4-Balke-Badanie struktury - Instytut Transportu Samochodowego

Transkrypt

4-Balke-Badanie struktury - Instytut Transportu Samochodowego
Iwona Balke
Marcin Balke
Instytut Transportu Samochodowego
BADANIE STRUKTURY KRAJOWEGO PARKU
SAMOCHODÓW CIĘŻAROWYCH I CIĄGNIKÓW SIODŁOWYCH
WEDŁUG MAREK I WIEKU. STAN NA KONIEC 2008 ROKU
Prezentowane wyniki badania liczebności i struktury parku samochodów ciężarowych
i ciągników siodłowych, według marek i wieku stanowią kontynuację badań
prowadzonych w Instytucie Transportu Samochodowego od początku lat 90-tych
ubiegłego wieku. Badaniem objęto krajowy park pojazdów ciężarowych zarejestrowanych
po raz pierwszy w 2008 r. oraz stan rejestracji na koniec 2008 r. Cykliczność badań daje
możliwość uzyskiwania wartościowego materiału dokumentującego zachodzące procesy
i obserwowane tendencje, a przez to pełnego obrazu rynku samochodowego w Polsce.
INVESTIGATING STRUCTURE OF THE DOMESTIC FLEET OF TRUCKS
AND SEMI-TRAILER TRACTORS ACCORDING TO THE MAKES AND AGE.
STATE AT THE END OF 2008.
The results of investigating numbers and structure of the trucks and semi-trailer tractors
fleet, according to the makes and age represent continuation of the studies conducted
at the Motor Transport Institute since the beginning of the 90-th last century.
The studies covered domestic fleet of the freight carrying vehicles registered for the first
time in 2008 and final figures by the end of 2008.
Periodicity of the studies allows to obtain valuable material documenting processes taking
place as well as tendencies observed, and thus a complete picture of the car market
in Poland.
Transport Samochodowy 1-2011
Wprowadzenie
Dynamiczne zmiany zachodzące w sektorze motoryzacyjnym w Polsce, szczególnie po
akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej, uzasadniają celowość badań monitorujących
stan aktualny i rozwój w zakresie liczebności i wieku krajowego parku samochodowych
pojazdów ciężarowych. Dostępne statystyki Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) są
zawężone do ogólnych liczb pojazdów. Zakres badań Instytutu Transportu
Samochodowego (ITS) jest szerszy i obejmuje liczby oraz strukturę krajowego parku
samochodów ciężarowych1 i ciągników samochodowych siodłowych2 według marek,
wieku, zakresu terytorialnego rejestracji oraz innych wybranych kryteriów, istotnych dla
analizy stanu sektora motoryzacyjnego.
Podstawę do badania struktury według marek i wieku, pojazdów zarejestrowanych
w Polsce w 2008 r. stanowiły dane zawarte w bazie Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP),
zakupione w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 września
2001 r. w sprawie centralnej ewidencji pojazdów (Dz. U. Nr 106 z 2001 r., poz. 1166
z późniejszymi zmianami).
Ogólne liczby pojazdów prezentowane w niniejszym artykule wykazują
różnice w stosunku do danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny.
W przypadku liczby zarejestrowanych ciągników siodłowych różnica wynosi około 10%,
a w odniesieniu do samochodów ciężarowych około 1%.
Celem naukowym przeprowadzonych badań było doskonalenie metody badawczej,
pozwalającej na identyfikację marek i wieku pojazdów w pozyskanej bazie danych
o pojazdach zarejestrowanych w Polsce w taki sposób, aby możliwe było uwzględnienie
nowego kryterium oceny samochodów ciężarowych, tj. przyjętych zakresów dopuszczalnej
masy całkowitej, a jednocześnie aby uzyskane wyniki charakteryzowały się wysokim
stopniem dokładności.
Celem praktycznym było określenie struktury samochodów ciężarowych i ciągników
siodłowych według marek, wieku, zakresu terytorialnego rejestracji oraz innych
wybranych kryteriów, w odniesieniu do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy
w Polsce w 2008 r. oraz ich stanu rejestracji na koniec 2008 r., a także ocena zmian, jakie
zaszły w przedmiotowym zakresie w porównaniu z latami poprzednimi.
Ze względu na znaczącą niejednorodność wpisów znajdujących się w bazie CEP,
pozyskanie z niej danych wynikowych wymagało działań wieloetapowych. Podstawowym
zadaniem w odniesieniu do przedmiotowych danych dotyczących zarejestrowanych
w Polsce pojazdów, było dokładne usystematyzowanie pozyskanego zakresu informacji.
Szczegółowo sprawdzone zostały poszczególne pozycje zapisów zawartych w bazie.
Wszystkie rekordy zostały poddane kontroli prawidłowości ich nazewnictwa.
Ujednolicony został słownik marek pojazdów oraz nastąpiła weryfikacja poprawności
wpisów dotyczących okresów produkcji pojazdów.
W celu weryfikacji parametrów identyfikujących pojazdy zarejestrowane w Polsce,
a posiadające polskie lub europejskie świadectwo homologacji, wykorzystany został
1
2
Samochód ciężarowy, to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków.
Określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą [11]
Ciągnik samochodowy, to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie wyłącznie do ciągnięcia
przyczepy. Określenie to obejmuje zarówno ciągnik siodłowy, jak i balastowy [11]
44
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
Centralny Katalog ITS Marek i Typów Pojazdów (centralna baza polskich i europejskich
świadectw homologacji typu pojazdu). Posłużył on do wypracowania listy wzorcowej
marek pojazdów.
Kolejnym etapem było przetworzenie danych i pozyskanie z nich materiału
niezbędnego do realizacji tematu. Uporządkowana i usystematyzowana baza danych
umożliwiła dokonanie obliczeń, na podstawie których przygotowano szczegółowe
zestawienia dotyczące struktury parku pojazdów zarejestrowanych w Polsce według
przyjętych kryteriów, a następnie przeprowadzona została ocena uzyskanych wyników.
Liczby pojazdów według marek i wieku zostały określone na tyle dokładnie, na ile
pozwoliła na to poprawność zapisów zawartych w pozyskanej bazie danych CEP.
1. Park ciężarowy w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej
Obserwowane w Polsce w minionych latach dynamiczne zmiany na rynku transportu
samochodowego, a przede wszystkim znaczny wzrost zapotrzebowania na przewozy
ładunków, znalazły odzwierciedlenie w zwiększającej się z roku na rok liczebności
pojazdów ciężarowych. Według stanu na koniec 2009 r. w kraju zarejestrowanych było
2,8 mln samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych. W latach 2000-2009 ogólna
liczba samochodów ciężarowych zwiększyła się niespełna o połowę, a od 2005 r. o niemal
20%. Liczba najbardziej dynamicznie rozwijającej się grupy pojazdów, tj. ciągników
siodłowych w 2009 r. zwiększyła się w stosunku do 2005 r. prawie o 60% [10].
Zestawienie Polski z innymi krajami należącymi do Unii Europejskiej, wskazuje na
stosunkowo wysoką pozycję naszego kraju pod względem liczby zarejestrowanych
samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych (piąte miejsce wśród dwudziestu
siedmiu krajów członkowskich) (rys. 1.).
6,0
5,4
5,2
5,0
4,5
3,9
4,0
2,9
Liczba
3,0
(mln)
2,5
2,0
1,4
1,3
1,0
1,0
0,7
0,0
Hiszpania Francja
Włochy
Wielka
Brytania
Polska
Niemcy Portugalia Grecja
Holandia
Belgia
Rys. 1. Liczby samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych zarejestrowanych w wybranych
krajach Unii Europejskiej. Stan na koniec 2008 r. [5]
Fig. 1. Numbers of trucks and semi-trailer tractors registered in the selected European Union
countries. Status at the end of 2008 [5]
Według stanu na koniec 2008 r., ogółem w krajach należących do Unii Europejskiej
zarejestrowanych było prawie 34 mln samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych.
Większą niż w Polsce liczbą taboru do przewozu ładunków charakteryzowały się:
45
Transport Samochodowy 1-2011
Hiszpania (5,4 mln), Francja (5,2 mln), Włochy (4,5 mln) i Wielka Brytania (3,9 mln) [5].
Na aktualną liczbę i strukturę wieku zarejestrowanych w Polsce samochodów
ciężarowych i ciągników siodłowych miały wpływ obserwowane w minionych latach
liczne zakupy pojazdów, zarówno nowych, jak i zakupy samochodów używanych na rynku
wtórnym innych krajów.
2. Samochody ciężarowe
Okres gwałtownego ożywienia na rynku samochodów ciężarowych odnotowany
w Polsce w 2007 r. (186,4 tys. pierwszych rejestracji), został przerwany za sprawą
odczuwanego szczególnie od 2008 r. pogorszenia sytuacji gospodarczej, zarówno w kraju3,
jak i na świecie. Spadło zainteresowanie zakupem samochodów ciężarowych, w wyniku
czego w 2008 r. liczba pierwszych rejestracji zmniejszyła się do 174,6 tys., z czego
148,9 tys. stanowiły pojazdy do 3,5 t dmc (85,3%). Według stanu na koniec 2008 r.
ogółem zarejestrowanych było niemal 2,0 mln samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc
(79,0% wśród wszystkich zarejestrowanych w kraju samochodów ciężarowych) [1].
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc (8,4 tys.), stanowiły 4,8%
w strukturze pierwszych rejestracji. Według stanu na koniec 2008 r. ich liczba wyniosła
263,1 tys. (10,4% stanu parku).
Udział pojazdów powyżej 12,0 t dmc w strukturze zarejestrowanych po raz pierwszy
samochodów ciężarowych, wynosił 9,8% (17,2 tys.), a w stanie rejestracji parku
ciężarowego na koniec 2008 r. udział ten wynosił 6,9% (172,9 tys.) (rys. 2).
100%
90%
0,1%
9,8%
4,8%
3,7%
6,9%
10,4%
80%
70%
Brak danych
60%
50%
powyżej 12000 kg
85,3%
79,0%
40%
3501-12000 kg
do 3500 kg
30%
20%
10%
0%
Zarejestrowane po raz pierwszy
w 2008 r.
Stan na koniec 2008 r.
Rys. 2. Struktura samochodów ciężarowych według dopuszczalnej masy całkowitej. Pierwsze
rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1], [3]
Fig. 2. Structure of trucks arranged according to the total permissible mass. First registrations in
Poland in 2008 and final figures by the end of 2008. [1], [3]
3
Według Głównego Urzędu Statystycznego wzrost wartości PKB w 2008 r. w stosunku do 2007 r. wyniósł
0,12%, tj. znacznie mniej niż w roku 2007, kiedy odnotowano prawie 11% wzrost wartości PKB
w stosunku do jego poziomu w 2006 r.
46
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
2.1. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc
Struktura według wieku samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz
pierwszy w Polsce w 2008 r. kształtowała się korzystnie ze względu na znaczący udział
pojazdów w wieku do 2 lat w ogólnej liczbie pierwszych rejestracji (44,3%). Łączny
udział w strukturze pierwszych rejestracji, samochodów ciężarowych w wieku do 5 lat,
wyniósł 58,1% (tabl. 1, rys. 3).
Tablica 1
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz
stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 1
Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008
and final figures by the end of 2008. [1] [3]
Wiek
pojazdów
do 2 lat
3-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
16-20 lat
21-25 lat
26-30 lat
31 lat i więcej
Razem
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc
zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce
w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
65.924
44,3
20.527
13,8
36.346
24,4
19.756
13,3
5.560
3,7
608
0,4
99
0,1
52
0,0
148.872
100,0
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc
zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
153.870
7,7
262.217
13,2
542.057
27,2
365.149
18,3
215.022
10,8
152.864
7,7
152.156
7,6
150.167
7,5
1.993.502
100,0
100,0%
20,9%
90,0%
80,0%
58,1%
27,2%
70,0%
do 5 lat
60,0%
6-10 lat
50,0%
18,3%
40,0%
11-15 lat
16 lat i wiecej
24,4%
30,0%
20,0%
10,0%
33,6%
13,3%
4,2%
0,0%
Zarejestrowane po raz pierwszy
w 2008
Stan na koniec 2008 r.
Rys. 3. Struktura samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje
w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Fig. 3. Structure of trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the age. First registrations in
Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3]
47
Transport Samochodowy 1-2011
Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów
ciężarowych do 3,5 t dmc, przeważały, w liczbie 670,2 tys., pojazdy w wieku powyżej
15 lat (33,6% ogółu). Samochodów w wieku do 5 lat było w Polsce zarejestrowanych
416,1 tys. (20,9%), 6-10 letnich 542,0 tys. (27,2%). Najmniejszą liczbą (365,1 tys.)
i udziałem (18,3%) w tej grupie dmc, charakteryzowały się samochody ciężarowe w wieku
11-15 lat.
Średni wiek samochodu ciężarowego do 3,5 t dmc zarejestrowanego po raz pierwszy
w Polsce w 2008 r. wynosił 5,2 lat, natomiast według stanu rejestracji na koniec 2008 r.
13,7 lat.
W 2008 r. wśród samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz
pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: Volkswagen, Mercedes-Benz, Fiat,
Renault, Ford, Peugeot i Citroen (tabl. 2).
Tablica 2
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. [1] [3]
Table 2
Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the makes. First registrations in Poland
in 2008 [1] [3]
Marka
VOLKSWAGEN
MERCEDES-BENZ
FIAT
RENAULT
FORD
PEUGEOT
CITROEN
IVECO
OPEL
NISSAN
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc
zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
29.050
19,5
21.792
14,6
17.709
11,9
15.771
10,6
11.253
7,6
10.064
6,8
9.905
6,6
6.884
4,6
6.238
4,2
4.992
3,3
15.214
10,3
148.872
100,0
Pojazdy dwunastu najliczniejszych marek, z niemal 90% udziałem w liczbie
samochodów ciężarowych do 3,5 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w 2008 r.,
dominowały w strukturze pierwszych rejestracji w Polsce.
Najliczniej reprezentowaną marką samochodów ciężarowych zarejestrowanych
w Polsce według stanu na koniec 2008 r. był FS-Lublin z 17,2% udziałem w ogólnej
liczbie pojazdów. Wysoko uplasowały się pojazdy marek: Volkswagen (10,7%),
Mercedes-Benz (9,3%), Ford (8,4%), a także Fiat (7,6%). Dalsze pozycje zajęły marki
Renault, FSO, Citroen, Peugeot, Nysa i Opel. Pojazdy pozostałych marek samochodów
ciężarowych stanowiły 19,0% (tabl. 3).
48
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
Tablica 3
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 3
Trucks of up to 3,5 t tpm, arranged according to the makes, registered in Poland.
Status at the end of 2008 [1] [3]
Marka
FS-LUBLIN
VOLKSWAGEN
MERCEDES-BENZ
FORD
FIAT
RENAULT
FSO
CITROEN
PEUGEOT
NYSA
OPEL
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe do 3,5 t dmc zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
342.246
17,2
214.143
10,7
185.341
9,3
166.756
8,4
150.914
7,6
132.949
6,7
100.121
5,0
96.675
4,9
82.580
4,1
71.566
3,6
69.883
3,5
380.328
19,0
1.993.502
100,0
2.2. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych powyżej 3,5
do 12,0 t dmc
W 2008 r. właściciele firm przewozowych inwestowali w nowe środki transportu
spodziewając się, że korzystna koniunktura gospodarcza utrzyma się również w kolejnych
latach. Ze względu na znaczący udział pojazdów w wieku do 2 lat w ogólnej liczbie
pierwszych rejestracji, struktura wieku samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t
dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w Polsce kształtowała się korzystnie. W 2008 r.
pojazdy w wieku do 2 lat stanowiły 36,6% ogółu pierwszych rejestracji samochodów
ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc. Około ¼ pierwszych rejestracji dotyczyło
samochodów ciężarowych liczących 6-10 lat (tabl. 4).
Średni wiek samochodu ciężarowego powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowanego
po raz pierwszy w Polsce w 2008 r. wynosił 7,3 lat, a według stanu rejestracji na koniec
2008 r. 21,2 lata.
49
Transport Samochodowy 1-2011
Tablica 4
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce
w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 4
Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in
2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3]
Wiek
pojazdów
do 2 lat
3-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
16-20 lat
21-25 lat
26-30 lat
31 lat i więcej
Razem
Samochody ciężarowe
powyżej 3,5 do 12,0 t dmc
zarejestrowane po raz pierwszy
w Polsce w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
3.084
36,6
668
7,9
2.150
25,5
1.381
16,4
888
10,5
209
2,5
44
0,5
11
0,1
8.435
100,0
Samochody ciężarowe
powyżej 3,5 do 12,0 t dmc
zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
8.103
3,0
8.533
3,3
26.574
10,1
41.625
15,8
47.618
18,1
38.308
14,6
36.699
13,9
55.633
21,2
263.093
100,0
Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów
ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, przeważały, w liczbie 130,6 tys., pojazdy
w wieku powyżej 20 lat (49,7% ogółu). Samochodów w wieku 16-20 lat było w Polsce
zarejestrowanych 47,6 tys. (18,1%), 11-15 letnich 41,6 tys. (15,8%). Najmniejszą liczbą
(2,2 tys.) i udziałem (6,3%) w tej grupie dmc, charakteryzowały się samochody ciężarowe
w wieku do 5 lat (rys. 4).
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
6,3%
10,1%
44,5%
15,8%
18,1%
do 5 lat
6-10 lat
11-15 lat
25,5%
16-20 lat
49,7%
16,4%
21 lat i więcej
10,5%
3,1%
0%
Zarejestrowane po raz
pierwszy w 2008
Stan na koniec 2008 r.
Rys. 4. Struktura samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze
rejestracje w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Fig. 4. Structure of trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the age. First
registrations in Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3]
50
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
W 2008 r. wśród samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, rejestrowanych
po raz pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: Mercedes-Benz, MAN, Iveco,
Renault, DAF, Volvo, Volkswagen i Mitsubishi (tabl. 5).
Tablica 5
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według marek. Pierwsze rejestracje w Polsce
w 2008 r. [1] [3]
Table 5
Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the makes. First registrations in Poland
in 2008 [1] [3]
Marka
MERCEDES-BENZ
MAN
IVECO
RENAULT
DAF
VOLVO
VOLKSWAGEN
MITSUBISHI
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane po
raz pierwszy w Polsce w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
2.813
33,4
2.201
26,1
1.327
15,7
620
7,4
405
4,8
373
4,4
246
2,9
127
1,5
323
3,8
8.435
100,0
Pojazdy ośmiu najliczniejszych marek, z ponad 96% udziałem w liczbie samochodów
ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t dmc, rejestrowanych po raz pierwszy w 2008 r.,
dominowały w strukturze pierwszych rejestracji w Polsce.
Najliczniej reprezentowaną marką samochodów ciężarowych powyżej 3,5 do 12,0 t
dmc zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec 2008 r. był STAR z 46,4%
udziałem w ogólnej liczbie pojazdów. Wysoko uplasowały się pojazdy marek: MercedesBenz (17,5%), MAN (6,1%), a także Robur (5,5%) i Iveco (5,2%). Dalsze pozycje zajęły
marki AVIA, Renault, ZIŁ i DAF. Pojazdy pozostałych marek samochodów ciężarowych
stanowiły 10,2% (tabl. 6).
Według stanu rejestracji na koniec 2008 r. na 122,1 tys. samochodów ciężarowych
marki Star, pojazdy w wieku 21 lat i więcej, stanowiły 68,3% (83,4 tys.). Samochody
w wieku 16-20 lat stanowiły 18,4% (22,4 tys.), 10,1% pojazdów było w wieku 11-15 lat
(12,4 tys.), a 3,2% w wieku do 10 lat (3,9 tys.).
Średni wiek zarejestrowanych w Polsce samochodów ciężarowych marki Star wynosił
25,7 lat (stan na koniec 2008 r.) Jest prawdopodobne, że z uwagi na zaawansowany wiek,
wiele z nich, pomimo figurowania w statystykach, nie jest już eksploatowanych.
51
Transport Samochodowy 1-2011
Tablica 6
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 6
Trucks above 3,5 t to 12,0 t tpm, arranged according to the makes registered in Poland.
Status at the end of 2008 [1] [3]
Marka
STAR
MERCEDES-BENZ
MAN
ROBUR
IVECO
AVIA
RENAULT
ZIŁ
DAF
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe powyżej 3,5 do 12,0 t dmc zarejestrowane
w Polsce. Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
122.097
46,4
46.069
17,5
15.929
6,1
14.425
5,5
13.758
5,2
8.942
3,4
6.687
2,5
4.467
1,7
3.843
1,5
26.876
10,2
263.093
100,0
O prawdopodobnych licznych faktach pozostawania w ewidencji samochodów
ciężarowych, a nie eksploatowaniu ich, może świadczyć stan rejestracji samochodów
Robur. Zarejestrowane w Polsce według stanu na koniec 2008 r. Robury, liczą 17 lat
i więcej. Biorąc pod uwagę średni wiek samochodów marki Robur zarejestrowanych
w Polsce (23,8 lat), można przypuszczać, że podobnie jak w przypadku marki Star, wiele
z pojazdów nie jest już użytkowanych, a właściciele nie dokonali ich wyrejestrowania.
Średni wiek samochodu ciężarowego marki Mercedes, według stanu na koniec 2008 r.
wyniósł 16,8 lat, MAN-a 9,7 lat, Iveco również 9,7 lat.
2.3. Struktura według marek i wieku samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc
W 2008 r. pierwsze rejestracje samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc w wieku
do 2 lat stanowiły 45,8% ogółu pierwszych rejestracji. Około ¼ pierwszych rejestracji
dotyczyło pojazdów ciężarowych liczących 6-10 lat (tabl. 7).
Według stanu na koniec 2008 r. wśród zarejestrowanych w Polsce samochodów
ciężarowych powyżej 12,0 t dmc, ponad połowę, tj. 54,9% stanowiły pojazdy w wieku
powyżej 15 lat (95,1 tys.). Samochodów w wieku 11-15 lat było w Polsce
zarejestrowanych 31,0 tys. (17,9%). Najmniejszą liczbą (21,5 tys.) i udziałem (12,5%)
charakteryzowały się samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc, w wieku do 5 lat (rys. 5)
52
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
Tablica 7
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce
w 2008 r.oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 7
Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in Poland in 2008
and final figures by the end of 2008 [1] [3]
Wiek
pojazdów
do 2 lat
3-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
16-20 lat
21-25 lat
26-30 lat
31 lat i więcej
Razem
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc
zarejestrowane po raz pierwszy
w Polsce w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
7.860
45,8
1.061
6,1
4.318
25,1
2.635
15,3
1.060
6,2
182
1,1
49
0,3
10
0,1
17.175
100,0
100%
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc
zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
13.190
7,7
8.267
4,8
25.343
14,7
31.021
17,9
33.683
19,5
22.563
13,0
25.340
14,6
13.495
7,8
172.902
100,0
12,5%
90%
14,7%
80%
51,9%
70%
17,9%
do 5 lat
60%
6-10 lat
50%
40%
11-15 lat
25,1%
16 lat i więcej
54,9%
30%
20%
15,3%
10%
7,7%
0%
Zarejestrowane po raz pierwszy
w 2008
Stan na koniec 2008 r.
Rys. 5. Struktura samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc według wieku. Pierwsze rejestracje
w Polsce w 2008 r. oraz stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Fig. 5. Structure of trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the age. First registrations in
Poland in 2008 and final figures by the end of 2008 [1] [3]
Średni wiek samochodu ciężarowego powyżej 12,0 t dmc zarejestrowanego po raz
pierwszy w Polsce w 2008 r. wynosił 5,9 lat, a według stanu rejestracji na koniec 2008 r.
17,2 lata.
W 2008 r. wśród przedmiotowej grupy samochodów ciężarowych, rejestrowanych po
raz pierwszy w Polsce, najpopularniejsze były marki: MAN, Mercedes-Benz, Scania,
Volvo, Iveco, DAF i Renault (tabl. 8).
53
Transport Samochodowy 1-2011
Tablica 8
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według marek.
Pierwsze rejestracje w Polsce w 2008 r. [1]
Table 8
Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the makes.
First registrations in Poland in 2008 [1]
Marka
MAN
MERCEDES-BENZ
SCANIA
VOLVO
IVECO
DAF
RENAULT
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc
zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce w 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
6.228
36,3
3.055
17,8
2.232
13,0
1.715
10,0
1.360
7,9
1.117
6,5
948
5,5
520
3,0
17.175
100,0
Pojazdy siedmiu marek, tj. MAN, Mercedes-Benz, Scania, Volvo, Iveco, DAF
i Renault z 97% udziałem, dominowały w 2008 r. w strukturze pierwszych rejestracji
w Polsce samochodów ciężarowych powyżej 12,0 t dmc.
Według stanu rejestracji na koniec 2008 r. najliczniej reprezentowaną w Polsce marką
samochodów ciężarowych o dmc powyżej 12,0 ton był JELCZ z udziałem w ogólnej
liczbie zarejestrowanych pojazdów tej grupy 18,9%. Wysoko uplasowały się pojazdy
marek: MAN (14,2%), Mercedes-Benz (12,2%), Kamaz (11,3%), Volvo (7,5%) i Scania
(6,5%). Dalsze pozycje zajęły marki TATRA, DAF, Iveco i Renault (tabl. 9).
Tablica 9
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc według marek zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r. [1] [3]
Table 9
Trucks above 12,0 t tpm, arranged according to the makes, registered in Poland.
Status at the end of 2008 [1] [3]
Marka
JELCZ
MAN
MERCEDES-BENZ
KAMAZ
VOLVO
SCANIA
TATRA
DAF
IVECO
RENAULT
POZOSTAŁE
Razem
Samochody ciężarowe powyżej 12,0 t dmc zarejestrowane w Polsce.
Stan na koniec 2008 r.
Liczba (szt.)
Udział (%)
32.597
18,9
24.613
14,2
21.023
12,2
19.629
11,3
12.962
7,5
11.325
6,5
8.117
4,7
6.510
3,8
6.420
3,7
6.373
3,7
23.333
13,5
172.902
100,0
54
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
Spośród samochodów marki Jelcz zarejestrowanych w Polsce według stanu na koniec
2008 r. (32,6 tys.), niemal ¾ stanowiły pojazdy w wieku 21 lat i więcej (24,2 tys.). Średni
wiek Jelcza wyniósł 25,4 lat. Stosunkowo wysokim średnim wiekiem charakteryzowała się
marka Kamaz (23,3 lat). Pojazdy w wieku 21 lat i więcej stanowiły 70,6% ogółu.
W przypadku pozostałych marek, średni wiek był korzystniejszy, np. MAN 11,0 lat,
Mercedes-Benz 11,5 lat, Volvo 10,5 lat.
3. Ciągniki samochodowe – siodłowe
Liczbę ciągników siodłowych w Polsce w ostatnich latach cechowała wysoka dynamika
wzrostu. Wynikało to z korzystnej koniunktury na rynku przewozów, szczególnie
w 2007 r. Natomiast rok 2008 okazał się dość trudnym dla firm transportu drogowego.
Ograniczenie dynamiki międzynarodowej wymiany towarów, a przez to także popytu na
usługi transportowe, skutkowało podejmowaniem przez przedsiębiorstwa różnego rodzaju
działań oszczędnościowych. Spadło zainteresowanie zakupem ciągników siodłowych,
zarówno nowych, jak i używanych, a przedsiębiorstwa skupiły się na redukcji kosztów
lub podejmowaniu działań mających na celu ich optymalizację.
3.1. Pierwsze rejestracje ciągników siodłowych według wieku
Liczba ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce wyniosła
w 2006 r. 24,2 tys., a w 2007 r. 37,5 tys. W 2008 r. nastąpił znaczny spadek liczby
pierwszych rejestracji do 26 tys. (tabl. 10).
Tablica 10
Ciągniki siodłowe według wieku. Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Table 10
Semi-trailer tractors arranged according to the age. First registrations in Poland
in 2006, 2007 and 2008. [1] [3]
Wiek
do 2 lat
3-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
16-20 lat
21-25 lat
26-30 lat
31 lat i więcej
Razem
Ciągniki siodłowe zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce
I-XII 2006 r.
I-XII 2007 r.
I-XII 2008 r.
Liczba
Udział
Liczba
Udział
Liczba
Udział
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
10.203
42,1
18.160
48,3
15.202
58,5
7.796
32,2
8.012
21,3
4.707
18,1
5.811
24,0
10.578
28,1
5.595
21,5
359
1,5
738
2,0
451
1,7
45
0,2
69
0,2
36
0,2
7
0,0
20
0,1
7
0,0
3
0,0
3
0,0
2
0,0
1
0,0
2
0,0
0
0,0
24.225
100,0
37.582
100,0
26.000
100,0
Dynamika wzrostu zdolności przewozowej przedsiębiorstw transportu samochodowego
w Polsce, przewyższała dynamikę wzrostu zapotrzebowania na przewozy, czego powodem
było „przeinwestowanie” wielu firm transportowych w tabor samochodowy.
55
Transport Samochodowy 1-2011
Trudności ekonomiczne potęgował fakt umacniania się złotego w 2008 r., co
skutkowało zmniejszaniem się zyskowności przewozów międzynarodowych, ponieważ
frachty ustalane były w walutach obcych. Także wzrost cen paliw w latach 2006-2008
oddziaływał niekorzystnie na kondycję firm transportowych. Rezultatem był spadek
sprzedaży nowych ciągników siodłowych w roku 2008.
W wyniku dokonywanych przez przewoźników stosunkowo licznych zakupów nowych
ciągników siodłowych, w latach 2006, 2007 i 2008 udział pojazdów w wieku do 5 lat,
utrzymywał się na wysokim poziomie, około 70-76% wszystkich pierwszych rejestracji
ciągników siodłowych (rys. 6).
100%
90%
80%
70%
74,3%
69,6%
76,6%
60%
do 5 lat
50%
6-10 lat
11 lat i więcej
40%
30%
20%
24,0%
28,2%
21,5%
10%
1,7%
2,2%
1,9%
I-XII 2006
I-XII 2007
I-XII 2008
0%
Rys. 6. Struktura ciągników siodłowych według wieku.
Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Fig. 6. Structure of semi-trailer tractors arranged according to the age.
First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
W roku 2008, w porównaniu z 2007, nastąpił spadek pierwszych rejestracji ciągników
siodłowych w wieku 6-10 lat. Stanowiły one w 2007 r. 28,2% ogółu, a w 2008 r. ich udział
zmniejszył się do 21,5%.
W efekcie wprowadzenia na krajowy rynek stosunkowo nowych ciągników
siodłowych, struktura wieku tego rodzaju pojazdów w Polsce ulegała poprawie.
Średni wiek statystycznego ciągnika siodłowego zarejestrowanego po raz pierwszy
w Polsce w latach 2005-2007 wynosił odpowiednio 3,8 lat, 3,6 lat, 3,5 lat, a w 2008 r. był
niższy i wyniósł 2,9 lat.
Dążenie firm transportowych do utrzymywania stosunkowo nowoczesnego taboru
wykorzystywanego do przewozów międzynarodowych, podyktowane jest uzależnieniem
opłat za użytkowanie infrastruktury drogowej od poziomu emisji zanieczyszczeń
56
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
z silników samochodowych. Kategoria normy Euro4, jaką spełnia pojazd, warunkuje
wysokość opłat, jakimi jest obciążany właściciel pojazdu.
3.2. Pierwsze rejestracje ciągników siodłowych według marek
Wśród ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce w 2006,
2007 i 2008 r. dominowały pojazdy marek: MAN, DAF, Scania, Volvo i Renault
(tabl. 11).
Tablica 11
Ciągniki siodłowe według marek.
Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Table 11
Semi-trailer tractors arranged according to the makes.
First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
Marka
MAN
DAF
SCANIA
VOLVO
RENAULT
MERCEDES-BENZ
IVECO
POZOSTAŁE
RAZEM
Ciągniki siodłowe zarejestrowane po raz pierwszy w Polsce
I-XII 2006 r.
I-XII 2007 r.
I-XII 2008 r.
Liczba
Udział
Liczba
Udział
Liczba
Udział
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
4.120
17,0
5.192
13,8
6.568
25,3
4.176
17,2
6.997
18,6
4.674
18,0
5.475
22,6
8.429
22,4
4.642
17,8
3.943
16,3
6.709
17,8
4.261
16,4
3.711
15,3
5.024
13,4
2.846
10,9
1.809
7,5
3.103
8,3
1.844
7,1
959
4,0
2.036
5,4
1.124
4,3
32
0,1
92
0,3
41
0,2
24.225
100,0
37.582
100,0
26.000
100,0
W 2006 i 2007 r. największy udział wśród zarejestrowanych po raz pierwszy ciągników
siodłowych miała Scania (22,6% i 22,4%). Ciągniki Renault, DAF, Volvo i MAN
charakteryzowały się udziałem na poziomie 13-19%, a Mercedes 7-8%.
Największy udział w pierwszych rejestracjach w 2008 r. miały pojazdy marki
MAN (25,3%). Ciągniki DAF, Scania i Volvo charakteryzowały się udziałem na poziomie
16-18%, Renault 10,9%, Mercedes 7,1%, a Iveco 4,3%.
Strukturę najpopularniejszych marek ciągników siodłowych zarejestrowanych po raz
pierwszy w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. przedstawiono na rys. 75.
4
5
Normy dopuszczalnych emisji spalin w nowych samochodach sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej:
Euro IV obowiązywała od 2005 r., od 2009 r. obowiązuje norma Euro V, a od 2014 r. planowane jest
wprowadzenie normy Euro VI.
Pozostałe marki ciągników siodłowych rejestrowanych po raz pierwszy stanowiły maksymalnie 0,3%,
i z uwagi na tak niewielki udział w ogólnej strukturze nie dokonano ich graficznego przedstawienia na
rys. 10.
57
Transport Samochodowy 1-2011
100%
17,0%
13,8%
25,3%
90%
80%
17,2%
18,6%
70%
60%
18,0%
22,6%
22,4%
16,3%
10%
VOLVO
RENAULT
17,8%
16,4%
30%
20%
DAF
SCANIA
17,8%
50%
40%
MAN
MERCEDES-BENZ
IVECO
15,3%
13,4%
7,5%
4,0%
8,3%
5,4%
7,1%
4,3%
I-XII 2006
I-XII 2007
I-XII 2008
10,9%
0%
Rys. 7. Struktura ciągników siodłowych według marek.
Pierwsze rejestracje w Polsce w 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Fig. 7. Structure of semi-trailer tractors arranged according to the makes.
First registrations in Poland in 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
Park ciągników siodłowych rejestrowanych po raz pierwszy był niemal w 100%
zdominowany przez siedem wymienionych marek. W 2006 r. zarejestrowano jedynie
32 ciągniki siodłowe marki innej niż czołowa „siódemka”. W 2007 r. w całym kraju
zarejestrowano 92 takie pojazdy, a w 2008 r. 41 szt.
3.3. Park ciągników siodłowych według wieku
Według stanu na koniec 2006 r. w Polsce zarejestrowanych było niemal 168 tys.
ciągników siodłowych. W 2007 r. liczba ta uległa zwiększeniu do ponad 202 tys. (o prawie
21%). W roku 2008, w stosunku do roku poprzedniego, przybyło około 19 tys. tego
rodzaju pojazdów. Na koniec roku zarejestrowanych było w Polsce ponad 221 tys.
ciągników siodłowych, co stanowiło wzrost o niewiele ponad 9% w stosunku do roku
2007 (tabl. 12, rys. 8).
58
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
Tablica 12
Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce według wieku.
Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 [1] [3]
Table 12
Semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the age.
Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
Wiek
do 2 lat
3-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
16-20 lat
21-25 lat
26 lat i więcej
wiek nieznany
Razem
Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce
Stan na 31.12.2006 r.
Stan na 31.12.2007 r.
Stan na 31.12.2008 r.
Liczba
Udział
Liczba
Udział
Liczba
Udział
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
22.257
13,2
31.097
15,3
34.795
15,7
21.142
12,6
28.354
14,0
30.485
13,8
54.093
32,3
63.973
31,6
66.241
29,9
30.367
18,1
31.648
15,6
37.461
16,9
21.133
12,6
25.547
12,6
26.933
12,2
7.728
4,6
8.504
4,2
10.476
4,8
10.879
6,5
13.471
6,7
14.821
6,7
85
0,1
167.684
100,0
202.594
100,0
221.212
100,0
100%
90%
25,9%
29,3%
29,6%
80%
70%
60%
do 5 lat
32,3%
29,9%
31,6%
11-15 lat
50%
40%
6-10 lat
16-20 lat
21-25 lat
18,1%
15,6%
16,9%
20%
12,6%
12,6%
12,2%
10%
4,6%
6,5%
4,2%
6,7%
4,7%
6,7%
31.12.2006
31.12.2007
31.12.2008
30%
26 lat i więcej
0%
Rys. 8. Struktura ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według wieku.
Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Fig. 8. Structure of semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the age.
Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
W ogólnej liczbie ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według stanu na
koniec 2006, 2007 i 2008 r. dominowały pojazdy w wieku 6-10 lat (30-32%).
Obserwuje się tendencję poprawy struktury wiekowej ciągników siodłowych. Na
koniec 2006 r. ciągniki siodłowe w grupie wieku do 5 lat stanowiły 25,9%. W 2007 r. ich
udział uległ zwiększeniu do 29,3%, a w kolejnym 2008 r. zwiększył się do 29,6%.
Porównanie udziału pojazdów w wieku do 10 lat wskazuje, że badane lata
59
Transport Samochodowy 1-2011
charakteryzowały się dość stabilnym ich odsetkiem, wynoszącym około 60%.
Według stanu na koniec 2005 r. średni wiek statystycznego ciągnika siodłowego
zarejestrowanego w Polsce ukształtował się na poziomie 11 lat. W kolejnych latach
wynosił on 10,7 lat, 10,4 lat, a na koniec 2008 r. 10,6 lat.
Korzystna zmiana średniego wieku ciągnika siodłowego zarejestrowanego w Polsce
była spowodowana wzrostem udziału w pierwszych rejestracjach, pojazdów wieku do 5 lat
(74,3% w 2006 r., 76,6% w 2008 r.), a także utrzymywaniem się na niskim poziomie
(ok. 2%) pierwszych rejestracji pojazdów 11-letnich i starszych.
3.4. Park ciągników siodłowych według marek
Pojazdy ośmiu najpopularniejszych marek dominowały swoim ponad 90% udziałem
w strukturze ciągników siodłowych w Polsce. Najpopularniejsze w latach 2006-2008
marki ciągników siodłowych w Polsce, to Scania (17-18%), Volvo (16-17%) i Renault
(15-16%). Ciągniki siodłowe marki DAF stanowiły 10-12%, MAN 11-12%, a MercedesBenz ok. 8% (tabl. 13).
Tablica 13
Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce według marek.
Stan na koniec 2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Table13
Semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the makes.
Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
Marka
SCANIA
VOLVO
RENAULT
DAF
MAN
MERCEDES-BENZ
IVECO
JELCZ
POZOSTAŁE
RAZEM
Ciągniki siodłowe zarejestrowane w Polsce
Stan na 31.12.2006 r. Stan na 31.12.2007 r. Stan na 31.12.2008 r.
Liczba
Udział
Liczba
Udział
Liczba
Udział
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
(szt.)
(%)
29.419
17,5
36.699
18,1
40.814
18,4
26.774
16,0
33.281
16,4
37.095
16,8
26.497
15,8
31.178
15,4
33.467
15,1
17.606
10,5
23.655
11,7
27.957
12,6
19.275
11,5
24.068
11,9
26.674
12,1
14.125
8,4
17.065
8,4
18.245
8,3
9.097
5,4
10.758
5,3
11.578
5,2
9.896
5,9
10.204
5,0
9.948
4,5
14.995
9,0
15.686
7,8
15.434
7,0
167.684
100,0
202.594
100,0
221.212
100,0
Struktura zarejestrowanych w Polsce ciągników siodłowych z uwzględnieniem
najpopularniejszych marek według stanu na koniec 2006, 2007 i 2008 r. została
zilustrowana na rys. 9.
60
Badanie struktury krajowego parku samochodów ciężarowych…
100%
17,5%
18,1%
18,4%
16,0%
16,4%
16,8%
90%
80%
70%
SCANIA
VOLVO
RENAULT
60%
15,8%
15,4%
15,1%
50%
10,5%
11,7%
12,6%
40%
11,5%
11,9%
12,1%
30%
8,4%
8,4%
20%
5,4%
5,9%
10%
9,0%
5,3%
5,0%
7,8%
8,3%
5,2%
4,5%
7,0%
31.12.2006
31.12.2007
31.12.2008
DAF
MAN
MERCEDES-BENZ
IVECO
JELCZ
POZOSTAŁE
0%
Rys. 9. Struktura ciągników siodłowych zarejestrowanych w Polsce według marek. Stan na koniec
2006, 2007 i 2008 r. [1] [3]
Fig. 9. Structure of semi-trailer tractors registered in Poland, arranged according to the makes.
Status at the end of 2006, 2007 and 2008 [1] [3]
Podsumowanie
Celowość monitorowania struktury markowo-wiekowej polskiego parku pojazdów
ciężarowych wynika z dynamiki zachodzących zmian. Przedmiotowe dane powinny być
gromadzone w sposób systematyczny. Cykliczność badań daje możliwość pozyskiwania
wartościowego materiału dokumentującego zachodzące procesy i obserwowane tendencje,
a przez to umożliwia pozyskanie pełnego obrazu rynku samochodowego w Polsce. Takie
informacje mogą być przyczynkiem do analizy sytuacji w przedmiotowym zakresie, jak
również stanowią podstawę do prognozowania zmian struktury krajowego parku
samochodowego.
Wyniki badania struktury parku samochodowego w Polsce są wykorzystywane
w pracach Zakładu Badań Ekonomicznych Instytutu Transportu Samochodowego
obejmujących zagadnienia rozwoju ilościowego i jakościowego krajowego parku
samochodowego, a także dotyczących przewidywanego zapotrzebowania na nośniki
energii w transporcie samochodowym, czy też prognoz emisji substancji
zanieczyszczających z silników spalinowych. Efekty badań są wykorzystywane
w ekspertyzach wykonywanych przez ITS na potrzeby m. in. Ministerstwa Infrastruktury
i Ministerstwa Finansów.
Dane wynikowe są przydatne również do prac badawczych związanych z recyklingiem
pojazdów, realizowanych przez Pracownię Recyklingu w Centrum Badań Materiałowych
i Mechatroniki ITS, a także dla innych komórek organizacyjnych Instytutu Transportu
Samochodowego, m.in.: dla Zakładu Procesów Diagnostyczno – Obsługowych, czy
Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
61
Transport Samochodowy 1-2011
Dane dotyczące struktury parku samochodowego według marek, modeli i wieku są
przydatne dla Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Finansów m.in. do prowadzenia
polityki w zakresie ustalania opłat (kosztów zewnętrznych) w odniesieniu do transportu
samochodowego w Polsce (opłaty drogowe za korzystanie z infrastruktury drogowej,
opłaty środowiskowe, podatek od środków transportu).
Zakres badań struktury parku samochodowego w Polsce ściśle wiąże się z koncepcją
utworzenia przy Instytucie Transportu Samochodowego, Centrum Monitoringu Transportu
Samochodowego, realizującego zadania, m.in. dla potrzeb Ministerstwa Infrastruktury.
LITERATURA
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
Balke I., Waśkiewicz J., Balke M., Badanie struktury parku samochodowego w Polsce
z uwzględnieniem marek i wieku wybranych rodzajów pojazdów według stanu na koniec
2008 roku, Praca ITS 6904/ZBE, Warszawa 2010.
Balke I., Waśkiewicz J., Balke M., Badanie struktury parku samochodowego w 2007 r.
i analiza zmian w strukturze marek i wieku samochodów zarejestrowanych w Polsce
w latach 2005-2007, Praca ITS 6803/ZBE, Warszawa 2009.
Centralna Ewidencja Pojazdów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Centralny Katalog ITS Marek i Typów Pojazdów.
EU Energy and transport in figures, Statistical Pocketbook 2010, European Commission
http://en.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
http://www.mf.gov.pl
Obwieszczenie Ministra Transportu z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego
tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych czynności organów
w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów
w tych sprawach, Dz. U. Nr 137 z 2007 r., poz. 968.
Transport – Wyniki Działalności (za lata 1995-2009), Główny Urząd Statystyczny,
Warszawa.
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz. U. Nr 108 z 2005 r., poz.
908, z późniejszymi zmianami.
62

Podobne dokumenty