Szczegółowy opis innowacji

Szczegółowy opis innowacji :
Spotkanie ze świadkiem historii.
1. Uzasadnienie potrzeby innowacji:
Poprawa jakości pracy szkoły poprzez stworzenie modelu innowacyjnej metody kształcenia w
zakresie historii II Wojny Światowej i historii współczesnej oraz nawiązań do tego okresu w
literaturze i sztuce.
Podstawa programowa nauczania języka polskiego w gimnazjum zawiera w większości
utwory literackie związane z wydarzeniami z historii najnowszej. Dotyczą władzy totalitarnej
(tej zbudowanej w Niemczech jak i powstałej w ZSSR) , Holocaustu, konsekwencji
społecznych i psychologicznych wojny. Niestety, podstawa programowa nauczania historii na
III etapie edukacyjnym nie obejmuje wiedzy z zakresu II Wojny Światowej jak i historii
najnowszej. Trudno jest zatem omawiać utwory Idy Fink, Kamińskiego czy poetów
współczesnych bez jakiegokolwiek kontekstu historycznego. Zachodzi tu konieczność
poznania wydarzeń z ostatniego sześćdziesięciolecia a najlepszym sposobem jest
bezpośrednia relacja ludzi, którzy przeżyli wojnę i mają osobiste doświadczenia związane z
władzą totalitarną. Jest to jednocześnie ostatni moment na spotkania ze świadkami historii,
ponieważ niewielu ich już zostało, a każdy dzień zmniejsza ich liczbę. Osobisty kontakt z
osobą, która przetrwała ten mroczny okres dziejów, sprawi, iż młodzież nie tylko doceni
historię mówioną jako cenne źródło informacji, ale także rozwinie poczucie empatii i
szacunku dla osób starszych.
2. Cele innowacji.
Cele ogólne:
- nawiązanie współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w Warszawie; udział w
proponowanych przez Instytut formach kształcenia, projektach i akcjach edukacyjnych;
- dostarczenie uczniom wiedzy na temat władzy totalitarnej- nacjonalizm i rasizm w
Niemczech; komunizm w ZSSR;
- zgromadzenie materiału notacyjnego, stanowiącego punkt wyjścia do refleksji na temat
konsekwencji społecznych i psychologicznych ustroju totalitarnego.
Cele szczegółowe:
- poszerzenie wiedzy na tematy sytuacji w świecie, Europie i Polsce na początku XX wieku, a
w szczególności umiejętność wyjaśniania genezy i konsekwencji dwóch totalitaryzmów;
1
- rozwijanie w młodych ludziach postawy antywojennej, poszanowania praw człowieka i
narodów do samostanowienia, tolerancji;
-wejście w dorosłe życie bez uprzedzeń i przemilczeń, związanych z wiedzą na temat
wydarzeń historycznych;
- zdobycie wiedzy na temat deportacji ludności polskiej do nazistowskich obozów i miejsc
pracy przymusowej oraz deportacji z Kresów Wschodnich do łagrów i w głąb ZSRR;
- poznanie warunków życia w łagrach i obozach koncentracyjnych;
- zdobywanie wiedzy na temat indywidualnych losów kobiet i mężczyzn –byłych więźniów
obozów koncentracyjnych i łagrów w czasie II wojny światowej;
- sposoby przygotowywania się do spotkania się ze światkami historii, formułowanie pytań i
przeprowadzanie rozmowy ze świadkami historii;
- umiejętność wykorzystywania świadectwa autobiograficznego świadków, które pozwolą im
zejść z abstrakcyjnego poziomu podręcznikowych danych statystycznych do poziomu losów
konkretnej jednostki;
- nauczenie dokumentowania relacji światków historii w formie notacji historycznej;
- rozwijanie krytycznego podejścia do źródeł historycznych;
- rozwijanie poczucia empatii i szacunku w stosunku do osób starszych, doświadczonych
przez piekło obozów koncentracyjnych i łagrów;
- rozwijanie umiejętności pracy w zespole;
-rozwijanie umiejętności interpersonalnych;
-uświadomienie, jakie wartości i postawy pozwoliły przetrwać jednostkom w ekstremalnych
warunkach;
- sformułowanie własnych refleksji na temat represyjności systemu totalitarnemu;
- docenienie historii mówionej jako cennego źródła informacji historycznej.
3.Zasady innowacji:
Program realizowany będzie w klasie II i III gimnazjum w oparciu o materiały własne
nauczyciela, dostępne źródła historyczne, materiały udostępnione przez IPN w Warszawie,
relacje świadków historii. Zajęcia odbywać się będą na terenie szkoły, w IPN w Warszawie, w
siedzibie Związku Sybiraków w Warszawie. Wywiady ze świadkiem historii odbędą się w
miejscu wskazanym przez niego. Podsumowanie pracy w roku szkolnym 2014/2015 odbędzie
się na terenie byłego obozu w Ravensbruck w Niemczech.
2
4. Efekty innowacji:
- dokumentacja zdjęciowa; wystawa na terenie szkoły;
- eseje uczniów na wybrany temat, związany z tematem innowacji (prasa lokalna);
- zwiastuny notacji i notacje, prezentowane w IPN w Warszawie oraz dla uczniów, rodziców i
nauczycieli w czasie lekcji otwartej;
- gromadzenie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu historii najnowszej;
- umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi;
- realizacja celów ogólnych i szczegółowych, zawartych w opisie innowacji.
Opracowała
Jolanta Brycka
3
Szczegółowy harmonogram zajęć w I półroczu 2014/2015.
L.p. Termin
Zadanie
1.
Wrzesień
Nawiązanie współpracy
z instytucjami wspomagającymi
szkołę - IPN Warszawa, Muzeum
POLIN Warszawa, CEF Wołomin
2.
23.X.2014
Lekcja na żywo „Opowieść o Żydach
polskich”
3.
4.
5.
Organizator
Wykonawcy/uczestnicy Uwagi
K. Szymańska-dyrektor J.
Brycka, nauczyciel
Zrealizowano
MEN, Muzeum POLIN,
Biuro Edukacji m. ST.
Warszawy
J. Brycka, W. Czuba, P. Brzycki
Certyfikat udziału
29.X.2014- Udział w projekcie edukacyjnym IPN
VI. 2015
Warszawa: „ O tym nie można
zapomnieć…- Kobiety, które przeszły
piekło obozów i łagrów”
IPN Warszawa
J. Brycka
7. XI-7.XII.
2014
Wystawa udostępniona
z IPN Warszawa
Wystawa:” Z największą
brutalnością-zbrodnie Wehrmachtu
w Polsce, wrzesień- październik
1939”
21.XI.2014 Lekcja w kinie: ”Złodziejka książek”
Uczestnicy: uczniowie klas II i III
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska,
K. Szymańska, J. Brycka, Rada
Rodziców
Pierwsze spotkanie
w cyklu.
Zrealizowano
Cała społeczność szkolna oraz
mieszkańcy gminy
CEF Wołomin
J. Brycka, P. Zieliński
Zrealizowano
Uczniowie klas IIIb i IIb
4
6.
7.
8.
8.12.2014
13.I.2015
14.I.2015
Udział w projekcie edukacyjnym IPN
Warszawa: „ O tym nie można
zapomnieć…- Kobiety, które przeszły
piekło obozów i łagrów”
IPN Warszawa
J. Brycka
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska
Drugie spotkanie w
cyklu
„ Literatura i film wobec
Holocaustu”- lekcja otwarta.
K. Szymańska
Zrealizowano
„Ucieczka z Sobiboru” – prezentacja
i omówienie filmu
paradokumentalnego na podstawie
relacji Richarda Raszke
J. Brycka
Zrealizowano.
Uczniowie kl.IIIa i IIIb
Zadania : 2, 4, 5, 7,8
zrealizowano w
ramach projektu
edukacyjnego w
szkole dla kl. IIIa.
Zapis stanowi
odrębny dokument.
Uczniowie kl. IIIa
5
Szczegółowy harmonogram zajęć w II półroczu 2014 – 2015
l.p. Termin
1.
2.
3.
X.2014 –
VI.2015
Zadanie
Zdobywanie i wzbogacanie wiedzy
na temat II wojny światowej,
totalitaryzmu, nacjonalizmu
i komunizmu
18.III.2015 Udział w ogólnopolskim konkursie
recytatorskim:” W kręgu poezji
i prozy lagrowej więźniarek obozu KL
Ravesbruck”
9.IV.2015
Udział w posiedzeniu seminaryjnym:
”Odzyskać z niepamięci KL
Ravensbruck”.
Reprezentowanie młodzieży w czasie
publicznej debaty.
4.
9.04.2015
Wycieczka edukacyjna do Warszawy
Organizator
Wykonawcy/uczestnicy
Uwagi
IPN Warszawa,
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska, T. Piątkowski,
Z. Kowalska
Zadanie realizowane
podczas wszystkich
zajęć oraz tzw.
godziny karcianej
J.Brycka
Zrealizowano
J. Brycka,
K. Szymańska
Zespół Szkół nr22
Warszawa
Z. Kowalska
Senat RP
J.Brycka
Fundacja „Ja kobieta”
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska
Fundacja Mecenat Sztuki
J. Brycka
W. Rypkowska
została wytypowana
jako jedna z 4
przedstawicielek
młodzieży do
wystąpienia.
Sprawozdanie
z wystąpienia zostało
umieszczone
w lokalnej prasie.
K. Szymańska, M. Hass
- udział w lekcji muzealnej w POLIN
6
(Przestrzenie żydowskiego świata
oraz Poza nawiasem: o izolacji
Żydów podczas wojny); zwiedzanie
muzeum
Uczniowie klas: IIa, IIb, IIIb
-udział w lekcji muzealnej
w Muzeum Powstania
Warszawskiego (63 dni niepodległej
Polski oraz Bohaterowie Powstania);
zwiedzanie muzeum
-Cmentarz Powązkowski, kwatera
Szarych Szeregów.
5.
17-20. IV.
2015
Wyjazd do Ravensbruck, Niemcy.
Udział w uroczystościach obchodów
70 rocznicy oswobodzenia KL
Ravensbruck.
IPN Warszawa
J. Brycka
Fundacja Ja kobieta
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska, T. Piątkowski,
Udział w zadaniach
zgodnie
z programem
organizatora. Relacja
z obchodów ukazała
się w lokalnej prasie.
Stowarzyszenie EdP Plus
Poznań
J. Brycka, K.Kamińska, P. Brzycki
Zrealizowano
Wywiad ze świadkiem historii,
p. Hanną Walczuk
6.
12.V.2015
Lekcja na żywo: 70 rocznica II wojny
światowej. Dzień zwycięstwa i
wolności”
Uczniowie klas IIa, IIb, IIIa, IIIb
Zespół Szkół Łączności
w Poznaniu
WMWN w Poznaniu
7
7.
28.V. 2015 Wywiad ze świadkiem historii, panią
Barbarą Gancarczyk-Piotrowską.
J. Brycka, H. Gancarczyk
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska
Lekcja otwarta.
Wywiad utrwalono
w formie nagrania
DVD
Lekcja otwarta dla klasy IIa i IIb
8.
26-29.V.
2015
Finał projektu edukacyjnego IPN
Warszawa: „ O tym nie można
zapomnieć…- Kobiety, które przeszły
piekło obozów i łagrów”. Spotkania
konkursowe.
IPN Warszawa
J. Brycka
A. Maszkowska,
M. Mrówczyński, K. Sroka,
W. Rypkowska
Uczniowie zdobyli
wyróżnienie wśród 66
zespołów z całej
Polski
za pracę :”Chodząc
po Ravensbruck”.
Zadanie realizowane
w ramach szkolnego
projektu
edukacyjnego;
dokumentacja
stanowi odrębny
dokument.
8
J. Brycka, W. Czuba, P. Brzycki
9.
20.VI.
2015
Prezentacja dokonań podczas Święta
Rodziny w szkole oraz na stronie
internetowej gimnazjum.
Uczniowie zaangażowani
w projekt.
Innowacja cieszyła się
popularnością wśród
uczniów i rodziców,
którzy wyrazili chęć
kontynuacji.
9
Analiza SWOT pierwsze półrocze 2014 – 2015.
Uczniowie
Mocne strony
Słabe strony
Sposób naprawy
- poszerzyli wiedzę na tematy
sytuacji w świecie, Europie i
Polsce na początku XX wieku,
a w szczególności umiejętność
wyjaśniania genezy
i konsekwencji dwóch
totalitaryzmów;
- wiedza uczniów jest niepełna
i fragmentaryczna, co wynika
z braku tej tematyki w podstawie
programowej nauczania historii
w gimnazjum;
- o ile się da – należy uzupełniać
wiedzę na zajęciach dodatkowych
lub wykorzystywać instytucje
historyczne podczas wycieczek
edukacyjnych;
- jak wyżej;
- wskazane jest zajęcie się tą
tematyką na godzinach
do dyspozycji nauczyciela;
- rozwijali postawę antywojenną,
poszanowanie praw człowieka
i narodów do samostanowienia,
tolerancję;
- mogą wejść w dorosłe życie bez
uprzedzeń i przemilczeń,
związanych z wiedzą na temat
wydarzeń historycznych;
- jak wyżej;
- podczas zajęć z historii zwracać
uwagę naprawdę historyczną
i konieczność konfrontacji źródeł
wiedzy;
- rozwijali umiejętność pracy
w zespole;
-rozwijali umiejętności
interpersonalne;
10
-uświadomili sobie, jakie wartości
i postawy pozwoliły przetrwać
jednostkom w ekstremalnych
warunkach;
- formułowali własne refleksje
na temat represyjności systemu
totalitarnemu;
- docenili historię mówioną jako
cenne źródło informacji
historycznej;
- nauczyli się praktycznie
wykorzystywać narzędzia TIK.
Szkoła
- wzbogacenie oferty edukacyjnej
i wychowawczej szkoły;
-coraz mniejsza ilość osób, które
są świadkami historii;
- podsunięcie pomysłu
na poszukiwanie świadków
historii w najbliższym otoczeniu
i utrwalanie ich wiedzy;
-nie wszyscy uczniowie mają
możliwości techniczne
i finansowe wykorzystywania TIK
- niewystarczające możliwości
finansowe szkoły;
- współdziałanie z Radą Rodziców
w celu refinansowania niektórych
wydatków związanych np.
z dojazdami czy zakupem
narzędzi TIK
11
- budowanie wizerunku
gimnazjum jako szkoły
promującej pozytywne postawy
moralne takie jak tolerancja,
szacunek dla innych ludzi, brak
zgody na zniewolenie jednostki ;
- gimnazjum jako szkoła
stawiająca na wszechstronny
rozwój ucznia, umożliwiający mu
prawidłowe funkcjonowanie
w dalszym życiu;
-nawiązanie współpracy
z instytucjami rządowymi
i pozarządowymi,
wspomagającymi pracę szkoły;
Środowisko
-wzbogacanie wiedzy o historii
najnowszej poprzez zwiedzanie
wystawy udostępnionej
przez IPN;
- poszerzanie wiadomości
- nie wszystkie instytucje
przejawiają chęć współpracy lub
stawiają wielkie wymagania
biurokratyczne
-niezbyt dokładna wiedza
na temat innowacyjnych działań
prowadzonych w gimnazjum;
- współpraca obejmuje także inne
zadania;
- możliwość obniżenia kosztów
(bezpłatne udostępnianie wystaw
lub korzystanie z ulg)
-zachęcanie rodziców
do odwiedzania strony
internetowej szkoły;
-informowanie o podejmowanych
działaniach podczas zebrań nie
12
o znaczeniu świadków historii
poprzez zapoznawanie się
z efektami pracy uczniów;
- satysfakcja z osiągnięć
młodzieży na tle powiatu i kraju
tylko w klasach, których
realizowane są projekty;
- mała aktywność rodziców przy
realizacji zadań
-aktywizacja rodziców poprzez
włączanie do zadań
podejmowanych przez dzieci.
13
Analiza SWOT drugie półrocze 2014 – 2015.
uczniowie
Mocne strony
Słabe strony
Sposób naprawy
- zdobyli wiedzę na temat
deportacji ludności polskiej
do nazistowskich obozów i miejsc
pracy przymusowej oraz
deportacji z Kresów Wschodnich
do łagrów i w głąb ZSRR;
-niewystarczająca ilość
materiałów źródłowych,
związanych z tą tematyką;
- gromadzenie zasobów
własnych, pochodzących
ze źródeł prywatnych lub
udostępnionych z instytucji
wspomagających;
- nawiązanie kontaktów
ze świadkami historii
i dokumentacja ich wspomnień;
- poznali warunki życia w łagrach
i obozach koncentracyjnych;
- zdobyli wiedzę na temat
indywidualnych losów kobiet
i mężczyzn –byłych więźniów
obozów koncentracyjnych
i łagrów w czasie II wojny
światowej;
- opanowali sposoby
przygotowywania się
do spotkania się ze świadkami
historii, formułowania pytań
i przeprowadzania rozmowy
- brak fachowej wiedzy na temat
pracy ze świadkiem historii;
- udział w warsztatach
organizowanych przez IPN
Warszawa;
14
ze świadkami historii;
- nabyli umiejętność
wykorzystywania świadectwa
autobiograficznego świadków,
które pozwolą im zejść
z abstrakcyjnego poziomu
podręcznikowych danych
statystycznych do poziomu losów
konkretnej jednostki;
- nauczyli się dokumentowania
relacji świadków historii w formie
notacji historycznej;
- brak doświadczenia w tworzeniu
notacji historycznej;
- zajęcia przeprowadzone przez
nauczyciela- metodyka;
- rozwijali krytyczne podejście
do źródeł historycznych;
- rozwijali poczucie empatii
i szacunku w stosunku do osób
starszych, doświadczonych przez
piekło obozów koncentracyjnych
i łagrów;
- rozwijali umiejętności pracy
w zespole;
-rozwijali umiejętności
15
interpersonalne;
-uświadomili sobie, jakie wartości
i postawy pozwoliły przetrwać
jednostkom w ekstremalnych
warunkach;
- formułowali własne refleksji
na temat represyjności systemu
totalitarnemu;
- docenili historie mówioną jako
cenne źródło informacji
historycznej;
- nauczyli się praktycznie
wykorzystywać narzędzia TIK.
- niewystarczająca baza szkoły.
- udostępnienie prywatnych
narzędzi TIK przez nauczyciela;
- wykorzystanie zasobów
własnych (domowych).
szkoła
-wyrównanie szans edukacyjnych
młodzieży zamieszkującej w małej
wiejskiej miejscowości;
- brak możliwości zaangażowania
większej ilości młodzieży w
realizowane zadania;
16
-otwarcie szkoły na nowe
doświadczenia i ludzi;
-promowanie szkoły na zewnątrz
poprzez artykuły w prasie ;
-umożliwianie poznawanie
instytucji publicznych i
zapoznawanie się z ich
funkcjonowaniem- wizyta w
Senacie;
- brak dodatkowych godzin na
realizację innowacyjnych
projektów;
- ograniczone możliwości czasowe
uczniów, wynikające z
problemów z dowozami;
- włączenie rodziców w
organizację dowozów uczniów;
- niewystarczająca orientacja
społeczności lokalnej
w działaniach szkoły;
- zacieśnienie współpracy
z Urzędem i Radą Gminy w celu
popularyzacji działań szkoły;
- niewielka chęć we włączanie się
w działania proponowane przez
szkołę;
- dalsza aktywizacja środowiska
lokalnego poprzez współpracę
z organizacjami pozarządowymi;
- zdobywanie nowych
umiejętności poprzez publiczne
wystąpienia młodzieży;
środowisko
- działania szkoły były ważnym
ogniwem spajającym społeczność
lokalną;
- promowanie gminy
Radziejowice w powiecie
i na arenie ogólnopolskiej;
- wzbogacanie wiedzy o historii
najnowszej poprzez zwiedzanie
wystawy udostępnionej
przez IPN;
17
- poszerzanie wiadomości
o znaczeniu świadków historii
poprzez zapoznawanie się
z efektami pracy uczniów;
- satysfakcja z osiągnięć
młodzieży na tle powiatu i kraju
Podsumowanie
W działalności innowacyjnej szkoły w roku szkolnym 2014-2015 brali udział uczniowie klas II I III. Program realizowany był oparciu o materiały
własne nauczyciela, dostępne źródła historyczne, materiały udostępnione przez IPN w Warszawie, relacje świadków historii. Zajęcia odbywały
się na terenie szkoły, ponadto w IPN w Warszawie, w muzeach, ośrodkach kultury i w Ravensbruck (Niemcy). Wywiady ze świadkiem historii
odbywały się na terenie szkoły oraz w KL Ravensbruck. Podsumowanie pracy w roku 2014/2015 odbyło się w szkole 21. 06. 2015 roku a jej
efekty umieszczono na stronie internetowej gimnazjum. Zdobyte i opracowane materiały stanowią dodatkowe zasoby szkoły.
Efekty innowacji to między innymi:
- dokumentacja zdjęciowa; wystawa na terenie szkoły;
- eseje uczniów na wybrany temat, związany z tematem innowacji (prasa lokalna);
18
- zwiastuny notacji i notacje, prezentowane w IPN w Warszawie oraz dla uczniów, rodziców i nauczycieli w czasie lekcji otwartej;
- gromadzenie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu historii najnowszej;
- zgromadzenie materiałów własnych szkoły;
- nawiązanie współpracy z instytucjami rządowymi i pozarządowymi, wspierającymi pracę szkoły;
- uzyskanie wyróżnienia na ogólnopolskim konkursie organizowanym przez IPN;
- reprezentowanie młodzieży polskiej podczas debaty w Senacie;
- umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi;
- realizacja celów ogólnych i szczegółowych, zawartych w opisie innowacji.
Najważniejsze wnioski, płynące z realizacji innowacji, to:
- młodzież chętnie uczestniczyła w proponowanych projektach;
- uznaniem cieszyły się lekcje z wykorzystaniem TIK (lekcje online);
- proponowane działania rozwijają dodatkowe umiejętności uczniów (np. montaż filmu);
- wbrew obawom, forma bezpośrednich spotkań ze świadkiem historii zyskała uznanie młodzieży (np. możliwość zadawania pytań, konfrontacja
ze źródłami historycznymi);
- w przypadku propozycji działań angażujących młodzież, projekty cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem;
- w następnych latach kontynuować innowacyjną działalność szkoły;
19
Opracowała:
Jolanta Brycka
Koordynator innowacji
20