Historia - wymagania klasa II GIM

HISTORIA
WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM
Paulina Kotkowska
ZAKRES
TEMATYCZNY
Wielkie
odkrycia
geograficzne
Konsekwencje wielkich
odkryć geograficznych
Kultura odrodzenia we
Włoszech
Renesans w Europie i
przewrót
kopernikowski
Początki reformacji
Rozwój reformacji
Reforma katolicka
PODSTAWOWE
(P)
- definiuje pojęcia: karawela,
sekstans, astrolabium, busola
-wie kim byli Krzysztof Kolumb,
Vasco da Gama, Ferdynand
Magellan
- wie, dlaczego Europejczycy
zaczęli organizować podróże
- zna wyobrażenia na temat
świata w XVwieku
- rozumie pojęcia: kolonia,
plantacja, dualizm gospodarczy,
konkwistador,
wymienia
cywilizacje
prekolumbijskie
opowiada
o
działaniach
konkwistadorów
- przedstawia skutki odkryć dla
Europy i Nowego Świata
- rozumie pojęcia: odrodzenie,
humanizm, mecenat, człowiek
renesansu
- zna postaci: Leonarda da Vinci,
Michała Anioła, Rafaela Santi
- wymienia najważniejsze dzieła
renesansowe
- wie, kto wynalazł ruchomą
czcionkę
zna
przedstawicieli
europejskiego renesansu
- opowiada o życiu i dokonaniach
Mikołaja KopernikA
zna
pojęcia:
reformacja,
luteranie,
sekularyzacja,
protestanci, pokój augsburski
- zna daty: 1517r, 1555r.
- charakteryzuje główne założenia
luteranizmu
- wyjaśnia przyczyny reformacji w
Kościele
- zna postać Marcina Lutra
- rozumie pojęcia i terminy:
hugenoci, kalwinizm, anglikanizm,
arianie
- wie kim byli: Jan Kalwin, Henryk
VIII
wymienia
wyznania
protestanckie
- charakteryzuje wojny religijne
- zna pojęcia: sobór, inkwizycja,
jezuici,
kontrreformacja,
tolerancja
- zna przyczyny zwołania i
postanowienia soboru
PONADPODSTAWOWE
(PP)
uzasadnia
kluczową
rolę
wynalazków w rozwoju żeglugi
dalekomorskiej
- wyjaśnia dlaczego Hiszpania i
Portugalia stały się prekursorami
odkryć geograficznych
- rozumie i omawia wpływ posiadania
kolonii na gospodarkę europy
- wie, skąd wzięła się nazwa Ameryka
Łacińska
- docenia osiągnięcia Majów, Azteków
i Inków
- porównuje kulturę średniowiecza i
renesansu
- wyjaśnia źródła rozwoju kultury
renesansu we Włoszech
- rozpoznaje modele geocentryczny i
heliocentryczny
- rozumie znaczenia odkrycia Mikołaja
Kopernika
zna
pojęcia:
reformacja,
sekularyzacja, luteranie, protestanci,
pokój augsburski
- zna daty: 1517r, 1555r.
- charakteryzuje główne założenia
luteranizmu
- wyjaśnia przyczyny reformacji w
Kościele
- zna postać Marcina Lutra
- porównuje podłoże społecznopolityczne
Reformacji w Niemczech, Francji i
Anglii
- udowadnia wpływ wydarzeń z XVIw.
na dzisiejszą sytuację wyznaniową
- wskazuje negatywne i pozytywne
skutki reform chrześcijańskich z
XVIw.
1
Polska i Litwa pod
rządami
ostatnich
Jagiellonów
Kształtowanie
demokracji
szlacheckiej
się
Powstanie
Rzeczpospolitej
Obojga Narodów
Rzeczpospolita
monarchią elekcyjną
Gospodarka
Rzeczpospolitej w XVI
wieku
Rzeczpospolita wielu
narodów i religii –
kultura „złotego wieku”
Kultura europejska w
XVIIw.
Wiek XVII – stulecie
niekończącej się wojny
- wie, dlaczego zaczęto tworzyć
zakony
- zna pojęcia: hołd pruski, kaper
- opisuje panowanie: Aleksandra,
Zygmunta Starego i Zygmunta
Augusta
rozumie
przyczyny
i
konsekwencje
wojen
z
Krzyżakami
i
państwem
moskiewskim
- rozumie pojęcia: przywilej, stan
szlachecki, nihil novi, pospolite
ruszenie, demokracja szlachecka,
sejm walny
- zna prawa i obowiązki szlachty
- opisuje działanie sejmu walnego
- wie, jaka rolę w systemie
obronnym zajmowało pospolite
ruszenie
- rozumie pojęcia: unia realna,
egzekucja prawi dóbr
- wymienia przyczyny podpisania
unii lubelskiej
- wskazuje na mapie obszar
Rzeczpospolitej Obojga Narodów
przedstawia
główne
postanowienia unii lubelskiej
- zna terminy: wolna elekcja,
konfederacja,
artykuły
henrykowskie
zna
postacie:
Henryka
Walezego, Stefana Batorego
- zna datę pierwszej wolnej elekcji
- wie, dlaczego w Polsce
wprowadzono zasadę wolnych
elekcji
- zna pojęcia: pańszczyzna,
folwark, import, eksport
- wymienia towary, które Polska
importowała i eksportowała XVIw.
- omawia znaczenia pańszczyzny
- omawia znaczenia Gdańska w
handlu Polski z Europą
- zna pojęcia: „złoty wiek”,
konfederacja warszawska
wymienia
grupy
narodowościowe na ziemiach
polskich
- zna postaci: Bony Sforzy,
Mikołaja
Reja,
Jana
Kochanowskiego
- wskazuje zabytki renesansu
polskiego, wymienia religie
- zna pojęcie: barok
- omawia cechy sztuki barokowej
- zna twórców XVII wieku i ich
dokonania
- porównuje kulturę baroku i
renesansu
- wymienia i pokazuje na mapie
państwa, które brały udział w
wojnie trzydziestoletniej
ocenia
politykę
ostatnich Jagiellonów
zagraniczną
- uzasadnia dlaczego właśnie w
Polsce
XVIw.
narodziła
się
demokracja szlachecka
- rozumie znaczenie przywilejów
szlacheckich
dla
funkcjonowania
państwa
- wymienia i omawia mocne i słabe
strony unii realnej Polski z Litwą
- ocenia unię lubelską
- potrafi omówić
wady i zalety
monarchii elekcyjnej
- dostrzega wpływ wolnej elekcji na
funkcjonowanie państwa polskiego
- charakteryzuje wpływ przemian
ekonomicznych w Europie Zachodniej
na gospodarkę Polski
- wyjaśnia specyfikę stosunków
religijnych
w
Polsce
na
tle
europejskim
- przedstawia znaczenie konfederacji
warszawskiej na los innowierców w
Polsce XVI wieku
- dostrzega rolę sztuki barokowej w
odbudowie pozycji Kościoła
- dostrzega wpływ wojen XVII stulecia
na zmiany zachodzące w sztuce
militarnej
2
Absolutyzm we Francji
Anglia na drodze ku
monarchii
parlamentarnej
Królowie
elekcyjni
schyłku XVI i XVII
wieku
- wskazuje przyczyny, przebieg i
skutki tego wydarzenia
- rozumie pojęcia:
absolutyzm, merkantylizm
- rozumie
znaczenie
słów:
„państwo to ja”
- opisuje rządy absolutne Ludwika
XVI
zna
pojęcia:
monarchia
parlamentarna, lord protektor,
purytanie
- opisuje przebieg rewolucji w
Anglii
wie,
na
czym
polega
funkcjonowanie
monarchii
parlamentarnej
- zna postać: Olivera Cromwella i
Karola I
- wymienia królów z rodu Wazów
- wskazuje na mapie obszar
Polski w XVII wieku
- wymienia przyczyny kryzysu
państwa polskiego
- porównuje ustrój XVII-wiecznej
Francji z ustrojem Rzeczpospolitej
Obojga Narodów i wymienia różnice
- porównuje monarchię parlamentarna
i absolutną
- skazuje pozostałości XVII –wiecznej
rewolucji w ustroju współczesnej
Wielkiej Brytanii
- porównuje osiągnięcia dynastii
Piastów, Jagiellonów i Wazów
Wojny Rzeczpospolitej
z Rosją
- zna pojęcia: wielka smuta,
samodzierżawie, bojar, dymitriada
- zna daty: 1605, 1610, 1612,
1619, 1634
- omawia przyczyny i skutki
polskiej interwencji w Rosji
- omawia rolę Zygmunta III w
konflikcie polsko-rosyjskim
- analizuje polityczne skutki polskiej
interwencji
Powstanie kozackie
zna
postacie:
Bohdana
Chmielnickiego, Jana Kazimierza
- wymienia ważniejsze bitwy
powstania
- przedstawia przyczyny i skutki
tego wydarzenia
- zna pojęcia: husaria, Kozak,
czajka, ugoda perejasławska
wskazuje
długotrwałe
skutki
powstania dla stosunków PolskaUkraina
Wojny Rzeczpospolitej
ze Szwecją
zna
postaci:
Stefana
Czarnieckiego,
Augustyna
Kordeckiego, Janusza Radziwiłła,
Jana Chodkiewicza
- zna daty: 1605, 1655, 1657,
1660
- chronologia wydarzeń
- zna ważniejsze bitwy
- wyjaśnia termin: potop
- rozumie przyczyny i skutki utraty
lenna pruskiego przez Polskę
Kryzys
Rzeczpospolitej
połowie XVII wieku
- zna pojęcia: złota wolność
szlachecka, oligarchia magnacka,
abdykacja, liberum veto
- wymienia skutki wojen Polski z
sąsiadami w XVIIw.
- ocenia społeczne i polityczne skutki
wojen w XVII wieku
rozumie
przyczyny
i
konsekwencje wojen z Turcją
- zna postać Jana III Sobieskiego
- wymienia ważniejsze bitwy
- zna postanowienia układu w
Buchaczu i pokoju w Karłowicach
- ocenia skutki odsieczy wiedeńskiej
dla Polski
w
Wojny Rzeczpospolitej
z Turcją
3
Barok w Polsce
Kultura
XVIIIw.
umysłowa
Wielka Brytania XVIII
stulecia
w
epoce
„rewolucji
przemysłowej”
Oświecony
absolutyzm:
Rosja,
Austria i Prusy
Kolonie angielskie w
Ameryce Północnej
Powstanie
Stanów
Zjednoczonych
Wybuch
Wielkiej
Rewolucji Francuskiej
Francja republiką
- wymienia przykłady architektury
barokowej na ziemiach polskich
- rozumie terminy: Sarmata,
ksenofobia, barok
- omawia działalność zakonów w
Polsce
- opisuje sarmacki styl życia
- rozumie pojęcia: oświecenia,
manufaktura, rokoko, klasycyzm,
umowa społeczna, trójpodział
władzy
- zna dokonania: Woltera, Jana
Jakuba Rousseau, Wolfganga
Amadeusza
Mozarta,
Monteskiusza
- przedstawia postęp w nauce i
technice
- wyjaśnia znaczenie pojęć:
rewolucja przemysłowa, liberalizm
ekonomiczny, kapitalizm
- wie, kto i kiedy wynalazł
maszynę parową
- rozumie znaczenie wynalezienia
maszyny parowej
- omawia rewolucję agrarną
- zna dynastie panujące w tych
państwach
- wymienia najważniejsze reformy
i zmiany w polityce
- wskazuje na mapie sąsiadów
Polski
- opisuje rozwój kolonii w
Ameryce
- zna terminy: kolonia, metropolia,
bostońskie picie herbaty
- wskazuje przyczyny konfliktu
zna
postaci:
Benjamina
Franklina, Jerzego Waszyngtona
opisuje
etapy
uzyskania
niepodległości
wie,
kiedy
Amerykanie
obchodzą święto narodowe
- wymienia główne założenia
ustroju politycznego USA
- zna pojęcia: burżuazja, Stany
Generalne, Bastylia, monarchia
konstytucyjna
- zna podział społeczeństwa
francuskiego na stany
- wymienia główne przyczyny
rewolucji
chronologicznie
opisuje
przebieg rewolucji francuskiej
- zna pojęcia: gilotyna, terror,
jakobini, republika
- wie, czym charakteryzowały się
rządy jakobinów
- uzasadnia reakcję państw
europejskich na śmierć Ludwika
XVI
- wymienia przyczyny ścięcia
króla
- wyjaśnia, dlaczego Polacy w XVIIw.
nazywali
swoje
państwo
„przedmurzem chrześcijaństwa”
- omawia wpływy wschodnie w
kulturze baroku
- omawia rolę Wielkiej Encyklopedii
Francuskiej w rozwoju kultury epoki
oświecenia
rozumie
wpływ
postępu
technicznego na rozwój gospodarki
- wymienia główne idee i rozpoznaje
je w literaturze, polityce i sztuce
dostrzega
zmiany
społeczne
spowodowane przez rewolucję
omawia
cechy
absolutyzmu
oświeconego
- porównuje reformy wprowadzone w
Rosji, Austrii i Prusach
- rozróżnia ekonomiczne i polityczne
przyczyny konfliktu
- opisuje wpływ tolerancji religijnej na
rozwój kolonii
- wskazuje postanowienia konstytucji
USA, które przetrwały do dziś
wyjaśnia
znaczenie
filozofii
oświecenia jako jednego z czynników
odgrywających ważną rolę w genezie
rewolucji francuskiej
wyjaśnia
dlaczego
władze
rewolucyjne walczyły z Kościołem
- wskazuje przyczyny zmiany ustroju
we Francji
4
Rzeczpospolita
okresie
kryzysu
czasy saskie
w
–
Ostatnia wolna elekcja
i I rozbiór Polski
Reformy
stanisławowskie
Sejm
Wielki
Konstytucja 3 Maja
i
Wojna
w
obronie
konstytucji, II rozbiór
Powstanie
kościuszkowskie
upadek
Rzeczpospolitej
i
Napoleon Bonaparte
obejmuje władzę we
Francji
- zna pojęcia: sejm niemy, traktat
trzech czarnych orłów, Collegium
Nobilium, anarchia
- zna postaci: Augusta II, Augusta
III, Stanisława Leszczyńskiego
- wymienia przyczyny kryzysu
państwa polskiego pod rządami
saskimi
- podaje genezę powiedzenia „od
Sasa do Lasa”, „za króla Sasa
jedz, pij i popuszczaj pasa”
- wie co wydarzyło się w: 1764r.,
1768r., 1772r.
- zna pojęcia: konfederacja
barska, Familia, praw kardynalne,
Szkoła Rycerska
- wskazuje na mapie obszar
państwa polskiego przed 1772r i
po I rozbiorze Polski
opisuje
panowanie
Poniatowskiego
- wymieni przyczyny i skutki I
rozbioru
- wymienia państwa, które
dokonały rozbioru ziem polskich
wymienia
reformy
króla
Poniatowskiego
- zna terminy: obiady czwartkowe,
Komisja Edukacji Narodowej,
czynsz
- rozumie znaczenie mecenatu
dworu królewskiego na ożywienie
kulturowe i gospodarcze Polski
- zna pojęcia: czarna procesja,
reforma, sejm wielki, hetmani
- wymienia najważniejsze reformy
- zna daty: 1788, 3 maja 1791
- zna stronnictwa polityczne
- rozumie pojęcia: konfederacja
targowicka, sejm grodzieński
wie
kim
byli:
Tadeusz
Kościuszko i Józef Poniatowski
- wie kiedy nastąpił i jakie
państwa dokonały II rozbioru
- wskazuje na mapie zabrane
Polsce ziemie
- podaje okoliczności zwołania
konfederacji targowickiej
- rozumie terminy: insurekcja,
uniwersał, kosynierzy
- zna daty: wybuchu powstania,
bitwy pod Racławicami, wydania
Uniwersału Połanieckiego
potrafi
chronologicznie
przedstawić wydarzenia
- omawia cele powstania
- wymienia państwa, które
dokonały III rozbioru
zna
pojęcia:
Dyrektoriat,
konsulat, cesarstwo, konkordat
- wymienia reformy Napoleona
- opisuje drogę Napoleona do
przejęcia pełni władzy
- wskazuje przejawy kryzysu państwa
polsko-litewskiego analizując traktat
trzech czarnych orłów
- charakteryzuje rządy Wettinów w
Polsce
- dostrzega konsekwencje interwencji
rosyjskich wewnętrzne sprawy kraju
- próba oceny reform króla Polski
- wyjaśnia znaczenie i konieczność
reform dla rozwoju Polski w XVIII
wieku
ocenia
znaczenia
obrazów
Canaletta dla odbudowy Warszawy
po II wojnie światowej
omawia
znaczenia
sytuacji
międzynarodowej dla zwołania sejmu
- omawia przełomowe znaczenia
Konstytucji 3 Maja dla Polski
- ocenia przejście króla na stronę
targowiczan
- zna okoliczności ustanowienia
orderu Virtuti Militari
- ocenia następstwa wojny polskorosyjskiej
analizuje
przyczyny
upadku
Rzeczpospolitej
Rozróżniając czynniki gospodarcze,
społeczne i polityczne
- ocena rządów ostatniego króla
Polski
- rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne
przyczyny upadku ojczyzny
- wskazuje przyczyny sukcesów
Napoleona w polityce wewnętrznej i
jego
ogromne
poparcie
przez
społeczeństwo
5
Początki nowego ładu
w Europie
Napoleon a sprawa
niepodległości Polski
Upadek Napoleona
- wyjaśni, dlaczego „Napoleon
został cesarzem Francuzów a nie
Francji”
- wymienia i wskazuje na mapie
państwa, z którymi Napoleon
prowadził wojny
- rozumie pojęcia: blokada
kontynentalna, koalicja
- wymienia ważniejsze miejsca
bitew
- wie, dlaczego wojska francuskie
odnosiły zwycięstwa
- wymienia przyczyny wojen
Napoleona z Europą
- wie kiedy utworzono Legiony i
Księstwo
- wie, kim byli: Jan Henryk
Dąbrowski, Józef Wybicki
- wskazuje na mapie Księstwo
Warszawskie
- zna okoliczności utworzenia
Legionów i Księstwa
- opisuje stosunek Polaków do
napoleońskiej Francji
- wymienia przyczyny ataku
Napoleona na Rosję
- wie jakie znaczenia miała „bitwa
narodów”
- wskazuje przyczyny klęski
Cesarza Francuzów
- wie do jakich wydarzeń odnosi
się 100 dni Napoleona
- opisuje zmiany, które zaszły w
Europie w okresie napoleońskim w
dziedzinach: gospodarki, polityki,
życia społecznego
- ocenia rolę Legionów i Księstwa w
dziejach państwa polskiego
- ocenia postawę Napoleona wobec
Polaków
- zna różne oceny postaci Napoleona
Bonaparte
- analizuje zmiany wprowadzone
przez Napoleona w Europie
- podsumowuje epokę napoleońską
(+ i -)
6