Romuald M. Skowroński

Romuald Mikołaj Skowroński
Urodzony 6 grudnia 1926 roku w Chocieszowie (Polesie). Żołnierz AK
(kapral podchorąży). Studia w UŁ rozpoczął w 1946 roku. Tytuł magistra
otrzymał w 1952 roku. W 1962 roku - Docteur es sciences Université de Paris
(Sorbona). 1968 - habilitacja w Uniwersytecie Łódzkim. W latach 1949-1950 zastępca asystenta, 1952-1954 - asystent i starszy asystent, 1963 - adiunkt,
1968-1976 - docent, 1973 - profesor nadzwyczajny, 1990 - profesor zwyczajny.
W roku 1997 przeszedł na emeryturę. Aktualnie zatrudniony na 1/3 etatu.
Funkcje w Uniwersytecie Łódzkim: 1970 - zastępca dyrektora Instytutu Chemii,
Kierownik Pracowni Barwników, a następnie Zakładu Chemii Organicznej.
W latach 1972-1975 - Prorektor UŁ ds. rozwoju, I zastępca Rektora. W latach
1975-1981 - Rektor UŁ (dwie kadencje). W latach 1981-1990 - Dyrektor
Instytutu Chemii.
W roku 1957 mgr R. Skowroński brał udział w Światowym Kongresie
Chemicznym w Paryżu, w trakcie którego Prof. A. Willemart z Ecole Nationale
Supérieure de Chimie - Paryż zaproponował mu etat w CNRS. W latach 19581962 w czasie pobytu w Paryżu prowadził badania naukowe ukoronowane
w 1962 r. stopniem naukowym Docteur es sciences Uniwersytetu Paryskiego
(Sorbony) z wyróżnieniem. W czasie ponownego pobytu we Francji (1966-1967)
opublikował szereg prac, które były podstawą Jego habilitacji w 1968 roku w
Uniwersytecie Łódzkim. Profesor R. Skowroński całe swoje zawodowe życie
związał z Uniwersytetem Łódzkim i tej Uczelni poświęcił bogatą i skuteczną
aktywność organizacyjną od pierwszych kontaktów, tj. od okresu studenckiego,
kiedy był aktywnym działaczem i przewodniczącym Naukowego Koła Chemików
oraz działał w Stowarzyszeniu Bratniak. Nieco później uczestniczył
w działalności Związku Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Łódzkim,
M E D A L
H O N O R I S
C A U S A
U N I W E R S Y T E T U
Ł Ó D Z K I E G O
/
S t r o n a
1
M E D A L
H O N O R I S
C A U S A
U N I W E R S Y T E T U
Ł Ó D Z K I E G O
gdzie w 1968 roku został wybrany prezesem Rady Zakładowej, a następnie
członkiem Zarządu Głównego. W 1970 roku powstał Instytut Chemii. W tym
czasie Instytut rozwijał się bardzo intensywnie, wzbogacając się w nowoczesną
aparaturę i owocne kontakty z ośrodkami zagranicznymi, czemu pomagała
niewątpliwie - powierzona Profesorowi R. Skowrońskiemu - koordynacja
problemu badań centralnie sterowanych MR-I-11 i później CPBP 01.15 pt.
Elektrochemia granicy faz i środowisk jonogennych.
Szczególnego podkreślenia wymagają Jego ogromne zdolności
organizacyjne, umiejętność kierowania zespołami współpracowników,
niewątpliwy talent dyplomatyczny, gotowość do podejmowania nowych zadań
i wyzwań. Te cechy Profesora Skowrońskiego, zaowocowały dynamicznym
rozwojem Uczelni, umocnieniem jej pozycji w kraju i otwarciem na szeroką
współpracę z zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Rozpoczęte w 1958 roku
kontakty z Francją rozwinęły się intensywnie z placówkami naukowymi także
innych państw i to zarówno w dziedzinie chemii jak i szeroko pojętej współpracy
naukowej.
Prof. Skowroński był jednym z twórców prężnego Ośrodka Alliance
Française przy UŁ, kierował współpracą Uczelni z Uniwersytetem im. Justusa
Liebiga w Giessen, podjął współpracę z naukowcami z Uniwersytetu Claude
Bernard Lyon I, Ecole Nationale Supérieure de Chimie de Montpellier i w Tuluzie
oraz z Uniwersytetem North London w Anglii. Nawiązane przez Niego kontakty
naukowe uwieńczone zostały podpisaniem ponad 20 umów o bezpośredniej
współpracy naukowej i wymianie osobowej, umożliwiły bardzo licznej grupie
pracowników UŁ wyjazd na zagraniczne staże naukowe do znaczących
ośrodków i w decydujący sposób przyczyniły się do rozwoju młodej kadry
naukowej.
Wśród licznie pełnionych funkcji poza UŁ należy wymienić: członkostwo
w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego (przez dwie kadencje),
przewodniczenie Komisji Nauk Ścisłych MEN oraz Kolegium Rektorów w Łodzi;
był członkiem Komitetu Nauk Chemicznych PAN, członkiem Rady Naukowej
Oddziału PAN w Łodzi, wiceprzewodniczącym Rady Naukowej CBMiM PAN
w Łodzi oraz przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Chemii Ogólnej
Wydziału Farmacji Akademii Medycznej w Łodzi. O wysokim autorytecie
Profesora Skowrońskiego w kraju i za granicą świadczy powierzenie Mu
w latach 1991-1994 koordynacji trzech dużych programów europejskich:
TEMPUS JEP-2131 z dziedziny chemii, z udziałem 21 partnerów zagranicznych,
COST w ramach badań chemii połączeń fosforoorganicznych o potencjalnej
aktywności biologicznej współtworzył grupę badawczą o nazwie Ecophos
phosphoroorganic biololecules, COPERNICUS z udziałem ośrodków badawczych
z Francji, Niemiec, Anglii, Włoch, Węgier, Izraela i Czech. Aktywność Profesora
M E D A L
H O N O R I S
C A U S A
U N I W E R S Y T E T U
Ł Ó D Z K I E G O /
S t r o n a
2
M E D A L
H O N O R I S
C A U S A
U N I W E R S Y T E T U
Ł Ó D Z K I E G O
Skowrońskiego przejawia się także w roli organizatora kilku ważnych
konferencji naukowych krajowych i zagranicznych. W wyniku szerokiej
współpracy naukowej Profesor Skowroński był zapraszany do wielu liczących
się w świecie ośrodków naukowych, m.in. do Francji (Paris, Lyon, Montpellier,
Nantes, Touluse), Niemcy (Giessen, Regensburg, Leipzig, Halle, Dusseldorf),
Włoch (Milan, Torino, Catania), Hiszpanii (Madrid, Yittoria, Barcelona), Stanów
Zjednoczonych, Finlandii, Rosji, Węgiel, Maroka, Iraku, Wietnamu, Izraela.
Uzyskał 2 stypendia DAAD, 2 misje naukowe do Francji i 1 do Włoch.
Dorobek naukowy: 155 pozycji, 71 publikacji w zagranicznych
czasopismach, 48 opublikowanych doniesień konferencyjnych, 37 patentów.
Wypromował 9 doktorów, ponad 120 magistrów. Przyczynił się w istotny
sposób do rozwoju chemii połączeń acetylenowych. Cennymi wynikami były
syntezy pochodnych propargilowych antracenu i antrachinoli i wykrycie
izomerii prototropowej. Osiągnięcia te na trwałe weszły do literatury
chemicznej i są nadal licznie cytowane. Zespół Profesora Skowrońskiego
opracował wiele syntez związków cztero-, pięcio- i sześcioczłonowych
zawierających takie heteroatomy jak azot, siarka, tlen i fosfor. Opracowanie
nowych syntez i zbadanie właściwości rodników nitroksylowych pochodnych
piperydyny, azolidyny i fosforoorganicznych.
Do pionierskich prac należy zaliczyć elektrosyntezę organiczną wielu
ważnych połączeń organicznych. Ostatnie osiągnięcia obejmujące syntezy
i stereochemię kwasów aminofosfonowych i fosfonawych fosforoorganicznych
pochodnych furfuralu, fosforowych analogów aminokwasów, a w szczególności
ferrocenowych pochodnych. Cholesterolowe i adenozynowe pochodne związki
tej grupy - badane są jako potencjalne środki ochrony roślin. Osiągnięcia te
przyczyniły się do ugruntowania wiodącej pozycji Polski w tej dziedzinie, a Łodzi
jako jednego z wiodących ośrodków chemii heteroorganicznej. W wyniku
współpracy z przemysłem Profesor R. Skowroński otrzymał szereg nowych
barwników i zmodyfikował metody otrzymywania półproduktów. Spory
polityczne i walka o autonomię wyższych uczelni w latach 1980-1981
doprowadziły do najdłuższego w historii strajku studenckiego w UŁ. Rektor
Skowroński wykazał ogromny talent negocjatora, opiekuna młodzieży oraz
obrońcy materii i ducha UŁ. Szczególnie teraz uczestnicy tych wydarzeń
podkreślają prawość Jego postępowania, zręczność w kierowaniu Uczelnią
i talenty dyplomatyczne. Profesor Romuald Skowroński na trwałe wpisał się jako
jedna z bardziej zasłużonych postaci w historii Uniwersytetu Łódzkiego.
M E D A L
H O N O R I S
C A U S A
U N I W E R S Y T E T U
Ł Ó D Z K I E G O /
S t r o n a
3