DOCHÓD UTRACONY

DOCHÓD UTRACONY
Jeżeli do chwili obecnej (2010 r.) w rodzinie studenta sytuacja materialna uległa pogorszeniu, w
związku z utratą przez któregoś członka rodziny dochodu z wymienionych niżej powodów - to
dochody rodziny z roku 2009 można pomniejszyć o tzw. „dochód utracony” – z tym, że jego utrata
może być spowodowana tylko i wyłącznie:
1) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego (osoba decyduje się na urlop wychowawczy
i traci otrzymywany w 2009 r. dochód),
2) utratą prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium dla bezrobotnych,
3) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na
podstawie umowy o dzieło,
4) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a także emerytury,
renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznawanych rolnikom w
związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,
5) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej.
Tylko dochód z ww. sytuacji może być odliczony od dochodów z roku 2009 jako „utracony”.
Dochód "utracony" służy aktualizacji wyliczeń opartych na roku 2009. W sytuacjach, gdy w
momencie składania wniosku w stosunku do roku 2009 zaszły zmiany w dochodach członków rodziny
(brak obecnie źródła dochodu, które w 2009 r. występowało) - należy wyliczenia oparte na roku 2009
odpowiednio zweryfikować.
Od miesięcznego dochodu całej rodziny z roku 2009 odlicza się wówczas średnią miesięczną kwotę
„dochodu utraconego” i otrzymaną kwotę dzieli się przez liczbę członków rodziny. Przy czym nawet
jeśli osoba miała źródło tego dochodu tylko przez kilka miesięcy roku 2009 to obliczając średnią
miesięczną kwotę - całą kwotę z tego okresu trzeba podzielić na 12 miesięcy.
Punktem odniesienia jest zawsze moment składania wniosku.
Przykłady.
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych (art.5 ust. 1 w związku z art. 3 pkt. 2), zgodnie z którą ustala się
miesięczny dochód na osobę w rodzinie przy ubieganiu się o stypendium socjalne, na wyżywienie i mieszkaniowe - podstawą
ustalania dochodu rodziny jest przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym
rok, w którym student stara się o ww. stypendia. (obecnie jest to rok 2009).
Dochód ten może być, zgodnie z art.5 ust.4, pomniejszony o dochód utracony lub, zgodnie z art. 5 ust. 4a, powinien zostać
powiększony o dochód uzyskany.
Zarówno utrata dochodu jak i uzyskanie musi być odniesione do dochodu, na podstawie którego ustala się prawo do
ubiegania się o stypendium. Utrata dochodu ma miejsce w przypadkach określonych w art. 3 pkt 23 ustawy. Natomiast uzyskanie ma
miejsce w przypadkach wymienionych w art. 3 pkt 24 ustawy, które miały miejsce po roku, z którego dochody stanowią podstawę
do ustalenia prawa do ubiegania się o stypendium.
W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny, zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z
dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne, od dochodu rodziny odejmuje
się przeciętną miesięczną kwotę utraconego dochodu. Zatem w przypadku utraty dochodu przez jednego z członków rodziny, należy
obliczyć jego przeciętny miesięczny dochód uzyskany w 2009 r. i o ten dochód – jako utracony – pomniejszyć dochód rodziny
uzyskany w 2009 r.
Zgodnie z § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia w przypadku uzyskania przez członka rodziny dochodu po roku, z którego
dochody stanowią podstawę do ustalenia prawa do ubiegania się o stypendium (czyli po roku 2009) do dochodu rodziny dodaje się
miesięczną kwotę dochodu uzyskanego przez członka rodziny, o ile dochód ten osoba otrzymuje w momencie ubiegania się o
stypendium.
Przykład 1.
Rodzina 4-osobowa osiągnęła w 2009 r. przeciętny miesięczny dochód w wysokości 2.500 zł. Dochód rodziny w
przeliczeniu na 1 osobę wyniósł 625 zł.
Na dochód rodziny osiągnięty w 2009 r. złożył się m.in. dochód matki w przeciętnej miesięcznej wysokości 1375 zł
(dochód w roku 2009 matki wyniósł 16.500 zł., uzyskała go od stycznia do listopada włącznie, po 1.500 zł miesięcznie,
ale po podzieleniu na 12 miesięcy, jej przeciętny miesięczny dochód wyniósł 1.375 zł.). Matka z dniem 1 grudnia 2009 r.
przeszła na urlop wychowawczy – jest to utrata dochodu. Do chwili obecnej matka pozostaje na urlopie wychowawczym.
Miesięczny dochód rodziny po uwzględnieniu dochodu utraconego wyniósł 1.125 zł: 2500 zł.-miesięczny dochód całej
rodziny liczony na podstawie 2009 r. minus 1375 zł.- miesięczny utracony dochód matki.
1.125 zł/ 4 os. = 281,25 zł. I to jest kwota miesięcznego dochodu na osobę w tej rodzinie: 281,25 zł.
Bez uwzględnienia dochodu utraconego student by więc nie spełniał warunków ubiegania się o stypendium (625 zł na
osobę!), a po uwzględnieniu dochodu utraconego student spełnia warunki ubiegania się o stypendium – miesięczny
dochód na osobę w jego rodzinie jest niższy niż 602 zł.
Przykład 2.
Rodzina 4-osobowa osiągnęła w 2009 r. przeciętny miesięczny dochód w wysokości 4.800 zł. Dochód rodziny w
przeliczeniu na 1 osobę wyniósł 1.200 zł.
Na dochód rodziny osiągnięty w 2009 r. złożył się przeciętny miesięczny dochód ojca w wysokości 2.800 zł, który z
dniem 31 stycznia 2010 r. utracił pracę. Od dnia 1 marca 2010 r. pobierał zasiłek dla bezrobotnych – ale tylko do końca
sierpnia 2010 r. W momencie składania wniosku przez studenta – ojciec jest bezrobotny, bez prawa do zasiłku dla
bezrobotnych. Dochód ojca z 2009 r. uznaje się więc za utracony.
Obecnie dochód rodziny kształtuje się następująco: 4.800 zł - 2.800 zł = 2.000 zł. (miesięczny dochód rodziny na
podstawie 2009 r. minus miesięczny przeciętny dochód utracony ojca).
Miesięczny dochód na osobę w rodzinie wynosi 500 zł. (2.000 zł/ 4 os.).
Przykład 3.
Rodzina 4-osobowa osiągnęła w 2009 r. przeciętny miesięczny dochód w wysokości 2.000 zł. Dochód rodziny w
przeliczeniu na 1 osobę wyniósł 500 zł.
Na dochód rodziny w 2009 r. złożył się dochód ojca z 2009 r.: 24.000 zł., który ojciec osiągnął pracując od 1 lipca 2009
r. - wcześniej był bez pracy. Przeciętny miesięczny dochód ojca w roku 2009 wyniósł więc 2.000 zł., chociaż rzeczywista
wysokość jego miesięcznego dochodu to 4.000 zł. Ale ojciec ma wciąż to samo źródło dochodu – od lipca do chwili
obecnej. Nie występuje w tej sytuacji żadna okoliczność, na podstawie której należało by przeliczyć wysokość
miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie. Miesięczny dochód na osobę w rodzinie studenta to 500 zł.
Przykład 4.
Rodzina 4-osobowa osiągnęła w 2009 r. przeciętny miesięczny dochód w wysokości 2.000 zł. Dochód rodziny w
przeliczeniu na 1 osobę wyniósł 500 zł.
18 lipca 2010 r. matka zakończyła urlop wychowawczy i wróciła do pracy. Jej dochód z sierpnia – pierwszego,
przepracowanego pełnego miesiąca wynosi 2.000 zł. Jest to dochód uzyskany.
Po uwzględnieniu dochodu uzyskanego matki miesięczny dochód całej rodziny wynosi 4.000 zł, czyli w przeliczeniu na 1
osobę: 1.000 zł. Student nie spełnia warunków ubiegania się o stypendium.
Przykład 5.
Matka od 2006 roku (przez cały 2009 r. również) pobiera renę inwalidzką z ZUS-u i w momencie składania wniosku
przez studenta wciąż ją pobiera. Ponadto, do maja 2009 r. pracowała na ¼ etatu, ale po utracie tego zatrudnienia nie
uzyskała w zamian innego dochodu (np. w postaci innej pracy, działalności gospodarczej czy też umowy zlecenia). W
takim przypadku dochód uzyskany w 2009 r. z tytułu trwającego do maja 2009 r. zatrudnienia jest dochodem
utraconym, ponieważ osoba utraciła go. Prawo do stypendium należy więc w tym przypadku ustalić jedynie w oparciu o
dochód matki uzyskany w 2009 r. z tytułu renty (dochód z renty nie uległ zmianie, nie stosujemy więc do tej części
dochodów przepisów o utracie i uzyskaniu dochodów).
Przykład 6.
Osoba z rodziny studenta pracowała na podstawie umowy o pracę do kwietnia 2009 r. Po utracie zatrudnienia do końca
2009 r. nie uzyskiwała dochodów z żadnego źródła. Dopiero od 12 czerwca 2010 r. podjęła zatrudnienie na umowę o
pracę i zatrudnienie to trwa w momencie składania przez studenta wniosku o stypendium. W tym przypadku dochód
osoby z roku 2009 r. jest dochodem utraconym, ponieważ to źródło dochodu przestało istnieć. Następnie miało miejsce
uzyskanie dochodu w postaci podjętej od czerwca 2010 r. pracy.
Tym samym, dochodem tej osoby jest wysokość wynagrodzenia uzyskanego za lipiec 2010 r. czyli dochód z pierwszego
pełnego miesiąca po uzyskaniu dochodu.
Najpierw nastąpiła utrata dochodu z roku 2009 i o ten dochód (przeciętny miesięczny dochód) należało pomniejszyć
miesięczny dochód całej rodziny, a następnie ten nowy miesięczny dochód całej rodziny powiększyć o kwotę dochodu
uzyskanego (z pierwszego pełnego miesiąca). I otrzymaną w ten sposób miesięczną kwotę dochodu całej rodziny
podzielić przez liczbę członków, aby uzyskać prawidłowo policzony miesięczny dochód na osobę w rodzinie.