V. Tytuł w opracowaniu przedmiotowym

V. Tytuł w opracowaniu przedmiotowym
V.1. Forma hasła tytułowego. Zasady ogólne
V. 2. Hasło tytułowe
V.2.1. Tytuły dzieł anonimowych (księgi święte, anonimy literackie, dzieła plastyczne i
muzyczne nieustalonego autorstwa)
V.2.2. Tytuły wydawnictw ciągłych (serie wydawnicze i czasopisma)
V.2.3. Tytuły filmów, widowisk teatralnych, estradowych, audycji telewizyjnych i radiowych
V.2.4. Tytuły dzieł mających więcej niż trzech autorów
V.2.5. Tytuły dzieł, których autorem jest ciało zbiorowe
V.3. Hasło autor-tytuł
V.3.1. Zasady ogólne
V.3.2. Hasło autor-tytuł dzieł mających więcej niż jednego autora
V. 3.3. Hasło autor-tytuł dziel plastycznych i muzycznych
V.4 Opracowanie dokumentów z użyciem haseł tytułowych i haseł autor-tytuł.
V.4.1 Zasady ogólne
V.4.2 Przykłady opracowania przedmiotowego dokumentów tytułowych i haseł autor-tytuł z
użyciem niektórych określników stosowanych po tych typach haseł
V.4.2.1 - adaptacje filmowe
V.4.2.2 - analiza i interpretacja
V.4.2.3 - geneza
V.4.2.4 - ilustracje
V.4.2.5 - kopie
V.4.2.6 - kult
V.4.2.7 - przekłady
V.4.2.8 - recepcja
V.4.2.9 - stylistyka
V.4.2.10 - wydawnictwa i rękopisy
V.5. Lista określników stosowanych po hasłach tytułowych i hasłach autor-tytuł
1
V.1. Forma hasła tytułowego. Zasady ogólne
Tytuł dzieła będącego przedmiotem opisywanego dokumentu występuje w hasłach
przedmiotowych jako:
- samodzielna jednostka leksykalna (hasło tytułowe)
lub
- jako drugi element hasła, którego pierwszym elementem jest nazwa autora (hasło autortytuł).
Użyte w hasłach tytuły, niezależnie od typu hasła, formułuje się w ten sam sposób. Podstawą
są zalecenia normy PN-N-01231 : 2001 Opis bibliograficzny – Hasło tytułowe, która określa
zasady tworzenia haseł ujednoliconych dla tytułów ksiąg świętych i anonimowych dzieł
literackich.:
- tytuł podaje się w wersji oryginalnej, w języku dzieła, w razie potrzeby dokonując
transliteracji zgodnie z odpowiednią normą,
- tytuły długie podaje się w wersji skróconej, jeśli taka powszechnie występuje w źródłach,
- tytuły podaje się zgodnie z ortografią języka, w którym jest sformułowany, pomija się
rodzajniki występujące na początku tytułu.
Tytuły dokumentów nieuwzględnionych w normie, a które mogą wystąpić w opisie
przedmiotowym, są tworzone zgodnie z przyjętymi tam ogólnymi zasadami.
Odstępstwa od zaleceń normy dotyczą przede wszystkim dzieł plastycznych, dla opisu
których często przyjmuje się tytuły najczęściej występujące w piśmiennictwie, preferując
nazwy w języku polskim, a nie tytuły w języku ojczystym twórcy obiektu lub w języku
używanym na obszarze jego działania. Zasady tworzenia haseł innych niż opisane w normie
są opisane niżej.
Jeśli tytuł nie identyfikuje danego dzieła, dodaje się obligatoryjnie dopowiedzenie/-a .
Hasło tytułowe może zawierać następujące dopowiedzenia :
- określenie typu/rodzaju dzieła lub obiektu,
- lata związane z publikacją/powstaniem dzieła,
2
- miejsce publikacji dzieła,
-inne dopowiedzenia niezbędne do jednoznacznej identyfikacji danego dzieła.
Zasady formułowania dopowiedzeń w hasłach opisujących różne typy dzieł/obiektów podano
niżej.
Dopowiedzenia podaje się w nawiasie okrągłym z odstępem przed pierwszym nawiasem.
Dopowiedzenie jednego typu należy oddzielać kreską ukośną z odstępami po obu jego
stronach. Poszczególne części takiego dopowiedzenia należy oddzielać przecinkiem i
odstępem. Dopowiedzenia różnego typu oddziela się średnikiem z odstępami po obu jego
stronach.
Uwaga: dopowiedzenia występują wyłącznie w hasłach typu tytuł ujednolicony, nie
występują po tytułach będących częścią hasła autor-tytuł.
3
V. 2. Hasło tytułowe
Hasło tytułowe (zapisywane w kartotece wzorcowej w polu 130, a w rekordzie
bibliograficznym w polu 630) tworzy się w JHP BN dla:
- dzieł anonimowych wszelkiego rodzaju (księgi święte, anonimy literackie, dzieła plastyczne
i muzyczne nieustalonego autorstwa)
- wydawnictw ciągłych (serie wydawnicze i czasopisma)
- filmów, widowisk teatralnych, estradowych, audycji telewizyjnych i radiowych,
- dzieł mających więcej niż trzech autorów,
- dzieł, których autorem jest ciało zbiorowe.
V.2.1. Tytuły dzieł anonimowych (księgi święte, anonimy literackie, dzieła plastyczne i
muzyczne nieustalonego autorstwa)
Tytuły dzieł anonimowych piśmienniczych – ksiąg świętych i anonimowych dzieł literackich
– formułuje się zgodnie z zaleceniami PN-N-01231 : 2001 Opis bibliograficzny – Hasło
tytułowe:
- księgi święte otrzymują hasła sformułowane w języku polskim, np:
Biblia
Biblia. ST. Księga Wyjścia (zasady zapisu poszczególnych ksiąg i ich części zob. PN)
Koran
- anonimowe dzieła literackie i wszelkie anonimowe teksty otrzymują hasła sformułowane w
języku oryginału, np.:
Bogurodzica
Chanson de Roland
Alf laila wa laila
Chronica Hungaro-Polonica
Slovo o polku Igoreve
Historia von D. Johann Fausten
Navigatio sancti Brendani abbatis
4
- anonimowe dzieła inne niż piśmiennicze (plastyczne, muzyczne itp.) otrzymują hasła
sformułowane w języku polskim, o ile taka nazwa występuje w źródłach informacji, np.:
Matka Boska Bardzka
Matka Boska Częstochowska
Wesele Aldobrandyjskie
Apollo Belwederski
Jeśli obiekt nie ma nazwy polskiej, należy przyjąć nazwę najczęściej występującą w źródłach,
np.:.
Ara Pacis
Cantigas de Santa Maria
Jeśli tytuł nie identyfikuje jednoznacznie dzieła należy zastosować odpowiednie
dopowiedzenie identyfikujące, np.:
Matka Boska z Guadalupe (figura)
Matka Boska z Guadalupe (obraz)
Zgodnie z opisanymi wyżej zasadami zapisuje się również tytuły dzieł sztuki i obiektów
autorskich, które są obiektem kultu religijnego (obrazy lub figury cudowne, koronowane) i z
tego powodu znane bardziej pod tą nazwą, np.:
Matka Boska Jazłowiecka
Jezu, ufam Tobie
W rekordzie wzorcowym należy obligatoryjnie uwzględnić odsyłacz całkowity w postaci
hasła autor-tytuł, którego pierwszym członem jest nazwa autora dzieła, a drugim jego tytuł,
np.:
Jezu, ufam Tobie
5
NU Kazimirowski, Eugeniusz (1873-1939). Jezu, ufam Tobie
W rekordzie wzorcowym zapisuje się również, jako hasło/-a powiązane relacją kojarzeniową,
lokalizacje tego obiektu, pierwotne i aktualne, np.:
Matka Boska Jazłowiecka
TK Jazłowiec (Ukraina) - klasztor niepokalanek
Szymanów (woj. mazowieckie, pow. Sochaczew) - Sanktuarium Pani Jazłowieckiej
W szczególny sposób są opisywane obiekty nieustalonego autorstwa stanowiące część lub
wyposażenie obiektu architektonicznego albo założenia przestrzennego. Nazwa opisywanego
obiektu występuje po odpowiedniej nazwie geograficznej i po nazwie obiektu
architektonicznego zapisana jak kolejny określnik jednostkowy, np.:
Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie) – katedra Wniebowzięcia NMP – tryptyk z Matką
Boską Apokaliptyczną, św. Katarzyna i św. Barbarą
Wenecja (Włochy) – kościół św. Marka – Pala d’oro
Hasło tytułowe należy w tym przypadku uwzględnić w rekordzie wzorcowym jako odsyłacz
całkowity, np.:
Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie) – katedra Wniebowzięcia NMP – tryptyk z Matką
Boską Apokaliptyczną, św. Katarzyna i św. Barbarą
NU Tryptyk z Matką Boską Apokaliptyczną, św. Katarzyna i św. Barbarą w katedrze
Wniebowzięcia NMP we Włocławku
Jeśli obiekt nieustalonego autorstwa pierwotnie stanowiący część wyposażenia obiektu
architektonicznego jest obecnie częścią zbiorów instytucjonalnych lub prywatnych, stosuje się
nazwę występującą w źródłach informacji, np.:
Srebrny ołtarz darłowski
Pietà z Lubiąża
W rekordzie wzorcowym należy uwzględnić odsyłacz całkowity w postaci hasła
korporatywnego - nazwy muzeum przechowującego obiekt, np.:
6
Pietà z Lubiąża
NU Muzeum Narodowe (Warszawa) – Pietà z Lubiąża
Jeśli obiekt nieustalonego autorstwa pierwotnie stanowiący część wyposażenia obiektu
architektonicznego jest obecnie częścią zbiorów instytucjonalnych lub prywatnych, ale w
stanie rozproszonym, stosuje się nazwę pierwotnego miejsca przeznaczenia występującą w
źródłach informacji, np.:
Legnica (woj. dolnośląskie) - kościół św.św. Piotra i Pawła – ołtarz główny dawny
ołtarz nie zachował się w całości, jego prawdopodobne części znajdują się obecnie w
zbiorach muzealnych
Przykłady
- księgi święte
130 0 |a Biblia. |p NT
430 0 |a Biblia. |p Nowy Testament
430 0 |a Biblia. |p Testamentum Novum
430 0 |a Nowe Przymierze
430 0 |a Nowy Testament
430 0 |a Nowy Zakon
430 0 |a NT
430 0 |a Pismo Święte Nowego Przymierza
430 0 |a Testamentum Novum
530 0 |w g |a Biblia
500 0 |a Apostołowie
500 0 |a Jezus Chrystus
500 0 |a Maria |c (Matka Jezusa Chrystusa)
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. |p Apokalipsa św. Jana
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. |p Apokryfy
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. p Dzieje Apostolskie
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. |p Ewangelie
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. |p Listy katolickie
530 0 |w h |a Biblia. |p NT. |p Listy św. Pawła
130 0 |a Koran
430 0 |a Kuran
430 0 |a Qu'ran
550
|a Islam
550
|a Objawienie
550
|a Prawo islamskie
7
- utwory/dzieła o nieustalonym autorstwie
130 0 |a Bogurodzica
430 0 |a Bogarodzica
430 0 |a Boga Rodzica
130
430
430
430
430
430
430
430
430
430
430
430
430
0 |a Slovo o polku Igoreve
0 |a Igor Knjaz Severskij
0 |a Igor Swatoslawič
0 |a Pesn' o polku Igoreve
0 |a Slovo o pl'ku Igorevě
0 |a Slovo o polku Igorâ
0 |a Slovo o polku Igorâ Svâtoslaviča
0 |a Slovo o polku Igorevě, Igora syna Svat'slavla, vnuka Ol'gova
0 |a Slovo pro Igoriv pohid
0 |a Slovo pro Igoriv polk
0 |a Słowo o pułku Igora
0 |a Słowo o wyprawie Igora
0 |a Słowo o wyprawie Igorowej - Igora syna Swiatosławowego, wnuka Olegowego
130 0 |a Grupa Laokoona
4102 |a Musei Vaticani |x Grupa Laokoona
430 0 |a Laokoona, Grupa
550 |w g |a Rzeźba grecka
500 0 |a Laokoon
- dzieła sztuki – autorskie lub nieustalonego autorstwa – będące obiektami kultu
130
430
555
530
530
530
551
0 |a Matka Boska Częstochowska
0 |a Matka Boża Częstochowska
|w g |a Wizerunki maryjne
0 |a Matka Boska Mstowska
0 |a Matka Boska Płacząca z Lublina
0 |a Matka Boska Studzieniczna
|a Częstochowa (woj. śląskie) |x Jasna Góra
130
430
430
555
530
530
551
0 |a Matka Boska z Guadalupe (figura)
0 |a Matka Boża z Guadalupe
0 |a Nuestra Senora de Guadelupe
|w g |a Wizerunki maryjne
0 |a Matka Boska Kodeńska
0 |a Matka Boska z Guadalupe (obraz)
|a Guadalupe (Hiszpania) %x sanktuarium maryjne
130 0 |a Matka Boska z Guadalupe (obraz)
430 0 |a Matka Boża z Guadalupe (obraz)
555 |w g |a Wizerunki maryjne
530 0 |a Matka Boska z Guadalupe (figura)
8
551
|a Guadalupe Hidalgo (Meksyk) %x sanktuarium maryjne
0 |a Matka Boska Jazłowiecka (figura)
1 |a Sosnowski, Tomasz Oskar |d ( 810-1886). |t Madonna Jazłowiecka
0 |a Madonna Jazłowiecka (figura)
0 |a Matka Boża Jazłowiecka (figura)
0 |a Najświętsza Maryja Panna Jazłowiecka (figura)
0 |a Pani Jazłowiecka (figura)
|a Jazłowiec (Ukraina) |x klasztor niepokalanek
|a Szymanów (woj. mazowieckie, pow. Sochaczew) |x Sanktuarium Pani Jazłowieckiej
|w g |a Wizerunki maryjne
130
400
430
430
430
430
551
551
555
- obiekty nieustalonego autorstwa stanowiące część lub wyposażenie obiektu
architektonicznego albo założenia przestrzennego
151
4001
4001
4001
4001
450
450
451
|a Kraków (woj. małopolskie) |x kościół Emaus |x ołtarz główny
|a Brincken, Adam |d (1951- ). |t Ołtarz główny w kościele Emaus w Krakowie
|a Brincken, Adam |d (1951- ). |t Tryptyk "Emaus"
|a Zychowicz, Maciej |d (1957- ). |t Ołtarz główny w kościele Emaus w Krakowie
|a Zychowicz, Maciej |d (1957- ). |t Tryptyk "Emaus"
|a Ołtarz główny w kościele Emaus w Krakowie
|a Tryptyk "Emaus" w kościele Emaus w Krakowie
|a Kraków (woj. małopolskie) |x kościół Emaus |x tryptyk "Emaus"
151 |a Legnica (woj. dolnośląskie) |x kościół św.św. Piotra i Pawła |x ołtarz główny dawny
450 |a Ołtarz główny dawny kościoła św.św. Piotra i Pawła w Legnicy
9
V.2.2. Tytuły wydawnictw ciągłych (serie wydawnicze i czasopisma)
Na potrzeby opisu przedmiotowego opracowań na temat serii wydawniczej tworzy się hasło
odpowiadające tytułowi serii nadanemu przez wydawcę tych publikacji. Hasło obligatoryjnie
uzupełnia się dopowiedzeniem (seria wyd.), np.:
Biblioteka Narodowa (seria wyd.)
Wydawnictwo Ludowe (seria wyd.)
Opracowania na temat czasopisma otrzymują hasło odpowiadające oryginalnemu tytułowi.
Tytuły rozpoczynające się od słów Gazeta, Dziennik, Tygodnik, Przegląd itp. nie wymagają
dopowiedzenia, np.:
Tygodnik Siedlecki
Gazeta Lubuska
Dziennik Bałtycki
Pozostałe tytuły otrzymują obligatoryjnie dopowiedzenie (czasop.), np.:
Poradnik Językowy (czasop.)
Życie Literackie (czasop.)
Szkwał (czasop.)
Biblioteka Warszawska (czasop.)
Kłosy (czasop.)
Figaro (czasop.)
Spiegel (czasop.)
Gazzetta dello Sport (czasop.)
Jeśli tytuł nie identyfikuje jednoznacznie dokumentu należy hasło uzupełnić dodatkowym
dopowiedzeniem/dopowiedzeniami. Dotyczy to zwłaszcza czasopism, które pod tym samym
tytułem ukazywały się w różnych miejscowościach bądź w tej samej miejscowości, ale w
różnym czasie. Zależnie od sytuacji, jako dopowiedzenia należy użyć:
10
-nazwy miejscowości będącej miejscem wydania (nazwa miejscowości odpowiednia dla
danego okresu historycznego), podanej bez rozszerzenia lokalizującego (typu „woj. …”,
„pow. …”).
- dat związanych z publikacją (przedział dat lub data roczna wyrażająca początek publikacji),
- innych informacji niezbędnych do jednoznacznej identyfikacji.
Np.:
„Tygodnik Polski” wydawany w Pszczynie – tytuł wskazuje na wydawnictwo ciągłe, nie
wymaga dopowiedzenia identyfikującego (czasop.), ale dla jednoznacznej identyfikacji
otrzyma hasło z dopowiedzeniem lokalizującym:
Tygodnik Polski (Pszczyna)
„Polityka” – tytuł nie wskazuje na wydawnictwo ciągłe, wymaga dopowiedzenia (czasop.).
Wiemy, że w Warszawie ukazywały się dwa czasopisma pod tym tytułem: w dwudziestoleciu
międzywojennym i po 1945 r.. Ze względu na powtarzalność tytułu w tej samej lokalizacji,
dla jednoznacznej identyfikacji należy czasopisma wychodzące w różnych okresach rozróżnić
za pomocą dat:
Polityka (czasop. ; 1937-1939)
Polityka (czasop. ; 1957- )
Jeżeli tytuł zawiera nazwę miejscowości, nie ma potrzeby dodawania jej w dopowiedzeniu:
Dziennik Łódzki (1844-1892)
Dziennik Łódzki (1945- )
Głos Warszawski (czasop. ; 1908-1909)
ale: Głos (czasop. ; Warszawa ; 1886-1905) – ze względu na częste występowanie tytułu
„Głos” w różnych miejscowościach i w różnych okresach użyto obu dodatkowych
dopowiedzeń.
„Przegląd Robotniczy” - miejsce i czas wydawania nie są znane, konieczne jest zastosowanie
innego dopowiedzenia identyfikującego:
11
Przegląd Robotniczy (organ NZR)
Przykłady
130 0 |a Kultura (czasop. ; 1936-1939)
667
|a tygodnik społ.-kult., wydawany w Poznaniu przez Nacz. Instytut Akcji Katolickiej
130 0 |a Kultura (czasop. ; Paryż)
667
|a emigracyjny miesięcznik polski, który ukazywał się w latach 1947-2000
130 0 |a Figaro (czasop.)
430 0 |a Le Figaro (czasop.)
12
V.2.3. Tytuły filmów, widowisk teatralnych, estradowych, audycji telewizyjnych i
radiowych
Na potrzeby opisu przedmiotowego omówień filmów, widowisk i audycji tworzy się hasła
odpowiadające oryginalnemu tytułowi dokumentu. Hasło obligatoryjnie uzupełnia się
dopowiedzeniem identyfikującym typu (film), (serial film.), (audycja), np.:
Cria cuervos (film)
Otto e mezzo (film)
Popiół i diament (film)
Star Trek, the next generation (serial film.)
Lato z Radiem (audycja)
Ziarno (program telewizyjny)
Jeśli tytuł nie identyfikuje jednoznacznie dokumentu, należy uwzględnić w dopowiedzeniu
dodatkową informację, przede wszystkim datę roczną powstania, np.:
Pan Tadeusz (film ; 1999)
Pan Tadeusz (film ; 1928)
W rekordzie wzorcowym należy uwzględnić odsyłacz całkowity w postaci hasła autor-tytuł,
którego pierwszym członem jest nazwa reżysera, a drugim oryginalny tytuł filmu, np.:
Cria cuervos (film)
NU Saura, Carlos (1932- ). Cria cuervos
Należy uwzględnić również odsyłacze całkowite od innych wersji tytułu, przede wszystkim
od wersji polskiej, o ile występuje ona w źródłach informacji, np.:
Otto e mezzo (film)
NU Fellini, Federico (1920-1993). Otto e mezzo.
8 ½ (film)
Osiem i pół (film)
13
Przykłady
130 0 |a Schindler's List (film)
400 1 |a Spielberg, Steven |d (1947- ). |t Schindler's List
430 0 |a Lista Schindlera (film)
130 0 |a Passion of the Christ (film)
400 1 |a Gibson, Mel |d (1956- ).|t Passion of the Christ
430 0 |a Pasja (film)
130 0 |a Duże zwierzę (film)
400 1 |a Stuhr, Jerzy |d (1947- ). |t Duże zwierzę
130 0 |a Trędowata (film ; 1936)
400 1 |a Gardan, Juliusz |d (1901-1944). |t Trędowata
430 0 |a Social Leper (film)
430 0 |a Leper (film)
130 0 |a Matrix (film)
400 1 |a Wachowski, Andy |d (1967- ). |t Matrix
400 1 |a Wachowski, Larry |d (1965- ). |t Matrix
14
V.2.4. Tytuły dzieł mających więcej niż trzech autorów
Tytuły dzieł mających więcej niż trzech autorów i tytuły dzieł zbiorowych otrzymują hasła
sformułowane w języku oryginału, odpowiadające tytułowi publikacji, np.:
Słownik badaczy literatury polskiej
Encyklopedia historii drugiej Rzeczypospolitej
Jeśli tytuł nie identyfikuje jednoznacznie opisywanego dzieła należy uzupełnić go o
dopowiedzenia wskazujące datę wydania (ewentualnie datę początkową edycji dzieła
wieloczęściowego) lub miejsce i datę wydania, np.:
Encyklopedia Britannica (1974- )
Atlas Silesiae (Norymberga, 1750)
W rekordzie wzorcowym nie sporządza się odsyłaczy całkowitych od nazw autorów.
15
V.2.5. Tytuły dzieł, których autorem jest ciało zbiorowe
Na potrzeby opisu przedmiotowego dzieł, których autorem jest ciało zbiorowe (instytucja,
organizacja, impreza) tworzy się hasła odpowiadające oryginalnemu tytułowi dzieła, np.:
Sacrosantum Concilium
W rekordzie wzorcowym należy uwzględnić odsyłacz całkowity w postaci hasła autor-tytuł,
którego pierwszym członem jest nazwa ciała zbiorowego, a drugim oryginalny tytuł
dokumentu, np.:
Dominus Iesus
NU Kongregacja Nauki Wiary. Dominus Iesus
Należy uwzględnić również odsyłacze całkowite od innych wersji tytułu, przede wszystkim
od wersji polskiej, o ile występuje ona w źródłach informacji, np.:
Decretum de iustificatione
NU Sobór Trydencki (1645-1563). Decretum de iustificatione
Sobór Trydencki (1645-1563). Dekret o usprawiedliwieniu
Dekret o usprawiedliwieniu
Przykłady
130 0 |a Dominus Iesus
410 2 |a Kongregacja Nauki Wiary. |t Deklaracja Dominus Iesus
410 2 |a Kongregacja Nauki Wiary. |t Dominus Iesus
430 0 |a Deklaracja Dominus Iesus
430 0 |a Declaratio Dominus Iesus
130 0 |a Dignitatis humanae
411 2 |a Sobór Watykański |n (2 ;|d 1962-1965). |t Deklaracja o wolności religijnej
411 2 |a Sobór Watykański |n (2 ; |d 1962-1965). t Dignitatis humanae
430 0 |a Deklaracja o wolności religijnej
130 0 |a Decretum de iustificatione
411 2 |a Sobór Trydencki |d (1545-1563). |t Decretum de iustificatione
411 2 |a Sobór Trydencki |d (1545-1563). |t Dekret o usprawiedliwieniu
430 0 |a Dekret o usprawiedliwieniu
16
V.3. Hasło autor-tytuł
V.3.1 Zasady ogólne
Na potrzeby opracowania przedmiotowego dokumentów na temat dzieł autorskich tworzy się
hasło, którego pierwszym elementem jest nazwa osobowa autora dzieła, drugim – tytuł tego
dzieła. Nazwę osobową oraz tytuł wybiera się i buduje zgodnie z zasadami omówionymi
wyżej (zob. III. Nazwa osobowa oraz V.2 Hasło tytułowe). Podpole zawierające nazwę autora
lub ostatni element dopowiedzenia występujący po nazwie autora kończy się kropką. Tytuł
dzieła zapisuje się w podpolu „t”.
Tytuł w przypadku dzieł piśmienniczych jest tytułem oryginalnym dzieła, np.:
100 1 |a Molière |d (1622-1673). |t Dom Juan
100 1 |a Bulgakov, Mihail Afanas'evič |d (1891-1940). |t Master i Margarita
100 1 |a Słowacki, Juliusz |d (1809-1849). | t Anhelli
W rekordzie wzorcowym należy uwzględnić odsyłacz/-e całkowite zawierające warianty
tytułu, takie jak:
- inne wersje tytułu w języku oryginału, w tym także pełną wersję tytułu, jeśli w haśle
występuje w formie skróconej, np.:
100 1
400 1
400 1
400 1
400 1
400 1
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Hamlet
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Hamlet, królewic duński
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Hamlet, królewicz duński
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Hamlet, prince of Denmark
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Tragedy of Hamlet
|a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Tragedia Hamleta, księcia Danii
100 0
400 0
400 0
400 0
400 0
|a Wincenty Kadłubek |c (bł ; |d 1150-1223). |t Chronica Polonorum...
|a Wincenty Kadłubek |c (bł ; |d 1150-1223). |t Chronica Polonarum...
|a Wincenty Kadłubek |c (bł. ;|d 1150-1223). |t Historia polonica
|a Wincenty Kadłubek |c (bł. ;|d 1150-1223). |t Historia polska
|a Wincenty Kadłubek |c (bł. ;|d 1150-1223). |t Kronika Polaków
100 1 |a Rej, Mikołaj |d (1505-1569) . |t Krótka rozprawa między trzema osobami panem,
wójtem i plebanem
400 1 |a Rej, Mikołaj |d (1505-1569). |t Krotka rozpráwá miedzy trzemi osobámi, Pánem,
Wojtem, á Plebanem, ktorzy i swe i innych ludzi przygody wyczytáją. Á tákież zbytki i
pożytki dzisiejszego świátá
17
400 1 |a Rej, Mikołaj |d(1505-1569). |t Krótka rozprawa miedzy trzemi osobami, Panem,
Wójtem a Plebanem, którzy i swe, i innych ludzi przygody wyczytają, a takież i zbytki, i
pożytki dzisiejszego świata
- polskie wersje tytułu obcojęzycznego, o ile dzieło było przekładane na polski
100 1 |a Milne, A. A. |d (1882-1956). |t House at Pooh Corner
400 1 |a Milne, A. A. |d (1882-1956). |t Chatka Puchatka
400 1 |a Milne, A. A. |d (1882-1956). |t Zakątek Fredzi Phi-Phi
100 1 |a Kant, Immanuel |d (1724-1804). |t Zum ewigen Frieden
400 1 |a Kant, Immanuel |d (1724-1804). |t O wiecznym pokoju
400 1 |a Kant, Immanuel |d (1724-1804). |t Wieczny pokój
100 1 |a Einstein, Albert |d( 1879-1955). |t Evolution of physics
400 1 |a Einstein, Albert |d (1879-1955). |t Ewolucja fizyki
100 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Merry wives of Windsor
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Figle kobiet
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Puste kobiety z Windsoru
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Ucieszna i wybornie ułożona komedia o sir
Johnie Falstaffie i wesołych niewiastach z Windsoru
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Wesołe kumoszki z Windsoru
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Wesołe niewiasty z Windsoru
400 1 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Wesołe windsorskie kobiety
- obcojęzyczne tytuły dzieł polskich, o ile są one reprezentowane w danym zbiorze informacji
np.:
100 1
400 1
400 1
400 1
400 1
|a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916).|t Na polu chwały
|a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916).|t Auf dem Felde der Ehre
|a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916).|t On the field of glory
|a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916).|t Pe cîmp de glorie
|a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916).|t Uz slavas laukiem
- inne wersje tytułu, o ile są one reprezentowane w danym zbiorze informacji, np.:
100 0 |a Plato |d (427-347 a.C.). |t Apologia Sokratous
400 0 |a Plato |d (427-347 a.C.). |t Apologie de Sokrate
400 0 |a Plato |d (427-347 a.C.). |t Obrona Sokratesa
18
V. 3.2. Hasło autor-tytuł dzieł mających więcej niż jednego autora
Na potrzeby opracowania przedmiotowego omówień dzieł dwóch lub trzech autorów tworzy
się odpowiednio dwa lub trzy hasła autor-tytuł, np.:
100 1
400 1
oraz
100 1
400 1
|a Strugackij, Arkadij Natanovič |d (1925-1991). |t Obitaemyj ostrov
|a Strugackij, Arkadij Natanovič |d (1925-1991).|t Przenicowany świat
|a Strugackij, Boris Natanovič |d (1933- ). |t Obitaemyj ostrov
|a Strugackij, Boris Natanovič |d (1933- ). |t Przenicowany świat
100 1 |a Centkiewiczowa, Alina |d(1907-1993). |t Fridtjöf, co z ciebie wyrośnie?
oraz
100 1 |a Centkiewicz, Czesław Jacek |d(1904-1996). |t Fridtjöf, co z ciebie wyrośnie?
Jeśli omawiana praca ma więcej niż trzech autorów, należy sporządzić odpowiednie hasło
tytułowe zgodnie z zasadami opisanymi wyżej. (V.2 Hasło tytułowe)
19
V. 3.3. Hasło autor-tytuł dziel plastycznych i muzycznych
Tytułem używanym do opisu dzieł plastycznych i muzycznych (w tym dzieł, których
podstawowym, ale nie jedynym środkiem wyrazu jest obraz lub muzyka) jest nazwa używana
w historiografii, piśmiennictwie naukowym bądź publikacjach popularno-naukowych, z
preferencją nazw w języku polskim, np.:
100 1 |a Matejko, Jan |d (1838-1893). |t Batory pod Pskowem
100 1 |a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama z gronostajem
100 1 |a Grünewald, Matthias |d (ca 1460 a 1480-1528). |t Ołtarz z Isenheim
100 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus (1756-1791). |t Così fan tutte
100 1 |a Moniuszko, Stanisław (1819-1872). |t Straszny dwór
100 1 |a Čajkovskij, Pëtr Il'ič (1840-1893). |t Lebedinoe ozero
W rekordzie wzorcowym należy uwzględnić odsyłacz/-e całkowite zawierające warianty
tytułu, zgodnie z zasadami opisanymi powyżej, np.:
100
400
400
400
400
400
400
400
400
0
0
0
0
0
0
0
0
0
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama z gronostajem
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama con l'ermellino
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama dell'ermellino
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama s gronostaem
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dama z łasiczką
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dame á l'hermine
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Dame mit dem Hermelin
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Lady with an Ermine
|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Lady with the Ermine
100 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Così fan tutte
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Così fan tutte ossia la scuola degli
amanti
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Mädchen sind von Flandern
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Mädchentreue
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Mind igy csinálnak
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t School for lovers
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Scuola degli amanti
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t So do they all
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t So machens alle
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Tak czynią wszystkie, czyli szkoła
kochanków
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Way of women
20
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Weibertreue
400 1 |a Mozart, Wolfgang Amadeus |d (1756-1791). |t Women are like that
Utwory muzyczne, które nie mają tytułu wyróżniającego należy opisywać stosując
odpowiednie elementy zapisu tytułu ujednoliconego dzieł muzycznych przewidziane w
formacie MARC21 (przede wszystkim: tytuł, obsada, numer dzieła/części, nazwa części,
tonacja), np.:
100 1 |a Beethoven, Ludwig van |d (1770-1827). |t Sonaty. |m Fortepian. |n Nr 29, Op. 106. |r
B-dur
100 1 |a Chopin, Fryderyk |d (1810-1849). |t Ballady. |m Fortepian. |n Nr 1, Op 23.|r g-moll
Nazwy autorskich dzieł architektonicznych oraz dzieł plastycznych związanych z architekturą
(pomniki, nagrobki, stalle, ołtarze architektoniczne, prospekty organowe itp.) nie są tytułami
w ścisłym znaczeniu. Nazwy te są zapisywane jako określniki jednostkowe po odpowiednich
nazwach geograficznych.
Odrębną regułę stosuje się jedynie wobec tych autorskich dzieł plastycznych związanych z
architekturą, które zmieniały lokalizację i były w różnych okresach eksponowane w różnych
miejscowościach. Są one traktowane się jako obiekty ruchome i opisywane za pomocą
odpowiedniego hasła autor-tytuł, np.:
100 1 |a Barącz, Tadeusz |d (1849-1905). |t Pomnik Jana III Sobieskiego
- pomnik eksponowany kolejno we Lwowie, w Warszawie i Gdańsku.
100 1 |a Marconi, Leonard |d (1835-1899). |t Pomnik Aleksandra Fredry
- pomnik eksponowany kolejno we Lwowie, w Warszawie i Wrocławiu.
100 1 |a Popiel, Antoni |d (1865-1910). |t Pomnik Kornela Ujejskiego
- pomnik eksponowany kolejno we Lwowie, w Warszawie i Szczecinie.
100 1
400 1
410 2
450
450
551
|a Memling, Hans |d (ca 1430-1494). |t Sąd Ostateczny
|a Memling, Hans |d (ca 1430-1494). |t Laatste oordeel
|a Muzeum Narodowe (Gdańsk) |x Sąd Ostateczny Hansa Memlinga
|a Ołtarz z Sądem Ostatecznym z kościoła Mariackiego w Gdańsku
|a Tryptyk Sąd Ostateczny z kościoła Mariackiego w Gdańsku
|a Gdańsk (woj. pomorskie) |x kościół Mariacki
Hasła autor-tytuł należy użyć także dla dokumentów opisujących lub przedstawiających
niezrealizowane projekty lub modele niezrealizowanych obiektów, np.:
21
100 1 |a Kuna, Henryk |d (1885-1945). |t Pomnik Józefa Piłsudskiego i Czynu
Niepodległościowego
-pomnik który miał stanąć w Krakowie na Błoniach
22
V.4 Opracowanie dokumentów z użyciem haseł tytułowych i haseł autor-tytuł.
V.4.1 Zasady ogólne
Dokumenty na temat dzieł anonimowych lub autorskich otrzymują odpowiednie hasło
tytułowe lub hasło autor-tytuł oraz hasła uzupełniające, w tym przede wszystkim hasła
wyrażające rodzaj/typ dzieła, rodzaj/formę/gatunek dokumentu, np.:
Siły większe niż chaos : (tajemnice "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego) / Stanisław
Falkowski. - Warszawa, 2002
600 14 |a Żeromski, Stefan |d (1864-1925). |t Przedwiośnie
655 4 |a Powieść polska |x historia |y 1918-1939 r.
Konfesja Sandomierska / transkrypcja i komentarz językowy Krystyna Długosz-Kurczabowa.
– Warszawa, 1995
630 04 |a Konfesja Sandomierska |x stylistyka
650 4 |a Język polski |y 16 w.
650 4 |a Ewangelicyzm reformowany |x historia |z Polska |y16 w.
655 4 |a Źródła historyczne
Encyklopedia "białych plam" jako źródło informacji naukowej /Magdalena Łomżyńska. Katowice, 2003
630 04 |a Encyklopedia "białych plam" (Radom ; 2000- )
655 4 |a Encyklopedie polskie |x historia |y od 1989 r.
Jeśli opracowywany dokument zawiera jedynie naukowy komentarz, opis, historię dzieła
hasłem uzupełniającym jest zwykle temat wskazujący na typ/rodzaj/formę/gatunek dzieła (z
rozszerzeniem językowo-etnicznym tam, gdzie to ma zastosowanie) z określnikiem historia i
odpowiednim określnikiem chronologicznym, np.:
Tadeusz Konwicki - Bohiń oraz Kronika wypadków miłosnych / oprac. Zofia Lipiec. - Radom,
cop. 1995
600
600
655
655
14 |a Konwicki, Tadeusz |d (1926- ). |t Bohiń
14 |a Konwicki, Tadeusz |d (1926- ). |t Kronika wypadków miłosnych
4 |a Powieść polska |x historia |y od 1944 r.
4 |a Materiały pomocnicze dla szkół
Protokoły mędrców Syjonu : autentyk czy falsyfikat / Janusz Tazbir. - Warszawa, 2003
630 04 |a Protokoły mędrców Syjonu
650 4 |a Antysemityzm |y 14-20 w.
650 4 |a Spiskowa teoria dziejów
23
Jeśli opracowywany dokument zawiera zarówno dzieło (literackie lub naukowe) jak i
obszerny komentarz, należy to uwzględnić w hasłach, np.:
Dialogi. T. 1 / Lukian ; przeł. Michał Konstanty Bogucki ; wstęp i koment. Władysław
Madyda. - Wrocław, 2006
600 0 4 |a Lucianus Samosatensis |d (ca 120-ca 190). |t Diálogoi
655 4 |a Satyra grecka |y 2 w.
655 4 |a Satyra grecka |x historia |y 2 w.
Codex Calixtinus / [tekst: Zofia Dobrzańska, Roman Maria Zawadzki, Katarzyna Łepkowska
; przekł. tekstów łac. Michał Koss ; red. Dorota Strojnowska]. - Kraków, 2008
630 0 4 |a Codex Calixtinus
650 4 |a Śpiewy liturgiczne |x katolicyzm
650 4 |a Rękopisy iluminowane łacińskie |x historia |y 11-12 w.
651 4 |a Santiago de Compostela (Hiszpania)|xkatedra św. Jakuba |x zbiory
Jana Karigera słownik polsko-łotewski na tle leksykografii b[yłych]
Inflant Polskich :
studium z historii języka łotewskiego i dziejów
kultury b. Inflant Polskich / Stanisław
F. Kolbuszewski. - Poznań, 1977
600 1 4 |a Kariger, Jan. |t Lexicon Lothavicum
650 4 |a Język łotewski |y 18 w.
650 4 |a Leksykografia| x historia |z Łotwa |y 18 w.
24
V.4.2 Przykłady opracowania przedmiotowego dokumentów z użyciem haseł tytułowych
i haseł autor-tytuł oraz wybranych określników stosowanych po tych typach haseł
V.4.2.1 - adaptacje filmowe
Określnik - adaptacje filmowe stosuje się po tematach wyrażających tytuł dzieła (autor-tytuł,
tytuł ujednolicony) będącego przedmiotem adaptacji.
Omówienia adaptacji filmowych otrzymują zwykle hasła:
1.Autor-tytuł lub tytuł dzieła adaptowanego – określnik adaptacje filmowe
2.Tytuł filmu
3.Temat Film lub temat wyrażający gatunek filmowy (ew. z rozszerzeniem językowoetnicznym) – określnik historia- określnik chronologiczny
4.Rodzaj adaptowanego utworu literackiego z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik
adaptacje filmowe
5.Rodzaj adaptowanego utworu literackiego z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik
historia-określnik chronologiczny
Przykłady
Lawa - opowieść o "Dziadach" Adama Mickiewicza / Przemysław Kaniecki. - Poznań, 2008
600 14 |a Mickiewicz, Adam |d (1798-1855). |t Dziady |x adaptacje filmowe
630 04 |a Lawa (film ; 1989)
655 4 |a Dramat polski |x adaptacje filmowe
655 4 |a Dramat polski |x historia |y 19 w.
655 4 |a Film polski |x historia |y od 1989 r.
Film interpretations of literature : Evelyn Waugh's "A handful of dust" / Angelika
Trochimiak . - Warszawa , 2008
600
630
650
655
655
14 |a Waugh, Evelyn |d (1903-1966). |t Handful of dust |x adaptacje filmowe
04 |a Handful of dust (film)
4 |a Film angielski |x historia |y 1945-1989 r.
4 |a Powieść angielska |x adaptacje filmowe
4 |a Powieść angielska |x historia |y 20 w.
25
V. 4.2.2 - analiza i interpretacja
Określnik – analiza i interpretacja stosuje się po nazwach ksiąg świętych i ich części, np.:.
Filozofia I-Cing w zarządzaniu / Kazimierz Perechuda. - Warszawa , 2008
630 04 |a Wu Jing |x analiza i interpretacja
650 4 |a Etyka biznesu
650 4 |a Zarządzanie
655 4 |a Poradniki
Zaginiona Biblia : księgi, które nie weszły do kanonu / J. R. Porter ; z ang. przeł. Jakub
Slawik. - Warszawa, 2003
630 04 |a Biblia. |p Apokryfy |x analiza i interpretacja
630 04 |a Biblia. |p Apokryfy
655 4 |a Wydawnictwa popularne
Uwaga: prace zawierające analizę i interpretację innych niż księgi święte – dzieł literackich,
naukowych, plastycznych, filmowych, muzycznych itp. są opisywane za pomocą haseł autortytuł lub haseł tytułowych bez określnika. W pozostałych hasłach należy wskazać
rodzaj/formę/gatunek dzieła lub dziedzinę wiedzy uzupełniając je odpowiednimi określnikami
(zwykle jest to określnik historia oraz odpowiedni określnik chronologiczny), np.:
Dialogi. T. 1 / Lukian ; przeł. Michał Konstanty Bogucki ; wstęp i koment. Władysław
Madyda. - Wrocław, 2006
600 04 |a Lucianus Samosatensis |d (ca 120-ca 190). |t Diálogoi
655 4 |a Satyra grecka |y 2 w.
655 4 |a Satyra grecka |x historia |y 2 w.
Le commentaire inédit d'Erasme Reinhold sur De Revolutionibus de Nicolas Copernic / par
Alexandre Birkenmajer. - Paris, 1957
600 14 |a Reinhold, Erasmus |d (1511-1553)
600 14 |a Kopernik, Mikołaj |d (1473-1543). |t De revolutionibus orbium
caelestium
650 4 |a Astronomia |x historia|z Niemcy |y 16 w.
650 4 |a Astronomia |x historia |z Polska |y16 w.
Apostolski wymiar liturgii : studium teologiczno-liturgiczne w świetle Konstytucji
"Sacrosanctum Concilium" / Jacek Nowak. - Poznań , 1999
640 04 |a Sacrosanctum Concilium
650 4 |a Liturgia katolicka |x teologia |y od 1965 r.
26
Rembrandta przypowieść o miłosiernym Samarytaninie / Marek Rostworowski.- Warszawa,
1980
600 14 |a Rembrandt, Harmenszoon van Rijn |d( 1606-1669). |t Krajobaz z miłosiernym
Samarytaninem
655 4 |a Malarstwo holenderskie |x historia |y 17 w.
Malowany dramat : o związkach literatury z malarstwem w "Weselu" Stanisława
Wyspiańskiego / Maria Januszewicz.- Zielona Góra, 1994
600 14 |a Malczewski, Jacek |d (1854-1929)
600 14 |a Matejko, Jan |d (1838-1893)
600 14 |a Wyspiański, Stanisław |d (1869-1907). |t Wesele
655 4 |a Dramat polski |x historia |y 20 w.
655 4 |a Malarstwo polskie |x a literatura polska
655 4 |a Malarstwo polskie |x historia |y 19-20 w.
Melancholia Jacka Malczewskiego : materiały seminarium Instytutu Narodowego w
Poznaniu, Rogalin 17-18 grudnia 1998 / pod. red. Piotra Juszkiewicza. - Poznań, 2002
600 14 |a Malczewski, Jacek| d (1854-1929). |t Melancholia
655 4 |a Malarstwo polskie |x historia |y 19 w.
655 4 |a Materiały konferencyjne
Tradycja, kultura, egzystencja w "Brzezinie " i "Pannach z Wilka" Andrzeja Wajdy /
Katarzyna Citko. – Kraków, 1998
600 14 |a Wajda, Andrzej |d (1926- )
630 04 |a Brzezina (film)
630 04 |a Panny z Wilka (film)
655 4 |a Film polski |x historia |y 1944-1989 r.
Wybierz czerwoną pigułkę : nauka, filozofia i religia w Matrix / pod red. Glenn Yeffeth ; [tł.
Wojciech Derechowski]. - Gliwice , [2003]
600 14 |a Wachowski, Andy |d (1967- )
600 14 |a Wachowski, Larry |d (1965- )
630 04 |a Matrix (film)
655 4 |a Film fantastyczno-naukowy amerykański |x historia |y od 1989 r.
27
V.4.2.3 - geneza
Określnik – geneza stosuje się po tematach wyrażających tytuł dzieła (autor-tytuł, tytuł
ujednolicony) w opisie przedmiotowym opracowań omawiających okoliczności powstania
dzieła i czynniki, które legły u podstaw powstania danego utworu, np.:
Magiczny świat Władcy Pierścieni : mity, legendy i fakty leżące u źródeł arcydzieła / David
Colbert ; przeł. Agnieszka Sylwanowicz.- Warszawa, 2003
600
650
651
655
655
14 |a Tolkien, J. R. R. |d (1892-1973). |t Lord of the Rings |x geneza
4 |a Mitologia |x w literaturze angielskiej
4 |a Śródziemie (kraina fikcyjna)
4 |a Legendy i podania |x a literatura angielska
4 |a Powieść fantastyczna angielska |x tematyka |y 20 w.
Jak powstawała powieść Kami Garcii & Margaret Stohl „Piękne istoty”
600 14 |a Garcia, Kami. |t Beautifil creatures |x geneza
600 14 |a Stohl, Margaret. |t Beautifil creatures |x geneza
655 4 |a Powieść amerykańska |x historia |y od 2001 r.
28
V.4.2.4 - ilustracje
Określnik - ilustracje stosuje się po tematach wyrażających tytuł dzieła (autor-tytuł, tytuł
ujednolicony) w opisie przedmiotowym albumów zawierających ilustracje oraz opracowań na
temat ilustracji.
Albumy ilustracji otrzymują charakterystykę przedmiotową według schematu:
1.Hasło osobowe [autor ilustracji]
2.Hasło autor-tytuł lub Tytuł – określnik ilustracje
3.Gatunek literacki z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik ilustracje
4.Temat Ilustracje - określnik geograficzny [kraj pochodzenia ilustratora]- określnik
chronologiczny wyrażony wiekiem
5.Temat Albumy
Można również, zwłaszcza w opracowaniu albumów prac jednego autora, dodać hasło/-a
wskazujące na rodzaj dzieła lub technikę artystyczną, w której wykonano ilustracje.
"Pan Tadeusz" w ilustracjach / Alicja Bajdor, Halina Natuniewicz. - Gdańsk, 1984 (Album
zawiera zbiór grafik, rysunków i obrazów będących ilustracjami do różnych wydań Pana
Tadeusza oraz tekst utworu.)
600
655
655
655
655
14 |a Mickiewicz, Adam |d (1798-1855). |t Pan Tadeusz |x ilustracje
4 |a Ilustracje |z Polska |y 19-20 w.
4 |a Poezja polska |x ilustracje
4 |a Poezja polska |x historia |y 19 w.
4 |a Albumy
Ogarnąć nieskończoność : Biblia w ilustracjach / [oprac. graf. Bogusław Orliński ; red.
Zuzanna Orlińska]. – Zamość, 1999
630 04 |a Biblia |x ilustracje
655 4 |a Grafika polska |y 20 w.
655 4 |a Malarstwo polskie |y 20 w.
655 4 |a Albumy
Opracowania na temat ilustracji otrzymują charakterystykę przedmiotową według schematu:
1.Hasło osobowe [autor ilustracji]
2.Hasło autor-tytuł lub Tytuł [dzieło ilustrowane] – określnik ilustracje – określnik historia
29
3.Gatunek literacki z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik historia - określnik
chronologiczny
4.Gatunek literacki z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik ilustracje
5.Temat Ilustracje - określnik historia – określnik geograficzny [kraj pochodzenia ilustratora]
– określnik chronologiczny
6.Rodzaj dzieła plastycznego lub technika artystyczna z rozszerzeniem językowo-etnicznym –
określnik historia - określnik chronologiczny
Np. praca poświęcona ilustracjom Andriolliego do „Pana Tadeusza” powinna otrzymać
hasła:
600 14 |a Andriolli, Michał Elwiro |d (1836-1893)
600 14 |a Mickiewicz, Adam |d (1798-1855). |t Pan Tadeusz |x ilustracje |x historia
655 4 |a Ilustracje |x historia |z Polska |y 19 w.
655 4 |a Poezja polska |x historia |y 19 w.
655 4 |a Poezja polska |x ilustracje
30
V.4.2.5 - kopie
Określnik – kopie stosuje się w opisie przedmiotowym prac na temat replik dzieł
plastycznych anonimowych lub autorskich po odpowiednim haśle tytułowym lub haśle autortytuł, np.:
Hodegetrie jasnogórskie na Śląsku Opolskim / Edward Kucharz. – Opole, 1995
600 04 |a Maria |c (Matka Jezusa Chrystusa) |x kult |x katolicyzm |z Polska
630 04 |a Matka Boska Częstochowska (obraz) |x kopie
651 4 |a Opolska, diecezja (katol.) |x historia
651 4 |a Wrocławska, diecezja (katol.) |y 14-20 w.
655 4 |a Malarstwo sakralne polskie |x historia |y 14-20 w.
31
V.4.2.6 - kult
Określnik – kult stosuje się po odpowiednim haśle tytułowym w opisie przedmiotowym prac
na temat obiektów sztuki sakralnej otaczanych kultem, np.:
Medaliki Matki Boskiej Częstochowskiej : (ze zbioru ks. S. Librowskiego) / Maria Laurencja
Jędrzejczak. – Lublin, 1978
600 14 Librowski, Stanisław |d (1914-2002) |x zbiory
630 04 Matka Boska Częstochowska (obraz) |x kult
650 4 Medaliki |z Polska |y 18-20 w.
32
V.4.2.7 - przekłady
Określnik – przekłady stosuje się w opisie przedmiotowym prac na temat przekładów dzieł
piśmienniczych anonimowych lub autorskich po odpowiednim haśle tytułowym lub haśle
autor-tytuł. Po określniku przekłady nie stosuje się określnika chronologicznego.
Jeśli opis przedmiotowy ma ukazać wszystkie aspekty omawianego zagadnienia, należy
uwzględnić hasła dodatkowe, zwykle według schematu:
- temat Przekłady z rozszerzeniem językowo-etnicznym wskazującym na język przekładu –
określnik historia – określnik chronologiczny
- hasło wskazujące rodzaj/formę/gatunek dzieła będącego podstawą przekładu uzupełnione
odpowiednim rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik historia – określnik
chronologiczny,
- hasło wskazujące rodzaj/formę/gatunek dzieła będącego podstawą przekładu uzupełnione
odpowiednim rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik przekłady uzupełniony
rozszerzeniem językowo-etnicznym wskazującym na język przekładu, np.:
Svoj sârod čužyh : raman G. Sânkevìča "Quo vadis" : kantèksty, gìstaryčnyâ ì lìngvìstyčnyâ
asablìvascì belaruskaga perakladu ksândza Pâtra Tatarynovìča / Vìtaǔt Martynenka. Mensk-Berasce, 2003
600
600
650
655
655
14 |a Sienkiewicz, Henryk |d (1846-1916). |t Quo vadis |x przekłady białoruskie
14 |a Tatarynowicz, Piotr |d (1896-1978)
4 |a Przekłady białoruskie |x historia |y 20 w.
4 |a Powieść polska |x przekłady białoruskie
4 |a Powieść polska |x historia |y19 w.
William Shakespeare Julius Caesar ins französische übersetzt von Stanislaus August
Poniatowski König von Polen : aus der Handschrift mit Einleitung und Facsimile / hrsg. von
Ludwig Bernacki. – Weimar, 1906
600 14 |a Shakespeare, William |d (1564-1616). |t Julius Caesar |x przekłady francuskie
650 4 |a Przekłady francuskie |x historia |y 18 w.
655 4 |a Dramat angielski |x historia |y 16 w.
655 4 |a Dramat angielski |x przekłady francuskie
Heidegger "Sein und Zeit" - oryginał i przekłady na hiszpański i polski / Jadwiga Clea
Moreno-Szypowska. – Warszawa, 2008
600 14 |a Heidegger, Martin |d (1889-1976). |t Sein und Zeit |x przekłady hiszpańskie |x
słownictwo
600 14 |a Heidegger, Martin |d (1889-1976). |t Sein und Zeit |x przekłady polskie |x
słownictwo
33
650 4 |a Ontologia |x historia |z Niemcy |y 20 w.
650 4 |a Przekłady hiszpańskie |x historia |y od 1945 r.
650 4 |a Przekłady polskie |x historia |y od 1989 r.
34
V. 4.2.8 - recepcja
Przez recepcję rozumiemy odbiór dzieła przez publiczność, a więc jego funkcjonowanie w
wymiarze społecznym, nie zaś wpływ na twórców i na rozwój literatury, sztuki, filozofii itp.
Po określniku -recepcja zastosowanym w haśle tytułowym lub haśle autor-tytuł oraz w haśle
wskazującym na rodzaj/formę/gatunek dzieła nie stosuje się określnika chronologicznego.
Jeśli opis przedmiotowy ma ukazać wszystkie aspekty omawianego zagadnienia, należy
uwzględnić hasła dodatkowe, np.:
La Pologne dans Hamlet, Hamlet en Pologne / Tadeusz Kowzan. – Paris, 1992
600
651
655
655
14 |a Shakespeare, William |d (1564-1616).| t Hamlet |x recepcja |z Polska
4 |a Polska |x w literaturze angielskiej
4 |a Dramat angielski |x historia |y 16-17 w.
4 |a Dramat angielski |x recepcja |z Polska
Mona Liza / Donald Sassoon.- Poznań, 2003
600 04|a Leonardo da Vinci |d (1452-1519). |t Mona Liza |x recepcja
650 4|a Kultura |x socjologia |y 16-20 w.
655 4|a Malarstwo włoskie| x historia |y16 w.
Picasso za żelazną kurtyną : recepcja artysty i jego sztuki w krajach Europy ŚrodkowoWschodniej w latach 1945-1970 / Piotr Bernatowicz . - Kraków, 2006
600 14 |a Picasso, Pablo |d (1881-1973) |x recepcja |z Europa Środkowo-Wschodnia
655 4 |a Malarstwo hiszpańskie |x historia |y 20 w.
655 4 |a Malarstwo hiszpańskie |x recepcja |z Europa Środkowo-Wschodnia
Wpływ, jaki dane dzieło wywarło na innych twórców i na rozwój literatury, sztuki, filozofii
itp. należy opisywać uwzględniając w charakterystyce dokumentu oprócz hasła tytułowego
lub hasła autor-tytuł dodatkowe hasła wyrażające ten wpływ, najczęściej przy pomocy
określnika - a... , np.:
655 4 |a Literatura francuska |x a literatura polska
655 4 |a Rzeźba flamandzka |x a rzeźba niemiecka
600 14 |a Guarini, Guarino |d (1624-1683)|x a architektura polska
600 14 |a Marino, Giambattista |d (1569-1623) |x a Morsztyn, Jan Andrzej (1621-1693)
35
V.4.2.9 - stylistyka
Materiały dotyczące zagadnień językowo-stylistycznych danego utworu literackiego
opracowuje się używając po haśle tytułowym lub haśle autor-tytuł określnika – stylistyka.
Jeśli opis przedmiotowy ma ukazać wszystkie aspekty omawianego zagadnienia, należy
uwzględnić hasła dodatkowe, zwykle:
- hasło wskazujące rodzaj/formę/gatunek dzieła uzupełnione odpowiednim rozszerzeniem
językowo-etnicznym – określnik stylistyka – określnik chronologiczny, np.:
Analiza stylistyczna "Opowiadań sewastopolskich" Lwa Tołstoja: [skrypt dla studentów
filologii rosyjskiej] / Anatol Gułak. - Olsztyn, 1978
600 14 |a Tolstoj, Lev Nikolaevič |d (1828-1910). | t Sevastopol'skie rasskazy |x stylistyka
655 4 |a Opowiadanie rosyjskie |x stylistyka |y 19 w.
655 4 |a Podręczniki akademickie
Styl cyklu opowiadań Na skalnym Podhalu Kazimierza Tetmajera / Katarzyna Sicińska. Łódź, 2009
600 14 |a Tetmajer, Kazimierz Przerwa |d (1865-1940). |t Na skalnym Podhalu |x stylistyka
655
4 |a Opowiadanie polskie |x stylistyka |y 20 w.
36
V. 4.2.10 - wydawnictwa i rękopisy
Prace na temat rękopisów lub różnych edycji danego utworu (autorskiego lub anonimowego)
opisuje się przy pomocy hasła autor-tytuł lub hasła tytułowego oraz określnika –wydawnictwa
i rękopisy według schematu:
1.Hasło autor-tytuł lub Tytuł – określnik wydawnictwa i rękopisy 2.Gatunek literacki z
rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik historia - określnik chronologiczny
4.Gatunek literacki z rozszerzeniem językowo-etnicznym – określnik wydawnictwa i rękopisy
oraz w przypadku wydawnictw
5.Temat Edytorstwo - określnik historia – określnik geograficzny [kraj edycji] – określnik
chronologiczny
Paryskie wydanie "Konrada Wallenroda" i "Grażyny" z 1851 roku – jako przykład dobrej
popularyzacji międzynarodowej dzieł Adama Mickiewicza / Tadeusz Marcinkowski. –
Goleniów, 1998
600 14 |a Mickiewicz, Adam |d (1798-1855). |t Grażyna |x wydawnictwa i rękopisy
600 14 |a Mickiewicz, Adam |d (1798-1855). |t Konrad Wallenrod |x wydawnictwa i rękopisy
650 4 |a Edytorstwo |z Francja |y 19 w.
655 4 |a Poezja polska |x historia |y 19 w.
655 4 |a Poezja polska |x wydawnictwa i rękopisy
650 4 |a Polonica |z Francja |y 19 w.
Granice wolności słowa : polska edycja "Mein Kampf" A. Hitlera / [oprac. red. Anna
Woźniak-Tyczka. - Poznań, 1992
600 4 |a Hitler, Adolf |d (1889-1945). |t Mein Kampf |x wydawnictwa i rękopisy
650 4 |a Edytorstwo |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Wolność słowa |x prawo |z Polska |y od 1989 r.
Krakowskie wydania tak zwanej Philosophia Pauperum Alberta Wielkiego / Aleksander
Birkenmajer. - Kraków, 1924
600 04 |a Albert Wielki |c (św. ; |d 1193?-1280). |t Philosophia Pauperum |x wydawnictwa i
rękopisy
650 4 |a Edytorstwo |z Polska |y 16 w.
650 4 |a Filozofia |x wydawnictwa |z Polska |y 16 w.
Nieznane wydanie Konfesji Sandomierskiej / Jan Pirożyński. – [S. l. s. n.], 1967
630 04 |a Konfesja Sandomierska |x wydawnictwa i rękopisy
650 4 |a Ewangelicyzm reformowany |x historia |z Polska |y 16 w.
650 4 |a Ewangelicyzm reformowany |x wydawnictwa
37