Rola Inspekcji Weterynaryjnej w nadzorze nad bezpieczeństwem

Rola Inspekcji Weterynaryjnej w nadzorze nad
bezpieczeństwem żywności
Główny Lekarz Weterynarii
Inspekcja realizuje zadania z
zakresu ochrony zdrowia zwierząt
oraz bezpieczeństwa produktów
pochodzenia zwierzęcego w celu
zapewnienia ochrony zdrowia
publicznego.
Zadania IW
Inspekcja wykonuje swoje zadania w szczególności przez:
1. zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych;
2. badania kontrolne zakażeń zwierząt
3. monitorowanie
chorób
odzwierzęcych
i
odzwierzęcych
czynników
chorobotwórczych
oraz
związanej
z
nimi
oporności
na
środki
przeciwdrobnoustrojowe u zwierząt, w
produktach pochodzenia zwierzęcego
i środkach żywienia zwierząt;
4. badanie zwierząt rzeźnych oraz produktów pochodzenia zwierzęcego;
5. przeprowadzanie:
a) weterynaryjnej kontroli granicznej w zakresie prawa wspólnotowego i krajowego
b) kontroli weterynaryjnej w handlu i wywozie zwierząt oraz produktów w rozumieniu
przepisów o kontroli weterynaryjnej w handlu
c)systemów wsparcia bezpośredniego,
d) kontroli wyrobów do diagnostyki in vitro stosowanych w medycynie weterynaryjnej
Zadania IW
6. sprawowanie nadzoru nad:
a) bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami
weterynaryjnymi przy ich produkcji, umieszczaniu na rynku oraz sprzedaży
bezpośredniej,
b) wprowadzaniem na rynek zwierząt i ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego,
c) wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz, dodatków stosowanych w żywieniu
zwierząt, organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku
paszowego i pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz nad transgranicznym
przemieszczaniem organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku
paszowego,
d) zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu oraz jakością zdrowotną materiału
biologicznego i jaj wylęgowych drobiu,
e) obrotem i ilością stosowanych produktów leczniczych weterynaryjnych,
f) wytwarzaniem i stosowaniem pasz leczniczych,
g) przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt,
h) przestrzeganiem zasad identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz przemieszczaniem
zwierząt,
i) przestrzeganiem wymagań weterynaryjnych w gospodarstwach utrzymujących
zwierzęta gospodarskie,
j) utrzymywaniem, hodowlą, prowadzeniem ewidencji zwierząt doświadczalnych
w jednostkach doświadczalnych, hodowlanych i u dostawców;
Zadania IW
7. prowadzenie monitorowania substancji niedozwolonych, pozostałości chemicznych,
biologicznych, produktów leczniczych i skażeń promieniotwórczych u zwierząt,
w ich wydzielinach i wydalinach, w tkankach lub narządach zwierząt, w
produktach pochodzenia zwierzęcego, w wodzie przeznaczonej do pojenia zwierząt
oraz środkach żywienia zwierząt;
8. prowadzenie wymiany informacji w ramach systemów wymiany informacji,
o których mowa w przepisach Unii Europejskiej;
9. przyjmowanie informacji o niebezpiecznych produktach żywnościowych oraz
paszach od organów Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, w zakresie
kompetencji
tych
inspekcji,
oraz
od
organów
Inspekcji
Handlowej
o niebezpiecznych produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego oraz
ocena ryzyka i stopnia zagrożenia spowodowanego niebezpiecznym produktem
żywnościowym lub paszą, a następnie przekazywanie tych informacji do
kierującego siecią systemu RASFF (art. 85 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225, z późn. zm.).
Organy Inspekcji Weterynaryjnej, urzędowi lekarze
weterynarii oraz osoby wyznaczane do wykonywania
czynności pomocniczych
•
Zadania w pełnionym nadzorze nad bezpieczeństwem żywności
pochodzenia zwierzęcego realizują organy Inspekcji Weterynaryjnej
–
•
•
Główny Lekarz Weterynarii; wojewódzki lekarz weterynarii, jako kierownik wojewódzkiej
inspekcji weterynaryjnej wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w
województwie; powiatowy lekarz weterynarii, jako kierownik powiatowej inspekcji
weterynaryjnej wchodzącej w skład niezespolonej administracji rządowej; graniczny lekarz
weterynarii.
Lekarze weterynarii wyznaczeni do wykonywania określonych
czynności oraz osoby, wyznaczone do czynności pomocniczych
wykonują powierzone czynności pod nadzorem
i w imieniu organów Inspekcji.
Lekarze weterynarii zatrudnieni w Inspekcji oraz lekarze wyznaczeni są
urzędowymi lekarzami weterynarii.
Krajowy program monitoringowy
Zadania z zakresu bezpieczeństwa żywności pochodzenia
zwierzęcego realizowane są m.in. poprzez prowadzenie
krajowego programu badań kontrolnych pozostałości.
•
Inspekcja Weterynaryjna pobiera próbki do badań od następujących
gatunków zwierząt oraz produkty pochodzenia zwierzęcego: świnie,
bydło, konie, owce, drób (kury, kurczęta, indyki, kaczki, gęsi),
ryby, króliki, zwierzęta łowne oraz mleko krowie, jaja i miód.
•
Matrycę do badań stanowią: mocz, krew, mięśnie, wątroba, nerki,
tkanka tłuszczowa, woda do pojenia zwierząt, pasze .
•
Zakres prowadzonych
związków.
badań
obejmuje
łącznie
ponad
220
Średnio, rocznie w ramach realizacji programu
pobieranych jest ok. 30 tys. próbek
Krajowy program monitoringowy
W 2012 roku na 29 023
analizowanych próbek
tylko 72 próbki (0,25%)
oceniono jako niezgodne
z obowiązującymi przepisami.
Krajowy program monitoringowy
W 2013 roku na 29 173
analizowanych próbek
tylko 81 próbek (0,27%)
oceniono jako niezgodne
z obowiązującymi przepisami.
Kontrole w ramach IW
doraźna
Kontrola urzędowa
jest to kontrola podmiotu nadzorowanego
przeprowadzaną poza harmonogramem kontroli,
obejmującą część wymagań weterynaryjnych
kompleksowa na podstawie analizy ryzyka
jest to kontrola okresową przeprowadzoną według
harmonogramów kontroli, opracowanych przez
powiatowego lub wojewódzkiego
(WLW) lub
Głównego
Lekarza
Weterynarii,
obejmująca
całokształt spełniania przez podmiot nadzorowany
wymagań zawartych w odpowiednich przepisach
prawnych
dla
prowadzonej
działalności
lub
wykonywanych działań administracyjnych
Nadzór weterynaryjny
stały w rzeźniach
doraźny w zakładach rozbioru i przetwórstwa
Zakłady produkujące środki spożywcze pochodzenia
zwierzęcego (nadzór Inspekcji Weterynaryjnej)
1.
Liczby zakładów zatwierdzonych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 853/2004:
* zakłady mięsne – 1970 zakładów
- ubój prowadzi 937 zakładów,
- rozbiór - 1 460,
- przetwórstwo 1 162,
- mięso mielone - 287,
- mięso odkostnione mechanicznie- 161,
- produkcja wyrobów mięsnych 513,
- obróbka dziczyzny- 25
* zakłady przetwórstwa mleka – 297
* punkty skupu mleka – 2303
* zakłady sektora rybnego - 311
* zakłady pakowania jaj – 457
* zakłady przetwórstwa jaj - 9
* zakłady przetwórstwa żabich udek i ślimaków - 9
* zakłady przetwórstwa kolagenu - 3
* zakłady przetwórstwa żelatyny - 3
* chłodnie składowe, zakłady przepakowywania, rynek hurtowy- 182
Zakłady produkujące środki spożywcze pochodzenia
zwierzęcego (nadzór Inspekcji Weterynaryjnej)
2. Liczba zakładów zatwierdzonych korzystających z krajowych
środków dostosowujących, o których mowa w art. 10 ust. 3
Rozporządzenia (WE) Nr 853/2004 - (rzeźnie i zakłady o małej
zdolności produkcyjnej wprowadzające produkty na rynek
krajowy):
– 66 zakładów
Zakłady produkujące środki spożywcze pochodzenia
zwierzęcego (nadzór Inspekcji Weterynaryjnej)
3. Liczba podmiotów zarejestrowanych zgodnie z rozporządzeniem
(WE) nr 852/2004
* działalność marginalna, lokalna i ograniczona – 2072 zakładów
* fermy jaj konsumpcyjnych zatwierdzone zgodnie
z dyrektywą 2002/4/WE - 186
* statki rybackie, z wyłączeniem statków zamrażalni i statków
przetwórni - 783
* pośrednicy - 1890
* podmioty prowadzących działalność w zakresie transportu
produktów pochodzenia zwierzęcego - 4957
* punkty skupu dziczyzny - 1301
* podmioty składujące produkty pochodzenia zwierzęcego bez
wymogów temperaturowych - 127
* konfekcjonowanie miodu i produktów pszczelich - 56
* zakłady wytwarzające żywność złożoną - 38
Zakłady produkujące środki spożywcze pochodzenia
zwierzęcego (nadzór Inspekcji Weterynaryjnej)
4.
Podmioty
zakwalifikowane
do
prowadzenia
sprzedaży
bezpośredniej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie wymagań
weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego
przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia
zwierzęcego:
* nieprzetworzone produkty pszczele - 5019
* jaja konsumpcyjne - 829
* mleko i śmietana - 143
* produkty rybołówstwa - 785
* zwierzęta łowne - 62
* zajęczaki - 8
* drób – 56
* żywe slimaki-4
Program „RAPORTY Z DZIAŁANIA
INSPEKCJI”
1. Zwiększenie kontroli Powiatowych i Wojewódzkich Lekarzy Weterynarii
ponad normy obowiązujące w Unii Europejskiej – więcej kontroli niż
audytów.
2. Zwiększenie kontroli krzyżowych prowadzonych przez lekarzy
weterynarii u pośredników i przewoźników zwierząt w szczególności w
zakresie warunków transportu zwierząt oraz dokumentacji towarzyszącej
transportom w miejscach załadunku
i rozładunku zwierząt.
3. Zwiększona liczba kontroli wszystkich siedzib stad zarejestrowanych
przez pośredników w handlu zwierzętami, z wykreśleniem z rejestru tych
siedzib, w których stwierdzone zostaną jakiekolwiek nieprawidłowości.
16
Program „RAPORTY Z DZIAŁANIA
INSPEKCJI” cd.
4. Zwiększenie ilości kontroli przeprowadzanych w gospodarstwach
rolnych w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt i przemieszczeń.
Dodatkowe kontrole w ramach wzajemnej zgodności (dopłaty
bezpośrednie).
.
5. Zwiększenie kontroli dobrostanu zwierząt w rzeźniach na rampie
rozładunkowej w rzeźni wykonywane przez lekarza weterynarii. Ponadto
restrykcyjne przestrzeganie pełnej identyfikacji zwierząt oraz
dokumentu łańcucha pokarmowego wypełnionego przez właściciela
zwierząt a nie pośrednika. Od 1 stycznia 2013 roku obowiązek ten
wykonują pracownicy rzeźni zgodnie z rozporządzeniem WE nr
1099/2009.
17
Program „RAPORTY Z DZIAŁANIA
INSPEKCJI” cd.
6. Ścisłe przestrzeganie prawa oraz reguł przez każdego urzędowego
lekarza weterynarii. Każdy przejaw niedopełnienia obowiązku, będzie
przedmiotem postępowania dyscyplinarnego z nałożeniem kar
przewidzianych dla służby cywilnej, łącznie z wydaleniem ze służby, a
w przypadku lekarzy weterynarii prywatnie praktykujących odbierane
będzie wyznaczenie oraz kierowane wnioski do policji o ściganie.
7. Rotacyjne wyznaczanie do kontroli lekarzy weterynarii w
poszczególnych przedsiębiorstwach – „nowe spojrzenie” w celu
wyeliminowania rutyny w działaniach.
8. Mocniejsze zaangażowanie organów ścigania w celu egzekucji prawa,
bez pobłażliwego podejścia – „niska szkodliwość czynu”.
18
W ramach programu do dnia 09.02.2015 przeprowadzono:
•
10 780 kontroli w rzeźniach;
•
16 210 kontroli w zatwierdzonych zakładach przetwórstwa spożywczego;
•
864 kontroli w chłodniach składowych;
•
8 640 kontroli środków transportu środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego;
•
9626kontroli punktów skupu zwierząt;
•
5946 kontroli podmiotów zajmujących się pośrednictwem w obrocie zwierzętami;
•
31 595 kontroli środków transportu zwierząt.
Łącznie na terenie całej Polski w ramach programu przeprowadzono 83 661 kontroli.
Uchybienia stwierdzono łącznie podczas 5 629 kontroli.
W wyniku podjętych działań ujawniono także 983 przypadków prowadzonych nielegalnie
działalności.
19
W związku z wykrytymi nieprawidłowościami:
• 364 spraw przekazano do organów ścigania;
• Wydano 263 decyzji o zawieszeniu/zakazie działalności
i/lub wykreśleniu z rejestru;
• wygenerowano 19 powiadomienia w systemie RASFF;
• 112 spraw przekazano właściwym terytorialnie
powiatowym lekarzom weterynarii;
• w stosunku do 70 urzędowych lekarzy weterynarii
uchylono wyznaczenie;
• nałożono w drodze decyzji administracyjnej 1 007 kar
pieniężnych na łączną kwotę 3 110 190 zł;
• nałożono 1 674 mandatów na kwotę 409 609 zł.
20
Dziękuję Państwu za uwagę.