8305/14 ADD 1

RADA
UNII EUROPEJSKIEJ
Bruksela, 31 marca 2014 r.
(OR. en)
8305/14
ADD 1
Międzyinstytucjonalny numer
referencyjny:
2013/0444 (NLE)
PI 39
NOTA DO PUNKTU I/A
Od:
Sekretariat Generalny Rady
Do:
Komitet Stałych Przedstawicieli (część I)/Rada
Data:
9 kwietnia 2014 r.
Nr poprz. dok.:
Nr dok. Kom.:
7596/14 PI 31
5076/14 PI 1
Dotyczy:
Decyzja Rady w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, Traktatu z
Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom
niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku
– Przyjęcie
= Oświadczenia
1.
Oświadczenie Republiki Czeskiej, Finlandii, Francji, Niemiec, Rumunii, Słowacji
i Słowenii w sprawie kompetencji Unii i państwa członkowskich do podpisania Traktatu
z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom niewidomym,
niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku
Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Słowenia podkreślają, jak
duże znaczenia ma Traktat z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów
osobom niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku i zgadzają się
na jego podpisanie przez Unię Europejską.
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
1
PL
Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Słowenia uważają jednak, że
Traktat z Marrakeszu należy do obszaru kompetencji dzielonych między Unię Europejską i państwa
członkowskie, dlatego też musi zostać podpisany i zawarty nie tylko przez Unię, lecz również przez
wszystkie państwa członkowskie. Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia,
Słowacja i Słowenia są zdania, że państwa członkowskie zachowują kompetencję do tego, by być
stronami Traktatu z Marrakeszu – wraz z Unią – co najmniej w odniesieniu do jego art. 4.
Artykuł ten nakłada na umawiające się strony obowiązek przewidzenia w swoich krajowych
przepisach ograniczeń i wyjątków w zakresie prawa do zwielokrotniania, prawa do
rozpowszechniania i prawa do publicznego udostępniania w celu ułatwienia uprawnionym osobom
dostępu do utworów w przystępnym dla nich formacie. W prawie Unii nie ma jednak podobnego
przepisu: art. 5 ust. 3 lit. b) dyrektywy 2001/29/WE daje jedynie taką możliwość. Ponadto prawo to
nie definiuje wyjątków ani ograniczeń na rzecz osób niewidomych lub cierpiących na inne
zaburzenia odczytu druku.
A zatem Traktat z Marrakeszu wychodzi poza harmonizację przeprowadzoną w ramach dyrektywy
2001/29/WE. Głównym celem tego traktatu jest zbliżenie przepisów umawiających się stron; ma on
także służyć usprawnieniu właściwego funkcjonowania krajowych rynków poszczególnych
umawiających się stron, to jest, w przypadku Unii, rynku wewnętrznego, który wchodzi w zakres
kompetencji dzielonych między Unię Europejską i jej państwa członkowskie.
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
2
PL
Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Słowenia uważają, że
w świetle stosownego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości (w tym celu zobacz opinię 1/94
Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 listopada 1994 r., pkt 88), stwierdzającego, że Unia nie może
narzucić w drodze umowy międzynarodowej przyjęcia środków, co do których przyjmowania na
szczeblu wewnętrznym państwa członkowskie zachowują swobodę. Jako że Unia nie przyjęła
jeszcze wspólnych przepisów w dziedzinie objętej art. 4 Traktatu z Marrakeszu, nie uzyskała
wyłącznej kompetencji, zgodnie z art. 3 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
a państwa członkowskie nie utraciły swoich kompetencji.
Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Słowenia uważają, że nawet
jeśli decyzja upoważniająca do podpisania Traktatu z Marrakeszu w imieniu Unii opiera się jedynie
na art. 207 TFUE, państwa członkowskie nadal posiadają kompetencje do jego podpisania
i zawarcia wraz z Unią. Republika Czeska, Finlandia, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowacja
i Słowenia są zdania, że teoria zasadniczości i pomocniczości opracowana w orzecznictwie
Trybunału Sprawiedliwości dotyczącym wyboru podstawy prawnej nie ma zastosowania do
podziału kompetencji między Unią Europejską a jej państwami członkowskimi. Wprost przeciwnie:
wystarczy, by jakiś jeden przepis umowy międzynawowej, nawet małej wagi, nie był objęty
zakresem kompetencji wyłącznej Unii, a wchodził w zakres kompetencji państw członkowskich, by
można uznać, że umowa wchodzi w zakres kompetencji dzielonych między Unię Europejską
i państwa członkowskie i by musiała ona przybrać formę umowy mieszanej (w tym celu zobacz
opinię 1/08 Trybunału z dnia 30 listopada 2009 r., pkt 138–140).
_____________________
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
3
PL
2.
Oświadczenie Polski
Rzeczpospolita Polska uznaje znaczenie Traktatu z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do
opublikowanych utworów osobom niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia
odczytu druku i stoi na stanowisku, że zarówno Unia Europejska, jak i jej państwa członkowskie
powinny podjąć pilne kroki na rzecz podpisania i ratyfikacji tego traktatu.
Polska jest przekonana, że Traktat z Marrakeszu z jednej strony ustanawia ramy prawne mające
poprawić system wymiany kopii w formacie umożliwiającym dostęp osobom niewidomym
i niedowidzącym, z drugiej zaś – zapewnia ciągłość poszanowania praw autorskich i twórczości.
W rzeczywistości, wdrażanie traktatu będzie ściśle powiązane z tymi aspektami polityki społecznej,
kulturalnej i edukacyjnej państw członkowskich, które dotyczą walki z wykluczeniem społecznym
osób niepełnosprawnych.
Jest to główny powód, dla którego Polska uważa, że Traktat z Marrakeszu leży w obszarze
kompetencji dzielonych między Unię i jej państwa członkowskie; z tego też powodu skuteczne
wdrożenie traktatu wymaga podjęcia działań przez obie strony.
Polska systematycznie zgłaszała wątpliwości co do tego, czy art. 207 TFUE powinien być
stosowany jako jedna z podstaw prawnych podpisania i ratyfikacji Traktatu z Marrakeszu.
W istocie, jesteśmy przekonani, że głównym celem tego traktatu nie jest zapewnienie
przedsiębiorstwom z UE lepszych warunków handlowych poza UE, ale zapewnienie osobom
niedowidzącym dostępu do opublikowanych utworów w specjalnych formatach. W świetle
niedawnego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przy podejmowaniu decyzji
odnośnie do podstawy prawnej podpisania przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie
należy wziąć pod uwagę główny cel danej umowy międzynarodowej.
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
4
PL
Polska stoi na stanowisku, że prawidłową podstawą prawną podpisania i ratyfikacji Traktatu
z Marrakeszu powinien być art. 114 TFUE, który mógłby zostać uzupełniony art. 19 TFUE. Taka
podstawa prawna zagwarantowałaby uznanie dla różnorodności polityk społecznych państw
członkowskich dotyczących osób niedowidzących, w tym środków, które są stosowane w ramach
prawa autorskiego.
Na podstawie przedstawionych wyżej argumentów Rzeczpospolita Polska zdecydowała
o powstrzymaniu się od głosu przy przyjmowaniu decyzji w sprawie podpisania w imieniu Unii
Europejskiej Traktatu z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom
niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku.
________________________
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
5
PL
3.
Oświadczenie Zjednoczonego Królestwa
Zjednoczone Królestwo ponownie wyraża swoje zdecydowane poparcie dla Traktatu z Marrakeszu
(traktatu), który ma przynieść korzyści milionom osób niedowidzących na całym świecie poprzez
zachęcanie do publikacji książek w dostępnych formatach.
UK uważa, że Unia Europejska nie ma w odniesieniu do tego traktatu wyłącznej kompetencji i że
jego podpisanie i ratyfikacja należy do kompetencji państw członkowskich. UK podpisało już
traktat i zamierza ratyfikować go przy najbliższej okazji.
UK wyraża zatem ubolewanie, że podstawą prawną decyzji Rady upoważniającej do podpisania
traktatu przez UE jest art. 207 TFUE. Ta podstawa prawna dotyczy promowania wspólnej polityki
handlowej, która nie jest głównym celem traktatu. Z tego względu UK uważa, że art. 207 TFUE nie
jest prawidłową podstawą prawną dla tej decyzji Rady.
________________________
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
6
PL
4.
Oświadczenie Komisji Europejskiej w sprawie kompetencji Unii odnośnie do Traktatu
z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom niewidomym,
niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku
Komisja Europejska uważa, że zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. e) i art. 3 ust. 2 TFUE przedmiot Traktatu
z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom niewidomym,
niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku wchodzi w zakres wyłącznej
kompetencji Unii.
________________________
8305/14 ADD 1
pa/DJ/lw
DG G 3 B
7
PL