Goethe „Król Olch” - Wypracowania24.pl

Goethe „Król Olch” - interpretacja i analiza
ballady
Ballada pt.: „Król Olch” Johanna Wolfganga Goethe odnosi się do
legendy o królu Elfów, inaczej zwanego królem Olch. Akcja utworu
rozgrywa się nocą. Przez las na koniu jedzie ojciec z ciężko chorym
synem. Dziecko majaczy w gorączce. Pomiędzy stawami dostrzega
króla Olch:
„Co tobie synku, że tak w las patrzysz?
Tam ojcze, on król olch daje znak,
Ma płaszcz, koronę i biały tren…”.
Król Olch zaprasza chłopca do swojego królestwa wabiąc go zabawą z
pięknymi córkami, bogactwem i złotym szalem. Ojciec nie wierzy
słowom syna. Jego zachowanie tłumaczy gorączką. Zamiast
opisywanego przez chłopca króla Olch z córkami kuszącymi go swoim
śpiewem i zabawą ojciec-realista zauważa jedynie poruszające się na
wietrze drzewa, słyszy wyłącznie szum liści:
„Nie bój się, mój synu,
Ja widzę to z dala.
To wierzba swe stare gałęzie rozwala”
Ojciec popędza konia. W momencie, gdy podróżni docierają do celu,
chłopiec umiera - zostaje porwany przez króla Olch.
Według mitologii starogermańskiej król Olch odpowiadał za śmierć
dzieci. Jego królestwem były stawy i jeziora, na brzegach których rosły
olchy. Stwór kusił i porywał swoje ofiary w ciemną otchłań, gdzie żywi
nie sięgali swoim umysłem. Dusza była więziona w królestwie zjawy,
równocześnie stając się martwą dla świata ludzi.
W balladzie przedstawione zostały dwie koncepcje postrzegania świata:
racjonalna, reprezentowana przez ojca żyjącego w świecie zmysłów,
empirycznych dowodów na istnienie każdego zjawiska oraz druga
koncepcja - poznania intuicyjnego, bliska sercom twórców romantycznych, reprezentowana przez postać chłopca. Goethe,
podobnie jak inni artyści okresu romantyzmu, podkreślał wagę uczuć,
intuicji, marzeń oraz wyobraźni. Twierdził, iż determinują one nasz
obraz siebie oraz otaczającego nas świata.
Jedną z cech charakterystycznych dla okresu romantyzmu jest wiara w
istnienie poza rzeczywistością wielu fantastycznych światów jednoczesne połączenie fikcyjnych desygnatów z rzeczywistymi. Mogą
się one wzajemnie przenikać, komunikować oraz wpływać na
zachowania bohaterów. Odwołania do ludowości i starych wierzeń były
często wykorzystywane przez romantycznych twórców.
Ballada „Król Olch” ma charakter manifestu. Autor zwraca czytelnikom
uwagę na fakt, że synowi łatwiej jest się porozumieć z królem Olch, niż
z własnym ojcem. Pojawia się konflikt pomiędzy postrzeganiem świata
poprzez zmysły (postawa ojca) a irracjonalnym odbiorem rzeczywistości
przez syna.
W utworze znaczną rolę odgrywa przyroda. Występowanie licznych
środków stylistycznych - onomatopei („szumi las”, „szeleści olcha”),
wykrzyknień („przyjdź chłopcze tu do mnie w głęboki las!”) - buduje
fantastyczny i mroczny nastrój utworu. Użycie tych środków
artystycznych wpłynęło na groźny, pełen lęku, strachu i tajemniczości
obraz lasu. Przyroda w balladzie stanowi ważny element. Odzwierciedla
uczucia dwójki bohaterów, wzmacnia emocje. Współgranie natury z
akcją utworu jest jedną z charakterystycznych cech dla okresu
romantyzmu.
„Król Olch” jest balladą romantyczną, ballada zaś to przykład gatunku
synkretycznego. Zawiera ona w sobie elementy liryki, epiki oraz
dramatu. Zastosowane przez autora lirycznych środków artystycznych
(wspomniane onomatopeje, wykrzyknienia czy też liczne epitety)
pozwoliły wykreować odpowiedni nastrój dla opowiadanej historii. Losy
ojca i syna przedstawione są przez wszystkowiedzącego,
obserwującego zdarzenie narratora.
Koniecznym elementem utworów epickich jest świat przedstawiony.
Narrator zaznajamia czytelnika z miejscem oraz czasem akcji,
bohaterami, ich uczuciami oraz biegiem zdarzeń. Fabuła ballady sięga
do ludowych wierzeń. Utwór w znacznej mierze zbudowany jest na
zasadzie dialogów, co z kolei jest cechą dramatu.
Podsumowując, „Król Olch” to konfrontacja dwóch metod postrzegania
świata: za pomocą zmysłów, tego opierającego się na racjonalnych
przesłankach, oraz intuicyjnego odczuwania rzeczywistości. Autor
aprobatywnie odnosi się do starych wierzeń ludowych, przywołując
fantastyczne, pozaziemskie istoty. Wszystko to sprawia, iż „Król Olch”
jest typowym przykładem dzieła okresu romantyzmu.