4-Balke-Badanie struktury - Instytut Transportu Samochodowego
Transkrypt
4-Balke-Badanie struktury - Instytut Transportu Samochodowego
Iwona Balke Marcin Balke Instytut Transportu Samochodowego BADANIE STRUKTURY KRAJOWEGO PARKU SAMOCHODÓW CIĘŻAROWYCH I CIĄGNIKÓW SIODŁOWYCH WEDŁUG MAREK I WIEKU. STAN NA KONIEC 2008 ROKU Prezentowane wyniki badania liczebności i struktury parku samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, według marek i wieku stanowią kontynuację badań prowadzonych w Instytucie Transportu Samochodowego od początku lat 90-tych ubiegłego wieku. Badaniem objęto krajowy park pojazdów ciężarowych zarejestrowanych po raz pierwszy w 2008 r. oraz stan rejestracji na koniec 2008 r. Cykliczność badań daje możliwość uzyskiwania wartościowego materiału dokumentującego zachodzące procesy i obserwowane tendencje, a przez to pełnego obrazu rynku samochodowego w Polsce. INVESTIGATING STRUCTURE OF THE DOMESTIC FLEET OF TRUCKS AND SEMI-TRAILER TRACTORS ACCORDING TO THE MAKES AND AGE. STATE AT THE END OF 2008. The results of investigating numbers and structure of the trucks and semi-trailer tractors fleet, according to the makes and age represent continuation of the studies conducted at the Motor Transport Institute since the beginning of the 90-th last century. The studies covered domestic fleet of the freight carrying vehicles registered for the first time in 2008 and final figures by the end of 2008. Periodicity of the studies allows to obtain valuable material documenting processes taking place as well as tendencies observed, and thus a complete picture of the car market in Poland. Transport Samochodowy 1-2011 Wprowadzenie Dynamiczne zmiany zachodzące w sektorze motoryzacyjnym w Polsce, szczególnie po akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej, uzasadniają celowość badań monitorujących stan aktualny i rozwój w zakresie liczebności i wieku krajowego parku samochodowych pojazdów ciężarowych. Dostępne statystyki Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) są zawężone do ogólnych liczb pojazdów. Zakres badań Instytutu Transportu Samochodowego (ITS) jest szerszy i obejmuje liczby oraz strukturę krajowego parku samochodów ciężarowych1 i ciągników samochodowych siodłowych2 według marek, wieku, zakresu terytorialnego rejestracji oraz innych wybranych kryteriów, istotnych dla analizy stanu sektora motoryzacyjnego. Podstawę do badania struktury według marek i wieku, pojazdów zarejestrowanych w Polsce w 2008 r. stanowiły dane zawarte w bazie Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP), zakupione w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 września 2001 r. w sprawie centralnej ewidencji pojazdów (Dz. U. Nr 106 z 2001 r., poz. 1166 z późniejszymi zmianami). Ogólne liczby pojazdów prezentowane w niniejszym artykule wykazują różnice w stosunku do danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. W przypadku liczby zarejestrowanych ciągników siodłowych różnica wynosi około 10%, a w odniesieniu do samochodów ciężarowych około 1%. Celem naukowym przeprowadzonych badań było doskonalenie metody badawczej, pozwalającej na identyfikację marek i wieku pojazdów w pozyskanej bazie danych o pojazdach zarejestrowanych w Polsce w taki sposób, aby możliwe było uwzględnienie nowego kryterium oceny samochodów ciężarowych, tj. przyjętych zakresów dopuszczalnej masy całkowitej, a jednocześnie aby uzyskane wyniki charakteryzowały się wysokim stopniem dokładności. Celem praktycznym było określenie struktury samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych według marek, wieku, zakresu terytorialnego rejestracji oraz innych wybranych kryteriów, w odniesieniu do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. oraz ich stanu rejestracji na koniec 2008 r., a także ocena zmian, jakie zaszły w przedmiotowym zakresie w porównaniu z latami poprzednimi. Ze względu na znaczącą niejednorodność wpisów znajdujących się w bazie CEP, pozyskanie z niej danych wynikowych wymagało działań wieloetapowych. Podstawowym zadaniem w odniesieniu do przedmiotowych danych dotyczących zarejestrowanych w Polsce pojazdów, było dokładne usystematyzowanie pozyskanego zakresu informacji. Szczegółowo sprawdzone zostały poszczególne pozycje zapisów zawartych w bazie. Wszystkie rekordy zostały poddane kontroli prawidłowości ich nazewnictwa. Ujednolicony został słownik marek pojazdów oraz nastąpiła weryfikacja poprawności wpisów dotyczących okresów produkcji pojazdów. W celu weryfikacji parametrów identyfikujących pojazdy zarejestrowane w Polsce, a posiadające polskie lub europejskie świadectwo homologacji, wykorzystany został 1 2 Samochód ciężarowy, to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków. Określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą [11] Ciągnik samochodowy, to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie wyłącznie do ciągnięcia przyczepy. Określenie to obejmuje zarówno ciągnik siodłowy, jak i balastowy [11] 44 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… Centralny Katalog ITS Marek i Typów Pojazdów (centralna baza polskich i europejskich świadectw homologacji typu pojazdu). Posłużył on do wypracowania listy wzorcowej marek pojazdów. Kolejnym etapem było przetworzenie danych i pozyskanie z nich materiału niezbędnego do realizacji tematu. Uporządkowana i usystematyzowana baza danych umożliwiła dokonanie obliczeń, na podstawie których przygotowano szczegółowe zestawienia dotyczące struktury parku pojazdów zarejestrowanych w Polsce według przyjętych kryteriów, a następnie przeprowadzona została ocena uzyskanych wyników. Liczby pojazdów według marek i wieku zostały określone na tyle dokładnie, na ile pozwoliła na to poprawność zapisów zawartych w pozyskanej bazie danych CEP. 1. Park ciężarowy w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej Obserwowane w Polsce w minionych latach dynamiczne zmiany na rynku transportu samochodowego, a przede wszystkim znaczny wzrost zapotrzebowania na przewozy ładunków, znalazły odzwierciedlenie w zwiększającej się z roku na rok liczebności pojazdów ciężarowych. Według stanu na koniec 2009 r. w kraju zarejestrowanych było 2,8 mln samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych. W latach 2000-2009 ogólna liczba samochodów ciężarowych zwiększyła się niespełna o połowę, a od 2005 r. o niemal 20%. Liczba najbardziej dynamicznie rozwijającej się grupy pojazdów, tj. ciągników siodłowych w 2009 r. zwiększyła się w stosunku do 2005 r. prawie o 60% [10]. Zestawienie Polski z innymi krajami należącymi do Unii Europejskiej, wskazuje na stosunkowo wysoką pozycję naszego kraju pod względem liczby zarejestrowanych samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych (piąte miejsce wśród dwudziestu siedmiu krajów członkowskich) (rys. 1.). 6,0 5,4 5,2 5,0 4,5 3,9 4,0 2,9 Liczba 3,0 (mln) 2,5 2,0 1,4 1,3 1,0 1,0 0,7 0,0 Hiszpania Francja Włochy Wielka Brytania Polska Niemcy Portugalia Grecja Holandia Belgia Rys. 1. Liczby samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych zarejestrowanych w wybranych krajach Unii Europejskiej. Stan na koniec 2008 r. [5] Fig. 1. Numbers of trucks and semi-trailer tractors registered in the selected European Union countries. Status at the end of 2008 [5] Według stanu na koniec 2008 r., ogółem w krajach należących do Unii Europejskiej zarejestrowanych było prawie 34 mln samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych. Większą niż w Polsce liczbą taboru do przewozu ładunków charakteryzowały się: 45 Transport Samochodowy 1-2011 Hiszpania (5,4 mln), Francja (5,2 mln), Włochy (4,5 mln) i Wielka Brytania (3,9 mln) [5]. Na aktualną liczbę i strukturę wieku zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych miały wpływ obserwowane w minionych latach liczne zakupy pojazdów, zarówno nowych, jak i zakupy samochodów używanych na rynku wtórnym innych krajów. 2. Samochody ciężarowe Okres gwałtownego ożywienia na rynku samochodów ciężarowych odnotowany w Polsce w 2007 r. (186,4 tys. pierwszych rejestracji), został przerwany za sprawą odczuwanego szczególnie od 2008 r. pogorszenia sytuacji gospodarczej, zarówno w kraju3, jak i na świecie. Spadło zainteresowanie zakupem samochodów ciężarowych, w wyniku czego w 2008 r. liczba pierwszych rejestracji zmniejszyła się do 174,6 tys., z czego 148,9 tys. stanowiły pojazdy do 3,5 t dmc (85,3%). Według stanu na koniec 2008 r. ogółem zarejestrowanych było niemal 2,0 mln samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc (79,0% wśród wszystkich zarejestrowanych w kraju samochodów ciężarowych) [1]. Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc (8,4 tys.), stanowiły 4,8% w strukturze pierwszych rejestracji. Według stanu na koniec 2008 r. ich liczba wyniosła 263,1 tys. (10,4% stanu parku). Udział pojazdów powyżej 12,0 t dmc w strukturze zarejestrowanych po raz pierwszy samochodów ciężarowych, wynosił 9,8% (17,2 tys.), a w stanie rejestracji parku ciężarowego na koniec 2008 r. udział ten wynosił 6,9% (172,9 tys.) (rys. 2). 100% 90% 0,1% 9,8% 4,8% 3,7% 6,9% 10,4% 80% 70% Brak danych 60% 50% powyżej 12000 kg 85,3% 79,0% 40% 3501-12000 kg do 3500 kg 30% 20% 10% 0% Zarejestrowane po raz pierwszy w 2008 r. Stan na koniec 2008 r. Rys. 2. Struktura samochodów ciężarowych według dopuszczalnej masy całkowitej. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1], [3] Fig. 2. Structure of trucks arranged according to the total permissible mass. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008. [1], [3] 3 Według Głównego Urzędu Statystycznego wzrost wartości PKB w 2008 r. w stosunku do 2007 r. wyniósł 0,12%, tj. znacznie mniej niż w roku 2007, kiedy odnotowano prawie 11% wzrost wartości PKB w stosunku do jego poziomu w 2006 r. 46 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… 2.1. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc Struktura według wieku samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. kształtowała się korzystnie ze względu na znaczący udział pojazdów w wieku do 2 lat w ogólnej liczbie pierwszych rejestracji (44,3%). Łączny udział w strukturze pierwszych rejestracji, samochodów ciężarowych w wieku do 5 lat, wyniósł 58,1% (tabl. 1, rys. 3). Tablica 1 Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 1 Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008. [1] [3] Wiek pojazdów do 2 lat 3-5 lat 6-10 lat 11-15 lat 16-20 lat 21-25 lat 26-30 lat 31 lat i więcej Razem Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 65.924 44,3 20.527 13,8 36.346 24,4 19.756 13,3 5.560 3,7 608 0,4 99 0,1 52 0,0 148.872 100,0 Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 153.870 7,7 262.217 13,2 542.057 27,2 365.149 18,3 215.022 10,8 152.864 7,7 152.156 7,6 150.167 7,5 1.993.502 100,0 100,0% 20,9% 90,0% 80,0% 58,1% 27,2% 70,0% do 5 lat 60,0% 6-10 lat 50,0% 18,3% 40,0% 11-15 lat 16 lat i wiecej 24,4% 30,0% 20,0% 10,0% 33,6% 13,3% 4,2% 0,0% Zarejestrowane po raz pierwszy w 2008 Stan na koniec 2008 r. Rys. 3. Struktura samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Fig. 3. Structure of trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3] 47 Transport Samochodowy 1-2011 Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, przeważały, w liczbie 670,2 tys., pojazdy w wieku powyżej 15 lat (33,6% ogółu). Samochodów w wieku do 5 lat było w Polsce zarejestrowanych 416,1 tys. (20,9%), 6-10 letnich 542,0 tys. (27,2%). Najmniejszą liczbą (365,1 tys.) i udziałem (18,3%) w tej grupie dmc, charakteryzowały się samochody ciężarowe w wieku 11-15 lat. Średni wiek samochodu ciężarowego do 3,5 t dmc zarejestrowanego po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. wynosił 5,2 lat, natomiast według stanu rejestracji na koniec 2008 r. 13,7 lat. W 2008 r. wśród samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: Volkswagen, Mercedes-Benz, Fiat, Renault, Ford, Peugeot i Citroen (tabl. 2). Tablica 2 Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. [1] [3] Table 2 Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the makes. First registrations in Poland in 2008 [1] [3] Marka VOLKSWAGEN MERCEDES-BENZ FIAT RENAULT FORD PEUGEOT CITROEN IVECO OPEL NISSAN POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 29.050 19,5 21.792 14,6 17.709 11,9 15.771 10,6 11.253 7,6 10.064 6,8 9.905 6,6 6.884 4,6 6.238 4,2 4.992 3,3 15.214 10,3 148.872 100,0 Pojazdy dwunastu najliczniejszych marek, z niemal 90% udziałem w liczbie samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w 2008 r., dominowały w strukturze pierwszych rejestracji w Polsce. Najliczniej reprezentowaną marką samochodów ciężarowych zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec 2008 r. był FS-Lublin z 17,2% udziałem w ogólnej liczbie pojazdów. Wysoko uplasowały się pojazdy marek: Volkswagen (10,7%), Mercedes-Benz (9,3%), Ford (8,4%), a także Fiat (7,6%). Dalsze pozycje zajęły marki Renault, FSO, Citroen, Peugeot, Nysa i Opel. Pojazdy pozostałych marek samochodów ciężarowych stanowiły 19,0% (tabl. 3). 48 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… Tablica 3 Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 3 Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the makes, registered in Poland. Status at the end of 2008 [1] [3] Marka FS-LUBLIN VOLKSWAGEN MERCEDES-BENZ FORD FIAT RENAULT FSO CITROEN PEUGEOT NYSA OPEL POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 342.246 17,2 214.143 10,7 185.341 9,3 166.756 8,4 150.914 7,6 132.949 6,7 100.121 5,0 96.675 4,9 82.580 4,1 71.566 3,6 69.883 3,5 380.328 19,0 1.993.502 100,0 2.2. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc W 2008 r. właściciele firm przewozowych inwestowali w nowe środki transportu spodziewając się, że korzystna koniunktura gospodarcza utrzyma się również w kolejnych latach. Ze względu na znaczący udział pojazdów w wieku do 2 lat w ogólnej liczbie pierwszych rejestracji, struktura wieku samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce kształtowała się korzystnie. W 2008 r. pojazdy w wieku do 2 lat stanowiły 36,6% ogółu pierwszych rejestracji samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc. Około ¼ pierwszych rejestracji dotyczyło samochodów ciężarowych liczących 6-10 lat (tabl. 4). Średni wiek samochodu ciężarowego powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowanego po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. wynosił 7,3 lat, a według stanu rejestracji na koniec 2008 r. 21,2 lata. 49 Transport Samochodowy 1-2011 Tablica 4 Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 4 Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3] Wiek pojazdów do 2 lat 3-5 lat 6-10 lat 11-15 lat 16-20 lat 21-25 lat 26-30 lat 31 lat i więcej Razem Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 3.084 36,6 668 7,9 2.150 25,5 1.381 16,4 888 10,5 209 2,5 44 0,5 11 0,1 8.435 100,0 Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 8.103 3,0 8.533 3,3 26.574 10,1 41.625 15,8 47.618 18,1 38.308 14,6 36.699 13,9 55.633 21,2 263.093 100,0 Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, przeważały, w liczbie 130,6 tys., pojazdy w wieku powyżej 20 lat (49,7% ogółu). Samochodów w wieku 16-20 lat było w Polsce zarejestrowanych 47,6 tys. (18,1%), 11-15 letnich 41,6 tys. (15,8%). Najmniejszą liczbą (2,2 tys.) i udziałem (6,3%) w tej grupie dmc, charakteryzowały się samochody ciężarowe w wieku do 5 lat (rys. 4). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 6,3% 10,1% 44,5% 15,8% 18,1% do 5 lat 6-10 lat 11-15 lat 25,5% 16-20 lat 49,7% 16,4% 21 lat i więcej 10,5% 3,1% 0% Zarejestrowane po raz pierwszy w 2008 Stan na koniec 2008 r. Rys. 4. Struktura samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Fig. 4. Structure of trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3] 50 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… W 2008 r. wśród samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: Mercedes-Benz, MAN, Iveco, Renault, DAF, Volvo, Volkswagen i Mitsubishi (tabl. 5). Tablica 5 Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. [1] [3] Table 5 Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the makes. First registrations in Poland in 2008 [1] [3] Marka MERCEDES-BENZ MAN IVECO RENAULT DAF VOLVO VOLKSWAGEN MITSUBISHI POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 2.813 33,4 2.201 26,1 1.327 15,7 620 7,4 405 4,8 373 4,4 246 2,9 127 1,5 323 3,8 8.435 100,0 Pojazdy ośmiu najliczniejszych marek, z ponad 96% udziałem w liczbie samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w 2008 r., dominowały w strukturze pierwszych rejestracji w Polsce. Najliczniej reprezentowaną marką samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec 2008 r. był STAR z 46,4% udziałem w ogólnej liczbie pojazdów. Wysoko uplasowały się pojazdy marek: MercedesBenz (17,5%), MAN (6,1%), a także Robur (5,5%) i Iveco (5,2%). Dalsze pozycje zajęły marki AVIA, Renault, ZIŁ i DAF. Pojazdy pozostałych marek samochodów ciężarowych stanowiły 10,2% (tabl. 6). Według stanu rejestracji na koniec 2008 r. na 122,1 tys. samochodów ciężarowych marki Star, pojazdy w wieku 21 lat i więcej, stanowiły 68,3% (83,4 tys.). Samochody w wieku 16-20 lat stanowiły 18,4% (22,4 tys.), 10,1% pojazdów było w wieku 11-15 lat (12,4 tys.), a 3,2% w wieku do 10 lat (3,9 tys.). Średni wiek zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych marki Star wynosił 25,7 lat (stan na koniec 2008 r.) Jest prawdopodobne, że z uwagi na zaawansowany wiek, wiele z nich, pomimo figurowania w statystykach, nie jest już eksploatowanych. 51 Transport Samochodowy 1-2011 Tablica 6 Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 6 Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the makes registered in Poland. Status at the end of 2008 [1] [3] Marka STAR MERCEDES-BENZ MAN ROBUR IVECO AVIA RENAULT ZIŁ DAF POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 122.097 46,4 46.069 17,5 15.929 6,1 14.425 5,5 13.758 5,2 8.942 3,4 6.687 2,5 4.467 1,7 3.843 1,5 26.876 10,2 263.093 100,0 O prawdopodobnych licznych faktach pozostawania w ewidencji samochodów ciężarowych, a nie eksploatowaniu ich, może świadczyć stan rejestracji samochodów Robur. Zarejestrowane w Polsce według stanu na koniec 2008 r. Robury, liczą 17 lat i więcej. Biorąc pod uwagę średni wiek samochodów marki Robur zarejestrowanych w Polsce (23,8 lat), można przypuszczać, że podobnie jak w przypadku marki Star, wiele z pojazdów nie jest już użytkowanych, a właściciele nie dokonali ich wyrejestrowania. Średni wiek samochodu ciężarowego marki Mercedes, według stanu na koniec 2008 r. wyniósł 16,8 lat, MAN-a 9,7 lat, Iveco również 9,7 lat. 2.3. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc W 2008 r. pierwsze rejestracje samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc w wieku do 2 lat stanowiły 45,8% ogółu pierwszych rejestracji. Około ¼ pierwszych rejestracji dotyczyło pojazdów ciężarowych liczących 6-10 lat (tabl. 7). Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc, ponad połowę, tj. 54,9% stanowiły pojazdy w wieku powyżej 15 lat (95,1 tys.). Samochodów w wieku 11-15 lat było w Polsce zarejestrowanych 31,0 tys. (17,9%). Najmniejszą liczbą (21,5 tys.) i udziałem (12,5%) charakteryzowały się samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc, w wieku do 5 lat (rys. 5) 52 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… Tablica 7 Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r.oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 7 Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3] Wiek pojazdów do 2 lat 3-5 lat 6-10 lat 11-15 lat 16-20 lat 21-25 lat 26-30 lat 31 lat i więcej Razem Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 7.860 45,8 1.061 6,1 4.318 25,1 2.635 15,3 1.060 6,2 182 1,1 49 0,3 10 0,1 17.175 100,0 100% Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 13.190 7,7 8.267 4,8 25.343 14,7 31.021 17,9 33.683 19,5 22.563 13,0 25.340 14,6 13.495 7,8 172.902 100,0 12,5% 90% 14,7% 80% 51,9% 70% 17,9% do 5 lat 60% 6-10 lat 50% 40% 11-15 lat 25,1% 16 lat i więcej 54,9% 30% 20% 15,3% 10% 7,7% 0% Zarejestrowane po raz pierwszy w 2008 Stan na koniec 2008 r. Rys. 5. Struktura samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3] Fig. 5. Structure of trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3] Średni wiek samochodu ciężarowego powyżej 12,0 t dmc zarejestrowanego po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. wynosił 5,9 lat, a według stanu rejestracji na koniec 2008 r. 17,2 lata. W 2008 r. wśród przedmiotowej grupy samochodów ciężarowych, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: MAN, Mercedes-Benz, Scania, Volvo, Iveco, DAF i Renault (tabl. 8). 53 Transport Samochodowy 1-2011 Tablica 8 Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. [1] Table 8 Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the makes. First registrations in Poland in 2008 [1] Marka MAN MERCEDES-BENZ SCANIA VOLVO IVECO DAF RENAULT POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 6.228 36,3 3.055 17,8 2.232 13,0 1.715 10,0 1.360 7,9 1.117 6,5 948 5,5 520 3,0 17.175 100,0 Pojazdy siedmiu marek, tj. MAN, Mercedes-Benz, Scania, Volvo, Iveco, DAF i Renault z 97% udziałem, dominowały w 2008 r. w strukturze pierwszych rejestracji w Polsce samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc. Według stanu rejestracji na koniec 2008 r. najliczniej reprezentowaną w Polsce marką samochodów ciężarowych o dmc powyżej 12,0 ton był JELCZ z udziałem w ogólnej liczbie zarejestrowanych pojazdów tej grupy 18,9%. Wysoko uplasowały się pojazdy marek: MAN (14,2%), Mercedes-Benz (12,2%), Kamaz (11,3%), Volvo (7,5%) i Scania (6,5%). Dalsze pozycje zajęły marki TATRA, DAF, Iveco i Renault (tabl. 9). Tablica 9 Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. [1] [3] Table 9 Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the makes, registered in Poland. Status at the end of 2008 [1] [3] Marka JELCZ MAN MERCEDES-BENZ KAMAZ VOLVO SCANIA TATRA DAF IVECO RENAULT POZOSTAŁE Razem Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc zarejestrowane w Polsce. Stan na koniec 2008 r. Liczba (szt.) Udział (%) 32.597 18,9 24.613 14,2 21.023 12,2 19.629 11,3 12.962 7,5 11.325 6,5 8.117 4,7 6.510 3,8 6.420 3,7 6.373 3,7 23.333 13,5 172.902 100,0 54 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… Spośród samochodów marki Jelcz zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec 2008 r. (32,6 tys.), niemal ¾ stanowiły pojazdy w wieku 21 lat i więcej (24,2 tys.). Średni wiek Jelcza wyniósł 25,4 lat. Stosunkowo wysokim średnim wiekiem charakteryzowała się marka Kamaz (23,3 lat). Pojazdy w wieku 21 lat i więcej stanowiły 70,6% ogółu. W przypadku pozostałych marek, średni wiek był korzystniejszy, np. MAN 11,0 lat, Mercedes-Benz 11,5 lat, Volvo 10,5 lat. 3. Ciągniki samochodowe – siodłowe Liczbę ciągników siodłowych w Polsce w ostatnich latach cechowała wysoka dynamika wzrostu. Wynikało to z korzystnej koniunktury na rynku przewozów, szczególnie w 2007 r. Natomiast rok 2008 okazał się dość trudnym dla firm transportu drogowego. Ograniczenie dynamiki międzynarodowej wymiany towarów, a przez to także popytu na usługi transportowe, skutkowało podejmowaniem przez przedsiębiorstwa różnego rodzaju działań oszczędnościowych. Spadło zainteresowanie zakupem ciągników siodłowych, zarówno nowych, jak i używanych, a przedsiębiorstwa skupiły się na redukcji kosztów lub podejmowaniu działań mających na celu ich optymalizację. 3.1. Pierwsze rejestracje ciągników siodłowych według wieku Liczba ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce wyniosła w 2006 r. 24,2 tys., a w 2007 r. 37,5 tys. W 2008 r. nastąpił znaczny spadek liczby pierwszych rejestracji do 26 tys. (tabl. 10). Tablica 10 Ciągniki siodłowe według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Table 10 Semi-trailer tractors arranged according to the age. First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008. [1] [3] Wiek do 2 lat 3-5 lat 6-10 lat 11-15 lat 16-20 lat 21-25 lat 26-30 lat 31 lat i więcej Razem Ciągniki siodłowe zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce I-XII 2006 r. I-XII 2007 r. I-XII 2008 r. Liczba Udział Liczba Udział Liczba Udział (szt.) (%) (szt.) (%) (szt.) (%) 10.203 42,1 18.160 48,3 15.202 58,5 7.796 32,2 8.012 21,3 4.707 18,1 5.811 24,0 10.578 28,1 5.595 21,5 359 1,5 738 2,0 451 1,7 45 0,2 69 0,2 36 0,2 7 0,0 20 0,1 7 0,0 3 0,0 3 0,0 2 0,0 1 0,0 2 0,0 0 0,0 24.225 100,0 37.582 100,0 26.000 100,0 Dynamika wzrostu zdolności przewozowej przedsiębiorstw transportu samochodowego w Polsce, przewyższała dynamikę wzrostu zapotrzebowania na przewozy, czego powodem było „przeinwestowanie” wielu firm transportowych w tabor samochodowy. 55 Transport Samochodowy 1-2011 Trudności ekonomiczne potęgował fakt umacniania się złotego w 2008 r., co skutkowało zmniejszaniem się zyskowności przewozów międzynarodowych, ponieważ frachty ustalane były w walutach obcych. Także wzrost cen paliw w latach 2006-2008 oddziaływał niekorzystnie na kondycję firm transportowych. Rezultatem był spadek sprzedaży nowych ciągników siodłowych w roku 2008. W wyniku dokonywanych przez przewoźników stosunkowo licznych zakupów nowych ciągników siodłowych, w latach 2006, 2007 i 2008 udział pojazdów w wieku do 5 lat, utrzymywał się na wysokim poziomie, około 70-76% wszystkich pierwszych rejestracji ciągników siodłowych (rys. 6). 100% 90% 80% 70% 74,3% 69,6% 76,6% 60% do 5 lat 50% 6-10 lat 11 lat i więcej 40% 30% 20% 24,0% 28,2% 21,5% 10% 1,7% 2,2% 1,9% I-XII 2006 I-XII 2007 I-XII 2008 0% Rys. 6. Struktura ciągników siodłowych według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Fig. 6. Structure of semi-trailer tractors arranged according to the age. First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3] W roku 2008, w porównaniu z 2007, nastąpił spadek pierwszych rejestracji ciągników siodłowych w wieku 6-10 lat. Stanowiły one w 2007 r. 28,2% ogółu, a w 2008 r. ich udział zmniejszył się do 21,5%. W efekcie wprowadzenia na krajowy rynek stosunkowo nowych ciągników siodłowych, struktura wieku tego rodzaju pojazdów w Polsce ulegała poprawie. Średni wiek statystycznego ciągnika siodłowego zarejestrowanego po raz pierwszy w Polsce w latach 2005-2007 wynosił odpowiednio 3,8 lat, 3,6 lat, 3,5 lat, a w 2008 r. był niższy i wyniósł 2,9 lat. Dążenie firm transportowych do utrzymywania stosunkowo nowoczesnego taboru wykorzystywanego do przewozów międzynarodowych, podyktowane jest uzależnieniem opłat za użytkowanie infrastruktury drogowej od poziomu emisji zanieczyszczeń 56 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… z silników samochodowych. Kategoria normy Euro4, jaką spełnia pojazd, warunkuje wysokość opłat, jakimi jest obciążany właściciel pojazdu. 3.2. Pierwsze rejestracje ciągników siodłowych według marek Wśród ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. dominowały pojazdy marek: MAN, DAF, Scania, Volvo i Renault (tabl. 11). Tablica 11 Ciągniki siodłowe według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Table 11 Semi-trailer tractors arranged according to the makes. First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3] Marka MAN DAF SCANIA VOLVO RENAULT MERCEDES-BENZ IVECO POZOSTAŁE RAZEM Ciągniki siodłowe zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce I-XII 2006 r. I-XII 2007 r. I-XII 2008 r. Liczba Udział Liczba Udział Liczba Udział (szt.) (%) (szt.) (%) (szt.) (%) 4.120 17,0 5.192 13,8 6.568 25,3 4.176 17,2 6.997 18,6 4.674 18,0 5.475 22,6 8.429 22,4 4.642 17,8 3.943 16,3 6.709 17,8 4.261 16,4 3.711 15,3 5.024 13,4 2.846 10,9 1.809 7,5 3.103 8,3 1.844 7,1 959 4,0 2.036 5,4 1.124 4,3 32 0,1 92 0,3 41 0,2 24.225 100,0 37.582 100,0 26.000 100,0 W 2006 i 2007 r. największy udział wśród zarejestrowanych po raz pierwszy ciągników siodłowych miała Scania (22,6% i 22,4%). Ciągniki Renault, DAF, Volvo i MAN charakteryzowały się udziałem na poziomie 13-19%, a Mercedes 7-8%. Największy udział w pierwszych rejestracjach w 2008 r. miały pojazdy marki MAN (25,3%). Ciągniki DAF, Scania i Volvo charakteryzowały się udziałem na poziomie 16-18%, Renault 10,9%, Mercedes 7,1%, a Iveco 4,3%. Strukturę najpopularniejszych marek ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. przedstawiono na rys. 75. 4 5 Normy dopuszczalnych emisji spalin w nowych samochodach sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej: Euro IV obowiązywała od 2005 r., od 2009 r. obowiązuje norma Euro V, a od 2014 r. planowane jest wprowadzenie normy Euro VI. Pozostałe marki ciągników siodłowych rejestrowanych po raz pierwszy stanowiły maksymalnie 0,3%, i z uwagi na tak niewielki udział w ogólnej strukturze nie dokonano ich graficznego przedstawienia na rys. 10. 57 Transport Samochodowy 1-2011 100% 17,0% 13,8% 25,3% 90% 80% 17,2% 18,6% 70% 60% 18,0% 22,6% 22,4% 16,3% 10% VOLVO RENAULT 17,8% 16,4% 30% 20% DAF SCANIA 17,8% 50% 40% MAN MERCEDES-BENZ IVECO 15,3% 13,4% 7,5% 4,0% 8,3% 5,4% 7,1% 4,3% I-XII 2006 I-XII 2007 I-XII 2008 10,9% 0% Rys. 7. Struktura ciągników siodłowych według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Fig. 7. Structure of semi-trailer tractors arranged according to the makes. First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3] Park ciągników siodłowych rejestrowanych po raz pierwszy był niemal w 100% zdominowany przez siedem wymienionych marek. W 2006 r. zarejestrowano jedynie 32 ciągniki siodłowe marki innej niż czołowa „siódemka”. W 2007 r. w całym kraju zarejestrowano 92 takie pojazdy, a w 2008 r. 41 szt. 3.3. Park ciągników siodłowych według wieku Według stanu na koniec 2006 r. w Polsce zarejestrowanych było niemal 168 tys. ciągników siodłowych. W 2007 r. liczba ta uległa zwiększeniu do ponad 202 tys. (o prawie 21%). W roku 2008, w stosunku do roku poprzedniego, przybyło około 19 tys. tego rodzaju pojazdów. Na koniec roku zarejestrowanych było w Polsce ponad 221 tys. ciągników siodłowych, co stanowiło wzrost o niewiele ponad 9% w stosunku do roku 2007 (tabl. 12, rys. 8). 58 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… Tablica 12 Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce według wieku. Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 [1] [3] Table 12 Semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the age. Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3] Wiek do 2 lat 3-5 lat 6-10 lat 11-15 lat 16-20 lat 21-25 lat 26 lat i więcej wiek nieznany Razem Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce Stan na 31.12.2006 r. Stan na 31.12.2007 r. Stan na 31.12.2008 r. Liczba Udział Liczba Udział Liczba Udział (szt.) (%) (szt.) (%) (szt.) (%) 22.257 13,2 31.097 15,3 34.795 15,7 21.142 12,6 28.354 14,0 30.485 13,8 54.093 32,3 63.973 31,6 66.241 29,9 30.367 18,1 31.648 15,6 37.461 16,9 21.133 12,6 25.547 12,6 26.933 12,2 7.728 4,6 8.504 4,2 10.476 4,8 10.879 6,5 13.471 6,7 14.821 6,7 85 0,1 167.684 100,0 202.594 100,0 221.212 100,0 100% 90% 25,9% 29,3% 29,6% 80% 70% 60% do 5 lat 32,3% 29,9% 31,6% 11-15 lat 50% 40% 6-10 lat 16-20 lat 21-25 lat 18,1% 15,6% 16,9% 20% 12,6% 12,6% 12,2% 10% 4,6% 6,5% 4,2% 6,7% 4,7% 6,7% 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 30% 26 lat i więcej 0% Rys. 8. Struktura ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według wieku. Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Fig. 8. Structure of semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the age. Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3] W ogólnej liczbie ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec 2006, 2007 i 2008 r. dominowały pojazdy w wieku 6-10 lat (30-32%). Obserwuje się tendencję poprawy struktury wiekowej ciągników siodłowych. Na koniec 2006 r. ciągniki siodłowe w grupie wieku do 5 lat stanowiły 25,9%. W 2007 r. ich udział uległ zwiększeniu do 29,3%, a w kolejnym 2008 r. zwiększył się do 29,6%. Porównanie udziału pojazdów w wieku do 10 lat wskazuje, że badane lata 59 Transport Samochodowy 1-2011 charakteryzowały się dość stabilnym ich odsetkiem, wynoszącym około 60%. Według stanu na koniec 2005 r. średni wiek statystycznego ciągnika siodłowego zarejestrowanego w Polsce ukształtował się na poziomie 11 lat. W kolejnych latach wynosił on 10,7 lat, 10,4 lat, a na koniec 2008 r. 10,6 lat. Korzystna zmiana średniego wieku ciągnika siodłowego zarejestrowanego w Polsce była spowodowana wzrostem udziału w pierwszych rejestracjach, pojazdów wieku do 5 lat (74,3% w 2006 r., 76,6% w 2008 r.), a także utrzymywaniem się na niskim poziomie (ok. 2%) pierwszych rejestracji pojazdów 11-letnich i starszych. 3.4. Park ciągników siodłowych według marek Pojazdy ośmiu najpopularniejszych marek dominowały swoim ponad 90% udziałem w strukturze ciągników siodłowych w Polsce. Najpopularniejsze w latach 2006-2008 marki ciągników siodłowych w Polsce, to Scania (17-18%), Volvo (16-17%) i Renault (15-16%). Ciągniki siodłowe marki DAF stanowiły 10-12%, MAN 11-12%, a MercedesBenz ok. 8% (tabl. 13). Tablica 13 Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce według marek. Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Table13 Semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the makes. Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3] Marka SCANIA VOLVO RENAULT DAF MAN MERCEDES-BENZ IVECO JELCZ POZOSTAŁE RAZEM Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce Stan na 31.12.2006 r. Stan na 31.12.2007 r. Stan na 31.12.2008 r. Liczba Udział Liczba Udział Liczba Udział (szt.) (%) (szt.) (%) (szt.) (%) 29.419 17,5 36.699 18,1 40.814 18,4 26.774 16,0 33.281 16,4 37.095 16,8 26.497 15,8 31.178 15,4 33.467 15,1 17.606 10,5 23.655 11,7 27.957 12,6 19.275 11,5 24.068 11,9 26.674 12,1 14.125 8,4 17.065 8,4 18.245 8,3 9.097 5,4 10.758 5,3 11.578 5,2 9.896 5,9 10.204 5,0 9.948 4,5 14.995 9,0 15.686 7,8 15.434 7,0 167.684 100,0 202.594 100,0 221.212 100,0 Struktura zarejestrowanych w Polsce ciągników siodłowych z uwzględnieniem najpopularniejszych marek według stanu na koniec 2006, 2007 i 2008 r. została zilustrowana na rys. 9. 60 Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych… 100% 17,5% 18,1% 18,4% 16,0% 16,4% 16,8% 90% 80% 70% SCANIA VOLVO RENAULT 60% 15,8% 15,4% 15,1% 50% 10,5% 11,7% 12,6% 40% 11,5% 11,9% 12,1% 30% 8,4% 8,4% 20% 5,4% 5,9% 10% 9,0% 5,3% 5,0% 7,8% 8,3% 5,2% 4,5% 7,0% 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 DAF MAN MERCEDES-BENZ IVECO JELCZ POZOSTAŁE 0% Rys. 9. Struktura ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według marek. Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3] Fig. 9. Structure of semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the makes. Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3] Podsumowanie Celowość monitorowania struktury markowo-wiekowej polskiego parku pojazdów ciężarowych wynika z dynamiki zachodzących zmian. Przedmiotowe dane powinny być gromadzone w sposób systematyczny. Cykliczność badań daje możliwość pozyskiwania wartościowego materiału dokumentującego zachodzące procesy i obserwowane tendencje, a przez to umożliwia pozyskanie pełnego obrazu rynku samochodowego w Polsce. Takie informacje mogą być przyczynkiem do analizy sytuacji w przedmiotowym zakresie, jak również stanowią podstawę do prognozowania zmian struktury krajowego parku samochodowego. Wyniki badania struktury parku samochodowego w Polsce są wykorzystywane w pracach Zakładu Badań Ekonomicznych Instytutu Transportu Samochodowego obejmujących zagadnienia rozwoju ilościowego i jakościowego krajowego parku samochodowego, a także dotyczących przewidywanego zapotrzebowania na nośniki energii w transporcie samochodowym, czy też prognoz emisji substancji zanieczyszczających z silników spalinowych. Efekty badań są wykorzystywane w ekspertyzach wykonywanych przez ITS na potrzeby m. in. Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Finansów. Dane wynikowe są przydatne również do prac badawczych związanych z recyklingiem pojazdów, realizowanych przez Pracownię Recyklingu w Centrum Badań Materiałowych i Mechatroniki ITS, a także dla innych komórek organizacyjnych Instytutu Transportu Samochodowego, m.in.: dla Zakładu Procesów Diagnostyczno – Obsługowych, czy Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. 61 Transport Samochodowy 1-2011 Dane dotyczące struktury parku samochodowego według marek, modeli i wieku są przydatne dla Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Finansów m.in. do prowadzenia polityki w zakresie ustalania opłat (kosztów zewnętrznych) w odniesieniu do transportu samochodowego w Polsce (opłaty drogowe za korzystanie z infrastruktury drogowej, opłaty środowiskowe, podatek od środków transportu). Zakres badań struktury parku samochodowego w Polsce ściśle wiąże się z koncepcją utworzenia przy Instytucie Transportu Samochodowego, Centrum Monitoringu Transportu Samochodowego, realizującego zadania, m.in. dla potrzeb Ministerstwa Infrastruktury. LITERATURA [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] Balke I., Waśkiewicz J., Balke M., Badanie struktury parku samochodowego w Polsce z uwzględnieniem marek i wieku wybranych rodzajów pojazdów według stanu na koniec 2008 roku, Praca ITS 6904/ZBE, Warszawa 2010. Balke I., Waśkiewicz J., Balke M., Badanie struktury parku samochodowego w 2007 r. i analiza zmian w strukturze marek i wieku samochodów zarejestrowanych w Polsce w latach 2005-2007, Praca ITS 6803/ZBE, Warszawa 2009. Centralna Ewidencja Pojazdów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Centralny Katalog ITS Marek i Typów Pojazdów. EU Energy and transport in figures, Statistical Pocketbook 2010, European Commission http://en.wikipedia.org http://pl.wikipedia.org http://www.mf.gov.pl Obwieszczenie Ministra Transportu z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach, Dz. U. Nr 137 z 2007 r., poz. 968. Transport – Wyniki Działalności (za lata 1995-2009), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz. U. Nr 108 z 2005 r., poz. 908, z późniejszymi zmianami. 62