – jednostki jednostopniowe Kompresory jednostopniowe Uniturbo® Temperatura kondensacji (°C) 70 65 60 55 50 45 Possible to cover 40 35 22S 22AX 22BX 28CX 33CX 43BX 56FX 30 Dla R134a 25 0 2‘000 4‘000 6‘000 8‘000 10‘000 12‘000 14‘000 16‘000 18‘000 20‘000 Moc chłodnicza (kW) Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 6 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Jednostopniowe pompy ciepła Woda ciepłownicza Skraplacz Uniturbo® 22S Dochładzacz Uniturbo® 28/33 Uniturbo® 22 Uniturbo® 43 Parownik Uniturbo® 23 Dolne źródło ciepła Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 7 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Temperatura kondensacji (°C) Zakres mocy – jednostki dwustopniowe 22SY Moc cieplna (kW) Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 8 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Dwustopniowe pompy ciepła Przegrzany, sprężony gaz sprężanie 2-gi stopień Powrót z sieci ciepłowniczej Zasysanie do drugiego stopnia Skraplacz Dochładzacz (opcjonalnie) zawór rozprężny “wysokie ciśnienie” Kompresor wysokiego ciśnienia flash gas do drugiego stopnia Zbiornik międzystopniowy flash gas sprężanie 1-wszy stopień Kompresor niskiego ciśnienia ciecz zawór rozprężny “niskie ciśnienie” Zasysanie odparowanego czynnika chłodniczego Źródło ciepła wlot Wylot wody ciepłowniczej Parownik Bypass przegrzanego gazu Źródło ciepła wylot Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 9 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Integracja pompy ciepła z systemem ciepłowniczym Profil zapotrzebowania na moc cieplną Zasilanie sieci przez pompę ciepła i bojler Zasilanie sieci tylko przez pompę ciepła Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 10 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła odpadowego przy użyciu pomp ciepła Przykłady zastosowań Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 11 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z pary wodnej po oczyszczaniu spalin SYSAV Malmö – Spalarnia odpadów stałych Liczba jednostek 2 Typ UNITOP 28CX-71210U Czynnik chłodniczy R134a Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 12 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z pary wodnej po oczyszczaniu spalin SYSAV Malmö – Spalarnia odpadów stałych Moc chłodnicza Temp. wody doln. źródła 15'500 kW 34.2 / 24.3°C 2 odśrodkowe pompy ciepła 2 Heat pumps AXIMA Refrigeration AG UNITOP UNITOP 28CX-71210U 28CX-71210U From districtheatingnetwork Przepływ wody doln. źródła 1’350 m3/h 50°C Moc grzewcza (Pth) Temp. wody ciepłowniczej 19'000 kW 50 / 59.2-70°C Przepływ wody ciepłowniczej 1’800 m3/h Pobór mocy (Pe) 3'500 kW Współ. wydajności cieplnej (COP) > 5.5 Heat source capacity 24.3°C 15.5MW Heat sink capacity 19MW Flue-gas Flue- gascondensing flue-gascleaning Power consumption 3.5MW 34.2°C 59.2°C Steamturbine Generator Pth COP= Pe Boiler To districtheatingnetwork Waste-to-Energy plant SYSAV Malm ö Sweden Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 13 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z pary wodnej po oczyszczaniu spalin SYSAV Malmö – Spalarnia odpadów stałych Moc chłodnicza Temp. wody doln. źródła 15'500 kW 34.2 / 24.3°C Przepływ wody doln. źródła 1’350 m3/h Moc grzewcza (Pth) Temp. wody ciepłowniczej 19'000 kW 50 / 59.2-70°C Przepływ wody ciepłowniczej 1’800 m3/h Pobór mocy (Pe) 3'500 kW Współ. wydajności cieplnej (COP) > 5.5 Pth COP= Pe 2 jednostki w ekspoloatacji od 2002 roku 3 dodatkowe od lutego 2007 roku Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 14 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia Kanał doprowadzający ścieki do oczyszczalni VAES Zbiornik sedymentacyjny, filtr sitowy z rozgrabiarką Orurowanie z/do pompy ciepła Pompa Pobór Pompa ciepła ścieków ścieków Powrót ścieków Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 15 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia 1 Kanał ściekowy 2 2.1 2.2 2.3 Filtracja Filtry sitowe z rozgrabiarką Sedymentacja Pompy ściekowe 3 3.1 3.2 Produkcja energii Pompy ciepła Zawór dwukierunkowy 4 4.1 4.2 4.3 4.4 Urządzenia dodatkowe Pompy Odpowietrzanie Zbiornik ekspansyjny Zbiornik wody zasilającej 5 System sterowania Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 16 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia Maszynownia, 2 Unitop® 28/28 z rurami dystrybucji wody ciepłowniczej Maszynownia, po lewej 2 Unitop® 28/28, po prawej pompy dystrybucji wody ciepłowniczej i lodowej Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 17 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia TRYB PRACY ZIMOWY (odzysk ciepƚa z nieoczyszczonych ścieków) Liczba jednostek Typ Czynnik chłodniczy 2 UNITOP® 28/28 CY R134a Skraplacz wysokotemperaturowy Moc grzewcza Temp. wody ciepłowniczej 14’000 kW 57 / 78 °C Parownik ze ściekami nieoczyszczonymi Parownik z wodą lodową Moc chłodnicza Temp. ścieków wlot/wylot 9’500 kW 10 / 6 °C Kompresory połączone szeregowo Pobór mocy COP (ogrzewanie) 4’500 kW 3.1 COP (ogrzewanie + chłodzenie) 5.22 Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 18 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia TRYB PRACY PRZEJŚCIOWY (odzysk ciepƚa z nieoczyszczonych ścieków, woda lodowa) Liczba jednostek Typ Czynnik chłodniczy 2 UNITOP® 28/28 CY R134a Skraplacz wysokotemperaturowy Moc grzewcza Temp. wody ciepłowniczej Jednoczesny odbiór ciepła ze ścieków i wody lodowej 14’000 kW 57 / 78 °C Parownik ze ściekami nieoczyszczonymi Parownik z wodą lodową Moc chłodnicza 9’500 kW Temp. ścieków wlot/wylot 10 / 6 °C Temp. wody lodowej wlot/wylot 8 / 4 °C Kompresory połączone szeregowo Pobór mocy COP (ogrzewanie) 4’500 kW 3.1 COP (ogrzewanie + chłodzenie) 5.2 Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 20 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Ciepło/chłodzenie sieciowe – instalacja “Sandvika”, Oslo, Norwegia TRYB PRACY LETNI (wytwarzanie wody lodowej w trybie chillera chłodzonego ściekami) Liczba jednostek Typ Czynnik chłodniczy 2 UNITOP® 28/28 CY R134a Skraplacz wysokotemperaturowy Moc grzewcza Temp. ścieków wlot/wylot 16’500 kW 14 / 28 °C Parownik przejmuje funkcję skraplacza chłodzonego ściekami nieoczyszczonymi Parownik z wodą lodową Moc chłodnicza 14’000 kW Temp. wody lodowej wlot/wylot 8 / 4 °C Kompresory połączone równolegle Pobór mocy COP (chłodzenie) Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 2’500 kW 5.6 21 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków “Sandvika”, Oslo, Norwegia, 3-cia pompa ciepła – instalacja czerwiec 2008 2 jednostki w eksploatacji od 1989 (ponad 160’000 godzin) 1 dodatkowa jednostka w eksploatacji od czerwca 2008 Zdjęcie z warsztatu firmy FRIOTHERM - 11 kwiecień 2008 Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 22 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Skoyen Vest – podgrzewanie wody ciepłowniczej do +90°C Wejście do kawerny “Skoyen Vest Plant”, Oslo, Norwegia Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 23 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Skoyen Vest – podgrzewanie wody ciepłowniczej do +90°C Tunel wejściowy z rurociągami dystrybucji wody ciepłowniczej Pomieszczenie kontroli i sterowania na odległość pomp ciepła Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 24 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Skoyen Vest – podgrzewanie wody ciepłowniczej do +90°C Liczba jednostek Typ 1 UNITOP® 50FY Czynnik chłodniczy R134a Dolne źródło ścieki Moc chłodnicza Temp. ścieków wlot/wylot Przepływ ścieków 12’130 kW 10.0 / 5.8 °C 2400 m3/h Moc grzewcza Temp. wody ciepłowniczej Przepływ wody ciepł. 18’750 kW 67.2 / 90 °C 541 m3/h Pobór mocy 6’620 kW COP > 3* ( min 2.85) * wartość średnia Stacja pomp ciepła “Skoyen Vest”, Oslo, Norwegia Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 25 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Skoyen Vest – podgrzewanie wody ciepłowniczej do +90°C UNITOP 50FY uruchomienie w 2005 UNITOP 34FY uruchomienie w 2007 Podczas 6'000 godzin eksploatacji rocznie, stacja pomp ciepła Skoyen Vest wytwarza energię cieplną ekwiwalentną zużyciu 15'250 ton oleju opałowego Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 26 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Odzysk ciepła z nieoczyszczonych ścieków Skoyen Vest – podgrzewanie wody ciepłowniczej do +90°C Pompy ścieków w stacji “Skoyen Vest”, Oslo, Norwegia Kanał ściekowy po lewej: powrót ze stacji pomp ciepła “Skoyen Vest”, Oslo, Norwegia Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 27 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Katri Vala”, Helsinki, Finlandia NAJWIĘKSZA NA ŚWIECIE INSTALACJA POMP CIEPŁA 5 x UNITOP® 50 FY Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 28 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Katri Vala”, Helsinki, Finlandia Design Ready for Insulation 5 x UNITOP® 50 FY Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 29 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Katri Vala”, Helsinki, Finlandia Lato Liczba jednostek 5 Typ UNITOP® 50 FY Czynnik chłodniczy R134a Dolne źródło Woda lodowa Moc chłodnicza 60’000 kW Temp. wody doln. źródła 20.0 / 4.0 °C Przepływ wody doln. źródła 3’225 m3/h Temp. wody ciepłowniczej 45.0 / 88.0 °C Zima 5 UNITOP® 50 FY R134a Ścieki oczyszczone 60’000 kW 10.0 / 4.0 °C 8’600 m3/h 50.0 / 62.0 - 88 °C Przepływ wody ciepł. Pobór mocy Moc grzewcza 1’850 m3/h 30’565 kW 90’565 kW 6’105 m3/h 23’850 kW 83’850 kW COP Łączna energia termalna Łączne COP 3.0 150’000 kW 4.9 3.5 5 jednostek w eksploatacji od 2006 Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 30 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Katri Vala”, Helsinki, Finlandia Eksploatacja letnia Summer Operation M 90 MW 88°C 30 MW 60 MW 4°C District- DistrictChłodzenie cooling sieciowe Network Sieć heating Ciepłownicza / c.w .u Network 45°C 22°C 20°C 33°C Harbour of Sörnainen Port Sömainen 5 pomp ciepła 5 Heatpumps Unitop® 50FY Unitop 50FY Helsinki Energy for Katri Vala Sewage water tunnel Kanał ściekowy Harbour of Sörnainen Port Sömainen Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 31 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Katri Vala”, Helsinki, Finlandia Eksploatacja zimowa Winter Operation M 90 MW 62°C to 88°C 62°C 30 MW 60 MW 3°C District- District- Sieć heating ciepłownicza Network Chłodzenie cooling sieciowe Network 50°C 22°C 15°C 33°C Harbour of Sörnainen Port Sömainen 5 pomp ciepła 5 Heatpum ps Unitop® 50FY Unitop 50FY Helsinki Energy for Katri Vala 10°C 4°C 12°C 6°C Sewage water tunnel Kanał ściekowy 3°C 1°C 15°C 13°C Harbour of Sörnainen Port Sömainen Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 32 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Nimrod”, Sztokholm, Szwecja Nimrod 4 schładzacze / pompy ciepła Typ UNITOP® 33/28 CPY dostarczają o w lecie: o w zimie: moc chłodnicza moc chłodnicza moc cieplna 48 MW 24 MW 36 MW City of Stockholm Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 33 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Nimrod”, Sztokholm, Szwecja 78°C Skraplacz 68°C Woda 37°C Skraplacz morska ciepłownicza Dochładzacz Dochładzacz 28CX 28CX 33CX 6°C 22°C Woda 33CX Economiser Parownik 8.5°C Chłodzenie 6 MW z odzyskiem ciepła 9MW 5°C Economiser Parownik 11°C Chłodzenie 7MW + 5MW = 12MW Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 34 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Skojarzone ogrzewanie i chłodzenie Ogrzewanie i chłodzenie sieciowe “Nimrod”, Sztokholm, Szwecja During assembly Transport urządzeń in workshop Transport do miejsca instalacji Montaż pomp ciepła 3 jednostki w eksploatacji od 2002 + 1 jednostka od 2003 Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 35 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Wnioski o Różnorodność źródeł ciepła o Bezpieczeństwo eksploatacji o Wysoka trwałość i gotowość operacyjna o Elastyczność modów eksploatacji o Najwyższa sprawność dzięki dopasowanym rozwiązaniom o Sprawdzona technologia o Jednoczesne spełnienie trzech dyrektyw pakietu klimatycznego Dr inż. Leszek Wojtan Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 36 Pompy ciepła do współpracy z sieciami ciepłowniczymi Dziękuję za uwagę Dr inż. Leszek Wojtan Zürcherstrasse 12 CH-8401 Winterthur Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] Dr inż. Leszek Wojtan do współpracy i zapraszam Tel. +41-52-2623814 email: [email protected] 37