Edukacja miedzykulturow

Edukacja międzykulturowa
Renata Pietras
– doradca metodyczny
wychowania przedszkolnego
Edukacja kulturowa jest szeroko definiowana.
- Można ją określić jako edukację mniejszości
(narodowych, etnicznych, wyznaniowych,
imigrantów), która odbywa się w środowisku
większości. Powinna uwzględniać potrzeby
językowe tych grup oraz różnice kulturowe.
- Termin ten może być również pojmowany
znacznie szerzej, jako ważny element edukacji
globalnej. W takiej sytuacji mówimy o uczeniu na
temat innych kultur. To edukacja o procesach
społecznych, i uwarunkowaniach kulturowych.
27 lutego 2015
Celem edukacji międzykulturowej jest
budzenie ciekawości i chęci
poznania innych, poszukiwanie
podobieństw i dążenie do
zrozumienia różnic. To uczenie
otwartości i umiejętności
rozmawiania. Warto również
pamiętać o tym, że ten rodzaj
edukacji sprzyja refleksji nad
własną kulturą i pogłębieniu jej
znajomości.
27 lutego 2015
Pracując w przedszkolu
uczymy dzieci otwartości,
tolerancji dla innych
oraz poszanowania praw
człowieka. W kształtowaniu
tych postaw bardzo ważna
jest edukacja
międzykulturowa,
poznawanie innych kultur,
a zwłaszcza tych
narodowości, które
obecnie można spotkać w
Polsce.
27 lutego 2015
Edukację kulturową
rozwijamy poprzez:
- zabawę,
- aktywność plastyczną,
- muzykę,
- taniec,
- bajki,
- opowieści.
Zabawy z różnych stron świata:
1. PAKISTAN - Rangoli
Ta egzotyczna zabawa polega na tworzeniu
barwnych kompozycji-obrazów na ziemi lub asfalcie.
Narysujcie dowolny kształt lub wzór, łatwy do
wypełniania. Może to być np. jakiś duży kwiat,
fantazyjny domek czy mandala. Teraz należy
„pokolorować” obraz barwnymi i niezwykłymi
„wypełniaczami”: trawą, kamyczkami, płatkami
kwiatów, listkami itp. Gdy maluchy zrobią taki piękny
obraz, pstryknij mu zdjęcie!
W rangoli można bawić się też zimą - rozłóż na
podłodze duże arkusze papieru!
27 lutego 2015
2. STANY ZJEDNOCZONE - Podchody
Za praojców tej zabawy uważa się powszechnie
północnoamerykańskich Indian. Dzieciom sprawia
ona największą frajdę wtedy, gdy rozgrywa się
w lesie. Podchody polegają na tym, że ich
uczestnicy dzielą się na dwie grupy (musi więc brać
w nich udział więcej niż jeden dorosły) i jedna grupa
dzieciaków wychodzi w teren wcześniej o jakieś pół
godziny, po czym „ucieka”, zostawiając po drodze
strzałki, ślady i zadania do rozwiązania (listy) dla
przeciwników, czyli drugiej grupy, która musi ją
dogonić.
27 lutego 2015
3. GHANA - Pilolo!
W tym kraju wiele dzieci ma ograniczony dostęp do zabawek, ale
maluchy wiedzą, jak się rozerwać i bez nich! Do Pilolo potrzeba
kamyków (jeśli gra toczy się na trawie) lub monet (gdy gracie na
podłożu pełnym kamyczków lub w domu). Na ziemi narysujcie
linię lub połóżcie na dywanie sznurek. Wybierzcie spośród
uczestników gry (musi ich być min. czterech) szefa. Będzie on
dawał sygnał do startu i decydował, kto wygrał dany wyścig.
Teraz gracze muszą się odwrócić tyłem do linii, a szef pochowa
w trawie czy porozkłada na ziemi lub dywanie kamyczki (monety).
Gdy szef da sygnał, gracze stają przodem do linii i na hasło
„Pilolo!” zaczynają wyścig w poszukiwaniu kamyka czy monety.
Kto pierwszy znajdzie i najszybciej przybiegnie z powrotem za
linię, dostaje od szefa jeden punkt. Szefem są wszyscy
zawodnicy kolejno, zmienia się on co wyścig.
27 lutego 2015
4. GRECJA - Raz, dwa, trzy – Baba Jaga patrzy!
Oczywiście po grecku tytuł tej gry brzmi zupełnie
inaczej, jednak ponieważ w Polsce popularna jest
pod taką nazwą, to ją wykorzystajmy. Polecamy ten
podwórkowy hicior, bo jego zasady są proste, a
frajdy z zabawy mnóstwo! W grze uczestniczy
minimum trójka dzieci. Jedna osoba to Baba Jaga.
Stoi tyłem do pozostałych i woła: „Raz, dwa trzy,
Baba Jaga patrzy”. W tym czasie dzieci szybko
biegną w jej stronę. Na słowo „patrzy” Baba Jaga
odwraca się. Kto nie zdołał się zatrzymać
w bezruchu, wraca na start, kto zaś pierwszy
dotknie Baby Jagi, ten zajmuje jej miejsce.
27 lutego 2015
5. HISZPANIA - Przeciąganie liny
Do zabawy wystarczą mocna lina lub gruby sznurek
oraz nieduża chustka z materiału (np. bandanka).
Chusteczkę zawiąż na supeł na samym środku liny.
Podziel dzieci na dwie grupy (zawodników musi być
co najmniej dwóch i najlepiej – parzysta liczba). Na
ziemi narysuj linię. Każda z grup ma stanąć gęsiego
po jej dwóch stronach, w odległości około dwóch
kroków. Na twoje hasło „start” dzieciaki zaczynają
ciągnąć linę, każda drużyna w swoją stronę.
Wygrywają ci zawodnicy, którzy przeciągną chustkę
na swoją stronę, za wytyczoną linię, np. o dwa kroki.
27 lutego 2015
6. Zambia - Banyoka, czyli Wąż
Znajdujemy podwórko z przeszkodami lub urządzamy
własny tor przeszkód i wyznaczamy linię startu i mety.
Dzielimy dzieci na dwie grupy. Każda grupa tworzy
węża – dzieci siadają na ziemi, jeden za drugim,
obejmując osobę z przodu, zginając nogi w kolanach.
Ręce kładziemy w pasie lub na ramionach osoby przed
nami. Każdy wąż porusza się razem pełzając, tzn. nie
odrywając stóp od podłoża i kołysząc na boki. Węże
poruszają się wyznaczoną trasą wokół toru przeszkód
w kierunku mety. W czasie wyścigu dzieci tworzące
węża nie mogą się rozłączać, co czyni zabawę
śmieszną i niebanalną. Wygrywa drużyna, która jako
pierwsza „dopełza” do mety.
27 lutego 2015
7. Peru - Titicaca hula bula, czyli „głuchy telefon”
Dzieci siadają w kręgu i jedno drugiemu przekazuje
wiadomość – szeptem na ucho. Zazwyczaj
pierwotna wiadomość zostaje nieumyślnie zupełnie
przeinaczona. Może być punktem wyjścia do
kolejnej gry, gdzie okazuje się, że aby przekazać
wiadomość na duże odległości, Inkowie
wykorzystywali specjalnych kurierów-biegaczy.
27 lutego 2015
8. Wietnam - Bit Mat Bat De, czyli Łapanie gęsi z
zawiązanymi oczami
Jeden z graczy zostaje wybrany gęsią, drugi tropicielem
gęsi – musi ją złapać. Obojgu zawiąż oczy, tak aby nie
widzieli, co się dzieje wokół nich. Pozostali gracze
ustawiają się dookoła tej dwójki. Gra rozpoczyna się,
kiedy tropiciel powie: „Gotowe!”. Gęś może poruszać się
gdzie chce, ale musi od czasu do czasu gęgać. Tropiciel
nasłuchuje gdakania gęsi i stara się ją znaleźć.
Ponieważ oboje mają zawiązane oczy, muszą wytężać
słuch i inne zmysły, żeby wygrać.
Pozostali gracze próbują zmylić gęś i jej tropiciela –
podszczypują, klepią, rozpraszają. Kolejna runda
rozpoczyna się, gdy gęś zostanie złapana.
27 lutego 2015
9. Indonezja – Mrówka, człowiek i słoń
Gra przypomina „papier, nożyce i kamień”. Dwóch graczy
staje naprzeciwko siebie i walczą na gesty, gdzie:
- wyciągnięty mały palec symbolizuje mrówkę,
- wyciągnięty palec wskazujący symbolizuje człowieka,
- wyciągnięty kciuk symbolizuje słonia.
Mrówka pokonuje słonia, ponieważ może wślizgnąć się do
słoniowego ucha i załaskotać go.
Człowiek wygrywa z mrówką, ponieważ może nadepnąć
na mrówkę i ją zmiażdżyć.
Człowiek przegrywa ze słoniem, ponieważ może zostać
stratowany przez słonia.
Poproś dzieci, aby dobrały się w pary i rozegrały kilka rund
gry. Możecie też urządzić mistrzostwa.
27 lutego 2015
10. Polska – Łapane klaskane
Zabawa polega na odbijaniu piłki o ścianę budynku.
Jednak zanim odbitą piłkę złapiemy z powrotem w
ręce, wykonujemy pewien gest, mówiąc na głos jego
nazwę. Każdy gest wykonujemy po wyrzuceniu piłki z
rąk, a przed jej złapaniem. Kolejne czynności są
następujące:
• ŁAPANE – odbicie piłki o ścianę i złapanie z powrotem
• KLASKANE – należy klasnąć w dłonie
• W TYŁ RĘCE – zakładamy ręce na lędźwie
• NA SERCE – krzyżujemy ręce na klatce piersiowej
• POD BOCZKI – kładziemy ręce na biodra
• ZA WARKOCZKI – dłonie za uszy
27 lutego 2015
• MALA ŚWIECA – podrzucenie piłki lekko w górę (bez
odbijania o ścianę) i złapanie
• DUŻA ŚWIECA – podrzucenie piłki wysoko w górę i
złapanie
• CHLEB DO PIECA – przeskoczenie piłki po tym jak
odbije się od ściany a następnie od ziemi piłka
przelatuje pomiędzy nogami)
• CHLEB Z PIECA – wyrzucenie piłki spomiędzy nóg w
rozkroku i złapanie po tym jak odbije się od ściany i od
ziemi.
Po przejściu całości rozpoczynamy zabawę od początku, z
małym utrudnieniem – wyrzucamy i łapiemy piłkę jedną
ręką!
Jeśli skusimy, zabawę zaczyna kolejna osoba.
27 lutego 2015
Zabawy muzyczno – ruchowe:
Zabawa Simmama – ka
czynności:
Simama – kucamy,
ka – wstajemy,
ruka – klaszczemy lub tupiemy,
tembeja kimbija – obchodzimy krzesło
dookoła lub obracamy się wokół własnej
osi.
Bawimy się dwa razy. Za drugim razem
śpiewamy i poruszamy się dużo szybciej.
27 lutego 2015
Zabawa Epoi tai tai
czynności:
Epoi – uderzanie o kolana
Tai, tai – klaskanie w dłonie
Je – ręce skrzyżowane na ramionach
Epoi tai tai epoi
Tuki, tuki – uderzanie o głowę
Epoi tuki tuki je.
27 lutego 2015
Literatura:
1. Kotarba – Kończugowska M. (2009) „Innowacje
pedagogiczne w międzynarodowych raportach”
wydaw. Żak, Warszawa
2. Kamińska K. (2002) „Zjawisko wielokulturowości w
wychowaniu przedszkolnym” Wychowanie w
Przedszkolu nr 5, s.259-266
3. Czerniejewska I. (2013) „Edukacja wielokulturowa.
Działania podejmowane w Polsce” wydaw. UMK,
Toruń
http://miedzykulturowa.org.pl
http://www.afryka.org
http://www.globalna.edu.pl
27 lutego 2015