państwowa inspekcja sanitarna - Powiatowa Stacja Sanitarno
Transkrypt
państwowa inspekcja sanitarna - Powiatowa Stacja Sanitarno
PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA _______________________________________ POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W PILE OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU PILSKIEGO W 2010 ROKU PIŁA ________________ LUTY, 2011 ROK Spis treści Wstęp ............................................................................................................................. 3 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych ............................................ 6 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia ....................................................................... 16 III. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk ........................................ 23 IV. Stan sanitarny zakładów służby zdrowia ....................................................................... 40 V. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy ......................................................... 53 VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych ...... 66 VII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku ............................ 79 VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia .................................. 97 IX. Zapobiegawczy nadzór sanitarny .................................................................................. 120 X. Oddział laboratoryjny .................................................................................................... 125 Zakończenie .................................................................................................................. 128 2 WSTĘP Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (PPIS) w Pile wraz z pracownikami Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE) w Pile w roku 2010 realizował zadania określone w ustawie z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.) oraz innych aktach prawnych normujących kompetencje Inspekcji Sanitarnej. Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu pilskiego było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Realizację zadań prowadzono w oparciu o plan pracy uwzględniając szacunek ryzyka oraz wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego i Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Znaczną część działań stanowiły też interwencje i „działania akcyjne” nieplanowane, wynikające z potrzeb bieżącej sytuacji epidemiologicznej. Kontynuowano wdrażanie procedur identyfikacji i oceny zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, a także realizowano system ciągłego podnoszenia poziomu kształcenia pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Wdrożone zostały i funkcjonują wszystkie procedury techniczne/kontrolne przesłane przez Główny Inspektorat Sanitarny. Doskonalono system zarządzania w działalności nadzorowej oparty na wymaganiach normy PN-EN ISO/IEC 17020: 2006 „Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych” i w Oddziale Laboratoryjnym zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025: 2005 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”, gwarantując uzyskiwanie wiarygodnych wyników badań i kontroli oraz skuteczną realizację zaplanowanych celów w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego. W 2010 r. Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile prowadził badania laboratoryjne dla powiatu chodzieskiego, czarnkowsko - trzcianeckiego, międzychodzkiego, pilskiego, szamotulskiego, wągrowieckiego i złotowskiego Na mocy art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz.851 z późn. zm.), Państwowa Inspekcja Sanitarna weszła z dniem 1 stycznia 2010r. w struktury rządowej administracji zespolonej w powiecie. Zapisy w ustawie z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 92, poz.753 3 spowodowały zmiany w ustawie z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz.851 z późn. zm.) między innymi, z dniem 1 stycznia 2010r.: – państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jest organem rządowej administracji zespolonej w powiecie, – państwowy wojewódzki inspektor sanitarny jest organem właściwym w stosunku do podmiotów, dla których powiat jest organem założycielskim lub organem prowadzącym, lub w którym powiat jest podmiotem dominującym oraz organem właściwym w zakresie higieny radiacyjnej. W związku z wyżej cytowanymi ustawami Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile z dniem 1 stycznia 2010r. przekazał Wielkopolskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Poznaniu akta podmiotów, które podlegają pod bezpośredni nadzór tego organu. W przedkładanym „ Stanie sanitarnym i sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego w roku 2010” ujęto sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych i zawodowych oraz wyniki nadzoru sanitarnego prowadzonego przez poszczególne komórki organizacyjne Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile ( Epidemiologii, Higieny Komunalnej, Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, Higieny Pracy, Higieny Dzieci i Młodzieży, Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego, Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia oraz Oddziału Laboratoryjnego). Prezentowane w dokumencie dane liczbowe pochodzą z danych statystycznych za rok 2010 i dotyczą działań realizowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. „Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego za rok 2010 ” jest dostępna na stronie internetowej PSSE w Pile, adres: http://pssepila.pis.gov.pl 4 Sytuacja demograficzna powiatu pilskiego Powiat pilski zajmuje powierzchnię 1267,1 km², który leży w północnej części województwa wielkopolskiego. Powiat ma charakter typowo rolniczy. Przemysł ulokowany jest głównie na terenie miasta Piły. Największym zakładem jest Philips Lighting Poland S.A. Na mapie gospodarczej tego miasta znaczącą pozycję zajmują też inne firmy: Poszukiwania Nafty i Gazu „Nafta” spółka z o.o., „Pol-Dróg” spółka z o.o.. W powiecie pilskim funkcjonują zakłady: Zakład Rolniczo-Przemysłowy „Tarmutil HS” zlokalizowany na terenie gminy Kaczory, Ardagh Glass Ujście S.A. w Ujściu, „ Hjort Knudsen” Polen spółka z o.o. w Wysokiej, „Polfurnitur” spólka z o.o. w Białośliwiu oraz wiele zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych, usługowych, placówek handlowych i gastronomicznych. W skład powiatu wchodzi jedna gmina miejska ( Piła), cztery gminy miejsko-wiejskie ( Ujście, Łobżenica, Wyrzysk, Wysoka) oraz cztery gminy wiejskie ( Białośliwie, Kaczory, Szydłowo, Miasteczko Krajeńskie). Tabela 1. Ludność powiatu pilskiego na tle województwa wielkopolskiego w latach 2004-2010 Wyszczególnienie woj. wielkopolskie powiat pilski Ludność ogółem 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010* 3.365.300 3.372.417 3.378.502 3.386.882 3.391.256 3.403.174 3.417.657 137.085 137.162 136.959 137.169 137.237 137.599 137.628 * dane na dzień 30 czerwca 2010 roku 5 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sekcja Epidemiologii jest komórką organizacyjną PSSE właściwą do prowadzenia działań związanych z nadzorem epidemiologicznym mającym na celu: · wczesne wykrywanie i zwalczanie chorób zakaźnych, ognisk chorób zakaźnych, zakażeń zakładowych oraz ognisk zatruć pokarmowych w ramach zabezpieczenia przeciwepidemicznego mieszkańców, · szczegółowe opracowywanie wywiadów epidemiologicznych dotyczących zachorowań na choroby zakaźne celem wdrożenia działań profilaktycznych i p/epidemicznych, · nadzór nad nosicielami zakaźnych schorzeń jelitowych oraz nosicielami wirusowego zapalenia wątroby, · prowadzenie rejestrów chorób zakaźnych, · prowadzenie rejestrów nosicieli bezobjawowych pałeczek schorzeń jelitowych, wirusów HBV, HCV, · nadzór nad osobami pokąsanymi przez zwierzęta, · nadzór nad realizacją programu eradykacji wirusa Polio, Odry i Różyczki, · nadzór nad epidemią grypy w oparciu o program SENTINEL, · poprawę jakości udzielanych świadczeń medycznych w ramach kontroli nad obiektami lecznictwa zamkniętego i otwartego obejmującego w szczególności : - stan higieniczno-sanitarny pomieszczeń, w których udzielane są usługi medyczne, - procesy sterylizacji i dezynfekcji, - stosowanie indywidualnych środków ochrony przez pracowników służby zdrowia, - przestrzeganie obowiązujących procedur jako zabezpieczenia przed szerzeniem się zakażeń zakładowych, · nadzór nad właściwą realizację Programu Szczepień Ochronnych: - prowadzenie magazynu i dystrybucji preparatów i szczepionek do wykonawców szczepień ochronnych na podległym terenie, - nadzór nad przestrzeganiem ciągłości łańcucha chłodniczego, - nadzór nad prawidłową gospodarką szczepionkami, - opracowywanie informacji i analiz w zakresie stanu uodpornienia populacji objętej szczepieniami, - rejestracja niepożądanych odczynów poszczepiennych. 6 I.1. Nadzór nad chorobami zakaźnymi Działania podejmowane przez Sekcję Epidemiologii wynikały z aktualnej sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego i skierowane były na ochronę zdrowia i życia ludzkiego. Analizę sytuacji epidemiologicznej przeprowadzono w oparciu o zgłoszone i zarejestrowane choroby zakaźne. I.1.1. Choroby szerzące się drogą pokarmową Zatrucia pokarmowe wywołane pałeczką Salmonella – w 2010r. zarejestrowano 27 zachorowań, wsp. zap. 19, 62, w tym hospitalizacji 20. 26 zachorowań zakwalifikowano jako przypadki potwierdzone laboratoryjnie oraz 1 przypadek prawdopodobny (nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań w stosunku do 2009r. - 24 zachorowania, 20 hospitalizacji). Zachorowania według płci i miejsca zamieszkania kształtowały się następująco: – mężczyźni ogółem- 13( miasto -7, wieś – 6), – kobiety ogółem – 14( miasto – 6, wieś – 8). Przypadki potwierdzone- wywołane następującymi czynnikami etiologicznymi: Salmonella Enteritidis 18 Salmonella Infantis 1 Salmonella Colindale 1 Salmonella Virchow 2 Salmonella Typhimurium 3 Salmonella Sppecies 1 Jeden przypadek – prawdopodobny spełniający kryteria kliniczne i epidemiologiczne. Miejscem spożycia zakażonych produktów były mieszkania prywatne – żywienie indywidualne. Dominujący czynnik etiologiczny to pałeczka Salmonella Enteritidis. Z przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wynika, że domniemanym źródłem zakażenia w przeważającej liczbie zachorowań były jaja oraz mięso drobiowe. Biegunki u dzieci do lat 2 - liczba zachorowań ogółem wynosiła 57. Nastąpił spadek zachorowań w stosunku do ubiegłego roku – 61 zachorowań. Wszystkie chore dzieci były hospitalizowane. Zgłoszonych zostało 45 biegunek wirusowych, wsp.zap.1.402, 74. U wszystkich chorych wykonano badania w kierunku wirusologicznym. Otrzymano 34 dodatnie wyniki w kierunku rotawirusów i 11 w kierunku adenowirusów. Ponadto zarejestrowano, tak samo jak w roku poprzednim, 12 zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo –jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, wsp.zap.374.06. 7 57 nie badanych Liczba Liczba zbadanych ogółem Liczba biegunek Tabela 2. Biegunki u dzieci do lat 2 ( A04, A08, A09) w 2010r. 10 Dzieci hospitalizowane % Ogółem 47 bakter. wirusol. 1 47 Liczba 57 Ogółu Badania diagnostyczne Bez badań diagnostycz. Bakteriolog. Wirusologiczne zachor Lb. % (+) (-) (+) (-) 100% 10 5,7% 0 1 45 2 W roku 2010 nie zarejestrowano zachorowań na następujące choroby: dur brzuszny, dur rzekomy, czerwonkę, WZW typu A, zatrucie pokarmowe toksyną botulinową. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową - w 2010r. na terenie powiatu pilskiego zarejestrowano 2 ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową ( w 2009r - 0). Miejscem wystąpienia pierwszego ogniska były mieszkania prywatne, w miejscowościach: Miasteczko Krajeńskie i Kaczory. Zachorowania wystąpiły u osób, które w dniach 30-31.07.10r. spożywały ciastka ekler wyprodukowane przez piekarnię w Miasteczku Krajeńskim. Liczba chorych: 9 osób, w tym dzieci do lat 14 –3 dzieci. Hospitalizowano 3 osoby. W wyniku przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono, co następuje: – czynnik etiologiczny: Salmonella Enteritidis - potwierdzony badaniami mikrobiologicznymi, – przyczyna zatrucia: spożycie zakażonego produktu, prawdopodobnie ciastek ekler- brak potwierdzenia mikrobiologicznego, – źródło zakażenia: nieustalone, do zakażenia mogło dojść na drodze pierwotnej (surowce) oraz wtórnej (ręce, przedmioty kuchenne). Drugie ognisko wystąpiło w Szpitalu Specjalistycznym w Pile - Oddział Chorób Wewnętrznych i Hematologii. Zachorowania wystąpiły u pacjentów hospitalizowanych oraz personelu ww. oddziału. Liczba chorych: 32 osoby, w tym 26 pacjentów i 6 osób personelu. Ustalono: – postać kliniczna zakażenia- infekcja wirusowa, objawy ze strony przewodu pokarmowego, – potwierdzony czynnik etiologiczny - norowirus, – źródło zakażenia – nieustalone. Pierwsze zachorowanie miało miejsce w dniu 06.05.2010r. Od dnia 10.05.2010r. nastąpiło zamknięcie oddziału i wdrożenie postępowania p/epidemicznego. W dniu 31.05.2010r. zakończono czynności związane z wygaszaniem ogniska epidemicznego. Ponadto dochodzeniem epidemiologicznym objęto 34 osoby z powiatu pilskiego, które były uczestnikami przyjęcia weselnego w Wałczu podczas, którego doszło do zbiorowego zatrucia 8 pokarmowego pałeczką Salmonella Enteritidis. Zachorowało 18 osób, z tego 8 osób było hospitalizowanych. I.1.2. Choroby w zakresie, których prowadzi się szczepienie ochronne, w tym objęte programami eliminacji Różyczka – liczba zachorowań kształtowała się na tym samym poziomie jak w roku 2009 r. zarejestrowano 8 zachorowań, wsp. zap. – 5, 81. Tabela 3. Różyczka (B06) w 2010 r. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Wiek lata) (ukończone Płeć (M/K) 0 10 0 0 14 1 1 9 Klasyfikacja przypadku* M K M K M K M M 1 1 1 1 1 1 1 1 Stan zaszczepienia* 0 1 0 0 0 0 1 2 Data zachorowania 3.03.2010 r. 9.03.2010 r. 12.04.2010 r. 16.04.2010 r. 27.04.2010 r. 22.06.2010 r. 06.07.2010 r. 20.11.2010 r. *Klasyfikacja przypadku: 1 – przypadek możliwy, 2 – przypadek prawdopodobny, 3 – przypadek potwierdzony. Stan zaszczepienia: 0 – nieszczepiony, 1 – szczepiony 1 dawka, 2 – szczepiony 2 dawkami. Zanotowano 3 przypadki zachorowań u osób zaszczepionych szczepionką trójwalentną przeciwko odrze, śwince i różyczce. W dwóch przypadkach podano po 1 dawce szczepionki, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 7 miesięcy oraz 1 rok. W trzecim przypadku podano 2 dawki szczepionki, czas od szczepienia do zachorowania wynosił 5 miesięcy. Badań serologicznych nie wykonywano. Krztusiec – zarejestrowano 1 zachorowanie, wsp. zap. 0, 73 ( 2009r.- 0 zachorowań). Zachorowanie dotyczyło chłopca w wieku 2 lat, zamieszkałego na wsi, leczonego ambulatoryjnie. Nagminne zapalenie przyusznic - zarejestrowano 8 zachorowań, wsp. zap. 5, 81 ( w 2009r. -11 zachorowań, wsp. zap. 7.99) . Zachorowania wystąpiły u 3 osób zaszczepionych szczepionką trójwalentną, pozostałe 5 zachorowań dotyczyło osób nie szczepionych. Wirusowe Zapalenie Wątroby Typu B - 2010 roku zgłoszono 1 zachorowanie na przewlekłe WZW typu B, wsp. zap. 0, 73 ( w 2009 roku – 1 zachorowanie na WZW typu B – przewlekłe). Zachorował mężczyzna w wieku 58 lat (nieszczepiony p/ WZW typ B), zamieszkały w mieście, hospitalizowany. Tężec, ostre nagminne porażenie dziecięce, błonica, odra – w 2010 roku, podobnie jak w roku poprzednim, nie zarejestrowano zachorowań. 9 I.1.3. Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa i wywołana przez Hemophilus influenzie. Inwazyjna choroba meningokokowa – w 2010r. nastąpił wzrost liczby zachorowań w stosunku do poprzedniego roku. Zarejestrowano 2 zachorowania, wsp. zap. 1, 45 ( w 2009 – 1 zachorowanie).Pierwsze zachorowanie: dotyczyło mężczyzny lat 15, zamieszkałego na wsi. Pacjent był hospitalizowany w Szpitalu Klinicznym w Poznaniu. Od chorego pobrano materiał biologiczny i przesłano do KOROUN w celu ustalenia serogrupy. Wyhodowano Neisseria meningitidis grupy C. Zachorowanie zdiagnozowano jako meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz ostrą posocznicę meningokokową. Chemioprofilaktyką objęto 66 osób z otoczenia chorego. Drugie zachorowanie: dotyczyło dziecka płci męskiej, w wieku lat 2, zamieszkałego w mieście. Dziecko było hospitalizowane w Szpitalu Klinicznym w Poznaniu. Od pacjenta pobrano i przesłano materiał biologiczny do KOROUN w celu ustalenia serogrupy. Wyhodowano: Neisseria meningitidis grupy C. Zachorowanie zdiagnozowano jako ostrą posocznicę meningokokową. Chemioprofilaktyką objęto 8 osób z kontaktu pacjenta. Choroba wywołana przez Haemophillus influenzae i Streptococcus pneumoniae W 2010 roku - brak zachorowań ( w 2009r – 1 zachorowanie). Bakteryjne zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych – nastąpił spadek liczby zachorowań w stosunku do roku 2009. W 2010 roku zarejestrowano 3 zachorowania, wsp. zap. 2, 18 (w 2009 r.- 7 zachorowań, wsp.zap.5, 09) . Dwa zachorowania zdiagnozowano jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w przebiegu boreliozy oraz jedno zachorowanie ( opisane wyżej) jako meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wirusowe zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych - zgłoszono 4 zachorowania, wsp. zap. 2,91. Nastąpił spadek zachorowań w stosunku do roku 2009, kiedy wystąpiło 6 zachorowań, wsp.zap.4, 36). Dwa zachorowania sklasyfikowano jako wirusowe nieokreślone zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych oraz 2 przypadki zapalenia limfocytarnego opon mózgowo - rdzeniowych. Choroba Creutzfeldta - Jacoba – w 2010r. zarejestrowano 1 zachorowanie, wsp.zap.0, 73 ( w poprzednich latach 0- zachorowań).Zachorowanie dotyczyło 60-letniej kobiety, zamieszkałej w mieście. Źródło zakażenia nie zostało ustalone. Przypadek został zarejestrowany jako prawdopodobny. Zejściem choroby był zgon pacjentki. I.1.4. Choroby odzwierzęce Listerioza- zgłoszono 1 zachorowanie, wsp.zap.0,73 (2009r - 0 zachorowań). Zachorował mężczyzna w wieku 65 lat, zamieszkały w mieście, który był hospitalizowany w Szpitalu 10 Klinicznym w Poznaniu. Wykonano posiew z krwi i wykryto czynnik etiologiczny - Listeria monocytogenes. Źródło zakażenia nieustalone. W 2010r. podobnie jak w 2009r. nie zarejestrowano zachorowań na leptospirozę, nosaciznę, tasiemczyce. I.1.5. Inne choroby zakaźne Borelioza – zarejestrowano 27 zachorowań (w 2009 roku - 47 przypadków zachorowań, wsp.zap. 34, 15) . Hospitalizowano 14 chorych , natomiast 13 osób leczonych ambulatoryjnie. Tabela 4. Borelioza (A69.2) w 2010 r. Wiek Zachorowania na boreliozę w roku 2010 Mężczyźni Kobiety Liczba Narażenie Leczenie zachorowań zawodowe H Miasto Wieś Razem Miasto Wieś Razem A ogółem 0 0 1 1 2 1 0 0 0 0 1 1 0 2 1 50;59 6 0 6 5 2 7 13 60> Ogółem 1 10 0 2 1 12 4 11 1 4 5 15 6 27 0;4 5;9 10;14 15;19 20;29 30;39 40;49 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 1 0 0 0 0 1 3 1 2 1 2os.leśnicy 2 0 3 1 0 1 1 0 0 2 0 6 7 3 14 3 13 Wirusowe Zapalenie Wątroby Typu A – w 2010 roku podobnie jak w roku 2009 zarejestrowano 1 zachorowanie, wsp. zap. 0, 73. Zachorował mężczyzna w wieku 21 lat, zamieszkały w mieście. Nie przebywał poza granicami kraju. Nie ustalono źródła zakażenia, prawdopodobnie mogły nim być owoce lub warzywa sezonowe lub jak wynika z wywiadu epidemiologicznego korzystanie z różnych punktów gastronomicznych. Wirusowe Zapalenie Wątroby Typu B – zgłoszono 1 zachorowanie na przewlekłe WZW typu B, wsp.zap. 0, 73, tak samo jak w roku poprzednim. Zachorował mężczyzna w wieku 58 lat (nieszczepiony p/ WZW typu B), zamieszkały w mieście, hospitalizowany. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C- od 2009 roku kwalifikowanie zgłoszeń zachorowań odbywa się w oparciu o dwie definicje: z roku 2005 oraz z roku 2009. Według definicji przypadku z 2005r. wykazywane są tylko zachorowania objawowe, natomiast zgodnie z definicją z 2009r. rejestrowane są wszystkie przypadki spełniające laboratoryjne kryteria definicji. Jest to przyczyną zwiększenia od 2009 roku liczby zarejestrowanych przypadków, gdyż spowodowało ujęcie w statystyce zachorowań z lat poprzednich, które nie zostały dotąd zarejestrowane. 11 W 2010r. zarejestrowano 17 zachorowań, wsp. zap.12, 35 (w 2009 r. – 12 zachorowań, wsp.zap.8,72.). Według definicji przypadku z 2009 r. - 17 zachorowań ( w 2009 r. -12 zachorowań), Według definicji przypadku z 2005 r. - 7 zachorowań ( w 2009 r. -3 zachorowania). Wśród kobiet zanotowano 7 zachorowań, natomiast wśród mężczyzn 10 zachorowań. Zachorowania dotyczyły 13 mieszkańców miasta i 4 mieszkańców wsi. Płonica – w 2010r. wystąpił wzrost zachorowań – 92, wsp.zap.66, 85 w stosunku do roku poprzedniego – 64 zachorowania, wsp.zap.46,51. Ospa wietrzna – zarejestrowano 727 zachorowań, wsp. zap. 528, 23 (w 2009 -531, wsp. zap. 385,90). Nastąpił wzrost zachorowań w porównaniu z rokiem 2009. Analiza zachorowań według płci i zamieszkania: · zachorowań w mieście: 515 ( kobiet 242, mężczyzn 273), · zachorowań na wsi: 212 ( kobiet 112, mężczyzn 100). Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w miesiącu maju. Grypa A/H1N1/ - na terenie powiatu pilskiego zarejestrowano podobnie jak w 2009r. jeden potwierdzony przypadek grypy A/H1N1/. Zachorowanie dotyczyło 61 – letniego mężczyzny zamieszkałego w mieście. Chory był hospitalizowany w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Od pacjenta pobrano materiał do badania w kierunku grypy A/H1N1/, który został zbadany w Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii WSSE w Poznaniu. Pacjent chorował na nadciśnienie tętnicze i otyłość ponadto stosowano długotrwałą sterydoterapię w związku z polimialgią reumatyczną. Zejście choroby był zgon chorego. I.1.6. Zatrucia chemicznymi środkami ochrony roślin W roku 2010, podobnie jak w 2009r., nie zarejestrowano przypadków zatruć chemicznymi środkami ochrony roślin. I.1.7. Zapobieganie wściekliźnie - w 2010 roku zgłoszono 209 przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, z czego 27 osób zostało zaszczepionych przeciwko wściekliźnie (w 2009r. - 239 przypadków pokąsań, 31 osoby szczepione). W większości przypadków doszło do pokąsań przez zwierzęta domowe (psy, koty).Właściciel ze zwierzęciem, każdorazowo musiał udać się na obserwację weterynaryjną. Podobnie jak w latach ubiegłych nie stwierdzono zachorowań na wściekliznę u ludzi. 12 Tabela 5. Szczepienia przeciwko wściekliźnie (Z20.3/ Z24.2) w 2010r. płeć miejsce narażenia grupy wiekowe M K ogółem M W Podjęte szczepienia Pełen cykl Kontakt ze zwierzęciem niepełen cykl (liczba dawek) pies kot lis 5 dawek 1 2 3 inne* 4 0-4 5-9 2 2 2 1 10-14 1 1 1 1 1 2 2 2 3 3 2 15-19 1 20-29 3 30-39 6 1 7 5 2 7 40-49 3 3 6 4 2 4 50-59 2 3 5 3 2 4 60 < 1 1 1 SUMA ogółem 16 11 27 27 21 1 1 2 1 1 1 1 1 6 27 22 22 2 2 1 6 1 3 2 2 3 1 wiewiórka 1 2 1 1 1 18 5 8 0 27 1 * nazwa zwierzęcia I.2. Nadzór nad zakażeniami szpitalnymi Na terenie powiatu pilskiego działają 3 placówki lecznictwa stacjonarnego: · 2 szpitale publiczne: Szpital Specjalistyczny w Pile i Szpital Powiatowy Sp.z o.o w Wyrzysku, · 1 „Ars Medical” Sp. z o. o. w Pile. W każdym szpitalu działa zespół i komitet kontroli zakażeń szpitalnych. Ze wszystkich placówek lecznictwa stacjonarnego na terenie powiatu pilskiego otrzymano raporty o zakażeniach szpitalnych za 2009r. U każdego przyjmowanego do szpitala pacjenta przeprowadza się wywiad epidemiologiczny i zakłada kartę epidemiologiczną oraz w miarę potrzeb pobiera się materiały do badań mikrobiologicznych. I.3 Nadzór nad szczepieniami ochronnymi W Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej realizowano Program Szczepień ochronnych w 44 placówkach opieki zdrowotnej, poprzez dystrybucję preparatów szczepionkowych oraz nadzór nad wykonawstwem szczepień. W 2010r. zarejestrowano 2 niepożądane odczyny poszczepienny, które wystąpiły po podaniu szczepionki DTP i BCG. W PSSE w Pile istnieje system ciągłego monitorowania temperatury w urządzeniach chłodniczych w magazynie szczepionek. Jest to system elektroniczny do monitoringu całodobowego z funkcją odczytu temperatury, rejestracji i powiadamiania alarmowego (w przypadku odchyleń od normy) na telefon komórkowy. Urządzenia chłodnicze w przypadku 13 przerw w dostawie prądu zasilane są przez agregat prądotwórczy. Powiatowa Stacja Sanitarno –Epidemiologiczna w Pile dysponuje odpowiednią liczbą urządzeń chłodniczych ( 2 szafy chłodnicze i 7 chłodziarek). Transport z PSSE do placówek medycznych organizują świadczeniodawcy z zabezpieczeniem łańcucha chłodniczego (termotorby z wkładami chłodzącymi). W placówkach POZ szczepionki są prawidłowo przechowywane w lodówkach zapewnieniem ciągłości łańcucha chłodniczego w temp. od + 2 do + 8 stopni C. Każdego dnia kontrolowane są wskazania termometrów a ich wartości są rejestrowane. Tabela 6. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w powiecie pilskim w latach 2009-2010 2009r. 2010r. Liczba zachorowań zapadalność * Liczba zachorowań zapadalność * Salmonellozy 24 17,44 27 19,62 Zatrucie jadem kiełbasianym 1 0,73 0 0 Lamblioza (giardioza) 8 5,81 8 5,81 Wywołane przez rotawirusy 45 32,70 43 31,24 Wywołane przez norowirusy 0 0 32 23,25 Inne określone wirusy 7 5,09 13 9,44 49 1493,45 45 1402,74 14 10,17 24 17,44 0 0 64 0 0 46,51 1 1 92 0,73 0,73 66,85 Inwazyjna Choroba Meningokokowa 1 0,73 2 1,45 Róża 9 6,54 17 12,35 47 31 0 531 34,15 22,53 0 385,90 27 27 1 727 19,62 19,62 0,73 528,23 Różyczka 8 5,81 8 5,81 WZW typu A 1 0,73 1 0,73 WZW typu B WZW typu C Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 1 12 11 0,73 8,72 7,99 1 17 8 0,73 12,35 5,81 Wirusowe zapalenie opon mózgowych 6 4,36 4 2,91 Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu 4 2,91 2 1,45 Nowo wykryte zakażenie HIV Inwazyjna Choroba wywołana przez Streptococcus Pneumoniae Inwazyjna Choroba wywołana przez Haemophilus influenzae 2 1,46 1 0,73 1 0,73 0 0 1 0,73 0 0 Grypa wywołana wirusem A/H1N1/ 1 0,73 1 0,73 Jednostka chorobowa Wirusowe zakażenia jelitowe W tym wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Listerioza Krztusiec Płonica (szkarlatyna) Borelioza z Lyme Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień Choroba Creutzfeldta-Jacoba Ospa wietrzna * współczynnik zapadalności liczony na 100 tys. mieszkańców 14 Podsumowanie 1. W roku 2010 nastąpił znaczny wzrost zachorowań na choroby zakaźne, ogółem – 1 058, w porównaniu z rokiem poprzednim - 830 zachorowań. Zasadniczy wzrost odnotowano w zachorowaniach na ospę i płonicę, co związane jest ze zjawiskiem cyklicznej zmienności liczby zachorowań na choroby wieku dziecięcego. 2. Zanotowano spadek zachorowań w stosunku do roku ubiegłego na takie choroby jak: borelioza, świnka, wirusowe i bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, nowo wykryte zakażenia HIV oraz biegunki u dzieci do lat 2. 3. Zaobserwowano wzrost zachorowań na salmonellozę, krztusiec, różę, ospę, płonicę, inwazyjną chorobę meningokokową, WZW typu C. 4. Na podobnym poziomie kształtowała się liczba zachorowań na różyczkę, lambliozę, wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz grypę typu A/HAN!/ potwierdzoną badaniem wirusologicznym. 5. Zarejestrowano zachorowania, których nie zgłaszano w latach poprzednich, takich jak Choroba Creutzfeldta-Jacoba oraz listerioza. 6. W 2010 roku nie rejestrowano Inwazyjnej Choroby wywołanej przez Haemophillus influenzae i Streptococcus Pneumoniae, które wystapiły w roku 2009. 7. Podobnie jak w roku ubiegłym nie zarejestrowano zachorowań na dur brzuszny, dur rzekomy, czerwonkę, odrę, tężec, ostre porażenie dziecięce, zakażenie enterokrwotocznymi szczepami E.coli, wściekliznę. 8. W 2010r. wystąpiły 2 ogniska chorób przenoszonych droga pokarmową. 9. Tak jak w poprzednich latach prowadzony był ścisły nadzór epidemiologiczny nad realizacją programów Sentinel oraz eradykacji odry, różyczki i poliomyelitis. 10. Na podobnym poziomie, jak w roku ubiegłym, kształtował się procent realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. 11. W roku 2010 zarejestrowano 2 niepożądane odczyny poszczepienne. 15 II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA W 2010 roku 136,2 tys. mieszkańców miast i wsi powiatu pilskiego korzystało z wody wodociągowej, w stosunku do 2009 roku liczba ta spadła o 0,1 tys. osób, można wnioskować, że są to osoby migrujące z miast do nowo wybudowanych własnych domów, które korzystają z wody z własnych ujęć. Ogółem z wody pozyskiwanej z własnych ujęć na terenie powiatu korzysta 1,3 tys. osób. Woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności jest ujmowana z ujęć podziemnych czwarto – i trzeciorzędowych, zlokalizowanych w większości na terenach oddalonych od zabudowań, w obszarze lokalizacji ujęć nie występują źródła zanieczyszczenia wody mogące powodować pogorszenie jakości wody, grunty są użytkowane wyłącznie do celów związanych z eksploatacją ujęć wody. Wyznaczone strefy ochrony bezpośredniej są ogrodzone, zagospodarowane, zamykane i oznakowane tablicą informacyjną o ujęciu wody i o zakazie wstępu osób nieupoważnionych, w pojedynczych przypadkach zainstalowany jest monitoring elektroniczny, czujniki dotykowe lub dozór fizyczny. Studnie są szczelnie zamykane pokrywami, wentylacja ujęć zabezpieczona jest w każdym przypadku daszkiem. Urządzenia wodne są na bieżąco konserwowane, studzienki kontrolne utrzymane czysto, włazy i obudowy szczelne w dobrym stanie technicznym. W ewidencji znajdowało się 59 wodociągów (w roku 2009 - 68 wodociągów). Tabela 7.Urządzenia wodociągowe zaopatrujące ludność i dostarczające wodę na terenie powiatu pilskiego w latach 2005 – 2010 Wodociąg Rok Liczba % % skontrolowanych ogółu urządzeń w grupie <100 100 - 1000 10.000 – 100.000 Inne podmioty zaopatrujące w wodę Razem wodociągi 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 60 49 43 38 21 16 30 29 32 32 26 28 2 1 1 1 1 1 20 14 93 79 76 72 68 59 64,5 62,0 56,6 52,8 30,9 27,1 32,3 35,4 42,1 44,4 38,2 47,5 2,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,7 29,4 23,7 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 93,3 71,4 67,4 97,4 85,7 100,0 96,6 96,6 93,8 96,9 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 90,0 78,6 94,6 81,0 78,9 97,2 92,6 94,9 16 Skontrolowano 45 urządzeń wodociągowych, które prowadzą zbiorowe zaopatrzenie w wodę. W powiecie pilskim trwa proces łączenia sieci wodociągowych na terenie powiatu pilskiego, skutkiem czego jest wyłączanie z eksploatacji poszczególnych urządzeń oraz zwiększona wydajność poszczególnych wodociągów – przechodzenie z grupy o mniejszym wydobyciu do grupy wyższej. W 2010 roku nastąpiły zmiany w nadzorowanych urządzeniach wodociągowych: · przekazano pod nadzór Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu z dniem 1 stycznia 2010r. Szpital Specjalistyczny w Pile, ZOZ Wyrzysk, Dom Pomocy Społecznej w Dębnie, · zlikwidowano wodociąg Baru „Nad Zalewem” w Pile, Baru „Non Stop” w Pile, Baru grill w Dobrzycy, · przyjęto pod nadzór wodociąg lokalny Tarnowo gm. Szydłowo; wodociąg ten przejął Urząd Gminy w Szydłowie od właściciela prywatnego. Poniżej przedstawiono procentowy udział wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę o określonej wydajności w metrach sześciennych na dobę - po lewej stronie w roku 2005, po prawej w roku 2010. Stwierdzić należy, że w powiecie pilskim zmniejsza się ilość wodociągów o najmniejszej wydajności, proces ten przebiega wolno, lecz sukcesywnie. >100 >100 100-1000 100-1000 1000-10000 1000-10000 10000-100000 2005 10000-100000 2010 Wykres 1.Wydajność wodociągów w m³ w roku 2005 i 2010 Wykres nie zawiera danych „Innych podmiotów zaopatrujących w wodę” np. wodociągu Centrum Konferencyjnego „Geovita” w Pile, baru „Bieszczadzkiego” w Pile, baru „Stary Młyn” w Pile, Ośrodka „Piachy” w Pile. Podmiotów tych jest 14. Na terenie powiatu pilskiego nie funkcjonują studnie publiczne. II.1. Ocena jakości wody W roku 2010 ocenie podlegała woda z wodociągów publicznych produkujących wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz wodociągów zakładowych i lokalnych produkujących 17 wodę do celów własnej działalności gospodarczej związanej między innymi z produkcją żywności. Badania próbek wody przeprowadzane były w akredytowanym laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Pile. W ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego, a także w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego pobrano 246 próbki wody do badań laboratoryjnych (w roku 2009 - 252 próbki). Badania wykonywano w ramach monitoringu kontrolnego, przeglądowego oraz w ramach nadzoru sanitarnego. Na podstawie badania pobranych próbek wody nie stwierdzono zanieczyszczenia bakteriologicznego wody oraz stwierdzono, iż woda spełnia podstawowe wymagania chemiczne określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zmianą Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466). Nie było przypadku, by Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile wydawał zgodę na odstępstwo od wymogów określonych w rozporządzeniu. O każdym przypadku zgody na odstępstwo informowane są wszystkie instancje Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz właściwe komisje Unii Europejskiej. II.2. Charakterystyka urządzeń zaopatrujących ludność w wodę II.2.1 Wodociągi o produkcji 10 000 – 100 000 m³/d Wodociągiem o największej wydajności na terenie powiatu pilskiego jest wodociąg zaopatrujący miasto Piłę. Produkowana woda spełnia wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zmianą Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz.466). Zaopatruje miasto Piłę oraz osiedla włączone w granice miasta tj. Osiedle Motylewo i Kalina. Jedynie Osiedle Gładyszewo posiada swój własny wodociąg. Wodociąg publiczny Piła zasilany jest wodą ujmowaną z 9 studni zlokalizowanych w Dobrzycy za pomocą pomp głębinowych. Woda surowa tłoczona magistralą wodociągową do napowietrzalni zlokalizowanej w Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Wałeckiej w Pile. Źródłem poboru wody są studnie wiercone, ujmujące wody z formacji czwartorzędowej o zasobach eksploatacyjnych zatwierdzonych przez Wojewodę Wielkopolskiego, o głębokościach między 67 m a 85m. Studnie zlokalizowane są na terenie leśnym w ułożeniu jodełkowym w odległości około 100m jedna od drugiej. Na obszarze, na którym zlokalizowane są ujęcia nie ma źródeł mogących wpływać na pogorszenie jakości wody. Każda ze studni posiada własną, oznakowaną strefę ochronną zabezpieczoną płotem aluminiowym z czujnikami ruchu, zamykanym na kłódkę. Studnie posiadają szczelnie zamykane włazy uniemożliwiające dostęp osób postronnych. W razie wtargnięcia na obszar strefy bezpośredniej uruchamia się cichy alarm słyszalny w sterowni SUW oraz w firmie ochroniarskiej w Pile. Wodociąg publiczny Piła przeprowadza stałą dezynfekcję wody podchlorynem sodu. Stacja Uzdatniania Wody posiada chlorownię z automatycznym podajnikiem chloru i magazynek 18 soli. Monitorowanie chloru odbywa się elektronicznie w sposób ciągły a wynik wyświetlany jest na tablicy synoptycznej w pomieszczeniu dyżurnym maszynistów. W roku 2010r. przeprowadzono kontrolę sanitarną wodociągu oraz pobrano do badania 47 próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym 5 w ramach monitoringu przeglądowego. Stan sanitarno-techniczny obiektu bardzo dobry. Ocena roczna wodociągu publicznego i jakości wody dobra. II.2.2. Wodociągi o produkcji 100 – 1000 m³/d W ewidencji w roku 2010 było 28 wodociągów (w 2009 roku – 26), z czego 2 zwiększyły dobową produkcję wody. Są to wodociągi publiczne w Dźwiersznie i Młotkowie gmina Łobżenica w związku ze zwiększeniem się liczby odbiorców. Zmiana wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia wprowadzona w 2010 roku spowodowała, iż zmieniły się parametry badane w ramach monitoringu kontrolnego i część badana jest w ramach monitoringu przeglądowego m.in. żelazo i mangan, których przekroczenie najczęściej występowało w wodach ujmowanych na terenie powiatu pilskiego. odpowiadająca odpowiadająca nieodpowiadająca nieodpowiadająca 2009 rok 2010 rok Wykres 2. Procent wodociągów produkujących wodę określonej jakości w danej grupie skontrolowanych wodociągów w roku 2009 i 2010 II.2.3. Wodociągi o produkcji do 100 m³/d W ewidencji w roku 2010 było 16 wodociągów (w roku 2009 – 21). W grupie tej nastąpiły duże zmiany. Zlikwidowano następujące wodociągi: · Ujście, ul. Jagiełły – sieć zasilana przez wodociąg publiczny Nowa Wieś Ujska, · Pluty - sieć zasilana przez wodociąg publiczny Skrzatusz, · Gmurowo - sieć zasilana przez wodociąg publiczny Stare, · DPS Chlebno – zlikwidowano hydrofornię, sieć zasilana z wodociągu publicznego Łobżenica. Wodociągi publiczne, które zwiększyły swoją produkcję i przeszły do grupy o większej dobowej wydajności to Dźwierszno i Młotkowo. 19 Przejęto pod nadzór sanitarny wodociąg przejęty od właściciela prywatnego przez Urząd Gminy Szydłowo w Tarnowie. Wszystkie wodociągi skontrolowano, trzy wodociągi dostarczały wodę nieodpowiadającą wymaganiom zawartym w załączniku Nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile każdorazowo wystawił decyzje administracyjne zobowiązujące zarządców do doprowadzenia jakości wody do wymogów określonych ww. rozporządzeniu . Były to wodociągi publiczne: · Grabówno – stwierdzono ponadnormatywną obecność żelaza, manganu i mętności, · Zawada - stwierdzono ponadnormatywną mętność, · Nowa Łubianka - stwierdzono ponadnormatywną mętność. odpowiadająca odpowiadająca nieodpowiadająca nieodpowiadająca 2009 rok 2010 rok Wykres 3. Procent wodociągów produkujących wodę określonej jakości w danej grupie skontrolowanych Wodociągów w roku 2009 i 2010 II.2.4. Inne podmioty zaopatrujące w wodę W grupie tej ujęto 14 wodociągów (w 2009 – 20). Zmiany zostały spowodowane przekazaniem pod nadzór Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu wodociągu Szpitala Specjalistycznego w Pile, ZOZ Wyrzysk i Domu Pomocy Społecznej w Dębnie oraz zlikwidowano wodociąg zakładowy Sędziniec, Ferdynandowo i Szczerbin. Skontrolowano 14 wodociągów, natomiast nie kontrolowano wodociągów, które znajdowały się w wykazie na rok 2010, a z różnych względów nie były użytkowane np. likwidacja działalności gospodarczej. Wodociągi te zostaną wykazane w sprawozdaniu za 2011 rok. Spośród skontrolowanych wodociągów 5 podawało wodę niewłaściwej jakości: – Grabówno - stwierdzono ponadnormatywną obecność żelaza, manganu i mętności, – Zawada - stwierdzono ponadnormatywną mętność, – Nowa Łubianka - stwierdzono ponadnormatywną mętność, – Białośliwie Otylin - stwierdzono ponadnormatywną mętność, – Dębno - stwierdzono ponadnormatywną mętność. 20 odpowiadająca odpowiadająca nieodpowiadająca nieodpowiadająca 2009 rok 2010 rok Wykres 4. Procent wodociągów produkujących wodę określonej jakości w stosunku do skontrolowanych wodociągów w roku 2009 i 2010 Podsumowanie Tabela 8. Liczba ludności w tys. zaopatrywanej w wodę wodociągową w latach 2004 – 2010 Rok Odpowiadająca wymaganiom Nieodpowiadająca wymaganiom Ogółem 2004 41,7 85,8 127,5 2005 116,1 14,5 130,6 2006 126,9 8,6 135,5 2007 128,2 6,1 134,3 2008 133,4 2,7 136,1 2009 129,7 6,6 136,3 2010 132,8 3,4 136,2 Niewielki spadek liczby osób korzystających z wody wodociągowej, to przede wszystkim zmniejszona liczba osób korzystających z wody w Pile, co można tłumaczyć migracją ludności. Zmiany w poziomie wydobycia wody spowodowane są różnorodnymi czynnikami: – wzrost świadomości mieszkańców, którzy rezygnują wody z własnych ujęć, pozostawiając je wyłącznie do celów gospodarczych – podlewanie ogrodów i do budynków mieszkalnych jest wykonywane przyłącze wody z wodociągów publicznych, która jest dobrej jakości i pozostaje w państwowym monitoringu, – pogoda – gorące lato powoduje zwiększenie zużycia wody przez konsumentów, – otwieranie lub likwidacja zakładów produkcyjnych, które do produkcji zużywają niekiedy znaczne ilości wody wodociągowej. Różnice te bywają znaczne np. w wodociągu pilskim notowano spadek prognozowanego wydobycia nawet do 1.000 m³ na dobę. Likwidacja małych hydroforni i łączenie sieci wodociągowych umożliwia uzyskiwanie lepszej jakości wody: 21 – proces uzasadniony ekonomicznie, nakłady finansowe dotyczą jednej stacji uzdatniania, a nie wielu hydroforni, – można zastosować profesjonalne rozwiązania przy profesjonalnej obsłudze, – niższe koszty kontroli wewnętrznej, do której zobowiązany jest producent wody. Dane dotyczące trzech wodociągów z powiatu pilskiego od 2008 roku są indywidualnie raportowane do komisji Unii Europejskiej. Są to wodociągi publiczne w Pile, Łobżenicy i Nowej Wsi Ujskiej, ze względu na wielkość dobowej produkcji wody lub liczbę mieszkańców korzystających z danego wodociągu. Co kwartał wszystkie dane dotyczące każdego wodociągu zawarte w programie krajowym „Woda – Exel” są uaktualniane, wprowadza się również wyniki badań wszystkich próbek wody pobranych i wykonanych w ramach monitoringu państwowego oraz w ramach kontroli wewnętrznej na zlecenie zarządców lub właścicieli wodociągów, które zgodnie z zapisami w rozporządzeniu niezwłocznie przekazywane są Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Pile. Dane te za pośrednictwem Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu trafiają do Państwowego Zakładu Higieny Instytutu Zdrowia Publicznego w Warszawie, który przygotowuje informacje dla ministerstw oraz komisji europejskich o jakości wody przeznaczonej do spożycia na terenie Polski. 22 III. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I KĄPIELISK III.1. Domy Pomocy Społecznej W ewidencji w 2010 roku były 4 domy pomocy społecznej( w miastach 3 i 1 na wsi). Z dniem 1 stycznia 2010 roku Domy Pomocy Społecznej, których organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe zostały przekazane pod nadzór Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Przybyła 1 placówka tj. Warsztaty Terapii Zajęciowej w Leżenicy przy Centrum Charytatywno – Opiekuńczym ”Caritas” w Pile, Leżenica gm. Szydłowo. Wszystkie zostały skontrolowane. Ogółem w tej grupie zakładów przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych, wystawiono 2 decyzje administracyjne – terminową o warunkowym wyrażeniu zgody na podjęcie działalności przez Warsztaty Terapii Zajęciowej w Leżenicy gm. Szydłowo w okresie 12 miesięcy od dnia wystawienia decyzji. Warunek dotyczył zniesienia barier architektonicznych tj. wykonano podjazd dla niepełnosprawnych do budynku, po 7 miesiącach działalności bariery zostały zniesione i obiekt otrzymał decyzję bezterminową o wyrażeniu zgody na prowadzenie działalności. Dzienny Dom Pomocy Społecznej, Piła ul. Kondratowicza Dom posiada wyłącznie pokoje do dziennego przebywania, wypoczynku, spożywania posiłków. Znajdują się tu pomieszczenia do prowadzenia terapii zajęciowej manualnej, sala relaksacyjna, sala ćwiczeń rehabilitacyjnych, świetlica socjoterapeutyczna. Przystosowując obiekt dla potrzeb osób niepełnosprawnych zamontowano platformę do I piętra. Stan techniczno-sanitarny dobry. Środowiskowy Dom Samopomocy „Caritas”, Piła ul. Kossaka Z dziennej opieki korzysta 35 osób z upośledzeniem znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Zajęcia prowadzone są w pracowniach: komputerowej, krawieckiej, gospodarstwa domowego, stolarsko-ślusarskiej, artystycznej, plastycznej oraz wizażu. Prowadzona jest rehabilitacja ruchowa, psychoterapia indywidualna i grupowa. Przebywające osoby mają zapewnioną opiekę psychiatryczną. Obiekt nie posiada pokoi mieszkalnych, pensjonariusze przebywają tylko w godzinach od 800 do 1600. Posiłki przygotowywane są na miejscu. Trwają dalsze prace remontowe na poddaszu. W ośrodku przeprowadzono remont sali gimnastycznej. Na terenie Domu nie ma gabinetu pielęgniarki, w razie konieczności wzywane jest pogotowie ratunkowe. 23 Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Piła ul. Polna Ośrodek jest czynny całodobowo. Składa się z działu profilaktycznego i działu opieki nad osobami nietrzeźwymi, który przejął zadania Izby Wytrzeźwień, przy tej części działa gabinet lekarsko-zabiegowy udzielający pierwszej pomocy medycznej pacjentom. Ośrodek ma podpisaną umowę na odbiór odpadów medycznych z firmą Eko -Trans-Pil w Pile. W roku sprawozdawczym przeprowadzono remont bieżący pomieszczeń oraz wymieniono pokrycie dachowe. Ośrodek spełnia wymogi rozporządzenia Ministra Zdrowia z 4 lutego 2004r, w sprawie trybu doprowadzenia, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 20 poz.192 ze zm. z 2006r.). Warsztaty Terapii Zajęciowej przy C.CH.-O. Caritas, Leżenica Działalność w adoptowanym obiekcie po Szkole Podstawowej w Leżenicy rozpoczęła się w roku 2010 i jest prowadzona przez organizację charytatywną. Z dziennej opieki korzysta 25 osób dorosłych z upośledzeniem znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ruchowej. Zajęcia prowadzone są w pracowniach: gospodarstwa domowego i zaradności życiowej, stolarsko - rzemieślniczej, krawieckiej, komputerowo- plastycznej, ogrodniczej, sali rehabilitacyjnej oraz świetlicy terapeutycznej. Nie ma pokoi mieszkalnych. Obiekt dostosowany jest dla potrzeb osób niepełnosprawnych. W miarę możliwości finansowej będą prowadzone dalsze prace remontowe. Zaopatrzenie w wodę Wszystkie Ośrodki działające w Pile zaopatrywane są w wodę z pilskiego wodociągu publicznego, natomiast Warsztaty Terapii Zajęciowej w Leżenicy są zaopatrywane w wodę z wodociągu publicznego Leżenica. Wodociągi pozostają w państwowym systemie monitoringu. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących bieżącego stanu sanitarnego. Obiekty są wyposażone w dostateczną ilość sprzętu porządkowego (wózki, mopy). Używane są płyny dezynfekcyjne do dezynfekcji powierzchni np. Javel, Septacid, Incidin plus, Meridia strepil, Septacid, Domestos, ACE; do dezynfekcji rąk: Manisoft, Manusan, Spitaderm. Zaopatrzenie w środki czystości, dezynfekcyjne, materiały higieniczne jest wystarczające. Pralnictwo W Ośrodku Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Piła ul. Polna do prania bielizny używa się proszku z właściwościami dezynfekcyjnymi – Eltra. Częstotliwość prania ustalana jest w zależności od potrzeb. Sukcesywnie prane są kołdry, poduszki i koce pensjonariuszy. Pozostałe obiekty używają bielizny jednorazowej. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących transportu bielizny czystej i brudnej. 24 III.2. Noclegownie dla bezdomnych W ewidencji są 2 noclegownie dla bezdomnych zorganizowane przez „Monar – Markot”, działają w Pile. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Zaopatrywane w wodę bieżącą z wodociągu publicznego, nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji miejskiej. Odpady stałe – kontenery – umowa z firmą „Altvater” Piła. Środki czystości i dezynfekcyjne w dostatecznej ilości – Domestos, Ace, Manusan, Tytan. W każdej noclegowni są wydzielone pralnie z pralnicami, w których pierze się bieliznę. Materace pokryte materiałem odpornym na działanie środków dezynfekcyjnych – dezynfekcja na bieżąco. Odzież przyjmowanego na nocleg bezdomnego jest w całości palona, bezdomny po kąpieli otrzymuje czystą odzież. Postępowanie z czystą i brudną prawidłowe. W obu noclegowniach przebywa łącznie z dziećmi 136 osób w okresie zimowym, w tym matki z dziećmi. III.3. Hotele W 2010 roku nadzorem sanitarnym objęto 8 hoteli mieście oraz 2 na wsi, przybył 1 - „Gringo” w Pile. Wszystkie skontrolowane, przeprowadzono 13 kontroli sanitarnych. Wystawiono 1 decyzję administracyjną zezwalającą na prowadzenie działalności hotelowej. Wszystkie zlokalizowane w miastach zaopatrzone w wodę bieżącą z wodociągów publicznych z wyjątkiem Gościńca „Rębajło” w Pile, który posiada ujęcie własne. Hotel „Cieszymir” zlokalizowany na wsi zaopatrywany jest z wodociągu lokalnego, pozostałe są podłączone do sieci wodociągowych. Hotele zlokalizowane na wsiach ścieki odprowadzają do zbiorników bezodpływowych, posiadają umowy z uprawnionymi podmiotami na ich wywóz. Hotele posiadają umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmą „Altvater” Piła. Postępowanie z bielizną brudną i czysta prawidłowe, pranie odbywa się w pralniach własnych lub zewnętrznych. Kołdry i poduszki – postępowanie jak z bielizną – najczęściej prane i dezynfekowane 1 raz w roku, materace dezynfekowane np. „Desprey” lub „Incidur”. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Stan sanitarny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. W dwóch obiektach hotelowych pobrano do badania bakteriologicznego w kierunku obecności bakterii z rodzaju Legionella sp. 5 próbek wody z instalacji wody ciepłej. Przeprowadzone badania tych próbek w kierunku bakterii Legionella sp. wykazały, że 3 próbki nie spełniały wymagań mikrobiologicznych określonych w załączniku Nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zmianą Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466) - dopuszcza się 100 jednostek tworzących kolonie (jtk). Stwierdzono skażenie instalacji wody ciepłej bakteriami z rodzaju Legionella sp. w ilości: – szatnia pracownicza zlokalizowana w piwnicy budynku – 900 jtk , 25 – łazienka VI piętro – 736 jtk, – łazienka XII piętro – 445 jtk. Wystawiono decyzję nakazującą w trybie natychmiastowym podjęcie działań mających na celu doprowadzenie wody do zgodnej z wymaganiami określonymi ww. rozporządzeniu. Zobowiązana strona zleciła przeprowadzenie badania laboratoryjnego po podjętych działaniach, stwierdzono: – szatnia pracownicza zlokalizowana w piwnicy budynku – 418 jtk, – łazienka VI piętro – 80 jtk , – łazienka XII piętro – 107 jtk. Kolejne badanie przeprowadzone po kolejnym przegrzaniu sieci przyniosło oczekiwany efekt, tzn. nie wykryto obecności bakterii z rodzaju Legionella sp. W drugim obiekcie pobrano 2 próbki wody z instalacji wody ciepłej do badania w kierunku bakterii z rodzaju Legionella sp., woda z własnej kotłowni, wyniki niekwestionowane. III.4. Motele Wszystkie 3 motele zlokalizowane są w Pile, z czego 2 są kategoryzowane, skontrolowano wszystkie. Zaopatrywane są w wodę bieżącą z wodociągu publicznego, odprowadzenie ścieków do sieci kanalizacyjnej publicznej. Motele posiadają umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmą „Altvater” Piła. Postępowanie z bielizną brudną i czysta prawidłowe, pranie odbywa się w pralniach zewnętrznych. Kołdry i poduszki – postępowanie jak z bielizną – najczęściej prane i dezynfekowane 1 raz w roku, materace dezynfekowane np. „Desprey” lub „Incidur”. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Stan sanitarny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. III.5. Pensjonaty W ewidencji 1 w mieście i 1 na wsi, skontrolowane, przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Pensjonat „Park” w Pile - obiekt oddany do użytku w maju 2005 r., zlokalizowany w parku miejskim. Obiekt bardzo dobry – 12 pokoi 2 osobowych, wszystkie z łazienkami. Sala restauracyjna klimatyzowana. Pensjonat „Rosa” w Białośliwiu oddany do użytku w 2010 roku – 7 pokoi, w tym 1 czteroosobowy, 4 pokoje trzyosobowe i 2 pokoje 2 osobowe. Zaopatrzenie w wodę bieżącą z wodociągów publicznych, odprowadzenie ścieków do sieci kanalizacyjnej publicznej. Odpady komunalne z obu pensjonatów odbiera firma „Altvater” Piła. Bielizna pościelowa prana w Pralni „Sonia” w Pile, w tej samej pralni prane koce, kołdry i poduszki, które prane są 1 raz w roku z Pensjonatu „Park”. Pensjonat „Rosa” wyposażony w nowe kołdry i poduszki. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Stan sanitarny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. 26 III.6. Kempingi W ewidencji 1 na terenie wiejskim, przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu publicznego, odprowadzenie ścieków do zbiorników bezodpływowych – opróżniane 1 raz na 3 tygodnie przez ZGMiK Łobżenica. Odpady komunalne gromadzone w pojemnikach – umowa na wywóz ZGMiK w Łobżenicy. Bielizna pościelowa prana w Pralni „Eko-Chemia - Delfin” w Więcborku, w tej samej pralni prane koce, kołdry i poduszki przed rozpoczęciem sezonu. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Teren ogrodzony, oświetlony, dozorowany, kąpielisko niestrzeżone. Węzły sanitarne stan sanitarno – porządkowy dobry. Magazyny bielizny brudnej i czystej wydzielone. Na terenie 18 domków z 75 miejscami noclegowymi (drewniane, dwupokojowe z łazienkami, murowane jednopokojowe z łazienkami oraz szeregowe domki z łazienkami i tarasami; wszystkie wyposażone w kąciki kuchenne) – stan sanitarno – techniczny dobry. Na terenie kempingu znajduje się boisko sportowe, plac zabaw dla dzieci, plaża nad jeziorem, kuchnia ze stołówką, miejsce na ognisko. W roku sprawozdawczym do budynku kuchni ze stołówką dobudowano skrzydło hotelowe z 8 trzyosobowymi pokojami. Przy każdym pokoju łazienka wyposażona w wentylację mechaniczną włączaną automatycznie. III.7. Schroniska młodzieżowe Na terenie powiatu funkcjonuje jedno Schronisko Młodzieżowe „Staszicówka” w Pile, obiekt przekazany pod nadzór Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. III.8. Inne obiekty, w których są świadczone usługi hotelarskie W ewidencji 31 (13 w mieście, przybyły 3 – pokoje noclegowe i na wsi 18). Skontrolowano 23 obiekty. Ogółem przeprowadzono 26 kontroli sanitarnych. W grupie tej znajdują się między innymi pokoje hotelowe, ośrodki wypoczynkowe („Geovita w Pile i MOSiR w Pile), zajazd, dom pielgrzyma oraz gospodarstwa agroturystyczne. Zaopatrzenie w wodę wodociągową z wodociągów publicznych lub z ujęć własnych - „Geovita w Pile i MOSiR w Pile oraz gospodarstwa agroturystyczne. Odprowadzenie nieczystości do kanalizacji publicznej lub do zbiorników bezodpływowych („Geovita”, mimo iż nie jest podłączona do sieci wodociągowej, jest podłączona do miejskiej sieci kanalizacyjnej w Pile). Odpady komunalne gromadzone w kontenerach lub pojemnikach – umowy „Altvater” Piła, „Komunalnik” Wyrzysk, ZGMiK Łobżenica. Pranie bielizny – Pralnia „Sonia” Piła, „Eko” Piła lub we własnym zakresie, postępowanie z bielizną prawidłowe, przestrzega się segregacji. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Stan sanitarno – techniczny pomieszczeń, zaplecza, sanitariatów dobry. 27 Gospodarstwa agroturystyczne sporadycznie proponują atrakcje w postaci placu zabaw dla dzieci, maneży koni, powożenia bryczką, kortów tenisowych (1 przypadek) itd. Baza noclegowa na terenie powiatu pilskiego jest wystarczająca. W jednym obiekcie świadczącym usługi hotelarskie pobrano 3 próbki wody z instalacji wody ciepłej do badania w kierunku bakterii z rodzaju Legionella sp., stwierdzono: – łazienka parter budynku hotelowego – 418 jtk , – łazienka I piętro – 1455 jtk, – łazienka II piętro – 418 jtk. Wystawiono decyzję nakazującą w trybie natychmiastowym podjęcie działań mających na celu doprowadzenie wody do zgodnej z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia oraz wyłączenie pryszniców w łazienkach przy pokojach na I piętrze z użytkowania. Zobowiązana strona zleciła przeprowadzenie badania laboratoryjnego po podjętych działaniach, stwierdzono: – parter budynku hotelowego – 96 jtk, – łazienka I piętro – 238 jtk, – łazienka II piętro – 86 jtk. Wystawiono decyzję administracyjną uchylającą zakaz korzystania z pryszniców I piętro, jednocześnie utrzymując w mocy nakaz doprowadzenia wody do akceptowalnej jakości. Kolejne badanie przeprowadzone po kolejnym przegrzaniu sieci przyniosło oczekiwany efekt, tzn. liczba kolonii w próbce pobranej w łazience I piętra wynosiła 27 jtk, natomiast w pozostałych próbkach nie wykryto bakterii Legionella sp. Podczas kontroli sanitarnej zalecono powtórzenie badania po 3 miesiącach. Do wyróżniających się należy gospodarstwo agroturystyczne „Ranczo w Dolinie” w Krostkowie gmina Wyrzysk, które umożliwia jazdę konną, wędkowanie w stawie, grzybobranie w pobliskim lesie, boisko do siatkówki i piłki nożnej, jazdę na rowerze po szlakach nadnoteckich, pływanie łodzią po stawie, jest zorganizowany plac zabaw dla dzieci, 3 domki kempingowe, w każdym dwa pokoje, sypialnia z dwoma łóżkami piętrowymi oraz pokój dzienny z wysuwaną sofą połączony z aneksem kuchennym z całkowitym wyposażeniem, sprzęt AGD, TV. Obok domków znajduje się budynek z zapleczem sanitarnym: prysznice, ubikacje, umywalki i pralka automatyczna. III.9. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, i odnowy biologicznej W 2010 roku w powiecie pilskim pod nadzorem pozostawały 263 zakłady fryzjersko – kosmetyczne (w 2009 - 252 obiekty). Skontrolowano 149 obiektów, w których przeprowadzono 163 kontrole sanitarne. Wystawiono 53 decyzje administracyjne o wyrażeniu zgody na prowadzenie działalności dotyczące odbioru nowych zakładów, po zmianie użytkownika lub na rozszerzenie zakresu prowadzonej działalności. Wystawiono 2 decyzje administracyjne 28 zobowiązując właścicieli do zamontowania umywalki do mycia rąk w części fryzjerskiej oraz zamontowania wentylacji mechanicznej w solarium, o które właścicielka rozszerzyła działalność zakładu fryzjersko – kosmetycznego. Nałożono 1 mandat karny na sumę 300 zł za bieżący zły stan sanitarny oraz brak środków dezynfekcyjnych w zakładzie w Pile – po rekontroli stwierdzono poprawę. Każdy podmiot jest zawiadamiany o zamiarze przeprowadzenia kontroli zgodnie z zapisami ustawy o swobodzie gospodarczej, a mimo to stwierdza się zły bieżący stan sanitarny. Tabela 9. Ilość zakładów w ewidencji PSSE w Pile oraz zmiany jakie następują w tej grupie zakładów latach 2007 - 2010 Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne Zakłady odnowy biologicznej Zakłady tatuażu Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna usługa Razem Rok Stan na dzień 31.12. 2007 73 Liczba Obiektów skontrolowa nych 34 2008 88 44 2009 103 2010 Liczba przeprowadz onych kontroli 38 Przybyło Ubyło 7 2 45 20 5 45 48 22 7 105 62 64 12 10 2007 29 18 19 5 1 2008 46 30 36 20 3 2009 51 27 30 15 9 2010 62 35 37 19 9 2007 29 19 20 7 2 2008 30 16 17 4 3 2009 33 17 20 6 3 2010 29 14 15 5 9 2009 0 0 0 0 0 2010 1 1 1 1 0 2007 47 30 38 7 7 2008 57 29 36 10 0 2009 65 29 35 14 6 2010 66 37 46 8 7 2007 178 101 115 26 12 2008 221 119 134 54 11 2009 252 118 106 57 25 2010 263 149 163 45 35 Zakłady zaopatrywane są w wodę bieżącą z wodociągów publicznych, nieczystości płynne odprowadzane są do kanalizacji, z wyłączeniem zakładów na terenie gminy Miasteczko Krajeńskie, gdzie nie ma systemu kanalizacyjnego, nieczystości odprowadzane do indywidualnych zbiorników bezodpływowych. Umowy na odbiór odpadów komunalnych są podpisane: „Altwater” Piła, „Komunalnik” Wyrzysk, MZGiM Łobżenica lub opłata za wywóz odpadów komunalnych zawarta w umowie najmu lokalu. Odbiór odpadów niebezpiecznych 29 powstających w zakładach kosmetycznych (w związku z naruszeniem ciągłości tkanki) dokonywany jest na podstawie umów zawartych z uprawnionymi firmami tj. „Eko-Trans-Pil” Piła i „Trans-medic” Wyrzysk. W bieżącej działalności stosowana jest bielizna jednorazowego użytku lub tradycyjna prana we własnym zakresie lub oddawana do pralni zewnętrznych, przechowywana prawidłowo w szafach. Tabela 10. Rodzaj prowadzonej sterylizacji stosowanych narzędzi Zakłady kosmetyczne Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna usługa Rok Sterylizator kulkowy Autoklaw Chemiczna 2007 0 1 0 Wykonywana przez firmę zewnętrzną 8 2008 0 1 0 14 2009 0 1 0 15 2010 0 2 0 15 2007 0 5 0 5 2008 0 3 0 7 2009 0 3 0 8 2010 0 3 0 2 Gabinety sterylizujące narzędzia na miejscu posiadają autoklawy: Classic 2100, Baby M 9010/56, Vacum Geting 2006, Revererr rok prod. 2006, Prestiże 2100 Clinical. Zewnętrzna sterylizacja wykonywana jest w: – Szpitalu Specjalistycznym w Pile – 7 przypadków, – „Ars Medicalu” w Pile - 6 przypadków, – gabinetach stomatologicznych - 3 przypadki, – gabinecie ginekologicznym – 1 przypadek. Zakłady, które nie sterylizują narzędzi stosują w bieżącej działalności narzędzia jednorazowego użytku lub preparaty chemiczne np. kremy do zmiękczania skórek. Zakłady rezygnują ze sprzętu wielokrotnego użytku na rzecz sprzętu jednorazowego lub preparatów chemicznych, które są bezpieczniejsze dla klientów. Wszystkie zakłady posiadają wentylację grawitacyjną, część dodatkowo wentylację mechaniczną, pojedyncze zakłady klimatyzację, natomiast wszystkie zakłady odnowy biologicznej wyposażone są w wentylację mechaniczną, a łóżka solaryczne posiadają dodatkową, własną wentylację mechaniczną. III.10. Obiekty komunikacji publicznej Do tej grupy zaliczono dworce i stacje kolejowe, dworce autobusowe. W Pile 1 dworzec PKP na terenie, którego działają 3 firmy, każda odpowiedzialna za inną część dworca, z wyłączeniem ustępów publicznych funkcjonujących na dworcu PKP w Pile, które prowadzone 30 są przez podmiot zewnętrzny i 4 na terenach wiejskich, wszystkie skontrolowane. Ogółem przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. Stan sanitarny dworca PKP w Pile należy ocenić jako dostateczny. Stan techniczny jest trudny do oceny – budynek dworca oraz pawilon z wejściem do tunelu prowadzącego do budynku dworca powstał w latach 1853 – 1876. Tunel z miasta do budynku dworca oraz 2 tunele prowadzące z budynku dworca na perony są pod opieką konserwatora zabytków, ponieważ pochodzą z lat 50 – tych XIX wieku. Tunele są wyłożone płytkami glazurowanymi, które uległy zniszczeniu. Stacje kolejowe na terenach wiejskich 4, wszystkie skontrolowane. Ogółem przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. Drobne remonty – malowanie prowadzone jest na bieżąco, we wszystkich obiektach dla podróżnych ustawione są ustępy typu toy – toy, z wyjątkiem stacji w Kaczorach, gdzie ustęp uległ spaleniu w latach poprzednich i właściciel nie planuje stawiania nowych, bowiem nie widzi takich potrzeb. Stan sanitarno – techniczny obiektów względnie dostateczny. Dworce autobusowe – tylko mieście 2, obydwa skontrolowane. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Są to dworce w Pile i Wyrzysku. Stan techniczny nie uległ zmianie, należy ocenić jako dostateczny, stan sanitarno – porządkowy dobry. III.11. Transport publiczny i specjalistyczne środki transportu Skontrolowano 38 środków transportu, w tym: · 19 autobusów komunikacji miejskiej i PKS, · 5 szynobusów i pociągów osobowych, których stacją początkową jest Piła, · 1 samochód do przewozu chorych, · 13 samochodów do przewozu zwłok i szczątków, kontrolowano również karawany z innych miast, którymi przewożono zwłoki i szczątki po ekshumacji dokonywanej na terenie powiatu pilskiego. Wystawiono 3 decyzje administracyjne zezwalające na transport zwłok samochodami specjalnymi. Jedna decyzja terminowa, bowiem samochód nie był zarejestrowany, jako pojazd specjalny, po zmianie rejestracji wystawiono decyzję bezterminową. III.12. Ustępy publiczne Są tylko w mieście Pile – 12, stan bez zmian. Skontrolowano wszystkie, ogółem przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych. Za uchybienia w bieżącym stanie sanitarnym nałożono 1 mandat w wysokości 100, - zł. Rekontrola wykazała poprawę bieżącego stanu sanitarnego. Stan sanitarny dobry, stan techniczny nowych obiektów bardzo dobry. 31 III.13. Kąpieliska śródlądowe Na terenie powiatu działają 3 kąpieliska zorganizowane pozostające pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. Dane dotyczące tych kąpielisk oraz wyniki badania pobranych próbek wody są od 2007 roku raportowane do Unii Europejskiej. Są to kąpieliska nad jeziorami: Płotki i Piaszczyste w Pile oraz Luchowo w Luchowie gmina Łobżenica. Jezioro ,,Płotki” w Pile - kąpielisko oświetlone, ogrodzone, posiada całodobowy dozór, punkt pierwszej pomocy i wyodrębniony parking samochodowy. Obiekt zaopatrzony we własne źródło wody, skanalizowany, nieczystości płynne odprowadzane do zbiornika bezodpływowego. Kąpielisko wyposażone w pomosty, przebieralnie, szatnie, natryski, kosze na odpadki, węzeł sanitarny. Pobrano do analiz laboratoryjnych 16 próbek wody, na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych z kąpieliska nie stwierdzono przekroczeń. Ocena jakości wody w kąpielisku ,,Płotki” dobra. Jezioro ,,Piaszczyste” w Pile - strefy do kąpieli są wyznaczone i trwale oznakowane, obiekt wyposażony jest w pomosty, przebieralnie, kosze na odpadki, węzeł sanitarny. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę jest źródło własne, obiekt jest skanalizowany a nieczystości płynne odprowadzane do zbiornika bezodpływowego. Otoczenie kąpieliska utrzymane jest w dostatecznym stanie porządkowym. Pobrano do analiz laboratoryjnych 16 próbek wody, na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych z kąpieliska nie stwierdzono przekroczeń. Ocena jakości wody w kąpielisku ,,Piaszczyste” dobra. Jezioro ,,Luchowo” w Luchowie - kąpielisko zlokalizowane jest na terenie Ośrodka ,,Malwa” w Luchowie gminie Łobżenica. Kąpielisko ogrodzone. Miejsca do kąpieli oznakowane prowizoryczne. Obiekt wyposażony w pomosty, kosze na odpadki, węzeł sanitarny w budynku ośrodka. Podstawowym zaopatrzeniem w wodę jest wodociąg publiczny, obiekt skanalizowany, nieczystości płynne odprowadzane do zbiornika bezodpływowego. Pobrano do analiz laboratoryjnych 16 próbek wody, na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych z kąpieliska nie stwierdzono przekroczeń. Ocena jakości wody w kąpielisku ,,Luchowo” dobra. W sezonie letnim 2010 opracowano 8 komunikatów, o jakości wody w kąpieliskach na terenie powiatu pilskiego udostępnione do wiadomości publicznej przekazywane za pośrednictwem mediów lokalnych, po każdym poborze próbki wody. Komunikaty ukazywały się również na stronie internetowej PSSE w Pile. III.14. Baseny kąpielowe Baseny kąpielowe – kryte – 3, wszystkie skontrolowane, ubył 1 basen „Szuwarek” w Pile na jego miejscu wybudowano Park wodny „Aquapil”. Ogółem przeprowadzono 3 kontrole sanitarne. Basen „Wodnik” w Pile, oprócz głównej niecki basenowej znajduje się tu Centrum odnowy 32 biologicznej – hydromasaż, siłownia, sauny i solarium. Stan sanitarno - techniczny obiektów dobry. W tym parki wodne – uruchomiony w czerwcu 2010 roku „Aquapil” - dwa kryte baseny sportowy i rekreacyjny z dwiema zjeżdżalniami o długości 70 i 40 m, gejzerami, kaskadami, hydromasażami oraz tzw. rwącą rzeką o długości 30 metrów, nad wodą znajdzie się również widownia na 100 miejsc ze stanowiskiem dla komentatora zawodów sportowych, tor do jazdy na rolkach latem a w sezonie zimowym kryte lodowisko, sale do squasha, siłownie, sale fitness oraz część gastronomiczna. W bezpośrednim sąsiedztwie centrum wybudowano skate park, plac piknikowy z halą namiotową 18 x 37 m, boisko do baseballa i koszykówki oraz ściankę wspinaczkową. Hala i plac piknikowy dostosowane są do organizowania masowych imprez kulturalnych i rekreacyjnych. Wokół obiektu powstało 80 miejsc parkingowych. W ramach nadzoru sanitarnego pobrano do badania mikrobiologicznego 88 próbek wody dokonując przed każdym pobraniem kontroli stężenia chloru, nie stwierdzono przekroczeń parametrów w pobranych próbkach wody. Rycina 1. Park wodny „Aquapil” w Pile III.15. Tereny rekreacyjne W mieście 3 i na terenach wiejskich 1, wszystkie skontrolowane. Ogółem przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych. Park miejski im. Stanisława Staszica, jest to najstarszy park w Pile i jeden z najstarszych w Wielkopolsce. Powstał pod koniec XIX wieku, wyposażony jest w altany, ławki i mostki, które są odnowione. Ozdobą jest sztuczny staw i strugi wodne i rzeczki z ptactwem wodnym, a wzdłuż alejek rosną różne rzadkie gatunki drzew i krzewów. Park jest zadbany, 33 podzielony na część starą i nową – rabatową z wieloma kolorowymi kwiatami jednorocznymi i wieloletnimi. W roku 2009 kontynuowano grodzenie parku płotem na fundamencie. Dla odwiedzających ustępy typu toy – toy, kontrolowane podczas kontroli parku. Największym pilskim parkiem jest śródmiejski Park na Wyspie urządzony w latach 1976 – 1978 na skutek osuszenia bagien i nawiezienia wielu ton ziemi, co poprawiło walory klimatyczne Piły. W Parku na Wyspie organizowane są letnie koncerty muzyczne w muszli koncertowej i festyny dla tysięcy pilan. Stałymi gośćmi parku są dzieci, które bawią się w „indiańskiej wiosce". Sztuczny staw stał się matecznikiem ptactwa wodnego. Ośrodek „Piaszczyste” w Pile zlokalizowany nad jeziorem Piaszczyste z plażą i kąpieliskiem zorganizowanym. Stan sanitarno – porządkowy dobry. Skansen w Osieku gmina Wyrzysk – muzeum na wolnym powietrzu gromadzące obiekty architektury ludowej z północnej Wielkopolski – Krajny, Pałuk i Puszczy Nadnoteckiej. Na powierzchni ok. 13 ha odtwarzana jest typowa dla tych terenów wieś o układzie owalnicy. Obecnie w skansenie znajduje się 25 obiektów dawnego budownictwa wiejskiego. Są to zagrody, chałupy, pomieszczenia gospodarcze, remiza, kuźnia, wiatraki, studnia, kapliczki przydrożne. Wyposażenie stanowią sprzęty, narzędzia, urządzenia oraz przedmioty codziennego użytku, pokazywane w miejscach, w jakich występowały i były używane. Krajobraz skansenu ożywiają ogródki przydomowe i inwentarz żywy. Dla turystów murowane w-c. Stan sanitarno – techniczny bardzo dobry. III.16. Cmentarze Taela 11. Cmentarze w ewidencji Sekcji Higieny Komunalnej PSSE w Pile Miasto Wieś Ogółem komunalne parafialne komunalne parafialne Ogółem 2 3 11 28 44 Z kostnicą lub kaplicą 2 1 2 12 17 Bez kostnicy - 2 8 17 27 W roku sprawozdawczym skontrolowano 39 cmentarzy, przeprowadzono 40 kontroli sanitarnych, stwierdzono: · w 1 przypadku brak miejsca do gromadzenia odpadów (pojemnika lub śmietnika) na cmentarzu parafialnym, zobowiązano odpowiedzialnego księdza do podpisania w ciągu 7 dni umowy z uprawnionym zakładem, ustawienia kontenerów i systematycznego wywożenia odpadów (ksiądz zobowiązywał dotychczas osoby sprzątające groby do zabierania odpadów), cmentarz utrzymany we właściwym stanie sanitarno – porządkowym, 34 · w 3 przypadkach przepełnione pojemniki i śmietniki na cmentarzach parafialnych. Księży zobowiązano do natychmiastowego podjęcia działań i w ciągu 5 dni przedstawienia w siedzibie PSSE w Pile faktur potwierdzających wywiezienie odpadów – odpady zostały wywiezione. Wszystkie cmentarze są ogrodzone, generalnie śmieci gromadzone w kontenerach lub pojemnikach, opróżnianych przez specjalistyczne firmy; na terenach wiejskich są przypadki gromadzenia odpadów w miejscach ogrodzonych o nieutwardzonym dnie. Na cmentarzach dostęp do wody bieżącej jest najczęściej z wodociągów sieciowych. Wiejskie kaplice, kostnice są to najczęściej budynki, w których przechowywana jest trumna ze zwłokami, często przywożone w dniu pogrzebu z kostnicy szpitalnej lub chłodni Cmentarza Komunalnego w Pile. Budynki bez bieżącej wody, stan sanitarno – techniczny dobry. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile wystąpił do Prezydenta miasta Piły, by zwrócić uwagę na problemy związane z kwestią chowania zmarłych i funkcjonowaniem domu przedpogrzebowego Cmentarza Komunalnego w Pile. Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych na Cmentarzu Komunalnym w Pile stwierdzano coraz częściej występujące przypadki wykonywania zabiegów higienicznych przygotowujących ciała zmarłych do ceremonii pogrzebowej w sali ceremonialnej domu przedpogrzebowego cmentarza. Obecnie jest to jedyne pomieszczenie w budynku, w którym odbywają się ceremonie pogrzebowe (katafalk i miejsca siedzące dla uczestników ceremonii), brak bieżącej ciepłej i zimnej wody w pomieszczeniu (stołu do czynności higienicznych oraz umywalki do mycia rąk), co uniemożliwia zachowanie higieny przez osoby wykonujące te czynności i powoduje zagrożenie zdrowia dla tych osób. Uzyskano odpowiedź, iż został już sporządzony projekt budowy domu przedpogrzebowego oraz uzyskano zezwolenie na budowę. Otrzymano również deklarację, iż rozpoczęcie budowy zostanie uwzględnione w planie budżetowym na 2011 rok. III.17. Zakłady pogrzebowe W ewidencji 10 zakładów; 9 prowadzi swoją działalność w miastach, w 2010 roku zarejestrowano 2 kolejne zakłady prowadzące działalność w Pile, 1 na wsi – bez zmian. Skontrolowano 8 zakładów: 7 w mieście i 1 na wsi. Ogółem przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych. W przypadku 9 zakładów są to biura zajmujące się organizacją pogrzebów, transportem zwłok i szczątków oraz budową grobowców, rzadko dokonujących ekshumacji. Jedyny zakład zarządzający również cmentarzem (oraz budynkiem przedpogrzebowym) to Zarząd Dróg i Zieleni w Pile – Cmentarze Komunalne w Pile. Wszystkie zakłady posiadają środki transportu specjalistycznego przeznaczone do transportu zwłok i szczątków. 35 III.18. Inne obiekty użyteczności publicznej Wg ewidencji: – w mieście 109 i na terenach wiejskich 25. Wystawiono 2 decyzje administracyjne zatwierdzające określone zakresy badań próbek wody przez laboratoria akredytowane Biochemik Śmiłowo i Eko Projekt Pszczyna – laboratorium w siedzibie w Pile. W 2009 roku zobowiązano decyzją administracyjną właściciela pralni wodno - chemicznej do zapewnienia wentylacji w pomieszczeniu z pralnicami wodnymi, usprawnienia wentylacji w pomieszczeniu pralnicy chemicznej, doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego ściany i podłogę w węźle sanitarnym, zainstalowania baterii przy umywalce w węźle sanitarnym (drugim), zlikwidowania przyczyny zastoin wody przy pralnicach, zapewnienia pomieszczenia socjalnego dla pracowników, pokrycia podłogi w pralni właściwej materiałem gładkim, zmywalnym i odpornym na działalnie środków dezynfekcyjnych, zabezpieczenia otworu spustowego kratką spustową, zapewnienia osłony wentylacji w pralni właściwej. Po upomnieniu pralnia została zlikwidowana. Wystawiono 4 postanowienia opiniujące pozytywnie pomieszczenia do prowadzenia działalności: 3 apteki, 1 sklep z wyrobami medycznymi w Pile. Tabela 12. Inne obiekty użyteczności publicznej Miasto Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Grupy obiektów Apteki Punkty apteczne Sklepy medyczne – sprzęt ortopedyczny Domy kultury i kina Parkingi przydrożne Pralnie wodne i chemiczne Stacje paliw Stadiony i hale sportowe Targowiska Różne Razem Wieś Razem 2009 2010 l. kontroli 2009 2010 l. kontroli 2009 2010 l. kontroli 35 0 36 0 21 0 3 4 4 3 3 2 38 4 40 3 24 2 4 7 5 0 0 0 4 7 6 5 3 4 2 5 1 2 5 2 4 2 4 6 8 6 6 7 5 7 6 4 0 0 0 7 6 4 20 6 5 19 19 6 5 24 6 5 5 35 8 1 0 5 7 1 0 4 4 0 0 3 28 7 5 24 26 7 5 28 10 5 10 59 104 109 87 28 25 18 131 134 105 W grupie obiektów „Inne” uwzględnione są: laboratoria występujące do PPIS w Pile o zatwierdzenie badań próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; spółdzielnie mieszkaniowe lub administracje domów na terenie, których znajdują się piaskownice; zakłady zajmujące się usuwaniem nieczystości stałych i ciekłych; Miejski Zakład Komunikacji w Pile; Baza PKS w Pile, gdzie dokonuje się generalnego sprzątania autobusów, wymiany pokrowców na zagłówkach itd.; wysypiska śmieci (3 na terenie powiatu pilskiego, zlikwidowano wysypisko Bagdad k/ Wyrzyska). Stan sanitarno – techniczny obiektów dobry. 36 III.19. Piaskownice Kolejny rok dodatkowym zagadnieniem tematycznym była kontrola piaskownic. Na terenie powiatu pilskiego znajduje się 156 ogólnodostępnych piaskownic. W okresie letnich miesięcy wszystkie zostały skontrolowane. Stan techniczny piaskownic jest dobry. Piasek wymieniany jest co najmniej 1 raz w roku przed sezonem letnim, w pojedynczych przypadkach częściej – 2 razy w roku (wiosną i latem) lub nawet co 2 miesiące. Piaskownice te nie są zabezpieczone przed dostępem zwierząt, jedynie 10,8 % jest ogrodzonych, co zabezpiecza przed dostępem psów. III.20. Interwencje ludności, mieszkańców powiatu pilskiego Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile wpłynęły 22 interwencje od mieszkańców powiatu pilskiego: · 1 interwencja – zamarznięta woda w mieszkaniu w Pile. Po interwencji u administratorów okazało się, że nie był to problem jednostkowy. W styczniu 2010 roku nagle pojawiły się znaczne mrozy, ich efektem było zamarzanie sieci przesyłowych do i w budynkach. Powodem były wybite okienka piwniczne, pozostawienie otwartych okienek, by koty mogły się schronić w piwnicach, źle zaizolowane rury. Przypadków takich do Towarzystwa Budownictwa Społecznego i Administracji Domów Mieszkalnych zgłoszono jednego styczniowego ranka kilkadziesiąt. Instalacje rozmrażane były sukcesywnie w kolejności zgłoszeń. Najdłuższy odcinek, który zamarzł to 80 m przyłącza, w tym przypadku dostarczano wodę mieszkańcom, bowiem rozmrożenie tak długiego odcinak jest niemożliwe. Podczas rozmrażania dokonywano jednocześnie dodatkowego izolowania rur. Planowano wiosną dalsze prace mające na celu ocieplenie rur, budynków i piwnic. Rozważono kwestię sukcesywnej wymiany szyb w okienkach piwnicznych na szyby ornamentowe lub zbrojeniowe, które będą trwalsze, · 2 interwencje – w sąsiedztwie Ośrodka Wypoczynkowego zlokalizowanego na wsi w Luchowie gm. Łobżenica, rolnik rozpoczął hodowlę trzody chlewnej po kilku letniej przerwie. Właściciele Ośrodka skarżyli się na odory. Nie jest to hodowla wielkoprzemysłowa. Powiatowy Weterynaryjny Inspektor Sanitarny stwierdził dobrostan zwierząt, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał postanowienie dotyczące samowolnego przeznaczenia kurnika na chlew. Przedstawiciele PPIS w Pile 2 razy przeprowadzili wizję lokalną, w kwietniu 2010 roku nie stwierdzono odorów na terenie Ośrodka, w sierpniu 2010r. stwierdzono odory charakterystyczne dla hodowli trzody chlewnej. PPIS w Pile nie jest władny do stwierdzenia, czy w takich warunkach możliwe jest prowadzenie działalności o charakterze rekreacyjno – wypoczynkowym, czego domagał się skarżący, · 3 interwencje – na działalność zakładów fryzjersko – kosmetycznych: w 1 przypadku na prowadzenie działalności bez zgody PIS – przeprowadzona kontrola sanitarna wykazała, iż 37 spełnione są wszystkie wymogi określone przepisami prawa. Dwie skargi na przebywanie w zakładzie męża właścicielki, co powoduje dyskomfort klientek. Przeprowadzono kontrolę bieżącego stanu sanitarno – porządkowego, który nie budził zastrzeżeń; poinformowano skarżącą, że przedmiot skargi nie leży w gestii PIS, · 4 interwencji dotyczące jednej sprawy składane przez wspólnotę mieszkaniową oraz Zespół Zarządców Nieruchomości o wszczęcie postępowania przeciw lokatorowi, który swoim postępowaniem naraża zdrowie i mienie mieszkańców budynku. Po dokonaniu szeregu ustaleń stwierdzono, iż sprawa została rozstrzygnięta prawomocnym wyrokiem Sądu, który nakazał eksmisję lokatora Wobec tego PPIS nie jest władny podjąć działań w sprawie rozstrzygniętej dotyczącej tego samego stosunku prawnego, · 1 interwencja – dotycząca złego stanu technicznego piaskownicy, podczas przeprowadzonej kontroli sanitarnej ustalono, iż piaskownica na skutek prowadzenia prac związanych z wytyczaniem granic działek pozostała bez właściciela; Zarząd Dróg i Zieleni w Pile podjął działania mające na celu przejęcie terenu i zobowiązał się do doprowadzenia piaskownicy do właściwego stanu, · 1 interwencja – mieszkanka skarżyła się na dźwięk o niskiej częstotliwości z nieznanego źródła; podczas przeprowadzonej wizji lokalnej nie stwierdzono potencjalnych źródeł, które mogłyby emitować tego typu hałas. Poinformowano pisemnie mieszkankę o możliwości zlecenia tego typu badań laboratoriom akredytowanym w Warszawie i Lesznie, · 1 interwencja dotycząca miedzy innymi hodowli drobiu w piwnicy budynku mieszkalnego w Wyrzysku; po kilkakrotnych kontrolach, w tym wspólnej kontroli z przedstawicielem Policji i Straży Miejskiej doprowadzono do przeniesienia hodowli drobiu do woliery w ogrodzie zlokalizowanej około 25 m od budynku mieszkalnego, · 6 interwencji – wszystkie przekazane według kompetencji do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu Delegatura w Pile lub włodarzy miast i gmin. Dotyczyły: zanieczyszczenia środowiska, o czym świadczyły śnięte ryby w stawie hodowlanym (przyczyną prawdopodobnie była „przyducha”), niewłaściwego składowanie obornika, odprowadzenie ścieków na teren parku – podczas przeprowadzonej wizji lokalnej nie stwierdzono zagrożenia epidemicznego, niewłaściwego usuwania ścieków komunalnych, · 3 interwencje – przekazane PPIS w Pile do wiadomości, a kierowane do włodarzy miast i gmin. III.21. Działania dodatkowe W 2010 roku wystawiono 18 opinii: · 14 opiniujące warunki organizacji imprez masowych, · 3 opiniujące instrukcje postępowania z odpadami medycznymi przez pielęgniarki środowisko– rodzinne, 38 · 1 opiniującą pozytywnie nowy „Regulamin utrzymania porządku i czystości w mieście i gminie Wysoka”. Zorganizowano 1 szkolenie dla przedstawicieli urzędów miast i gmin powiatu pilskiego oraz dla przedstawicieli zarządów wodociągów z powiatu pilskiego. Na szkolenie przygotowano prezentacje i omawiano następujące zagadnienia: · zanieczyszczenia wody powstające na skutek migracji z materiałów stosowanych do budowy sieci wodociągowych, zasady certyfikowania materiałów do kontaktu z wodą, dezynfekanty i skutki dla zdrowia człowieka (szkolenie przygotowane na podstawie materiałów ze strony GIS), · kąpieliska w świetle nowych zapisów ustawy Prawo wodne, obowiązki organizatora oraz włodarza gminy, profile wody kąpieliskowej – na podstawie projektu rozporządzenia, · kontrola wewnętrzna – zasady, obowiązki oraz skutki dla programu Woda – Exel. Przekazanie i omówienie protokołów uzgodnień kontroli wewnętrznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile wystąpił do wszystkich włodarzy gmin na terenie powiatu pilskiego zwracając uwagę na problem bakterii z rodzaju Legionella sp. w sieciach wody ciepłej na terenie placówek podlegających urzędom miast i gmin tj. przedszkola i szkoły podstawowe oraz gimnazja. Podsumowanie Należy stwierdzić, że stan sanitarno – techniczny obiektów użyteczności publicznej ulega systematycznej poprawie, jedynie brak poprawy obserwuje się w obiektach należących do PKP, obiektów tych dotyczy postępująca degradacja. Generalnie problemem są bariery architektoniczne, które utrudniają dostęp do obiektów użyteczności publicznej osobom niepełnosprawnym. Często problem ten jest nie do rozwiązania z uwagi na brak miejsca w ścisłej zabudowie, by zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne. 600 500 400 ogółem miasto wieś 300 200 100 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 5. Ogólna liczba obiektów użyteczności publicznej będąca pod nadzorem Sekcji Higieny Komunalnej 39 IV. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW SŁUŻBY ZDROWIA Nadzór sanitarny sprawowany przez Powiatową Stację Sanitarno – Epidemiologiczną w Pile nad zakładami opieki zdrowotnej wiąże się z oceną warunków, w jakich udzielane są świadczenia profilaktyczno – lecznicze. W powiecie pilskim w 2010 roku skontrolowano 252 placówki służby zdrowia z 368 ujętych w ewidencji, przeprowadzając 272 kontrole sanitarne. Taela 13. Placówki służby zdrowia skontrolowane w latach 2005 – 2010 Rodzaj placówki Zakłady opieki zdrowotnej – ogółem Praktyki lekarskie Praktyki pielęgniarskie Inne usługi medyczne Razem Rok Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów % obiektów skontrolowanych przeprowadzonych 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 53 54 63 70 76 85 176 179 183 176 186 195 13 14 35 39 66 81 9 9 6 5 9 7 251 256 287 290 337 368 44 52 60 56 63 70 148 145 142 108 116 139 12 3 30 6 36 40 4 7 1 1 7 3 208 207 233 171 222 252 83,0 96,3 95,2 80,0 82,9 82,4 84,1 81,0 77,6 61,4 62,4 71,3 92,3 21,4 85,7 15,4 54,5 49,4 44,4 77,8 16,7 20,0 77,8 42,9 82,9 80,9 81,2 59,0 65,9 68,5 46 62 77 88 102 89 172 145 155 125 130 145 13 3 35 8 48 41 4 7 2 1 7 3 235 217 269 225 287 278 Liczba kontroli Pod nadzorem Sekcji Higieny Komunalnej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile w roku 2010 pozostają 84 obiekty zakładów opieki zdrowotnej – ambulatoryjne; 66 obiektów jest dostosowanych do wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, w tym 65 obiektów, które nie posiadały programów dostosowawczych oraz 1 obiekt, w którym program dostosowawczy został zrealizowany. 40 Na terenie powiatu pilskiego programy dostosowawcze posiada 13 ambulatoriów, które realizowane są na bieżąco. Jeden obiekt, który nie posiada programu dostosowawczego i nie jest dostosowany do wymogów obowiązującego rozporządzenia - Przychodnia Lekarska w Kaczorach; złożony i pozytywnie zaopiniowany w 2007 roku program dostosowawczy nie został zrealizowany, ponadto nie wszystkie uchybienia zostały w nim uwzględnione, właściciel nie wystąpił o prolongowanie terminu wykonania programu dostosowawczego. Po kontroli sanitarnej wystawiono decyzję administracyjną zobowiązując do wykonania uchybień argumentując, iż zmiana terminu dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymogów rozporządzenia wprowadzona rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2008 roku nie ma wpływu na ważność deklaracji strony złożonych w czerwcu 2007 roku. Nabyte prawo (obowiązek) nie może ulec zmianie przestrzegając zasady retroaktywności – lex retro non agit (prawo nie działa wstecz) – jest zakazem nadawania normom prawnym mocy wstecznej. Ponadto w decyzji zawarto zalecenia, które nie były uwzględnione w Programie. Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Poznaniu uznał, iż strona ma prawo złożyć nowy Program z nowymi terminami i uchylił decyzję w całości argumentując, że działania te wymagają znacznych nakładów finansowych. Między innymi stwierdzono brak umywalki do mycia rąk w pomieszczeniu laboratorium, brak dozowników na mydło i środek dezynfekcyjny przy umywalce w innym pomieszczeniu, brak baterii uruchamianej bez kontaktu z dłonią przy umywalkach w gabinecie zabiegowym i laboratorium. Strona w 2010 roku nie złożyła nowego Programu dostosowawczego. Najczęściej występujące niezgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu to: obiekt niedostępny dla osób niepełnosprawnych, przy umywalkach w gabinetach zabiegowych brak armatury czerpalnej uruchamianych bez kontaktu z dłonią, grzejniki nie posiadają gładkiej, łatwozmywalnej powierzchni i są zamontowane w sposób uniemożliwiający utrzymanie czystości, brak wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej. Tabela nr 14. Dane nadzoru nad realizacją programów dostosowawczych w zakładach opieki zdrowotnej Liczba obiektów według ewidencji Zakłady Opieki Zdrowotnej ambulatoria 84 skontrolowanych w 2010 70 dostosowanych do wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia 66 posiadających program dostosowawczy 13 gdzie program dostosowawczy realizowany jest na bieżąco 13 w których program dostosowawczy nie jest realizowany 0 które nie posiadają programu dostosowawczego oraz nie są dostosowane do wymogów zawartych w obowiązującym rozp. M.Z. 1 % obiektów dostosowanych do wymagań zawartych w obowiązującym rozp. Ministra Zdrowia 78,56 41 Tabela zamieszczona powyżej obrazuje dane liczbowe uzyskane w wyniku prowadzonego nadzoru nad realizacją programów dostosowawczych opracowanych zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.). Wszystkie wymogi spełniają zakłady opieki zdrowotnej rozpoczynające swoją działalność w nowych dla danego podmiotu pomieszczeniach od 2007 roku. IV.1. Zakłady opieki zdrowotnej – ogółem Na terenie powiatu pilskiego działalność zarejestrowały 54 zakłady opieki zdrowotnej. Nadzorem sanitarnym objęto 85 obiektów, w których działają zakłady opieki zdrowotnej zarejestrowane na terenie powiatu pilskiego prowadzące działalność w dwóch lub więcej obiektach oraz zarejestrowane na terenie innych powiatów prowadzące działalność na terenie powiatu pilskiego. Ogółem skontrolowano 71 obiektów tj. 83,5 % ujętych w ewidencji, w tym w 56 mieście i 15 na wsi. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 liczba zoz liczba obiektów liczba kontroli obiektów 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 6. Kontrole w obiektach zakładów opieki zdrowotnej na terenie powiatu pilskiego w latach 2005 – 2010 IV.2. Szpitale Szpital Specjalistyczny w Pile oraz Zespół Opieki Zdrowotnej w Wyrzysku z dniem 1 stycznia 2010 roku przeszedł pod nadzór Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. IV.2.1. Stan techniczny i funkcjonalny „Ars Medical” sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Jest to szpital niepubliczny połączony z częścią ambulatoryjną. W ramach szpitala działają oddziały: internistyczno – kardiologiczny, leczenia uzależnień, rehabilitacji pourazowej, chemioterapii, paliatywny. Szpital dysponuje 106 łóżkami. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. W 2010r. powstały nowe pracownie: – bank krwi – przechowywania i wydawania krwi oraz preparatów krwiopochodnych, 42 – pracownia urodynamiczna, – pracownia rezonansu magnetycznego Nr 2, – pracownia rezonansu magnetycznego Nr 1 po zmianie aparatu, – gabinet zabiegowy przy gabinecie lekarskim, – poradnia leczenia niepłodności, – pracownia cytostatyków po zmianie lokalizacji pracowni (zakończony I-szy etap tworzenia apteki szpitalnej – pomieszczenia po remoncie adaptacyjnym). W lutym 2010 r. zainstalowano nowoczesny aparat do rezonansu magentycznego o polu 1,5 Tesla i system informatyczny do archiwizacji dokumentacji obrazowej oraz teleradiologii, co umożliwia kontakt ze specjalistycznymi ośrodkami medycznymi w kraju i zagranicą. W roku sprawozdawczym 2010 oddana została do użytku kaplica ekumeniczna p.w. Miłosierdzia Bożego dla pacjentów. W planach na najbliższy okres jest kompleksowa informatyzacja poradni lekarskich oraz wyposażenie w innowacyjny sprzęt, m. in. cyfrowe aparaty okulistyczne, cyfrowy aparat RTG, modernizacja pomieszczeń Medycyny Pracy oraz Oddziału Rehabilitacji. Stan sanitarno – techniczny Szpitala ocenia się jako dobry. Program dostosowawczy Zakład posiada program dostosowawczy, realizowany na bieżąco i sukcesywnie dostosowywany do wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z terminem wykonania do 31.12.2012r.: – adaptację pomieszczeń w dolnej części budynku z przeznaczeniem na centralną rejestrację, punkt informacyjny, szatnię dla osób przychodzących i wydzielenie miejsca na wózki inwalidzkie i dziecięce (częściowo zrealizowane), – wyrównanie różnic w poziomie podłogi na II piętrze budynku przy zastosowaniu pochylni o nachyleniu zgodnym z wymogami prawa budowlanego, – wyposażenie agregatu w funkcję startu zgodnie z wymogami rozporządzenia, – modernizację gabinetu urologicznego i połączenia go z kabiną higieny osobistej. Utrzymanie czystości pomieszczeń i porządku w otoczeniu szpitali Za utrzymanie czystości pomieszczeń w budynku Ars Medical odpowiadają salowe i personel gospodarczy w poszczególnych obszarach działania. Wykonywanie prac nadzorują: pielęgniarka naczelna, pielęgniarki oddziałowe. Nadzór i monitorowanie czystości fizycznej i mikrobiologicznej pomieszczeń oraz sprzętu we wszystkich strefach czystości prowadzi Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych. Do sprzątania i dezynfekcji służą specjalistyczne wózki, które są dezynfekowane, myte i przechowywane w brudownikach. Wystarczające jest zaopatrzenie w bieliznę pościelową, materiały opatrunkowe i odzież ochronną pracowników. Wdrożono 43 procedury dotyczące prawidłowego postępowania ze sprzętem medycznym i przestrzeganiem standardów higieny wewnątrzszpitalnej. Stan sanitarno-porządkowy dobry. Zaopatrzenie w wodę „Ars Medical” sp. z o. o. zaopatrywany jest w wodę z pilskiego wodociągu publicznego, który pozostaje w systemie monitoringu. Dezynfekcja Najczęściej stosowane środki dezynfekcyjne to: · do powierzchni: Medicarine, Incidur Spray, Incidin Plus, Aerodesin 2000, Fugaten Spray, Desreson 2%, Incidin Liquid Spray, Incidin Foam, Desprej, Domestos, · do rąk: Spitaderm, AHD 2000, Etaproben, Skinsept Pur, Skinmann Soft, Skinmann Scrub, Esept, Sterisol, · do narzędzi: Sekusept Pulver classic, Endes AF, · do sprzętu medycznego- Cleaner, Dezinfectan, Cidezine. Środki dezynfekcyjne stosuje się wymiennie, dobierane są właściwie pod względem zastosowania, spektrum i czasu działania. Obiekt posiada opracowane procedury przygotowania płynów dezynfekcyjnych, sprzątania i dezynfekcji powierzchni. Pojemniki na roztwory dezynfekcyjne są stabilne, z sitem, szczelnie zamknięte, prawidłowo oznakowane (podana jest nazwa środka dezynfekcyjnego, data sporządzenia oraz nazwisko osoby przygotowującej). Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przygotowywania roztworów roboczych płynów dezynfekcyjnych oraz znajomości zasad dezynfekcji. Stosuje się chemiczną dezynfekcję basenów (2% Septyl, Chloramix DTI), lub baseny jednorazowego użytku. Komory dezynfekcyjne Dezynfekcji łóżek dokonuje się w pokoju chorego. Usługi w zakresie dezynfekcji komorowej świadczy pralnia „Sonia” w Pile. Sterylizacja Punkt sterylizacji wyposażony w dwa autoklawy kasetonowe typu STATIM dla potrzeb szpitala. Dezynfekcja i mycie brudnych narzędzi z poradni chirurgicznej odbywa się w zmywalni narzędzi przy sali zabiegowej, przenoszone są do punktu sterylizacji w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Narzędzia i drobny sprzęt medyczny z oddziałów po wstępnej dezynfekcji i myciu przekazywane są w szczelnych pojemnikach do punktu sterylizacji. Narzędzia poddawane sterylizacji gazowej przewożone są do Centralnej Sterylizatorni w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Endoskopia - w skład pracowni wchodzą: gabinet lekarski, pokój badań górnego odcinka przewodu pokarmowego, dwa gabinety diagnostyczne połączone ze zmywalnią sprzętu wyposażoną w myjkę termo-chemiczną, ultradźwiękową OLYMPUS Mini ETD oraz węzeł sanitarny z kabiną higieny osobistej. Do dezynfekcji endoskopów stosuje się 3% roztwór 44 Disinfectant ETD, do pozostałych elementów 3% roztwór Cidex OPA, do dezynfekcji rąk Sterisol. Stosuje się profesjonalne opakowania papierowo-foliowe. Każdy pakiet kontrolowany jest wskaźnikiem chemicznym a każdy proces sterylizacji kontrolowany jest przy pomocy wskaźników biologicznych. W placówce sprzęt medyczny po sterylizacji jest przechowywany prawidłowo. Terminy ważności wysterylizowanego materiału i sprzętu medycznego prawidłowe. Prowadzona jest archiwizacja wyników kontroli chemicznej i biologicznej. IV.2.2. Żywienie pacjentów w szpitalach Nadzorem sanitarnym objęto 1 zakład opieki zdrowotnej – kuchenki oddziałowe „Ars Medical” w Pile - posiłki dostarczane są z bloku żywieniowego dzierżawionego przez osobę prywatną, prowadzącą działalność gastronomiczno-handlową typu żywienia otwartego wraz ze świadczeniem usług w ramach cateringu. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną wraz z klasyfikacją kuchenek oddziałowych „Ars Medical”. Ponadto skontrolowano wraz z klasyfikacją zakład gastronomiczny świadczący usługi cateringowe dla ww. kuchenek oddziałowych. W budynku głównym „Ars Medical” wydzielone są trzy kuchenki oddziałowe: kuchenka oddziału kardiologiczno-internistycznego i oddziału paliatywnego, kuchenka oddziału rehabilitacyjnego oraz oddziału onkologii i chemioterapii. Wyposażone są one w urządzenia chłodnicze, kuchenki mikrofalowe i elektryczne, szafki kuchenne, zlewy dwukomorowe, umywalki do mycia rąk oraz urządzenia do mycia i termicznej dezynfekcji naczyń. Kuchenki połączone są okienkiem podawczym ze zmywalnią naczyń stołowych. Odpady pokonsumpcyjne z kuchenek oddziałowych usuwane są do oznakowanych pojemników i przekazywane zgodnie z instrukcją GHP. Transport posiłków na oddziały odbywa się windą towarowo – osobową na wózkach bemarowych z wkładami termosowymi, wykonane ze stali nierdzewnej. Następnie porcjowane w kuchenkach oddziałowych na naczynia stołowe i przewożone do sal chorych wózkiem transportowym, którego konstrukcja zabezpiecza naczynia przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi. W skład pomieszczeń zakładu gastronomicznego mieszczącego się w budynku „Ars Medical”, świadczącego usługi cateringowe wchodzą: pomieszczenie przyjęcia towaru, obróbki wstępnej surowców, kuchni właściwej, zmywalni naczyń stołowych, pomieszczenia socjalne i sanitarne dla personelu oraz stołówki przy kuchni. Kuchnia wraz z zapleczem jest funkcjonalna, ciąg technologiczny zachowany. Wyposażenie w urządzenia i sprzęt w ilości wystarczającej do prowadzenia powyższej działalności. Stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń i sprzętu zgodny z wymaganiami. W zakładzie przygotowywane są posiłki wyżywienia całodziennego pod zamówienie dla pacjentów, z uwzględnieniem posiłków dietetycznych. Próbki potraw pobierane i przechowywane są prawidłowo. Powstające odpady poprodukcyjne są traktowane są jak odpad komunalny, zbierane do szczelnych worków i wynoszone do pojemników dla odpadów komunalnych. Odpady pochodzenia odzwierzęcego usuwane są zgodnie z procedurą. 45 Unieszkodliwianie odpadów stałych Odpady stałe segregowane są w miejscu ich powstawania. Odpady bytowo-gospodarcze gromadzone w pojemnikach, skąd przez firmę „Altvater” wywożone są na wysypisko. Miejsce do gromadzenia odpadów stałych - wydzielone, utrzymane prawidłowo. Obiekt posiada opracowane, zatwierdzone przez Starostwo Powiatowe w Pile i wdrożone procedury oraz instrukcje postępowania z odpadami w miejscu ich powstawania. Odpady gromadzone są zgodnie z kodem kolorów – worki czarne na odpady komunalne, worki czerwone na odpady medyczne, żółte na odpady specjalne, igły gromadzone są w specjalnych atestowanych plastikowych pojemnikach. Transportem wewnętrznym, dwa razy dziennie, zajmują się salowe i personel sprzątający. Pracownicy posiadają odzież ochronną zgodnie z wymaganiami BHP. Odpady wózkiem transportowym przewożone są do oznakowanego pomieszczenia składowego, skąd odbierane są przez wyspecjalizowaną firmę PHUT ULTEX Mariusz Talarski, Luboń ul. Drzymały 6 (nr zezwolenia: Decyzja Nr OS.IX-7648-26/02 wydana przez Starostę Poznańskiego). Utylizacja dokonywana jest w spalarni odpadów przyszpitalnych w Gorzowie, raz na dwa tygodnie. W obiekcie nie ma możliwości wyznaczenia dróg „czystych” i „brudnych”, przestrzega się jedynie rozdziału czasowego zwiezienia odpadów do wydzielonego pomieszczenia. Jedynie z poradni chirurgicznej odpady szybem trafiają bezpośrednio do pomieszczenia gromadzenia odpadów. Gospodarka bielizną szpitalną Opracowano i wdrożono procedurę postępowania z brudną i czystą bielizną. Brudna bielizna w oznakowanych workach gromadzona w wyznaczonym pomieszczeniu na parterze. Szpital nie posiada pralni - korzysta z usług pralni „Sonia” w Pile. Pralnia znajduje się pod nadzorem PPIS w Pile. Transport brudnej bielizny do pralni zapewnia zleceniobiorca. Dezynsekcja i deratyzacja Na terenie miasta Piły deratyzację przeprowadza się zgodnie z corocznym obwieszczeniem Prezydenta Miasta Piły, ostatnio z dnia 18 sierpnia 2010r. w sprawie przeprowadzenia obowiązkowej deratyzacji na terenie miasta Piły. Obwieszczenie to wydano na podstawie uchwały regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Piła i zobowiązano do przeprowadzenia deratyzacji w terminie od 1 do 15 września. Prezydent miasta Piły zobowiązuje każdy podmiot do poinformowania o sposobie zrealizowania obowiązku. Do egzekwowania obowiązku upoważniona jest Straż Miejska, która przeprowadza wyrywkowe kontrole w tym zakresie. Działania te mają na celu wyeliminowanie ewentualnego problemu zaszczurzenia miasta. Dodatkowo, w razie potrzeby na terenie placówki deratyzację przeprowadzają wykwalifikowani i przeszkoleni w tym zakresie pracownicy. 46 Prosektoria i kostnice Szpital nie posiada prosektorium. Zwłoki przetrzymywane są do 2 godzin w chłodnym pomieszczeniu, a następnie przewożone do miejskiej kostnicy. Otoczenie Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzono zaniedbań natury porządkowej. Teren wokół został ogrodzony i uporządkowany. Wejście na teren Szpitala zostało wyłożone kostką brukową. Powiększono parking dla pacjentów o kolejne miejsca. Dokonano nasadzeń niskiej zieleni. IV.3. Zakłady opieki zdrowotnej ambulatoryjne W tej grupie na terenie powiatu pilskiego ujęte są przychodnie, medyczne laboratoria diagnostyczne, pracownie stomatologii i ortodoncji, zakłady rehabilitacji leczniczej i inne zakłady opieki zdrowotnej – łącznie to 84 obiekty. Są to placówki niepublicznej służby zdrowia, z wyjątkiem 4 tj.: Wielkopolskiego Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu, Ośrodek w Pile, Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa Poznań Oddział Piła, PKP Oddział Kolejowa Medycyna Pracy Punkt Badań Profilaktycznych w Pile oraz Żłobka Nr 5 w Pile (przejęty z Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży). 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 liczba obiektów liczba skontrolowanych liczba kontroli 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 7. Obiekty zarejestrowane i skontrolowane w latach 2005-2010 Łącznie przeprowadzono 79 kontroli sanitarnych, wystawiono 23 postanowienia pozytywnie opiniujące pomieszczenia do prowadzenia działalności, jej rozszerzenia. W grupie tej nałożono 2 mandaty karny na kwotę 600,- zł za uchybienia w utrzymaniu bieżącego stanu sanitarnego. Podczas przeprowadzonych rekontroli stwierdzono poprawę bieżącego stanu sanitarno higienicznego w obu obiektach. Wystawiono 4 decyzje administracyjne, w tym 2 decyzje o umorzeniu postępowania: · dotyczy Przychodni Lekarskiej w Kaczorach – sprawa opisana wyżej w punkcie dotyczącym realizacji programów dostosowawczych, · zobowiązano Niepubliczny Zakład POZ w Ujściu do doprowadzenia uszkodzonego blatu stołu 47 zabiegowego oraz uszkodzonej tapicerki krzeseł w poczekalni do właściwego stanu sanitarno – technicznego, zobowiązanie zostało wykonane, · podczas kontroli sanitarnej przeprowadzonej w PKP S.A. Oddział Kolejowa Medycyna Pracy Punkt Badań Profilaktycznych w Pile stwierdzono brak bieżącej ciepłej wody w gabinecie lekarskim, wystawiono zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, strona wykonała obowiązek niezwłocznie, o czym zawiadomiła w odpowiedzi na zawiadomienie, przeprowadzona ponowna kontrola potwierdziła ten fakt, wystawiono decyzję administracyjna o umorzeniu postępowania, · podczas kontroli sanitarnej przeprowadzonej w NZOZ „Eskulap” w Pile stwierdzono brak baterii uruchamianej bez kontaktu z dłonią w gabinecie szczepień, wystawiono zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, strona wykonała obowiązek niezwłocznie, o czym zawiadomiła w odpowiedzi na zawiadomienie, przeprowadzona ponowna kontrola potwierdziła ten fakt, wystawiono decyzję administracyjna o umorzeniu postępowania. Żłobek - od 2010 roku sekcją wiodącą została Sekcja Higieny Komunalnej. Obiekt skontrolowany, w żłobku funkcjonują 4 oddziały, w tym dla niemowląt z własną, wydzieloną kuchenką mleczną, gdzie przygotowywane są mieszkanki również według indywidualnych wskazań dla poszczególnych dzieci. W 2010 roku pobrano 2 próbki wody z instalacji wody ciepłej do badania w kierunku bakterii z rodzaju Legionella sp.: 1 próbka wody pobrana w gabinecie pielęgniarki – 28 jtk oraz 1 próbka pobrana w łazience dla dzieci – woda z mieszacza, stwierdzono 1782 jtk. Wystawiono decyzję natychmiastowej wykonalności zobowiązując do doprowadzenia jakości wody do wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Mieszacz wody został zdemontowany, odkamieniony i wydezynfekowany, sieć przegrzana, badanie kontrolne próbek wody ciepłej wykazało wykonanie zobowiązania. Do wyróżniających obiektów należy zaliczyć: · NZOZ Studio Dentystyczne Andrzejewscy, Piła, Paderewskiego 14, · NZOZ „Orto Plus” Kowalski, Piła, Złota 11, · „Eurodial” sp. z o.o. Międzynarodowe Centra Dializ w Pile, al. Wojska Polskiego 43 – wybudowany i uruchomiony 2009, · NZOZ „Medicover” Poznań – zlokalizowany w Pile, Al. Powstańców Wlkp. IV.4. Indywidualna praktyka lekarzy i dentystów, specjalistyczna praktyka lekarzy i dentystów, grupowa praktyka lekarzy i dentystów Ogółem w ewidencji ujęto 195 obiektów, z czego skontrolowano 139. Gabinety lekarzy rodzinnych - w mieście 19 i na wsi 2, wszystkie skontrolowane. Ubyły 3 – zmieniły formę rejestrową. Łącznie w grupie tej przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych. 48 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 liczba obiektów liczba obiektów skontrolowanych liczba kontroli 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 8. Obiekty indywidualnej i specjalistycznej praktyki lekarzy i stomatologów zarejestrowane i skontrolowane w latach 2005 – 2010 W 2010 r. kontynuowano postępowanie administracyjne – decyzja administracyjna z 2009r. dotyczące braku zmywalności mebli w gabinecie lekarskim lekarza rodzinnego w Miasteczku Krajeńskiem, po upomnieniu zobowiązana wykonała zalecenie. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie – w ewidencji 105, tylko 3 gabinety zlokalizowane na wsiach. Skontrolowano 50 gabinetów, przeprowadzono 51 kontroli sanitarnych. W roku sprawozdawczym 2gabinety uległy likwidacji, uruchomiono 16 nowych gabinetów lekarskich, wystawiono 7 postanowień pozytywnie opiniujących pomieszczenia, w których prowadzona będzie działalność. Wystawiono 1 decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego. Do wyróżniających obiektów należy zaliczyć: · gabinet ginekologiczny Tomasza Jaskólski w Pile ul. Złota , · gabinet ginekologiczny Agata Jarysz – Andrysiak w Pile, ul. Kadetów 2, · gabinet okulistyczny Beata Ćwiklińskiej w Pile, ul. Kadetów 2. Indywidualne praktyki lekarzy dentystów oraz indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów – 69 gabinetów, skontrolowano 56, przeprowadzono 69 kontroli sanitarnych. Zlikwidowano 3 gabinety, w tym 1 zmienił formę organizacyjną, uruchomiono 1 nowy gabinet stomatologiczny w Pile, wystawiono 3 postanowienia opiniujące pozytywnie pomieszczenia prowadzonej działalności. Wystawiono 1 decyzję administracyjną zobowiązującą stomatologa do zamontowania w w-c dla pacjentów umywalki do mycia rąk – decyzja wyegzekwowana. Obiekty o dobrym stanie sanitarno – technicznym. Do wyróżniających obiektów należy zaliczyć: · Piła, Kadetów 2 – Renata Sienkiewicz – po przeprowadzce do nowego gabinetu, · Piła, Kadetów 2 – Tomasz Sienkiewicz – po przeprowadzce do nowego gabinetu, · Piła, ul. Sikorskiego 19 – Elżbieta Błoj – Kowalska – po remoncie, · Piła, Śniadeckich 23b – Małgorzata Kicińska , · Piła, Komuny Paryskiej 20 – Dorota Janosz – Natkaniec, 49 · Piła, Sikorskiego 80 – Barbara Klimczuk, · Wyrzysk, pl. Wojska Polskiego 21 – Barbara Stańczak. IV.5. Indywidualne i grupowe praktyki pielęgniarek i położnych W ewidencji 81 placówek, skontrolowano 40, ogółem przeprowadzono 41 kontroli sanitarnych. W grupie tej są pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, środowiskowo – rodzinne, profilaktyki szkolnej i pomocy przedlekarskiej i pracujące w domach pomocy społecznej. W roku 2010 działalność zarejestrowało 21 pielęgniarek, część działalność wykonuje w 1 gabinecie przy zastosowaniu rozdziału czasowego. Wystawiono 21 postanowień opiniujących pomieszczenia prowadzenia działalności. Wystawiono 1 decyzję administracyjną zobowiązującą do zamontowania w w-c dla pacjentów umywalki do mycia rąk. Pozostałe skontrolowane gabinety spełniają wymagania zawarte w przepisach. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 liczba obiektów liczba obiektów skontrolowanych liczba kontroli 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 9.Kontrole przeprowadzone w obiektach indywidualnej i grupowej praktyki pielęgniarek i położnych w latach 2005 – 2010 Gabinety profilaktyki szkolnej Pod nadzorem Sekcji Higieny Komunalnej pozostaje 41 gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w szkołach, w tym 31 gabinetów świadczących opiekę medyczną w ramach Indywidualnej Praktyki Pielęgniarskiej oraz 10 gabinetów świadczących opiekę medyczną w ramach Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej. W szkołach wiejskich z małą populacją uczniów opieka medyczna sprawowana jest przez pielęgniarki w wyznaczonych dniach tygodnia i wyznaczonych godzinach, natomiast w szkołach miejskich z większą populacją uczniów w ramach kontraktu pielęgniarki pracują pełnym wymiarze godzin. Pielęgniarki w gabinetach zlokalizowanych w szkołach sprawują czynności w zakresie opieki nad zdrowiem oraz rozwojem fizycznym i psychospołecznym uczniów; bez zabiegów naruszających ciągłość tkanki. Do większości gabinetów nie jest zapewniony dostęp dla osób 50 niepełnosprawnych, ponieważ szkoły, w których mieszczą się gabinety nie mają zniesionych barier architektonicznych, wyjątkiem: · 1 szkoła podstawowa w Pile (Nr 12) – integracyjna, · 1 zespół szkół (szkoła podstawowa i gimnazjum) w Pile. Na podstawie przeprowadzonych kontroli sanitarnych zgodnie z harmonogramem kontroli na rok 2010 stwierdza się, że stan sanitarno - porządkowy i techniczny gabinetów profilaktycznych i pomocy przedlekarskiej w szkołach jest dobry, z wyjątkiem gabinetu pielęgniarki szkolnej przy Zespole Szkół Ekonomicznych w Pile przy ul. Sikorskiego 73, wydano decyzję administracyjną zobowiązującą do zamontowania w w-c dla pacjentów umywalki do mycia rąk. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile w 2010r. wydał 4 postanowienia zezwalające na funkcjonowanie gabinetów pielęgniarskich w: · Szkole Podstawowej w Ujściu, · Gimnazjum w Ujściu, · Szkole Podstawowej w Osieku n/Notecią, · Zespole Szkół w Kruszewie. IV.6. Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ - ami W ewidencji 7 tylko w miastach, ubyły 2 tj. rentgenodiagnostyka działająca dotychczas dzierżawionych pomieszczeniach oraz gabinet masażu. Skontrolowano 3 obiekty, nie podejmowano działań administracyjnych. Stan sanitarno – techniczny obiektów dobry. Do wyróżniających obiektów należy zaliczyć: · Centrum Terapii Neurorozwojowej w Pile, Młynarska – w placówce przeznaczonej dla dzieci i młodzieży prowadzona jest terapia Vojty, rehabilitacja ruchowa z gimnastyką korekcyjną, integracja sensoryczna, terapia logopedyczna, terapia pedagogiczna, gimnastyka korekcyjna, terapia widzenia, terapia neuromotoryczna, terapia taktylna, zajęcia grupowe (maksymalnie dla 4 osób) – artystyczne z elementami muzyki i plastyki przy zastosowaniu zasad pedagogiki zabawy, muzykoterapia z rytmiką. Obiekt przygotowany jest do prowadzenia tej działalności: sala rehabilitacyjna, pomieszczenie dla pedagoga i logopedy, gabinet lekarski, zaplecze sanitarno – socjalne dla pracowników, pomieszczenie sanitarne dla niepełnosprawnych, pomieszczenia gospodarcze. Zatrudnieni są lekarze, pedagodzy, psycholodzy, logopedzi i rehabilitanci. Jedyny tego typu zakład w północnej Wielkopolsce. Podsumowanie Placówki służby zdrowia są obiektami dobrymi w zakresie utrzymania stanu sanitarno – porządkowego z pojedynczymi wyjątkami, niemniej część zakładów opieki zdrowotnej nie spełnia wymogów technicznych zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem 51 fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568). 400 350 300 250 liczba obiektów 200 liczba skontrolowanych liczba kontroli 150 100 50 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wykres 10. Placówki służby zdrowia pozostające pod nadzorem Sekcji Higieny Komunalnej w latach 2005-2010 W gabinetach prywatnych – indywidualnej działalności problemem pozostają bariery architektoniczne; w niektórych przypadkach jedynym rozwiązaniem jest zmiana miejsca świadczenia usług na pomieszczenia, które spełnia wymagania, jednak ten proces przebiega bardzo opornie, bowiem jest trudny do zaakceptowania przez samych świadczeniodawców usług medycznych. 52 V. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY V.1. Bieżący nadzór sanitarny Na koniec 2010 roku pod nadzorem Sekcji Higieny Pracy zewidencjonowano łącznie 380 zakładów (412 obiektów), w których łącznie zatrudnionych jest 17768 pracowników pracujących w narażeniu na czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy (czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne, rakotwórcze i mutagenne), bądź zajmujących się zawodowo obrotem chemikaliami (substancjami i mieszaninami chemicznymi, produktami biobójczymi, detergentami, prekursorami narkotyków, środkami ochrony roślin). 140 120 100 80 60 40 20 0 do 5 od 6 d0 20 od 21 do 50 od 51 do 100 od 101 do 250 251 i więcej zatrudnionych zatrudnionych zatrudnionych zatrudnionych zatrudnionych zatrudnionych Wykres 11. Liczba zakładów pracy w zależności od ilości zatrudnionych pracowników Ogółem skontrolowano 190 zakładów będących w ewidencji Sekcji Higieny Pracy (197 obiektów), w których zatrudnionych jest 13774 pracowników. Przeprowadzono 297 kontroli i wizytacji, w tym: · 155 kontroli ogólnych, · 36 kontroli tematycznych w zakresie: produktów biobójczych, zamierzeń (biobójcze), środków ochrony roślin, REACH (ang. Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals) - rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, systemu Rapex (unijny system szybkiego powiadamiania o produktach niebezpiecznych), · 7 kontroli interwencyjnych, · 56 kontroli sprawdzających, 53 · 27 wizytacji w sprawie chorób zawodowych, · 16 postępowań w sprawie chorób zawodowych. 400 350 300 liczba zakładów pod nadzorem 250 200 liczba skontrolowanych zakładów 150 100 liczba przeprowadzonych kontroli 50 0 Rok 2007 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Wykres 12. Porównanie liczby zakładów, obiektów oraz wykonanych kontroli w latach 2007-2010 Przekroczenia normatywów higienicznych w zakresie NDS (najwyższych dopuszczalnych stężeń) i NDN (najwyższych dopuszczalnych natężeń) występuje w 60 zakładach, w których pracujących w przekroczeniach jest 2312 osób. Przekroczenia normatywów dotyczą głównie przekroczenia poziomu hałasu, w narażeniu pracuje - 2030 osób. We wszystkich skontrolowanych zakładach stosowane są zabezpieczenia pracowników przed nadmiernym hałasem (indywidualne ochrony słuchu, bądź rozwiązania techniczne takie jak ekrany ochronne i ściany dźwiękochłonne). Strefy występowania hałasu są oznakowane znakami ostrzegawczymi lub/i bezpieczeństwa, pracownicy są informowani o występującym zagrożeniu. W narażenie na drgania mechaniczne pracuje 76 osób głównie przy obsłudze pił ręcznych mechanicznych (zakłady usług leśnych, zakłady zagospodarowania dróg i terenów zielonych), w narażeniu na mikroklimat gorący pracuje 206 osób (w hutach szkła) gdzie zamontowane są kabiny klimatyzacyjne, w których pracownicy mogą ochronić się przed wysoką temperaturą. W narażeniu na pyły pracuje 111 osób zatrudnionych głównie w zakładach przemysłu spożywczego (piekarnie) i zakładach zajmujących się obróbką drewna (stolarnie, zakłady meblowe). W zakładach tych stosowane są ochrony zbiorowe w postaci wentylacji ogólnych i miejscowych wyciągowych, pracownicy wyposażeni są w maski p/pyłowe. Na czynniki chemiczne występujące w przekroczeniach NDS na stanowiskach pracy, pracuje 1 osoba w narażeniu na substancje chemiczne (toluen) na stanowisku lakierowania. 54 1. hałas (1836 osób) 2. drgania mechaniczne (76 osób) 3. mikroklimat gorący (206 osób) 4. pyły (111 osób) 5. substancje chemiczne (1 osoba) Wykres 13. Osoby pracujące w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń (NDS i NDN) Działy przemysłu usług, według PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) zatrudniające największą liczbę pracowników, gdzie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia na stanowiskach pracy: PKD 27 – ogólna liczba zatrudnionych to 4853 osób pracujących przy produkcji sprzętu oświetleniowego oraz układów elektronicznych. Łącznie przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Wydano 1 decyzję dotyczącą przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy, uaktualnienia oceny ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy, na których występuje narażenie na hałas i czynniki chemiczne, zapewnienia kart charakterystyki w języku polskim stosowanych preparatów, prawidłowego oznakowania substancji i preparatów przechowywanych w magazynie. Występujące czynniki szkodliwe to: czynniki chemiczne tj. formaldehyd, rtęć, ditlenek siarki, tlenek węgla, tlenki azotu, octan butylu, epichlorohydryna (substancja rakotwórcza), mgły kwasu siarkowego - występują poniżej wartości norm higienicznych oraz czynniki fizyczne tj. hałas, drgania, mikroklimat gorący - występują powyżej wartości norm higienicznych. Pracownicy pracujący w przekroczeniach mają zapewnione ochrony zbiorowe oraz odpowiednie ochrony indywidualne, PKD 16 i 31 – ogólna liczba zatrudnionych to 1395 osób pracujących przy produkcji drewna i wyrobów z drewna, artykułów meblowych i mebli, w tym formatek oklein do paneli podłogowych i meblowych. Przeprowadzono łącznie 22 kontrole sanitarne. Wydano 4 decyzje dotyczące poprawy warunków pracy, w tym przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy w zakresie hałasu, pyłu, drgań mechanicznych i czynników chemicznych, sporządzenia oraz uaktualnienia ocen ryzyka zawodowego, założenia i prowadzenia na bieżąco rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy oraz kart badań i pomiarów tych czynników, sporządzenia instrukcji stanowiskowej 55 bezpieczeństwa i higieny pracy dla stanowiska pracy impregnacji drewna, sporządzenia programu działań organizacyjno – technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas i drgania mechaniczne. Czynniki szkodliwe występujące na stanowiskach pracy to głownie pył drewna, pył drewna twardego (czynnik rakotwórczy), czynniki chemiczne oraz hałas - przekroczenia NDS i NDN występują w 10 zakładach. Pracownicy są zaopatrzeni w ochrony indywidualne: ochronniki słuchu oraz maski p/pyłowe, PKD 18 i 58 - ogółem w zakładach wydawniczych i poligraficznych zatrudnionych jest 1149 osób. Przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. Czynniki szkodliwe występujące na stanowiskach pracy to głównie hałas (przekroczenia NDN hałasu występują w 1 zakładzie, gdzie narażonych jest 90 osób), poza tym zapylenie, substancje chemiczne – występują w stężeniach poniżej NDS, w tym związki organiczne występują w większości przypadków w stężeniach poniżej 0,1 krotności NDS. Pracownicy są odpowiednio zaopatrzeni w ochrony indywidualne słuchu - wkładki przeciwhałasowe jednorazowe oraz nauszniki, są one ogólnie dostępne do stałego korzystania. Ze względu na technologię nie ma możliwości wyeliminowania hałasu powstającego podczas produkcji, Podjęto jednak działania techniczne mające na celu zapobieganie rozprzestrzeniania się hałasu – pomiędzy poszczególnymi maszynami drukarskimi są zainstalowane ściany dźwiękochłonne oddzielające poszczególne stanowiska pracy od siebie, wyznaczono i oznakowano strefy, w których występuje ponadnormatywny hałas, PKD 86 – w Zakładach Opieki Zdrowotnej zatrudnionych jest 180 osób. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Czynniki szkodliwe chemiczne i fizyczne (hałas, pył, formaldehyd, substancje organiczne, leki cytostatyczne, szkodliwe czynniki biologiczne, czynniki rakotwórcze i mutagenne) występujące na stanowiskach pracy występują poniżej NDS i NDN. Występujące szkodliwe czynniki biologiczne zaliczane są do 2, 3 i 4 grupy zagrożenia. W kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi pracuje ogółem 97 osób. Czynnikiem rakotwórczym występującym w zakładach jest czynnik biologiczny - wirus WZW (Wirusowe zapalenie wątroby) typu B i C oraz promieniowanie jonizujące W odniesieniu do szkodliwych czynników biologicznych wszyscy pracownicy mieli opracowaną ocenę ryzyka zawodowego i zapewnione odpowiednie środki ochrony zbiorowej i osobistej oraz szczepienia ochronne. Przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybień. 56 26% 27% PKD 27 PKD 10 i 11 PKD 16 i 31 PKD 46 i 47 PKD 18 i 58 PKD 49 PKD 09 PKD 23 PKD 25 PKD 45 pozostałe działy 3% 3% 3% 3% Wykres 14. 10% 3% 6% 8% 8% Liczba osób pracujących w narażeniu w poszczególnych działach gospodarki. lub kontakcie z czynnikami szkodliwymi (PKD 27 - produkcja sprzętu oświetleniowego oraz układów elektronicznych, PKD 10 i 11 – produkcja artykułów żywnościowych, PKD 16 i 31 - produkcja drewna i wyrobów z drewna, artykułów meblowych i mebli, PKD 46 i 47 – handel hurtowy i detaliczny, PKD 18 i 58 – działalność wydawnicza i poligraficzna, PKD 49 – transport, PKD 09 – działalność usługowa wspomagająca górnictwo i wydobywanie , PKD 23 – produkcja wyrobów niemetalowych, PKD 25 - produkcja metalowych wyrobów, PKD 45 – sprzedaż, konserwacja i naprawa samochodów) W 2010 roku wydano ogółem 55 decyzji merytorycznych (w tym 162 nakazy) w zakresie bieżącego nadzoru sanitarnego, w tym: 1 decyzję prolongującą termin wykonania nakazów, 4 decyzje wydano w celu umorzenia postępowania w przypadku wykonania przez zakład pracy wszystkich uchybień stwierdzonych podczas kontroli sanitarnej. Ponadto wystawiono nakazy do 2 decyzji wydanych przez inne komórki (HŻŻiPU). Wydane nakazy w decyzjach dotyczyły: · 31 nakazy dotyczyły braku aktualnych pomiarów czynników szkodliwych, · 34 nakazy dotyczyły braku lub nieprawidłowej ocena ryzyka zawodowego, · 1 nakaz dotyczył braku zapoznania z oceną ryzyka zawodowego, · 10 nakazów dotyczyło braku rejestru czynników szkodliwych, · 5 nakazów dotyczyło braku wpisywania na bieżąco wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych do kart badań i pomiarów, · 10 nakazów dotyczyło złego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, · 3 nakazy dotyczyły braku rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, · 2 nakazy dotyczyły braku planu oraz instrukcji postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego, · 1 nakaz dotyczył braku urządzenia do płukania oczu przy pracach z substancjami żrącymi, 57 · 3 nakazy dotyczyły braku instrukcji magazynowania, · 10 nakazów dotyczyło braku lub niezgodnych z przepisami kart charakterystyki oraz braku spisu preparatów, · 2 nakazy dotyczyły braku spisu preparatów, · 5 nakazów dotyczyło braku oznakowania lub nieprawidłowego oznakowania opakowań substancji i preparatów chemicznych, · 21 nakazów dotyczyło braku oraz niepełnych instrukcje bhp dla stanowiska pracy, · 6 nakazów dotyczyło braku zapewnienia środków lub osób przeszkolonych w zakresie udzielania I-wszej pomocy w razie wypadku, · 10 nakazów dotyczyło braku programu działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas lub drgania mechaniczne, · 2 nakazy dotyczyły braku środków ochrony indywidualnej, · 2 nakazy dotyczyły braku zapewnienia stosowania znaków bezpieczeństwa, · 1 nakaz z zakresu produktu biobójczego , · 3 nakazy z zakresu czynników rakotwórczych lub mutagennych. W 4 przypadkach wydano upomnienia, po których 3 zakłady pracy wywiązały się z nałożonych obowiązków. W jednym zakładzie wydano 1 postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia wobec stwierdzenia niewykonania przez zobowiązanego obowiązku wymienionego w tytule wykonawczym, dotyczącym sporządzenia oceny ryzyka zawodowego dla stanowiska sprzedawcy oraz sporządzenia i udostępnienia w magazynie do stałego korzystania instrukcję określającą sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych. Wydano 5 postanowień w sprawie chorób zawodowych o przekazaniu spraw celem załatwienia zgodnie z kompetencjami. Wystawiono jedno zaświadczenie o spełnieniu wymagań techniczno-sanitarnych w magazynach ŚOR (środków ochrony roślin). V.2. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi Na koniec 2010r. w ewidencji Sekcji Higieny Pracy znajdowało się 39 zakładów, w których występowały czynniki rakotwórcze: 4 zakłady zajmujące się obróbką drewna twardego, 6 zakładów opieki zdrowotnej, 3 laboratoria usługowo-badawcze, 1 galwanizernia, 1 zakład produkujący sprzęt elektroniczny, 1 zakład zajmujący się utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowaniem terenów zieleni, 23 stacji benzynowych. W kontakcie z czynnikami rakotwórczymi we wszystkich zakładach pracowało ogółem 514 osób. Narażonych na czynniki rakotwórcze (pracujących w przekroczeniach) było 46 osób, w tym 2 kobiety i 44 mężczyzn. Dotyczy to zakładów zajmujących się obróbką drewna twardego. 58 Ilość osób w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy znacznie zmalała w roku sprawozdawczym z 1605 w roku 2009 do 514 w roku 2010. Przyczyną spadku ilości osób pracujących w narażeniu na czynnik rakotwórczy, jest przekazanie w 2010r. (ZOZ - Zespół opieki Zdrowotnej w Wyrzysku, Szpitala Specjalistycznego w Pile pod nadzór WPWIS (Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny). . 2000 1500 1000 liczba osób narażonych 500 0 Rok 2007 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Wykres 15. Porównanie liczby osób w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w latach 2007-2010 Skontrolowano 13 zakładów (14 obiektów), przeprowadzono łącznie 18 kontroli. Wydano 2 decyzje administracyjne (3 nakazy), która dotyczyły: założenia rejestrów prac pracowników narażonych na czynnik rakotwórczy (1 nakaz), założenia rejestrów prac i rejestru pracowników narażonych na czynnik rakotwórczy (1 nakaz) oraz zgłoszenia właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacje o substancjach rakotwórczych (1 nakaz). Przeprowadzono 2 kontrole sprawdzające, które wykazały wykonanie nakazów. V.3. Nadzór nad czynnikami biologicznymi W roku 2010 ewidencji Sekcji Higieny Pracy było 120 zakładów pracy, w których występowały szkodliwe czynniki biologiczne należące do grupy 2 i 3. Skontrolowano 69 zakładów, przeprowadzono łącznie 74 kontrole. W skontrolowanych zakładach, w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi pracowało łącznie 2169 osób, w tym: 31 osób w rolnictwie (PKD 01), 5 osób w zakładach usług leśnych (PKD 02), 843 osób w zakładach produkujących żywność i działalności usługowej (PKD 10,11,56), 4 osoby w produkcji wyrobów tekstylnych (PKD 4), 562 osoby w zakładach zajmujących się przetwórstwem drewna (PKD 16 i 31), 14 osoby w zakładach produkcji papieru i poligrafii (PKD 17 i 18), 4 osoby w zakładach produkcyjnych i budowlanych (PKD 23, 25, 43), 24 osób w poborze i uzdatnianiu wody (PKD 36), 66 osób w działalności związanej 59 z przetwarzaniem odpadów (PKD 38), 50 osób w handlu hurtowym i detalicznym (PKD 46 i 47), 234 osób w transporcie (PKD 49), 40 osób w hotelach (PKD 55), 100 osób w działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości (PKD 68), 21 osób w laboratorium analiz (PKD 71), 26 osób z działalnością związaną z zagospodarowaniem terenów zieleni (PKD 81), 97 osób w zakładach opieki zdrowotnej (PKD 86), 6 osób w archiwach (PKD 91), 38 osób na basenach (PKD 93), 4 osoby w zakładach pogrzebowych (PKD 96). W 19 zakładach występowały szkodliwe czynniki biologiczne zaliczane do 2 i 3 grupy zagrożenia, w 2 zakładach występowały czynniki zaliczane do 4 grupy (zakład opieki zdrowotnej i zakład rolny). Wydano 11 decyzji administracyjnych, gdzie stwierdzono następujące uchybienia: · brak uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego dla stanowiska pracy narażenia na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne - 7 uchybień, · brak rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia oraz rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia – 3 uchybienia, · brak planu postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia 1- uchybienie, · brak instrukcji postępowania w razie narażenie na szkodliwy czynnik biologiczny zakwalifikowany do grupy 3 lub 4 zagrożenia -1 uchybienie, · brak znaku ostrzegającego pracowników przed zagrożeniem biologicznym – 1 uchybienie. Przeprowadzone kontrole sprawdzające w 2 zakładach stwierdziły wykonanie powyżej wymienionych uchybień. W skontrolowanych zakładach przestrzegane były zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy byli wyposażeni w odzież ochronną i w środki ochrony indywidualnej. Pracownicy byli szkoleni z zakresu biologicznych szkodliwości zawodowych. Udostępniono pracodawcom fachową literaturę służącą do opracowania oceny ryzyka zawodowego w zakresie narażenia na szkodliwy czynnik biologiczny. Prowadzony jest rejestr zgłoszeń użycia czynnika biologicznego. W 2010r zgłoszenia dokonały 3 zakłady: 2 laboratoria analiz, 1 zakład opieki zdrowotnej. V.4. Nadzór nad stosowaniem, obrotem i produkcją substancji i preparatów chemicznych (w tym nadzór nad prekursorami kategorii 2 i 3 oraz produktami biobójczymi i środkami ochrony roślin) W ewidencji obiektów Sekcji Higieny Pracy jest 280 zakładów, gdzie przedsiębiorca stosuje w działalności zawodowej substancje lub preparaty chemiczne niebezpieczne, 60 15 jednostek wprowadzających je do obrotu (dystrybutor/importer – hurtownie lub duże markety) oraz 5 producentów substancji chemicznej – łącznie 249 podmiotów gospodarczych. W ramach nadzoru nad gospodarką substancjami i preparatami chemicznymi przeprowadzono kontrole w 196 obiektach stosujących substancje i preparaty chemiczne w 10 obiektach wprowadzających je do obrotu oraz w 5 obiektach produkujących substancje chemiczne (producenci są jednocześnie również stosującymi substancje i preparaty chemiczne). Ogółem przeprowadzono 211 kontroli dotyczące chemikaliów. W ramach poprawy stanu prowadzenia gospodarki substancjami i preparatami niebezpiecznymi wydano łącznie 29 decyzji administracyjnych. W zakresie stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych postępowanie administracyjne wraz z wydaniem decyzji dotyczyło: posiadania aktualnego spisu preparatów, posiadania kart charakterystyki, uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego i instrukcjach bhp informacji zawartych w kartach charakterystyki, poprawnego oznakowania pojemników do niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych i opakowań zastępczych, zaopatrzenia w urządzenia do płukania oczu przy pracach z substancjami żrącymi, sporządzenia instrukcji magazynowania. W zakresie wprowadzania do obrotu wydano 2 decyzje administracyjne dotyczącą prawidłowego oznakowania opakowania preparatów chemicznych oraz braku kart charakterystyki. W trakcie kontroli sanitarnej zakwestionowano karty charakterystyki oraz oznakowanie produktów, w związku z tym wysłano 2 pisma do powiatowych inspektorów sanitarnych właściwych ze względu na siedzibę producenta lub dystrybutora produktu. Przeprowadzono 28 kontroli sanitarnych w ramach nadzoru nad produktami biobójczymi (podmioty wprowadzające do obrotu i stosujące). Skontrolowano 11 obiektów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze. Podmioty wprowadzające do obrotu produkty biobójcze, w których przeprowadzono kontrole to: pierwsi wprowadzający – firmy sprowadzające produkty biobójcze na terytorium RP (Rzeczypospolitej Polskiej), handlujący (handel detaliczny i hurtowy) produktami biobójczymi i ŚOR (środkami ochrony roślin) oraz markety ogólnohandlowe. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości naruszających przepisy prawne, nie stwierdzono obecności na rynku produktów biobójczych bez ważnego pozwolenia na obrót produktami biobójczymi. Wydano 1 decyzję administracyjną. Stwierdzone uchybienie dotyczyło nieprawidłowego oznakowania oraz nieprawidłowego numeru pozwolenia Ministra Zdrowia na obrót produktem biobójczym. W ramach bieżącego nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych, przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych dotyczących wprowadzania do obrotu produktu biobójczego Chitosal-Apis firmy Vet-Argo, ul. Gliniana 32, 20-616 Lublin. Kontrole ww. produktu biobójczego przeprowadzono w związku z pismem Głównego Inspektora Sanitarnego nt. opublikowania przez podmiot odpowiedzialny - firmę Vet-Agro na swojej stronie internetowej 61 nieprawidłowego zastosowania produktu w porównaniu z przeznaczeniem figurującym w pozwoleniu na obrót preparatu Chitosal-Apis. W czasie kontroli stwierdzono brak w obrocie ww. produktu. Przeprowadzono 6 kontroli obiektów będącymi dystrybutorami: prowadzą handel detaliczny, magazynują oraz wprowadzają do obrotu środki ochrony roślin celem przeprowadzenia kontroli kart charakterystyki środków ochrony roślin będących aktualnie w obrocie. Sprawdzono u 9 podmiotów obecność produktów notyfikowanych w systemie RAPEX, – ·z czego u 7 podmiotów nie stwierdzono obecności tych produktów, w 2 zakładach stwierdzono obecność i w czasie trwania kontroli preparaty kwestionowane zostały wycofane z obrotu. Skontrolowano 12 podmiotów, które zajmują się obrotem płynnych rozpałek do grilla i olejów do lamp. Celem kontroli było zebranie informacji o ilości dystrybutorów płynnych rozpałek do grilla oraz olejów do lamp oraz przeprowadzenie akcji informacyjnych dotyczących zmiany przepisów od dnia 01.12.2010r. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 276/2010 z dnia 31 marca 2010r. zmieniającego rozporządzenie (WE – Wspólnoty Europejskiej) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (dichlorometan, oleje do lamp i płynne rozpałki do grilla oraz związki cynoorganiczne). Przeprowadzono 1 kontrolę dotyczącą projektu REACH-EN-FORCE1 (Projekt Forum dotyczący wstępnej rejestracji substancji wprowadzonych i kart charakterystyki) realizowanego pod patronatem Forum przy Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach, wypełniono u podmiotu kwestionariusz dotyczący produkcji i importu substancji w postaci własnej lub będącej składnikiem preparatu (dot. etanolu w gorzelniach). W czasie bieżących kontroli sanitarnych informowano podmioty stosujące i prowadzące obrót substancjami i preparatami chemicznymi niebezpiecznymi o nowych zasadach klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin chemicznych, które wchodzą w życie dla substancji od 01.12.2010 r., a dla mieszanin od 01.06.2015 r.- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin oraz pozostawiono ulotki informacyjne „Bezpieczne stosowanie produktów chemicznych.” Na terenie powiatu pilskiego brak jest importerów i eksporterów prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3. Istnieje 9 zakładów stosujących prekursory narkotyków (4 zakłady produkcyjne, 5 laboratoriów analiz). Wszystkie substancje chemiczne będące prekursorami narkotyków wymienione poniżej były zakupione w Polsce i są stosowane w procesach produkcji lub jako odczynniki w analizach chemicznych. Są to: bezwodnik kwasu octowego, nadmanganian potasu, MEK (metyloetyloketon), kwas siarkowy, eter etylu, aceton, kwas solny. 62 V.5. Choroby zawodowe, ocena narażenia zawodowego W roku 2010 wydano 15 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej oraz 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej, wystawiono 14 kart stwierdzenia choroby zawodowej. Były 2 odwołania od wydanych decyzji w sprawie choroby zawodowej, jedne akta sprawy wraz z odwołaniem przekazano do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Przeprowadzono 27 dochodzeń epidemiologiczno-wyjaśniających, wystawiono 16 kart oceny narażenia zawodowego, przekazano 5 orzeczenia lekarskich o dochodzenie do właściwych terenowo PPIS (Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny). Stwierdzone jednostki chorobowe w 2010r. to: · pylica krzemowa płuc Lp. 3.1 – 2 przypadki w zawodach: pracownik produkcji (produkcja mączki kwarcowej i dolomitowej) oraz formierz, zalewacz, wybijacz, oczyszczacz, · przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym przynajmniej 15 lat: Lp. 15.2 wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych oraz Lp. 15.3 - niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią – 3 przypadki w zawodzie nauczyciela, · przewlekła choroba układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy Lp. 19.1 - przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki – 1 przypadek w zawodzie: elektromonter, · przewlekłe choroba obwodowego układu nerwowego wywołana sposobem wykonywania pracy Lp. 20.1 – zespól cieśni w obrębie nadgarstka – 1 przypadek w zawodzie lekarz stomatolog, · obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem Lp. 21 - 4 przypadki w zawodach: tokarz, maszynista maszyn do wyrobów szklanych, mechanik – ślusarz, maszynista lokomotywy spalinowej, · choroby zakaźne i pasożytnicze – Borelioza Lp. 26 – 4 przypadki w zawodzie leśnika. przewlekła choroba pylica krzemowa płuc obwodowego 13% układu nerwowego 7% obustronny trwały choroby zakaźne ubytek słuchu i pasożytnicze: 27% borelioza 26% przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy 7% przewlekłe choroby narządu głosu 20% Wykres 16. Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie pilskim w 2010r. 63 W porównaniu do roku 2009 liczba stwierdzonych chorób zawodowych jest taka sama. W roku 2008 stwierdzono 20 chorób zawodowych, a w 2007r. stwierdzonych było 10 chorób zawodowych. W 2010r. stwierdzonych najwięcej chorób zawodowych dotyczy chorób spowodowanych ponadnormatywnym poziomem hałasu - obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem Lp. 21 oraz choroby zakaźne i pasożytnicze – Borelioza Lp. 26. Warunki szkodliwe w zakładach pracy powodujące powstawanie chorób zawodowych: głównie ponadnormatywny poziom hałasu oraz zapylenie, utrzymują się w ostatnich latach na jednakowym poziomie z tendencją do poprawy. Przeprowadzane są działania mające na celu poprawę warunków pracy: zmiana technologii, wymiana starych maszyn na nowe, wydzielanie i izolowanie stanowisk pracy powodujących duże narażenie, poprawa systemów wentylacyjnych. W przypadku braku możliwości wyeliminowania hałasu czy zapylenia ze środowiska pracy stosowane są indywidualne ochrony słuchu, maseczki p/pyłowe. W przypadku boreliozy procent stwierdzanych przypadków nie zmienia się znacząco w przeciągu ostatnich kilku lat i nadal stanowi jedną z częściej rozpoznawanych i stwierdzanych chorób zawodowych. Poprawa warunków pracy polega na jeszcze lepszym zabezpieczeniu pracownika przed ewentualnym kontaktem z czynnikiem biologicznym: odpowiednia odzież robocza, ochronny indywidualne. Profilaktyka w tym przypadku polega na kierunkowych badaniach lekarskich oraz podnoszeniu świadomości pracowników, w tym jak nie dopuszczać do ukąszenia przez kleszcza i postępowanie po ukąszeniu. 20% stwierdzonych chorób zawodowych dotyczy chorób związanych z zawodem nauczyciela - przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym (Lp. 15.2; 15.3). W 2009r. była to najczęściej stwierdzona choroba zawodowa – stanowiła 40 %. Poprawa warunków pracy jest możliwa tylko w ograniczonym zakresie. Polega na, w miarę możliwości, zmniejszaniu liczebności klas, polepszaniu warunków lokalowych, poprawie mikroklimatu pomieszczeń nauki: systematyczne sprzątanie na mokro, wietrzenie klas, odpowiednia temperatura i wilgotność w celu likwidowania zanieczyszczeń w powietrzu. Duże znaczenie ma profilaktyka: zajęcia prowadzone z logopedą – nauka prawidłowej emisji głosu, pogadanki na temat odpowiedniej higieny błon śluzowych i strun głosowych, stosowanie do nawilżania śluzówki jamy ustnej i gardła preparatów nawilżających minerałowowitaminowych. 64 20 15 10 liczba stwierdzonych chorób zawodowych 5 0 Rok 2007 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Wykres 17. Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w powiecie pilskim w latach 2007-2010 Podsumowanie 1. W roku 2010 liczba zakładów będących w ewidencji sekcji higieny pracy w porównaniu z rokiem 2009 wzrosła o około 5 %, natomiast zmniejszyła się nieznacznie liczba osób pracujących w narażeniu lub kontakcie z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy. 2. Liczba zakładów, w których występują przekroczenia NDS i NDN – wzrosła z 49 w roku 2009 do 60 zakładów i też wzrosła ilość pracowników pracujących w narażeniu na czynniki szkodliwe w porównaniu do lat ubiegłych. Przekroczenia normatywów higienicznych dotyczą głównie przekroczenia poziomu hałasu. 3. Ilość osób w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy znacznie zmalała z 1605 w roku 2009 do 514 w roku 2010. Przyczyną spadku ilości osób pracujących w narażeniu na czynnik rakotwórczy, jest przekazanie w 2010r. ZOZ w Wyrzysku, Szpitala Specjalistycznego w Pile pod nadzór WPWIS. 4. W porównaniu z latami ubiegłymi liczba rozpoznawanych i stwierdzanych przypadków chorób zawodowych utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie. Najczęściej stwierdzanymi chorobami zawodowymi są: obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem, choroba zawodowa występująca u leśników - bolerioza oraz nadal najczęściej stwierdzaną chorobą zawodową są przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym (w zawodzie nauczyciela). 5. W ramach projektu REACH-EN-FORCE1, systemu RAPEX oraz Decyzji Komisji Nr 2007/565/WE, Decyzji Komisji Nr 2007/597/WE oraz Decyzji Komisji nr 2008/681/WE dotyczących substancji czynnych w produktach biobójczych prowadzono kontrole tematyczne związane z wejściem w życie rozporządzeń UE dotyczących chemikaliów, jak również przestrzegania przez wprowadzających do obrotu substancje czy preparaty chemiczne niedozwolone. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podmioty ściśle współpracowały i dostosowywały się do przepisów. 65 VI. WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO -WYCHOWAWCZYCH VI.1. Informacje wstępne W roku 2010 Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży w ramach nadzoru nad warunkami nauki i pobytu skontrolowała ogółem 146 placówek oświatowo-wychowawczych (156 w 2009 r.). Skontrolowano wszystkie obiekty będące w ewidencji. W porównaniu z 2009 rokiem o 6,4% zmniejszyła się ogólna liczba placówek oświatowo-wychowawczych znajdujących się pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. Liczbę placówek stałych wraz z danymi liczbowymi przedstawia wykres. 1 35 45 1 3 3 11 36 1 10 Przedszkola Żłobki Szkoły Podstawowe Gimnazja Ponadimnazjalne szkoły zawodowe Zespoły szkół Szkoły policealne Szkoły wyższe Inne placówki Licea ogólnokształcące Wykres 18. Placówki objęte nadzorem w 2010r. na terenie powiatu pilskiego Ogółem w szkołach i placówkach przebywało łącznie 26928 dzieci. W porównaniu z rokiem 2009 ilość zmniejszyła się o 13,3%. Do innych placówek objętych nadzorem należały: żłobek, dom studenta, internaty, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego, ognisk pracy pozaszkolnej, pozaszkolne placówki specjalistyczne oraz ochotniczy hufiec pracy. Wszystkie placówki skontrolowano, ogółem przeprowadzono 321 kontroli sanitarnych w 146 placówkach stałych oraz 11 placówkach wypoczynku zimowego i 11 wypoczynku letniego. 66 Wydano: · 11 decyzji administracyjnych (18 w 2009 r.), które dotyczyły: doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego ścian, sufitów, podłóg w salach lekcyjnych i ciągach komunikacyjnych, zapewnienia właściwej wentylacji pomieszczeń, doprowadzenia do właściwego stanu stolarki okiennej lub drzwiowej, zapewnienia ciepłej wody w pomieszczeniach sanitarnych dla uczniów, zabezpieczenia poszycia dachowego przed przeciekaniem zapewnienia właściwej termoizolacyjności budynku, prawidłowego przechowywania leżaków i pościeli w sposób gwarantujący bezpieczeństwo zdrowotne, zapewnienia temperatury co najmniej 18°C w pomieszczeniach do nauki, oznakowania i prawidłowego zestawienia mebli edukacyjnych zgodnie z normą PN-EN 1729-1, zapewnienia atestów lub certyfikatów na meble edukacyjne oraz zapewnienia osłon na punktach świetlnych, · 11 decyzji płatniczych, · 10 opinii sanitarnych dotyczących spełnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny oraz warunków higieniczno-sanitarnych do prowadzenia przedszkoli, małych form wychowania przedszkolnego i dziennych punktów opieki nad dziećmi, · nałożono 4 mandaty karne na łączną kwotę 400 zł. VI.2. Funkcjonalność budynków Na terenie powiatu pilskiego nie stwierdza się obiektów nieprzystosowanych do prowadzenia działalności oświatowo – wychowawczej. Budynki szkół i innych placówek są obiektami budowanymi na cele szkolne lub (adaptowanymi) i przystosowanymi do prowadzenia w nich działalności edukacyjno-wychowawczej. VI.3. Stan techniczny oraz sanitarny budynków Na terenie powiatu pilskiego nie występują placówki, które nie zapewniają właściwych warunków higienicznych. W wielu placówkach prowadzone są modernizacje i remonty kapitalne, podczas których, dokonuje się: wymiany okien, drzwi, podłóg, wymiany instalacji elektrycznej i centralnego ogrzewania, wymiany grzejników, co, termoizolacji i elewacji budynków, gipsowania oraz malowania ścian i sufitów, modernizacji sanitariatów dla uczniów, zapewnienia bieżącej ciepłej wody w sanitariatach. VI.4. Wodociągi i kanalizacja W placówkach na terenie powiatu pilskiego nie odnotowano występowania sanitariatów zewnętrznych. Wszystkie obiekty zapewniają zaopatrzenie w bieżącą wodę oraz są skanalizowane. Nieczystości płynne odprowadzane są bezpośrednio do kanalizacji centralnych 67 lub gromadzone są do kanalizacji lokalnych. W 2 szkołach odnotowano ponadnormatywną ilość uczniów przypadających na jedno urządzenie sanitarne (3 placówki w 2009r). Do grupy tej nadal należą (1 szkoła podstawowa, 1 gimnazjum) na 62 będące w ewidencji, co stanowi 3, 2% ogółu szkół. Odsetek placówek, które nie spełniają wymogu dostępności do urządzeń sanitarnych kształtuje się następująco: szkoły podstawowe – 2,8%, gimnazja – 10%. VI.5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć WF Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest jego aktywność fizyczna. W związku z tym, istotne są warunki środowiskowe do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego oceniono na podstawie kontroli sal gimnastycznych, sal zastępczych i boisk sportowych przeprowadzonych w ramach sprawowania nadzoru nad placówkami nauczania i wychowania w 2010 roku. Analizę liczbą posiadania infrastruktury do realizacji wychowania fizycznego przedstawia wykres. 35 33 25 posiadanie sal gimnastycznych, sal zastępczych tylko sala gimnastyczna 20 tylko sala zastępcza 30 12 15 7 10 5 tylko boisko 9 brak sal gimnastycznych 1 0 Wykres 19. Infrastruktura do prowadzenia wychowania fizycznego w szkołach Oceniając rok 2010 stwierdza się, że na 62 szkoły w ewidencji, 33 placówki posiadają sale gimnastyczne i sale zastępcze, 1 szkoła salę gimnastyczną, 7 szkół tylko sale zastępcze. Natomiast 9 placówek posiada tylko boiska sportowe (w tym: 6 szkół podstawowych, 1 szkoła filialna, 1 gimnazjum, 1 zespół szkół ponadpodstawowych). Brak sali gimnastycznej lub sali zastępczej, boiska dotyczy 12 placówek, co stanowi 19,4% szkół powiatu pilskiego (w tym: 2 szkoły podstawowe, 5 gimnazjów, 1 technikum,1 zespół szkół ogólnokształcących, 3 szkoły policealne).W 4 szkołach, które nie posiadały sal gimnastycznych, lecz dysponowały tylko boiskami zajęcia z wychowania fizycznego odbywały się w salach 68 lekcyjnych. Szczegółową sytuację w zakresie posiadania przez szkoły infrastruktury do realizacji wychowania fizycznego przedstawia tabela . Tabela 15. Zestawienie warunków do realizacji wychowania fizycznego w poszczególnych rodzajach szkół na terenie powiatu pilskiego Rodzaj placówki Liczba placówek w ewidencji Liczba placówek posiadających tylko: salę gimnastyc zna salę rekreacyj ną/ zastępczą boisko sportowe Liczba placówek posiadających salę gimnastyczną lub salę zastępczą bez boiska Liczba placówek posiadających salę gimnastyczną lub salę zastępczą oraz boisko Liczba placówek nie posiadających sali gimnastycznej , sali zastępczej, boiska Szkoły podstawowe 34 1 5 6 5 15 2 Szkoły filialne 2 0 1 1 0 0 0 Gimnazja 10 0 1 1 0 3 5 Licea ogólnokształcące 1 0 0 0 0 1 0 Technika 1 0 0 0 0 0 1 8 0 0 0 0 7 1 Zespoły szkół ogólnokształcących Zespoły szkół ponadgimnazjalnych Szkoły policealne 3 0 0 1 0 2 0 3 0 0 0 0 0 3 OGÓŁEM 62 1 7 9 5 28 12 Problem braku sal gimnastycznych rozwiązywany był poprzez możliwość korzystania z sal gimnastycznych i boisk sąsiadujących szkół, kompleksów klubu sportowego, miejskich hal sportowych oraz boisk typu „Orlik”. Pod względem posiadania pełnej infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego najlepiej sytuacja przedstawiała się: · w liceach ogólnokształcących, gdzie 100% szkół w ewidencji posiada infrastrukturę do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego · w zespołach szkół ogólnokształcących – 87,5%. W ocenianym okresie wybudowano nową salę gimnastyczną z pełnym zapleczem przy Zespole Szkół w Starej Łubiance i boisko „Orlik” przy Zespole Szkół w Kruszewie oraz zmodernizowano 2 boiska przy Zespole Szkół Nr 2 w Pile. Ponadto w bieżącym roku szkolnym uczniowie 13 szkół na terenie powiatu pilskiego korzystało w ramach zajęć wychowania fizycznego z basenu. VI.6. Rozkłady zajęć lekcyjnych Organizacja procesów nauczania i wychowania w szkołach oraz planowanie nauki i wypoczynku ma wpływ na właściwy rozwój ucznia. W 2010 roku tygodniowe rozkłady zajęć skontrolowano w 44 placówkach (454 oddziałach, w tym: 31 szkół podstawowych - 265 oddziałów, 8 gimnazjów – 116 oddziałów, 5 zespołów szkół – 73 oddziały). W ocenionych planach zajęć nie stwierdzono rozkładów zajęć lekcyjnych niezgodnych z przepisami prawnymi. 69 Natomiast w 19 placówkach w 116 oddziałach, (co stanowi 25,6% ocenianych oddziałów) stwierdzono nieuwzględnienie zaleceń w zakresie: · brak zajęć z elementami w każdym dniu tygodnia, · zdwojenie godzin danego przedmiotu więcej niż raz w tygodniu. Trudności związane z ułożeniem prawidłowego planu zajęć spowodowane są brakiem własnych sal gimnastycznych, brakiem nauczycieli lub specyfiką programu nauczania. W trakcie kontroli osobom odpowiedzialnym za organizację procesu nauczania i planowanie nauki udzielono instruktażu na temat higieny procesu nauczania oraz wydano zalecenia pokontrolne. VI.7. Ocena posiadania certyfikowanych mebli i sprzętu sportowego Zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w obiektach edukacyjnych zobowiązuje dyrektorów do nabywania wyposażenia posiadającego odpowiednie atesty i certyfikaty. W roku 2010 przeprowadzono ocenę posiadania przez placówki oświatowo-wychowawcze certyfikowanych mebli oraz urządzeń i sprzętu sportowego. Oceną mebli szkolnych i przedszkolnych objęto 95 placówek, w tym: 35 przedszkoli i 60 szkół. Sytuację w zakresie posiadania certyfikowanych mebli w przedszkolach i szkołach na terenie powiatu pilskiego za rok 2010 przedstawia wykres. 39 100% mebli z certyfikatami 40 35 do 25% mebli z certyfikatami do 50% mebli z certyfikatami 30 25 19 20 powyżej 50% mebli posiada certyfikaty 15 meble bez certyfikatów 10 17 12 8 5 0 Wykres 20. Liczba placówek posiadających meble z certyfikatami w roku 2010 Przeprowadzone kontrole wykazały: · 17 placówek nie posiadało certyfikatów na meble szkolne i przedszkolne, co stanowił 18% ocenionych (w roku 2009 – 26,7%.), · 39 placówek ( 41%) posiadała 100% certyfikatów na meble edukacyjne, · 39 placówek tj. 41% posiadało częściowo certyfikaty na meble, z czego: – do 25% mebli posiadających certyfikaty odnotowano w 12 placówkach tj. 12, 6% ocenionych, 70 – do 50% mebli posiadających certyfikaty stwierdzono w 8 placówkach, co stanowiło 8, 4% ocenionych, – powyżej 50% mebli posiadających certyfikaty posiadało 19 placówek, co stanowiło 20% ocenionych. Z przeprowadzonych oceny wynika, że w 2010r. stan wyposażenia kontrolowanych szkół i przedszkoli w meble posiadające certyfikaty w porównaniu do 2009r. był wyższy o 8,7%. Największe braki certyfikatów na meble występowały w grupie szkół podstawowych i filialnych, gdzie spośród 36 ocenionych 10 placówek (27, 8%) posiadało meble bez certyfikatów. Najwięcej mebli z certyfikatami posiadają: przedszkola 60% oraz gimnazja 60%. Oceną wymagań w stosunku do urządzeń i sprzętu sportowego objęto 83 placówki posiadające sale gimnastyczne, sale zastępcze, boiska, sale zajęć ruchowych i place zabaw, w tym ( 32 przedszkola, 51 szkół). Posiadanie certyfikowanych urządzeń i sprzętu sportowego w placówkach na terenie powiatu pilskiego za rok 2010 przedstawia wykres. urządzenia i sprzęt bez certyfikatów 20 powyżej 50% urządzeń i sprzętu posiada certyfikaty 6 13 do 50% urządzeń i sprzętu z certyfikatami 10 34 do 25% urządzeń i sprzętu z certyfikatami 100% urządzeń i sprzęt z certyfikatami 0 10 20 30 40 Wykres 21. Ilość placówek posiadających urządzenia i sprzęt sportowy z certyfikatami Z przeprowadzonej oceny wynika: · w 20 placówkach stwierdzono brak certyfikatów na sprzęt i urządzenia, co stanowi 24% ocenionych, · 34 placówki (41%) posiadały w 100% sprzęt i urządzenia z certyfikatami, były to najczęściej przedszkola i szkoły funkcjonujące w nowo wybudowanych obiektach lub posiadające nowe sale gimnastyczne, · 29 placówek ( 35%) posiadała certyfikaty w części: 71 – do 25% urządzeń i sprzętu sportowego posiadających certyfikaty odnotowano w 10 placówkach tj. 12% ocenionych, – do 50% urządzeń i sprzętu sportowego posiadających certyfikaty stwierdzono w 13 placówkach, co stanowiło 15, 7% ocenionych, – powyżej 50% urządzeń i sprzętu sportowego posiadających certyfikaty stwierdzono w 6 placówkach, co stanowiło 7, 3% ocenionych, Najwyższy odsetek sprzętu i urządzeń bez certyfikatów w stosunku do liczby skontrolowanych pod tym kątem odnotowano w szkołach podstawowych, tj. 43, 7 oraz przedszkolach 12,5. Z przeprowadzonej w 2010r. analizy wynika, że w porównaniu do 2009r. zmniejszyła się liczba placówek posiadających urządzenia i sprzęt bez certyfikatów. Budowane nowe sale gimnastyczne oraz boiska sportowe, wyposażane są w nowe i certyfikowane urządzenia. Ponadto prowadzi się modernizację istniejących boisk i placów zabaw wraz z wymianą urządzeń i sprzętu na nowy. VI.8. Substancje i preparaty niebezpieczne w szkolnych pracowniach chemicznych Kontrolne sanitarne przeprowadzone w 2010r. w szkolnych pracowniach chemicznych wykazały, że niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne posiada 10 placówek:5 gimnazjów, 1 liceum ogólnokształcące oraz 4 zespoły szkół. Pracowni chemicznych nie posiadają szkoły podstawowe, technikum budowlane i szkoły policealne. Sytuacja w zakresie ilości posiadanych substancji i preparatów liczby przedstawia wykres . kilogramy 40 30 31,44 22,04 20 10 0 2009 2010 lata Wykres 22. Ilość substancji i preparatów niebezpiecznych w placówkach nauczania w roku 2009-2010 Jak wynika z przedstawionego wykresu ogólna ilość posiadanych w 2010 roku substancji i preparatów niebezpiecznych w porównaniu z 2009 rokiem uległa zwiększeniu i wynosiła 31.44 kg ( w 2009 - 22,04 kg). Substancje i preparaty niebezpieczne były oznakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, przechowywane w zamykanych pomieszczeniach oraz posiadały karty charakterystyki. Nie odnotowano przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych. 72 VI.9. Ergonomia w szkole Prawidłowy dobór mebli szkolnych oraz właściwy nadzór nad prawidłowym rozsadzeniem dzieci wpływa na warunki w zakresie dostosowanie wymiarów mebli do wzrostu dzieci. W roku 2010 w oparciu o Polska Normę PN-EN 1729-1 przeprowadzono ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii wraz z analizą stanowisk pracy ucznia/przedszkolaka w 32 placówkach (w 184 oddziałach w tym: 8 przedszkoli – 42 oddziały, 16 szkół podstawowych – 98 oddziałów, 5 gimnazjów - 26 oddziałów, 3 zespoły szkół – 18 oddziałów). Ocenie poddano 4284 stanowiska pracy, w tym: 3184 stanowisk pracy ucznia i 1100 stanowisk przedszkolaka. Nieprawidłowości w zakresie dostosowania mebli stwierdzono w 18 oddziałach w 4 placówkach, w tym: 2 przedszkolach, 1 szkole podstawowej i w 1 gimnazjum. Ogółem stwierdzono 500 nieprawidłowych stanowisk pracy, w tym 330 w przedszkolach, co stanowi 11, 67% ocenionych stanowisk pracy. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły braku oznakowania mebli edukacyjnych zgodnie z normą oraz prawidłowego zestawienia. Wydano 1 decyzję administracyjną i 3 doraźne zalecenia pokontrolne. VI.10. Opieka medyczna Przeprowadzone w 2010 r. kontrole sanitarne wykazały, że we wszystkich typach szkół zapewniona była profilaktyczna opieka medyczna nad uczniami, sprawowana przez pielęgniarki. Z przeprowadzonej oceny wynika, że na łączną ilość 62 szkół, gabinety profilaktyki i pomocy przedlekarskiej posiada 30 placówek. Gabinety te działają jako zakłady opieki zdrowotnej oraz indywidualna praktyka pielęgniarska i podlegają nadzorowi Sekcji Higieny Komunalnej. W placówkach, w których braku jest gabinetu profilaktyki opieka była sprawowana w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkół, w gabinetach sąsiednich szkół lub poza placówką w obiektach służby zdrowia. VI.11. Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów w szkołach W roku 2010 kontynuowano ocenę warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów w szkołach na terenie powiatu pilskiego. Ogółem skontrolowano 62 szkoły. Kontrolą objęto: · 36 szkół podstawowych z filiami, w tym 34 posiadało właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, · 10 gimnazjów, w tym 9 posiadało właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, · 11 zespołów szkół, w tym 8 posiadało właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, · 1 liceum ogólnokształcące, 1 technikum i 3 szkoły policealne posiadały właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. W porównaniu z rokiem 2009 znacznie zmniejszyła się liczba szkół nie zapewniająca dostępu do ciepłej wody w sanitariatach dla uczniów. Brak bieżącej ciepłej wody odnotowano tylko w 1 zespole szkół, co stanowi tj. 1, 6% wszystkich nadzorowanych szkół. 73 W wyniku sprawowania nadzoru bieżącego jak i przeprowadzonych kontroli tematycznych w 5 placówkach stwierdzono niewłaściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, które dotyczyły braku mydła w dozownikach, suszarek lub ręczników jednorazowych do rąk oraz brak dostępu do papieru toaletowego w kabinach ustępowych. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 4 mandaty karne na kwotę 400 zł i wydano 4 doraźne zalecenia pokontrolne. VI.12. Dożywianie dzieci i młodzieży Prawidłowe żywienie jest jednym z elementów wpływających na zdrowie dzieci. W roku 2010 podczas kontroli szkół podstawowych, szkół filialnych, gimnazjów i zespołów szkół ogólnokształcących oceniono prowadzenie dożywiania dzieci i młodzieży. Sytuacja w zakresie liczby uczniów korzystających z różnych form dożywiania przedstawia wykres. 6000 5492 5000 2009 3837 3962 4000 3951 2010 3000 2000 1715 1708 1000 545 974 0 obiady jednodaniowe i dwudaniowe śniadania napoje posiłki dofinansowywane . Wykres 23. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach w latach 2009-2010 W porównaniu z 2009 rokiem nastąpiło nieznaczne zwiększenie ilości wydawanych uczniom ciepłych posiłków, w tym wyłącznie posiłków jednodaniowych. W 2010 roku z posiłków skorzystało 3962 uczniów (3837 w roku 2009), w tym z pełnych obiadów - 3468 uczniów, z posiłków jednodaniowych - 494. Na 46 szkoły prowadzące dożywianie, śniadania organizowano w 26 placówkach, co stanowi 56, 5% szkół. Zwiększyła się liczba uczniów korzystających ze śniadań (w 2010 r. - 974 uczniów, w 2009 r. - 545). Ponadto zwiększyła się liczba placówek wydających napoje. W 2010r. podawanie napoi zapewniło 38 szkół (28 - w 2009r), z których skorzystało 5492 uczniów (w 2009r. -3951). Tylko o 1% zmniejszyła się liczba dzieci i młodzieży korzystających z posiłków dofinansowywanych. W ocenianym okresie z posiłków dofinansowywanych skorzystało 1708 uczniów (w 2009 r.- 1715). 74 VI.13. Wypoczynek dzieci i młodzieży W 2010 roku na terenie powiatu pilskiego zorganizowano 22 placówki wypoczynku dla dzieci i młodzieży, w tym 11 placówek wypoczynku zimowego i 11 placówek wypoczynku letniego. W porównaniu z rokiem 2009 o 29% zmniejszyła się liczba placówek wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży. Placówki wypoczynku zimowego podlegały wcześniej kwalifikacji, natomiast od 1 marca 2010 roku zgodnie z rozporządzeniem z 09.12.2009r. zmieniającym rozporządzenie z 21.01.1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile nie prowadził kwalifikacji placówek wypoczynku letniego. Wypoczynek letni zgłaszany był do właściwych kuratoriów oświaty ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora i rejestrowany w elektronicznej ogólnopolskiej bazie wypoczynku. Ogółem w 2010 r. z wypoczynku zimowego i letniego skorzystało 1468 uczestników (w 2009r – 1645) o 10, 8% mniej, niż w roku 2009, w tym 973 uczestników skorzystało z wypoczynku zimowego i 495 z wypoczynku letniego. Ilość placówek oraz liczbę uczestników wypoczynku zimowego w latach 2009-2010 przedstawia wykres. 2010 11 973 2010 951 13 2009 2009 10 11 12 liczba placówek 13 940 950 960 970 980 uczestnicy Wykres 24. Ilość placówek oraz liczbę uczestników wypoczynku zimowego w latach 2009-2010 W porównaniu z 2009 rokiem o 15% spadła liczba placówek oraz o 2, 3% wzrosła liczba uczestników zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży na terenie powiatu pilskiego. Ilość placówek oraz liczbę uczestników wypoczynku letniego w latach 2009-2010 przedstawia wykres. 75 11 2010 18 2009 0 5 10 15 liczba placówek 495 2010 20 694 2009 0 200 400 600 800 uczestnicy Wykres 25. Ilość placówek oraz liczbę uczestników wypoczynku letniego w latach 2009-2010 W porównaniu z rokiem 2009 zmniejszyła się o 38, 9% liczba placówek oraz o 28, 7% liczba uczestników wypoczynku letniego dzieci i młodzieży. W roku 2010 na terenie powiatu pilskiego zorganizowano 1 placówkę wypoczynku letniego dla dzieci z terenów dotkniętych powodzią. Organizatorem wypoczynku dla 40 dzieci, był Wyrzyski Ludowy Klub Sportowy "Łobzonka" w Wyrzysku, ul. Parkowa 11. W wypoczynku zimowym i letnim nie odnotowano tzw. placówek „dzikich”. Uczestnikom wypoczynku zapewniono opiekę medyczną. Nie odnotowano przypadków zachorowań, urazów, wypadków oraz zatruć pokarmowych uczestników wypoczynku. Placówki zostały przygotowane właściwie oraz zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku. Stan sanitarny pomieszczeń mieszkalnych, obiektów sportowych i bloków żywieniowych nie budził zastrzeżeń. VI.15. Szkoły wyższe Na terenie powiatu pilskiego funkcjonują 3 szkoły wyższe, w tym 2 uczelnie publiczne 1 niepubliczna. Trzy uczelnie prowadzą naukę w systemie niestacjonarnym, dwie w systemie stacjonarnym i niestacjonarnym. Do uczelni publicznych uczęszczało 1672 studentów stacjonarnych oraz 1311 zaocznych, do uczelni niepublicznej 600 studentów tylko zaocznych. W roku 2010 oddano do użytku nowa bazę dydaktyczną Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Pile ul. Kołobrzeska 15. Planowana jest dalsza rozbudowa uczelni. Obecnie wszystkie uczelnie mieszczą się w budynkach przystosowanych, posiadają pracownie komputerowe, czytelnie i biblioteki. Posiadana baza lokalowa prezentuje wysoki standard pod względem technicznym i sanitarnym. Spośród uczelni wyższych tylko Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Pile posiada pełnowymiarową salą gimnastyczną zapleczem, siłownię, fitness, saunę, sale gier małych, sale rehabilitacyjne oraz salę do gimnastyki korekcyjnej. 76 VI.16. Inne placówki oświatowo-wychowawcze Pracownicy Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży skontrolowali 45 innych placówek. Do placówek należały: żłobek, dom studenta, 2 internaty, 23 placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego, 18 placówek wychowania pozaszkolnego (w tym: 6 ognisk pracy pozaszkolnej, 12 pozaszkolnych placówek specjalistycznych) oraz ochotniczy hufiec pracy. Przy ocenie placówek pod uwagę brano funkcjonalność, wyposażenie i stan sanitarno-techniczny obiektów. Wszystkie skontrolowane placówki charakteryzowały się właściwym stanem technicznym i sanitarnym. VI.17. Współpraca z instytucjami i mediami Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży współpracuje z Komendą Powiatową Policji, Kuratorium Oświaty w Poznaniu Delegatura w Pile oraz Urzędami Miast i Gmin. Wzorem lat ubiegłych współpraca z przedstawicielami samorządów terytorialnych polegała na wzajemnych wymianach informacji, kontynuacji akcji profilaktyki zapobiegającej zakażeniom wirusem grypy AH1N1 oraz udziale w naradach i szkoleniach. Do Urzędów Miast i Gmin na terenie powiatu pilskiego przesłano informację dotyczącą skutków zdrowotnych wynikających z nadmiernego promieniowania ultrafioletowego (UV)” oraz podsumowanie oceny warunków do utrzymania higieny osobistej przez uczniów. Ponadto przedstawiciel Sekcji brał udział w naradzie zorganizowanej przez Kuratorium Oświaty Delegatura w Pile dotyczącej wymogów bezpieczeństwa i higieny w przedszkolach oraz w naradzie w Wydziale Oświaty Urzędu Miejskiego w Pile na temat przygotowania placówek oświatowych do nowego roku szkolnego: Współpraca z Komendą Powiatową Policji polegała na udziale w naradzie zorganizowanej przed akcją „lato” oraz na przeprowadzaniu wspólnych kontroli placówek letniego wypoczynku dzieci i młodzieży w ramach akcji „bezpieczne wakacje”. Współpraca z mediami polega na opracowywaniu i przesyłaniu pisemnych informacji lokalnym mediom ( prasa, lokalny portal internetowy). W roku 2010 przesłano informacje z przebiegu wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży; przygotowania placówek oświatowych do nowego roku szkolnego 2010/2011 oraz informację dotyczącą podstawowych zasad chroniących dzieci przed zagrożeniami występującymi w piasku w odkrytych piaskownicach. Ponadto wszystkie informacje umieszczono na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Pile. 77 Podsumowanie 1. Z roku na rok systematycznie ulega poprawie stan sanitarno-techniczny i estetyka pomieszczeń. 2. Nie odnotowano budynków nieprzystosowanych do prowadzenia procesu nauczania i wychowania. 3. W wyniku prowadzenia oceny warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów zmniejszyła się ilość placówek, które nie zapewniają bieżącej ciepłej wody w pomieszczeniach sanitarnych dla uczniów, zwiększyła się liczba szkół stosujących mydło w płynie, ręczniki jednorazowego użytku oraz zmniejszeniu uległa ilość placówek z niezachowaniem standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. 4. W porównaniu z rokiem 2009 stwierdza się większą ilość placówek posiadających meble, urządzenia i sprzęt sportowy z certyfikatami. 5. Poprawie uległa infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. 6. W porównaniu z 2009 rokiem nieznacznie wzrosła ogólna ilość placówek wydających ciepłe posiłki, natomiast znacznie wzrosła ilość placówek organizujących wydawanie śniadań oraz napojów. Liczba dzieci i młodzieży korzystających z posiłków dofinansowywanych utrzymuje się na tym samym poziomie. 7. W wyniku wydanych zaleceń znacznie wyeliminowano nieprawidłowości i nieuwzględnianie zaleceń w rozkładach zajęć lekcyjnych. 8. W porównaniu z 2009 rokiem zmniejszyła się ogólna ilość organizowanych form wypoczynku dla dzieci i młodzieży oraz liczba uczestników. 9. Bieżący stan sanitarny placówek nauczania i wychowania oraz placówek wypoczynku dzieci i młodzieży nie budził zastrzeżeń. 78 VII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU VII.1. Zakres nadzoru sanitarnego W roku 2010 sekcja HŻŻiPU nadzorem sanitarnym obejmowała 1356 zakładów żywności i żywienia, przedmiotów użytku oraz kosmetyków. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 1250 kontroli i rekontroli. Wydano 121 decyzji administracyjnych, w tym 10 decyzji przerwania działalności produkcyjno-handlowej lub ograniczenia produkcji, 28 decyzji zmieniających, 12 decyzji poszerzających działalność produkcyjno-handlową, 21 decyzji nakazujących, 4 decyzje umarzające, 41 decyzji uchylających, 1 prolongatę, 4 decyzje alkoholowe. Ponadto wydano 190 decyzji zatwierdzających, 121 decyzji wykreślających, 1 decyzję warunkowo zatwierdzającą oraz 211 decyzji płatniczych. Na podstawie wniosków podmiotów lub z urzędu, ogółem wydano 221 wpisów do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Kontrole urzędowe żywności zostały przeprowadzane zgodnie z kompetencjami określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136 poz. 914) oraz ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985r. (Dz. U. z 2006r. Nr 122 poz. 851 z późn. zm.), a także w oparciu o rozporządzenie (WE)nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. Za zaniedbania sanitarne nałożono 165 mandatów karnych, na łączną kwotę 31800 zł, skierowano 5 wniosków o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Wydano 1 postanowienie o nałożeniu grzywny, które umorzono postanowieniem, po otrzymaniu pisma od zobowiązanego, że obowiązek został wykonany. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 235 próbek środków spożywczych, 3 próbki przedmiotów użytku, 3 próbki kosmetyków oraz 1 wymaz sanitarny. Wymagań jakości zdrowotnej nie spełniało 14 próbek środków spożywczych. Najwięcej próbek pobrano z miejsc obrotu żywnością. W wyniku granicznej kontroli sanitarnej środków spożywczych, obejmującej kontrolę dokumentacji i oględziny partii produktu, przeprowadzono 2 kontrole, wydano 3 świadectwa spełnienia wymagań zdrowotnych w związku z importem kawy surowej. 79 W okresie sprawozdawczym przyjęto 32 interwencje konsumentów, dotyczące m.in. niewłaściwej jakości zdrowotnej środków spożywczych, złego stanu sanitarno -higienicznego zakładów, braku zachowania higieny przy produkcji i sprzedaży artykułów spożywczych, nieprawidłowych warunków przechowywania artykułów spożywczych, z tego 18 interwencji nie potwierdziło się. W pozostałych przypadkach prowadzono postępowanie ustawowe zgodnie z posiadanymi kompetencjami w trybie pilnym. W czasie kontroli sanitarnej w związku z interwencjami konsumentów działania polegały na postępowaniu zgodnym z procedurami np. na wycofaniu z obrotu artykułów uznanych za niebezpieczne dla zdrowia. Osobom wnoszącym interwencję z podaniem danych osobowych udzielano każdorazowo pisemnej odpowiedzi. W związku z potwierdzeniem się złożonych interwencji nałożono 13 mandatów na kwotę 2900zł. Skierowano 1 wniosek o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. W jednym przypadku wskazującym na zatrucie pokarmowe, przeprowadzano wywiady epidemiologiczne, pobrano próbki żywności i wymazy czystościowe do badań sanitarnych. Na terenie powiatu pilskiego znajdowały się 3 sklepy zajmujące się obrotem tzw. ”dopalaczami”, które zostały na podstawie decyzji GIS z dnia 02.10.2010r zamknięte. Przeprowadzono łącznie 26 kontroli, w tym 14 przy współudziale przedstawicieli policji oraz sporządzono 58 adnotacji służbowych. Łącznie odebrano 1038 szt. tzw. „dopalaczy”, z czego 30 szt. prób przekazano do badań laboratoryjnych. Po odebraniu „dopalaczy” do depozytu wszystkie sklepy zostały ponownie otwarte do prowadzenia działalności handlowej niezwiązanej z obrotem „dopalaczami”. Kontrole akcyjne stanowiły stały element działalności organu nadzoru sanitarnego nad żywnością i żywieniem, które wynikały z zaleceń GIS/WPWIS. W zakresie kontroli akcyjnych przeprowadzono następujące działania: · przeprowadzono 20 kontroli w obiektach, które wprowadzają do obrotu mięso wołowe oraz produkty z wołowiny w zakresie znakowania oraz śledzenia jej źródła pochodzenia nieprawidłowości nie stwierdzono, · w okresie przedświątecznym przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych na targowiskach i w sklepach, w zakresie przestrzegania prawidłowych warunków sanitarno-higienicznych wprowadzanych do obrotu ryb. Nałożono 2 mandaty karne na kwotę 300 zł. za przetrzymywanie ryb poza urządzeniem chłodniczym niezgodnie z deklaracją producenta oraz braku napowietrzania ryb żywych, · w okresie zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży przeprowadzono 10 kontroli w placówkach żywieniowych. Stwierdzono, iż zapewniono dzieciom prawidłowe warunki żywieniowe, 80 · przeprowadzono 44 kontrole sanitarne w sezonie letnim w dniach wolnych od pracy tj. w soboty i niedziele. Kontrolą objęto: zakłady małej gastronomii, restauracje, automaty do lodów, obiekty zlokalizowane na targowiskach miejskich oraz obiekty ruchome na imprezach masowych i zakłady gastronomiczne na trasach turystycznych. Zakres kontroli obejmował przede wszystkim bieżący stan sanitarny obiektów, warunki produkcji, przechowywania i transportu żywności. Za brak bieżącej czystości i porządku, przeterminowane artykuły spożywcze, przerwany łańcuch chłodniczy środków spożywczych łatwo psujących się, brak segregacji artykułów spożywczych w urządzeniach chłodniczych ukarano 9 osób na sumę 2.200zł. Dzięki regularnym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez pracowników PPIS oraz dzięki rosnącej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań we wdrażaniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), a także wprowadzaniu systemu HACCP - stan sanitarno-techniczny zakładów produkcyjnych, małej gastronomii i magazynów hurtowych systematycznie się poprawia tj. 80% obiektów posiada wdrożone zasady GHP/GMP, natomiast 26% zakładów wprowadziło system HACCP. Największy odsetek obiektów z wdrożonym systemem HACCP stwierdzono w piekarniach, ciastkarniach, zakładach garmażeryjnych oraz zakładach żywienia zbiorowego otwartego i zamkniętego. Na poprawę stanu sanitarno-higienicznego tych zakładów wpływ miała także „zdrowa konkurencja” i przepływ informacji w mediach, które wymusiły na podmiotach prowadzących działalność żywnościowo-żywieniową pozytywne zmiany. VII. 1. 1. Obiekty, w których nie stwierdzono zakładów niezgodnych Do grupy obiektów, w których nie stwierdzono zakładów niezgodnych z arkuszem oceny stanu sanitarnego należą: wytwórnie lodów, automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, wytwórnie napojów bezalkoholowych, zakłady garmażeryjne, zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego, wytwórnie makaronów, wytwórnie koncentratów spożywczych, wytwórnie chrupek, inne wytwórnie żywności, kioski spożywcze, zakłady obrotu i produkcji przedmiotów użytku. Powyższy stan sanitarny w/w obiektów utrzymywany jest na zadawalającym poziomie. VII. 1. 2. Obiekty o złym stanie sanitarnym Do grupy obiektów, w których stwierdzono zakłady niezgodne z arkuszem oceny stanu sanitarnego należą: sklepy spożywcze (26, 3 % w stosunku do sklasyfikowanych), magazyny hurtowe (6,9 % w stosunku do sklasyfikowanych), zakłady żywienia zbiorowego otwarte (5,7% w stosunku do sklasyfikowanych), zakłady małej gastronomii (3,5% w stosunku do sklasyfikowanych), zakładały żywienia zbiorowego zamkniętego (1,1% w stosunku do obiektów 81 sklasyfikowanych).Odsetek obiektów żywności i żywienia o stanie sanitarnym niezgodnym z wymaganiami w latach 2008-2010 przedstawia poniższa tabela: Tabela 16. Stan sanitarny obiektów żywności i żywienia w latach 2008-2010 2008 Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym (%) 5,7 2009 6,1 2010 9,7 Lata Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym (% ) 12,0 10,0 % 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2008r. 2009r. 2010r. Lata Wykres 26. Stan sanitarny obiektów żywności i żywienia w latach 2008-2010 Porównując lata 2008 – 2010 obserwujemy stały wzrost liczby zakładów nie spełniających wymagania sanitarno – higieniczne. Odsetek zakładów o złym stanie sanitarnym według grup obiektów ocenionych na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego w latach 2008-2010 przedstawia poniższa tabela. Tabela 17.Obiekty o złym stanie sanitarnym w latach 2008-2010 Lp Rodzaj obiektów 2008 (%) 2009 (%) 2010 (%) 1. Sklepy spożywcze 12,0 13,7 26,3 2. Magazyny hurtowe 7,4 7,1 6,9 3. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte Zakłady małej gastronomii 1,6 0 5,7 7,4 5,2 3,5 0 1,0 1,1 4. 5. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 82 Odsetek zakładów o złym stanie sanitarnym wg grup obiektów ocenionych 30,0 % 25,0 20,0 2008r. 15,0 2009r. 10,0 2010r. 5,0 0,0 sklepy spożywcze magazyny hurtowe zakłady żywienia zbiorowego otwarte zakłady małej gastronomii zakłady żywienia zbiorowego zamknięte rodzaje obiektów Wykres 27.Obiekty o złym stanie sanitarnym w latach 2008-2010 Porównując lata 2008-2010 nastąpiło pogorszenie stanu sanitarnego w sklepach spożywczych, w zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Natomiast w magazynach hurtowych i w zakładach małej gastronomii nastąpiła poprawa. VII. 1. 3. Obiekty o najgorszym stanie sanitarnym W przypadku poszczególnych grup obiektów, w których stan sanitarny stanowił zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności przedstawiał się następująco: Sklepy spożywcze i supermarkety (na 228 sklasyfikowanych jako niezgodne z wymaganiami oceniono 60 sklepów, co stanowi 26, 3% ocenionych). Rycina 2. Market 83 Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: · artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia, · przerwany łańcuch chłodniczy środków spożywczych łatwo psujących się, · zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i urządzeń, · brak segregacji artykułów spożywczych w urządzeniach chłodniczych, · brak zabezpieczenia środków spożywczych przed zanieczyszczeniami, · brak zapisów w rejestrach monitoringu temperatury oraz dobrej praktyki higienicznej. Nałożono 118 mandatów na łączną kwotę 23350zł. Wydano 30 decyzji administracyjnych, w tym 3 decyzje przerwania działalności handlowej, 1 decyzję uchylającą decyzję zakazu, 7 decyzji uchylających na wniosek strony, 13 decyzji zmieniających, 4 decyzje poszerzające działalność, 2 decyzje nakazujące. Ponadto wydano 51 decyzji wykreślających oraz 44 decyzje zatwierdzające zakład. Magazyny hurtowe (na 29 sklasyfikowanych, jako niezgodne z wymaganiami oceniono 2 hurtownie, co stanowi 6, 9% ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: · przerwany łańcuch chłodniczy środków spożywczych łatwo psujących się, · nieprawidłowe magazynowanie artykułów spożywczych, · brak zapisów w rejestrach monitoringu temperatury oraz dobrej praktyki higienicznej. Nałożono 3 mandaty na łączną kwotę 500zł. Wydano 7 decyzji administracyjnych, w tym 1 decyzję nakazującą, 1 prolongatę i 1 decyzję uchylającą decyzję wykreślającą oraz 4 decyzje alkoholowe. Ponadto wydano 6 decyzji wykreślających, 6 decyzji zatwierdzających zakład. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte (na 70 sklasyfikowanych, 4 restauracje oceniono jako niezgodne z wymaganiami, co stanowi 5, 7% ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: · przerwany łańcuch chłodniczy środków spożywczych łatwo psujących się, · brak bieżącej czystości i porządku w zakładzie, · brak segregacji przechowywania środków spożywczych, · artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia, · brak ochrony przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, · zniszczony drobny sprzęt roboczy, · brak skutecznej dezynfekcji szkła bufetowego. Nałożono 10 mandatów na łączną kwotę 2000zł. Wydano 10 decyzji administracyjnych, w tym 1 decyzję zakazu prowadzenia działalności, 1 decyzję uchylającą decyzję zakazu, 1 decyzję uchylającą wydaną na wniosek podmiotu, 2 decyzje umarzające wszczęcie 84 postępowania, 2 decyzje nakazujące i 3 decyzje poszerzające działalność. Ponadto wydano 4 decyzje wykreślające oraz 5 decyzji zatwierdzających zakład. Zakłady małej gastronomii (na 113 sklasyfikowanych, jako niezgodne z wymaganiami oceniono 4 zakłady, co stanowi 3, 5% ocenionych).Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: · brak prawidłowo prowadzonej dezynfekcji naczyń, · nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych – niezgodnie z deklaracją producenta, · brak zapisów w rejestrach monitoringu temperatury oraz dobrej praktyki higienicznej, · brak źródła pochodzenia używanych do produkcji surowców, · artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia, · brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, · zły stan sanitarno – techniczny pomieszczeń i urządzeń. Nałożono 16 mandatów na łączną kwotę 2750zł. Wydano 23 decyzje administracyjne, w tym 3 decyzje zakazu, 2 decyzje uchylające decyzję zakazu, 4 decyzje nakazujące, 1 decyzję uchylającą decyzję nakazującą, 6 decyzji zmieniających, 2 decyzje poszerzające zakres działalności, 1 decyzję umarzającą wszczęcie postępowania, 4 decyzje uchylające wydane na wniosek podmiotu. Ponadto wydano 44 decyzje wykreślające oraz 45 decyzji zatwierdzających zakład. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (na 92 sklasyfikowanych, jako niezgodne z wymaganiami oceniono 1 zakład, co stanowi 1, 1% ocenionych). Rycina 3.Kuchnia w bloku żywieniowym Stwierdzone nieprawidłowości to: · nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych – niezgodnie z deklaracją producenta, przerwanie ciągłości łańcucha chłodniczego, · artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia. 85 Nałożono 3 mandaty na łączną kwotę 500zł. Wydano 26 decyzji administracyjnych, w tym: 3 decyzje nakazujące, 1 decyzję poszerzającą zakres działalności, 10 decyzji zmieniających oraz 12 decyzji uchylających, wydanych na wniosek podmiotu. Ponadto wydano1 decyzję wykreślającą oraz 11 decyzji zatwierdzających. Wydano 1 postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia wobec stwierdzenia niewykonania przez zobowiązanego obowiązku, które następnie na wniosek strony ze względu na wykonanie zalecenia zostało postanowieniem umorzone. Na podstawie przeprowadzonej analizy nieprawidłowości stwierdzono, iż większość uchybień wynikała z nieświadomości pracowników zatrudnionych w sektorze spożywczym, nadmiernej oszczędności finansowej, z braku wdrożenia systemu HACCP oraz nie przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej. VII. 2. Stan sanitarny środków transportu żywności W roku 2010 r. skontrolowano 72 środki transportu, przeprowadzono 72 kontrole sanitarne, w tym dokonano według arkuszy oceny stanu sanitarnego 72 środków transportu, wydano 59 decyzji zatwierdzających na przewóz artykułów spożywczych. W skontrolowanych środkach transportu nie stwierdzono nieprawidłowości. Większość zakładów żywnościowo-żywieniowych posiada własne środki transportu, na które uzyskały decyzje zatwierdzające PPIS w Pile. VII.3. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych W 2010 roku pobrano próbki środków spożywczych i przedmiotów użytku do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli, monitoringu oraz próbki do badań laboratoryjnych wspólnych w ramach kontroli urzędowej i monitoringu. Do badań pobrano próbki z następujących grup asortymentowych tj. wyroby mięsno-wędliniarskie, nabiałowe, owocowo-warzywne, cukiernicze, napoje alkoholowe i bezalkoholowe oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenie żywieniowego. Zgodnie z rocznym planem pobierania próbek na rok 2010 zaplanowano 92 próbki do badań w kierunku zanieczyszczeń fizykochemicznych oraz 133 próbki do badań w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Roczny plan został zrealizowany w 100%. Ponadto pobrano 17 próbek poza planem, w tym 12 próbek środków spożywczych, 3 próbki kosmetyków, 1 wymaz sanitarny i 1 próbkę przedmiotu użytku. Pobór próbek prowadzony był zgodnie z procedurą pobierania próbek w ramach nadzoru bieżącego. Do badań laboratoryjnych pobrano ogółem 242 próbki, z czego: · 94 próbki do badań chemicznych, w tym: 90 próbek środków spożywczych (1 próbka z importu, 19 próbek z UE i 70 próbek krajowych), 3 próbki przedmiotów użytku ( próbka z importu i 2 próbki krajowe, 1 próbka kosmetyku krajowego). 86 · 148 próbek do badań mikrobiologicznych, w tym: 21 próbek z UE i 124 próbek krajowych środków spożywczych, 2 próbki kosmetyków krajowych, 1 wymaz sanitarny. Zakwestionowano 4 próbki środków spożywczych pobranych do badań fizykochemicznych: · 3 syropy owocowe pochodzące z Unii Europejskiej ( produkty z grupy „ przetwory i produkty owocowe”), zdyskwalifikowano, z uwagi na oznakowanie w języku polskim, które było nie pełne i nie odpowiadało oznakowaniu w języku obcym. Nie podano pełnego składu surowcowego, użyto błędnego nazewnictwa substancji dodatkowych. Ponadto nie podano funkcji technologicznych, które pełnią w środku spożywczym użyte substancje dodatkowe, · 1 próbkę margaryny o zawartości tłuszczu 80% ( produkt z grupy „tłuszcze roślinne – margaryny”), zakwestionowano z uwagi na oznakowanie. Na etykiecie nie podano pełnej informacji wymaganej w oznakowaniu żywności wartością odżywczą. Zakwestionowano 10 próbek pobranych do badań mikrobiologicznych: · 1 próbkę „małże w białym winie” (produkt z grupy przetwory rybne i owoców morza) pochodzenia krajowego, zakwestionowano ze względu na oznakowanie, w którym błędnie podano nazwę substancji dodatkowej, · 1 próbkę tłuszczu do smarowania 50% ( produkt z grup „ mieszaniny tłuszczów zwierzęcych z roślinnymi”) pochodzenia krajowego, zakwestionowano z uwagi na oznakowanie. Na etykiecie nie podano pełnej informacji wymaganej w oznakowaniu żywności wartością odżywczą, · 1 próbkę lodów z automatu producenta krajowego, zdyskwalifikowano z uwagi na liczbę bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, · 6 próbek ciast kremowych pn. „ kostka miodowo-orzechowa” ( produkt z grupy „ wyroby ciastkarskie z kremem poddanym obróbce termicznej”) producenta krajowego zdyskwalifikowano, z uwagi na zanieczyszczenie bakterią Bacillus cereus, · 1 wymaz czystościowy pobrany w związku z podejrzeniem zatrucia pokarmowego zdyskwalifikowano, z uwagi na przekroczenie ogólnej liczby drobnoustrojów. W 2 przypadkach wyniki badań próbek opatrzone były uwagami. W pierwszym przypadku dotyczyło błędnego oznakowania próbki napoju alkoholowego tj. niewłaściwego wykazu składników, jak również brakowało podanych pełnych informacji o funkcjach technologicznych substancji dodatkowych dodanych do żywności. W drugim przypadku zwrócono uwagę na zanieczyszczenie próbki mleka pasteryzowanego bakteriami z rodziny Enterobacteriaceae. We wszystkich stwierdzonych niezgodnościach postępowano zgodnie z „Algorytmem postępowania z próbkami żywności i przedmiotów użytku oraz wynikami badania próbek” tj. przekazywano wyniki badań odpowiednio do właściwego terenowo PPIS/PLW nadzorującego zakład produkcyjny oraz do zakładu, w którym pobierano próbki. Analogicznie po otrzymaniu 87 wyników kwestionowanych próbek przeprowadzano kontrole zakładu i dokumentacji u producenta na własnym terenie. W 2010 roku pobrano do badań laboratoryjnych 2 próbki środków spożywczych produktów krajowych z grupy galanterii ciastkarskiej, zawierających w składzie mąkę kukurydzianą lub sojową, potencjalnie wyprodukowaną z GMO. W obu próbkach nie stwierdzono obecności GMO. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003r., dotyczącym możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie, znakowania wymagają produkty zawierające GMO w ilości większej niż 0,9%. Wobec czego w/w próbki były oznakowane prawidłowo. W ramach bieżących kontroli sanitarnych w miejscach obrotu nie stwierdzono artykułów spożywczych, których oznakowanie wskazywałoby na użycie organizmów genetycznie zmodyfikowanych. VII.4. Suplementy diety Podczas wykonywania czynności kontrolnych, sprawdzono prawidłowość znakowania środków spożywczych, w tym ze szczególnym uwzględnieniem suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i żywności wzbogaconej. Oceniono etykiety 66 suplementów diety, 4 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i 9 środków spożywczych wzbogaconych oraz 3 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego. Nie stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu. Na terenie objętym nadzorem PPIS w Pile zlokalizowana jest 1 wytwórnia produkująca suplementy diety. Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne Ponadto podczas kontroli sprawdzano prawidłowość znakowania środków spożywczych pod względem oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, sprawdzono 16 artykułów spożywczych, w tym 9 produktów powszechnego spożycia, 2 żywności wzbogaconej oraz 5 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Oceniono 15 oświadczeń żywieniowych i 1 oświadczenie zdrowotne. W 2 produktach powszechnego spożycia zakwestionowano oświadczenia: 1 oświadczenie zdrowotne przypisujące środkowi spożywczemu (produkty z żurawiny) właściwości zapobiegania chorobom, ich leczenia oraz zakwestionowano 1 oświadczenie żywieniowe podając, że produkt (herbata) jest źródłem witaminy C, podczas gdy ilość tej witaminy w produkcie nie była znacząca. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami zostały wysłane pisma do państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych właściwych ze względu na siedzibę zakładów produkujących w/w produkty. 88 VII.5. Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów W 2010 r. podobnie jak w latach ubiegłych prowadzono nadzór nad obrotem grzybami i przetworami grzybowymi w sklepach spożywczych, zakładach żywienia zbiorowego oraz nad targowiskową sprzedażą grzybów świeżych i suszonych. W okresie letnio - jesiennym sprawowany był dyżur grzyboznawcy i klasyfikatora grzybów. Wystawiono 23 atesty na grzyby świeże i 4 atesty na grzyby suszone dla indywidualnych osób. Udzielono 13 porad w zakresie przynależności gatunkowej grzybów. Obrót grzybami świeżymi i suszonymi na targowiskach prowadzony był prawidłowo. Osoby prywatne, jaki przedsiębiorcy posiadali aktualne atesty. Za pośrednictwem mediów przekazano informacje, dotyczące targowiskowej sprzedaży grzybów, grzybobrania, jego zalet oraz niebezpieczeństw wynikających z niewłaściwego postępowania z grzybami. Przeprowadzono 2 spotkania edukacyjne, połączone z wystawą grzybów, podczas których grzyboznawca i klasyfikator przekazywali informację na temat prawidłowego zbierania grzybów, odróżniania grzybów trujących od jadalnych, jak również zagrożenia jakie mogą spowodować grzyby źle sklasyfikowane. Ponadto w PSSE w Pile w okresie grzybobrania (październik) zorganizowana została wystawa grzybów świeżych: jadalnych, niejadalnych i trujących z określeniem przynależności gatunkowej danych grzybów. Wystawa połączona była z prelekcją dla osób zainteresowanych na temat: prawidłowego zbierania grzybów, zatruć grzybami, odróżniania grzybów trujących od jadalnych. Rycina 4. Wystawa grzybów w PSSE Piła VII.6. RASFF W ramach systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt), wpłynęło 21 powiadomień, w tym 14 alarmowych, 4 powiadomienia informacyjne, 3 powiadomienia typu NEWS - (wszelkie powiadomienia 89 dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz pasz, które nie zostały przesłane w formie powiadomienia alarmowego lub informacyjnego, a są uznane przez urzędy ds. kontroli żywności i pasz za godne uwagi, są przekazywane członkom w formie informacji opatrzonych nagłówkiem) o żywności i przedmiotach użytku, które nie spełniały wymagań przepisów prawnych i stanowiły równocześnie potencjalne zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Pracownicy Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku w związku z powyższymi powiadomieniami przeprowadzili 34 kontrole sanitarne. Ponadto przesłano informację istotną dla systemu w sprawie nadzoru nad plantacjami malin, które w Polsce były skażone norowirusami. Pracownicy Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku przeprowadzali kontrole sanitarne, podczas których podejmowano działania zgodnie z kompetencjami i z zaleceniami. Prowadzony jest również stały nadzór nad: · żywnością zawierającą melaminę, · olejem słonecznikowym z Ukrainy zanieczyszczonym olejem mineralnym, · gumą guar pochodzącą z Indii. Pracownicy Inspekcji Sanitarnej po otrzymaniu powiadomień podejmowali działania mające na celu wyeliminowanie zagrożeń. Sprawowano nadzór zgodnie z ustawowymi kompetencjami nad wycofywaniem zakwestionowanych produktów z rynku, podejmowano również działania wyjaśniające i działania zaradcze stosownie do stanu faktycznego. Z uwagi na ważność problemu, jakim jest funkcjonujący ww. system RASFF, prowadzone na bieżąco są szkolenia wewnętrzne z uaktualnianych procedur w sprawie postępowania w razie pojawienia się żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. W 2010 roku otrzymano z systemu RASFF powiadomienia o zagrożeniach chemicznych (17), mikrobiologicznych (2) i fizycznych (2), które zostały przedstawione w poniższej tabeli. 90 Tabela 18.Zagrożenia chemiczne, mikrobiologiczne i fizyczne zgłoszone w systemie RASFF do PSSE w Pile w 2010r. POWIADOMIENIA ALARMOWE – ZAGROŻENIA CHEMICZNE POWIADOMIENIA INFORMACYJNE – ZAGROŻENIA CHEMICZNE POWIADOMIENIA TYPU NEWS - ZAGROŻENIA CHEMICZNE 1. wysoka migracja ołowiu i kadmu z powierzchni obrzeża kubków szklanych zdobionych kalkomanią- importowanych z Chin - przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu. 1. przekroczenie dopuszczalnej zawartości sumy barwników: żółcieni pomarańczowej FCF(E110) w kawiorze czarnym ikry TASZY pochodzącej z Danii – przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 1. wycofano z rynku suplementy diety USA, firmy Pfajzer ze względu na możliwość użycia nieautoryzowanej w UE genetycznie zmodyfikowanej bawełny, w których użyto składników wyprodukowanych z autoryzowanej w UE soi genetycznie modyfikowanej 2. niezidentyfikowany płyn fluorescencyjny podrażniający oczy, znajdujący się w patykach lizaków „GLOV- POP” produkcji chińskiej - przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 3. przekroczenie dopuszczalnych limitów migracji formaldehydu z wyrobów melaminowych – miseczki i kubki – wyprodukowanych w Chinach – przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 4. przekroczenie limitu migracji ołowiu i kadmu z powierzchni obrzeża szklanek dekorowanych, produkcji chińskiej przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 2. przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości środka ochrony roślin zawierającego tetrakonazol w rzepakuproducenta polskiego – przekazano informację dystrybutorowi do załatwienia zgodnie z kompetencjami 2. zagrożenie dotyczące pojawienia się symptomów uszkodzenia lub czasowej utraty smaku po spożyciu jadalnych nasion sosny wśród konsumentów poza granicami Polski, we Francji, Norwegii, Hiszpanii, Słowenii 3. przekroczenie maksymalnego poziomu SO2 w produkcie pn. „Seler o smaku łagodnym” producent polski - przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu _ 5. przekroczenie limitu migracji ołowiu i kadmu z powierzchni obrzeża szklanek dekorowanych „DEKOR MIX” produkcji chińskiej – nie stwierdzono w obrocie. 6. przekroczenie dopuszczalnego limitu migracji aminy aromatycznej – 4,4- diaminodifenylometan z produktu p.n. łyżka cedzakowa – kraj pochodzenia Chiny - przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 7. przekroczenie zawartości syntetycznego barwnika organicznego pn. CZERWIEŃ ALLURA – w produkcie „omega med. pregna” – dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego dla kobiet w ciąży i karmiących – podczas kontroli stwierdzono 1-o opakowanie. Nakazano wycofanie produktu zgodnie z procedurami o wycofaniu. _ _ _ _ _ _ _ _ 91 8. przekroczenie dopuszczalnej zawartości aflatoksyny B1 i sumy aflatoksyn w produkcie pn. „IMBIR” pochodzącym z Nigerii – nie stwierdzono w/w produktu. 9. przekroczenie dopuszczalnych limitów migracji ekstrahowanego formaldehydu z wyrobów melaminowych – miseczki , import z Chin przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 10. przekroczenie dopuszczalnych limitów migracji ekstrahowanego formaldehydu z wyrobów melaminowych – miseczki , import Chiny przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu 11. przekroczenie limitu migracji ołowiu i kadmu z powierzchni obrzeża szklanek dekorowanych produkcji chińskiej – nie stwierdzono w obrocie w/w produktu przekroczenie 12. sfałszowany suplement diety pod nazwą: „VIALIPRO”, który zawierał w składzie sulfoaildenifil, będący analogiem sidenafilu wchodzącego w skład produktów leczniczych stosowanych w leczeniu erekcji u mężczyzn przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ POWIADOMIENIA ALARMOWE – ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE POWIADOMIENIA INFORMACYJNE – ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE 13. obecność bakterii Salmonella w kiełbasie surowej długo dojrzewającej pn. „PIKOK” – producent polski, przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu _ POWIADOMIENIA ALARMOWE – ZAGROŻENIA FIZYCZNE POWIADOMIENIA INFORMACYJNE – ZAGROŻENIA FIZYCZNE POWIADOMIENIA TYPU NEWS ZAGROŻENIA FIZYCZNE 4. obecność drobnych, nitkowatych kłaczków, przypominających kawałki ciał stałych w „Naturalnej wodzie mineralnej Królewskiej” produkcji polskiej- przeprowadzone kontrole nie wykazały w obrocie w/w produktu _ 14. obecność fragmentów szkła, z uwagi na uszkodzenie słoika w kawach rozpuszczalnych, przeprowadzone kontrole wykazały w obrocie w/w produkt, który został wycofany zgodnie z procedurą. POWIADOMIENIA TYPU NEWS – ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE 3. skażenie bakterią Salmonella Tennessee hydrolizowanego białka roślinnego wycofanego przez firmę ze Stanów Zjednoczonych 92 VII.7. Nadzór nad przedmiotami użytku i ich jakość zdrowotna Na podległym terenie znajdują się 3 wytwórnie przedmiotów użytku tj. 1 zakład produkcji opakowań kartonowych, 2 zakłady produkcji przedmiotów użytku tj. butelki szklane oraz sztućce, które skontrolowano i sklasyfikowano oraz 23 miejsca obrotu przedmiotami użytku, w których przeprowadzono 24 kontrole, z czego 15 poddano klasyfikacji. Zakłady są wpisane do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS. W 2010r. przeprowadzono kontrole w wytwórniach przedmiotów użytku, hurtowniach i sklepach. Stwierdzono, że zakłady posiadają wymaganą dokumentację na wprowadzane do obrotu przedmioty użytku. W ramach urzędowej kontroli pobrano 3 próbki do badań laboratoryjnych materiałów opakowaniowych i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj. folię aluminiową spożywczą, łyżki jednorazowego użytku (PP), łyżkę do warzyw (PA). Wyżej wymienione przedmioty przebadano w kierunku: oceny organoleptycznej, znakowania, oznaczenia migracji pierwszorzędowych amin aromatycznych. Pobrane próby nie były kwestionowane. VII.8. Kosmetyki Przeprowadzono 38 kontroli w miejscach obrotu kosmetykami ( sklepy i hurtownie), podczas których dokonano 31 ocen zgodności oznakowania opakowania jednostkowego kosmetyku z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych. Stwierdzono w obrocie kosmetyki po upływie okresu przydatności do użycia i nałożono mandat karny w wysokości 200 zł. Ponadto zakwestionowano 2 kosmetyki, które nie spełniały wymagań zawartych w obowiązujących przepisach prawnych - kosmetyki posiadały tylko kody, a nie oznakowania, dotyczące „terminu trwałości” oraz nie miały oznakowania w formie znaku graficznego. Pobrano do badań laboratoryjnych w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych 3 próbki kosmetyków (płyn do kąpieli, krem do ciała, pasta do zębów), które nie były kwestionowane. W ramach unijnego systemu RAPEX - (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach nieżywnościowych) w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów w roku 2010 otrzymano 90 powiadomień o umieszczeniu w tym systemie notyfikacji, dotyczących obecności w obrocie kosmetyków uznanych za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Ogółem przeprowadzono 106 kontroli, w tym sklepach spożywczoprzemysłowych 61 kontroli, w super i hipermarketach 9 kontroli, w sklepach wielobranżowych 1 kontrolę oraz 35 kontroli w obiektach obrotu kosmetykami (hurtownie, sklepy). Po przeprowadzeniu stosownego postępowania wyjaśniającego w stosunku do wyżej wymienionych powiadomień stwierdzono, że żaden z kosmetyków notyfikowanych nie znalazł się w obrocie na terenie powiatu pilskiego. VII.9. Ocena sposobu żywienia Żywienie zbiorowe zamknięte jest szczególnie ważnym elementem podstawowej formy wyżywienia dla określonych środowisk (pacjentów szpitali, dzieci w szkołach, przedszkolach, na obozach i koloniach, wychowanków domów dziecka, pensjonariuszy domów opieki społecznej). W 2010 roku oceniono sposób żywienia w 75 zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Oceny żywienia dokonano na podstawie jadłospisów dekadowych w stołówkach przedszkoli (33), stołówkach szkolnych (22), blokach żywieniowych domów opieki społecznej (1), stołówkach na koloniach i obozach (14), blokach żywieniowych szpitali (1), w stołówce żłobka (1), w stołówkach burs i internatach (2). Oceniając jadłospisy, w jednym przypadku stwierdzono zbyt małą ilość produktów mięsnych i za małą gramaturę pobranych próbek żywnościowych. Zalecono zwiększyć ilość potraw mięsnych w planowanych jadłospisach jak również pobierać prawidłową gramaturę próbek żywnościowych, zgodnie z zaleceniami zasad prawidłowego żywienia i obowiązującymi przepisami prawnymi. VII. 10. Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi W roku sprawozdawczym współpracowano z: Powiatowym Inspektoratem Weterynarii - zgodnie z zawartym porozumieniem z dnia 29.11.2007 r. pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Pile a Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Pile o współdziałaniu i współpracy pomiędzy inspekcjami, przeprowadzono 2 wspólne kontrole w zakładach przemysłu gorzelnianego, które uzyskały ocenę zgodną z wymaganiami. Ponadto przeprowadzono 3 kontrole w supermarketach, w których odbywała się sprzedaż ryb żywych. Oceniano warunki sanitarno-higieniczne stoisk i sposób postępowania z rybami podczas sprzedaży detalicznej. W żadnym z obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości. Wojskowym Ośrodkiem Medycyny Prewencyjnej w Bydgoszczy - w ramach współpracy przeprowadzono 1 kontrolę z przedstawicielami Wojskowego Ośrodka Medycyny Prewencyjnej. Wspólnie skontrolowano zakład garmażeryjny, w którym nie stwierdzono nieprawidłowości. Komendą Powiatową Policji - w ramach współpracy przeprowadzono (3) wspólne kontrole z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji w Pile w związku z przygotowywaniem zimowisk i kolonii letnich dla dzieci. Przeprowadzono wspólne kontrole (14) w sklepach z tzw. „dopalaczami” znajdującymi się na terenie miasta Piły. Państwową Strażą Rybacką –w okresie przedświątecznym przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych na targowiskach i sklepach oraz skontrolowano specjalistyczny środek transportu w zakresie przestrzegania prawidłowych warunków sanitarno-higienicznych wprowadzanych do obrotu ryb. W jednym przypadku stwierdzono naruszenia przepisów prawa żywnościowego. Oferowane do sprzedaży żywe ryby były nieprawidłowo przechowywane tj. w nienapowietrzanej 94 wodzie. Ponadto nie zachowano bieżącego stanu sanitarnego. Nałożono mandat karny w wysokości 200 zł. W pozostałych przypadkach sprzedaż była prowadzona z zachowaniem segregacji asortymentowej i sprzedawcy posiadali dokumenty stanowiące źródło pochodzenia ryb. Środkami masowego przekazu - przekazano do środków masowego przekazu informacje na temat: - produktów pochodzących z Chin, które mogły stwarzać zagrożenie dla zdrowia i były ujęte w powiadomieniach alarmowych sytemu RASFF, - targowiskowej sprzedaży grzybów, grzybobrania, jego zalet oraz niebezpieczeństw wynikających z niewłaściwego postępowania z grzybami, - sprzedaży w sklepie drobiu pochodzącego z nielegalnej hodowli należącej do właściciela sklepu. VII.11. Zatrucia pokarmowe W 2010 r. w powiecie pilskim wystąpiło ognisko choroby przenoszonej drogą pokarmową. Zgłoszono 1 ognisko zatrucia pokarmowego w żywieniu indywidualnym tj. mieszkania prywatne w miejscowościach: Miasteczko Krajeńskie i Kaczory. Czynnik etiologiczny w ognisku Salmonella Enteritidis. Łączna liczba chorych w ognisku 8 osób, w tym hospitalizowane 2 osoby, dzieci do lat 14 - 2 narażonych, z tego 1dziecko hospitalizowane. W wyniku przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego stwierdzono, że czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis. Przyczyną zatrucia było prawdopodobnie spożycie zakażonej potrawy (ciastko Ekler) wyprodukowane w piekarni na terenie powiatu pilskiego. Do zakażenia doszło prawdopodobnie na drodze pierwotnej (surowce) lub wtórnej (ręce, sprzęt produkcyjny).Zgłoszono podejrzenie zatrucia do Prokuratury Rejonowej w Chodzieży. Podsumowanie 1. Analizując stan sanitarno-techniczny obiektów produkcji i obrotu żywnością należy podkreślić, że ich stan uległ pogorszeniu o 9,7% w porównaniu do 2009 roku. Sklepy spożywcze, to największa grupa nadzorowanych zakładów, która stanowi 26,3% obiektów o złym stanie sanitarnym. W porównaniu do 2009 roku liczba ta zwiększyła się o 12,6%. 2. Odnotowano spadek odsetek obiektów niezgodnych świadczący o ogólnej tendencji poprawy stanu sanitarno-higienicznego zakładów małej gastronomii (z 5,2% w 2009r do 3,5% w 2010r.). 3. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie: - prawidłowego znakowania środków spożywczych, w tym suplementów diety i produktów GMO oraz kosmetyków, 95 - stosowania systemów kontroli wewnętrznej - zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP w obiektach żywnościowożywieniowych, - identyfikowalności (traceability) surowców i produktów, - zachowania łańcucha chłodniczego od surowca do gotowego produktu, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, - nadzoru nad jakością mikrobiologiczną i chemiczną środków spożywczych, przedmiotów użytku, kosmetyków, realizowanego zgodnie z rocznym planem poboru próbek na rok 2011. 96 VIII. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA VIII. 1. Wprowadzenie Realizacja działań w 2010r. podejmowana była w oparciu o wytyczne Głównego Inspektoratu Sanitarnego, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej i potrzeby środowiska lokalnego. Pracownicy pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia inicjowali, koordynowali i przeprowadzali w szerokim zakresie działania, które dotyczyły następujących zagadnień: − profilaktyki nowotworowej, − profilaktyki nadwagi i otyłości, − profilaktyki chorób układu krążenia, − profilaktyki tytoniowej, − profilaktyki w zakresie HIV/AIDS, − zapobiegania astmie, − racjonalnego odżywiania, − promowania zdrowego stylu życia. Wymienione przedsięwzięcia prozdrowotne adresowane były do szerokiego kręgu odbiorców, w tym w szczególności do: − rodziców i opiekunów dzieci, − dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, − młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, − nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych , − studentów, − pracowników medycznych (lekarzy, pielęgniarek, w tym środowiska szkolnego), − przedstawicieli samorządów lokalnych, − ogółu społeczeństwa powiatu pilskiego poprzez informacje w mediach. VIII.2. Realizacja krajowych zagadnień problemowych W 2010 roku realizowano cztery programy edukacyjne o zasięgu krajowym, inicjowane przez Główny Inspektorat Sanitarny: Program „Trzymaj Formę!”, Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce, Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania HIV, Program „Czyste powietrze wokół nas” oraz edycje pilotażowe dwóch programów: „Nie pal przy mnie proszę”, „Znajdź właściwe rozwiązanie”. 97 VIII.2.1. Program ,,Trzymaj Formę ! ” ( rok szkolny 2009 / 2010) Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety w oparciu o indywidualną odpowiedzialność i wolny wybór jednostki. W roku szkolnym 2009/2010 realizowana IV edycja programu. Działaniami w ramach Programu objęci zostali uczniowie klas V –VI szkół podstawowych oraz uczniowie klas I - III szkół gimnazjalnych, a także ich rodzice i grono pedagogiczne. Program realizowany był w 13 szkołach gimnazjalnych, edukacją objęto 3356 uczniów tych szkół oraz w 5 szkołach podstawowych, w których edukacją objęto 333 uczniów. W program zaangażowano także 1789 rodziców uczniów szkół gimnazjalnych i podstawowych. Najczęściej stosowane w szkołach formy realizacji programu to: projekt edukacyjny, imprezy integracyjne uczniów i rodziców, rajdy rowerowe, turnieje i zawody sportowe, olimpiady dotyczące zdrowego stylu życia, zajęcia w grupach i indywidualne, konkursy plastyczne, na wiersz, przysłowie, prezentacje multimedialne, konkursy dotyczące zasad właściwego żywienia i aktywnego trybu życia. Rycina 5. Ocena zestawów śniadaniowych pod kątem prawidłowej wartości odżywczej Rycina 6. Zawody sportowo - rekreacyjne dla uczniów gimnazjum z Zespół Szkół Nr 3 w Pile w hali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Pile 98 VIII.2.2. Profilaktyka HIV/AIDS Celem realizowanych działań jest edukacja w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV/AIDS wśród różnych grup społecznych powiatu pilskiego. W ramach Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania HIV prowadzono różnorodne działania. Zorganizowano konkurs na prezentację multimedialną pod hasłem: „Nie daj szansy AIDS”, który adresowany był do uczniów szkół gimnazjalnych. Na etap powiatowy konkursu napłynęło 8 prac z 7 szkół gimnazjalnych. Praca laureata pierwszego miejsca zajęła III miejsce w etapie wojewódzkim konkursu. Podsumowanie i wręczenie nagród laureatom odbyło się podczas Powiatowych Obchodów Światowego Dnia AIDS w Pilskim Domu Kultury. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali pamiątkowe dyplomy. Rycina 7. Laureaci konkursu „Nie daj szansy AIDS” Zorganizowano Olimpiadę Wiedzy o HIV / AIDS pod hasłem „AIDS – wczoraj, dziś, jutro” dla uczniów klas I i II szkół ponagimnazjalnych powiatu pilskiego. W etapie powiatowym Olimpiady udział wzięło 39 uczniów z 13 szkół ponagimnazjalnych. W etapie szkolnym wzięło udział 14 szkół ponadgimnazjalnych, 1122 uczniów. Etap powiatowy Olimpiady odbył się w sali sesyjnej Starostwa Pilskiego. Rycina 8. Olimpiada Wiedzy pod hasłem „AIDS – wczoraj, dziś, jutro” 99 Światowy Dzień AIDS – 01.12.2010r. Zorganizowano w sali widowiskowej Pilskiego Domu Kultury uroczystość okolicznościową - Powiatowe Obchody Światowego Dnia AIDS dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych powiatu pilskiego, w których uczestniczyło 296 osób. Współorganizatorami uroczystości byli: Starostwo Powiatowe w Pile, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 w Pile. Zaprezentowano program artystyczny przygotowany przez uczniów z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 w Pile pod tytułem „Czy warto?”. Na zakończenie wyemitowano film pt. „C.R.A.Z.Y”, reż. Jean-Marc Vallée. W ramach obchodów podsumowano 2 konkursy (Olimpiadę Wiedzy o HIV/AIDS, konkurs ,,Nie daj szansy AIDS”), wręczono dyplom Młodzieżowym Liderom Zdrowia – Kontra HIV, zorganizowano ekspozycje materiałów edukacyjnych w holu Pilskiego Domu Kultury Przeprowadzono 3 narady dotyczące organizacji działań z Pilskim Domem Kultury, Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 w Pile, Starostwem Powiatowym w Pile i Zespołem Szkół im. Stanisława Staszica w Pile, uczestniczyło w nich ogółem 11 osób. Rycina 9. Powiatowe Obchody Światowego Dnia AIDS Przeprowadzono 2 szkolenia Młodzieżowych Liderów Zdrowia – Kontra HIV. W pierwszym szkoleniu w Zespole Szkół im. Stanisława Staszica w Pile uczestniczyło 17 uczniów. Drugie 100 szkolenie odbyło się dla mieszkańców Internatu Zespołu Szkół im. Stanisława Staszica w Pile. Edukacją objęto 30 osób. Rycina 10. Zajęcia warsztatowe z Młodzieżowymi Liderami Zdrowia Rozpowszechniono oryginalną kartkę walentynkową przygotowaną przez Krajowe Centrum ds. AIDS. Pomysł ten był związany z Projektem H-Cube, współfinansowanym przez Komisję Europejską. Propozycję zamieszczenia kartki na stronie internetowej, rozesłano drogą elektroniczną do 16 szkół ponadgimnazjalnych powiatu pilskiego. Kontynuowano kampanię Krajowego Centrum ds. AIDS ,,Daj szansę swojemu dziecku”. Prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych (ulotek, plakatów, informacji o założeniach kampanii) do szpitali, przychodni lekarskich, gabinetów ginekologiczno – położniczych i szkół rodzenia. Przeprowadzono 3 narady z pielęgniarkami medycyny szkolnej, podczas których omawiano realizację tematyki HIV/AIDS w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych poprzez organizację działań edukacyjnych i konkursów. Łącznie w naradach wzięło udział 67 osób. Informacje w mediach: · przekazano 1 informację prasową dotyczącą Światowego Dnia Pamięci o Zmarłych na AIDS do 4 redakcji (Tygodnik Nowy, Tętno Regionu, Fakty Pilskie, 7 dni) opublikowany został 1 artykuł w ,,Tygodniku Nowym” (nakład 24 000), 1 informacja została zamieszczona na portalu internetowym www.dzienniknowy.pl , · przekazano Informację prasową o kampanii „Wiedza ratuje życie” opracowaną przez Krajowe Centrum ds. AIDS do 10 redakcji (TV, radio, prasa), · przekazano 1 informację prasową dotyczącą Światowego Dnia AIDS do 11 redakcji (TV, radio, prasa), informacja zamieszczona została na 3 portalach internetowych, ukazały się 2 artykuły prasowe (Tygodnik Pilski – nakład 7 000, Głos Wielkopolski – nakład 70 000), · udzielono 1 wywiadu dla TV (TV Asta - 20 00 odbiorców), informacja dotyczyła obchodów Światowego Dnia AIDS, 101 · przekazano pakiety informacyjne dotyczące kampanii ,,Daj szansę swojemu dziecku” do 5 redakcji (prasa, portale internetowe), informacja zamieszczona została na 2 portalach informacyjnych (www.7dni.pila.pl , www.faktypilskie.pl ), · na stronie internetowej PSSE w Pile zamieszczono 6 informacji z zakresu profilaktyki HIV/AIDS: kampania ,,Daj szansę swojemu dziecku”, kartka walentynkową przygotowana przez Krajowe Centrum ds. AIDS, kampania ,,Wiedza ratuje życie”, regulamin konkursu ,,Nie daj szansy AIDS”, wyniki Olimpiady Wiedzy o HIV/AIDS, program obchodów Światowego Dnia AIDS. VIII.2.3. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu Celem programu jest zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu poprzez promowanie postaw i zachowań antynikotynowych wśród społeczności powiatu pilskiego, propagowanie zasad zdrowego stylu życia bez papierosa wśród dzieci, młodzieży i dorosłych oraz informowanie o zagrożeniach związanych z wymuszoną inhalacją dymem tytoniowym. Prowadzono monitoring i ocenę przestrzegania zakazu palenia w szkołach i placówkach oświatowych poprzez zbieranie i analizę danych dot. przestrzegania art. 4 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.) Ogółem przeprowadzono kwestionariusz w 110 placówkach, co stanowi 100% placówek zaplanowanych do kontroli w 2010r. Światowy Dzień bez Tytoniu pod hasłem „Płeć a tytoń ” – 31 maja 2010r. W dniu 28.05.2010 r. w Wyższej Szkole Biznesu w Pile zorganizowano konferencję prasową dla przedstawicieli lokalnych mediów w ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu. Gospodarzami konferencji byli: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile oraz Rektor WSB w Pile. W konferencji uczestniczyli: lekarz ginekolog z Oddziału Ginekologiczno – Położniczego Szpitala Specjalistycznego w Pile, Farmaceuta z Aptek „Sokal” w Pile, Kanclerz, Rzecznik Prasowy i przewodniczący Samorządu Studenckiego WSB w Pile, laureaci etapu powiatowego konkursu „Palić, nie palić – oto jest pytanie”, przedstawiciele lokalnej prasy (Tygodnik Nowy, Fakty Pilskie),ogółem - 19 osób. Rycina 11. Konferencja prasowa w Wyższej Szkole Biznesu w Pile 102 W dniu 13.04.2010r. odbyło się szkolenie dla uczennic szkół ponadgimnazjalnych mieszkających internacie Zespołu Szkół Ekonomicznych w Pile. Celem szkolenia było uświadomienie dziewczętom, że ich styl życia ma znaczący wpływ na ich zdrowie oraz zdrowie przyszłego potomstwa. W szkoleniu uczestniczyły 22 osoby. PSSE w Pile we współpracy z Firmą GlaxoSmithKline Commercial zorganizowała szkolenie dla pielęgniarek środowiskowych i położnych z powiatu pilskiego oraz złotowskiego. Szkolenie odbyło się 27.04.2010r. w Restauracji „Pomarańczowy Fortepian” w Pile, poświęcone było szczepieniom ochronnym. Podczas szkolenia pracownik Sekcji OZ przedstawił także zagadnienie „Zdrowotne skutki palenia tytoniu – Światowy Dzień bez Tytoniu pod hasłem Płeć, a tytoń”, przygotowano prezentację multimedialną, przekazano materiały edukacyjne (plakaty, ulotki) wg rozdzielnika. W spotkaniu uczestniczyło 65 osób. Pielęgniarki medycyny szkolnej uczestniczyły 21.05.2010r. w szkoleniu organizowanym w PSSE w Pile. Na szkoleniu przedstawiono założenia Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej Światowy Dzień bez Tytoniu 2010. Prezentację multimedialną na szkolenie przygotowały studentki Instytutu Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile, odbywające praktyki zawodowe w Sekcji OZ. W dniu 01.06.2010r. na osiedlu Górnym w Pile zorganizowana została impreza plenerowa pod hasłem „Raz do roku w wokół bloku – Bieg pokoleń”. Organizatorami imprezy były instytucje znajdujące się na Osiedlu Górnym w Pile (Rady Osiedla, Spółdzielnie Mieszkaniowe, Parafia, PSSE, Banki ) oraz szkoły i przedszkola. Program imprezy oraz podział zadań ustalono podczas narad dotyczących organizacji przedsięwzięcia. W imprezie uczestniczyli uczniowie Zespołu Szkół Nr 3 w Pile oraz dzieci przedszkolne i mieszkańcy osiedla, ogółem około 2000 osób. Rycina 12. Otwarcie imprezy plenerowej na Osiedlu Górnym w Pile PSSE w Pile, Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia przygotowała Punkt Porad Zdrowotnych, w który prowadzono poradnictwo antynikotynowe oraz pomiary ciśnienia tętniczego krwi, pomiar zawartości tkanki tłuszczowej w ciele. W imprezie uczestniczyła Agencja 103 eventowa, „Trygon” z Poznania organizując gry i zabawy dla dzieci przedszkolnych w ramach Projektu PL 0432 „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy” Podczas imprezy plenerowej na Osiedlu Górnym w Pile w dniu 01.06.2010r. przeprowadzono dwa konkursy plastyczne w ramach Światowego Dnia bez Tytoniu. W konkursie „Hej małolaty, palenie to same straty” uczestniczyli uczniowie Zespołu Szkół Nr 3 w Pile (szkoła podstawowa, gimnazjum) – razem 29 osób. W konkursie „Nie pal – przy mnie stokrotnie proszę” uczestniczyły dzieci młodsze ze szkoły podstawowej oraz z Przedszkola Nr 18 i 13 w Pile – razem 30 osób. Wyniki konkursów zostały ogłoszone podczas trwania imprezy. Artykuły plastyczne oraz upominki dla laureatów ufundowane zostały przez Radę Osiedla Górnego w Pile. Rycina 13. Dzieci biorące udział w konkursach Zorganizowano etap powiatowy wojewódzkiego konkursu „Palić nie palić - oto jest pytanie? dla uczniów klas V szkół podstawowych. Zadanie konkursowe polegało na napisaniu wiersza o tematyce antynikotynowej dedykowanego osobom palącym ( dziadkom, rodzicom, rodzeństwu, rówieśnikom, znajomym).Regulamin konkursu przesłano do 37 szkół. Na etap powiatowy wpłynęło 18 prac z 13 szkół podstawowych, co stanowi 35 % szkół powiadomionych o konkursie Udział w konkursie ogółem wzięło 361 uczniów. Przeprowadzono konkurs „Zdrowie dla wszystkich” wśród osób korzystających z badań w Punkcie Porad Zdrowotnych w Wyższej Szkole Biznesu w Pile. Opracowano kupony konkursowe z pytaniami dot. profilaktyki nikotynowej, zasad zdrowego żywienia. Laureaci po udzieleniu prawidłowych odpowiedzi otrzymywali Kodeks Zdrowego Stylu Życia. W konkursie udział wzięło 26 osób. Zorganizowano wystawę plakatów wydanych w ramach Programu Ograniczania Palenia Tytoniu w Polsce w holu Szpitala Specjalistycznego w Pile Materiały przekazano także na Oddział Ginekologiczno - Położniczy oraz do Izby Porodowej. Plakaty wyeksponowano również na tablicach znajdujących się w na korytarzach PSSE w Pile. 104 Założenia tegorocznej Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej - Światowy Dzień bez Tytoniu 2010 wraz z propozycją działań w ramach akcji i ulotkami z zakresu profilaktyki nikotynowej przesłano do 74 placówek oświatowych (szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne), 2 szkół wyższych, przychodni i poradni lekarskich, szpitali na terenie powiatu pilskiego. Światowy Dzień Rzucania Palenia – 18 listopada 2010 Na naradzie dla pielęgniarek medycyny szkolnej zorganizowanej w dniu 24 września 2010r. w PSSE w Pile przekazano do szkół materiały edukacyjne (plakaty, ulotki) według rozdzielnika. Pielęgniarki medycyny szkolnej oraz szkolni koordynatorzy promocji zdrowia organizowali w swoich placówkach akcje informacyjne, ekspozycje wizualne, prelekcje, pogadanki o szkodliwości palenia tytoniu. Nawiązano współpracę z Urzędem Miasta i Gminy w Łobżenicy. We współpracy z pełnomocnikiem burmistrza Łobżenicy ds. rozwiązywania problemów alkoholowych zorganizowano happening na ulicach Łobżenicy. Dnia 18 listopada 2010r. ulicami miasta przemaszerowali uczniowie ze szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej, Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Łobżenicy – ogółem około 300 osób. Uczniowie podczas przemarszu nieśli transparenty oraz skandowali hasła propagujące zdrowy styl życia bez papierosa. Rozdawano przechodniom ulotki o tematyce antytytoniowej przygotowane przez uczniów. Rycina 14. Przemarsz dzieci i młodzieży ulicami Łobżenicy Przemarsz zakończono na placu przed Gminnym Centrum Kultury gdzie w ognisku spalono atrapy papierosów i dopalaczy. Prelekcję dla uczniów na temat szkodliwości palenia tytoniu przedstawił Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile. Podczas akcji wykorzystano materiały edukacyjne wydane w ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. 105 Rycina 15. Happening z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia Zakład pracy Philips Lighting Poland S.A. otrzymał z PSSE w Pile materiały edukacyjne. Na terenie zakładu 18 listopada odbyła się akcja „Dzień Miętusa”. Pracownicy w tym dniu otrzymali cukierki miętowe oraz informacje o szkodliwości palenia. Działania te są elementem akcji „Rzuć palenie z Philipsem”, która jest realizowana w okresie październik 2010 – czerwiec 2011. Zorganizowano 3 Punkty Porad Zdrowotnych, w których prowadzono pomiary ciśnienia tętniczego krwi oraz poradnictwo antytytoniowe. Zorganizowano w dniu 25.08.2010 Punkt Porad Medycznych podczas „XI Prezentacji Dorobku Artystycznego Ludzi III Wieku” w Pilskim Domu Kultury. Prowadzono badania ciśnienia tętniczego krwi, badania poziomu glukozy we krwi. Poradnictwa antynikotynowego udzielono 101 osobom. Ogółem z badań skorzystało 459 osób, badanie poziomu cukru we krwi wykonano u 253 osób, ciśnienie tętnicze krwi zmierzono 206 osobom. W dniu 12.10.2010r. zorganizowano Punkt Porad w PSSE w Pile z badań skorzystało 36 osób, natomiast w dniu 13.10.2010r. zorganizowano Punkt w Hotelu Gromada „Rodło” podczas Międzynarodowych Spotkań Seniorów w Pile. Prowadzono sondaż zachowań w zakresie palenia tytoniu, udzielono poradnictwa antytytoniowego 31 osobom. Rycina 16. Punkty Porad Zdrowotnych 106 Inne działania z zakresu profilaktyki nikotynowej. Rozpropagowano Kampanię medialną na temat nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Informację o Kampanii przekazano do lokalnych mediów (prasa, radio, TV) – 10 redakcji, Urzędów Miast i Gmin powiatu pilskiego (9), szkół ponadgimnazjalnych powiatu pilskiego (16 szkół), szkół wyższych (2 uczelnie), placówek służby zdrowia – szpitale (3 placówki). Telewizja Asta bezpłatnie wyemitowała spoty reklamowe Kampanii w dniach 06 – 12.12.2010r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile udzielał wywiadów do Radia „eska” i portalu internetowego „Życie Piły”. Ukazał się artykuł w „Tygodniku Pilskim” z dnia 23.11.2010r. VIII.2.4.Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas” ( rok szkolny 2009 / 2010 ) Celem głównym programu jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Adresatami programu były dzieci 5 i 6 letnie uczęszczające do przedszkoli oraz ich rodzice i opiekunowie. Działaniami edukacyjnym w ramach Programu objęto 287 dzieci 5 – 6 letnich oraz 268 rodziców. W powiecie pilskim Program realizowany był w 10 przedszkolach. Zorganizowano we współpracy z Przedszkolem Publicznym nr 3 w Pile happening z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu. Happening odbył się 31 maja 2010r. i wzięło w nim udział ok. 120 dzieci przedszkolnych ( dzieci 3, 4, 5 i 6 – letnie), nauczyciele oraz pracownik Sekcji Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Pile. W programie happeningu uwzględniona została prezentacja multimedialna przygotowana przez nauczycieli, pogadanka na temat szkodliwości palenia papierosów przez najbliższe osoby w rodzinie oraz przemarsz ulicami wokół przedszkola ( ul. W. Pola, Sikorskiego, Okrzei). Podczas przemarszu dzieci skandowały hasła antynikotynowe oraz niosły transparenty ze znakami zakazu palenia. Rycina 17. Happening z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu 107 Zorganizowano w PSSE w Pile szkolenie dla realizatorów programu. W spotkaniu udział wzięło 10 nauczycieli wychowania przedszkolnego. Podczas spotkania wszyscy otrzymali przygotowane materiały edukacyjne do realizacji programu ( kolorowanki, poradniki dla nauczyciela, plakaty, płyty CD). Przeprowadzono 3 narady dotyczące organizacji działań edukacyjnych dla rodziców i dzieci, organizacji w jednym przedszkolu happeningu oraz 1 naradę dotyczącą inauguracji programu. VIII.3. Realizacja wojewódzkich zagadnień problemowych VIII.3.1. Program edukacyjny ,, Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie ” ( rok szkolny 2009 / 2010) Celem głównym III edycji programu jest edukacja rodziców i opiekunów dzieci w zakresie umiejętności obserwacji objawów astmy oraz stworzenie dzieciom zagrożonym chorobą możliwości optymalnej jakości życia. Adresatami działań byli uczniowie klas I – III i ich rodzice. Realizacja trzeciej edycji programu odbyła w tych samych 10 szkołach podstawowych, co poprzednie edycje. Edukacją objęto 1442 uczniów, co stanowi 99% adresatów oraz 867 rodziców, co stanowi 59% wszystkich rodziców, do których kierowany był program. Szczególne zainteresowanie programem wykazywali rodzice, którzy zetknęli się problemem astmy. Zorganizowano 4 narady, w tym 2 dotyczyły inauguracji kolejnej edycji programu, 1 naradę konkursową ,,Zdrowo i bezpiecznie bawią się Mali Przyjaciele” oraz naradę dotycząca organizacji wystawy pokonkursowej. Łącznie w naradach udział wzięło 36 osób. Zorganizowano konkurs plastyczny pod hasłem: ,,Zdrowo i bezpiecznie bawią się Mali Przyjaciele”. Adresatami konkursu byli uczniowie kl. I – III ze szkół realizujących program. Zadanie konkursowe polegało na przedstawieniu w formie pracy plastycznej przeżyć, porażek i osiągnięć w walce z astmą. Na etap powiatowy wpłynęło 30 prac plastycznych z 5 szkół podstawowych, które realizują program. Nagrody ufundowane zostały przez Powiatową Stację Sanitarno – Epidemiologiczna w Pile. Nawiązano współpracę z Oddziałem Dzieci Starszych Szpitala Specjalistycznego w Pile i zorganizowano wystawę pokonkursową w holu szpitala. I miejsce – NATALIA KOZERA II miejsce – ZUZANNA SÓJKA 108 III miejsce – IGOR RUMIŃSKI Rycina 18. Prace plastyczne laureatów konkursu Na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile zamieszczono 3 informacje, w tym 2 dotyczyły działań związanych z zorganizowanym konkursem i 1 informacja dotyczyła realizacji III edycji w roku szkolnym 2009/2010. Prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych (ulotki, kserokopie kolorowanej, żółte balony) przeprowadzono do wszystkich 10 szkół podstawowych realizujących program. VIII.3.2. Program „Moje dziecko idzie do szkoły ” Kontynuowano realizację programu edukacyjnego „Moje dziecko idzie do szkoły”, którego głównym celem jest ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiejętności prozdrowotnych wśród rodziców i dzieci klas ,,0”. Zorganizowano 2 szkolenia dla nauczycieli na których omówiono metody realizacji programu „Moje dziecko idzie do szkoły” w roku szkolnym 2009/2010. Łącznie w szkoleniach wzięło udział 28 nauczycieli. Program realizowano w przedszkolach i oddziałach „0” przy szkołach podstawowych ogółem w 54 placówkach, co stanowi 95 % placówek, w których są dzieci 6-letnie. Dodatkowo do realizacji programu przystąpiły także 2 szkoły podstawowe (Zespół Szkół Nr 1 w Pile i Specjalny Ośrodek SzkolnoWychowawczy w Pile). Działaniami edukacyjnymi objęto 1495 dzieci 6-letnich oraz ich rodziców. Dodatkowo edukacją objęto 61 uczniów kl. I Szkoły Podstawowej Zespołu Szkół Nr 1 w Pile oraz 40 uczniów i rodziców Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Pile. VIII.3.3. Projekt PL 0432 MF EOG „Bądźmy zdrowi – więc, działamy” Celem głównym Projektu jest zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży narażonych na nadwagę, otyłość i choroby dietozależne na terenie województwa wielkopolskiego oraz poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży w Polsce. Projekt adresowano do dzieci w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym i ich rodziców, młodzieży szkół gimnazjalnych i ich rodziców oraz do edukatorów w środowisku przedszkolnym i szkolnym - kadra pedagogiczna szkół, 109 przedszkoli, pielęgniarki środowiska szkolnego. Przeprowadzono badania ankietowe dotyczące zachowań zdrowotnych w zakresie zasad zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Ankietyzacja prowadzona była w Przedszkolu Publicznym Nr 13 w Pile oraz w Zespole Szkół Nr 2 w Pile. Łącznie przeprowadzono 200 ankiet wśród edukatorów (40 - wstępne/końcowe), dzieci 6 letnich (40 -wstępne/końcowe), gimnazjalistów (40 - wstępne/końcowe), rodziców dzieci 6 letnich (40 – wstępne /końcowe), rodziców gimnazjalistów (40- wstępne/końcowe). Po przeprowadzonych badaniach ankietowych dokonano ewaluacji ankiet, wyniki przesłano do WSSE w Poznaniu. Odbyło się 5 szkoleń na terenie powiatu pilskiego w dniach 09 – 10.02.2010r., 05 - 06.05.2010r., 21.09.2010r. Uczestnikami szkoleń w I kwartale 2010r. byli nauczyciele ze szkół gimnazjalnych miasta Piły, szkół z terenu gminy Wyrzysk, Łobżenica, Kaczory, Białośliwie, Ujście oraz z Ochotniczego Hufca Pracy w Pile i pielęgniarki medycyny szkolnej. Ogółem w szkoleniach udział wzięły 53 osoby. W II kwartale 2010r. uczestnikami szkoleń byli uczniowie z Gimnazjum Nr 4 w Pile (41 osób) oraz uczniowie klas gimnazjalnych z Zespołu Szkół Nr 3 w Pile (48 osób). Uczniowie aktywnie uczestniczyli w zajęciach warsztatowych dotyczących zarówno edukacji konsumenckiej jak i aktywności fizycznej. W III kwartale 2010r. odbyło się jedno szkolenie dla młodzieży gimnazjalnej z Zespołu Szkół Nr 1, uczestniczyły w nim 42 osoby. Podczas szkoleń wykorzystywano sprzęt multimedialny i informatyczny zakupiony w ramach Projektu PL 0432 MF EOG. Zorganizowane w III kwartale 2010r. szkolenie było ostatnim z cyklu 9 szkoleń zaplanowanych do realizacji na terenie powiatu pilskiego. 110 Rycina 19. Szkolenia zorganizowane dla uczniów szkół gimnazjalnych Odbyły się 4 narady Powiatowego Zespołu ds. Projektu PL 0432 MF EOG (18.01.2010r., 12.04.2010r., 30.08.2010r., 04.10.2010r.). Spotkania dotyczyły podsumowania działań za mijający kwartał oraz zaplanowania działań na kolejny kwartał 2010 r. Odbyła się impreza środowiskowa (festyn) dla dzieci z klas „0”. Wykonawca imprezy – Agencja eventowa „Trygon” z Poznania przedstawiła program festynu Powiatowemu Promotorowi Projektu w celu zaakceptowania. Impreza odbyła się w dniu 01.06.2010r. na osiedlu Górnym w Pile, uczestniczyły w niej dzieci z Przedszkoli Nr 12, 13, 18 w Pile. Przedszkola te są realizatorami Projektu. Wykonawcy przeprowadzili wszystkie zaplanowane gry i zabawy dla dzieci według programu. Przekazywano informacje o zrealizowanych szkoleniach celem zmieszczenia ich na stronie internetowej Projektu. Ukazał się 1 artykuł prasowy w Tygodniku Nowym (nakład 24000), zamieszczono 2 informacje na stronie internetowej PSSE w Pile, 1 artykuł na portalu informacyjnym. VIII.4. Realizacja lokalnych interwencji nieprogramowych VIII.4.1. Profilaktyka chorób nowotworowych Celem podejmowanych działań było przekazywanie wiedzy na temat czynników ryzyka i objawów chorobowych w przebiegu raka piersi i raka szyjki macicy oraz dostarczenie wiedzy i umiejętności w zakresie metodyki prowadzenia zajęć z uczniami szkół ponadgimnazjalnych w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych. Grupę docelową stanowiły pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, nauczyciele, pacjenci placówek służby zdrowia, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i oraz mieszkańcy Piły. W 16 szkołach ponadgimnazjalnych powiatu pilskiego oraz w 1 szkole gimnazjalnej realizowano zagadnienia z zakresu profilaktyki raka piersi pod hasłem „Zdrowie Piersi”. Zajęcia prowadzone były przez pielęgniarki medycyny szkolnej w oparciu o materiały przekazane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Pile. Prowadzono naukę samobadania piersi na fantomach, pokazy, prelekcje, projekcje filmów. 111 Zorganizowano konkurs powiatowy na plakat pod hasłem „Pamiętaj o Profilaktyce – Chroń Siebie i Najbliższych”. Adresatami konkursu byli uczniowie z 16 szkół ponagimnazjalnych powiatu pilskiego. Na konkurs wpłynęło 16 prac z 7 szkół ponadgimnazjalnych. Nagrody dla laureatów ufundowali: PSSE w Pile, Starostwo Powiatowe w Pile, Stowarzyszenie Pilski Klub Amazonek, Stowarzyszenie Europa Donna. Nagrody wręczono podczas Powiatowych Obchodów Dnia Zdrowia Piersi. W holu Pilskiego Domu Kultury przygotowano wystawę prac konkursowych. W dniu 26.10.2010r. zorganizowano Powiatowe Obchody Dnia Zdrowia Piersi. W pierwszej części obchodów w sali widowiskowej Pilskiego Domu Kultury odbyła się akademia okolicznościowa przygotowana przez uczniów z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Pile oraz wykład lekarza onkologa ze Szpitala Specjalistycznego w Pile. W drugiej części obchodów odbył się happening ,,Marsz Zdrowia” , który przeszedł ulicami miasta Piły .W Marszu uczestniczyli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych powiatu pilskiego, studenci z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile, członkinie Stowarzyszenia Pilski Klub Amazonek i Stowarzyszenia Europa Donna, przedstawiciele Urzędu Miasta, Starostwa Pilskiego, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, lokalne media. Rycina 20. Happening „Marsz Zdrowia” Przedstawiciele lokalnych mediów (4 redakcji) uczestniczyli w Powiatowych Obchodach ukazał się 1 artykuł prasowy ( Tygodnik Nowy – nakład 24 000) oraz 2 informacje na stronach internetowych lokalnych portali informacyjnych. 112 Prowadzono dystrybucję ulotki „Laurka dla babci” zachęcającej do wykonania badań mammograficznych. Ulotkę przekazano do 15 placówek ( 11 szkół i przedszkoli, 4 gabinety lekarzy rodzinnych) w ilości 1330 sztuk. VIII.4.2. Światowy Dzień Zdrowia Celem działań było promowanie idei hasła ogłoszonego przez Światową Organizację Zdrowia na Światowy Dzień Zdrowia. W 2010r. hasło brzmiało „Człowiek i miasto”. -W dniu 08.04.2010r. zorganizowano we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Pile XII Powiatową Konferencję Promocji Zdrowia. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, przedstawiciele wszystkich typów szkół z terenu powiatu pilskiego, pielęgniarki medycyny szkolnej. Ogółem 123 osoby. Podczas konferencji zorganizowano Punkt Porad Zdrowotnych – badania ciśnienia tętniczego krwi, badanie zawartości cukru we krwi, poradnictwo zdrowotne – studentów z Instytut Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile. W przerwie konferencji, wykładowcy z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile, zaprezentowali ćwiczenia z zakresu treningu stabilizacji posturalnej i ćwiczeń równoważnych. Uczestnicy konferencji otrzymali materiały informacyjne związane z przesłaniem WHO na Światowy Dzień Zdrowia w celu rozpropagowania ich we własnych placówkach. Rycina 21. Przesłanie Świtowego Dnia Zdrowia prezentowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile Zorganizowano Konkurs „Człowiek i Miasto” dla uczestników XII Powiatowej Konferencji Promocji Zdrowia. Zadanie konkursowe poległo na prawidłowym wypełnieniu kuponu i złożeniu w wyznaczonym miejscu. W konkursie udział wzięło 68 osób. 113 Rycina 22. Ćwiczenia z zakresu treningu stabilizacji posturalnej i ćwiczeń równoważnych Zorganizowano konkurs „Żyjmy Zdrowo” dla czytelników bezpłatnej gazety „Tętno Regionu” Nr 4 (40), nakład 10 000. Zadanie konkursowe polegało na napisaniu fraszki sugerującej, że w mieście można żyć zdrowo i podejmować wiele działań na rzecz zdrowia. W dniu 12.04.2010r. zorganizowano Punkt Porad Zdrowotnych w Urzędzie Miasta w Pile. Prowadzono poradnictwo zdrowotne, rozdawnictwo materiałów edukacyjnych i pomiar RR, ogółem z badań skorzystało 37 osób ( 28 kobiet, 9 mężczyzn). Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego krwi stwierdzono u 20 osób, 13 osób paliło papierosy. Przeprowadzono szkolenie nt. „Racjonalne żywienie – założenia akcji Jedz 5 x dziennie warzywa i owoce” podczas imprezy szkolnej dla uczniów z Centrum „Nauka” w Pile. W szkoleniu uczestniczyło 60 osób. Zorganizowano 4 narady dotyczące organizacji działań w ramach Światowego Dnia Zdrowia (Starostwo Powiatowe, Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze, Zespół Szkół w Starej Łubiance). Przekazano do Urzędów Miast i Gmin powiatu pilskiego materiały informacyjne Światowy Dzień Zdrowia 2010r. – Proponowane działania. -Opublikowano 1 artykuł w ,,Tygodniku Nowym” z dn. 20.04.2010 r. oraz informację o przebiegu konferencji na regionalnym portalu internetowym. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile udzielił wywiadu dla TV Asta, TV Koszalin. VIII.4.3. Zdrowotne skutki nadmiernego promieniowania ultrafioletowego (UV) Celem działań była edukacja młodzieży, rodziców, nauczycieli i wychowawców w zakresie skutków zdrowotnych wynikających z nadmiernego promieniowania ultrafioletowego (UV). Przekazano informację do Starostwa Powiatowego w Pile, celem rozpropagowania jej w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu pilskiego oraz do Urzędów Miast i Gmin (9 urzędów) 114 celem rozpropagowania jej w podległych urzędom placówkach oświatowych. Zorganizowano wystawę materiałów informacyjnych na temat zdrowotnych skutków nadmiernego korzystania z promieniowania ultrafioletowego oraz opalania się w solarium w Bibliotece Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile w okresie 21 – 30.04.2010r. Wystawa odbyła się w ramach obchodów Tygodnia Instytutu Ochrony Zdrowia PWSZ w Pile. W PSSE w Pile zorganizowano szkolenie dla 21 pielęgniarek medycyny szkolnej. Przygotowano prezentację multimedialną „Skutki zdrowotne nadmiernego promieniowania UV” oraz przekazano materiały edukacyjne – informację z GIS, broszury i ulotki (Nr 6) Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Zorganizowano 3 narady dotyczące organizacji działań, w których uczestniczyło 8 osób oraz 6 narad komisji konkursowych, w których uczestniczyło 14 osób. Nawiązano współpracę z Powiatową i Miejską Biblioteką Publiczną im. Pantaleona Szumana w Pile. Przekazano materiały edukacyjne do biblioteki głównej i wszystkich filii na terenie miasta Piła. Przeprowadzono 2 konkursy plastyczne dla dzieci uczestniczących w zajęciach bibliotecznych pod hasłem „Wakacje z wyobraźnią”. Konkursy poprzedzone były pogadankami na temat skutków zdrowotnych nadmiernego promieniowania ultrafioletowego Ogółem w zajęcia uczestniczyło 25 dzieci w wieku od 3 do 12 lat. Rycina 23. Konkurs plastyczny w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile Przeprowadzono 4 konkursy plastyczne dla dzieci uczestniczących w półkoloniach i koloniach letnich. Konkursy poprzedzone były pogadankami na temat zasad bezpiecznego plażowania, skutków zdrowotnych nadmiernego promieniowania UV. Starsze dzieci wykonywały plakaty przedstawiające zasady bezpiecznego wypoczynku na słońcu, dzieci młodsze rysunki i kolorowanki. Ogółem w zajęciach uczestniczyło 120 osób w wieku od 6 do 14 lat. Podczas wizytacji obozów, kolonii i półkolonii (11 placówek) prowadzono poradnictwo zdrowotne dotyczące zdrowotnych konsekwencji promieniowania ultrafioletowego dla kierowników i opiekunów dzieci i młodzieży. Przekazywano materiały informacyjne i edukacyjne wg rozdzielników (plakaty, ulotki, scenariusze zajęć, opracowania dotyczące zasad bezpiecznego wypoczynku). 115 Rycina 24. Zajęcia edukacyjne w Oratorium przy parafii Św. Rodziny w Pile VIII.4.4. Środki zastępcze Celem działań była edukacja dyrektorów szkół, pedagogów szkolnych, pielęgniarek medycyny szkolnej w zakresie skutków zażywania substancji psychoaktywnych wchodzących w skład środków zastępczych ( ,,dopalaczy”). Zorganizowano naradę, podczas której powołano zespół powiatowy zajmujący się koordynacją działań edukacyjnych i informacyjnych. Do zespołu należą pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży Powiatowej Stacji Sanitarno -Epidemiologicznej w Pile oraz przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Pile. Zorganizowano 2 szkolenia, w tym jedno dla dyrektorów szkół, pedagogów szkolnych i pielęgniarek medycyny szkolnej, wzięły w nim udział 23 osoby. Drugie szkolenie kierowane było do uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Starej Łubiance, wzięło w nim udział 50 osób. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile udzielił wywiadu do TV Asta (odbiorców 20 000). 1 informacja prasowa zamieszczona została w ,,Tygodniku Nowym” (nakład 24 000), 1 informacja została zamieszczona na portalu internetowym www.dzienniknowy.pl . Na stronie internetowej PSSE w Pile zamieszczono 6 informacji o charakterze edukacyjnoinformacyjnym. Inne przedsięwzięcia VIII.5.1. Profilaktyka chorób układu krążenia Akcja „Tydzień dla serca” Celem akcji było wczesne wykrywanie nadciśnienia tętniczego krwi oraz szacowanie czynników ryzyka chorób układu krążenia osób poddających się badaniom, edukacja zdrowotna społeczeństwa w zakresie szkodliwości palenia tytoniu i profilaktyki chorób układu krążenia oraz promowanie stylu życia wspomagającego zdrowie. Zorganizowano 9 Punktów Porad Zdrowotnych we współpracy ze studentami Instytutu Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile. W punktach prowadzono pomiary ciśnienia tętniczego krwi, 116 poradnictwo zdrowotne i dystrybucję materiałów edukacyjnych. ·Z pomiarów skorzystało 319 osób: 239 kobiet i 80 mężczyzn. Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego krwi stwierdzono u 102 osób, co stanowi 32 % badanych. Pomiar cukru we krwi przeprowadzono w 6 Punktach, skorzystało z pomiarów 155 osób, 23 osoby miały podwyższony poziom cukru we krwi, czyli tzw. hiperglikemię. Procent osób z hiperglikemią w stosunku do badanej grupy wyniósł 15 %. Wykonano w 8 aptekach badania poziomu zawartości tkanki tłuszczowej w ciele i wskaźnika masy ciała - BMI. W badaniu wzięło udział 151 osób. Punkty Porad Zdrowotnych dostępne były dla mieszańców Piły i znajdowały się w pilskich aptekach, w Urzędach Pocztowych w Pile, w Wyższej Szkole Biznesu w Pile, jeden punkt uruchomiony został podczas imprezy plenerowej na Osiedlu Górnym w Pile. Rycina 25. Zdjęcia z Punktu Porad Zdrowotnych zorganizowanego w Urzędzie Poczty Polskiej Nr 1 i Nr 4 w Pile W realizację akcji aktywnie włączyło się 17 pielęgniarek medycyny szkolnej. Zorganizowano działania w 21 placówkach oświatowo – zdrowotnych. W szkołach prowadzono pogadanki tematyczne, prelekcje, konkursy plastyczne, apele okolicznościowe, dystrybucję materiałów oraz ekspozycje wizualne. Ogółem w działaniach profilaktycznych wzięło udział 9736 osób, co stanowi 7,1% ogółu mieszkańców powiatu pilskiego. W 2009 r. działaniami akcyjnymi objęto 8360 osób, co stanowiło 6,2% ogółu mieszkańców Zorganizowano 1 konkurs o tytuł ,,Lidera Zdrowego Serca” dla osób zaangażowanych w akcję ,,Tydzień dla serca”, wzięło w nim udział 17 pielęgniarek, co stanowi 55% ogółu pielęgniarek medycyny szkolnej w powiecie pilskim. Nagłośniono akcję w lokalnych mediach. Program akcji otrzymali przedstawiciele radia (3 redakcje), prasy (3 redakcje). Ukazał się jeden artykuł prasowy, na portalu informacyjnym www.dzienniknowy.pl zamieszczono informację o organizowanej akcji. Program akcji ,,Tydzień dla serca” również zamieszczono na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile. 117 VIII.5.2. Szkoły Promujące Zdrowie Na terenie powiatu pilskiego do Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie należą 4 szkoły: Zespół Szkół Nr 1 w Pile, Zespół Szkół Nr 3 w Pile, Szkoła Podstawowa Nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi w Pile, Zespół Szkół Gastronomicznych w Pile. W okresie przygotowawczym są 4 szkoły: Szkoła Podstawowa Nr 2 w Pile, Szkoła Podstawowa Nr 7 w Pile, Szkoła Podstawowa w Białośliwiu i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Pile. Pracownicy Sekcji OZ prowadzili poradnictwo dotyczące zasad przystąpienia do sieci Szkół Promujących Zdrowie dla szkół będących w okresie przygotowawczym. Zakres poradnictwa wyboru problemu zdrowotnego oraz sposobu sporządzenia sprawozdań opisowych z działalności oświatowozdrowotnej prowadzonej w szkole. VIII.5.3. Ankietyzacja „Zachowania zdrowotne w ciąży” Celem prowadzonej ankietyzacji była ocena rozpowszechnienia i stabilności wzorca picia alkoholu i używania substancji psychoaktywnych na reprezentatywnej próbie populacji osób dorosłych oraz ocena następstw zdrowotnych i psychospołecznych picia alkoholu i używania innych substancji psychoaktywnych. Grupę docelową stanowiły kobiety przebywające po porodzie wraz z noworodkami w oddziałach ginekologiczno – położniczych wytypowanych szpitali na terenie powiatu pilskiego oraz lekarze i pielęgniarki pracujący w tych oddziałach. Badania ankietowe tak jak w 2009r. przeprowadzono w ramach „Zintegrowanego systemu kontroli, zbierania danych epidemiologicznych i analizy statystycznej Państwowej Inspekcji Sanitarnej”. Ankietyzację przeprowadzono w Szpitalu w Wyrzysku i w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Ankietyzacją objęto łącznie 17 położnic. Po zakończeniu badań ankietowych zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektoratu Sanitarnego wprowadzono dane do systemu informatycznego. Podsumowanie i wnioski 1. Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Pile realizowała i koordynowała: 4 programy krajowe: ,,Trzymaj Formę”, ,,Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce”, ,,Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania HIV”, ,,Czyste powietrze wokół nas” oraz edycje pilotażowe 2 programów: ,,Nie pal przy mnie proszę”, ,,Znajdź właściwe rozwiązanie”, 2 programy wojewódzkie: ,,Moje dziecko idzie do szkoły”, ,,Wolność Oddechu - Zapobiegaj Astmie” oraz Projekt PL 0432 MF EOG ,,Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy”, 3 interwencje nieprogramowe: Profilaktyka nowotworowa, Zdrowotne skutki nadmiernego promieniowania ultrafioletowego (UV), Środki zastępcze „dopalacze” i inne przedsięwzięcia: akcja „Tydzień dla serca” , Szkoły Promujące Zdrowie , ankietyzacja ,,Zachowania zdrowotne w ciąży”. 118 2. Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia realizowała zadania koordynatora do spraw kontaktów zewnętrznych z mediami lokalnymi. Prowadzony był monitoring informacji opublikowanych oraz opracowane zostały sprawozdania miesięczne z kontaktów z lokalnymi mediami. 3. Media lokalne systematycznie uczestniczyły we wszystkich działaniach organizowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarna w Pile i informowały społeczeństwo o aktualnych zagrożeniach zdrowotnych. 4. Pracownicy oświaty zdrowotnej przeprowadzili 28 szkoleń z udziałem 968 osób (w tym 5 szkoleń w ramach Projektu PL 0432 MF EOG „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy”). Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia zorganizowała 90 narad, w których udział wzięły 343 osoby. 5. Pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia udzielili, w 2010r. poradnictwa metodycznego 108 osobom. Poradnictwo dotyczyło realizowanych programów i przedsięwzięć prozdrowotnych, profilaktyki chorób zakaźnych (grypa, meningokoki) oraz informacji ogólnych z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. 6. Pracownicy Sekcji OZ zapraszani są systematycznie na narady dyrektorów wszystkich typów szkół do Urzędu Miasta w Pile i Starostwa Powiatowego w Pile. 7. Nawiązywana jest współpraca z lokalnymi samorządami, instytucjami, stowarzyszeniami i organizacjami w ramach realizacji zadań. Tabela 19. Wizytacje, ocena realizacji programów edukacyjnych i diagnozy przedsięwzięć prozdrowotnych· w latach 2009-2010 Rok 2009 Rok 2010 Liczba wizytacji 111 110 Ocena Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu 17 27 Ocena realizacji programu ,, Czyste powietrze wokół nas ” - 13 Ocena realizacji programu ,,Nie pal przy mnie proszę ” - 2 Ocena realizacji programu ,,Znajdź właściwe rozwiązanie ” - 1 Ocena realizacji działań z zakresu profilaktyki HIV/AIDS 9 11 Ocena realizacji programu ,,Trzymaj Formę!” 14 12 Ocena realizacji programu ,,Moje dziecko idzie do szkoły” 33 30 Ocena realizacji programu „ Wolność Oddechu-Zapobiegaj Astmie” 9 7 Diagnoza przedsięwzięć prozdrowotnych w placówkach nauczania i wychowania. 30 16 119 IX. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r., Nr 122, poz. 851 z późn. zm.), Państwowy Powiatowy Inspekcji Sanitarny w Pile w 2010 roku sprawował zapobiegawczy nadzór sanitarny, którego celem jest zapewnienie właściwego stanu higieniczno – zdrowotnego w realizowanych obiektach. Do obiektów tych zalicza się: obiekty służby zdrowia, obiekty produkcji i obrotu artykułami spożywczymi, zakłady pracy, obiekty użyteczności publicznej. Zadaniem zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jest również zagwarantowanie, aby projektowane obiekty, a w szczególności obiekty przemysłowe nie powodowały zagrożenia oraz uciążliwości dla osób zamieszkałych a także przebywających w ich sąsiedztwie. Zapobiegawczy nadzór sanitarny jest realizowany w szczególności poprzez zajmowanie stanowiska w zakresie higieniczno - zdrowotnym w sprawach: · uzgadniania, na wniosek organu samorządowego, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, · wydawania opinii na wniosek organu samorządowego, na podstawie przesłanego wniosku wnioskodawcy oraz informacji zawierających dane o planowanym przedsięwzięciu, w sprawie obowiązku sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko i jego zakresu dla przedsięwzięć zaliczanych do mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko może być wymagane, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.), · uzgadnianie, na wniosek organu samorządowego, na podstawie przesłanego wniosku wnioskodawcy wraz z raportem o oddziaływaniu na środowisko albo informacją zawierającą dane o planowanym przedsięwzięciu, jeżeli sporządzenie raportu nie jest wymagane, środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia dla inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obligatoryjne, · kontroli obiektów w trakcie budowy, na wniosek strony (inwestora, wykonawcy), · uczestniczenia, na wniosek strony, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów nowo wybudowanych, lub w których następuje rozszerzenie działalności lub zmiana sposobu użytkowania, 120 · uzgadnianie, na wniosek organu samorządowego, warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu, · uzgadnianie, na wniosek strony, dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych lub ich części. Dokumentacja projektowa uzgadniana może być również przez rzeczoznawców ds. sanitarno-higienicznych działających z upoważnienia Głównego Inspektora Sanitarnego, stosownie do rodzaju inwestycji i zakresu uprawnień rzeczoznawców ds. sanitarno-higienicznych określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie rzeczoznawców do spraw sanitarno-higienicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 1792 z późn. zm.), · Wydawania opinii o zgodności z warunkami sanitarnymi określonymi przepisami Unii Europejskiej przedsięwzięć, których realizacja jest wspomagana przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny podczas realizacji swoich zadań skupia się przede wszystkim na ochronie zdrowia ludzi poprzez egzekwowanie wymogów higieniczno – zdrowotnych oraz higieny środowiska dla ww. kierunków działania. W 2010 roku uzgodniono i zaopiniowano w drodze decyzji, postanowień oraz opinii sanitarnych: · dokumentacje projektowe (w oparciu o Prawo budowlane oraz ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej), · projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (w oparciu o ustawę z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) oraz ustawę z dnia z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.), · strategiczne oceny oddziaływania na środowisko oraz oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (w oparciu ustawę z dnia z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.), · dokonano odbiorów obiektów budowlanych przed przystąpieniem do ich użytkowania. W trakcie uzgadniania bądź opiniowania dokumentacji projektowej pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zwracał szczególną uwagę na takie zagadnienia jak: zapewnienie właściwych warunków higieniczno – zdrowotnych w miejscach przebywania i zamieszkania ludzi, odpowiednich warunków pracy dla osób zatrudnionych w zakładach pracy. 121 Ogółem wydano 209 opinii sanitarnych, które dotyczyły: · projektów technologicznych dotyczących: zakładów kosmetycznych, fryzjerskich, fryzjersko – kosmetycznych, odnowy biologicznej, poprawy kondycji fizycznej, obiektów produkcji i obrotu artykułami spożywczymi, placówek oświatowych, obiektów służby zdrowia, zakładów pracy, pomieszczeń przeznaczonych na punkty pobytu dzieci, pomieszczeń przeznaczonych na przedszkola, pomieszczeń przeznaczonych na świetlicę środowiskową, moduł handlowy, · wyrażania zgód w zakresie higieniczno - zdrowotnym na użytkowanie obiektów budowlanych, · projektów dotyczących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, · uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uzgodnienia odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, w tym sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, · konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko inwestycji, m.in.: budowy hali przemysłowej, w której odbywać się będzie działalność polegająca na przecieraniu i obróbce drewna w ramach istniejącego tartaku, budowy biogazowni, budowy farmy wiatrowej wraz z towarzyszącą infrastrukturą, ustawienie kontenerowej stacji paliw na olej napędowy o pojemności 30m3, budowy warsztatu naprawy pojazdów, · odstąpienie od konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko inwestycji, m.in.: budowy sieci wodociągowej, budowy elektrowni wiatrowych, budowy sieci kanalizacji sanitarnej, budowy ulic, budowy ulicy, przebudowa ulicy, przebudowa i budowa dróg gminnych i powiatowych, budowa hali sportowej, budowa budynków przemysłowych, budowa budynków warsztatowych, odbudowa kanału Mohylewskiego, uruchomienie zakładu produkcji karmy dla zwierząt domowych, zabudowa cieku systemem progów piętrzących na rowie melioracji szczegółowej itp., Wydano 42 postanowienia dotyczące: · uzgodnienia warunków do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegających m.in. na: budowie stacji paliw płynnych, budowie elektrociepłowni biogazowej, budowie budynków przemysłowych, budowie budynków warsztatowych, budowie elektrowni wiatrowych, przebudowie ulicy, uruchomienie stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz punktu skupu surowców wtórnych, uruchomienie zakładu produkcji karmy dla zwierząt domowych, rozbiórce istniejącego jazu, budowie w jego miejscu nowego jazu wraz z przepławką w km 6+280 rzeki Łobzonki, budowie hali przemysłowej, w której 122 odbywać się będzie działalność polegająca na przecieraniu i obróbce drewna w ramach istniejącego tartaku, itp., · projektów dotyczących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, · programów dostosowawczych obiektów służby zdrowia, · przekazaniu do rozpoznania spraw właściwemu organowi, · uzgodnienia pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych warunków zabudowy dla danej inwestycji, · decyzje dotyczące kosztów związanych z kontrolami obiektów w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania, decyzje merytoryczne. Tabela 20. Opinie, postanowienia oraz decyzje wydane w 2010r. I kwartał 2010r. II kwartał 2010r. III kwartał 2010r. IV kwartał 2010r. ogółe m dokumentacje projektowe/projekty technologiczne 19 26 19 20 84 dokumentacje projektowe/projekty budowlane 2 1 - - 3 uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko 7 6 - 9 22 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - 3 3 2 8 konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko 4 2 - 2 8 15 5 9 9 38 1 9 5 8 23 3 - - - 3 5 5 5 3 18 - 1 - 1 2 Wyszczególnienie w tym w drodze opinii sanitarnej odstąpienie od konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko uczestnictwo w odbiorach obiektów budowlanych i dopuszczenie ich do użytkowania kontrole obiektów w zakresie zgodności wykonania pomieszczeń z projektem technologicznym dokumentacja dotycząca środowiskowych uwarunkowań inwestycji dotyczące innych spraw Opinie sanitarne ogółem w tym w drodze postanowieni a 209 warunki zabudowy dla terenów, dla których brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - - - 12 12 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 3 4 12 6 25 programy dostosowawcze obiektów służby zdrowia - - 1 - 1 dotyczące innych spraw 2 1 1 - 4 6 6 17 Postanowienia ogółem w drodze decyzji: decyzje opłatowe Decyzje ogółem 42 1 4 17 123 W tabeli poniżej przedstawiono wyszczególnienie uzgodnionych w 2010r. opinii, postanowień oraz decyzji w porównaniu z rokiem ubiegłym. Tabela 21.Uzgodnienia, opinie, postanowienia oraz decyzje wydane przez PPIS w Pile w latach 2009-2010 Wyszczególnienie 2009r. 2010r. Ogółem uzgodniono i zaopiniowano w drodze decyzji, postanowień i opinii sanitarnych, 337 268 w tym w drodze opinii sanitarnej: dokumentacje projektowe 108 87 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 15 8 konieczność wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i jego zakres 13 8 odstąpienie od konieczności wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 65 38 uczestnictwo w odbiorach obiektów budowlanych i dopuszczonych do użytkowania 28 26 dotyczące innych spraw 25 24 dokumentacja dotycząca środowiskowych uwarunkowań inwestycji - 18 dokumentacja dotycząca środowiskowych uwarunkowań inwestycji 11 - warunki zabudowy dla terenów, dla których brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 1 12 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 18 25 programy dostosowawcze obiektów służby zdrowia 1 1 dotyczące innych spraw 21 4 decyzje opłatowe 30 17 decyzje merytoryczne 1 - w drodze postanowienia: w drodze decyzji: W 2010r. w stosunku do roku ubiegłego - 2009 odnotowano spadek liczby wydawanych przez pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego opinii sanitarnych w szczególności opinii dotyczących dokumentacji projektowych oraz opinii dotyczących odstąpienia od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla danego przedsięwzięcia. W przypadku działalności kontrolnej prowadzonej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego (kontrole obiektów) można mówić o nieznacznej tendencji spadkowej w stosunku do roku ubiegłego. Zanotowano wzrost liczby postanowień związanych z projektami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W przypadku postanowień dotyczących uzgodnienia dokumentacji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji można mówić o tendencji wzrostowej w porównaniu z rokiem ubiegłym. 124 X. ODDZIAŁ LABORATORYJNY Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile posiada od 24.06.2005r. Certyfikat Akredytacji nr AB 616 Polskiego Centrum Akredytacji, potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Certyfikat ważny jest do 23.06.2013r. Akredytowana działalność jest określona w wydaniu 8 z 13 sierpnia 2010r. Zakresu Akredytacji Laboratorium Badawczego Nr AB 616.W skład Oddziału wchodzą Laboratorium Badania Wody i Gleby oraz Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii. Wysoką jakość badań, rzetelność i wiarygodność wyników oraz wysokie kompetencje personelu potwierdzają ponadto pozytywne wyniki udziału w badaniach biegłości prowadzonych przez krajowych i zagranicznych organizatorów badań. Laboratorium Badania Wody i Gleby W ramach realizacji zadań statutowych Laboratorium Badania Wody i Gleby w 2010r. prowadziło badania parametrów fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych wody przeznaczonej do spożycia, wody z basenów kąpielowych oraz sezonowo wody z kąpielisk. Badania te wykonywane były dla Powiatowych Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych w Pile, Chodzieży, Czarnkowie, Międzychodzie, Wągrowcu, Złotowie oraz do 01.09.2010r. dla PSSE w Szamotułach. Laboratorium Badania Wody i Gleby PSSE w Pile posiada akredytację w zakresie oznaczeń fizycznych, chemicznych, sensorycznych i mikrobiologicznych wody oraz w zakresie pomiarów hałasu i drgań w środowisku pracy. W celu potwierdzenia kompetencji technicznych w 2010r. Laboratorium wzięło udział w badaniach biegłości zorganizowanych przez: · LGC Standards w zakresie oznaczeń fizykochemicznych: pH, barwy, azotanów, azotynów, indeksu nadmanganiowego, cyjanków wolnych w próbkach wody oraz oznaczeń mikrobiologicznych w zakresie Clostridium perfringens i Pseudomonas aeruginosa, · Politechnikę Krakowską w zakresie analizy wód, gdzie oznaczono następujące parametry: sód, żelazo, mangan, fluorki, chlorki, siarczany, azot amonowy, azot azotanowy, indeks nadmanganianowy, twardość, · Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Gdyni w zakresie oznaczeń pyłu całkowitego w środowisku pracy. Pozytywne wyniki uzyskano dla wszystkich badanych parametrów. Dobre wyniki otrzymano również w porównaniach międzylaboratoryjnych dla oznaczeń smaku i zapachu w próbkach wody zorganizowanych przez nasze Laboratorium. 125 W ramach działalności nadzorowej w roku 2010 pracownicy Laboratorium Badania Wody i Gleby wykonali ogółem 4811 badań, co stanowi ok. 4, 8 % spadek w stosunku do roku ubiegłego. Szczegóły dotyczące ilości poszczególnych rodzajów badań w porównaniu z rokiem 2009 przedstawia poniższa tabela. Tabela 22. Badania laboratoryjne przeprowadzone w latach 2009 - 2010 Ilość badań wykonanych Rodzaj badań dla PSSE: Piła, Chodzież, Czarnków, Międzychód, Szamotuły, Wągrowiec, Złotów dla powiatu pilskiego 2009 2010 2009 2010 Chemiczne 1545 1444 296 284 Fizyczne 1258 1191 272 263 Mikrobiologiczne 2248 2176 399 426 Ogółem: 5051 4811 967 973 Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii posiada akredytację w dziedzinie mikrobiologii diagnostycznej na badanie w kierunku obecności pałeczek Salmonella, Shigella oraz badanie skuteczności procesów sterylizacji. W celu systematycznej oceny jakości pracy Laboratorium od 2006r. bierze udział w sprawdzianach badania biegłości POLMICRO organizowanych przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej w Warszawie. Badania polegają na identyfikacji otrzymanych szczepów drobnoustrojów. W każdym roku odbywają się dwie tury porównań. W uznaniu kompetencji technicznych za rok 2010, podobnie jak w latach ubiegłych, Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii otrzymało zaświadczenie o uzyskaniu bardzo dobrych wyników badań w mikrobiologii w zakresie identyfikacji pałeczek jelitowych Salmonella. Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii w ramach nadzoru pełnionego przez Państwową Inspekcję Sanitarną wykonuje badania w kierunku obecności pałeczek Salmonella, Shigella (SS) w próbkach kału i moczu oraz wymazach sanitarnych u osób: ozdrowieńców po przebytej salmonellozie lub shigellozie, nosicieli pałeczek Salmonella i Shigella, osób narażonych na zakażenie przez styczność z osobami zakażonymi, chorymi lub materiałem zakaźnym, uczniów i studentów szkół wyższych kształcących się w kierunku zawodów, gdzie przepisy prawa nakazują wykonanie takich badań. Ponadto w ramach działalności nadzorowej Laboratorium posiada gotowość do prowadzenia badań skuteczności procesów sterylizacji oraz badań parazytologicznych w próbkach w kierunku wykrywania jaj i innych form rozwojowych pasożytów jelitowych. W roku 2010, podobnie jak w latach ubiegłych, badania skuteczności procesów sterylizacji wykonywane były jedynie 126 na potrzeby Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Pile, badań parazytologicznych nie przeprowadzono. Laboratorium prowadziło badania dla Powiatowych Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych w Pile, Chodzieży, Czarnkowie, Międzychodzie i Złotowie oraz do 01.09.2010r. dla PSSE w Szamotułach. W analizowanym okresie Laboratorium w ramach prowadzonego nadzoru wykonało ogółem 3463 badań, co stanowi ok. 14,1 % spadek w stosunku do ilości badań przeprowadzonych w 2009r. Szczegóły dotyczące ilości poszczególnych rodzajów badań w porównaniu do roku ubiegłego przedstawia poniższa tabela. Tabela 23. Badania laboratoryjne przeprowadzone w latach 2009 - 2010 Ilość badań wykonanych Rodzaj badań dla PSSE: Piła, Chodzież, Czarnków, Międzychód, Szamotuły, Złotów 2009 2010 dla powiatu pilskiego 2009 2010 Badania w kierunku skuteczności procesów sterylizacji 64 47 64 47 Badania w kierunku obecności pałeczek SS dla osób z nadzoru w tym dla uczniów i studentów szkół wyższych. 3967 3416 2039 1778 Ogółem: 4031 3463 2103 1825 Podsumowanie: W 2010 roku Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile został poddany ocenie w procesie nadzoru przez Polskie Centrum Akredytacji w wyniku której potwierdzono, że posiada udokumentowany i wdrożony system zarządzania zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 oraz kompetencje techniczne do wykonywania badań akredytowanych. 127 ZAKOŃCZENIE Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2010 roku było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Jego realizację skupiono w szczególności na doskonaleniu procedur identyfikacji i szacowania skali zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Corocznie cele określane są przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, a zatwierdzane przez Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, główne kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile. Do najważniejszych głównych kierunków działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu pilskiego w 2010r.należało: 1. Kontynuowanie przygotowań do likwidacji skutków ewentualnej pandemii grypy w ścisłej współpracy z instytucjami i jednostkami zaangażowanymi w działania zapobiegawcze. 2. Prowadzenie nadzoru nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. 3. Poprawa skuteczności nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi w oparciu o rozpoznania etiologiczne, a także weryfikowanie rozpoznań klinicznych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego. 4. Prowadzenie nadzoru sanitarnego nad zakładami produkującymi i przetwarzającymi środki spożywcze, zakładami obrotu środkami spożywczymi oraz nad zakładami żywienia zbiorowego, zgodnie z przysługującymi kompetencjami ze szczególnym uwzględnieniem systemów bezpieczeństwa żywności w tych obiektach. 5. Dbałość o prawidłowe funkcjonowanie Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych (RASFF) w celu właściwego identyfikowania i szacowania zagrożeń ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. 6. Wzmożenie nadzoru nad znakowaniem środków spożywczych ze szczególnym uwzględnieniem suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, żywności wzbogacanej i soli przyprawowych. 7. Kontynuowanie nadzoru nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 128 8. Kontynuowanie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwości i uciążliwości czynników występujących w miejscu pracy. 9. Prowadzenie nadzoru nad warunkami higieniczno-sanitarnymi w placówkach nauczania, wychowania, opieki ze szczególnym uwzględnieniem oceny higieny procesów nauczania, uczenia się w szkołach podstawowych oraz nadzoru nad placówkami wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. 10. Sprawowanie nadzoru nad warunkami, w szczególności higieny środowiska przy opiniowaniu oraz uzgadnianiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 11. Realizowanie programów i zadań w zakresie kształtowania postaw i zachowań zdrowotnych dotyczących prawidłowego żywienia, aktywności fizycznej, profilaktyki antytytoniowej, profilaktyki chorób zakaźnych i niezakaźnych w oparciu o potrzeby zdrowotne wybranych grup ludności powiatu pilskiego. 12. Utrzymanie i doskonalenie systemu zarządzania w działalności nadzorowej opartego na wymaganiach normy PN-EN ISO/IEC 17020:2006 „Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych”. 13. Utrzymanie i doskonalenie systemu zarządzania w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Pile opartego na normie PN-EN ISO/IEC 17025:2005 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. 14. Intensyfikacja kształcenia i doskonalenia zawodowego pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile. Wykonanie zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu pilskiego w roku 2010 odbywało się przy współudziale Starostwa powiatu pilskiego, gmin na terenie tego powiatu, służb i inspekcji. Najważniejsze zadania wymagające skutecznych działań ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej to: 1. Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej. 2. Wzmożenie nadzoru nad: ─ obiektami użyteczności publicznej, ─ zakładami opieki zdrowotnej, ─ jakością zdrowotną środków spożywczych. Opracowano: w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile 129